Chronická bolest ve stáří má svoje specifika, související s involucí a degenerativními změnami. Nádorová i nenádorová bolest je stále podceňována, léčbě je věnována nedostatečná pozornost, což vede k jejímu trvání nebo k častým komplikacím z nesprávného a nesystémového léčení chronického bolestivého stavu. Farmakoterapie je základem komplexní, multidisciplinární léčby bolesti. Volba analgetik se řídí intenzitou bolesti, její patofyziologií a fyzickým stavem nemocného. Základním lékem mezi neopioidními analgetiky je paracetamol. Nesteroidní antirevmatika (NSA) jsou spojena s vyšším rizikem nežádoucích účinků, zvláště v kombinaci s kortikoidy nebo antikoagulancii. Postižení gastrointestinálního traktu z NSA je u starých pacientů významně častější než v mladším věku. Bezpečnější jsou selektivní antirevmatika, koxiby (celekoxib, rofekoxib, valdekoxib). Pro silnější bolesjsou indikované slabé opioidy, zastoupené kodeinem, resp. dihydrokodeinem a tramadolem. Pokud jsou silné opioidy typu morfinu nebo fentanylu správně indikované a dávkování přizpůsobeno stavu pacienta, pak jsou bezpecné i ve stáří. Neuropatická bolest a doprovodná úzkost či deprese vyžadují použití koanalgetik, adjuvancií, jako jsou antidepresiva a antikonvulziva. Významnou roh ve spojení s bolestí ve stáří hrají psychosociální faktory., Chronical pain in elder age has its specific features, related to the involution and to the degenerative changes. The tumour pain as well as non-tumour pain are still underestimated, an insufficient attention is paid to the therapy. which leads to its duration and frequent complications related to incorrect and non-systematic treatment of chronical pain condition. Pharmacotherapy is a basis of complex, multidisciplinary therapy of pain. The choice of analgesics is lead by the pain intensity, its pathophysiology and the physical condition of the patient. The basic drug among the nonopioid analgesics is paracetamol. Nonsteroid antireumatics (NSA) are connected with a higher risk of adverse effects, especially in combination with corticoids or anticoagulatives. The frequency of occurence of gastrointestinal tract affection caused by NSA is signihcantly higher in elder patients than in younger age. Selective antíreumaúcs, coxibs (celecoxib, rofecoxib) are safer. Weak opioids, represented by codein or dihydrocodein and tramadol are indicated for stronger pain. If strong opioids morphine or phentanyl type are indicated correctly and the dosing is adjusted to the patient's condition, then they are safe also in elder age. Neuropatic pain and associated anxiety or depression require the use of coanalgesics, adjuvantive therapy as antidepressives and anticonvulsives. Psychosocial factors play a signihcant role in connection with the pain in elder age., Dana Vondráčková, Lit: 17, and Souhrn: eng
Zajištění péče o pacienty s maligním onemocněním ve vyšším věku je celosvětový závažný etický i ekonomický problém daný prodlužováním lidského věku, a tím i absolutním nárůstem nádorových onemocnění starších jedinců. Kurativní multimodální léčba je postupně limitována stavem nemocných a pokročilostí procesu. Existují různá řešení péče o starší nemocné s pokročilou malignitou. Při rozhodování jde o citlivý problém a potřebu sladit objektivní možnosti terapie s osobním postojem nemocného k jeho onemocněním. Konečným cílem je dosazení optimální kvality života a zásada eubiosie (dobrý život do posledního dne)., Achieving the optimal care in patients, suffering from advanced malignancies represents a difficult ethical and economical problem of the health care in developed countries. Increasing part of elderly population with growing incidence of malignant diseases is the main reason of that. There are different attempts for solving this problem. Selection of the optimal solution depends on the possibilities of anticancer therapy, regarding the CGA (Comprehensive gariatric assesment) and individual attempt of the patient to different solutions. Final goal of the correct decision is to achieve the optimal quahty of life and the principle of Eubiosia (good Ufe till the last day)., and Oskar Andrysek