Universal Dependencies - Karelian - KKPP

s-1

vepkar-1774.1

“Kalevala” kuččuu ativoih.

s-2

vepkar-1774.2

Koko Venäjän eeppisien kulttuurien kilpailufestivali on ilmotettu Karjalašša.

s-3

vepkar-1774.3

Kilpailufestivali järješšetäh Eeppini forumi 2017 – Venäjän kanšaneepossat ativoissa ”Kalevalan” luona -projektin rajoissa, mi on omissettu starinankertojan Irina Fedosovan 190-vuotispäivällä ta folkloristin Elias Lönnrotin 215-vuotispäivällä.

s-4

vepkar-1774.4

Šen tarkotukšena on Venäjän kanšojen eeppisen perinnön šäilyttämini, elvyttämini, kehittämini ta popularisointi.

s-5

vepkar-1774.5

Toimehpivon järještäjät – Venäjän valtijollini Polenovilla nimetty rahvahanluomistyön talo ta Karjalan kanšallisien kulttuurien keškuš – kučutah festivalih rahvahan- ta folkloriteatterija, tanšši-, laulu- ta musiikkikollektiivija šekä yksityisesiintyjie.

s-6

vepkar-1774.6

Omatoimiset artistat Moskovašta, Murmanskista ta Tulašta, Tverin, Orlovin, Vologdan ta Arhankelin alovehilta, Sahan (Jakutija), Mari Elin, Udmurtijan ta Komin tašavalloista, Krasnodarin šeuvulta jo ilmotettih meininkistä tulla Karjalah.

s-7

vepkar-1774.7

– Myö toivomma, jotta meijän kuččuh vaššatah starinankertojat ta guslinšoittajat, jotta kaččojat šuahah nähä vanhanaikasien rahvahantapojen rekonstruointie, koroššetah järještäjät.

s-8

vepkar-1774.8-9

Kilpailun enšimmäiseššä vaihiešša ošanottajat työnnetäh omie anomukšie ta videota ohjelman kera KT:n Kanšallisien kulttuurien keškukšen atressilla (185035, Petroskoi, Leninin katu, 2) tahi šähköpoštilla (Eeppisien kulttuurien kilpailu-festivali -merkillä) šulakuun 21. päiväh šuaten.

s-9

vepkar-1774.10

Ulkovaihien tulokšet ilmotetah www.etnocenter.ru -saitilla.

s-10

vepkar-1774.11-12

Parahat kollektiivit ta esiintyjät otetah ošua Eeppini forumi 2017 – Venäjän kanšaneepossat ativoissa ”Kalevalan” luona -projektin loppukonserttiloissa 23.–25. kešäkuuta Petroskoissa ta Aunukšešša.

s-11

vepkar-1774.13-15

Lisätietuo: Ledn’ova Tatjana Aleksandrovna, Kanšallisien kulttuurien keškukšen varajohtaja. Kanšallisien kulttuurien keškukšen rahvahanluomistyön ošašto.

s-12

vepkar-1427.1

Hilluo keryämäššä.

s-13

vepkar-1427.2

Iltasin myö istuma kiukualla ta miun tuatto Kirilä kerto meilä, omilla lapšillah, mitä hiän ruato pienenä olleššah.

s-14

vepkar-1427.3

Nyt mielelläni muistelen niitä tuaton kertomukšija.

s-15

vepkar-1427.4

Eryähänä huomenekšena Iro-muamo läksi hilloh ta otti pojan kerallah.

s-16

vepkar-1427.5

Kirilällä oli šiih aikah nellä vuotta.

s-17

vepkar-1427.6

Oli kirkaš huomeneš.

s-18

vepkar-1427.7

Lämpimäšti paisto päivyä, linnut vičerrettih.

s-19

vepkar-1427.8

Muamo noššatti pojan.

s-20

vepkar-1427.9

Hyö šyötih, pantih evähät pikkaraiseh tuohikesselih, otettih tuohiset ropehet, muamo šuuremman, a poika kopran kokosen.

s-21

vepkar-1427.10

Pojan tuatto hyreyty nakruh ta virkko:

s-22

vepkar-1427.11

– Ottakkua puukko varalta, jošpa šitä tarviččou.

s-23

vepkar-1427.12

Poika vaštasi:

s-24

vepkar-1427.13

– Myö emmä mäne kalalla, kun hilloh šuolla.

s-25

vepkar-1427.14

Muamo kuiteski pani kesselih veičet ta hyö lähettih matkah.

s-26

vepkar-1427.15

Molommilla jaloissa oli kippuran’okkaset piekšut.

s-27

vepkar-1427.16

Pojan tuatto oli ne ommellun.

s-28

vepkar-1427.17

Šuo oli puolen virššan piäššä koista.

s-29

vepkar-1427.18

Šinne vei kaitani meččätie.

s-30

vepkar-1427.19

Harvoin vet šinne oli käyntie, vain hillon aikah.

s-31

vepkar-1427.20

Hyö tultih šuon laitah, heitettih kesseli tiellä.

s-32

vepkar-1427.21

Muamo šito okšah valkien paikan, jotta rutompah löytyä tie.

s-33

vepkar-1427.22

Hyö otettih ropehet ta lähettih šuolla.

s-34

vepkar-1427.23

Hilluo šai poimie šuorah šuon laijašta, ne oli melko šuurie ta mehövie, melkein kaikki keltasie, kypšie.

s-35

vepkar-1427.24

Šejašša šattu vielä ei täyšin kypšie, rušappoja, niitä poika mielelläh pureškeli.

s-36

vepkar-1427.25

Hyö kerättih ahkerašti ta ruttoh aštiet oltih täyvet.

s-37

vepkar-1427.26

Hyö tultih šuon laitah, nouštih tiellä, missä oli kesseli, ta ruvettih šyömäh.

s-38

vepkar-1427.27

Šiitä hyö vähäsen leväheltih.

s-39

vepkar-1427.28

Šyönnin jälkeh muamo kisko tuohta ta luati vielä kakši rovehta, ičelläh ta pojalla.

s-40

vepkar-1427.29

Hiän luati niihi pankat koivun vičašta.

s-41

vepkar-1427.30

Šiitä hyö tuaš lähettih hilluo poimimah.

s-42

vepkar-1427.31

Hyö mäntih loitommakši šuolla, a šielä marjua niin kun ois valettu.

s-43

vepkar-1427.32

Ropehet terväseh täytyttih.

s-44

vepkar-1427.33

Hyö tuaš vietih ne kesselin luo.

s-45

vepkar-1427.34

Muamo jo ois ni kotih lähten, ka poika tahto kerätä lisyä, jotta ois mitä kertuo koissa.

s-46

vepkar-1427.35

Muamo tuaš kisko tuohta ta luati nellä rovehta.

s-47

vepkar-1427.36

Hyö otettih matkahaš ne ta vähäsen eväštä.

s-48

vepkar-1427.37

Enšimmäiset ropehet täytyttih poikkoseh.

s-49

vepkar-1427.38

Hyö leväheltih mättähällä ta šyötih evähie.

s-50

vepkar-1427.39

Poika oli kiinnoštun hillon poimentah, hiän otti viimesen ropehen ta šamašša alko kerätä.

s-51

vepkar-1427.40

Muamo oli jo vaipun, ka kuitenki hiän nousi pistyh ta mäni pojalla jälkeh.

s-52

vepkar-1427.41

Viimesie ropehie hyö kerättih pitemmälti, šentäh kun oli jo vaivuttu.

s-53

vepkar-1427.42

Poika täytti ropehen rutompah.

s-54

vepkar-1427.43

Hiän keräsi vielä muamolla pari koprallista.

s-55

vepkar-1427.44

Vaikka koprah šopi vain kakši hilluo, ka šeki oli apuo.

s-56

vepkar-1427.45

Šuolta molommat kannettih kakšin ropehellisin hilluo.

s-57

vepkar-1427.46

Tiellä tultuoh hyö leväheltih ta šyötih loppuset evähät.

s-58

vepkar-1427.47

Poika tuškistu, mitein hyö viijäh hillot kotih, kun heilä on vain kakšin käsin, a hillorovehta on kahekšan.

s-59

vepkar-1427.48

Muamo leikkasi koivušta nellä keppie ta kahekšan viččua.

s-60

vepkar-1427.49

Hiän vuoli kepit šiliekši, molompih päih heitti pienet koukut.

s-61

vepkar-1427.50

Šiitä hyö kuoritettih hienot vičat ta lujah šivottih ropehet keppijen päih, niin jotta ne ei luiskahettais.

s-62

vepkar-1427.51

Muamo nošti pienemmät niistä pojan olkapäillä.

s-63

vepkar-1427.52

Keppijen alla hiän pani koivun lehtie, jotta ne ei painettais olka-päitä.

s-64

vepkar-1427.53

Ropehet roikuttih keppijen päissä.

s-65

vepkar-1427.54

Šiitä muamo nošti omat ropehet olkapäilläh.

s-66

vepkar-1427.55

Šiitä hyö kačahettih toisihis ta hyrähettih nakruh.

s-67

vepkar-1427.56

Poika kummekši tätä, šentäh kun hiän enši kerran näki, mitein voit kantua nellä rovehta kerralla.

s-68

vepkar-1427.57

Ei hyö keritty pitälti aštuo, kun tuatto jo tuli heitä eččimäh.

s-69

vepkar-1427.58

Tuatto otti kaikki hillot, muamolla kannettavakši jäi vain tyhjä kesseli.

s-70

vepkar-1663.1

“Kalevalan” uuši istorija.

s-71

vepkar-1663.2

Aikasemmin Oma Mua -leheššä kirjuttima šeikkailupelilöistä ta šiitä, jotta olis mukava ošallistuo šeikkailupelih karjalan kielellä.

s-72

vepkar-1663.3

Nyt voimma šanuo, jotta šemmoni šeikkailupeli on, še liittyy karjalan kieleh ta kulttuurih ta šitä voit pelata karjalan kielellä.

s-73

vepkar-1663.4

Tuiskukuun 27. päivänä Kanšallisien kulttuurien keškukšešša myö pelasima Kalevala- šeikkailupelie, kumpasen kekši Anna Nesterenko.

s-74

vepkar-1663.5

Pelin vetäjänä oli Kalevala Open -projektin johtaja Irina Rinkevič.

s-75

vepkar-1663.6

Šeikkailupeli oli pietty yhteistyöššä Karjalan Rahvahan Liiton kera.

s-76

vepkar-1663.7

Tätä Kalevala-šeikkailupelie pelattih jo kymmenenteh kertah ta oli hyvin simvolista, jotta peli oli järješšetty juuri Kalevalan päivän kunnivokši (28. tuiskukuuta).

s-77

vepkar-1663.8

Pelih ošallistu 14 henkie.

s-78

vepkar-1663.9

Kaikin oltih Kalevalaeepossan hahmojen rooliloissa: kuuši naista ta viisi mieštä šekä kolme haltijua – piähenki Ukko, ilmanta vejenhaltija Ilmatar ta mečänhaltija Hiisi.

s-79

vepkar-1663.10

Myö pelasima venäjän kielellä, ka toičči kennih šano pari šanua karjalakši.

s-80

vepkar-1663.11

Enšin myö valiččima ičellä kortit, mih oli kirjutettu meijän hahmot ta tehtävät, mitä meijän piti šuorittua.

s-81

vepkar-1663.12

Korttijen lisäkši šaima tarvittavie vehkehie ta korissukšie, kumpasien avulla meijän piti täyttyä omat tehtävät.

s-82

vepkar-1663.13

Šiitä Irina šelitti meilä pelin kaikki šiännöt.

s-83

vepkar-1663.14

Mie olin Ainon roolissa, ka miun ei pitän hukkuo veteh.

s-84

vepkar-1663.15

Miun piti auttua veikkuo Joukahaista ta voittua Antilahien kilpailušša.

s-85

vepkar-1663.16

Šen lisäkši huonehešša, niin kuin oikiešša šeikkailupelissä, oli peitetty erilaisie karttoja, mit niise autettih täyttyä tehtävie.

s-86

vepkar-1663.17

Mie löysin kakši karttua, kumpasien avulla šai luuvva Šampo-melličän.

s-87

vepkar-1663.18

Enšin oli vaikie heti ryhtyö pelih, šentäh kun ei ollun šelvä, mitein käyttäytyö ta mitä luatie.

s-88

vepkar-1663.19

Kuni mie hokšasin, miut ”tapettih”, šentäh kun en tahton vaihtua omie karttoja Louhen kera.

s-89

vepkar-1663.20

Šen jälkeh mie läksin Manalah Viipusen luo.

s-90

vepkar-1663.21

Kaikin pelattih ta vaiheltih omie vehkehie, a mie issuin ta kačoin pelie.

s-91

vepkar-1663.22

Šiitä miut pelašti miun ”muamo” ta mie tuaš piäsin pelih.

s-92

vepkar-1663.23

”Kalevala” on melko melukaš peli, šentäh kun kaikki yritetäh šopie keškenäh vaihtuas’s’a.

s-93

vepkar-1663.24

Pelissä ”tapettih” šamoin Ilmarini, šiitä Manalah joutu Väinämöini, Pohjolan neito ta miun ”muamo”.

s-94

vepkar-1663.25

Konša peli loppu, miula jäi vain kakši nauhua, kumpasien avulla mie piäsin enšimmäisellä paikalla Antilahien kilpailušša ajattelomatta tätä:

s-95

vepkar-1663.26

Kyllikki mäni miehol’ah, a Pohjolan neito joutu Manalah.

s-96

vepkar-1663.27

Lemminkäini tuli parahakši runonlaulajakši.

s-97

vepkar-1663.28

Pelin aikana hiän vaihto vehkehie, ”tappo” toisie hahmoja ta rikko lupaukšen.

s-98

vepkar-1663.29

Ka kun šanotah: ”Voittajie ei tuomita!”

s-99

vepkar-1663.30

Pelin lopušša Lemminkäini luki runon ”Kalevalašta” karjalan kielellä.

s-100

vepkar-1663.31

Kalevala-pelin voittajakši piäsi Viipuni, šentäh kun Manala oli täyši henkie.