Universal Dependencies - Bhojpuri - BHTB

s-1

f2-1

के कहल कि चमक - चमक के , झमक-झमक के , उचकि - उचकि के लपकि - लपकि के , देहि भाँजत गेना नियर उछलत चउए पर चलऽ जा ।

ke kahala ki camaka - camaka ke , jhamaka-jhamaka ke , ucaki - ucaki ke lapaki - lapaki ke , dehi bhām̃jata genā niyara uchalata caue para cala’ jā .

s-2

f2-2

राहे - राहे रासलीला , खेते - खेते वृंदावन …… ई फागुन के महीना , ई खेत , ई खरिहान , ई कटिया , ई धूप , ई बसंती चोली , ई गुलाबी चुनरी , मस्त चाल …… अजी , धनिया से के कहल कि अब चुनरी रँगा ल ।

rāhe - rāhe rāsalīlā , khete - khete vr̥ṁdāvana …… ī phāguna ke mahīnā , ī kheta , ī kharihāna , ī kaṭiyā , ī dhūpa , ī basaṁtī colī , ī gulābī cunarī , masta cāla …… ajī , dhaniyā se ke kahala ki aba cunarī ram̃gā la .

s-3

f2-3

“ तबे नू एह आ अइसन कलम के जादूगरी पर चकित होत डॉ. रामप्रवेश शास्त्री के लिखे के पड़ल – ” ।

“ tabe nū eha ā aisana kalama ke jādūgarī para cakita hota ḍô. rāmapraveśa śāstrī ke likhe ke paṛala – ” .

s-4

f2-4

विवेकी राय जी के चुनरी के रंग , बिनावट , कारीगरी के जवन भी संज्ञा अच्छा लागे , दिहला में कवनो हरज ना बा , लेकिन अइसन कला के पटतर दिहल कठिन होला ।

vivekī rāya jī ke cunarī ke raṁga , bināvaṭa , kārīgarī ke javana bhī saṁjñā acchā lāge , dihalā meṁ kavano haraja nā bā , lekina aisana kalā ke paṭatara dihala kaṭhina holā .

s-5

f2-5

जवन नित नया बा , ओके पुरान बटखरा से वजन कइले अतने लाभ हो सकेला कि पता चलि जाई कि हमरा जानकारी के कसौटी में कतना पर ई अधिका उतरल बा ।

javana nita nayā bā , oke purāna baṭakharā se vajana kaile atane lābha ho sakelā ki patā cali jāī ki hamarā jānakārī ke kasauṭī meṁ katanā para ī adhikā utarala bā .

s-6

f2-6

“ अनिल कुमार आंजनेय एह कृति के भोजपुरी अंचल के दरपन बतावत कहले रहलीं - ” के कहल चुनरी रँगा ल ’ भोजपुरी अंचल के दर्पण ह ।

“ anila kumāra āṁjaneya eha kr̥ti ke bhojapurī aṁcala ke darapana batāvata kahale rahalīṁ - ” ke kahala cunarī ram̃gā la ’ bhojapurī aṁcala ke darpaṇa ha .

s-7

f2-7

जेके भोजपुरी जिनिगी में , अंचल में गहराई तक पइठे के बा , ओके ई समीक्ष्य पुस्तक पढ़ल बहुते आवश्यक बा ।

jeke bhojapurī jinigī meṁ , aṁcala meṁ gaharāī taka paiṭhe ke bā , oke ī samīkṣya pustaka paṛhala bahute āvaśyaka bā .

s-8

f2-8

ई पुस्तक के गहरे पैठ अंतर्दृष्टि के साक्षी ह ।

ī pustaka ke gahare paiṭha aṁtardr̥ṣṭi ke sākṣī ha .

s-9

f2-9

“ आंजनेय जी के एह कहनाम से सहमति जतावत चंद्रशेखर तिवारी लिखले बाड़न - ” एह संग्रह के पढ़िके ई कहल जा सकेला कि डॉ. विवेकी राय जी अउरी साहित्यकारन खानी कागद की लेखी ना कहिके महात्मा कबीर का तरह ‘ आँखिन के देखी ’ कहले बाड़न , जवना से उनकर निबंध पाठक पर आपन एगो विशिष्ट छाप छोड़े में सफल भइल बाड़न स ।

“ āṁjaneya jī ke eha kahanāma se sahamati jatāvata caṁdraśekhara tivārī likhale bāṛana - ” eha saṁgraha ke paṛhike ī kahala jā sakelā ki ḍô. vivekī rāya jī aurī sāhityakārana khānī kāgada kī lekhī nā kahike mahātmā kabīra kā taraha ‘ ām̃khina ke dekhī ’ kahale bāṛana , javanā se unakara nibaṁdha pāṭhaka para āpana ego viśiṣṭa chāpa choṛe meṁ saphala bhaila bāṛana sa .

s-10

f2-10

एह पुस्तक के प्रकाशन निश्चित रूप से भोजपुरी साहित्य के ललित निबंधन का इतिहास में एगो महत्वपूर्ण घटना ह ।

eha pustaka ke prakāśana niścita rūpa se bhojapurī sāhitya ke lalita nibaṁdhana kā itihāsa meṁ ego mahatvapūrṇa ghaṭanā ha .

s-11

f2-11

“ अपना भाषाई कौशल , व्यंगात्मकता आ रचनात्मक दक्षता के बदउलत राय साहब के निबंध एह विधा के विकास - समृद्धि के दिसाईं मील के पाथर साबित भइलन स ।

“ apanā bhāṣāī kauśala , vyaṁgātmakatā ā racanātmaka dakṣatā ke badaulata rāya sāhaba ke nibaṁdha eha vidhā ke vikāsa - samr̥ddhi ke disāīṁ mīla ke pāthara sābita bhailana sa .

s-12

f2-12

एह संबंध में डॉ. जया पाण्डेय के साफ - साफ विचार बा - ” विवेकी राय जी के कुल्हि निबंध शुरू से आखिर ले व्यक्ति - व्यंजकता का रंग में रँगाइल बाड़े सन ।

eha saṁbaṁdha meṁ ḍô. jayā pāṇḍeya ke sāpha - sāpha vicāra bā - ” vivekī rāya jī ke kulhi nibaṁdha śurū se ākhira le vyakti - vyaṁjakatā kā raṁga meṁ ram̃gāila bāṛe sana .

s-13

f2-13

कतहीं -

katahīṁ -

s-14

f2-14

कतहीं प्रगीतात्मक काव्य के आनंद आवता ।

katahīṁ pragītātmaka kāvya ke ānaṁda āvatā .

s-15

f2-15

दोसर विशेषता बा लेखक के व्यंग्य - विनोद के प्रवृत्ति ।

dosara viśeṣatā bā lekhaka ke vyaṁgya - vinoda ke pravr̥tti .

s-16

f2-16

कवनो भाषा के गद्य साहित्य जतने समृद्ध होई , ऊ भाषा ओतने विकसित मान जाले ।

kavano bhāṣā ke gadya sāhitya jatane samr̥ddha hoī , ū bhāṣā otane vikasita māna jāle .

s-17

f2-17

विवेकी राय के तमाम निबंध विकासमान बोली के भाषा के प्रौढ़ता प्रदान कइलन स ।

vivekī rāya ke tamāma nibaṁdha vikāsamāna bolī ke bhāṣā ke prauṛhatā pradāna kailana sa .

s-18

f2-18

“ विवेकी राय के हिन्दी - भोजपुरी के कृतित्वे - भर आंचलिक ना रहे , उहाँ के शख्सियतो एड़ी से चोटी ले आंचलिकता से लैस रहे - सहनशीलता आ जीवट से लबालब भइल ।

“ vivekī rāya ke hindī - bhojapurī ke kr̥titve - bhara āṁcalika nā rahe , uhām̃ ke śakhsiyato eṛī se coṭī le āṁcalikatā se laisa rahe - sahanaśīlatā ā jīvaṭa se labālaba bhaila .

s-19

f2-19

तबे नू , अढ़ाई दशक पहिले हृदयाघात के हरु पटे त विजयी भइलीं ।

tabe nū , aṛhāī daśaka pahile hr̥dayāghāta ke haru paṭe ta vijayī bhailīṁ .

s-20

f2-20

सतरह साल पहिले जब पक्षाघात के शिकार दहिना अलँग कहला में ना रहल , त बायाँ हाथ से लिखे के सिलसिला शुरू कऽ दिहलीं ।

sataraha sāla pahile jaba pakṣāghāta ke śikāra dahinā alam̃ga kahalā meṁ nā rahala , ta bāyām̃ hātha se likhe ke silasilā śurū ka’ dihalīṁ .

s-21

f2-21

बाकिर एह बेर उहाँ के मउवत के चुनौती कबूल ना कऽ पवलीं आ बाबा विश्वनाथ के नगरी काशी के अस्पताल में गंगा मइया के गोदी में आखिरी साँस लिहलीं ।

bākira eha bera uhām̃ ke mauvata ke cunautī kabūla nā ka’ pavalīṁ ā bābā viśvanātha ke nagarī kāśī ke aspatāla meṁ gaṁgā maiyā ke godī meṁ ākhirī sām̃sa lihalīṁ .

s-22

f2-22

अतिशय सज्जनता आ साधुता के प्रतिमूर्ति , गँवई जिनिगी के अद्भुत चितेरा , गँवई गंध गुलाब ’ से साहित्य - वाटिका के गमगमावे वाला ‘ मनबोध मास्टर ’ के हमार अशेष प्रणामांजलि !

atiśaya sajjanatā ā sādhutā ke pratimūrti , gam̃vaī jinigī ke adbhuta citerā , gam̃vaī gaṁdha gulāba ’ se sāhitya - vāṭikā ke gamagamāve vālā ‘ manabodha māsṭara ’ ke hamāra aśeṣa praṇāmāṁjali !

s-23

f2-23

आजु स्टाफ रूम में इंस्पेक्शन के बात एक - एक क के उघरत रहे ।

āju sṭāpha rūma meṁ iṁspekśana ke bāta eka - eka ka ke ugharata rahe .

s-24

f2-24

हमरा प्राचार्य डॉ. संजय सिंह ‘ सेंगर ’ जी याद आ गइल रहीं आ हम भावुक हो गइल रहीं ।

hamarā prācārya ḍô. saṁjaya siṁha ‘ seṁgara ’ jī yāda ā gaila rahīṁ ā hama bhāvuka ho gaila rahīṁ .

s-25

f2-25

5 जनवरी के उहाँ से खड़े - खड़े भइल आधा घंटा के बतकही के एक - एक शब्द हमरा याद रहे ।

5 janavarī ke uhām̃ se khaṛe - khaṛe bhaila ādhā ghaṁṭā ke batakahī ke eka - eka śabda hamarā yāda rahe .

s-26

f2-26

हमार कलिग लोग के भी आँखि भरि आइल ।

hamāra kaliga loga ke bhī ām̃khi bhari āila .

s-27

f2-27

भइल ई रहे कि सेंगर जी का विद्यालय के एगो सब - स्टाफ के दूनो किडनी फेल हो गइल ।

bhaila ī rahe ki seṁgara jī kā vidyālaya ke ego saba - sṭāpha ke dūno kiḍanī phela ho gaila .

s-28

f2-28

ओकरा तीन गो लइकी रही सन आ एकहूँ के अभी बियाह ना भइल रहे ।

okarā tīna go laikī rahī sana ā ekahūm̃ ke abhī biyāha nā bhaila rahe .

s-29

f2-29

ओह गरीब परिवार के कमाई के साधन बस ईहे नोकरी रहे ।

oha garība parivāra ke kamāī ke sādhana basa īhe nokarī rahe .

s-30

f2-30

घर - परिवार आ नाता - रिश्ता में केहूँ अइसन ना मिलल जेकर किडनी मैच करो ।

ghara - parivāra ā nātā - riśtā meṁ kehūm̃ aisana nā milala jekara kiḍanī maica karo .

s-31

f2-31

धीरे - धीरे एह परिवार के आर्थिक स्थिति बहुत खराब हो गइल ।

dhīre - dhīre eha parivāra ke ārthika sthiti bahuta kharāba ho gaila .

s-32

f2-32

सेंगर जी के ब्लड ग्रुप मैच करत रहे ।

seṁgara jī ke blaḍa grupa maica karata rahe .

s-33

f2-33

ऊ बिना घरे केहू के बतवले चुपचाप आपन किडनी ओह आदमी के दान क दिहले ।

ū binā ghare kehū ke batavale cupacāpa āpana kiḍanī oha ādamī ke dāna ka dihale .

s-34

f2-34

अतने ना ओकराके तीन बोतल खूनो दिहले ।

atane nā okarāke tīna botala khūno dihale .

s-35

f2-35

ई राज घरे तब खुलल जब उनुका सङ के पढ़ल एगो डॉक्टर घरे आइल आ बचपनवाला स्टाइल में मुक्का - मुक्की शुरू कइलस ।

ī rāja ghare taba khulala jaba unukā saṅa ke paṛhala ego ḍôkṭara ghare āila ā bacapanavālā sṭāila meṁ mukkā - mukkī śurū kailasa .

s-36

f2-36

जसहीं जगह पर छुआइल कि ओकरा मुँह से निकलल - आरे तोर किडनी ?

jasahīṁ jagaha para chuāila ki okarā mum̃ha se nikalala - āre tora kiḍanī ?

s-37

f2-37

आ फेरु त हंगामा शुरू ।

ā pheru ta haṁgāmā śurū .

s-38

f2-38

पत्नी के मनावे में तीन दिन लागल ।

patnī ke manāve meṁ tīna dina lāgala .

s-39

f2-39

आजु ओह आदमी के मए लइकी बियहा के ससुरा चलि गइली सन आ ऊहो सामान्य जीवन जी रहल बा ।

āju oha ādamī ke mae laikī biyahā ke sasurā cali gailī sana ā ūho sāmānya jīvana jī rahala bā .

s-40

f2-40

सेंगर जी त एकदम फिटफाट रहीं ।

seṁgara jī ta ekadama phiṭaphāṭa rahīṁ .

s-41

f2-41

बिना कवनो लोभ के केहूँ चुपचाप अइसे मदद करे त ओकरा के का कहल जाउ ?

binā kavano lobha ke kehūm̃ cupacāpa aise madada kare ta okarā ke kā kahala jāu ?

s-42

f2-42

साधारन आदमी त नाहिंए कहाई ऊ ।

sādhārana ādamī ta nāhiṁe kahāī ū .

s-43

f2-43

ओह स्टाफ के एगो दमाद जवन बेंगलुरु में इंजीनियर बाटे , फ्लाइट से कोलकाता खाली उहाँसे मिले खाती आइल रहे ।

oha sṭāpha ke ego damāda javana beṁgaluru meṁ iṁjīniyara bāṭe , phlāiṭa se kolakātā khālī uhām̃se mile khātī āila rahe .

s-44

f2-44

कालिदास सर अपना एगो मित्र के अनुभव शेयर कइलीं ।

kālidāsa sara apanā ego mitra ke anubhava śeyara kailīṁ .

s-45

f2-45

ऊ जापान गइल रहन ।

ū jāpāna gaila rahana .

s-46

f2-46

एक दिन ट्रेन में जवन बैग लेके बइठल रहन ओकर एक ओर के थोरे सिलाई टूटल रहे ।

eka dina ṭrena meṁ javana baiga leke baiṭhala rahana okara eka ora ke thore silāī ṭūṭala rahe .

s-47

f2-47

एगो जापानी नागरिक के ओ पर नजर चलि गइल रहे ।

ego jāpānī nāgarika ke o para najara cali gaila rahe .

s-48

f2-48

ऊ जब देखलसि कि ई ओने नइखन देखत त अपना बैग में से निडिलवाला मशीन निकललसि आ उनुकर आँखि बचावत बेगवा सी दिहलसि ।

ū jaba dekhalasi ki ī one naikhana dekhata ta apanā baiga meṁ se niḍilavālā maśīna nikalalasi ā unukara ām̃khi bacāvata begavā sī dihalasi .

s-49

f2-49

अभी इनकर ध्यान ओह पर जाइत कि ओकरा पहिलहीं ओकर स्टेशन आ गइल आ बिना कुछ बतवले चुपचाप उतरि गइल ।

abhī inakara dhyāna oha para jāita ki okarā pahilahīṁ okara sṭeśana ā gaila ā binā kucha batavale cupacāpa utari gaila .

s-50

f2-50

जहाँ का बच्चा - बच्चा में एह तरह के नैतिक मूल्य भरल गइल बा ओह देश के तरक्की भला कइसे रुकी ?

jahām̃ kā baccā - baccā meṁ eha taraha ke naitika mūlya bharala gaila bā oha deśa ke tarakkī bhalā kaise rukī ?

s-51

f2-51

सुनील सिन्हा के स्तंभ शुक के सुनील सिन्हा जी के भेजल “ भोजपुरी पंचायत ” के कई गो पहिले के अंक मिलल ।

sunīla sinhā ke staṁbha śuka ke sunīla sinhā jī ke bhejala “ bhojapurī paṁcāyata ” ke kaī go pahile ke aṁka milala .

s-52

f2-52

हम दू महीना पहिले आग्रह कइले रहीं खास करके उहेंवाला स्तंभ पढ़े खातिर ।

hama dū mahīnā pahile āgraha kaile rahīṁ khāsa karake uheṁvālā staṁbha paṛhe khātira .

s-53

f2-53

उहाँके स्तंभ “ आत्म - विश्वास ” हम बहुत चाव से पढ़ींले ।

uhām̃ke staṁbha “ ātma - viśvāsa ” hama bahuta cāva se paṛhīṁle .

s-54

f2-54

ओकर एक - एक बात जइसे हमरा मन का गहराई में उतरत जाला , काहेंकि एह प्रक्रिया में हमार पूरा विश्वास बाटे ।

okara eka - eka bāta jaise hamarā mana kā gaharāī meṁ utarata jālā , kāheṁki eha prakriyā meṁ hamāra pūrā viśvāsa bāṭe .

s-55

f2-55

एकरा पीछा ईहो एगो कारन हो सकेला कि दू साल पहिले हम गोवा जाके लीडरशिप के ट्रेनिंग लेले रहीं ।

ekarā pīchā īho ego kārana ho sakelā ki dū sāla pahile hama govā jāke līḍaraśipa ke ṭreniṁga lele rahīṁ .

s-56

f2-56

अबहिंयो याद बा जब हमनीके मए साथी का मुँह से ईहे निकलल रहे कि कम से कम एक हप्ता अउर ट्रेनिंग के अवधि बढ़ि गइल रहित ।

abahiṁyo yāda bā jaba hamanīke mae sāthī kā mum̃ha se īhe nikalala rahe ki kama se kama eka haptā aura ṭreniṁga ke avadhi baṛhi gaila rahita .

s-57

f2-57

रोज सात घंटा के पढाई होखे ।

roja sāta ghaṁṭā ke paḍhāī hokhe .

s-58

f2-58

बीच में खाली एक घंटा के ब्रेक ।

bīca meṁ khālī eka ghaṁṭā ke breka .

s-59

f2-59

पढाई हमनी के अतना भावल कि ओह दौरान केहूँ के मोबाइल ऑन ना रहत रहे , ढेर से ढेर साइलेंट मोड में आ टॉयलेट जाए के त केहूँ नाँवे ना लेइ , डर रहे कि कुछ छूटि जाई ।

paḍhāī hamanī ke atanā bhāvala ki oha daurāna kehūm̃ ke mobāila ôna nā rahata rahe , ḍhera se ḍhera sāileṁṭa moḍa meṁ ā ṭôyaleṭa jāe ke ta kehūm̃ nām̃ve nā lei , ḍara rahe ki kucha chūṭi jāī .

s-60

f2-60

हमनी के अतना विश्वास हो गइल रहे कि कवनो विद्यार्थी के आसानी से पटरी पर ले आइल जा सकता , संसार के कवनो रोग से बिना दवा खइले छुटकारा पावल जा सकता , ढंग से काउंसिलिंग क दिहल जाव त केहू आत्महत्या ना करी कबो ।

hamanī ke atanā viśvāsa ho gaila rahe ki kavano vidyārthī ke āsānī se paṭarī para le āila jā sakatā , saṁsāra ke kavano roga se binā davā khaile chuṭakārā pāvala jā sakatā , ḍhaṁga se kāuṁsiliṁga ka dihala jāva ta kehū ātmahatyā nā karī kabo .

s-61

f2-61

हमरा एह बात पर सभ विश्वास ना कर पाई , ई हम जानतानी बाकिर हमरा विश्वास में आजुओ कवनो कमी नइखे आइल ।

hamarā eha bāta para sabha viśvāsa nā kara pāī , ī hama jānatānī bākira hamarā viśvāsa meṁ ājuo kavano kamī naikhe āila .

s-62

f2-62

फेरु फगुआ बदनाम होई ।

pheru phaguā badanāma hoī .

s-63

f2-63

फगुआ जइसे - जइसे नगिचात जाता , हमार साँस फूलल जाता ।

phaguā jaise - jaise nagicāta jātā , hamāra sām̃sa phūlala jātā .

s-64

f2-64

फेरु फगुआ बदनाम होई ।

pheru phaguā badanāma hoī .

s-65

f2-65

रंग में हई गड़बड़ी होले त मिठाई हइसे बनतारी सन आजु - काल्हु ।

raṁga meṁ haī gaṛabaṛī hole ta miṭhāī haise banatārī sana āju - kālhu .

s-66

f2-66

अब फूहर गाना बाजे शुरू हो जाई ।

aba phūhara gānā bāje śurū ho jāī .

s-67

f2-67

हमरा आजु तक ना बुझाइल कि हमनी का खाली टिप्पणिए देबे खातिर पैदा भइल बानी जा कि कुछु करबो करबि जा ।

hamarā āju taka nā bujhāila ki hamanī kā khālī ṭippaṇie debe khātira paidā bhaila bānī jā ki kuchu karabo karabi jā .

s-68

f2-68

बाजारू रंग लगवला के बहुत नुकसान बा आ महङा रंग जे कीन सकता , ऊ दू चुटकी अबीरे से काम चला लेला भा छी - मानुख में ओकर होली निकलि जाले ।

bājārū raṁga lagavalā ke bahuta nukasāna bā ā mahaṅā raṁga je kīna sakatā , ū dū cuṭakī abīre se kāma calā lelā bhā chī - mānukha meṁ okara holī nikali jāle .

s-69

f2-69

त लोग रंग खेलल छोड़ि देसु ?

ta loga raṁga khelala choṛi desu ?

s-70

f2-70

रंगे से त होली हटे आ किसिम किसिम का रंगे से त जिनिगी बनेले ।

raṁge se ta holī haṭe ā kisima kisima kā raṁge se ta jinigī banele .

s-71

f2-71

फेरु प्रिंट से इलेक्ट्रॉनिक मीडिया तक के मन - मिजाज एक हप्ता पहिलहीं से सत्यानाशी भाषणबाजी से काहें रङा जाला ?

pheru priṁṭa se ilekṭrônika mīḍiyā taka ke mana - mijāja eka haptā pahilahīṁ se satyānāśī bhāṣaṇabājī se kāheṁ raṅā jālā ?

s-72

f2-72

अतने बा त तथाकथित बुद्धिजीवी लोग के दुअरा - दुअरा जाके लोगन के ज्ञान चक्षु खोलेके चाहीं ।

atane bā ta tathākathita buddhijīvī loga ke duarā - duarā jāke logana ke jñāna cakṣu kholeke cāhīṁ .

s-73

f2-73

खाली मुँह के खुजली मिटवला से कुछु ना बदली , थोरे टाइम त निकालहीं के परी आ नवका पीढ़ी के फेसो करेके परी ।

khālī mum̃ha ke khujalī miṭavalā se kuchu nā badalī , thore ṭāima ta nikālahīṁ ke parī ā navakā pīṛhī ke pheso kareke parī .

s-74

f2-74

लेखको लोग सवाल का घेरा में ई नीमन ना कहाई कि लेखको लोग अब सवाल का घेरा में आवे लगलन ।

lekhako loga savāla kā gherā meṁ ī nīmana nā kahāī ki lekhako loga aba savāla kā gherā meṁ āve lagalana .

s-75

f2-75

ई का भइल कि जब देश में सब ठीकठाक बा त केहूँ के अनकस बरे लागता आ तनिक चिंताजनक भइला पर बिल्कुल मौन माने सभ नीमन चल रहल बा ।

ī kā bhaila ki jaba deśa meṁ saba ṭhīkaṭhāka bā ta kehūm̃ ke anakasa bare lāgatā ā tanika ciṁtājanaka bhailā para bilkula mauna māne sabha nīmana cala rahala bā .

s-76

f2-76

जेकर गतिविधि राष्ट्रीय सुरक्षा का खिलाफ बाइ , ओकरा सङे बानी अपने सभ आ जेकरा के देश थू - थू कर रहल बा ओकरा बाहबाही में राउर कलम कवनो कोर - कसर नइखे छोड़त ।

jekara gatividhi rāṣṭrīya surakṣā kā khilāpha bāi , okarā saṅe bānī apane sabha ā jekarā ke deśa thū - thū kara rahala bā okarā bāhabāhī meṁ rāura kalama kavano kora - kasara naikhe choṛata .

s-77

f2-77

अउर त अउर , जेकरा अनुशासनहीनता के दुष्प्रभाव देश भर के छात्रन पर पड़ रहल बा ओकरा के महिमामंडित करे में रउरा तनिको आहस ना लागे ।

aura ta aura , jekarā anuśāsanahīnatā ke duṣprabhāva deśa bhara ke chātrana para paṛa rahala bā okarā ke mahimāmaṁḍita kare meṁ raurā taniko āhasa nā lāge .

s-78

f2-78

बताईं ईहे लेखक के धर्म हटे ?

batāīṁ īhe lekhaka ke dharma haṭe ?

s-79

f2-79

रउरा एही स्वाभिमान के सम्मान होखेके चाहीं ?

raurā ehī svābhimāna ke sammāna hokheke cāhīṁ ?

s-80

f2-80

ई सभ जानता कि तरह-तरह के तर्क बनाम गलथेथई से कुछ बने ना , बिगड़बे करेला ।

ī sabha jānatā ki taraha-taraha ke tarka banāma galathethaī se kucha bane nā , bigaṛabe karelā .

s-81

f2-81

हमरा खयाल से हमनी सभ लेखकन के राजनीति आ गोलबंदी से अलगे रहेके चाहीं ।

hamarā khayāla se hamanī sabha lekhakana ke rājanīti ā golabaṁdī se alage raheke cāhīṁ .

s-82

f2-82

आजुओ लेखक लोगन पर से लोगन के भरोसा नइखे हटल ।

ājuo lekhaka logana para se logana ke bharosā naikhe haṭala .

s-83

f2-83

तथाकथित अश्लीलता एह घरी भोजपुरी के बहुत बिचित्र स्थिति हो गइल बा ।

tathākathita aślīlatā eha gharī bhojapurī ke bahuta bicitra sthiti ho gaila bā .

s-84

f2-84

जेकरे मन आवता ऊ अश्लील कहि देता भा दागदार बता देता ।

jekare mana āvatā ū aślīla kahi detā bhā dāgadāra batā detā .

s-85

f2-85

एह विषय पर ना चाहते हुए भी हमहूँ लिखलीं आ परिचर्चो आयोजित कइलीं ।

eha viṣaya para nā cāhate hue bhī hamahūm̃ likhalīṁ ā paricarco āyojita kailīṁ .

s-86

f2-86

सोचलीं कि सत्य का ग्यान भइला का बाद ई कुल्हि बंद हो जाई बाकिर काहेंके ?

socalīṁ ki satya kā gyāna bhailā kā bāda ī kulhi baṁda ho jāī bākira kāheṁke ?

s-87

f2-87

कुछ लोग त बाकायदा झंडा उठाके चल देले बाड़न बिना ई जनले कि अश्लीलता के पैमाना का होई ?

kucha loga ta bākāyadā jhaṁḍā uṭhāke cala dele bāṛana binā ī janale ki aślīlatā ke paimānā kā hoī ?

s-88

f2-88

भोजपुरी बीर आ बहादुर लोगन के भाषा हटे ।

bhojapurī bīra ā bahādura logana ke bhāṣā haṭe .

s-89

f2-89

गारी -

gārī -

s-90

f2-90

गलौज आ शृंगारिक हँसी - मजाक भोजपुरी के सुभाव हटे आ ई सभ भोजपुरिया के ताकत ह ।

galauja ā śr̥ṁgārika ham̃sī - majāka bhojapurī ke subhāva haṭe ā ī sabha bhojapuriyā ke tākata ha .

s-91

f2-91

सुनतानी कि कहीं - कहीं सरकारी फरमानो जारी होखे लागल बा आउर कुछ लोग त कानूने बनवावे पर आमादा हो गइल बाड़न ।

sunatānī ki kahīṁ - kahīṁ sarakārī pharamāno jārī hokhe lāgala bā āura kucha loga ta kānūne banavāve para āmādā ho gaila bāṛana .

s-92

f2-92

कहीं अइसन मत होखे कि एंटीबायोटिक का प्रयोग से ऊहो बैक्टीरिया मरि जा सन जवन हमनीके शरीर का सहज सुभाव के रक्षा करेलन स ।

kahīṁ aisana mata hokhe ki eṁṭībāyoṭika kā prayoga se ūho baikṭīriyā mari jā sana javana hamanīke śarīra kā sahaja subhāva ke rakṣā karelana sa .

s-93

f2-93

एही विषय पर बक्सर में एक बेर मनोज चौबे जी से बात होत रहे ।

ehī viṣaya para baksara meṁ eka bera manoja caube jī se bāta hota rahe .

s-94

f2-94

उहाँका कहलीं कि आजु - काल्हु एकर झंडा उठाके जेतना लोग चल रहल बा ओहमें ऊहो लोग शामिल बा जे एह समस्या का मूल में बा ।

uhām̃kā kahalīṁ ki āju - kālhu ekara jhaṁḍā uṭhāke jetanā loga cala rahala bā ohameṁ ūho loga śāmila bā je eha samasyā kā mūla meṁ bā .

s-95

f2-95

ओह तथाकथित साफ - सुथरा गायक लोग से भी पूछल जाएके चाहीं कि भोजपुरी गायकी में “ चोली - साया ” लेके के आइल ।

oha tathākathita sāpha - sutharā gāyaka loga se bhī pūchala jāeke cāhīṁ ki bhojapurī gāyakī meṁ “ colī - sāyā ” leke ke āila .

s-96

f2-96

हमार माथा ठनकल ।

hamāra māthā ṭhanakala .

s-97

f2-97

त ईहो अपना के निउज में बनवले राखेके एगो जरिया हो गइल बा ?

ta īho apanā ke niuja meṁ banavale rākheke ego jariyā ho gaila bā ?

s-98

f2-98

फुहरकम केहूँ के नीक ना लागे , कवनो जुग में नइखे लागल त हमरा काहें लागी , बाकिर एक बेरि हिंदियो गीतन पर त ध्यान दीहल जाव , जवन घर - घर में लइका - लइकी सुनतारे सन ।

phuharakama kehūm̃ ke nīka nā lāge , kavano juga meṁ naikhe lāgala ta hamarā kāheṁ lāgī , bākira eka beri hiṁdiyo gītana para ta dhyāna dīhala jāva , javana ghara - ghara meṁ laikā - laikī sunatāre sana .

s-99

f2-99

हम जानतानी कि ओहिजा रउरा अबस बानी , राउर कवनो कंट्रोल नइखे ।

hama jānatānī ki ohijā raurā abasa bānī , rāura kavano kaṁṭrola naikhe .

s-100

f2-100

ढेर से ढेर रउँआ एगो सेफ कमेंट मारबि - “ पता ना आजु - काल्हु के लइका का सुनतारे सन , हमनी का बेर त भिखारी ठाकुर के बिदेशिया आ महेंदर मिसिर के पुरबी के कवनो जोड़े ना रहे ( भोजपुरी के बात करबि तब ) नाहीं त रफी , मुकेश , लता आदि के नाँव लेबि आ आँखि बचाइबि ।

ḍhera se ḍhera raum̃ā ego sepha kameṁṭa mārabi - “ patā nā āju - kālhu ke laikā kā sunatāre sana , hamanī kā bera ta bhikhārī ṭhākura ke bideśiyā ā maheṁdara misira ke purabī ke kavano joṛe nā rahe ( bhojapurī ke bāta karabi taba ) nāhīṁ ta raphī , mukeśa , latā ādi ke nām̃va lebi ā ām̃khi bacāibi .