Universal Dependencies - Armenian - BSUT

s-1

nonfiction-007T-00010E1N

Այն ժամանակ Երևանում իրարից ոչ հեռու ապրում էին հայ ոգու ու մտքի հսկաները՝ մեր հայրերը:

Ayn žamanak Erewanowm iraric’ oč heṙow aprowm ēin hay ogow ow mtk’i hskanerë, mer hayrerë.

s-2

nonfiction-007T-00010E1O

Այստեղ էին Վիկտոր Համբարձումյանն ու Մարտիրոս Սարյանը, Գրիգոր Գուրզադյանն ու Երվանդ Քոչարը, Կոստան Զարյանն ու Գոհար Գասպարյանը, այս կարգի անվանիներ:

Aysteġ ēin Viktor Hambarjowmyann ow Martiros Saryanë, Grigor Gowrzadyann ow Ervand K’očarë, Kostan Zaryann ow Gohar Gasparyanë, ays kargi anvaniner.

s-3

nonfiction-007T-00010E1P

Քաղաքը հարուստ էր այսպիսի երևելիներով:

K’aġak’ë harowst ēr ayspisi erewelinerov.

s-4

nonfiction-007T-00010E1Q

Մենք՝ երևանցիներս, սովորել էինք դրան։

Menk’, erewanc’iners, sovorel ēink’ dran.

s-5

nonfiction-007T-00020E1R

Թվում էր, իրականության այս վեհությունը, այս շքեղությունը այդպես էլ մնալու էր մեզ հետ տևականորեն:

T’vowm ēr, irakanowt’yan ays vehowt’yownë, ays šk’eġowt’yownë aydpes ēl mnalow ēr mez het tewakanoren.

s-6

nonfiction-007T-00030E1S

Բոլորովին էլ դժվար չէր Երվանդ Քոչարին տեսնել իր արվեստանոցում (այսօրվա թանգարանում) կամ Նկարիչների միության շենքի մոտ գտնվող հայտնի սրճարանում:

Bolorovin ēl džvar čēr Ervand K’očarin tesnel ir arvestanoc’owm (aysòrva t’angaranowm) kam Nkaričneri miowt’yan šenk’i mot gtnvoġ haytni srč̣aranowm.

s-7

nonfiction-007T-00040E1T

Կոստան Զարյանին նույն սրճարանից կարող էիր ուղեկցել իր տուն՝ Աբովյանն ի վեր, հետն էլ հարցեր տալ, խոսեցնել ծայր աստիճան քչախոս գրողին:

Kostan Zaryanin nowyn srč̣aranic’ karoġ ēir owġekc’el ir town, Abovyann i ver, hetn ēl harc’er tal, xosec’nel çayr astič̣an k’čaxos groġin.

s-8

nonfiction-007T-00050E1U

Ակադեմիկոս Ալիխանյանի հետ կհայտնվեիր իր տանը, պատմություններ կլսեիր Պաստեռնակի, Շոստակովիչի հետ իր շփումների մասին...

Akademikos Alixanyani het khaytnveir ir tanë, patmowt’yownner klseir Pasteṙnaki, Šostakoviči het ir šp’owmneri masin...

s-9

nonfiction-007T-00060E1V

Այն ժամանակվա մեր մեծերը մատչելի էին շփումների համար:

Ayn žamanakva mer meçerë matčeli ēin šp’owmneri hamar.

s-10

nonfiction-007T-00060E20

Քեզ՝ երիտասարդիդ, իրենց շրջանակը կառնեին՝ պայմանով, որ, ըստ իրենց քիչ թե շատ ապագա խոստացող մեկը լինեիր:

K’ez, eritasardid, irenc’ šrǰanakë kaṙnein, paymanov, or, ëst irenc’ k’ič t’e šat apaga xostac’oġ mekë lineir.

s-11

nonfiction-007T-00070E21

Ես երջանիկ բախտ ունեցա ճանաչելու մեր այս մեծերից շատերին, շփվելու նրանց հետ մարդկային պարզ շփումների մակարդակով:

Es erǰanik baxt ownec’a č̣anačelow mer ays meçeric’ šaterin, šp’velow nranc’ het mardkayin parz šp’owmneri makardakov.

s-12

nonfiction-007T-00080E22

Այսօր այդ շփումներից ինձ համար առանձնանում են Մարտիրոս Սարյանի հետ իմ առնչությունները:

Aysòr ayd šp’owmneric’ inj hamar aṙanjnanowm en Martiros Saryani het im aṙnčowt’yownnerë.

s-13

nonfiction-007T-00080E23

Թե ինչո՞ւ եմ այսպես գնահատում, ավելի լավ է պատասխանեմ Էդվարդ Միրզոյանի ձևակերպումով:

T’e inčo?w em ayspes gnahatowm, aveli lav ē patasxanem Ēdvard Mirzoyani jewakerpowmov.

s-14

nonfiction-007T-00080E24

Այն հարցին, թե կյանքում իր տեսած ամենամեծ մարդուն ու՞մ կհամարեր, նա պատասխանել է, որ իր տեսած ամենամեծ մարդը Մարտիրոս Սարյանն է եղել:

Ayn harc’in, t’e kyank’owm ir tesaç amenameç mardown ow?m khamarer, na patasxanel ē, or ir tesaç amenameç mardë Martiros Saryann ē eġel.

s-15

nonfiction-007T-00090E26

Աշուն էր:

Ašown ēr.

s-16

nonfiction-007T-00090E27

Բուհեր ընդունվող երիտասարդների շրջանում ամեն տեսակի հուզումների, բուռն քննարկումների ժամանակն ավարտվել էր…

Bowher ëndownvoġ eritasardneri šrǰanowm amen tesaki howzowmneri, bowṙn k’nnarkowmneri žamanakn avartvel ēr…

s-17

nonfiction-007T-00090E28

Ես ընդունվել էի Երևանի Կոմիտասի անվ. կոնսերվատորիայի կոմպոզիցիայի բաժին:

Es ëndownvel ēi Erewani Komitasi anv. konservatoriayi kompozic’iayi bažin.

s-18

nonfiction-007T-00090E29

Ղեկավարս Ղազարոս Սարյանն էր:

Ġekavars Ġazaros Saryann ēr.

s-19

nonfiction-007T-00090E2A

Քառասնամյա կոմպոզիտորն այդ տարի ստանձնել էր կոնսերվատորիայի ռեկտորի պաշտոնը։

K’aṙasnamya kompozitorn ayd tari stanjnel ēr konservatoriayi ṙektori paštonë.

s-20

nonfiction-007T-00090E2B

Իր մտավոր կարողությունները, երաժշտի իր մեծ հեղինակությունը, նաև Հայրենական մեծ պատերազմի բովում իր մեջ ձևավորված զինվորական կարգապահությունն ու պատասխանատվության զգացումը բերել էր կոնսերվատորիա:

Ir mtavor karoġowt’yownnerë, eražšti ir meç heġinakowt’yownë, naew Hayrenakan meç paterazmi bovowm ir meǰ jewavorvaç zinvorakan kargapahowt’yownn ow patasxanatvowt’yan zgac’owmë berel ēr konservatoria.

s-21

nonfiction-007T-00090E2C

Բերել էր նաև Սարյան ընտանիքի հանդեպ տիրող համատարած ակնածանքը։

Berel ēr naew Saryan ëntanik’i handep tiroġ hamataraç aknaçank’ë.

s-22

nonfiction-007T-00090E2D

Հարգված էր թե՛ իբրև առաջատար կոմպոզիտոր, թե՛ իբրև եզակի անհատականություն, թե՛ որպես առաջնակարգ կազմակերպիչ:

Hargvaç ēr t’e՛ ibrew aṙaǰatar kompozitor, t’e՛ ibrew ezaki anhatakanowt’yown, t’e՛ orpes aṙaǰnakarg kazmakerpič.

s-23

nonfiction-007T-00090E2E

Պատահում էր, որ ռեկտորի հոգսերը նրան ստիպում էին տեղափոխել մեր դասերի ժամերը, ինձ հետ պարապելու համար կանչել իր տուն:

Patahowm ēr, or ṙektori hogserë nran stipowm ēin teġap’oxel mer daseri žamerë, inj het parapelow hamar kančel ir town.

s-24

nonfiction-007T-00090E2F

Ուսանողական հինգ տարիների ընթացքում այդպես հաճախ է եղել:

OWsanoġakan hing tarineri ënt’ac’k’owm aydpes hač̣ax ē eġel.

s-25

nonfiction-007T-00090E2G

Բայց ահա, երբ առաջին անգամ պայմանավորված ժամին գնացի իմ դասախոսի տուն, դուռը բացեց Վարպետը՝ Մարտիրոս Սարյանը:

Bayc’ aha, erb aṙaǰin angam paymanavorvaç žamin gnac’i im dasaxosi town, dowṙë bac’ec’ Varpetë, Martiros Saryanë.

s-26

nonfiction-007T-00090E2H

Շփոթմունքս հաղթահարելով՝ ասացի.

Šp’ot’mownk’s haġt’aharelov, asac’i.

s-27

nonfiction-007T-000A0E2I

- Ես Լազար Մարտիրոսովիչի ուսանողն եմ:

- Es Lazar Martirosoviči owsanoġn em.

s-28

nonfiction-007T-000B0E2J

Դեռ ինձ ներս չթողած՝ դռան մոտ հազիվ լսելի ձայնով ասաց.

Deṙ inj ners čt’oġaç, dṙan mot haziv lseli jaynov asac’.

s-29

nonfiction-007T-000C0E2K

- Մի ուսուցիչ էլ չգտանք՝ ինքը մոտը սովորեր։

- Mi owsowc’ič ēl čgtank’, ink’ë motë sovorer.

s-30

nonfiction-007T-000D0E2L

Ապշահար եղա…

Apšahar eġa…

s-31

nonfiction-007T-000E0E2M

Վարպետի ձայնը խուլ էր, կարծես մի շերտ բամբակների տակից էր գալիս։

Varpeti jaynë xowl ēr, karçes mi šert bambakneri takic’ ēr galis.

s-32

nonfiction-007T-000E0E2N

Սովորաբար քչախոսներն են այդպիսի ձայն ունենում։

Sovorabar k’čaxosnern en aydpisi jayn ownenowm.

s-33

nonfiction-007T-000E0E2O

Թող թույլ տրվի մարդկային ձայնի այս հնչերանգի առնչությամբ փոքր-ինչ ավելացնել։

T’oġ t’owyl trvi mardkayin jayni ays hnčerangi aṙnčowt’yamb p’ok’r-inč avelac’nel.

s-34

nonfiction-007T-000E0E2P

Մի օր առիթ ունեցա ծանոթանալու Պաբլո Պիկասոյի որդու՝ Քլոդ Պիկասոյի հետ։

Mi òr aṙit’ ownec’a çanot’analow Pablo Pikasoyi ordow, K’lod Pikasoyi het.

s-35

nonfiction-007T-000E0E2Q

Իմ հարցին, թե իր հոր ձայնը հիշո՞ւմ է, ասաց.

Im harc’in, t’e ir hor jaynë hišo?wm ē, asac’.

s-36

nonfiction-007T-000E0E2R

«Իմ հայրը չափազանց քիչ էր խոսում. նա «աղոտ» ձայն ուներ»։

«Im hayrë čap’azanc’ k’ič ēr xosowm. na «aġot» jayn owner».

s-37

nonfiction-007T-000E0E2S

Նշանավոր քչախոսներից է եղել նաև Ուիլիամ Ֆոլկները, կարդացել եմ այդ մասին և նաև լսել իր հարցազրույցների ձայնագրությունը։

Nšanavor k’čaxosneric’ ē eġel naew OWiliam Folknerë, kardac’el em ayd masin ew naew lsel ir harc’azrowyc’neri jaynagrowt’yownë.

s-38

nonfiction-007T-000E0E2T

Նրա ձայնը ևս կարծես մի շերտ բամբակների տակից էր գալիս։

Nra jaynë ews karçes mi šert bambakneri takic’ ēr galis.

s-39

nonfiction-007T-000E0E2U

Սովորաբար այդ ձայնը հրամանի համար չէ։

Sovorabar ayd jaynë hramani hamar čē.

s-40

nonfiction-007T-000E0E2V

Չի սաստում, այլ միայն համոզում, հորդորում է։

Či sastowm, ayl miayn hamozowm, hordorowm ē.

s-41

nonfiction-007T-000E0E30

Եվ եթե այդ ձայնի տիրոջ բառերը խոստովանելու ուղղությամբ են մտքում գոյացել, ձայն չեն դառնում, ներսից գալիս և չարտաբերված էլի ներս են գնում։

Ev et’e ayd jayni tiroǰ baṙerë xostovanelow owġġowt’yamb en mtk’owm goyac’el, jayn čen daṙnowm, nersic’ galis ew čartabervaç ēli ners en gnowm.

s-42

nonfiction-007T-000E0E31

Սիրում եմ մարդկային ձայնի այդ տեսակը։

Sirowm em mardkayin jayni ayd tesakë.

s-43

nonfiction-007T-000F0E32

Ուրեմն, ահա այդպես հնչեց Վարպետի ձայնը «Մի ուսուցիչ էլ…» ասելիս, և ես չհավատացի իմ լսածին։

OWremn, aha aydpes hnčec’ Varpeti jaynë «Mi owsowc’ič ēl…» aselis, ew es čhavatac’i im lsaçin.

s-44

nonfiction-007T-000F0E33

Մնացի լուռ, մտանք տուն։

Mnac’i lowṙ, mtank’ town.

s-45

nonfiction-007T-000G0E34

Հետագայում, ծանոթանալով Սարյանների տան նիստուկացին, համոզվեցի, որ այստեղ սովորական բան էր իր կամ տնեցիների հասցեին թեթև հեգնանքով սթափության մի քանի բառ ուղղելը:

Hetagayowm, çanot’analov Saryanneri tan nistowkac’in, hamozvec’i, or aysteġ sovorakan ban ēr ir kam tnec’ineri hasc’ein t’et’ew hegnank’ov st’ap’owt’yan mi k’ani baṙ owġġelë.

s-46

nonfiction-007T-000G0E35

Այս ընտանիքում ինքնագոհությունը տեղ չուներ։

Ays ëntanik’owm ink’nagohowt’yownë teġ čowner.

s-47

nonfiction-007T-000H0E36

Տարիների ընթացքում ես տանու տղայի պես դարձա Սարյանների ընտանիքում:

Tarineri ënt’ac’k’owm es tanow tġayi pes darja Saryanneri ëntanik’owm.

s-48

nonfiction-007T-000H0E37

Հաճախ էի լինում նրանց մոտ. դասերից բացի առիթ էի ունենում շփվելու, զրուցելու Վարպետի հետ…

Hač̣ax ēi linowm nranc’ mot. daseric’ bac’i aṙit’ ēi ownenowm šp’velow, zrowc’elow Varpeti het…

s-49

nonfiction-007T-000H0E38

Իրենց տանը հաց եմ կերել, այդ տանն եմ եղել իրենց ամենաուրախ և ամենատխուր առիթներով, նաև ամենասովորական օրերին:

Irenc’ tanë hac’ em kerel, ayd tann em eġel irenc’ amenaowrax ew amenatxowr aṙit’nerov, naew amenasovorakan òrerin.

s-50

nonfiction-007T-000I0E3A

Հիշում եմ այն տխուր օրը։

Hišowm em ayn txowr òrë.

s-51

nonfiction-007T-000I0E3B

Քաղաքում տարածվեց բոթը. ավտովթարից զոհվել է Մարտիրոս Սարյանի ավագ որդին՝ Սարգիսը:

K’aġak’owm taraçvec’ bot’ë. avtovt’aric’ zohvel ē Martiros Saryani avag ordin, Sargisë.

s-52

nonfiction-007T-000I0E3C

Երբ լուրը Վարպետին էին հայտնել հեռախոսով, հարցրել էր.

Erb lowrë Varpetin ēin haytnel heṙaxosov, harc’rel ēr.

s-53

nonfiction-007T-000I0E3D

«Իսկ Զարիկը (Ղազարոսը. – հեղ.) ո՞ղջ է», և երբ դրական պատասխան էր լսել, ասել էր.

«Isk Zarikë (Ġazarosë. – heġ.) o?ġǰ ē», ew erb drakan patasxan ēr lsel, asel ēr.

s-54

nonfiction-007T-000I0E3E

«Փառք Աստծու»:

«P’aṙk’ Astçow».

s-55

nonfiction-007T-000I0E3F

Իր կյանքի բարդ ու երկար ճանապարհին պատմական արհավիրքների, մեծ կորուստների միջով անցած Վարպետն իր առաջնեկին կորցնելու այդ օրը գոհունակություն էր ուղղում Աստծուն այն մյուսի՝ փրկվածի համար:

Ir kyank’i bard ow erkar č̣anaparhin patmakan arhavirk’neri, meç korowstneri miǰov anc’aç Varpetn ir aṙaǰnekin korc’nelow ayd òrë gohownakowt’yown ēr owġġowm Astçown ayn myowsi, p’rkvaçi hamar.

s-56

nonfiction-007T-000I0E3G

Հիշում եմ որդու հուղարկավորության օրը:

Hišowm em ordow howġarkavorowt’yan òrë.

s-57

nonfiction-007T-000I0E3H

Գերեզմանատանը հսկայական բազմություն էր հավաքվել:

Gerezmanatanë hskayakan bazmowt’yown ēr havak’vel.

s-58

nonfiction-007T-000I0E3I

Վարպետը և իր տիկինը՝ Լուսիկ Լազարևնան, նստած էին գերեզմանից քիչ հեռու դրված աթոռներին:

Varpetë ew ir tikinë, Lowsik Lazarewnan, nstaç ēin gerezmanic’ k’ič heṙow drvaç at’oṙnerin.

s-59

nonfiction-007T-000I0E3J

Նրանք լուռ հետևում էին թաղման արարողությանը:

Nrank’ lowṙ hetewowm ēin t’aġman araroġowt’yanë.

s-60

nonfiction-007T-000I0E3K

Ի՜նչ հանդիսավոր արարողություն էր դա, Աստված իմ:

I!nč handisavor araroġowt’yown ēr da, Astvaç im.

s-61

nonfiction-007T-000I0E3L

Բոլորի ուշադրությունը մի կողմից թաղման արարողությանն էր, մյուս կողմից՝ ծանր վիշտը անօրինակ լռությամբ, հուզական պոռթկումներից իսպառ զուրկ խոնարհությամբ կրող սգավոր զույգին:

Bolori owšadrowt’yownë mi koġmic’ t’aġman araroġowt’yann ēr, myows koġmic’, çanr vištë anòrinak lṙowt’yamb, howzakan poṙt’kowmneric’ ispaṙ zowrk xonarhowt’yamb kroġ sgavor zowygin.

s-62

nonfiction-007T-000J0E3M

Այդ օրը ես մասնակցեցի նաև հոգեհացին:

Ayd òrë es masnakc’ec’i naew hogehac’in.

s-63

nonfiction-007T-000J0E3N

Սեղանի շուրջ նստածները հիմնականում արվեստագետներ էին՝ գրականության, երաժշտության, կերպարվեստի բնագավառների երևելիներ:

Seġani šowrǰ nstaçnerë himnakanowm arvestagetner ēin, grakanowt’yan, eražštowt’yan, kerparvesti bnagavaṙneri ereweliner.

s-64

nonfiction-007T-000J0E3O

Ես նստեցի սեղանից քիչ հեռու գտնվող թախտին:

Es nstec’i seġanic’ k’ič heṙow gtnvoġ t’axtin.

s-65

nonfiction-007T-000J0E3P

Վարպետը եկավ, լուռ նստեց կողքս ու նայում է ինձ:

Varpetë ekav, lowṙ nstec’ koġk’s ow nayowm ē inj.

s-66

nonfiction-007T-000J0E3Q

Ուսումնասիրո՛ղ հայացքով:

OWsowmnasiro՛ġ hayac’k’ov.

s-67

nonfiction-007T-000J0E3R

Ուշադի՛ր:

OWšadi՛r.

s-68

nonfiction-007T-000J0E3S

Ես շփոթվում եմ ու չեմ հասկանում՝ ինչո՞ւ է նայում:

Es šp’ot’vowm em ow čem haskanowm, inčo?w ē nayowm.

s-69

nonfiction-007T-000J0E3T

Իրեն նայելով՝ մտքումս ասում եմ.

Iren nayelov, mtk’owms asowm em.

s-70

nonfiction-007T-000J0E3U

«Ինչո՞ւ եք նայում»:

«Inčo?w ek’ nayowm».

s-71

nonfiction-007T-000J0E3V

Հարցական հայացքս բացարձակապես չկարևորելով՝ հայացքը չէր կտրում ինձնից:

Harc’akan hayac’k’s bac’arjakapes čkareworelov, hayac’k’ë čēr ktrowm injnic’.

s-72

nonfiction-007T-000K0E40

Չէի գիտակցում այդ պահին, որ ինձ նայողը մեծ հոգեբանն ու մեծ նկարիչն է:

Čēi gitakc’owm ayd pahin, or inj nayoġë meç hogebann ow meç nkaričn ē.

s-73

nonfiction-007T-000K0E41

Իր հայացքի խորությունն անչափելիորեն հեռու էր իրեն ուղղված իմ պարզ ու միամիտ նայվածքից:

Ir hayac’k’i xorowt’yownn ančap’elioren heṙow ēr iren owġġvaç im parz ow miamit nayvaçk’ic’.

s-74

nonfiction-007T-000K0E42

Ամաչեցի ու գլուխս թեքեցի:

Amačec’i ow glowxs t’ek’ec’i.

s-75

nonfiction-007T-000K0E43

Ինքը նույն ուշադրությամբ շարունակում էր նայել դեմքիս՝ բոլորովին կարևորություն չտալով իմ շարժումներին:

Ink’ë nowyn owšadrowt’yamb šarownakowm ēr nayel demk’is, bolorovin kareworowt’yown čtalov im šaržowmnerin.

s-76

nonfiction-007T-000K0E44

Երևի դա յուրովի մի հարաբերություն էր, որ կարող էր գոյանալ նկարչի ու բնորդի միջև:

Erewi da yowrovi mi haraberowt’yown ēr, or karoġ ēr goyanal nkarči ow bnordi miǰew.

s-77

nonfiction-007T-000L0E45

Հետագայում, երբ այցելում էի Սարյանների տուն, հյուրասենյակի մեջտեղում նկարակալ հիշեցնող եռոտանուն, որոշակի բարձրության վրա զոհված որդու՝ Սարգիս Սարյանի մատիտանկար դիմանկարն էր դրված՝ կողքը գեղեցիկ ծաղկամանի մեջ ծաղիկներ, որոնք միշտ թարմ էին:

Hetagayowm, erb ayc’elowm ēi Saryanneri town, hyowrasenyaki meǰteġowm nkarakal hišec’noġ eṙotanown, orošaki barjrowt’yan vra zohvaç ordow, Sargis Saryani matitankar dimankarn ēr drvaç, koġk’ë geġec’ik çaġkamani meǰ çaġikner, oronk’ mišt t’arm ēin.

s-78

nonfiction-007T-000L0E46

Եվ այսպես՝ տարիներ շարունակ...

Ev ayspes, tariner šarownak...

s-79

nonfiction-007T-000M0E48

Մի օր Մինասի հետ մտանք Սարյանի տուն:

Mi òr Minasi het mtank’ Saryani town.

s-80

nonfiction-007T-000M0E49

Մինասին տեսնելով՝ շատ ուրախացավ:

Minasin tesnelov, šat owraxac’av.

s-81

nonfiction-007T-000M0E4A

«Դո՛ւ պիտի ղեկավարես Նկարիչների միությունը, դո՛ւ պիտի բոլորին առաջնորդես»,- ասում էր Մինասին:

«Do՛w piti ġekavares Nkaričneri miowt’yownë, do՛w piti bolorin aṙaǰnordes»,- asowm ēr Minasin.

s-82

nonfiction-007T-000M0E4B

Այսպես խոսում ու հետն էլ նայում էր պատին կախված իր նկարներին:

Ayspes xosowm ow hetn ēl nayowm ēr patin kaxvaç ir nkarnerin.

s-83

nonfiction-007T-000M0E4C

Մինասի թեման, կարծես, ավարտելով՝ գլուխը խոնարհեց ու ասաց.

Minasi t’eman, karçes, avartelov, glowxë xonarhec’ ow asac’.

s-84

nonfiction-007T-000M0E4D

«Ի՜նչ լավ բան է ծեր լինելը. առավոտյան ոչինչ չես անում, ցերեկը ոչինչ չես անում, երեկոյան ոչինչ չես անում»:

«I!nč lav ban ē çer linelë. aṙavotyan očinč čes anowm, c’erekë očinč čes anowm, erekoyan očinč čes anowm».

s-85

nonfiction-007T-000M0E4E

Եվ կրկնեց.

Ev krknec’.

s-86

nonfiction-007T-000M0E4F

«Ի՜նչ լավ բան է ծեր լինելը»:

«I!nč lav ban ē çer linelë».

s-87

nonfiction-007T-000N0E4G

Իրականում Վարպետը միշտ աշխատեց։

Irakanowm Varpetë mišt ašxatec’.

s-88

nonfiction-007T-000N0E4H

Իր վերջին տասնամյակների ստեղծած աշխատանքներից մի քանիսը հիմա էլ աչքիս առաջ են։

Ir verǰin tasnamyakneri steġçaç ašxatank’neric’ mi k’anisë hima ēl ačk’is aṙaǰ en.

s-89

nonfiction-007T-000N0E4I

1969 թվականին Կոմիտասի հարյուր ամյակի առիթով ստեղծեց իր ոչ մեծ չափի շատ գեղեցիկ «Կոմիտաս» մատիտանկարը։

1969 t’vakanin Komitasi haryowr amyaki aṙit’ov steġçec’ ir oč meç čap’i šat geġec’ik «Komitas» matitankarë.

s-90

nonfiction-007T-000N0E4J

Հիշում եմ. այդ գծանկարը ցուցադրվեց առանձին, ընդհանուր ցուցադրույթից փոքր-ինչ հեռու, ցուցասրահի երևացող մասում տեղադրված նկարակալի վրա։

Hišowm em. ayd gçankarë c’owc’adrvec’ aṙanjin, ëndhanowr c’owc’adrowyt’ic’ p’ok’r-inč heṙow, c’owc’asrahi erewac’oġ masowm teġadrvaç nkarakali vra.

s-91

nonfiction-007T-000N0E4K

Որոշ ժամանակ հետո այդ նկարը պատճենահանվեց։

Oroš žamanak heto ayd nkarë patč̣enahanvec’.

s-92

nonfiction-007T-000N0E4L

Բախտ ունեցա դառնալու պատճենահանված օրինակներից մեկի տերը։

Baxt ownec’a daṙnalow patč̣enahanvaç òrinakneric’ meki terë.

s-93

nonfiction-007T-000N0E4M

Այն ստացա անձամբ Սարյանի ձեռքից՝ ընծայագրով։

Ayn stac’a anjamb Saryani jeṙk’ic’, ënçayagrov.

s-94

nonfiction-007T-000N0E4N

Վարպետը տեղյակ էր Կոմիտասի հանդեպ տածած իմ մեծ սիրո մասին։

Varpetë teġyak ēr Komitasi handep taçaç im meç siro masin.

s-95

nonfiction-007T-000N0E4O

Այդ գրությամբ քաջալերում էր իմ այդ զգացումը՝ մաղթելով, որ մնամ Կոմիտասի հավատարիմն ու հետևորդը։

Ayd growt’yamb k’aǰalerowm ēr im ayd zgac’owmë, maġt’elov, or mnam Komitasi havatarimn ow hetewordë.

s-96

nonfiction-007T-000N0E4P

Կոմիտասի նկարը նման ընծայագրով ստանալիս անասելի հուզված էի։

Komitasi nkarë nman ënçayagrov stanalis anaseli howzvaç ēi.

s-97

nonfiction-007T-000O0E4Q

Աչքիս առաջ է 1969 թ. ստեղծված «Երկիրը» կտավը, որով նկարիչը կարծես յուրովի արձագանքեց խորհրդային տիեզերագնացության առաջին քայլերին։

Ačk’is aṙaǰ ē 1969 t’. steġçvaç «Erkirë» ktavë, orov nkaričë karçes yowrovi arjagank’ec’ xorhrdayin tiezeragnac’owt’yan aṙaǰin k’aylerin.

s-98

nonfiction-007T-000O0E4R

Նկատի ունենալով տիեզերագնացներ Գագարինին և Տերեշկովային՝ մի օր ասել էր.

Nkati ownenalov tiezeragnac’ner Gagarinin ew Tereškovayin, mi òr asel ēr.

s-99

nonfiction-007T-000O0E4S

«Տղա-աղջիկ թռնում են վեր ու կրկին վերադառնում երկիր, հայրենի հող».- ասել էր ու ևս մի անգամ կարևորել մեր ոտքի տակի հողը։

«Tġa-aġǰik t’ṙnowm en ver ow krkin veradaṙnowm erkir, hayreni hoġ».- asel ēr ow ews mi angam kareworel mer otk’i taki hoġë.

s-100

nonfiction-007T-000P0E4T

Աչքիս առաջ են նաև Վարպետի վերջին տարիների մատիտանկարները։

Ačk’is aṙaǰ en naew Varpeti verǰin tarineri matitankarnerë.