376 A. XXXIII. Dopisy Karla ze Žerotína
rege nostro privatim egimus, ut vestri haberet rationem, et postquam a nobis dis-
cessit, binis ad vestros ordines datis literis, alteris ad evangelieos, ad pontificios
alteris, aperte professi sumus, nos a foedere, cum provinciis unitis inito, minime
discessuros, neque defuturos ope et auxilio nostro, si cui religionis nomine vis in-
ferretur. Jam ubi a reditu principis in Austriam Gayerus custodiae traditus est,
quod tum temporis nulli adessent ex ordinibus, nec tam facile convocari possent,
diligenter sane cum primoribus ex consilio regio per literas egi, ne res ad mani-
festam discordiam deduci pateretur, quin potius ea consilia exquirerent, quae ad
pacem resarciendam facerent, non dirimendam. Cumque rescissem, evenisse quod ve-
rebar, excessisseque ordines evangelicos ab urbe,*) non minus diligenter ipsum regem,
et quidem ;prolixis verbis, sum obtestatus, ut si illi res suae, si unitarum provin-
ciarum salus, si amor subditorum, si favor imperii, si denique fama ipsa curae essent,
Austriacorum suorum precibus non repugnaret, cónscientiis laqueos non indueret.
Quid hic desideras?
A Moravis, o Dii boni, inquis, ne consilium quidem, nedum àuxilium. Con-
silio non video, quid opus fuerit, rebus jam non tantum deliberatis et constitutis,
sed peractis. Aperui nihilominus, cum caeteri ex nostris a me abessent, quid ego
sentirem, et inopinatam illam secessionem non ex mea mente esse, literis ad IIof-
kirehium sum testatus; usus quoque sum in responsione mea ad ordines ejusmodi
verbis, ex quibus non difficile fuit colligere, hoc unum me maxime desiderare, ut
quidquid in posterum tentarent, id animo sedato ab ipsis suscipcretur et contine-
retur [sic]. De rebus vestris quin etiam quae mea sententia esset, literis ante dies decem
circiter ad te exaratis exposui. At de auxilio quomodo infitiabere? An vero ista,
quae recensui, nihil apud te sunt? praesertim si angustiam temporis consideres.
(Octo solum modo dierum spacio cireumscripti, quo vix coire ordines potuissent,
nedum praestare aliquid amplius. An tu forsan statueres, ideo vos spe vestra de-
jectos, auxilio nostro destitutos, quod ad primum rumusculum, ad primam querelam
non statim classicum canere jusserim, non statim concurrerim ad arma? Ft quis
hoc consuluisset? quid hoc rei esset, si nulla controversia, nulla-disceptatio inter
principem praesertim et subditos decidi aliter, aliter definiri posset, quam ferro?
Ubi esset consilio locus, ubi modestiae, ubi rationi, ubi fidei? Omnia necesse esset
misceri, humana et divina, si non alius esset rerum agendarum modus. At mihi
nihil non prius tentandum videtur, quam ad ista extrema deveniatur. Precibus primo
agendum, argumentis deinceps, deprecationes postea adhibendae, arbitri vocandi,
legationes instituendae: ubi haec nihil profecerint, non negaverim, vim, si illegitima
sit, legitima vi posse repelli Ista vero quis vobis negavit? nemo tamen, dicis,
exhibuit: ab Hungaris nulli legati, a Moravis ne literae quidem. Hungari quod ad
conventum publicum omnia rejiciunt, faciunt more gentis; nobis quid intra octidui
