Universal Dependencies - Irish - IDT

s-1

455

Na Dúshláin don Leanbh Cad é mar atá an cur chuige cumarsáideach seo sa Ghaelscoil i dtaca leis an leanbh ó thaobh na Gaeilge de?

s-2

456

) 'Tá mé buartha fán trioblóid uilig ach tabhair maithiúnas domh... 'Tá mé cinnte gur baineadh scanradh asat,' arsa Peadar.

s-3

457

Bean shuidhte dhéanta...

s-4

458

'Bhail, tharraing siad leo go raibh siad os coinne an phoill chearnaigh atá sa bhinn mhór.

s-5

459

Is deacair é a rómholadh faoina ndearna sé le linn an chéad fiche bliain den Chonradh.

s-6

460

Ach beo bocht a bheadh ar an té nach mbeadh aige ach preátaí tura.

s-7

461

Ba é Bryan McFadden ón bPopghrúpa 'Westlife' agus Kerry Katona, cailín a bhíodh mar amhranaí sa ghrúpa 'Atomic Kitten', a bhí ag pósadh.

s-8

462

'Dona go leor,' a deir Tom.

s-9

463

Leaba mhór agus í cóirithe fé bhrat buí síoda.

s-10

464

'Ar ndóigh, sé'n t-ainm atá baistithe ar an gcuid is faide thiar dhe, ná an Aill.

s-11

465

Bhí sí naoi mbliana agus leathchéad.

s-12

466

Caithfidh foirne úsáid a bhaint as na huimhreacha 4-15.

s-13

467

Bhí an Ghaeilge i gcónaí ina cuid lárnach de shaol na gcimí poblachtacha i stair na hÉireann.

s-14

468

Muintir na Fraince bhí an-tóir go deo acu orthu bhí sé ráite, ach níorbh aon iontas é sin, bhí an-tóir ag na Francaigh ar chuile shórt, ar loscáin lathaí, ar phortáin agus ar ghailléisc bhréana.

s-15

469

'Ní raibh siad ní b'uaisle ná ní b'fhearr i gcath.

s-16

470

Cur amú óige na cruinne a bhí sa dá chogadh dhomhanda a d'fhág a lorg fuilteach ar na mílte a chuaigh chun troda i bpáirceanna an áir san Eoraip agus níos mó faide ón bhaile.

s-17

471

'Díospoireacht a dhéanamh eatarthu fhéin: 'Tá sí timpeall an chúinne ag caochadh súl ar 'Fheara Fáil' a phéinteáil Jack.

s-18

472

De ribeoga olla ar chuir mé casadh iontu a rinne mé na buaiceacha.

s-19

473

Dé Luan i gceantar poist Dhoirí Beaga i dTír Chonaill bhí an chuma ar an scéal nach raibh aon ghéarchéim ann.

s-20

474

Duaisdhráma ó Oireachtas 1955 is ea Moloney.

s-21

475

11 Cad iad na difríochtaí idir an sábh tionúir agus an déadsábh?

s-22

476

Chonaic mé fir is mná, daoine bréatha óga ag fáil bháis sa long sin, agus caitheadh na coirp isteach sa bhfarraige, beannacht Dé lena n-anamnacha, na créatúirí bochta.

s-23

477

Tá súil agam go dtaispeánfaidh lucht údarais trí chéile an tsamhlaíocht chéanna amach anseo is a thaispeáin muintir na háite le caoga bliain anuas.

s-24

478

Dar le Hawkins ní raibh údarás ach aige féin amháin agus a oifig a leithéidí d'armais sochraide a cheadú.

s-25

479

'Ceoltóirí na háite, Fearghas Ó hÍr, Brian Ó Mórdha, Éamann Mór, Mary Ryan as Baile Átha Cliath, Deirdre Nic Con Uisce, b'fhéidir, agus an réalta is nua agus is gile i spéir an Tuaiscirt, chan ea, ach spéir na hÉireann, mar atá, Gráinne Holland.

s-26

480

Ach, tá athruithe móra molta i dtaobh stádas na Gaeilge, - mar a mhíníonn Máirtín Ó Catháin.

s-27

481

Ní hé nach bhfuil Cois Fharraige chomh spéisiúil leis an leath thiar de Chonamara Theas, ach tá an saol ró-ghearr!

s-28

482

Tá mac léinn curtha go Meiriceá ag Foras na Mara agus é ag staidéar i gcuideachta na saineolaithe a rinne an taighde mhór ar na bradáin, sna hochtóidí.

s-29

483

Cheannaigh Seán leabhar agus léigh sé é.

s-30

484

Is í an líne ghlas teorainn an cheantar atá le feiceáil san aerfótagraf a ghabhann leis seo.

s-31

485

Dé Céadaoin, 28 Bealtaine 1986.

s-32

486

Cé nár dhúirt tú é bhí 'fhios agam gur thuig tú sin i do chroí.

s-33

487

Tá mé tar éis cáca a dhéanamh.

s-34

488

Amharc géar ag Dara Ó Cinnéide ó Chiarraí Thiar ar Roland Neher de chuid Chrócaigh Chill Airne i gcluiche leathcheannais an Chontae.

s-35

489

'Tabharfaidh sí.

s-36

490

Dúrt leis pé duine do raghadh á múscailt nách me féin é; nár bhe' liom a bhfeaca inné dhóibh, agus gan do bheith ag caitheamh an lae inniu ar an gcuma chéanna, agus go ndéanfaidís féin múscailt an uair ba mhaith leo féin é.

s-37

491

Socraigh trí agallamh léi; ceann sa chistin leis na tuilshoilse - tá an áit an-bheag ar fad agus dhá cheann eile ag an chúl; ise frámaithe san áit a mbíodh an cúldoras.

s-38

492

PATÓ: Fíordhrochspite.

s-39

493

Dúirt sé nach múinteoir é.

s-40

494

Ar gcúl, taispeántar slua ag iarraidh brú isteach.

s-41

495

Le seachtain anuas tá Comhchomhairle ar bun ag Anglacánaigh as gach taobh den domhan: tá breis agus ceithre scór daoine, idir chléir agus tuath, páirteach sa ghnó, agus tá seisear as Eaglais na hÉireann ann.

s-42

496

Sa bhaile chomh maith a bhí Máire Ní Choilm cé nach bhfaca sí mórán dá muintir.

s-43

497

Mo léan go mbeidh ar na Gaeil luí síos arís ina dtír féin.

s-44

498

Bhí sí ag súil go dtiocfadh sé slán as cibé trioblóid ina raibh sé thall, ach níor thuig sí riamh cén fáth nár íoc sé an liúntas míosúil lena bhean chéile tríd an mbanc in áit seic a scríobh chuile mhí i ndiaidh a chéile.

s-45

499

'Tá deireadh an domhain ag teacht!

s-46

500

Ní dóigh liom go mbeidh 'gluaisrothar' mar chéad fhocal ag mórán páistí!

s-47

501

Ó a Rí na trua, tóg dínn an ghannchuid seo, Go mbeimis id shamhailt gach uair den Lá.

s-48

502

Bhíodh íota air an bráithreachas briste idir daoine, agus idir an duine agus a imshaol nádúrtha, a dheisiú.

s-49

503

Timpeall fiche bliain ó shin, ámh, foilsíodh alt taighde sa bhFrainc faoin teideal, 'Monsieur Dupont'.

s-50

504

Ní raibh aon ghá le cuireadh.

s-51

505

Déantar ar an gcaoi sin den fhéar suaithinseach an paiste slán i lár na ndriseacha agus na bhfiailí inar luigh slán an 'abhlainn bheannaithe a thit uainn fadó', siombail na glaineachta agus na neamhurchóide agus an bhearna trína dtiocfar ar an mbeatha spioradálta atá ionann is ceilte agus plúchta ag na fiailí, ar mar a chéile iad agus an ghné aimrid de nádúr an duine.

s-52

506

Dar leis an Ríordánach sa dán Teitheadh, is cosúla an fhilíocht le sacraimint eile, an fhaoistin, ná le comaoineach naofa; agus tugann sé peaca ar an dán dá réir: Do rugas liom don eaglais Mo chnuasach nuapheacaí, Do chuireas iad in eagar Don fhoilsitheoir a bhíonn Ag cló-dhearmhad peacaí.

s-53

507

Cuir i gcomparáid ansin é lena dtugann Fíor 70.3 le fios.

s-54

508

A mhná uaisle agus a uaisle go léir, níl sé i gceist agam am a chur amú chun teacht ar réiteach na faidhbe seo... dhein Bricriú iarracht bob a bhualadh oraibh, ach níor éirigh leis.

s-55

509

Tá Eaglais Naomh Odhran anseo an eaglais a thóg Tiarnaí na nEilean agus é deisithe anois.

s-56

510

Féadfar an ráiteas sin a fhorlíonadh le measúnú sonrach ar gach mór-réimse de ghníomhaíocht an Chomhphobail.

s-57

511

Bheadh spochadh agus saighdeadh agus argóintí acu, ach nuair a thiocfadh an crú ar an tairne d'fhéadfaí brath orthu.

s-58

512

Ó shin i leith bhí beirt Aire Gaeltachta againn anseo i nGaillimh a chuir peann le pár - Máire Geoghegan-Quinn, a scríobh The Green Diamond, agus Michael D. Ó hUiginn.

s-59

513

Títhe lucht oibre ba mhó a bhí ann.

s-60

514

Meastar go mbeidh deichniúr ag freastal ar an mbunscoil nua nuair a osclaíonn sí i Meán Fómhair seo chugainn, agus go gclárófar cúig pháiste déag eile sa scoil an bhliain ina dhiaidh sin.

s-61

515

Ag tús na hócáide, bhí siamsa bríomhar ó cheoltóirí óga Scoil Francis McPeake agus chan na páistí ón dara bliain i mbunscoil Mhic Reachtain amhrán breá faoi chur chun cinn na Gaeilge.

s-62

516

Ó, a mhac go deo, a bhí mé a rá liom féin, mé sceanta chun báis i lár na hoíche i Meiriceá, mo cholainn is mo chloigeann caite gan ord ná eagar sa phuiteach, francaigh ag smúrthacht chugam mar a smúrfaidís ar chloigeann gé.

s-63

517

Thug siad faoina chéile go crua dána.

s-64

518

Is cosúil go bhfuil an tír lán de sheanmháthaireacha, de dhúnmharaithe agus de mhadraí crochta agus chuile dhuine ag gáirí faoin saol nó ag iarraidh iad fhéin a scaoileadh le seanghráinghunnaí meirgeacha.

s-65

519

Tá Seán ag caint sa chistin le mo mhuintir.

s-66

520

Má chuir an íomhá i gcuimhne di buachaill beag ramhar ag stánadh ar an ghealach úr, scríobh sí síos nach bhfaca sí ach leathanach smálaithe gan bhrí gan chiall.

s-67

521

Bhíodh sé go fóill ag súgradh leo, agus ag ithe leo, agus tráthnóna, shuíodh sé amuigh i gcearnóg a bhaile ag canadh ceoil ina gcuideachta.

s-68

522

Bhíodh colún rialta ag Máire dar theideal 'An Fáinne' ar an Irish Independent sna blianta 1927 agus 1928.

s-69

523

Dúirt sí go bhfuil an-imní air.

s-70

524

A bhó chairdiúil A bhó chairdiúil, buí is bán, Le grá di, tá mo chroíse lán, Tugann sí uachtar go flaithiúil, Le n-ithe le mo thoirtín úll.

s-71

525

Labhair.

s-72

526

D'ainneoin fíoch na filíochta idir an bheirt thug fear Ceann Tíre isteach an strainséir agus thug béile aráin rósta dó agus im tíre air a thug a bhean anall ón Chill san Cheann Deas.

s-73

527

Tá an íomhá sin léirithe go glé ar an gcéad leathanach: Is óg i mo shaol a chonaic mé uaim é, an ród sin a bhí le mo mhian...

s-74

528

Déanfaidh an Fhoireann um Fhorbairt Pleanála Scoile aiseolas uirthi a chomhthiomsú agus iad ag ullmhú don fhoilsiú deiridh.

s-75

529

Ba é Oileán an Deargánaigh an chéad fhaiche phoiblí a bhí i mBéal Feirste agus b'fhada ina ionad caitheamh aimsire ag a chuid saoránach é.

s-76

530

Dhaingnigh muid é le clocha is le stumpaí adhmaid.

s-77

531

Sin an té a itheann feoil.

s-78

532

Nuair a fhágtar cuid de na plaistigh faoi sholas díreach na gréine teipeann ar a gcuid solúbthachta agus is minic a scoilteann siad.

s-79

533

Bhí an Pluincéadach tar éis daoine a chur amach i gceartlár an gheimhridh agus i lár na doininne, agus bhí de dhánaíocht san fhear chéanna sin a rá gurbh easpag é ar aon dul le Naomh Pól - ba é Easpag an fhíona is na gcearc fraoigh é.

s-80

534

Bheadh an scoil éisc faoi lán siúil faoin uisce agus an t-iascaire ag iarraidh é a locadh chun líon trom a chaitheamh timpeall air.

s-81

535

Cothú sa Duine Tá cúig chéim i gceist le cothú sa duine: Daoibhse atá ar bheagán Shakespeare, nó daoibhse a d'fhág cúrsaí staidéir níos mó ná cúpla lá ó shin, seo é, go gonta, scéal traigéideach marfach Phrionsa na Danmhairge.

s-82

536

Agus tchítear domhsa go ndearnadh leithcheal orthu.

s-83

537

Bhuail taom croí an tiománaí agus cailleadh é d'easpa aire leighis.

s-84

538

Is díol spéise an scrín réigiúnach sin, sa mhéid nach é amháin gur scrín in onóir do Mhuire í, ach go bhfuil sí fíorChríost-lárnaithe, leis.

s-85

539

Bhí sé ag obair in áiteacha eile roimh sin chomh maith.

s-86

540

Is i gcoimhlint leis an Lucht Oibre, le Sinn Féin agus leis na Glasaigh atá sé ar bhealach, seachas le Fianna Fáil agus na Daonlathaigh.

s-87

541

Agus muid ag ithe bonnóga an Europa, labhair muid faoi chúrsaí bia don té a chaithfeadh mairstin in ifrinn shaolta agus sléacht ag titim amach ar achan taobh.

s-88

542

Ar shíl sé go ndéanfadh ARDFHEAR CAM dochar don fheachtas i bhfabhar Nice?

s-89

543

B'fhéidir gur galar tógálach é is go bhfuil an páirtí sa stát seo gafa leis.

s-90

544

Cé nach ngluaisfeá go hÁth na Sceire go deo.

s-91

545

Bhí saol ainnis aici ar an oileán: 'Is Aifreann Domhnaigh níor éist mé ann.

s-92

546

B'fhéidir gur aingeal í anois atá ag tabhairt aire dhuit ach tá 'fhios ag Mac Dé go bhfaca mise í.

s-93

547

Nuair a chuaigh Éamonn i mbun oibre bhí sé i gceist aige an oifig a riar go héifeachtach ach chuir na riaráistí oibre alltacht air.

s-94

548

'De réir phobalbhreith an Galway Advertiser, an tseachtain seo caite, tá gach seans ann go n-éireoidh le FF an tríú suíochán a bhaint amach i nGaillimh Thiar (slán leat, a Bhobby Molloy?

s-95

549

Rángamar an Pasáiste go batrálta tréithlag is thángas-sa go Port Láirge ar cosa-in-airde im aonar.

s-96

550

Campa samhraidh Óg-Eagras, Ionad Mosney, Co. na Mí.

s-97

551

Ní féidir gach gearán a shocrú go háitiúil ach ba cheart go mbeadh foráil sa chóras gearán inmheánach faoina bhféadfaí gearán a chur faoi bhráid an Ombudsman nuair is gá agus is cuí.

s-98

552

An uair ba mhó é ag ceapadh go raibh sé ar thalamh slán b'amhala ba mheasa an gaineamh 'beo' an gaineamh téalta.

s-99

553

Thug na páistí ruaig amháin ar an siopa sin.

s-100

554

An teachtaireacht a thagann ar ais ná gur fhág agus soicindí níos déanaí, tá Cruise ag gabháil an dúnmharfóra le bheith agus é ar tí a bhean is a leannán a shá chun báis le siosúr.