EN | ES |

yid-37

yid-37


Javascript seems to be turned off, or there was a communication error. Turn on Javascript for more display options.

12 ווערטל פאַרצווייפלט ווייַל נאָך אונדזער טאָץ גיין שלעכט האַרץ און סילעקטיוואַטי ביקאַמז : די גאַנצע מעשׂה מיטן קאָנצערט האָט אָנגעהויבן אויסזען ווי אַ געהיים ־ אָפּעראַציע , אָנגעפֿירט פֿון " מוסד " . אַ זשורנאַליסט טאָר אָבער נישט פֿאַרלירן קיין האָפֿענונג . ממש אין לעצטן מאָמענט האָב איך באַקומען דורך דער בליץ ־ פּאָסט אַ מעלדונג , אַז דער אָרקעסטער שפּילט אין אַ קלענערן " עליס טאַלי האָל " , און אַז פֿאַר מיר זײַנען איבערגעלאָזט צוויי בילעטן . לכּבֿוד דעם הונדערטסטן יאָרצײַט פֿון ייִדישן מוזיק ־ גאָון מאַהלער קומט פֿאָר אין פּאַריזער מוזיי " אָרס " אַ גרויסע אויסשטעלונג אים געווידמעט . מיט דער הילף פֿון מאָלערײַ און צייכענונג , סקולפּטור און פֿאָטאָ , פֿון מאַנוסקריפּטן - ליטעראַרישע און מוזיקאַלישע - אַלץ באַגלייט מיט קאָנצערטן פֿון מאַהלערס שאַפֿונגען , ווערט דעם באַזוכער דערלאַנגט אַ בילד פֿון לעבן און שאַפֿן פֿון דעם דאָזיקן גרויסן מוזיק ־ שאַפֿער . 100 יאָר נאָך מאַהלערס טויט , ווען די מוזיק ־ פֿאָרשונג טוט אין אים אײַנזען אַ זעלטענעם גאָון פֿון אַ סימפֿאָניסט , האָט מען אין גאַנצן פֿאַרגעסן זײַן רײַך מוזיקאַליש לעבן : מען האָט פֿאַרגעסן , אַז מאַהלער איז געווען אַ וווּנדערלעכער דיריגענט און געשטאַנען אין שפּיץ פֿון די סאַמע באַרימטסטע אָרקעסטערס פֿון זײַן צײַט . מען האָט אויך פֿאַרגעסן , אַז פּאַראַלעל צו דער ־ אָ טעטיקייט האָט מאַהלער , אַ לעבן ־ לאַנג אָנגעפֿירט מיט אָפּעראַ ־ טעאַטערס און אײַנגעפֿירט דאָרט אַן איבערקערעניש בײַם שטעלן אַן אָפּעראַ ־ ווערק . אָבער די ייִדישע מינהגים , וואָס די משפּחה היט אין דער היים , האָבן ניט קיין אינהאַלט , וואָס מען קאָן דערקלערן מיט ווערטער . אויף פּסח מאַכט מען אַ סעודה , אָבער קיין הגדה לייענט מען נישט . עס איז פֿאַרבליבן בלויז איין און איינציקער מינהג בײַם סדר - דאָס אָפּהיטן פֿונעם אַפֿיקומן - ווײַל אַזוי האָבן די טאַטע ־ מאַמע געטאָן אין זייערע קינדער ־ יאָרן . יום ־ כּיפּור פֿלעגן די עלטערן גיין אין שיל , און די קינדער זײַנען געגאַנגען אין שול אָנגעטאָן אין זייערע בעסטע קליידער . די אַנדערע יום ־ טובֿים האָט מען געפֿײַערט אין דער היימישער סבֿיבֿה מיט געהעריקע מאכלים ׃ האָמענטאַשן אויף פּורים , עפּל מיט האָניק אויף ראָש ־ השנה . דאָס הייסט , אַז דווקא יוספֿס גײַסטיקע מעלות און דערהויבנקייט האָבן געשאַפֿן אַ מצבֿ , וואָס האָט ווי אונטערגעשטראָכן אַז די ברידער פֿירן זיך ( לגבי יוספֿן ) נישט אַזוי פֿײַן . ס ׳ האִט נישט לאַנג געדויערט און ס ׳ איז באַוווּסט געוואָרן , אַז דער גאָמבע ־ וואַרפֿער איז געווען דער ײִדישיער בחור ברוך שולמאַן , אַ מיטגליד פֿון דער " באָייּוווקע " בײַ דער " פּ . פּ . ס . " , די פּוילישע סאָציאַליסטישע פּאַרטײ . ער האָט געהאַט געטראָגן די פֿאַרשטעלטע באָמבע נאָכגעהאַנגען אויף דער ברוסט , און אים האָט זיך אײַנגעגעבן , טראָץ די פּאַטרול ־ סאָלדאַטן , צוצוקומען ביז צום ראָג מאַרשאַלקאָווסקע און שווענטאָקזשיסקע , וווי קאָנסטאַנטינאָוו האָט פּאַטרולירט . די קראַפֿט טון דער באָמבע איז געווען אַזוי שטאַרק , אַז קאָנסטאַנטינאָוו איז אויגנבליקלעך צעריסן געוואָרן , און שטיקער פֿון זײַן קערפּער האָט מען געפֿונען הענגען אויף די אַרומיקע באַלקאָנען און געזימסן פֿון די הײַזער . די צאָל מענטשן , וואָס . זענען צוזאַמען מיט אים געהרגעט געוואָרן וואָלט געווען אַ סך גרעסער , ווען נישט די פֿאָרזיכט מיטלען , וואָס די אָנפֿאַלער האָבן אָנגענומען : פֿאַר דער באַשטימטער צײַט , האָבן אין פֿאַרשידענע גאַסן יונגע לײַט זיך געמאַכט חלשן און זיך געוואָרפֿן אויף די שינעס , כּדי אָפּצוהאַלטן די טראַמווײַען נישט צוצופֿאָרן נאָענט צו דער מאַרשאַלקאָווסקע ־ גאַס . אַנטאָן און אַרינאַ טשעלאַרו האָבן אײַנגעשלאָסן אין זייער בוך קלוגע אַפֿאָריזמען פֿון באַקאַנטע פּערזענלעכקייטן , וואָס דערהייבן די פֿאָלקסטימלעכע מעשׂיות פֿון די כעלעמער פּראָסטאַקעס . אָט זײַנען עטלעכע פֿון די קלוגע אויסדרוקן : 37 . דײַן טאַטע וויל נדן ( איך האָב שוין ניט קיין כּוח בײַ דער אַרבעט איינצוזיצן ) אָבער רעטשיצע איז קיין מאָל ניט געווען אַזוי חשובֿ ווי פּינסק , און האָט אַפֿילו ניט זוכה געווען צו האָבן אַן אייגענעם אַרטיקל אין דער נײַער ייִוואָ ־ ענציקלאָפּעדיע " ייִדן אין מיזרח ־ אייראָפּע " . איז מיט וואָס זשע איז זי אינטערעסאַנט פֿאַרן אַלגעמיינעם לייענער , וואָס האָט ניט קיין פּערזענלעכן שײַכות צו דער שטאָט ? דאַכט זיך , דווקא מיט דעם , וואָס די שטאָט פֿאַרנעמט דעם אייגנאַרטיקן מצבֿ צווישן לענדער און קולטורן . אַ קהילה אויף דעם מיזרח ־ דרומדיקן ראַנד פֿון דער אַמאָליקער ליטוואַקישער וועלט , איז רעטשיצע פֿון תּמיד אָן געשטאַנען אין נאָענטע קאָנטאַקטן מיט אוקראַיִנע . דער טײַך דניעפּער האָט פֿאַרבונדן רעטשיצע מיט קיִעוו און דרום . אין די אַנדערע אַספּעקטן פֿונעם לעבן , אַחוץ חשבונות , זענען פּיראַהאַ גאַנץ אַ קלוג , לאָגיש פֿאָלק . ווען עווערעט האָט אָנגעהויבן פֿירן מיסיאָנערישע דיסקוסיעס מיטן שבֿט , האָט ער זיך אָנגעטראָפֿן אויף שאַרפֿע קעגן - אַרגומענטן . צום סוף , האָבן די פּיראַהאַ - לײַט איבערגערעדט דעם מיסיאָנער צו פֿאַרלאָזן זײַן קריסטלעכע רעליגיע ! עווערעטס ווײַב , אַ " פֿאַרברענטע " קריסטלעכע , האָט נישט געקענט " אײַנשלינגען " דעם פֿאַקט , אַז איר מאַן איז געוואָרן אויס קריסט , און האָט זיך מיט אים געגט . הײַנט איז עווערעט אַ וועלטלעכער אַנטראָפּאָלאָג און לינגוויסט , אַ קריטיקער פֿון נועם כאָמסקיס היפּאָטעז פֿון " אַלגעמיינער גראַמאַטיק " . איין מאָל האָט ער געהערט ווי זײַן לערערין האָט באַמערקט צו זײַן חבֿר אין קלאַס : " ווי קענסטו זיך חבֿרן מיט דעם דאָ ­ זיקן דײַטש ? " - אָנווײַזנדיק אויף אים . ער איז געווען דערשטוינט דאָס צו הערן . קומענ ­ דיק אַהיים האָט ער עס דערציילט זײַן באָבען . א גלייַכגילטיק עסצימער איז אַ גרויס באַנד , מיט Windows אַז מעסטן די גאנצע אַכט מעטער הייך . טישן וואָס פאַרנעמען צוויי לעוועלס אַנטקעגנשטעלנ זיך די גרויס גלייזד מויער מיט די הויפּט ספּיישאַל אָרגאַניזאַציע דירעקטעד צו דער ים . אַ שריט - אַראָפּ טעראַסע אַרויס האלט די מיינונג אַנאַבסטראַקטיד בשעת נאַטירלעך מאַטעריאַלס און ליכט פארבן ין פאַרייניקן די ינלענדיש און יקסטיריער ינווייראַנמאַנץ . מיט דעם וועט אויסגעמיטן ווערן די מעגלעכקייט , אַז אַכמאַדינעדזשאַד זאָל באַזאָרגן די טעראָריסטישע אָרגאַניזאַציעס מיט מאַטעריאַלן צו בויען שמוציקע באָמבעס , און דאָס ייִדישע פֿאָלק וועט אויסמײַדן אַ צווייטן חורבן , מיט וועלכן עס סטראַשעט אַכמאַדינעדזשאַד . נישט געקוקט אויף דער אַנטדעקונג פֿון אירע אַטאָמישע מעגלעכקייטן , דורכן שפּיאָן מרדכי וואַנונו , וועלכער האָט פּובליקירט בילדער פֿון ישׂראלס אַטאָמישן רעאַקטאָר אין דימונה , האָט ישׂראל נישט מודה געווען , אַז זי פֿאַרמאָגט אַטאָמיש געווער און האָט אָפֿיציעל זיך באַנוגנט מיט אַ דערקלערונג , אַז זי וועט נישט זײַן די ערשטע , וואָס וועט אַרײַנברענגען אַטאָמיש געווער אין מיטעלן מיזרח . " ביסט זיכער , אַז דו ביסט אין ריכטיקן קלאַס ? צו וואָס ווילסטו זיך לערנען ייִדיש ? וואָס פֿאַר אַן אינטערעס האָט פֿאַר דיר די שפּראַך , וואָס פֿון דעם ווי דו זעסט אויס איז קלאָר פֿאַר אַלע צו זען אַז דו ביסט פֿון אַפֿריקאַנעם אָפּשטאַם . דו טונקל ־ הויטיקער , דיקע ליפּן און געקרײַזלטע האָר . נאָר וואַרט אַ ווײַלע . דײַנע האָר זײַנען נישט געקרײַזלט . המ . . . אָבער ביסט נאָך אַלץ שוואַרץ . און ווידער אַ מאָל פֿאַר וואָס בין איך דאָ ? " יהודה סאָלאָמאַן איז איצט בלויז 50 יאָר אַלט . ער איז עולה געווען קיין ישׂראל מיט זײַן משפּחה פֿון רומעניע , ווען ער איז געווען בלויז 10 יאָר אַלט . ער איז אויסגעוואַקסן אין אַ טראַדיציאָנעלער היים , באַקומען אַ רעליגיעזע דערציִונג און אויסשולונג ווי אַ ציינטעכניקער . ווי עס האָבן געזאָגט די חז ״ ל , האָט דער משכּן " געטראָגן זײַנע טרעגער " ; פּונקט אַזוי , ווי דער גרויסער חסידישער צדיק , רבי יעקבֿ - יוסף פֿון פּאָלאָנע , האָט דערקלערט אין זײַן ספֿר " תּולדות יעקבֿ יוסף " אויף דער פּרשה , הייבן די " פּשוטע " מענטשן אויף די , וואָס געפֿינען זיך אינעם " צענטער " פֿון דער געזעלשאַפֿט - און פֿאַרקערט . ווי עס האָט געשריבן הרבֿ קלונימוס שפּיראָ , דער פּיאַסעצנער רבי , איז " דאָרט , וווּ עס ווערט אַנטפּלעקט הייליקייט , איז נישטאָ קיין אָרט פֿאַר מאַכט און כּיבודים " . אין אַ גײַסטיק - באַלויכטענער גע ­ זעלשאַפֿט " הייבט " יעדער מענטש אויף די אַנדערע , בגשמיות און ברוחניות , אָן קיין באַשטימטע היעראַרכיעס . ס ' איז געווען אַ צײַט אין די 1990ער יאָרן , ווען דײַטשלאַנד איז געווען דאָס איינציקע אָרט , וווּ קלעזמאָרים האָבן געקענט גענוג פֿאַרדינען אויף צו לעבן . צו גלײַך מיט די פֿאָרשטעלונגען און קאָנצערטן דאָרטן פֿון אַמעריקאַנער , אייראָפּעיִשע , און בפֿרט דײַטשישע קלעזמאָרים , איז געוואַקסן דער אינטערעס צו דער פֿאָלקסמוזיק אויך אין דער אַקאַדעמישער וועלט . יואל רובין און ריטאַ אוטענס האָבן אַנאַליזירט די מוזיק אין אירע אַלטע און נײַע קאָנטעקסטן אין זייערע פֿאַרשיידענע אַרטיקלען אויף דײַטש . די צוויי פֿאָרשער האָבן אַרויסגעגעבן דאָס בוך " קלעזמער מוזיק " אין 1999 . אין דײַטשלאַנד האָט מען זיך אינטערעסירט אויך מיט די ייִדישע פֿאָלקסלידער , און מיר האָבן שוין געשריבן וועגן דעם ריזיקן פּראָיעקט אַרויסצוגעבן די פֿעלד ־ רעקאָרדירונגען פֿון דער סאָוועטישער עטנאָמוזיקאָליגין סאָפֿיאַ מגיד , וואָס מיט אים האָט אָנגעפֿירט פּראָפֿ ׳ עלווירע גראָזינגער בײַם פּאָטסדאַמער אוניווערסיטעט . פֿון דעם פּראָיעקט איז אַרויס אַ גראָבע זאַמלונג לידער , מיט אַ קאָמפּאַקטל פֿון די אָריגינעלע אַלטע פֿעלד ־ רעקאָרדירונגען . « שאָקקער כערבאַל קטורת דאַרפֿן ריסעלערז לאָואַסט פּרייַז געראַנטיד ! ! ! ! | אַמייזינג סעלינג פּראָדוקט ( ספּאָרץ ניטש - פאָאָטוועאַר ) » די נײַעס וועגן וואַראָנקערס הצלחה אין דער שול איז הײַנט גוט פֿאַרשפּרייט בײַ דער פֿירערשאַפֿט פֿון דער ניו ־ יאָרקער שול ־ סיסטעם , און פֿאַראַיאָרן האָט מען אים אָנגענומען אין דער Cahn Fellowship , אַ פּראָגראַם בײַם לערער ־ קאָלעדזש פֿון קאָלאָמביע ־ אוניווערסיטעט , וואָס טרענירט אויסערגעוויינטלעכע שול ־ דירעקטאָרן . קיין קעשענעוו קומט מײַזענבערג זייער אָפֿט . מע קאָן עס אַוודאי פֿאַרשטיין , עס איז דאָך די שטאָט פֿון זײַן קינדהייט און יוגנט . אין קעשענעוו לעבט ביז הײַנט זײַן אַלטע לערערין , לודמילאַ וואַווערקאָ , וואָס יעדע באַגעגעניש מיט איר איז זייער רירנדיק . דאָ , אויפֿן קעשענעווער בית ־ עולם ליגט זײַן מאַמע , און דאָס ערשטע אָרט וואָס ער באַזוכט בײַ זײַן יעדן קומען , איז דער קבֿר פֿון אַדע מײַזענבערג . אין די אָנהייב 1980ער האָט ער אילוסטרירט די ווערק פֿון טאָלסטוי , גאָרקי , שעקספּיר , ווי אויך די " געשיכטעס פֿון 1001 נאַכט " . דווקא בײַ דער אַרבעט האָט ער געהאַט די מעגלעכקייט צו אַנטפּלעקן זײַן טאַלאַנט אין פֿאַרשידענע סטילן , זשאַנערס , ריכטונגען ; מיט איין וואָרט , די קלאַסישע ליטעראַטור האָט געלייגט אַן יסוד פֿון זײַן אייגענער קינסטלערישער אינדיווידואַליטעט . איך געארבעט מיט יפידער אַ ביסל און פיגיערד אויס אַז צו מאַכן עס אַרבעט פֿאַר מיר איך געהאט צו אַנלאָוד מיין עף - זיכער אינטערנעץ זיכערהייַט און עס געארבעט נאָר פייַן . איך האב געוויינט עס אַ ביסל צייט צו באַקומען סאָפטווער דערלויבעניש שליסלען פון וק פּערמאָושאַנז ווען אנדערע פּראָקסיס האט ניט אַנדערש . WASD לתנועה , עכבר לירי , QE למעבר בין נשקים , R לטעינה , F לתיקון מחסומים מאולתרים , רווח למסך חנות . נעכטן אָוונט האָב איך זיך געטראָפֿן מיט אייניקע פֿון די דאָזיקע פּליטים . זיי האָבן מיר דערציילט אַז אין תּל ־ אָבֿיבֿ , ווײַט פֿון שׂדרות , וווּ עס איז רויִק , וווּ עס דראָען ניט די מערדערלעכע " קאַסאַם " ־ ראַקעטן , האָבן זיי פֿרײַ אָפּגעאָטעמט . זיי זענען געשלאָפֿן עטלעכע נעכט אָן שרעק און אָן פּחד , זיי האָבן אַנטשפּאַנט זייערע אָנגע ­ שטרענגטע נערוון און וועלן זײַן גרייט צוריקקערן זיך צו זייערע היימען , אין דעם " גיהנום " פֿון שׂדרות . נאָך זיי וועלן קומען אַנדערע פּליטים , צו פֿאַרנעמען זייערע פּלע ­ צער אין " גײַדאַמאַקס געצעלט " . « | האַפּפּיסאַד - ווי איך ליבע דעם אָרט » די טרויער ־ אונטערנעמונגען זײַנען פּלאַנירט געוואָרן פֿון די הויכע רעגירונג ־ פֿענצטער . אַלעקסאַנדער לוקאַשענקאָ גופֿא , דער פּרעזידענט פֿון ווײַסרוסלאַנד , האָט אָפּגעהאַלטן אַ רעדע בעת דער טרויער ־ אַקאַדעמיע בײַם דערעפֿענען דעם מעמאָריאַל ־ קאָמפּלעקס " יאַמאַ " ( גרוב " ) . " אין די ביטערע מינוטן פֿון אונדזער אַלגעמיינעם טרויער , ווענד איך זיך אין געדאַנק צום ליכטיקן אָנדענק פֿון יעדן קרבן , אומגעבראַכט פֿון די נאַצישע הענט - צו די שווײַגנדיקע שאָטנס פֿון פֿרויען , מענער , אַלטע און קינדער , וועלכע רינגלען אונדז דאָ אַרום אומזיכטיקערהייט , און איך זאָג זיי פֿעסט : ׳ קיין מאָל מער ניט ! קיין מאָל טאָר זיך נישט איבערחזרן דאָס ווילדע , וואָס די פֿאַשיסטן האָבן געטאָן , קיין מאָל טאָרן נישט נעמען די אויבערהאַנט די אידעען פֿון קסענאָפֿאָביע און נאַציאָנאַלער אומגערעכטיקייט ׳ " . לעצטנס איז אַוועק אין דער אייביקייט דער באַרימטער האָליוווּדער רעזשיסאָר סידני לומעט . ער האָט זיך דאָראָבעט צו אַ גלענצנדיקער קאַריערע צוליב זײַן העכסט אָנערקענטן טאַלאַנט בײַם רעזשיסירן די באַרימטסטע פֿילמען וואָס זײַנען אַרויס פֿון דער פֿילם ־ בראַנזשע וואָס רופֿט זיך " האָליוווּד . " איז ווי אַזוי פֿאַרוואַנדלט זיך אַזאַ קריסט מיט אַזאַ נאָמען ווי קריסטאָפֿער אין אַ נאָמען ווי ישׂראל ? אין דעם טאַקע באַשטייט די גאַנצע פּיעסע , וווּ דער עולם האַלט זיך ממש בײַ די זײַטן . מ ׳ כאָכאָטשעט אויף אַלע לעפֿצן , מ ׳ קײַכט מיט טרערן , מ ׳ פֿאַרגייט אין אַן אויסבראָך פֿון געלעכטער ביז מ ׳ קען זיך שוין נישט אײַנהאַלטן און רעזיגנירן צו אַ מאָמענט וווּ דער אַקטיאָר נעמט איבער און איר פֿאָלגט נאָך אַ יעדן ריר זײַנעם . איז ווי קומט צו אַזאַ גוי דער געדאַנק זיך מגייר צו זײַן ? קודם און צום אַלעם ערשטן דערוויסט מען זיך וואָס אַ גוי דאַרף אַלץ אויסשטיין כּדי צו ווערן אַ ייִד . באַשליסט ער צו ווערן פּאַני ־ בראַט מיט אַ ראַבײַ פֿון אַ רעפֿאָרעם ־ טעמפּל אין לאָס ־ אַנדזשעלעס . און כאָטש דער ראַבײַ רעדט אים אָפּ פֿון אַזאַ וואַזשנעם שריט , צוליב די צרות און לייד וואָס די ייִדן שטייען אויס , העלפֿט עס אים ווי אַ טויטן באַנקעס . קריס איז אײַנגעשפּאַרט . ער ענטפֿערט אויף די פֿינף פֿראַגעס וואָס מ ׳ שטעלט אים , און ער ענטפֿערט אויף אַלע פֿינף מיט אַ " יאָ ! " , נישט וויסנדיק גענוי וואָס עס מיינט צו זײַן געטרײַ און איבערגעגעבן צום כּלל ־ ישׂראל . הגם דאָס אויסערן ־ מיניסטעריום , ווי געזאָגט , איז נישט געווען צווישן די שותּפֿים פֿון די אָרגאַניזאַטאָרן , האָט דער אויסערן ־ מיניסטער , סערגיי לאַווראָוו , געהאַלטן פֿאַר נייטיק אויפֿצונעמען אייניקע געסט , פֿאַרשטייט זיך לויט זייער ביטע . מיט גאַסטפֿרײַנדלעכקייט שמט דאָך רוסלאַנד זינט קדמונים , בפֿרט אַזעלכע פֿײַנע געסט ! שפּעטער האָט דער מיניסטער דערקלערט , אַז די פּאַלעסטינער פֿירער האָט זיך אײַנגעגעבן צווישן זיך צונויפֿרעדן און דורכצופֿירן צוזאַמען די מוניציפּאַלע וואַלן אויפֿן מערבֿ ־ ברעג און אין עזה אין אָקטאָבער . מער פּרטים האָט לאַווראָוו נישט אַרויסגעבראַכט אויף אַ קול . דער אויטאָביאָגראַפֿישער זשאַנער פֿאַרנעמט דאָס צענטראַלע אָרט אין דער רוסיש ־ ייִדישער ליטעראַטור ( אויב האַלטן , אַז אַזאַ מין ליטעראַטור עקזיסטירט בכלל ) . דערבײַ דאַרף מען דעם דאָזיקן באַגריף פֿאַרשטיין אין אַ ברייטן זין , אַרײַננעמענדיק סײַ די ריינע אויטאָביאָגראַפֿיעס און זכרונות , אַזעלכע ווי " די נאָטיצן פֿון אַ ייִדן " פֿון גריגאָרי באָגראָוו אָדער " דאָס לעבנס ־ בוך " פֿון שמעון דובנאָוו , סײַ בעלעטריזירטע ווערק , וואָס באַזירן זיך אויף דער פּערזענלעכער דערפֿאַרונג - אַזעלכע ווי איסאַק באַבעלס " רײַט ־ אַרמיי " אָדער אַלעקסאַנדראַ ברושטיינס " דער שליאַך גייט ווײַטער " . ביי די פרומע קרייזן מעג א מאן טרענען נאר מיט זיין אייגנס פרוי . אבער לעצטנס האבן עטליכע רבנים פון די מזרחישע קרייזן ערלויבט זאלן בחורים מיט מיידלאך זיין צוזאמען סעקסואליש אויך איידער זייער חתונה אויב זייער פארבינדוג איז פעסט געשטעלט . די מזרחישע רבנים בריינגען א ראיה פון תנ " ך אז די יידישע קיסרים האבן געהאט פילגשים . אין יעדן שטעטל בײַם פֿאָטאָגראַפֿירן די שילן אַנטוויקלט זיך אַן " אַווענטורע " . די רומענער און ייִדן רעדן מיט איר , פֿאַרבעטן זי אַהיים , דערציילן פֿון דער געשיכטע . זי געדענקט ווי איין ייִד האָט איר דערקלערט , אַז ייִדיש איז ווי אַן " אייראָפּעיִשער העברעיִש " און דערציילט ווי בײַ זיי האָט מען אַפֿילו געדאַוונט אויף ייִדיש . ס ' איז אָבער אויך קלאָר , אַז די אייראָפּעיִשע פֿירער און פּרעזידענט אָבאַמע זײַנען נישט גרייט צו מאַכן אַ פּשרה און מאַכן ענדערונגען אין דער דאָזיקער פֿאָרמולע . נאָך מער , דער וויצע ־ פּרעזידענט דזשאָ בײַדען האָט אָפֿן געזאָגט בעת זײַן אויפֿטריט אויף דער AIPAC ־ קאָנפֿערענץ , אַז ישׂראל מוז אויפֿהערן צו בויען נײַע ייִשובֿים אויף די פּאַלעסטינער טעריטאָריעס און מוז " ליקווידירן די איצטיקע בלאָקפּאָסטנס , די פּאַלעסטינער זאָלן קאָנען זיך פֿרײַ באַוועגן " . ווען ס ' האָט אויסגעבראָכן די ערשטע וועלט - מלחמה , איז ער פרײַוויליק אַוועק אויפֿן פֿראָנט . אין אַ יאָר אַרום האָט מען אים אָבער דעמאָביליזירט ווי אַן אומ ­ טויגעוודיקער פֿאַר מיליטער - דינסט . דער ביטערער נסיון אין די אָקאָפּעס האָט אים אויסגעהיילט פֿון די גרויסגערמאַנישע נאַ ­ ציאָנאַליסטישע אידעען ; ער איז געוואָרן אַ מיטגליד אין דער אומאָפּהענגיקער סאָציאַל - דעמאָקראַטישער פּאַרטיי , געפֿירט צווישן די אַרבעטער די אַנטימיליטאַריסטישע פּראָפּאַגאַנדע , און אין יאָר 1917 האָט מען אים אַרעסטירט . בײַם בילד פֿון פּויפּסט פּיוס דעם 12טן אין היסטאָרישן מוזיי אין " יד ־ ושם " לייענען מיר דעם פֿאָלגנדיקן טעקסט : מיט אָט דער הבֿטחה האָט די מדינה זיך געעלטערט און דערנענטערט זיך שוין אָט ־ אָט צו דער פּענסיע - אָבער זי דערווײַטערט זיך אַלץ מער פֿון דעם אויסגעטרוימטן שלום . קיין איינע פֿון די 31 פֿריִערדיקע רעגירונגען , און צווישן זיי , די פֿריִערדיקע רעגירונג פֿון דעם איצטיקן פּרעמיער ־ מיניסטער , איז נישט געווען אַזוי פֿלײַסיק , אַזוי אינטענסיוו און ראַפֿינירט אין דער דערווײַטערונג ־ מלאָכה , ווי עס האָט שוין באַוויזן צו זײַן די איצטיקע , די 32סטע רעגירונג . אין דעם האַלבן יאָר זינט דער אַמעריקאַנער פּרעזידענט אָבאַמאַ האָט מצליח געווען אַרויסצופּרעסן פֿון נתניהוס מויל די זעקס פֿילדײַטיקע ווערטער ( אויף העברעיִש נאָר פֿיר ) : " צוויי מדינות פֿאַר די צוויי פֿעלקער " , דאָס הייסט , די הסכּמה אויף אַ פּאַלעסטינער מדינה נעבן דער ייִדישער . גאָר באַזונדערס האָט זיך צעפֿלאַקערט זײַן ענערגעטישע אַקטיוויטעט אין די קאַרגע דרײַ וואָכן זינט נתניהו האָט אָנגעזאָגט - און זײַן שותּף אהוד ברק האָט פֿאַראָרדנט - דאָס פֿאַרפֿרירן אויף צען חדשים דעם בוי אין די ייִדישע קאָלאָניעס אויף די באַזעצטע שטחים . * ד ״ ר יונתן דעקעל - חן איז אַ דאָצענט פֿון מאָדערנער געשיכטע אין העברעיִשן אוניווערסיטעט , ירושלים . אין 2005 איז אין פֿאַרלאַג פֿון יעלער אוניווערסיטעט אַרויס זײַן בוך Farming the Red Land : Jewish Agricultural Colonization and Local Soviet Power ( " אַקערנדיק די רויטע ערד : ייִדישע לאַנדווירטשאַפֿטלעכע קאָלאָניזאַציע און די פּראָווינציעלע סאָוועטישע מאַכט " . אַז די מנורה האָט פֿאַרמאָגט זיבן צווײַגן איז נישט קיין צופֿאַל . דער נומער זיבן איז אַ ציפֿער , וואָס האָט משפּיע געווען אויפֿן גאַנצן לעבן ־ שטייגער פֿונעם מענטש און ייִד - זיבן טעג אין וואָך ( שבת ) , זיבן וואָכן צווישן פּסח און שבֿועות , דאָס שמיטה ־ יאָר , אאַ ״ וו . די זיבן צווײַגן פֿון דער מנורה זענען גלײַך צו די קבליסטישע ספֿירות . די צווײַגן שטאַמען אַלע פֿון איין שורש , און דער מיטלסטער צווײַג איז דער שטאַרקסטער , דער וויכטיקסטער - ספֿירה תּפֿארת . דעם בוימל וואָס האַלט אונטער דאָס פֿײַער פֿון דער מנורה , האָבן די מקובלים אויסגעטײַטשט ווי דער אין ־ סוף , די נשמה וואָס שטראָמט דורך די ספֿירות . דורך דעם הימל בײַנאַכט איז אַ מלאך געפֿלויגן , און אַ ניגון אַ שטילן געצויגן . ס ׳ האָט די לבֿנה , די שטערן און די וואָלקנס פֿאַרקלערט זיך צום הייליקן ליד צוגעהערט . ינסטרוקטיאָנס צו קאָנטאַקט מיין מענטש ! : פּם [ פּריוואַטע מסג ] פורום : - שרייב מיד וואָס איז געגאנגען אויף און געבן יפּ / מאָד סערוואָס וועמענס קאַנסערנז - אויב פארשטאנען איר זענט שיקן צו די מאַשגיעך פון די ינפערנאָ , אַזאַ ווי : קאַרב , דער אַדמין פּאַראָל , יפּ און נעמען קולטור איז זיין - - מאַקס ווײַנרײַך , אין אַ בריוו אַבֿרהם סוצקעווערן דעם 30סטן יאַנואַר 1947 , איבערגעדרוקט אין גאָלדענע קייט 96 - 95 די טעאַטער ־ קריטיקער פֿון דער פֿרעמ ­ דער פּרעסע אין ישׂראל באַגעגענען זיך גאַנץ אָפֿט . מ ' טרעפֿט זיך , אָבער קיין חבֿרים זײַנען מיר נישט . גאַנץ זעלטן מאַכט מען אַ קאָמענטאַר נאָך אַ געוויסן ספּעקטאַקל , און אויב יאָ , איז עס אויך אויבערפֿלעכלעך , קיינער זאָל , חלילה , נישט צוגנבֿענען בײַם אַנדערן די טיפֿזיניקע אידעע , וואָס ער האָט נישט ווילנדיק אַרויסגעזאָגט . פֿון אַזוי פֿיל מאָל טרעפֿן זיך , פֿון אַזוי פֿיל פֿאָרן צוזאַמען אויף ווײַטע שטרעקעס , שאַפֿט זיך דאָך אַן אָנגעהעריקייט , קיין פֿרעמדע זײַנען מיר פֿאָרט נישט . באַגריסונג צו די PentaxForums . com מאַרקעטפּלאַסע פעעדבאַקק סיסטעם ! דאָ , איר וועט קענען צו קוק און בייַט באַמערקונגען מיט אנדערע פּלאַץ מיטגלידער פֿאַר מצליח מאַרק טראַנזאַקשאַנז . יעדער מיטגליד ס באַמערקונגען בלאַט איז צוטריטלעך פון זיין אָדער איר פּראָפיל ס סטאַטיסטיקס קוויטל . באַמערקונגען זאל זיין לינק גלייַך פון דעם בלאַט , כאָטש מיר רעקאָמענדירן איר טאָן אַזוי ניצן די לינק ביטנייַ אין יעדער מאַרקעטפּלאַסע פּאָסטן . אויב איר האט קיין שאלות , ביטע פּאָסטן אין די פּלאַץ הילף פורום . יאָ , איך רעד וועגן ייִדן , ווײַל אַרגענטינע איז נישט קיין אויסנאַם : ווי עס קריסטלט זיך , אַזוי ייִדלט זיך . ייִדן זײַנען אַ טייל פֿון דער אַרגענטינער באַפֿעלקערונג . און וואָס שייך דעם ייִדיש ־ קולטור ־ לעבן - ס ׳ איז נישטאָ קיין ייִדישע צײַטונג , די שפּאַנישע צײַטונגען וועגן ייִדישע ענינים זענען וואַסערדיקע , אַ טייל פֿון זיי קען מען פּשוט נישט נעמען אין האַנט אַרײַן . לעקציעס , רעפֿעראַטן , שרײַבערס פֿון אַרגענטינע קומען נישט אַרויף , די ייִדישע שול ווערט וואָס אַ מאָל מער אַ שול פֿאַר ייִדן ווי אַ ייִדישע שול . איך ווייס נישט , צי דו פֿאַרשטייסט דעם אונטערשייד . דאָס איז אַ שול , וווּ ייִדישע קינדערלעך ווערן געשיקט , צו זײַן אין אַ ייִדישער סבֿיבֿה , מען שפּילט ייִדישן טעניס , מען טאַנצט ייִדישע טענץ , אָבער מען רעדט וועגן " מאָזעסן " אויף ענגליש . אַפֿילו אויף ענגליש , נישט אויף שפּאַניש , ווײַל דער אינטערעס איז ענגליש . און , מע דאַרף אויך נישט פֿאַרגעסן , אַז אויך איינער פֿון זײַנע פֿאַרטרעטערס און פּאָטענציעלע יורשים , דער מיניסטער אָן אַ פּאָרטפֿעל חיים רמון , האָט זיך " אויסגעשלאָסן " פֿון זײַנע אַקטיווע פֿונקציעס צוליב דעם " פֿאַטאַלן קוש " , מיט וועלכן ער האָט מכבד געווען אַ סאָלדאַטקע אינעם טאָג ערבֿ דער לבֿנונישער מלחמה , וואָס צוליב איר , פֿאַקטיש , און נישט צוליב דער אַמאָליקער קאָרופּציע , צאָלט איצט אָלמערט דעם פּרײַז פֿון זײַן מאָראַלישן פּראָפֿיל און קאַריערע . אָבער חיים רמון איז נישט געקומען אין " קדימה " פֿון " ליכּוד " , נאָר גראָד צוזאַמען מיט שמעון פּערעסן און מיט דליה איציק פֿון דער " עבֿודה " - ווײַל " קדימה " איז אויפֿגעקומען אָן אַן אידעאָלאָגיע , אַזוי ווי " עבֿודה און " ליכּוד " , וועלכע האָבן זיך אויסגעליידיקט פֿון זייערע אידעאָלאָגישע מהותן . אין די 1960ער יאָרן , ווען קאַראַגאַנדאַ האָט זיך פֿאַרוואַנדלט אין אַ בליִענדיקער אינדוסטריעלער שטאָט , האָט זיך דאָרטן באַזעצט אַן אַנדער מין ייִדן : יונגע ספּעציאַליסטן און פֿרישע גראַדואַנטן , וועלכע האָבן ערשט געענדיקט דעם אינסטיטוט און באַקומען אַן אַרבעט אויף דער קאַזאַכסטאַנער רויערד . ווער די דאָזיקע " נאַציאָנאַלע פּאָליטישע טוער " זײַנען געווען איז גוט באַקאַנט , טאַקע דורך זייערע אייגענע קרימינעלע מעשׂים . באַזונדערס האָבן זיי זיך אויסגעטיילט אין אומברענגען די ייִדן ; אפֿשר נישט פּערזענלעך , נאָר דורך די באַפֿעלן פֿון סטעפּאַן באַנדערא און יעווגעני קאָנאָוואַלץ , וואָס זיי האָבן אונטערגעשריבן . אַזוי , למשל , זײַנען אונטער דער פֿירערשאַפֿט פֿון סימאָן פּעטלורע אומגעבראַכט געוואָרן אין די פּאָגראָמען פֿון 1919 , אַרום 50 טויזנט ייִדן . ס ׳ איז אינטערסאַנט , אַז אויף דער גרענעץ צווישן טיבעט און כינע , אין דער פּראָווינץ סיכואַן , לעבט טאַקע אַ באַרג - פֿאָלק טשיאַן אָדער טשיאַן - מין , וואָס האַלט זיך פֿאַר די אייניקלעך פֿון אַבֿרהם , און האָט אין זייער רע ­ ליגיע אַ סך עלעמענט , ענלעך צו ייִדישקייט פֿון תּנ ״ כישע צײַטן ; אַ טייל טשיאַן - לײַט , וואָס זייער באַפֿעלקערונג באַטרעפֿט הײַנט 250 טויזנט נפֿשות , זענען אויס ווי אַ סעמיטיש פֿאָלק . ס ' איז געווען , און צו מאָל בלײַבט נאָך , פֿאַרשפּרייט דער געדאַנק , אַז דער " פֿאָרווערטס " האָט פֿונקציאָנירט ווי אַ פּרימיטיווע צײַטונג , צוגעפּאַסט בלויז צום געשמאַק און ניוואָ פֿון " הערינג - ייִדענעס " , וועלכע האָבן זשעדנע געלייענט די האַרצרײַסנדיקע מעשׂיות פֿון " בינטל בריוו " . ווײַל איך לייען שוין יאָרנלאַנג די אַלטע נומערן פֿון דער צײַטונג , קען איך זאָגן , אַז דאָס איז ניט ריכטיק , צי לכל - הפּחות , ניט אין גאַנצן ריכטיק . אין אַב . קאַהאַנס רעצעפּט פֿון הצלחה זײַנען אַרײַן פֿאַרשיידענע קאָמפּאָנענטן , אַרײַנגערעכנט אַזעלכע , וואָס האָבן געקענט צוציִען אויך אַן אינטעלעקטועלן לייענער , דעם אַזוי - גערופֿענעם - " באַוווּסטזיניקן אַרבעטער " . איך רעד שוין ניט וועגן דעם " גאָר אינטעלעקטועלן " עולם , וואָס האָט געלייענט די ענגליש - שפּראַכיקע פּרעסע . אַזעלכע לײַט האָבן אויך געפֿונען אין " פֿאָרווערטס " אַ סך ספּעציפֿיש ־ ייִדישע מאַטעריאַלן , בפֿרט נאָך , אַז קיין אַנדער ייִדישע צײַטונג האָט זיך ניט געקענט פֿאַרגינען דעם ראָסקאָש צו האַלטן אַזוי פֿיל קאָרעספּאָנדענטן אין אַזוי פֿיל לענדער . רעוויטאַל פּאַקמאַן אייער אָביעקטיוו איז צו ייַנשלינגען אַרויף אַלע די ענערגיע פּילז אַז ביסט געלעגן אַרום די מאַזע . אָנסע וואָס איז געשען באַקומען אויס פון די מייז דורך דעם אַנטלויפן דאָאָר . מאַקע זיכער איר דאַן באַקומען גאַבאַלד זיך דורך עפעס פון די גאָוס . דאָך ווען איר באַקומען אַ סופּער ענערגיע טשאַרדזשער איר קענען שלינגען זיי אַראָפּ לייכט . פלינק : די רעוויטאַל געזונט בוסטער אין דער צענטער גיט עקסטרע ווייזט . עס טוט ניט ווירקן פּאַקמאַנס size . To מאַך נוצן די פייַל קיז . לינקס גייט לינקס , רעכט טורנס רעכט , אַרויף און אַראָפּ נעמען איר אַרויף אָדער אַראָפּ . עס איז שווער צו דעפֿינירן דעם טערמין " פֿאָלקלאָר " , אָבער פֿאַרשיידענע דעפֿיניציעס האַלטן , אַז די סטרוקטור פֿון דעם " פֿאָלקלאָר " , דאַרף מער ווייניקער זיך נישט ענדערן במשך פֿון אַ צײַט , כּדי צו ווערן אָנגענומען ווי טראַדיציאָנעל . ווען דער וואַרשעווער פֿאָלקלאָריסט שמואל לעהמאַן האָט פֿאַרשריבן דעם שמועס צווישן אַן אונטערוועלטניק און זײַן " פֿרײַער " , בײַ וועמען ער האָט אויסגעפּרעסט געלט , האָט ער דערקענט אין דעם משׂא ־ מתּן אַ סטרוקטור , וואָס איז געווען כּדאַי צו פֿאַרשרײַבן . אין דעם זינען , איז לעהמאַן געווען פּיאָנעריש וואָס שייך דער דעפֿיניציע פֿון פֿאָלקלאָר . צוריק געשמועסט , האָבן זײַנע פּראָוואָקאַטיווע אַרויסטרעטונגען אין דער כּנסת און אין דער עפֿנטלעכקייט בכלל אַרויסגערופן אַ שטאַרקן ווידערווילן און כּעס אין די אַנדערע טיילן פֿון דער ישׂראלדיקער באַפֿעלקערונג . איין מאָל האָט ער אַפֿילו גערופֿן צו באָמבאַדירן די אַסואַן - דאַמבע אין מצרים , אַ צווייטן מאָל צו פֿאַרניכטן ביירוט און אָפּצוּווישן פֿון דער ערד גאַנצע קוואַרטאַלן אין עזה , און לעצטנס אויך - צו אַטאַקירן פֿון דער לופֿט די זיך בויענדיקע אַטאָמישע רעאַקטאָרן אין איראַן . די שטחים אין ישׂראל מיט אַן אַראַבישער באַפֿעלקערונג האָט ער גערופן אַריבערצופֿירן צו די פּאַלעסטינער , ווי אַן אויסטויש פֿון טעריטאָריעס אויפֿן מערבֿדיקן ברעג , אַרויסוואַרפֿן פֿון דער כּנסת די אַראַבישע דעפּוטאַטן און פֿאַרמישפּטן זיי ווי פֿאַררעטער פֿאַר זייערע פּראָ - פּאַלעסטינער אַרויסזאָגונגען אאַז " וו . דער גאַנצער באַגריף פֿון וואַקאַציע אין אַמעריקע האָט זיך ערשט אַנטוויקלט אין מיטן פֿונעם 19טן יאָרהונדערט ווען ביוראָען האָבן אָנגעהויבן צו צאָלן געטרײַע אַרבעטער פֿאַר איינער אָדער צוויי וואָכן , בעת וועלכע זיי זענען פֿרײַ פֿון דער אַרבעט . מע האָט שוין דעמאָלט , אין יענע יאָרן , געוואָרנט , אַז מע טאָר נישט צופֿיל אַרבעטן אָן אַן איבעררײַס , אויב מע וויל נישט שאַטן דאָס געזונט . אין דער צײַט פֿון דער ערשטער וועלט ־ מלחמה האָבן אַ דריטל פֿון אַלע " ווײַסקאָלנער " ־ אַרבעטער אין ביוראָען גענאָסן פֿון אַ וואַקאַציע ־ פּלאַן בײַ דער אַרבעט . דאָ רעדט זיך נישט וועגן די פֿאַרבריק ־ און סוועטשאַפּ ־ אַרבעטער , וועלכע האָבן אַפֿילו נישט באַקומען קיין 5 ־ טאָגיקע אַרבעטס ־ וואָך ביז די 1920ער יאָרן . אָבער אָפֿט מאָל האָבן ייִדישע צדקה ־ אָרגאַניזאַציעס באַצאָלט פֿאַר אַרויספֿירן אָרעמעלײַט פֿון דער שטאָט צו פֿאַרברענגען אַ געוויסע צײַט אויף דער פֿרישער לופֿט . די פֿאַראייניקטע שטאַטן האָבן ביז איצט אָפּגעוואָרפֿן אַלע בקשות פֿון ישׂראל אים צו באַגנעדיקן . די אַמעריקאַנער ייִדישע קהילה האַלט זיך אָפּ פֿון באַטייליקן זיך אין דעם דאָזיקן ענין , כּדי נישט צו ווערן באַשולדיקט אין טאָפּלטער לאָיאַליטעט . און נאָך איין קאַנדידאַט פֿון וויסנשאַפֿטן האָט אויסגעדריקט אַ פֿאַרלאַנג צו אַרבעטן אין דער ייִדישער שול - אַלעקסאַנדער לאַסעוו . אַלעקסאַנדער איז געקומען קיין ריגע אין 1947 , גלײַך נאָכן פֿאַרענדיקן די ייִדישע טעאַטראַלע סטודיע בײַם מאָסקווער " גאָסעט " . ער האָט נאָך באַוויזן אָנטיילצונעמען אין אַ ריי ספּעקטאַקלען פֿונעם טעאַטער אונטער דער אָנפֿירונג פֿון שלמה מיכאָעלסן . ריגע איז אין זײַן לעבן געווען פֿאַרבונדן מיט די האָפֿענונגען צו בויען דעם ייִדישן טעאַטער אין דער לעטלענדישער הויפּט ־ שטאָט . אין גיכן אָבער האָט זיך אַלץ אַזוי אַ דריי געטאָן , אַז וועגן ייִדישער טעאַטראַלער קונסט האָט מען שוין אויפֿגעהערט טרוימען . און דער ייִדישער אַרטיסט האָט זיך איבערגעשלאָסן אויף רוסישער ליטעראַטור . הרבֿ ליב זאָגט אָבער , אַז , עס האַלט שוין , סוף ־ כּל ־ סוף , בײַם מקוים ווערן . צוויי פֿון די מוניציפּאַליטעטן - קאַיוגאַ הײַטס און דאָס שטעטל איטאַקע - האָבן שוין געגעבן אַ דערלויבעניש . איצט וואַרט מען צו הערן פֿון דער גרעסערער שטאָט , איטאַקע . סוואַנטע מײַריק , אַ מיטגליד פֿונעם שטאָטראַט , האָט צוגעזאָגט , אַז דער שטאָטראַט וועט עס דעם חודש אַרומרעדן . " איך זע נישט קיין סיבה פֿאַר וואָס מע זאָל דאָס נישט בויען , " האָט זי געזאָגט . " עס דערמעגלעכט די אײַנוווינער אָנצוהאַלטן זייערע רעליגיעזע פּרינציפּן ; עס מאַכט זיי דאָס לעבן גרינגער , און עס וואָלט בכלל נישט געשאַט די זיכערהייט פֿונעם ברייטן עולם . " דאָס צווייטע בוך איז אָנגעשריבן אויף אַ געהעריקן וויסנשאַפֿטלעכן ניוואָ און באַזירט זיך אויף ניט ־ באַקאַנטע דאָקומענטן אין רוסישע היסטאָרישע אַרכיוון . די רייד גייט דאָ וועגן ייִדישע פֿרויען . דער סאַמע ערשטער ענין איז די געשיכטע פֿון איינער אַ מענאַלניאַ ( מלכּה ) פֿונעם ליטווישן שטעטל באָרזנע , וועלכע איז אַרײַנגעפֿאַלן אין רוסישן געפֿענגעניש אין 1634 . זי איז אַריבער אינעם קריסטלעכן גלויבן און האָט זיך גענומען שרײַבן בקשות צו דעם רוסישן צאַר . פֿאַר דעם איז זי באַלוינט געוואָרן מיט רײַכע מתּנות און פּריווילעגיעס . אָבער זי איז געווען גאַנץ צושטיייִק , און האָט געהאַלטן אין איין בעטן און מאָנען אין משך פֿון דרײַצן יאָר . וועגן דעם האָט דערציילט אויף דער טרויער ־ אַסיפֿה דער 79 ־ יאָריקער אַנדריי וווּלפּע , דער אָרטיקער היסטאָריקער און אַ לעבעדיקער עדות פֿון יענעם מערדערישן פֿאַרברעכן . " יענע נאַכט איז געווען די שרעקלעכסטע אין דער גאַנצער געשיכטע פֿון אונדזער דאָרף , - האָט זיך דערמאָנט דער אַלטער , - זי איז צעריסן געוואָרן פֿון געשרייען און שיסערײַ . גאַנץ פֿרי זײַנען צום הויף צוגעפֿאָרן פֿירלעך און אויף זיי האָט מען אַרויפֿגעוואָרפֿן די גופֿים . דערנאָך זיי אַלע באַגראָבן אין די שטיינער ־ שאַכטעס נישט ווײַט פֿון פּעפּען . ווער ס ' האָט נאָך געזשיפּעט , האָט מען זיי געמאַכט דעם סוף מיט שטיינער . . . " 6 ווי זאָגן פון דער משיח געווער איר : מיר וועלן ערקלערן די זאכן : אויב א מענטש איז נישט צוגעבונדן במשך דעם גאנצן טאג , און געדענקט נישט השי " ת , ווי אזוי קען זיין ער זאל זיך ווענדן צו אים יעדע צייט און יעדע שעה ? אויב דער עצם געדענקען השי " ת איז פארגעסן פון אים , ק " ו אז ער האלט נישט ביי תפילה יעדע צייט . דערפאר איז קלאר די זאך אז ערשטנס דארף דער מענטש געדענקען במשך ' ן גאנצן טאג השי " ת , אזוי ווי מיר האבן אויבן גערעט בהרחבה . און נישט נאר דאס , נאר אפילו אויב ער געדענקט אין השי " ת נאר ער געדענקט נישט שטענדיג אז אלעס וואס טוט זיך דא אויף דער וועלט איז בהשגחה , הכל בכל מכל כל , אלעס אלץ אין אלעמען , יעדע מינוט און יעדע שעה ממש , אן קיין שום יוצא מן הכלל . פארוואס זאל ער זיך אלעמאל ווענדן נאר צו השי " ת , ער געדענקט דאך נישט און שפירט נישט אז השי " ת איז דער איינציגער אדרעס וואס קען העלפן אין יעדן ענין ? דערפאר איז קלאר אז צו לעבן מיט א גאנג פון " ואני תפילה " , מוז מען מקדים זיין צוויי יסודות : איינס , געדענקען שטענדיג אז עס איז דא א בורא עולם , צוויי , געדענקען שטענדיג אז ער איז דער מנהיג און ער איז דער איינציגער בעל הבית פון יעדן פרט און פרט פון די בריאה . צווישן די סאַמע באַקאַנטע און אינטערעסאַנטע ספֿרים , וועלכע באַהאַנדלען קבלה אויף אַ פֿילאָסאָפֿישן אופֿן , זענען די ווערק פֿונעם גרויסן מקובל , רבי אַבֿרהם הכּהן אירירה ( הערעראַ ) . דעריבער איז אונדזער פֿאַרװיקלכונג און צוזאָג איבערן אױפֿלעב פֿון ייִדיש פֿאַר אַלע ייִדן , ניט בלױז די גאָר פֿרומע חסידים , קײַנמאָל ניט אַזױ נאָנט װי איצט . אדרבה שליסט אײַך שױן הײַנט אָן אין " ייִדיש פֿאַרם " און זײַט אַ טײל פֿונם אױפֿלעם פֿון ייִדיש ! " איך בין אַ ייִנגעלע " - האָב איך געענטפֿערט . " דיפּער ונדערסטאַנדינג " איז דער ערשטער איינציק פון קייט בוש ס ניו אלבאם " דירעקטאָר ס קאַט " , אויף 13 מאי אויף פיש מענטשן / עמי וועט זייַן ארויס . אויף מאנטיק דאָרט וועט זייַן דער פּרעמיערע פון דעם ליד אויף ביביסי ! די " דירעקטאָר ס קאַט " ווערסיע פון דעם ליד , דער ערשטער מאָל אין 1989 באוויזן אויף דער פּלאַטע " די סענסואַל וועלט " , קייט בוש האט די וואָקאַלס און די דראַמז גאָר שייַעך - רעקאָרדירט און צוגעגעבן צו די שטיק אַ אַנדערש סאָף . דער רעזולטאַט איז אַ מער אָנווינקען " דיפּער ונדערסטאַנדינג " איז : מיט ספעציעלע ינטענסאַטי און טיפקייַט . עולם , איך בין געוואָרן אַ קדוש . פאַר איר הייבט אָן מיט די שאלות , ´ קטלא , אפילו נישט ווי קאַמעל רײַטער וואָס בײַ זיי איז דער מצוה איין מאָל אַ חודש , קטלא , דאָס אויך נישט ? אינגאַנצן א פרוש ? און וואָס זאָגט דער רביצן ? און ר ´ קטלא , וויאַזוי האַלט איר דאָס אויס ? בײַ מיר וואָס איך בין מיך נוהג מקיים צו זײַן דער מצוה משבת לשבת קומט לכו נרננה מיטוואָך בײַם שיר של יום און איך שפיר אַז ס ´ איז כלו כל הקיצים , נאָך ערגער ווי בײַם אמתן לכו נרננה אין דער קאָנטרי נאָך אַן אויסגעהונגערטן וואָך ווען אפילו די וואַנצן שרײַען פנו מקום . איז ר ´ קטלא , זאָגט שוין היאך מעצרין את המלך , וויאַזוי מאַכט מען פון דעם בחור אַ לײַט ? און וואָס איז מיט יעקב אבינוס תפילה ? איך מיין נישט רחלס סימנים פון ציען די אוירן , איך מיין דער תפילה ´ הבה לי אשתי ואבואה אליה ´ וואָס ווי רש " י זאָגט מעג אפילו יעקב אבינו אַזוי רעדן אויף אויפצושטעלן שבטים . בײַ אײַך ר ´ קטלא , איך זאָג נישט איר האָט שוין אפשר יוצא געווען לויט בית הלל אָבער איר האָט דאָך אַכט בענקלעך אויף יעדן זײַט פונעם שבת טיש און ס ´ קומן דאָך נישט אושפיזין יעדער וואָך , ודי לחכימא בלשון נקייה . מקדים צו זײַן רפואה למכה וועל איך מסביר זײַן . ווי איר ווייסט אוודאי איז גבר עלינו חסדו און מיר ווערן שוין הײַנטצוטאָג געדריקט שחורה על גבי לבנה , און אַ דאַנק צו גאָט קען מען זאָגן הגם קטלא קניא בנביאים בניחותא . איך זאָג ניטאַמאָל ארויס דער וואָרט שרײַבן הגם דברה תורה כלשון בני ־ אדם ווײַל דער זיידע , דער ריח הפה זכרונו לברכה , וואָס דער צואת האוזן האָט אויף אים געשריבן אין זײַן הסכמה אַז עדיין לא יצא כבושם הזה מעולם , און ווען דער בית השחי האָט פאַרגליכענט דער ריח הפה צו דעם פי הטבעת זכותו יגן עלינו האָט דער שיני כרכשתא געזאָגט בדרך צחות אַז מפה עד פה לא קם כפה . און דער בית השחי האָט געהאַט אַ נאָז אויסצושמעקן אמתע צדיקים . האָט דער זיידע דער ריח הפה געזאָגט אַז ווען ער נעמט אַ פעדער אין דער האַנט אַרײַן צו שרײַבן כאַפט אים אַ ציטער ווײַל ער דערמאַנט זיך אינעם רש " י אויף ויכתוב משה , משה כותב בדמע . פלעגט ער צו זאָגן אַז משה רבינו דער רעיא מהימנא וואָס מחציו ולמעלה איז ער געווען אלקים האָט געגאָסן טרערן בײַם שרײַבן ווי קען ער וואָס איז מחציו ולמעלה ניטאַמאָל אַן איש ווי קען ער אפילו אויפהייבן אַ פעדער ? ברם , דא עקא אַז וואָס טוט אַ ייד נישט פאַר פרנסה ? און אַז דער זיידע האָט אויפגעהויבן אַ פעדער האָט ער מיט דעם געמאַכט אַ הכנה לדורות אַז וווּ אַ ייד האָט עפעס צו זאָגן קען ער מיטן כוח פון אותו זקן פאַרגיסן טינט ווי דער זיידע האָט פאַרגאָסן טרערן . מאַכט זיך אָבער אַז אפילו מיטן יענעם כוח קען מען אַלץ נישט שרײַבן וואָס מען וויל ווײַל דער כּוח של אותו זקן , פאַרשטייט איר מיר , איז נישט קיין כּוח גברא . און פון כּוח גברא האָבן מיר געמיזט מקריב זײַן אַביסל וכמאמר הכּתוב עת לעשות לה ´ . נישט חלילה די מצווה אַליין , אפילו תלמידי חכמים זענען עס מקיים משבת לשבת און ווי מען האָט מיר געזאָגט אויפן יום החופה ווען איך בין פאַרגליווערט געוואָרן צו הערן אַז חתונה האָבן איז עטוואָס מער ווי אָנטון אַ שטרײַמל און מען דאַרף גאָר אויסטון אפילו די רבינו תםס , האָט מען מיר דעמאָלסט פאַרזיכערט אַז סײַ דער רבי זכותו יגן עלינו און סײַ דער רבי זאָל דערלעבן משיחן האָבן מקיים געווען אָט דער מצווה בדחילו ורחימו און איך דאַרף נישט זײַן הייליקער פון זיי . ממילא וועל איך הײַנט נישט גיין זיך אָפשיידן פון מײַנע פאַרהײַראַטונגס פליכטן פון שארה כסותה ועונתה . דער פסוק זאָגט אָבער װײַטער ויצאה חנם אין כסף און דאָרט ליגט דער הינט באַגראָבן . וואָס איך מיין איז אַז זײַט איך האָב מיך גענומן צו שרײַבן פאַר באַלוינונג קען איך מער נישט שרײַבן ברחל בתך האַנאַקעטע . זיי זענען ערלעכע ייִדן און נישט אַנאַרכיסטן ווי איך און בײַ זיי איז ניבול פה , ניבול פה און פאַרפאַלן . וואָס טוט מען אָבער אַז מײַן יצר ־ הרע ווילן זיי בײַ מיר נישט אָפּקויפן ? און אפילו ווען יאָ איז דער בעל ־ דבר אַ שונא בצע און ער ווערט נישט נתפעל פון אַפּאָר דאָלער ? און מה נעשה אַז מיר טרײַבט באַפעפערן מײַנע פרפראות מיט א רמזל דאָ און אַ דרושל דאָרט און ווי דער גמרא זאָגט בראתי יצר הרע בראתי לו תורה תבלין ? אַרטיסטישע פרײַהײַט , שרײַען די קנאים . שרײַט ווײַטער . וווּ זענט איר געווען ווען מײַן פושקע האָט זיך בײַ אײַך געבעטן לאַנגע פיר יאָר , ´ האָט רחמנות , אַ טאַטע פון קינדער , אַ טאַטענס אַ קינד ´ און דער פושקע האָט קוים בדוחק אויסגעהאַלטן איין שבת ? זאָלט איר וויסן טאָמער ווייסט איר נאָך נישט אַז פון אַרטיסטישע פרײַהײַט עסט מען פת במלח און ווי דער פסוק זאָגט כי לא על הלחם לבדו יחיה האדם , פון אַ גלעזל טיי ווערט מען נישט זאַט . ממילא אַז מען וויל אַביסל פוטער אויך מיז מען מאַכן פשרות און איין פשרה איז זיך מוחל זײַן און זיך פאַרמײַדן פון דברים שבינו לבינה . רבותי , אויף גאנץ כלל ישראל געווינטשן אַזעלכע צרות , וכמאמר החכם אַבי נישט ערגערס . אײַ עת לעשות , אַמאָל דאַרף מען דאָך עפעס טון ? איז אויף אַ שעת הדחק איז דאָ אַן עצה . בראתי לו תורה תבלין , אל תיקרי תורה אלא בלאָגער . מען קען אַלץ אַהער קומן און פורע חוב זײַן כמי שכפאו שד . אײַ ס ´ שטייט דאָך תורה און נישט בלאָג ? נו , ס ´ שטייט אויך הליכות און נישט הלכות און דער תנא דבי אליהו ווערט גאָרנישט דערפון נתפעל . ממילא האָב איך מיר דעם בלאָג פאַר די וואָס האָבן אויך ליב זיך צו פאַרפליישיקן אַביסל און פון צײַט צו צײַט וועט מען דאָ מקיים זײַן דער מצווה . נישט במעשה פאַרשטייט זיך , פאַסקוטניאַקעס זענען מיר דאָך נישט , נאָר בדיבור און אָפּשרײַבן בכתב אַביסל להורות את העם את הדרך אשר ילכו בה ואת המעשה אשר יעשון און ווי חז " ל זאָגן מחשבה טובה הקב " ה מצרפה למעשה . איך ' ווע באקומען די אַקטאַוויישאַן שליסל , דאַנקען איר גרר , דאַנק מייק , דאַנקען איר אַלע . איך וועל פּרובירן עס שפּעטער . רעדאַגירן : עס איז גילטיק 180 טעג דערלויבעניש . - אָבער דאָ . . . צי דען ביסטו געקומען קיין ישׂראל פֿריילעך מאַכן די דורכגייער אויף די גאַסן ? . . . צי דערמאָנט נישט דער דאָזיקער דורכפֿאַל אַן ענלעכן אַרײַנפֿאַל , וואָס איז געשען בעת בנימין נתניהוס ערשטער פּרעמיערשאַפֿט מיט צען יאָר צוריק - ווען דער פּרוּוו צו " ליקווידירן " דעם כאַמאַס ־ מנהיג כאַלעד מאַשאַל האָט געצוווּנגען ישׂראל אויסצוגעבן דער יאָרדאַנישער מאַכט די געהיימע פֿאָרמול פֿון דעם סם , מיט וועלכן דער מוסד ( " מאָסאַד " ) האָט געפּרוּווט אים אומברענגען , ווי אויך צו באַפֿרײַען אַ צאָל פּאַלעסטינער טעראָריסטן בראָש מיטן העכסטן מנהיג פֿון " כאַמאַס " , דעם שייך אַכמעד יאַסין - שוין אָפּגערעדט פֿון דעם אָפּגעראַטעוועטן קרבן , וועלכער זיצט איצט אין דמשׂק און קאָמאַנדעוועט פֿון דאָרט מיטן " כאַמאַס " אין עזה . טראץ דער קענגערשאפט פון זיין קהילה און די הפצרות פון זיין טאטן דער אמרי חיים פון וויזשניץ זי " ע , האט ער זיך באזעצט אין מאנסי וואו ער האט אויפגעשטעלט זיין קהילה . אין דער הײַנטיקער פּרשה ווערט דער ­ ציילט וועגן דעם מחלוקת פֿון קורח , אַ פֿירער פֿונעם שבֿט לוי , וועלכער איז אויפֿגע ­ שטאַנען קעגן משה רבינו . קורח , צוזאַמען מיט דתן און אַבֿירם , צוויי פֿירער פֿון שבֿט ראובֿן , האָבן געטענהט , אַז משה רבינו האָט נישט דאָס רעכט צו האַלטן זיך העכער , ווי אַנדערע ייִדן , און אַז קורח , ווי אַ מיוחסדיקער לוי , האָט נישט ווייניקער רעכט צו ברענגען קרבנות אינעם משכּן , ווי זײַן קרובֿ , אַהרן - הכּהן ; עס שטייט אין אַ מדרש , אַז קורחס נאָכפֿאָלגער , 250 גרויסע תּלמידי - חכמים , זע ­ נען געקומען צו משה , אָנגעטאָן אין טליתים , געמאַכט פֿון ריינעם תּכלת ( אַ ספּעציעלער בלויער מאַטעריאַל , וואָס מע פֿלעגט אַרײַנ ­ פֿלעכטן אין די ציצית ) . די אויפֿשטענדלער האָבן געפֿרעגט בײַ משה רבינו , צי אַזעלכע טליתים מוזן האָבן ציצית . משה רבינו האָט געענטפֿערט , אַז יאָ ; קורחס נאָכפֿאָלגער האָבן אָנגעהויבן חוזק מאַכן , באַטאָנענדיק , אַז משהס פּסק - הלכה איז נישט ריכטיק . באנוצערס וואס זענען איצט אין די פארום : נישטא קיין איינגעשריבענע באנוצער . און איין גאסט יפּ : 193 . 218 . 155 . 195 : 27031 טיפּ : זאָמביע מאָד נומער פון סלאָץ : 26 סערווירער טיפּע : פּאַרע / נאָנסטעאַם נאָך אינפֿאָרמאַציע : גאַמינג פייַן , טשיקאַווע מאָד אַנדערש פון די אנדערע , באַלאַנסט קלאַס זאַמבי טשיקאַווע אַדישאַנז צו די שפּיל גרופּעס נו , און פלוימען - אָט די פלוימען - די ים ־ טראַדיציעס פֿון די הײַנטצײַטיקע ייִדישע טײַקונס , די טראַדיציאָנעלע יורשים פֿון די אַמאָליקע " ראָזשינקעס מיט מאַנדלען " , האָבן שוין באַוויזן צו שאַפֿן אַ לעגענדאַרע טראַדיציע , וואָס איז פֿאַרבונדן מיטן ים . " המבֿדיל בין קודש לחול - ווער עס האָט מזל איז אים טאַקע ווויל " . ווײַטער , ווערט אין דער הײַנטיקער פּרשה דערציילט וועגן דעם נזירות - אַן אַנדער אומגעוויינטלעכער ענין . אַ נזיר איז אַ מענטש , וועלכער זאָגט זיך אָפּ פֿון טרינקען ווײַן , צו שערן די האָר און אָנצורירן די טויטע . הגם דער ענין פֿון נזירות איז , אין פּרינציפּ , אַ מיצווה ־ דאורײַתא , דערקלערן די חז ״ ל , אַז ס ׳ איז נישט ריכטיק זיך אַזוי צו פֿירן פֿאַר אַ ייִד . די תּורה אַליין זאָגט , אַז אַ נזיר מוז ברענגען ספּעציעלע קרבנות , ווי אַ בעל ־ עבֿירה , כּדי אָפּצושאַפֿן זײַן מצבֿ און זיך אומקערן צום געוויינטלעכן לעבנס ־ שטייגער . אין די דאָזיקע ווערטער שטעקט אַ גאַנצע פּראָגראַם פֿון טעטיקייט סײַ לטובֿת ייִדיש , און סײַ לטובֿת דער אַלגעמיינער קולטור פֿון ייִדן . די ירושה פֿון ייִדיש , בפֿרט פֿון דער מאָדערנער קולטור , איז אַ רײַכער קוואַל , פֿון וועלכן מען קאָן שעפּן שעפֿערישע כּוחות , כּדי איבערצוקומען דעם הײַנטיקן אידעאָלאָגישן קריזיס אויף דער ייִדישער גאַס . דאָס איז אַ מין קו ־ השווה צווישן ציוניסטן און אַנטי ־ אָדער פּאָסט ־ ציוניסטן , פֿאַר פֿרומע און פֿאַר וועלטלעכע ייִדן , און אַפֿילו - אומות ־ העולם . ייִדיש איז אַוודאי ניט ביכולת צו לייזן הײַנטיקע פּאָליטישע פּראָבלעמען אָדער אײַנשטילן שאַרפֿע מחלוקת אויף דער ייִדישער גאַס , אָבער די באַקאַנטשאַפֿט מיט דער ייִדישער קולטור קאָן פֿאַרברייטערן דעם מענטאַלן האָריזאָנט און פֿאַרטיפֿן דעם פֿאַרשטאַנד בײַם הײַנטיקן דור . ערגער פֿון דעם פּחד איז אָבער אין דער געשיכטע פֿון די פֿעלקער דער כּוח פֿון בייזן רישעות , וואָס האָט געפֿירט 350 יאָר שפּעטער , אין 20סטן יאָרהונדערט , צום העכסטן אויסדרוק פֿון דעם נידעריקסטן מענטשלעכן רישעות - די שחיטה פֿון ייִדישן פֿאָלק אין אייראָפּע דורך דעם דײַטשישן " קולטור ־ פֿאָלק " , ווי אויך די פּאָגראָמען קעגן ייִדן און די " עטנישע רייניקונגען " פֿון אַנדערע פֿעלקער פֿאַר און נאָך דעם ייִדישן חורבן . דער ערשטער " אַרבעטער ־ רינג " ־ צווײַג אין טאָראָנטאָ איז געגרינדעט געוואָרן אין 1908 און מיט צוויי יאָר צוריק האָט מען געפֿײַערט , בײַ געדעקטע טישן , דעם הונדערט ־ יאָריקן יוביליי . דער צווײַג האָט אין 1911 געשאַפֿן אַ פֿאָלקשול . דעמאָלט האָט עס געהייסן אַ " נאַציאָנאַל ־ ראַדיקאַלע שול " , דערנאָך האָט מען געביטן דעם נאָמען אויף דער " י . ל . פּרץ שול " און דערנאָך אין 1918 אויף " אַרבעטער ־ רינג ־ שולע " . אַגבֿ , האָט דער שרײַבער און פּעדאַגאָג איטשע גאָלדבערג דאָרטן געלערנט אין 1926 - 1927 . הייבט אויף רבי לווי ־ יצחק די אויגן צום הימל און זאָגט : וועגן די אויסערגעוויינטלעכע מאָלערײַען אין די שילן האָט מען אויך דערציילט לעגענדעס . אין דער מיקולאַיעווער שיל , האָבן די פֿאָלקלאָריסטן געזען אַ צייכענונג אויפֿן עמוד פֿון " ידי אַהרן " , פֿון צוויי הענט ווי כּהנים האַלטן בײַ דוכנען , אָבער דער גראָבער פֿינגער האָט געפֿעלט אויף איין האַנט , און בלוט איז גערונען פֿון אים . האָט מען דערציילט , אַז די מאָלערײַ האָט מען געמאַכט אין דער צײַט פֿון די " כאַפּערס " צו דער צאַרישער אַרמיי , און כּדי זיך אַרויסצודרייען פֿון פֿאָניעס הענט , האָט מען אַ מאָל אָפּגעשניטן דעם גראָבן פֿינגער בײַם זון . אין דעם פֿאַל , האָט דער מאָלער דאָס געטאָן בײַ זײַן בן ־ יחיד , און דער זון איז נעבעך געשטאָרבן פֿון דער וווּנד . אין אָנדענק פֿון זײַן קינד , האָט ער פֿאראייביקט די טראַגעדיע אויפֿן עמוד איבערן " שויתי ה ׳ לנגדי תּמיד " . דעם איז אייער בעסטער פארזיכערונג פון ניט בלויז בענאַפיטינג פֿאָרמירן די קורץ טערמין טעקע " בוסט " , אָבער אויך ינשורינג אַז איר דערגרייכן לאַנג - טערמין טעקע גיינז . " פֿון דער אַנדערער זײַט - האָט שאָענפֿעלד צוגעגעבן - וועט עס אפֿשר יאָ געבן דער סעקולערער וועלט אַ מער מענטשלעכן בליק אויפֿן לעבן פֿון געוויסע חסידישע יונגע ־ לײַט , איידער די געוויינטלעכע סטערעאָטיפּן . און פֿאַר די ייִדישיסטן - וועט עס ווײַזן אַ געזעלשאַפֿט וווּ ייִדן טוען אַלץ - שמועסן , עסן , אַפֿילו גנבֿענען - אויף ייִדיש . " און ווען א מענטש לערנט אויף דעם אופן , איז אפילו בשעת ' ן לערנען איז ער מקושר צו השי " ת , און די תורה מיט די תפילה איז ביי אים געבונדן צוזאמען . ווייל ווען נישט די וועג , קען א מענטש בשעת ' ן לערנען תורה פארגעסן אינגאנצן פון השי " ת פון רוב וואס ער איז פארטיפט אין תורה וכד ' , און ער קען צוקומען צו א סכנה אז אפילו ווען ער ענדיגט לערנען וועט ער ח " ו פארגעסן פון השי " ת . און דערפאר די ריכטיגע וועג צו עוסק זיין אין תורה איז נאר דורך דעם אופן פון מקושר זיין מיט תפילות , און דורכדעם וועט זיין לימוד התורה זיין אויף א אופן וואס איז מקשר דעם מענטש מיט השי " ת און נישט ח " ו פארקערט . צו אונדזערע וועלדער האָבן זיך אַ צי געטאָן דײַטשישע קאָלאָנעס - צו פֿוס און אויף לאַסט ־ מאַשינעס , מיט אַרטילעריע און טאַנקען . דאָס קלײַבן זיי זיך אַרומצורינגלען עטלעכע ראַיאָנען און אונדז פֿאַרניכטן . פּאַרטיזאַנער זײַנען שוין גענוג אָנגעלערנט און זײַנען גרייט אויף אַ צײַט צו פֿאַרלאָזן די באַזעס און זיך פֿאַרקלײַבן וואָס ווײַטער . וועגן דעם האָט מיר מיטגעטיילט דער קאָמאַנדיר פֿון פּאָלק סעמיאָן דעמידאָוויטש באָרקאָווסקי אין די טעג . ווייסן ניט די אויסשפּירער פֿון קיין רו . ווי דאָס זאָל ניט זײַן געפֿערלעך , נאָר מען מוז ריזיקירן . מײַן ראָטע טראָגט שווערע פֿאַרלוסטן . מיטיע יעראָכינען האָט מען אַזוי שווער פֿאַרוווּנדעט , אַז נעמען אים מיט זיך אין אַ ווײַטן וועג קען מען ניט . איז וואָס טוט מען ? ! ייִשר כוח , לײב כ ' האָב גרױס הנאַה געהאַט פֿונעם ליד ! נו , איצט װעל איך שױן װיסן אַז אָנקל מיט טאַנטע זײַנען גלאַט - כשר . באַמת האָב איך זײער װײניק געשמועסט מיט עכטע ליטװאַקעס , כמעט בלױז מיט װײַסרוסישע , און קײנמאָל ניט געהערט זײ זאָגן עפּעס אַנדערש װי " פֿעטער , מומע " . פֿרעגן צי פֿאַראַן סינאָנימען האָב איך ניט געפֿרעגט , ניט געקלערט פֿון אַזאַ מין שאַלה אויב איז אלטע פאספארט נאך גילטיג , מוזט איר דאס איבערגעבן עס אפצושטעלן ווען איר נעמט אפ די נייע . אלית וואַלדמאַן איז אַ מײַסטער צו באַשרײַבן די וועלט פֿון די ניו ־ יאָרקער רײַכע מאַמעס , מיט זייערע טײַערע קינדער ־ וועגעלעך און געשמאַק . זייערע זאָרגן וועגן דער שול , אין וועלכער דאָס קינד וועט זיך לערנען אין אַ צען יאָר אַרום , רופֿט אַרויס אַ געלעכטער בײַם לייענער . אָבער די קאָמישע מאָטיוון מישן זיך צונויף מיט די טרויעריקע , ווען עמיליע , וואָס האָט פֿאַרלוירן אַן עופֿעלע , מוז יעדן טאָג זיך צוקוקן ווי אַנדערע מאַמעס האָבן געזונטע קינדער און פֿירן אַ גליקלעך לעבן . וואַלדמאַן פֿאַרשטייט , אַז מיט געלט אַליין קען מען נישט זײַן גליקלעך . עמיליע ווערט רײַפֿער ווי אַ מענטש אין משך פֿונעם ראָמאַן , און דער לייענער וויל צום סוף , זי זאָל זײַן צופֿרידן מיטן לעבן , אויב נישט גליקלעך . און אַזוי האָב איך דערציילט דעם רבי ' ן פאַרשידענע מעשיות . ער איז מיט גאָרנישט געווען הינטערשטעליג , און האָט אונז געזאָגט , אַז ער שרייט שוין 30 יאָר אַז מען עסט זיך אָן אין אַמעריקע מיט נבילות וטריפות . אויך האָט ער צוגעלייגט אַז אין דער אַלטער היים אין קלויזנבורג פלעגט ער לויפן צו די שחיטה דריי מאָל טאָג , ווייל ער האָט געציטערט ווער ווייסט וואָס די שוחטים טוען ווען ער איז נישט דאָרט . אויך האָט ער צוגעלייגט , אַז דער הייליגער חתם סופר פלעגט דאָס זעלבע טוהן , ווי ער שרייבט אין די תשובה ( יו " ד סימן י " ח ) אַז ער פלעגט גיין עטליכע מאָל טאָג צו די שחיטה , און כל שכן ווי מיר דאַרפן זיין געוואָרנט , ווייל דער בעל דבר איז עלטער געוואָרן , און ווייסט שוין מער אופנים ווי אַזוי צו מאכיל זיין טריפות אויף אגרויסן פארנעם . דעם פֿאַרגאַנגענעם שבת ־ צו ־ נאַכטס , דעם 16טן יאַנואַר , איז פֿאָרגעקומען דער יערלעכער " גאָלדענער פֿעסטיוואַל " , וואָס דער באַלקאַנישער מעש ־ אָרקעסטער " זלאַטנע אוסטע " [ גאָלדענע ליפּן ] אָרגאַניזירט אין צפֿון ־ מאַנהעטן . דאָס יאָר האָט מען געפּראַוועט 25 יאָר פֿונעם פֿעסטיוואַל , וואָס האָט געדויערט פֿון 6 : 00 אַ זייגער אין אָוונט ביז 3 : 00 אַ זייגער בײַ נאַכט . אויף דרײַ גאָרנס קען מען הערן פֿאַרשיידענע מוזיקאַלישע גרופּעס , וועלכע ספּעציאַליזירן זיך אין דער מוזיק פֿון צפֿון ־ גריכנלאַנד ( מאַקעדאָניע ) , בולגאַריע , סערביע און ראָמאַ ( ציגײַנער ) . שמ ״ ר אַליין האָט שוין דאַן געהאַט פֿאַרלאָזט רוסלאַנד . ער איז אַוועקגעפֿאָרן - אין 1890 - קיין אַמעריקע . געפּרוּווט דאָ זײַנע כּוחות . געשריבן פֿאַרן ייִדישן טעאַטער אין אַמעריקע , אַרויסגעגעבן דאָ אייניקע ליטעראַרישע זשורנאַלן , און געקעמפֿט פֿאַר זײַן טאָפּלטער עקזיסטענץ , ווי יעדער נײַ - געקומענער , און מיט זײַנע אויגן געזען ווי עס דערציט זיך , ווי עס וואַקסט אַ נײַער דור שריפֿטשטעלער , דיכטער , און ער האָט זיי זיכער פֿאַרגונען און איז אומגעגאַנגען צווישן זיי אַ פֿרײַנדלעכער , אַ גוטמוטיקער , ווי אין אַלע טעג פֿון זײַן באַזונדערס ניט גרינגן לעבן . . . די ממשותדיקע פֿיגור אינעם פֿילם איז שעף ־ אינספּעקטאָר אוהל . דזשיִאַמאַטי מאַכט אים אַן אַמביציען , אָבער אַן ערלעכן באַאַמטן , אַ געטרײַער שאָטן בײַם פֿאַרדאָרבענעם פּרינץ . דער קאָנפֿליקט צווישן געטרײַשאַפֿט און מאָראַל , צווישן אַמביציע און זײַן באַשיידענער פֿאַרגאַנגענהייט , גיט צו זײַן כאַראַקטער אַ טיפֿקייט , וואָס פֿעלט אויס די אַנדערע פּערסאָנאַזשן . מיט אַ פֿופֿצן ־ צוואַנציק יאָר צוריק , ווען דזשאָו פּאַפּ ( יאָסל פּאַפּיראָווסקי ) , דער וועלט ־ באַרימטער אימפּרעסאַריאָ פֿונעם שעקס ­ פּיר ־ פֿעסטיוואַל און פּאַבליק ־ טעאַטער , האָט זיך מרחם געווען אויף אים , און אים גע ­ געבן איינס פֿון זײַנע טעאַטערס , וווּ דזשעקי האָט שטאַרק אויסגענומען , סײַ מיט זײַן בײַסיקן הומאָר און סײַ מיט זײַן רע ­ פּער ­ טואַר . פֿאַרשטייט זיך , אַז אין דער פּראָ ­ גראַמקע דערמאָנט ער אַלע , אָבער נישט יוסף פּאַפּן . מילא , פֿון דעמאָלט אָן איז דאָס לעבן פֿאַר דזשעקין געוואָרן ליכטיק . ער איז אויפֿגעטראָטן אויף בראָדוויי . ער האָט גאַסטראָלירט איבערן לאַנד מיט זײַנע לאַכערײַקעס , ביז . . . זײַן ליכטל האָט גענו ­ מען צאַנקען . איך האָב אים געזען מיט אַ יאָר ־ צוויי צוריק ערגעץ אויף אַ הויכן שטאָק , וווּ ער האָט אויספּרובירט זײַנע ערשט פֿון דער נאָדל אַוועק פּיעסע , מיט אַ האַלבער טוץ זינגער און טענצער , און ס ' איז געווען אַ דורכפֿאַל . ווידער זײַנען אַוועק הונגעריקע יאָרן . אָבער ער ליגט נישט אײַן . אים מוטשעט די בינע , די פּאָליטיק , די אַמעריקאַנער סנאָבן און די אַסימילירטע ייִדן . אַזוי , למשל , האָט ער מבֿטל געמאַכט די פֿאַרשטענדיקונג , וואָס זײַן דעמאָלטיקער אויסערן ־ מיניסטער שמעון פּערעס האָט אין יאָר 1985 געהאַט דערגרייכט אין לאָנדאָן וועגן אַ שלום מיט יאָרדאַניע - וואָס איז אָבער שפּעטער געחתמעט געוואָרן דורך דער רעגירונג פֿון יצחק ראַבין ; יצחק שמיר און זײַן רעגירונג פֿון " ליכּוד " האָבן " זיך נישט געלאָזט פאַרנאַרן " פֿון דעם ערשטן סאַודיע ־ פּלאַן פֿון די " אַכט פּונקטן " , דערנאָך אָפּגעוואָרפֿן דעם פּלאַן פֿון די " פֿינף פּונקטן " מיט דער טענה , אַז ער איז " זייער געפֿערלעך " און אַז ער באַדראָט די עצם עקזיסטענץ פֿון ישׂראל . און אויב נתניהו האָט נישט מבֿטל געמאַכט די אָפּמאַכן פֿון אָסלאָ , ווי ער האָט זיך פֿאַר ­ פֿליכטעט אין זײַן וואַל ־ פּלאַט ­ פֿאָרם , איז דאָס צוליב דער אינ ­ טערנאַציאָ ­ נאַלער געזעצלעכקייט . ער האָט אָבער מיט זײַן קריגערי ­ שער פּאָ ­ ליטיק אַלץ געטאָן זיי צו טאָרפּע ­ דירן - און אין דעם האָט אים אין זײַן צײַט געהאָלפֿן אין זײַנע מיניסטעריאַלע פֿונקציעס דער " בולדאָזער פֿון דער קאָלאָני ­ זאַ ­ ציע " אַריאל שרון , ביז שרון האָט זיך " אויפֿגעכאַפֿט פֿון דעם חלום " וועגן אַ גרויס ארץ ־ ישׂראל . עס מיינט צו זיין אַ פּלאַץ פון אינטערעס גראָוינג פֿאַר די דאַ21 און איך האָבן ניט טאַקע געפינען אַ פאַקטיש פאָדעם פֿאַר פאָטאָס צו זיין אַרייַנגעשיקט ין באשלאסן צו מאַכן איין פּאָסטן אייער באַליבט פאָטאָס גענומען מיט די אַ דאַ21 ! איך וועט אָנהייבן מיט עטלעכע פריש אָנעס . די זענען גענומען בעשאַס אַ יאַזדע צו די ברעג בעשאַס די האָלידייַס : די רויק וואסערן אויף די ינדזל : " באַנגקאַ " שיפל רידעס : משוגע מאַשין רידעס : מיין מומע ענדזשויינג די זונ - ונטערגאַנג מיט איר אָפּקילן טאַטוז : דעם איז מיר מיט מיין משפּחה ( איך בין דער איינער אין די שוואַרץ קורצע הייזלעך ) : קענען נישט וואַרטן צו זען אייער פאָטאָס , אַלעמען ! די באַסקער באַפֿעלקערונג וואָס געפֿינט זיך , דער עיקר , אין שפּאַניע , און אַ ביסל אין פֿראַנקרײַך , דאַרף קעמפֿן אָנצוהאַלטן זייער מוטער ־ שפּראַך , זי זאָל נישט פֿאַרלוירן גיין צוליב דער אַסימילאַציע . מיט זײַן וויסנשאַפֿט און זײַנע מעשׂים האָט שיקל פֿישמאַן געמוטיקט און געשטיצט די באַסקישע שפּראַך ־ באַוועגונג . מיר ווינטשן אים אַ האַרציקן מזל ־ טובֿ און יישר ־ כּוח ! אין זײַנע מעמואַרן , וואָס אלי וויזעל האָט פֿאַרפֿאַסט אויפֿן סמך פֿון זײַנע טאָגביכער , שרײַבט ער , אַז דער געדאַנק וועגן זײַן פֿליכט צו פֿאַרשרײַבן אַלץ וואָס מיט אים האָט פּאַסירט אין דער נאַצי ־ תּקופֿה , האָט אים נישט געלאָזט צו רו במשך די פֿולע צען יאָר אין וועלכע ער האָט ניט געשריבן וועגן דעם . אין אָט דער צײַט האָט ער זיך נישט געפֿילט בכּוח צו טאָן זײַן פֿליכט . די שטומעניש וואָס ער האָט גוזר געווען אויף זיך צווישן זײַנע 16 און 26 יאָר , איז געווען אין אַ געוויסן זין אַן אָפּשפּיגלונג פֿון פֿאַרשווײַגעניש ־ בונד וואָס האָט געהערשט צווישן אים און זײַנע חבֿרים אין זעלבן עלטער , מיט וועלכע ער האָט געוויילט די ערשטע יאָרן פֿון זייער באַפֿרײַונג פֿון בוכנוואַלד , אין ספּעציעלע אַנשטאַלטן פֿאַר רעליגיעזע מלחמה ־ יתומים פֿון בוכנוואַלד . לויט דער ייִדישער מסורה , וועט משיח זײַן אַן אייניקל פֿון דוד המלך און שלמה המלך . דער ענין פֿון גאולה איז , באמת , אַ וועלט ־ פּראָצעס , אַ גײַסטיקע און עטישע רעוואָלוציע . פֿונדעסטוועגן , ווערן אַלע רעוואָלוציעס איניציִיִרט דורך דער טעטיקייט פֿון געוויסע פּערזענלעכקייטן . אין משיחס צײַטן ווערן בטל ווערן די גרענעצן צווישן פֿעלקער און אַפֿילו צווישן דעם מענטש און דעם רבונו ־ של ־ עולם . דער ים פֿון ג ־ טלעכער חכמה וועט " פֿאַרפֿלייצן " די וועלט , און יעדער וועט משׂיג זײַן אויף אַ דירעקטן אופֿן , אַז אַפֿילו די סאַמע פּראָסטע גשמיותדיקע זאַכן זענען אויך , בעצם , אַנטפּלעקונגען פֿון ג ־ טלעכקייט . « וויטאַמין ב1 | האָמעאָסטאַסיס פון דער אָרגאַניזם געזונט צושטאַנד » יאַפּאַן צו באַשטימען קאָמיקער [ 1 ] ב - 2010 גראַנד פּרי האַלב - לעצט טאָורנאַמענט אויף יולי 12 , וועט קלאַש מיט אַ גאַנץ פון 24 פּערז האט געהאלטן בייַ ריאָגאָקו קאָקוגיקאַן אין טאָקיאָ . קאַנאַריק , ווייַס רייַז , דזשאַרודזשאַרו , סלים קלוב , קניגהץ ( 3 קאָנסעקוטיווע יאָרן ) , קעניטשי האַראַ ( 2 קאָנסעקוטיווע יאָרן ) , שלום , לאַוגהטער רייַז ( 9 קאָנסעקוטיווע יאר ) , די פיינאַלאַס זענען באַשלאָסן . קודם פאָריי אין די פינף גרופּעס , נייַן פּערז פּלוס 26 פּערז רעפּעטשאַגע לעצט צו זייַן געהאלטן דעם טאָג ( זונטאג ) וועט קאָנקורירן פֿאַר די טשאַמפּיאַנשיפּ . איז געזאגט צו זייַן זייער ינפלואַנסט דורך דער גורל פון " דערציילונג דורך " דער זעלביקער טאָג דעם ציען איז געשען , די שפּיץ טייג באַשלאָסן קאַנאַריק . [ פאָטאָ ] דער מוסטער פון עסן פון די סעמייפיינאַל געשפילט אַכט שטעלט פון לאַוגהטער אַגע , נאַציאָנאַליטעט , דזשענדער , פּראָ , ווער עס יז קענען שפּילן 10 יאָרן פון דער דואָ געגרינדעט ב - 1 ראַגאַרדלאַס פון די אַגענטור וועט פאָרזעצן צו דערהייַנטיקן די רעקאָרד צאָל פון ערטער יעדער יאָר , 206 פּערז דעם יאָר פון לעצטע יאָר 4835 אַ רעקאָרד צאָל פון גרויס פּאָזיציע פּערז . סעמיפינאַלס וועט זייַן געהאלטן אין דער ערשטער יאָר קאָקוגיקאַן 10 - יאָר , די געשעעניש האט אַטראַקטאַד ופמערקזאַמקייַט ווי דער ערשטער קאָמעדיע פאָרשטעלונג בייַ די מוזיי און אַ פּלאַץ פון סומאָ און מאַרשאַל Arts . פּאַנקובובו און וואַן ערשטער לעצטע יאָר , נאָר האָניק דזשיראָ עפנטלעך צערעמאָניע דער טאָג פריער ( דיינאַמייט טאָקיאָ ) מיסט די פיינאַלז , לינקינג האָפן צו רעפּעטשאַגע . די קניגהץ ( מאַסעקי פֿאַרווייַלונג ינק . ) , קעניטשי האַראַ ( וואַטאַנאַבע פֿאַרווייַלונג ) , די אנדערע זעקס גרופּעס זענען יאָשימאָטאָ קאַמידיאַנז אַלע מיטגליד שעפעריש אַגענטור . האַלב - פיינאַלז , רעפּעטשאַגע לעצט קאָנקורס פון אַ ראַם אין דער סעמייפיינאַל לוזערז , 26 ( זונטאג ) האט געהאלטן אין טאָקיאָ ראַסעקאָורסע אָאָי , אַבק · בראָדקאַסט לעבן ניישאַנווייד פון 04 : 00 טעלעוויזיע אַסאַהי . די פיינאַלז וועט זייַן געהאלטן אין טאָקיאָ פון ראָפּפּאָנגי אַסאַהי בייַ 18 : 30 די זעלבע טאָג . - פּרעסענטעד דורך די לעצט געשיכטע ; 1 : קאַנאַרי / 2 : דזשאַרודזשאַרו / 3 : סלים קלוב / 4 : ווייַס רייַז / 5 : ניגהץ / 6 : רייס לאַכן / 7 : קעניטשי האַראַ / 8 : שלום / 9 : רעפּעטשאַגע ראַם ( באַשלוס טאָג ) די סעמייפיינאַליס - 24 פּערז - אַריאַן פיינאַלאַס / מאַדדזשיקאַרוראַבורי / ראַש שעה אשה / שלום / מאַנשאַפֿט לאַפס / גייט און שאָגי / קאַנאַרי / ווייַס רייַז / מאַגנעט / דזשאַרודזשאַרו / קלוב סלים / 3 צייט מאַשין ניין / טשימאָנטשאָטשוו / טידאָרי / דינאַמיטע / טאָקיאָ ניגהץ / יטשי האַראַ / פּאַנקובובו / מאַן פּרימאַ / סם מיידל באַנד / פאַרזעעניש מאָטאָר / פילן באַקוועם / היים / רייס לאַכן [ אַרטיקלען ] קאַנאַריק ס פּראָפיל פּראָפיל פון ווייַס רייַז שלאַנק ס קלוב רייַז לאַפט , ב - 1 " ד " ראַסוטאָייאַ " בלויז לעצטע זיג . " ( דעצעמבער 13 10 ) ב - 1 גראַנד פּרי דעם יאָר ענדס ! שינסוקע " איך קען געבן צוריק צו דער קאָמיקער , " און די פּראָגרעסיוו האַכלאָטע ( דעצעמבער 12 10 ) . עקספּרעס פון באַדינונגס צו אָנהייבן מאַקדאַנאַלד ס האַמבורגער . לויט צו עטלעכע גיט , די דינסט אנגעהויבן אין עטלעכע סטאָרעס אין טאָקיאָ ס סעטאַגייַאַ קעסטקינד פון דעצעמבער 20 , אין דרייען , פאַרגרעסערן די צאָל פון סטאָרעס וואָס שטיצן דינסט עקספּרעס אַריבער דער מדינה . קען זייַן אָרדערד 24 שעה , האט אַ געשמאַק פון מאַקדאַנאַלד ס היים אָדער אַמט . דער האַמבורגער קייט מאָס בערגער און פרעשנעסס בערגער און דער אַנדערער האט שוין אנגעהויבן אין עטלעכע סטאָרעס פֿאַר די עקספּרעס דינסט . ביידע סכוירע פּרייסיז און אין פילע קאַסעס דאַרפן אַ באַזונדער עקספּרעס באַשולדיקונג וועגן ¥ 300 . וואס וועט פאָרקומען צו מאַקדאַנאַלד ס עקספּרעס דינסט פּרייסינג איז אומבאַקאַנט אין דעם צייַט . אין לענדער אנדערע ווי יאַפּאַן , מאַקדאַנאַלד ס עקספּרעס דינסט איז שוין " מאַקק עקספּרעס " איז געגרינדעט ווי . איז קודם ינטראָודוסט אין מצרים אין 1995 , און איצט , האט שוין דיפּלויד אין וועגן 20 לענדער און מקומות אַזאַ ווי דרום קארעע און טייוואַן . נאך ריסיווינג אַ רופן צענטער אין פאַרנעם אָרדערס , עקספּרעס דורך בייק פון נירביי סטאָרעס . " מאַקק עקספּרעס " , וואָס אַטשיווד פארקויפונג פון מער ווי 1000000000 דאָללאַרס ווערלדווייד . אין טשיינאַ , מאַקדאַנאַלד ס עקספּרעס דינסט איז פאָלקס . מאַקדאַנאַלד ס מונדיר פּלאַן וואָס איז קאַמפּאַטאַבאַל מיט פייַערלעשער - העלם - קלאַד שטעקן . דער פּראָדוקט איז געהאלטן וואַרעם אין אַ קעסטל - טיפּ באַקפּאַק , קעריינג אַ שטעקן עס , און מאַקדאַנאַלד ס עקספּרעס בייק פּלאַן . אבער אין יאַפּאַן ס ערשטער מאַקדאַנאַלד ס עקספּרעס דינסט , זאלן האָבן געווען די הקדמה פון אינטערנעט סערוויס עקספּרעס אין עטלעכע סטאָרעס אין פאַקט 10 יאר צוריק . אין די ביסל סטאָרעס אין צענטראל טאָקיאָ זינט 2000 , " געשעפֿט עקספּרעסס " איך האב קיינמאָל געווארן אַ קוריער דינסט פֿאַר די אָפיס נעץ . דאס מאָל האט מען לימיטעד צו די בנין שכייניש צו דער ערשטער מאַקדאַנאַלד ס קראָם עקספּרעס , האט בדעה צו כאַפּן די קונה ס געשעפט דיסטריקט . דאס מאָל , סטאַרטינג מיט אַ נייַ עקספּרעס דינסט איז אויך טאַרגעטעד ווי גוט ווי היים אַמט , זוכט צו צעוויקלען אַ נייַ געשעפט מאָדעל . אין יאַפּאַן , אַזאַ ווי די משפּחה עמבאַרק אויף אַ הויפּט פֿאַרשטאַרקונג פון די עקספּרעס דינסט קאַנוויניאַנס קראָם , געשעפט האט יקספּאַנדיד אין די פעסט עסנוואַרג אינדוסטריע , די מאַקדאַנאַלד ס גוט אין פֿאַרקויף און גאַנצע קאַמפּיינז , אָבער אנגעוויזן די נויט פֿאַר קוריער אָדער רי קאָסערו ווייַט . ( מייאַשימאַ סאַטאָשי ) [ אַרטיקלען ] מאַקדאַנאַלד ס אָפּשטאַם , רעקאָרד פארקויפונג , " נידעריק פּרייַז " און " שטראַף ליניע " פון עטלעכע קעגנשטעל צו די וואָפן " דעסטרוקטיווע פּראַל פון געצאָלט , " דיין געצאָלט איז העכער ווי די נאציאנאלע דורכשניטלעך ? לאָו ? מאַקק , דאַקיומענטיישאַן און דיפפערענטיאַטאָר פֿאַר קאַמפּיטינג סטאָרעס אַגאַסט דירעקטעד העאַדקוואַרטערס פארקויפונג פארדינט 50 % איבער די אינהאַלט פון די מאַנואַל פאָר - דורך אַקאַונץ פֿאַר איבער 30 יאר פון מעק . [ סקראָלל ] מיר וואָרמלי באַגריסן דער בעסטער סערווער רומז גאַמעס קאָונטער - סטרייק 1 . 6 [ / סקראָלל ] סיט s ' ' גיי טאָורנאַמענץ - א פלעקסאַבאַל אָפּציע פֿאַר יענע וואס האט הנאה געמאכט גיך סטראַטידזשיק דיסיזשאַנז , די טאָורנאַמענץ אָנהייב אַמאָל אַ פּרידיטערמינד נומער פון שפילער האָבן אייַנגעשלאָסן און זענען יוזשאַוואַלי קורץ און שנעל פּייסט . זיבן וואונדער פון דער וועלט - אַ באַשרייַבונג דאָ ווײַטער גיבן מיר נאָר איין בײַשפּיל פֿון שטריגלערס עפּיסטאָלאַרער ירושה , און ברענגען דעם ערשטן בריוו וואָס ער האָט געשריבן נאָך דער באַפֿרײַונג , נאָך זײַענדיק אין בוכנוואַלדער לאַגער , באַגלייט פֿון אַ פּאָר הערות . צוזאַמען מיט שטריגלערס ערשטן בריוו פֿון בוכנוואַלד צום " לואיס ־ לאַמעד ־ פֿאָנד " , ברענגען מיר צום סוף אַ רעאַקציע ־ בריוו , געחתמעט פֿון ה . לייוויק און ש . ניגער אין נאָמען פֿונעם ניו ־ יאָרקער זשורנאַל " די צוקונפֿט " , געשריבן צום מיליטערישן אַמעריקאַנער רבֿ ראָבערט מאַרקוס , וועלכער איז געווען צווישן די באַפֿרײַער פֿון בוכנוואַלד און האָט אַרויסגעהאָלפֿן מרדכי שטריגלערן צו געפֿינען באַלד נאָך דער באַפֿרײַונג אַ קאָנטאַקט מיט דער ייִדיש ־ וועלט אין אַמעריקע . די קאָינס קלייַבן ווי פילע קאָינס ווי מעגלעך פּער מדרגה . איר זאלט דאַרפֿן צו רעדאָ דער מדרגה אויב איר האָט ניט געזאמלט גענוג . ווי " געבוירענע " אין דער אַמעריקאַנער זאָנע , זענען מיר מיט הצלחה אַדורך די צווישן ־ זאָנע גרענעץ און אָנגעקומען קיין זאַלצבורג - די הויפּט ־ שטאָט פֿון דער אַמעריקאַנער זאָנע . אין זאַלצבורג בין איך געבליבן צוויי יאָר לאַנג ווי אַן אָנפֿירער פֿון דער אָרטיקער " בריחה " . דער אָנפֿירער פֿון דער " בריחה " אין עסטרײַך איז געווען אַ שליח פֿון ארץ ־ ישׂראל - אשר בן ־ נתן ( " אַרתּור " ) . די " בריחה " איז געווען די גרעסטע אומלעגאַלע וואַנדערונג ־ אָרגאַניזאַציע אין אייראָפּע , דורך וועלכער עס זענען דורכגעגאַנגען 250 , 000 פּליטים ; 120 , 000 פֿון זיי , זענען דורכגעגאַנגען דורך דעם " בריחה " ־ פּונקט אין זאַלצבורג . כּדי צו דערמעגלעכן די וואַנדערונג פֿון די פּליטים , האָט די " בריחה " געהאַט פּונקטן אין אַלע לענדער פֿון אייראָפּע . אַז אַ פּליט איז אָנגעקומען קיין זאַלצבורג , זענען פֿאַר דער " בריחה " געשטאַנען דרײַ מעגלעכקייטן וואָס צו טאָן מיט דעם פּליט : אים לאָזן אין אַ פּליטים ־ לאַגער אין זאַלצבורג אָדער אין אַ לאַגער אין אַן אַנדער שטאָט פֿון דער אַמעריקאַנער זאָנע אין עסטרײַך ; אים שיקן קיין איטאַליע , וווּ די עקאָנאָמישע לאַגע איז געווען נישט קיין גוטע , אָבער עס האָבן עקזיסטירט אויסזיכטן אָפּצופֿאָרן אומלעגאַל קיין ארץ ־ ישׂראל ; אָדער אים אַריבערצושיקן קיין דײַטשלאַנד , וווּ די עקאָנאָמישע לאַגע איז געווען אַ גוטע , אָבער עס זענען געווען ווייניק אויסזיכטן עולה צו זײַן קיין ארץ ־ ישׂראל . ס ׳ רובֿ פּליטים האָבן געוואָלט פֿאָרן קיין איטאַליע , אָבער אויף דער עסטרײַך ־ איטאַליענישער גרענעץ זענען אויך געשטאַנען ענגלישע סאָלדאַטן , און זיי האָבן די ייִדישע פּליטים אָפּגעשטעלט . קיל ! איך געדענקען איר פּאָוסטינג אַז פריער . . . איך טראַכטן עס איז געווען באשטימט אַ מאַך פון זשעני ! דאָ איז אַ לינק צו עמעצער אויך ארבעטן מיט לעגאָ מענטשן : קלאַסיקס אין לעגאָ - אַ גאַנג אויף פליקקר איר מיסטאָמע שוין געזען עס , אָבער איך טראַכטן עס ס שיין קיל ! פּונקט איך צוריקרופן איר געזאגט אַז פֿאַר . איך האב געהאט זייער גוט גליק , וואָס איז דער ספּעציפיש אַרויסגעבן איר האט ? איך האט ניט אַפֿילו וויסן אַנדרעווס געמאכט אַ גריד אַנטענע אין די געוויינטלעך פּרייַז קייט . וואָס איז זייער דערנענטערנ זיך קאָסטן ? דאַווע די זאַמלונג פֿון מאַטעריאַלן וועגן ייִדישע קהילות אין און אַרום דרום ־ דײַטשלאַנד , וואָס געפֿינט זיך אויף דעם וועב ־ פּאָרטאַל " אַלעמאַניאַ יודאַיִקאַ " ( www . alemannia - judaica . de ) איז אַ מוסטערווערק פֿון דער ווירטועלער דאָקומענטאַציע , וואָס איז כּדאי צו שטודירן און נאָכצומאַכן . דאָ געפֿינט מען אַ שלל מיט זייער אינטערעסאַנטע פּרטים וועגן דעם אַמאָליקן ייִדישן לעבן אין צענדליקער קליינע שטעט און שטעטלעך אין דער געגנט , וואָס איז געווען די וויג פֿון דער אַשכּנזישער ציוויליזאַציע . מען קאָן מאַכן אַ ווירטועלע רײַזע דורך תּקופֿות און געגנטן פֿון ייִדישן לעבן , באַקוקן אַלטע און נײַע בילדער , לייענען געהעריקע אַרטיקלען און רעפּאָרטאַזשן פֿון אַלטע צײַטונגען . טלפון 02 - 5812093 טלפון נוסף : אין אתר אינטרנט : אין כתובת : שאול המלך 51 ( ירושלים ) דער אויסדרוק " לך ־ לך " באַשטייט פֿון צוויי ווערטער , וואָס זעען אויס ווי איבערגעחזרטע . בדרך ־ רמז , קאָן מען עס אָפּטײַטשן ווי " גיי ווײַטער און ווײַטער - אָבער בלײַב תּמיד בײַ זיך " . אַבֿרהם ־ אָבֿינוס וועג זעט אויס , בדרך ־ כּלל , ווי אַ מער ־ ווייניקער גלאַטער און בהדרגהדיקער . - לייענט עס איבער . אפֿשר וועט עס זײַן אינטערעסאַנט פֿאַר אײַערע לייענער , - האָט ער פֿאָרגעלייגט . - אין עטלעכע טעג אַרום וועל איך ווידער אַרײַנקומען וועלן מיר שוין רעדן גענויער . ווען מע לייענט מ . מ . שאַפֿירס 18 ביכער פּאָעזיע מיט אַ פֿאָלקלאָרישן אויג , האָט מען גרויס הנאה , און עס קומט אים אַ גרעסערע לייענערשאַפֿט צוליב זײַנע אויפֿטוען אויף דעם פֿעלד . דאָס בוך האָט אַ וויכטיקע בײַלאַגע - אַ ביבליאָגראַפֿיע פֿון פּובליקאַציעס אויף ייִדישער טעמאַטיק , וועלכע זײַנען אַרויס אין מיזרח - דײַטשישע פֿאַרלאַגן אין די יאָרן 1945 - 1990 . צווישן די 1 , 086 איינסן געפֿינען מיר אויך ליטעראַרישע איבערזעצונגען פֿון ייִדיש : ביכער פֿון די קלאַסיקער : מענדעלע מוכר - ספֿרים , י . ל . פּרץ און ( באַזונדערס אַ סך ) שלום - עליכם ; פֿון יצחק באַשעוויס - זינגער , איציק מאַנגער און רייזל זשיכלינסקי ; פֿון סאָוועטיש - ייִדישע שרײַבער : יוסף בורג , בער האַלפּערן , משה קולבאַק , מאַרק ראַזומני און אַהרן ווערגעליס . די הײַנטיקע פּרשה איז אויך פֿאַרבונדן מיט דעם הײַנטיקן יום ־ טובֿ - חמשה ־ עשׂר ־ בשבֿט . דאָס האָלץ , וואָס משה רבינו האָט אַרײַנגעוואָרפֿן אינעם קוואַל , סימבאָליזירט די תּורה , וואָס ווערט אָנגערופֿן " עץ ־ חיים " , און איז פֿאַרבונדן מיטן גײַסטיקן " בוים פֿונעם לעבן " . דער מן ווערט אויך אָנגערופֿן " לחם מן השמים " , די הימלישע " תּבֿואה " פֿון גן ־ עדן . דער אייבערשטער אַליין ווערט אויך פֿאַרגליכן מיט אַ בוים , ווײַל די ג ־ טלעכע השפּעה ווערט אַנטפּלעקט אין די מענטשלעכע נשמות דורך אַ בוים ־ אַרטיקער סטרוקטור פֿון אומצאָליקע שמות , מאַניפֿעסטאַציעס און מדרגות . אויף דעם דאָזיקן בוים ־ סימבאָליזם איז געבויט דער חמשה ־ עשׂרדיקער סדר , וואָס מע פּראַוועט אין אַ טייל קבלה ־ געשטימטע ייִדישע קהילות . מיט אַ שרײַענדיק קעפּל " פֿון די ייִדישע מײַלער גיסן זיך אַלץ נײַע באַשולדיקונגען " - אַזוי האָט רעאַגירט " וואַקאַראָ זשיניאָס " אויפֿן אַרויסגעזאָגטן ביטערן אמת . לייענענדיק דעם פּאַסקוויל , האָב איך ניט געוווּסט - צי כ ׳ זאָל וויינען , צי לאַכן . . . הערט נאָר : " א . זוראָף איז באַפֿאַלן די מיזרח ־ אייראָפּעיִשע מדינות מיט אַ קריטיק , הלמאַי זיי נעמען ניט אָן די באַשולדיקונג מצד די ייִדן , אַז זייערע בירגער זײַנען כּלומרשט געווען מיטהעלפֿער אין גענאָציד . ער טענהט , אַז די באַלטישע לענדער האָבן ניט געפֿירט קיין איין געריכט ־ פּראָצעס קעגן די היגע קאָלאַבאָראַנטן . פֿאַרקערט , עטלעכע פֿון זיי אַפֿילו נאָמינירט ווי נאַציאָנאַלע העלדן . די ייִדן קלערן , אַז זיי קענען אונדז אומבאַשטראָפֿט באַוואַרפֿן מיט בלאָטע , ווײַל אונדזערע פּראָקוראָרן אײַלן זיך ניט אָנצונעמען שטרענגע מיטלען קעגן די ליגנערס " . מײַן בחור פֿירט זיך אויף מיט מיר אויף אַן עקסטרעמען אופֿן , און איך ווייס נישט ווי דאָס צו באַהאַנדלען . אַמאָל הערט ער זיך צו צו מיר און וויל בלײַבן נאָענט צו מיר ; ער גיט מיר אָפּ קאָמפּלימענטן , פֿאַרברענגט מיט מיר און איך פֿיל זיך גוט . אַנדערע מאָל בלײַבט ער פֿון דער ווײַטנס . איך הער נישט קיין וואָרט פֿון אים צוויי טעג לאַנג , און ווען מיר רעדן , סוף ־ כּל ־ סוף , האָט ער ווייניק וואָס צו זאָגן . ווי זאָל איך פֿאַרשטיין זײַן מאָדנע אויפֿפֿירונג ? דזשעדי טראַינער עס ס צייַט צו דזשעדי באַן איר . טייטן די דראָידס דורך דיפלעקטינג לייזערז אין זיי . " אַנשטאָט צוויי פּאַרטייען וואָס קומען זיך צוזאַמען מיט דעם צוועק זיך צו פֿאַראייניקן אין איין געמיינשאַפֿטלעכער אונטערנעמונג , האָט מען דאָ געפֿונען צוויי ביטער - פֿײַנטלעכע לאַגערן . . . . פֿריִער פֿאַר דעם צוזאַמענפֿאָר זײַנען די מיטגלידער פֿון די צוויי לאַגערן פּערזענלעך געווען פֿרײַנטלעך צווישן זיך . זיי פֿלעגן זיך אָפֿט באַגעגענען , אָפּהאַלטן רוסישע מיטינגען צוזאַמען . די דאָזיקע קאָנווענשאָן האָט מען גערופֿן מיטן צוועק זיי אין גאַנצן צו פֿאַראייניקן אַלס אַרויסגעבער פֿון איין צײַטונג ; און דער רעזולטאַט איז געווען , אַז דאָ ערשט האָבן זיך די צוויי לאַגערן גענומען זידלען . " אזוי איז מיט די הארץ פון מענטש , וואס ווערט אנגערופן א לב אבן . דער מענטש דארף חזר ' ן א פשוט ' ע מחשבה פון אמונה , א פשוט ' ער דיבור פון אמונה , נאכאמאל און נאכאמאל , אסאך אסאך מאל , ביז עס ווערט דורך דעם אראפגענומען דער שטיין פון הארץ , און מען איז זוכה צו א לב בשר , א הארץ וואס פיהלט און דערקענט דעם באשעפער . לול האָט שטאַרק געווירקט אויפֿן גרויסן דײַטשישן פֿילאָסאָף גאָטפֿריד לײַבניץ , וועלכער האָט אַליין סיסטעמאַטיש געלערנט קבלה ; לײַבניצעס פֿאָרשונגען וועגן פֿאָרמעלער גראַמאַטיק האָבן שטאַרק משפּיע געווען אויף דער אַנטוויקלונג פֿון דער הײַנטיקער קאָמפּיוטערײַ און לינגוויסטיק . אינפֿאָרמאַציע פֿאַר בענעפיסיאַריעס פון רדפּ 2007 - 2013 וועגן סיינידזש און גאַנצע וועגן דעם אַלגעמיינעם מצבֿ פֿון די " שארית ־ הפּליטה " ־ ייִדן אין ישׂראל איז שוין פֿיל געשריבן געוואָרן אין דער ישׂראל ־ פּרעסע . איך בין טוען ווי איר זאָגן , בלאַקס בייינג אַ פּאָמפּע , איז עס ? צי איר נאָך העלפן איר ? אַקס 2 : 1 - 4 - ווען דער טאָג פון פּענטעקאָסט געקומען , זיי זענען אַלע צוזאַמען . פּלוצלינג דאָרט געקומען אַ געזונט פון הימל ווי אַ שטאַרק ווינט קאַלאַפּסט , און אָנגעפילט די גאנצע הויז ווו זיי זענען געזעסן . באוויזן צו זיי לשונות ווי פון פֿייַער , וואָס צעבראכן אַרויף און רעסטיד אויף יעדער פון זיי . אַלע זענען געווען פול מיט דעם רוח און אנגעהויבן צו רעדן מיט אנדערע לשונות ווי דער גייסט האט זיי אַטעראַנס . דזשאַן בראַון , וואָס זעסטו , וואָס זעסטו , דזשאַן בראַון ? מײַן נשמה פֿליט אום אין אַלע שטאַטן , און זיי זוכן מיך אום אין ווירדזשיניאַ . זיי וועלן מיך נאָך אַ מאָל הענגען אין ווירדזשיניאַ . זיי וועלן קרייציקן דעם אָרעמען יעזוס , בײַ דער ערשטער קירכן ־ שוועל . דער " טאָג פֿון נאַקבאַ " איז יעדעס יאָר געוואָרן אָפּגעמערקט דורך דער אַראַבישער באַפֿעלקערונג אין ישׂראל , אָבער ער איז קיינמאָל נישט דערגאַנגען צו אַזאַ מיליטאַנטישן און אוניווערסאַלן פֿאַרנעם . ער איז אויך קיינמאָל ביז איצט נישט אַרויס פֿון די גרענעצן פֿון מדינת ־ ישׂראל און איז קיינמאָל אין אירע גרענעצן נישט אַרײַן - ווי דאָס איז געשען הײַנטיקע וואָך אין דעם דרוזישן שטעטל מאַדזשדאַל שאַמס אויפֿן גולן בײַ דער גרענעץ מיט סיריע . עפּעס האָט דער קינסטלער מאַרקעל נישט געהאַלטן פֿון דער הײַנטצײַטיקייט . אַ מהלך ווײַט איז ער געווען פֿון די אַלע " איזמען " פֿון דער הײַנטצײַטיקער קונסט . לויט אים איז דער מענטש אײַנגעוויגט אין מיראַזשן , און ער זינקט אין דער בלאָטע פֿון אַ באַנאַלן שטייגער ־ לעבן . . . ובֿכן פֿלעגט ער גיין זײַן אַלייניקן וועג . שוין לאַנג , ווי דער קינסטלער האָט זיך געגט מיט אַלע " איזמען " . אין 1999 האָבן די דאָקטוירים געפֿונען בײַם שרײַבער דעם לימפֿע ־ קאַנצער און אָפּגעלאָזט אים ניט מער ווי אַ יאָר צײַט אויף צו פֿאַרענדיקן די " ערדישע ענינים " . אָבער זײַן שטאַרקער ווילן צום לעבן און אפֿשר די מיסטישע כּוחות ( די מאַגיע פֿון זײַן " ציפֿער 7 " ) האָבן זיך אַרײַנגעמישט , און ער איז גובֿר געווען די שרעקלעכע קרענק . ער האָט פּשוט ניט געטאָרט אַוועקגיין , און פֿאַרענדיקט דאָס בוך וואָס ער האָט געשריבן און וואָס איז דערשינען אין 2004 - " די זכרונות פֿון מײַנע זונות " . אין סעפּטעמבער 1972 איז פֿאָרגעקומען דער גרויזאַמער מאָרד פֿון די 11 ישׂראלדיקע ספּאָרטלער אויף דער אָלימפּיאַדע אין מינכן . אָבער אויך דאָס האָט נישט געענדערט די לאַגע : די טעראָר ־ אַקטן קעגן ישׂראל האָבן זיך נישט אָפּגעשטעלט און די וועלט האָט ממשיך געווען זיך צוצוקוקן . אָבער ישׂראל האָט נישט געשוויגן , און לויטן באַפֿעל פֿון פּרעמיער ־ מיניסטער גאָלדע מאיר , האָט דער " מוסד " ליקווידירט די מערדער פֿון מינכן איינעם נאָכן אַנדערן . מעלאַניע קאָדדינגטאָן ווילליאַמס סאָנאָמאַ האַמצאָע יסאַבעל לאָפּעז קאָליר וויעססאָ טיג טעקסטשערז סטאַפפאַן סטרינדבערג גראַפיק דיזיין ינלענדיש פּלאַן פּראָדוקץ פּלאַן פאַרמעסט סאַנדראַ טאַררועללאַ דעקאָר8 פעטרוס פראַנק זיס 038 גאַבבאַנאַ וואַלד באַגאָט ינווייראַנמענאַלי פרייַנדלעך זשאַליוזן & שאַדעס ריטאָרט נייטקלאַב גאַרנעט הילל שטראַל קאָווער פאָטאָ פאַרלאַנג ינלענדיש דעסינגער פלאַך ינלענדיש גיאָרגיאָ אַמאַני ינהאַביטאַט נייטקלאַב פּלאַן באַגאַזלענען סטעול ילעקטריקאַל אַקסעסעריז כסימע באָוינג קלוב ווייערד מאַגאַזין 3 . 1 % יאָר אויף יאָר פאַרגרעסערן אין סאַצומאַ סענדאַי סיטי , אויף אויגוסט 10 אַנאַונסט די ערשט אַלגעמיין חשבון בודזשעט פֿאַר פינאַנציעל 2011 טאָוטאַלינג 514 , 000 , 000 ¥ . הי 3 . 1 פּראָצענט יאָר אויף יאָר פאַרגרעסערן אין ערשטער . יוואַקירי הידעאָ בירגער - מייַסטער איז " שיניטשי נאָך דעם קאַטער , אַ רעקאָרד סומע פון בודזשעט פֿאַר די ערשטער מאָל יקסידיד 500 , 000 , 000 , 000 ¥ . קען פֿאַרקלענערן שטאָטיש קייטן בוילעט , מיט אַ טראָפּ אויף קריייטינג אַן סוויווע גרינג צו שפּילן און טשיילדקער געביטן אונטער די באַלאַנסט בודזשעט " האט שוין מסביר . מיט 61 פּראַפּאָוזאַלז , די פארגעלייגט ראַט באַגעגעניש אויף מערץ 21 . סיטי שטייַער רעוועך איז ¥ 280 , 000 , 000 106 . בעת די דאַונטערן אין די קליין פאַרגרעסערן פון 0 . 1 פּראָצענט דערוואַרט . די היגע אַלאַקיישאַן שטייַער איז 4 . 5 פּראָצענט אין 170 ¥ 130 , 000 , 000 פאַרגרעסערן . דערווייַל , די שטאָט ס בונד כויוו און ¥ 4700000000 אין די סוף פון די סלאַדזש רידזשענעריישאַן פּראַסעסינג צענטער קאַנסטראַקשאַן , 17 . 1 % פאַרקלענערן . דערוואַרט יאָר - סוף שטאָטיש בונד געלט איז געווען 11 800 , 000 , 000 , 000 503 , 000 , 000 , דערוואַרט צו פאַרקלענערן פון 770 , 000 , 000 ¥ אַ יאָר פריער . מאַנדאַטאָרי ספּענדינג , אַזאַ ווי די פּרייַז פון די הילף אין פּערסאַנעל קאָס און יקספּענדאַטשערז 263 2 . 4 % 440 , 000 , 000 , 000 ¥ , אַקאַונטינג פֿאַר 51 . 2 פּראָצענט פון די גאַנץ . ינוועסטמענט יקספּענדאַטשערז ביסט דער זעלביקער און 73 ¥ 625 , 000 , 000 דיקריסט 8 . 4 פּראָצענט . אַחוץ פֿאַר פּראָסט קאַנסטראַקשאַן פּרויעקט פּרייַז פון ומגליק אָפּזוך פּרויעקט איז 66 ¥ 160 , 000 , 000 , דיקריסט דורך 8 . 9 % . 52 נייַע געשעפטן . די הויפּט בנין איז די פּלאַננעד קאַנסטראַקשאַן פייער דעפּאַרטמענט 137 , 000 , 000 ¥ אַוצאָרסינג שטיצן פולשטענדיק קהל שטיצן סענטערס 112 , 000 , 000 ¥ קאַשימאַ פארק נורסינג היים פאַסיליטיעס ימפּראָוועמענט 182 , 000 , 000 ¥ פֿאַר פֿרייַ וואַקסאַניישאַן און פּנעומאָקאָקקאַל וואַקצין פֿאַר קינדער מיליאָן און 8800 יבערבליק . - באַבאַ שיגערו ; פעברואר 11 , מאָרגן [ אַרטיקלען ] אַקונע סיטי : עקסטראַאָרדינאַרי קאָנגרעס , צו פאָרשלאָגן און דערווייַלן די דעפּוטאַט בירגער - מייַסטער קאַנווינד אויף 16 / קאַגאָשימאַ פויגל פלו : תפילה אויפגעהערט , די סטודענטן פליגל 21 , 410 , 003 קריינז - יזומי / קאַגאָשימאַ הינאַמאַצורי סאַצומאַ : אפילו טראָוססעאַו פון פּרינסעס באַמבו - אין קינאָס קאָרפּוס / קאַגאָשימאַ שטיל רופן : מאַן ארעסטירט אויף חשד פון אַ בוקסטאָר 100 / קאַגאָשימאַ טוריזם פּירסעם מאַנשאַפֿט : איידער עפן קיושו שינקאַנסען , דזשוניער זיבן שטעט און שטעטלעך צוזאמען די 线 די פּר - קאַגאָשימאַ / קאַגאָשימאַ . היסטאָריקער געדענקען , אַז דאָס לאַנד , טשעכאָסלאָוואַקיע , איז אויפֿגעקומען אין גאַנצן מיט נײַן יאָרצענדליק צוריק , נאָך דער ערשטער וועלט - מלחמה , אויף די חורבֿות פֿון דער האַבסבורגער אימפּעריע . ווי עס מאַכט זיך זייער אָפֿט מיט רעשטלעך פֿון אימפּעריעס , באַקומען זיך אַזעלכע יונגע לענדער ניט זייער געראָטענע , בפֿרט אין זייער עטנישער קאָמפּאָזיציע . אין די גרענעצן פֿון טשעכאָסלאָוואַקיע זײַנען אַרײַן די סודעטישע געגנטן , וווּ ס ׳ האָבן געוווינט דײַטשן . אין דער נײַער מדינה האָבן זיי באַקומען אַ סטאַטוס פֿון אַ מינאָריטעט , און דווקא פֿון אַ צווייטן סאָרט . די בערך 100 טויזנט ייִדן פֿון טשעכאָסלאָוואַקיע ( הײַנט - אַרום 3 , 000 ) האָבן אויך געפֿילט , אַז זיי זײַנען ניט פֿון דעם " ערשטן סאָרט " . ניט צופֿעליק קומען פֿאָרשער פֿון דער טשעכישער געשיכטע צום אויספֿיר , אַז דער איצטיקער טשעכישער נאַציאָנאַליזם האָט טיפֿע וואָרצלען אין יענע צײַטן . עס איז געווען אַ מאָדנע שטילקייט אין הויז , ווען איך בין אַרײַנגעקומען , כאָטש דאָס הויז איז געווען פֿול מיט מענטשן . עס איז געווען ווינטער , און אַלע האָבן זיך אַרומגעזעצט אַרום דעם קאַמין פֿון גאַסטצימער . דער פֿײַער האָט געקנאַקט אויפֿן האָלץ , וואָס האָט זיך געטריקנט אַ גאַנצן זומער . ווער פֿון די געסט האָט גערייכערט אַ סיגאַר . דער באַלעבאָס אַליין האָט גערייכערט אַ פּיפּקע . עמעצער האָט עפּעס דערציילט . און אַלע זײַנען געזעסן אַרום און זיך צוגעהערט צו דעם דערציילער , און עס איז געווען שטיל . [ קינאָ . קאָם נייַעס ] סטאַרטינג פון יאנואר בראָדקאַסטינג נהק היסטאָריש דראַמע שבת טאַון " 808 בעסאָד ( פּיאַקויאַטשאָו המליץ ) " דעצעמבער 15 איז די קאַמפּלישאַן פון די פאָרויסיקע ווייַזונג איז געשען אין די אַגענטור אין טאָקיאָ , אין אַדישאַן צו סטאַרינג היראָשי טאַטשי , יומיקאָ שאַקו , צוטאָמו יקעדאַ , דער דירעקטאָר באגעגנט צושיקי טאַקאַשי עט על . הוקויאַמאַ מאַסאַהאַרו הבטחות חידוש טאַלאַנט אין די טייקאָוווער סאַגע דזשורי וענאָ די ווייַזן איז שטעלן אין די שטאָט פון עדאָ 808 , דער זון פון סאַעמאָן דרוק אָדער דזשוראָ קאַמייאַ ( טאַטע ) איז געווען דער הויפּט געגרינדעט צו " געהיים גרופּע " בייז ריכטער , די אַקציע בילד פון מענטשהייַט וואָס האַלטן מען גליקלעך . ניו יאָר ס טאָג בראָדקאַסט ווייַטער יאָר , " סטעלט סעקרעט האַנדבאָאָק ( פלאַטערל פֿייַער ) " אין דער סעריע , דאָ איז די פּראָוטאַגאַנאַסט און זייַן טאַטע סאַעמאָן דרוק , אַ מענטש פּלייַינג די ראָלע פון דער טאַטע 2 . ( איך צו איר ) , טאַטע פיעסעס אַ טייַך קאַסטער אָדער זינען דזשוראָ , " די עקסצענטריש נוסח פון פענסינג , אַזאַ ווי מוכאַמאַד אַלי , ויסקומען ווי היסטאָריש דראַמע . יקעדאַ איז טאן אַזוי פיל צו איך , יושר שווערד האָבן ווערן אונדזער בושה , " און אַ ביטער שמייכל . יקעדאַ יינגער העכערונג פאלס ישיהאַראַ געזאגט , " אויב איך בין אין יאַפּאַן דזשוראָ איז פייַן מיט צוויי אָדער יאַפּאַן , " אומגעקערט די קיטאָ קען יאָ . ינטערפּרעטאַטיאָן איז געווען דער ערשטער אַרויסרופן צייַט דראַמע , " אָדער ריצוי סופיט , און סניק אונטער די קאַנט . אַז די אַקטיאָנס פון טעגלעך לערנען געטאן אַזוי ווייַט מיט קיין ספּיעס , " און העכסט מאָוטאַווייטאַד . מיר האָבן אַ רעכט שטענדיק פרייַנדלעך צו יעדער אַנדערער , " יוזשאַוואַלי אַ שפּאַס העל ווען פייטינג שונאים פרענדז טאַטע מאַכן אַ באַשלוס יננאָוואַטיאָן דזשאַמפּט אַוועק דעם שיפל , די טייטער די . אויך , אַוואַדע ליבע ס האַשי טאַטע אַ גוט געלעגנהייט פֿאַר לערנען פֿאַר גירלס אַראַסאַ , איך קענען לעבן אַ גוט חתונה , " און שמייכל . טאַטשי אין פֿראַגע איז " צי ניט זאָגן איך ליבע איר , קענען קאָכן און זאָגן , אַ ריין פרוי זאגט . קאַ וואַסו דרייַ מענטשן דורך דעם " לעקציע איז געווען אַזוי גוט אין דעם . " ייט הונדערט און אַכט בעסאָד טאַון ( פּיאַקויאַטשאָו המליץ ) " איז פון 8 יאנואר 2011 , אנגעהויבן בראָדקאַסטינג יעדער שבת פון 19 : 30 . [ אַרטיקלען ] סאַטאָשי האַזימע & יומיקאָ שאַקו , און סעקסועלער באַלעסטיקונג פון קענקאָבאַ " רעד " טאָקיוואַ טאַקאַקאָ סוזוקי מאַצואָ און " טאַראָ טאַוער " דורך אָקאַמאָטאָ טאַראָ ס לעבן צייכענונג קענגאָ מאַקאָטאָ טאַקאַשי , דאָראַ " אָהיסאַמאַ " מאַו ינאָוע מאַן הוקויאַמאַ מאַסאַהאַרו , ריאָמאַ נאָך די " טראַוולער " אין . בײַם אָנקומען קיין אַמעריקע האָט מײַן טאַטנס פֿעטער ידידיה גענומען מיך מיט מײַן טאַטן כאַפּן פֿיש . די רײַזע מיט דער באַן האָט גענומען ווייניקער פֿון אַ שעה פֿון דער בראָנקס ביז " קראַוטאָן ־ אָן ־ האָדסאָן . " דאָרט האָבן מיר זאַלבע ־ דריט אַדורכגעאַקערט ווייניקער פֿון אַ האַלבן מײַל דורך אַ שיטער וועלדל , ביז עס האָט זיך פֿאַר אונדז פֿאַרשפּרייט דער האָדסאָן ־ טײַך . איך בין דעמאָלט אַלט געווען אַ יאָר דרײַצן ־ פֿערצן און ממש זיך פֿאַרכליניעט פֿונעם גרויסן פֿאַרגעניגן פֿון פֿישפֿאַנג . מיר זײַנען אַרײַן אין וואַסער כּמעט איבער די אַקסל . דער פֿעטער האָט אונדז פֿאַרזאָרגט מיט ווענטקעס און לעבעדיקע ווערעמלעך , און הײַדאַ ! מ ' האָט אָנגעפֿילט די עמערס מיט פֿיש וואָס האָבן געהייסן " פּוירטש . " פֿון דעמאָלט אָן איז פֿישפֿאַנג מיר אַרײַן אין די ביינער און בײַ יעדער געלעגנהייט האָט מען געכאַפּט פֿיש . ווען איך האָב געפֿרעגט כּהנען וועגן דעם טערמין " ראָמאַ " , וואָס ווערט געניצט הײַנט אויפֿן אָרט פֿון " ציגײַנער " , האָט ער געשאָקלט מיט די אַקסל - " עס זענען פֿאַראַן פּאָליטישע סיבות פֿאַר וואָס ' ראָמאַ ' איז בעסער ווי ' ציגײַנער ' אָבער דעם טערמין ניצן נאָר די ציגײַנער ווען זיי רעדן איינער צום אַנדערן . ווען זיי רעדן צו אַנדערע מענטשן , וואָס זענען נישט קיין ציגײַנער , ניצן זיי אויך דעם טערמין פֿאַר ' ציגײַנער ' אין דער אָרטיקער שפּראַך " . משה לעמסטער שרײַבט אין גראַמען און איז אָפּהענגיק פֿון זיי . די פֿאָרעם פֿונעם ליד איז געצילט , דער עיקר , איבערצוגעבן דעם סיפּור ־ המעשׂה , דעם נאַראַטיוו . ער וויל נישט פֿאַרכּישופֿן דעם לייענער מיט פּאָעטישער ראַפֿינירטקייט , נאָר מיט דער טיף ייִדישער אמונה און חכמה פֿון זײַנע טיפּן און מיט זײַן זעלטענעם דערציילערישן טאַלאַנט , וואָס ווערט ליריש איבערגעמאַכט . " אַמאָל בראשית " איז אַ זעלטענער אויפֿטו אויף אונדזער הײַנטיקער ליטעראַרישער גאַס . הערמאַן יאַבלאָקאָוו , דער אַקטיאָר , פּראָדוצירער , דראַמאַטורג , ליריציסט , לאַנג ־ יאָריקער פּרעזידענט פֿון דער ייִדישער אַקטיאָרן ־ יוניאָן , איז באַוווּסט , און וועט בלײַבן באַוווּסט , דער עיקר פֿאַר שרײַבן איינע פֿון די פּאָפּולערסטע ייִדישע טעאַטער ־ און ראַדיאָ ־ לידער - " פּאַפּיראָסן " . זינט ער האָט עס רעקאָרדירט צום ערשטן מאָל אויף דער ראַדיאָ אין די 0391ער יאָרן , איז דאָס ליד געוואָרן זייער פּאָפּולער ; אַ סך זינגערס האָבן עס רעקאָרדירט , און עס האָט אים געבראַכט פֿיל אָנזען און באַרימטקייט . אין סעפּטעמבער איז פֿאָרגעקומען די פּרעכטיקע אויסשטעלונג פֿון אונדזער ייִדישן מאָלער עדואַרד מײַנדענבערג , וועגן וועלכן ס ' האָט זייער פּרטימדיק דערציילט אין זײַן אַרטיקל מיכאל קרוטיקאָוו ( זע : " פֿאָרווערטס " , סעפּטעמבער 12 - 18 , 2008 ) דעריבער וועל איך זיך גענויער אָפּשטעלן אויף דער חגא , וואָס איז שוין פֿעסט אַרײַן אין אונדזער אָרטיקן ייִדישן קאַלענדאַר ; כ ' מיין , דעם עטנאָקולטורעלן פֿעסטיוואַל " אייניקייט דורך פֿאַרשידנאַרטיקייט " . ער קומט שוין פֿאָר דאָס אַכטע מאָל אינעם צענטראַלן פּאַרק אויף שטעפֿאַן טשעל מאַרעס נאָמען . עס האָבן זיך אין אים באַטייליקט איבער 50 רעפּובליקאַנער און עטנאָקולטורעלע אָרגאַניזאַציעס , וועלכע רעפּרעזענטירן צענדליקער עטנישע גרופּעס , וואָס לעבן אין מאָלדאָווע . דעריבער , אפֿשר מיר קענען ערשטער באַשטימען דעם טיפּ פון געפיל מיר ווילן צו קומען . לעמאָשל , אויב איר זענט צופרידן צו אָבסערווירן אַ מאַשין , און דערצו קענען פילן אַזאַ " ווונדערלעך געפיל " נאָך געזען עס , דאַן איר זאל טאַגד דיין קאָמפּיוטער פאַרשטעלן מיט במוו טאַפּעטן אין סדר צו מאַכן די טעג אַז איר גיין דורך ניט ויסקומען נודנע . אין דעם פונט , די רעאַליזירונג פון דער בליק , דער בליק , די אָנקוקן , און אנדערע וויסואַל ענדזשוימענט זאל זייַן גאָר אָנגעפילט בעשאַס סטאַרינג בייַ אַזאַ איינער זאַך ווי טאַפּעטן . די מאַמע האָט דרײַ ייִנגעלעך , דרײַ ייִנגעלעך געהאַט , מיט ווייכע רויטע בעקעלעך , ווי צאַרטער סאַמעט גלאַט . אָט , למשל , דער פּאָעט פֿריד ווײַנינגער וואָס איך האָב אים געקענט ווי אַ לאָקאַטאָר - געוווינט בײַ אונדז אין בראָנקס אין די 1980ער יאָרן , ווײַנינגער איז אויך געווען אַ מאָלער , וואָס האָט שטענדיק געזוכט און געוואַנדערט איבער דער וועלט . ער איז געווען אַן עסטעט ; אַ ליבהאָבער פֿון שיינקייט און אָרדענונג . פילעק רעטעניש ווי גוט איז דיין קורץ - טערמין זכּרון ? די סיפּור ־ המעשׂה האָט טאַקע צו טאָן מיט מענטשן אויפֿן בילד . אַן אַלטע פֿאָטאָגראַפֿיע פֿון די אַקטיאָרן אין אַמאָליקן וואַרשעווער ייִדישן טעאַטער , וואָס ווי נאָר דאָס ליכט באַלײַכט זיי , לעבן זיי צוריק אויף . די הויפּט ־ ראָליסטקע רייזל ראַבינאָוויטש ( דאַנאַ מוירפֿי ) , וועלכע שפּילט די מוטער , די באָבע פֿון דער אַקטריסע וואָס קומט אַרויס פֿון וואַרשעווער ייִדישן טעאַטער , שפּינט די געשיכטע פֿון אַמאָליקן ייִדישן טעאַטער ־ רעפּערטואַר אין אַמאָליקן וואַרשע . פֿאַרשטייט זיך , נישט אויף ייִדיש , נאָר אויף ענגליש . צווישן זיי , סצענעס פֿון שעקספּיר צי פֿון " דיבוק , " לידער ווי " אויפֿן פּריפּעטשיק , " דווקא אויף ייִדיש , וואָס די באָבע זינגט איר אייניקל דזשעני ( רייטשל רעשעף ) . דאָס אַקטריסעלע איז צען יאָר אַלט . זי שפּילט סײַ די טאָכטער און סײַ דאָס אייניקל , זי זינגט און טאַנצט . איך מוז פֿאָרויסזאָגן , אַז איר קאַריערע אין טעאַטער אָדער פֿילמען איז געחתמעט . שטאט - אָונד וויעטנאַם אָיל און גאַס גרופע ( פּעטראָווויעטנאַם ) איז פאַך פֿאַר 16 ניו קאָמפּאַניעס ינוועסטינג אין יאַפּאַן ( 477 million יו . עס . Dollars 4600000000 , 1 יו . עס . Dollar = וועגן ¥ 84 ) , די יאַפּאַן א א ארגאניזאציע ( דזשעטראָו ) האט לעצטנס נאָוטאַפייד די . א נייַ דערצו צו די פראיעקטן , די שטאַט , לויפן וויעטנאַם שיפּבוילדינג גרופע קאַלאַפּסט אין געשעפט דיווערסאַפאַקיישאַן ( בינאַשין ) גענומען איבער די פּרויעקט אויך כולל די . דזשעטראָו יוני , און פּעטראָווויעטנאַם האַלטן געשעפט מיטינגז אין טאָקיאָ . פון אַ גאַנץ פון 28 קאַסעס שייַכות צו פאַרמאָג אַנטוויקלונג און בוימל און 2000000000000 צו צוציען 1 , 400 פּעטראָווויעטנאַם האט גערופן פֿאַר ינוועסמאַנט אין פראיעקטן צו אַ ברייט קייט ביליאָן . די 16 פראיעקטן זיינען נייַ צו דעם . ונטערערד נאַפט סטאָרידזש ווי קי , בעת עטלעכע פראיעקטן האָבן שוין באקומען אינטערעס פון יאַפּאַניש קאָמפּאַניעס , פראיעקטן וואָס קאָרעיִש קאָמפּאַניעס זענען פּראַמאָוטינג די קאַנסטראַקשאַן פון האַי פאָנג סיטי ווי דינבופּאָריעסוטערו פראיעקטן , סופּפּאָרטינג ינדאַסטריז ינכעראַטיד פון די שיפּבילדינג בינאַשין בו יסטייט דערלויבעניש יסטייט פראיעקטן , ריזאָרט אַנטוויקלונג און איך פילן ווי אַ געמיש פון ווייץ און פּסוילעס באַרבי מערב סובורבס דיסטריקט זענען געטינג הויך ערד פּרייסיז אין כאַנוי . רעזולטאַטן אין געשעפֿט פאַרזאַמלונג דזשעטראָו אין כאַנוי און פּעטראָווויעטנאַם צענטער יעדער חודש , טוען נאָכפאָלגן - אַרויף באַגעגעניש פון די ביזנעס פאַרזאַמלונג . פאָקקואַן פּאָרט יקספּאַנשאַן פראיעקטן און די סובורבס פון האָ טשי מין שטאָט זונקואַטטאָ ריפיינעריז , אַזאַ ווי גרונטייגנס אַנטוויקלונג פּרויעקט אין כאַנוי האט געמאכט ניגאָושייישאַנז מיט יאַפּאַניש קאָמפּאַניעס , וואָס זענען אָדער פאָוקיסט אויף קאָגיצוקע סאָלד . די גרונטייגנס סעקטאָר אין באַזונדער , עס איז שווער צו ערד אַקוואַזישאַן אין וויעטנאַם , " אַ שלאָס פירנעם מיט פּעטראָווויעטנאַם , איך וועלן צו פאַסילאַטייט ערד אַקוואַזישאַן , " דער ספּעקולאַציע אַז די יאַפּאַניש קאָמפּאַניעס ויסקומען צו זייַן . פּעטראָווויעטנאַם אין נאוועמבער , מיר האָבן די זעלבע סאָרט פון געשעפט מיטינגז אין קארעע , 21 פון וואָס גערופן פֿאַר פראיעקטן וואָס זענען געווען יידעניקאַל צו ינוועסטירן אין יאַפּאַניש קאָמפּאַניעס אין טאָקיאָ . קאָרעיִש קאָמפּאַניעס ניקאַקע וואָג , טנאָים דערוואַרט צו יליסיט אַ פיל בעסער ציל . דערווייַל , די מערהייט פון פראיעקטן פאַך פֿאַר ינוועסמאַנט פּעטראָווויעטנאַם , די פאלגענדע קענען זייַן דאַונלאָודיד פון די וועבזייַטל פון דזשעטראָו . http : / / www . jetro . go . jp / world / asia / vn / petrovietnam / . וואס כאַפּאַנז בוליש סטאַנס אין דער נאַציאָנאַלער אַסעמבלי אין נאוועמבער , 5 , 000 3000000000000 צו פּעטראָווויעטנאַם פּלאַנז זענען באוויליקט צו זייַן איבערגעלעבט פון די טרעאַסורי ביליאָן פּאָץ . פּעטראָווויעטנאַם , אַזאַ ווי יאָדער מאַכט געוויקסן און קוילן , פייערד מאַכט געוויקסן , און די בוליש סטאַנס פון דער פּאַרטיי ס גרעסטער שטאַט , אָונד מייאָו געגנט . אבער , קוילן , פייערד מאַכט פּלאַנז צו ינוועסטירן 30000000000 וסד אין צוויי ערטער אין די מעקאָנג דעלטאַ ( סאָנהאַו , לענגהו ) , אַזאַ ווי " פּלאַנז " אבער , די פאַקט איז שווער צו זאָגן . אבער , דינער פּראָדוקציע פון אויל , אַ האַרץ געשעפט האט שוין אריבערגעגאנגען זייַן שפּיץ . אויב איר זענט דער דרייווינג קראַפט פּראַמאָוטינג די דיווערסאַפאַקיישאַן פון דעם ומגעדולד , וועגן 100000000000000 פּאָץ ( 50 billion יו . עס . Dollars ) בינאַשין קען ווערן אַ איבערחזרן פון דעם חוב . ניו פראיעקטן זיינען אויך אויף דער רשימה איז גענומען איבער דורך די שיפּיאַרד ריסטראַקטשערינג בינאַשין זונקואַטטאָ . פּעטראָווויעטנאַם בוימל טאַנגקערז אָרדערד דורך אקטאבער 6 , " אַ זונקואַטטאָ " אויך דאכט צו זייַן כאַנדיד איבער צו פּעטראָווויעטנאַם אַנדאַן . דער טאַנקער , איז סקעדזשולד פֿאַר קאַמפּלישאַן מערץ 8 , 000 בייַ 08000000000 פּאָץ . ינהעריטינג דער זעלביקער שיפּיאַרד פון דער קליענט פּעטראָווויעטנאַם קאַמפּליינד שפּעט צאָלונג פּענאַלטיז , אָבער אַן ייראַניק רעזולטאַט , פרעמד ינוועסטערז אָדער וועט דערשייַנען . ( פאַר - דיק טאָדאָ . ) די דרײַ מיניסטאָרן פֿון ברקס לאַגער אין דער פּאַרטיי - " פֿואַד " בן ־ אליעזר , שלום שׂמחון און יצחק הערצאָג , ווי אויך די אַנדערע מיניסטאָרן און פּאַרטיייִשע עסקנים , וואָס זענען בשעתו געהאָט צוגעשטאַנען צו ברקן , מיינענדיק , אַז נאָר ער וועט קענען צוריקקערן די פּאַרטיי צו דער מאַכט , האָבן זיך נישט אַרויסגעזאָגט אָפֿן קעגן אים . זיי האָבן אָבער זיך אויך נישט אײַנגעשטעלט פֿאַר אים אויף יענער פֿריִערדיקער זיצונג פֿון דער כּנסת ־ פֿראַקציע , אויף וועלכער ברקס דירעקטער " קרבן " און אָפֿענער קעג ­ נער , דער דורך אים באַזײַטיקטער פֿריִער ­ דיקער פּאַרטיי ־ פֿאָרזיצער און זיכערהייט ־ מיניסטער עמיר פּרץ האָט אָנגעמאָלדן , אַז ער הייבט אָן פֿון דאָס נײַ אָרגאַניזירן אין דער פּאַרטיי די " מחנה החבֿרתּי " - דעם סאָציאַלן לאַגער , כּדי צו באַנײַען די " סאָציאַלע אַגענדע " און צוריקצוקערן די אַרבעט ־ פּאַרטיי אויפֿן סאָציאַל ־ דעמאָקראַ ­ טישן וועג . בלויז זײַן דריטער פֿאַרבינדעטער , דער מיניסטער פֿאַר " וווילשטאַנד " , יצחק הערצאָג , האָט פֿאַרענטפֿערט זײַן חבֿר בֿן ־ אליעזר , אַז דאָס איז געווען אַ פֿאַרטרוילעכע חבֿרישע קריטיק צווישן חבֿרים . אויב אַ קענטשאַפֿט פֿון ייִדיש ( אָדער העברעיִש ) , אַפֿילו פּאַסיוו , איז ניט צו דערגרייכן , חוץ פֿאַר געציילטע אַמעריקאַנער ייִדן , איז אפֿשר איבערזעצונג די ישועה ? דער " ניו ייִדיש לײַברערי " , אונטער דער אויפֿפּאַסונג פֿון יעיל - אוניווערסיטעט - פאַרלאַג , האָט געצילעוועט צו פֿאָרשטאָפּן דעם לאָך . אָבער באַלד וועט מען אויפֿהערן אַרויסצוגעבן נײַע אויסגאַבעס . " די ביכער " , זאָגט ווײַס ( וואָס זיצט צוזאַמען מיט קעמי אויף דער פאַרוואַלטונג ) " זײַנען נאָך ניט אַרײַנגענומען געוואָרן אין דעם הויפּטשטראָם פֿון דער אַמעריקאַנער קולטור " . די חשובֿע איבערזעצערס פֿון אַ פֿריִערדיקן דור ליגן אין מושבֿ - זקנימס אָדער זײַנען שוין אַוועק אין דער אייביקייט . איך שרײַב די דאָזיקע שורות מאָנטיק , אַ טאָג נאָך די פּרעזידענטישע וואַלן אין אוקראַיִנע , אין וועלכע עס האָט געוווּנען וויקטאָר יאַנוקאָוויטש . בסך - הכּל האָט ער אָנגעקליבן נאָר דרײַ מיט אַ האַלב פּראָצענט מער שטימען , איידער זײַן קאָנקורענטקע , יוליאַ טימאָשענקאָ . אָבער דאָס זײַנען שוין טעכנישע פּרטים . דער מאַצביל , וואָס זעט אויס און רעדט ווי אַ מוזשיק ( אין זײַן יוגנט איז ער אַפֿילו געזעסן אין טורמע ) , ניט ווי אַ פּאָליטישער טוער , וועט איצט זײַן דאָס פּנים פֿון דער אוקראַיִנישער נאַציע . צוריק גערעדט , אפֿשר האָט טאַקע די נאַציע הײַנט - צו - טאָג אַזאַ פּנים ? . . . דער טאָג אין יוני , ווען פֿונעם לייוויק ־ הויז האָט מען צו אונדז אין קלוב געבראַכט צו פֿירן אַכציק עקזעמפּלאַרן און יעדער פֿון די מחברים האָט איינעם באַקומען , איז געווען בײַ אונדז אַ יום ־ טובֿ . באַמערקנדיק , אַז צום סוף פֿון בוך זײַנען געבראַכט געוואָרן קורצע רעזומירונגען פֿון זײַן אינהאַלט אויף עבֿרית און ענגליש , האָבן אייניקע חבֿרים דערמאָנט , אַז ס ' איז געווען אַ פּראָיעקט אַרויסצוגעבן דאָס בוך אויך אין דער איבערזעצונג אויף העברעיִש - פֿאַר די יונגע דורות . אָבער דערווײַל פֿעלט אונדז שוין אָטעם , ס ' פֿעלן מיטלען , כּוחות און . . . יאָרן . גוואַטעמאַלאַ איז פֿון די איינציקע לענדער אויף דער וועלט , וואָס לאָזט מענטשן אַרויפֿקלעטערן אויף אַ לעבעדיקן וווּלקאַן . אסתּרל האָט אונדז געזאָגט , אַז אויפֿן וווּלקאַן פּאַקײַאַ , לעבן אַנטיגוואַ , איז לײַכטער אַרויפֿצוקריכן , האָבן מיר אײַנגעשטימט אויף דעם געדאַנק . 30 . יעצט וויל איך געבן א מעסידזש צו ר ' שמאי גראס און איך וויל אז יעדער זאל דאס הערן אפילו די בעלזער חסידים אויך , זאלן זיי זעהן מיט וואס פארא רב זיי האבן צוטוהן : האָבן זיי גענומען דאָס קעלבעלע און זיך געלאָזט גיין . באַגעגנט זיי איינער אַ פּויער . פֿרעגט ער זיי : באנוצערס וואס זענען איצט אין די פארום : Yahoo [ Bot ] און 2 געסט אין די לעצטע פּאָר יאָרצענדליק פֿון 19טן יאָרהונדערט איז סי - גייט געווען ניט פֿון די בעסטע און לײַטישסטע ערטער . אַהין פֿלעגט מען פֿאָרן צו שפּילן אין קאַזינאָ און צו פֿאַרברענגען צײַט מיט פֿרויען . אָבער שפּעטער האָט זיך דאָרטן באַוויזן אַן אַנדער עולם - אַ רײַכער , וואָס האָט ליב געהאַט דעם ים . ניט צופֿעליק שטייען דאָרטן נאָך הײַנט הײַזער , פּראָיעקטירט אין נוסח פֿון " אַמעריקאַנער רענעסאַנס " דורך דעם באַקאַנטן אַרכיטעקט סטענפֿאָרד ווײַט . אין יאָר 1899 האָט דער דאָזיקער ווינקל פֿון ברוקלין באַקומען זײַן איצטיקן באַלעבאָס : די סי - גייט - אַסאָציאַציע . חשובֿער רעדאַקטאָר , איך וועל אײַך זייער דאַנקבאַר זײַן פֿאַר אײַער באַמיִונג מיר צו העלפֿן געפֿינען דעם סוף פֿון דעם פֿאָלקסליד . איך וויל האָפֿן , אַז ס ׳ וועלן זיך אָפּרופֿן וועגן דעם די לייענערס פֿון אונדזער באַליבטן ' פֿאָרווערטס ' " . די רעדע איז אָנגענומען געוואָרן ווי אַן אמתע סענסאַציע . זי האָט מבֿשׂר געווען דער וועלט וועגן אַן אָנהייב פֿון אַ דעסטאַליניזאַציע ־ פּראָצעס אין סאָוועטן ־ פֿאַרבאַנד . אין זײַן רעדע , האָט כרושטשאָוו דעפֿינירט סטאַלינס מעשׂים ווי " מאַסן ־ טעראָר " . דעם זומער האָט מען גערעדט וועגן דעם מער איידער פֿריִער . מע הערט אַרויסזאָגונגען פֿון רעגירונג - אָנגעשטעלטע . אייניקע הייבן אויף די פֿראַגע וועגן באַגרענעצן די אימיגראַציע פֿון טערקײַ און אַראַבישע לענדער . דאָס הייסט , ניט פֿאַרמאַכן די גרענעצן , נאָר נעמען בלויז קוואַליפֿיצירטע אַרבעטער . הינטער די פּראָבלעמען וואָס וואַקסן אַרויס פֿון דער שיטה פֿון " שרײַבן ייִדיש מיט ענגלישע אותיות " שטייען אויך די פֿאַרשיידנאַרטיקע וואָרטירער ־ פּראָגראַמען און זייערע פּראָבלעמען . די הויפּט ־ פּראָבלעם איז וואָס די פֿאַרשיידענע פּראָגראַמען זענען ניט " חבֿרים " צווישן זיך . ווען איר באַקומט אויף ייִדיש אַן אָנזאָג וואָס איז אָנגעשריבן אויף אַ פּראָגראַם וואָס איז ניט חבֿריש ( בלע ״ ז : compatible ) מיט דער פּראָגראַם וואָס אײַער וואָרטירער נעמט אויף , באַקומט זיך עס בײַ אײַך אויפֿן עקראַן ווי ניט מער ווי אַ מישמאַש פֿון קאָטשערעס און לאָפּעטעס וואָס איז פּשוט אוממעגלעך איבערצולייענען . אין אַנדערע פֿאַלן , וואַנדערן די נקודות אַוועק פֿון די אותיות מיט וועלכע זיי דאַרפֿן זײַן פֿאַרבונדן און ס ׳ באַקומט זיך בכלל ניט קיין אָנזאָג , נאָר אַ חוזק . פֿאַרוואָס איז דאָס אַזוי ? די קינדער האָבן שטאַרק ליב ווען מע לייענט זיי פֿאָר , האָט הינדע געזאָגט . זייערע באַליבטסטע ייִדישע ביכלעך זענען " טאַנצנדיקע דינאָזאַווערס " פֿון רבֿקה ווײַט ( מעלבורן , 1994 ) , " מײַן הינטל : ייִדישע לידער פֿאַר קינדער " ( מעלבורן , 1987 ) און " די גילדערנע פּאַווע : לידער און פֿערזן " פֿון י . גויכבערג ( ניו ־ יאָרק , 1949 ) . די מומע האָט טאַקע געכאַפּט אַן אָנ ­ בליק אויף איר עלטערער שוועסטער , אָבער דערזען ווי דורך אַ מיזרחדיקער טוך . דאָס היפּוכדיקע , וואָס האָט זי געמאַכט גאָר אַנ ­ דערש פֿון רייטשעלס מאַמע , האָט זיך נישט באַלד געוואָרפֿן אין די אויגן . אַ פֿולע , אַ פּאַוואָליע ־ טוערין , קיין זאַך אין שטוב האָט נישט געהאַט איר אייגן אָרט . זי האָט נישט גע ­ אַרבעט , און כּמעט דער גאַנצער טאָג פֿלעגט בײַ איר אַוועקגיין אויף צוצוגרייטן עסן און קוקן נאָך די קלענערע קינדער . דערבײַ האָט דער ראַדיאָ נישט אויפֿגעהערט צו רעווען , ווײַל די מומע האָט שלעכט געהערט . רסדאָוונלאָאַדער איז ראַפּידשאַרע פּרעמיום דאַונלאָוד מאַנאַגער פֿאַר דאַונלאָודינג און ופּלאָאַדינג אַ פּעקל פון טעקעס פֿאַר Rapidshare . com . די אַפּלאַקיישאַן אָפפערס מאַקסימאַל פונקטיאָנאַליטי , צוטריטלעך ניצן אַ פּראָסט און ינטואַטיוו באַניצער צובינד באנוצערס וואס זענען איצט אין די פארום : ShimyPollak און 2 געסט פֿאַר מיר איז אַלע מאָל אינטערעסאַנט אויסצוגעפֿינען ווער זײַנען זיי , די סטודענטן וואָס לערנען ייִדיש אין אַמעריקע ? איך ווייס , אַז זיי טיילן זיך אין פֿאַרשיידענע קאַ ­ טעגאָריעס . צווישן זיי טיילט זיי די עלטער , די אָפּשטאַמונג ; צווישן זיי - פֿרומע און פֿרײַע . פֿאַראַן צווישן זיי אידעאָלאָגישע אונ ­ טערשיידן , און פּראַקטישע אויסוואַלן . עס גייען די קינדער אַזוי ווי קאַפּראַלן אַ קינדער ־ קאַפּעליע טוט זיך רוישן און שאַלן , עס טראָגן זיך ווינטשן באַגריסונגען פֿאַלן , אויף ברכות צום נײַעם יאָר עי , ווער איז אַ בעלן ? פּונקט ! ' די י - סטראַפּ איז ינווענטיד דורך מיר ' . . . נו , עפשער דער נאָמען איז געווען אָבער איך בין זיכער עס זענען אנדערע אין דער וועלט טאָוטינג אַ קליין סומע פון צופּאַסן / קאַמעראַס אין אַ ענלעך מאָדע . איך וואָלט ניט קלאַסיפיצירן אַ אַפּאַראַט האַלדז רימען ווי אַ פּאַטאַנטיד דערפינדונג יעדער . עפּעס צו מאַכן געלט איך טרעפן . נעמען אַ ספּאָרטזאַל טאַש רימען , איינער אַז דיטאַטשאַז פון די טאַש , האט אַ פּלייצע בלאָק אַרייַנגערעכנט און קלעמערל די ענדס צוזאַמען , מקור אויס אַ שליסל קלינגען צו צופּאַסן דעם אַפּאַראַט און איר האָבן די זעלבע זאַך פֿאַר טשיפּער . ביטע שיקן $ 20 צו מיר פֿאַר ווער עס יז אַז דיסיידז צו ניצן מיין געדאַנק . פּערסאָנאַללי , צו האָבן אַ ק20ד מיט דער קלענסטער אָביעקטיוו דאַנגגלינג איז אַ פּלאַץ פון וואָג און דרוק אויף אַ קליין טייל פון איין זייַט פון די האַלדז . אפילו מיין וואַרפלקע נוסח אַפּאַראַט טאַש איך קאָנווערטעד פֿאַר אַפּאַראַט גאַנג איז שווער אויף די צוריק / פּלייצע נאָך אַ שעה מיט דעם אַפּאַראַט און 2 לענסעס . איך ' ד גאַנץ אַ האַנט / האַנטגעלענק רימען איבער דעם . איך טרעפן איך זאָל ניט קלאַפּן עס אָן טריינג עס ערשטער . . . אַ געזונט . יאָסל מלאָטעק האָט אין דעם ייִדישן לעבן אין אַמעריקע צוריקגעבראַכט דעם מיזרח ־ אייראָפּעיִשן נוסח אין זײַן מאָדער ­ נעם לבֿוש פֿון די 30ער יאָרן . ווען דער " פֿאָרווערטס " האָט זיך געדרוקט מיטן אַלטן ייִדישן אויסלייג , מיט די " שטומע הא , אלף און עין " , האָט דער אָפּטייל פֿון יאָסל און חנה מלאָטעק גענאָסן פֿון דער שפּראַכלעכער אויטאָנאָמיע פֿאַר דעם מאָדערנעם אויסלייג פֿון " ייִוואָ " ( אָבער , ווי ער האָט זיך פֿאַר מיר פֿאַרטרויט , איז ער נישט געווען זייער גליקלעך מיט דעם טרוקענעם קאַנאָן פֿון דער אַזויגערופֿענער " פּוריסטישער שיטה " ) . איך קען , מער ווייניקער , די אַקטיאָרן פֿון די דאָזיקע טעאַטערס און ווייס , ווי אַזוי מע האָט זיי רעקרוטירט ; דעם רעפּערטואַר פֿון די טעאַטערס און זייערע מאַטעריעלע באַדינגונגען . אין די פֿאַרשיידענע טעאַטערס זענען פֿאַראַן אַמאַטאָרן וואָס ווילן נישט באַקומען קיין שום טעאַטער ־ דערציִונג , וואָס מ ' לאָזט אַרויפֿגיין אויף דער בינע , בלויז ווײַל זיי רעדן אַ נישקשהדיקן ייִדיש , און ווײַל זיי האָבן ליב צו שפּילן טעאַטער אָדער זיי קענען זינגען : בקיצור , אַמאַטאָרן וואָס האָבן נישט שטודירט קיין טעאַטער . ואם בנחיצות רבה אתה מוכרח להתחיל עכשיו בלימודים שחיסרת עד הנה כאשר ראיתי במכתבך , הלא תוכל לעשות כן בלימוד התורה אשר בודאי גם עד הנה אינך זר אליה , אלא שלא נתרגלת לירד לעומקה בעמל ויגיעה ( וזאת ברור לי כי מי שמתרגל לזה אינו יכול לבא למחשבות פיגולים אלו ) ועל כן נא אל תמהר לחתום בעצמך את גזר דינך כתבתי במהירות ונחיצות ודי לחכימא . Ist also Sex der Gegenstand der Moral ? צו די עק איך האָבן געבעטן אַלע דייַטש ספּיקערז . זי אין דריי כערד פּראָף . דיעטער טהאָמאַ ( סט . גאָלאַן ) , דער זשורנאַליסט מאַריאַם לאַו ( בערלין ) און פּראָף . פיליקס דע מענדעלססאָהן ( ווין ) : זיכער וועט שלום ־ עליכמס נאָמען פֿאַרבלײַבן אַזוי לאַנג ווי ייִדן לייענען ייִדיש , און " פֿידלער אויפֿן דאַך " וועט נאָך האָבן זײַנע וועלט ־ פּרעמיערעס ווי לאַנג מ ' וועט אָפּשאַצן " טראַדיציע . " עס האָט זיך מיר פֿאַרגלוסט צו פֿאַרענדיקן מײַן הספּד מיט אַ ליד וואָס איז נישט אַרײַן אין " פֿידלער אויפֿן דאַך " , ווײַל ס ' איז געווען צו שווער אײַנגעטונקען אין טראַדיציע . דאָס ליד האָבן געשריבן שעלדאָן האַרניק און דזשערי באָק , פֿאַרשטייט זיך אויף ענגליש . עס הייסט - " גלייבן אין וועמען " און איך האָב איבערגעזעצט איין סטראָפֿע דערפֿון אויף ייִדיש און אַרײַנגענומען עס אין מײַן רעפּערטואַר פֿון פֿאָרשטעלונגען . צווישן די צענדליקער טויזנטער טוריסטן פֿון פּוילן , וואָס האָבן אין דעם פֿאַרגאַנגענעם יאָר באַזוכט דעם ראַטן ־ פֿאַרבאנד , צווישן די פֿיל טויזנטער מענטשן , וועלכע פֿאָרן צו דאָרטיקע קרובֿים זענען געווען הונדערטער , טויזנטער פּוילישע ייִדן . פֿון ראַטן ־ פֿאַרבאַנד זענען ווידער צוריקגעקומען קיין פּוילן אַ סך ייִדן , וועלכע זענען לאַנג געווען אָפּגעריסן פֿון אונדז . עס קאָן נישט זײַן קיין ספֿק , אַז דער אָפּמאַך ( מכּוח רעפּאַטריאַציע ) צווישן פּוילן און ראַטן ־ פֿאַרבאַנד פֿון 18טן נאָוועמבער 1956 וועט עפֿענען נײַע מעגלעכקייטן פֿאַר צענדליקער טויזנטער ייִדן אויסצוניצן די פֿאַרלײַכטערונג אין דער רעפּאַטריאַציע , כּדי צוריקצוקומען צו אונדז . אַ קאָשמאַר איין טאָג האָט לייזער זיך אויפֿגעכאַפּט און זיך עפּעס ניט געפֿילט ווי תּמיד . אָנגעהויבן , ווי יעדן אינדערפֿרי , זאָגן " מודה אַני " , איז אים די תּפֿילה ערגעץ פֿאַרשוווּנדן געוואָרן , איידער ער האָט זי געקענט אַרויסזאָגן . זײַן האַנט האָט געטאַפּט לעבן לײענט װײַטער צי ווערט טאַקע דער טאָג אָפּגעמערקט איבער דער וועלט אַזוי , ווי עס שטייט אין די תּקנות פֿון דעם " יו ־ ען " ־ באַשלוס , איז טאַקע אַ פֿראַגע פֿאַר זיך . איין זאַך איז קלאָר : זי האָט ממשיך געווען דעם שמועס , שוין מיט זיך אַליין . איליק האָט געהאַט אַ גוט קעפּל צום לערנען , און כאָטש שׂרוניע האָט קיין מאָל נישט געוווּסט ווען ער מאַכט די לימודים , האָבן אים די לערער אויף אַלע פֿאַרזאַמלונגען געלויבט . אַן אַנדער זאַך , דאָס אויפֿפֿירן זיך זײַנס אין שול . זי פֿלעגט נישט איין מאָל באַקומען צעטעלעך פֿון די לערער , אַז איליק האָט אונטערגעריסן דעם לימוד פֿון געאָגראַפֿיע , אָדער זיך געשלאָגן בעתן איבעררײַס ; אַז מ ׳ האָט אים געכאַפּט מיט נאָך צוויי ייִנגעלעך רייכערן אין טואַלעט , און אַז ער איז שוין עטלעכע מאָל אַנטלאָפֿן פֿון די לימודים . . . שׂרוניע פֿלעגט אויסבאַהאַלטן פֿון דודן די " גוטע צעטעלעך " סײַ ווײַל זי האָט געשאַנעוועט דעם מאַן - טאָג און נאַכט פֿאַרטאָן און פֿאַרמאַטערט בײַ זײַן אַרבעט , סײַ פֿאַר מורא , אַז דעם פֿאָטערס שטראָף וועט זײַן צו האַרב ; און מיט איליקס כאַראַקטער , קאָן עס ברענגען נאָך מער שאָדן . און מיט אַ מאָל האָט מען איליקן ווי אונטערגעביטן . אין אַכטן קלאַס האָט ער זיך פֿאַרליבט . דאָס מיידעלע , בעלע , איז געווען מיט אַ יאָר עלטער , אָבער זיך געלערנט אין דער זעלבער שול . שׂרוניע האָט גוט געקענט אירע עלטערן , ווי עס טרעפֿט זיך אָפֿט אין די נישט גרויסע שטעט . דער טאַטע האָט געאַרבעט אין מאַרק , אין אַ בופֿעט , און די פֿרוי פֿלעגט אים דאָרט צוהעלפֿן . נישט גאָר קיין וואַזשנער ייִחוס . צוריק גערעדט , ווער האָט דען דעמאָלט געטראַכט וועגן עפּעס ערנסטע זאַכן ? יונגע קינדער : הײַנט פֿאַרליבט מען זיך , מאָרגן אַנטוישט מען זיך ! יוגנט איז ווי אַ פֿריש ווינטל : עס רירט אָן און אַנטלויפֿט . שׂרוניע אַליין האָט אַמאָל דעם צוריר דערפֿילט , ס ׳ איז אָבער געווען אַ שׂרפֿה ־ ווינט , נישט קיין ווינטל , וואָס האָט פֿון איר גאַנצן דור געמאַכט אַש און פּאָרעך . . . קאַרל ־ וואָלף בירמאַן איז געבוירן געוואָרן אין 1936 , אין האַמבורג . זײַן פֿאָטער דאַגאָבערט בירמאַן - אַ ייִד און אַ קאָמוניסט - האָט געאַרבעט בײַ דער שיפֿבויערײַ און איז געווען אַנגאַזשירט אין דער אַנטיפֿאַשיסטישער ווידערשטאַנד ־ באַוועגונג , שפּעטער אַרעסטירט און אומגעקומען אין 1943 , אין אוישוויץ . נאָך דעם קריג טרעט אַרײַן דער קליינער וואָלף אין דער קאָמוניסטישער קינדער ־ אָרגאַניזאַציע " יונגע פּיאָנערן " און באַטייליקט זיך ווי אַ לייטער פֿון אַ פּיאָנערן ־ אָטריאַד אין דער " אינטערנאַציאָנאַלער יוגנט ־ באַגעגעניש " אין מיזרח ־ בערלין ( 1950 ) . איך האָב געפֿאַלשעוועט מײַן עקזאַמען . איך באַקום געוויינטלעך די בעסטע צייכנס און כ ׳ האָב קיין מאָל נישט געטאָן עפּעס קעגן דעם געזעץ אין מײַן לעבן . איך האָב אַזוי מורא געהאַט , אַז איך וועל באַקומען אַ שלעכטן צייכן אויפֿן עקזאַמען , אַז איך האָב אָפּגענאַרט דעם לערער : איך בין אַרויפֿגעגאַנגען צו אים און אים געפֿרעגט אַ פֿראַגע דרײַ מאָל , כּדי איך זאָל קענען קוקן אויף די ענטפֿערס פֿון אַן אַנדער תּלמיד . איך האָב באַקומען אַן " א " , אָבער אָן די ענטפֿערס וואָלט איך באַקומען אַ " ב " אָדער " ג " . איך ווייס נישט וואָס צו טאָן , איך פֿיל זיך אַזוי שולדיק און אין כּעס אויף זיך אַליין יעדן טאָג . ראַטעוועט ! אליהו בחור , דער שאַרפֿער ייִדישער קאָפּ פֿון איטאַליענישן רענעסאַנס , וועט אייביק האָבן אַן אײַנפֿלוס אויפֿן המשך פֿון אונדזער ייִדישער ליטעראַטור . אַ חוץ דער אַקטיוויטעט פֿון " גוטן צוים " אין מטולה - דער דורכגאַנג איבער דער גרענעץ צווישן ישׂראל און לבֿנון - זענען די אַנדערע קאָנטאַקטן געווען געהיימע . אָבער ווען די " יו ־ ען " האָט געשאַפֿן אין יאָר 1978 דעם " יוניפֿיל " , דעם כּוח פֿון " יו ־ ען " , כּדי אַכטונג צו געבן אין דרום ־ לבֿנון , האָט די ישׂראלדיקע אַרמיי פֿאַרלאָזט דעם שטח און אָפֿיציעל געשאַפֿן דאָרט דעם צד ״ ל . דאָס שאַפֿן אַ זיכערהייט ־ לאַנד ־ פּאַס און צד ״ ל האָט טאַקע דערווײַטערט דעם צפֿון ־ ישׂראל פֿון קאַטיושאַס ־ דיסטאַנץ , אָבער די קאַטיושאַס האָבן זיך אין גאַנצן נישט אײַנגעשטילט . ר ' טמיר הראשון : אבל אשמים אנחנו על אחינו אשר ראינו צרת נפשו בהתחננו אלינו ולא שמענו על כן באה אלינו הצרה הזאת . ר ' שלום : אין אַזאַ פושקע וועט קיינער נישט אַרײַנלייגן . בײַ אונז איז דער מנהג אַז די געלונגענע שנאָרערס האַלטן אַ בינטל שטרות צו ווײַזן וויפיל מען האָט זיי שוין געגעבן . אַ פלא אַז עס פאַלט קיינעם נישט אײַן אַז ער האָט שוין אַזוי פיל וואָס דאַרף ער נאָך ? דעם 6טן אַפּריל האָט זיך באַװיזן אין דער חרדישער ענגליש ־ שפּראַכיקער זשורנאַל " עמי " גאָר אַ סתּירותדיקער אַרטיקל װאָס האָט געצילעװעט צו באַשמוצן חסידים װאָס פֿירן זיך װײַטער חסידיש און ייִדיש געשטימט . . . אַזוי , אין זעלבן גײַסט האָט מען גערעדט מיט דרײַסיק יאָר צוריק , ווען אַראַפֿאַט איז אויפֿגענומען געוואָרן ווי אַ מלך אין דער יו ־ ען , ווען זי האָט געטאַדלט דעם ציוניזם און אים פֿאַרגליכן צום ראַסיזם . אַזוי האָט מען באַהאַנדלט ישׂראל ווען יצחק שמיר האָט געטענהט , אַז " עס איז נישטאָ וואָס זיך צו אײַלן , עס ברענט נישט " . און אַזוי איז געווען מיט נײַן אָדער צען יאָר צוריק , נאָכן אויפֿרײַס פֿון די געשפּרעכן אין קעמפּ דייוויד און שרונס אויפֿמאַרש אויפֿן הר ־ הבית - און פֿאַר דער צווייטער אינטיפֿאַדע , אאַז " וו , אאַז " וו . יעדעס יאָר אין דער צײַט דערמאָנען מיר די ייִדישע קולטור ־ טוער , מיטגלידער פֿונעם ייִדישן אַנטי ־ פֿאַשיסטישן קאָמיטעט - וואָס דער סאָוועטישער רעזשים , אין שפּיץ מיט סטאַלינען , האָט אין פֿעברואַר 1942 געשאַפֿן , און מיט 10 יאָר שפּעטער - דעם 12טן אויגוסט 1952 אים געשלאָסן און די פֿירערשאַפֿט אומגעבראַכט . איין טאָג אין יאָר , ווערן אָנגערופֿן אויף אַ קול די נעמען פֿון די 12 אומשולדיק ־ פֿאַראורטיילטע צום טויט ייִדן , וועלכע האָבן מיט לײַב און נפֿש געדינט זייער לאַנד און דער פּאַרטיי , וואָס אַ קרבן פֿון איר זײַנען זיי געוואָרן . פון די וויופּוינט פון באַאַמטער וויסנשאַפֿט שלאָף איז אַ קאָמפּלעקס סייקאַלאַדזשיקאַל דערשיינונג , ווי אַן אָלטערד שטאַט פון באוווסטזיין אין וואָס די ינטערפירינג באַוווסטזיניק און פאַרכאַלעשט אינהאַלט ; פּראָצעס אין וועלכע יקספּרעסאַז אונדזער " איך דיפּלי " . און אין " ספר פון חכמה " , שרייבט , אַז גאָט באשאפן די חלומות דורך וועלכע מען קענען זען די צוקונפֿט . קיין ליטעראַרישן מישפּט , מיט אַ פּסק , וועלן מיר נישט פֿירן ; סײַ דיק , סײַ באָסטאָמסקי פֿאַרדינען אַ בכּבֿודיק אָרט אין דער ייִדישער ליטעראַטור און קולטור ־ געשיכטע . אַ מאָל מאַכט זיך , זעט אויס , אַז די פֿעדער איז קלעפּיק . . . אַלץ איינס - " אַ חלום אין אַ זומער ־ נאַכט " , צי אַ " זומער ־ נאַכט ־ חלום " , די קאָמעדיע פֿון וויליאַם שעקספּיר ווערט נאָך אַ מאָל אויפֿגעפֿירט בײַ אונדז אין ישׂראל , דאָס מאָל אונטער דער רעזשי פֿון רינה ירושלמי . " אַ זומער ־ נאַכט ־ חלום " , וואָס איז געשאַפֿן געוואָרן מיט העכער 400 יאָר צוריק , איז נישט ווי אַלע קאָמעדיעס , אויב מען באַציט זיך צו דעם אָן חכמות , און מען טראַכט זיך נישט צו פֿיל אַרײַן אין אירע פֿאַרבאָרגענע מיינען . אין אַזאַ פֿאַל איז דער " חלום . . . " אַזאַ שפּיל , וואָס קומט פֿאָר אין צוויי באַזונדערע רוימען - דער פּאַלאַץ , פון מיזרח זייט , געמינערט ניט אַ האָר ניט , עטלעכע שאַץ פון איינער פון די לאָוקאַלז אין אַרענאַל אָבסערוואַטאָרי - באַזונדער פון מאָנקייס , און פון לויף אַ פּלאַטאָראַ פון פייגל און יגוואַנאַז דעם איז דער בלויז אנדערן ' וויילדלייף ' מיר געזען . דער ערשטער ווייניק ער איז געווען כאַנגגינג אַרום די פויגל פידערז קוקן פֿאַר עטלעכע סקראַפּס מעטהינקס . # 1 # 2 # 3 # 4 # 5 ס ׳ איז געקומען די צײַט צו באַקענען זייער טאָכטער דיאַנאַ מיט אירע איטאַליענישע קרובֿים , וועלכע האָבן זיך געפֿונען אין דרום ־ איטאַליע . די משפּחה האָט פֿאַרמאָגט אַ פּרעכטיק שיינעם פֿאַרמהויז מיט אַ סך לאַנד , מיט פֿרוכט ־ ביימער . דאָס אָרט האָט דערמאָנט אין אַ דערפֿל . דיאַנאַס באָבע ־ זיידע האָבן זיך אַרויסגעוויזן צו זײַן טײַערע מענטשן און כאָטש זיי האָבן געהינקט אויף זייער ענגליש , האָט זיי אָבער גאָרנישט געשטערט ווען ס ׳ איז געקומען צו זייער ליבשאַפֿט צום אייניקל . בדרך ־ כּלל , ווערן די וויכטיקע מאַטעמאַטישע אַנטדעקונגען געדרוקט אין די װיסנשאַפֿטלעכע זשורנאַלן , קאָנטראָלירט דורך קאָמפּעטענטע רעפֿערענטן . לויט די תּנאים פֿונעם " קלײ ־ אינסטיטוט " , באַקומט מען דעם געלט ־ פּריז צוויי יאָר נאָך דער " אָפֿיציעלער " פּובליקאַציע . ס ׳ דאַכט זיך , אָבער , אַז פּערעלמאַן איז ניט געװען פֿאַראינטערעסירט מיט דעם דאָזיקן פּריז . ער האָט ניט פּובליקירט זײַנע אַרטיקלען אין קײן זשורנאַל - בלױז אױף דער אינטערנעץ . אָבער , דאָס הײסט ניט , אַז זײ זײַנען געװען קאָנטראָלירט װײניקער , ווי אין די זשורנאַלן . פֿאַרקערט , גאַנצע קאָלעקטיװן פֿון זײער קאָמפּעטענטע מאַטעמאַטיקער האָבן געאַרבעט דרײַ יאָר צו פֿאַרשטײן פּערעלמאַנס דערװײַז . דאָס איז ניט געװען לײַכט , װײַל דער דערװײַז איז קאָמפּליצירט און נוצט אויס די רעזולטאַטן פֿון פֿאַרשײדענע מאַטעמאַטיק ־ געביטן ; אַחוץ דעם , זענען פּערעלמאַנס אַרטיקלען אָנגעשריבן זײער לאַקאָניש , אָן קײן סך פּרטים . 600וו סטרייט מיקסטאַפּע - איך געווען נאָרמאַלי אַ פּאַטשן / מוזיק ווידעא " כ ׳ בין געווען איבערראַשט צו זען וויפֿל צײַט און מי זי האָט אַרײַנגעלייגט אין דער אַרבעט - אַ סך מער ווי איך - און דערצו , האָט זי גאָר הנאה געהאַט דערפֿון ! " האָט בראַד געזאָגט דעם " פֿאָרווערטס " . " ערשט דעמאָלט האָב איך זיך געכאַפּט , אַז אפֿשר איז דאָס נישט אַזאַ שלעכטער אײַנפֿאַל . " שפּעטער , ווען זײַן מומע איליין האָט מיט הצלחה צונויפֿגעשדכנט איר זון מײַקל מיט אַ פֿײַן מיידל , האָט בראַד אָנגעהויבן צו קלערן : " אפֿשר ווייסן די מאַמעס עפּעס וואָס מיר ווייסן נישט ? " אין אָוונט גייט דאָס קינסטלער - געזינדל אַרויס צו שפּאַצירן אויפֿן " באָרדוואָק " - אַלע , סײַ די מענער און סײַ די פֿרויען , אָנגעטאָן און אויסגעפּוצט אין עסיק און אין האָניק . אַהיים קומט מען ערשט אַרום איינס - צוויי אַ זייגער בײַנאַכט . מען עסט אָפּ וועטשערע און דאַן זעצט מען זיך ערשט אַוועק אויפֿן פּאָרטש ( גאַנעק ) פֿאַרברענגען אַ ביסל . און ווי אַזוי פֿאַרברענגט מען ? מען זינגט , און יעדער איינער ווײַזט , וואָס ער קען . איינער הייבט אָן זינגען " דער יאָלד איז מיר מקנא " , און באַלד העלפֿן אים אַלע אונטער . אַ צווייטער צעלאָזט זיך מיט דעם באַקאַנטן לידעלע " שאַ , שטיל , מאַך ניט קיין גערודער " , און באַלד ווערט אַזאַ גערודער , אַז גאַנץ סי - גייט גייט כאָדאָראָם . אַ דריטער הייבט אָן זינגען " גוואַלד , ייִדן , עס איז מיר גוט " . ווערט די גדולה נאָך גרעסער . און אַזוי גייט עס אַוועק ביז פֿאַרטאָג . עס איז לעבעדיק און פֿריילעך אין סי - גייט . הוא אשר דיברתי דער פאנגט דא קודם אן ממש נאר מיט פשוטו של מקרא ער נעמט סך הכל נאר א קלאסישער ביישפיל ער מייט גארנישט עפ " ל און נאכדעם קומט דער גאנציגער און פירט עס נאך ווייטער וואָס איז שוין , ווען עס דערשײַנט אַ העפֿט פֿון אַ פֿיר ־ דרוקבויגן , אין אַ שיינער זעלטענער אויסשטאַטונג , און פֿון אַן אינטערעסאַנטן צוגעקליבענעם אינהאַלט ? די באַציִונגען צווישן דעם וועלט ־ פֿאַרבאַנד פֿון בראַסלעווער חסידים ( " ועד דחסידי ברעסלוו " ) און דעם אומאַנער שטאָט ־ ראָט זײַנען ניט תּמיד געווען גלאַטיק . די שטאָטישע מאַכט וויל האָבן קאָנטראָל איבער דעם " היסטאָריש ־ קולטורעלן צענטער " פֿון דער שטאָט , וואָס געפֿינט זיך אַרום דעם עק צווישן פּושקין ־ גאַס און בעלינסקי ־ גאַס . די דאָזיקע געגנט , וווּ עס האָט זיך אַמאָל געפֿונען דער ייִדישער בית ־ עולם , האָט באַקומען אַ ספּעציעלן יורידישן סטאַטוס אויפֿן סמך פֿונעם דעקרעט פֿון דער אוקראַיִנישער רעגירונג . דער אַלטער בית ־ עולם איז צעשטערט געוואָרן בעת דער מלחמה , און דאָס אָרט איז שפּעטער פֿאַרבויט געוואָרן מיט גרויסע פֿילשטאָקיקע געבײַדעס . דאָס איז געווען אין יאָר 2002 , אין מיטן דעם שוווּנג פֿון דער צווייטער אינטיפֿאַדע , פֿונעם ווילדן זעלבסטמערדער - טעראָר און דער אָפּעראַציע " שוצמויער " קעגן דעם טעראָר . די פּאָליטיק , האָבן זיי און אויך אַנדערע געזאָגט , פֿאַרטראָגט נישט קיין וואַקום , און אַ פּאָליטישע בטלנות פֿאַרשטאַרקט די מאָטיוואַציע פֿאַר דעם טעראָר . נאַציאָנאַלע קריזיסן לאָזן תּמיד אַרויסוואַקסן פֿון זיך נײַע מנהיגים און פּאָליטישע כּישופֿמאַכערס . זיי קומען אויף ווי " נאַציאָנאַלע רעטערס " אין דער אַטמאָספֿער פֿון ייִאוש און אַנטוישונג פֿון די פֿריִערדיקע מנהיגים מיט זייערע דורכפֿאַלן , מיט זייערע נישט דערפֿילטע אָדער פֿאַרפֿירטע הבֿטחות און נישט געלייזטע פּראָבלעמען . נאַציאָנאַלע קריזיסן זענען אַ פֿרוכטיקער באָדן פֿאַר דער בענקשאַפֿט נאָך אַ " שטאַרקער האַנט " , אַ " באַלעבאָס " , וואָס זאָל זיי באַפֿרײַען פֿון זייערע מוח - ראַנגלענישן און וואָס זאָל טראַכטן און זאָרגן פֿאַר זיי און זאָל זיי אויך באַשיצן פֿון די דראָענדיקע געפֿאַרן . מען געברויכט ביידע הענט בײַם צעשנײַדן פֿלייש , אָדער בײַם באַשמירן פּוטער אויפֿן ברויט . אָבער ווען דאָס איז אָפּגעטאָן , לייגט מען אַוועק דאָס מעסער אויפֿן טעלער , פֿון וועלכן מען עסט , און מען עסט מיט איין האַנט - די צווייטע איז אַראָפּגעלאָזט אויפֿן שויס אונטערן טיש . זײַנען אַזוי געזעסן זיבעצן מענטשן , און בלויז זיבעצן הענט זײַנען געווען טעטיק - ניט צוויי מאָל זיבעצן ! בקיצור , דערציילט " מעדוזע " וועגן אַ פֿרוי , בתיה , וועלכע אַרבעט ווי אַ סאַרווערין אין תּל ־ אָבֿיבֿ און געפֿינט אַ קינד אויף דער פּלאַזשע . במשך פֿונעם פֿילם באַמיט זי זיך צו געפֿינען דעם קינדס משפּחה . אין דער זעלבער צײַט באַקענט מען זיך מיט אַ כּלה , וואָס צעברעכט אַ פֿוס באַלד נאָך דער חופּה און פֿאַרברענגט איר קוש ־ וואָך אין אַ האָטעל אויף דער תּל ־ אָבֿיבֿער פּלאַזשע , אַנשטאָט בײַם קאַריבישן ים . נאָך אַ העלדין אינעם פֿילם איז אַ פֿיליפּינער הויז ־ אַרבעטערין , דזשוי , וואָס פֿילט זיך שולדיק צו איר קליין זונדל , געלאָזט אין די פֿיליפּינען . אַלע דרײַ פֿרויען ווילן געפֿינען ליבשאַפֿט און סימפּאַטיע אין דער וועלט , אָבער עס קומט זיי אָן זייער שווער . באַגאַזלענען סטעול ינלענדיש פּלאַן פּראָדוקץ ילעקטריקאַל אַקסעסעריז דעקאָר8 ווייערד מאַגאַזין גיאָרגיאָ אַמאַני זיס 038 גאַבבאַנאַ באָוינג טעקסטשערז סאַנדראַ טאַררועללאַ ינלענדיש דעסינגער מעלאַניע קאָדדינגטאָן ווילליאַמס סאָנאָמאַ קלוב גאַרנעט הילל שטראַל קאָווער ינווייראַנמענאַלי פרייַנדלעך קאָליר נייטקלאַב פּלאַן ריטאָרט פאָטאָ טיג זשאַליוזן & שאַדעס גראַפיק דיזיין פּלאַן פאַרמעסט וויעססאָ וואַלד באַגאָט פאַרלאַנג סטאַפפאַן סטרינדבערג ינהאַביטאַט נייטקלאַב פלאַך ינלענדיש פעטרוס פראַנק יסאַבעל לאָפּעז האַמצאָע כסימע - ליבער פֿרײַנד סענדאַק , וועמען האָט איר פֿאַרבעטן אויף אײַער תּכלית ־ קאָנפֿערענץ ? יאַפּאַניש קאַזויאַ מאָריטאַ אַרטשיטעקטורע סטודיאָ האט געענדיקט אַ ומגעוויינטלעך הויז פֿאַר אַ יונג פּאָר לעבן נאַגויאַ אין אַ רויק דאָרף פון צושימאַ . דער בנין האט אַ פּענטאַגאָנאַל פאָרעם , וואָס אַריסעד פון די פּלאַץ צווישן די הייזער . דאַנקען צו זייַן פאָרעם די הויז איז גערופן פּענטאַגאָנאַל הויז . ין עס איז געווען צעטיילט אין 5 געביטן , פֿאַראייניקטע דורך דיינינג פּענטאַגאָנאַל טיש אין די מיטל . דעסיגנערס נוצן טראדיציאנעלן מעטהאָדס פֿאַר באַפּוצונג : האָלץ , ראַונדיד עקן און אַ ווייַס יאַפּאַניש טינק . עס דאכט אַנבאַליוואַבאַל ווי אַזאַ אַ שיין , ראַכוועסדיק און פאַנגקשאַנאַל בנין קען פאַרנעמען אַ געגנט פון 88 קוואַדראַט מעטער .

Download XMLDownload text