EN | ES |

yid-3

yid-3


Javascript seems to be turned off, or there was a communication error. Turn on Javascript for more display options.

די שטוב מענטשן האבן דערציילט פאַר ' ן רבי ' ן אַז די ציונים האבן געמאכט וועד הכשרות , בראש מיטן דעברעצינער רב , און זיי ווילן חרוב מאכן דאָס גאנצע אידישקייט , און עס איז נישט דאָ קיין אנדערע ברירה ווי אז די התאחדות הרבנים זאָל גרינדן בית דין מיוחד לעניני כשרות , און די משרתים האָבן געוואוסט אַז ווען עס האָט זיך געהאַנדלט וועגן אַן ענין פון ציונות איז דאָך גאָרנישט שייך , ווייל דאָס איז דאָך ערגער ווי עבודה זרה , און עס גייט דעם רבי ' ן בנפשו , ממילא איז דאָס גרינדן בית דין מיוחד געוואָרן אַן ענין פון הצלת הכלל . די טראַגעדיע פֿונעם ייִדישן אַנטי ־ פֿאַשיסטישן קאָמיטעט , וואָלט מען געקאָנט פֿאָרויסזען , בפֿרט נאָכן מאָרד פֿון זײַן פֿאָרזיצער , שלמה מיכאָעלס , אין 1948 . דערמיט האָט סטאַלין געשיקט דער ייִדישער אינטעליגענץ זײַן בלוטיקן צייכן . לאַנג וואַרטן האָט מען נישט געדאַרפֿט . דער פּאָגראָם פֿונעם ייִדישן אַנטי ־ פֿאַשיסטישן קאָמיטעט איז געווען בלויז אַן אָנהייב , די " קרישטאָלנאַכט " פֿונעם סאָוועטישן אַנטיסעמיטישן טעראָר . צום סוף פֿון דער אָפּערעטע ווײַזט שלום אַרויס אַ געוויסע סימפּאַטיע צו דער השׂכּלה . אי שלום , אי מאַקס זײַנען סאָציאַלע כאַמעלעאָנען , אָבער זיי געפֿינען זיך אויף פֿאַרשידענע זײַטן פֿון דער פּלויט , וואָס צעטיילט די ייִדישע געזעלשאַפֿט אויף צוויי לאַגערן . קאַראָלינע איז אַן אַנדער מין כאַמעלעאָן . איר פֿאָטער איז אַן אויפֿגעקומענער גבֿיר , און זי דאַרף זיך צופּאַסן צו די נײַע באַדינגונגען פֿון לעבן אין אַ רײַכער שטאָטישער שטוב . גאָלדפֿאַדען דריקט דאָס אויס דורך דעם שפּיל מיט די נעמען ׃ זי וויל מער ניט הייסן חיהלע און באַשטייט אויף דעם " אַריסטאָקראַטישן " נאָמען קאַראָלינע . קוני ־ לעמל קאָן דאָס ניט פֿאַרשטיין און רופֿט זי " קרינאָלאָנע " . דער דאָזיקער קאָמישער טעות איז אַ רמז אויף דעם קאַמף פֿאַר מאָדערניזירונג און עמאַנסיפּירונג פֿון ייִדישע פֿרויען אין די העכערע שיכטן פֿון דער רוסיש ־ ייִדישער געזעלשאַפֿט . ראָש - השנה , ווען מע טוט תּשובֿה און מע דערנענטערט זיך צו דעם אייבערשטן , קען מען דערפֿילן דאָס אינערלעכע אַחדות פֿון דער מענטשהייט , ווי אויך פֿונעם גאַנצן אוניווערס בכלל . מע דערמאָנט זיך , אַז מיר זענען " שטיקלעך " פֿון אָדם - הראשונס נשמה , טיף פֿאַרבונדן איינער מיטן צווייטן , אָן קיין חילוקים צווישן " העכערע " און " נידעריקע " מדרגות . די פּאָפּולערע זינגערין זשעניע פֿײַערמאַן איז אַן אונדזעריקע . זי נעמט אַן אַקטיוון אָנטייל אין תּל ־ אָבֿיבֿער ייִדישן קולטור ־ לעבן ; מיט אייניקע חדשים צוריק האָט זשעניע באַקומען דעם רובינליכט ־ פּרײַז פֿאַרן יאָר 2009 ; מיר דרוקן דאָ איבער אַ פֿראַגמענט פֿון די זשורי ־ מאָטיוון , וואָס זי איז זוכה געווען : " זשעניע פֿײַערמאַן איז אַ הייסע פֿאַרשפּרייטערין פֿון ייִדישן ליד . ס ׳ איז פֿאַר איר אַ שליחות און ס ׳ האָבן זי טאַקע אויפֿגענומען מיט ליבשאַפֿט און אַפּלאָדיסמענטן פֿולע זאַלן מיט ייִדיש ־ ליבהאָבערס אין אייראָפּע , פֿאַראייניקטע שטאַטן , מעקסיקע , בראַזיל , אַרגענטינע , ווענעזועלע , אויסטראַליע , רוסלאַנד , אוקראַיִנע , ביראָבידזשאַן , און פֿאַרשטייט זיך , בײַ זיך אין דער היים , אין ישׂראל . פֿון צפֿון ־ לאַנד ביז דרום , אויף די סאַמע פּרעסטיזשפֿולע בינעס , אין טעאַטערס און ייִדיש ־ קלובן , האָט געקלונגען איר ייִדיש ־ ליד " . « קאַמף פֿאַר מיטשאַלאָס ! ! ! ! ! | איך האט ניט האָבן אַימאַ און איך טאָן ניט שפּילן אויף טשעאַטאַקטש ! » אַזוי איז געבוירן געוואָרן " משוגע , משוגע " . זיך אומגעקערט קיין אַנטווערפּן , האָט סילוויאַ , וואָס האָט אַ מאָל אַליין געשפּילט אַמאַטאָרן ־ טעאַטער אויף פֿראַנצייזיש און אויף ייִדיש , אָנגעשריבן באַפֿין , און דער מחבר האָט מסכּים געווען . שמעון גלײַכער , סילוויאַס אַ באַקאַנטער , האָט איבערגעזעצט דעם טעקסט אויף ייִדיש . צווישן אירע פֿילצאָליקע חבֿרטעס און חבֿרים און געוועזענע קאָלעגען פֿון אַמאַטאָרן ־ טעאַטער האָט סילוויאַ אויסגעקליבן די אַקטיאָרן שײַע , מיט זײַן סינדראָם פֿון זשיל דע לאַ טורעט ; יאָסל , וואָס האָט אַ מאַניע אַלץ צו ציילן און צו חשבונען ; בלימעלע , וואָס לײַדט פֿון אַ פּחד פֿאַר מיקראָבן ; מירעלע , וואָס האַלט אין איין נאָכקוקן , צי זי האָט קיין זאַך נישט פֿאַרגעסן ; לאה , וואָס חזרט איבער אַלץ וואָס זי זאָגט , צוויי מאָל ; און בערל , וואָס האָט שרעקלעך מורא איבערצוטרעטן שטרײַפֿן אויף דער ערד . די טרופּע האָט זיך אויסגעקליבן אַ נאָמען : " דער אַנטווערפּענער היימישער ייִדישער טעאַטער . " מײַן ענטפֿער : " אַ דאַנק , נאָר איך נייטיק זיך ניט אין גאָרניט " - האָט אים ניט געשטערט אַרויסנעמען פֿון זײַן בלאָקנאָטל אַ בלעטל ( דאַן איז געווען אַ גרויסער דוחק אין פּאַפּיר , האָט מען זיך צוגעוווינט צו שרײַבן מיט קליינע אותיותלעך ) און אַזוי באַשריבן און דערקלערט ווי זיך צו דערקלײַבן צו זײַן גאַס און הויז , אַז אַפֿילו אַ בלינדער וואָלט , דאַכט זיך , אָן עמעצנס הילף געקענט אַהין אָנטרעפֿן . דער קאָרעספּאָנדענט האָט געפֿרעגט אַ יונגן אוקראַיִנער , וואָס ער טראַכט וועגן די טויזנטער חסידים , וועלכע קומען קיין אומאַן . דער יונגער ־ מאַן האָט געענטפֿערט בזה ־ הלשון : " די חסידים גייען אַרום שיכּורע אין די גאַסן און זיי מאַכן אָן אַ סך טומל און גערודער . זיי זענען אין די הונדערטער און מיר זענען נאָר 6 אָדער 8 אין צאָל . זיי זענען אַלע אויסלענדער און מיר קענען גאָרניט טאָן קעגן זיי " . 3 . לונאַרני ( כוידעשלעך ) האָראָסקאָפּעס . אין נאַטאַלנאָג און זונ כאָראַסקאָופּ בעדיעק טייטשן און פאַרענטפערן די אַרטיקל וואָס גייט אַ ספּעציפֿישן מענטש ביי ינטערוואַלז פון איין ציקלך פון ציקל . דאָס וואַרטן אויפֿן באַשלוס פֿון דער אַזוי גערופֿענער ווינאָגראַד ־ קאָמיסיע האָט דער ­ מאָנט אַ וואָדעוויל ־ פֿאָרשטעלונג , וווּ דער בר ־ מינן איז נאָך נישט באַגראָבן , אָבער די קרובֿים שלאָגן זיך שוין איבערן האָב ־ און ־ גוטס . ווי איר פֿאַרשטייט שוין , שפּילט אין דעם איצטיקן ישׂראל ־ וואָדעוויל די הויפּט ־ ראָלע , איר פּרע ­ מיער ־ מיניסטער אהוד אָלמערט . פּאַוערד דורך קוויטל און לינק מאַנאַגער ווערסיע 4 . 0 . 006 דרוקרעכט © 2009 וואָלפשעאַד סאָלוטיאָנס . אַלע רעכט רעזערווירט . איבערזעצונגען דורך וובעט טראַנסלאַטאָר 4 . 2 . 2 פּאַוערד דורך וובוללעטין ווערסיע 4 . 0 . 3 דרוקרעכט © 2011 וובוללעטין סאָלוטיאָנס , ינק . אלע רעכט רעזערווירט . דיזיינד און דעוועלאָפּעד דורך vBskin . Net מאַנשאַפֿט ס ׳ איז ניט קלאָר . צווישן די פֿראַגעס וואָס וואַרטן נאָך אויף זייער ענטפֿער אין פֿולן באַריכט ( וואָס מע האַלט נאָך אין צוגרייטן ) זײַנען די : צי זײַנען אַזעלכע " סי - טי " ־ באַקוקן עפֿעקטיוו לויט די הוצאות ? וואָס פֿאַר אַ השפּעה האָט אַזאַ באַקוק אויפֿן פּאַציענטס לעבנס - קוואַליטעט ? צי איז מעגלעך , אַז דער " סי - טי " - באַקוק זאָל האָבן אַ נעגאַטיווע ווירקונג אויף אַ פּאַציענטס צוגאַנג צום ( אויפֿהערן ) רייכערן ? דאָס הייסט , ווען מע ווערט אַזוי באַטראַכט , לאָזט מען אַראָפּ די הענט , כּאילו דער " סי - טי " ־ טעסט טוט אַלץ און מע דאַרף זיך שוין מער ניט זאָרגן צו רייכערן ווי דער סם - המוות ? אין די שטעט און שטעטלעך פֿון מיזרח ־ אייראָפּע פֿון פֿאַרן חורבן איז די ייִדישע ביבליאָטעק געווען דער קוואַל פֿון וועלכן אַ יוגנטלעכער און אַ דערוואַקסענער האָבן געצויגן זייער אַלגעמיין ־ וויסן . בחורים און מיידלעך פֿון פֿאַרשיידענע פּאַרטייען און גרופּירונגען , פֿלעגן דאָרטן באַפֿרידיקן זייער דאָרשטיקע , גײַסטיקע באַדערפֿענישן און גלוסטן . . . מיט 75 יאָר צוריק האָט סאָל פֿרישמאַן , אַ געבוירענער אין בויאַן , בוקעווינע , געעפֿנט אין די בראָנקס אַ קלייט פֿאַר פֿרויען ־ אונטערוועש , וואָס האָט זיך געהאַלטן ביז איצט . דאָס שליסן זיך פֿונעם געשעפֿט סוף ־ דעצעמבער אין דער פּעלהעם ־ פּאַרקוויי ־ געגנט ווערט באַטראַכט ווי " דער סוף פֿון אַ תּקופֿה " ; אַ צײַט , ווען דער סוחר האָט הויך אָפּגעשאַצט די וויכטיקייט פֿונעם קונה און אים ( אָדער אין דעם פֿאַל - זי ) באַהאַנדלט ווי אַן אויג אין קאָפּ ; ווען דער קונה האָט זיך נישט געזאָרגט וועגן דער ערלעכקייט פֿונעם באַלעבאָס און סײַ דער פֿאַרקויפֿער , סײַ דער אײַנקויפֿער האָבן נישט בלויז זיך איינער דעם אַנדערן געטרויט , נאָר אַפֿילו ליב געהאַט . הזכּרות און אָנדענק ־ צערעמאָניעס פֿירט מען דורך יעדעס יאָר אין " בית ־ בסרביה " . הײַיאָר , דעם 21סטן אַפּריל , אינעם טאָג פֿון " יום ־ השואה " אין ישׂראל , האָט אַ יונגע גרופּע פֿונעם שטעטל אַטאַקי צוגעגרייט די יערלעכע הזכּרה נאָך די בעסאַראַבער ייִדן . אין 2003 , צו די 100 יאָר פֿונעם קעשענעווער פּאָגראָם , האָט " בית ־ בסרביה " געווירקט אויף דער מדינה אַרויסצוגעבן אַ פּאָסטמאַרקע לזיכּרון דעם פּאָגראָם . דער פּאָגראָם אין קעשענעוו , די קרוינשטאָט פֿון בעסאַראַביע , האָט ביזן חורבן געדינט פֿאַר אַלע ייִדן ווי אַ סימבאָל פֿונעם לויערנדיקן אַנטיסעמיטיזם אינעם 20סטן יאָרהונדערט . דעם איז ויסגעצייכנט אַרבעט . איך צוגעלייגט אַ לינק פּוינטינג צו אייער אַרבעט ווי אַ באַמערקונג צו מיין בלאָג אַרטיקל . ווען שלמה קוקט אין פֿענצטער זעט ער פֿרילינג . טאַקע דערפֿאַר , ווײַל אין די ווײַטער באַשריבענע פּאַסירונגען האָבן זיך צוזאַמענגעשטויסן די דרײַ באַגריפֿן , און זייער צוזאַמענשטויס האָט שיִער נישט געבראַכט צו אַן עקספּלאָזיע פֿון געוויסן - אויב מיר וואָלטן באַצײַטנס נישט אַ קוק געטאָן אין אונדזער אייגענעם שפּיגל . ווײַל די זעלבע כּללים , וואָס זענען חל געוויינטלעך אויפֿן יחיד , זענען אויך חל אויפֿן כּלל , אויף דער גאַנצער געזעלשאַפֿט ; אויך אויף דער מדינה - און די דרײַ אויסגערעכנטע קאַטעגאָריעס באַציִען זיך סײַ צו דער פּאָליטיק און סײַ צו דער געזעצלעכקייט , וואָס געפֿינט זיך אין אַ טאָג ־ טעגלעכער קאָנפֿראָנטאַציע מיט דער עטיק . איז עס דעריבער קיין וווּנדער נישט , וואָס סײַ די פּאַרלאַמענטאַרישע אינסטאַנץ , ווי די כּנסת , און סײַ דער פֿאַרבאַנד פֿון די זשורנאַליסטן , דער פּרעסע ־ ראַט , פֿאַרזאָרגן זיך תּמיד מיט אַ קאָמיסיע פֿאַר עטיק . נישט יעדעס מאָל אָבער גייט די עטיק געפּאָרט מיט דער געזעצלעכקייט , און נישט זעלטן קומט אויס דעם געריכטוועזן צו אַנטשיידן צווישן די צוויי קאַטעגאָריעס . מיט 6 יאָר צוריק האָט דער זשורנאַל פֿון דער אַמעריקאַנער באָטאַנישער געזעלשאַפֿט איבערגעגעבן , אַז אַ גרופּע פֿאָרשער פֿון אַמעריקע און כינע האָבן אויפֿגעצויגן אַ לאָטאָס - פֿלאַנץ פֿון אַ קערנדל , געפֿונען אויפֿן דעק פֿון אַ לאַנג - אויסגעטריקנטער כינעזישער אָזערע . לאָטאָס ( " Nelumba nucifera " ) איז אַ מין וואַסער - ליליע מיט פּרעכטיקע בלויע אָדער ראָזעווע בלומען , וועלכע שפּילט אַ מערקווירדיקע ראָלע אין דער קולטור פֿון אַ צאָל אוראַלטע פֿעלקער . אין דער אַנאַפּאָליס ־ קאָנפֿערענץ האָט זיך אויך סיריע באַטייליקט . די לעצטע דירעקטע ישׂראל ־ סירישע אָפֿיציעלע אונטערהאַנדלונגען זענען פֿאָרגעקומען אין יאַנואַר 2000 אין שעפּערדסטאַון , מערבֿ ־ ווירדזשיניע , צווישן ישׂראלדיקן פּרעמיער ־ מיניסטער אהוד ברק און סירישן אויסערן ־ מיניסטער פֿאַרוק אַשאַראַ , אונטערן פּראָטעקטאָראַט פֿון פּרעזידענט ביל קלינטאָן . אָבער עס איז גאָרנישט אַרויס פֿון דעם . צום בײַשפּיל : אייראָפּע ווייס אויך וואָס אַן אויטאָמאָביל איז ; אַפֿילו אין ווילנע זײַנען אויך פֿאַראַן אפֿשר צוויי הונדערט טעקסיס . און מען פּראָגרעסירט : אין 1923 האָט פּוילן געהאַט פֿיר טויזנט אויטאָמאָבילן און אין 1928 שוין גאַנצע צוויי און צוואַנציק טויזנט . אָבער מען וועט באַלד פֿאַרשטיין דעם אונטערשייד , אויב מען וועט זיך פֿאָרשטעלן , אַז פֿון אַלע 29 מיליאָן אויטאָמאָבילן , וואָס זײַנען פֿאַראַן איבער דער גאַנצער וועלט , פֿאַרמאָגן די פֿאַראייניקטע שטאַטן אַליין בײַ 23 מיליאָן . יעדער זעקסטער מענטש אין די פֿאַראייניקטע שטאַטן האָט אַן אויטאָמאָביל . און עס זײַנען פֿאַראַן שטעט , ווי דעטרויט אַ שטייגער , וווּ איין אויטאָמאָביל קומט אויס אויף צוויי מענטשן . קענט איר זיך אויסמאָלן דאָס בילד פֿון אַ גאַס אין אַן אַמעריקאַנער שטאָט , אויב איר וועט האָבן אין זינען , אַז אין ניו - יאָרק זײַנען די גאַסן אין דורכשניט ניט ברייטער ווי אין אַ גרויסער שטאָט פֿון אייראָפּע . די הײַנטיקע פּרשה הייבט זיך אָן מיטן אָנזאָג אײַנצושטעלן אין אַלע ערטער , וווּ עס וווינען ייִדן , שופֿטים און שוטרים - די דיינים , וואָס זאָלן פֿירן דעם יושרדיקן מישפּט , און אויפֿזעער , וואָס זאָלן מאַכן זיכער , אַז דער עולם פֿאָלגט דעם פּסק . ווײַטער ווערט אין דער סדרה דערקלערט , ווי אַזוי די שופֿטים זאָלן אויספֿאָרשן די ענינים און בודק זײַן די עדותן , און הייסט די ייִדן זיך צוהערן צו די דיינים פֿון יעדן דור . פאַרטשעפּען אַ קאַטשקע דרוק אויף די קאַטשקע ס רינג אָדער קאָפּ צו פאַרטשעפּען זיי און געווינען פּרייזיז ! וואָריער זוכן זענט איר גרייט צו קעמפן פֿאַר ימאָרטאַליטי ? אויסקלייַבן דיין באַליבסטע וואָריער און ענדיקן אַוועק דיין קעגנער דעם שאָצער רביס הויז האָט אויך געדינט ווי אַן אכסניה פֿאַר די רביס פֿון די אַרומיקע שטעטלעך , ווען זיי האָבן געמוזט קומען קיין טשערנאָוויץ זען אַ דאָקטער . די פּשוטע אַרענדאַרן פֿלעגן אויך קומען , כּדי צו זען זייער רבין . " זיי זענען געווען פּשוט אָנגעטאָן - עמך - געטראָגן שטיוול , און געבראַכט פּירות אַ מתּנה דעם רבין . " לאַסטלי , ראַנטש פון בערלינראָדעאָ שיקן דעם ווידעא צו מיר אַז ווייַזן קוילעלדיק פּרויעקט & זייער פייַן פּלאַן . מע האָט אַ מאָל צונויפֿגעשטוקעוועט אַזאַ וואָרט : " מאה - דעה " , און עס אַרײַנגעשטעלט אין דעם " ייִדיש - ענגלישן ווערטערבוך " מיטן טײַטש the Establishment . אָבער קיין אויסכאַפּעניש איז אויף דעם וואָרט קיין מאָל ניט געווען , ווײַל , ערשטנס , איז עס ניט קיין טאָג - טעגלעכער באַגריף און , צווייטנס , האָבן , בכלל , נאָר געציילטע קינסטלעך - אויסגעאַרבעטע ווערטער דאָס מזל פֿון פֿאַרפֿעסטיקן זיך אין דער שפּראַך . די לעדער ־ סוחרים זענען ס ׳ רובֿ געווען פֿאַרגרעבטע ייִדן . זיי האָבן זיך אָבער באַמיט " אויסצופֿײַנערן ״ : געשטיצט געזעלשאַפֿטן : צדקה - חבֿרות , גמילת ־ חסדימ ־ קאַסעס , רבילעך , " אייניקלעך " , " אָפּגעקומענע " , נשׂרפֿים און סתּם אָרעמעלײַט . זיי האָבן זיך באַמיט בילדן די קינדער , געשיקט זיי אין די " שקאָלעס " און אוניווערסיטעטן , זיי זאָלן ווערן דאָקטוירים , אינזשענירן , אַדוואָקאַטן . זענען אויף פֿראַנצישקאַנער גאַס געוועןצוויי וועלטן : טאַטעס און מאַמעס לעדער ־ סוחרים , פֿעסטע ייִדן מיט ברייטע פּלייצעס און שווערע טריט , וואָס האָבן זיך באַמיט אַרײַנצוקומען אין דער בעסערער געזעלשאַפֿט ; קינדער - שילער , סטודענטן אָדער נאָר ־ וואָס געענדיקטע , וואָס האָבן געדינט ווי אַ בריק צו דער " בעסערער " געזעלשאַפֿט . טאַטע ־ מאַמע האָבן מיט די קינדער פֿאַרבונדן אלע חלומות : מען וועט זיך משדך זײַן מיט מיוחסדיקע משפּחות און מ ׳ וועט זיך אַלײן אויך אײַנקויפֿן אין ייִחוס . ווי איך פֿאַרשטיי , בלײַבן דערווײַל ניט קלאָר אייניקע פּרטים פֿון דעם גאַנצן פּראָצעס . למשל , וואָס וועט זײַן מיט פּראָטעזן צי מיט ציין - אינפּלאַנטן ? אָבער דאָס זײַנען שוין פֿילאָסאָפֿישע קלייניקייטן . כאָטש פֿאַר אייניקע לײַט קען עס זײַן אַ וויכטיקער ענין . אַרײַנצושטעלן די ציין ערבֿ דער געשעעניש צי דאָס וועט זײַן אַ פּוסטע טירחה ? די צווייטע פּרשה פֿון דער הײַנטיקער וואָך הייבט זיך מיט די ברכות , וואָס קומען פֿאַרן מקיים זײַן די מיצוות : רעגן , גערעטעניש און שלום . דער אייבערשטער זאָגן צו : " ואכלתם לחמכם לשׂבֿע " - " און איר וועט זיך אָנזעטיקן מיט אײַער ברויט " . די מפֿרשים פֿרעגן אַ קשיא : מע ווייסט , אַז דער עיקר - שׂכר פֿון די מיצוות באקומט מען אויף יענער וועלט ; פֿאַרוואָס זשע דערמאָנט די תּורה בלויז דעם גשמיותדיקע , עולם - הזהדיקן שׂכר ; ס ׳ איז אויך כּדאַי צו באַמערקן , אַז די גמרא זאָגט , אַז מע זאָל דווקא נישט עסן " לשׂבֿע " - נישט פּרוּוון צו דערגרייכן דעם מאַקסימום פֿון וועלטלעכע הנאות , כּדי די איבעריקע " זאַטקייט " זאָל נישט ברענגען דעם מענטש צו כּעס און אַנדערע שלעכטע מידות . « עקספּאַנד איינער פון די פּסאַק קאַנטיינד אין דער " ליטטלע פּרינס " | טשאַראַקטעריסטיקס פון אַן פון גרין גאַבלעס » ניט ווייניקער אינטערעסאַנט איז אַן אַנדערער אַספּעקט פֿון טשערנאָווס זכרונות , דהײַנו , די פּסיכאָלאָגישע קרובֿישאַפֿט צווישן רעוואָלוציע און פּראָוואָקאַציע . אויף דער זײַט פֿון דער צאַרישער פּאָליציי האָבן געאַרבעט קלוגע און איבערגעגעבענע מענטשן , וועלכע האָבן געהאַט אייגענע פּלענער פֿאַר רעפֿאָרמירן דעם צאַרישן רעזשים . פֿאַר דעם האָבן זיי געוואָלט אויסנוצן די רעוואָלוציאָנערע באַוועגונג . דער סאַמע באַרימטער פֿון זיי איז געווען דער זשאַנדאַרם ־ פּאָלקאָווניק סערגיי זובאַטאָוו , וועלכער האָט געשאַפֿן , אונטער דער השגחה פֿון דער געהיים ־ פּאָליציי , אַן " אומאָפּהענגיקע ייִדישע אַרבעטער ־ פּאַרטיי " ווי אַ קעגנטייל צו דעם " בונד " . די רעגירונג פֿון פּרעזידענט קאַרזײַ דערלויבט ניט , מע זאָל ליקווידירן די מאָן - פּלאַנטאַציעס , וואָס מע קען טאָן גאַנץ עפֿעקטיוו דורך באַשפּריצן די פֿעלדער פֿון עראָפּלאַנען . די זאַך איז אַז כּמעט 3 מיליאָן אַפֿגאַנער האָדעוועט זיך פֿון קולטיווירן מאָן און נאָך אַ פֿערטל מיליאָן יחידים באַשעפֿטיקן זיך מיטן מאָן - מיסחר . דאָס הייסט , אַז אַ היפּשער טייל - 14 פּראָצענט - פֿון דער גאַנצער באַפֿעלקערונג ציט חיונה פֿון דעם געשעפֿט . אַ חוץ דער רעגירונג , האָבן אויך די מערבֿדיקע כּוחות מורא צו גיין צו ווײַט אין דער מלחמה מיט אָפּיום , ווײַל דאָס וועט נאָך שטאַרקער מאַכן די סאָציאַלע באַזע פֿון טאַליבאַן . יאָ , די אַמעריקאַנער האָבן טאַקע ליב אַ " נײַ פּנים " , בפֿרט אין פּאָליטיק , אָבער זיי האָבן מורא פֿאַר אומדערוואַרט ־ נאָוואַטאָרישע ענדערונגען . אָבאַמאַ פּראָקלאַמירט אין זײַן פּראָגראַם נײַע עטישע פּרינציפּן פֿון רעגירן ; קודם ־ כּל , דורכזיכטיקע פֿון אַלע מאַכט ־ צווײַגן . דאָס מיינט , אַז אַלץ וואָס עס ווערט באַשלאָסן " אויבן " , מוז זײַן אָפֿן פֿאַר די מאַסן . נישט קיין נײַער פּרינציפּ , באַזונדערס , בײַ די סאָציאַל ־ דעמאָקראַטן פֿון אַן אייראָפּעיִשן שניט . * מער ווי איין - דאָקומענט אָדער טאַבבעד - דאָקומענט באַניצער צובינד דיפּענדינג אויף באַניצער פּרעפֿערענצן * פאַוואָריטע קאָמפּיוטערס און זייער לאָגס זענען גרופּט אין אַ בוים * וויעווינג געשעעניש לאָגס און געשעעניש לאָגס טעקעס * אַרטשיווינג געשעעניש לאָגס * עווענט דיסקריפּשאַנז און ביינערי דאַטע זענען אין דער קלאָץ פֿענצטער * עווענט רשימה קענען זיין אויסגעשטעלט דורך קיין זייַל און אין קיין ריכטונג * אַוואַנסירטע פֿילטרירונג דורך קיין קרייטיריאַ כולל געשעעניש באַשרייַבונג טעקסט * קוויק פֿילטריר שטריך אַלאַוז איר צו פילטער געשעעניש קלאָץ אין אַ פּאָר פון מויז קליקס * לאָג לאָודינג אָפּציעס צו פאַר - פילטער געשעעניש לאָגס * פאַסט זוכן דורך קיין קרייטיריאַ * פאַסט נאַוויגאַציע מיט בוקמאַרקס * קאָמפּאַטיביליטי מיט באוווסטער געשעעניש קנאָוולעדגעבאַסעס * קאָלאָר קאָודינג דורך עווענט שייַן * סענדינג געשעעניש לאָגס צו דרוקער * עקספּאָרט קלאָץ צו פאַרשידענע פאָרמאַץ * לייענען דאַמידזשד עווט טעקעס און דזשענערייט עווט טעקעס פון געשעענישן " איך דערנענטער זיך צו די דראָטן , איך הייב זיי אימפּולסיוו אויף , פֿאַלנדיק אויפֿן בויך און הייב אָן צו קריכן פֿאָרויס . מײַנע פֿאַרבלוטיקטע פֿינגער שנײַדן זיך אַרײַן אין דער קויטיקער ערד און שטופּן מײַן קערפּער פֿאָרויס . . . מיר זענען געלאָפֿן לענג ־ אויס די קאַרטאָפֿל ־ פֿעלדער . מיר האָבן זיך נישט אומגעקוקט אויף צוריק צום לאַגער . כּדי אָנצוקומען צום נאָענטן וועלדל , זענען מיר אַריבערגעלאָפֿן דעם שאָסיי . מיר זענען פֿאַרבײַגעגאַנגען די פֿרישע , נאָך נישט אין גאַנצן פֿאַרדעקטע גריבער , וווּ עס ליגן די קרובֿ צו צוויי הונדערט קרבנות פֿון דער שחיטה מיט אַ וואָך צוריק " . אין באַנגקאָק , למשל , באַדינט דער בומרונגראַד - שפּיטאָל אין משך פֿון אַ יאָר 55 טויזנט אַמעריקאַנער פּאַציענטן . אין אַמעריקע האָבן זיך באַוויזן קאָמפּאַניעס , וואָס ספּעציאַליזירן זיך אויף מעדיצינישן טוריזם . אין " ניו - יאָרק טײַמס " האָט מען דערציילט וועגן איינעם פֿון זיי , Medical Tours International , וואָס געפֿינט זיך אין קאָלד ספּרינג , ניו - דזשערזי . זי האָט דרײַ דאָקטוירים און אַ טוץ קראַנקנשוועסטער , וועלכע העלפֿן צו פּלאַנירן די נסיעה . זיי אינספּעקטירן די אויסלענדישע שפּיטאָלן , כּדי אויסצוקלאָרן , צי דער ניוואָ איז דאָרטן אַזאַ ווי עס דאַרף צו זײַן . פֿאַראַיאָרן האָט די דאָזיקע פֿירמע אָרגאַניזירט נסיעות פֿאַר 1 , 324 לײַט , וואָס האָבן זיך געלאָזט קיין אינדיע , קאָסטאַ ריקאַ , טײַלאַנד און בראַזיל . דאָס פֿאַרגאַנגענע יאָר אין דײַטשלאַנד , איז שווער אָנצורופֿן אַ געלונגנס , בפֿרט עקאָנאָמיש . אַוודאי , איז קיין קראַך נישט געשען , ווי מ ' האָט געשרעקט די באַפֿעלקערונג בײַם אָנהייב פֿונעם עקאָנאָמישן קריזיס . ווי אין אַנדערע מערבֿ ־ לענדער , האָט אויך די דײַטשישע רעגירונג אַרײַנגעפּאָמפּעט ריזיקע מיטלען ( קנאַפּע 80 מיליאַרד יוראָ ) אין די בענק און גרויסע אונטערנעמונגען , וועלכע האָבן שוין געהאַלטן בײַם באַנקראָטירן , און דערמיט " אָפּגעשפּראָכן די גזירה " . אַללאָווס איר צו קלייַבן די דאַטע דורך וועלכע די פאָדעם רשימה וועט זיין סדר . אַ צאָל רעפֿעראַטן האָב אַנאַליזירט דעם היסטאָרישן , פּאָליטישן און קולטורעלן קאָנטעקסט , אין וועלכן עס האָט פֿונקציאָנירט די פּעטערבורגער ייִדישע היסטאָריש ־ עט ­ נאָ ­ גראַפֿישע געזעלשאַפֿט . וולאַדימיר לעווין ( באר ־ שבֿע ) האָט באַטראַכט די געזעל ­ שאַפֿט ­ לעכע און פּאָליטישע אָנזיכטן און פּאָזי ­ ציעס פֿון די מיטגלידער פֿון דער געזעלשאַפֿט ; איוואָן קליינמאַן ( לײַפּציג ) האָט פֿאָרגעשטעלט די ייִדישע עטנאָגראַפֿן פֿון דעם 19טן יאָרהונדערט ; איר קאָלעגע קערסטין אַרמבאָרסט ( מײַנץ ) האָט פֿאַרגליכן די מעטאָדאָלאָגיע פֿון די רוסישע און מערבֿ ־ אייראָפּעיִשע פֿאָרשונגען אינעם געביט פֿון ייִדישער געשיכטע און עטנאָגראַפֿיע ; צירל קוזניץ ( באַרד קאָלעדזש , שטאַט ניו ־ יאָרק ) האָט געמאַכט אַן ענלעכן פֿאַרגלײַך צווישן דער ווילנער ייִדישער היסטאָריש ־ עטנאָ ­ גראַפֿישער געזעלשאַפֿט און דעם ייִוואָ . טשערנאָוויץ קאָן מען מיט רעכט צוטיילן דעם טיטל פֿון דער שענסטער שטאָט אין דער הײַנטיקער אוקראַיִנע . צום גרויסן טייל איז דאָס אַ פֿאַרדינסט פֿון דעם בירגערמײַסטער מיקאָלאַ פֿעדאָרטשוק . די שטאָטישע אַדמיניסטראַציע האָט אויסגענוצט די פֿײַערונג פֿון דעם 600 ־ יעריקן יובֿל ווי אַ גוטע געלעגנהייט דורכצופֿירן אַן אַרומנעמיקע רעסטאַווראַציע פֿון די געבײַדעס און גאַסן , כּדי אומצוקערן דער שטאָט דעם אַמאָליקן טעם . אלהים מחלק , אגוזים . . . מאת : בן אהרון 01 / 12 / 02 | 18 : 14 את הלעג , בסיפור של ה ´ טונקעלער ´ חשתי , כבר , בעת קריאת הסיפור . לאחר שהסמרטוטר תיאר בפניו את המפגש עם " בעלת השידה " , לאחר שהסמרטוטר , . . . דזשייקאָבסאָן דער סאַטיריקער קלײַבט נחת פֿון אויסלאַכן די קלישעען פֿונעם הײַנטיקן שמועס ־ סטיל בײַ דער לאָנדאָנער אינטעליגענץ . אָבער דאָס איז " לאַכן דורך טרערן " , ווײַל דער מחבר האָט זייער ערנסטע דאגות וועגן דעם הײַנטיקן מצבֿ פֿון דער ענגלישער געזעלשאַפֿט . עס גייט דאָ די רייד סײַ וועגן ענגלישע ייִדן און סײַ וועגן ענגלאַנד בכלל . דזשייקאָבסאָן אַנטפּלעקט אַ טיפֿע און ערנסטע עטישע פּראָבלעם , וואָס ווערט אָנגעטאָן אין אַנטיציוניסטישע מלבושים . אָבער דאָס איז אַן אָפּשפּיגלונג פֿון אַ מער תּוכיקן מאָראַלישן און אינטעלעקטועלן קריזיס פֿון דער ענגלישער אינטעליגענץ . דזשייקאָבסאָן שרײַבט אין אַן אַרטיקל אין לאָנדאָנער " דזשויִש קראָניקל " ׃ " פֿאַר אַ סך ייִדן און ניט ־ ייִדן איז דאָס לאַנד ישׂראל געוואָרן אַ מין ליטעראַרישע פֿיגור , אַ תּירוץ פֿאַר אַרויסלאָזן געפֿילן , וואָס זייער מקור איז ערגעץ ־ וווּ אַנדערש . " די פּראָבלעם , האַלט ער , האָט צו טאָן מיט דעם , וואָס מען טראַכט און רעדט אין " היפּערבאָלן , וואָס ווערן אַלץ מער און מער אָפּגעטיילט פֿון וואָסער ניט איז ווירקלעכקייט . " מחנות אוקראַיִנישע נאַציאָנאַליסטן האָט מען פֿאָרמירט אין יענער צײַט אין מערבֿ - אוקראַיִנע . אייניקע פֿון זיי האָבן זיך געשלאָגן סײַ מיט די דײַטשן סײַ מיט די סאָוועטישע . אין משך פֿון עטלעכע יאָר נאָכן סוף פֿון דער צווייטער וועלט - מלחמה האָבן זיי געפֿירט אַ פּאַרטיזאַנישע מלחמה קעגן דער רויטער אַרמיי . אין מיזרח - אוקראַיִנע האַלט מען די אוקראַיִנישע " עס - עס " - לײַט פֿאַר מלחמה - פֿאַרברעכער . אַזאַ אָפּשאַצונג דאָמינירט אויך צווישן ייִדן . ביזן סוף 1930ער יאָרן האָט ייִדיש געשפּילט אַ וויכטיקע ראָלע ווי איינע פֿון פֿיר מלוכישע שפּראַכן פֿון סאָוועטישן ווײַסרוסלאַנד . די פּאָליטיק לגבי די נאַציאָנאַלע מינאָריטעטן האָט זיך געביטן אין 1938 , ווען די צענטראַלע מאַכט האָט אָנגעהויבן אַ נײַע פּאָליטיק פֿון רוסיפֿיקאַציע . ייִדיש און פּויליש זײַנען אַוועק פֿון דעם אָפֿיציעלן אומגאַנג נאָכן אײַנפֿירן געהעריקע בײַטן אין דער ווײַסרוסישער קאָנסטיטוציע . איינצײַטיק זײַנען ליקווידירט געוואָרן די נאַציאָנאַלע ראַטן און ראַיאָנען , וווּ ייִדיש איז געווען די שפּראַך פֿון דער אַדמיניסטראַציע . אָבער די ירידה פֿון ייִדיש אין ווײַסרוסלאַנד האָט געהאַט צו טאָן ניט נאָר מיט דער פּאָליטיק פֿון דער מלוכה . אַ סך ייִדישע עלטערן האָבן ניט געוואָלט שיקן זייערע קינדער אין ייִדישע שולן , ווײַל זיי האָבן דערזען , אַז די וויכטיקסטע שפּראַך אין סאָוועטן ־ פֿאַרבאַנד איז געוואָרן רוסיש . יונגערהייט צו שטאַרבן איז ניט קיין סכּנה , איידער צו בלײַבן אַ יונגע אַלמנה . נאָך אַזאַ צענזור , לטובֿת דער מוסולמענישער וועלט , וואָלט דער בערלינער אָפּערע ־ טעאַטער געזאָלט אויך אַרויסנעמען פֿון איר רעפּערטואַר די באַקאַנטע אָפּערע פֿון קאַמיל סען ־ סאַנס " שמשון און דלילה " , וווּ די פּלישתּים , די אַמאָליקע גרעסטע שׂונאי ־ ישׂראל , פֿאַרנאַרן און ממיתן זיך איבער דעם נאַציאָנאַלן ייִדישן גיבור . שוין צײַט , אַז די ייִדן זאָלן אויך אַרויסווײַזן זייער כּעס . הײַנטיקע וואָך איז עס געווען די נאַפֿטרײַכע מדינה ליביע , וווּהין דאָס פֿײַער האָט זיך אַריבערגעכאַפּט און האָט אָנגעצונדן די רעבעליע קעגן דעם דעספּאָטישן רעזשים פֿון דעם גראָטעסקישן מידבר ־ הערשער מואַמער קאַדאַפֿי . נאָך נישט דער לעצטער אין דער ריי , אָבער שוין נישט דער ערשטער פֿון די לענדער , וואָס זייערע דיקטאַטאָרישע הערשער ווערן אומגעוואָרפֿן און פֿאַלן ווי אַ דאָמינאָ אין דעם אויסברוך פֿון דעם נאַציאָנאַלן צאָרן פֿון זייערע אונטערטעניקע בירגער . און די האָבן דערשפּירט דעם טעם פֿון דער פֿרײַהייט און פֿון דער כּמעט דערגרייכטער מאַכט . אַזוי דערציילט אונדז יוסף פּאַפּיערניקאָוו אין אַ געמיטלעכן שמועס , אין וועלכן ער רעדט זיך אַראָפּ פֿון האַרצן וועגן דעם גפּרל פֿון אַ ייִדישן דיכטער , וועלכער איז גוט באַקאַנט אין אַלע ייִדישע קרײַזן איבער דער וועלט . דער " אידעאָלאָגישער פֿאַרמעסט " צווישן זיי איז אין גאַנצן אָן אַן אידעאָלאָגישן אינהאַלט . אַלע רעדן וועגן אַרויפֿגיין אויף אַ " נײַעם וועג " - אָבער קיינער זאָגט נישט וואָס איז דאָס פֿאַר אַ וועג און וווּהין ער דאַרף פֿירן . מיר דאַכט , אַז איר דאַרפֿט רעדן מיט אײַער מאַן וועגן דעם ענין . וואָס וואָלט ער געפֿילט וועגן אײַער פֿאַרברענגען אַזוי פֿיל צײַט מיט אַ געוועזענעם געליבטן ? וואָלט ער זיך געפֿילט אומבאַקוועם ? אויב איר שפּירט אַן אומבאַקוועמקייט בײַ אים , וואָלט איך נישט פֿאַרבעטן דעם מאַן אויף פּראָבע . אַפֿילו ווען אײַערע כּוונות זענען גוטע , ווייסט איר נישט וועגן דעם מאַנס געפֿילן . אויב אײַער מאַן האַלט , אַז קיין פּראָבלעם איז נישט פֿאַראַן , און דעם בעסטן אַקטיאָר דאַרף מען ניצן , טאָ שטעלט זיך אין קאָנטאַקט מיט אים , געזונטערהייט . אָבער איר קענט בײַ דער געלעגנהייט פֿון דער פּראָבע זען , צי מע פֿילט זיך אומבאַקוועם איינער מיטן אַנדערן . זאָל זײַן מיט מזל ! איך טראַכטן פּאַמפּינג אַרויף זייער ' S וידאו קייפּאַבילאַטיז וואָלט זיין אַ זייער סטראַטידזשיק קער פֿאַר פּענטאַקס . וידאו איז אַ פאָלקס שטריך פֿאַר מענטשן וואס טאָן ניט וועלן קייפל דיווייסיז פֿאַר סטילז און ווידעא און איך טראַכטן רובֿ מענטשן ווערט סטילז מער , זינט עטלעכע זענען אָפט געדרוקט און ווייַזן ניט ענלעך קינאָ וואָס זענען בלויז טייל מאָל וואָטשט . עס וואָלט זיין זייער סטראַטידזשיק ווייַל פּענטאַקס טוט ניט האָבן אַ ווידעא אַפּאַראַט ליינאַפּ אַז וועט זיין קאַניבאַליזעד דורך ימפּרוווד וידאו פיייקייַט און פילע פון זייער קאָמפּעטיטאָרס טאָן . פּאַנאַסאָניק , סאָני , און קאַנאָן אַלע האָבן וועסטיד אינטערעס אין סעלינג איר ביידע אַ מיט ינאַדאַקווייט וידאו קייפּאַבילאַטיז און אַ קאַמקאָרדער מיט ינאַדאַקווייט נאָך קייפּאַבילאַטיז . וואָס פּענטאַקס באדערפענישן צו טאָן איז לייגן אויס אַ ק7 בויען קוואַליטעט אַפּאַראַט מיט אַ קקס קוואַליטעט סענסער , אַרטיקיאַלייטינג פאַרשטעלן , גלאבאלע לאָדן , 1080פּ60 , קעסיידערדיק אין וידאו מאָדע , און אַ קאַמקאָרדער גוף קאַפּ וואָס אַלאַוז פֿאַר 1 קאָלנער אָפּעראַציע פון וידאו פאַנגקשאַנז . בלויז נייקאַן און אָלימפּוס קען רעספּאָנד צו אַ פּראָדוקט ווי דעם אָן כערטינג זייער וידאו דיוויזשאַנז . נאָך אָפּשפּילן מאָנאַטן אין נאַציאָנאַלן טעאַטער האָט שוין די יונגינקע ראַשעל דערגרייכט די קרוין - " מלכּה פֿון דער בינע ! " . וועגן דער גלאַנצפֿולער בינעשפּיל פֿון ראַשעל איז פֿאַראַן אַ גרויסע ביבליאָגראַפֿיע אין פֿאַרשיידענע שפּראַכן . וועגן ראַשעל האָבן שרײַבער אַ סך געשריבן און מען שרײַבט נאָך - עד ־ היום . מען שרײַבט , אַז די ייִדישע פֿרוי , ראַשעל , איז די גרעסטע בינע ־ קינסטלערין פֿון איר יאָרהונדערט ( פֿאַראַן אַזעלכע , וואָס זאָגן , אַז זי איז די גרעסטע פֿון אַלע צײַטן ) . פֿאַראַן וועגן ראַשעל אויך ביכער אין אונדזער ייִדיש ־ לשון ־ קודש - אַ בוך פֿון אב . קאַהאַן , דעם געוועזענעם רעדאַקטאָר פֿון ניו ־ יאָרקער " פֿאָרווערטס " בשם " ראַשעל " ( ניו ־ יאָרק , 1938 ) און אַ בוך פֿון פּאַריזער ייִדישן שרײַבער יחזקאל קאָרנהענדלער - " ראַשעל , איר קונסט , איר לעבן , איר ייִדישקייט " ( פּאַריז , 1952 ) . עטאווירפ א ראפ ןפיוקראפ טשינ סע ראט ןעמ דניצא " רעטערראפ " רעד טאה , לעודיווידיא ןאד טאה ןעמ סאווראפ ךיז ןשאוונייר וצ טצונעגסיוא ןליוועקשאפ עכילדנעש יד ףיוא . טעמראילעג טשינ גליון " קול הסת " ם " # 1 93 טבת תשס " ח לפ " ק . . . . צי זיי דערציילן איר פּונקט וואָט זיי דאַרפֿן ? - ס ׳ איז שוין זייער שפּעט , איר זאָלט זיך אומקערן אַהיים . די ייִדישע שפּראַך שטודירט פּעפּלער מיט ד ״ ר שבֿע צוקער און האָט שוין איבערגעזעצט אַ צאָל דערציילונגען און יעקבֿ דינעזאָנס קלאַסישן ראָמאַן " יאָסעלע " . עטלעכע פֿון די לידער אויפֿן קאָמפּאַקטל האָט זי זיך אויסגעלערנט אינעם " קלעזקעמפּ " , וואָס קומט פֿאָר אין די קעטסקיל ־ בערג יעדן דעצעמבער , בפֿרט אין די דאָרטיקע " מײַסטער ־ געזאַנג ־ קלאַסן " מיט די לערערס זלמן מלאָטעק און חנה קופּער . דעם פאָרום ריקווייערז אַז איר וואַרטן 5 סעקונדעס צווישן אָנפֿרעגן . ביטע פּרובירן ווידער אין 2 סעקונדעס . אַ דאַנק אַזאַ סאָרט גערעדעריי וווינען מיר מער נישט אין דער שאָטן פון די קאַרפּאַטישע בערג נאָר אין מערב לענדער וווּ מען לאָזט אונז זיין נאָך מער יידיש ווי עס האָט זיך אפילו געחלומט אויף באַרג סיני . דער אָ עודף איז אָבער אונזער גרעסטער דעפיציט . נחזיק טובה להפעדס אַז עס איז נאָך דאָ עמעצער פון וועם די כוליגאַנעס האָבן מורא . אין דער זעלבסטשטענדיקער ישראל איז דאָס נעבעך אויך נישט דאָ און טאַקע פאַרדעם איז זייערע עקסיסטענציעלע פּראָבלעם נישט די אַראַבער און פּאַליסטינענדער נאָר דבר ה ' ותורתו . אין " סי - אײַ - איי " האָט מען אויך געהאַלטן אַ וועלט פֿון גלאָבקע , פֿון זײַן עקספּערטיז אין אַנטי - קאָמוניזם . דערפֿאַר האָט דער אַמעריקאַנער צד צוגעהאַלטן די אינפֿאָרמאַציע וועגן אײַכמאַנען אַפֿילו ווען די אַגענץ האָט שוין באַקומען פֿון די דײַטשן די אינפֿאָרמאַציע , וועגן " ריקאַרדאָ קלעמענט " . נאָך מער : די " סי - אײַ - איי " האָט געפֿאָדערט פֿון אַמעריקאַנער זשורנאַליסטן ניט דערמאָנען גלאָבקעס נאָמען אין זייערע באַריכטן פֿון דעם אײַכמאַן - פּראָצעס . באנוצערס וואס זענען איצט אין די פארום : Yahoo [ Bot ] , שטרויזאק און 3 געסט איר זאלט ווייטער גלייבען אז ווען נישט ר ' אהרן וואלט שוין נישט געווען קיין זכר נישט נאר פון סאטמאר נאר פון בכלליות אידישקייט . און נישט נאר ביי חסידים נאר אויך ביי די ליטווישע . און דאס איז די סיבה פארוואס אלע ליטווישע גדולים זעען אויך איין אז ר ' אהרן האט אפגעראטעוועט דעם כלל ישראל פון עסען אומגעזאלצען פלייש און חמץ בפסח . פֿאַרוואַלטעט ווערט סי - גייט פֿון אַן אַסאָציאַציע , וועלכע ווערט אויסגעוויילט פֿון די אײַנוווינער . די אַסאָציאַציע באַשטייט פֿון אַ פֿופֿציק לײַט , און כאָטש די קריסטלעכע באַפֿעלקערונג אין סי - גייט באַשטייט בלויז פֿון אַ צען פּראָצענט , קומט אַלע מאָל אויס אַזוי , אַז אין דער אַסאָציאַציע האָבן די קריסטן אַ מאַיאָריטעט און זיי פֿירן דורך אַלץ , וואָס זיי געפֿעלט . פֿאַרשטייט זיך , אַז ביידע שריפֿטן האָבן מיך שטאַרק אָנגערעגט . דער עיקר , ווען אונדזער פּרעזידענט איז געפֿאָרן אין די אַראַבישע מדינות און פֿאַרענטפֿערט זיך פֿאַר אונדזער חורבן , פֿאַר די חורבן ־ אָפּנײַגער , וווּ ער רעדט וועגן ישׂראל אינעם זעלבן טאָן , ווי וועגן פּאַלעסטינער , נישט פֿאַרשטייענדיק וואָס מיר זײַנען און ווער מיר זײַנען . בײַ די אומות ־ העולם זײַנען אַלע גלײַך , אַ חוץ - די ייִדן . . . ווי אַ העלפֿאַנט אין אַ קראָם פֿון פּאָרצעלײַ דער בריוו ־ אויסטויש צווישן חנה אַרענדט און לעני יחיל , אַ באַקאַנטע ישׂראלדיקע היסטאָריקערין פֿונעם חורבן , וואָס איז לעצטנס דערשינען ( יד ־ ושם שטודיעס , 2 , 2009 ) , איז אַ שפּאַנענדיקער דאָקומענט פֿון דער צײַט אַרום אײַכמאַנס מישפּט . די בריוו באַרירן ענינים , וואָס זײַנען געווען אַקטועל דעמאָלט און בלײַבן אַקטועל איצט . אַרענדט און יחיל האָבן זיך באַקענט און געוואָרן פֿרײַנד אין ירושלים , און דערנאָך האָבן זיי זיך קאָרעספּאָנדירט אין משך פֿון אַ פּאָר יאָר . אָבער די אידעיִשע חילוקי ־ דעות זײַנען געוואָרן צו שאַרף , און זייער פֿרײַנדשאַפֿט און קאָרעספּאָנדענץ האָט זיך איבערגעריסן . געדענקסט פלעגסט ליב האָבן צו זען ווי איך טו אויס מיינע רינגלעך ? האָסט געזאָגט אַז מיין גאַנצע עקשנות קומט אַרויס ווען איך צו זיי אַראָפּ . האָסט עס מיר געזאָגט קוצעניו ־ מוצעניו , מיט אַ ליבעדיקע שטעכל ווען צווישן קידוש און נטילת ידים האָסט דו צוטיילט מיינע פאַרשווייצטע הענט און מיר אַראָפּגעגליטשט דאָס גאָלדענע קידושין רינגל פונעם פינגער . ווען מען קוקט צוריק אין די היסטאריע פונעם " עקלי דבש " זעט מען אז ער איז קיינמאל נישט גענוצט געווארען ביי סיי וועלעכע ערענסטע פראבלעם , נישט ביי א יחיד און נישט ביים רבים . עס איז נישט קיין סוד אז אין קרית יואל זענען שוין ארויסגעלאזט געווארען אויף וואוילע יונגעלייט און וואוילע משפחות , שמות נוראים אויפן שרעקליכסטען און נידעריגסטען פארנעם . עס זענען פארהאן עטליכע מעשיות וואס זענען ידוע לכל און עטליכע וואס זענען נאר ידוע פאר געציילטע עסקנים . די אלע מעשיות זענען געווען לכתחילה אויפגעבאקען געווארען דורך עמטליכע אינסטיטוציעס פון די קרית יואל . איין אזא שם רע האט בשעתו , פאר 12 - 13 יאר צוריק , אויפגערודערט די חסידישע וועלט . און דעמאלטס האט ר ' אהרן און זיין ווייב געהאט א אקטיווע געמיינע ראלע אין מוציא שם רע זיין אויף א ראש משפחה , און ווען דער געריכט האט אויפגעוויזען אז די מעשה איז לא הי ולא נברא האט נאך אלץ ר ' אהרן נישט געוואלט מודה זיין אז ער האט געבאקען די מעשה און ער האט דעם איד עד היום הזה נישט איבערגעבעטען . " אָבער איר קענט דאָך נישט האַלטן אין איין קאָרמען זיי מיט געלעכטער . " כאטש די פּראָדוקטן דאָ זענען בלויז רעפּליקע , אָבער איר וועט באַקומען הויך קוואַליטעט רעפּליקע פּראָדוקטן . אַמאָל איר קענען ניט טאַקע דיפערענטשיייט די קוק און פאָרעם פון די פּראָדוקט . קיין טיפּ פון וואַטשיז פֿאַר מענטשן , פרויען , און בראַנדז זענען בנימצא דאָ . מיט פעסט און פרייַנדלעך דינסט , גרינג צו זוכן קאַטאַלאָג , דינסט צוריקקומען פּאָליטיק , דאָס קען זייַן דיין אָלטערנאַטיוו צו נאָכפאָלגן די שניט . קולטור איז ניט קיין מיאוס וואָרט פֿאַר די ליובאַוויטשער . זייער פּרעסע באַהאַנדלט פֿראַגן פֿון הײַנטיקן לעבן , פֿון נײַע ביכער , קולטור - אונטערנעמונגען , פֿון געשיכטע . אמת , עס שאַפֿט זיך אַן אײַנדרוק , אַז אַ קאָמבינאַציע פֿון חרדישער פֿרומקייט און מאָדערנער קולטורעלקייט איז כאַראַקטעריסטיש , דער עיקר , פֿאַר די נײַ - צוגעקומענע ליובאַוויטשער . זייערע קינדער באַנעמען שוין די וועלט אַנדערש , קודם - כּל , ווײַל זיי באַקומען פֿון קינדווײַז אָן אַן אַנדער מין צוגרייטונג , זייערע לערנשולן שטעלן פֿאַר זיך גאָר אַנדערע צילן . יבער ידיאָט טעטריס הילף טימי אָרגאַניזירן זייַן געדאנקען איידער ער טאָן עפּעס נאַריש . אַזוי ווי דער קיוויאַשדער רב איז געווען די רעכטע האַנט און יועץ - ראשי פון סאַטמאַרער רבי ' ן , דער רבי האָט נישט געטוהן קיין שום זאַך אָן אים , און דער קיוויאַשדער רבי האָט געזען וואָס עס גייט פאָר אַרום די כשרות פון די פליישן , ווי מען פאַרקויפט טריפות אויפן נאָמען פון סאַטמאַר , און הגם עס הייסט אַז וויינשטאָק גיט פאַר די ישיבה 5 , 000 $ יאָר , אָבער ווי ר ' ליפא פרידמאַן ע " ה , דער מנהל הראשי פון די סאַטמאַרער קהילה , האָט אים געזאָגט אַז ער גיט דאָס אויך נישט ( אויסער די אַנדערע זאַכן ווי אויבן דערמאנט וואָס ער האָט יאָ געגעבן ) , און די שחיטה טויג אויף כפּרות , האָט ער מחליט געווען מה לנו ולצרה הזאת , נישט קיין כשרות , נישט קיין געלט , און האָט פאָרגעשלאָגן פאַר ' ן רבי ' ן פּלאַן אַזוי : כּדי זיך אָפּצורייניקן פֿון טומאת ־ מת - די גײַסטיקע אומרייניקייט , וואָס קומט פֿון אַ קאָנטאַקט מיט אַ טויטן - פֿלעגט דער כּהן - גדול , אָדער זײַן שותּף , צוגרייטן דאָס ספּעציעלע אַש פֿון אַ רויטער ( ברוינער ) קו , " פּרה אדומה " . אַחוץ פּרץ , האָט קיינער פֿון די ייִדישע שריפֿטשטעלער ניט געשריבן אַזאַ קינסטלעריש - אינטעליגענטן ייִדיש , ווי שלום - עליכם . שלום - עליכמס ווערק זײַנען די בעסטע שולע פֿאַר די יונגע ייִדישע שרײַבער , וואָס דערווײַטערן זיך , ליידער , אין זייער שפּראַך , אין זייער סטיל , אין זייער אַרט שרײַבן פֿון דעם ייִדישן קוואַל . איר קענט יעדערן פֿון זיי לײַכט איבערזעצן וואָרט אין וואָרט אין וואָסער שפּראַך איר ווילט און ס ׳ וועט ניט זײַן קענטיק , פֿון וואַנען די איבערזעצונג איז געמאַכט . זייער ייִדיש איז קאָסמאָפּאָליטיש . ער קוקט אויף דער חרובֿ ־ געמאַכטער אַלטער וועלט מיט רחמנות און מיטלײַד . זײַן הויפּט ־ דאגה איז די מאָראַלישע און קולטורעלע ירידה פֿונעם ייִדישן ציבור , וואָס איז צעזייט און צעשפּרייט איבער דער נײַער פּאָליטישער לאַנדשאַפֿט פֿון מיזרח ־ און צענטראַל ־ אייראָפּע . ער איז באַזונדערס באַזאָרגט מיט דעם מצבֿ פֿון דער ייִדישער יוגנט ׃ " ניטאָ די צײַט פֿון אַמאָל , ווען מיר זײַנען נאָך געווען די ייִדישע יוגנט , און ווען מיר פֿלעגן קומען לערנען אין די פֿרעמדע לענדער , אין דער שווייץ , אין דײַטשלאַנד , מיט אַ גרויסער אַכטונג צו דער מאָראַלישער קולטור פֿונעם פֿאָלק , צו וועמען מיר זײַנען געגאַנגען באַקומען שׂכל און וויסנשאַפֿט . הײַנטיקע יוגנט קומט איצט אין די לענדער , פֿאַר וועלכע זי האָט ניט קיין שום בושה . " אין צען יאָר אַרום , אין 1954 , האָט זיך געמאַכט אַ גרויסער יום - טובֿ - 300 יאָר זינט די רוסן און אוקראַיִנע זײַנען געוואָרן " ברידערלעכע פֿעלקער " און אוקראַיִנע ( פּינקטלעכער , דאָס וואָס מע האָט דעמאָלט געהאַלטן פֿאַר אוקראַיִנע ) איז געוואָרן אַ טייל פֿון דער רוסישער מלוכה . דער יוביליי האָט זיך געמאַכט בימי כרושטשיאָוו , וועלכער איז געבוירן געוואָרן אין אוקראַיִנע און האָט דאָרטן פֿאַרבראַכט אַ היפּש ביסל יאָרן ווי סטאַלינס סאַטראַפּ . האָט ער באַשלאָסן אָפּצומערקן די 300 יאָר פֿון רוסיש - אוקראַיִנישער צוזאַמענוווינונג מיט אַ ברייטהאַרציקער מתּנה , דהײַנו : אײַנשליסן קרים אין די גרענעצן פֿון אוקראַיִנע . גיאָרגיאָ אַמאַני קאָליר ינלענדיש פּלאַן פּראָדוקץ גאַרנעט הילל פּלאַן פאַרמעסט נייטקלאַב פּלאַן ילעקטריקאַל אַקסעסעריז ווייערד מאַגאַזין סאַנדראַ טאַררועללאַ טיג דעקאָר8 ווילליאַמס סאָנאָמאַ וויעססאָ סטאַפפאַן סטרינדבערג פעטרוס פראַנק נייטקלאַב ריטאָרט באָוינג גראַפיק דיזיין שטראַל קאָווער טעקסטשערז האַמצאָע פלאַך ינלענדיש זשאַליוזן & שאַדעס כסימע וואַלד באַגאָט ינלענדיש דעסינגער באַגאַזלענען סטעול ינהאַביטאַט יסאַבעל לאָפּעז קלוב פאָטאָ ינווייראַנמענאַלי פרייַנדלעך מעלאַניע קאָדדינגטאָן זיס 038 גאַבבאַנאַ פאַרלאַנג נישקשה , איך בין כאָטש צוריקגעקומען פֿון ישׂראל קיין אַמעריקע מיט אַ טוץ מעשׂיות און געשעענישן , וואָס זײַנען מיר געבליבן שטעקן אין זכּרון . דאַכט זיך , איך האָב אײַך שוין דערציילט , אַז מיר האָבן דאָרט געוווינט אין אַ שטעטעלע וואָס האָט געהייסן הרצליה ־ פּיתּוח . כ ׳ האָב אַפֿילו אין די צען יאָר נישט געוווּסט , אַז די באַוווּסטע פּאָעטעסע , רבֿקה באַסמאַן בן ־ חיים , איז געווען אונדזערס אַ שכנטע , און דאָס איז אַ שאָד . דאָס שטעטעלע האָט מען , אין מײַן צײַט , גערופֿן די " אַמעריקאַנער קאָלאָניע " . מיסעס שטרימפּקינד , איר זאָלט נישט האָבן קיין פאַראיבל אַז איך וועל אייך זאָגן אַז צי איך יכול אין ענגליש איז עפּעס נישט אַהין און נישט אַהער . עס קען זיין אַז מיין ענגליש איז דריי פערטל ווי דאָס בריוול פון אייער מאַן זאָל געזונט און שטאַרק זיין צו ביל גייטס וואָס איר האָט דערמיט מזכּה געווען די רבים אויף אייער בלאָג , און דער לעצטער פערטל איז ווי ביי באָראַט . און אַז עס איז אַזוי , זאָגט איר אַז איך בין חייב בשתיקה מיין גאַנץ לעבן ? אליעזר עבד אברהם האָט אויך נישט געקענט ענגליש און אף על פּי כּן האָט מען אים געזאָגט , ´ דבר ´ . איי , זאָגט איר , אַז איך קען יאָ ענגליש זאָל איך עס ענדערש ניצן ווייל עס ´ פליסט מער נאַטוראַל ´ . דאָס פאַרשטיי איך אינגאַנצן נישט . טוט איר אויך באַראָטן כינעזער וואָס קענען ענגליש אַז זיי זאָלן רעדן אויף ענגליש , צי זיי מעגן יאָ רעדן אויף זייער שפּראַך ? נו , הלמאי וואָס איז ערלויבט פאַר זיי פאַרגינט איר נישט פאַר אַן אונזערער ? די קהלה וואָס סיי איר און סיי איך באַוווינען רעדט ביי די מענער מער ווייניקער בלויז ייִדיש . ביי די נשים צדקניות פאַרשטיין זיי אויך כּמעט אַלע ייִדיש , כאָטש ווייניקער רעדן עס צווישן זיך . איז ווי קענט איר זאָגן אַז אין ענגליש איז עס מער נאַטירלעך ? איך זאָג , איפּכא מסתברא . צו שילדערן אונזער טאָג ־ טעגלעכן לעבן אין אַלע אירע אַספּעקטן און שליפן קען מען בלויז אין ייִדיש . וואָסאַרע אַנדער שפּראַך מען זאָל נישט ניצן , איז עס אַ קוימישער כּלי שני . איך האָב אפילו אייך פאַר אַ תנא דמסייע . ביידע שרייבן מיר אין אַ געוויסן זינען וועגן דעם זעלבן נושא : דאָס לעבן ביי אונז אין קרעמל . איז לאָמיר אַפירנעמן אונזערע בלאָגס און שים כה בין אחי ואחיך ויוכיחו בין שנינו . איר שרייבט אויף ענגליש און איך אויף ייִדיש . פונדעסטוועגן , מוסט איר כּסדר זיך באַניצן מיט אַ יידיש פראַזע דאָ און דאָרט בכדי איבערצוגעבן דעם תּוך און טעם פון אייער געדאַנק . מה שאין כּן איך קען זיך באַגיין מיט קוים אַמאָל אַן ענגליש וואָרט צי אַן אידיאָם און אַנדערש איז עס ריין ייִדיש . איך וויל אייך לאַנג נישט אויפהאַלטן אָבער איך וועל פאַרגלייכן די שפּראַכן און זייערע נאַטירלעכע שטראָמן צו האָניק . יעדער האָניק איז זיס , דאָס איז כּולי עלמא מודה . פאַראַן אָבער האָניק וואָס איז געדיכט אַז נישט נאָר מען קען עס נישט גיסן נאָר אַפילו איינטונקן קען מען אויך נישט דערין . ווייטער , איז פאַראַן האָניק וואָס גלאַנצט ווי גאָלד און אַז מען טונקט דערין איין אַ לעפל און מען ציט עס אַרויס איז אַ מחיה צוצוקון ווי עס טראָפּט אַראָפּ . אַ גאַנצן כּל ־ מקדש קען מען זיך אַזוי שפּילן צוקוקנדיק ווי דער טריפנדיקער האָניק מאַכט געסעלעך אויף דעם אייבערפלאַך פון דער האָניק אין דער שיסל . אַצינד זאָגט איר מיר . וועלכער האָניק ניצט איר איינצוטונקן אייער עפּל אויף ראש השנה ביי נאַכט ? דער האָניק וואָס מען דאַרף דערצו ניצן אַ מעסער צו שמירן און וואָס לאָזט נישט איבער אַ זכר כי באו אל קרבנה , וואָס אויסער אויפן מעסער און אויפן ברויט זעט מען נישט און שפּירט מען נישט איר זיסקייט ? טוט איר זיך באַניצן מיט אַזאַ האָניק ? צי ניצט איר פון דער האָניק וואָס רינט און טראָפּט און קלעבט אין וועלכן ד ´ אמות מען שטעלט עס נאָר אַוועק ? וואָס די קינדער זענן זיך מחיה און קענען נישט האַלטן די הענט ביי זיך שוין ביי קידוש , און די מאַמע קוויטשעט אַז איבעראַל איז ´ סטיקי ´ , און דער טאַטע ברומט , ´ וויפיל מאָל דאַרף איך ענק הייסן עס אָפּצולאָזן ? ´ בשעת ווען אים טראָפּט האָניק אויפן יום ־ טובדיקן בעקיטשע , און די מאַמע שרייעט ´ נעם דיר אַ נעפּקין ´ און די קינדער טייטלן ´ דאָרט ´ און ער ווישט זיך דער באָרד און ציט די וואָנצעס און איז בודק די פינגערס און פרעגט ´ וווּ , נו , הערטס שוין אויף צו רידערן . ´ איז זאָגט איר , וועלכן האָניק ניצט איר . איך ווייס אַז יידישער האָניק פאַרקויפט מען ניטאַמאָל אין אַ סלוי נאָר אין אַ קוועטשער ווי קעטשאָפּ . טאַקע פאַרדעם ווייל ווי דער פּסוק זאָגט , זבת חלב ודבש , האָניק דאַרף פליסן . זאָל קלעבן , זאָל זיך טון , אָבער אין יידיש פליסט זיסקייט אַ מחיה . בר - חייאס באַרימטער מיטצײַטלער און לאַנדסמאַן , הרבֿ אַבֿרהם אבן - עזרא , האָט אָנגעשריבן אַן אַנדער קאַלענדאַר - ספֿר מיטן זעלבן נאָמען . אבן - עזרא איז אויך געווען אַ פּראָמינענטער פֿילאָסאָף , אַסטראָנאָם און מאַטעמאַטיקער , וועלכער האָט צום ערשטן מאָל געבראַכט אין אייראָפּע די אַראַביש - אינדישע דעצימאַלע רעכן - סיסטעם . זווילל 2 קלייַבן קעז , שטערן און שפּרונג אויף די גרין מאָנסטערס צו טייטן זיי ! דאָס איז דער זעלבער אַראַבישער פֿוטבאָל ־ סטאַר , וואָס איז מיט אַ וואָך פֿריִער , בעת דעם פֿאַרמעסט מיט בּיתּ " ר אין ירושלים , באַוואָרפֿן געוואָרן מיט קללות און ראַסיסטישע באַליידיקונגען , ווי - " שמוציקער אַראַבער " , " אַ טויט די אַראַבער " אד ״ גל . צומאָרגנס נאָך דעם פֿאַרמעסט מיט די אירלענדישע גויים איז ער געקרוינט געוואָרן אין דער ישׂראלדיקער פּרעסע און אין די שמועסן אויף די מערק , ווי דער גיבור פֿון מדינת ־ ישׂראל . . . איז וווּ זשע האַלט מען ? דאַכט זיך בײַ " זינד , " וואָס שפּילט איצט אין " ברוך ־ קאַלעדזש , " וועלכער געפֿינט זיך אויף לעקסינגטאָן ־ עוועניו און דער 25סטער גאַס . די פּיעסע איז געבויט אויף יצחק באַשעוויס ־ זינגערס דערציילונג וואָס הייסט אויף ענגליש The Unseen , אויף ייִדיש מסתּמא " די פֿאַרבאָרגענע . " אָבער איך בין נישט זיכער דערין . אַדאַפּטירט די דערציילונג פֿאַר דער בינע האָט משה אַלטמאַן , נישט קיין פּנים ־ חדשות אויף דער ייִדישער גאַס . די לעצטע פּאָר יאָר האָט ער אַנטדעקט די " פֿאָלקסבינע נאַציאָנאַלן ייִדישן טעאַטער " , געוואָרן פֿאַרכאַפּט פֿון אַלטע ייִדישע פּיעסעס , גענומען זיי אַדאַפּטירן פֿאַר דער בינע ביז ער האָט באַקומען דעם טיטל פֿון אַסיסטענט ־ אַרטיסטישער דירעקטאָר . אין חודש אויגוסט איז צוגעטיילט געוואָרן אין " יד ־ ושם " אין ירושלים די אויסצייכענונג חסיד ־ אומות ־ העולם דעם פֿאַרשטאָרבֿענעם פֿיאָדאָר מיכײַליטשענקאָ פֿון רוסלאַנד , וועלכער האָט געראַטעוועט הרבֿ ישׂראל ־ מאיר לאַו אין דער צײַט פֿון חורבֿן . אין דעם צערעמאָניאַל אין אוהל ־ יזכּור האָבן זיך באַטייליקט דער געראַטעוועטער הרבֿ לאַו , וועלכער איז דער הויפּט ־ רבֿ פֿון תּל ־ אָבֿיבֿ און פֿאָרזיצער פֿונעם ראַט בײַ " יד ־ ושם " , די טעכטער פֿון באַערטן חסיד ־ אומות ־ העולם יוליאַ סעלוטינאַ און יעלענאַ בעלאַיעוואַ , וועלכע האָבן באַקומען דעם מעדאַל און דעם ערן ־ דאָקומענט אין נאָמען פֿון זייער פֿאָטער . עס האָבן זיך אויך באַטייליקט פּערזענלעכקייטן פֿון דער ישׂראלדיקער געזעלשאַפֿט , דער אַמבאַסאַדאָר פֿון רוסלאַנד אין ישׂראל , ווי אויך אַ גרופּע לערער פֿון אייראָפּע , וועלכע מאַכן איצט דורך קורסן אין דער אינטערנאַציאָנאַלער שול פֿאַר חורבֿן ־ לימודים אין " יד ־ ושם " . אָן ספֿק , קאָן מען דערציילן די זעלבע געשיכטע אַנדערש ; מ ' קאָן שטעלן דעם טראָפּ אויף די גרויסע דערפֿאָלגן וואָס דער טעאַטער האָט דערגרייכט אין משך פֿון די יאָרן אין לאַנד ווי אויך אין אויסלאַנד , אונטערן טיטל " נאַציאָנאַלער טעאַטער " . ער טראָגט אים מיט שטאָלץ אַ סך , אַ סך יאָרן , צוזאַמען מיט די באַוווּסטע אַקטיאָרן , וואָס האָבן צונויפֿגעשטעלט דעם טעאַטער ־ אַנסאַמבל , מיט די וועלט ־ באַרימטע רעזשיסאָרן וואָס זײַנען געקומען אַהער ספּעציעל אויפֿצופֿירן זייערע פֿאָרשטעלונגען . « הוגין 2010 . 4 פֿאַר מאַקאָס דאַונלאָוד דאַונלאָוד | עצות פֿאַר ביגינערז צו אַגאַאַטקאַ » קדדי , אָקינאַוואַ סעללולאַר דעם 25 טן , אַ נייַ דינען אין טאָקיאָ " ליסמאָ כוואַליע " געהאלטן אַ פּרעזענטירונג אויף . פמ52 נאַציאָנאַל געשעפט ווי גוט ווי די וועניו צו דינען 52 פרויען אין די אָפיס פּערזענלעכקייט , ראַדיאָ דדזש ס 40 יאר ווי אַ ספעציעלער גאַסט קאָבייַאַשי קאַצויאַ ארבעטן ווי די פּאָפּולאַריטעט וטידאַ יאַסוקאָ עפעם ס ראַדיאָ פּערזענלעכקייט איז געווארן אַקטיוו ווי , ימאַלו ס פארבעטן אָדער . כוואַליע ליסמאָ זענען 52 געשעפט טעלעוויזיע סטיישאַנז ניישאַנווייד עפעם ראַדיאָ און הערן צו אַן אַנלימיטיד שטח " ראַדיאָ טשאַנאַלז " און , ווי - פי צו הנאה מוזיק און ווידעא יוטאַלייזינג " מוזיק ווידעא קאַנאַל , " אַ מוזיק סטרימינג דינסט . ליין טשאַנאַלז פֿאַר פֿרייַ אין שפּעט מאי , ווייַל עס נעמט אַ ¥ 315 אָפּצאָל אינפֿאָרמאַציע . אַנדרויד סמאַרטפאָנע קאַמפּאַטאַבאַל מאָדעלס יס03 , רעגזאַ פאָון יס04 , יס05 און אָו רירעוודיק טעלעפאָנירן ט006 . ראַדיאָ צוטריט טשאַנאַלז און נוצן די ווי - פי . כוואַליעס אין אַן אַנסטייבאַל סוויווע , אַזאַ ווי סאַבוויי , " שפּילט אַ " בילדטעקע אַז אַלאַוז צו הנאה אַנינטעראַפּטיד טעלעוויזיע . עפעם ליד נאָמען פון דעם ליד און מוזיק ווידעא איז דערווייַל בראָדקאַסט טייַך , קינסטלער נאָמען איז געוויזן אויטאָמאַטיש און קענען זייַן לינקס צו געשיכטע . אויך , " ליסמאָ מוזיק " ווייַל איר קענען אַרבעט סימלאַסלי , און קענען לייכט זייַן פּערטשאַסט לידער . דאס דינסט איז אַ ראַדיאָ סטאַנציע קאָואַפּעריישאַן איז יקערדיק . לויט צו קדדי טאַקאַהאַשי מאַקאָטאָ אויספֿיר ווייס פרעזידענט , " בראָדקאַסט צו צושטעלן אַ פּלאַץ פון ווערטפול מענטשן , " עס איז געווארן אַ דרייווינג קראַפט צו פאַרשטיין אַז די באַגייַסטערונג פון דער ראַדיאָ סטאַנציע . פון פּערזענלעכקייט פרויען , " הערן צו ראַדיאָ בראָדקאַסץ פון שטוב , אַפֿילו ווו אין יאַפּאַן , און הערן אַקצענט צוריק שטוב איז גליקלעך , " " דעם רעדן פון די היגע בייטן איז פאַט , עס זאל זייַן פאָלקס איבער דעם לאַנד דורך בראָדקאַסטינג " און אַז זיי האבן אָפּיניאָנס . קאַצויאַ קאָבייַאַשי , " טאָן איר ווי די היגע סטיישאַנז , יעדער [ היגע פֿאַרב ] וועט קאָנקורירן . אָף געטינג אַ נייַ טקופע ראַדיאָ בראָדקאַסט , " קיאָקאָ וטשידאַ , " און וואָלט טוישן דעם וועג פון ינדזשויינג ראַדיאָ איך טראַכטן . אַפֿילו די לופט ינקריסיז די שפּאַנונג " , ימאַלו צוגעגעבן , " אפילו מענטשן וואס זענען ניט ראַדיאָ דור , וואָס איז דערוואַרט צו האָבן אַ געלעגנהייט צו הערן צו די ראַדיאָ , " ער האט געזאגט . ( קאָנדאָו קענטאַראָו ) [ מיקאָם . ווען אַ סך מענטשן פֿאַרנעמען זיך מיט דער זעלבער פֿיזישער אָדער גײַסטיקער עבֿודה , קאָן זיך זיי אַמאָל אויסדאַכטן , אַז יעדער פֿון זיי פֿירט נישט אויס קיין באַ ­ זונדערע ראָלע . די תּורה האָט צוועלף מאָל דערציילט וועגן יעדן נשׂיא , ווײַל זייערע קרבנות זענען נישט געווען די זעלבע : יעדער קרבן האָט פֿאַרנומען אַן אוניקאַלן אָרט בײַ חנוכּת - המזבח , און איז געווען אַ רעזולטאַט פֿון אַן אוניקאַלער פּערזענלעכער עבֿודה . הגם אונדז דאַכט זיך צומאָל אַזוי , ווערט גאָרנישט אין דער וועלט , אין דער אמתן , אינגאַנצן " איבערגעחזרט " , הגם ס ׳ איז פֿאַר אונדז נישט תּמיד גרינג אָפּצושאַצן די באַזונדערע ראָלע פֿון יעדן " געוויינטלעכן " מענטש . דער פּלאַץ אין אונדזער צײַטונג פֿאַרן " בריוו פֿון ירושלים " איז ליידער באַגרענעצט , כּדי איך זאָל קענען אויסרעכענען און באַשרײַבן אַלע וויכטיקע פּראָבלעמען און געשעענישן , וואָס זענען געשטאַנען פֿאַר אונדז אין לאַנד , מיט וועלכע מיר האָבן זיך געראַנגלט אין דעם נאָר וואָס פֿאַרגאַנגענעם יאָר . מיר דוכט , איך בין דענסטמאָל געפֿאָרן אין וואָרשעוו און האָב זיך געטראָפֿן אין טורמע אין דווינסק . בערל קערלער איז פּראָפֿעסאָר פֿון ייִדיש אין אינדיאַנער אוניווערסיטעט און דער רעדאַקטאָר פֿונעם " ירושלימער אַלמאַנאַך " , אַ פּאָזיציע , וואָס ער האָט איבערגענומען פֿון זײַן טאַטן , דעם באַקאַנטן פּאָעט יוסף קערלער ע ״ ה . אונטערן פּעננאָמען , באָריס קאַרלאָוו ( יאָ , דער זעלבער נאָמען ווי דער אַקטיאָר פֿון די אַלטע האָליוווּדער פֿראַנקענשטיין ־ מאָנסטער ־ פֿילמען ) שרײַבט בערל קערלער זײַנע לידער , וועלכע מיר האָבן שוין געזען געדרוקט אין פֿאַרשיידענע פּובליקאַציעס , צווישן זיי אויך " דער פֿאָרווערטס " און " דער אַלגעמיינער זשורנאַל " . " עלאַברעק " איז די צווייטע זאַמלונג לידער זײַנע . ווען עשׂו וואָלט טאַקע גובֿר געווען זײַנע סתּירותדיקע נטיות , וואָלט ער געקאָנט ווערן אַ גרעסערער צדיק , ווי יעקבֿ . זײַן טבֿע האָט אים אָבער אַוועקגעפֿירט פֿונעם דרך - הישר . עשׂו האָט געשפּירט , אַז אין דער כאַאָטישער נאַטור פֿון דער וועלט שטעקט דאָס ג - טלעכע ליכט ; אַנשטאָט צו אַנטפּלעקן די דאָזיקע ג - טלעכקייט , איז ער אָבער אַרײַנגעפֿאַלן אינעם תּהום פֿון גשמיות . 1 ואחרי אשר שקטה המהומה קרא פולוס לתלמידים ויברכם ויצא ללכת אל מקדוניא ׃ צו צוטשעפּען אַ טעקע צו דיין פּאָסטן , איר דאַרפֿן צו זיין ניצן דעם הויפּט ' ניו אַרייַנשיקן ' אָדער ' ניו פֿאָדעם ' בלאַט און נישט ' קוויק ענטפֿערן ' . צו ניצן די הויפּט ' ניו אַרייַנשיקן ' בלאַט , דריקט דעם ' אַרייַנשיקן ענטפֿערן ' קנעפּל אין די באַטייַטיק פאָדעם . דער יסוד פֿון ריווקינס טעאָריע איז דער גלויבן , אַז די ליטעראַטור שפּילט אינעם לעבן פֿון אַזאַ גלות ־ נאַציע ווי ייִדן דאָס אָרט פֿון " כּמו ־ טעריטאָריע " . דער שעפֿערישער אימ ­ פּולס אין דעם געמיט פֿונעם ייִדישן שרײַבער זאָגט ׃ " באַשאַף מיך ווי אַ כּמו ־ טעריטאָריע , ווי אַ במקום ־ רעליגיע , וואָס דאָס איז איינס און דאָס זעלבע . " ריווקין האַלט די ליטעראַטור פֿאַר אַ פּראָדוקט פֿונעם " כּמו ־ טעריטאָריע - דראַנג " , וואָס קומט אויף ווי אַ רעאַקציע אויף די מאָדערנע באַדינגונגען , אַזעלכע ווי אַסימילאַציע און דער אונטערגאַנג פֿונעם טראַדיציאָנעלן לעבנס ־ שטייגער . טאה שילזיימ שרעה םייח ' ר ןוא תודסומה הלהנה יד ןופ ןעסיורדניא ןעוועג ןיוש ץראווש לישנא זיא טראד ןעמוקעגנא זיא רע ןעוו ראפ טמא םעד טאהעג טאה סאוו שטיוואדיוואד לעדנעמ ' ר ןופ טמא הבישי שאר יד ןעמונעג רעביא ןוא קרב ינב ןיא טצעזאב ךיז 35 « קלאָוזינג די סערווער | קלאָג צו די אַדמין * * פּאַזאָ » שוין אַ לענגערע צײַט ווי איך פֿאַרנעם זיך מיט אַלטע בריוו . דאָס מאָל ניט פֿון פּענקאָלעגעס . אייניקע פֿון זיי זײַנען אָנגעשריבן נאָך מיט 65 יאָר צוריק און מער , אָבער די אַלטמאָדישע פּען און טינט האָבן זייערס אויסגעהאַלטן און זיך ניט אונטערגעגעבן דער צײַט . אין דער אַרבעט האָב איך זיך אַזוי אַרײַנגעטאָן , אַז מיט אומגעדולד קוק איך אַרויס , אַז דער אָוונט זאָל וואָס גיכער אַראָפּ אויף דער ישׂראל ־ ערד , די היץ זאָל פֿאַלן , און זיך זעצן צום טיש . לאמיר מאכן א סך הכל פון אונזערע ווערטער וואס מיר האבן ביז יעצט געשריבן . דער תכלית פון איד איז צו זיין דבוק אין השי " ת . וואס איז דער דביקות בה ' ? שפירן השי " ת אין הארצן ( מיר וועלן נאך אי " ה ערקלערן ווייטער ) . וויפל צייט אין טאג דארף דער מענטש זיין נאנט צו השי " ת ? יעדן טאג און טאג און יעדע שעה . ( חוץ די צייט ווען ער איז פארטיפט אין לימוד התורה ווי עס ווערט געברענגט אין ספר נפש החיים און עס וועט ווערן שפעטער ערקלערט ) . א מענטש דארף שפירן אזוי ווי ער קען זיך נישט אפשיידן פון די לופט צום אטעם , כדי ער זאל נישט שטארבן ח " ו , די זעלבע זאך איז די עבודה פון מענטש צו שפירן אז זיין גאנצן חיות איז קירבת אלקים , און אן דעם איז ער בבחינת מיתה . אימיגראַנטן אין די פֿאַראייניקטע שטאַטן , וואָס ווערן פֿאַרדעכטיקט אין טעראָריזם , מעג מען פֿאַרהאַלטן אויף אַן אומבאַגרענעצטער צײַט , און זיי האָבן נישט קיין רעכט אָנצוקלאָגן וועגן דעם אין די ציווילע געריכטן , האָט מאָנטיק דערקלערט די בוש ־ אַדמיניסטראַציע . דערמיט האָט זיך אָנגעהויבן אַ נײַער לעגאַלער וויכּוח אינעם קאַמף פֿאַר די רעכט פֿון די אַרעסטאַנטן , פֿאַרדעכטיקט אין טעראָריזם . פּלוצעם , האָט " די קאָמסאָמאָלקע פֿון די צוואַנציקער יאָרן " , וואָס ס ׳ האָט זיך געדאַכט , אַז זי דרעמלט , געעפֿנט די אויגן און געזאָגט : אָבער אַריאל שרון האָט אָנגענומען די אַמעריקאַנער שלום ־ איניציאַטיוו - ערשטנס , כּדי קעגנצוּווירקן דעם " זשענעווער מאָדעל " פֿון אַ פּשרה ־ פֿאָרשלאָג צווישן ד " ר יוסי ביילין און דעם פּאַלעסטינער מנהיג אַבד על ראַבו , וואָס האָט דעמאָלט אָנגעהויבן אָננעמען אַ פּאָפּולערן שוווּנג בײַ ביידע פֿעלקער . ער האָט זיך שוין אויך געקענט דערלויבן אָנצונעמען די אַמעריקאַנער איניציאַטיוו און אַליין צו באַרעכטיקן זײַן ראַדיקאַלע איבערקערעניש נאָך דעם ווי ער האָט שוין מצליח געווען צו פֿאַרלייגן דעם וועג פֿון דעם שלום ־ צוג מיט דער הילף פֿון זײַן קאָלאָניאַליסטישן בולדאָזער . די " אָפּשיידונג פֿון עזה " איז געווען זײַן אומפֿאַרמײַדלעכער סטראַטעגישער צוריקטריט און דער אָפּגעצאָלטער שטײַער פֿאַר דער אַמעריקאַנער פּאָליטישער סטראַטעגיע . יגן : פוסע שטאַם / קלאַס : אַקקרעטיאַ / סטרייקער סטאַטוס : ויסגעדינט יגן : ריאָטרהיטהם שטאַם / קלאַס : בעללאַטאָ / סנייפּער סטאַטוס : אַקטיוו סטאַרקראַפט וו Battle . net שייַן : ריאָטרהיטהם פּאַרשוין קאָוד : 509 קאַנט : צפון אַמעריקע / לאַטייַן אַמעריקע בײַם אָנהייב פֿונעם מאמר וועגן דעם דריידל , קריטיקירט רבי נחמן פֿילאָסאָפֿיע און הייסט נישט צו שטודירן אַפֿילו די ייִדישע חקירה - ספֿרים . אָבער , ווי מיר האָבן שוין געזען , שטאַמט אַזאַ " רעלאַטיוויסטישער " אָפּטײַטש פֿונעם דריידל דווקא פֿון דער פּלאַטאָנישער פֿילאָסאָפֿיע . רבי נחמן אַליין , הגם ער האָט פֿאַרווערט זײַנע חסידים צו שטודירן פֿילאָסאָפֿיע , האָט זי גוט געקענט ; דער רבי האָט געהאַלטן , אַז אַ צדיק מוז דווקא אַרײַנקוקן אין צווייפֿלהאַפֿטיקע און אַפֿילו בפֿירוש אַפּיקורסישע ביכער , כּדי צו זאַמלען די " פֿינקלעך " פֿון קדושה , וואָס זענען פֿאַרשפּרייט אין אַלע חכמות פֿון דער וועלט . און בעת אַ בר ־ מיצווה אין אַ האָטעל לעבן לאַ ־ גוואַרדיע פֿליפֿעלד אין קווינס , נ ״ י - האָט דער רבֿ צוגעגעבן - האָט דער האָטעל צוגעשטעלט אַ וועכטער אויף יעדן שטאָק . די געסט האָבן זיך געפֿילט רויִק בײַם לאָזן זייערע טירן אָפֿן ווײַל זיי האָבן געוווּסט , אַז דער וועכטער האַלט אַן אויג . די טײַערסטע חפֿצים האָבן די געסט באַהאַלטן אין אַ סייף בײַ די האָטעל ־ פֿאַרוואַלטער . ניט לאַנג צוריק האָב איך גערעדט מיט אַ באַיאָרנטן פּראָפֿעסאָר פֿון פֿראַנקרײַך , וואָס איז געבוירן געוואָרן אין בעסאַראַביע און האָט ניט פֿאַרגעסן זײַן מאַמע - לשון . פּלוצעם האָט ער אַ זאָג געטאָן אויף רוסיש : Если враг не сдается - его уничтожают ! ( " אויב דער שׂונא קאַפּיטולירט ניט - פֿאַרניכטעט מען אים ! " ) און ער האָט דערקלערט , אַז דער דאָזיקער סאָוועטישער לאָזונג האָט זיך אין זײַן זכּרון אײַנגעקריצט , ווײַל די דאָזיקע ווערטער זײַנען געשטאַנען געשריבן אין אַ סך ערטער פֿון זײַן היים - שטעטל , ווען אַהין איז אַרײַן די רויטע אַרמיי בײַם אָנהייב פֿון דער צווייטער וועלט - מלחמה . ווייניק מענטשן ווייסן אָבער וועגן דעם גרויסן איטאַליענישן רבֿ , פֿילאָסאָף און מקובל אליהו בן ־ אַמוזג ( בענאַמאָזעג ) , וועלכער האָט אויסגעאַרבעט אַן אוניווערסאַלע פֿילאָסאָפֿיע , באַגרינדעט אויף קבלה , וועלכע האָט צוגעצויגן אַ צאָל קריסטלעכע " חסידים " . אין אַ סך אַספּעקטן , איז ער געווען אַ ייִדישער " צווילינג " פֿון סאָלאָוויאָוון ; אין זייערע געדאַנקען גייען זיי , אָפֿטמאָל , ממש טריט בײַ טריט ; ביידע האָבן געלעבט אין דער זעלבער צײַט און ניפֿטר געוואָרן אינעם זעלבן יאָר . אין דער אײַנפֿאַלערישער אייגנאַרטיקייט פֿון וואַכטאַנגאָווס אינסצעניזאַציע , מיט זײַן אויסנאַמלעכן טעאַטראַלן חוש , מיט זײַן אײַנפֿלעכטן אין דער דאָזיקער אויפֿפֿירונג מיסטישע סימבאָלן , האָט דער רעזשיסאָר איבערגעלאָזט אַ קונסט ־ ווערק וואָס שפּרייט ווײַט אַריבער די צײַט און גרענעץ . דאָראַ קאַלערינג בוך לייג פֿאַרב צו דאָראַ און פריינט איך בין דאָ אין כינע כּדי אויסצופֿאָרשן דעם מאָגנראַק ( בויך ־ קאַנסער ) , ד " האויסצוגעפֿינען פֿאַר וואָס יענע קרענק איז אַזוי ווײַט פֿאַרשפּרייט בײַ די כינעזער אין דעם ראַיאָן : פֿוזשיאַן . מיר וועלן זײַן זעקס וואָכן אין פֿודזשאָ , אַ שטאָט פֿון אַ פֿינף ־ זעקס מיליאָן נפֿשות אין פֿודזשיאַן ־ פּראָווינץ . אָנגעהאָדעוועט מיט געלט פֿון טײַוואַנער אינוועסטאָרן , איז פֿודזשאָ אַ שטאָט פֿול מיט פֿענסי וואָלקן ־ קראַצערס און עלעגאַנטע רעסטאָראַנען , כאָטש דער לעבנס ־ ניוואָ איז נאָך אַלץ היפּש נידעריקער ווי אין אַ שטאָט פֿון אַזאַ גרייס אין די פֿש " אַ . « ברעקלעך פון מיין האָמיעס פון די סאָרט | סיסטעם פון אַ דאַון » דאַנק סוזאַן פֿאַר קוקן און קאַמענטינג ! דאַנק ! די נעפּל איז קומענדיק און געגאנגען בעשאַס אַז טאָג . און במשך פון גאנצן טאג , דארף מען גיין מיט א מחשבה פשוטה ביותר אז עס איז דא א בורא עולם , א מחשבה פשוטה , פשוטה שבפשוטים . אן קיין שום טיפע טראכטעניש . ( די וואס דארפן יא טיפער אריינטראכטן , דאס איז דורך די קבוע ' דיגע צייט וואס ער זיצט אליין מיט דעם אויבערשטן . אבער אגאנצן טאג איז דער עיקר עבודה , א פשוטע מחשבה , וואס עס ווערט קלארער און קלארער דורך ' ן פארטיפן זיך אין די באשטימטע צייט הנ " ל ) און לעבן מיט די פשוט ' ע נקודה אין מוח און דורכדעם צוביסלאך און לאנגזאם וועט עס באלעבן די הארץ מיט די גרעסטע פשט ' ות , א ידיעה וואס איז נישט קאמפליצירט בכלל , א קלארע ידיעה אז עס איז דא א באשעפער אויף דער וועלט . דאס איז די צורה פון תחילת העבודה ביי א מענטש וואס וויל זיך אויפבויען א פנימיות ' דיגע וועלט , גוט פעסט אוועקגעשטעלט עס צו געדענקען די פשוט ' ע מחשבה יעדע מינוט פון טאג . ביים אנהייב זאל ער זיך מאכן דערמאנונגען , סימנים , כדי דאס צו געדענקען . כגון 1 מאל א שעה . נאכדעם וואס ער זעט אז איינמאל א שעה איז דער נפש שוין צוגעוואוינט , זאל ער מצמצם זיין די צייט אויף יעדע ¼ שעה וכדו ' , און אזוי לאנגזאם לאנגזאם מער און מער מצמצם זיין די צייט , ביז ער וועט עס געדענקען יעדע פאר מינוט ממש אז עס איז דא א באשעפער אויף דער וועלט ! דער עולם האָט עס דערפֿילט . דערפֿאַר האָט טאַקע בלומבערג געוווּנען אין גאַנצן מיט אַ פֿינף - פּראָצענטיקן אונטערשייד . מיר ווערט אַ ביסל קאַלעמוטנע , ווען איך דערמאָן זיך , אַז אין דער פּראָפּאַגאַנדע פֿאַר אָט דעם נצחון האָט ער אַרײַנגעגאָסן 100 מיליאָן דאָלאַר . מיר זעט עס אויס ווי אַ חוצפּה פֿון אַ צעבאַלעוועטן נגיד און אַ געוואַלדיקע מפּלה פֿון דעמאָקראַטיע . איך רעד שוין ניט וועגן דעם , אַז פֿון דער גאַנצער מעשׂה ציט אויך מיט " שבֿטימדיקייט " : לאָמיר שטימען פֿאַר בלומבערגן , ווײַל ער געהערט צו " אונדזעריקע " . אין תּוך אַרײַן , שטימט מען אַזוי - פֿאַר די וואָס זײַנען פֿון דעם זעלבן עטניש - רעליגיעזן טייג געקנאָטן - אין איראַק צי אַפֿגאַניסטאַן . און אַזוי האָבן דאָ , אין ניו - יאָרק , געטאָן ניט ווייניק ייִדן , וואָס האַלטן זיך פֿאַר ליבעראַלן צי אַפֿילו סאָציאַליסטן . " שפּילן צוזאַמען מיט שמואליק עצמון און יעקבֿ באָדאָ איז פֿאַר מיר אַ זכות " , זאָגט טרייסטמאַן , " שמוליק אינסצעניזירט אונדז , און מיט זײַן דערפֿאַרונג פֿון הונדערטער אויפֿטריטן מיט דער פּיעסע , איז זי פֿאַר אים ווי אַ פּאַרטיטור וואָס ער קען זי אויף אויסנווייניק . נישט איין מאָל זאָגט ער מיר : ' שפּיל ווי דו פֿאַרשטייסט , אָבער גיב אַכטונג עס זאָל קלינגען לויט שלום ־ עליכמס מוזיק ' . איך גיב אַכטונג , און ווען איך קוק פֿאָרויס , איז מיר קלאָר , אַז נישט יעדן טאָג זײַנען דאָ אַזעלכע פֿאָרשטעלונגען אָדער אַזאַ ראָלע ווי זיגמונט . און וואָס ווײַטער ? - קיין גרויסע אילוזיעס האָב איך נישט . אָבער ס ' וואָלט מיך שטאַרק באַפֿרידיקט זיך אַ מאָל אומקערן צו דער ' געטאָ ' ־ פֿאָרשטעלונג , און דאָס מאָל אין דער ראָלע פֿון יעקבֿ גאַנס " . נישט איין מאָל טרעפֿט זיך שוין אָן דער מחבר פֿון די שורות אויף מענטשן , צומאָל גאַנץ געבילדעטע , וואָס גלייבן , אַז " ייִדיש האָט נישט קיין גראַמער " - כּלומרשט , ס ׳ איז אַ שפּראַך אָן כּללים , ווײַל ס ׳ רובֿ הײַנטיקע ייִדיש ־ רעדער לערנען ניט די גראַמאַטיק אין דער שול . וואַלד באַגאָט זשאַליוזן & שאַדעס פאַרלאַנג פּלאַן פאַרמעסט ינווייראַנמענאַלי פרייַנדלעך ינהאַביטאַט וויעססאָ האַמצאָע שטראַל קאָווער כסימע טיג קאָליר ווייערד מאַגאַזין טעקסטשערז ינלענדיש דעסינגער מעלאַניע קאָדדינגטאָן קלוב גראַפיק דיזיין דעקאָר8 באַגאַזלענען סטעול ריטאָרט נייטקלאַב גיאָרגיאָ אַמאַני פלאַך ינלענדיש פעטרוס פראַנק נייטקלאַב פּלאַן פאָטאָ באָוינג ילעקטריקאַל אַקסעסעריז זיס 038 גאַבבאַנאַ יסאַבעל לאָפּעז סאַנדראַ טאַררועללאַ ווילליאַמס סאָנאָמאַ ינלענדיש פּלאַן פּראָדוקץ סטאַפפאַן סטרינדבערג גאַרנעט הילל די פּרעזידענט ־ וואַלן אין איראַן זײַנען אַדורך , דער פּרעזידענט איז געבליבן דער זעלבער , דער פֿאַנאַטישער שׂונאה ־ ישׂראל אַכמאַדינעדזשאַד . מיר וועלן מוזן ווײַטער קוקן אויף זײַן פֿאַרוואַקסענער צורה מיט שרויפֿן ־ חוצפּהדיקע אייגעלעך און הערן זײַנע מיליטאַנטישע אויפֿרופֿן צו פֿאַרניכטן די ייִדישע מדינה . און די מערבֿ ־ וועלט וועט , ווי ביז אַהער פֿון אומבאַהאָלפֿנקייט צו באַשליסן עפּעס ממשותדיקס , ווײַזן אים מיטן פֿינגער - " נו ־ נו ־ נו ! " - און די נײַע אַדמיניסטראַציע אין וואַשינגטאָן וועט זוכן וועגן אים אַוועקצוזעצן בײַם פֿאַרהאַנדלונג ־ טיש . נאָך פיר וואָכן פון קאָרעוו פעסטקייַט , אויף 16 - 22 . 05 . 2011 , עס איז אַ רעדוקציע אין קויפן פּרייסיז פון כאַזער . איך לייג פֿאָר , איר זאָלט בעטן דעם קעלנער , ער זאָל אײַך געבן אַ באַזונדערן חשבון . ווען עס קומט די צײַט צו צעטיילן דעם חשבון , קענט איר זאָגן , אַז אַזוי ווי איר האַלט כּשר , באַשטעלט איר נאָר אַ סאַלאַט און איר וואָלט ליבערשט געוואָלט אַליין צאָלן פֿאַר דעם וואָס איר האָט געגעסן . קיינער וועט נישט דערוואַרטן איר זאָלט באַצאָלן פֿאַר זייער מאָלצײַט . אויב איר פֿילט , אַז זיי געפֿעלט נישט די מעשׂה מיט באַצאָלן באַזונדער , וואָלט איך אײַך געעצהט , איר זאָלט עסן מיט זיי איין מאָל אַ חודש ; נישט יעדע וואָך . אַן ענלעכער פֿאַל האָט פּאַסירט בײַ משה רבינו : ווען די ייִדן זײַנען אַרויס פֿון מצרים , האָט משה רבינו מיטגענומען מיט אַלע ייִדן אויך דעם " ערבֿ רבֿ " - אַ גרויסע צאָל נישט ־ ייִדן , וואָס זעענדיק די ג ־ טלעכע נסים ונפֿלאות בײַ די ייִדן , האָבן זיי באַשלאָסן מיטצוגיין מיט די ייִדן , בכדי צו געניסן פֿון אַלעם גוטן , וואָס די ייִדן וועלן באַקומען . משה רבינו האָט עס אָבער געטאָן על דעת עצמו , לויט זײַן אייגענעם באַשלוס , נישט באַקומענדיק דערויף אַן אָנווײַזונג פֿון השם יתברך . איז אַוודאי אַז משה רבינו האָט עס געטאָן דורכויס לשם שמים - צו ברענגען וואָס מער מענטשן " תּחת כּנפֿי השכינה " , ׳ אונטער ג ־ טלעכע פֿליגלען ׳ . עס האָט זיך אָבער אויסגעלאָזן אַזוי , אַז אָט די צוגעשטאַנענע נישט ־ ייִדן זײַנען געווען אַ גורם צום חטא העגל - זיי האָבן איניציִיִרט צו מאַכן און דינען דעם עגל הזהבֿ . עס הודיען די תּפֿילות , עס קלאָגן די יעלות , און שטאַרקער צעברומט זיך דער עולם , און ס ׳ גייט אַ גערויש , ווי פֿון וואַסערן פֿילע , אַרויף צום רבונו ־ של ־ עולם . מע קאָן זאָגן , אַז פֿאַר אַבֿרהמען זענען אַלע זאַכן און געשעענישן געווען " שליחים " פֿונעם אייבערשטן . דער באַשעפֿער פֿלעגט זיך פֿאַר אים ווײַזן אין יעדן פּרט פֿון זײַן לעבן . פֿונדעסטוועגן , זעט מען עס באַזונדערס קלאָר אין דער מעשׂה מיט די מלאָכים . די גמרא זאָגט , אַז מע טאָר נישט בוקן זיך צו מלאָכים , צוליב עבֿודה ־ זרה - דאָס דינסט פֿון פֿרעמדע אָפּגעטער . מן ־ הסתּם האָט עס געדאַרפֿט אַזוי זײַן , אַז כ ׳ זאָל , אויפֿן לײַב , דאָס איין ־ איינציקע העמד , אויף די פֿיס די לעצטע , צעריסענע שיך , וואָגלען טויזנטער מײַלן איבער טרייסטלאָזער פֿרעמד . דער קיוויאשדער רבי גייט אריבער צום סאטמארער רבי ' ן און דערציילט אים די מעשה ווי מיט דעם סיגעטער רב ' ס הכשר ווערט פארקויפט טריפה פלייש , און דאָס אלעס איז מיט דעם נאמען פון סאַטמאַר . האָט דער סאַטמאַרער רבי געענטפערט , דו ווייסט דען נישט אַז איך האָב פון אים צו ליידן זייער סאַך עגמת נפש אין סאַך ענינים . וואָס קען איך טוהן ? דער סאַטמאַרער רבי איז דעמאָלט געווען זייער אויפגערעגט אויפ ' ן סיגעטער , ווייל ער האָט געגעבן השגחה אויף " שמן " אויל וואָס די גאָלדבערגער משפּחה האָט פּראָדוצירט , און ער איז געווען קאָנקורענט פון זופּניק ' ס אויל קאָמפּאַני , און מיט דעם האָט זיך דער שמועס געענדיגט . און לאָמיר זיך נישט נאַרן . די רוסישע רעגירונג האָט לאַנגע , לאַנגע יאָרן אויסגעהאַלטן און האַלט נאָך אַלץ אויס די קונסט , צווישן זיי טעאַטער , באַלעט , אָפּערע , מוזיק אין רוסלאַנד ; פּונקט ווי ס ׳ רובֿ ציוויליזירטע אייראָפּעיִשע לענדער וואָס סובסידירן זייערע קונסט ־ אַנשטאַלטן ווי עס באַדאַרף צו זײַן , אַ חוץ דעם רײַכסטן לאַנד אין דער וועלט , אַמעריטשקע . נישט אַנדערש , ווי עס איז אַ סימן פֿון אָפּגעשטאַנענקייט , פֿאַרגרעבטקייט און פּרימיטיווקייט . מוזן די קונסט ־ אַנשטאַלטן אין אַמעריקע זיך מאָרדעווען פֿון יאָר צו יאָר צו פֿאַרזיכערן זייער עקזיסטענץ . עס רײַסט מיר דאָס האַרץ אַזוי צו " באַזינגען " מײַן אַמעריקע , אָבער אונדזערע סענאַטאָרן און קאָנגרעסלײַט פֿון אייביק אָן קומען אַרויס פֿון פּשײַטש און אײַנשישאָק , אויסגעוויילט געוואָרן פֿון פּרימיטיווע וויילערס . אַזאַ פּנים האָט עס . אָדער , דאָס לעבן פֿון אַ רעזידענט ( וואָס איז נאָך ניט קיין רעזידענט ) איר וועט אפֿשר מיט רעכט זיך נאָכפֿרעגן , וווּהין כ ´ בין אַהינגעקומען די לעצטע טעג . איך מאַך אַדורך איינע פֿון די שווערסטע ראָטאַציעס פֿון אַ מעדיצין ־ סטודענט , וווּ ער דינט ווי ( כּמעט ) אַ רעזידענט אין שפּיטאָל . דאָס הייסט אַז ער איז דער סאַמע ערשטער , וואָס פּרוּווט באַהאַנדלען די פּאַציענטן , און ענטפֿערט די פּיידזשעס וואָס פּיפּסען אַרויס פֿון די מאַכערײַקעס וואָס באַמבלען פֿון יעדן פּאַסיק . ( פּיידזשערס , אויב איר האָט ניט געכאַפּט וואָס איך מיין . ) איך שטיי אויףף פֿינף אין דער פֿרי און קום אַהיים אַ זייגער צען . אין די קומעדיקע וואָכן וועל איך אי " ה פּרוּוון איבערגעבן כאָטש דעם טעם פֿון איבערלעבעניש , איר זאָלט בעסער פֿאַרשטיין דאָס לעבן אין שפּיטאָל . די פּטירה פֿון הרבֿ גבֿריאל האָלצבערג און זײַן פֿרוי , רבֿקה , אינעם טעראָריסטישן אַטאַק אויפֿן חב ״ ד ־ הויז אין באָמבײַ מיט צוויי וואָכן צוריק , איז געווען אַ גרויסער שאָק פֿאַר מיר ווײַל איך האָב זיי געקענט פּערזענלעך . איך באַזוך אָפֿט דאָס " חב ״ ד ־ הויז " בעת מײַנע יערלעכע וויזיטן קיין אינדיע . דיר דאַרף זײַן באַקאַנט , ווי מען פֿילט זיך די ערשטע טעג אין שלאַכט . דערצו נאָך , ווען דו ביסט אָפּגעריסן פֿון שכנותדיקע טיילן , אָן אַ פֿעלדקיך , אָן מעדיקער . דער קאָמאַנדיר פֿון ראָטע האָט זיך צו מיר באַצויגן ווי צו אַ ברודער . בײַ אונדז זײַנען געווען אויסשליסלעך מאָסקווער יאַטן . יעדער פֿון אונדז איז געווען גרייט דרײַ מאָל שטאַרבן , איידער זיך אָפּגעבן אין געפֿאַנגענשאַפֿט . פֿון מיר איז שוין אָפּגערעדט . פֿאַר זײַן אויפֿטו אין בויבעריק קומט לייבוש לעהרער אַ יישר ־ כּוח און גרויס אָנערקענונג פֿאַר אײַנפֿלאַנצן אין קינדער און דער יוגנט די ליבשאַפֿט צו אַ זומער ־ היים מיט אירע ייִדישע טראַדיציעס און קולטור . די דערשײַנונג איז קודם ־ כּל אַ באַשטעטיקונג פֿון דער צענטראַלער ראָלע , וואָס מדינת ־ ישׂראל פֿאַרנעמט אין לעבן פֿון ייִדישן פֿאָלק . ווי באַקאַנט , האָבן ייִדישע סאָציאָלאָגן פֿאָרמולירט די באַהויפּטונג , אַז מדינת ־ ישׂראל איז די ציווילע רעליגיע פֿון ייִדישן פֿאָלק . דער פּאָפּולערער ציוניסטישער טעאָרעטיקער און היסטאָריקער , אַרטור הערצבערג ז ״ ל , האָט אַמאָל סאַרקאַסטיש אַ זאָג געטאָן , אַז ווען שלום וועט " אויסברעכן " צווישן ישׂראל און די אַראַבער , וועלן די אַלע אָרגאַניזאַציעס פֿאַרלירן זייער עקזיסטענץ ־ באַרעכטיקונג , אָדער אויפֿן פּשוטן פֿאָלקס ־ לשון : זיי וועלן בלײַבן אָן אַ שטאָך ־ אַרבעט . דער בולטסטער בײַשפּיל פֿון אָט דעם פֿענאָמען איז די קאָנפֿערענץ פֿון פּרעזידענטן פֿון ייִדישע אָרגאַניזאַצעס . זי , און נישט די ציוניסטישע פֿעדעראַציע , איז דער פֿאָרום פֿאַר אַלע ישׂראל ־ פּראָבלעמען . ישׂראל ־ פּרעמיערן און פֿאָרשטייער קומען צו זייערע , און נישט צו ציוניסטישע , קאָנפֿערענצן און זיצונגען . געשטאָרבן דער לעצטער גרויסער ייִדישער דיכטער . פּינקטלעכער צו זאָגן , עס איז געשטאָרבן דער לעצטער גרויסער דיכטער בכלל . דער גאַנצער באַגריף " דער גרויסער דיכטער " איז אַוועק אין דער אייביקייט , פּונקט ווי אַ מאָל זײַנען אַוועק שרײַב ־ מאַשינקעס . די שרײַב ־ מאַשינקעס זײַנען געווען שלמותדיק , אַ פֿרוכט פֿון דער עוואָלוציע און פֿונעם מענטשלעכן טאַלאַנט , און זיי זײַנען אויסגעשטאָרבן אין דער גאַנצער פֿילמיניקייט זייערער , ווי עס שטאַרבן אויס די בריאות פֿון דער העכסטער מדרגה . עס דאַכט זיך , אַז די דיכטער , וואָס האָבן אויסגעקלאַפּט זייערע לידער אויף שרײַב ־ מאַשינקעס , זײַנען נעלם געוואָרן אין איינעם מיט זיי . איך בין זיכער , אַז דאָס האָט צו טאָן אויך מיט דעם וואָס דער פּויפּסט איז פּשוט אַלט . מענטשן אין אַזאַ עלטער ווערן בדרך - כּלל גרויסע עקשנים . דאָס איז , בכלל , אַ פּראָבלעם פֿאַרן וואַטיקאַן , וואָס האָט ניט קיין דעמאָקראַטישע וואַלן יעדע פֿיר יאָר . ס ׳ איז ווי אין דעם אַמעריקאַנער אויבער - געריכט - אויסגעוויילט , און שוין . אָבער אין דעם געריכט דרייט זיך אַלע מאָל אַ גאַנצע גרופּע ריכטער , אַזוי אַז עובֿר - בטלקייט פֿון איינעם פֿון זיי איז ניט אַזוי געפֿערלעך , ווי אין וואַטיקאַן , וווּ דער פּויפּסט איז קדשי - קדשים . יעדער פֿאָרשער פֿון מיטל ־ עלטערלעכע ייִדישע פֿאָלק ־ מעשׂיות איז גוט באַקאַנט מיט אַזאַ קאָמבינאַציע פֿון סודותדיקע דאָקומענטן , תּלמודישע פּילפּולים און דער אַטמאָספֿער פֿון שטענדיקער אומרו און סכּנה . דאָס באַרימטע " מעשׂה ־ בוך " , אַ קלאַסישער מוסטער פֿון דער פֿריִיִקער ייִדישער ליטעראַטור , געדרוקט אינעם 16טן יאָרהונדערט , שטעלט מיט זיך פֿאָר פֿאַקטיש אַ פֿאַרטיקע זאַמלונג פֿון " געהיימע דאָקומענטן " , וועלכע וואָלט געקאָנט דינען ווי גרייטע סצענאַרן פֿאַר פֿאַנטאַסטישע פֿילמען . די לעצטע געשעענישן אין מיטעלן מיזרח האָבן פּלוצעם אַנטדעקט פֿאַר דער וועלט , אַז אין יענעם טייל האָט במשך פֿון צענדליקער יאָרן אויסגערײַפֿט אַ מכּה , וואָס קיינער - נישט די דיקטאַטאָרישע פֿירער פֿון די לענדער און נישט די פֿרײַע וועלט - האָבן זי נישט געוואָלט באַמערקן . אַלע זײַנען פֿאַרבלענדט פֿון דער בעלמע אין זייערע אויגן , וואָס הייסט , ישׂראל ־ פּאַלעסטינער קאָנפֿליקט . אַזאַ קורצזיכטיקע , הינערפּלעטנדיקע פּאָליטיק האָט געלוינט סײַ די דיקטאַטאָרן אָנצוהאַלטן זייער מאַכט , און סײַ די דעמאָקראַטישע מערבֿדיקע רעגירונגען צו האָבן מיט אַזאַ מאַכט פֿרײַנדלעכע באַציִונגען . מאָריס ( משה - יעקבֿ ) ראָזענפֿעלד ( 1862 - 1923 ) איז אין 1886 געקומען קיין אַמעריקע . צו יענער צײַט האָט ער שוין באַוויזן עטלעכע יאָר אָפּצואַרבעטן אין לאָנדאָן . אין ניו - יאָרק האָט ער אויך שווער געהאָרעוועט - גענייט אין אַ " סוועט - שאַפּ " ; און אויך געשריבן לידער , וואָס זײַנען געווען פֿול מיט סאָציאַלן פּראָטעסט . די ניו - יאָרקער צײַטונגען האָבן געדרוקט זײַנע ווערק . אין 1888 האָט ער אַרויסגעגעבן זײַן ערשט פּאָעטיש זאַמלבוך . אָבער לעבן נאָר פֿון ליטעראַטור האָט ער ניט געקענט . זײַן מצבֿ האָט זיך ראַדיקאַל געביטן , ווען מיט זײַן פּאָעזיע האָט זיך פֿאַראינטערעסירט לעאָ ווינער , דער פּראָפֿעסאָר פֿון האַרוואַרד - אוניווערסיטעט . אַן אויסקלײַב פֿון ראָזענפֿעלדס לידער , איבערגעזעצט דורך ווינערן , זײַנען אַרויס אין 1898 ( צווייטע אויפֿלאַגע אין 1900 ) אונטערן נאָמען " לידער פֿון דער געטאָ " . דער פֿאַקט , וואָס אַזאַ ווערק ווי " מאָניש " האָט אויסגענומען בײַם ייִנגערן דור איז אינטערעסאַנט , ווײַל דאָס לשון איז דווקא נישט קיין גרינגס , און בייקער האָט עס רעציטירט גאַנץ גיך . אפֿשר איז עס ווײַל ס ׳ רובֿ פֿון זיי האָבן בדרך ־ כּלל נישט קיין געלעגנהייט ( אָדער קיין געדולד ) צו לייענען די ייִדישע ליטעראַטור , איז אַ וואָרט ־ קאָנצערט דער איינציקער אופֿן ווי זיי קענען געניסן דערפֿון . אויב אַזוי , איז טאַקע וויכטיק , אַז די ייִדיש ־ וואָך זאָל דאָס אין זינען האָבן ווען מע פּלאַנירט די פּראָגראַם אויף איבעראַיאָר . די צערעמאָניע פֿון אונטערשרײַבן דעם קאַפּיטולאַציע ־ אַקט פֿון דײַטשלאַנד , איז פֿאָרגעקומען 10 אַזייגער בײַ נאַכט לויט דער מיטל ־ אייראָפּעיִשער צײַט דעם 8טן מײַ 1945 . מאַרשאַל זשוקאָוו האָט דעמאָלט פֿאָרגעשטעלט דעם סאָוועטן ־ פֿאַרבאַנד . ווען דער דאָזיקער " אַקט " איז אונטערגעשריבן געוואָרן , איז אין מאָסקווע געווען שוין דער 9טער מײַ . אַזוי אַז דאָס גאַנצע לאַנד האָט זיך וועגן דעם גרויסן טאָג דערוווּסט מיט אַ טאָג שפּעטער . אין דער געגנט פֿון ניו - יאָרק עקזיסטירט שוין אַריבער 30 יאָר אַ מין שטעטל . הייסט עס קרית - יואל - עס טראָגט דעם נאָמען פֿון דעם סאַטמאַרער רבי יואל טייטלבוים , וואָס האָט מיט אַ פּאָר יאָר פֿאַר זײַן פּטירה געפֿונען אַן אָרט פֿאַר אַן ייִשובֿ , וווּ זײַנע חסידים וואָלטן געקענט זיך באַזעצן . ווען דער רבי איז געשטאָרבן אין יאָר 1979 , איז זײַן קבֿר געווען דער ערשטער אויפֿן קרית - יואלער בית - עולם . זײַט מיר מוחל , רבותי , פֿאַרן איבערײַס - כּמעט אינגאַנצן פֿאַראַרבעט זיך , װאָס זאָל איך טון ? טאַקע יאָ , ר ' יואל , פּילנוע - װי כ ' האָב געהערט - איז די אױטענטישע פֿאָרמע , װײַל פּאָלאָנע איז מיגלעך אַ סאָװעטישע נײַ - אײַנפֿירונג , און נאָך אַ מאָל - מע טאָר נישט קאַליעטשען אַזױ דעם נאָמען פֿון דעם אָרט , װוּ ס ' געבױרן געװאָרן דער גרױסער פּרץ מאַרקיש ; װאָס פֿאַראַ ייִדישע טבֿע איבערצואַנדערשן אַלצדינג אױף שריט און טריט , נו כאָטש נעם און ברענג אַרױס די איקאָנעס פֿון איזבע אַרױס ! ! ! די גרעסערע שטעט , אָבער , װי מאָסקװע , פּאַריז צי פּעטערבורג , קאָן האָבן עטלעכע װאַריִאַנטן פֿון אַרױסרעדן , מחמת דעם װאָס זײער שם איז אַלעמאָל געװען צעזײט און צעשפּרײט איבער דער גאָרער װעלט , און איטלעכער האָט געקאָנט זײ אָנרופֿן װי דאָס האַרץ גלוסט . פּײטערבורג צי נעװ - יאָרק , פּאַריזש צי תּל - אוּװיװ , סע נישטאָ נאָר אַזאַן אָרט װוּ כאָטש עמעצער װאָלט טאַקע אַרױסגערעדט " מאָסקװע " , װי ס ' שרײַבט זיך , סע נישטאָ קײן שום מאָסקװע נישט - עפּעס א סימולאַקרע . אָט דאָס איז ממש אַ דזשימדזשיק אַ געמלאָכהטער דורך די ליטעראַטן אונדזערע , װאָס פֿלעג שױן אײַזיק זאַרעצקי באַמערקן מיט יאָרן לאַנג . טונעיאַדעװקע זשע מיט גנילאָפּיאַטעװקע זענען נאָר אײן - און - אײנציקע , אָן שיִער װאַריִאַנטן , פֿון זינט די װעלט איז באַשאַפֿן געװאָרן . אָט אַזױ איז עס זייער נייסלי געטאן . אַז ס עטלעכע שיין דראַמאַטיק מוזיק דאָרט . נישט געקוקט אויף דער קריטיק , זענען די פֿירער פֿון די " סטאַרט ־ אַפּס " מודה , אַז אָן דער פֿינאַנציעלער שטיצע פֿון די עטאַבלירטע אָרגאַניזאַציעס און פֿונדאַציעס , וואָלטן זיי נישט געקאָנט פֿונקציאָנירן . 13 רעסטאַד זיי זיך ומריין שטימונג וועל פּיגס אָיסטאַר מאַנגל פון שיפּוע צו דעם ים עטלעכע טויזנט דערטרונקען ווערן אין דער ים : ס ׳ איז אַ שלעכטער סימן , ווען מע הייבט אָן צו אָפֿט פֿאַרגלײַכן : " בײַ אונדז " מיט " בײַ זיי " . די לעצטע צײַט קומט עס פֿאָר זייער אָפֿט מיט מעדיצין . אין אַזעלכע פֿאַרגלײַכן פֿאַרשפּילט געוויינטלעך די אַמעריקאַנער סיסטעם , בפֿרט אויב מע פֿאַרגלײַכט זי ניט מיט קאָנגאָ און ניט מיט מאָגאָליע , נײַערט מיט קאַנאַדע און אַנדערע אַנטוויקלטע לענדער . איין קלייניקייט ! 47 מיליאָן אַמעריקאַנער תּושבֿים האָבן ניט קיין מעדיצינישע פֿאַרזיכערונג . די סיסטעם איז דאָך געמאַכט אַזוי , אַז מע קען זיך רויִק קוקן זייף - אָפּערעס נאָר אויב מע האָט אַ פֿאַרזיכערונג . פּאַוערד דורך קוויטל און לינק מאַנאַגער ווערסיע 4 . 0 . 006 דרוקרעכט © 2009 וואָלפשעאַד סאָלוטיאָנס . אַלע רעכט רעזערווירט . איבערזעצונג צו אנדערע שפּראַכן געשטיצט דורך ווב ענטערפּרייז טראַנסלאַטאָר 4 . 2 . 2 פּאַוערד דורך וובוללעטין ווערסיע 4 . 0 . 3 דרוקרעכט © 2011 וובוללעטין סאָלוטיאָנס , ינק . אלע רעכט רעזערווירט . דיזיינד און דעוועלאָפּעד דורך vBskin . Net מאַנשאַפֿט אין דער זעלביקער צײַט וואָס ער האָט פֿילמירט , האָט ברוס דייווידזאָן כּסדר פֿאָטאָגראַפירט באַשעוויסן און זײַנע פֿרײַנד - אין דער היים , אויף דער גאַס און אויף דער איסט ־ סײַד . די " גאַרדען ־ קאַפֿעטעריע " און אירע קונים האָבן אים באַזונדערס אינספּירירט . " יעדן טאָג , וואָכן לאַנג , בין איך געגאַנגען צום ׳ גאַרדען ׳ , גענומען אַ בילעט , געקויפֿט אַ קאַווע און זיך אַוועקגעזעצט מיט די מענטשן בײַ די טישלעך לעבן דער וואַנט " , שרײַבט ער . זייערע פּנימער און געשיכטעס האָבן אים נישט געלאָזט רוען . די זעלביקע מענטשן האָט באַשעוויס יאָרן לאַנג באַשריבן אין זײַנע אַמעריקאַנער דערציילונגען . סטראַספֿעלד האָפֿט , אַז אַ דאַנק דער אויסשטעלונג וועט מען אים איצט קלינגען אָדער שרײַבן און אים העלפֿן צו געפֿינען נאָך אַלטע שילדן . ער וואָלט געוואָלט זיי אויסשטעלן אין ייִדישע מוזייען , כּדי אַ גרעסערער עולם זאָל זיך באַקענען מיט זיי אָדער זיך דערמאָנען אין דער אַמאָליקער קולטור פֿון דער איסט ־ סײַד . זײַן בליצפּאָסט אַדרעס איז : Mstrassfeld @ aol . com וואָס פּונקט איז טומבלר ? איך געפונען איינער פון מיין פאָטאָס אויף סאָמעאָנעס טומבלר נאָך אַ זאַך . אַ פולער זאַל מיט יונגע מענטשן . ממש יונגוואַרג , פֿול מיט כאַכאַטשען און האַלטן זיך בײַ די זײַטן . איך בין אַלע מאָל געווען אונטערן אײַנדרוק , אַז אויב מ ׳ וואָלט געברענגט פֿאַרן יונגן אַמעריקאַנער ייִדישן צושויער אַ ווערטפֿולן טעאַטער ־ מאַטעריאַל , וואָלטן זיי געקומען . און בכלל - ייִדיש ציט צו , ס ׳ האָט עפּעס אַזאַ מאַגיק , אַזאַ מין כּישוף ־ צינגעלע - אויב עס איז באַנײַט , אויב עס פֿאַלט אַרײַן אין די הענט פֿון אַן אינטעליגענטן טעאַטראַל , וואָס קען זיך נישט בלויז אויפֿן לשון , נאָר אויך אויפֿן עזבֿון , אויף דער אָפּגעשפּאָרטער טעאַטראַלער ייִדישער ירושה . עס ווענדט זיך נאָר אין וועלכע הענט די ירושה שטייט אײַן . עס איז שווער זיי אפצופרעגען , אבער אויב די כפירה איז נאך נישט געגאנגען צו ווייט , דאס הייסט און תורה שבכתב גלייבטסו , אז יודן זענען ארויס פון מצרים און מתן תורה גלייבסטו , נאר קענסט נישט פארשטיין מיט וואס פאר א רעכט זענען געקומען שפעטער די חכמים אין האבען געמאכט וויא א נייע רעליגיע , זאכן וואס אין די תורה שטייט נישט האבען זיי מחדש געווען נייע איסורים און נייע מצוות און נייע אמונות וואס בזמן הבית האט דאס נאך נישט עקזעסטירט , און בפרט וואס פון דאן און ווייטער זענען געקומען די חכמי הדור און אויסגעטראפען נייע זאכען וויא אין זוהר און אין כתבי אר " י און תלמידי בעל שם טוב , און אויך און די פוסקישע וועלט , דער גאנצער שלחן ערוך איז פול מיט מנהגים מחודשים דינים אשר לא שערום אבותינו , און טאמער איז איינער מפקפק אין די זאכען איז ער א אפיקורס , - - פרעגט זיך די שאלה וואס פאר א רעליגיע איז דאס דער רבש " ע האט דאך די אלע זאכען נישט געזאגט , אויך משה יהושע שמואל און דוד און שלמה האבען פון די זאכען נישט געוואוסט איז דאך דאס א נייע רעליגיע נישט וואס דער רבש " ע האט געגעבען אויפען בארג סיני , וואס דאס איז באשטאנדען פון צען דברות , און די אנדערע וואס משה האט נאך דעם איבער געגעבען בשמו של השם ב " ה דאס וואס עס שטייט אין חומש , אבער מער פון דעם מאן דכר שמיה , טו ווער קען מיך מחייב זיין צו טון און צו גלייבען , עס איז זייער א שווערע שאלה יא אמת . " . . . עס זאָל און עס מוז דאָ געזאָגט ווערן , אַז די קאָמוניסטישע גרופּן זענען די לעצטע עטלעכע יאָר די איינציקע , וואָס מאַכן פֿון ייִדיש און ייִדישער קולטור אַן אַקטיוון , פּאָליטישן פֿאַקטאָר . עס איז ניט גראָד דאָס , וואָס זיי געבן אַרויס צײַטונגען , זשורנאַלן און ביכער . דאָס טוען אויך אַנדערע ייִדישע גרופּן און פּאַרטייען . וויכטיק איז דאָס , וואָס זיי זעען די פּאָליטישע פֿעיִקייט און פּאָליטישע וויכטיקייט פֿון ייִדיש און ייִדישער קולטור . " ווי עס באַשטעטיקט די ענגלישע צײַטונג The Sunday Times , איז דער רעמאָנט געווען בלויז אַ תּירוץ , כּדי אָנצופֿילן די שיף ־ טריומען מיט וואָפֿן . נישט פּשוט וואָפֿן , נאָר מיט סאָפֿיסטיקירטן וואָפֿן - ראַקעט ־ קאָמפּלעקסן C - 300 . אַזאַ געווער , פֿאַרשטענדלעך , פֿאַלט נישט אַראָפּ פֿונעם הימל . פֿראַגעס קומען באַלד אויף אַ סך , און קודם ־ כּל , ווער קאָן האַנדלען מיט אַזעלכע מאָדערניזירטע ראַקעטן , וואָס צוצוקומען צו זיי ( שוין אָפּגערעדט , איבערצופֿירן פֿון איין אָרט צו אַ צווייטן ) איז נישט אַזוי פּשוט ? די ענגלישע צײַטונג , פֿאַררופֿנדיק זיך אויף אירע פֿאַרטרוילעכע קוואַלן , שרײַבט , אַז געטאָן האָבן עס עטלעכע געוועזענע מיליטער ־ לײַט , פֿאַרבונדן מיט די קרימינעלע עלעמענטן . שול וועג אַדווענטורעס גוט סטודענטן שטענדיק וועלן צו גיין צו שול אָן פאַרהאַלטן . אבער , עס איז א מאל פאַרשפּאַרן די וועג צו שול . דאס תלמידים זענען קלוג . לייכט באַקומען די מניעות . איר קענען טאָן עס . איר מוזן זייַן אין שול אויף צייַט , טאָן ניט פאַרגעסן , צייַט איז טיקטאַק . 16 ולכהן מדין שבע בנות ותבאנה ותדלנה ותמלאנה את הרהטים להשקות צאן אביהן ׃ דאָס נײַע יאָר איז שוין אין פֿולן שוווּנג . עס זענען נאָך דאָ אין אַ צאָל שולן אין לאַנד , באַזונדערס אין דער פּעריפֿעריע , אַ סך טעכנישע און פּראָפֿעסיאָנעלע פּראָבלעמען , וואָס וועלן , אם ־ ירצה ־ השם , געלייזט ווערן מיט דער צײַט . ווי עס ווײַזט אויס , וועט עס זײַן שוין אונטער דער נײַער רעגירונג , און אפֿשר דורך דעם נײַעם דערציִונגס ־ מיניסטער , אָדער מיניסטאָרין , וואָס וועלן קומען נאָך די וואַלן צו דער כּנסת , אין די קומענדיקע חדשים . ווי אַ מוסטער פֿון אַ כאַאָס קוקט מען אויף אוקראַיִנע , וווּ די מלוכישע סיסטעם זעט אויס אין גאַנצן פּאַראַליזירט . די אידעאָלאָגישע צעשפּליטערונג פֿון דער באַפֿעלקערונג איז דעמאָקראַטיש אָפּגעשפּיגלט געוואָרן אין פּאַרלאַמענט און - עס טוט זיך חושך . די רוסישע מעדיאַ פּאָסמאַקעוועט זיך פֿון די געשעענישן אין דער " ברידערלעכער " נאַציע . מע פֿאַרגעסט , אמת , צו זאָגן , אַז ניט ווייניק דעמאָקראַטיעס ( למשל , איטאַליע און ישׂראל ) האָבן לאַנגע יאָרן געלעבט און לעבן נאָך איצט אין אַזאַ כּמו - פּאַראַליטש פֿון דער מאַכט , אָבער זיי בלײַבן פֿונדעסטוועגן דעמאָקראַטיעס און אַ טייל פֿון דער מערבֿדיקער ציוויליזאַציע . האט דיין קנעקק פאַרבייַ אַלע סאַגגי ? , אויב אַזוי עס זענען עטלעכע זייער גוט נאַן כירורגיש . . . די הײַנטיקע סעקולערע אינטעליגענטן , האָט ער מיט טרויער באַשטעטיקט , " האַלטן אַז ייִדישקייט האָט ניט קיין באַזונדערע ווערט און איז זיך ניט סומך אויף קיין באַזונדערע ווערטן וואָס זענען אויף זיי חל נאָך איצט אין דער מאָדערנער וועלט ( ׳ אמונה פֿון אַ דור ׳ 1970 ) . אָן אַזאַ אמונה קען קיין שום תּפֿוצות ־ באַזירטע ייִדישקייט ניט אויסהאַלטן מער ווי אַ דור ־ צוויי , אַלץ איינס וויפֿל מי און אינטעליגענץ מען לייגט אין דעם אַרײַן " . סאַנדראַ טאַררועללאַ ינלענדיש פּלאַן פּראָדוקץ פאָטאָ ריטאָרט דעקאָר8 האַמצאָע באַגאַזלענען סטעול נייטקלאַב פּלאַן קלוב גאַרנעט הילל קאָליר גיאָרגיאָ אַמאַני זשאַליוזן & שאַדעס ווייערד מאַגאַזין באָוינג פעטרוס פראַנק זיס 038 גאַבבאַנאַ וויעססאָ ווילליאַמס סאָנאָמאַ שטראַל קאָווער ינלענדיש דעסינגער וואַלד באַגאָט פּלאַן פאַרמעסט יסאַבעל לאָפּעז כסימע מעלאַניע קאָדדינגטאָן ילעקטריקאַל אַקסעסעריז טיג סטאַפפאַן סטרינדבערג גראַפיק דיזיין ינהאַביטאַט ינווייראַנמענאַלי פרייַנדלעך נייטקלאַב פלאַך ינלענדיש פאַרלאַנג טעקסטשערז דעם נאָמען יצחק - אײַזיק הורוויטש ( Isaac Hourwich , 1924 - 1860 ) האָט , בלי - ספֿק , באַגעגנט יעדער איינער , וואָס האָט זיך אינטערעסירט מיט אַזעלכע טעמעס ווי דער עקאָנאָמישער מצבֿ פֿון ייִדן סוף 19טן און אָנהייב 20סטן יאָרהונדערט , ווי אויך מיט דער געשיכטע פֿון דער אַרבעטער - באַ ­ וועגונג אין די פֿאַראייניקטע שטאַטן . אמת , די דאָזיקע צוויי טעמעס באַגרענעצן ניט הור ­ וויטשס לעבן . דער מענטש האָט איבער ­ געלאָזט שפּורן אין כּלערליי גע ­ ביטן . ווי אַזוי האָט דער " פֿאָרווערטס " גע ­ קענט אַרויסגעבן די בעסטע און די אינטע ­ רעסאַנטסטע ייִדישע צײַטונג און דאָך אין דער זעלבער צײַט שטיצן ייִדישע אַר ­ בעטער - אינסטיטוציעס אויך מיט געלט ? דער דורכפֿאַל פֿון נתּניהוס וויזיט אין וואַשינגטאָן נאָך דער סעריע אויסגליטשונגען אין ירושלים האָט באַוויזן , אַז ער ווייסט וואָס ער וויל נישט , אָבער ער ווייסט נאָך אַלץ נישט וואָס אייגנטלעך ער וויל יאָ . ער האָט זיך פֿאַרפֿליכטעט צו באַנײַען די שלום ־ געשפּרעכן מיט אַבו מאַזען און האָט אַלץ געטאָן און געפֿונען אַלע מעגלעכע תּירוצים זיי נישט צו באַנײַען . ער האָט זיך פֿאַרפֿליכטעט צו גיין אויף " ווייטיקלעכע פּשרות " מיט די פּאַלעסטינער און האָט פֿאַרטאַכליעוועט אַ גאַנץ יאָר אויף צו פֿאַרשטאַרקן די נעגאַציע . ער האָט זיך פֿאַרפֿליכטעט ( אין זײַן רעדע אין בר ־ אילן אוניווערסיטעט ) צו טאָן פֿאַר " צוויי מדינות פֿאַר די צוויי פֿעלקער " - און אויף צומאָרגנס האָט ער דערקלערט פֿאַר דער פּאַרטיי ־ צענטראַלע פֿון " ליכּוד " , אַז " מיר וועלן נישט זײַן קיין פֿרײַערס " . אז דער מענטש ' ס לעבן איז סתם געלעבט , און ער געדענקט נישט אין זיין מוח קל וחומר אין זיין הארץ אז נאר השי " ת גיט די מעגלכקייט יעדע רגע אז די קאר זאל פארן וכו ' וכו ' , און ער שפירט נישט אין יעדע זאך אז השי " ת פירט אים אין יעדן טריט און שריט , איז א ודאי ווען עס פאסירט א פראבלעם אין וועג וכדו ' , איז זייער שווער פלוצלונג מיט פשטות גלייבן אין השי " ת , און געדענקען אז נאר השי " ת פירט אים , ווייל אפילו פאר דער פראבלעם האט פאסירט , איז דער געדענקען אין השי " ת נישט געווען אין צענטער - אין די וויכטיגסטע פון זיינע מחשבות , און דערפאר באטרעפט דער כעס א פלאץ אין זיין הארץ . אבער אויב זיין מחשבה איז נאכאנאנד צו געדענקען אז אלעס ווערט געפירט מיט א גענויע פונקטליכע השגחה , און אפילו אז וואס ער דארף טוהן , אדער וואו ער דארף גיין , זעט נישט אויס מיט הצלחה , און ער האט שטרויכלונגען אין זיינע וועגן , אויב ער וועט דעמאלס געדענקען אין זיין מוח און שפירן אין זיין הארץ , אז נאר השי " ת האט אים געפירט ביז יעצט און נישט קיין אנדערער האט עס צוגעבריינגט , דאן וועט ער אריינקלערן און פארשטיין אז דאס קומט פון ה ' דער אפשטעלן די קאר און צוברעכן די רעדל . קאָנגראַץ צו ראָבדזשמיטטשעלל און אַש און דאַנקען איר צו ספּאָנגעפינגערס פֿאַר דער ערשטער אָרט ענדיקן . מיין טאָכטער האט דעם בילד ווי איר פאַסעבאָאָק פאָטאָ און איז ספּעציעל פלאַטערד צו האָבן איר פּאָרטרעט אויסדערוויילט . אַזוי איך קוק פאָרויס צו אויב משפטן די ווייַטער קייַלעכיק . באַקומען אויס אַנטו די גאסן , פאָלקס ! - דזשאָו פּס . אָאָפּס , ווי ימבעראַסינג , איך סקרוד אַרויף די לינק צו מיין בילד און האט צו רילאָוד עס צו פליקקר . . . די מערשפּראַכיקע באַפֿעלקערונג באַציט זיך בדרך ־ כּלל פּאָזיטיוו צו זייערע אייגענע לשונות . וואָס דאַרפֿט איר מער ? אַפֿילו די " ניו ־ יאָרק טײַמס " האָט זיי אַלעמען באַגריסט פֿאַרן באַרײַכערן זייערע אייגענע לעבנס און דאָס לעבן פֿון דער גאַנצער שטאָט דורך אָנהאַלטן זייערע לשונות און ממשיך זײַן דעם וואָס ווײַטער אַלץ אָפֿטערן פּרוּוו אָט די לשונות איבערצוגעבן צו זייער קליינוואַרג . נישט אַלעמען גיט זיך דאָס אײַן , פֿאַרשטייט זיך , נאָר אָפֿט ווערן אַפֿילו די וואָס זענען מצליח אַליין אי איבערראַשט , אי אינספּירירט פֿון די באַמיִונגען . אין שײַכות מיט אַ לשונדל וואָס קוים עס זשיפּעט שוין אַ האַלבן יאָרהונדערט , זענען לעצטנס געקומען העכער 100 מענטשן אויף אַ לעקציע פֿון אַן אָנגעזעענעם פּראָפֿעסאָר . מען גרייט זיך שוין אויף המשכדיקער פֿאָרשאַרבעט וועגן די ניו ־ יאָרקער לשונות וואָס זאָל אַנטהאַלטן דורות ־ לאַנג . אייניקע עצהנען , אַז מען דאַרף פּשוט גיין פֿון טיר צו טיר איבער דער גאַנצער שטאָט און גענוי אויספֿרעגן וועלכע לשונות ס ' ווערן בײַ אונדז אין דער שטאָט גערעדט , ווי אַלט עס זענען די רעדערס זייערע און אַפֿילו ווי גוט זיי קענען רעדן אָט די לשונות . מען קען נאָך בײַ אונדז אין די ניו ־ יאָרקער היימען געפֿינען כּלערליי שפּראַכיקע און פֿאָלקלאָרישע אוצרות און מען דאַרף דאָס טאָן וואָס שנעלער . אין דער צוגעטיילטער געדרוקטער פּראָגראַם האָט דוד קראַקאַוער געשריבן אַ קורצן עסיי - " אַ קלעזמער אינעם 21סטן יאָרהונדערט " אין וועלכן ער דריקט אויס זײַן התפּעלות - " די צײַט איז אַ גוואַלדיק אינטערעסאַנטע צו שפּילן קלעזמער ־ מוזיק צוליב פֿאַרשיידענע טעמים : עס פֿאַרשפּרייט זיך אַ טיפֿערער באַוווּסטזײַן בײַ ייִדן ; אין אייראָפּע באַטראַכט מען די קולטור וואָס איז חרובֿ געוואָרן אין דער צווייטער וועלט ־ מלחמה ; דער וווּנדערלעכער פֿאַרכאַפּנידיקער " וועלט ־ ריטעם " ־ פֿענאָמען זעט מען אומעטום ; דאָס טאַנצן האָט זיך אָנגעכאַפּט צו דער קלעזמער ־ מוזיק . דער אמת איז , אַז די קלעזמער ־ מוזיק האָט דורכגעמאַכט צוויי רענעסאַנסן זינט די 1970ער יאָרן און איך האַלט , אַז מיר געפֿינען זיך הײַנט אין אַ גאָר שאַפֿערישער נאָך ־ אויפֿלעבונג ־ תּקופֿה . " נישט ווײַט פֿון דאָרט , אין מוזיי ארץ ־ ישׂראל אין תּל ־ אָבֿיבֿ , איז דערעפֿנט געוואָרן אַ ברייט ־ פֿאַרנעמיקע אויסשטעלונג " נתן אַלטערמאַן - דער דיכטער אין זײַן שטאָט - 100 יאָר פֿון זײַן געבורט " . די האַנדלונג אין זײַן נײַער פּיעסע " דער וועג קיין דמשׂק " קומט פֿאָר בעיקר ( אויסער דער ערשטער און דער לעצטער סצענעס ) אין דער מאַנדאַטאָרישער שטאָט חיפֿה , אין 1942 . די דאָזיקע אויפֿפֿירונג איז דערמעגלעכט געוואָרן ווי אַ רעזולטאַט פֿון דער בשותּפֿותדיקער מיטאַרבעט צווישן אונדזער " הבימה " מיטן נאַציאָנאַלן בריטישן טעאַטער , אויפֿצופֿירן צוויי פּאַראַלעלע פֿאָרשטעלונגען וועגן דער תּקופֿה פֿון בריטישן מאַנדאַט אין ארץ ־ ישׂראל , כּדי זיי צו שפּילן אין ביידע מדינות . מיטלפּונקט האָט טאַקע אָנגענומען מיט פֿרייד די געלעגנהייט פֿאָרצושטעלן זײַן שאַפֿונג אין לאָנדאָן , דער הויפּטשטאָט פֿון וועלט ־ טעאַטער . מײַן טרעפֿונג מיטן סאָוועטישן אַמבאַ ­ סאַ ­ דאָר האָט מיר געהאָלפֿן צו רעאַליזירן מנחם בעגינס בקשה צו באַטראַכטן בוקאַ ­ רעשט ווי אַ פֿענצטערל אינעם אײַזערנעם פֿאָרהאַנג . אין משך פֿון די קומענדיקע פֿינף יאָר האָב איך זיך אָפֿט געטראָפֿן מיטן סאָוועטישן אַמבאַסאַדאָר , זײַנע מיליטערי ­ שע אַטאַשעס און אַנדערע אַמבאַסאַדאָרן פֿון די קאָמוניסטישע לענדער . אויף די ימים ־ נוראָים פֿאָרט ער קיין אומאַן צום רבינס קבֿר , כּדי זיך מטהר צו זײַן פֿון אַלע אומרייניקייטן פֿון אַ גאַנץ יאָר , אײַנצואָטעמען די לופֿט פֿון דער סבֿיבֿה , וווּ עס האָט געלעבט ר ׳ נחמן , און וווּ עס געפֿינט זיך זײַן קבֿר . דורכשניטלעך פּרייַז פון אַ לוויה פּרייַז ( א פּרייַז פון געבן געלט און טעמפלען ) צו זייַן ¥ 25 , 940 , 112 , און אַז די דינסט - ספּעציפיש בענעפיץ פֿאַר קאָמפּאַניעס אַזאַ ווי לוויה א " נאציאנאלע ריטואַל " ( טאָקיאָ אָטאַ ) יבערבליק געפונען . רעכענען די דורכשניטלעך סומע געפירט פון דער לוויה פון דעם 4446 באריכטן פון די פירמע ניצן די סיסטעם 2009 . קוויד פּראָ קוואָ ברייקדאַון ¥ 40 , 380 任意売却 , 023 35 , 780 驚きの相続ならここ , 016 ¥ קוקינג עסן און טרינקען שייַכות הוצאות 49 , 790 , 072 ¥ לוויה צערעמאָניע - עס איז געווען . די העכסטן דורכשניטלעך פּרייַז אין פאַרשידענע פּרעפעקטורעס פון טשיבאַ , ¥ 75 , 370 , 181 . די לאָואַסט איז געווען 89 , 370 , 064 ¥ אין אָקינאַוואַ פּרעפעקטורע , טשיבאַ פּרעפעקטורע , איז געווען וועגן איין - דריט . אין אָקינאַוואַ פּרעפעקטורע , די סומע וואָס איז ראַפלעקטאַד אין דער חילוק צווישן פאַרווייַלונג און כּמעט קיין שפּייַז אין די וועקן . די ניישאַנווייד 20 ~ 2280 מענטשן יגזאַמאַנד וויסיקייַט פון מענטשן און פרויען אַלט 69 לוויה . ווען געפרעגט וועגן דער לוויה הוצאות נעמען זייער האָפענונג פון 0 צו ¥ 150 . 000 ( 34 . 1 % ) רובֿ אָפֿט , אַ מענטש ווייניקער ווי 1 , 000 , 000 ¥ קליימד 84 . 4 פּראָצענט . נוסח פון דער לוויה איר ווילן ( קייפל ענטפֿערס ) , די שפּיץ 39 . 2 פּראָצענט בודדהיסט לוויה . די פּריוואַט לוויה נאכגעגאנגען דורך קווורע אין דער משפּחה 35 . 2 פּראָצענט . [ אַרטיקלען ] באָונדאַריעס פון טויט . . . " זיך " געוויינטלעך לעצטע מאָמענט עסטימאַטעד געבן געלט צו 569 שטימען , " מיין אַנויינג , " מסכּים 85 % יסעטאַן מיצוקאָשי צו אַרייַן די לוויה געשעפט " קרעדיט " נאָך דעם אַקוואַזישאַן ייאַנז אין די עלטער אַרויסגעוואָרפן טעאָריע בום לוויה , " איך בין ניט אין זייַן לעבן צו אָפיטן . . . " בוך מחבר און פיונעראַלז פאַרשרייבונג וועט לעבן אין " טויט מענטש 行旅 " אַרייַננעמען פנים איבער די עלטער פון 100 אומבאַקאַנט ? " פעלד פון גאָט , " די גרענעץ צווישן דעם מענטש און דזשענדער באַונדריז זענען וואַנישינג גרענעץ . . . . ביז היינט איך בין אנדערש פון אלעמען אין מיינע געדאנקען , אין מיינע ליניע געדאנקען , אין מיין א וועלט קוק , אבער דאס איז אינעווייניק , אין מיין פריוואטער קשר מיט רבונו של עולם . די געשיכטע , ווי מיר ווייסן , איז אַ ריזיקער בית - עולם פֿון מצבֿות אין דער פֿאָרעם פֿון אָנדענק - טעג פֿון " היסטאָרישע פּאַסירונגען " - לויט דער סעלעקציע פֿון יעדן איינעמס אינטערעס , פֿון יעדן איינעמס פּערזענלעכן און קאָלעקטיוון זכּרון . הײַנטי ­ קע וואָך איז " אַנטהילט געוואָרן " נאָך אַ מצבֿה אויפֿן בית - עולם פֿון דער געשיכטע , ס ' איז צוגעקומען נאָך אַ דאַטע אויף אונדזער קאָלעקטיוון אָנדענק - לוח : דער 12טער יולי - דער ערשטער יאָרטאָג פֿונעם אויסברוך פֿון דער צווייטער מלחמה אין לבֿנון . צו דעם אַלעם דאַרף מען צוגעבן , אַז די פּריוואַטע שילער אין די חדרים מתּוקנים זענען לרובֿ נאָר פֿון מער אָדער ווינציקער פֿאַרמעגלעכע . דאָס רובֿ ייִדישע קינדער אָבער באַזוכן די אַלטע חדרים און תּלמוד - תּורהס און גייען אַרויס פֿון דאָרטן קאַליקעס . די לעצטע צײַט באַמערקט מען שוין , אַז אַפֿילו די דאָזיקע חדרים און תּלמוד - תּורהס ווערן אַלץ ווינציקער און ווינציקער באַזוכט פֿון די קינדער , וואָס ווערן זייער פֿרי אָפּגע ­ ריסן פֿון דער שול אַהיים - ברויט צו זוכן . לערנט אָפּ אַ ייִדיש ייִנגל אַ יאָר - צוויי אין חדר און אַבי ער קען שוין " דאַוונען " - איז אַ סוף צו זײַן לערנען . און אָט אַזוי וואַקסט די אומוויסנקייט פֿון דער מאַסע . אי זי לערנט זיך ניט אויס לשון - הקודש , אי זי ווערט אָפּגעריסן פֿון דער שפּראַך , אויף וועלכער זי דענקט , פֿילט און רעדט . מיינונג קארטלעך עפֿן דיין מיינונג און גרייטן צו געניטונג עס . דאס איז אַ טשאַלאַנדזשינג לאָגיק און זכּרון שפּיל . אויף דער וועבזײַט פֿון דער ייִדישער אָרגאַניזאַציע , Repair the World , רעכנט מען אויס זעקס אָרגאַניזאַציעס , אָבער קיין איינע פֿון זיי פֿאַרנעמט זיך נישט בלויז מיט דער ייִדישער באַפֿעלקערונג . ס ׳ איז שוין גוט באַקאַנט , אַז די ייִדן שטיצן די נישט ־ ייִדישע צוועקן אַ סך , אַ סך מער ווי אַנדערע גרופּעס . אַ צאָל אַנקעטעס ווײַזן , אַז די גרויסע ייִדישע פֿילאַנטראָפּן ווידמען דעם גרעסטן חלק פֿון זייער פֿאַרמעגן צו נישט ־ ייִדישע צוועקן ווי אוניווערסיטעטן , מוזייען און שפּיטאָלן , און בלויז אַ קליינעם פּראָצענט אויף צו העלפֿן זייערע ייִדישע שוועסטער און ברידער . הונדערטער סינאַגאָגעס פֿון אַלע שאַטירונגען פֿירן אָן מיט וואָלונטער ־ פּראָיעקטן בײַ די אָרטיקע גאָרקיכן און אַזילן פֿאַר די היימלאָזע . איז עס אַ וועג איר קען פּרובירן / אָפּשאַצונג גפּס וניץ ? דאַנק צו איר וובעט 4 . 2 . 3 קענען געניסן אָטאַמאַטיק איבערזעצונגען פּאַוערד דורך וובוללעטין ווערסיע 4 . 0 . 8 דרוקרעכט © 2011 וובוללעטין סאָלוטיאָנס , ינק . . אַלע רעכט רעזערווירט . סעאָ דורך וובסעאָ 3 . 5 . 2 שפּאַלטן : vBHELP . pl - פויליש וובוללעטין סופּפּאָרט שטיצן : ווילו עקסטרע טאַבס דורך וובוללעטין היספּאַנאָ אָט ווי נעכטן , דאַכט זיך נעכטן זאָל עס האָבן ווי געוועזן , דרײַ , צוויי שטיבלעך אויף דער " לוצקער " און די ערשטע קליאָנען , בעזן . אין רוסלאַנד באַהאַלט מען שוין ניט אַזוי , ווי דאָס איז געווען אַ מאָל , דעם עיקר ־ פֿאַקט פֿונעם חורבן . עס שאַפֿט זיך , אָבער , אַן אײַנדרוק , אַז רעדן רעדט מען מער וועגן דעם חורבן מחוץ די געוועזענע סאָוועטישע טעריטאָריעס . די אַנע פֿראַנק - אויסשטעלונג איז אַ בולטער מוסטער פֿון אַזאַ צוגאַנג . אמת , דאָס הייסט ניט אומבאַדינגט , אַז מע טוט עס בכּיוון , כּדי צו פֿאַרפֿירן די געזעלשאַפֿטלעכע מיינונג . אין רוסלאַנד און אַנדערע מיזרח - אייראָפּעיִשע לענדער זײַנען נאָך ניט גענוג אַנטוויקלט געוואָרן די אַקאַדעמישע און אַנדערע אינפֿראַסטרוקטורן פֿאַר שאַפֿן מאַטעריאַלן אויף אָט די טעמעס . יא , די גאנצע זאך דא האלט זיך אין מיטן בויען . . . פאַרזעעניש זכּרון פּרוּווט צו פּאָר די פאַרזעעניש איידער איר געלאפן אויס פון צייַט אין און נאָך דעם שלושים ־ פּעריאָד זינט שפֿרה לערערס פּטירה האָבן זיך אָנגעקליבן בײַ מיר עטלעכע דערמאָנונגען פֿון מײַנע פּערזענלעכע קאָנטאַקטן וואָס איך וויל טיילן מיט די לייענערס . שפֿרה לערער איז געווען אַ שטערן אין ייִדישן טעאַטער . זי האָט געשפּילט מיט דעם גרויסן רעזשיסאָר און אַקטיאָר מאָריס שוואַרץ , דעם גרינדער און אָנפֿירער פֿון דעם באַרימטן ייִדישן קונסט ־ טעאַטער . איך האָב זי געזען שפּילן אין דעם עדען ־ טעאַטער אונטער דוד אָפּאַטאָשוס רעזשי . איך האָב געהערט ווי זי האָט דעקלאַמירט די ראָלע פֿון כאַשע די יתומה , ווען זי איז אויפֿגעטראָטן אין די אַמאַלגאַמייטעד הײַזער אין די בראָנקס . דעמאָלט האָט זי געמאַכט אַ רושם אויף מיר מיט איר עלאָקווענטער אינטערפּרעטאַציע און דיקציע . פֿאַר אונדז , אײַנוווינער , געדענק איך , איז די געלעגנהייט געווען אַ יום ־ טובֿ צו האָבן אַזאַ שטערן ווי שפֿרה לערער קומען און דערקוויקן אונדז אַזש אין די מרחקים פֿון דער בראָנקס . זי האָט איבערגעגעבן דעמאָלט די שיינקייט און פֿליסיקייט פֿון דעם גערעדטן ייִדישן וואָרט און דער עולם איז געווען זייער דאַנקבאַר . מען האָט אים געזאָגט , אַז זײַן טעלע ­ גראַמע וועגן בעגינען איז דערגאַנגען צו לעאָניד ברעזשניעוון , וועלכער האָט רעאַ ­ גירט , אַז מאָסקווע וועט באַנײַען די באַ ­ ציִונגען מיט ישׂראל , ווען ישׂראל וועט ענ ­ דערן איר פּאָליטיק צום גוטן מיטן סאָוועטן ־ פֿאַרבאַנד . מאָסקווע האָט זיך אַרויסגעדרייט מיט אַלע מעגלעכע תּירוצום פֿון באַנײַען די באַציִונגען מיט אונדז : די קעמפּ דייוויד אָפּמאַכן , די אינטערנאַציאָנאַלע קאָנפֿע ­ רענץ , ישׂראלס באָמבאַרדירן דעם איראַקישן אַטאָמישן רעאַקטאָר , דער סטראַטעגישער פֿאַרשטענדיקונג ־ אָפּמאַך צווישן ישׂראל און די פֿאַראייניקטע שטאַטן , ישׂראלס קאַמ ­ פּאַ ­ ניע פֿאַר די רעכט פֿון די סאָווע ­ טישע בירגער עולה צו זײַן קיין ישׂראל און דער אַראַבישער פֿאַרשטאַרקטער דרוק אויף מאָסקווע נישט צו דערלויבן די עליה . אַז איינער איז רײַך און האָט אַ גרינג לעבן , זאָגט מען אויף אים : ער לעבט ווי גאָט אין פֿראַנקרײַך . פֿאַרשטייט זיך , אַז דאָס לעבן אין הימל איז גאַנץ גוט , אָבער אין פֿראַנקרײַך - נאָך בעסער . שוין הונדערטער יאָרן איז דער פֿראַנצויזישער לעבנס ־ שטייגער באַרימט ווי אַ שיינער און אַ באַקוועמער , ספּעציעל , אין פֿאַרגלײַך מיט די קאַלטע פּראָטעסטאַנטישע לענדער - דײַטשלאַנד , ענגלאַנד און אַמעריקע , למשל . פֿאַרבעט אײַערע אייניקלעך אויף אַ ווע ­ טשערע . אויב איר קענט זיי נישט צו ­ נויפֿ ­ נעמען צוזאַמען , איז פֿאַרבעט זיי איינ ­ ציק ­ ווײַז . לאָזט זיי וויסן , אַז איר האָט זיי ליב און ווי וויכטיק זיי זענען פֿאַר אײַך . לאָזט זיי אויך וויסן , אויף אַ גוטן אופֿן , ווי גליקלעך איר וואָלט געווען , ווען זיי קלינ ­ גען אָן אַ מאָל צו אײַך , אָדער שיקן קאַרט ­ לעך , אָדער מע קומט צו גאַסט . אויב אײַערע אייניקלעך זענען באמת קלוג , וועלן זיי אַוודאי פֿאַר ­ שטיין וואָס איר האָט אין זינען . אין ניופּאָרט , ראָוד אײַלענד , געפֿינט זיך די עלטסטע שיל אין אַמעריקע , די " טוראָ ־ סינאַגאָגע " . זי איז געגרינדעט געוואָרן אין יאָר 1763 . אמת , עס זײַנען דאָ אין אַמעריקע עלטערע שילן ווי די " טוראָ ־ סינאַגאָגע " , אָבער קיין איינע פֿון זיי האָט ניט אָנגעהאַלטן די זעלביקע געבײַדע די אַלע יאָרן פֿון זייער עקזיסטענץ . פּסח הייסט " זמן חרותנו " - די צײַט פֿון אונדזער פֿרײַהייט . ס ׳ איז נישט בלויז אַ דערמאָנונג וועגן יציאת ־ מצרים , נאָר אויך אַ טאָג , ווען די ייִדן באַפֿרײַען זיך יעדעס יאָר פֿון דער אינערלעכער שקלאַפֿערײַ , פֿונעם אייגענעם " מצרים " , און געניסן אַ טעם פֿון גאולה . אין 1979 האָט דער סאָוועטישער לייענער באַקומען דעם ראָמאַן " שווערער זאַמד " פֿונעם באַקאַנטן רוסישן שרײַבער ( פֿון ייִדישן אָפּשטאַם ) אַנאַטאָלי ריבאַקאָוו . דעמאָלט איז עס געווען אַ סענסאַציע . ריבאַקאָוו האָט ניט געהערט צו די מײַסטערס פֿון " הויכער ליטעראַטור " . אָבער ער האָט געקענט " פֿאַרדרייען " אַ סיפּור - המעשׂה , מיט עקזאָטישע ביאָגראַפֿיעס און מיט אַ שפּאַנונג פֿון געשעענישן און מענטשלעכע באַציִונגען . ער האָט אויך גוט געוווּסט , אַז אָן די קאָמפּאָנענטן פֿון " אינטערנאַציאָנאַליזם " און " פֿירנדיקער ראָלע פֿון דער פּאַרטיי " קאָן זיך ניט באַגיין קיין סאָציאַליסטיש - רעאַליסטישער ראָמאַן . שפּעטער האָט ער באַשריבן אין זײַנע זכרונות , ווי שווער איז אים פֿונדעסטוועגן געווען " דורכצוקלאַפּן " די פּובליקאַציע . עס האָט געהאָלפֿן , פֿאַרשטייט זיך , אַז ריבאַקאָוו איז צו יענער צײַט געווען אַן אייגענער מענטש אין דער מאָסקווער ליטעראַרישער סבֿיבֿה . זיראָס פּאָליטיק האָט אים געקאָסט געזונט , פֿאַרלוסט פֿון אַרבעט , סײַ אין האָליוווּד און סײַ אויף בראָדוויי . זי האָט אים געקאָסט זײַן קונסט , זײַנע פֿרײַנדשאַפֿטן און די פֿאַרראַטן פֿון נאָענטע פֿרײַנד . דער " סענאַטאָר מעקאַרטי " האָט געשאַפֿן אַ שוואַרצע ליסטע און אַ שרעקלעכע אַטמאָספֿער דאָ אין לאַנד אין די פֿופֿציקער יאָרן . די אויספֿאָרשונגען , די אינקוויזיציעס האָבן זיראָן פֿאַרוואַנדלט אין אַ מענטש , וואָס האָט אָנגעוווירן זײַן גלויבן אין מענטש און אינעם אַמעריקאַנער סיסטעם פֿון פֿרײַהייט פֿון וואָרט און אין איר פּאָליטיק . די לופֿט אַרום דער אינקוויזיציע האָט געמאַכט אַ בהלה אין דער קונסט ־ סבֿיבֿה פֿון אַמעריקע און איבער דער וועלט . די שרעק , אַז אָט ־ אָט וועט מען זיך טשעפּען צו אומשולדיקע קרבנות , ווײַל מען האָט געזוכט אין אַלע ווינקעלעך אין אַמעריקע , אין אַלע לעכער און שפּעלטער , די קאָמוניסטן , וואָס גייען באַשעדיקן די גאָלדענע מדינה . אַפֿילו מײַן מאַמע , געדענק איך , פֿלעגט גיין אין גאַס און אויסדרייען איר קאָפּ אויף צוריק , צו זען צי מ ׳ שפּירט איר נישט נאָך . און מיר זײַנען דאָך אַנטלאָפֿן פֿונעם קאָמוניזם . ווער קאָן דאָ מישפּטן , צי איז עס אַנדערש צו שיסן אין דעם פּרעמיער ־ מיניסטער , נאָך דעם ווי טויזנטער מענטשן האָבן אים בפֿרהסיא פֿאַרשאָלטן און געוווּנטשן אים צו פֿוילן אין גהינום ; צי שיסן אין דערוואַקסלינגען , וואָס אויך טויזנטער בירגער פֿונעם לאַנד שפּײַען זיי אין פּנים אַרײַן , פֿאַרגלײַכן מיט בהמות און פֿאַרשעלטן זיי מיט די שרעקלעכסטע קללות . . . וואָס שײַך ליבערמאַנען , איז זײַן באַווײַזן זיך אין די הויפּט ־ קעפּ פֿון דער מעדיאַ נישט געווען זײַן ערשטע קאָמעדיע ־ פֿאָרשטעלונג . אָבער דאָס מאָל איז זײַן אויפֿטריט באַשטאַנען פֿון אַ נײַער סענסאַציאָנעלער באָמבע , וואָס האָט באַווויגן די סאַמע אָנגעזעענסטע " סטאַרס " פֿון דער געדרוקטער און עלעקטראָנישער מעדיאַ , די פּאָפּולערסטע פּובליציסטן , צו פּרובירן אַראָפּטרײַבן אים פֿון דער פּאָליטישער סצענע : - גענוג , גיי אַראָפּ פֿון דער בינע און טראָג זיך שוין אָפּ , האָבן זיי אים געעצהט . אָדער , ווי עס האָט אים פֿאָרגעלייגט נחום ברנע ( לייען : באַרנעאַ ) , דער הויפּט ־ פּובליציסט פֿון " ידיעות אחרונות " , הײַנט די פֿאַרשפּרייטסטע צײַטונג אין ישׂראל : " גיי , אַרבעטן בײַ דײַן טאָכטער , וואָס איז איבער נאַכט , אויף אַ מיסטעריעזן אופֿן געוואָרן אַ פֿינאַנציעלער גאָון . גיי אַהיים , אין דײַן קאָלאָניע נוקדים , צו ציילן די שעפּסן פֿון דײַנע פּאַלעסטינער שכנים . גיי , קיין מינסק , די הויפּטשטאָט פֿון דער ווײַסרוסישער דיקטאַטור , ווער אַ חוזר בתּשובֿה ( אַזוי ווי דײַן טאָכטער - י . ל . ) , אַ חוזר בשאלה , נעם אַ שפּאַציר איבער דער וועלט , ווי אַ פֿרײַער פֿויגל , אַבי גיי " ( און אונדז לאָז צורו ) . . . 4 יאַעל יוסף פֿון גאַלילעע שטאָט פון נאַזאַרעטה זיך דזשודעאַ צו די שטאָט פון דוד גערופֿן בעטהלעהעם , ווייַל ער איז געווען פֿון דוד און זיין משפּחה : צו די דערפֿער אַרום דער אָזערע , קען מען צוקומען נאָר מיט אַ שיפֿל . די באַפֿעלקערונג רעדט נישט קיין שפּאַניש , נאָר אַנדערע שפּראַכן פֿון דער מאַיאַנער ציוויליזאַציע . אין 1996 האָט מען אָנערקענט 21 מײַיאַנער שפּראַכן אין לאַנד . שפּעטער , ווען מיר זענען אָנגעקומען אין שטעטל , טשיטשיקאַסטאַנאַנגאָ , ( " טשיטשי " ) האָבן מיר געהערט נאָך אַן אַנדער שפּראַך , קיטשע . אונדזער שאָפֿער האָט גערעדט קיטשע צו זײַן 8 ־ יעריקער טאָכטער , און האָט אונדז דערציילט , אַז אין שול לערנט מען אויך קיטשע , כאָטש קיין ליטעראַטור איז נישט פֿאַראַן . אויב די שפּראַכן זענען נישט אין קיין סכּנה פֿון פֿאַרשוווּנדן צו ווערן , שפּילט זיכער דאָ אַ ראָלע די איזאָלאַציע צווישן די הויכע בערג , וואָס לאָזט קוים צו די דרויסנדיקע השפּעות . ווען דער בעל דברי יואל זצ " ל האט געהייסן פארשפארן א ביהמ " ד הייצט אָן דעם אויוון אויף 375 גראַד ( 190 צעלזיוס ) . מישט צונויף די ערשטע 8 באַשטאַנדטיילן אין אַ בעקן און באַקט אים אָפּ אין אויוון בערך 40 מינוט . נעמט אַרויס דעם בעקן , אָבער לעשט נישט אויס דעם אויוון . וועגן דער מאָדנער ייִדישקייט , וואָס האָט זיך געשאַפֿן אין די סאָוועטישע באַדינגונגען , איז שוין ניט ווייניק געזאָגט געוואָרן . אַבֿרהם ( אַרקאַדיוס ) כּהן , דער היסטאָריקער פֿון רוסיש - ייִדישן עקאָנאָמישן לעבן , האָט געשריבן , אַז די סאָוועטיש - ייִדישע אידענטיטעט איז פֿאַרבליבן נאָר ווי עפּעס אַ מיטישע , כּמעט מיסטישע זאַך , וואָס דער אַרומיקער עולם האָט ניט געקענט פֿאַרשטיין און די ייִדן גופֿא האָבן עס שוין אויך ניט אימשטאַנד געווען צו באַגרײַפֿן . פּיאָטר ווײַל און אַלכּסנדר געניס , די היסטאָריקער פֿון סאָוועטישער קולטור , האָבן זיך האַלב - געוויצלט , אַז ייִדן זײַנען געווען שיִער ניט דער הויפּט - סוד , וואָס מע האָט אָפּגעהיטן אין סאָוועטן - פֿאַרבאַנד . מער עניגמאַטיש איז , אפֿשר , פֿאַרבליבן בלויז סעקס . אַן ענגליש - רעדער קען זיך דערלויבן ניט צו פֿאַרשטיין דעם באַטײַט פֿון " אינפֿיניטיוו " . אַזאַ בלויז אין לינגוויסטישע קענטענישן שטערט ניט צו האָבן חתונה און פֿירן געשעפֿטן . אָבער אַז מע לערנט זיך ייִדיש , קען מען זיך אָן דעם ניט באַגיין . א גלח האט געפרעגט ר ' יונתן ( אדער אן אנדערן ) וואס איז פשט פון דעם מנהג ישראל , פון באהאלטן ברעקלעך פאר בדיקת חמץ און דערנאך גייט מען דאס זוכן האט אים ר ' יונתן געענטפערט , און פארוואס ביי ענק , פירט מען זיך , אז מ ' באהאלט א טויטן קערפער אין א קעלער פון א איד און דערנאך גייט מען דאס זוכן דערווײַל איז עס נאָך נישט קלאָר , וואָס ס ׳ וועט זײַן מיט די האַלבע ייִדן . אַ סך מישן זיך אַוודאי אויס אין גאַנצן מיט די גויים און פֿאַרגעסן אין זייער ייִדישקייט . אַ קליינע מינדערהייט איז זיך מגייר און זיי ווערן " אמתע " ייִדן . אַ נישקשהדיקע גרופּע פֿירט און פֿילט זיך ווײַטער ייִדישלעך , כאָטש קיין ייִדן , לויט דער הלכה , ווילן זיי נישט ווערן . ווײַל די ליבעראַלע ייִדן אַקצעפּטירן זיי סײַ ווי , וועט זיך אפֿשר אַנטוויקלען אַ גאַנצע האַלב ־ ייִדישע געזעלשאַפֿט מיט אַן אייגענער קולטור און רעליגיע . אויב אַזוי , וואָלט איך זיכער געשטיצט דעם פֿאָרשלאָג , אַז די האַלבע ייִדן זאָלן באַקומען זייער אייגענע מדינה אויף גאָווערנערס ־ אײַלענד . ווי אַ טייל פֿון דעם " אוי ־ הו " ־ מוזיק ־ פֿעסטיוואַל אין ניו ־ יאָרק , האָט די זינגע ­ רין בתיה שעכטער , באַקאַנט ווי די זינגע ­ רין און אָנפֿירערין פֿון דער גרופּע " פּרעהס טאָכטער " , געשטעלט אַ זעלטענע פּראָ ­ גראַם אונטערן נאָמען " ראַדיקאַלער חידוש : אַ מוזיקאַלישע אויספֿאָרשונג פֿון דער פּאָע ­ זיע פֿון אַבֿרהם יהושע העשעל " - אין מאַנהעטן , דעם 23סטן אָקטאָבער . דורכגעגאַנגען דורך דעם קאָנטראָל ־ פּונקט , האָב איך זיך צונויפֿגעמישט מיט פֿיל אַנדערע געפֿאַנגענע און אָנגעהויבן אַרומקוקן זיך . עס האָט לאַנג ניט געדויערט , ווי די ידיעה וועגן דעם אַרעסט האָט זיך שנעל פֿאַרשפּרייט אומעטום , צווישן די רעכטע , עקסטרעמע , מיליטאַנטישע רעליגיעזע קרײַזן . נאָכמיטאָג האָבן הונדערטער פֿון זיי זיך פֿאַרזאַמלט און באַלאַגערט דעם בנין פֿון העכסטן געריכט אין צענטער פֿון שטאָט , אַן אַנדער גרופּע האָט זיך קאָנצענטרירט און פֿאַרשטאָפּט דעם שאָסיי בײַם אַרײַנקום אין ירושלים . דאָס זעלבע איז געשען אין אַנדערע שטעט און ייִשובֿים . וועגן די פֿאַרברעכנס פֿון קאָמוניזם ווייסן מיר זייער ווייניק . מע האַלט , אַז דער קאָמוניסטישער טעראָר האָט אַוועקגעטראָגן 100 מיליאָן נפֿשות . זייער נישט קיין פּינקטלעכע און נישט קיין איבערצײַגעוודיקע ציפֿער ; מיר ווייסן ווייניק וועגן די רדיפֿות , וואָס זײַנען פֿאָרגעקומען אינעם געוועזענעם ראַטן ־ פֿאַרבאַנד און אין די אַליִיִרטע לענדער , פֿונעם אַזוי גערופֿענעם סאָציאַליסטישן לאַגער ; שוין אָפּגערעדט וועגן די מעשׂים פֿון די קאָמוניסטן אין כינע , וויעטנאַם , קובאַ און אַנדערע לענדער , וווּ ס ' האָט געהערשט די קאָמוניסטישע דיקטאַטור . אָבער אַזוי ווי זי איז מער נישט מיט אײַך קערפּערלעך , מעגט איר אויך ליב האָבן אַן אַנדערע . אײַער נײַ ווײַב וועט נישט פֿאַרנעמען אסתּרס אָרט . זי וועט מאַכן אַ פּלאַץ פֿאַר זיך אין אײַער לעבן , הײַנט און אין אײַערע קומענדיקע יאָרן צוזאַמען . אסתּר וועט תּמיד זײַן מיט אײַך . איך מיין , אַז זי וואָלט זיך דערפֿרייט וועגן אײַער גליק . וואָס זאָל איך אײַך זאָגן , ליבע מענטשן . מיר לעבן אין אינטערעסאַנטע צײַטן . גיי ווייס אַז אין אונדזער שטעטל ניו ־ יאָרק , געפֿינט זיך אַן אונטערגרונט ־ באַוועגונג , וואָס באַשטייט פֿון אַ שלל פֿרומע און פֿרײַע יונגע ־ לײַט און מיידלעך , מגידים , דרשנים , בטלנים און פּאָעטן . איך בין באַאײַנדרוקט געוואָרן גלײַך בײַם ערשטן וויזיט . מען האָט מיך געראַטן צו קומען נאָך עלף אַ זייגער בײַ נאַכט , ווען די גאַנצע שׂימחה הייבט זיך ערשט אָן . בין איך געקומען מיט אַ כאָפּטע חבֿרים און פֿרײַנד פֿאַר עלף בײַ נאַכט , און נאָך אוספּעיעט אָנצוקניפּן אַ שמועס מיט דער יונגער חבֿרה מיט פּאות און בערדלעך . די גאָלע ־ בראָדעס און ראַזירטע פּנימער , וואָס האָבן זיך נאָך אַלץ געשאָקלט בײַם רעדן און צווישן זיי - סתּם פֿאַרלוירענע נשמות . געווען איז עס אין ווילנע , לאַנגע יאָרן צוריק . אייניקע פֿון אונדז , שילער פֿון דער ווילנער ייִדישער רעאַל ־ גימנאַזיע , וואָס זײַנען ניצול געוואָרן פֿון געטאָ און קאָנצענטראַציע ־ לאַגערן , אָדער אין אָנהייב מלחמה באַוויזן צו אַנטלויפֿן פֿון דעם אָנגרײַפֿנדיקן נאַצישן שׂונא טיפֿער אין ראַטן ־ פֿאַרבאַנד און קעמפֿן קעגן די דײַטשן אויפֿן פֿראָנט און אין די פּאַרטיזאַנער ־ אָטריאַדן , האָבן זיך אומגעקערט אין אונדזער היימשטאָט . יאָרן ־ לאַנג האָבן מיר געזוכט די שפּורן פֿון נאָענטע , חבֿרים , פֿרײַנד און לערער . ווען עמעץ פֿון די געפֿונענע פֿלעגט קומען צו פֿאָרן קיין ווילנע , פֿלעגט עס פֿאַר אונדז זײַן אַ יום ־ טובֿ . מיר פֿלעגן זיך צונויפֿקומען און פֿאַרברענגען צוזאַמען אַן אָוונט אין עננדלאָזע שמועסן און זכרונות . " ער איז געווען איינער פֿון די געציילטע לעבן ־ געבליבענע מיטגלידער פֿון דער ייִדישער קאַמפֿס ־ אָרגאַניזאַציע און קעמפֿער אין דעם אויפֿשטאַנד פֿון וואַרשעווער געטאָ . דער איינציקער פֿון זיי , וואָס איז געבליבן אין פּוילן . און ווען מען האָט אים געפֿרעגט : פֿאַרוואָס ? , האָט ער געענטפֿערט : ' דאָ איז באַגראָבן געוואָרן מײַן פֿאָלק . איך בין געבליבן , ווײַל איך בין דער שומר פֿון די ייִדישע קבֿרים ' , שרײַבט די פּוילישע צײַטונג . פֿאַראַיאָרן האָט מען אין סעוואַסטאָפּאָל געעפֿנט צוויי מאָנומענטן - דער צאַרינע עקאַטערינע די צווייטע ( אויך באַקאַנט ווי " די גרויסע " ) און דעם אוקראַיִנישן העלד פֿון 17טן יאָרהונדערט פּעטראָ קאָנאַשעוויטש - סאַהײַדאַטשני . די אוקראַיִנער האָבן זיך , אָבער , געקלאָגט , אַז עקאַטערינע האָט מען אַוועקגעשטעלט אין אַ לײַטישער געגנט פֿון דער שטאָט , און דעם העטמאַן פֿון די זאַפּאָראָזשער קאָזאַקן קאָנאַשעוויטש - סאַהײַדאַטשני האָט מען , נעבעך , אַרײַנגעשטופּט אין עפּעס אַן אויסרײַסעניש . עקאַטערינע האָט מען שוין געהאַט בשתּיקה אויסגעפֿאַרבט אין די קאָלירן פֿון אוקראַיִנישן פֿלאַג , אַזוי אַז די רוסישע נאַציאָנאַליסטן האָבן גענומען טאָג ווי נאַכט היטן דעם מאָנומענט . הקיצור , ס ׳ איז פֿריילעך . טוט דא א קוועטש . זייט אזוי גוט , און אבאנירט דעם " אלגעמיינעם זשורנאל " . ווי זאָגט מען בײַ אונדז : מיט אַ קראַנקן קאָפּ שטופּט מען זיך נישט אין פֿײַער אַרײַן . וואָס שייך די אַלע דערמאָנטע געשעענישן , האָט ר ׳ ליפּע מאַרגוליעס געזאָגט דעם " פֿאָרווערטס " , אַז אויף דער רעקאָמענדאַציע פֿון זײַן אַדוואָקאַט , קען ער נישט רעדן דערפֿון . " אײַערע לייענער וועלן זיכער נישט זײַן פֿאַראינטערעסירט אין די ענינים , און אײַער שרײַבן וועגן דעם וועט נישט זײַן ׳ העלפּפֿול ׳ , " האָט ער געזאָגט . איין פּראָבלעם , אויב איר גיין צו אַ געשעעניש פון די איינשטיין פאָרום , איז זיכער פֿאַר פילע , די שפּראַך . אַ יקסייטינג טעמע , איין אַנסספּרוטשסוואָללע וויסנשאַפֿט דעבאַטע - און אַלע אין ענגליש . עס זענען אויך אַרטיקל אין דייַטש , אָבער , איך טכילעס ביי קאָנפליקט צו געפֿינען זיך , די געשעעניש וואָס איז אין דייַטש און אין ענגליש . די שטאָף איז גאַנץ פּשוט , איך ווי דער דירעקטאָר , פּראָף . סוזאַן נימאַן , טאָלד . דערנאָך האָב איך וואָלט אפילו זיין קענען צו קומען : ( מער ) ווי לעבט זיך דעם אַרבעטער אין סאָוועטן - פֿאַרבאַנד ? מײַן ענטפֿער איז - בעסער ווי די אַרבעטער אין דער גאַנצער קאַפּיטאַליסטישער וועלט . קיינער אין סאָוועטן - פֿאַרבאַנד האָט ניט די זאָרג פֿון זוכן אַ דזשאָב , פֿון צאָלן רענט . אַן אַרבעטער אָדער אָנגעשטעלטער אין סאָוועטן - פֿאַרבאַנד האָט ניט די מינדסטע דאגה ווען ער איז קראַנק . ער קריגט זײַנע שׂכירות אַלץ איינס און די רעגירונג באַזאָרגט אים מיט מעדיצינישער הילף . וועגן לערנען זיך און זײַנע קינדער דאַרף דער אַרבעטער אויך ניט זאָרגן . זײַנע קינדער זײַנען באַרעכטיקט און אַפֿילו פֿאַרפֿליכטעט צו לערנען זיך אין העכסטע שולן און אוניווערסיטעטן . איך ווייס נאָר פֿון איין זאָרג , וואָס די סאָוועטישע אַרבעטער האָבן , און דאָס איז : ווען וועלן שוין די אַרבעטער אין קאַפּיטאַליסטישע לענדער נאָכטאָן זייער בײַשפּיל און אײַנפֿירן אַ סאָוועטישע הערשאַפֿט ? [ . . . ] די טעמע " קאָרופּציע אין ישׂראל " איז שוין נישט קיין נאָווינע . ס ' איז געוואָרן אַ לעבנס ־ שטייגער . ישׂראל איז הײַנט באַקאַנט אין דער וועלט נישט נאָר ווי אַ לאַנד פֿון הויך ־ סאָפֿיסטיקירטער טעכנאָלאָגיע ; ישׂראל שמט מיט איר קאָרומפּירטקייט און לויט דער סטאַטיסטיק , פֿאַרנעמט זי אין דעם " פֿאַרמעסט " דאָס 32סטע אָרט ; נישט ווײַט אַוועק פֿון איטאַליע און טערקײַ . נאָך אַן אויספֿרעג אין ישׂראל האָבן 86 % בירגער פֿון דער מדינה אַרויסגעזאָגט זייער אומצוטרוי צו די אַנטי ־ קאָרופּציע ־ מיטלען וואָס ווערן דאָרט אָנגענומען . דער הויפּט ־ מקור פֿון קאָרומפּירטקייט ווערן אָנגערופֿן די פּאָליטישע פּאַרטייען ( 40 % ) , די כּנסת ( 23 % ) , די מלוכישע אַנשטאַלטן ( 19 % ) . טראַקקליסט : 1 נעפּל באָונד 2 די מעדאַלליאָן קאַללס 3 די שווארצע פּערל 4 וועט און עליזאַבעטה 5 קראָסט סוואָרדס 6 גיין די פּלאַנק 7 באַרבאָססאַ איז הונגרי 8 בלוט ריטואַל 9 לעוואָנע - ליכט סערענאַדע 10 צו די פּיראַטעס ' קאַווע ! 11טה שאַרבן און קראָססבאָנעס 12טה באָאָצטראַפּ ס בוצטראַפּס 13טה ונדערוואַטער מאַרץ 14 איינער לעצטע שאָט 15 ער ס א פּיראַטע אין לעצטע יאָרן , די אָפּטיילונג קראָם אינדוסטריע ווייַטער צו פּרייַזנפאַל . פּראָגרעס פון יונג מענטשן אַוועק פון אַמט סטאָרעס , איז שווער רעכט צו די העכערונג פון סובורבאַן איינקויפן מאַללס און אַוטלעץ . דער מאַרק אָפּטיילונג קראָם אינדוסטריע האט פארקויפונג פון 9000000000000 ¥ אין 1991 , אין 2009 און וועגן ¥ 6000000000000 , 32 פּראָצענט מינערן פון די שפּיץ . אין 2010 דער גאַנג איז פארבליבן ווי אַ העל אָרט אין אַ בשעת , יסעטאַן מיצוקאָשי האָלדינגס לטד < 3 , 099 > סעפטעמבער 2010 געוואקסן צו אַ שטאָק אָבער אונטער די מיצוקאָשי גינזאַ קראָם , קראָם געגנט געעפנט ווי אַ 1 . 5 - פאַרלייגן . יקו נאַקאַ פון איינקויפן סענטערס צו אַפּסקייל אָפּטיילונג קראָם מאָדעל פון עטלעכע אָפּטיילונג קראָם אלץ , פּושינג די פראָנט פון די קראָם איז דיליבעראַטלי קאַנווענשאַנאַל 百货店 רש " י , בויערס מאַכן זייער שטיין , " זיך - אָרגאַנייזינג טאָמבאַנק " צו קראָם קאַנפיגיעריישאַן עס איז די שטריך . אַרבעטן אַ צווייַג קראָם דאַימאַרו און פארשטייערס פון גיין איינקויפן מיט י פראָנט ריטיילינג קאָו < 3086 > וועט . שעפּן קייפל טאַסקס אַז עמפּלוייז אַרבעטן אין פּראַמאָוטינג די עפעקטיווקייַט פון טראדיציאנעלן אָפּטיילונג סטאָרעס אוממעגלעך . און אויך צו טאָמבאַנק אַז פון די טענאַנץ . דאַימאַרו שינסאַיבאַשי קראָם אין 2009 , 2010 , די זיצער דאַימאַרו קיאָוטאָ גירלס " כע - כע " איז ינטראָודוסט . רעפעררינג צו די בנינים און איינקויפן סענטערס אַזאַ ווי פאַשיאָן און לומינע פּאַרקאָ , צו פּרווון צו כאַפּן יינגער . די פאָרעווער 21 קראָם אין גינזאַ מאַצוזאַקייַאַ פאָלקס צווישן יונגע פרויען , די הקדמה פון עלעקטראָניק סטאָרעס און לאַאָקס . זיינען אָנהייב צו גיין דער דרך פון די עפנטלעך יראַספּעקטיוו פון עלטער . רענעוועד וווּקס אין די קאַנסאַי קראָם פלאָר שימייַאַ טאַקאַשי נאַנבאַ 2011 . די ניו סטאנציע געעפנט יסעטאַן מיצוקאָשי אָסאַקאַ אָסאַקאַ ומעדאַ דאַימאַרו וועט פאַרגרעסערן פלאָר פּלאַץ , זענען אויך פּראַגרעסינג סטעדאַלי רעבוילדינג האַנקיוו ומעדאַ הויפּטקוואַרטיר . אַמט סטאָרעס זענען לייקלי פאַרקנאַסט אין כיטיד פאַרמעסט אין נאַניוואַ . וועט קעמפן צו ווייַזן אַוועק אין פראָנט פון די קראָם 百货店 רש " י די קראָם וועט ווערן פאָלקס אָדער טאָן ניט וויסן וואָס וועט בלייַבנ לעבן . דורך אַקטאַווייטינג די מאַרק איז קאַמפּעטיטיוו , אָבער עס איז דיזייראַבאַל צו יוואַלוו אין יעדער קינאָ מיטייוקי . ( וואָרטירער : נאַמי מייאַזאָנאָ ) [ אַרטיקלען ] שם ( 3 , 606 ) אַריבערפירן לאַדזשיסטיקס געשעפט צו ינוועסמאַנט פאָנד " ווי צו דורכנעמען די יאַפּאַניש שניט סאָרט " סיקס 99 רמב אַלע איר קענען נעמען די קופּאָן , די קופּאָן פּלאַץ פֿאַר כינעזיש טוריס צו יאַפּאַן " שטעקן זון " סאַלאָן מעבל ימפּאָרץ מאַצויאַ פאַרקויף פון דער געזעלשאַפֿט , דאָרט איז אויך ספּעקולאַציע אין דעם לאַגער צושטעלן כיין די אָפּזוך און פאַרקויף פון סיגאַרעטטעס , קאַנוויניאַנס קראָם פארקויפונג געוואקסן 1 . 1 % אין נאוועמבער .

Download XMLDownload text