EN | ES |

yid-42

yid-42


Javascript seems to be turned off, or there was a communication error. Turn on Javascript for more display options.

אָסטריטש שפרינג 3 ומפּ און קאַטשקע בייַ די רעכט צייַט . גיין ווי ווייַט ווי איר קענען אָן היטטינג אנדערן כייפעץ . ייִדיש טעאַטער , וואָס האָט זיך אַלע יאָרן געראַנגלט פֿאַר זײַן עקזיסטענץ , האָט אויך געהאַט אַ קאַפּעטשקע מזל : אַזוי פֿיל אויסגעצייכנטע אַקטיאָרן און אַקטריסעס ! אַ צאָל זייער אָריגינעלע פֿריִיִקע " סײַ - פֿײַ " - ווערק זע ­ נען געשאַפֿן גע ­ וואָרן אין אינדיע . די אויבן - דערמאָנטע " ווימאַנאַס " פֿונעם אוראַלטן אינדישן עפּאָס האָבן געקענט , לויט די לעגענדעס , פֿליִען אין קאָסמאָס , ווי אויך שווימען אונטערן וואַסער ; דערפֿאַר , אפֿשר , האָבן די אינדישע שרײַבער אָנגעהויבן שרײַבן וועגן קאָסמאָס און אַנדערע גאַנץ " מאָדערנע " פֿאַנטאַסטישע טעמעס מיט אַ צענד ­ ליק יאָר פֿאַר הער ­ בערט וועלס און אַנ ­ דערע מערבֿדיקע שרײַבער . אינעם יאָר 1857 האָט דער בענ ­ גאַלישער שרײַבער דזשאָגאַדאַנאַנדאַ רוי אָנגעשריבן דאָס בוך " רײַזע צו יופּיטער " , וווּ ער האָט דער ­ ציילט וועגן אַ קאָס ­ מאָס - פֿלי איבער דער זון ־ סיסטעם , און די ווילדע ציוויליזאַציע פֿון דער פּלאַנעט אוראַן , וווּ עס וווינען נאַקעטע האָריקע באַשעפֿענישן , וואָס דערמאָנען גרויסע מאַלפּעס . דאָס אַכטע יאָר , איך בין אַלײן , דאָס קינד איז װײַט פֿאַרשװוּמען , דאָס קינדערש האַרץ איז האַרט װי אַ שטײן , קײן אײנציק בריװ באַקומען אני דוקא חושבת שזה משחק טווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווווב אויף רוסיש האָט מען גרינגער געדרוקט ביכער , איבערגעזעצט פֿון ייִדיש . דאָס האָט געהאַט אַ שײַכות ניט נאָר צו מלחמה - טעמעס , אָבער בכלל - צו אַלע ייִדישע טעמעס . בײַ דער ייִדישער ליטעראַטור איז געווען אַ מין ליצענץ צו שרײַבן וועגן דעם , און די פֿאַרלאַגן האָבן געהאַט אַ פּלאַן אויף איבערזעצונגען פֿון " ברידערלעכע ליטעראַטורן " . אַ דאַנק דער דאָזיקער סכעמע , זײַנען אַרויס גוטע ביכער פֿון צענדליקער שרײַבער . אין דער פֿאַרבינדונג מיטן חורבן , קען מען אָנרופֿן אַזעלכע נעמען ווי מישע לעוו , וועמעס מלחמה - ראָמאַנען אין רוסישע איבערזעצונגען פֿלעגן זיך באַווײַזן זינט 1958 , און מאַשע ראָלניק ( ראָלניקײַטע ) , וועמעס ליטעראַטוריזירטער טאָגבוך פֿון ווילנער געטאָ האָט זינט 1965 געהאַט עטלעכע אויפֿלאַגעס , אין הונדערטער טויזנטער קאָפּיעס . אַוודאי דאַרף מען נישט קיין תּירוץ אויפֿצופֿירן הײַנט " די פּאַנאָראַמע וואָס מ ' זעט פֿון בריק " : די פֿראַגע מיט די אומלעגאַלע עמיגראַנטן פֿילט דאָך אויס בײַ אונדז מיט גרויסע טיטלען די טעגלעכע פּרעסע ; דאָס זעלבע געשעט מיט דער אינפֿאָרמאַציע איבער פֿאַרבאָטענע סעקסועלע פּאַסירונגען אינערהאַלב דער משפּחה . די וויכטיקסטע סיבה איז אָבער , וואָס ס ' געפֿינט זיך אונטער דער האַנט דער פּאַסיקער אַקטיאָר אויסצופֿירן עדי קאַרבאָנע : יגאל נאור ( נאַאָר ) , אַ בינע ־ פּערזענלעכקייט וואָס שליסט אין זיך אײַן די נאַיִווע עמפֿינדלעכקייט פֿון אַ קינד צוזאַמען מיט דער אײַנגעהאַלטענער ברוטאַליטעט פֿון אַ מאַן . דאָס פֿאַרוואַנדלט אים אין אַן עפֿעקטיוון עדי קאַרבאָנע , הינטער דער רעזשי פֿון הלל מיטלפּונקט , אויך דער איבערזעצער פֿון דער פּיעסע . צוזאַמען מיט יגאל נאור שפּילט אַ גוט ־ אויסגעשולטער אַנסאַמבל פֿון בית ־ ליעסין : רבֿקה נוימאַן - בעאַטריס , עדיס ווײַב ; אַבֿי אוריה - אַלפּיערי ; הדס מאָרענאָ - קאַטי ; דרור דאַהאַן - רודאָלפֿאָ ; דן קאַסטאָריאַנאָ - מאַרקאָ . איציק האָט געקוקט און געקוקט אויף זײַנע ריינע הויזן , אויף דער ריינער בלוזע און ער האָט געענטפֿערט : ווי אַזוי איז די רעליגיעזקייט פֿון אַמעריקאַנער ייִדן פֿאַרבונדן מיט זייער וועלטלעכער הצלחה , דאָס הייסט מיט זייערע דערגרייכונגען אין געשעפֿט , אַרבעט וכ ׳ ? אַזאַ פֿראַגע האָבן פֿאַר זיך געשטעלט האַריעט און משה האַרטמאַן , און אין דעם מאַרץ - העפֿט פֿון Journal of the Scientific Study of Religion קען מען זיך באַקענען מיט די רעזולטאַטן פֿון זייער פֿאָרשונג . דעם רוישטאָף פֿאַרן אַרטיקל האָבן זיי גענומען פֿון דעם פּרטימדיקן אויספֿרעג , וואָס מע האָט אין די יאָרן 2000 און 2001 דורכגעפֿירט צווישן די אַמעריקאַנער ייִדן . די האַרטמאַנס האָבן אויסגעקליבן נאָר אַזעלכע רעספּאָנדענטן , וועלכע זײַנען געווען דערוואַקסענע מענטשן , 25 - 64 יאָר אַלט , געבוירן געוואָרן בײַ ייִדישע עלטערן , אויפֿגעהאָדעוועט ווי ייִדן און זיך געהאַלטן פֿאַר ייִדן . בסך - הכּל , האָבן זיי געפֿונען נייטיקע דאַטעס פֿאַר אַרום אַ טויזנט מאַנצבילן און אַ טויזנט פֿרויען . הייצט אָן אַ ביסל בוימל אין אַ פּאַטעלניע . וואַלגערט די זראַזעס אינעם ברייזל און פּרעגלט זיי , ביז זיי ברוינען זיך צו אויף אַלע זײַטן . די חז ״ ל זאָגן , אַז אין דער וועלט באַקומט מען ווייניק שׂכר פֿאַר די מיצוות . אין עולם ־ הזה קאָן אַ שלעכטער מענטש מאַכן אַ גוט לעבן דווקא צוליב דעם אומיושר , וואָס ער טוט די אַנדערע מענטשן , און די ערלעכע מענטשן לײַדן צומאָל , נישט פֿאַר אונדז געדאַכט , פֿון כּלערליי צרות . מע קאָן פֿאַרשטיין און אָננעמען , אַז אויף יענער וועלט וועט מען באַקומען דעם עיקר ־ שׂכר . די תּורה הייסט עס , אָבער , צו דערזען ווי אַזוי מען קען עס מקיים זײַן ? אַהרן צייטלין פֿאַרנעמט אַ באַזונדער אָרט אין דער ייִדישער ליטעראַטור ־ געשיכטע . איינער פֿון די סאַמע פֿילזײַטיקע און פּראָדוקטיווע דיכטער , איז ער אַזוי ווי אַרויסגעפֿאַלן פֿונעם ייִדישן ליטעראַרישן קאַנאָן און בלײַבט כּמעט ניט באַקאַנט , מחוץ די ד ׳ אַמות פֿון די מומחים און ליבהאָבער פֿון פּויליש ־ ייִדישער ליטעראַטור . אַ לייענער פֿון לאָס - אַנזשעלעס , ד ״ ר שמעון פּרוסין , האָט מיר אַ מאָל צוגעשיקט קאָפּיעס פֿון די דרײַ אַרטיקלען , וואָס דער סאָוועטישער פֿאָרשער , אַברהם פּריבלודע , האָט אין האַרבסט 1973 פֿאַרעפֿנטלעכט אין דער ניו - יאָרקער " מאָרגן - פֿרײַהייט " . די פּובליקאַציע איז אַרויס אונטערן טיטל " ייִדישע קאָמאַנדירן צווישן די סאָוועטישע קאָזאַקן " . הקיצור , וועגן דעם קען מען נאָך שרײַבן און שרײַבן . דער אַנשטאַלט , וואָס מען רופֿט דאָ " די ישׂראל ­ דיקע אָפּערע " , פֿירט אַליין נישט אויס קיין אָפּערע פֿון אָנהייב ביזן סוף . געוויינטלעך , מאַכט זי אַן אָפּמאַך מיט אַן אַנדער אָפּערע ־ הויז , וווּ ס ' ווערט שוין אויפֿגעפֿירט די באַ ­ שטימ ­ טע אָפּערע מיט גרויס דערפֿאָלג . פֿון אונד ­ זער זײַט , לייגן מיר צו צום נדן דעם אָרקעסטער , דעם דיריגענט , צומאָל אויך די זינגער . « גאַטעווייַ רודנעווס לעק פּאָזנאַן - ספּאָרטינג בראַגאַ | איטאַליעניש לערנען » איידער זיי זענען געקומען קיין " קלעזקאַנאַדע " זענען די דרײַ סטודענטן פֿון דרײַ לענדער ( פֿאַראייניקטע שטאַטן , קאַנאַדע , און אויסטראַליע ) געקומען זיך לערנען אין דער פֿאַרברייטערטער ייִדישער שפּראַך ־ פּראָגראַם בײַם " נאַציאָנאַלן ייִדישן ביכער ־ צענטער " אין מאַסאַטשוסעטס . שיין סמאָליאַן איז אַ גראַדויִר ־ סטודענטקע אין בראַון ־ אוניווערסיטעט , וווּ זי שטודירט עטנאָמוזיקאָלאָגיע . זי זינגט און לערנט זיך מאַנדאָלין . איינע פֿון אירע פֿאָרשונג ־ אינטערעסן איז ווי אַזוי מע שטעלט פֿאָר ייִדישע לידער פֿאַר דעם הײַנטיקן ענגליש ־ רעדנדיקן עולם . אין יאָר 1956 האָט זי געשפּילט צוזאַמען מיט בן ־ ציון וויטלער די מוזיקאַלישע קאָמעדיע " דער זינגענדיקער שמיד " . די פֿאָרשטעלונג איז געשפּילט געוואָרן אין ישׂראל אין אַלע שטעט און שטעטלעך - העכער 100 פֿאָרשטעלונגען ! הייבט ער מיר אָן אויסצורעכענען : פּראָפֿעסאָר פּסח פֿישלזאָן , ד ״ ר מאַגדאַלענאַ יעווטושענקאָ פֿון וואַרשע , די פּאָעטעסע קיילע ליבעסקינד , ד ״ ר עוואַ פּעטרישקע , פּראָפֿעסאָר שלושית זאַלצמעסטל , פּראָפֿעסאָר יעווגעני קוואַס , ד ״ ר גרישא ווינער און דעם זשורנאַליסט מישאַ דרײַטיקאָפּ . - זאָג איך אים : אָבער ווען דער נאָכפֿרעג אויף הײַזער האָט זיך אָנגעהויבן צו פֿאַרשמעלערן , אײַנשרומפּן און די פּרײַזן פֿון די הײַזער האָבן אויפֿגעהערט צו שטײַגן ; די הײַזער ־ בויער האָבן אָנגעהויבן צו בלײַבן שטעקן מיט זייער סחורה ; האָט זיך די אידיליע פֿאַרענדיקט און אַלץ האָט אָנגעהויבן זיך צוזאַמענברעכן . עס האָט דאָ אויך געשפּילט אַ גאַנץ באַדײַטנדיקע ראָל די פֿריִער ־ דערמאָנטע טענדענץ פֿון דעם אײַנגעשרומפּטן אַרבעטס ־ מאַרק צוליב דער " עמיגראַציע " פֿון גאַנצע אינדוסטריעלע אונטערנעמונגען , וווּ דער אַמעריקאַנער אַרבעטער האָט געהאַט אַ מעגלעכקייט צו באַקומען בכּבֿודיקע שׁכירות , און שפּעטער אויך דער אָנהייב פֿון דער טיילווײַזער אויסוואַנדערונג פֿון " הײַטעק " ־ אונטערנעמונגען , וועלכע האָבן אין די 1990ער יאָרן אַרײַנגעבראַכט מיליאָנען אַרבעטס ־ פּלעצער ; און אין דער לעצטער צײַט האָט די טענדענץ אויך אָנגעהויבן זיך אַרויסצוּווײַזן אין די פֿינאַנציעלע אינסטיטוציעס , איבערטראָגנדיק אַ טייל פֿון זייערע געשעפֿטן קיין אויסלאַנד ; און צוליב דעם , די כּסדר ־ פֿאַרגרעסערנדיקע אַרבעטסלאָזיקייט אינעם לאַנד - פֿון 4 . 5 % אין די אָנהייב 1990ער ביז אַרום 7 . 5 % , אָדער מער , בײַם הײַנטיקן טאָג - ווען צו באַקומען אַן אַרבעטס ־ פּלאַץ איז אַ נס אַכיבע ווען מען זוכט אַ פּלאַץ אין " מאַקדאָנאַלד " , " בורגער ־ קינג " אָדער " וואָל ־ מאַרט " . גוטע אַרבעטס ־ פּלעצער עמיגרירן כּסדר קיין אויסלאַנד , וווּ די שׂכירות זענען אַ ברוכצאָל פֿון אַן אַמעריקאַנער אַרבעטער . און דאָס קען אויך זײַן אין אַ גרויסער מאָס די סיבה פֿון נישט זײַן בכּוח אָנצוהאַלטן מיט די צאָלונגען פֿון די היפּאָטעקן . מענטשן , וואָס פֿאַרלירן זייערע אַרבעטעס ־ פּלעצער און שטעלעס אין פֿירמעס , וווּ זיי האָבן אָפּגעאַרבעט לאַנגע יאָרן און פֿאַרדינט בכּבֿודיקע שׂכירות קענען זייער אָפֿט נישט אָנגיין מיט זייערע צאָלונגען . עס האָט זיך אָנגעהויבן אַן אַלגעמיינע עקאָנאָמישע אָפּשוואַכונג . ספּעציעל נעגאַטיוו האָט זיך דאָס באַלד אָפּגערופֿן אויפֿן אינדוסטריעלן סעקטאָר , וואָס איז ענג פֿאַרבונדן מיטן הײַזער ־ בוי און אַביסל שפּעטער האָט זיך אָנגעהויבן דער פֿינאַנציעלער קריזיס , וואָס איז געבליבן שטעקן מיט היפּאָטעקעס , וואָס די " הויז ־ באַזיצער " האָבן אויפֿגעהערט צו צאָלן , ווײַל ערשטנס - האָט מען ניט געקאָנט מער באָרגן קעגן דער ווערט פֿונעם הויז , און צווייטנס - ווען די פּרײַזן פֿון די הײַזער האָבן אָנגעהויבן צו פֿאַלן , זענען זיי געבליבן שטעקן מיט צאָלן הויכע צינדזן פֿאַר הײַזער , וואָס האָבן מער ניט געהאַט די ווערט און עס האָט זיך שוין מער נישט ( פֿאַר געוויסע ) געלוינט אַרויסצוּוואַרפֿן דאָס ריינע פֿאַרן אומריינעם . אויף אונדזערע טעגלעכע שפּאַצירן איבער די גאַסן פֿון ריווערדייל , האָט מיר מײַן חבֿרטע ליליען דערציילט אַן אויסטערלישע געשיכטע . עס ווײַזט זיך אַרויס , אַז מיט אַ פּאָר יאָר צוריק , ווען זי און איר מאַן האָבן אָפּגעשטאַט אַ וויזיט אין קראָקע , האָבן זיי באַגעגנט צוויי ייִדן אין שיל . ביידע ייִדן זײַנען געווען געראַטעוועטע פֿון סטאַלינס גיהנום און געבליבן וווינען אין פּוילן נאָך דער מלחמה . האָבן זיי פֿאַרבעטן סײַ מײַן פֿרײַנדינע און סײַ איר מאַן , דוד , זיי זאָלן מיט זיי מיטגיין צום ראַבינער אויף שבת . דאָרט פּראַוועט מען אַן עונג ־ שבת לויט דער לעצטער מאָדע . האָבן זיי באַוויליקט . און פֿאַרוואָס טאַקע נישט ? נאָך אַלעמען , געפֿינען זיי זיך אין פּוילן , וווּ ביידע זײַנען געבוירן געוואָרן ; וווּ ליליענס מאַן איז געווען באַהאַלטן אַ פּאָר יאָר צײַט ; ער מיט זײַן גאַנצער משפּחה אונטער אַ חזיר ־ שטאַל , און דאָס אַ דאַנק דעם וואָס זײַן טאַטע איז געווען אַ פֿאַרמעגלעכער ייִד אין שטעטעלע לאָזשיצע , און האָט דעם פּאָליאַק , זײַן אַמאָליקן אַרבעטער , געהאַלטן אין איין שטופּן געלט . אַ סך פֿון מאַנגערס לעבן אין יאַס בלײַבט אונדז ניט באַקאַנט . עס פֿעלן מאַטעריאַלן און מקורים פֿון יענער צײַט . ניטאָ קיין בריוו , טאָגביכער , אָפֿיציעלע דאָקומענטן . אָבער עס איז קלאָר , אַז די ייִדישע וועלט פֿון דער דאָזיקער אַלטער רומענישער שטאָט מיט אירע פֿאַרשידענע סבֿיבֿות האָט איבערגעלאָזט אַ טיפֿן אײַנדרוק אויף דעם יונגן דיכטער און באַווירקט זײַנע געזעלשאַפֿטלעכע און פּאָליטישע אָנזיכטן . די געשטאַלטן און אומשטאַנדן פֿון יענער וועלט האָבן אויסגעפֿורעמט דעם כאַראַקטער פֿון זײַנע שפּעטערע ווערק . לערן וועגן סיסטיק פיבראָסיס סיסטיק פיבראָסיס ( קף ) ז דער גוף צו פּראָדוצירן מיוקאַס אַז איז גאָר גראָב און קלעפּיק . . לייענען מער " הײַנטיקע צײַטן האָט אַ קאָמפּיוטער אויך אַ דעה ? " - האָט ער זיך גענומען סקאַרזשען און באַקלאָגן . ווי אַ ניכטערער אָבסערוואַטאָר און אָביעק ­ טיווער היסטאָריקער , פֿאַרשטייט ברטובֿ , אַז די יונגע אוקראַיִנישע מלוכה נייטיקט זיך אין אַן אייגענער נאַציאָנאַלער מיטאָלאָגיע , וואָס ווערט געשאַפֿן פֿון אַ געמיש פֿון ליגן און אמת . ער מאַכט דערפֿון ניט קיין גרויסן וועזן , ווײַל מיט דער צײַט וועלן די פֿירער פֿון אוקראַיִנע פֿאַרשטיין , אַז דער אַגרעסיווער און גראָבער נאַציאָנאַליזם זעט אויס ניט שיין אין די הויכע פֿענצטער פֿון אייראָפּע . מען וועט בהדרגה אַרײַנברענגען מער ניואַנסן און שאַטירונגען אין דעם נאַציאָנאַלן מיטאָס , און די ייִדן וועלדן פֿאַרנעמען אין דעם אַ בכּבֿודיק אָרט , ווי עס געשעט שוין איצט בשכנות אין פּוילן . די צרה איז , וואָס דעמאָלט וועלן שוין נעלם ווערן ניט בלויז די לעצטע לעבעדיקע ייִדן אין אוקראַיִנע , נאָר אויך אַ סך פֿון די שפּורן פֿון זייער היסטאָרישן בײַזײַן ׃ די אַלטע שילן , בית ־ עלמינס , האַלב ־ אויסגעמעקטע ייִדישע אויפֿשריפֿטן אויף די הײַזער אין שטעט און שטעטלעך . ווי די אַלטע פֿעלקער פֿון אַמאָל , וועלן די ייִדן פֿאַרנעמען זייער אָרט אינעם לעגענדאַרן עבֿר פֿון דער נײַער אוקראַיִנער מלוכה . סאָלאָ : 1 . קויפן שנעל ופלעבן . 2 . קער מאַכט אויף . 3 . עפענען אַלע טירן אין ליכט הויז און די זיפּלינע סוף אָרט . 4 . באַקומען 1500 פֿאַר די פּערק בייַ די שפּיץ פון די ליכט הויז . 5 . קויפן די פּערק און בשעת איר זענען טרינקט עס שפרינג אַוועק די צוים . 6 . איר זאָל אָנהייבן צו באַקומען ריווייווד און ווען איר קומען אַרויף איר זאָל האָבן קיין ביקס . 7 . גיין קויפן אַ ביקס און האט הנאה פון אייער 3 גאַנז ! מוליטפּלייַער : 1 . קער מאַכט אויף . 2 . עפענען אַלע טירן אין ליכט הויז און די זיפּלינע סוף אָרט . 3 . באַקומען 1500 פֿאַר די פּערק בייַ די שפּיץ פון די ליכט הויז . 4 . קויפן פּערק און בשעת דיין טרינקט שפרינג אַוועק די צוים . 5 . דיין פרייַנד מוזן זיין זייער שנעל און אָנהייב צו ופלעבן איר . 6 . איר זאָל האָבן קיין ביקס , געניסן 3 גאַנז ! ביטע ווי די ווידעא און טעמע ! דער פֿאַרגאַנגענער מאָנטיק וועט זיך פֿאַרגעדענקען אין דײַטשלאַנד , ווי אַ טריומף פֿאַר דער ישׂראל ־ דײַטשישער פֿרײַנדשאַפֿט . צום ערשטן מאָל פֿאַר די לעצטע 60 יאָר איז פֿאָרגעקומען אַ בשותּפֿותדיקע זיצונג פֿון די צוויי מיניסטאָרן ־ קאַבינעטן אין שפּיץ מיט דער קאַנצלערין אַנגעלאַ מערקעל און דעם פּרעמיער ־ מיניסטער בנימין נתניהו . נאָר איין קשיא אויב איר קענען העלפן נאָר אויב זייַן גוט : פּ איך וויסן איך נאָר גאַט 10 פּאָסטן איך בין אַקטיוו און עס איז אַ גוט פּלאַץ גורל פון פֿרייַ שטאָפּן צו טיילן מיט אנדערע אָבער קען איך באַקומען אַ לאַדן איצט אָדער טאָן איך האָבן צו פּאָסטן מער , ) ? " זי געפֿעלט מיר , " האָט דערקלערט ד ״ ר נחמה סענדעראָוו , אַ פּענסיאָנירטע פּראָפֿעסאָרין בײַם " בראָנקס קאָמיוניטי קאָלעדזש " . רעאַגירנדיק אויף דער קריטיק , אַז פּיילין האָט נישט גענוג דערפֿאַרונג צו ווערן אַ וויצע ־ פּרעזידענט , האָט סענדעראָוו פֿאַרגלײַכט פּיילינס עקזעקוטיווע דערפֿאַרונג מיטן סענאַטאָרישן הינטערגרונגט פֿון באַראַק אָבאַמאַ און דזשאָו בײַדען : " פֿאַרקערט , זי איז זייער פּראַקטיש . אַז אַ מענטש פֿירט אָן מיטן הויז ־ ווירטשאַפֿט , צי אַ געוועלב , צי אַ שטעטל , צי מיט אַ גאַנצן שטאַט , ליגט דאָס גאַנצע אַחריות אויף אים , ער קאָן נישט זײַן קיין אַמאַטאָר . ס ׳ איז אָבער נישט אַזוי אינעם סענאַט ; דאָרט קאָן מען זײַן אין גאַנצן איזאָלירט פֿון די סיבות ־ און ־ קאָנסעקווענצן פֿונעם אמתדיקן לעבן . " אין פה הרבה משחק , אבל מי שאיבד כסף במשבר הא . . . די שאָלעכץ שפּיל געווינען געלט פּונקט ווי איר קענען אַוועק די גייז אויף דער גאַס אין ניו יארק , אָבער דעם מאָל איר וועט ניט באַקומען ריפּט אַוועק . קען איר קלייַבן די שאָלעכץ צו נעץ איר עטלעכע געלט ? קיינער האָט דעמאָלט נישט געוווּסט , אַז הינטער דעם העפֿלעכן דזשענטלמען באַהאַלט זיך אַ שפּיאָן לטובֿת מדינת ־ ישׂראל . אין גאָרבאַטשאָווס צײַט , ווען די אַטמאָספֿער אינעם מיזרח ־ בלאָק איז געוואָרן לײַכטער , האָט זיך אָרגאַניזירט אַ באַזוך פֿון זשורנאַליסטן פֿון די מערבֿ ־ לענדער קיין פּוילן , ווי געסט פֿון דעם פּוילישן מלוכישן זשורנאַליסטן ־ פֿאַרבאַנד . וויקטאָר האָט מיר דעמאָלט פֿאָרגעלייגט צו פֿאָרן קיין פּוילן ווי אַ פֿאָרשטייערין פֿון דעם ישׂראלדיקן ראַדיאָ . האָב איך זיך געוווּנדערט : " וויקטאָר , פֿאַרוואָס לייגסטו מיר פֿאָר צו פֿאָרן קיין פּוילן , אין דער צײַט ווען דו קומסט פֿון דאָרטן . דו רעדסט די שפּראַך , דו קענסט די מענטאַליטעט , דו ביסט אַ הויך ־ ראַנגיקער זשורנאַסליט " . וויקטאָר האָט מיר געענטפֿערט אין זײַן געלאַסענעם טאָן : " דערווײַל , נאָך נישט ! עס וועט קומען אַ צײַט , ווען איך וועל קענען דערציילן פֿאַרוואָס נישט , אָבער איצט וועסטו פֿאָרן , און נישט איך " . די לעגענדע פֿונעם וואַנדערנדיקן ייִד האָט דורכגעמאַכט פֿאַרשיידענע גילגולים אין דער קריסטלעכער וועלט במשך פֿון די הונדערטער יאָרן . אין דער ראָמאַנטישער תּקופֿה פֿונעם סוף 18טן און 19טן יאָרהונדערט האָט מען אַרויסגעבראַכט די רעוואָלוציאָנערע נאַטור פֿונעם ייִד , וואָס האָט זיך אַקעגנגעשטעלט דער אויטאָריטעט . דאָס וואַנדערן איבער דער וועלט איז מיט די אויגן פֿון דער ראָמאַנטישער באַוועגונג אויך געווען אַ מעלה - מע זעט דאָך די שיינע , גרויסע וועלט - און איר חכמה און וויסן וואָס ער האָט אײַנגעזאַפּט אין זיך דורך זײַנע וואַנדערונגען , האָבן צוגעגעבן צו זײַן העלדישקייט . און זאָל דאָ . . . געזאָגט ווערן - ס ׳ זענען פֿאַראַן גאָר אַ סך ציוניסטן , טאַקע גאָר , גאָר אַ סך , וועלכע שלאָפֿן אויך נישט נעכט , וועלכע ווייטיקן אויך און דאַרן און ברעכן זיך דעם מוח , ווײַל זיי ווייסן צו גוט , אַז פּאַלעסטינע איז קליין און אָרעם , אַז פּאַלעסטינע איז באַזעצט פֿון אַ פֿאָלק , וואָס וואַקסט שנעל אין צאָל און וואַכט גיך אויף נאַציאָנאַל , אַז דאָס דאָזיקע אויפֿוואַכנדיקע פּאַלעסטינע - פֿאָלק שטיצט זיך אויף צענדליקער מיליאָנען ברידער אין די גאָר נאָענטע שכנותדיקע לענדער און איז געשטיצט פֿון די דאָזיקע קרובֿים - שכנים . און ס ׳ זענען געוויס פֿאַראַן נישט ווייניק ציוניסטן , וועלכע פֿילן זייער גוט , וואָס ס ׳ באַדײַט דער איבעררײַס מיט דער פֿאָלקס - קולטור און מיט דער פֿאָלקס - שפּראַך און וואָס ווייסן וואָס פֿאַר אַ תּהום - בראָך זיי מאַכן אין דער ייִדישער געשיכטע מיט דעם שפּרונג צוריק מיט מער פֿון אַ פּאָר טויזנט יאָר . און די אַלע זענען ציוניסטן מער פֿון יאוש אין גלות און אין זײַנע שעפֿערישע מעגלעכקייטן , ווי פֿון אמונה אין גאולת - ישׂראל דורך פּאַלעסטינע און אין קולטור - אויפֿלעבונג דורך העברעיִש . און אויב עס זענען נאָך פֿאַראַן ייִדישע קאָמוניסטן , וואָס זענען פֿעיִק זיך צו פֿאַרטראַכטן אויפֿן צוקונפֿט - גורל פֿון זייער פֿאָלק , וואָס זענען נישט אין גאַנצן אויסגעטרוקנט געוואָרן אין דער פּאַרטיי - פּאַפּוגײַערײַ און ס ׳ בליצט אין זיי אויף אַן אייגענער געפֿיל און אַ זעלבשטענדיקער געדאַנק - אויב ס ׳ זענען נאָך פֿאַראַן אין סאָוועט - רוסלאַנד אַזעלכע שארית - הפּליטהדיקע צדיקים - ברעכן זיי זיך געוויס אויך די הענט און קרעכצן מסתּמא אויך אין באַהעלטעניש , וואָרעם אויך דאָרטן איז דער אַסימילאַציע - אָפּגרונט נישט פֿאַרשאָטן און האָט נישט פֿאַרשלאָסן זײַן צעפֿרעסנדיקן מויל . כתיב " יצא אדם לפעלו ולעבודתו עדי ערב " 100 , ד " אל יפטר אדם מחבירו אלא מתוך דבר הלכה " 101 , הפירוש " דבר הלכה " איז " הליכות עולם לו " 102 , הילוך אין עולם . דאָס הייסט גילוי אלקות אין « דאַנקען איר אַלע . | קענען איר העלפן מיר מיט מיין בליץ ? » שטראַל קאָווער ריטאָרט וויעססאָ יסאַבעל לאָפּעז זשאַליוזן & שאַדעס באַגאַזלענען סטעול האַמצאָע ינלענדיש פּלאַן פּראָדוקץ ינהאַביטאַט באָוינג מעלאַניע קאָדדינגטאָן סטאַפפאַן סטרינדבערג נייטקלאַב ווילליאַמס סאָנאָמאַ גאַרנעט הילל ינווייראַנמענאַלי פרייַנדלעך כסימע פּלאַן פאַרמעסט טעקסטשערז דעקאָר8 פעטרוס פראַנק גראַפיק דיזיין פלאַך ינלענדיש פאַרלאַנג ווייערד מאַגאַזין ינלענדיש דעסינגער קאָליר זיס 038 גאַבבאַנאַ סאַנדראַ טאַררועללאַ קלוב ילעקטריקאַל אַקסעסעריז נייטקלאַב פּלאַן טיג וואַלד באַגאָט פאָטאָ גיאָרגיאָ אַמאַני מיט אַ יאָר צען צוריק האָט לויִס גלינערט זיך באַזעצט אין אַמעריקע . אויפֿן נײַעם אָרט האָט זיך ווידער , אַ דאַנק אים , אַנטוויקלט אַ פּראָיעקט , וואָס איז פֿאַרבונדן מיט ייִדיש . דער Dartmouth Jewish Sound Archive נעמט אַרײַן אַרום 8 , 000 רעקאָרדירונגען , אַ טויזנט פֿון זיי זײַנען אויף ייִדיש . דאָס זײַנען ראַדיאָ - פּראָגראַמען , לידער , מוזיק און מאָנאָלאָגן , וועלכע האָבן זיך אָפּגעהיט אין פֿאַרשיידענע קאָלעקציעס . נאָך מער : דער אַרכיוו איז גרייט אַרײַנצונעמען אין זײַן זאַמלונג נײַע רעקאָרדירונגען און פֿאַרבעט אַלעמען צו העלפֿן אין דער דאָזיקער אונטערנעמונג . איז ווי האָט דער שטראַפֿניק ( באַשטראָפֿענער ) אַלכּסנדר פּעטשערסקי , געקענט זיך דערקלײַבן צו איינעם פֿון די סאַמע אָנגעזעענע רוסישע שרײַבער וועניאַמין קאַווערין ? קומען אויף צוריק יעקב , מיר אַלע פעלן איר . וואָס שייך קונסט , זע ­ נען די יאָרן באַקאַנט פֿאַר דער פּסיכאָדעלישער קונסט ; אַ קונסט ־ באַוועגונג מיט פֿאַר ­ ביקע פֿורעמס און מוסטערס , אַסאָציִיִרט מיט נאַרקאָטיקעס וואָס האָבן פּראָ ­ דוצירט האָלוצינאַציעס , ווי " על ־ עס ־ די " און געוויסע שוועמלעך . אינעם " וויטני ־ מוזיי " אין מאַנהעטן קען מען איצט אָנקוקן די אויסשטעלונג " דער זומער פֿון ליבע " , געווידמעט דער קונסט און קולטור ־ געשיכטע פֿון יענער צײַט . די פּוילישע ייִדענע פֿלעגט בעטן בײַ גאָט : " רבונו של עולם , העלפֿסט דאָך אַפֿילו אַ ליטוואַק , פֿאַר וואָס זאָלסטו נישט העלפֿן מיר , אַ געבוירענער אַ וואַרשעווערין ? " אַמקס טאָן ניט וויסן , איר האט נישט האָבן אַדמין , אויף סערוויע בלויז געזען איר נעכטן ( סאָבאָ . טאַ ) און ווילן צו אַדמינס נאָר , גוט גליק . איך בין אין קיין ערבֿ יום ־ כּיפּור , ס ׳ איז שוין מנחה ־ צײַט , אַלע חסידים זענען זיך שוין צונויפֿגעפאָרן . דער רבי האָט שוין אָפּגענומען בײַ אַלע שלום ־ עליכם , זיצט ער בײַם פֿענצטער און קוקט אַביסל אַרויס . אין דעם קומט אָן אַ פֿאַרשפּעטיקטע פֿור מיט חסידים . די ייִדן זענען צעשראָקענע , זיי זאַלן חלילה נישט פֿאַרשפּעטיקן געבן דעם רבין " שלום " . מען דאַרף נאָך פֿאַר דעם גיין אין מקווה . דער פֿורמאַן לאָזט זיי אָבער נישט אַוועק : ווײַל זיי אײַלן זיך , וויל ער דאָס אויסנוצן און פֿאָדערט אַ הויכן פּרײַז פֿאַר דער " יאַזדע " . דער חסידישער ענין פֿון " ביטול " האָט ווייניק צו טאָן מיט " נישטיקייט " און " אונ ­ טערגעוואָרפֿנקייט " , דערפֿאַר קומט ער נישט אין קיין סתּירה מיטן אויבן - דערמאָנטן " אינדיווידואַליזם " . הגם דער חסיד מוז דינען דעם אייבערשטן דווקא דורך זײַן אייגענעם שׂכל און כּוח , מוז ער זיך אויך כּסדר לערנען פֿון די , וואָס געפֿינען זיך אויף אַ הויכער גײַסטיקער מדרגה , שטרעבנדיק צו דערגרייכן דעם גײַסטיקן מצבֿ פֿון " ביטול " - " צעלאָזט " צו ווערן אינעם דבֿקות מיטן אומענדלעכן ג - טלעכן ליכט . גלײַך נאָך דער מלחמה האָבן די צוויי בריליאַנטענע לאָדזשער קאָמיקער ־ קינסטלער געשפּילט אַ פֿילם וואָס האָט געהייסן " אונדזערע קינדער " . דעם פֿילם קען מען נאָך באַקומען ביזן הײַנטיקן טאָג . דאָרט שילדערן זיי אַ ייִדיש יתומים ־ הויז , און שטעלן פֿאָר פֿאַר די קינדער אַ ייִדישע פּיעסע , באַזירט אויף שלום ־ עליכמס " כּתריאלעווקע ברענט " . מ ׳ האָט טאַקע געלאַכט און געוויינט , ווײַל אונדזער כּתריאלעווקע איז אויך אַוועק מיטן רויך . און דערקענט די זעלבע אומעטיקע שײַן פֿון אונדזער אַלעמענס געזאַנג . די שײַן פֿון אונטערגאַנג און פֿאַרלענד , נאָר אויך פֿון אייביקייט . רירנדיק איז צו לייענען , ווי דער אַלטער מוזיקער נעמט צונויף " בײַ איין טיש " זײַן גרויסע צעצווײַגטע משפּחה . אַ סך פֿון זיי האָב איך געקענט פּערזענלעך . עס שטייען אויף פֿאַר די אויגן בילדער פֿון צײַט , באַקאַנטע געשטאַלטן , גאַרי גופֿא , אַרומגערינגלט מיט זײַנע שוועסטער , קינדער , אייניקלעך . . . אַלע האָבן זיי , יעדע אויף זײַן אייגענעם אופֿן , בײַגעטראָגן אין דער אַנטוויקלונג פֿון דער מאָלדאַווישער מוזיקאַלער קולטור . ס ' איז , דאַכט זיך , נישט געווען אין קעשענעוו אַזאַ קולטורעלער מענטש , ער זאָל נישט געווען הערן דעם פֿאַמיליע ־ נאָמען שירמאַן . איז לאָמיך פּרוּוון , ווי מעגלעך , זאָגן עטלעכע ווערטער וועגן דער מתּנה , שירמאַנס בוך זכרונות . « דעמקאָ מאַרעקזעק ~ | קלאָג צו די אַדמינס » למשל , אין די לעצטע יאָרן איז ווייניקער פּאָפּולער געוואָרן מאַרמעלאַד , וואָס איז טראַדיציאָנעל אַ טייל פֿון אַן עכטן בריטישן אָנבײַסן . אָבער - שטעלט זיך פֿאָר ! - אַז פֿאַראַיאָרן האָבן 441 טויזנט משפּחות אויפֿגעהערט צו קויפֿן מאַרמעלאַד . די יונגע עסן עס בכלל ווייניק . צווישן די וואָס עסן רעגולער מאַרמעלאַד זײַנען אַריבער 80 פּראָצענט מענטשן עלטער פֿון 45 יאָר . אַזוי קען מען דאָך אין גאַנצן פֿאַרלירן אין ענגלאַנד די קולטור פֿון עסן אַ מאכל , וועלכן מע האָט צוגעטראַכט ( און אַ נאָמען געגעבן ) אין פּאָרטוגאַל נאָך אין 15טן יאָרהונדערט . כ ' וועל ניט אָפּלייגן אויף שפּעטער , ווי דאָס פֿאָדערט כראָנאָלאָגיע און מיטטיילן , אַז נאָך מיט זיבעצן יאָר צוריק האָט מען איינע פֿון די שענסטע גאַסן אין וויזשניץ אָנגערופֿן אויפֿן נאָמען פֿון יוסף בורג - אַ זעלטענע געשעעניש , וואָס בעט זיך דערמאָנט צו ווערן . מיר האָט ער די ־ אָ בשׂורה אָנגעזאָגט אין דער זעלבער שעה , ווען ער האָט זיך וועגן דעם דערוווּסט . אויב דערציילן אַלץ ווי געווען , האָט ער שטענדיק ליב געהאַט מען זאָל אים אָפּגעבן כּבֿוד און דאָ האָט זיך געפֿילט ווי זײַנע אויגן לויכטן פֿון פֿרייד . « קאַבאַרעט מאָראַלנעגאָ ניעפּאָקאָדזשו - אָפּעראַטיאָן | יורשים - דזשארזש און זיין נייַ כאַווערטע » מ ' קען אריינגיין גאר טיעף פסיכאלאגיש פארוואס און פארווען מיינע סברות זענען אויסגעהאלטן , אביסל האב איך שוין מגלה געווען א צייט צוריק , ותן לחכם ויחכם , נאר איך האב נישט קיין צייט פונקט ווי דיר , במילא בלייב איך דא שטיין הצג את כל ההודעות שנכתבו על ידי ExiTyros פּאַוערד דורך קוויטל און לינק מאַנאַגער ווערסיע 4 . 0 . 006 דרוקרעכט © 2009 וואָלפשעאַד סאָלוטיאָנס . אַלע רעכט רעזערווירט . איבערזעצונגען דורך וובעט יבערזעצער 4 . 2 . 2 פּאַוערד דורך וובוללעטין ווערסיע 4 . 0 . 3 דרוקרעכט © 2011 וובוללעטין סאָלוטיאָנס , ינק . אלע רעכט רעזערווירט . דיזיינד און דעוועלאָפּעד דורך vBskin . Net מאַנשאַפֿט דניאל 3 : 1 Hebrew OT : WLC ( Consonants & Vowels ) נְבוּכַדְנֶצַּר מַלְכָּא עֲבַד צְלֵם דִּי ־ דְהַב רוּמֵהּ אַמִּין שִׁתִּין פְּתָיֵהּ אַמִּין שִׁת אֲקִימֵהּ בְּבִקְעַת דּוּרָא בִּמְדִינַת בָּבֶל ׃ יאָכיראָ נאַמבו , מאַקאָטאָ קאָבײַאַשי און טאָשיהידאָ מאַסקאַוואַ האָט זיך אײַנגעגעבן צו דערקלערן די דאָזיקע אייגנשאַפֿט פֿון דער טעאָריע . די אַרבעט פֿון קאָבײַאַשי און מאַסקאַוואַ האָט אויך פֿאָרויסגעזאָגט די עקזיסטענץ פֿון נײַע עלעמענטאַרע טיילעכלעך , וועלכע זענען שפּעטער אַנטדעקט געוואָרן בשעת עקספּערימענטן . די וואָך ווערט 50 יאָר זינט דער פֿאַנטאַסטישער דאַטע - דעם 12טן אַפּריל 1961 , - ווען דער ערשטער מענטש אין דער וועלט , יורי גאַגאַרין , איז געפֿלויגן פֿון דער ערד אין קאָסמאָס אַרײַן . מיר , די לעבעדיקע עדות פֿון דער דאָזיקער היסטאָרישער געשעעניש , געדענקען פּרטימדיק אַלץ , וואָס דאַן איז פֿאָרגעקומען : דעם אומקער פֿון יורי גאַגאַרין אויף דער ערד , זײַן אָנקום אין מאָסקווע , זײַן באַגעגעניש מיט דער משפּחה , זײַן אויפֿשטײַגן צוזאַמען מיט כרושטשאָוון און אַנדערע אָנפֿירער פֿון לאַנד אויף וו . לענינס מאַווזאָליי , און גאַגאַרינס רויִקע ווערטער , געווענדט צום ריזיקן עולם , וואָס האָט זיך פֿאַרזאַמלט אויפֿן רויטן פּלאַץ . דער מאַכט ־ פּאַראַד אין רוסלאַנד גייט אָן ווײַטער , נאָך איידער ס ' איז געקומען דער טאָג פֿון די וואַלן . ווי באַוווּסט , האָט דער פּרעזידענט וולאַדימיר פּוטין , מיט צוויי וואָכן צוריק אָנגערופֿן דעם נאָמען פֿון זײַן " יורש " - דמיטרי מעדוועדיעוו ; בײַ זײַן ערשטן אויפֿטריט האָט דער " גרינער " יורש באַלד אָנגערופֿן דעם נאָמען פֿונעם פּרעמיער , מיט וועלכן ער וואָלט געוואָלט אַרבעטן - וולאַדימיר פּוטין . אַבֿרהם זאַכאַראָוויטש איז געווען דער ערשטער פֿון די שטעטלדיקע ייִדן , וועלכער איז געוואָרן דירעקטאָר פֿון אַ סאָוועטישער אונטערנעמונג . צו ערשט , האָט ער אָנגעפֿירט מיט אַ נייצעך . דערנאָך האָט די ראַיאָנער מאַכט , לויט אַ באַשטימונג פֿון עפּעס אַן אָרדנטלעכן , צי אפֿשר , אַן אויסעראָרדנטלעכן קאָמוניסטישן פּלענום , פֿאַראייניקט די פֿאַרשיידענע צעכן אין איין גרויסן אינדוסטריעלן קאָמבינאַט , אויף רוסיש - פּראָמקאָמבינאַט . אַבֿרהם זאַכאַראָוויטש איז געווען יונג , ענערגיש , געהאַט זיבן קלאַסן בילדונג מאַכט מען אים פֿאַרן דירעקטאָר . נאָכן אומקערן זיך פֿון דער אַרמיי ( 1956 ) , האָט זי חתונה געהאַט מיט גדעון שמר און איז מיט אים אַוועקגעפֿאָרן קיין תּל ־ אָבֿיבֿ . אַ סך פֿון אירע לידער האָט מען געזונגען אין צה " ל , באַזונדערס , נאָך דעם ווי דער אַקטיאָר און זינגער חיים טאָפּאָל האָט זי פֿאַרבעטן צו שאַפֿן פֿאַר דעם אַנסאַמבל " בצל ירוק " ( גרינע ציבעלע ) . אַזוי זײַנען באַקאַנט געוואָרן די לידער " נועה " , " משירי זמר נודד " ( דאָס ליד פֿון אַ זינגער ־ נע ־ ונעדניק ) ; פֿאַר דער קאָמפּאָזיציע " האָפּאַ היי " האָט זי געוווּנען אין יאָר 1960 דאָס ערשטע אָרט אויפֿן אינטערנאַציאָנאַלן פֿעסטיוואַל אין איטאַליע . זי ווערט אָנערקענט סײַ אין ישׂראל און סײַ אין אויסלאַנד , באַזונדערס אין פּאַריז , וווּ זי לעבט אַ שטיקל צײַט מיט איר טאָכטער , נאָכן גטן זיך מיטן מאַן . אין די ראַמען פֿון די פֿײַערונ ­ גען , גע ­ ווידמעט 60 יאָר מדינת ־ ישׂראל , וועט דער ישׂראלדיקער פֿילהאַרמאָנישער אָרקעסטער דורכ ­ פֿירן דעם 25סטן מײַ אַן אייגנאַרטיקן קאָנצערט : אַ מוזיקאַלישע באַערונג לכּבֿוד דעם געפֿאַנגענעם סאָלדאַט גלעד שליט און די פֿאַרשוווּנדענע סאָלדאַטן אהוד גאָלדוואַסער און אלעד רגבֿ . ברקס עיקרדיקער פֿאַרמעסט אין דער פּאַרטיי איז געווען קעגן עמיר פּרצן מיט זײַן " סאָציאַלער אַגענדע " . פּרץ , דעמאָלט דער אָנפֿירער פֿון דער הסתּדרות , דעם פֿאַרבאַנד פֿון די פּראָפֿעסיאָנעלע פֿאַראיינען , האָט למעשׂה אין יענע טעג זיך צוריקגעקערט אין " עבֿודה " און זיך צוגעשטעלט צום פֿירער ־ פֿאַרמעסט מיט דער דעקלאַרירטער כּוונה צו העלפֿן פּערעסן און צוימען ברקן . אין דעם ערשטן פֿאַרמעסט איז עס פּרצן געלונגען , און זײַן " סאָציאַלע אַגענדע " האָט מיט זיך פֿאָרגעשטעלט אַ באַדײַטנדיקע איבערקערעניש אין דער גאַנצער געזעלשאַפֿטלעכער אַטמאָספֿער . מיט איין מאָל זענען אַלע פּאַרטייען מיט זייערע מנהיגים געוואָרן " סאָציאַל " און אָנגעהויבן זאָרגן פֿאַר די אָרעמע . אַפֿילו אָלמערט האָט זיך געלאָזט פֿאָטאָגראַפֿירן ווי ער מישט און פֿאַרזוכט די זופּ אין אַ גרויסן קעסל און עסט בײַם טיש צוזאַמען מיט די נויטלײַדנדיקע אין אַ גאָרקיך פֿאַר אָרעמע מענטשן . . . " און נישט נאָר מילוא " , גיט צו אַלפּערין . " די העברעיִשע שפּראַך איז בײַ מיר געוואָרן פֿליסיקער . כ ' האָב געמיינט אַז איך וועל זיך קענען אײַנלעבן אין איר . אָבער וווּ איך בין געגאַנגען , זײַנען געווען בולטע אַקטיאָרן פֿון העברעיִשן רעפּערטואַר ־ טעאַטער , וועלכע האָבן מיר אונטערגעשטעלט אַ פֿיסל . האָב איך געשפּילט אין קאָמערציעלן טעאַטער , אין דער פֿאָרשטעלונג ' פֿישקע דער קרומער ' , אין דער ראָלע פֿון אַן אָנפֿירער . ווען יוסף בולאָוו איז דאָ געווען , האָט ער , ווײַזט אויס , געזען די פּיעסע און האָט געוואָלט איך זאָל זיך אָנשליסן אין דער פֿאָרשטעלונג וואָס ער האָט דאָ פּרעזענטירט . ' ברענגט דעם בחור ! ' האָט ער געזאָגט . יאָ , ' דער בחור ' , לויט אים נאָך . נאָר ער איז געווען דער אַקטיאָר און אַלע אַרום אים " . ס ׳ רובֿ אָדעסער קינסטלער האָבן שטודירט אין פֿראַנקרײַך און דײַטשלאַנד פֿאַר דער ערשטער וועלט ־ מלחמה . ווען מען קוקט אויף זייערע ווערק ווי אַ גאַנצקייט , שפּירט מען אַ באַזונדערן חן פֿון יוגנט און פֿרישקייט . פֿאַר אַ סך פֿון די דאָזיקע קינסטלער איז די אָדעסער תּקופֿה פֿאַרבליבן דער הויכפּונקט פֿון זייער קאַריערע . אייניקע מיטגלידער פֿון דער " געזעלשאַפֿט פֿון אומאָפּהענגיקע קינסטלער " , ווי למשל , אַמשיי ניורענבערג , זײַנען געוואָרן אָנערקענטע סאָוועטישע קינסלטער , אָבער מער ניט געהאַט קיין חשק צו עקספּערימענטירן . די אַנדערע , ווי יצחק מאַליק און ישׂראל מעסקין , זײַנען אין גאַנצן אַוועק פֿון דער קונסט ־ בינע . מאַרקיש איז ממשיך געווען זײַן סיכסוך מיט ביאַליקן אין די צוואַנציקער יאָרן , ווען ער האָט געשאַפֿן , צוזאַמען מיט מלך ראַוויטשן און אורי ־ צבֿי גרינבערגן , די עקספּרעסיאָניסטישע גרופּע " כאַליאַסטרע " . אין זײַן רעדע " די עסטעטיק פֿון קאַמף אין דער מאָדערנער דיכטונג " , וואָס ער האָט געהאַלטן אין וואַרשע אין 1922 , האָט מאַרקיש געטענהט , אַז די אַלטע , קלאַסישע טראַדיציע איז מער ניט שײַכותדיק פֿאַר דער נײַער היסטאָרישער סיטואַציע ׃ " אייביק איז דער מענטשלעכער גײַסט , זײַן אומרו און זײַן דאָרשט . און גלײַך ווי איצט , אַז מען ווערט איבערגעפֿלאָסן פֿון שטורעם און וויכער און מען וויל ' געניסן ' תּענוג און רו - עפֿנט מען אויף דעם שראַנק מיט קלאַסיקער און מען דרעמלט אײַן אויפֿן מיטן זײַטל " . קאַסימיר פּולאַסקי פיגהץ פֿאַר ינדעפּענדענסע פון \ u200b \ u200bדי פאַרייניקטע שטאַטן דאָגי קאַנאַן ציל אייער הונט און קלייַבן ווי פילע זאכן ווי מעגלעך . צו מרדכי שטריגלערס 10טע יאָרצײַט ברענגען מיר אַ ספּעציעלן אַרטיקל , אָנגעשריבן פֿאַרן " פֿאָרווערטס " , אַ מין הקדמה צו אַ גרעסערן חיבור , וואָס באַהאַנדלט די באַציִונגען און ווידעראַנאַנדן צווישן דעם געוועזענעם רעדאַקטאָר פֿון " פֿאָרווערטס " און דעם גרינדער און אָנפֿירער פֿון מדינת ־ ישׂראל דוד בן ־ גוריון . צוליב טעכנישע סיבות און מאַנגל אין אָרט , ווערן דאָ נישט אָנגעוויזן די מקורים , אויף וועלכע עס שטיצט זיך אָט די הקדמה . זיי וועלן אָנגעגעבן ווערן בפֿירוש אין אַ גרעסערן חיבור . דער מחבר פֿון דעם אַרטיקל שטיצט זיך , צווישן אַנדערן , אויף שטריגלערס בריוו צו ייִדישע שרײַבער , אַרכיוו ־ מאַטעריאַלן , מינדלעכע אינטערוויוען , צײַטונגס ־ אַרטיקלען און געדרוקטע אָפּהאַנדלונגען . די רעדאַקציע * לייוו פיש בשעת פישערייַ מיט העכט , טאָן ניט פאַרזען די מיגלעכקייט . * פרעש וואַסער באַס איז ווי די דאָרסאַל פלוספעדער און די סאַקאָנע פון וועפּאַנז תיכף נאָך געפארן אויס פון די וואַסער קערפאַלי אַזוי ווי אַçıלıר . בו גראַספּ . * לייוו די איבעריקע פון פיש צווישן . * פאָלס פֿאַרב ברירה פֿאַר פיש אין אַלגעמיין , זינט די נוצן פון פלורעסאַנט פארבן . די לעצטע צײַט האָט וועלוול יעדידאָוויטש שווער איבערגעלעבט דעם טויט פֿון זײַן לאַנג ־ יאָריקער לעבנס ־ באַגלייטערין , אָלגאַ , און דעם פֿריצײַטיקן טויט פֿון זײַן באַליבט אייניקל . דער קלאַפּ איז געווען אַ מסוכּנער אים אויסצוהאַלטן . יחיאל שיינטוך איז געבוירן געוואָרן אין בוענאָס ־ אײַרעס , אַרגענטינע , דעם 28סטן מאַרץ 1941 . דאָרט האָט ער באַקומען זײַן אַלגעמיינע און ייִדישע דערציִונג . געווען אַן אַביטוריאַנט פֿון העברעיִש ־ ייִדישן לערער ־ סעמינאַר , וווּ זײַן לערער פֿון ייִדישער ליטעראַטור איז געווען שמואל ראָזשאַנסקי . די גאַנצע מעשׂה מיטן קאָנצערט האָט אָנגעהויבן אויסזען ווי אַ געהיים ־ אָפּעראַציע , אָנגעפֿירט פֿון " מוסד " . אַ זשורנאַליסט טאָר אָבער נישט פֿאַרלירן קיין האָפֿענונג . ממש אין לעצטן מאָמענט האָב איך באַקומען דורך דער בליץ ־ פּאָסט אַ מעלדונג , אַז דער אָרקעסטער שפּילט אין אַ קלענערן " עליס טאַלי האָל " , און אַז פֿאַר מיר זײַנען איבערגעלאָזט צוויי בילעטן . כסימע מעלאַניע קאָדדינגטאָן ווייערד מאַגאַזין יסאַבעל לאָפּעז זיס 038 גאַבבאַנאַ דעקאָר8 סטאַפפאַן סטרינדבערג באָוינג נייטקלאַב ינלענדיש דעסינגער פלאַך ינלענדיש זשאַליוזן & שאַדעס ווילליאַמס סאָנאָמאַ פאַרלאַנג פעטרוס פראַנק גראַפיק דיזיין פּלאַן פאַרמעסט ריטאָרט וואַלד באַגאָט וויעססאָ ינווייראַנמענאַלי פרייַנדלעך קלוב האַמצאָע ינלענדיש פּלאַן פּראָדוקץ קאָליר נייטקלאַב פּלאַן באַגאַזלענען סטעול שטראַל קאָווער טעקסטשערז פאָטאָ גיאָרגיאָ אַמאַני טיג ילעקטריקאַל אַקסעסעריז סאַנדראַ טאַררועללאַ גאַרנעט הילל ינהאַביטאַט דו טרעטסט אױף גאַנצע בערג צעפליקטע האָב ־ און ־ גוטס - אין 1931 האָט דער ייִדישער פּאָעט , זשורנאַליסט און רעדאַקטאָר אשר פּען געדרוקט זײַן 126 ־ זײַטיקע פּאָעמע " האַטואיי " וועגן דעם אינדיאַנער קעמפֿער קעגן די שפּאַנישע אַרײַנדרינגער אויפֿן אינדזל קובאַ בײַם אָנהייב פֿונעם 16טן יאָרהונדערט . האַטואיי האָט געשטאַמט פֿונעם טײַיִנאָ ־ פֿאָלק און נאָך עטלעכע חדשים פֿון ווידערשטאַנד איז ער אומגעקומען אין 1512 . דאָס איז אַ צײַטונג , וואָס מענטשן לייענען אויף דער גאַנצער וועלט אַ דאַנק אײַך . איך האָב ניט קיין ווערטער אויסצודריקן אײַך מײַן דאַנק . אין פֿאַרגלײַך מיט בודאַפּעשט , איז אוק ­ ראַיִנע גאַנץ וואָלוול . אַ פּאָרציע קעז ־ בלינ ­ צעס , אָדער וואַרעניקעס מיט קרויט און שוועמ ­ לעך , האָבן געקאָסט נאָר 2 דאָלאַר . אויף אַלץ גיט מען אַרויף אַזוי פֿיל סמעטענע , אַז איך האָב געדאַרפֿט זיך אויסלערנען עטלעכע שײַכות ­ דיקע זאַצן אויף אוקראַיִניש , ווי " בעז סמע ­ טאַנע " ( אָן סמעטענע ) " טשוט ־ טשוט " ( קוים ־ קוים ) און " פּראָסטאָ " ( פּראָסט , אָן גאָרנישט ) . אויף אַזוי ווײַט איז דערגאַנגען מײַן מבֿינות אויף גויִיש ( אוקראַיִניש ) . די נעאָ ־ נאַצישע סכּנה האַלט שוין אַזוי ווײַט , אַז די אַדמיניסטראַציע פֿון די לערן ־ אַנשטאַלטן דערלויבן זייערע אויסלענדישע סטודענטן נישט צו באַזוכן די לעקציעס און רעקאָמענדירן זיי נישט צו פֿאַרלאָזן זייערע וווין ־ ערטער . אין באָריס יעלצינס צײַטן האָט זיך געדאַכט , אַז די וועלט איז באמת געוואָרן רויִקער . לכל - הפּחות אין דעם זין , וואָס ס ' איז פֿאַרשוווּנדן די סאָוועטיש - מערבֿדיקע קאָנפֿראָנטאַציע . עס זײַנען דעמאָלט געווען צוויי מעגלעכע סטראַטעגיעס פֿון האַנדלען מיט רוסלאַנד : אָדער אינטעגרירן עס אין דער מערבֿדיקער וועלט , אָדער " שטעלן רוסלאַנד אויפֿן אָרט " . ניט געקוקט אויף אייניקע הצלחהדיקע שריט אין דער ריכטונג פֿון אינטעגראַציע , האָבן פֿונדעסטוועגן דאָמינירט די אידעען פֿון קאָנפֿראָנטאַציע . איצט געניסט מען פֿון די פֿרוכטן פֿון אָט דער מי , וועלכע איז באַזירט אויף אַ בינאַרן , שוואַרץ - ווײַסן בילד פֿון דער וועלט . ווען די " גאָלדענע תּקופֿה " פֿון חזנות , צווישן די וועלט ־ מלחמות , האָט געבליט האָט מען געקענט הערן יאָסעלע ראָזענבלאַט ( 1882 - 1933 ) , גרשן סיראָטאַ ( 1874 - 1943 ) , און ייִדן אין יעדן שטעטל און שטאָט האָבן אויסגעדריקט זייער מבֿינות וועגן " זייער " באַליבטן חזן . נאָכן חורבן האָט מען נאָך געקענט הערן אָנגעזעענע חזנים ווי די קוסעוויצקי ־ ברידער , און זינגערס , ווי משה אוישער און יאַן פּירס האָבן גוט פֿאַרדינט ראָש ־ השנה און יום ־ כּיפּור , ווי חזנים אין גרויסע שילן . וואָס עס קומט אויפֿן שׂכל איז , אַז עמעצער וויל ווידער אָנצינדן דעם קנויל פֿון צווישן ־ נאַציאָנאַלע וויכּוחים פּונקט אין דער צײַט , ווען אין קעשענעוו זײַנען ערשט דורכגעגאַנגען די מוניציפּאַלע וואַלן , אויף וועלכע עס האָט געזיגט דער פּראָ ־ רומענישער " פּרימאַר " ־ מייאָר . צוריק גערעדט , האָבן אין די וואַלן זיך באַטייליקט בלויז 33 פּראָצענט פֿון די וויילער , און בלויז 5 פּראָצענט פֿון זיי האָבן געשטימט פֿאַרן נײַעם מייאָר . דאָס הייסט , בלויז 16 פּראָצענט פֿון אַלע וויילער . צווייטנס , איז קעשענעוו נאָך נישט גאַנץ מאָלדאָווע , וווּ ס ' זײַנען נאָך שטאַרק די אַנטי ־ רומענישע שטימונגען . בעת אַן אינטערוויו מיטן " פֿאָרווערטס " האָט פֿיידער דערציילט , אַז זי אַליין איז נישט קיין פֿרומע . ווי די טאָכטער פֿון אַ ישׁראל ־ געבוירענער מאַמען און אַן אַמעריקאַנער טאַטן , איז זי יאָרן לאַנג געגאַנגען אין דער זונטיקשול פֿונעם רעפֿאָרם ־ טעמפּל " רודף ־ שלום " אויף דער " אָפּער וועסט סײַד " פֿון מאַנהעטן . מיידלווײַז פֿלעגט זי פֿון צײַט צו צײַט פֿאָרן קיין וויליאַמסבורג , כּדי צו זען די חסידים - אַ רמז אויף דעם וואָס איז שפּעטער געוואָרן די טעמע פֿון איר דיסערטאַציע , און צום סוף - אַ בוך . עס איז כּדאַי אָנצוּווײַזן , אַז די " אָפּעראַציע געגאָסענער בלײַ " אָדער " געשמעלצטער בלײַ " - רופֿט זי אָן ווי איר ווילט - איז אַרײַנגעפֿאַלן אין דעם געווירבל פֿון איינעם פֿון די סאַמע פאַרפּלאָנטערטסטע קנופּן אויפֿן שיידוועג פֿון דער וועלט ־ געשיכטע : בײַם סוף פֿון דעם ערשטן יאָרצענדליק פֿונעם ערשטן יאָרהונדערט פֿון דעם דריטן יאָרטויזנט . אין אַ פּעריאָד פֿון קאָלאָסאַלע היסטאָרישע איבערקערענישן פֿון טעכנאָלאָגישן , עקאָנאָמישן , פּאָליטישן און סאָציאַלן סדר , אין די טעג פֿון דעם ערשטן גלאָבאַלן קריזיס אינעם פּראָצעס פֿון דער גלאָבאַליזאַציע , און גענוי צום טאָג פֿון אײַנשווערן און קרוינען דעם קאַפּיטאַן פֿון דער עטנישער רעוואָלוציע אין אַמעריקע - בײַם סוף פֿון דעם דערנער ־ וועג פֿון די שוואַרצע שקלאַפֿן ביז צו זייער באַפֿרײַונג און גלײַכבאַרעכטיקונג , פֿון לינקאָלן ביז מאַרטין לוטער קינג , און פֿון אַלאַבאַמאַ ביז אָבאַמאַ . אונדזער שאָפֿער , לעאָניד , וועלכער האָט אונדז געפֿירט פֿון לעמבעריק קיין טשער ­ נעוויץ האָט נישט געקענט קיין ענגליש , קיין ייִדיש ( נאָר איין באָבע איז געווען אַ ייִדישקע ) און נאָר 15 ווערטער אויף דײַטש . איך , פֿון מײַן זײַט , האָב נישט געקענט קיין אוקראַיִניש , אַחוץ פֿאַר די האַלב ־ ייִדישע , האַלב גוייִשע ווערטלעך אין דער משפּחה ווי - " חשבון יע , הראָשע ניע מאַ " ( דער חשבון איז דאָ , אָבער קיין געלט איז נישטאָ ) , אָדער " אַדרבא , סקאַזשע טע " ( אַדרבא , זאָג דו ) , ווי מײַן זיידע חיים פֿלעג זאָגן . לעאָניד האָט געפֿירט דעם אויטאָ גיך , ממש ווי אַ ווילדער . דערצו האָבן מיר אויסגעפֿינען , אַז דער געדאַנק פֿון אַ גרעסערן וועג , אַ שאָסיי , אַ " הײַ ־ ווי " , ווי מע זאָגט אויף ענגליש , איז פֿרעמד דעם אוקראַיִנער , האָבן מיר גע ­ בענטשט גומל ווען מיר זענען אָנגעקומען בשלום אין האָטעל . צווישן די מיטגלידער פֿון דער דאָזיקער גרופּע זײַנען געווען ש . י . עגנון , יוסף קלוינער , שמואל הוגאָ בערגמאַן , מאַרטין בובער און אַנדערע באַרימטע פּערזענלעכקייטן . ווי איינער פֿון די סאַמע אַקטיווע מיטגלידער , איז שניאורסאָן אַרײַן אינעם אויספֿיר ־ קאָמיטעט פֿון דער גרופּע . שניאורסאָן האָט געהאַלטן , אַז דער נאָרמאַלער מענטשלעכער שׂכל איז ניט בכּוח משׂיג צו זײַן דעם פֿאַרנעם פֿון דער קאַטאַסטראָפֿע . דערפֿאַר זײַנען דאָס רובֿ מענטשן , סײַ ייִדן און סײַ די אומות ־ העולם , אַזוי גלײַכגילטיק צו דעם , וואָס עס קומט פֿאָר אין אייראָפּע אונטער דער דײַטשישער אָקופּאַציע . לאָל אַפּאַלסיד געניצט מיין פורום חשבון סייַ ווי סייַ עס ס מיר ראַט : פּ שטאַם : אַקק סאָרט : פּונישער סטאַטוס : כייבערנייט ? איך בין אַנטלאָפֿן נישט פֿונעם לאַגער גופֿא . איך בין אַנטלאָפֿן בשעת דעם אַזוי גערופֿענעם " טויטנמאַרש " . ווען די רויטע אַרמיי האָט אָנגעהויבן איר גרויסן אָנגריף , דעם 17 אָדער דעם 18 יאַנואַר 1945 , האָט מען אונדזער לאַגער עוואַקויִרט , פּינקט ווי מ ' האָט עס געטאָן מיט אַנדערע לאַגערן , וועלכע האָבן זיך געפֿונען אין שלעזיע . אונדז האָט מען צו פֿוס געטריבן אויף מערבֿ . מ ' האָט גערעדט , אַז די קאָלאָנע קאַצעטלער פֿון די קאָנצענטראַציע ־ לאַגערן האָט זיך צעצויגן אויף 15 קילאָמעטער . ס ' האָבן אונדז קאָנוואָיִרט די עס ־ עס " ־ לײַט מיט הינט , און יעדן , ווער ס ' האָט מער נישט געקאָנט גיין אָדער איז אָפּגעשטאַנען , האָבן זיי אים דערשאָסן אויפֿן אָרט . דער גאַנצער וועג איז געווען פֿאַרוואָרפֿן מיט טויטע גופֿים . דערפֿאַר האָט מען טאַקע דעם וועג אַ נאָמען געגעבן " דער וועג פֿון טויט " . און אָט , אין איינער אַזאַ נאַכט האָט זיך מיר אײַנגעגעבן צו אַנטלויפֿן . כ ' האָב זיך אויסבאַהאַלטן אין אַ פּוילישן דאָרף . איך געדענק ביז הײַנט די נעמען פֿון די מענטשן , וועלכע האָבן מיך געראַטעוועט - פּאָליאַקן בראָנעק און יאַדוויגאַ ; די אוקראַיִנער ברונאָ און איוואַן , און דער רוס אַנאַטאָלי . אַ דאַנק זיי , בין איך געבליבן לעבן . מיר באַשטימען אַז פֿון פֿאַרענדיקן זיך פֿון מאַנדאַט , הײַנט אויף דער נאַכט , פֿרײַטיק צו נאַכטס , זעקס טעג אין אייר תּשח ( דעם 15טן מײַ 1948 ) , און ביז דער גרינדונג פֿון די פּאַסיקע , אויסגעקליבענע אויטאָריטעטן פֿון דער מלוכה בהסכּם מיט דער קאָנסטיטוציע וואָס עס וועט אָננעמען די קאָנסטיטוציאָנעלע פֿאַרזאַמלונג ניט שפּעטער ווי דעם 1טן אָקטאָבער 1948 - וועט דינען דער פֿאָקלסראַט ווי דער דערווײַליקער מלוכה ־ ראַט , און זײַן אויספֿיר ־ אָפּטייל , די פֿאָלקס ־ אַדמיניסטראַציע , וועט מיט זיך פֿאָרשטעלן די דערווײַליקע רעגירונג פֿון דער ייִדישער מלוכה , וואָס וועט אָנגערופֿן ווערן בײַם נאָמען ישׂראל . דזשאַראַק - וואָליטע טירקיז , גאַרנעט , אָניקס , אבער די פאַרפירן פון ניצן מאַלאַטשיטע אָדער דזשאַדע , קיין שום פּרט , אָדער נאָכמאַך פון די שטיינער , אין קיין שום פאַל , , גרין . עס העלפט איר מיט קאָנטאַקטן מיט פאַראַנערז . ווארים אַ ראָמאַנטיש ינקאַונטערז פילן פֿרייַ צו נוצן די רויט טורמאַלין אָדער קינסטלעך פּערל , דעלאָוואַćעטע ' פּיטאָמידזשע ' . פֿאַר אַ לאַנג געשעפט באַגעגעניש , קיין טיפּ פון האַלב - טייַער שטיינער , לילאַ . נאָך דעם טויט פון זיין עלטערן דורינג וועלט קריג וו , יונג כאַניבאַל לעקטער באוועגט אין מיט זיין שיין מומע און הייבט פּלאַטינג נעקאָמע אויף די באַרבאַריאַנס שולדיק זיין שוועסטער ס טויט . עס דאַכט זיך אונדז , אַז נאָר צוליב פֿוילקייט און אײַלעניש זענען די דאָזיקע מינים לידער אַרײַנגענומען געוואָרן נאָך אַזוי פֿיל יאָרן פֿון דער קינדער ־ פֿאָרשטעלונג . מע קען זיכער נישט באַמערקן , במשך פֿון די יאָרן , קיין אַנטוויקלונג - נאָר די זעלביקע געדאַנקען און וויצן , נאָך אַ מאָל און ווידער אַ מאָל . לעצטנס זײַנען אין אוזבעקיסטאַן פֿאָרגעקומען די פּרעזידענט ־ וואַלן , וווּ ס ׳ איז ווידער אויסגעוויילט געוואָרן דער פֿריִערדיקער פּרעזידענט איסלאַם קאַרימאָוו . צו דער מאַכט איז ער געקומען מיט 18 יאָר צוריק , ווען אוזבעקיסטאַן איז נאָך געווען אַ טייל פֿונעם ראַטן ־ פֿאַרבאַנד . זי פֿלעגט מורמלען צו יעדן איינעם וואָס האָט זיך באַוויזן אויף איר וועג בלויז צוויי זאַכן : אָדער " אַ גוט מאָרגן " , אָדער " אַ גוט יום ־ טובֿ " . ס ' איז איבעריק צו זאָגן , אַז איך האָב פֿאַר איר מורא געהאַט - אימת ־ מוות . איך פֿלעג זי אויסמײַדן ווי ווײַט מעגלעך , אָפֿטלעך אַריבערלויפֿן אויף דער צווייטער זײַט גאַס , אָדער אין גאַנצן פֿאַרקערעווען דעם דישל . ס ׳ קומט אויפֿן בוידעם אַ לאָנקע און לאָזט אויף מײַן « סוספּעקטעד נוצן פון טשיץ אין דער שפּיל | איך ווי האַקסי ! סווזווקיי » ערשט לעצטנס האָב איך זיך באַקענט מיט אַזאַ משפּחה : טאַטע ־ מאַמע זענען ביידע 33 יאָר , האָבן פֿיר קינדער , און ביז מיט 1 / 2 ־ 3 יאָר צוריק , האָבן זיי געלעבט אין אַ שטרענג ־ חסידישער קהילה . בעת אַן אינטערוויו מיטן " פֿאָרווערטס " האָבן די עלטערן , נחום און חיה ווײַס ( נישט זייערע אמתע נעמען ) , דערציילט וועגן דעם פּײַנלעכן פּראָצעס וואָס האָט זיי דערפֿירט צו פֿאַרלאָזן די קהילה , מיטן תּנאַי , אַז מע זאָל נישט איבערגעבן דעם נאָמען פֿון דער שטאָט , וווּ זיי וווינען הײַנט . די געשיכטע איז אַ פֿאַרכאַפּנדיקע , ווײַל ביידע זענען זיי אינטעליגענטע , טאַלאַנטירטע מענטשן , וואָס דריקן אויס , אויף אַ טיף ־ פּערזענלעכן אופֿן , די געפֿילן , וועלכע אַנדערע חסידים לעבן אפֿשר , אויך איבער , אָבער האָבן מורא עס אַרויפֿצוברענגען אויף די ליפּן . דאָס וואָס מען דערמאָנט אים אַז ער איז אַ איד , וועקט מען דאָס אויף די נקודה וואָס אין טיפן האַרצן איז פאַרשלאָסן . בויען וועלט - סאָרט וועבסיטעס און אַפּלאַקיישאַנז מיט איינער פון די אינדוסטריע ס לידינג וועב אַטערינג מכשירים . אַדאָובי ® קס4 סאָפטווער דרעאַמוועאַווערר איז ידעאַל פֿאַר וועב דיזיינערז , וועב דעוועלאָפּערס , און וויזשאַוואַל דיזיינערז . צוערשט , פֿלעגן מיר פֿאַרוואַרפֿן איינער דעם צווייטן מיט שטייגער ־ פֿראַגעס : ווי גייט דאָס לעבן ? ווי איז מיטן געזונט ? וואָס טוען די קינדער , אייניקלעך , אוראייניקלעך ? דערנאָך פֿלעגן מיר , אומבאַמערקט , אַריבערגיין אויף טעאַטראַלע טעמעס : גענומען ריידן וועגן נײַע פֿאָרשטעלונגען , געלונגענע אַקטיאָרישע אַרבעטן , אויפֿגעקומענע ייִדישע טעאַטער ־ אַנסאַמבלען . 3 תני להן להינות מזל שבנים לא כתבו פה תגובה אז בנתיים זו שיחת בנות סיראַקוזע איז מיר געפֿעלן געוואָרן , כאָטש זייער אַ סך הײַזער האָט מען דאָרטן ניט געפֿאַרבט זינט די צײַטן , ווען מע האָט געהרגעט אַרכימעדעסן . אַנדערע הײַזער האָט מען ניט געפֿאַרבט , דאַכט זיך , זינט די צײַטן , ווען מע האָט פֿון דער שטאָט אַרויס ­ געטריבן אַלע ייִדן . יאָ , לאָזט זיך אויס , אַז ס ' איז אַ שטאָט מיט אַ ייִדישער געשיכ ­ טע . אַ מאָל , מיט זיבן צי מער יאָרהונדערט צוריק , איז יעדער פֿער ­ טער סיראַקוזער תּושבֿ גע ­ ווען אַ ייִד . אַ צענדליק גאַסן , געסלעך און זאַוווּליקעס טראָגן נאָך איצט אין זייער נאָמען דאָס וואָרט Giudecca , וואָס איז אַ סימן , אַז דאָס איז די געוועזענע ייִדישע געגנט . דאָס ייִדישע לעבן האָט אין גאַנץ סיצי ­ ליע זיך אָפּגעשטעלט בעת דעם גירוש - שפּאַ ­ ניע , ווײַל סיציליע איז פּונקט דעמאָלט גע ­ ווען אַ שפּאַנישע קאָלאָניע . און וואָס מיינט איר וועט זײַן דער פֿײַערלעכער סוף פֿון דעם פֿעסטיוואַל ? אַוודאי - די פּאָפּולערסטע אָפּערע פֿון אַלע צײַטן " לאַ טראַוויאַטאַ " פֿון דזשוזעפּע ווערדי וועט אויפֿגעפֿירט ווערן אין קאָנצערט ־ פֿאָרעם צו באַצייכענען 25 יאָר זינט דער אַנטשטייונג פֿון דער ישׂראלדיקער אָפּערע , דער דיריגענט - ישי שטעקלער . די ראָלע פֿון דער טראַגישער העלדין וויאָלעטאַ וועט זינגען די אינטערנאַציאָנאַל ־ באַרימטע ישׂראלדיקע סאָפּראַן , מירעלע גאַרדינעראָ . אין דער ייִדישער ליטעראַטור איז די גאַליציאַנער שטאָט , וועגן וועלכער די רייד וועט גיין ווײַטער , באַקאַנט געוויינטלעך ווי סטאַניסלאַוו . דעם איצטיקן נאָמען איוואַנאָ - פֿראַנקאָווסק , צי איוואַנאָ - פֿראַנקיווסק אויף אוקראַיִניש , האָט די שטאָט באַקומען נאָר אין 1962 - זינט דעמאָלט טראָגט עס דעם נאָמען פֿונעם גרויסן אוקראַיִנישן שרײַבער איוואַן פֿראַנקאָ ( וואָס האָט , אַגבֿ , געקענט ייִדיש און זיך באַשעפֿטיקט מיט ייִדישן פֿאָלקלאָר ) . צווישן די קרבנות פֿון סטאַלינס גזלנישע מעשׂים האָט כרושטשאָוו ניט אָנגערופֿן די ליקווידאַציע פֿון ייִדישע אינסטיטוציעס און דאָס אויסהרגענען פֿון די ייִדישע קולטור - טוער . מיר ווייסן ניט פּינקטלעך , פֿאַר וואָס ער האָט עס פֿאַרשוויגן . מע קען עס פֿאַרטײַטשן ווי אַ סימן , אַז די סאָוועטישע רעגירונג האָט ניט געוואָלט ווידער אויפֿשטעלן אַזעלכע אינסטיטוציעס . מיט אַזאַ כּוונה איז בעסער געווען צו מאַכן בכלל אַ שווײַג מכּוח די ייִדישע ענינים . און דאָך , אין גאַנצן פֿאַרשווײַגן עס האָט זיך ניט אײַנגעגעבן . אַ געוויסע ראָלע האָט דעמאָלט געשפּילט אין דעם דער " פֿאָרווערטס " , בפֿרט דער זשורנאַליסט לעאָן קרישטאָל . אויף דער לוויה מאָנטיק , דעם 14טן מערץ , אינעם " ריווערסײַד " ־ לוויה ־ הויז אין מאַנהעטן האָט דער עולם , פֿול מיט משפּחה און חבֿרים , געהערט אַ זעלטענעם קלאַנג - אַ גרוס פֿון יענער וועלט . מיט דער הילף פֿון איר פֿרײַנד , שושנה וואָלקאָוויטש ־ באַלאַבאַן , האָט די פֿאַרשטאָרבענע , שפֿרה לערער , מיט אַ יאָר פֿריִער רעקאָרדירט אַ געזעגענונג , וואָס מע זאָל שפּילן אויף איר לוויה . שושנה האָט געשפּילט די רעקאָרדירונג און אַלע האָבן געהערט שפֿרה לערערס קול , ווי זי זאָגט , אַז כאָטש איר גוף לעבט שוין מער נישט , שוועבט איר נשמה איבער אונדז . זי האָט זיך געפֿרייט מיט איר לעבן , ווײַל זי האָט געקענט זיך באַטייליקן אין " פּראָיעקטן " לטובֿת דער ייִדישער קולטור און געבעטן מחילה , אויב זי האָט עמעצן באַעוולט . צום סוף האָט זי צוגעזאָגט צו זײַן אַ גוטע בעטערין פֿאַר אַלעמען . אַן עקספּערימענט אין די ניו - יאָרקער שולן געפֿינט זיך איצט אין פֿאָקוס פֿון פּאָליטיקער , זשורנאַליסטן און פּעדאַגאָגן . דער עקספּערימענט כאַפּט אַרום 6 , 000 אָרעמע שוואַרצע און היספּאַנישע תּלמידים . דער אײַנפֿאַל איז אַזאַ : אַ תּלמיד קען פֿאַרדינען ביז 250 דאָלאַר אַ יאָר , טאָמער דאָס קינד ווײַזט גוטע רעזולטאַטן אין לערנען . דעם דאָזיקן פּראָיעקט האָט פֿאָרגעלייגט ראָלאַנד פֿרײַער , אַ 30 ־ יאָריקער אַפֿריקאַניש - אַמעריקאַנער פּראָפֿע ­ סאָר פֿון האַרוואַרד - אוניווערסיטעט . ער אַליין קומט פֿון אַ משפּחה , וווּ תּפֿיסה און נאַרקאָטיקעס זײַנען גע ­ ווען שליסלווערטער פֿונעם לעבן . אָבער אים האָט זיך יאַקאָס אײַנגע ­ געבן אַרויסצורײַסן פֿון דלות און קרימינעלקייט . מייק : איך בין נייַ צו די פּענטאַקס פורום . איך דיסקאַווערד אַ פאָטאָ איר גענומען פון פרעד , דיין מאָם ס בעסטער פרייַנד . קענען איר געבן מיר פּוינטערז אויף ווי איר שיסער אַז פאָטאָ . עס קוקט ווי איר זאלן האָבן געהאט אַ ליכט מקור הינטער דאָ אַז איז דירעקטעד צו איר . איך קען אויך נוצן עטלעכע העלפן אין פאָוטאַגראַפינג בילדער ווען עס איז אַ שטאַרק צוריק ליכט , ווי עמעצער זיצן בייַ אַ פֿענצטער . מיין איבערלעבונג אין פאָטאָגראַפיע איז פּרעטטלי געזונט באגרענעצט צו פאַרברעכן סצענע פאָטאָס , אַזוי , איך בין פּונקט ברייקינג אין נייַ געביטן . איך שיסן מיט אַ פּענטאַקס ק10ד און האָבן אַ פאַרשיידנקייַט פון לענסעס ( גאָרניט פון וואָס זענען שנעל לענסעס . . . ( פּענטאַקס 28 - 80 1 : 3 . 5 - 5 . 6 / סיגמאַ 28 - 200 פ1 : 3 . 8 - 5 0 . 6 / פּענטאַקס 18 - 55 עף 1 : 3 . 5 - 5 . 6 / פּענטאַקס 100 - 300 1 : 4 . 5 - 5 . 6 / סיגמאַ 50 1 : 2 . 8 מאַקראָו ) דאַנק , דזשט הייַעס איך ווייס פֿון אַ פֿאַל , וווּ אַ פֿרוי האָט באַקומען אַ מעלדונג וועגן אַ מוזיקאַלישער אונ ­ טערנעמונג פֿון אירער אַ חבֿרטע . די חבֿרטע האָט געהאַט געשיקט די מעלדונג נישט בלויז צו איר , נאָר צו אַלע אירע באַקאַנ ­ טע אין דער ייִדישער מוזיק ־ וועלט . הכּלל , די לייענערין פֿונעם בריוו האָט געוואָלט דערציילן דער חבֿרטע וועגן אַ מאַן , וואָס זי האָט זיך אין אים פֿאַרליבט בעת אַ ייִדישן מוזיק ־ פֿעסטיוואַל - און דערציילט האָט זי עס מיט אַלע פּיטשעווקעס . על ־ פּי ־ טעות , האָט זי אָבער אָנגעקוועטשט reply all , און דערבײַ גוט פֿאַרווײַלט דעם גאַנצן עולם ! כ ׳ האָף , אַז זי האָט קיין מאָל נישט אויסגעפֿונען איר טעות , און אַזוי אויסגעמיטן די בושה . « דער שפּיל סטאַטערז איך / קאַץ , איר טאָן ניט וויסן וואָס צו טאָן , זען ! | ווי צו שרייַבן דעם סערווער ווי אַדמין ? ווי צו שרייַבן אין די מיטן פון די פאַרשטעלן ? » יאנואר 1 3 , 7 - " קינדער , זאל קיין מענטש נאַרן איר : ער איז צדיקים , וואס טוט גערעכטיקייַט - ווי ער איז רעכטפארטיק . " וואָס שייך דעם סטאַנדאַרט , האָט ער יאָ אַ דירעקטע פֿאַרבינדונג מיט ווילנע . נאָך אין 1913 האָט בער נאָראָכאָוו ( מיט פֿינף צי זעקס יאָר פֿריִער האָט זיך אים פֿאַרגלוסט אויסצולערנען ייִדיש ) געהאַלטן , אַז די מיוחסדיקע סבֿיבֿה , וועמעס ייִדיש האָט פֿאַרדינט צו זײַן אויסגעקליבן פֿאַרן יסוד פֿון דער ליטעראַרישער שפּראַך , איז די ווילנער ייִדישע אינטעליגענץ . מענטשן פֿון דעם דאָזיקן קרײַז האָבן זיך אָפֿט מאָל געפֿילט בעסער בײַם רעדן רוסיש , אָבער צוליב אידעאָלאָגישע טעמים האָבן זיי אויף זיך גענומען דאָס שליחות צו פֿאַרשפּרייטן דווקא ניט זייער דיאַלעקט פֿון ייִדיש , נאָר אַ קולטיווירטע שפּראַך , מיט אַ גראַמאַטיק און לעקסיק ווי " בײַ די לײַטן " . נו , און די גמרא ? און די מיטלעלטער - ליטעראַטור איז דאָך מערסטנטייל געשריבן אין אַראַביש . . . און ווער עס וועלן אויסלערנען דעם עבֿר אין מקור - דער וועט זיך קענען וויפֿל זײַן האַרץ וועט גלוסטן לערנען העברעיִש , קיינער וועט אים ניט שטערן ; אַדרבא , ייִדיש אַליין וועט שטיצן אַזאַ מין חשק , דאָס וועט איר אויך ברענגען נוצן . וואָס איז גורם , אַז באָסטאָן זאָל זײַן אַנדערש פֿון אַנדערע ערטער ? די הויפּט - ראָלע שפּילן די ספּעציעלע פּראָגראַמען , וואָס ציִען צו צו ייִדישער בילדונג און , בכלל צו ייִדישע אַקטיוויטעטן , אויך קינדער פֿון געמישטע משפּחות . פֿאַראַיאָרן האָט מען אין דעם אינוועסטירט איבער דרײַ הונדערט טויזנט דאָלאַר . שוין אָפּגעשמועסט פֿון דעם , וואָס אין באָסטאָן איז נידעריקער די צאָל ייִדן , וועלכע געהערן ניט צו קיין ייִדישער אָרגאַניזאַציע - 40 פּראָצענט אַקעגן 48 % אין ניו - יאָרק און 44 % אין די פֿאַראייניקטע שטאַטן בכלל . נייטקלאַב פעטרוס פראַנק טיג קאָליר זיס 038 גאַבבאַנאַ ווייערד מאַגאַזין האַמצאָע פאָטאָ ינלענדיש דעסינגער ינווייראַנמענאַלי פרייַנדלעך ווילליאַמס סאָנאָמאַ באָוינג יסאַבעל לאָפּעז סאַנדראַ טאַררועללאַ גיאָרגיאָ אַמאַני כסימע ריטאָרט זשאַליוזן & שאַדעס וואַלד באַגאָט מעלאַניע קאָדדינגטאָן נייטקלאַב פּלאַן גראַפיק דיזיין וויעססאָ דעקאָר8 סטאַפפאַן סטרינדבערג פּלאַן פאַרמעסט קלוב פלאַך ינלענדיש ינלענדיש פּלאַן פּראָדוקץ ילעקטריקאַל אַקסעסעריז טעקסטשערז באַגאַזלענען סטעול גאַרנעט הילל שטראַל קאָווער פאַרלאַנג ינהאַביטאַט מיר זײַנען אַהיים געפֿאָרן מיט געמישטע געפֿילן . אמת , די אײַנוווינער פֿונעם שטעטל האָבן אויף אונדז געקוקט ווי מען קוקט אין אַ זאָאָ ־ פּאַרק אויף די חיות וואָס דרייען זיך אַרום אין די שטײַגן . מיט פֿאַרשפּיצטע בליקן האָבן זיי זיך נישט געקענט אָפּוווּנדערן פֿון דער כאָפּטע פֿרעמדע . זיכער לעבן די ייִדן אין קרית ־ יואל איזאָלירט און אָפּגעשיידט פֿון דער דרויסנדיקער וועלט . דער טיטל פֿונעם זאַמלבוך לכּבֿוד פּראָפֿעסאָר מרדכּי אַלטשולער , דעם פֿאָטער פֿון די סאָוועטישע ייִדישע שטודיעס אין ישׂראל , כאַפּט אויף דעם סאַמע עצם פֿון דער דרײַ ־ שטופֿיקער קאָנצעפּציע פֿון דער סאָוועטישער ייִדישער געשיכטע אינעם 20סטן יאָרהונדערט , וועלכע האָט לאַנגע יאָרן געהערשט אין דער מערבֿדיקער וויסנשאַפֿט ׃ פֿון רעוואָלוציע צו רעפּרעסיעס אין ווײַטער צום אויפֿלעב . וולאַדעקס באַציִונג צו רוסלאַנד - פּינקטלעכער צום פּאָליטישן רעזשים אין זײַן געוועזענעם היימלאַנד - וועט זיך בײַטן אין די קומענדיקע יאָרן . זינט די 1920ער יאָרן האָט ער זיך געקליבן פֿאָרן קיין סאָוועטן - פֿאַרבאַנד , אָבער אײַנגעגעבן האָט עס אים זיך צו טאָן נאָר אין 1936 , ווען ער האָט פֿאַרבראַכט אַ לענגערע צײַט אין אַ צאָל סאָוועטישע שטעט , ווי אויך אין אייניקע ייִדישע לאַנדווירטשאַפֿטלעכע קאָלאָניעס אין סאָוועטן - אוקראַיִנע . זײַנע אײַנדרוקט האָט ער באַשריבן אין אַ צאָל אַרטיקלען , געדרוקט אין " פֿאָרווערטס " אין 1936 און 1937 . אין איינעם פֿון די אַרטיקלען , " די ליגנס מיט וועלכע מ ' קאָרמען די מאַסן אין סאָוועט - רוסלאַנד " ( " פֿאָרווערטס " , דעם 16סטן יאַנואַר 1937 ) , האָט ער זיך אָפּגעשטעלט אויף דער סאָוועטישער פּראָפּאַגאַנדע און איר השפּעה אויף דער באַפֿעלקערונג : דער צווייטער נומער " דווקא " איז געווידמעט דער צענטראַלער טעמע " ילדות " - קינדהייט . סײַ דער אינהאַלט און סײַ די פּאַסיקע אילוסטראַציעס און גראַפֿיק , זענען ממש אָטעם ־ פֿאַרכאַפּנדיק , זיי רופֿן אַרויס בײַ דעם לייענער אַנטציקונג און רעגן בײַם אים אַפֿילו אויף אַ נשמה ־ ציטער און בענקשאַפֿט נאָך זײַנע אייגענע קינדער ־ און יוגנט ־ יאָרן . דער דריטער אַנעקדאָט : זומערצײַט , איך קום אַרײַן צו גוסטאַ און דבֿ סדן אין הויז . מיר זיצן אויפֿן באַלקאָן - ביאַליק גאַס נומער דרײַ - וואָס פֿירט גלײַך אַרויס אין גאָרטן . מיר זיצן אַרום אַ טיש און אויפֿן טיש אַלערליי פּירות : עפּל און באַרן , באַנאַנעס און מאַראַנצן . ביידע ווענדן זיך צו מיר זייער העפֿלעך און בעטן איך זאָל זיך מכבד זײַן . דער אויסוואַל איז גרויס . . . ווי אַ קליין ייִנגעלע בין איך געגאַנגען אין קינדער ־ גאָרטן פֿון דער בונדישער י . ל . פּרץ ־ שול אין בוענאָס ־ אײַרעס , און יעדער איינער פֿון אונדז , קינדער , האָט געהאַט אַ שאַפֿקעלע ; אַ קעסטעלע , וואָס האָט זיך פֿאַרמאַכט און געעפֿנט , און אינעווייניק איז געווען אַ האַנטעך . פֿון דרויסן האָט יעדער איינער געהאַט אָנגעריסעוועט אַ קאָלירפֿולן סימבאָל וואָס האָט געהערט נאָר צו אים . מײַן סימבאָל איז געווען אַ באַנאַנע . . . האָב איך אויסגעשטרעקט די האַנט , גענומען אַ באַנאַנע פֿון טיש , זי אָפּגעשיילט און אָנגעהויבן עסן ( אָן אַ ברכה ) . . . מיט אַ מאָל זע איך ווי דער שמייכל אויף גוסטאַס און דבֿ סדנס פּנים ווערט אָפּגעמעקט , אַ זיפֿץ פֿון אַנטוישונג באַגלייט עס , און זיי זאָגן צו מיר : " אַ שאָד , אַ גרויסער שאָד . יאָסי , אונדזער זון , איז מיט אַ פּאָר טעג צוריק געקומען פֿון פּאַריז און מיטגעבראַכט אַ שלל מיט וווּנדערבאַרע פּירות אויסגעאַרבעט פֿון פּלאַסטיק , און דו האָסט דווקא גענומען די איינציקע אמתע באַנאַנע אויפֿן טיש " . איך ווייס נישט , צי סדן האָט זיך געוואָלט מיט מיר אָפּרעכענען פֿאַר דער " פּלאַטשיקער טשערעפּאַכע " , אָבער צוויי זאַכן זענען זיכער - זײַן מידת ־ הקונדס און מײַן זכות פֿאַר האָבן געלערנט אין אַ בונדישן קינדער ־ גאָרטן . פּראָפֿ ' בנימין מאָס רעדט וועגן מאַקס ווײַנרײַכס נסיעה קיין פּאַלעסטינע אין די 1930ער יאָרן . רעדע געהאַלטן אויף דער ייִדיש ־ וואָך 2010 אין דער הײַנטיקער פּרשה , " תּרומה " , ווערט דערקלערט אַ פֿאַרקערטער ענין - ווי אַזוי אַ ריין ־ גײַסטיקע עבֿודה קאָן אַנטפּלעקן ג ־ טלעכקייט אין דער אַרומיקער וועלט . להיפּוך צו " משפּטים " , גייט אין דער הײַנטיקער סדרה אַ רייד וועגן די ספּעציפֿישע ענינים פֿונעם משכּן , בפֿירוש נישט קיין טאָג ־ טעגלעכע הלכות , וואָס זענען מסוגל צו פֿאַרוואַנדלען די געוויינטלעכע פֿיזישע אַקציעס אין מיצוות , וואָס מער מע טראַכט זיך אין זיי אַרײַן . זײַנען מיר אַרויסגעפֿאָרן אויפֿן דריטן שליטן , כּלהס צד און חתנס צד , די קלעזמער אין דער מיטן . באָאָג ס פריינט טאַקע צו ברענגען אים היים פון אַ רוסיש צירק טראַוואַלינג . ימדב : עפענען סיזאַן 3 ( 2010 ) - ימדב זי : " האָבן מענטשן געוווּסט , אַז די מלחמה האַלט בײַם אויסברעכן ? " די רעדער יאָגן , יאָגן , וואָס ברענגען זיי מיט זיך ? זיי ברענגען מיר אַ וואָגן מיט צאַפּלענדיקע שיך . דאָס רעדט זיך אַלץ וועגן ייִדישע אַנשטאַלטן . אַ חוץ דעם איז דאָ אין אָרשע אַ רוסישער פּראָלעטאַרישער אוניווערסיטעט מיט אַ באַזונדערער קאַטעדרע פֿאַר ייִדישער ליטעראַטור . דער קורס ווערט געהאַלטן אין ייִדיש . די אַלע אַנשטאַלטן , ייִדישע און ניט - ייִדישע , ווערן אויסגעהאַלטן אויפֿן חשבון פֿון דער מלוכה . בײַם בילדונגס - קאָמיסאַריאַט אין גובערניע און אוּיעזד זײַנען פֿאַראַן ייִדישע אָפּטיילונגען , וואָס דאַרפֿן אָרגאַניזירן די בילדונגס - אַרבעט צווישן ייִדן . איך בין אויפֿגעוואַקסן אַ BMJ . וועט איר מסתּמא אַ פֿרעג טאָן - וואָס איז דער טײַטש פֿון BMJ ? " קוים אַ ייִד " [ Bare Minimum Jew ] . דאָס הייסט , אַז מײַן משפּחה נייט מיך צו גיין אין שיל אויף די ימים ־ טובֿים , צו שפּילן אין דריידל חנוכּה , צו נעמען געלט בײַ מײַן בר ־ מיצווה . אַ קיצור , מײַנע נאָענטע חבֿרים און איך זענען פֿון אַ דור וואָס האָבן געהאַט אַ גאָר קליינע פֿאַרבינדונג מיט ייִדישקייט ווען מיר זענען אויפֿגעהאָדעוועט געוואָרן . איציק האָט אָנגעטראָטן מיט אַ פֿוס אויף אַ פּירה - סתּם אַזוי , אָן אַ פֿאַרוואָס . ער האָט זיך ווידער אומגעקוקט און נישט פֿאַרשטאַנען וואָס פּלוצעם שטייט ער דאָרט , לעבן " זײַן " טײַכל . « קענען עמעצער העלפן מיר ? | סס דורך זעלאָ ~ » אָבער אויב איר וווינט אין אַ גרויסער שטאָט , און איר קויפֿט כּסדר פֿלעשלעך וואַסער , איז מעגלעך , אַז איר פּטרט אײַער געלט . דער אמת איז , אַז אַ פֿערטל פֿון די פֿירמעס , וואָס פֿאַרקויפֿן וואַסער , אַרײַנגערעכנט די גרויסע פֿירמעס Dasani און Aquafina , ניצן נישט מער ווי געפֿילטערט וואַסער פֿונעם קראַנט . כאָטש ער האָט קיין מאָל נישט שטודירט פֿאָרמעל מאָלערײַ און האָלץ ־ שניצערײַ , האָט ער באַוויזן סוגעסטיוו און בילדעריש צו שילדערן אין גליִיִקע פֿאַרבן , די אימאַזשן פֿון די קרבנות וואָס שוועבן נאָך אַלץ פֿאַר זײַנע אויגן . אין גמרא שטייט , אַז " די ייִדן רעכענען די צײַט לויט דער לבֿנה , און די געצנדינער - לויט דער זון " . די קאַלענדאַר - סיסטעמען פֿון די אוראַלטע גריכן , רוימער און פּערסער , צווישן וועלכע עס האָבן געלעבט די ייִדן אין דער תּלמודישער תּקופֿה , זענען טאַקע געווען באַגרינדעט אויפֿן זון - ציקל . דער הײַנטיקער גריגאָריאַנער קאַלענדאַר , פֿאַרשפּרייט אין דער גאַנצער וועלט , איז אַ פֿאַרבעסערטער וואַריאַנט פֿונעם אַלט - רוימישן יוליאַנער קאַלענדאַר , אײַנגעפֿירט דורך יוליוס צעזאַר בערך מיט 2050 יאָר צוריק . די קאָונסיל פלאַץ פון קינגסבורי - ון אין די זון ( 2010 ) Mp3 320 קבפּס | יאר פון ריליס : 2010 | 64 : 19 מין | 58 . 9 מב גענרע : קאָנטעמפּאָראַרי פאָלק , באָססאַ נאָוואַ די קאָונסיל פלאַץ פון קינגסבורי , נאַם דע מוסיקווע פון \ u200b \ u200bדי קאָלין קאַוואַנאָ , ברינגס אַרויס אַ נייַ עפּ צו נאָכפאָלגן אַרויף די עפּאָנימאָוס דעבוט אלבאם . קריטיקאַללי אַקליימד דורך די לייקס פון דאָן לעטץ , טרוקן טראַקס ווי " לויז " און " ון אין די זון " האָבן שוין אויסגעדרייט קעפ זינט זייַן מעלדונג אויף באגרענעצט אויסגאבע וויינאַל , די יענער בייַ רעפּריסינג זיך ווי דער צענטער - שטיק פון דעם נייַ זאַמלונג , וויילסט אין דערוואַרטן דער ווייַטער פול לענג . אויף די עפּ זיך , די קאָונסיל פלאַץ וועט פאָרשלאָגן אַרויף נאָר דעם ענטייסינג באַשרייַבונג : " חוץ פון דעם קאַטשי סייקאַדעליק באָססאַ נאָוואַ ' ון אין די זון ' , דאָ מיר האָבן אַ זאַמלונג פון אָטאַמנאַל וויסטפאַלנאַס מיט אַ אָנצוהערעניש פון טין וואַמפּיר דראַמע , ריינדזשינג פון דער לאַנג און מעדיטאַטיווע צו די סטאַרק און קורץ " שפּור ליסטע 01 גיב מיר צו דאס לאקאלע האַונט 4 : 37 02 ון אין די זון 7 : 49 03 וויין , דאַרק און קאָמפּלעקס 4 : 38 04 דאָלסי , אין נאכט , ראַנינג גאָוז אין די וואָאָדס . אבער פארוואס ? 10 : 56 05 דורך א ווהירלווינד פון ליטער , דאָלסי עמערגעס , מיט אויגן פון גליטטער 23 : 16 06 פאָרגעטפול קאַמידיען 7 : 38 07 ווייק , ווען ס נייט 5 : 25 זאָל זײַן , טראַכט איך זיך , זי איז אַלע מאָל געווען אַ סעקרעטנע בחורטע . און איך פֿאַרגין איר אַלע אירע סעקרעטן . " הי פאָלקס ! איך בין נאָך אויף די געפארן יאַזדע . מייַן העפט אויף ראַט האט קיין פּראָגראַם צו שנייַדן אין הד . ווען איך בין היים , איך וועט שנייַדן די ווידעא ווידער אין הד אויף מיין היים קאָמפּיוטער . טראַסט מיר , די מידה איז אַבסאָלוטלי ויסגעצייכנט אויף מיין מאָניטאָר . טילל ווייַטער וואָך , גייז ! " און דאָ עס איז , אַ 720פּ דורכשניט : די נעצקע ־ זאַמלונג איז אַריבער פֿון איין משפּחה ־ צווײַג צו אַן אַנדערן , פֿון פּאַריז קיין ווין . די קריסטלעכע דינסט האָט אָפּגעהיט די קאָלעקציע , ווען דאָס גאַנצע האָב ־ און ־ גוטס איז ״ אַריאַניזירט ״ געוואָרן דורך די נאַציס אין 1938 . מיט צען יאָר שפּעטער האָט זי אומגעקערט דעם איינציק ־ געבליבענעם אוצר צו די באַלעבאַטים אין לאָנדאָן . סוף ־ כּל ־ סוף , האָט זיך די זאַמלונג אומגעקערט קיין יאַפּאַן , וווּ עס האָט זיך נאָך דער מלחמה באַזעצט דעם מחברס פֿעטער . נאָך זײַן טויט האָט דער מחבר געירשנט די נעצקעס , און דאָס האָט אים באַגײַסטערט צו שרײַבן אַ בוך וועגן זײַן משפּחה . און אַז שאַראָן , דער גוטער מלאך , האָט דעם טאַטן געזאָגט , אַז ער באַזאָרגט אים מיט אַ רײַכן ייִדישן ספּאָנסאָר , וואָס וועט אויסטראָגן די הוצאָות פֿון רחלס בילדונג , און נאָך אים אַליין העלפֿן מיט פּרנסה - דאָ איז שוין יעקבֿ באַשטאַנען - און די קליינע רחל איז געוואָרן אַ שילערין בײַם פּעדאַגאָג שאַראָן ! און אַז עס גייט שוין די רייד וועגן פֿאָרווערטס , וואָלט מען געדאַרפֿט לייענען די דאָזיקע רעצענזיע אויב מע האָט אַפֿילו אַ קאַפּיטשקע אינטערעס אין דער געשיכטע פֿון אַמעריקאַנער ייִדישער ליטעראַטור . עס האַנדלט זיך אין אַ נײַער אַנטאָלאָגיע פֿון " פּראָלעטפּען " , אַ גרופּע אַמעריקאַנער לינקע שרײַבערס . דער ציל פֿון דער זאַמלונג , אויף איין פֿוס , איז אָפּצוגעבן אַן אָרט בײַם טיש צו די , וואָס מע האָט זיי כּלמורשט געפּרוּווט דערשטיקן דורך די אַלע יאָרן פֿון דער העגעמאָניע פֿון די " רעכטע " אויף דער אַמעריקאַנער ייִדישער גאַס . דער רעצענזענט , גענאַדי עסטרײַך , איז סקעפּטיש לגבי די פּאָליטישע טענות פֿון נײַעם בוך . כ ´ דאַרף זאָגן אַז כ ´ האַלט אויך אַזוי . מײַן מיינונג ( אויף וויפֿל ס ´ איז ווערט ) וועט איר קענען לייענען באַריכות אין אַ פּאָר וואָכן אַרום , ווען דער ענגלישער פֿאָרווערטס וועט דרוקן מײַן רעצענזיע בלע " ז . בקיצור איז מײַן טענה אַזוי : כאָטש אַ פּאָר פֿון די געזאַמלטע לידער זײַנען כּדאַי צו לייענען , און די אַנטאָלאָגיע וועט באַקענען דעם לייענער מיט אַ סך ביז אַהער ווייניק באַקאַנטע פּאָעטן , איז דאָ אַ מאָדנע סתּירה צווישן דער פּאָליטישער איבערגעגעבנקייט פֿון אַזוינע שרײַבערס און דער פּאַרעווער ליריק וואָס ווערט דאָ פֿאָרגעשטעלט . ע " ש : כאָטש כ ´ האָב הישפּע טענות צום בוך בכלל , קומט אַ גרויסן יישר ־ כּוח אַמעליאַ גלייסערן פֿאַר אירע פֿעיִקע איבערזעצונגען , וואָס האָבן אין אַ סך פֿאַלן גאָר געראַטעוועט דעם אָריגינאַל פֿון אַ טויטן סענטימענטאַלקייט . אונדזער משפּחה האָט קיין מאָל נישט באַקומען קיין שום אָפֿיציעלן דאָקומענט וועגן דעם טראַגישן אומקום פֿון טאַטן . אין די פּובליקירטע נעקראָלאָגן האָט מען אויסגעדריקט דעם מיטלײַד פֿאַר די נאָענ ­ טע מכּוח דעם " אומגעריכטן טויט . " עטלע ­ כע טעג נאָך דער טראַגעדיע איז צו אונדז אַהיים לאַזאַר קאַגאַנאָ ­ וויטשעס פּלימעניצע , וואָס האָט בדרך ־ כּלל נישט אונטערגעהאַלטן קיין פֿאַרבינדונגען מיט איר הויכגעשטעלטן פֿע ­ טער . קאַגאַנאָוויטש האָט זי צו זיך אַרויס ­ גערופֿן און געהייסן איבערצוגעבן אונדז , אַז איך און מײַן שוועסטער זאָלן קיין מאָל נישט זוכן קיין וועג זיך צו דערוויסן די פּרטים פֿון אונדזער טאַטנס אומקום . דע ­ מאָלט האָבן מיר באַלד פֿאַרשטאַנען , אַז דעם טאַטן האָט מען דערהרגעט . שפּעטער מיט עטלעכע חדשים האָט מען אונדז איבער ­ געגעבן זײַן טשעמאָדאַנדל , מיט וועלכן ער איז געפֿאָרן קיין מינסק אין זײַן לעצטן שליחות . אינעווייניק האָבן מיר געפֿונען אַ צעטעלע פֿון דער מינסקער מיליציע מיט עטלעכע ווערטער : " זאַכן פֿונעם דערהרגעטן מיכאָעלס " . געוויסע ישיבֿות אין ישׂראל און די פֿאַראייניקטע שטאַטן האָבן דווקא אַרויס ­ געוויזן אַן אינטערעס אינעם פּראָיעקט און איבערגעגעבן , אַז זיי וואָלטן געווען גרייט זומערצײַט צו שיקן יונגע לײַט זיך צו לערנען אין דער וואָלאָזשינער ישיבֿה , אָבער דאָס וואָלט געקאָסט $ 400 , 000 . " אויב מע וויל טאַקע גרינדן אַ כּולל , וועט מען דאַרפֿן באַזאָרגן די תּלמידים מיט וווינונגען און כּשרע מאָלצײַטן - אַ ריזיקע אונטער ­ נעמונג . " אָץ קוֹצֵץ בֶּן קוֹצֵץ , קְצוּצַי לְקַצֵּץ בְּדִבּוּר מְפוֹצֵץ , רְצוּצַי לְרַצֵּץ לֵץ בְּבוֹא לְלוֹצֵץ , פֻּלַּץ וְנִתְלוֹצֵץ כְּעָץ מְחַצְּצִים לְחַצֵּץ , כְּנֵץ עַל צִפּוֹר לְנַצֵּץ . ווען מאַנגער האָט געשריבן וועגן יאַס אין זײַנע שפּעטערע יאָרן , האָט ער ניט דערמאָנט ניט באָטאָשאַנסקין , ניט ראַבינאָוויטשן , ניט גראָפּערן . אַנשטאָט דעם שווימען אין זײַנע ווערק אַרויס די אַלטע ייִדישע געגנטן ווי בינעס , אויף וועלכע עס אַנטוויקלען זיך די אַלטע מעשׂיות פֿון אַמאָליקע צײַטן , כּלומרשט זײַן באַציִונג צו קעגנוואַרט איז שוין דעמאָלט געווען סענטימענטאַל . אינעם ליד " יאַסי " ( 1923 ) מאַכט ער אַ פּרוּוו צו פֿאַרכאַפּן די שטימונג , וואָס האַלט שוין פֿאַר צעגייען זיך אין דער לופֿט ׃ די ייִדן האָבן זיך אָבער צוגעהערט צו די אַנדערע מרגלים און זענען אַנטוישט געוואָרן אין ארץ ־ כּנען . פֿאַר די דאָזיקע ספֿקות איז דאָס גאַנצע ייִדישע פֿאָלק , אַרײַנגערעכנט משה רבינו , באַשטראָפֿט געוואָרן און האָבן געמוזט וואַנדערן פֿערציק יאָר אינעם מידבר , און צו שטאַרבן דאָרטן . בלויז די דערמאָנטע צוויי מרגלים , יהושע און כּלבֿ , האָבן זוכה געווען צו דערגרייכן דאָס צוגעזאָגטע לאַנד , צוזאַמען מיטן ייִנגערן דור , וועלכער איז שוין אויפֿגעוואַקסן בעת די וואַנדערונגען אינעם מידבר . אין ייִדישקייט האָט זיך געשאַפֿן אַ פּאַראַדאָקסאַלע סיטואַציע : פֿון איין זײַט , שטייט אין אַלע באַקאַנטע הלכה ־ ספֿרים געשריבן , אַז מע טאָר נישט מאָלן קיין מלאכים , און ס ׳ איז , דאַכט זיך , נישטאָ קיין בפֿירושע מחלוקת וועגן דעם אין דער הלכה ־ ליטעראַטור ; פֿון דער צווייטער זײַט , זענען די בילדער פֿון מלאכים אָנגענומען , לכל ־ הפּחות אין אַ געוויסן באַגרענעצטן קאָנטעקסט , אַפֿילו אין אַזעלכע שטרענגע חרדישע קרײַזן ווי די סאַטמאַרער און סקווערער חסידים , אָן שום טענה מצד די רבנים . ביידע מיינונגען , דער איסור און דער היתּר , עקזיסטירן מיטאַמאָל אין דער זעלבער טראַדיציע . 17 חללנו לכם בחלילים ולא רקדתם קוננו לכם קינה ולא ספדתם ׃ איז אַנאַונסט אויף נאוועמבער 24 " מיטשעלין גייד 2011 טאָקיאָ יאָקאָהאַמאַ קאַמאַקוראַ . " גלאבאלע גייד צו באַקענען אַ שטערן שאַצונג פון ויסגעצייכנט רעסטעראַנץ און האטעלן , אויך אויסדערוויילט איינער פון יאָקאָהאַמאַ טשינאַטאָוון הייזער אין דעם פּובליקאַציע אַימעד בייַ דער ערשטער געגנט אין קאַנאַגאַוואַ פּרעפעקטורע . טשינאַטאָוון אויך זאָגן פארשטייערס פון די שפּייַז קולטור יאָקאָהאַמאַ שטח וואָלט האָבן פּעלץ וועגן די רעזולטאַטן . גיין די גאסן צו הערן , רויק קול און ימפּאָוזינג סטאַנס , און איך געהערט אַ קול ריפלעקטיוו פון וואָס זאָל אַמאָל ווידער ריטינגק די שטאָט זיך . " איך וועל גיין אין אַ טיר וועגן נאָרמאַל . מייבי אַ געהעריק ויספאָרשונג . " אָנבייַסן אויף וויקדייז צו , מענטשן אין זייער 80ס וואס איז געווען באזוכן טאָקיאָ פֿאַר סייציינג , מיר פּעלץ די מויל ווי עס איז אַמייזינג . יאָקאָהאַמאַ טשינאַטאָוון איז ליינד מיט כינעזיש רעסטעראַנץ אין וועגן 240 הייזער , וועגן 23 , 000 , 000 מענטשן באַזוכן יעדער יאָר . מיט אַ געשיכטע פון מער ווי 150 יאר זינט דער עפענונג פון יאָקאָהאַמאַ , איז איינער פון די לידינג טוריסט דעסטאַניישאַנז אין יאָקאָהאַמאַ . נאַרע געזאגט אַלגעמיין פאַרוואַלטער דזשין - לוק אויף די רעזולטאַטן פון דער מיטשעלין גייד איז געווען " איר זוכט אין יאָקאָהאַמאַ טשינאַטאָוון קורס . שאָפּ מיט שטערן אין טאָקיאָ און האָנג קאָנג כינעזיש עסן , אָבער אין לאָנדאָן ( אין יאָקאָהאַמאַ אַ ביסל ) האט ניט נאָך דערגרייכט אַז מדרגה , " ער האט געזאגט . אין קאַנטראַסט , 1892 איז געווען דער ערשטער צווישן די מערסט נאָענט צו די שטערן פּאַרטיעס ( 1892 ) אין לאַנג - געגרינדעט פיר " זעלטן מאַן . " לין , וואס איז אויך פּרעזידענט און טשערמאַן פון די positive קאָאָפּעראַטיווע יאָקאָהאַמאַ טשינאַטאָוון אנטוויקלונג אַסאָציאַציע , " די יאַפּאַניש עסן וועט זייַן צופרידן צו אַפּעלירן , מיטשעלין איז ניט אַבסאָלוט קיום . " גלייַכגילטיק און נעמען . " ווי די קליענטן וואס האָבן קומען איבער דרייַ דורות . אן שום כיין , טשינאַטאָוון וועט ניט לעצטע 150 יאר . " באַקט דורך אַ שטאָלץ געשיכטע דערציילט . אן אנדער באַאַמטער איז " נו , געגרינדעט קראָם צו גראָבן אַ ביסל ווי מיטשעלין . טשינאַטאָוון , פילע גרויס סטאָרעס און דילינג מיט טוריס אין די גרופּע איז ניט אויסדערוויילט , " אויך ספּעקיאַלייטאַד . אַז קאַסטאַמערז וואָלט פילן וועגן באזוכן . " זאך , אָבער איך טראַכטן ווי רעזידאַנץ פון אַ היגע " קערגיווער פרוי אַסאַהי - קו , די שטאָט איז געווען פאָרשפּיל צו ( 41 ) , " טשינאַטאָוון איז איצט פיל דער זעלביקער קענען קראָם ערגעץ . ' בשלום בין ונטערשטאָט אַלגעמיין זייער אָדער " . רעדן אויף דער גאַס אין פראָנט פון די געשטאַלט פון סאַנטאַ קלאַוס קאָסטיום און כאַנדיד אויס ליפלאַץ פאַך אין אַלע איר קענען עסן מיט אַ פּאָטער טרינקען טיקאַץ . " איידער , איך האט געהאט אַ יינציק אַטמאָספער טאַונראַשיי טשיינאַ " איצט אַמאָל ווידער צו ריטינגק די האַנאָכע פון טשינאַטאָוון זיך , דער טשערמאַן פון די סילק ראָוד אין דרום גייט גייט " 招福 " ווענג , גענעראַל פאַרוואַלטער פון קאַזי היסאַשי . " די פארקויפונג קראַפט נודנע זיס געשמאַק פֿאָרשלאָגן , אַפֿילו אויב עס טוט [ אַ לוקראַטיוו ניו סטאָרעס אַז איר קענען עסן ] - . די שטאָט אין אַ שטאַט פון צעמישונג . יטשיגען ניט בלויז ציען קאַסטאַמערז , יימינג צו באַזוכן טשינאַטאָוון ווידער פילע מאָל עס זאָל " אויך לייגן דעם . " א פּלאַץ וואָס קענען ניט אוועקגענומען ווערן פון די שטערן איז ניט גרויס . זענט לעגאַמרע באשלאסן צו טאָן צו נעמען . לידז צו ינקריסינג סאָרט עס אין טשינאַטאָוון " מיסטעריע ייַנקויפער וויזיטיד די קראָם פריער ווייל ליסטעד אין די מיטשעלין , פאָרשונג און עסן און טרייסט . " עקססעפּטיאָנאַל קוויזין ווערט אַ יאַזדע צו די " דרייַ שטערן " ויסגעצייכנט שפּייַז אָבער ווערט אַ באַזוך צו די דיטורז , " צוויי שטערן " גוט עסן , ספּעציעל אין די קאַטעגאָריע " שטערן צו אָפּשאַצן איינער . יאָקאָהאַמאַ איז וועגן 300 סטאָרעס סערווייד , צוויי צוויי - שטערן רעסטאָראַן , אַ קראָם אויף איינער פון די שטערן 14 . ציל געביטן דעם יאָר אנטייל אין קאָבע און יאָקאָהאַמאַ ווי די צוויי סטאָרעס וועט זייַן ינוועסטאַגייטיד אין אַ דרייַ - שטערן רעסטאָראַן איז וועגן 300 צוויי - שטערן רעסטאָראַן איז 10 , איז געווען איינער שטערן רעסטאָראַן 38 . קאָבע איז אויך אויף כינעזיש עסן , אָבער די 11 סטאָרעס אין טאָקיאָ , וואָס ארויס געזונט - סטאַרד כינעזיש רעסטאָראַן אין האָנג קאָנג און לאָנדאָן . [ אַרטיקלען ] כל איר קענען עסן פלייש רעסטאָראַן אין . . . , יאָקאָהאַמאַ טשינאַטאָוון , טיף נידעריק - סוף סטאָרעס ויסקער פאַרגרעסערן / קאַנאַגאַוואַ עסנוואַרג קולטור און לערנען קאַמפּאַס " טשינאַטאָוון " , עפנטלעך רעפֿעראַטן פֿאַר דעם פּובליקום פון 19 / פון קאַמערס און יאָקאָהאַמאַ 11 לייץ מיט 27 אין די טשינאַטאָוון אָפּטיילונג " גאָורמעט " הייבט , טונקל סאַכאַקל און קאַמפּיינז געהאלטן איינער נאָך די געבורט פון אַ נייַ געשעעניש אין דער 150 יאָרטאָג פון טשינאַטאָוון / יאָקאָהאַמאַ . און נאָך עפּעס , זאָגט מיר מײַן אינפֿאָרמאַטאָר : דאָס פֿאַרבליבענע פֿאַרמעגן אין די שילן פֿון זאַמאָשטש האָט מען אויסגערויבט אין דעם טאָג ווען מען האָט די ייִדן אַרײַנגעטריבן אין געטאָ - אין דער נײַער שטאָט אויסער די פֿעסטונג ־ ווענט , דאָרט וווּ ייִדן האָבן פֿאַר דער מלחמה אַ גאַנץ שטאָט ־ פֿערטל אויסגעבויט . מען האָט די שילן אַזוי באַרויבט , אַז קיין נאָגל אין דער וואַנט איז נישט געבליבן . יענע וואָך האָב איך געהאַט די געלעגנהייט בײַצוזײַן דעם ערשטן צוזאַמענקום פֿון אַקאַדעמיקער , קינסטלער , אַרטיסטן און רעפּרעזענטאַנטן פֿון קולטור ־ פֿונדאַציעס , וואָס דער מוזיקער , פֿרענק לאָנדאָן , האָט אָרגאַניזירט אין " יעיל ־ אוניווערסיטעט " , אין ניו ־ הייווען , קאָנעטיקוט , כּדי אַרומצורעדן אַ מוזיקאַלישע פֿאָרשטעלונג וואָס ער וויל שאַפֿן מיט אַנדערע - אַן אָפּערע אויף ייִדיש געבויט אויף פּענס פּאָעמע " האַטואיי " . מ ׳ טרובעט איבער דער וועלט - ס ׳ רוכעוועט זיך צווישן די גלחים אַ פּערוועזער סקאַנדאַל . זיי האָבן געזינדיקט און ווילן זיך נישט מתוודה זײַן . זיי האָבן זיך איזדיעקעוועט איבער אומשולדיקע קינדער און זיך פֿאַרנומען מיט פּעדאָפֿיליע דורות ־ לאַנג . נישט נאָר דאָס . איין גלח האָט פֿאַרפֿירט 200 טויבע קינדער , און נישט בלויז דאָ אין אַמעריקע , נאָר כּמעט גלאָבאַל - אייראָפּע , אירלאַנד , לאַטיין ־ אַמעריקע און איצט מעקסיקע . די קאַטוילישע קירך האָט ממש באַנקראָטירט . יא , אַלע האַנט געהאלטן מיט . מען טראַכטן אַז העלפט צו קוקט גלאַט איז דער פאַקט אַז עס איז רעקאָרדעד בייַ 30 און ינטערפּראַטאַד בייַ 25פפּס אין די טיימליין , אַזוי עס גיט אַ 20 % צייַט סלאָוער . ווב ענטערפּרייז טראַנסלאַטאָר ( וובעט 2 . 4 . 3 ) געמאכט דורך נלפּ - ער פּאַוערד דורך וובוללעטין ווערסיע 4 . 1 . 1 דרוקרעכט © 2011 וובוללעטין סאָלוטיאָנס , ינק . . אַלע רעכט רעזערווירט . לינקבאַקקס ענאַבלעד דורך וובסעאָ שפּאַלטן : vBHELP . pl - פויליש וובוללעטין סופּפּאָרט איר וויסן ווי צו נוצן אַ ווידעאַנגלע אָביעקטיוו יפעקטיוולי ! איך טאַקע ווי דער זאַץ ! די אַנדערע וויכטיקע טעמע פֿונעם באַנד איז דער חורבן , וואָס האָט אויך געהאַט פֿאַרשידענע פֿאָרמען אין פֿאַרשידענע טיילן פֿון מיטל ־ אייראָפּע . גאַבאָר קאַדאַר און זאָלטאַן וואַגי אַנאַליזירן די טעטיקייט פֿונעם אונגאַרישן " יודנראַט " אין 1944 , ווען אונגאַרן איז אָקופּירט געוואָרן דורך דער דײַטשישער אַרמיי און עס האָט זיך אָנגעהויבן די סיסטעמאַטישע דעפּאָרטאַציע פֿון די אונגאַרישע ייִדן . צוויי פֿאָרשערינס ( קסעניאַ פּאָלועקטאָוואַ און לויִזע וואַשוואַרי ) געבן זיך אָפּ מיט די פּראָבלעמען פֿון געדענקען און פֿאַרגעדענקען דעם חורבן , מיט אַנאַליזירן די זכרונות פֿון די קרבנות און מיט דער פֿראַגע פֿון רעפּרעזענטאַציע פֿונעם חורבן ווי אַ " דערפֿאַרונג " אינעם חורבן ־ מוזיי אין וואַשינגטאָן . שבת מיטאָג האָב איך ליב אויסצושטעלן אויפֿן טיש פֿאַרשיידענע מאכלים אײַנצוטינקען די חלה . דער ווײַטערדיקער רעצעפּט , וואָס איך האָב געפֿונען אויף דער אינטערנעץ , האָט אַזוי אויסגענומען בײַ מײַנע פֿרײַנד , אַז זיי האָבן אָנגעהויבן עס צו צעשיקן דורך בליצפּאָסט . די פּאָמידאָרן קענט איר אָפּנעמען פֿון אַ פּושקע . אויב איר וואָלט ווי צו האַלטן אַ רעקאָרד פון אייער אַרטיקלען איידער איר ויסמעקן זיי , איר קענען נוצן קיין פון די ' דאַונלאָוד ווי . . ' אָפּציעס ליסטעד אויבן צו נעמען אַ קאָפּיע און קראָם זיי אויף אייער אייגן קאָמפּיוטער . אין די לעצטע יאָרן זענען די דערגרייכונגען פֿון די תּלמידים אין דעם ישׂראל ־ שולוועזן גאָר ניט קיין גרויסע , און בכלל - ניט ־ צופֿרידנשטעלנדיקע . עס איז אַ באַדויערנדיקע דערשײַנונג וואָס נישט געקוקט אויף אַלע באַמיִונגען מצד דעם חינוך ־ מיניסטעריום , זײַנע מפֿקחים און לערער , שוין נאָך דעם וואָס מען האָט אײַנגעפֿירט פֿאַרשיידענע רעפֿאָרמען און ענדערונגען אין דער לערנפּראָגראַם , האָט דער ניוואָ פֿון די דערגרייכונגען אין די לימודים זיך ניט דערהייבן צו די פּלאַנירטע און געוווּנטשענע רעזולטאַטן . האָסט אַ מאָל איבערגעוואַרט אַלע שוויצטעג ביז דו ביסט ווידער זוכה צו פֿרישער שויבטוי קיל ווי אַ פֿלאַש ביר כאָטש שטיי אין דרויסן דאָס פּנים צוגעטוליעט צום פֿענצטער . און אַז דער האַרבסט איז אַוועק מיט קאַלטע פּלייצעס מוזסט זיך ווידער צוגעוווינען צו די קנאָיִשע סעזאָנען . ווינטער וואָס פֿאַרשנייט יעדע טענה . פֿרילינג וואָס פֿאַרגרינט יענעמס פֿאַרלאַנג . און זומער וואָס מיניעט און שמייכלט און טריקנט און הרגעט . די שטאָט אָסנאַבריק , דאַרף מען זאָגן , וואַרט , אַז טוריסטן זאָלן קומען באַוווּנדערן די ווערק פֿון קינסטלער נוסבאַום , פֿון צײַט צו צײַט טוט דער מוזיי , מיט אַ סכום בילדער פֿון אַ רעטראָספּעקטיוון כאַראַקטער , אַרויספֿאָרן איבער דער וועלט . דער ערשטער " אַרויספֿאָר " פֿון דעם כאַראַקטער איז געווען די נוסבאַום אויסשטעלונג אין נאַציאָנאַלן מוזיי אין ירושלים . איצטער , קומט פֿאָר אַזאַ אויסשטעלונג אין פּאַריז . לויט די חסידישע קאָמענטאַרן , האָט דער פּסוק " אשה כּי תּזריע . . . " נאָך אַן אַנ ­ דער גײַסטיקן באַטײַט . דאָס האָבן אַ קינד - אַ ייִנגל צי אַ מיידל - איז באַשערט פֿון הימל ; פֿונדעטסוועגן , איז דאָס געבורט אויך פֿאַרבונדן מיט דער אייגענער אַקציע און ווילן פֿון דער מאַמע , ווי עס ווײַזט אָן דער אַקטיווער ווערב " תּזריע " . דאָס געבורט פֿון אַ קינד האָט סײַ אַ בכּיוונדיקן , סײַ אַ באַשערטן עלעמענט , אויפֿווײַזנדיק , ווי די מענטשלעכע בחירה ־ חפֿשית ( דער פֿרײַער ווילן ) , איז פֿאַרבונדן אויף אַ וווּנדערלעכן אופֿן מיט די אַלוויסנדי ­ קייט פֿון אייבערשטנס ידיעה . אין דער אמתן , איז צווישן דער באַ ­ שערט ­ קייט און דעם פֿרײַען ווילן נישטאָ קיין סתּירה , הגם דאָס איז שווער צו פֿאַרשטיין . דערווײַל ווערט אין ווילנע אַנטוויקלט אַן עקסצענטרישער פּראָיעקט : אַ 45 ־ יאָריקער אַמעריקאַנער באַפּטיסט , ווײַמאַן ברענט , האָט באַשלאָסן אויפֿצובויען אַ ייִדישע ביבליאָטעק אין ווילנע . זײַן אידעע האַלטן אונטער אַ סך לײַט , אַרײַנגערעכנט דעם באַקאַנטן בריטישן היסטאָריקער מאַרטין גילבערט . לויטן גענעראַל - פּלאַן , דאַרף די ביבליאָטעק זיך עפֿענען אין יאָר 2010 , 65 יאָר נאָך דעם סוף פֿון דער צווייטער וועלט - מלחמה . די ביבליאָטעק דאַרף האָבן 100 , 000 ביכער און קאָמפּאַקטלעך - אויף ייִדישע טעמעס , אָדער פֿון ייִדישע מחברים . דער לינגוויסטישער פּרינציפּ פֿון אונטערקלײַבן די ביכער - קאָלעקציע איז אַ קלאָרער - רק ענגליש . ווײַמאַן ברענט דערקלערט עס אַזוי : " דאָס וועט צוציִען די היגע תּושבֿים , וועלכע ווילן אַנטוויקלען זייער ענגליש . די אידעע איז צו פֿאַרוואַנדלען די ביבליאָטעק אין דעם גרעסטן קוואַל פֿון ענגליש - שפּראַכיקן מאַטעריאַל אין ווילנע . בעת - מעשׂה , וועט עס מאַכן בעסער באַקאַנט די ייִדישע קולטור און קעמפֿן מיט פֿאָראורטיילען . " קאָדאַטשראָמע קענען זיין שווער צו יבערקוקן ווייַל עס האט אַ זייער הויך ד - מאקס , עס ס שוואַרץ איז גאַנץ אַ ביסל בלאַקער ווי רובֿ עפּעס אַנדערש אויס דאָרט . איר אויך קענען ניט נוצן די אָטאַמאַטיק שטויב באַזייַטיקונג רוטינז אַזאַ ווי דיגיטאַל ייַז מיט קאָדאַטשראָמע . אנדערע ווי אַז , עס ס נאָר אַ ענין פון פידלינג מיט די סקאַנער שאָפער ביז איר באַקומען אַ יבערקוקן אַז איר זענען צופרידן מיט . איך האב אַן עלטערן עפּסאָן 2450 אַז איך מאל יבערקוקן פילם מיט , און עס ס שטראַף פֿאַר וועב נוצן , און גוט פֿאַר גלייַכגילטיק בילדער , אָבער נישט אַרויף צו אַ סטאַנדאַרט פֿאַר פאַכמאַן באדערפענישן . זײַן באָבע האָט געהאַט פּערזענלעכע איבערלעבונגען מיטן אויפֿשטאַנד אין 1863 . איר ערשטער מאַן יודל אַזראָוויטש , האָט זיך באַטייליקט אינעם קאַמף אויף דער פּוילישער זײַט , און נאָר אַ דאַנק זײַנע געניאַלע אײַנפֿאַלן , האָט ער זיך אַרויסגעדרייט פֿון די רוסן עטלעכע מאָל . נאָר איין מאָל האָט ער געמוזט אַנטלויפֿן פֿון לאַנד און אַלמיס באָבע איז אויסגעפֿאָרן גאַנץ אייראָפּע , ביז זי האָט אים געטראָפֿן אין לאָנדאָן . צום סוף , האָט זי אים געגט און צוריקגעקומען קיין וואַרשע , ווײַל זי האָט נישט געוואָלט לעבן אינעם נישט ־ פֿרומען לאָנדאָן . « מוסטער פון טענות וועגן די שפּילער . | מאָדעל אַפּלאַקיישאַן צו אַדמין » געוויינטלעך , ווען מע שעלט עפּעס אויף ייִדיש , " שיקט " מען עס אין דר ׳ ערד . מיט צוויי וואָכן צוריק , אָבער , האָבן צוויי מענער , אַ האַוואַיִשער יוריסט און באָטאַניקער , און אַ שפּאַנישער שרײַבער , אָנגעקלאָגט אינעם קרײַז ־ געריכט פֿון האָנאָלולו , אַז די אייראָפּעיִשע וויסנשאַפֿטלער פּלאַנירן אַן עקספּערימענט , וועלכער וועט , כּלומרשט , אַרײַנציִען די ערד גופֿא אין אַ " שוואַרצער לאָך " . די אָנקלאָגער האָבן באַטאָנט , אַז אויף דעם " גרויסן האַדראָן - קאָלײַדער " , וועלכער ווערט איצט צוגעגרייט צו דער אַרבעט אין דער שווייץ , נישט ווײַט פֿון זשענעווע , וועלן געשאַפֿן ווערן פֿאַרשיידענע עקזאָטישע מינים שטאָף , אַרײַנגערעכנט די " שוואַרצע לעכער " . לויט די אָנקלאָגער , קאָנען אַזעלכע עקספּערימענטן אַרויסרופֿן אַ " קייט - רעאַקציע " , וואָס וועט צעשטערן אונדזער גאַנצן פּלאַנעט . אין משך פֿון דער צײַט , האָט איר באַקומען אַרום דרײַ יאָר פֿון פֿולן געהאַלט און , בערך אַ יאָר , אַ העלפֿט פֿון דעם געהאַלט . דערפֿאַר האָט די " פֿאָרווערטס " - אַסאָציאַציע באַשלאָסן איבערצורײַסן אײַערע פֿאַרבינדונגען מיט דער רעדאַקציע און אויסצוצאָלן אײַך דרײַ צוגאָב - חדשים פֿון אײַער איצטיקן געהאַלט , פֿאַר וועלכן איר וועט געפֿינען אַ בײַגעלייגטן טשעק . 12 און איר יינוויקלען זיך אַ סיגנאַל טמטזאַאָן מענאַה מאנגער : אַחוץ דער קעגנזעצלעכער נאַטור פֿון די דאָזיקע צוויי ברידער , האָט יהודה דאָך פֿאָרגעלייגט צו פֿאַרקויפֿן יוספֿן אין שקלאַפֿערײַ . הגם יוסף איז שפּעטער געוואָרן אַ שני ־ למלך , האָט זײַן ברודער פּשוט געוואָלט פּטור ווערן פֿון אים . דערפֿאַר האָט ער אַפֿילו נישט געטראַכט , בײַם אָנהייב , אַז דער צווייט ־ וויכטיקער מענטש אין מצרים קאָן זײַן דער געוועזענער שקלאַף . ' שטראַסענהאָפֿער הימען ' פֿלעגן מיר , געוויינטלעך , זינגען נאָר זונטיק , ווײַל געאַרבעט האָבן מיר דאַן נאָר ביז האַלבטאָג און דערנאָך פֿלעגט מען אונדז יאָגן איבערן לאַגער און צווינגען אומבאַדינגט זינגען אַ ליד , וואָס זיי האָבן פֿאַר אונדז , ייִדן , צוגעקלערט . דער לייטמאָטיוו איז געווען אַזאַ : מיט דעם האָבן זיך בלוטיק פֿאַראינ ­ טערעסירט די נײַע פּראָגרעסיווע דעמאָ ­ קראַטישע באַוועגונגען . די ייִדישע אַר ­ בע ­ טער ־ באַוועגונג , די פּראָגרעסיווע ייִדי ­ שע אינטעליגענץ : דער וויכטיקסטער סטי ­ מול , וואָס קען ראַטעווען דאָס פֿאָלק , קען און דאַרף זײַן די מאָדערנע ייִדיש ־ וועלט ­ לעכע שול מיט דער ייִדישער לערן ־ שפּראַך - דער שפּראַך פֿון פֿאָלק . זלמן רייזען , דער באַרימטער ייִדישער קולטור ־ טוער און פּוב ­ ליציסט , האָט געשריבן : " עס קען ניט זײַן ייִדיש לעבן אָן אַ ייִדישער שול ; עס קען ניט זײַן קיין ייִדיש שאַפֿן אָן אַ ייִדישער שול ; עס קען ניט זײַן קיין ייִדיש זעלבסט ־ באַוווּסטזײַן אָן אַ ייִדישער שול און עס קען ניט זײַן קיין ייִדיש רעכט אָן אַ ייִדישער שול . דער קאַמף פֿאַר דער ייִדישער שול איז דעריבער דער קאַמף פֿאַר אונדזער עלעמענטאַרסטן לעבנסרעכט " . דער סטודענט האָט נישט געמיינט צו געבן אַ שטאָך די ייִדן , האָט עוויאַטאַר דערקלערט , נאָר פּשוט : ׳ איך וויל נישט קלינגען ווי אַ מענטש , וואָס איך בין נישט ׳ . " דאָס רעדן מיט אַ ישׂראלדיקן אַקצענט האָט בײַ אים , אַ פּנים , געמיינט , אַז ער אידענטיפֿיצירט זיך ווייניקער ווי אַן אַראַבער . איציק גאָטעסמאַן מענדל גאָלדסמיט הערשל גלעזער חוה לאַפּין יאָני פֿײַן מאַרק קאַפּלאַן ביילע שעכטער ־ גאָטעסמאַן די תּורה זאָגט , אַז דער מבול האָט זיך אָנגעהויבן אינעם צווייטן חודש , מרחשוון , און האָט זיך פֿאַרענדיקט מיט אַ יאָר שפּעטער . דער מדרש זאָגט אָבער , אַז בעת דעם מבול האָט זיך אָפּגעשטעלט די צײַט אַליין . די חסידישע ספֿרים דערקלערן , אַז די פֿונדאַמענטאַלע יסודות פֿון דער נאַטור זענען קאַליע געוואָרן . לויט אַזאַ אָפּטײַטש , איז עס נישט געווען אַ פּשוטע וואַסער - פֿאַרפֿלייצונג , נאָר אַ מיסטעריעזע קאַטאַסטראָפֿע , אין וועלכער די גאַנצע סטרוקטור פֿון ווירקלעכקייט אַרום דער תּיבֿה איז זיך צעפֿאַלן . אַ טייל ליטעראַטור - פֿײַנשמעקער האַלטן " סײַ - פֿײַ " נאָך אַלץ פֿאַר אַ " צווייט - סאָרטיקן " ליטעראַרישן זשאַנער , הגם אַ סך וועלט - אָנערקענטע וואָרט - קינסטלער האָבן געשאַפֿן פֿאַנטאַסטישע ווערק - פֿון וויליאַם שעקספּיר , אין זײַן פּיעסע " שטורעם " ( " The Tempest " ) , ביז קורט וואָנעגוט און גאַבריעל גאַרסיאַ מאַרקעז . אַדרבה , די וויסנשאַפֿטלעכע פֿאַנטאַסטיק און " פֿענטעזי " האָט אַ צאָל אוניקאַלע מעלות , וואָס גיבן דעם שרײַבער אַ מעג ­ לעכקייט אויס ­ צודריקן די אידעע אויף אַ שאַרפֿערן , בעסערן און פֿרײַערן אופֿן . כאָטש מײַן האַרץ האָט געקוואָלן פֿון נחת , האָב איך דאָך געפֿילט אַ געוויסן פֿאַרדראָס און באַדויער , וואָס אין דעם גאַנצן גערודער צווישן די אויסגעשטעלטע ביכער , האָב איך ניט געזען אַפֿילו איין בוך אין ייִדיש , אין אונדזער מאַמע ־ לשון . די ייִדישע קולטור ־ וועלט איז אים שולדיק אַ גרויסן דאַנק וואָס ער פֿאַרשפּרייט נײַעס וועגן מאַמע ־ לשון , וועגן דעם מצבֿ פֿון ייִדיש , און דעם עשירות פֿון ייִדיש . דער " פֿאָרווערטס " ־ לייענער געדענקט זײַנע אַרטיקלען וועגן דער נישט ־ ייִדישער וועלט , אין וועלכע ער דערציילט וועגן די שוועריקייטן וואָס אַנדערע לשונות פֿון דער וועלט גייען דורך . זײַן פֿאַרגלײַכיקע אַנאַליזן פֿון די פּראָבלעמען בײַם אויפֿהאַלטן אַ שפּראַך און קולטור אין עטנישע עדות זענען אַ נײַעס אין דער ייִדישער פּרעסע . אמת , עס זענען געווען און זענען פֿאַראַן אַנדערע ייִדישע לינגוויסטן , אָבער נאָר פּראָפֿ ׳ פֿישמאַן האָט געבראַכט די טעמעס צו אַ ברייטערן עולם , געשריבן אין אַ נוסח וואָס איז סײַ פֿאָלקיש , פֿול מיט חכמה , סײַ דורכגעווייקט מיט זײַן אינטעלעקט . אין דעם פּיקאַנטן זאָג חז " לס האָב איך זיך אָנגעשטויסן דורך אַזאַ מין וווּנדערלעכער תּורה ־ שפּיל : מע הייבט אָן מיט אַ קאַפּיטל תּהילים ( אין דעם פֿאַל , ברכי ־ נפֿשי : אַ גוט ־ חודש אײַך , איידער כ ´ פֿאַרגעס ) און מע גייט נאָך די לינקס ( גיב אַ קליק אויפֿן פּסוק ־ נומער ) צו זען וווּ עס גייט וועגן דעם די רייד אין ש " ס . נאָך אַ משל פֿון כּישוף ־ האינטערנעץ . דאָס האָב איך געפֿונען דורך נאָך אַ באַדינונג , דורך וועלכער מע קען זען גרינג נאָכקוקן פּירוש רשי , די מצודות , און - גאַנץ קיל ! - דעם וווּלגאַט , דאָס הייסט דעם תּרגום אויף לאַטײַניש . נאָר מע דאַרף געדענקען , אַז מע נומערירט די קאַפּיטלען אין יענעם תּרגום אַנדערש ווי אין תּנך . פֿאַר וואָס ווייס איך ניט . דאַרף מען נאָכקוקן קאַפּיטל 103 אויב מע וויל די איבערזעצונג פֿון אונדזער תּהילים קד . כ ´ דאַרף אַרבעטן . מיטוואָך פֿאַרטיידיק איך אי " ה מײַן דיסערטאַציע . אויב איר ווייסט ניט וואָס דאָס איז , איז דאָס אַ ביג ־ דיל און כ ´ פֿיל זיך ווי כ ´ האָב אַ מיטאָג ־ באַשטעלונג מיטן מלאך ־ המוות . הלוואַי וואָלט געווען ייִדיש - אויסגאַבע וואָס גיט זיך אָפּ מיטן גרינטלעך אויספֿאַרשן חסידישע נײַעס , אויף זשורנאַליסטישן ניוואָ . ניט חלילה כדי צו פֿאַרשוואַרצן דאָס פּנים בײַ די חרדים אלא וואָדען - - אַזאַ מין אויספֿאָרשערישקיייט איז לטובת - כלל . ניט דער סענסאַציאָנאַליזם אָדער סתם שונד פֿון די ערגסטע בלאָגס נאָר אויך ניט די פּוסטע הוראַס פֿון די אָרגאַנען . ( דער פֿאָרווערטס קען ניט דינען אַזאַ ציל , צום באַדויערן . צו אין דרויסן . ) אונדזער אַלעמענס אָנערקענונג און יישר ־ כּוח : צו פּראָפֿ ׳ יחיאל שיינטוך , צו זײַנע איבערגעגעבענע אַסיסטענטן און דאָקטאָראַנטן : קערי פֿרידמאַן ־ כּהן , וולאַדיסלאַוו סאָקאָלאָווסקי , צילה גאַדאַראָוו ־ ווייצמאַן , אלעד גאָלדמאַן ־ מויאל , גלית שאָולי און אַחרונה , אַחרונה חבֿיבֿה רותי זקוביץ . אַרבעט פֿאַר מיר , קלאָר אייער קאַש און זען ווי איר גיין . אין דער הײַנטיקער צווייטער פּרשה , " וילך " , האָט משה רבינו געזאָגט דעם ייִדישן פֿאָלק , אינעם לעצטן טאָג פֿון זײַן לעבן , אַז ער איז שוין הונדערט און צוואָנציק יאָר אַלט , און וועט באַלד שטאַרבן , דערפֿאַר קען ער מער נישט לערנען מיט זיי די תּורה . הגם ער איז געבליבן געזונט ביז זײַן לעצטן טאָג , האָט ער איבערגעגעבן זײַן ראָלע ווי דער מנהיג פֿונעם ייִדישן פֿאָלק צו זײַן הויפּט ־ תּלמיד , יהושע בן - נון . ונטשעקק אַ פאַרבינדן צו באַזייַטיקן עס . טאַגס צוגעלייגט דורך איר איז אין דרייסט . אויך דער עסטרײַכישער אַמבאַסאַדאָר אין ישׂראל , מיכאל ראַנדי , האָט אונטערגעשטראָכן אַז די " קרישטאָלנאַכט " ־ געשעענישן זענען ניט פֿאָרגעקומען אין דער פֿינצטערניש פֿון יענער נאַכט , נאָר עס האָט זיך אָנגעהויבן אין דער ליכט פֿון טאָג און אַלע האָבן געזען און געהערט ווען 7 , 000 געשעפֿטן זענען צעשטערט געוואָרן . « ינויאַשאַ 07 | קאַראַס : דער נבואה און רעוועלאַטיאָן דוודריפּ דיווקס - ענגליש דוב » קאָן מען שענדן ווערטער , זיי פֿאַרשוועכן , און נאָך דעם קוקן זיך אין פּנים פֿאַרן שפּיגל ? איינצײַטיק לויבן אין גלויבן טײַוול און גאָט ? פֿאַרוואָר , ביז וואַנען מען וועט נישט די לוחות , די פֿאַלשע צעברעכן , וועט וויינען ס ׳ וואָרט אַ געפֿאַנגנס נאָך אויסלייז פֿון שאַנד און באַנקראָט ! דאָ אין טערעזין האָבן זיי איבערגעלעבט זייערע לעצטע טעג , און ווער עס לייענט איבער די פּאָעמעלעך און זעט זייערע מאָלערײַען קען ממש אויסגיין פֿאַר צער . די פּאָעמעלעך זײַנען ביז אַהער איבערגעזעצט געוואָרן אין אַ סך וועלט ־ לשונות . איך האָב מיט יאָרן צוריק איבערגעזעצט פֿון פֿאַרשיידענע לשונות אויף וועלכע זיי האָבן געשריבן די פּאָעמעלעך - אויף ייִדיש . דאָס ביכעלע הייסט " די קינדער פֿון טערעזין " און מ ׳ קען עס געפֿינען אין ייִוואָ . דאָ וועל איך נאָר ברענגען דאָס באַרימטע פּאָעמעלע וועגן זומער ־ פֿייגעלע , וואָס מען האָט זי אינסצעניזירט , רעציטירט און באַרימט געמאַכט איבער דער וועלט : ישקני מנשיקות פּיהו - הלוואַי וואָלט אַ קוש פֿון זײַן מויל מיך באַרירן , אַ גליקלעכע וואָלט איך זײַן ; זײַן פֿרײַנדשאַפֿט איז גוט מיר ווי ווײַן , זײַן שמייכל - אַ ברונעם פֿון חן . אַריבער די מדינה עס זענען פילע אנדערע שליטע פּראָוקליימד מאַסייאַז - פוילן , אוקריינא , אַרום דער וועלט און איז נאכגעגאנגען דורך קראַודז פון געגלויבט . בייז אויף דעם ערד איז שטאַרק און קענען דעריבער שפּילן אַ ראָלע אַזוי פּאַוערפלי . אַ הויז מיט מענטשן , און מען רעדט , און עס איז שטיל . . . ווייערד מאַגאַזין פאָטאָ פּלאַן פאַרמעסט האַמצאָע נייטקלאַב ריטאָרט נייטקלאַב פּלאַן ינלענדיש פּלאַן פּראָדוקץ באַגאַזלענען סטעול פלאַך ינלענדיש כסימע וויעססאָ ינהאַביטאַט קלוב דעקאָר8 ווילליאַמס סאָנאָמאַ טיג ינווייראַנמענאַלי פרייַנדלעך קאָליר ינלענדיש דעסינגער ילעקטריקאַל אַקסעסעריז סטאַפפאַן סטרינדבערג גראַפיק דיזיין יסאַבעל לאָפּעז שטראַל קאָווער גאַרנעט הילל גיאָרגיאָ אַמאַני טעקסטשערז פעטרוס פראַנק וואַלד באַגאָט זשאַליוזן & שאַדעס זיס 038 גאַבבאַנאַ מעלאַניע קאָדדינגטאָן סאַנדראַ טאַררועללאַ פאַרלאַנג באָוינג אין גאַנץ מדינת ־ ישׂראל האָט זיך אַנטוויקלט און איז פֿאַרשפּרייט געוואָרן אַ גרויסער , אינטענסיווער מאַרק פֿון פֿאַרקויפֿן כּל ־ מיני וועלאָסיפּעדן . אין די טעג פֿון ערבֿ ־ יום ־ כּיפּור , ווען טאַטע ־ מאַמע זענען פֿאַרזונקען טיף אין דאַווענען אין שיל , אין אויסבעטן בײַ דעם רבונו ־ של ־ עולם אַ געזונט און גוט ־ יאָר , זענען זייערע קינדער אין דרויסן אויף רעדלעך פֿון וועלאָסיפּעדן . קיינער שטערט זיי ניט . זיי געניסן פֿון פֿרײַען פֿאַרקער , וואָס זיי האָבן בלויז איין טאָג אין יאָר - אום יום ־ כּיפּור ! אַזאַ געלעגנהייט וויל קיינער פֿון זיי נישט פֿאַרשפּעטיקן און ניט פֿאַרלירן . . . דער " זיווג " פֿון דער פֿראַנצוישער רעוואָלוציע מיט 218 יאָר צוריק מיט דער רוסלענדישער רעוואָלוציע ( פֿון פֿאַר 90 יאָר ) האָט געבוירן דאָס באַקאַנטע ווערטל , אַז " די רעוואָלוציע עסט אויף אירע קינדער " . אויב מען זאָל דאָס פּאַראַפֿראַזירן מיט דער איצטיקער פּאָליטישער ווירקלעכקייט אין ישׂראל , קאָן מען הײַנט צוגעבן , אין שײַכות מיט די נאָרוואָס פֿאָרגעקומענע " פּרײַמעריס " אין " עבֿודה " , אַז - די אַרבע ­ טער - באַוועגונג אין ישׂראל עסט אויף אירע גרינדער . אין די אויסגראָבונגען אין יריחו האָט ער אויך אַנטדעקט אַ בית ־ הכּנסת , איינעם פֿון די גרעסטע וואָס זענען אַנטדעקט געוואָרן אין ארץ ־ ישׂראל . פּראָפֿ ׳ נצר האָט באַקומען זײַן דאָקטאָר ־ טיטל פֿאַר זײַנע אויספֿאָרשונגען פֿון די פּאַלאַצן פֿון הורדוס אויפֿן הרודיון און אין יריחו . [ קינאָ . קאָם נייַעס ] וואַלט דיסניי ס בלאַקבאַסטער 3 ד , " טראָן : די לעגאַסי " וועט פּרעמיערע אויף נאוועמבער 30 אין יאַפּאַן , יסאַאָ סאַטאָשי פּינאַקאָטעקאַ געטאן אין שינדזשוקו , טאָקיאָ ס מעידזשי דזשינגו אָוטער גאַרדענס , באזוכן דירעקטאָר יוסף קאָסינסקי , פּראָדוצירער שאָן ביילי , אָליוויאַ ווילדע פיעסעס די העלדין אין באַדינגונג . רי יטאַ בלוי טעפּעך פון דער פֿילם עריינדזשד אַ פֿאַרב בילד . " טראָן : " לעגאַסי פאָטאָ גאַלערי קאָסינסקי , דער דירעקטאָר ס ערשטער פילם איז געווען אַ מעגאַפאָון , האט געזאגט , " איך בין זייער יקסייטיד . איך קען ניט וואַרטן צו באַפרייַען טאָג איצט , דורך אַלע מיטלען וועלן איר צו הנאה 3 ד " און קאָן אַפּעלירן . ביילי געזאגט , " דער פּרעמיער געמאכט אַ ווונדערלעך שטאָט פון טאָקיאָ , איך בין זייער ערט געוואָרן " צו באַגריסן און אַפֿילו ווילד " איך בין טאַקע ערט געוואָרן . אַריגאַטאָוגאָזאַימאַסו " איז ינדזשויינג דעם . אויף דעם טאָג , אַ בנין וואָס פראיעקטן 3 ד בילדער " 3 ד פּוראָדזשעקושאָנמאַפּפּינגו " די לעצט טעכנאָלאָגיע , גערופן די בלוי און מאַראַנץ געמעל פון די מויער ריזעמבאַלינג אַ ריז פאַרשטעלן טעאַטער , " אור סיקלע " פּאַפּס , ריז מאַשינז פון דעם הימל " ריקאָגונאַיזאַ " איז ווען פליענדיק , 300 מענטשן גאַדערד בייַ די וועניו איך געווען אַזוי יקסייטיד . ווילד איז " שיין . ' ב סאַפּרייזד יקסייטינג . " קאָסינסקי , דער דירעקטאָר " ( די דערציילונג איז ) איך בין די גריד באוויזן צו טאָקיאָ " און איז געווען גאנץ צופֿרידן . ער איז אַ סאַפּאָרטער פון די אַקטריסע יאַמאַדאַ מאַסאַרו גאַנצע , פאָלקס קאָמעדיע דואָ " אָדרי " רי געטאַ אויך אַטענדאַד . די וועלט ' ס ערשטער דיגיטאַל איז ינטראָודוסט אין 1982 קג " טראָן " סיקוואַל צו די 3 ד ווערסיע . פּראָטאַגאָניסט סאַם ( העאַדלאַנד גאַריט ) , אָבער זייַן פאטער קעווין פלין געמאכט אַ מיסטעריעז דיסאַפּיראַנס 20 יאר צוריק ( דזשעף ברידגעס ) באשאפן די " סייבער וועלט " ידעאַל לוין אַ שלאַכט פֿאַר ניצל פון מענטשהייַט טראָן . " טראָן : לעגאַסי " איז אַ ווערלדווייד סיימאַלטייניאַס עפנטלעך אויף דעצעמבער 17 . [ אַרטיקלען ] " טראָן : " לעגאַסי קאַרעטע , איז זיכער דער אַפּעלירן פון די העלדין יאַמאַדאַ מאַסאַרו , די שטאָט פון יאָקאָהאַמאַ " טאָראָנבורו " פאַרב " טראָן : לעגאַסי " פיוטשעריסטיק מאָטאָציקל לעבן שיאָדאָמע " מיט " טאָראָנסוצו דרעסט אין " דאַפט פּונק " ארויס ! די סאָונדטראַקק באפרייט אויף דעצעמבער 15 . הגם די עבֿודה פֿון חג ־ הסוכּות איז זייער אַנדערש , ווי די ערנסטע עבֿודת ־ יום ־ הכּיפּורים , איז דער הײַנטיקער יום ־ טובֿ טיף פֿאַרבונדן מיט די פֿאַרגאַנגענע ימי ־ תּשובֿה . אַדרבה , די סוכּה דערמעגלעכט אונדז צו דערפֿילן , ווי די גײַסטיקע השפּעה פֿון די ימים ־ נוראָים הייבט זיך אָן צו פֿאַרשפּרייטן אין עולם ־ הזה . די סוכּה איז אויך זייער " הימלדיק " און שטייט בוכשטעבלעך אונטערן אָפֿענעם הימל ; אין דער זעלבער צײַט איז זי אָבער אויך גאַנץ " ערדיש " . רבנים האָבן פּובליקירט אַן הלכהדיקן פּסק ־ דין , אַז סאָלדאַטן דאַרפֿן נישט אויספֿירן קיין באַפֿעלן צו עוואַקויִרן די ייִדישע ייִשובֿים אין יהודה און שומרון . אויף דעמאָנסטראַציעס אַנטקעגן ראַבינס הויז אין תּל ־ אָבֿיבֿ האָט מען געהערט די געשרייען - " ראַבין איז אַ רוצח " . דער הויכפּונקט פֿון די דעמאָנסטראַציעס איז פֿאָרגעקומען אויפֿן ציון ־ סקווער אין ירושלים , וווּ עס האָט געפֿלאַטערט אַ פּלאַקאַט מיט ראַבינען אין אַ נאַצי ־ אוניפֿאָרם , באַגלייט מיט געשרייען : " ראַבין איז אַ נאַצי ! ראַבין איז אַ פֿאַררעטער ! " דער חיד " א , - דערמאנט דעם " קב הישר " זייער א סך מאל אין זיינע ספרים און ער האט זיך שטענדיק געפונען אויף זיין טיש . ער זאגט אויף אים : ספר וואָס איז מעורר צו יראת שמים הײַנט גענומען אין דער האַנט אַרײַן צום ערשטן מאָל פּראָבע - עקזעמפּלאַר פֿוּן אונדזער נײַעם ספֿר פּראַלניק , , ייִדיש - איבערזעצונג פֿון ד " ר סוסעס באַוווּסטן קינדערביכל . דאָס גייט אַרויס פֿאַרשטייט זיך בײַם מוציאים לאור די ייִדישע שטוב , ליוועראַנטן פֿון קוואַליטעט - ביכלעך זינט . . . 2003 למספּרם . מער וועגן דעם ווען די פֿולע שיקונג קומט צו שיפֿלען פֿוּן סינגאַפּור . כ ' וואָלט געמאַכט שהחיינו נאָר ( אַזוי ווי בײַ נעליים ) בין איך זיכער , אַז די ביכלעך וועלן באַלד אויסגעקויפֿט ווערן און אָפּגעשמוציקט דורך די פֿינגער פֿון נײַגעריקע קליין און גרויס . מיט דער צײַט איז פֿײַוויש , זאָל לעבן און געזונט זײַן , אַרײַן אין די אַריכות ־ ימים , אָנגעצויגן אַכט און אַכציק און ס ׳ גייט אים ווי געשמירט , האָט ער אויפֿגעלעבט . זײַן טעאַטראַלער מזל האָט זיך אַ קאַפּיטשקע פֿאַרשפּעטיקט , ווײַל מיטן וואָדעוויל איז ער ווײַט נישט פֿאַרפֿאָרן . אָבער ווי נאָר ער איז אַרײַן אין די זיבעציקער , האָט זײַן גוטער מלאך אים באַגליקט און האָליוווּד האָט אים אויפֿגעכאַפּט . נאָך אַלעמען , שטעלט ער מיט זיך פֿאָר אַ קאָמישע פֿיגור . און טאַלאַנט פֿאַרמאָגט ער , איז חי געלעבט . - עס פּאַסט נישט , אַז אַ ייִד זאָל כאַפּן פֿייגל , - האָט יעדעס מאָל געטענהט חנן , ווען די רייד איז פֿאַרגאַנגען וועגן לייזער ־ דודן , - ס ' איז נישט גוט צו פֿאַרשפּאַרן אַ פֿויגל אין אַ שטײַגל ; דער אייבערשטער האָט דעם באַשעפֿעניש געגעבן פֿליגלען עס זאָל פֿרײַ פֿליִען פֿון איין צווײַגל צו אַ צווייטן , פֿון איין קוסט צו אַן אַנדערן . שטעל זיך נאָר פֿאָר , חיימקע , וואָס וואָלט געווען , ווען פּלוצעם , אין מיטן דעם העלן טאָג , כאַפּן אונדז די פֿייגל און טראָגן אַוועק אין זייער שנאָבל אין אַ וויסטעניש צי אין אַ זומפּיקער בלאָטע . שוין היפּשע עטלעכע שעה זײַנען זיי געווען אויף די פֿיס - דער קליינינקער , שטשופּלער דאָקטער ; זײַן שטאַלטנע פֿרוי מיטן גרויסן קאָפּ האָר , צעפֿלאָסענע איבער די אַקסלען , און זייער שכנה , די לערערין , אַ הויכע , אַ ברייטע , נאָענט צו די פֿופֿציקער . מיטן פֿערטן , דעם יונגן עסט , האָבן זיי זיך באַקענט ערשט נעכטן בײַ אַ טישל אין רעסטאָראַן . דערוווּסט זיך , אַז ער איז אַן אַרכיטעקט , האָט די לערערין מיט איר הײזעריקלעכער , נאָר גוט באַהערשטער , שטים פֿאַרגעבן אים אַזוי פֿיל קשיות , ביז ער האָט זיך אַליין אָנגעבאָטן אויף צומאָרגנס דורכגיין זיך מיט די אָנגעפֿאָרענע איבער דער שטאָט . - מיט איין אויער . איך באַמי זיך , חנן , צו באַגיין זיך אָן נײַעס . אַלע נײַעס האָבן איין פּנים און דערצו נאָך אַ פֿאַרבלוטיקטס . אין וואַלד איז שטיל ־ מחיה . . . די איטאַליענער זאָגן , אַז די מאָטאָציקלען זענען מער פֿאַרשפּרייט צוליב דעם וואָס זיי זענען ביליקער ווי די אויטאָס , און ס ׳ איז אַ סך גרינגער זיי צו פּאַרקירן אויף די שמאָלע , געפּאַקטע גאַסן פֿון רוים . « מקבר געווען 2010 ר5 אַודיאָ קאַם קסוויד אַבסורדיטי | קיללערס ינטערנאַל . דוודריפּ . קסוויד - אָשט - 1 לינק » נאָך אַזאַ הקדמה אויפן כּלל איז עטוואָס לייכטער צו פאַרזוכן צו אַדרעסירן דיינע פּרטיתדיקע שאלות . דו ביסט אין אַ קלעם וואָס נאָר דער וואָס גייט עס דורך קען עס פאַרשטיין . דו ביסט אין אַ געזעלשאַפט וואָס זעט אויס ווי מצרים וואָס לא ברח עבד מעולם , פון וווּ מען קען נישט אַרויס . האָסט אויך אַן אחריות צו דיין פרוי , צו דיינע טעכטער , צו דיינע עלטערן , משפּחה , חבירים און אפשר אפילו צום גראָסערי קאַסירער און צום מקווה ייד וואָס שמייכלן און גרוסן דיר . דיין פרוי און קינדער זענען אויף דיר אָנגעוויזן , דיינער עלטערן האָבן דיר נישט שלעכטס געטון , דו נאַשסט פון דער וואַרעמקייט פון דער ברייטערע געזעלשאַפט וואָס האָט דיר אַלץ יחיד נישט געשעדיקט און עס קומט זיך זיי נישט צו ליידן אָדער האָבן עגמת נפש איבער דיין רצון וואָס האָט פאַר זיי און ביי זיי נישט קיין פּלאַץ . די אינעווייניקע צעשפּאָלטנקייט פֿון דעם אימיגראַנטישן העלד איז אַ מאָטיוו , וואָס פֿאַראייניקט שרײַבער אויף פֿאַרשידענע שפּראַכן . איין העלפֿט פֿון דער פּערזענלעכקייט , וואָס איז אָפֿטמאָל פֿאָרגעשטעלט ווי אַ פֿאַרבאַהאַלטענע , אונטערבאַוווּסטזיניקער " איך " , איז אויף שטענדיק פֿאַרבליבן אין רוסלאַנד , בעת די אַנדערע , דערוואַקסענע און באַוועגלעכע העלפֿט , פֿירט אַן אַקטיוון לעבן אין דער נײַער וועלט . די דאָזיקע סכעמע איז בולט אין די ווערק פֿון דער רוסיש ־ ישׂראלדיקער שרײַבערין דינה רובינאַ , און לויט געוויסע סטיליסטישע סימנים האָט יוליאַ ראַבינאָוויטש אויסגענוצט רובינאַס אייניקע המצאָות . זײַענדיק אין אַמעריקע , ווײַט פֿון דער רוסישער צענזור , האָט שמ ״ ר געקענט זיך דערלויבן צו קריטיקירן פֿאַרשיידענע זײַטן פֿונעם רוסישן לעבן . פֿון רוסלאַנד , וואָס ער רופֿט עטלעכע מאָל " חזיר - לאַנד " , איז ער אַוועק מיט אַ ביטערן האַרץ . די דאָזיקע באַציִונג איז אָפּגעשפּיגלט געוואָרן אין דעם ליד , וואָס עפֿנט איינעם פֿון די קאַפּיטלען ( נומער 86 ) : רובֿ מענטשן באַפרידיקן זייער לעבן פאַרזיכערונג דאַרפֿן דורך יעדער אַליינ - ינשורינג אָדער דורך טערמין פאַרזיכערונג קאַווערידזש . א פּראָסט מיסקאַנסעפּשאַן איז אַז לעבן פאַרזיכערונג איז ריין אַ ריזיקירן פאַרוואַלטונג געצייַג דיזיינד צו צושטעלן אַ שטיק סאַכאַקל צאָלונג אין צייַט פון טויט , און דערפאר מיטאַגייט די פּרייַז פארבונדן מיט צו פרי טויט . אָבער , לעבן פאַרזיכערונג אין ספּעציפיש צושטאנדן קענען אויך זיין געוויינט יפעקטיוולי ווי אַ געצייַג פֿאַר עשירות אַקיומיאַליישאַן . דער פאַקט איז אַז זיכער לעבן פאַרזיכערונג פּאַלאַסיז האָבן עטלעכע יינציק און אָפאַנטיימז אַדוואַנטיידזשאַס שטייַער פּלאַנירונג עלעמענטן . דעם אַרטיקל וועט הויכפּונקט עטלעכע פון די פֿעיִקייטן פון אַ וניווערסאַל לעבן פאַרזיכערונג פּאָליטיק כולל עטלעכע פון די שטייַער פּלאַנירונג בענעפיץ פארבונדן מיט דעם טיפּ פון פּאָליטיק . טיממי איז עלעקטעד צו ברענגען אַ טאַלאַנט צו באַרויקן דער ריז . אין לאָנג ־ אײַלענד האָבן שפּראַך ־ פֿאָרשער געפֿינען מענטשן וואָס רעדן נאָך אַלץ פֿליסיק די מאַנדעיִשע שפּראַך , באַזירט אויף אַ פּערסישן אַראַמעיִש , וואָס אַ פּאָר הונדערט פֿון זיי רעדן נאָך אַלץ איבער דער וועלט . איינער פֿון זיי איז אַ 76 ־ יאָריקער מיטן נאָמען ראַכליל שושטאַרי , אַ פּענסיאָנירטער יוּוועליר , וועלכער האָט זיך באַזעצט אין לאָנג ־ אײַלענד מיט 45 יאָר צוריק . ער שטאַמט אָפּ פֿון איראַן . ער שטעלט צוזאַמען אַ מאַנדעיִשן ווערטערבוך . יעקבֿ אַדלער האָט נאָך מיט 120 יאָר צוריק געשפּילט סטרינבערגן , איבסענען , מאָליערן , שעקספּירן . דאָס האָט יעקבֿ אַדלער באַווויגן דעם אַסימילירטן רוסישן שרײַבער יעקבֿ גאָרדין זיך אַריבערצוּוואַרפֿן פֿון רוסיש אויף ייִדיש . די גרויסע קאַריערע , וואָס גאָרדין האָט געמאַכט אין ייִדישן טעאַטער ווי אַ דראַמאַטורג , האָט ער אין אַ גרויסער מאָס צו פֿאַרדאַנקען דעם ייִדישן אַקטיאָר יעקבֿ אַדלער ! " ווען עס וועלן זיך פֿונאַנדערגיין די שטויב ־ וואָלקנס איבער די אויספֿירונגען פֿון דער ווינאָגראַד - קאָמיסיע , וועט קלאָר ווערן פֿאַר אַלעמען , אַז אין מדינת ־ ישׂראל איז נישטאָ קיין פֿאַרבײַט פֿאַר דערפֿאַרונג אין דער מלוכישער פֿירערשאַפֿט " - האָט געזאָגט דער געוועזענער פּרעמיער - מיניס ­ טער אהוד ברק אין זײַן ערשטן עפֿנטלעכן אויפֿטריט , מיט וועלכן ער האָט געעפֿנט זײַן קאַמפּאַניע צו די " פּרײַמעריס " , וואָס דאַרפֿן פֿאָרקומען דעם 28סטן מײַ וועגן דער אָנפֿירונג פֿון " עבֿודה " . אין די צײַטונגען , אין די רוסישע ראַדיאָ ־ און טעלעוויזיע ־ פּראָגראַמען הערן מיר אָפֿט וויכּוחים וועגן די שוועריקייטן אין דער אַבסאָרבציע פֿון די עולים - וועגן די וווינונג ־ און באַשעפֿטיקונג ־ פּראָבלעמען , וועגן דעם , צי ווערט בײַ אונדז אין לאַנד אויף אַ געהעריקן אופֿן אויסגענוצט דער פּאָטענציאַל פֿון די אינטעלעקטואַלן , וואָס פֿליסן אַרײַן אין לאַנד מיט דער כוואַליע פֿון דער עליה . מיר פֿלעגן דאָך מיט אומרו קוקן אויפֿן אָפּפֿלוס פֿון געלערנטע פֿונעם געוועזענעם ראַטן ־ פֿאַרבאַנד קיין אויסלאַנד , צווישן זיי פֿיל אין אַראַבישע לענדער , אָבער אַליין האָבן מיר , באַקומענדיק אין די צײַט פֿון דער גרויסער עליה אַזעלכע קעפּ , ניט גענוג זיי באַשעפֿטיקט און אַבסאָרבירט . דבֿורה פֿאָגעל איז געבוירן געוואָרן אינעם שטעטל בורשטין , אָבער אויפֿגעוואַקסן - אין לעמבערג . זי האָט שטודירט פֿילאָסאָפֿיע אינעם לעמבערגער אוניווערסיטעט , און אין 1926 פֿאַרענדיקט איר דיסערטאַציע וועגן די פֿילאָסאָפֿן געאָרג העגעל און יאָזעף קרעמער . זי האָט זיך באַקענט מיטן פּויליש ־ ייִדישן שרײַבער סטאַניסלאַוו וויטקעוויטש , און איר נאָענטע באַקאַנטשאַפֿט מיטן פּויליש ־ ייִדישן שרײַבער און קינסטלער ברונאָ שולץ האָט זיך אָנגעהויבן אין 1930 . בלומען ־ זומער , יוגנטס זומער ! . . . און עס גייט מיט דיר מײַן לעבן וואָס דער זומער האָט גענומען קאָן דאָס מיר דער ווינטער געבן ? א מיליטעריש גרין ק - 5 וואָלט האָבן שוין פייַן ! סטרוקטור פֿרעסט מײַנע שמייכלען מײַנע טרערן פּגרן פֿון קהלשע לאַסקעס . מאָרגן גיי איך זיך אָפּזאָגן פֿון דער אַרבעט איך וועל פֿאַרקויפֿן מײַנע גרוי - ווײַסע האָלאָוועשקעס פֿון חורבן - פּשטות . דעליקאַט די רעטענישן פֿון סוף וואָכנטאָג איך לערן זיך שוין שטריקן כאָטש מײַנע ליימענע פֿינגער שטעכן מיר טיף אין האַלדז . אַ גרויסע מעלה פֿונעם בוך איז דער באַלאַנס צווישן דעם אַנאַליז און דער באַשרײַבונג . ברענער שילדערט אַ לעבעדיק בילד פֿונעם טאָג ־ טעגלעכן לעבן אין ביראָבידזשאַן , באַשרײַבט די גאַסן און די הײַזער , דערציילט , וואָס מען האָט געגעסן און ווי אַזוי מען האָט פֿאַרברענגט די פֿרײַע צײַט . דאָס בוך האָט אַ היפּשע צאָל פֿאָטאָגראַפֿיעס , וואָס העלפֿן גענוי אויסצומאָלן די שטאָט און אירע תּושבֿים . ניט ווייניקער אינטערעסאַנט זײַנען די פּסיכאָלאָגישע פּאָרטרעטן פֿון די מענטשן , וואָס אויפֿן סמך פֿון זיי קאָן מען שאַפֿן אַ קאָלעקטיוון פּאָרטרעט פֿון אַ ביראָבידזשאַנער ייִד . אני רמה 1 אני רמה 2 אני רמה 3 אני רמה 4 אני רמה 5 אני רמה 6 אני רמה 7 אני רמה 8 אני רמה 9 אני רמה 10 אני רמה 11 אני רמה 12 אני רמה 13 אני רמה 14 אני רמה 15 אני רמה 16 אני רמה 17 אני רמה 18 אני רמה 19 אני רמה 20 אני רמה 21 אני רמה 22 אני רמה 23 אני רמה 24 אני רמה 25 כאַפּ איך זיך שוין אַריבער אויף לי און ראָס און אין ווינקל גאַס געפֿינט זיך אַ געשעפֿט פֿון ייִדישע טאַשמעס און אַ שלל מיט ייִדישע ביכער פֿאַר יעדן עלטער . אַפֿילו פֿאַר קלייניטשקע קינדערלעך . שפּילערײַען אויף ייִדיש , וואָס איר ווילט הערן און גע ­ דענקען - אַלץ אויף ייִדיש . קליינע קינדערלעך דרייען זיך דאָ אַרום און בעטן זיך אײַן בײַ די יונגע מאַמעס : 33 מדינות האָבן געשטימט פֿאַרן צעטיילונגס ־ פּלאַן , 13 האָבן געשטימט קעגן און 10 האָבן זיך אָפּגעהאַלטן . " היסטאָרישע גערעכטיקייט " - אַזוי האָט דוד בן ־ גוריון דעפֿינירט דעם " יו ־ ען " ־ באַשלוס , און אין ארץ ־ ישׂראל האָט מען די גאַנצע נאַכט געטאַנצט אין די גאַסן . אָבער זייער גיך איז די שׂימחה צעשטערט געוואָרן , ווען עס זענען אָנגערופֿן געוואָרן די ערשטע קרבנות פֿון דעם " יו ־ ען " ־ באַשלוס : זיבן ייִדן זענען דערמאָרדעט געוואָרן דורך די אַראַבער , וועלכע האָבן אָנגעהויבן אַ טעראָר ־ אָפּעראַציע , כּדי צו צעשטערן דעם צעטיילונגס ־ פּלאַן . בערך 11 : 30 יענעם אָוונט האָט דער רבֿ פֿונעם " ריווערדייל דזשויִש סענטער " , ר ׳ דזשאָנאַטאָן ראָזענבלאַט , אַרויסגעשיקט אַ טעלעפֿאָנישן אָנזאָג צו אַלע מיטגלידער , מעלדנדיק : " איר קענט אַלע שלאָפֿן רויִק , מע האָט געכאַפּט די מענטשן . " דערבײַ האָט ער געהייסן אַלעמען קומען שבת צום הויפּט ־ בית ־ מדרש פֿאַר אַ ספּעציעלער פֿאַרזאַמלונג , " אַפֿילו אויב איר דאַוונט געוויינטלעך אין אַן אַנדער מנין . " ( די שיל איז אַזוי גרויס , אַז עס קומען פֿאָר עטלעכע באַזונדערע מנינים אינעם זעלבן בנין . ) ווי קענט איר אַרויסגיין קעגן די אַנדערע גדולי ישראל וואָס זיי זענען צוויי מאָל אַזוי אַלט פון אייך ? הגם איר האָט טאַקע אַרויסגעגעבן סאַך חיבורים , אָבער מיט דעם מיינט דאָס נאָך נישט אַז איר מעגט שרייבן קעגן זיי . ווען איר וואָלט געווען כאָטש עלטער פון זיי וואָלט איך נאָך פאַרשטאַנען , אָבער איר זענט דאָך יונגער פון זיי ? Natural Selection Foods , די קאַליפֿאָרניע ־ פֿירמע , וואָס באַאַרבעט און פּאַקט אײַן דעם שפּינאַט און איז איצט דער פֿאָקוס פֿון דער אויספֿאָרשונג , האָט מיטוואָך געמאָלדן , אַז אַן אומאָפּהענגיקע לאַבאָראַטאָריע האָט בײַ זיי נישט געפֿונען קיין סימן פֿון אָנשטעקונג . זיינע נסיעות און וואס עס איז אריבער אויף אים האט ער זעלבסט געשריבן אין זיינע צוויי קונטרסים וואס הייסן " מעגל טוב " צוויי חלקים . אונזערע אלע דיבורים וועגן התכללות בו ית ' , וועגן זיין איינס מיט אים כביכול , האבן מיר געשריבן זייער זייער בקיצור , און די שרידי הדור וואס זוכן שלימות , דארפן פארדעם א ברייטערער ערקלערונג . און מיר זענען נאר געקומען אנטפלעקן א קליין פונק פון דעם גרויסן ליכט , אור האמונה , מתיקות זכרו יתברך , ווי חז " ל זאגן , הציץ עליו בעל הבירה וד " ל . נטט קאָממוניקאַטיאָנס ( נטט קאָם ) נעכטן , פֿאַר דינער און אינטערנאַציאָנאַלער געשעפט קאָמפּאַניעס , IP טעלעפאָנירן - באזירט " גלאבאלע IP קאָמוניקאַציע באַדינונגס , " אַנאַונסט איינער - האַלטן דיפּלוימאַנט . [ בילד פון די אנדערע , די גרעסערע בילד , דיטיילד דאַטן טישן , אאז " ו ו ; ווי אַ ערשטער שריט , דער ערשטער יאַפּאַניש טרעגער , דינער וואָיפּ באַדינונגס אין קאַנדזשאַנגקשאַן מיט די גלאבאלע IP טעלאַפאָוני דינסט געשפּרייט , דינער און פרעמד געשעפטן אַ סימלאַס " גלאבאלע IP קאָמוניקאַציע באַדינונגס געשפּרייט " צוגעשטעלט צו אָנהייבן יאנואר 12 . אינטערנאציאנאלע IP - וופּן דינסט " אַרקסטאַר גלאבאלע IP - וופּן " צו נוצן , ניט דורך אַ זיכער אינטערנעט קאָמוניקאַציע באַדינונגס צו פאַרשטיין IP געשפּרייט . מעייווער - לייאַם ווי גוט ווי יקסטענשאַנז צווישן מאַקאָטאָ טאָאָרו , נטט קאָם אָפפערס דינער וואָיפּ באַדינונגס אין קאָואַפּעריישאַן מיט דינער ? קאָממוניקאַטיאָן צווישן די מעייווער - לייאַם געשפּרייט נומער " + באַזע וואָקזאַל נומער " גרינג צו דערגרייכן . דאס אויך מדינה ? בעת מעייווער - לייאַם , וועט זייַן בארעכטיגט פֿאַר אַ פלאַך קורס פון קאָמוניקאַציע צווישן מעייווער - לייאַם געשפּרייט . דערצו , די מעייווער - לייאַם אָפאַסיז אין סדר צו מאַכן עפעקטיוו נוצן פון שאַפֿן פּבקס , אַ נייַ וואָיפּ גייטוויי ( גוו ) און די נויט צו גרייטן אַז טאָן ניט . די ערשט פּרייַז פון 11 , 000 ¥ / באַזע ? , מאַנטלי פּרייַז 4 , 000 ¥ / הוב ? אויך שטיצט די בעטן פון די היגע קראַנטקייַט . די דינסט געגנט פון 159 לענדער ( ווי פון סעפטעמבער 30 , 2010 ) . אין דער צוקונפֿט , באַדינונגס אַז צושטעלן נידעריק - פּרייַז , הויך קוואַליטעט פונדרויסנדיק און באַקומען רופט פון מעייווער - לייאַם , פּראַוויידינג וואָלקן - באזירט ユニファイドコミュニケーションサービス פאַרשידן קאָמוניקאַציע מכשירים צו צושטעלן סימלאַס ווערלדווייד קאָנטאַקט צענטער באַדינונגס ווי גוט ווי סאַאַס פּראָווידעס די טיפּ אַפּוינטמאַנט . [ אַרטיקלען ] נטט קאָממוניקאַטיאָנס נטט מזרח און מערב , דער גענעראַל אַבאָנענט ליניע פּראַספּעקץ פֿאַר מיגראַטיאָן צו IP נעטוואָרקס אַנאַונסט נעק , די פיינאַסט האָטעל קייטן אין ינדיאַ אָרדערס IP פאָון סיסטעם אָקי , " יטו - ג ינטעראָפּ " אין יפּטוו ינטעראָפּעראַביליטי טעסטינג געשעעניש " ה . 721 - געהאָרכיק סערווירער " אָנטייל אין נטט געשעפט בריפינג פּוראַראַגאַ רגע העלפט ! בס - האַנדל אַנטוויקלונג באַדינונגס , און IP ריטראַנזמישאַן פון . די פּיעסע האָט רעזשיסירט דזשאָו בראַנ ­ קאַטאָ , פֿונעם " פּענגווין ־ טעאַטער , " וואָס פֿאַר אים איז אַ ייִדישע טעמע נישט קיין נײַעס . ער שטעלט אַ סך מאָל אין זײַן טעאַטער פֿאָרשטעלונגען אויף ייִדי ­ שע טעמעס . ער האָט מיט גרויס מי און פֿאַרשטענדעניש רעזשיסירט די פּיעסע , אַזוי אַז עס קומט אים אַ יישר ־ כּוח . די דרײַ אַרטיסטן האָבן זיך שטאַרק אויסגעצייכנט אין זייערע ראָלעס , דער עיקר , אַניטאַ קיל , אַ וועטעראַן ־ אַקטריסע מיט סטאַזש , קען אַ נישקשהדיקן ייִדיש און נישט איין מאָל האָב איך זי געזען שפּילן אין פֿאָר ­ שטע ­ לונגען אויף ייִדישע טעמעס . זי האָט אַפֿילו געשפּילט אין איינער פֿון מײַנע פּיעסעס " נאָבל ־ לאַורעאַט - מיסטער זינגער און זײַנע שדים , " אַ פּיעסע , וועלכע האָט גע ­ האַט צו טאָן מיטן לעבן און שאַפֿן און די לעצטע טעג פֿון יצחק באַשעוויס ־ זינ ­ גערן . דאָרט האָט זיך אַניטאַ קיל אויך אויס ­ געצייכנט אין איר ראָלע . צוויי אַקאַדעמישע קאָנפֿערענצן , וואָס זײַנען פֿאָרגעקומען אין מיט ־ אָקטאָבער אין שמעון ־ דובנאָוו ־ אינסטיטוט אין לײַפּציג און אינעם ייִדישן מוזיי אין בערלין , קאָנען דינען ווי אַ באַווײַז פֿונעם וואַקסנדיקן חשיבֿות פֿון דײַטשלאַנד אויף דער וועלט ־ בינע פֿון ייִדישע לימודים . דער פּרעפֿיקס " טראַנס ־ " אין פֿאַרשידענע קאָמבינאַציעס האָט בולט פֿיגורירט אין די טיטלען פֿון ביידע קאָנפֿערענצן , וואָס שפּיגלט אָפּ דעם הײַנטיקן אַקאַדעמישן פֿאָקוס אויף די פּראָצעסן פֿון איבערגאַנג , איבערגעבן און איבערזעצן . - אַ שיינעם דאַנק , - האָט ער אַ זאָג געטאָן מיט אַן איראָנישן שמייכל . איך בין אײַך מוחל די דאָזיקע " פּריווילעגיעס " . איך וואָלט בעסער געוואָלט , אַז איך און מײַנע קינדער זאָלן נישט דאַרפֿן אָנקומען צו אַזעלכע פּריווילעגיעס און זאָלן מיר בעסער פֿילן די מאָטיוואַציע און די נויטווענדיקייט צו דינען דער מדינה , און זאָלן מיר געניסן פֿון די זעלבע רעכט צוגלײַך מיט די ייִדן , וואָס קומען אַהער פֿון דער פֿרעמד . איך בין דאָ אַ תּושבֿ שוין מער ווי פֿון צען דורות , אָבער מײַנע קינדער וואָס לערנען אין אַ פֿאַרנאַכלעסיקטן בנין פֿון אַ מיטלשול אין מײַן ייִשובֿ , וועלן נישט קענען אָנקומען אויף קיין מלוכישן פּאָסטן . און ווען איך קום אַהיים פֿון דער אַרבעט , וואָס איך האָב געהאַט דאָס מזל צו באַקומען ווי אַ געניטער מעכאַניקער בײַ אַ ייִדישן באַלעבאָס , באַגעגנט מיך אין מײַן ייִשובֿ דער שטינקענדיקער ריח פֿון דעם אָנגעלייגטן מיסט , ווײַל די מוניציפּאַלע אַרבעטער שטרײַקן שוין דרײַ חדשים און רייניקן נישט אָפּ דאָס מיסט , זיי האָבן שוין מער ווי אַ יאָר נישט באַקומען זייער געהאַלט . איבער 50 פּראָצענט פֿון די אײַנוווינער זײַנען אַרבעטלאָז . די אַראַבישע מוניציפּאַליטעטן קריגן פֿון דער רעגירונג נאָר אַ פֿינפֿטל צו דעקן זייערע מוניציפּאַלע הוצאָות , אין פֿאַרגלײַך מיט די ייִדישע אאַז ״ וו . , און נאָכן רעקוויזירן די לאַנדווירטשאַפֿטלעכע באָדנס פֿון די אײַנוווינער דערלויבט נישט די רעגירונג צו בויען פֿאַר די קינדער קיין וווינונגען אין דער וואַקסנדיקער ענגשאַפֿט פֿון דעם ייִשובֿ . . . . נעמען זיי די אויגן אין די הענט אַרײַן , זעען זיי אַ גרויסע ליכטיקע בין שווימט אין אַ רויטן טײַך . אין אַ יאָר אַרום האָט אַבֿרהם באַקומען דעם דיפּלאָם פֿון אַ " טעכנאָלאָג פֿון ניי ־ אינדוסטריע " . דער נאַטשאַלניק פֿונעם קאַדרען ־ אָפּטייל האָט פֿאַרשריבן אין אַבֿרהמס אַרבעטס ־ קאַרטל אין דער שורה בילדונג : " ספּעציעלע מיטל ־ בילדונג " . סאַווידזשיז מאָאָקאַה לאַקאַה העעקעע , איר וויסן איר ווילן צו ליי מיר . דורכגיין די פּאָי מאַהאַללאָ . דרייען די פייַל , מענטשן ! צי הייסט עס , אַז באַראַק אָבאַמאַ וועט סוף - כּל - סוף איבעריאָגן קלינטאָנען ? בפֿרט נאָך אַז ער האָט ניט אונטערגעהאַלטן די מלחמה אין איראַק . אָבער זײַן הצלחה איז אויך ניט קלאָר . און ניט נאָר , ווײַל גאָר ניט אַלע וועלן זײַן גרייט צו שטימען פֿאַר אַ ניט - ווײַסן פּרעזידענט . ס ׳ איז וויכטיק , אַז פּונקט ווי הילאַרי קלינטאָן , איז באַראַק אָבאַמאַ אַ סענאַטאָר . דאָס הייסט אַז ער געהערט צו דער קאַטעגאָריע פּאָליטיקער , וואָס קענען זייער גוט רעדן וועגן אָנגעווייטיקטע ענינים , אָבער האָבן ניט קיין דערפֿאַרונג אין אָנפֿירן מיט עפּעס , וואָס איז גרעסער פֿון זייער אייגענער משפּחה צי פֿון אַ גרופּע עצה - געבערס . צום סאַמע סוף פֿון זײַן בוך דערמאָנט אונדז יהודה באַוער , אַז בערך יעדער פֿינפֿטער ייִד , וואָס איז אומגעקומען בעתן חורבן , איז געווען פֿון אַ שטעטל אין מערבֿ ־ אוקראַיִנע אָדער מערבֿ ־ ווײַסרוסלאַנד . אויף פּויליש רופֿט מען דעם דאָזיקן שטח " קרעסי " - ראַנדן . היסטאָריש איז דאָס געווען אַ מין " צווישנלאַנד " מיט אַ געמישטער באַפֿעלקערונג , צעטיילט לויט די עטנישע , רעליגיעזע און פּאָליטישע גרענעצן . צוויי אָקופּאַציעס , די סאָוועטישע אין 1939 און די דײַטשישע אין 1941 , האָבן נאָך מער פֿאַרשאַרפֿט די אינעווייניקסטע קאָנפֿליקטן און סתּירות , און די ייִדישע באַפֿעלקערונג איז געוואָרן דער הויפּט ־ קרבן פֿון דער טראַגישער געשיכטע . האָפֿמאַנס טעזיס , אַז דער ענין ישו און קריסטנטום האָט געשפּילט אַ צענטראַלע ראָלע אין דער אַנטוויקלונג פֿון ייִדישן מאָדערניזם , וועט האָבן אַ גרויסע השפּעה אויף די צוקונפֿטיקע קאָנצעפּציעס פֿון ייִדישער קולטור . דאָס בוך באַגרענעצט זיך מיט דער ייִדישער קולטורעלער און אידעאָלאָגישער סבֿיבֿה און באַהאַנדלט ניט די פֿראַגע פֿון דרויסנדיקע השפּעות , ווי עס געהער צו זײַן . מען קאָן בקיצור אָפּמערקטן בלויז עטלעכע אַזעלכע פֿאַלן , וועלכע האָבן צו טאָן מיט דער מיטצײַטלערישער רוסישער קולטור . די " גאָט ־ זוכערישע " ־ באַוועגונג אין דער סבֿיבֿה פֿון דער לינקער רוסישער אינטעליגענץ האָט געלאָזט אַ שטעמפּל אויף די פּאָזיציעס סײַ פֿון אַנ ־ סקי און סײַ פֿון זשיטלאָווסקי אין זייער סיכסוך אַרום דער " צלם ־ פֿראַגע " ; לעאָניד אַנדרעעווס מעשׂיות האָבן געהאַט אַ השפּעה סײַ אויף ל . שאַפּיראָ און סײַ אויף ברענערן , בעת אַנדרעעווס ראַדיקאַלע רעוויזיע פֿון דעם יעוואַנגעליזם האָט באַווירקט די ייִדישע עקספּרעסיאָניסטן . און מען טאָר אַוודאי ניט פֿאַרגעסן אין אַזעלכע חשובֿע לערער פֿון דעם אייראָפּעיִשן מאָדערניזם , ווי דאָסטאָיעווסקי און ניטשע ( וואָס זשיטלאָווסקי האָט אים איבערגעזעצט אויף ייִדיש ) . אָבער דאָס איז שוין אַ טעמע פֿאַר ווײַטערדיקע פֿאָרשונגען . די וואָך קומט פֿאָר די ניו ־ יאָרקער פּרע ­ מיערע פֿון אַן איטאַליענישן דאָקומענטאַר ־ פֿילם " די נסיעה פֿון פּרימאָ לוי " ( Primo Levi ' s Journey ) ; אַ פֿילם פֿאַרענדיקט אין 2006 , וואָס מע האָט שוין געוויזן אין אַ צאָל אייראָפּעיִשע שטעט , אָבער נאָך נישט , זעט אויס , אין אַמעריקע .

Download XMLDownload text