Universal Dependencies - Western Armenian - ArmTDP

s-1

social-0037-000106M3

Հայ կրթութեան, գրականութեան ու մշակոյթի անդաստանին մէջ հարիւրաւոր դէմքեր կու գան այս ամրոցէն՝ Հր. Աճառեան, Արշակ Չոպանեան, Մ. Մեծարենց, Յակոբ Մնձուրի...

Hay krt’owt’ean, grakanowt’ean ow mšakoyt’i andastanin mēǰ hariwrawor dēmk’er kow gan ays amroc’ēn, Hr. Ač̣aṙean, Aršak Čopanean, M. Meçarenc’, Yakob Mnjowri...

s-2

social-0037-000106M4

Մաղթենք, որ ջահը միշտ վառ ու բարձր մնայ՝ ի ծառայութիւն նորանոր սերունդներու հայեցի դաստիարակութեան։

Maġt’enk’, or ǰahë mišt vaṙ ow barjr mnay, i çaṙayowt’iwn noranor serowndnerow hayec’i dastiarakowt’ean.

s-3

social-0037-000206M5

Վարձքը կատար Կեդրոնականի մեծ ընտանիքին։

Varjk’ë katar Kedronakani meç ëntanik’in.

s-4

social-0037-000306M6

«Ես դպրոցներէն կը սպասեմ ազգին փրկութիւնը»։

«Es dproc’nerēn kë spasem azgin p’rkowt’iwnë».

s-5

social-0037-000406M7

Արեւմուտքէն բարեկամներ այցելեր էին Երեւան՝ հայր ու որդի։

Arewmowtk’ēn barekamner ayc’eler ēin Erewan, hayr ow ordi.

s-6

social-0037-000406M8

Ու նստած՝ կը խօսէինք, թէ ի՛նչն է պատճառը, որ օտար ափերուն վրայ ահա քանի սերունդ դեգերող մարդիկ, ոմանք հայախօս, ոմանք օտարախօս, ուրիշներ՝ միս-մինակ, հեռացած եւ ուրացած, բայց յանկարծ արթնութեան ալիքով մը իրենց կորսնցուցած ազգային արժէքներուն ետեւէն կը վազեն...

OW nstaç, kë xòsēink’, t’ē i՛nčn ē patč̣aṙë, or òtar ap’erown vray aha k’ani serownd degeroġ mardik, omank’ hayaxòs, omank’ òtaraxòs, owrišner, mis-minak, heṙac’aç ew owrac’aç, bayc’ yankarç art’nowt’ean alik’ov më irenc’ korsnc’owc’aç azgayin aržēk’nerown etewēn kë vazen...

s-7

social-0037-000406M9

Իրենց զաւակներուն համար հայկական դպրոց կը փնտռեն, հայերէն ուսուցող կայքեր կը փնտռեն, կը փորձեն աւելի մօտ ըլլալ հայրենակիցներու, ոմանք ջերմեռանդութեամբ հայրենիք կ՚այցելեն...

Irenc’ zawaknerown hamar haykakan dproc’ kë p’ntṙen, hayerēn owsowc’oġ kayk’er kë p’ntṙen, kë p’orjen aweli mòt ëllal hayrenakic’nerow, omank’ ǰermeṙandowt’eamb hayrenik’ k,ayc’elen...

s-8

social-0037-000506MB

Ու բոլորովին երիտասարդներ... հայրենիք գալով այնտեղ մշտապէս մնալու ճամբաներ կ՚որոնեն...

OW bolorovin eritasardner... hayrenik’ galov aynteġ mštapēs mnalow č̣ambaner k,oronen...

s-9

social-0037-000606MC

Այո, հայրենիք մնալու ջանք կը թափեն...

Ayo, hayrenik’ mnalow ǰank’ kë t’ap’en...

s-10

social-0037-000706MD

Թերեւս համաամերիկեան երեւոյթ է համաշխարհայնացումի այս դարուն՝ արմատները փնտռելը, թերեւս... թերեւս...

T’erews hamaamerikean erewoyt’ ē hamašxarhaynac’owmi ays darown, armatnerë p’ntṙelë, t’erews... t’erews...

s-11

social-0037-000706ME

Բայց ճշմարտութիւն մը կայ, որ ճնշող մեծամասնութեան մէջ ազգային գիտակցութիւն մը արթուն է, արժէքներու կորուստին ափսոսանք կայ, ու ցանկութիւնը կայ վերատիրանալու ամբողջական ինքնութեան...

Bayc’ č̣šmartowt’iwn më kay, or č̣nšoġ meçamasnowt’ean mēǰ azgayin gitakc’owt’iwn më art’own ē, aržēk’nerow korowstin ap’sosank’ kay, ow c’ankowt’iwnë kay veratiranalow amboġǰakan ink’nowt’ean...

s-12

social-0037-000806MF

Եւ ասիկա փաստ է շատերու համար։

EW asika p’ast ē šaterow hamar.

s-13

social-0037-000906MG

Որդին իր կարգին արդէն զաւակներու տէր մարդ էր. անգլերէն կը խօսէր, թէեւ կրնայի ենթադրել, որ մեր խօսածն ալ կը հասկնար...

Ordin ir kargin ardēn zawaknerow tēr mard ēr. anglerēn kë xòsēr, t’ēew krnayi ent’adrel, or mer xòsaçn al kë hasknar...

s-14

social-0037-000A06MH

- Կ՚ափսոսամ, որ զաւակներս հետս չբերի,- ըսաւ որդին։

- K,ap’sosam, or zawakners hets čberi,- ësaw ordin.

s-15

social-0037-000B06MI

- Դեռ փոքր են, քանի մը տարի ետք արդէն չափահաս ըլլալով հայրենիքին ծանօթանան՝ աւելի լաւ կ՚ըլլայ,- վրայ բերաւ հայրը։

- Deṙ p’ok’r en, k’ani më tari etk’ ardēn čap’ahas ëllalov hayrenik’in çanòt’anan, aweli law k,ëllay,- vray beraw hayrë.

s-16

social-0037-000C06MJ

- Տա՛տ,- պատասխանեց տղան,- մեծ հայրիկը կ՚ըսէր «տղան կրթէ իր մանուկ եղած ատենը, յետոյ ուշ կ՚ըլլայ», ինչպէս որ եղաւ մեր պարագային...

- Ta՛t,- patasxanec’ tġan,- meç hayrikë k,ësēr «tġan krt’ē ir manowk eġaç atenë, yetoy owš k,ëllay», inčpēs or eġaw mer paragayin...

s-17

social-0037-000D06MK

Բայց ձգել չուզեցի շարունակութիւնը։

Bayc’ jgel čowzec’i šarownakowt’iwnë.

s-18

social-0037-000E06ML

- Ինչպէ՞ս, ի՞նչ եղաւ որ,- հարցուցի։

- Inčpē?s, i?nč eġaw or,- harc’owc’i.

s-19

social-0037-000F06MM

- Հայրս ու մայրս երբեք մեզի հետ հայերէն չխօսեցան տան մէջ, խօսեցան միայն անգլերէն, ինչո՞ւ...

- Hayrs ow mayrs erbek’ mezi het hayerēn čxòsec’an tan mēǰ, xòsec’an miayn anglerēn, inčo?w...

s-20

social-0037-000F06MN

Որ իբր թէ շուտ ընտելանանք այդ լեզուին ու միջավայրին, կարծես ամերիկեան դպրոցը պիտի չբաւէր ատիկա ընելու համար...

Or ibr t’ē šowt ëntelanank’ ayd lezowin ow miǰavayrin, karçes amerikean dproc’ë piti čbawēr atika ënelow hamar...

s-21

social-0037-000G06MO

Ապա դառնալով հօրը՝ ըսաւ.

Apa daṙnalov hòrë, ësaw.

s-22

social-0037-000H06MP

- Այդպէս ըրիք մեր ապագային համար, տա՛տ, շատ լաւ կը հասկնամ Ձեզ, բայց մէջտեղ կայ ինչ որ կայ, մենք եղանք կորսնցնողը։

- Aydpēs ërik’ mer apagayin hamar, ta՛t, šat law kë hasknam Jez, bayc’ mēǰteġ kay inč or kay, menk’ eġank’ korsnc’noġë.

s-23

social-0037-000I06MQ

- Ինչ կորսնցուցիք,- պիտի ըլլար հարցումս, բայց արդէն ի՛նք կը խօսէր.

- Inč korsnc’owc’ik’,- piti ëllar harc’owms, bayc’ ardēn i՛nk’ kë xòsēr.

s-24

social-0037-000J06MR

- Դուք զրկեցիք մեզ հայերէնէն ու հիմա ես անզօր եմ Ձեր զրոյցին հայերէնով մասնակցելու, սահմանէն, փողոցէն, զիս հետաքրքրող գործերէն շատ բան հասկնալու ու մանաւանդ ատիկա փոխանցելու իմ զաւակներուս...

- Dowk’ zrkec’ik’ mez hayerēnēn ow hima es anzòr em Jer zroyc’in hayerēnov masnakc’elow, sahmanēn, p’oġoc’ēn, zis hetak’rk’roġ gorçerēn šat ban hasknalow ow manawand atika p’oxanc’elow im zawaknerows...

s-25

social-0037-000J06MS

Չէ, չեմ ամչնար, բայց ասիկա կորուստ կը նկատեմ, իմ էութենէս օտարուած թանկագին բան մը...

Čē, čem amčnar, bayc’ asika korowst kë nkatem, im ēowt’enēs òtarowaç t’ankagin ban më...

s-26

social-0037-000K06MT

Ծանր էր, ու խեղճ հայրը հին օրերու պարագաներուն վրայ ամեն ինչ բարդելէ բացի, 60-ականներէն յամեցող մտայնութիւնը վկայակոչելէ բացի՝ ուրիշ ըսելիք չունէր...

Çanr ēr, ow xeġč̣ hayrë hin òrerow paraganerown vray amen inč bardelē bac’i, 60-akannerēn yamec’oġ mtaynowt’iwnë vkayakočelē bac’i, owriš ëselik’ čownēr...

s-27

social-0037-000L06MU

- Գոնէ, տա՛տ, թոռներուդ հետ հայերէն խօսէ. ես այդ մէկը ընելու անկարող եմ...

- Gonē, ta՛t, t’oṙnerowd het hayerēn xòsē. es ayd mēkë ënelow ankaroġ em...

s-28

social-0037-000L06MV

Բայց դուք անգլերէն կը խօսիք նաեւ անոնց հետ, անգլերէն կը սիրէք զանոնք, ի՞նչ է, անգլերէնով աւելի՞ սիրած պիտի ըլլաք ձեր թոռները...

Bayc’ dowk’ anglerēn kë xòsik’ naew anonc’ het, anglerēn kë sirēk’ zanonk’, i?nč ē, anglerēnov aweli? siraç piti ëllak’ jer t’oṙnerë...

s-29

social-0037-000M06N0

Ահա թէ ինչ կ՚ըսեն այսօր Ամերիկաները ծնած ու այնտեղ հայրացած մեր զաւակները իրենց հայրերուն աչքերուն նայելով։

Aha t’ē inč k,ësen aysòr Amerikanerë çnaç ow aynteġ hayrac’aç mer zawaknerë irenc’ hayrerown ačk’erown nayelov.

s-30

social-0037-000N06N1

- Հայերէնո՛վ սիրեցէք ձեր թոռները...

- Hayerēno՛v sirec’ēk’ jer t’oṙnerë...

s-31

social-0037-000O06N2

Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու չեմ գիտեր ո՛ր նահանգին ո՛ր քաղաքէն էր հեռաձայնը. չկրցայ սորվիլ, կարեւոր ալ չէ գիտնալ, որովհետեւ Վահրամ Մաւեանի ըսածին պէս «Ամէն տեղ հայ կայ», աւելցնեմ՝ ամեն տեղ քրոջորդի, նախկին դրկից-բարեկամ, աշակերտ-պաշտօնակից...

Amerikayi Miac’eal Nahangnerow čem giter o՛r nahangin o՛r k’aġak’ēn ēr heṙajaynë. čkrc’ay sorvil, karewor al čē gitnal, orovhetew Vahram Maweani ësaçin pēs «Amēn teġ hay kay», awelc’nem, amen teġ k’roǰordi, naxkin drkic’-barekam, ašakert-paštònakic’...

s-32

social-0037-000O06N3

Ինչ ըսեմ՝ ամեն տեղ կտոր մը սիրտ...

Inč ësem, amen teġ ktor më sirt...

s-33

social-0037-000P06N4

«Վա՜յ, Սեւակ» կը բացականչեմ. քրոջս տղան է, հայկական կրթութիւնը՝ նախակրթարան, բժիշկ է։

«Va!y, Sewak» kë bac’akančem. k’roǰs tġan ē, haykakan krt’owt’iwnë, naxakrt’aran, bžišk ē.

s-34

social-0037-000P06N5

Տարիք մըն ենք, երբ ամեն օր տեղ մը խնդիր մը ունինք՝ շաքար, ճնշում, ցաւեր։

Tarik’ mën enk’, erb amen òr teġ më xndir më ownink’, šak’ar, č̣nšowm, c’awer.

s-35

social-0037-000P06N6

Սեւակը մօտս ըլլար՝ հոգս կը պակսէր...

Sewakë mòts ëllar, hogs kë paksēr...

s-36

social-0037-000P06N7

Ինչ կ՚ըսեմ, տղան հօրն իսկ չկրցաւ հասնիլ, հայրը՝ Այնճար, ինք՝ աշխարհքի միւս ճոթը։

Inč k,ësem, tġan hòrn isk čkrc’aw hasnil, hayrë, Aynč̣ar, ink’, ašxarhk’i miws č̣ot’ë.

s-37

social-0037-000P06N8

Կարեւորը, իր հիւանդները թող աղօթեն իրեն համար...

Kareworë, ir hiwandnerë t’oġ aġòt’en iren hamar...

s-38

social-0037-000Q06N9

Հարսը կը խօսի, հայկական միջնակարգ կրթութեան մը տէր է, իսկ հիմա՝ տարին տասներկու ամիս, օրը 24 ժամ հայերէնի ուսուցչուհի է...։

Harsë kë xòsi, haykakan miǰnakarg krt’owt’ean më tēr ē, isk hima, tarin tasnerkow amis, òrë 24 žam hayerēni owsowc’čowhi ē....

s-39

social-0037-000Q06NA

Չեմ չափազանցեր, քուն թէ արթուն՝ դաս կը ծրագրէ, դաս կու տայ, դաս կ՚առնէ՝ հայերէն բառամթերք, գրական կտորի ընթերցում, ասմունք, հայոց պատմութիւն...

Čem čap’azanc’er, k’own t’ē art’own, das kë çragrē, das kow tay, das k,aṙnē, hayerēn baṙamt’erk’, grakan ktori ënt’erc’owm, asmownk’, hayoc’ patmowt’iwn...

s-40

social-0037-000Q06NB

Այնքան պզտիկ ենք, բայց այնքան շատ բան ունինք փոխանցելու...

Aynk’an pztik enk’, bayc’ aynk’an šat ban ownink’ p’oxanc’elow...

s-41

social-0037-000R06NC

Որո՞ւն...

Oro?wn...

s-42

social-0037-000S06ND

Ի հարկէ մեր զաւակներուն...

I harkē mer zawaknerown...

s-43

social-0037-000T06NE

Ու մեր հարսը ամերիկածին իր երկու զաւակներուն հայերէնի միակ ուսուցչուհին է։

OW mer harsë amerikaçin ir erkow zawaknerown hayerēni miak owsowc’čowhin ē.

s-44

social-0037-000T06NF

Ես տեղեակ էի հայերէնը իր զաւակներուն փոխանցելու իր յամառ հետեւողականութեան մասին։

Es teġeak ēi hayerēnë ir zawaknerown p’oxanc’elow ir yamaṙ hetewoġakanowt’ean masin.

s-45

social-0037-000T06NG

Պահ մը մեղքցեր էի իրեն, մեղքցեր էի այդ ձագուկներուն, որոնք ինչպիսի կանոնաւորութեամբ հայերէն կը սորվէին հայերէնազուրկ ու օտար քաղաքի մը մէջ, ուր հայկական դպրոց չկայ։

Pah më meġk’c’er ēi iren, meġk’c’er ēi ayd jagowknerown, oronk’ inčpisi kanonaworowt’eamb hayerēn kë sorvēin hayerēnazowrk ow òtar k’aġak’i më mēǰ, owr haykakan dproc’ čkay.

s-46

social-0037-000U06NH

Ու բնական է, որ պիտի ուզէի խօսիլ անոնց հետ։

OW bnakan ē, or piti owzēi xòsil anonc’ het.

s-47

social-0037-000U06NI

«Յակոբ պապուկն է,- ըսաւ մայրը,- ձեր հայերէնի դասագիրքին հեղինակը»։

«Yakob papowkn ē,- ësaw mayrë,- jer hayerēni dasagirk’in heġinakë».

s-48

social-0037-000U06NJ

Եւ յիշեցի օր մը Հալէպի մէջ, ընտանեկան յարկի մը տակ, ներկաները հարցուցին չարաճճի մանչուկի մը, թէ ո՛վ է իր հայերէնի դասագիրքը գրողը...

EW yišec’i òr më Halēpi mēǰ, ëntanekan yarki më tak, nerkanerë harc’owc’in čarač̣č̣i mančowki më, t’ē o՛v ē ir hayerēni dasagirk’ë groġë...

s-49

social-0037-000V06NK

- Քրիստափոր-Ռոստոմ-Զաւարեան,- ինքնավստահ բացականչեց չարաճճի տղան՝ առանց դէմքիս իսկ նայելու։

- K’ristap’or-Ṙostom-Zawarean,- ink’navstah bac’akančec’ čarač̣č̣i tġan, aṙanc’ dēmk’is isk nayelow.

s-50

social-0037-001006NL

Իսկ հիմա ալ՝ «Յակոբ Պապուկ»։

Isk hima al, «Yakob Papowk».

s-51

social-0037-001106NM

Ու խօսեցանք։

OW xòsec’ank’.

s-52

social-0037-001106NN

Հայկ-Վարդգէս կիրթ կերպով բարեւեց, հարցուց իմ՝ պապուկիս որպիսութիւնը, պատասխանեց հարցումներուս։

Hayk-Vardgēs kirt’ kerpov barewec’, harc’owc’ im, papowkis orpisowt’iwnë, patasxanec’ harc’owmnerows.

s-53

social-0037-001106NO

Ես տեղեակ եղայ, որ Հայկ-Վարդգէս հիմա կը կարդայ «Անին ծախուեցաւ» վիպակը, որ դասարանին մէջ, ուր հայեր չկան, ինք խօսք առնելով կը խօսի Արցախի մասին, Հայաստանի մասին, Երեւանի ու Մատենադարանի մասին, Մուսա լեռան ու Այնճարի մասին, ուր իր մեծ մայրիկը կ՚ապրի...

Es teġeak eġay, or Hayk-Vardgēs hima kë karday «Anin çaxowec’aw» vipakë, or dasaranin mēǰ, owr hayer čkan, ink’ xòsk’ aṙnelov kë xòsi Arc’axi masin, Hayastani masin, Erewani ow Matenadarani masin, Mowsa leṙan ow Aynč̣ari masin, owr ir meç mayrikë k,apri...

s-54

social-0037-001106NP

Վարդգէս Արցախ գալ կ՚ուզէ...

Vardgēs Arc’ax gal k,owzē...

s-55

social-0037-001206NQ

Ու կը կանչեմ Վիքին՝ փոքրիկ քոյրը։

OW kë kančem Vik’in, p’ok’rik k’oyrë.

s-56

social-0037-001206NS

Կ՚ուշանայ, «հայերէն կը սորվի» ըսաւ Հայկ-Վարդգէս՝ տեսակ մը մատնելով քրոջ դժուարահաճութիւնը...

K,owšanay, «hayerēn kë sorvi» ësaw Hayk-Vardgēs, tesak më matnelov k’roǰ džowarahač̣owt’iwnë...

s-57

social-0037-001206NT

Ու պաստառին վրայ երեւցաւ Վիքիին գանգրահեր գլուխը, հայերէնի գիրքը դէմքին առջեւ բռնած...

OW pastaṙin vray erewc’aw Vik’iin gangraher glowxë, hayerēni girk’ë dēmk’in aṙǰew bṙnaç...

s-58

social-0037-001206NU

Ամօթխածութիւնը կապեր էր լեզուն, բայց ըսաւ, թէ հայերէն դասերը կը սորվի, մաման կ՚օգնէ...

Amòt’xaçowt’iwnë kaper ēr lezown, bayc’ ësaw, t’ē hayerēn daserë kë sorvi, maman k,ògnē...

s-59

social-0037-001306NV

Վայ, ձագուկ...

Vay, jagowk...

s-60

social-0037-001306O0

Կը պատկերացնեմ անոր տառապանքը՝ նախակրթարանի դասերէն ետք՝ տունի այս դասը...

Kë patkerac’nem anor taṙapank’ë, naxakrt’arani daserēn etk’, towni ays dasë...

s-61

social-0037-001306O1

Չէ, ո՛չ մայրն է մեղքնալիք, ո՛չ այս ձագուկները, որ կեանքի սովորական ընթացքին մէջ արմատներէն եկող բեռ մըն ալ կը տանին՝ հեւ ի հեւ, բառեր, տողեր, էջեր վերծանելով, լեզու ելլելով, ինքնութիւն կառուցելով, հպարտանալով...

Čē, o՛č mayrn ē meġk’nalik’, o՛č ays jagowknerë, or keank’i sovorakan ënt’ac’k’in mēǰ armatnerēn ekoġ beṙ mën al kë tanin, hew i hew, baṙer, toġer, ēǰer verçanelov, lezow ellelov, ink’nowt’iwn kaṙowc’elov, hpartanalov...

s-62

social-0037-001406O2

Երեւի պիտի յիշէք անապատի աւազին վրայ հայերէն գրել-կարդալ սորվեցնող մօր ու իր զաւկին պատկերը։

Erewi piti yišēk’ anapati awazin vray hayerēn grel-kardal sorvec’noġ mòr ow ir zawkin patkerë.

s-63

social-0037-001406O3

Հաւատացէ՛ք, ասիկա շատ աւելի ծանր աշխատանք է հիմա, երբ աշխարհը մեր շուրջ կը յորդի բիւրաւոր հրապոյրներով...

Hawatac’ē՛k’, asika šat aweli çanr ašxatank’ ē hima, erb ašxarhë mer šowrǰ kë yordi biwrawor hrapoyrnerov...

s-64

social-0037-001506O4

Ու ես գիտեմ, որ այս պահուն, աշխարհի չեմ գիտեր ո՛ր անկիւններուն մէջ հարիւրաւոր մայրեր նոյն բանը կ՚ընեն, որ հազարաւոր զաւակներ կը վերադառնան մեզի ամէն օր քանի մը բառով, քանի մը տողով, աւիւնով, սիրտով...

OW es gitem, or ays pahown, ašxarhi čem giter o՛r ankiwnnerown mēǰ hariwrawor mayrer noyn banë k,ënen, or hazarawor zawakner kë veradaṙnan mezi amēn òr k’ani më baṙov, k’ani më toġov, awiwnov, sirtov...

s-65

social-0037-001606O5

Ո՛ղջ մնացէք։

O՛ġǰ mnac’ēk’.

s-66

social-0037-001706O6

Ցաւո՛վ, ի՛նչ ըսեմ, վերջերս շատ կը հանդիպիմ հայկական եկեղեցիներու, թեմական իշխանութիւններու, բարեսիրական եւ մշակութային միութիւններու անունով դիմատետրի վրայ երեւցող յայտարարութիւններու, տօնական շնորհաւորանքներու, բացիկներու, որոնք գրուած են անգլերէն. կը գրուին անգլերէն։

C’awo՛v, i՛nč ësem, verǰers šat kë handipim haykakan ekeġec’inerow, t’emakan išxanowt’iwnnerow, baresirakan ew mšakowt’ayin miowt’iwnnerow anownov dimatetri vray erewc’oġ yaytararowt’iwnnerow, tònakan šnorhaworank’nerow, bac’iknerow, oronk’ growaç en anglerēn. kë growin anglerēn.

s-67

social-0037-001806O7

Ու կը հանդիպիմ հայ եկեղեցւոյ բոլոր յարանուանութեանց եկեղեցական ծառաներու՝ հովիւներու, որոնք նոյնը կ՚ընեն, շնորհաւորանք, ցաւակցութիւն, որեւէ հաղորդագրութիւն կը գրեն անգլերէնով։

OW kë handipim hay ekeġec’woy bolor yaranowanowt’eanc’ ekeġec’akan çaṙanerow, hoviwnerow, oronk’ noynë k,ënen, šnorhaworank’, c’awakc’owt’iwn, orewē haġordagrowt’iwn kë gren anglerēnov.

s-68

social-0037-001906O8

Միա՛յն անգլերէն։

Mia՛yn anglerēn.

s-69

social-0037-001A06O9

Ու կը հանդիպիմ նաեւ ոմանց, որոնք նոյն էջերուն վրայ իրենց բողոքը կ՚արտայայտեն, երբեմն՝ զուսպ, երբեմն՝ զայրալից, հայերէնի բացակայութեան համար։

OW kë handipim naew omanc’, oronk’ noyn ēǰerown vray irenc’ boġok’ë k,artayayten, erbemn, zowsp, erbemn, zayralic’, hayerēni bac’akayowt’ean hamar.

s-70

social-0037-001A06OA

Ի՞նչ, կ՚ուզէիք անտարբեր անցնիլ սա երեւոյթին առջեւէն, որ հետզհետէ կը ծաւալի հասնելով մինչեւ մեր կողմերը՝ Մերձաւոր Արեւելք կամ կը վարակէ դեռ երէկ մեր կողմերէն այդ կողմերը հասածները...

I?nč, k,owzēik’ antarber anc’nil sa erewoyt’in aṙǰewēn, or hetzhetē kë çawali hasnelov minčew mer koġmerë, Merjawor Arewelk’ kam kë varakē deṙ erēk mer koġmerēn ayd koġmerë hasaçnerë...

s-71

social-0037-001B06OB

Եւ զարմանքով կը հանդիպիմ ոմանց, որոնք բուն նիւթը ձգած՝ «դուն ո՞վ ես որ...», «ի՞նչ հանգամանքով ու իշխանութեամբ...», «Քու ինչ ըլլալդ լաւ գիտենք...» ու նման արտայայտութիւններով կը հակադարձեն՝ կամայ-ակամայ արդարացնելով իրենց եւ իրենց «պաշտպանեալ»ին միայն անգլերէնով գրելու փորձութիւնը։

EW zarmank’ov kë handipim omanc’, oronk’ bown niwt’ë jgaç, «down o?v es or...», «i?nč hangamank’ov ow išxanowt’eamb...», «K’ow inč ëllald law gitenk’...» ow nman artayaytowt’iwnnerov kë hakadarjen, kamay-akamay ardarac’nelov irenc’ ew irenc’ «paštpaneal»in miayn anglerēnov grelow p’orjowt’iwnë.

s-72

social-0037-001C06OC

Այո, անգլերէն գրելը կամ անգլերէնով պատասխանելը ոմանց համար անհրաժեշտութիւն է, քանի որ ինք իր խօսքը հասցէագրած է, հաւանաբար, հայերէն չգիտցող հասարակութեան մը։

Ayo, anglerēn grelë kam anglerēnov patasxanelë omanc’ hamar anhražeštowt’iwn ē, k’ani or ink’ ir xòsk’ë hasc’ēagraç ē, hawanabar, hayerēn čgitc’oġ hasarakowt’ean më.

s-73

social-0037-001D06OD

Շա՛տ լաւ։

Ša՛t law.

s-74

social-0037-001D06OE

Միթէ վերոյիշեալ մարմիններուն եւ անհատներուն ամբողջ լսարանը օտարախօ՞ս է. համայնքին ու իր հօտին մէջ հայերէն գիտցող չկա՞յ։

Mit’ē veroyišeal marminnerown ew anhatnerown amboġǰ lsaranë òtaraxò?s ē. hamaynk’in ow ir hòtin mēǰ hayerēn gitc’oġ čka?y.

s-75

social-0037-001D06OF

Կը կասկածիմ։

Kë kaskaçim.

s-76

social-0037-001D06OG

Վերջիններու ազգային արժանապատուութիւնը չվիրաւորելու համար միթէ կարելի չէ՞ երկլեզուեան դրութիւնը պահպանել։

Verǰinnerow azgayin aržanapatowowt’iwnë čviraworelow hamar mit’ē kareli čē? erklezowean drowt’iwnë pahpanel.

s-77

social-0037-001D06OH

Այո, մայրենի եւ ազգային լեզուի հանդէպ անտարբերութիւնը արժանապատուութեան հարցի կրնայ վերածուիլ շատերուս համար։

Ayo, mayreni ew azgayin lezowi handēp antarberowt’iwnë aržanapatowowt’ean harc’i krnay veraçowil šaterows hamar.

s-78

social-0037-001D06OI

Անկասկած։

Ankaskaç.

s-79

social-0037-001E06OJ

Երկլեզուեան գրութիւնը նուազագոյնը պիտի օգնէ, որ մարդիկ յարգեն Ձեր շրջահայեացութիւնը ու հասկնան Սփիւռքեան արդի իրադրութիւնը։

Erklezowean growt’iwnë nowazagoynë piti ògnē, or mardik yargen Jer šrǰahayeac’owt’iwnë ow hasknan Sp’iwṙk’ean ardi iradrowt’iwnë.

s-80

social-0037-001F06OK

Մարդիկ կը բողոքեն, երբեմն՝ զուսպ, երբեմն՝ զայրալից, հայերէնի բացակայութեան համար։

Mardik kë boġok’en, erbemn, zowsp, erbemn, zayralic’, hayerēni bac’akayowt’ean hamar.

s-81

social-0037-001F06OL

Ի՞նչ, մենք հասանք հոն, ուրկէ սկսած էինք 19րդ դարու կէսերուն՝ հայատառ թրքերէնի շրջանին, որ տեւեց տասնամեակներ եւ որ յաղթահարուեցաւ մեր եկեղեցիներու, միութիւններու եւ ակումբներու հաւատաւոր պայքարով։

I?nč, menk’ hasank’ hon, owrkē sksaç ēink’ 19rd darow kēserown, hayataṙ t’rk’erēni šrǰanin, or tewec’ tasnameakner ew or yaġt’aharowec’aw mer ekeġec’inerow, miowt’iwnnerow ew akowmbnerow hawatawor payk’arov.

s-82

social-0037-001F06OM

Իսկ հիմա ո՞ւր է պայքարը հայախօսութեան համար։

Isk hima o?wr ē payk’arë hayaxòsowt’ean hamar.

s-83

social-0037-001F06ON

Փոխանակ արդարանալու կամ զիրենք արդարացնողներ ճարելու՝ իրենք չե՞ն կրնար հետեւողական կերպով հայերէնը տարածել իրենց շրջանակին մէջ։

P’oxanak ardaranalow kam zirenk’ ardarac’noġner č̣arelow, irenk’ če?n krnar hetewoġakan kerpov hayerēnë taraçel irenc’ šrǰanakin mēǰ.

s-84

social-0037-001F06OO

Փառք Աստուծոյ, այսօր երեկոյեան, գիշերային ու կիրակնօրեայ դասընթացքներ կազմակերպելու պէտքը չունինք։

P’aṙk’ Astowçoy, aysòr erekoyean, gišerayin ow kiraknòreay dasënt’ac’k’ner kazmakerpelow pētk’ë čownink’.

s-85

social-0037-001F06OP

Նոյն այդ կայքերով՝ մեր եկեղեցիներն ու միութիւնները չե՞ն կրնար հայերէնախօսութեան դասընթացքներ կազմակերպել, հայախօսութեան եւ հայագրութեան դարձած իրենց անդամներու օրինակով վարակել իրենց շրջապատը։

Noyn ayd kayk’erov, mer ekeġec’inern ow miowt’iwnnerë če?n krnar hayerēnaxòsowt’ean dasënt’ac’k’ner kazmakerpel, hayaxòsowt’ean ew hayagrowt’ean darjaç irenc’ andamnerow òrinakov varakel irenc’ šrǰapatë.

s-86

social-0037-001G06OQ

Շատ բան կայ ընելիք, ու բնաւ նեղուելու իրաւունք չունինք, երբ մենք, իրօ՛ք, թերացած ենք մեր դերին մէջ։

Šat ban kay ënelik’, ow bnaw neġowelow irawownk’ čownink’, erb menk’, irò՛k’, t’erac’aç enk’ mer derin mēǰ.

s-87

social-0037-001H06OR

ԽԵՒ ՈՒՍԷՓ

XEW OWSĒP’

s-88

social-0037-001I06OS

(Բարբառով ու թրքերէնով ըսուած երգային խօսքերը բերուած են թարգմանաբար)

(Barbaṙov ow t’rk’erēnov ësowaç ergayin xòsk’erë berowaç en t’argmanabar)

s-89

social-0037-001J06OT

Մեզ՝ փոքրիկներս, զսպելու համար կ՚ըսէին.

Mez, p’ok’rikners, zspelow hamar k,ësēin.

s-90

social-0037-001J06OU

«Հանդարտեցէք, հիմա Խեւ Ուսէփը կու գայ հա՜»։

«Handartec’ēk’, hima Xew OWsēp’ë kow gay ha!».

s-91

social-0037-001J06OV

Իր անունը կար գիւղին մէջ, բայց ինք չկար։

Ir anownë kar giwġin mēǰ, bayc’ ink’ čkar.

s-92

social-0037-001J06P0

Գիտէինք, բայց նորէն ալ վախ մը կար մեր մէջ, ինչպէս որ կը վախնայինք Արուանդէն, որ մանուկներ կլլող վիշապ էր, ինչպէս որ կ՚երկիւղէինք Կիղիցիկ Պապուկէն, որ աւերակ սրբավայրերու մէջ կը բնակէր։

Gitēink’, bayc’ norēn al vax më kar mer mēǰ, inčpēs or kë vaxnayink’ Arowandēn, or manowkner klloġ višap ēr, inčpēs or k,erkiwġēink’ Kiġic’ik Papowkēn, or awerak srbavayrerow mēǰ kë bnakēr.

s-93

social-0037-001J06P1

Իբր թէ։

Ibr t’ē.

s-94

social-0037-001J06P2

Նոյնիսկ կերպարանք կու տայինք անոր՝ փշոտ կաղնիի ծանր մահակը ձեռքին, այծի մազէ հիւսուած սրճագոյն գիծերով սեւ ապան ուսին, մազոտ կուրծքը՝ բաց, սրճագոյն շալվարը, որուն ետեւի ծալքերուն մէջ չորս տղայ կը բաւէր, մեզմէ ամենէն գիրուկները, տաշտի մեծութեամբ եմենին՝ ոտնամանը, գլխուն փակած տեղական գլխարկը՝ բուրգը։

Noynisk kerparank’ kow tayink’ anor, p’šot kaġnii çanr mahakë jeṙk’in, ayçi mazē hiwsowaç srč̣agoyn giçerov sew apan owsin, mazot kowrçk’ë, bac’, srč̣agoyn šalvarë, orown etewi çalk’erown mēǰ čors tġay kë bawēr, mezmē amenēn girowknerë, tašti meçowt’eamb emenin, otnamanë, glxown p’akaç teġakan glxarkë, bowrgë.

s-95

social-0037-001J06P3

Այդպիսի հագ ու կապ ունեցող մարդիկ տակաւին կային գիւղին մէջ, բայց ոչ մէկը Խեւ Ուսէփ էր։

Aydpisi hag ow kap ownec’oġ mardik takawin kayin giwġin mēǰ, bayc’ oč mēkë Xew OWsēp’ ēr.

s-96

social-0037-001J06P4

Առասպելները մեր օրերուն կը հիւսուէին։

Aṙaspelnerë mer òrerown kë hiwsowēin.

s-97

social-0037-001K06P5

Տարեց կիներ ու մարդիկ կը պատմէին Խեւ Ուսէփի մասին, կը մէջբերէին խօսք մը ու կը ծիծաղէին տեսակ մը ցաւով։

Tarec’ kiner ow mardik kë patmēin Xew OWsēp’i masin, kë mēǰberēin xòsk’ më ow kë çiçaġēin tesak më c’awov.

s-98

social-0037-001K06P6

Խեւ Ուսէփին վերագրուող բոլոր խօսքերը ողբեր էին, իսկ ողբալ՝ Քեսապի բարբառին մէջ կ՚արտայայտուի «պարել» բայով։

Xew OWsēp’in veragrowoġ bolor xòsk’erë oġber ēin, isk oġbal, K’esapi barbaṙin mēǰ k,artayaytowi «parel» bayov.

s-99

social-0037-001K06P7

Խեւ Ուսէփ միշտ կը պարէր ինքնիրեն, քեսապցիներու մէկ տրտում եղանակով, որով բոլոր ողբերը կը հիւսուէին։

Xew OWsēp’ mišt kë parēr ink’niren, k’esapc’inerow mēk trtowm eġanakov, orov bolor oġberë kë hiwsowēin.

s-100

social-0037-001K06P8

Կ՚ըսէր ու կ՚երգէր Խեւ Ուսէփ, թեւերը կը թափահարէր, գլխարկը քաշելով կը զարնէր ծունկերուն, կուրծքին, մահակը կը զարնէր գետին, կ՚օրօրուէր աջ ու ձախ, ծափ կու տար բղաւելով։

K,ësēr ow k,ergēr Xew OWsēp’, t’ewerë kë t’ap’aharēr, glxarkë k’ašelov kë zarnēr çownkerown, kowrçk’in, mahakë kë zarnēr getin, k,òròrowēr aǰ ow jax, çap’ kow tar bġawelov.