EN | ES |

yid-29

yid-29


Javascript seems to be turned off, or there was a communication error. Turn on Javascript for more display options.

אויף אַ טייל אַזעלכע מרה - שחורהדיקע סוזשעטן האָבן , מסתּמא , געווירקט רעאַלע אומגליקן . דער מחבר פֿון די שורות האָט געקאָנט אַ פּעטערבורגער פּאָעטעסע , אַ ייִדישע פֿרוי , וואָס איר טאַטע איז אומגעקומען , ווען ער האָט געפּרוּווט דורכצופֿאָרן אין אַ טראַמווײַ , הענגענדיק אין דרויסן , צווישן די וואַגאָנען ; ער איז געפֿאַלן אויף די רעלסן , און האָט טאַקע פֿאַרלוירן דעם קאָפּ . אַגבֿ , אויב מע טוט נישט אַזעלכע סכּנותדיקע קונצן , זענען די טראַמווײַען אַ זייער פֿאַרזיכערטער מין טראַנספּאָרט . 5 . דער האלמינער רב האט זיך אבער נישט דערשראקען פון דעם געוואלדיגען טעראר וואס עס איז געווען קעגען איהם נאר אזוי ווי עס איז ממש געווען א סכנה מען זאל אים ח " ו הארגענען האט ער געמופט קיין בענזענהויז , און ער האט זיי געלאזט וויסען דאס ער האט שומרים פון די " ריכטיגע " איטאליענער חברה , און אויב זיי וועלען עפעס זיך וואגן צו טוהן , וועט זיי זיין ביטער . דער מעטאד האט געהאלפן און זיי האבן טאקע געציטערט . הינט זענען געבענטשט מיט פילע positive פֿעיִקייטן . זיי זענען געטרייַ און פאַרלאָזלעך , שווער , ארבעטן און געטרייַ צו זייער דוטיז . זיי זענען שטענדיק גרייט צו געבן פון זיך . אבער , הינט קענען זייַן זייער קאנסערוואטיוו , און צו אפזאגן די ניו סוויווע און געדאנקען . זיי האבן אויך לאַנגזאַם צו לערנען , און אַנויינג אנדערע מענטשן . זיי דאַרפֿן נאָענט קאָנטאַקט מיט אנדערע מענטשן . זיי זענען סימפּאַטיקני , דיסקרעטע און פאַרגעבן געשווינד . ניט נאָר אַ גרויס ראָמאַנטיקאַרי . הינט דאַרפֿן גרויס אָהראַבלדזשיוואַנדזשע צו נעמען מייַלע פון זייער פּאָטענציעל . די נעגאַטיוו זייַט פון אַ הונט ליגן אין העסקעם , נאַסילנאָסטי , קריטיקאָוואַנדזשו , מאַטערידזשאַליזמו , פּרעטעראַנאָדזש אָפּרעזנאָסטי , קאָנזערוואַטיזמו . אָפֿט אָפּזאָגן צו וויסן מענטשן אַוועק רעכט צו די נויט . זיין אייגענע משפחה קומט א טאג וואס דער מענטש פארלאזט און ער בלייבט אליין , דער איינציגע קשר וואס דער מענטש קען האלטן סיי אין די וועלט און סיי אין יענע וועלט , א קשר וואס האט נישט קיין אפהאלט , א קשר וואס ווערט קיינמאל נישט צוריסן , קיינמאל נישט אפגעהאקט , דאס איז דער קשר מיט השי " ת . פּאַוערד דורך וובוללעטין ווערסיע 4 . 0 . 8 סעאָ דורך וובסעאָ 3 . 5 . 2 שפּאַלטן : vBHELP . pl - פויליש וובוללעטין סופּפּאָרט שטיצן : ווילו עקסטרע טאַבס דורך וובוללעטין היספּאַנאָ גוסטאַוו מאַהלער , געבוירן אין אַ דאָרף אין דער טשעכישער פּראָווינץ באָהעמיע , קערט זיך אָן דער ייִדיש ־ טשעכישער מינדערהייט וואָס האָט זיך אויסגעלעבט אין דער דײַטשישער שפּראַך און קולטור ( טשעכיע איז נאָך דאַן אונטער דער עסטרײַך ־ אונגאַרישער ממשלה ) . מאַהלערס טאַטע , הגם אַ זון פֿון אַ דאָרפֿישן פּעדלער , ווײַט נישט קיין עושר , האָט חתונה געהאַט מיט אַ טאָכטער פֿון אַ רײַכן זייף ־ פֿאַבריקאַנט , און מיט דער הילף פֿון שווער געוואָרן אַ סוחר . די טראַגעדיע פֿון דער מאָדערנער תּקופֿה באַשטייט אין דעם , וואָס דער אַמאָליקער מיזרח ־ אייראָפּעיִשער ייִדישער כּלל צעפֿאַלט זיך אויף שטיקער פּאַזע פּאָליטיש ־ געאָגראַפֿישע גרענעצן און געזעלשאַפֿלעכע שפּאַלטונגען . דאָס איז שלעכט סײַ פֿאַר די מאַסן , וואָס פֿאַרלירן זייערע מדריכים אין דער מאָדערנער וועלט , און סײַ פֿאַר דער אינטעליגענץ , וואָס ווערט אָפּגעריסן פֿון די מאַסן . די ייִדישע אינטעליגענץ און דער מיטלשטאַנד לאָזן זיך זוכן גליקן אין אייראָפּע . די נײַע כוואַליע פֿון דער ייִדישער עמיגראַציע קיין אייראָפּע איז גאַנץ אַנדערש פֿון דער אַלטער אָרעמער עמיגראַציע קיין אַמעריקע . דאָס איז אַ נײַער טיפּ עמיגראַנטן , " דאָס זײַנען די , וואָס האָבן זיך אַרויסגעריסן פֿונעם געבענטשטן רוסלאַנד , איבערלאָזנדיק דאָרטן הײַזער , פֿאַבריקן און מילן , שיינע מעבל , פּערסישע טעפּיכן , בילדער און סטאַטועס . יאָרן לאַנג האָבן זיי דאָרט געפֿוילט אין פֿאַרשיידענע קאָמיסאַריאַטן , געהונגערט , געשמײַעט אַרום פֿאַבריקן , וווּ די אַרבעטער האָבן צוגעלקחנט די מאַשינען שטיקערווײַז ; געמאַכט פֿאַרשיידענע שמד ־ שטיק , אַבי צו ברענגען אַהיים אַ זעקל מעל אָדער אַ געזאַלצענעם הערינג ; געפֿאַלן אויף פֿאַרשידענע המצאהלעך , אַבי נאָר צו קריגן לעדער , אָפּצאַסן און שנירלעך אויף אַ פּאָר שיך צו מאַכן , געביטן פֿון פּראָסטע זעק געמאַכטע גאַרניטורן אויף קנאָבל און פּעטרישקע , אָדער אויף אַ רעדל סאַכאַרין . " און נאָך רויִקער איז זינגער געוואָרן אָנהייב פֿרילינג , בפֿרט אַז ער האָט זיך דערוווּסט וועגן בערגעלסאָנס פֿינאַנציעלע פּראָבלעמען נאָך זײַן ווערן אַ " פֿרײַהייט " - שרײַבער . אויב עס וויינט אַ סאָלדאַט . . . האָסט געזען , ווי עס וויינט אַ סאָלדאַט ? און אפֿשר ביסטו אויך אַליין צווישן די , וואָס דאָס האַרץ איז בײַ זיי ניט פֿון אײַזן , קום מיט מיר אויפֿן הייליקן אָרט , און דאָרט ווי עס וויינט אַ סאָלדאַט , כ ' וועל פֿאַרשפּאָרן דיר צו באַווײַזן . . . דער רבי אַליין איז געקומען קיין אַמעריקע אַן אָפּגעשוואַכטער : " דער רבי איז נאָך גאָר נישט קיין אַלטער מאַן . ער איז איצט אין גאַנצן 60 יאָר אַלט . אָבער צוליב זײַנע טיפֿע איבערלעבונגען און אויפֿטרייסלונגען אין סאָוועט - רוסלאַנד איז ער שוואַך און קראַנק געוואָרן פֿאַר דער צײַט און קוים וואָס ער רעדט . און כּדי אַלע זאָלן הערן דעם רבינס תּורה , דעם רבינס חסידות , איז אין דער ישיבֿה אײַנגעאָרדנט געוואָרן אַ מיקראָפֿאָן . " און וויטאַל דערמאָנט דעם לייענער , ווי דער רבי האָט זיך געמאַטערט אין רוסלאַנד און קוים זיך אַרויסגעריסן פֿון דאָרטן אַ לעבעדיקער . הגם דער עיקר ־ תּוכן פֿון דער הײַנטיקער פּרשה האָט צו טאָן מיט דער דאָזיקער אויסטערלישער קראַנקייט , הייבט זי זיך אָן מיט גאָר אַן אַנדער ענין , וואָס בלײַבט אַקטועל נאָך הײַנט ־ צו ־ טאָג . ווי מיר ווייסן , האָט פּסח נאָוויק פֿון דעסטוועגן געפֿירט זײַן פּראָם אין אַ ריכטונג , וועלכע האָט סײַ אים סײַ דעם עולם פֿון " מאָרגן - פֿרײַהייט " באַפֿרײַט פֿון בלינדער פּראָ - סאָוועטישער סעקטאַנטישקייט . אמת , דער דאָזיקער עולם איז סײַ - ווי - סײַ בדרך - כּלל פֿאַרבליבן אָפּגעזונדערט פֿון , אַ שטייגער , דעם עולם פֿון " פֿאָרווערטס " . אָבער דאָס איז שוין געווען מער פֿאַרבונדן מיט פּערזענלעכע חשבונות , איידער מיט ממשותדיקע אידעאָלאָגישע אונטערשיידן . למשל , שמעון וועבער , אַ צענטראַלע פֿיגור אין דער נאָך - אַב - קאַהאַן - תּקופֿה פֿון " פֿאָרווערטס " , האָט מיט זײַנע גבֿית - עדותן אין פֿעברואַר 1951 געהאָלפֿן דער מלוכה צו פֿאַרמאַכן דעם פּראָ - סאָוועטישן " אינטערנאַציאָנאַלן אַרבעטער - אָרדן " , אַרײַנגערעכנט זײַנע ייִדישע אָרגאַניזאַציעס . אַזעלכע זאַכן האָט מען , פֿאַרשטייט זיך , ניט געקענט פֿאַרגעסן און פֿאַרגעבן . " דאָס וואָס איר דערציילט ווי קאַצעטלער האָבן באַזיגט אַ גאַנצן דײַטשישן גאַרניזאָן לייגט זיך ניט אויפֿן שׂכל . ווי אַ שרײַבער האָט איר אפֿשר דאָס רעכט אַזוינס צוצוטראַכטן , נאָר אויב אַזוינס איז אויף אַן אמת געווען , איז פֿון וואַנען איז עס צו אײַך דערגאַנגען ? סײַדן איר אַליין האָט זיך אַהין אַרײַנגעכאַפּט און זײַט איינער פֿון די אויפֿשטענדלער " . « פּי - סאַמבאַדי גלויבט אין גאָט , איינער גלויבט אין דעם טייַוול | פּי - איך ווי ווען אַ פרוי » אָט די דאָזיקע זאַמלונג איז דער הויפּט ־ העלד פֿונעם פֿאַרכאַפּנדיקן בוך וועגן דער משפּחה עפֿרוסי . דער מחבר עדמונד דע וואַל שטעלט זיך פֿאָר גאַנץ באַשיידן ווי אַ " טעפּער " ; אָבער אין דער אמתן , איז ער אַ באַקאַנטער קינסטלער , וואָס אַרבעט מיט פּאָרצעלאַן , און דערצו נאָך אַ פּראָפֿעסאָר אין איינעם פֿון די לאָנדאָנער אוניווערסיטעטן . ער פֿאַרמאָגט אַ שאַרף אויג און חוש פֿאַר קליינע פּרטים , און דערצו נאָך האָט ער אַ ספּעציעלן דערציילערישן טאַלאַנט ׃ " מען נעמט אַרויס אַ חפֿץ פֿון קעשענע , מען שטעלט אים אַוועק אַנטקעגן זיך , און מען הייבט אָן . מען הייבט אָן צו דערציילן אַ מעשׂה " . אינעם יאָר 1933 , ווען די נאַציס זענען געקומען צו דער מאַכט , איז שטיינבערג אַוועקגעפֿאָרן פֿון דײַטשלאַנד קיין לאָנדאָן , און האָט זיך באַטייליקט אין דער טעריטאָריאַליסטישער באַוועגונג . די טעריטאָריאַליסטן האָבן געפּרוּווט צו שאַפֿן אַן אויטאָנאָמישן ייִדישן ייִשובֿ אין אַן אָרט , וווּ די ייִדן וואָלטן נישט געליטן פֿון אַנטיסעמיטיזם ; אין אונטערשייד צו די ציוניסטן , האָבן זיי באַטראַכט אַלע מעגלעכע לענדער , לאו - דווקא פּאַלעסטינע . די טעריטאָריאַליסטן האָבן נישט גערופֿן צו שאַפֿן אַן אומאָפּהענגיקע ייִדישע מלוכה ; אַ גרויסער טייל פֿון זיי איז געווען געשטימט בפֿירוש אַנטי ־ ציוניסטיש . די דערהרגעטע פֿרוי האָט געהייסן כּזבי . זי איז געווען אַ פּריצעסין פֿון מדין און בלקס אייגענע טאָכטער , ווי עס דערקלערן אַ צאָל מפֿרשים . די מפֿרשים גיבן צו , אַז כּזבי איז געווען , אין דער אמתן , אַ באַשיידן מיידל ; איר טאַטע האָט איר אָבער באַפֿוילן צו פֿאַרפֿירן די ייִדן . דאָס הייסט , אַז דער מואבֿישער קיניג האָט געצוווּנגען זײַן אייגענע טאָכטער צו ווערן אַ זונה , כּדי צו מאַכן צרות פֿאַרן ייִדישן פֿאָלק . ווי אַ רעזולטאַט , איז כּזבי דערהרגעט געוואָרן און אַ סך ייִדן זענען אומגעקומען פֿון אַ סכנותדיקער מחלה . ווי אַזוי זשע האָט אַזאַ ווילדער רשע זוכה געווען צו אַזאַ כּבֿוד , אַז אַ גאַנצע פּרשה אין דער הייליקער תּורה טראָגט זײַן נאָמען ? 22 יאָר האָט ער געשפּילט אין דעם טעאַטער . ער האָט זיך באַטייליקט אין העכער 120 פֿאָרשטעלונגען . ער האָט געשפּילט סײַ הויפּטראָלעס , סײַ " קליינע " ראָלעס . און דאָ מוז איך נאָך אַ מאָל באַטאָנען , אַז איך ווייס נישט וואָס דאָס מיינט " גרויסע " און " קליינע " ראָלעס . אַ גוטער אַקטיאָר שפּילט אַלץ , וואָס איז פֿאַר אים פּאַסיק . איך האָב געזען גרויסע שוישפּילער , וועלכע האָבן געשפּילט " קליינע " ראָלעס און געמאַכט מיט זיי אַ גרויסע טעאַטראַלע קאַריערע . אין איינעם אַ טאָג אין נאָוועמבער , האָב איך געבראַכט אין דער דרוקערײַ מײַן אַרטיקל , אין וועלכן איך האָב געשילדערט די געשעענישן פֿון דעם 9טן נאָוועמבער - די " קרישטאָלנאַכט " . ווײַזט אויס , אַז דאָס וואָס ער האָט פֿאַרשטאַנען פֿון מײַן באַשרײַבונג , האָט אויפֿגערודערט זײַן געוויסן , און ער האָט מער ניט געקענט אַראָפּשלינגען מײַנע באַשולדיקונגען און אַרויסזאָגונגען קעגן די דײַטשע מערדער בפֿרט , און די פֿאַרברעכנס פֿון דײַטשישן פֿאָלק קעגן די ייִדן בכלל . איצט וועלען מיר זיך קערען צו די סארט מענטשען וואס ווילען יא וויסען און פארשטיין פון היסטאריע , וואס עס שפילט זיך איצט אפ און וואס עס האט צוגעברענגט צו דעם מצב . " וואָלאָזשין איז בלויז אַ שטעטעלע אין מיטן פֿון אַ יענעמס וועלט . ס ׳ איז נישט אַזוי ווי לובלין , וואָס איז אַ גרויסע שטאָט , און האָט דערפֿאַר געקאָנט הײַיאָר ווידער עפֿענען איר גרויסע ישיבֿה . " די איינציקע בראַנזשע , וואָס האָט זיך יאָ אַנטוויקלט צום סוף פֿונעם 19טן יאָרהונדערט איז געווען דער אַרויסבאַקום פֿון נאַפֿט , וואָס מען האָט אַנטדעקט לעבן דראָהאָביטש . דער ביטערער גורל פֿון אוקראַיִנישע פּויערים , וועלכע זײַנען געקומען צו אַרבעטן אויף די נאַפֿט ־ פֿעלדער , איז באַשריבן געוואָרן אינעם ראָמאַן " באָאַ קאָנסטריקטאָר " פֿונעם אוקראיִנישן שרײַבער איוואַן פֿראַנקאָ . דער נעגאַטיווער העלד פֿונעם ראָמאַן איז אַ ייִדישער אונטערנעמער , וואָס עקספּלואַטירט די אוקראַיִנישע אַרבעטער . אָבער אידעאָלאָגיש איז פֿראַנקאָ ניט געווען קיין אַנטיסעמיט . ווען ער האָט שטודירט אין ווינער אוניווערסיטעט , האָט ער זיך געטראָפֿן מיט טעאָדאָר הערצל און אַרומגערעדט מיט אים דעם ציוניסטישן פּלאַן פֿון אויפֿבויען אַ ייִדישע מלוכה . שפּעטער האָט פֿראַנקאָ אָנגעשריבן אַ וואַרעמע רעצענזיע אויף הערצלס בוך . ווערט דער ענין דערקלערט אין תּורת החסידות אַזוי : ווי מיר האָבן שוין באַהאַנדלט נישט לאַנג צוריק , אין דער פּרשה " שמיני " , האָבן צוויי זין פֿון אַהרן הכּהן , נדבֿ און אַבֿיהוא , געבראַכט אַ קטורת אינעם משכּן נישט מיט אַ ריכטיקער כּוונה , און זענען פֿאַרברענט געוואָרן אינעם הימלישן פֿײַער . בײַם אָנהייב פֿון דער הײַנטיקער פּרשה גייט ווידער אַ רייד וועגן נדבֿס און אַבֿיהואס אומקום . 24 וילך וימצאהו אריה בדרך וימיתהו ותהי נבלתו משלכת בדרך והחמור עמד אצלה והאריה עמד אצל הנבלה ׃ זינט די 1970ער יאָרן האָבן די פֿרומע וועגעטאַריאַנער געזאַמלט אַ סך אינפֿאָרמאַציע וועגן דעם ענין , און אָרגאַניזירט אַ צאָל אַקטיווע פּראָ - וועגע ­ טאַרישע גרו ­ פּעס . אַ צאָל אַקטי ­ וויסטן עסן פֿיש , אָבער נישט קיין פֿלייש , דער עיקר , צוליב כּשרות - סיבות ; אַ טייל אַנדערע האַלטן , אַז ס ׳ איז באַרעכטיקט צו עסן פֿיש און פֿלייש בלויז שבת און יום - טובֿ ; ס ׳ איז אויך דאָ גענוג שטרענגע וועגעטאַריאַנער , וועלכע עסן קיינמאָל נישט קיין לעבעדיקע באַשעפֿענישן . קליין לאַקער האט באקומען אַ גאַנץ פון 3 ליקעס | View All פון קליין לאַקער ס ליקעד הודעות " כ ׳ בין טאַקע אַלט , אָבער נאָך ניט אין גאַנצן עובֿר - בטל , און דו ביסט דאָך דײַן טאַטע מיט די ביינער . ממש אַן אײַנגעבעניש ! אַזאַ ווי ער איז געווען מיט דרײַסיק יאָר צוריק . " היי וואָס האָבן אַן אַבאָרשאַן וואָס ניט קינדער . און פירן זיי דורך דער געראַנגל . נו , עס ס נישט אַז לייַכט מענטש , 1 , 000 , 000 פון דאס וואָלט פּאַסירן מיט די שוואַנגער , קיינער ווייסט . די אַבאָרשאַן איז שלעכט אָבער איז גוט אין אַ זיכער פון צושטאנדן . קען איך זיין אומרעכט , אָבער דעם איז עפּעס אַז איך בין ניט גאַנאַ הערן פון אן אנדער מענטש געווען , וואָס איז גוט און וואָס איז שלעכט . אויב גאָט עקסיסטירן , דעמאָלט ווען איך שטאַרבן ער ס גיי צו באַשטראָפן מיר אָדער וועלכער , אָבער עס איז געווען מיין ברירה . כ ' לייען אין די נייעס באריכטן אז עס גייט זיין און אז עס איז דא א גאנצעטער פאראיין פון אדוואקאטן מצד אחד אן אנדערער פאראיין מאידך גיסא כ ' בין זיכער געווען אז כ ' וועל זיך אויסגליטשן און אומפאלן אויף די קארפעט פון זייערע ביזנעס קארטן כ ' בין אנטוישט געווארן צו זעען אז לא דובים ולא יער נישט קיין דארף נישט קיין הונט נאר א קנאפע זיבן פרומע פרויען מיט שייטלן זיצן זיך צאמגעקוועטשט אויך איין זייט פון א דריי פיס לאנגען טיש ווי אין די הינטערשטן זיץ פון די שווער ' ס אלטן סטעישאן וועגאן און איין פרוי נישטערט מיין נאמען בשעת די איבריגע זעקס גלייזן מיט קעלבערנע אויגען איינע האלט גרייט דאס פעדער מיט וואס איך וועל זיך אונטערשרייבן אן אנדערע ווארט צו קוועטשן דאס קנעפל צוויי שמועסן זיך און צוויי לאכן פון זייערע וויצן אויף די מענער אינצווישן בייס איך מיינע נעגל און ווארט אז די צוויי גראבע פיס זאל זיך שוין ארויסרוקן פון בודקע בן ־ אַמוזג האָט געהאַט אַ געבילדעטן קריסטלעכן תּלמיד , עמע פּאַלמיער ( 1875 - 1949 ) , וועלכער איז שפּעטער געוואָרן אַן אַקטיוויסט פֿון אַ צאָל ייִדישע אָרגאַניזאַציעס . פּאַלמיער האָט רעדאַקטירט און אַרויסגעגעבן , נאָך בן ־ אַמוזגס טויט , זײַן גרויס פֿראַנצויזיש ווערק " עם ־ ישׂראל און מענטשהייט " , וועלכע האָט פֿאַרלייגט אַ יסוד פֿון אַ קליינער " בן ־ נח " ־ באַוועגונג , וועלכע האָט זיך פֿאַרשפּרייט צווישן די פֿראַנצויזיש ־ רעדנדיקע קריסטן אין טענעסי . ווער וועט מיר מאַכן אַנטענע האט צענטער אָפטקייַט ( צענטער פרעק ) 920 מהז דעריבער די קאַלקיאַליישאַנז זענען : יעדעס מאָל וואָס איך לייען איבער די אַרבעטן פֿון די נײַע סטודענטן איז נישט נאָר באַקען איך זיך מיט יעדן איינעם באַזונדער , נאָר איך שטוין אַ סך מאָל פֿון זייערע אינטערעסאַנטע און אינטעליגענטע , און ייִדישלעכע אַרײַנבליקן אין זיך , אין זייערע משפּחות און אין זייער וועלט . סטודענטן וואָס רעגיסטרירן זיך צו נעמען ייִדיש און אָבליגירן זיך צו פֿאַרבלײַבן אַ יאָר אָדער צוויי , אָדער אַפֿילו דרײַ דערמיט . בעת זיי רעגיסטרירן זיך צו טאָן גראַדויִר ־ אַרבעט אויף אַ געוויסער ייִדישער טעמע פֿון זייער אינטערעס , ווערט פֿאַר מיר בולט די טראַנספֿאָרמאַציע וואָס קומט אין זיי פֿאָר . גלײַך אין אָנהייב זאָג איך זיי : בימי141 האט באקומען אַ גאַנץ פון 17 ליקעס | View All פון בימי141 ס ליקעד הודעות ניט געקוקט אויף דער נאַציאָנאַליסטישער און אַנטיסעמיטישער מליצה איז פּוילן שוין טיף אַרײַנגעגלידערט אין דעם גערעם פֿון דעמאָקראַטישע אייראָפּעיִשע אינסטיטוציעס . גאָר אַנדערש איז דער מצבֿ אין רוסלאַנד , וווּ די געזעלשאַפֿטלעכע שטימונג וויל ניט אָנערקענען , אַז די פּאָסט ־ מלחמהדיקע תּקופֿה איז שוין פֿאַרבײַ . דער אָנדענק פֿון דער " גרויסער פֿאָטערלענדישער מלחמה " איז געוואָרן דער עיקרדיקער אידעאָלאָגישער און היסטאָרישער יסוד פֿון דער איצטיקער רוסישער מאַכט . די אָפֿיציעלע אידעאָלאָגיע האָט אַ סך אָנהענגער , וועלכע פּרווּוון צו באַפֿאַרבן דעם סאָוועטישן עבֿר אין פֿאַרשידענע פֿריילעכע קאָלירן . אַפֿילו די קריסטלעכע קירך באַטייליקט זיך אינעם דאָזיקן ריינוואַשונג ־ פּראָצעס , ניט געקוקט אויף די קאָמוניסטישע רדיפֿות קעגן רעליגיע . לדעתי האט ער געזאגט דעם שמועס פאר א שוואכערן עלעמענט , און האט זיך בעיקר באצויגן אויף דעם חלק פון מכיר זיין דעם געוואלדיגן גוטסקייט פון רבשו " ע , וואס כידוע האט ער גאר אסאך ארומגערעדט דערפון . « פאַרפאַלן געשיכטע : טייל פון העראָ ( טייל פון אַ העראָ ) | דעם גילדענעם קאַמפּאַס ( דעם גילדענעם קאַמפּאַס ) » פֿיפֿיקע דעמאַגאָגן ווייסן ווי אויסצונוצן די נאַציאָנאַלע קריזיסן און אויף זייער באָדן אויסצופֿלאַסטערן פֿאַר זיך דעם וועג צו דער מאַכט . און - קיינער לייקנט שוין הײַנט נישט , אַז די מדינה לעבט איצט איבער אַ שווערן נאַציאָנאַלן קריזיס , אין רעזולטאַט פֿון דער צווייטער לבֿנונישער מלחמה . ווײַטער : אין יאָר 1999 , בלויז עטלעכע וואָכן נאָכן אײַנשליסן אין " נאַטאָ " פּוילן , אונגאַרן און טשעכיע , האָט דער אַליאַנץ זיך אָפּגעזאָגט , אַז מאָסקווע זאָל זײַן אַ פֿאַרמיטלער אויף די באַלקאַנען צווישן די מערבֿ ־ לענדער און בעלגראַד . אַזאַ באַציִונג האָט מען אין רוסלאַנד אויפֿגענומען ווי אַ שפּײַ אין פּנים , ווי אַ דערנידערונג נישט בלויז פֿון פּרעזידענט יעלצינען , נאָר דעם גאַנצן רוסישן פֿאָלק . גראָד דער " שפּײַ " האָט געמאַכט אַ סוף צו דער תּקופֿה פֿון מיטאַרבעט און געבראַכט צו דער " נײַער קאָנצעפּציע פֿון זיכערהייט " . דער פֿעסטיוואַל האָט זיך אָנגעהויבן מיט צוויי פּראָגראַמען פֿון חזנות - איינער אין דער " טעמפּל ־ סינאַגאָגע " מיט דרײַ אָנ ­ גע ­ זעענע חזנים און אַ ייִנגל ־ כאָר פֿון ירושלים ; דער צווייטער - אין באָבאָוו , וווּ אַ באַ ­ קאַנ ­ טער באָבאָווער חסיד , בן ־ ציון מי ­ לער , איז אויפֿגעטראָטן אין דער אָרטיקער רע ­ מאָנ ­ טירטער שיל . דער קאָנצערט איז בשותּפֿות געשטיצט געוואָרן פֿון אַ צווייטער אונ ­ טער ­ נעמונג , " די יאָרצײַט ־ טעג פֿונעם גאַ ­ ליציאַנער שטעטל " , אַ יערלעכע הזכּרה נאָך די אומגעבראַכטע ייִדן פֿון טורנע . אזוי באקומען פאָרעם דער ערשטער תלמידים טייַער גואל . ווען די תלמידים געהערט די ווערטער פון יוזל , זיי געפילט אַז זיי דאַרפֿן יאָשקע . געזוכט אים , געפונען און נאכגעגאנגען . זיי זענען געווען מיט אים אין שטוב , אין דיין שרייַבטיש , אין חדר און אין די פעלד . געקומען אין קאָנטאַקט מיט אים ווי אַ לערער מיט סטודענטן , קריגן טעגלעך לימעד פון זייַן מויל דעם אמת . האט צו אים ווי אַ קנעכט צו זייַן בעל צו לערנען זייַן דוטיז . דאס תלמידים זענען געווען מענטשן " אונטערטעניק צו דער זעלביקער כאַרדשיפּס ווי מיר זענען " ( יעקב 05 : 17 ) . געקעמפט דעם זעלבן קאמף מיט זינד ווי מיר טאָן . זיי זענען געווען צו זייַן די זעלבע ווי אונדז חן צו לעבן אַ הייליק לעבן . טאַקע דערפֿאַר וואָס אָבאַמאַ שטיצט ביידע צוועקן האָבן צוויי אַמעריקאַנער אָרגאַניזאַציעס , " ליגע פֿון אַמעריקאַנער וועלאָסיפּעדיסטן " און America Bikes , דערפֿילט , אַז איצט איז די בעסטע געלעגנהייט איבערצוצײַגן דעם קאָנגרעס אָנצונעמען אַ געזעץ ־ פּראָיעקט פֿאַר טראַנספּאָרט , וואָס מוטיקט מענטשן צו פֿאָרן אויף וועלאָסיפּעדען און שפּאַצירן , דורך בויען באַזונדערע סטעזשקעס פֿאַר זיי ; שאַפֿן וועלאָסיפּעד ־ און שפּאַציר ־ נעצן ; פֿאַרריכטן געפֿערלעכע גאַסן און שנײַדפּונקטן , און פֿאַרשפּרייטן די מעלות פֿון פֿאָרן אויפֿן וועלאָסיפּעד און גיין צו פֿוס . די אָפּלאָדירן לינק איז מיט די רעגיסטראַציע אינפֿאָרמאַציע ( email ) אָבער ערשטער איר האָבן צו פאַרשרייַבן אויף די פּראָמאָ פֿאַר דער דערלויבעניש און דיין אָפּלאָדירן לינק מיט אייער רעגיסטראַציע אינפֿאָרמאַציע וועט ימיילד צו איר אויף אייער email שייַן . : פאָכן : אינעם ערשטן יאָר האָבן זיך דאָרט געלערנט צען תּלמידים , אָבער דער שם פֿון דער ישיבֿה האָט זיך גיך צעוואַקסן און במשך פֿון עטלעכע יאָר האָט עס שוין צוגעצויגן הונדערטער בחורים . " אַזאַ גרויסע ישיבֿה האָט ביז דעמאָלט נישט עקזיסטירט , " האָט דערקלערט ד ״ ר דוד פֿישמאַן , פּראָפֿעסאָר פֿון ייִדישער געשיכטע בײַם " ייִדישן טעאָלאָגישן סעמינאַר " . " ביז דעמאָלט זענען די ישיבֿות געווען בלויז קליינע , לאָקאַלע אינסטיטוציעס . ר ׳ חיימס איז געווען די ערשטע , וווּ הונדערטער תּלמידים זענען געקומען צו פֿאָרן פֿון אומע ­ טום , און דאָרט געלערנט , און געדאַוונט , טאָג און נאַכט . " אין בערלין האָט דער פֿילם אַפֿילו געוווּנען די " עולם ־ פּרעמיע " . נישטאָ קיין רייד וועגן דעם , אַז די מוזיק ־ שול גרייט צו דעם צוקונפֿטיקן דור פֿון ישׂראל ־ מוזיקער אויף אַלע געביטן : שפּילן , געזאַנג , דיריגירונג , קאָמפּאָזיציע און טעאָרעטישע פֿאָרשונג . דער באַזונדערער טראָפּ ווערט אָבער געשטעלט אויפֿן סאַמע עיקר - דער שול ־ אָרקעסטער איז אייגנטלעך דער רעזערוו פֿונעם פֿילהאַרמאָנישן אָרקעסטער , ווי אויך פֿון אַנדערע ישׂראל ־ אָרקעסטערס . די שול טיילט צו דעם ערשטן און צווייטן אַקאַדעמישן טיטל אויף אַלע לימוד ־ געביטן , נאָר דער דריטער טיטל איז רעזערווירט פֿאַר מוזיקאָלאָגיע און קאָמפּאָזיציע ־ סטודענטן . און די לעצטע אויסשטעלונג דערציילט וועגן די פֿילצאָליקע לערנביכער ( www . nlr . ru / exib / edu ) . דאָ וועט דער לייענער קאָנען זען נישט סתּם אינטערעסאַנטע ביכער , נאָר אויך געפֿינען פֿאַר זיך נוצלעכע קענטענישן . נישט אומזיסט זײַנען דאָ פֿאַראַן ביכער , וואָס קאָנען העלפֿן יעדן איינעם ווער עס נעמט זיך צום לערנען ייִדיש . 1 - פּאָזיציע די ינטערפּ ווייַל פּלייַערס זענען ניט מעגלעך קטאָריה ווגל אויגוסט פאַרקער " די אויסטערלישע זאַך " , זעצט פֿאָר פּראָפֿ ' מירון , " זײַנען די לידער וואָס סוצקעווער האָט געשריבן אין געטאָ , לידער וואָס האָבן אים באַרימט געמאַכט איבער דער גאַנצער וועלט . דער וווּנדער אָבער באַשטייט אין דעם , וואָס ער איז נישט מסכּים געווען צו שרײַבן טרויער ־ לידער , מרה ־ שחורהדיקע לידער , אין דער צעפֿאַלנדיקער ווירקלעכקייט . ווי דאָס ליד ׳ די לערערין מירע ׳ . און פּלוצעם באַווײַזט זיך אויף דער וואַנט פֿונעם אַלטן ייִדישן טעאַטער די געשטאַלט פֿון אַן אַלטן אימפּרעסאַריאָ , וואָס האָט באַגלייט דעם ייִדישן טעאַטער זינט זײַן גרינדונג . דורך די זכרונות פֿון אָט דעם דערפֿאַרענעם טעאַטער ־ מענטש וואַכן אויף צום לעבן די באַוווּסטע " סטאַרן " פֿון יענער תּקופֿה - הײַנט פֿאַרוואַנדלט אין אַ לעגענדע - ווי מאָלי פּיקאָן , מאַקס פּערלמאַן , בן ־ ציון וויטלער און פֿיל אַנדערע אַקטיאָרן וואָס מיט זייערע אויסנעמלעכע קינסטלערישע פֿעיִקייטן האָבן זיי פֿאַרשריבן אַ פּרעכטיק קאַפּיטל אין דער געשיכטע פֿונעם ייִדישן טעאַטראַלן פֿאַרווײַלונגס ־ זשאַנער . די דײַטשישע קאַנצלערין אַנגעלאַ מערקעל ווייסט גוט , אַז סאַרקאָזי איז אַן אימפּולסיווער מענטש , און וואָס שייך אַזעלכע וויכטיקע באַשלוסן , איז בעסער זיך פֿון זיי אָפּהאַלטן . בלײַבט נאָך איין רעטעניש - באַראַק אָבאַמאַ ? ווי אַזוי האָט זיך דעם פֿראַנצויזישן פּרעזידענט פֿאָרט אײַנגעגעבן אַרײַנצוציִען אין זײַן אַוואַנטורע דעם אַמעריקאַנער פּרעזידענט ? ס ׳ איז דאָך קלאָר , אַז אַמעריקע ווייסט , נעבעך , נישט ווי אַזוי זיך אַרויסצודרייען פֿון די אָנגייענדיקע צוויי מלחמות - אין איראַק און אַפֿגאַניסטאַן . אמת , ביז אַהער האָט אָבאַמאַ געגעבן צו פֿאַרשטיין , אַז אַמעריקע וועט שפּילן אין ליביע אַ צווייטע ראָלע . גיי אָבער ווייס , ווי אַזוי עס קאָן זיך דאָרט ווײַטער אויסדרייען ! ווי ס ' איז געווען מיט אַ סך שרײַבער , זײַנען שניאורס באַציִונגען מיט " פֿאָרווערטס " געוואָרן לסוף גאַנץ קאָמפּליצירטע . פֿאַרבונדן איז עס געווען מיט דעם , וואָס אַב . קאַהאַן איז ניט געווען צופֿרידן מיט שניאורס ווערק , וועלכע ער האָט געדרוקט נאָכן פֿאַרענדיקן זײַן שקלאָווער סעריע . אַ געוויסע ראָלע האָט אין דעם געשפּילט קאַהאַנס נעגאַטיווע באַציִונג צום זשאַנער פֿון היסטאָרישן ראָמאַן , און שניאור האָט דווקא ליב געהאַט זיך צו פֿאַרטיפֿן אין דער געשיכטע . אַזוי איז געווען מיט זײַן ראָמאַן " נאַפּאָלעאָן און דער רבי " , וואָס איז ניט געווען צום האַרצן דעם רעדאַקטאָר , הגם אַפֿילו היסטאָריקער האָבן עס אָפּגעשאַצט ווי אַ גוטע אָפּשפּיגלונג פֿון יענער תּקופֿה . מאָרימאָטאָ היראָשי , פּרעזידענט פון דעם יאַפּאַן אַטאָמיק פּאָווער מאי 6 פּרעסע קאָנפֿערענץ אין דעם פּריפעקטשעראַל רעגירונג , אין די צורוגאַ יאָדער מאַכט פאַרזעצן יקספּאַנשאַן פּרויעקט בעשאַס די אָנהייב פון אָפּעראַטיאָנס פון יוניט 3 און 4 ( נומ ' 3 , מערץ 2016 , נומ ' 4 , מערץ 17 ) וועגן די פאַקט אַז איינער פון די מדינה נאָך אַ פּראַלאָנגד רעצענזיע " קענען ניט ווירקן די מימיקרי קינד מאַלפּע אויס שפּעט , " און אַנאַונסט פּלאַנז צו אָפּלייגן די ערשטער מאָל . די פירמע האט רעפּאָרטעד אַ פאַרהאַלטן אין צורוגאַ סיטי , קאָונטי און האט פּלאַננעד קאַנסטראַקשאַן סטאַרץ אין אקטאבער 2005 , די פּראַל אויף אָנהייב פון אָפּעראַציע איז ניט ספּעסאַפייד . [ דאַיסוקע אַנדאָ ; פרעזידענט מאָרימאָטאָ געזאגט אין דער פּרעסע , אין זיפּונג אַ נאַציאָנאַל מעכירעס , באַטראַכטונג פון ינווייראַנמענאַל אַספּעקץ , אָבער פארענדיקט די גאנצע , רעפּאָרטעד די מצבֿ און ווייַטער צו דיסקוסיע אין טערמינען פון ערדציטערניש קעגנשטעל , " ווי באַלד ווי די ויסקוק פון זיפּונג איינער , אַ נייַ פּראָצעס ווייַזן . איך זאָל ווי באַלד ווי מעגלעך , " ער האט געזאגט . פאַרהאַלטן די אָנהייב אָפּעראַציע פון יוניט 3 און 4 , די סוף פון די אָפּעראַציע פון יוניט 1 אנגעהויבן אָפּעראַציע אין 1970 ( 16 יאר ) צו שפּעט , און וואָלט רעזולטאַט אין אַ ליידיק צייַט . די היגע בירגער - מייַסטער קאַוואַסע קאַזוהאַרו צורוגאַ , " אויב די קאַלאַטעראַל זיכערהייַט פון יוניט 1 , די צייַט אָפּשטיי האט בעסער ניט , " ער האט געזאגט , אַזאַ ווי , צו פאַרברייטערן די אָפּעראַציע פון יוניט 1 פון שייעך - אָפּעראַציע פון געשעפט יאָדער מאַכט פאַרזעצן אין דעם לאַנד זיך צו כאָטש עטלעכע מענטשן פרעגן , מאָרימאָטאָ פּרעזידענט " ( אַ פּלאַן צו ענדיקן די אָפּעראַציע אין 16 יאר ) האָבן קיין כוונה פון טשאַנגינג , " האט דערקלערט אַז . פארבראכט יאָדער ברענוואַרג , צו באַטראַכטן סטאָרידזש פּרעפעקטורע - פרעזידענט קאַנדען " ריזיקירן פאַרוואַלטונג " אויף דעם טאָג , אין אַ פּרעסע קאָנפֿערענץ ווי פּרעזידענט אין יאַגי מאַקאָטאָ פּרעפעקטורע פון קאַנסאַי עלעקטריק פּאָווער איבערגעלעבט יאָדער ברענוואַרג ( יערייניאַם ) פֿאַר די ינטעראַם סטאָרידזש מעכירעס " יקער אַרויס די קאַונטי וואָלט ווי צו שטייַגן פעסט געגרינדעט ינטעראַם סטאָרידזש מעכירעס , " די קאַנסטראַקשאַן געוויזן אַ מי צו באַשטימען ערד שטעלע . פארבראכט יערייניאַם ברענוואַרג , די ריפּראָסעסינג פאַבריק אין אַאָמאָרי פּרעפעקטורע דאָרף ראָקקאַסיאָ ( צו זייַן געענדיקט אקטאבער 12 ) איז דערוואַרט צו זייַן שיפּט צו די פאַבריק איז רעכט פֿאַר קאַמפּלישאַן ריפּיטידלי פּאָוסטפּאָונד . די מיהאַמאַ קאַנדען דאס אָאָי , די סומע פון איבערגעלעבט יאָדער ברענוואַרג סטאָרידזש אין יעדער פון די טאַקאַהאַמאַ יאָדער מאַכט פאַבריק , זאל יקסיד די קאַפּאַציטעט קענען פירן אַ ביסל יאָרן . פרעזידענט יאַגי ריזיקירן " ווייַל פילע זענען אַזוי נידעריק פון מאַכט פאַרזעצן אַוטידזשיז , מיר טראַכטן אַז די וויכטיק זאַך איז גוט , " ער האט געזאגט . אַרייַנפֿיר פון פאַסילאַטיז אין דער פּראָווינץ , צוקונפֿט , " אויב עס איז געזאגט אָדער ניט , אָבער וואָס טוט ניט . וואָלט באַטראַכטן געזונט ווי ריזיקירן פאַרוואַלטונג , " און מיר האָבן צו אַנטהאַלטן די סידז אויף די קאַמפּאַס מאַכט פאַרזעצן קאַנסטראַקשאַן און ינטעראַם סטאָרידזש מעכירעס אָדער . יולי 1 מאָרגנזון [ אַרטיקלען ] : מאָקס מאַכט הינטער די צרה אין די נומ ' 3 : קאַנדען ערשטער מאָקס , אָנהייב נומ ' 3 קאַנסאַידענריאָקו : הוקוי פאַללינג כופּע מאַטעריאַלס , צוויי העליקאָפּטערס אין דער שטאָט בלאַקקאָוט : איז צרה אַלע צוזאַמען אין דעם צענטער פון דער סאַבסטיישאַן אָסאַקאַ אַרבעט : קאָרפּאָראַטע בריפינג זייַל שלאָס אין אָסאַקאַ פֿאַר די עפענונג פון 5 , 000 סטודענטן . צופֿעליק געדענק איך פּינקטלעך דעם טאָג , ווען כ ׳ האָב צום ערשטן מאָל זיך באַקענט מיט ייִדן - קריסטן . ס ׳ איז געווען דעם 1טן מײַ 1980 , אין לענינגראַד , ווען מײַן ווײַב און איך זײַנען געווען צוגאַסט בײַ איר קרובֿ , וואָס האָט געפֿײַערט זײַן געבוירן ־ טאָג . צווישן די געסט זײַנען געווען אויך דרײַ יונגע ־ לײַט , צוויי יאַטן און איין ווײַבל , וועלכע זײַנען , גלײַך ווי מיר , געקומען פֿון מאָסקווע . ס ׳ איז געווען אַ סעודה ווי אַלע סעודות פֿון יענער צײַט - מיט עטלעכע פֿלעשער בראָנפֿן , אַ סאַלאַט " אַליוויע " און געפֿילטע פֿיש . אָבער פּלוצעם האָט איינער פֿון די יאַטן דערמאָנט " אונדזער באַטיושקאַ ( גלח ) " , און מיר האָבן זיך דערוווּסט , אַז אַלע דרײַ זינגען אין אַ כאָר פֿון אַ מאָסקווער צערקווע און אַז זיי זײַנען פּראַוואָסלאַוונע קריסטן . פֿאַרשטייט זיך , אויב עמעצער שיקט אַ בליצבריוו בלויז צו אײַך , קאָנט איר נישט זײַן זיכער , אַז דער שרײַבער פֿונעם בריוול וויל , אַז איר זאָלט עס ווײַטער שיקן , בפֿרט , אויב איר ווילט עס צעשיקן צו אַ גאַנצער רשימה מענטשן . פֿרעגט בײַ אים אַ דערלויבעניש , איידער איר שיקט ווײַטער . מיטן אויפהיטן , זענט איר מסכים אומאפענדערלעך צו באפרייען אייער ביישטייערונג אונטערן Creative Commons צושרייבן / טייל - גלייך ליצענץ 3 . 0 און דעם GFDL . איר שטימט צו אז ווידער - באניצער זאלן קרעדיטירן , לכל הפחות , דורך א היפערלינק אדער URL צום בלאט צו וואס איר ביישטייערט . זעט די תנאים פון באניץ פאר פרטים . - קוקט נאָר אָן דעם שיקסע ־ בחור , וואָס פֿירט פֿרײַנדשאַפֿט נאָר מיט שקאָצים און מיט שיקסעס , ס ' וועט שוין זײַן פֿון אים אַ לײַט , ווען בײַ שמואלן דעם קרומען וועט אויסוואַקסן אַ נײַער פֿוס ; « טיילער סוויפט - סאָונדס פון די סיזאַן | וואַ - סעקסי דאַנס פיווער פאריקן 1 2010 » איך וואלט געוואלט וויסן , אויב מעגליך מען קען זעהן אלטע פארווערטס פון די יאהר ' ן 1950 - 1970י ישר כח ב . ט . demecser @ gmail . com דאָוסאָן דערציילט , אַז ביז 1918 האָט די טעריטאָריע געהערט צו אונגערן . בעת דעם חורבן האָט מען די ייִדן פֿון דער געגנט פֿאַרשיקט אין נאָענטע אַרבעטס ־ לאַגערן און אַ סך פֿון זיי האָבן איבערגעלעבט ; כאָטש הײַנט טרעפֿט מען זיך מער אָן אין ייִדן פֿון דער בוקעווינע און מאָלדאָווע וואָס האָבן זיך דאָ באַזעצט נאָך דער מלחמה . אינעם דערמאָנטן פֿראַגמענט פֿון " ליובאַוויטשער רבינס זכרונות " , ווערן אָנגערופֿן די וויכטיקסטע מעלות און חסרונות פֿון דער ווײַסרוסישער געזעלשאַפֿט : סאָלידאַריטעט צווישן מענטשן פֿון פֿאַרשיידענע פֿעלקער און רעליגיעס , אַרבעטזאַמקייט , אידעאַליסטישע נשמה ־ ברייטקייט און אַ נטיה צו איזאָלאַציע פֿון דער אַרומיקער וועלט . צי די לעגענדע וועגן רב מאיר , דער גרינדער פֿונעם שטעטל ליובאַוויטש , איז אמת , צי נישט , האָט דער ליובאַוויטשער רבי גענוג רעאַליסטיש באַשריבן אַ ווײַסרוסישן כוטאָר - אַ פּיצל ־ קליינעם ייִשובֿ , וואָס באַשטייט , צום מערסטן , בלויז פֿון עטלעכע משפּחות . ס . ב . : ווייסטו שוין מיט וואָס דו וועסט זיך פֿאַרנעמען נאָכן קומען קיין ישׂראל ? אַזוי שרײַבט אין זײַן עסיי וועגן דעם " גאָסעט " דער באַ ­ וווּסטער רוסישער טעאַטער ־ פֿאָרשער וולאַדיסלאַוו איוואַנאָוו . 1 טהעססאַלאָניאַנס 5 . 3 - ווען מען וועט זאָגן : " שלום ! סאַפעטי " איז פּלוצלינג סאַפּרייזד דורך צעמישונג , ווי ווען זיי קומען אויף אַ שוואַנגער ווייטיק , און וועט ניט רינען . מיקראָסאָפט פּושאַז דערהייַנטיקן צו דיאַקטיווייט פאַלש ווינדאָוז 7 קאפיעס אין דעם לייט ־ אַרטיקל פֿון דעם לעצטן " פֿאָרווערטס " ( פֿון יולי 24 - 30 ) אונטערן קעפּל " כוליגאַניזם איז ניט קיין אמונה " , רעאַגירט דער רעדאַקטאָר באָריס סאַנדלער שאַרף און אויסדריקלעך , אויף די הפֿקרדיקע און ביטערע געשעענישן , וואָס זענען פֿאָרגעקומען אין מאה ־ שערים ־ און גאולה ־ קוואַרטאַלן , אויף דעם בר ־ אילן ־ שאָסיי , בײַ דעם ספֿרא ־ סקווער , נעבן דער ירושלים ־ מוניציפּאַליטעט , אויף ממילא ־ גאַס , נעבן דעם יפֿו ־ טויער און אין אַנדערע רעליגיעזע גאַסן און געסלעך פֿון דער הייליקער שטאָט . די ראָל און דער ציל פֿון אַקאַדעמישן וויסן ווען עס איז אויפֿגעקומען אינעם אַל ­ טער ­ טימלעכן גריכנלאַנד דער געדאַנק וועגן אָלימפּישע ספּאָרט ־ פֿאַרמעסטן צוריק מיט קרובֿ 2800 יאָר , איז זייער ציל געווען - איבער ­ צורײַסן די מלחמות און דער ­ נענ ­ טערן די צעקריגטע פֿעלקער . און אין יענע צײַטן זענען טאַקע די מלחמות געוואָרן איבער ­ געריסן ווייניקסטנס אין די טעג פֿון דער אָלימפּיאַדע , אין וועלכע עס האָט געהערשט דער " ספּאָרטיווער גײַסט " אויפֿן אָרט פֿון דעם גײַסט פֿון מלחמה . אַזוי האָט עס אויך געדאַרפֿט זײַן - און דאָס איז דאָך געווען דער ציל - ווען די אָלימפּיאַדעס זײַנען גע ­ וואָרן באַנײַט סוף 19טן יאָרהונדערט . 33 ויאמר שאול אל דוד לא תוכל ללכת אל הפלשתי הזה להלחם עמו כי נער אתה והוא איש מלחמה מנעריו ׃ דער העברעיִשער מחבר צבֿי פּרייגערזאָן , וועלכער איז געבוירן געוואָרן מיט 110 יאָר צוריק , האָט געהערט צו דעם לעצטן דור פֿון דער רוסיש ־ ייִדישער אינטעליגענץ , וואָס האָט זיך אויסגעפֿורעמט פֿאַר דער רעוואָלוציע . ער איז אויך געווען דער לעצטער פֿון די העברעיִשע שרײַבער פֿון יענעם דור אין רוסלאַנד . ביז 1934 האָט ער פֿאַרעפֿנטלעכט זײַנע העברעיִשע דערציילונגען אין אויסלאַנד , און דערנאָך האָט ער געשריבן " אין טיש אַרײַּן " , פֿאַר אַ לייענער , וואָס וועט אַנטדעקן זײַנע ווערק אין דער צוקונפֿט . ייִדן זײַנען רײַך אין גלויבן און איבערגלויבן , אין פֿאַרשיידענע שיטות און כּיתּות , סעקטעס , רבייִשע און רבנישע דינאַסטיעס , אַתּה בחרתּנוניקעס , קנאָים , צבֿועקעס ; ווער רעדט שוין וועגן די פֿרײַדענקער , אַפּיקורסים , אַטעיִסטן , וועלטלעכע , וואָס רופֿן זיך סעקולאַריסטן , פּאָליטישע און נאַציאָנאַלע פּאַרטיי ־ אָנהענגער . ווער קען זיך צו אונדז גלײַכן . איין זאַך האָבן מיר נאָך נישט באַוויזן , און דאָס איז צו שאַפֿן אַטעיִסטיש ־ אַפּיקורסישע שטיבלעך , אַגנאָסטישע און פֿרײַדענקערישע באַוועגונגען וואָס זײַנען כּופֿר ־ הכּל , ווײַל די ציניקער צווישן אונדז האָבן אָנגעוווירן יעדן שמץ פֿון גלויבן און אומגלויבן . נישט געקוקט אויף דעם אַלעם , ווען נישט דער חורבן , וואָלטן מיר זיכער באַרײַכערט געוואָרן פֿון צענדליקער אינטערעסאַנטע כּופֿר ־ בעיקרניקעס פֿון אונדזער אמונה . איך מוז אָבער צוגעבן , אַז די זעלבע די ־ פּיניקס האָבן אין דײַטשלאַנד אַרויסגעגעבן ביכער , צײַטונגען , זשורנאַלן , אַ יזכּור ־ בוך , פֿאַרמאָגט אַנדערע באַוועגונגען אַחוץ דעם ציוניזם און געפֿירט אַ גײַסטיק לעבן . ייִדן האָבן דאָרט אויך געשטרעבט צו קומען קיין אַמעריקע , געהאַט גענוג צרות און לייד אין לעבן , און געפֿאָרן קיין קאַנאַדע , אויסטראַליע און דרום ־ אַמעריקע . דאָס איז שוין געווען דער דור פֿון מיטליעריקע ייִדן וואָס האָבן מער קיין כּוחות נישט פֿאַרמאָגט אָנצוהייבן אַלץ פֿון דאָס נײַ - מלחמות , הריגות און נויט . אַלנפֿאַלס , ס ׳ קומט דעם מחבר אַבֿינועם י . פּאַט אַ ייִשר ־ כּוח פֿאַר זײַן טיכטיקער און פּרטימדיקער אַרבעט וואָס ער האָט אַרײַנגעלייגט אינעם בוך . ס ׳ איז אַ דאָקומענט פֿון אַ קאַפּיטל וואָס טאָר בשום ־ אופֿן נישט פֿאַרזען ווערן . נאָך דעם ווי ישׂראל האָט געמאָלדן , אַז זי נעמט אָן עגיפּטנס רוף פֿאַר אַ וואָפֿנשטילשטאַנד , האָט כאָסני מובאַראַק דעם 18טן יאַנואַר צוזאַמענגערופֿן אין שאַרם ־ אַ ־ שייך אַ צוזאַמענטרעף פֿון די פֿירער פֿון אייראָפּע , כּדי צו שטיצן דעם וואָפֿנשטילשטאַנד . נאָכן צוזאַמענטרעף אין שאַרם ־ אַ ־ שייך זענען די אייראָפּעיִשע פֿירער געקומען קיין ירושלים און זיך באַטייליקט אין אַן אָוונטברויט בײַם פּרעמיער ־ מיניסטער אהוד אָלמערט , וווּ זיי האָבן אויסגעדריקט זייער שטיצע פֿאַרן וואָפֿנשטילשטאַנד . ס ' איז געווען נאַטירלעך , אַז אויך כאָסני מובאַראַק זאָל זיך באַטייליקן אין דעם צוזאַמענטרעף אין ירושלים , אָבער ער האָט נישט געוואָלט . מובאַראַק האָט אויסגעמיטן אַ באַזוך אין ירושלים , אַחוץ זײַן באַטייליקונג אין יצחק ראַבינס לוויה דעם 5טן נאָוועמבער 1995 . בין איך געפֿאָרן אין דאָנסקוי מאָנאַסטיר . דאָרטן איז דאָס גוטע - אָרט ( וואָס איז - לכל - הפּחות דעמאָלט - געווען ניט קריסטלעך און בכלל ניט רעליגיעז ) , צום קבֿר פֿון דעם קינסטלער . ווען איך בין אָנגעקומען , האָב איך גלײַך דערזען בײַם אַרײַנגאַנג עטלעכע קיי - דזשי - בי - לײַט . זיי זײַנען געווען ציוויל אָנגעטאָן , אָבער קיין סוד פֿון זייער שליחות האָבן זיי ניט געמאַכט . האָב איך בײַ זיי געפֿרעגט , וווּ ס ' איז דערלויבט געווען איבערצולאָזן אַן אויטאָ , און איינער פֿון זיי האָט מיר העפֿלעך אָנגעוויזן אויף אַזאַ אָרט . דאָס איז געווען נאָך דער שטאַרק פּראָבלעמאַטישער צווייטער לבֿנון ־ מלחמה , ווען די פּאָפּולאַריטעט פֿון דער רעגירונג און פֿון די צוויי דאָמינירנדיקע פּאַרטייען אין איר , איז גאָר שטאַרק געפֿאַלן - און אין די פּובליק - טעסטן זענען אויסגעוואַקסן און איבערגעוואָקסן די צוויי רעגירנדיקע מנהיגים און זייערע פּאַרטייען - דער מנהיג פֿון " ישׂראל ביתנו " איוועט ליבערמאַן און דער אָליגאַרך - מיליאַרדער אַרקאַדי גײַדאַמאַק . אָן צווייפֿל , אַז די אויפֿפֿירונג פֿון די ענגלישע לעקטאָרן איז נאָך אַן אויסדרוק פֿון זיך אונטערגעבן דעם מוסולמענישן שאַנטאַזש . לויט דער ענגלישער צײַטונג " גאַרדיאַן " , זענען פֿאַראַן שולן אין ענגלאַנד , וואָס שליסן אויס פֿון זייערע לערן ־ ביכער פֿון היסטאָריע די חורבן ־ טעמע אין אייראָפּע " כּדי נישט צו באַליידיקן מוסולמענישע שילער , וועלכע הערן וועגן דעם אין זייערע הײַזער , קהילות און מעטשעטן גאָר אַן אַנדער ווערסיע " . דעם 17טן דעצעמבער 1991 האָט די אַלגעמיינע פֿאַרזאַמלונג פֿון דער " יו ־ ען " אַנולירט איר באַשלוס פֿון 16 יאָר פֿריִער צו דערקלערן ציוניזם ווי ראַסיזם . די דאָזיקע אַנטוויקלונגען האָבן באַאײַנפֿלוסט אויך דעם וואַטיקאַן צו רעווידירן זײַן שטעלונג בנוגע דער ייִדישער מדינה . דער קאַרדינאַל פֿון ניו ־ יאָרק , דזשאַן אָ ׳ קאַנאָר , האָט באַזוכט ישׂראל אין יאַנואַר 1992 און האָט דערקלערט , אַז דער וואַטיקאַן באַטראַכט אַ היסטאָרישע ענדערונג אין באַצוג צו מדינת ־ ישׂראל , אײַנגעשלאָסן זײַן אָפּאָזיציע - ביז דאַן - צו ישׂראלס סוּווערעניטעט איבער ירושלים . וואָס זשע קאָן געשען ווײַטער , שטעלט פּרימאַקאָוו די פֿראַגע און ענטפֿערט אויף איר אַזוי : ערשטנס , געווינט פֿון דער פּאַט ־ סיטואַציע דער " כאַמאַס " , וואָס איז כּסדר געווען קעגן דעם פֿירן פֿאַרהאַנדלונגען מיט ישׂראל . די השפּעה פֿון " כאַמאַס " וועט וואַקסן און ס ' איז נישט אויסגעשלאָסן , אַז די כאַמאַסניקעס וועלן איבערנעמען די מאַכט אויך אויפֿן מערבֿ ־ ברעג . " ווען איך וואָלט געוואָלט רעזומירן דעם קאָנגרעס אין איין פּסוק - אַ זאַך וואָס איך וואָלט נישט געוואַגט צו טאָן עפֿנטלעך - וואָלט איך געזאָגט , אַז אין באַזעל האָב איך געשאַפֿן די ייִדישע מדינה . ווען איך וואָלט דאָס געזאָגט אין דער הייך , וואָלט מען מיר געענטפֿערט מיט אַ געלעכטער . אפֿשר אין פֿינף יאָר , זיכער אין 50 יאָר אַרום , וועלן דאָס אַלע אָנערקענען " . אויב די קומענדיקע ראָבאָט - טעכנאָלאָגיעס וועלן מאָנאָפּאָליזירט ווערן דורך די רעגי ­ רונגען אָדער פֿירמעס , וועלן די ראָבאָטן קאָנען ברענגען נאָך מער גוואַלד און אומיושר ; כּדי זיי זאָלן אויסגענוצט ווערן צום גוטן , מוזן זיי זײַן אָפֿן און פֿרײַ - צוטריטלעך פֿאַר אַלעמען . ווי עס האָט געוויזן די געשיכטע פֿון קאָמפּיוטערײַ , זענען דעצענטראַליזאַציע , פֿרײַהייט און אָפֿנקייט דווקא די בעסטע " סגולות " צו שאַפֿן פֿאַרזיכערטע , ניצלעכע און קוואַליטאַטיווע טעכנאָלאָגיעס . דאָס אַלץ . איך האָב בערגעלסאָנען קיין עצות ניט געגעבן און אַוודאי און אַוודאי ניט געעצהט , און ניט געקענט עצהן , אַז ער זאָל בעטן מחילה בײַ ליטוואַקאָוון . - עס וואָלט דאָך געווען פּשוט אַן אַבסורד , אַז איך זאָל עצהן אַ קאָלעגע צו פֿאָרן זיך באַזעצן אין סאָוועט - רוסלאַנד און נאָך בעטן מחילה - פֿאַר וואָס ? פֿאַר ניט באַגאַנגענע זינד ? - ווען איך אַליין פֿאָר פֿון דעם זעלבן סאָוועט - רוסלאַנד אַוועק צוריק קיין אַמעריקע . ווען איך אַליין וויל זיך ניט באַזעצן אין סאָוועט - רוסלאַנד ? א דאנק ! וועל איך קוקן אויף יענער דערציילונג . מיינסט ס ' איז כדאי ווייטער צו גיין מיט דער דאזיקער איבערזעצונג ? וואס מיינט א גאנצער איד ? וואס פעלט אים נישט קיין הענט אדער א פוס ? דאס איז א דרויסנדיגע שלימות , א גופנית ' דיגע שלימות , אבער דער אמת ' ר שלימות דער נפשית ' דיגער שלימות דער פנימית ' דיגער שלימות , איז א גענצליכע נאנטקייט צו השי " ת . ווי דער רמח " ל זאגט , אז דער אמת ' ער שלימות פון יעדן יחיד און יחיד אן יוצא מן הכלל איז דער דביקות אין השי " ת , זיך צו באהעפטן צו השי " ת . און ווי עס שטייט דארט ווייטער , אז אויסער דעם תכלית , אלעס וואס מענטשן מיינען אז עס איז גוט , איז א נארישקייט , פאלש און א טעות . אויב ס ׳ האָט זיך אַרײַנגעגנבֿעט אין האַרץ אַ צווייפֿל צי ס ׳ איז ווירקלעך געווען אַזאַ מין פּערסאָנאַזש , קומט דער פֿילם אַליין און ברענגט אויפֿווײַזן וועגן זײַן באַשײַמפּערלעכער עקזיסטענץ דורך סצענעס פֿון פֿאָרשטעלונגען , וווּ ער האָט אָנטייל גענומען ; צווישן זיי אויך ; אין " טבֿיה דער מילכיקער " פֿון שלום ־ עליכם ; נאָר פּלוצעם , אין דער צײַט ווען די אויבן ־ דערמאָנטע בינע ־ קינסטלער האַלטן נאָך אין מיטן דערציילן וועגן אים , באַווײַזט זיך אויפֿן עקראַן אַ צײַטונג ־ אויפֿשריפֿט מיט אַזאַ טיטל : " אַ שווינדל אין נאָמען פֿון טעאַטער " - " אָנהייב 80ער יאָרן איז אויפֿגעדעקט געוואָרן אַ ריזיקע שווינדל ־ אַפֿערע " און נאָך דעם איז " דער ייִדיש ־ אַקטיאָר מיכאל קאַצאַפּ אַנטלאָפֿן פֿון לאַנד און פֿאַרשוווּנדן מיט 800 טויזנט שקל - די סומע וואָס ער האָט צונויפֿגעזאַמלט פֿון דעם בײַטראָג פֿאַר אַ פֿיקטיווער געזעלשאַפֿט , וואָס האָט זיך כּלומרשט פֿאַרנומען מיטן שאַפֿן אַ ייִדישן קונסט ־ טעאַטער " . דעם 3טן פֿעברואַר האָט די צײַטונג " ניו - יאָרק טײַמס " פֿאַרעפֿנטלעכט אויסצוגן פֿון דער שקאַלע , וועלכע עס שאַפֿט Standard & Poor ' s - די קאָמפּאַניע וועלכע שאַצט אָפּ אונטערנעמונגען און לענדער ווי אַן אָביעקט פֿון אינוועסטיציעס . אין דער שקאַלע זײַנען דאָ פֿיר גראַדאַציעס , AAA , AA , A , און BBB , וואָס באַשרײַבן פֿאַרשיידענע מדרגות פֿון אַ געשעפֿט צי אַ מדינה , אין וועכלע ס ׳ איז כּדי צו אינוועסטירן . ער איז שוין ניט דער זעלבער ים , ווי ער איז געווען מיט יאָרן צוריק . אַמאָל איז ער געווען לענגער , ברייטער און טיפֿער . איצט , אין די לעצטע יאָרן , איז ער געוואָרן אײַנגעשרומפּן , קירצער , שמאָלער און פֿלאַכער . גרויסע טיילן פֿון אים , באַזונדערס די דרומדיקע , זענען געוואָרן אויסגעטריקנט , און שטיקער פֿון די דאָזיקע טיילן זענען אײַנגעזונקען געוואָרן טיף , טיף אין דער ערד . עס האָבן זיך געשאַפֿן טיפֿע גריבער , וועלכע מען רופֿט אין עבֿרית " בולעים " ( בולאַיִם ) . אין די דאָזיקע גריבער פֿליסן אַרײַן זיסע וואַסערן וואָס צעשמעלצן די אונטערגרונט ־ בלאָקן פֿון דעם זאַלץ און גאַנצע שטרעקעס פֿון דער ערד פֿאַלן אַרונטער . אַזעלכע גריבער און אומזיכערע ערד ־ שטרעקעס געפֿינען זיך שוין ניט ווײַט פֿון אַ צאָל האָטעלן און אין דער צוקונפֿט קענען זיי אויך באַדראָען דער זיכערקייט פֿון די פֿונדאַמענטן , אויף וועלכע די דאָזיקע האָטעלן זענען געבויט . שטאָט דזשאַמפּער נעמען דיין ביסל מענטשן אַרום שטאָט מאכן זיכער איר שפּרינגען איבער די בילדינגז און מניעות . הגם די השׂגה פֿון קליינע קינדער איז , פֿאַרשטייט זיך , ווײַט פֿון משה רבינוס הויכער מדרגה , איז זייער שׂכל אויך נישט אַזוי דואַליסטיש , דווקא צוליב זייער תּמימות , און צעטיילט נישט אַזוי קלאָר צווישן דעם סוביעקט און אָביעקט . דערפֿאַר , הגם דער ראַציאָנעלער פֿאַרשטאַנד פֿון דער וועלט הייבט זיך אָן מיטן " גרויסן בית " , הייבט מען שוין אָן צו לערנען מיט זיי דעם פּסוק , וווּ עס גייט אַ רייד וועגן דער תּכלית ־ השׂגה - די גרויסע מדרגה פֿונעם " קליינעם אַלף " . מאָראַלישע אַרטיקלען , אַרטיקלען וועגן וועלט ־ געשעענישן און נאַטור ־ וויסנשאַפֿט ; אַרטיקלען , וואָס פֿלאַנצן אײַן ליבע צום פֿאָטערלאַנד , און נאָך אַנדערע אַזעלכע זאַכן , וואָס וועלן קומען אין דער ייִדישער צײַטונג , וועלן אויפֿוועקן די ייִדן פֿון זייער שלאָף , און זיי אַלע וועלן זיך באַמיִען צו באַקענען זיך מיט דעם , וואָס עס פֿאָדערט פֿון זיי די צײַט און די רעגירונג . « פוילן אין די יאָרן 1944 - 1945 | די שטאַט פון ישראל » דער 22סטער יוני ווערט אָפּגעמערקט אין רוסלאַנד , ווי דער טאָג פֿון אָנדענק און טרויער . מיט 69 יאָר צוריק זײַנען די דײַטשישע אַרמייען אַריבער די גרענעצן פֿון ראַטן ־ פֿאַרבאַנד און זיך אַ לאָז געטאָן טיף אין דער טעריטאָריע פֿונעם לאַנד . וואָס איז אינטערעסאַנט , אַז רוסלאַנד איז הײַנט דאָס איינציקע לאַנד אין אייראָפּע , וואָס דער אָנהייב פֿון דער פֿאַשיסטישער אינוואַזיע ווערט אַזוי רירנדיק אויפֿגעהאַלטן . נאָך מער , די ראָלע פֿון דער דאַטע ווערט אַלץ גרעסער מיט יעדן יאָר . נאָר איין בײַשפּיל : נאָך אין די סאָוועטישע צײַטן איז דער טאָג 22סטער יוני געווען אַ געוויינטלעכער אַרבעטס ־ טאָג ; אָבער אין דעם איצטיקן רוסלאַנד איז עס געוואָרן אַן אָפֿיציעלער נאַציאָנאַלער טרויער ־ טאָג . אַ גאָטס רחמנות איז אױף אייך - נאָר כ ' האָב ניט ! אין קאָלומביע ־ אוניווערסיטעט איז די טעג פֿאָרגעקומען אַ פּאַנעל ־ דיסקוסיע , מיטן אָנטייל פֿונעם מחבר , טימאָטי סנײַדער , וועלכער האָט ערשט נישט לאַנג אַרויסגעגעבן אַ בוך וועגן היטלערן און סטאַלינען , און ווער פֿון זיי ביידן איז געווען אַ גרעסערער מערדער , טיראַן , סאַדיסט , אַ פּסיכאָפּאַט און געליטן פֿון פּאַראַנאָיע וכ ׳ . לויט דעם מחבר קומט אויס אַז היטלער האָט איבערגעצויגן דאָס שטריקל און איבערגעשטיגן סטאַלינען . נאָך אַלעמען , סטאַלין האָט זיך אונטערגענומען אויפֿצושטעלן אַרום זיך אַ וועלט פֿון קבֿרים אויף קבֿרים , אָפֿיציעל אײַנגעשטעלט שקלאַפֿן ־ דינסט און צעטראָטן מענטשלעכע פֿרײַהייט אין די סיבירער טײַגעס , קעלטן און פֿרעסט . נישט איין גולאַג און פֿון דאָרט איז מען זעלטן אַרויס מיט גאַנצע ביינער , אָדער אויסגעגאַנגען פֿון הונגער , קרענק און שווערער שקלאַפֿן ־ אַרבעט . נישט געקוקט אויף דער זיגערישער רעדע פֿון דעם פּרעמיער אהוד אָלמערט בײַם סוף פֿון דער צװײטער לבֿנונישער מלחמה , איז שוין הײַנט פֿאַר קיינעם קיין ספֿק נישט , אַז זי איז געװען פֿון אַלע שטאַנדפּונקטן אַ שװערער דורכפֿאַל . סײַ פֿון מיליטערישן , סײַ פֿון פּאָליטישן און - אויך פֿון סאָציאַלן אַספּעקט . משה אַרענס , אַ געװעזענער זיכערהייטס - מיניסטער ( פֿון " ליכּוד " ) , האָט דאָס באַצײכנט , אין אַן אַרטיקל הײַנטיקע װאָך אין " הארץ " , װי אַ קאַטאַסטראָפֿע . הגם זיבן איז אַ קלענערע צאָל , רעפּרעזענטירט זי אַ מער פּרטימדיקן ענין - דאָס שלימות פֿון זיבן עמאָציאָנעלע אייגנשאַפֿטן . ס ׳ איז אינטערעסאַנט , אַז לויט דער הײַנטצײַטיקער פּסיכאָלאָגיע נעמען מיר אויף קלענערע צאָלן טאַקע " אין מערצאָל " , און די גרעסערע - " אין איינצאָל " . למשל , ווען מיר קוקן אויף אַ גרופּע פֿון זיבן ביימער , באַטראַכטן מיר זיי טאַקע ווי עטלעכע באַזונדערע אָביעקטן . צוואָנציק אָדער הונדערט ביימער איז שוין אָבער אַ גאַנצער וואַלד - אַ מאָנאָליטע מאַסע . אָבער וויפֿל געזעלשאַפֿטלעכע ענערגיע און צײַט מען האָט געפּטרט אויף דורכברעכן די ווענט פֿון די קאַנצעלאַריעס . אַרום מײַן וווינרעכט אין ווילנע האָבן זיך משתּדלט געווען 12 פּערזאָן ( ריכטיקער געזאָגט - פּערזענלעכקייטן ) אין ווילנע , 10 פּערזאָן אין וואַרשע , 1 פּערזאָן אין ריגע , 4 אין פּאַריז , 1 אין לאָנדאָן און איינער אין ניו - יאָרק ( נישט רעכענענדיק די גרויסע צאָל באַאַמטע אין די פֿאַרשיידענע אינסטיטוציעס ) , אויסער דעם האָבן זיך נאָך אַרײַנגעלייגט אין מײַן ענין עלף אינסטיטוציעס און אָרגאַניזאַציעס פֿון אַמעריקע , פֿראַנקרײַך און פּוילן . 3 אַקטואַל עדות פאַסאַלז : די פּלוצעמדיק אויסזען פון קאָמפּלעקס לעבן פארמען אין אַ גרויס פאַרשיידנקייַט . יעדער פון די ניו מינים דיפערז פון די פּריסידינג מינים , צווישן זיי זענען קיין קאַנעקטערז . סוף יולי איז מיר אויסגעקומען צו באַזוכן אַזערבײַדזשאַן , וווּ איך בין געקומען אין באַשטאַנד פֿון אַ ישׂראלדיקער דעלעגאַציע פֿון פֿינף מענטשן , צווישן וועלכע עס האָבן זיך געפֿונען : דער כּנסת ־ דעפּוטאַט ראָבערט אילאַטאָוו ; פּרעזידענט פֿון דער צווישן ־ פֿעלקישער אַסאָציאַציע " אַזערבײַדזשאַן ־ ישׂראל " , יוסף שאַגאַל ; דער שטעל ־ פֿאַרטרעטער פֿונעם הויפּט ־ רעדאַקטאָר פֿון דער רוסישער צײַטונג " וועסטי " , סערגיי פּאָדראַזשאַנסקי , און דער הויפּט ־ רעדאַקטאָר פֿון דער רוסישער צײַטונג " קאַווקאַזסקאַיאַ גאַזעטאַ " , יונתן מישיעוו . מיר האָבן אָנטייל גענומען אין אַ ריי אונטערנעמונגען , וועלכע זענען דורכגעפֿירט געוואָרן אין שטעטל קראַסנאַיאַ סלאָבאָדאַ , צפֿון ־ אַזערבײַדזשאַן , וווּ עס וווינען בלויז באַרג ־ ייִדן , און אין דער הויפּטשטאָט , באַקו . דער אָרגאַניזאַטאָר און ספּאָנסאָר פֿון די אונטערנעמונגען איז געווען דער צווישן ־ פֿעלקישער וווילטעטיקער פֿאָנד פֿון באַרג ־ ייִדן " סטמעגי " . דער פּרעזידענט פֿונעם פֿאָנד איז אַ באַוווּסטער רוסלענדישער ביזנעסמאַן , גערמאַן זאַכאַריאַיעוו , וועלכער שטאַמט פֿון קראַסנאַיאַ סלאָבאָדאַ , וווּ עס וווינען ביז איצט זײַנע ברידער , אויך ביזנעסמענער . די ערשטע אותיות פֿון די נעמען פֿון אַלע זעקס ברידער האָבן געשאַפֿן דאָס וואָרט " סטמעגי " : סאָלאָמאָן , טעלמאַן , מאַקסים , עדואַרד , גערמאַן , איסײַ . אָנשטאָט דעם גאַנג צו אַ שלום איז געקומען דער אָנשטעל , אַז ער גייט ווײַטער אָן . די צוויי צדדים פֿון דעם אַנגאַזשירטן דרײַעק , אַמעריקע און ישׂראל , האָבן עפֿנטלעך , אין דער זעלבער צײַט זיך מודה געווען בפֿירוש אין זייער דורכפֿאַל צו דערפֿירן צו דער באַנײַונג פֿון די דירעקטע געשפּרעכן מיט די פּאַלעסטינער צו דערגרייכן אַ גיכן הסכּם וועגן די גרונט ־ מחלוקתן צווישן די צדדים . אָבער נתניהו , וועלכער האָט זיך שוין געהאַט פֿאַרפֿליכטעט צום פּרינציפּ פֿון צוויי מדינות פֿאַר ביידע פֿעלקער , האָט די דערקלערונג וועגן דעם דורכפֿאַל אָפּגעגעבן אין אַ טאָן פֿון נצחון , און האָט נאָך דעם שטאָלצירט דערמיט , אַז ער האָט נישט געלאָזט זיך " אײַנפּעקלען " ( פֿון דעם העברעיִשן וואָרט " להתקפּל " ) פֿאַר אָבאַמאַ . דאַקעגן האָט הילאַרי קלינטאָן באַגלייט איר דערקלערונג מיט דער באַמערקונג , אַז די קאָלאָניזאַציע איז אַ בפֿירושדיקע שטרויכלונג פֿאַר דעם שלום . זי , און נאָך איר דער פּרעזידענט אָבאַמאַ , האָבן אָבער נישט אַרויפֿגעוואָרפֿן אויף קיינעם די אַחריות פֿאַר דעם דורכפֿאַל , כּדי צו קענען צוריקגיין צו דער פֿריִערדיקער שיטה פֿון די פֿאַרמיטלונגס ־ געשפּרעכן פֿון דזשאַן מיטשעל . פּראָפֿ ׳ מרים אײַזיקס פֿון מאַרילאַנדער אוניווערסיטעט האָט אויך " געשטימט " פֿאַר איציק מאַנגער . - " פֿון אַלע שרײַבער האָב איך ליב איציק מאַנגער צום בעסטן , דער עיקר , ' מדרש איציק ' , ' די מגילה ־ לידער ' און ' די וווּנדערלעכע געשיכטע פֿון שמואל אַבא אַבערוואָ ' . מע קען זיי איבערלייענען אַ הונדערט מאָל ; מע טוט לאַכן מיט טרערן . ער שרײַבט רירנדיק וועגן די אָבֿות און גן ־ עדן אין די ווערק - מע קען זיי זען , הערן און אַפֿילו שמעקן . איך האָב שטאַרק ליב ייִדישע לעגענדעס און ער ברענגט צונויף די אַלטע לעגענדעס מיט די מיזרח ־ אייראָפּעיִשע שטעטלעך . לייענט און האָט הנאה . " זיי באַשרײַבן ביראָבידזשאַן ווי אַ אמתן גן - עדן . מע דערמאָנט אַ ייִדישן טעאַטער געשאַפֿן אין די 1970ער יאָרן ( אמת , מע זאָגט ניט , אַז דער דאָזיקער טעאַטער , בראָש מיט יורי שערלינג , איז פֿאַקטיש געווען אין מאָסקווע ) . מע דערציילט וועגן דער דאַוונשול , געעפֿנט אין 2004 . מע האָט ניט פֿאַרגעסן וועגן דער ייִדישער זומער - פּראָגראַם , אָרגאַניזירט מיט אַ פּאָר יאָר צוריק דורך דעם ישׂראלדיקן אוניווערסיטעט - לעקטאָר באָריס קאָטלערמאַן . אָבער קיין צוואה האָט ניִיאַזאָוו ניט איבערגעלאָזט , און נאָך זײַן טויט האָט מען באַשלאָסן צו פֿאָלגן דעם אַלטן סאָוועטישן מינהג . דער פֿאָרזיצער פֿון דער לוויה ־ קאָמיסיע איז באַשטימט געוואָרן פֿאַרן צײַטווײַליקן פֿאַרוואַלטער פֿונעם לאַנד . ניִיאַזאָוו איז געבראַכט געוואָרן צו קבֿורה אינעם מאַוזאָליי , וואָס ער האָט באַקומען ווי אַ מתּנה פֿון דער פֿראַנצויזישער בוי ־ פֿירמע , וועלכע האָט אויפֿגעבויט דעם צענטראַלן מעטשעט אין אַשכאַבאַד . דער דאָזיקער מעטשעט האָט געקאָסט מער ווי הונדערט מיליאָן דאָלאַר און איז דער גרעסטער אין צענטראַל ־ אַזיע . דער טורקמען ־ באַשי איז באַגראָבן געוואָרן לעבן זײַן מוטער , פֿאָטער , און צוויי ברידער , וועלכע זײַנען אומגעקומען בעת דעם ערדציטערניש פֿון 1948 , וואָס האָט חרובֿ געמאַכט אַשכאַבאַד . ס ׳ איז דאָ אין דער גאַנצער ליבישער אַוואַנטורע נאָך איין זײַט - די רעוואָלטירטע ליביער ; די אַזוי גערופֿענע אָפּאָזיציע . ווער זײַנען זיי ? און וואָס טראַכטן זיי וועגן זייער מאָרגן , אויפֿן אַנדערן טאָג נאָך קאַדאַפֿיס פֿאַלן , אויב אַזוינס וועט בכלל פֿאָרקומען ? קיין שום ענטפֿער הערט מען נישט ! נישט פֿון די אייראָפּעיִשע פֿירער און נישט פֿון אַמעריקאַנער . . . אפשר ווילט איר דעם קאוויאר מיט שאמפאניער ? " פרעגט דער קעלנער . די מאַטורע ־ עקזאַמענס האָט ראָז געמאַכט אין דער רומענישער שפּראַך און דאַן האָט זי אָנגעהויבן שטודירן פֿאַרמאַקאָלאָגיע אין בוקאַרעשטער אוניווערסיטעט . אַזוי האָבן באַשלאָסן אירע עלטערן , ווײַל אירע ברידער זײַנען געווען אַדוואָקאַטן און אירע שוועסטער זײַנען געווען דאָקטוירים . ראָז האָט באַקומען איר דיפּלאָם פֿון אַן אַפּטייקערין , וואָס איז שפּעטער אויך אָנערקענט געוואָרן אין ארץ ־ ישׂראל . אין די 30ער יאָרן האָט זיך פֿאַרשטאַרקט אין רומעניע דער אַנטיסעמיטיזם , ספּעציעל אין די אוניווערסיטעטן . אין אַ קאָנקורס אויף אַ געוויסער טעמע אין ביאָכעמיע האָט ראָז באַקומען די צווייטע פּרעמיע , ווײַל די ערשטע האָט געמוזט באַקומען אַ רומענישער ססטודענט . בײַם אַרויסגיין האָט אַ גרופּע סטודענטן פֿון דער אַזוי ־ גערופֿענער " אײַזערנער גוואַרדיע " זי באַפֿאַלן און שווער צעשלאָגן . אין יאָר 1938 , נאָכן פֿאַרענדיקן די לימודים , האָט ראָז ־ פּערל באַקומען , נאָך שווערע באַמיִונגען , די שטעלע פֿון אַן אַסיסטענטין אין כעמישן פֿאַקולטעט . אָבער דער גורל האָט אַנדערש באַשטימט . דעם זעלבן טאָג זײַנען צו איר געקומען 4 סטודענטן פֿון דער " אײַזערנער גוואַרדיע " און זי געוואָרנט , אַז ביז 8 אַ זייגער אין אָוונט דאַרף זי פֿאַרלאָזן די שטאָט , ווײַל נאָך 8 אַ זייגער איז זי נישט זיכער מיטן לעבן . אויך איר פּראָפֿעסאָר האָט נישט געקענט העלפֿן און ראָז איז צוריק אַהיים געפֿאָרן קיין סיגעט . דעם 2טן אויגוסט 1972 , האָט די סאָ ­ וועטישע מאַכט פּובליקירט דעם פֿאַרלאַנג , אַז יעדער ייִד מיט הויכער בילדונג דאַרף באַצאָלן דער סאָוועטישער רעגירונג אויס ­ קויף ־ געלט צווישן 4 , 000 און 20 , 000 רובל פֿאַר דער אַרויספֿאָר ־ דערלויבעניש . פֿריידעלע האָט זיך צעלאַכט . איר געלעכטער האָט אָפּגעהילכט איבער יעדן שטאָק פֿונעם פֿליסנדיקן האָטעל . די חז ״ ל זאָגן , אַז שׂרה איז ניפֿטר געוואָרן , ווען זי איז געווויר געוואָרן , אַז איר מאַן האָט שיִער נישט געשאָכטן זייער זון , יצחק , ווי אַ קרבן . בפּשטות , האָט די בשׂורה זי שאָקירט , און געבראַכט צום טויט . אַוודאי האָט שלום ־ עליכמס פּען אויך דערפֿירט צו דעם , אַז די ווײַטערדיקע דורות , וואָס האָבן זיך געפֿוילט צו טאָן אַ ביסל פֿאָרש ־ אַרבעט , זאָלן האָבן אָנגענומען זײַן ליטעראַרישע פֿאַנטאַנזיע ווי אַן עטנאָגראַפֿישער אמת ; אַז דאָס ייִדישע לעבן אין מיזרח ־ אייראָפּע איז באַשטאַנען בלויז פֿון טבֿיהס און מנחם ־ מענדלס , און פֿאַרזען אין גאַנצן דעם פֿאַקט , אַז אַ גרויסער טייל פֿון די ייִדן אין מיזרח ־ אייראָפּע האָבן געוווינט אין שטעט פֿאַרן חורבן און געווען אַרבעטער אין פֿאַבריקן , געגלייבט און געקעמפֿט פֿאַר פֿאַרשיידענע אידעאָלאָגיעס . . . אָט האָט איר עס . אַ באַגאַבטער העב ­ רעיִשער שרײַבער , אַ נאָמען אין דער העב ­ רעיִשער ליטעראַטור , שלאָגט זיך על ־ חטא . נעמלעך אַז מיר האָבן אָנגעוווירן אַזאַ קול ­ טור ־ אוצר , וואָס האָט אונדז באַשײַנט טויזנט יאָר , און ווער איז געווען שולדיק אין דעם , זיכער סטאַלין און היטלער , ימח ־ שמם . אָבער גיי ריכט זיך - די אייגענע ? און דאָס וועלט ־ ייִדנטום האָט אַרויפֿגעקוקט צו ציון , צו ירושלים , צו דער נײַ ־ געבוירענער מדינה . זעכציק יאָר ניאַנטשעט מען זיך מיט איר . מיר ציטערן איבער איר , מיר וואַכן איבער איר ווי איבער אַ קראַנק קינד , מיר פֿאַר ­ טיי ­ דיקן זי , מיר צאַצקען זיך מיט איר , אָבער טיף אין האַרצן קענען מיר זיך נישט גלייבן אַז דער זעכציק ־ יאָריקער פּאַרשוין , דער וויס ­ קראָבעק פֿון אונדזער פֿרוכטבאַרער גע ­ שיכטע , איז אין חדר נישט געגאַנגען , האָט קיין בר ־ מיצווה נישט געפּראַוועט , האָט זיך אַנטקעגנגעשטעלט די מלמדים , האָט ווי ­ דערשפּעניקט , איז אויסגעוואַקסן קול ­ טור ­ לאָז , און עס פֿעלן אים די רודימענטן ווײַטער צו שלעפּן דעם ייִדישן קיום . דער טאַטע פֿלעגט אויך זינגען די ערשטע לידער פֿון די אַלטע אָפּערעטעס און שפּילן ווי " וווּ זײַנען מײַנע זיבן גוטע יאָר ? " " קום , ישׂראליקל אַהיים " , " גאָט און זײַן מישפּט איז גערעכט " . צווישן די מערבֿ - אייראָפּעיִשע גרויסע שטעט איז בערלין געווען אַ יוצא - מן - הכּלל [ 2 ] אויך צוליב זײַנע פֿאַרבינדונגען מיט סאָוועטן - פֿאַרבאַנד . דיפּלאָמאַטן , שרײַבער , קינסטלער , געשעפֿטלײַט און שפּיאָנען פֿלעגן רעלאַטיוו פֿרײַ קומען פֿון רוסלאַנד קיין דײַטשלאַנד . נײַע סאָוועטישע פֿילמען האָט מען געוויזן [ 3 ] אין די בערלינער קינאָס . אַ בערלינער תּושבֿ [ 4 ] האָט געהאַט אַ צוטריט צו פֿרישע סאָוועטישע צײַטשריפֿטן . די סאָציאַליסטן האָבן געהאַלטן פֿאַר נייטיק צו אַנטוויקלען די ייִדישע ליטעראַטור . מע האָט אונטערגעהאַלטן די יונגע ליטעראַרישע טאַלאַנטן , און מע האָט קולטיווירט ייִדישע לייענער . דער ציל איז געווען אויסצובילדן אַ נײַעם טיפּ אַרבעטער - ניט קיין " פּראָסטער חי - וקים " , נאָר אַ " באַוווּסטזיניקער אַרבעטער " האָט געהאַט אַ סאָציאַליסטישן בילעט אין דער צוקונפֿט . דער אופֿן פֿון רעדן איז בײַ וויזעלן אַ פּשוטער און צוטריטלעכער . ער זיצט בײַם טיש , פֿאַר אים ליגן די בייגעלעך פּאַפּיר מיטן טעקסט פֿון זײַן רעדע , און ווי ס ' האָט געזאָגט איינער פֿון די אָנטייל ־ נעמער , רעדט אלי וויזעל צום עולם , ווי אַ פֿאָטער רעדט צו זײַנע קינדער . אָדער ווי אַ ברודער ווענדט זיך צו זײַנען אַנדערע ברידער און שוועסטער . ער באַמיט זיך צו דערגרונטעווען זיך צום סאַמע אמת און זײַנע פֿאַרבאָרגענע טיפֿענישן . זײַן טאַלאַנט פֿון אַ שרײַבער און אַ פֿאָרשער גיסן זיך צונויף אין איין כּלי פֿון חכמה . געדענקט די ביבל איז די מקור פון אמת און ליבע , מאַכט און האָפן פון אייביק לעבן . אמונה אין יאָשקע המשיח און זייַן רעספּעקט פֿאַר דער תורה פון ליבע נאָר געגעבן אונדז אייביק לעבן פֿאַר פֿרייַ . רעוטערס 27 דיטרויט אַלגעמיינע מאָטאָרס קאָרפּ ( גם ) < גמ . נ > די עלעקטריש פאָרמיטל ( עוו ) האט ינוועסטיד 700 , 000 , 000 דאָללאַרס אין אָנהייב , אַפּס ענביאַ סיסטעמס צו אַנטוויקלען אַ באַטאַרייע פֿאַר קאַליפאָרניאַ . ענביאַ אויך אַסאַהי גלאַס קאָו < 5201 . ט > און אַסאַהי כעמישער < 3407 . ט > , ווענטורע פּאַרטנערס און שאַפֿן ינוועסטערז בייַ , רעד פּוינט , אַ גאַנץ 10 , 000 , 000 דאָללאַרס אויפשטיין פון פּאַנאַגעאַ ווענטורעס , דעם זאַמלונג פון 17 , 000 , 000 פאַנדינג איז געווען די דאָלאַר . ענביאַ זענען דעוועלאָפּינג טשיפּער און מער שטאַרק באַטעריז , גם , די צוקונפֿט פון טעכנאָלאָגיע ענביאַ , עוו אויך אריין אין אַ לייסאַנסינג העסקעם צו אויסצונוצן . גם , געפירט דורך ד " ר יוחנן ראָקונאַ פירנעם קאַפּיטאַל סעקטאָר , די טעכנאָלאָגיע איז פּראַמאַסינג ענביאַ , עוו קען בוסט די פאַרשפּרייטן , טריינג צו . גם האט ינוועסטיד 500 , 000 , 000 דאָללאַרס צו די מאַטע מאַכט פון וויירליס טשאַרדזשינג טעכנאָלאָגיע פריער דעם חודש 1 , גם וועט ינוועסטירן אין די עוו טעכנאָלאָגיע אָנהייב - אַפּס די צווייט מאָל דעם חודש . [ אַרטיקלען ] אַסאַהי , פאַרדינסט עסטאַמייץ ריווייזד אַרוף צו 11 מערץ 31 אַסאַהי כעמישער < 3407 . ט > האט ריווייזד פינאַנציעל 1999 נוץ דערוואַרטונג דורך רייזינג רוי מאַטעריאַל פּרייסיז פּראָדוקט מאַרקעט , " כעמישער " ימפּראָוועד אַסאַהי כעמישער < 3407 . ט > : ינטערים פאָרויסזאָגן , סעפטעמבער 10 נאַן - קאַנסאַלאַדייטאַד יקער , נעץ האַכנאָסע 7 . 0 ביליאָן יען , ריווייזד אַרויף דיווערסיפיקאַטיאָן שליסל צו געשעפט הצלחה " איך בין געגאנגען צו געווינען " : פרעזידענט פון אַסאַהי קאַסעי אַסאַהי כעמישער < 3407 . ט > : פאָרויסזאָגן קאַנסאַלאַדייטאַד ינטעראַם צייַט סעפטעמבער 10 , נעץ האַכנאָסע 23 . 0 ביליאָן יען , ריווייזד אַרויף . מולטילינגואַל פורום שטיצט דורך וובעט טראַנסלאַטאָר 4 . 2 . 3 פּאַוערד דורך וובוללעטין ווערסיע 4 . 0 . 8 דרוקרעכט © 2011 וובוללעטין סאָלוטיאָנס , ינק . . אַלע רעכט רעזערווירט . סעאָ דורך וובסעאָ 3 . 5 . 2 שפּאַלטן : vBHELP . pl - פויליש וובוללעטין סופּפּאָרט שטיצן : ווילו עקסטרע טאַבס דורך וובוללעטין היספּאַנאָ « אַימינג - שפיל מאָדע | אַוופּ - שפיל מאָדע » - נישט באַשערט געווען צו טאַנצן אויף דײַן חתונה . . . דאָס פֿײַערן ט ״ ו בשבֿט אין שטעטל אין מיטן פֿון דעם קאַלטן , פֿראָסטיקן ווינטער , האָט אין אונדזערע הערצער אַרײַנגעבראַכט אַ ליבלעכע וואַרעמקייט . אין אונדזערע קינדערשע געדאַנקען האָבן מיר זיך אַריבערגעטראָגן אַהין , אין דעם ווײַטן , אויסגעחלומטן לאַנד , וווּ עס בליִען שוין אין דעם פֿרילינג פֿון ארץ ־ ישׂראל די פֿײַגנביימער , די אַקאַציע ־ ביימער און די באָקסער ־ ביימער . . . געפינען אַלע פֿעדעם סטאַרטעד דורך מיגהטימיקע [ ווייַזן אלע סטאַטיסטיקס ] אזוי וואָס איר זאָל טאַקע קוקן פֿאַר ווען איר ווילן צו קויפן אַ האָסטינג פּעקל . געזונט , די מערסט וויכטיק זאַך אַז איר זאָל קוקן פֿאַר איז ווי פיל קפּו באַניץ זיי זענען פּערמיטינג אויף שערד האָסטינג . פילע האָסץ דאָנט דערציילן איר אַז אָבער עס ריינדזשיז פון 1 - 8 % און צו געפֿינען דעם איר דאַרפֿן צו לייענען זייער טערמינען און באדינגונגען זייער גראד . פֿון די אַלע דערמאָנטע תּנאָים , איז " כאַמאַס " קוים גרייט אויסצופֿירן נאָר איין תּנאי : מסכּים זײַן מיט אַלע אָפּמאַכן , וואָס זײַנען ביז אַהער אָנגענומען געוואָרן ; אויב אַוודאי עס וועט אויפֿגעשטעלט ווערן אַזאַ מין רעגירונג פֿון נאַציאָנאַלן אַחדות . וואָס שייך די אַנדערע פּונקטן , באַזונדערס , מכּוח דער אָנערקענונג פֿון מדינת ־ ישׂראל , טאָר עס נישט אַרויסגעבראַכט ווערן אויף דער שפּיץ צונג ! מײַן טיר איז קיין מאָל ניט פֿאַרשפּאַרט , און איינער אויפֿן צווייטן וואַרט , די טיר איז אָפֿן - קום אַרײַן , און ביידע וועלן גליקלעך זײַן . צי קאָן מען לאָזן אָן בירגערשאַפֿט אַ געבוירענעם אין מדינת ־ ישׂראל , אויב ער איז אַ בלוט ־ שׂונא פֿון ישׂראל און אירע בירגער ? אַ פֿראַגע , וואָס נאָך 60 יאָר ישׂראלדיקער מלוכהשאַפֿט , ווערט אַלץ שאַרפֿער און שאַרפֿער . דער ענטפֿער אויף דער דאָזיקער פֿראַגע איז פֿאַרבונדן מיט דער עקזיסטענץ פֿון מדינת ־ ישׂראל אין די ווײַטערדיקע 60 יאָר . איך און דובֿ ־ בער אין ירושלים , ערגעץ אויפֿן 17טן שטאָק , אויב נישט נאָך העכער . עס איז ניט קיין סוד , אַז די אַזוי ־ גע ­ רופֿענע " ירידה " פֿון ישׂראל , בפֿרט די יונגע לײַט , וועלכע זײַנען געקומען קיין מדינת ־ ישׂראל מיט דער גרויסער רוסישער עליה פֿון די סוף ־ 1980ער - אָנהייב 1990ער יאָרן און דערנאָך , צוליב פֿאַרשידענע סיבות , זיך אומגעקערט אין זייער אַלטער היים , אָדער באַזעצט אין אַנדערע לענדער , באַטרעפֿט זייער צאָל צענדליקער טויזנט נפֿשות . אין פּרט פֿון קולטור איז די דאָזיקע " ירידה " גאָר אַ קאָמפּליצירטער און אינ ­ טערע ­ סאַנטער פֿענאָמען . אַ היפּשע צאָל אַזעלכע " יורדים " האָבן זיך באַזעצט אין מאָסקווע און פּעטערבורג און שפּילן איצט אַ פּראָמינענטע ראָלע אין דער רוסישער עקאָנאָמיע און קולטור . אין תּוך גענומען , זײַנען די ציוניסטישע באַגריפֿן פֿון " עליה " און " ירידה " מער ניט רעלעוואַנט פֿאַר דעם דאָזיקן מין מענטשן . ס ' רובֿ פֿון זיי האָבן צוויי פּאַספּאָרטן און לעבן אין - אָדער צווישן - צוויי וועלטן . עס איז ניט קיין צופֿאַל , וואָס רוסלאַנד און ישׂראל האָבן בדעה אין גאַנצן אָפּצושאַפֿן די וויזעס פֿאַר קורצע באַזוכן פֿאַר זייערע בירגער . בערל בראָדער האָט אויך געשאַפֿן לידער וועגן געשעענישן , ווי דאָס ליד " דער קאָמעט ־ שטערן " , אַ סאַטירע אויף די שטערנזעער וואָס האָבן פֿאָרויסגעזאָגט ( אַרום 1850 ) , אַז די וועלט גייט אונטער : די חסידישע רביים דערקלערן , אַז דער פּאַראַלעל צווישן דעם מענטש און דעם גאַנג פֿון דער צײַט גייט נאָך ווײַטער . די טעג פֿונעם יאָר ווערן פֿאַררעכנט ווי די לעבעדיקע " אבֿרים " , וואָס באַלעבן די צײַט און פֿאַרוואַנדלען זי פֿון אַ מעכאַנישן פּראָצעס אין אַ חידושדיקער דערפֿאַרונג . אין פֿאַרשיידענע ספֿרים ווערן געבראַכט עטלעכע אַלטערנאַטיווע סיסטעמען פֿון אַסאָציאַציעס צווישן די טיילן פֿונעם מענטשלעכן גוף און די ייִדישע יום ־ טובֿים , אויב מע קוקט פֿון פֿאַרשיידענע פּערספּעקטיוון . חנה - רחל האָט שטאַרק געליטן נאָכן פֿריִיִקן טויט פֿון איר מאַמען . בײַ 12 יאָר האָט זי זיך פֿאַרליבט אין אַ ייִנגל פֿון אַ פּשוטער משפּחה . ווען דאָס מיידל איז אויפֿ ­ געוואַקסן , האָט איר טאַטע , אַ פֿאַרמעג ­ לעכער טשערנאָבילער חסיד , מסכּים געווען זיי משדך צו זײַן . לויטן חסידישן מינהג , טאָרן זיך חתן - כּלה נישט זען ביז דער חתונה . חנה - רחל איז אַרײַנגעפֿאַלן אין אַ טיפֿער מרה - שחורה פֿונעם חשק צו איר באַליבטן ; זי האָט אָנגעהויבן פֿאַרברענגען גאַנצע טעג בײַ איר מאַמעס קבֿר . איינמאָל האָט חנה - רחל געחלשט אויפֿן בית - עולם ; ווען זי האָט זיך אויפֿגעכאַפּט , האָט זי דערפֿילט , אַז פֿונעם הימל איז אין איר אַרײַן אַ נײַע נשמה . הײַנט אין דײַטשלאַנד לעבן 3 מיליאָן מוסולמענער ; אין פֿראַנקרײַך 6 מיליאָן ; אין ענגלאַנד 1 . 6 מיליאָן און אין האָלאַנד 1 מיליאָן . אַלזאָ , אייראָפּע האָט געמאַכט אַ " געוואַלדיקן מיסחר " - אויסגעטוישט די זעקס מיליאָן ( אומגעבראַכטע ) ייִדן אויף 13 מיליאָן מוסולמענער . און איצט קאָנען מיר זיך ווידער אומקערן צום אייראָפּעיִשן באַריכט . - זינט פֿאַראַיאָרן חנוכּה . מיר זײַנען געווען אויף אַן אונטערנעמונג , ווײַל זיי האָבן סערווירט לאַטקעס . און ווייסט דאָך ווי איך האָב ליב געפּרעגלטע לאַטקעס אין שמאַלץ . בעת דער פּאָליטישער זייגער אין פּעטערבורג , בערלין און ווין איז געלאָפֿן זייער גיך צו דער לעצטער שעה פֿונעם אַלטן רעזשים , האָבן די שטעט און שטעטלעך געלעבט פּאַמעלעך , אינעם ריטעם פֿון די נאַטור ־ סעזאָנען און רעליגיעזע יום ־ טובֿים . עס איז מערקווירדיק , אַז די ייִדישע היסטאָריקער , וועמענס פֿאָרשונגען דינען ווי דער יסוד פֿון פּאָלאָנסקיס אַלגעמיינער געשיכטע , האָבן זיך אַזוי ווייניק אָפּגעגעבן מיטן טאָג - טעגלעכן ייִדישן לעבן פֿאַר דער ערשטער וועלט ־ מלחמה . ווי פּאָלאָנסקי באַמערקט , פֿאַרמאָגן מיר ניט עד ־ היום קיין געהעריקע היסטאָרישע שטודיען פֿונעם ייִדישן שטעטל אינעם 19טן יאָרהונדערט , ענלעך צו די פֿאָרשונגען פֿון גרשון הונדערט און משה ראָסמאַן וועגן אַפּט און מעזשביזש אינעם 18טן יאָרהונדערט . אַן ענלעך בילד פֿון די לייענער - אינטערעסן אַנטפּלעקן אויך אַנדערע מאַטעריאַלן וועגן די סאָוועטיש - ייִדישע ביבליאָטעקן . די דאָזיקע סטאַטיסטיק איז געווען , פֿאַרשטייט זיך , אַ קאָפּווייטיק פֿאַר די קאָמוניסטישע מנהיגים . איין קלייניקייט - דער פּראָלעטאַרישער אַוואַנגאַרד וויל ניט לייענען די סאָוועטישע מחברים , אָבער זאָגט זיך ניט אָפּ פֿון די ייִדישע קלאַסיקער און אויסלענדישע מחברים , אַרײַנגערעכנט אַשן און זינגערן , די שרײַבער פֿון דער אַנטיסאָוועטישער צײַטונג " פֿאָרווערטס " . די סטאַטיסטיק ווײַזט אויך , פֿאַר וואָס מע האָט געזונגען " מה - יפֿית " פֿאַר דוד בערגעלסאָן און אים געהאַלטן פֿאַר אַ סאָוועטישן , כאָטש ער איז ניט געווען קיין בירגער פֿון סאָוועטן - פֿאַרבאַנד . עס ווײַזט אויך , ווי רעלאַטיוו ליבעראַל איז געווען אין די 1920ער יאָרן דער סאָוועטישער קאָנטראָל פֿון דער אַרײַנגעבראַכטער ייִדישער ליטעראַטור . אויב איך זאל פרעגן , וואָס קראָם האט איר קלייַבן אַרויף דעם אָביעקטיוו פון ? ווי מען גיט אונדז איבער פֿון זיכערע קוואַלן , האָט זיך שוין ניט איין מאָל געטראָפֿן , אַז מען האָט פֿאַרגעסן אַ ייִדן צו געבן זײַן קוויטל - נו , פֿרעגט שוין ניט , וואָס עס האָט זיך אָפּגעטאָן אין אַזעלכע פֿאַלן ! דער גאַנצער הימל איז געגאַנגען כאָדאָראָם . די הימלישע בוכהאַלטערס האָבן אָנגעהויבן נאָכצוזוכן , נאָכצופֿאָרשן , ביז זיי האָבן אַנטדעקט דעם טעות - ווײַל צוליב אַן איין ־ און ־ איינציקן קוויטל האָבן זיי ניט געקאָנט באַלאַנסירן דעם בודזשעט פֿון די ייִדן , און דער אייבערשטער איז זייער און זייער ברוגז פֿאַר אַזעלכע זאַכן . די פֿראַגע , וואָס פֿאַרנעמט די הײַנטיקע פּאָליטישע אַנאַליטיקער , איז אַן אַלטע ׃ ווי ווײַט קאָן אַ מערבֿדיקע רעגירונג גיין אין איר קאַמף קעגן אַנדערע לענדער , ניט דערקעלערנדיק אַן אָפֿיציעלע מלחמה ? דאָ שפּילט אַ ראָלע דער היסטאָרישער פּרעצעדענט . אויב אין 1918 האָט די בריטישע רעגירונג טאַקע יאָ געהאַט בדעה צו באַזײַטיקן לענינען בסוד , קאָן מען ניט אויסשליסן אויך הײַנט , אַז מען האָט טאַקע בדעה אומצוברענגען קאַדאַפֿי ? דער אַלטער חשד האָט לעצטנס באַקומען אַ נײַע ראַיה . דער באַקאַנטער ענגלישער היסטאָריקער פֿון רוסלאַנד , ראָבערט סערוויס , האָט אַנטדעקט אַ דאָקומענט , וואָס וואַרפֿט אַ נײַע שײַן אויף דער אַלטער מעשׂה . - אויף דער צוויי הונדערט און דרײַסיקסטער גאַס און בראָדוויי איז פֿאַראַן אַ סאָבוויי מיט אַ ליפֿט . נעם איך די באַן , פֿאָר אַראָפּ אין שטאָט מיט אַלע מײַנע מאַנאַטקעס און שמאַטעס מיט וועלכע איך טראָג זיך אַרום . און נאָך דעם ווי איך באַקום די אײַנשפּריצונג ; ווי נאָר איך קום אַ ביסל צו זיך , נעם איך די באַן צוריק און קום אַהער אין פּאַרק . איך לעב אויף " גרין סטעמפּס " ( געלט פֿון דער שטאָט פֿאַר נויטבאַדערפֿטיקטע ) צוויי הונדערט דאָלאַר אַ חודש , און איך קום אויס . פעטרוס פראַנק גראַפיק דיזיין נייטקלאַב ווילליאַמס סאָנאָמאַ וואַלד באַגאָט ריטאָרט זיס 038 גאַבבאַנאַ וויעססאָ ינווייראַנמענאַלי פרייַנדלעך ילעקטריקאַל אַקסעסעריז ינלענדיש דעסינגער באַגאַזלענען סטעול ווייערד מאַגאַזין גיאָרגיאָ אַמאַני סאַנדראַ טאַררועללאַ טיג כסימע ינהאַביטאַט באָוינג פאָטאָ ינלענדיש פּלאַן פּראָדוקץ פּלאַן פאַרמעסט טעקסטשערז האַמצאָע זשאַליוזן & שאַדעס יסאַבעל לאָפּעז מעלאַניע קאָדדינגטאָן קלוב פאַרלאַנג שטראַל קאָווער פלאַך ינלענדיש גאַרנעט הילל קאָליר נייטקלאַב פּלאַן סטאַפפאַן סטרינדבערג דעקאָר8 הויפּט מיניסטער סוגע נאַאָטאָ " אָפּענינג פון העיסעי " ווייַזן אַ ווילינגנאַס צו אָנטייל נעמען אין פּאַסיפיק פּאַרטנערשיפּ אַגרעעמענט ווי די ( טפּפּ ) קעגן די קאָונטי פעדעריישאַן פון יאַ ( טשערמאַן יטינאָ סאַוואַ ) איז 24 אין די שטאָט פון מיטאָ " טפּפּ שטעלן קעגן אַטענדינג אַ נויטפאַל פאַרזאַמלונג " קיאָ היראַקו , " טפּפּ איר אָנטייל נעמען אין די ניגאָושייישאַנז , אַז די באַשערט ייַנבראָך פון דער קהילה . פאַרבינדן לעגאַמרע אַנאַקסעפּטאַבאַל " און אנגענומען אַ ספעציעלע האַכלאָטע . די וועניו , די פּריפעקטשעראַל פֿאַרזאַמלונג וואַלן אין דעצעמבער 2004 יאַ פאליטישע אָרגאַניזאַציעס , און איז געווען אַטענדאַד דורך 14 מענטשן פון די פּריפעקטשעראַל פֿאַרזאַמלונג איז געווען עלעקטעד זימין רעקאַמענדיד דורך די קאַונטי דעמאָקראַטיק פארטיי פּריפעקטשעראַל פֿאַרזאַמלונג רעגירונג איז געווען ניט אַפֿילו געבעטן איין מענטש צו פאָקוס זימין יאַ קער געווארן קלירער אַז שטעלונג . מער ווי 350 מענטשן אַטענדאַד די מיטינג אַגריקולטורע באאמטע . סאַוואַ יטינאָ דער פּרעזידענט " טפּפּ זאָל הייבט , און האַנדלען אַ ערנסט קלאַפּ צו פאַרקלענערן די סומע פון לאַנדווירטשאַפטלעך פּראָדוקציע פון וועגן ¥ 150 , 000 , 000 , 000 פּראָווינץ . איך אַדאַמאַנטלי קעגן " צו פארשטארקן דעם געפיל פון קריזיס " ( קאַן ) און הערן צו היגע קולות האָבן צו זאָגן , אַז זאל האָבן אַן אויג צו דערגרייכן דעם " היגע רעגירונג און קריטיקירט די יקספּאַנשאַן . דער סעקרעטאַר גענעראַל פון די פּריפעקטשעראַל פּרק זימין פּאָסטאַמענט אויף ביכאַף פון די געסט , אויך טשערמאַן פון די פּריפעקטשעראַל פֿאַרזאַמלונג אַגריקולטוראַל האַנאַשי מאַמאָרו " א פּסאַק רעגירונג האט פּראָמאָטעד דעם וויסן פון דעם פעלד פון אַגריקולטורע , און דיפּלאָראַבאַל , " לויט צו ווענוז מינסיוטאָו קריטיק סעראַונדאַד דורך אַ האַרט . מיטינג פּרעפעקטורע אַגריקולטורע , פאָראַסטרי , כייַע כאַזבאַנדרי , די פישערי פּאַרטיסאַפּאַנץ אין יעדער פּאָסטן אויף דער אנדערער מיינונג טפּפּ . דער פאַרבאַנד פּרעזידענט אָאָצוקי יאָשימיצו יאַ מיטאָ " ( טפּפּ צו העכערן ) אָבער אלא דער געשעפט קהל אינטערעסן , אַלאַוינג דער צעשטערונג פון אַגריקולטורע פֿאַר אַ ביסל אַרויספירן ינדאַסטריז קענען ניט , " ער האט געזאגט . נאך קאַמפּלישאַן , דער טשערמאַן סאַוואַ יטינאָ רעפּאָרטערס " מיר וועט האָבן צו אַרבעטן מיט די פֿאַראייניקטע ליבעראַל דעמאָקראַץ אויך שטימען צו פאַרבאַנד מיטגלידער . דיסטאַנסינג און דעמאָקראַטיש , " ער האט געזאגט . יאַ געזאגט אַז די צוקונפֿט " טפּפּ מיטלען פּריפעקטשעראַל הויפּטקוואַרטיר " איז געגרינדעט אין דער אָרגאַניזאַציע , 20 , 000 , 000 מענטשן אין דער פּראָווינץ , עס פּלאַנז צו סוף 4 טפּפּ פּאָליטיק קעגן קאַמפּיינינג קלייַבן סיגנאַטשערז . אויך באַטראַכטן האלטן אַ גרויס אָפּאָזיציע מיטינג . טפּפּ איבער דעם ענין לעצטע נאוועמבער , יאַ דיטיריערייטינג שייכות צווישן די צוויי אָפּאָזיציע פאַקשאַנז אַז אויסגעדרייט אין אַ דעמאָקראַטיש שטימען אויף אַ פּעטיציע פיילד קעגן די קאָונטי קאָונסיל . יאַ פאליטישע אָרגאַניזאַציעס " " איז דער אויבערשטער הויז וואַלן לעצטע זומער , אָבער איז געווען ווייזונג די שטעלונג פון די שטיצן גאָפּל און רעקאַמאַנדיישאַנז צו ביידע פּאַרטיעס און דער דעמאָקראַטיק ליבעראַל וואַלן פּריפעקטשעראַל פֿאַרזאַמלונג איז ניט אַפֿילו איין רעקאָמענדאַציע פון קאַנאַדיץ פֿאַר דער דעמאָקראַטיק ווייַטער צווישן קעלט אַז . [ אָאָקובאָ יאָויטי ; מאָרגנזון , יאנואר 25 [ אַרטיקלען ] רעגולער סעסיע : קאַן , שטייַער פּאָליטיק רייד רופט פֿאַר רעדט טפּפּ פּלאַן פּאָליטיק ויסזאָגונג : פּראַמאָוטינג טפּפּ - אונדז עפּאַ ויסמייַדן קריטיק טפּפּ : די פאראייניגטע שטאַטן טערמאַנייטאַד די פאראייניגטע שטאַטן רעדט " אַימעד בייַ הויך מדרגה " שייעך - שאַפאַלד קאַבינעט קאַן : טפּפּ געשעפט פירער דערוואַרטן אָנטייל און העכערונג טפּפּ : דער ערשטער רעדט אין יאַפּאַן פֿאַר די יו . עס . צו אָנטייל נעמען אין בריפינג . צי די פּיעסע קען מען אָנרופֿן אַ מיסטישע קאָמעדיע , איז אַ קשיא אויף אַ מעשׂה . מיט איין וואָרט , ס ׳ איז באַשעוויס ־ זינגערס סענסאַציאָנעלער נאָמען " זינד , " און די מענטשהייט איז ביזן הײַנטיקן טאָג באַצויבערט מיט דער טעמע . די פּיעסע איז צוגענגלעך און איך מיין , אַז מ ׳ דאַרף זי אויסטײַטשן אויף אַמאָליקע אָדער , בעסער געזאָגט , אויף הײַנטיקע באַגריפֿן פֿון פֿרומקייט . איך גלייב נישט , אַז עס קומט פֿון באַשעוויסעס האַנט . עס גיט צו קאָלאָריט צו דער פּיעסע . עס קען זײַן , אַז דער בחור שנײַדט זיך אויף אַ טעאַטראַל . מיר ווינטשן אים ער זאָל מצליח זײַן אין זײַן באַרוף . E ) די חשבון פֿאַר קפּפּ וועט טוישן ווי געזונט ( דערווייַל די לאָואַסט 7 יאָרן פון פאַרדינסט זענען איבערגעהיפּערט פון דער חשבון ) . אונטער די פארגעלייגט ענדערונגען , די לאָואַסט 8 יאר וועט זיין איבערגעהיפּערט אַזוי אַז די בענעפיץ זענען נישט ווייד אַראָפּ דורך נידעריק ערנינג יאָרן . זייער אַ סך גראַדויִר ־ סטודענטן באַווײַזן נישט אַפֿילו צו ענדיקן די פּראָגראַם . איינער שרײַבט מיר : " איך האָב אַ סך , צו פֿיל זייער קלוגע חבֿרים , וואָס האָבן אָנגעהויבן אַ דאָקטאָראַט ־ פּראָגראַם , ווײַל ׳ עס האָט דעמאָלט אויסגעזען ווי אַ גוטער געדאַנק ׳ , אָבער הײַנט איז געבליבן אויף זייערע רעזומעען ׳ אַלץ אַחוץ דעם דאָקטאָראַט ׳ " . פּאַוערד דורך קוויטל און לינק מאַנאַגער ווערסיע 4 . 0 . 006 דרוקרעכט © 2009 וואָלפשעאַד סאָלוטיאָנס . אַלע רעכט רעזערווירט . איבערזעצונג צו אנדערע שפּראַכן דאַנק צו ווב ענטערפּרייז טראַנסלאַטאָר 4 . 2 . 2 פּאַוערד דורך וובוללעטין ווערסיע 4 . 0 . 3 דרוקרעכט © 2011 וובוללעטין סאָלוטיאָנס , ינק . אלע רעכט רעזערווירט . דיזיינד און דעוועלאָפּעד דורך vBskin . Net מאַנשאַפֿט די אידעע פֿונעם " קאָסמישן ליפֿט " האָט צום ערשטן מאָל אַרויסגעזאָגט דער פֿאָטער פֿון קאָסמאָנאָטיק , דער רוסישער וויסנשאַפֿטלער קאָנסטאַנטין ציאָלקאָווסקי , נאָך מיט 112 יאָר צוריק . ציאָלקאָווסקי האָט אויסגעאַרבעט אַ סך יסודותדיקע אידעען , וואָס זענען רעאַליזירט געוואָרן אין די הײַנ ­ טיקע קאָסמישע אַפּאַראַטן - למשל , די פֿיל ־ שטאַפּלדיקע קאָנסטרוקציע פֿון ראַקעטן . דעם 17טן סעפּטעמבער האָט מען אין רוסלאַנד אָפּגעמערקט דעם 150סטן יוביליי פֿון ציאָלקאָווסקיס געבורט . פאַרשידענע לענדער אָדער אומות האָבן פאַרשידענע קעראַנסיז . But not Continue reading ווייערד מאַגאַזין טיג זשאַליוזן & שאַדעס ינלענדיש פּלאַן פּראָדוקץ דעקאָר8 טעקסטשערז פעטרוס פראַנק באַגאַזלענען סטעול סטאַפפאַן סטרינדבערג פלאַך ינלענדיש ווילליאַמס סאָנאָמאַ וויעססאָ כסימע יסאַבעל לאָפּעז קאָליר מעלאַניע קאָדדינגטאָן זיס 038 גאַבבאַנאַ נייטקלאַב גאַרנעט הילל ינלענדיש דעסינגער סאַנדראַ טאַררועללאַ ריטאָרט פאַרלאַנג נייטקלאַב פּלאַן גיאָרגיאָ אַמאַני באָוינג וואַלד באַגאָט ינהאַביטאַט ילעקטריקאַל אַקסעסעריז האַמצאָע פאָטאָ ינווייראַנמענאַלי פרייַנדלעך פּלאַן פאַרמעסט שטראַל קאָווער גראַפיק דיזיין קלוב מע מעג מיינען , אַז ווען דאָ זאָל שטיין אַ גענעראַל , אָדער אַפֿילו דער פּרעזידענט פֿון לאַנד גופֿא , וואָלט ער ניט פֿאַרמאָגט אַזאַ אומבאַגרענעצטע מאַכט , ווי מומע פּאַשע האָט . דאַנק דיר גאָט , זי האַנדלט יושרדיק . די גערעכטיקייט האָט געזיגט און די קראַנקע פֿרוי איז שוין אינעווייניק . איך זע מײַן ייִדישן שכן אין דער פֿרי און יעדן אויפֿדערנאַכט ווען ער שפּאַצירט מיט זײַן ווײַס , קוטשעראַוון הינטל . ביידע האָבן זיי איין און דעם זעלביקן פּאַמעלעכן , וואַקלענדיקן גאַנג . אין שניי און אין שטורעם , אין שלאַקסרעגן און אין אַ זוניקן טאָג . ביידע גייען זיי שפּאַצירן ווי די וועלט וואָלט זיי מכבד געווען מיט אַ נײַעם פֿרימאָרגן און אַ ניכטערן אָוונט . איך פֿלעג אים זאָגן גוט ־ מאָרגן . ער ווידער , פֿלעגט זיך נישט וויסנדיק מאַכן , און ווען ער האָט שוין יאָ אָפּגעענטפֿערט אויף מײַן באַגריסונג , איז עס געווען ווען ער האָט נישט געהאַט צו וועמען צו רעדן . ווי נאָר אַ צווייטער שכן האָט זיך באַוויזן אויף דער ליכטיקער שײַן , אַזוי האָט ער זיך אויסגעדרייט מיט דער פּלייצע צו מיר און מיך פֿאַרוואַנדלט אין וואַנטפּאַפּיר . באנוצערס וואס זענען איצט אין די פארום : Bing [ Bot ] , ShimyPollak און 2 געסט אַזאַ געפֿערלעכע מיסיע האָט זיך ניט געקענט לאַנג ציִען . בעת איינעם אַזאַ געשפּרעך , האָט אַ דײַטשישער אָפֿיציר אויך מיט דער הילף פֿון אַ הילכער אויסגעשריִען : דעם 5טן אויגוסט 1934 , ערבֿ דעם צוזאַמענפֿאָר , האָט זיך צונויפֿגעקליבן אַ קאָנפֿערענץ פֿון ייִדישע שרײַבער . זיי האָבן באַשלאָסן , אַז די סאָוועטיש - ייִדישע ליטעראַטור איז געוואָרן די ערשטע און , דערווײַל , די איינציקע אין דער גאָרער וועלט פֿון ייִדיש ־ ליטעראַרישער שאַפֿונג , וואָס האָט זיך אין גאַנצן באַפֿרײַט פֿון דער " ייִדישער פֿראַגע " . דערמיט האָט מען געוואָלט אונטערשטרײַכן דעם אינטערנאַציאָנאַלן כאַראַקטער פֿון דער סאָוועטיש - ייִדישער ליטעראַרישער פּראָדוקציע . אָט אַזאַ דעמאַגאָגיע וועט ווערן אַ נאָרמע ביז די סוף 1980ער יאָרן . די שרײַבער וועלן , נעבעך , מוזן זיך סטאַרען אָפּצושוואַכן די ייִדישקייט פֿון זייערע ווערק , דורך אַרײַנמישן אינטערנאַציאָנאַלע מאָטיוון . ס ׳ איז וויכטיק געווען , למשל , אָפּצוהיטן אַ באַלאַנס פֿון גוטע און שלעכטע העלדן . האָסט אַ שלעכטן רוס , ווײַז אויך אַ שלעכטן ייִד . און די ווערטלעך וועגן גאָט מישן זיך אַרײַן סײַ ערנסטע , סײַ אָפּלאַכערישע אויסדרוקן : דער מצבֿ פֿון ייִדיש אין דער ייִדישער מדינה איז אַ פּאַראַדאָקסאַלער . פֿון איין זײַט , לעבן דאָרט ביז הײַנט פֿיל טויזנטער אַלטע ייִדן פֿון דער שארית ־ הפּליטה ( די וואָס האָבן איבערגעלעבט דעם חורבן ) , פֿון פּוילן , רוסלאַנד און רומעניע , וואָס קענען גוט ייִדיש - אַ סך מער ווי אין אַמעריקע , דאַכט זיך . ס ' איז דאָרטן נאָך דאָ מיט וועמען צו שמועסן , בשעת אַן אַמעריקאַנער ייִד קען הײַנט , געוויינטלעך , רעדן ייִדיש בלויז מיט זיך אַליין . פֿון דער צווייטער זײַט , איז די ישׂראלדיקע יוגנט געוואָרן שפּראַכלעך כּמעט אין גאַנצן " אַסימילירט " - אַפֿילו צווישן די חרדים רעדט בלויז אַ קליינער טייל נאָך אַלץ אויף מאַמע ־ לשון . נאָר אין ישׂראל קען מען באַגעגענען חסידישע ייִנגלעך מיט שוואַרצע קאַפּעלעך און לאַנגע פּאות , וואָס , אַז דו זאָגסט זיי אַ ייִדיש וואָרט , קוקן זיי דיך אָן מיט גרויסע אויגן און פֿאַרשטייען ווי די וואַנט . " איך האָב נישט קיין ווײַב , איך האָב אַ קינד " - האָט חיים גראַדע אָפֿט באַשריבן די סיטואַציע אין זײַן שטוב . אַפּריל 2010 וואָלט ער געוואָרן 100 יאָר אַלט , איז געקומען די צײַט איצט , אַז קיין קעגנשטעל פֿון זײַן אַלמנה איז מער נישטאָ , נאָך אַ מאָל אַ טראַכט טאָן וועגן זײַן ליטעראַרישן עזבֿון . איך בין 82 יאָר אַלט . לעצטנס , האָב איך פֿאַרלוירן מײַן מאַן , מיט וועמען איך האָב צוזאַמענגעלעבט 63 יאָר . איך ווייס נישט , וואָס צו טאָן מיט זיך . איך בין געזונט און איך האָב נאָך אַ קלאָרן קאָפּ , ברוך ־ השם . אָבער לויט מיר , וואָלט דאָס לעבן געווען גרינגער אָן אים . יעדער זאָגט מיר , אַז איך דאַרף זיך פֿאַרנעמען מיט זאַכן , וואָס פֿאַראינטערעסירן מיך . אָבער מײַן צרה איז , וואָס איך האָב נישט קיין אינטערעסן . איך געדענק אַפֿילו נישט , ווער איך בין געווען , איידער איך האָב זיך באַקענט מיט שאולן . ער איז געווען אַלץ פֿאַר מיר און איך ווייס נישט , ווער איך בין אָן אים . אַבי געזונט . סקאַנדאַלן וועלן אונדז נישט פֿעלן . דערווײַל לאָמיר האָבן אַ געזונטן און פֿריילעכן פּסח . ר ' פֿײַערשטיין איז דער מחבר פֿון זיבן ביכער און העכער ווי איין הונדערט אַרטיקלען וועגן ייִדישער רעליגיעזער געשיכטע און ליטעראַטור . " ווער ביסטו ? " - האָט ער געפֿרעגט מיך שטיל , צורירנדיק זיך מיט אַ פֿינגער צו מײַנע זײַדענע , העלע לאָקן . סקימאַרק האט פּלוצלינג אויסגעדריקט זייַן יבערראַשן פּאָזיציע אין דער אינטערנאַציאָנאַלער , איצט אין באַנקראָט יאַפּאַן איירליינס ( דזשאַל ) פּילאָט און ויסגעדינט פלי באַגלייטער ( CA ) האט אַנאַונסט פּלאַנז צו ניצן בעערעך 470 מענטשן . די פירמע איז זייער גרויס פּאַסאַזשיר ערקראַפט , " אַירבוס אַ380 ערקראַפט , " סקעדזשולד צו אַרייַן די אינטערנאציאנאלע , די " זייַן געצווונגען צו ענדערן געשעפט מאָדעלס " און אנדערע קאַנסערנז אַז אויך נערוועז אַז די ופמערקזאַמקייַט איז פאָוקיסט אויף גיך יקספּאַנשאַן מאַרשרוט . פּילאָט קאַבינע קאָמאַנדע קענען זייַן " קימאַט דאַבאַלד " לויט צו וואָס איז געווען אַנאַונסט אויף יאנואר 12 , 2010 סקימאַרק ברייקדאַון אַדאַפּט דער פּילאָט ( קאַפּיטאַן , קודם אָפיציר ) , וועגן 120 מענטשן , 50 מאַקאַניקס , וועגן 100 פלי באדינער . סקימאַרק איירליינס אין באַזונדער , " פילע מענטשן אַדאַפּט אַ " אויף אייביק , אָבער צו טאָג האט ניט צוגעשטעלט אַזאַ , CA פֿאַר די אַדאַפּשאַן פון פּלאַנז צו יווענטשאַוואַלי גאַנץ וועגן 300 דורך 2013 . לויט צו אַ באַריכט אַרויסגעגעבן דורך די סעקוריטיעס סקימאַרק , 10 מער בייַ די עק פון די פּילאָט אַרייַנגערעכנט 142 פאַראַנערז וואס האָבן שוין סעקאַנאַד פון אנדערע קאָמפּאַניעס , CA האט 393 מענטשן . אזוי צו רעדן , אויך אַ CA פּילאָט " כּמעט טאָפּל " וועלכע פאָרעם עס . איז הינטער דעם , אָבער פּאָזיציע אין אינטערנאַציאָנאַלער רוץ אַז די פירמע אַנאַונסט אויף אויגוסט 11 . וועלט ' ס לאַרדזשאַסט אַ380 ערקראַפט מיט אַ העכסטן פון זעקס ינטראָודוסט , יימינג צו קומען אין צפֿון אמעריקאנער און אייראפעישע רוץ אין דעם יאָר 14 ויסקוק . צויאָשי מאַסו געזאגט צו זייַן שטרענג טערמינען פון פּערסאַנעל פֿאַר דעם צוועק . אבער , דעם " שורה געשפּרייט " איז , עטלעכע קריטיקס פונט אויס די סכנה . איינער , אָבער פינאַנציעל . די פירמע ' ס פאַרדינסט פאָרויסזאָגן , פארקויפונג פון 565 , 000 , 000 , 000 ¥ אין פינאַנציעל 1999 , אַ 55000000000 ¥ אין נעץ נוץ , אַ380 פּרייַז פון אַ אַפּאַראַט פון וועגן 280 , 000 , 000 , 000 ¥ . ¥ 168 , 000 , 000 , 000 וועט דאַרפֿן צו רעכענען און פּשוט , וועט דאַרפן ניו באַראָוינג און באַנק קאַפּיטאַל . איך טאָן ניט ווי וועגן דעם מאַרק , אַנאַונסט אויף נאוועמבער 9 , די טאָג נאָך די פירמע רעקאָרדירט די לאָואַסט פּרייַז די לאַגער . דער צווייטער איז , אַז זיי פּנים אַ הויפּט איבערשטעלן אין געשעפט מאָדעל . אין אַלגעמיין , אַזאַ ווי ערליין סקימאַרק איירליינס ( לקק ) איז " צו פֿאַרקלענערן ופהאַלטונג קאָס אויף די מאָדעלס וואָס נוצן ווייניקער , הייבן מער געלט צו פליען אַ קליין פלאַך קורץ - קייט רוץ , " די מיינסטרים געשעפט מאָדעל . סקימאַרק צו , טריינג צו פליען די באָעינג 737 - 800 ערקראַפט בייַ דעם בינע ( 177 סיץ ) , אָבער בלויז . אבער , עס איז געווען אַנאַונסט די הקדמה פון די אַ380 דעם צייַט , די סטאַנדאַרט 525 סיץ אין די סיטינג קאַנפיגיעריישאַן פון 853 עקאנאמיע סאָרט בלויז " אַ ריז פּאַסאַזשיר פלאַך , " ער . די דורכשניטלעך יערלעך האַכנאָסע פון 803 , 000 , 000 ¥ סוקאַימאַקופּאַיראָטטאָ אויך , די סקימאַרק פלייץ אַז פלו צו סאָול און גוואַם , אָבער אַזאַ אַ שפּור רעקאָרד פלו לאַנג - שלעפּן פלייץ זענען ניט סקעדזשולד . דעריבער , נאָר דעם גרויס מאַשין , צי דער ערשטער לאַנג - שלעפּן רוץ ווערן נוצלעך נאָך , אָבער מסופק האָבן געווען ארלנגעווארפן . דערצו , באָעינג און אַירבוס ערקראַפט און אויך ווי צו פליען פֿאַר זייער פאַרשידענע אופֿן פון ופהאַלטונג , טראַינינג דאַרף צו אָנהייבן אין נאַטור . אזוי , די ריזיקירן פון זייַענדיק אויס קאָס . אבער , ניט בלויז סקימאַרק אינטערנאַציאָנאַלער , זענען אויך ארבעטן צו יקספּאַנד דינער פלייץ . למשל , אין 1999 בייַ נאַריטאַ ערפּאָרט , געדינט דורך אַ ניו הויפט אַעראָפּאָרט , איז סקעדזשולד צו עפענען רוץ צווישן קאָבע ערפּאָרט און ניו טשיטאָסע אַירפּאָרט . דאס " דזשאַל גרופּע ריטייערמאַנט " אין די אַדאַפּשאַן פון אַ באָעינג 737 - 800 קען זייַן אנגענומען דורך קוואַלאַפייד פּערסאַנעל איז בילכער ערקראַפט פּילאָט . די באַשרייַבונג פון סקימאַרק געזאגט , אין טערמינען פון טנאָים און באַהאַנדלונג וואָס ניצט פּרעפערענטשאַל דזשאַל גראַדזשוייץ , ער האט געזאגט . דזשאַל אין די געצאָלט אַ נייַ אָנהייב אין יאנואר 1999 אין דעם 12 , 000 , 000 ¥ געצאָלט פּיילאַץ , CA וועט זייַן סאַבסטאַנשאַלי רידוסט צו ¥ 4 , 200 , 000 , אָבער לויט צו די פינאַנציעל באַריכט פון סקימאַרק ס פריער , דורכשניטלעך האַכנאָסע פון דער פּילאָט אין 7000 ¥ 803 , CA איז געווען 90 , 000 , 363 ¥ . דזשאַל צו " בלייַבן " איז אַז איר ביינדל , עטלעכע אַספּעקץ וואָס קענען טייַנען גוט באַהאַנדלונג . אבער , דזשאַל פּילאָט פֿאַר וועגן 110 מענטשן אין די וואַלאַנטערי פרי ריטייערמאַנט מינערן טאַרגאַץ , CA און די נויט פון וועגן 90 מענטשן געווענדט , זיי נאָר פאַרלענגערן די טערמין ביז דעצעמבער 9 , רעקרויטינג . איך האַלטן ווארטן פֿאַר די לייאָפס לייקלי צו זייַן געצווונגען אויס פון מענטשן צו קלייַבן צי צו ענדערן דזשאָבס אנגעברייט פֿאַר אַ טראָפּן אין געצאָלט . [ אַרטיקלען ] דזשאַל ס ריאָרגאַנאַזיישאַן פּלאַן באוויליקט לייאָפס " אין די קי ן סטעלט " : 2010 / 11 / 30 אַסאַהי , " קאַנאַמע צויאָשי ריטייערמאַנט " איך פילן אנטשולדיגט פֿאַר אַזאַ אַ דזשאַל פּילאָט אָנגעקלאָגט פון : 2010 / 10 / 18 האַנעדאַ איז " עכט אינטערנאַציאָנאַלער " פלייץ צו סאַן פֿראַנסיסקאָ צוריק 32 יאר : 2010 / 10 / 30 דזשאַל צו צעטרעטן נאַקאַ נאַקאַ איז אַ סיבה : 2010 / 11 / 17 פשוט לייענען דרוקקער " ענינים " קענען ניט זייַן אַטשיווד : 2010 / 12 / 02 . עס זיינען דאָ עטליכע אופֿנים אָנצוקומען צו די פֿאַרבינדונגען צו דעם אַרטיקל , און דאָס הייסט אַז עס זיינען דאָ עטליכע מעגליכע וועגן דורך וועלכע איר זענט דאָ אָנגגעקומען . עס איז ניט נויטיק אײַער בראַוזער זאָל פֿול שטיצן די IDN כדי אָנצוקומען צו דער זייט , אָדער כדי איר זאלט קענען אָנטיילנעמען . צום בײַשפּיל , איר קענט אויספּרוּוון אײַער אײַגענע אַרבעטס סביבה מיט די פֿאַרבינדונגען דאָ ווײַטער ; זיי פֿירן אַלע צוריק צו דער דאָזיקער זײַט . אַן אַנדערע מעגליכע פּראָבע איז אַרײַנשרײַבן אָדער קאָפּירן און קלעבן דעם IDN דירעקט צו דער אַדרעס שורה פֿון אײַער בראַוזער . דאָס וועט אײַך פֿירן צו דער זײַט נאָר אויב אײַער בראַוזער האָט פֿולע שטיצע פֿאַר IDN . בעת דעם חורבן , וואָס האָט אוועקגעריסן אַ דריטל פֿונעם ייִדישן פֿאָלק , איז פֿאָרגעַקומען אַזאַ רישעות , אַז דער מענטשלעכער מוח קען דאָס קוים באַגרײַפֿן . נישט געקוקט דערויף , מוזן מיר קוקן טיף אין תהום , ווײַל דער חובֿ פֿון זכּרון טראָגט בײַ אונדז אַ ביבלישן אָנזאָג : " זכור את אשר עשה לך עמלק " . הײַנט זײַנען ביידע ראָמאַנען אינטערעסאַנט - קודם ־ כּל - פֿונעם היסטאָרישן שטאַנדפּונקט - ווי ברייטע , הגם ניט זייער טיפֿע , עפּישע באַשרײַבונגען פֿונעם ייִדישן לעבן אין בערלין צווישן די וועלט ־ מלחמות . ניט ווייניקער אינטערעסאַנט , כאָטש אפֿשר ניט אַזוי בולט , איז דער אינעווייניקער אידעיִשער וויכּוח צווישן צוויי באַרימטע ייִדישע ראָמאַניסטן . עס איז קלאָר , אַז שרײַבנדיק זײַן ראָמאַן האָט י . י . זינגער בדעה געהאַט אַנטקעגנצושטעלן זײַן היסטאָרישע וויזיע דער פֿילאָסאָפֿישער קאָנצעפּציע פֿון שלום אַש . לאַקער , מיר טאַקע געלערנט צו געניסן מעקסיקאַן עסנוואַרג . מיר טענד ניט צו טאָן די טאַקאָו בעריטאָו טיפּיש זאַך ווי מיין ווייַב האט עטלעכע ינטייק ישוז ווי געזונט . אויב איר ביין אַרויף אויף עס , עס איז אַ ברייט וועריעטי פון רעסיפּיעס פאַראַנען און ווי רופּערט שפּיציק אויס זיי זענען נישט קורץ פון טאַם . רובֿ זענען שיין גרינג צו שטעלן צוזאַמען אין שטוב אָבער אפילו עסן אויס מיר געניסן טאָסטאַדאַס רובֿ יעדער ווו אָן קעז , סמעטענע און בינז . איך יוזשאַלי שפּיץ זיי מיט אַ טאָן פון פּיקאָ דע גאַלאָו אָדער דער רעסטאָראַן ס עקוויוואַלענט . איר זאל זאָרגן צו באַקומען אַ ביסל דרייסט און פּרובירן טשעוויסע . דעם איז אַ ונקאָאָקעד פיש געהאַקט און מאַרינאַדעד אין לייַם זאַפט ( לימענע אַרבעט אויך ) און מיט אַ פּיקאָ דע גאַלאָו מישן . מיין ווערייישאַן איז צו שטעלן עטלעכע דעל מאַנטי שרימפּ קאָקטייל סאָוס צו ייַננעצן די מישן און עס מוסיף אַ קליין פערד רעטעך אָנצוהערעניש . פילע טשעוויסע ווערייישאַנז . אין די קאַריבביאַן זיי אפילו נוצן קאַנטש . א ווייַס פיש ווי אַ באַס אַרבעט בעסטער . איך ויסמייַדן ייליק פיש ווי מאַקקרעל אָדער טונפיש פֿאַר דעם עטלעכע טאָן נוצן עס . פילע פילע ווערייישאַנז . עטלעכע זענען טרוקן און געדינט ווי אַ טונקען . עטלעכע אַ גאַרניש , עטלעכע אין אַ שיסל און עסן מיט אַ לעפל און עטלעכע ווי אַ קאַלט זופּ מיט מער פליסיק . די סעוויטשע רעסיפּע דיפּאָו - Cevicherecipe . org סעאַרעד טונפיש ( אַ לאַ סושי נוסח ) איז אויך גוט מיט מעקס נוסח פודז אָדער אויף / אין אַ טאָסטאַדאַ . מעקסיקאַנס עסן אַ פּלאַץ פון פיש אַרום די קאָוס . פאַרשילטן , די קעלט זופּ רימיינדיד מיר פון גאַספּאַטשאָ / גאַזפּאַטשאָ ( Spanish / פונקט אזוי אמעריקאנער ) . איך ליבע דעם . עס ס אַ קאַלט וועגע זופּ געמאכט אין אַ בלענדער . פילע ווערייישאַנז און עס קענען זיין מילד צו געווירציק ווי עס סוץ איר . טאַקע דיפפעראַנט און איך וואָלט רעקאָמענדירן עס צו . טאַקע גרויס אין דעם וואַרעם זומער חדשים . עטלעכע רעסטראַנץ האָבן פרוכט גאַנץ ווי וועגע אָדער אַ קאָמבאָ ווערייישאַן . איך בעסער די וועגע . גאַזפּאַטשאָ - וויקיפעדיע , די פֿרייַ ענציקלאָפּעדיע זינט זי קענען ניט פירן ביר אַ רויט ווייַן זאל זיין אַן אָפּציע . זיי אַלע האָבן נאַטירלעך און צוגעלייגט סאַלפייץ ווי אַ פּרעסעוואַטיווע כאָטש . אַז ברענגען אַרויף פאַרבייַסן . האט זי געפרוווט פלאַן ( יי קאַסטערד ) . מערסטנס יי און מילכיקערייַ . איר קענען Google אַז . ווי אַ טייל פֿונעם ייִדיש ־ אויפֿלעב , קומט איצטער פֿאָר די " ייִדישיאַדע " . די טוריסטן ־ אַגענץ " סענטשורי 21 " , וואָס פֿירט אַדורך די אונטערנעמונג , ספּעציאַליזירט זיך שוין 15 יאָר מיט אַזעלכע פּראָדוקציעס . יעדעס יאָר קומען זיך צונויף טויזנטער מענטשן , כּדי אָנטייל צו נעמען אין דער מאַראָקיאַדע , פּערסיאַדע , רוסיאַדע , טריפּאָליאַדע און ענלעכע געמיינדעס . די הײַיאָריקע " ייִדישיאַדע " איז די ערשטע פּראָדוקציע פֿאַר די ייִדיש ־ רעדער . אָבער עס ווערט שוין צוגעגרייט דער קומענדיקער צוזאַמענטרעף , און אַ פּורים ־ שפּיל ווערט געמאָלדן אויף מאַרץ 2011 . די פֿאָרשטייערין פֿון דער אַגענץ , שרון לחמני , זאָגט אַז די " ייִדישיאַדע " איז אַנדערש פֿון די אַנדערע פּראָדוקציעס , צוליבן עלטער פֿון די אָנטיילנעמער און דער פֿאָדערונג , אַז דאָס עסן זאָל נישט זײַן שאַרף . אין עסזאַל זענען נישט דערלאַנגט געוואָרן געפֿילטע פֿיש אָדער קלאָפּס , אָבער דאָך האָט מען אָפּגעהיט די אַשכּנזישע אַטמאָספֿער . פֿונדעסטוועגן , ווען די ייִדיש ־ רעדנדיקע פֿירן אַ טאָג ־ טעגלעכן שמועס , גייען זיי אַריבער אויף עבֿרית . מ ׳ איז שוין פּשוט אָפּגעוווינט צו רעדן ייִדיש וועגן טאָג ־ טעגלעכע זאַכן . באנוצערס וואס זענען איצט אין די פארום : Bing [ Bot ] , ShimyPollak , פעדער און 4 געסט די הײַנטיקע רוסלענדישע רעגירונג האָט געביטן די גראָדליניקע אַנטי ־ ישׂראלדיקע פּאָליטיק , געפֿירט פֿונעם געוועזענעם ראַטן ־ פֿאַרבאַנד . רוסלאַנד זוכט אַלץ מער צו פֿאַרשפּרייטן איר פּאָליטיק אויפֿן מיטעלן מיזרח , אויסנוצנדיק אירע אַלטע פֿאַרבינדונגען מיט די אַראַבישע לענדער , און די שוואַכע אומגעלומפּערטע טריט פֿון דער איצטיקער אַמעריקאַנער אַדמיניסטראַציע . יעווגעני פּרימאַקאָוו זאָגט עס נישט אָפֿן , אָבער אין זײַנע פֿאָרשלאָגן זײַנען דאָ אויף דעם קלאָרע אָנווײַזונגען . דאָוטשע מאַלפּע אַסטראָנאַווט באַקומען דעם מאַלפּע אַרויף אין די לופט אין דעם מאָדנע בקיעס שפּיל . קלייַבן און דאַדזש שטאָפּן . נאָמען סערווירער : סערווירער יפּ : נומער פון סלאָץ : 20 סערווירער טיפּע : נס + סטים פריענדליפירע : אַוועק פורום : סערקורע : פאַרלאָזלעך אַדמינס שעה ופּטימע : 24 / 7 אָרט : פוילן שפּעלטל : באַוואָרעניש . מיר זענען קוקן פֿאַר אַ יקספּיריאַנסט אַדמיניסטראַציע ! נאָמען סערווירער : סערווירער יפּ : נומער פון סלאָץ : 16 סערווירער טיפּע : נס + סטים פריענדליפירע : אויף פורום : סערקורע : פאַרלאָזלעך אַדמינס שעה ופּטימע : 24 / 7 אָרט : פוילן שפּעלטל : באַוואָרעניש . מיר זענען קוקן פֿאַר אַ יקספּיריאַנסט אַדמיניסטראַציע ! נאָמען סערווירער : סערווירער יפּ : נומער פון סלאָץ : 20 סערווירער טיפּע : נס + סטים פריענדליפירע : אַוועק פורום : סערקורע : פאַרלאָזלעך אַדמינס שעה ופּטימע : 24 / 7 אָרט : פוילן שפּעלטל : באַוואָרעניש . מיר זענען קוקן פֿאַר אַ יקספּיריאַנסט אַדמיניסטראַציע ! נאָמען סערווירער : סערווירער יפּ : נומער פון סלאָץ : 20 סערווירער טיפּע : נס + סטים פריענדליפירע : אַוועק פורום : סערקורע : פאַרלאָזלעך אַדמינס שעה ופּטימע : 24 / 7 אָרט : פוילן שפּעלטל : באַוואָרעניש . מיר זענען קוקן פֿאַר אַ יקספּיריאַנסט אַדמיניסטראַציע ! נאָמען סערווירער : סערווירער יפּ : נומער פון סלאָץ : 16 סערווירער טיפּע : נס + סטים פריענדליפירע : אַוועק פורום : סערקורע : פאַרלאָזלעך אַדמינס שעה ופּטימע : 24 / 7 אָרט : פוילן שפּעלטל : באַוואָרעניש . מיר זענען קוקן פֿאַר אַ יקספּיריאַנסט אַדמיניסטראַציע ! נאָמען סערווירער : סערווירער יפּ : נומער פון סלאָץ : 16 סערווירער טיפּע : נס + סטים פריענדליפירע : אַוועק פורום : סערקורע : פאַרלאָזלעך אַדמינס שעה ופּטימע : 24 / 7 אָרט : פוילן שפּעלטל : באַוואָרעניש . מיר זענען קוקן פֿאַר אַ יקספּיריאַנסט אַדמיניסטראַציע ! נאָמען סערווירער : סערווירער יפּ : נומער פון סלאָץ : 16 סערווירער טיפּע : נס + סטים פריענדליפירע : אַוועק פורום : סערקורע : פאַרלאָזלעך אַדמינס שעה ופּטימע : 24 / 7 אָרט : פוילן שפּעלטל : באַוואָרעניש . מיר זענען קוקן פֿאַר אַ יקספּיריאַנסט אַדמיניסטראַציע ! " איך האָב אַ שטערנטיכעלע - האָט איינע זיך באַרימט - די נאציאנאלביבליאטעק ליגט אינעם פארק הומלעגארדען אין צענטראלער שטאקהאלם . די ביבליאטעק איז אפן פאר עפנטלעכגייט . ווער איז מער ווי 18 יאר אלט און קען זיך לעגיטימירן קען באשטעלן מאטעריאל פון די זאמלונגען . עס איז פאראנ באזאנדערע כללאללים פאר פארשוינען וועלכע וווינען נישט אין שוועדן אדער האבן נישט קיין שוועדישן פערסאןנומער . Today we will talk about how to do that specifically for טעזיס טעמע . טעזיס טעמע האט גאַט האָאָקס אין פּלאַץ פֿאַר קאַסטאַמייזינג יעדער ביסל פון טעמע . קיין קוסטאָמיזאַטיאָן קענען געטאן ווערן דורך נאָר עדיטינג צוויי טעקעס ניימלי קוסטאָמ_פונקטיאָנס . פפּ און קוסטאָמ . קסס . קודם מיר וועלן זען ווי צו טאָן וואָס ניצן קוסטאָמ_פונקטיאָנס . פפּ . איר דאַרפֿן צו נאָר צוגעבן די ווייַטערדיקע קאָד צו דיין קוסטאָמ_פונקטיאָנס . פפּ . אָפּעראַציע סיכאָק ראַטעווען אַלע די מענטשן אין די וואַסער צו פאַרענדיקן יעדער מדרגה ! האָט רבי שמעון בר יוחאי געזאָגט צו זײַן זון אליעזר : גייט די מיסאַדווענטורעס פון יונג ראַמאָנאַ קווימבי גראַדע סקולער פון בעווערלי קלעאַרי ס פאָלקס קינדער ס בוך סעריע . איז מצרים אַ סך מער דעמאָקראַטיש ווי קובאַ ? צי סאַודי אַראַביע ? ווער רעדט שוין וועגן טורקמעניסטאַן ; אָדער וועגן כינע , וווּ די קאָמוניסטישע פּאַרטיי לאָזט ניט אַרויס די לייצעס פֿון אירע הענט . און אין פֿאַרגלײַך מיט צפֿון - קאָרעע קען פֿידעל קאַסטראָס רעזשים דינען ווי אַ שײַנענדיקער מוסטער פֿון אַ יושרדיקער מאָדערנער געזעלשאַפֿט . אַלע מעשׂיות פֿון דער תּורה קומען פֿאָר , אינעם גײַסטיקן זין , אין דער מענטשלעכער נשמה . משה רבינוס פֿיזישער געבוירן - טאָג פֿאַלט צונויף מיט זײַן יאָרצײַט , און איז פֿאַרבונדן מיט זײַן גײַסטיקן " ווידערגעבורט " אין דער גאַנצער וועלט . אַ גײַסטיקער מענטש שטרעבט צומאָל זיך אַרויסצורײַסן פֿון עולם - הזה , זיך אויפֿצוהייבן העכער ווי די גשמיותדיקע חכמות , כּדי אַראָפּצוברענגען אין דער וועלט אַ נײַע השׂגה . דאָס זעלביקע " רײַסעניש " , וואָס ציט דעם מענטש אַרויס פֿון גשמיות , דינט ווי אַ קוואַל פֿון גײַסטיקער באַנײַונג אין דער וועלט . והשיב : דער ענין וואָס ער איז ניטאָ דערהערט דאָס ניט די פלייש . הגוף לכשנזדכך דערהערט ער אַז דער עיקר איז אלקות , אָבער ער בלייבט במציאות של בשר , ואדרבה הוא חי מזה . איך האָב ליב אַרויפֿצושטעלן נײַע לידער און איבערזעצונגען אויף מײַן בלאָג , נאָר כ ' האָב נאָך מער ליב צו שאַפֿן די נייטיקע לייענער ־ און שטיצערשאַפֿט וואָס ס ' איז נייטיק פֿאַר מײַן פּאָעזיע ־ ביכל . איז : ביזן טערמין פֿאַר מײַן קיקסטאַרטער ־ פּראָיעקט וועט איר קענען לייענען מײַנע נײַע לידער נאָר דאָרט . באַטייליקן זיך קען מען בײַ וואָסער ניט איז ניוואָ , אַפֿילו איין דאָלער . גמר ־ טובֿ ! אמתע חסידים פֿלעגן אַפֿילו נישט גיין הערן קיין ליטווישן מגיד , ווײַל " וווּ אַ ליטוואַק , דאָרט ברענט דאָס גיהנום " . אָבער פּראָסטע פּוילישע ייִדן האָבן געלעקט די פֿינגער פֿון די ליטווישע מגידים . אמת , אַז אַ ליטוואַק איז אַ צלם - קאָפּ , אָבער זאָגן קאָן ער , אַ מויל האָט ער , אַז ער מעג נאָר פֿאַרברענט ווערן ! דער לעבן פון דיין געשעפט ווענדט , ניט בלויז אויף איר , אָבער אויך אויף דיין געשעפט פּעראַפאַנייליאַ . פונקט ווי די פייגל , איר ווילן צו פליען פון ערטער צו ערטער אָן וויקאַנינג אייער זוכן פֿאַר פּראָודאַקטיוויטי . און פּונקט ווי בעת אַ ליבע אינטערעס , איר שטענדיק געחלומט פון אַ פעריטייל סאָף . די צוויי צווילינג ־ ברידער האָבן אָנגעהויבן זיך קריגן צווישן זיך נאָך אין זייער מאַמעס בויך , צוליב זייערע קעגנזעצלעכע פּערזענלעכקייטן . די חז ״ ל זאָגן , אַז נאָך פֿאַרן געבורט האָט עשׂו זיך געצויגן צו עבֿודה זרה , און יעקבֿ - צו קדושה . יעקבֿ האָט געהאַט אַ כאַראַקטער פֿון אַ שטילן היימישן תּלמיד ־ חכם , און עשׂו איז געווען בטבֿע אַ ווילדער מענטש . טאָ , שיקט אַרײַן די אַדאָפּטיר ־ פּאַפּירן וואָס גיכער , עס זאָל מקוים ווערן אײַער חלום צו ווערן אַ טאַטע . אין אַ גוטער שעה ! ווען מיר נעמען זיך רעדן וועגן " נאַציאָ ­ נאַליזם " טוען מיר פּונקט דאָס זעלביקע ווי ס ' האָבן געטאָן אונדזערע פֿאָרגייער ( קאַרל דויטש , פֿלאָריאַן זנאַניעצקי , אלי קאַדורי , מיראָסלאַוו הראָף און אַנדערע פֿאָרשער , אַגבֿ , ס ' רובֿ פֿון זיי ייִדן וועלכע זענען לכתּחילה געקומען פֿון דער עסטרײַך ־ אונ ­ גאַרישער מאָנאַרכיע ) און דערפֿאַר ( ? ) זע ­ נען מיר אַזוי גרייט צו באַטראַכטן צענטראַל ־ און מיזרח ־ אייראָפּע ווי דער מקור פֿון אונדזערע טעאָריעס , באַווײַזן און אויספֿירן וועגן נאַציאָנאַליזם . נאַציאָנאַליזם גע ­ פֿינט מען שוין אין אַלע וועלט ־ טיילן , ווי ס ' איז באמת קלאָר געוואָרן ערשט , ווען די פֿריִערדיקע אַפֿריקאַנער קאָלאָניעס האָבן זיך באַפֿרײַט פֿון דער אייראָפּעיִשער קאָלאָ ­ ניאַלער הערשאַפֿט ( בעת די 60ער יאָרן און נאָכן פֿונאַנדערפֿאַל פֿונעם סאָוועטן ־ פֿאַר ­ באַנד ) . איך מעג זיך אפֿשר דערלויבן אַ ביסעלע צו באַרימען , וואָס אין מײַן ערשטן בוך וועגן נאַציאָנאַליזם ( Language and Nationalism , 1962 ) בין איך אָט דעם טעות ניט באַגאַנגען און געזוכט און געפֿונען דעם צד ־ השווה צווישן דעם מיזרח און דעם מערבֿ , וואָס שייך דעם גאַנצן ענין און דער ראָלע , וואָס לשון שפּילט , ווען אַזוי פֿיל אַנדערע שטאַרקע כּוחות קומען זיך דערמיט צוזאַמען . דער נס פֿון פּורים איז געשען , ווען די ייִדן האָבן זיך געפֿונען אינעם סאַמע פֿינצטערניש פֿון גלות - בגשמיות און ברוחניות . דער נאָמען פֿון אסתּר איז פֿאַרבונדן מיטן וואָרט " הסתּר " , " אויסבאַהאַלטונג " . ווי עס שטייט אין דער פּרשה " וילך " , וווּ עס ווערט איבערגעציילט די קללות , וואָס וועלן אָנטרעפֿן די ייִדן , אויב זיי זענען נישט מקיים די מיצוות : " ואנכי הסתּר אַסתּיר פּני ביום ההוא " - " און איך וועל אויסבאַהאַלטן מײַן פּנים אין יענעם טאָג " ; ווען דער מלך אַחשוורוש האָט גוטגעהייסן המנס פּלאַן אויסצוהרגענען אַלע ייִדן , האָט זיך געדאַכט , אַז דער אייבערשטער האָט , כּבֿיכול , אָפּגעקערט זײַן " פּנים " פֿונעם ייִדישן פֿאָלק . ווען דזשעק זײַדענבערג האָט דעם חודש באַזוכט די " פֿאָרווערטס " ־ אויסשטעלונג אינעם " מוזיי פֿון דער שטאָט ניו ־ יאָרק " , האָט ער נישט געוווּסט , אַז עס וואַרט דאָרט אויף אים אַ סורפּריז : אויפֿן בילד פֿון די באַרימטע ייִדישע אַטלעטן איז געווען אַ פֿאָטאָגראַפֿיע , וואָס ער האָט דערקענט פֿון זײַן משפּחה ־ אַלבאָם . אַ בילד פֿון זײַן ברודער , האַראָלד זײַדענבערג , אַן אַמאָליקער שפּילער פֿאַר דער אַמעריקאַנער פֿוטבאָל ־ מאַנשאַפֿט פֿון קאָרנעל ־ אוניווערסיטעט , האָט מען געדרוקט אין אונדזער קונסט ־ בײַלאַגע אין 1952 . עס שאַפֿט זיך אַ פּאַראַדאָקסאַלער אײַנדרוק , אַז דער פּוילישער ייִדישער וויסנשאַפֿט העלפֿט דער ניט - ייִדישער באַשטאַנד פֿון אירע געלערנטע . דעם פֿענאָמען קען מען פֿאַרגלײַכן מיט דעם , וואָס מע זעט גאַנץ אָפֿט אין ישׂראל : אַ ייִד קומט מיט אַ ניט - ייִדישער פֿרוי . עס גייט די צײַט , און ער לערנט כּמעט ניט קיין העברעיִש , ווײַל . . . ער איז דאָך סײַ - ווי אַ ייִד , בעת זײַן ווײַב האָט ניט די דאָזיקע גאווה און הייבט אָן רעדן העברעיִש ווי אַ וואַסער . קיין חוצפּה פֿון " איך בין דאָך סײַ - ווי אַ ייִד " זעט מען אויך ניט אין דער פּוילישער וויסנשאַפֿט . אמת , דאָס זעלבע באַמערקט מען אויך צווישן די יונגע געלערנטע אין רוסלאַנד און אַנדערע מיזרח - אייראָפּעיִשע לענדער . מע זאָל ניט זען פֿון שטאָט דאָס זאַלץ ? אין דער ייִדישער מדינה האָט מען אויף זײַן נאָמען אָנגערופֿן גאַסן פֿון שטעט און שטעטלעך : " רחובֿ ביאַליק " , " קרית ביאַליק " , " שׂדרות ביאַליק " א ״ אַ . זײַן בילד פֿיגורירט אויף פּאָסט ־ מאַרקעס און געלט ־ באַנקנאָטן , עס זענען עטאַבלירט געוואָרן פֿאַרשיידענע ליטעראַטור ־ פּרײַזן אויף זײַן נאָמען אאַז ״ וו . וועבער אלס נייעס - רעדאקטאר אין די 60ער יארן אין דער זעצעריי מיט א דרוקער אין אלטן בנין ' פארווערטס ' אויף מזרח - בראדוועי « 1 . 71 ראָאָטקיטרעוועאַלער געצייַג צו דיטעקט בייזע סאָפטווער | סאַפעסיסטעם 2006 פּראָגראַם פֿאַר דער באַשיצונג פון פּערזענלעך דאַטע » לויט דער נעאָ - קאָנסערוואַטיווער לאָ ­ גיק קומט אויס , אַז די ביאַלאָסטאָקער העלדן האָבן אָפּגעגעבן זייערע לעבנס צוליב דער " פֿאַראינערלעכטער שׂינאה " צום אייגענעם פֿאָלק . עס פֿרעגט זיך דע ­ מאָלט אַ קשיא : פֿאַרוואָס האָבן זיך אַ סך האָרעפּאַשניקעס פֿון אַנדערע פֿעלקער , אַרײַנגערעכנט די רוסן , אויך באַטייליקט אין דער רעוואָלוציאָנערער טעטיקייט ? מחמת דעם אַכזריותדיקן אומיושר אינעם צאַרישן רוסלאַנד , אָדער אויך צוליב זייער " זעלבסט - שׂינאה " , " אינערלעכער רוסאָפֿאָביע " און אַנדערע מעטאַפֿיזישע מאַנקאָליעס ? ווי פילע פון איר זאלט האָבן באמערקט אַז אונדזער בלאָגס און פאָרומס זענען כאָוסטיד אויף האָסטגאַטאָר וועב האָסטינג . מיר ליבע הג פֿאַר פארשידענע סיבות און די פאָרשטעלונג & ופּטימע האט געווארן גרויס זינט מיר סוויטשט צו האָסטגאַטאָר . מיר האָבן גערעדט וועגן עטלעכע פון די סיבות אויף אונדזער אנדערע בלאָג . האט אַ קוק אויף אים אויב איר זענט אינטערעסירט אין געוואוסט די סיבות אויף וואָס מיר רעקאָמענדירן עס צו יעדער פרייַנד . פּונקט אַזוי ווי דער צוזאַמענשטעל פֿון דער באַפֿעלקערונג אין לאַנד וואָס באַשטייט פֿון פֿאַרשיידענע עדות , שבֿטים און עטנישע גרופּעס , אַזוי איז אויך פֿאַרשיידן דער סאָציאַל ־ עקאָנאָמישער מצבֿ פֿון יעדער איינער פֿון זייערע משפּחות . כמים קרים על נפש עיפה , מיר ברויכען נאך אַגרעסיווקייט איז אַ סימן - מובֿהק פֿונעם איצטיקן רוסלאַנד . די פּאָליטיקער גרויסן זיך אַפֿילו מיטן איבער ­ נעמען בירושה די מיליטאַנטישקייט פֿון דער רוסלענדישער אימפּעריע און פֿון דעם סאָוועטן - פֿאַרבאַנד . מע מאַכט אַ וועזן פֿון יעדן נצחון אין ספּאָרט און קולטור , כּדי אונטערוואַרעמען די נאַציאָנאַליסטישע געפֿילן פֿונעם פֿאָלק . מע האָט געוווּנען אין דעם וועלט - טשעמפּיאָנאַט אין האָקי ( צום ערשטן מאָל אין משך פֿון די לעצטע 15 יאָר ) - אַ יום - טובֿ ! די פּעטערבורגער פֿוטבאָל - קאָמאַנדע " זעניט " האָט געוווּנען אַ וויכטיקן אייראָפּעיִשן פּריז - ווידער אַ מאָל יום - טובֿ , איידער איך האָב אָנגעהויבן זיך לערנען ייִדיש , בין איך קיין מאָל נישט געווען אויף אַ לוויה , אָבער זינט דעמאָלט , און ספּעציעל לעצטנס , בין איך געוואָרן אַ גרויסער מבֿין אויף לווית . איך ווייס שוין פֿון פֿריִער , וווּ די לוויה וועט פֿאָרקומען , ווער ס ׳ וועט רעדן און וואָס מע וועט זאָגן ; כ ׳ האָב אַ פּלאַץ רעזערווירט בײַ דער מיזרח ־ וואַנט און כ ׳ ווייס , ווי אַזוי זיך אַרײַנ ­ צושלײַכן שטילערהייט , ווען איך קום אָן שפּעט און די צערעמאָניע האָט זיך שוין אָנ ­ געהויבן . אַ מאָל פֿאַרגעס איך גאָר ווער ס ׳ איז געשטאָרבן - דעמאָלט טראַכט איך מיר : שוין צײַט צו גיין אויף אַ בר ־ מצווה אָדער אַ ברית . . . אָבער אין אונדזער באַיאָרטער ייִדיש ־ וועלט מאַכט זיך זעלטן די גע ­ לעגנהייט אָפּצובײַטן די לוויות מיט עפּעס אַנדערש . זי , זײַן נאָכקומלינג , שרײַבט וועגן דעם וואָס געזען , געהערט , אַליין רעאַגירט ; וועגן פֿינפֿטן פּאַראַגראַף , וועלכער ווײַזט אָן אין פּאַספּאָרט , אין פֿילצאָליקע אַנקעטעס און וווּ נאָר ניט , די נאַציאָנאַליטעט פֿונעם באַזיצער ( אַגבֿ , מערקט זי אָפּ , אַז די פֿראַגע און דער אָנגעוויזענער ענטפֿער אין דעם פֿינפֿטן פּאַראַגראַף האָט אויך מיטגעהאָלפֿן די נאַציסטן אויסזוכן און פֿאַרניכטן פֿיל טויזנטער ייִדן ) . דער טאַטע מײַנער פֿלעגט מיר דערציילן , אַז ער איז געוואַקסן אַ קינד אַן עקשן , נישט געוואָלט בשום ־ אופֿן זיך בייגן און נאָכגעבן . אַמאָל איז אַראָפּגעפֿאַלן אַ שטיקעלע צוקער פֿון טיש . דער טאַטע זײַנער האָט אים געהייסן עס אויפֿהייבן , אָבער ער האָט זיך אײַנגעשפּאַרט : ניין און נישט ! ביז דער טאַטע זײַנער איז אַרויס פֿון די כּלים און אים אַרײַנגעוואַליעט אין דער שאַפֿע און צוגעמאַכט די טיר . כאַמל האָט געוויינט אַ גאַנצע נאַכט , אָבער דאָס שטיקעלע צוקער האָט ער נישט אויפֿגעהויבן . צו פֿיר יאָר איז זײַן מאַמע געשטאָרבן . זי האָט איבערגעלאָזט צוויי יתומים : דעם פֿיר ־ יאָריקן כאַמלען , מײַן טאַטן , און איר דרײַ ־ יעריק טעכטערל רחלען . זעט אויס , אַז די מאַמע - מירל האָט זי געהייסן - האָט באַקומען אַ לונגען ־ אַנטצינדונג און דער טאַטע זײַנער האָט נישט גערופֿן קיין דאָקטער . אַנשטאָט דעם האָט ער באַשטעלט אַ פֿעלדשער און יענער האָט איר געשטעלט באַנקעס און פּיאַווקעס . ס ׳ האָט אָבער גאָרנישט געהאָלפֿן . זײַן מאַמע איז אַוועק פֿון דער וועלט צו 23 יאָר . די חסידים האָבן אַ רײַכע טראַדיציע פֿון מעשׂה - דערציילן , וואָס ווערט באַטראַכט ווי אַ מעכטיקער מיסטישער אַקט אָדער פּראָצעס . לויטן חסידות , קאָן אַ משל אָדער אַ מעשׂה וועגן אַ צדיק , בפֿרט ווען מע דערציילט זי אין אַ געוויסער צײַט , אויפֿוועקן דעם מענטש פֿונעם גײַסטיקן שלאָף , אויסהיילן אַ קראַנקן און אַפֿילו מבֿטל זײַן אַ גזירה פֿון הימל . אין דעם זין , האָבן אַ טייל חסידישע מעשׂיות , נישט געקוקט אויף זייערע טיפֿע פֿאַרבינדונגען מיט מיזרח - אייראָפּע , ווייניק אַנאַלאָגן אין דער מערבֿדיקער ליטעראַטור , און דערמאָנען גיכער די סופֿישע דערציילונגען וועגן דערווישן , אָדער די בודיסטישע " דזשאַטאַקאַס " . אַ מער עקספּערימענטאַלער פֿילם , וואָס האָט געוווּנען עטלעכע פּריזן , איז " דער נישט ־ געזעענע טראַגעדיע " , וועגן דער אָקטאָבער ־ רעוואָלוציע , 1917 , און דעם בירגערקריג , געשאַפֿן אויפֿן סמך פֿון אַרכיוו ־ דאָקומענטן וואָס מע זעט צום ערשטן מאָל . דער פֿילם האָט נישט קיין גערעדטן קלאַנג , נאָר טיטלען און קלאַנג ־ עפֿעקטן , וועלכע העלפֿן שאַפֿן אַ סבֿיבֿה פֿון יענער צײַט . די מלאָכים , אַפֿילו די העכסטע , בלײַבן תּמיד אויף דעם זעלבן אָרט . אַ מענטש איז אָבער אַ שטענדיקער זוכער , און מוז ערגעץ גיין . ווען עמעצן דאַכט זיך , אַז זײַן לעבן איז אינגאַנצן רויִק און סטאַביל - איז עס אַ סימן פֿון ירידה . אַ שטיין , וואָס פֿאַלט אַראָפּ , פֿליט אויך גאַנץ שטיל און גראָד , אויף אַ ווײַל , ביז ער דערגרייכט ניט די ערד ; אַ פֿויגל מוז זיך אָבער כּסדר רײַסן אין הימל אַרויף און אַרומוואַנדערן און מאַכן מיט די פֿליגל . אַ מענטש לעבט אויך " צווישן הימל און ערד " : אויב מע פּרוּווט בלײַבן אויפֿן אָרט - פֿאַלט מען , און כּדי צו דערגרייכן אַ מדרגה מוז מען זיך רײַסן אַרויף . ער האָט זיך אָנגענומען מיט מוט און שטילערהייט מיר אַרײַנגערוימט אין אויער , אַז ער וויל רעדן מיט מיר , ווען קיינער פֿון זײַנע קאָלעגעס ־ מיטאַרבעטער וועלן עס ניט הערן . מיר זענען אַרײַן אין אַ דערבײַיִקן צימער און ער האָט האַסטיק גענומען רעדן : " ערשטנס , וויל איך , אַז דו זאָלסט וויסן , אַז איך וואַר ניכט קײַן נאַצי , נור אַן אונשולדיקער אַנשאַוער ( איך בין ניט געווען קיין נאַצי , נאָר אַן אומשולדיקער צוקוקער ) . איך האָב געזען אַלץ , וואָס עס איז פֿאָרגעקומען , טאַקע דאָ אין עשוועגע , אין דער ' קרישטאָלנאַכט ' . אָט האָב איך עטלעכע בילדער פֿון דעם פֿײַער פֿון דער סינאַגאָגע " , האָט ער געזאָגט מיט אַ ציטערדיק שטים , איבערגעבנדיק מיר די עטלעכע פֿאָטאָגראַפֿיעס . אין דער צײַט , ווען איר " באָס " האָט גענאָסן פֿון דער מלכותדיקער גאַסטפֿרײַנדלעכקייט פֿון דער ווײַטמזרחדיקער איבערמיליאַרדיקער גרויסמאַכט , זיך געטראָפֿן און מלכותדיק געשמועסט מיט אירע מעכטיקע הערשער און איז אַרומגעפֿירט געוואָרן איבער די פּראַכטפֿולע פּאַלאַצן פֿון דער " פֿאַרבאָטענער שטאָט " פֿון די קיסרים און אויף דער אַלטער כינעזישער מויער - אין דער זעלבער צײַט איז זײַן פֿאַרטרוילעכע סעקרעטאַרין געזעסן צווישן די טוכלע ווענט פֿון פּאָליציייִשן אַרעסט אין בת - ים נעבן תּל - אָבֿיבֿ און איז געפֿאָרשט געוואָרן ווי אַ פֿאַרדעכטיקטע אין איינעם פֿון די גרעסטע קאָרופּציע - סקאַנדאַלן אין דער געשיכטע פֿון דער מדינה . " איך זע מיך װי אַ פּאָסט ־ אָפּהענגיקער תּורה ייִד מיט חסידישע ציִונגען " זאָגט ער פֿאַרן יט " אַ אין אַ זעלבסט ־ קלאַפּנדער טאָן . אָבער מער ערנצטער דערקלערט ער : " ניט נאָר איז ניטאָ קײן סתּירה צװישן לעבן לױט אַ תּורה טרײַער ייִדישער לעבנסשטײגער מיט רעדוצירן אונדזער קױלן זײַערס ( ב ' לעז " קאַרבען " ) אָפּשפּיר , נאָר זײ זײַנען גאָר פֿאַרבונדן . " ער דערקלערט אַז דאָס לערנען תּורה אָן מאַכן זיך שמוציק די הענט מיט ג ־ ט ׳ ס בריאה װאָס ער האָט אונדז באַפֿױלן איר צו באַאַרבעטן און אָפּהיטן , דערלאָזט ניט שטײַגן אין דער רוחניותדיקער באַגריף פֿון דינען דעם אײבערשטען ריכטיק . און דאָס זעלבער פֿאַרקערט , די אַלע ייִדישע " היפּיס " װאָס זײַנען פֿאַרנומען מיט אָפּהיטן און באַאַרבעטן ג ־ ט ׳ ס ערד , אָבער פֿאַרנאַכלעסיקן זײַן תּורה , קענען זײ ניט ריכטיק באַגרײַפֿן דִער הײליקײט פֿון ג ־ ט ׳ ס באַשעפֿעניש . כול החיים שלי הם סקס יש אני שניה אני עושה סקס איך שרײַב די דאָזיקע שורות מאָנטיק , אַ טאָג נאָך די פּרעזידענטישע וואַלן אין אוקראַיִנע , אין וועלכע עס האָט געוווּנען וויקטאָר יאַנוקאָוויטש . בסך - הכּל האָט ער אָנגעקליבן נאָר דרײַ מיט אַ האַלב פּראָצענט מער שטימען , איידער זײַן קאָנקורענטקע , יוליאַ טימאָשענקאָ . אָבער דאָס זײַנען שוין טעכנישע פּרטים . דער מאַצביל , וואָס זעט אויס און רעדט ווי אַ מוזשיק ( אין זײַן יוגנט איז ער אַפֿילו געזעסן אין טורמע ) , ניט ווי אַ פּאָליטישער טוער , וועט איצט זײַן דאָס פּנים פֿון דער אוקראַיִנישער נאַציע . צוריק גערעדט , אפֿשר האָט טאַקע די נאַציע הײַנט - צו - טאָג אַזאַ פּנים ? דערווײַל קוקן מיר אַרויס דורכן פֿענצטער און זעען די דערוואַקסענע מיידלעך שפּאַצירן צו זאַלבע ־ אַכט . און איך מוז אײַך זאָגן , אַז נישט געקוקט אויף דעם וואָס זיי זײַנען געווען אָנגעטאָן אין טונקעלן געוואַנטל און אַלטמאָדישע סוועדערס , האָבן זיי זיך געהאַלטן חבֿריש צווישן זיך . צוגעלאָזן איינע צו דער צווייטער . צווישן זיי זײַנען געווען שיינינקע און פֿעטינקע , קליינינקע און העכערע , און קיינער האָט נישט קאָנקורירט מיט קיינעם . די " פּרינציפּאַלעכע " דערציילט אונדז אַז מען דערציט די מיידלעך אָפּצוגעבן זייער צײַט אויף צו טאָן גוטס פֿאַר נויט ־ באַדערפֿטיקע , קראַנקע , אַלטע , סײַ אין שפּיטאָל און סײַ אין די היימען וווּ מען נייטיקט זיך אין הילף . דער היסטאָריקער פּראָפֿ ׳ אלחנן רײַנער האָט לעצטנס דערקלערט פֿאַר דער פּרעסע , אַז די דאָזיקע מחלוקת גייט שוין אָן קרובֿ צו 200 יאָר . ער איז געבוירן געוואָרן ווי יהודה אַבֿידע , אין פּלאָצק , פּוילן , אין 1887 , אָבער אַלע זײַנע פֿאָלקלאָריסטישע אַרבעטן האָט ער אָנגעשריבן מיטן פּען ־ נאָמען " יהודה עלזעט " . אין 1911 האָט ער פֿאַרנומען די פּאָזיציע פֿון רבֿ אינעם שטעטל גאָמבין , אָבער ווען ער איז געוואָרן פּאָליטיש אַקטיוו , האָט ער זיך אַריבערגעקליבן קיין וואַרשע אין 1919 , און געהאָלפֿן דאָרט גרינדן די " מזרחי " ־ פּאַרטיי . ער האָט זיך באַזעצט אין מאָנטרעאַל , וווּ ער האָט אָנגעפֿירט מיט דער אָרטיקער " מזרחי " ־ פּאַרטיי , דערנאָך געלעבט אין דרום ־ אַפֿריקע פֿון 1938 - 1949 . געשטאָרבן איז ער אין ישׂראל אין 1962 . זײַן באַדײַטנדיקער אַרכיוו ליגט אין העברעיִשן אוניווערסיטעט אין ירושלים . דער האַרבסט ־ סעמעסטער האָט זיך ערשט אָנגעהויבן , וואָס דאָס מיינט אָנצו ­ שטויסן זיך אין אַלטע פֿרײַנד און באַקאַנטע וועלכע איך האָב נישט געזען זומערצײַט . די רגע וואָס מיר ענדיקן מיט דעם ערשטן " Hello ! " און " How are you ? " קומט די וויכטיקע פֿראַגע : " וועלכע קורסן נעמסטו ? " איך אַנאָנסיר עקאָנאָמיע און געשיכטע , מיט אַ מאָל וואַרף איך אַרײַן די עקספּלאָזיע ! " איך נעם אויך ייִדיש . " דאָ מאַך איך זיך גרייט צו הערן זייער רעאַקציע . אַ סך פֿון זיי הערן נישט אויף צו שמייכלען און שאָקלען צו מיט די קעפּ . איך בין זיכער , די מענטשן האָבן נישט געהערט קיין וואָרט וואָס איך האָב געזאָגט , און טראַכטן מסתּמא וואָס זיי וועלן עסן אויף וועטשערע . אַנדערע ווידער קוקן אויף מיר אַ רגע פֿאַרשטאַרט און זאָגן עפּעס וועגן ווי אינטערעסאַנט עס מוז זײַן צו לערנען זיך ייִדיש אין קאַלעדזש . אין אַ געוויסן זין פֿיל איך אַז מען האָט מיר נישט געשאָנקען וואָס עס איז מיר געקומען , און דאָס איז די ייִדישע קולטור און דאָס איז אַ רעזולטאַט פֿון דעם וואָס בײַ אונדז אין דער היים האָט מען קיין ייִדיש נישט געהערט . איז איצט די העכסטע צײַט איך זאָל שוין קענען ייִדיש . קיין אַנדערער ייִדישער שרײַבער האָט נישט איבערגעלאָזט אַזאַ השפּעה אויף דער אַלגעמיינער פּאָפּולער קולטור , ווי עס טראָגט אין זײַנע ווערק , שלום ־ עליכם . און וואָס איז דען דער חידוש : צי איז נישט געווען דער גאַנצער געדאַנק פֿון ניצן אַזאַ פּען ־ נאָמען , כּדי צו באַצייכענען דעם מחברס ציל פֿון ווערן אַ פּשוטער ייִד , נישט אַנדערש פֿון אַלע פֿאָלקס ־ טיפּן , וואָס ער האָט באַשריבן מיט זײַן פּען ? נישט איין קריטיקער פֿון זײַנע ווערק האָט באַמערקט , אַז שלום ־ עליכמס העלדן אין זײַן רײַפֿסטער שאַפֿן ־ תּקופֿה זענען אָדער יונגע ( מאָטל ־ פּייסי ) , אָדער עלטערע , שטעטלדיקע ( מנחם ־ מענדל ) , אָדער דאָרפֿישע ( טבֿיה ) , בײַ וועלכע דאָס ייִדישע לשון איז געווען נאַטירלעך , און צו וועלכע די אַסימילאַציע האָט נאָך נישט דערגרייכט . שלום ־ עליכם האָט געשטרעבט צו דערגרייכן אַ פּאָפּולערע לייענערשאַפֿט , און להיפּוך צו די משׂכּילישע שרײַבער פֿונעם 19טן יאָרהונדערט , איז ער געוואָרן אַ שטיצער פֿון מאַמע ־ לשון , אַ פֿאַרשפּרייטער פֿון זײַן ליטעראַטור , און שלום ־ עליכמס ליבשאַפֿט צום המון האָט מען געפֿילט אויף יעדן זײַטל . דער באַקאַנטער " פּאָפּ ־ קונסט " ־ מאָלער , לאַרי ריווערס ( געבוירן יצחק גראָסבערג , ( 1923 - 2002 ) האָט דרײַ אילוסטראַציעס געשאַפֿן פֿאַר אַן אויסגאַבע פֿונעם ראָמאַן " דער כּישוף ־ מאַכער פֿון לובלין " , און מע זעט אויף דער אויסשטעלונג זײַן כאַראַקטעריסטישן סטיל , מיט צעשווענקטע ליניעס , אָדער אָפּגעמעקט צום טייל . דער באַקאַנטער קינדער ־ אילוסטראַטאָר , מאָריס סענדאַק ( 1928 - ) האָט אין באַשעוויסעס קינדער ־ דערציילונג " זלאַטע די ציג " געשאַפֿן די בילדער אין זײַן היפּער ־ רעאַליסטישן סטיל , וואָס כאַפּט אויף די פֿינצטערע זײַט פֿון מענשטן . אין פּאַלעסטינע , האָט שטרוק אויסגע ­ ניצט זײַן טאַלאַנט ווי אַ דיפּלאָמאַט און זיך געחבֿרט סײַ מיט ייִדישע און אַראַבישע פֿירער , סײַ מיט הויכע בריטישע אָפֿיצירן . ווען די דײַטשע פּליטים זענען אָנגעקומען קיין פּאַלעסטינע מאַסן ־ ווײַז , אָנהייבנדיק פֿון 1933 , האָט ער זיך באַמיט צו העלפֿן וויפֿל ער האָט נאָר געקענט . וואָס שײַך זײַן קונסט , האָט שטרוק פֿאַרשטאַנען , אַז ווי אַ קינסטלער , מוז ער זיך אויסדרוקן מיט פֿאַרבן צו כאַפּן די שיינקייט פֿונעם לאַנד . עטלעכע פֿון זײַנע קאָלירטע וואַסערפֿאַרבן און איילפֿאַרבן פֿון די ישׂראל ־ פּייסאַזשן ווערן דאָ אויסגעשטעלט . פֿון 1940 האָבן די ניט - ייִדן ניט געטאָרט אַרײַנגיין אין דער געטאָ . אָבער די באַאַמטע פֿון סאַניטאַרע דינסטן האָבן יאָ געהאַט אַזאַ דערלויבעניש . די דײַטשן האָבן מורא געהאַט פֿאַר עפּידעמיעס , וועלכע האָבן געקענט זיך פֿאַרשפּרייטן איבער דער גאַנצער שטאָט . האָט אירענאַ זיך אײַנגעאָרדנט אַרבעטן אין אַזאַ דינסט . דאָס זעלבע האָבן געטאָן אירע פֿרײַנד . זיי פֿלעגן ברענגען אין דער געטאָ עסנוואַרג , געלט און רפֿואות . אין 1930 איז נאָמינירט געוואָרן אַ קאָמיטעט צו באַערן דעם 70 ־ יאָריקן יוביליי פֿונעם גרויסן געלערנטן . לכּבֿוד דעם יובילאַר האָט מען אין 1934 גענומען אַרויסגעבן " די אַלגעמיינע ייִדישע ענציקלאָפּעדיע " אין ייִדיש ( פּאַריז , שפּעטער אין ניו ־ יאָרק ) . אין דער מהומה ־ צײַט פֿון 1939 האָט אַ גרופּע פּראָמינענטע פּערזענלעכקייטן אין פּאַריז פֿאַרעפֿנטלעכט אַ קאָלעקטיווע פּובליקאַציע " אויפֿן שיידוועג " . זי האָט זיך אָנגעהויבן מיט שמעון דובנאָווס אַרטיקל " וואָס דאַרף מען טאָן אין המנס צײַט ? " ביידע , אלי ישי און אַבֿיגדור ליבערמאַן , האָבן אויף דער שוועל פֿון דעם נײַעם יאָר זיך אַרויסגעשטעלט ווי די , וואָס האָבן די פֿאַקטישע דעה אין דער רעגירונג , און נישט נתניהו , ווײַל פֿון זיי - פֿון יעדערן פֿון זיי באַזונדער - איז אָפּהענגיק די אויסדויער ־ מעגלעכקייט פֿון נתניהוס רעגירונג . נתניהו האָט פֿון זיי נישט קיין נחת , ווײַל ער איז געצוווּנגען , פֿאַרן פּרײַז פֿון זײַן אָפּהענגיקייט , זיך אײַנצופּעקלען פֿאַר יעדן פֿון זיי און אַראָפּצושלינגען זייער אויפֿפֿירונג , וואָס האָט אָפּגענידערט די פּאָליטישע און געזעלשאַפֿטלעכע קולטור פֿון דעם ראָיענדיקן בינשטאָק צום ראַנג פֿון דעם אומרייניקן רינשטאָק . לעצטנס , האָט זיך אַנטוויקלט אַ נײַער מין ייִדיש קיטש : אינטערוויוען . מע פֿאָרט אין פֿאַרוואָרפֿענע און ניט שטאַרק פֿאַרוואָרפֿענע ווינקלעך פֿון מיזרח - אייראָפּע , למשל , קיין בערדיטשעוו , און מע רעקאָרדירט אַ שמועס מיט עלטערע ייִדישע תּושבֿים . בדרך - כּלל , זיצן די דאָזיקע תּושבֿים אין אַלטפֿרענקישע בגדים ( און דאָס איז גוט , ווײַל עס גיט צו " אויטענטישקייט " ) און דערציילן מעשׂיות - אויף ייִדיש מיט אַ שטאַרקער אונטערמישונג פֿון רוסיש צי אוקראַיִניש צי נאָך עפּעס אַן אָרטיקער שפּראַך . ס ׳ איז קלאָר , אַז נאָך מער ייִדיש - רעדנדיקע אינפֿאָרמאַנטן קען מען געפֿינען , למשל , אין ניו - יאָרק צי חיפֿה . אָבער דער זשאַנער פֿון קיטש האָט אייגענע שטרענגע געזעצן און פֿאָדערונגען . עס מוז זײַן אַן עקספּעדיציע ! די ביבליאטעק קאארדינירט א צאל פון עקספערט - און קאמפעטענסגרופן וואס ארבעטן מיט ענינים בנוגע די וועלט פון ביבליאטעקן . צום ביישפיל דיגיליזאציעס , סיסטעמען פון קלאסיפיקאציע און דעם געמיינזאמען קאטאלאג ליבריס . פּלוצעם האָבן זיך אַלע אַ קער געטאָן . אַהאַ ! חיים איז זיך שוין פֿאַנאַנדערגעגאַנגען . ער האָט איצט טאַקע ווי אַ קאַלך ־ אויוון געברענט . און גאָט ווייס ווי אַזוי האָבן זיך אַלע אין דער ענגשאַפֿט צוזאַמענגעקוועטשט און חיימען אַ ליידיק אָרט געמאַכט . חיים האָט שוין פֿון זיך גאַרטל און קאַפּאָטע אויף דער ערד אַראָפּגעוואָרפֿן און בלײַבנדיק אין טלית ־ קטן האָט ער שוין אויף זײַן שטייגער געטאַנצט . און קוקנדיק אויף אים , האָבן זיך בײַ אַלעמען די פֿיס אַלץ העכער פֿון דער ערד געהויבן און פֿון דער ברוסט האָבן זיך אומגעהויערע קולות געריסן . נאָר חיים , וואָס מער ער ברענט , אַלץ גרעסער און שטאַרקער ווערט זײַן פֿײַער ־ דורשט , און טאַנצנדיק לעכצט ער און שרײַט ׃ די ווערטער " מאַשין " , " פֿליִען " , " זיידע " האָבן מיך פֿאַרכּישופֿט . מײַן כּוח ־ הדמיון האָט גענומען גאַלאָפּירן ווי אַ יונג , ווילד לאָשיקל . די חבֿרים אין גרעדיניצע האָבן זיך באַלד דערוווּסט פֿון מיר , אַז מײַן זיידע איז די הויך פֿון דרײַ מעטער . ער וווינט זייער , זייער ווײַט אין אַ הייל אין די בערג , וועלכע ער האָט אויסגעגראָבן מיט די אייגענע הענט . פֿון דער הייל פֿירט ער אָן מיט אַ באַנדע שטאַרקע טאַטעס און זיידעס וואָס לאָזן זיך , פֿון צײַט צו צײַט , איבער דער וועלט אויסצופֿירן זײַנע באַפֿעלן . אַהיים קומענדיק פֿון קלויסטער האָט אויף איר געוואַרט אַ וואַרעמע מאָלצײַט . אַזוי אַז זי האָט זיך נישט קיין סך אָפּגעגעבן מיטן זונטיקדיקן פֿרימאָרגן . די באָבע האָט אָבער אין מיטן סערווירן געהאַלטן אין איין פֿאַרזיכערן : נישט געקוקט אויף די טענות וועגן געלט , האַלט סוויענציצקי , אַז ס ׳ איז געווען אַ גרויסער טעות אָפּצוזאָגן האַלבערשטאַדט . " יעזשי איז אפֿשר אַ שווערער מענטש , אָבער זיי האָבן נישט קיין בעסערן קאַנדידאַט , און ס ׳ וועט זײַן זייער שווער צו געפֿינען אַ צווייטן , וואָס האָט אַזוי פֿיל מוזיי ־ דערפֿאַרונג און וואָס פֿאַרשטייט די באַציִונגען צווישן די ייִדן און פּאָלאַקן אַזוי גוט ווי ער . " אויף דעם צווייטן טאָג , איז אין שטוב אַ רעש , דער רבי האָט אָפּגעקנעלט , בײַ דעם תּהילים , איז פֿאַרנאַכט דער אַלטיטשקער , געשטאָרבן דאָרט פֿאַר קעלט . באַשרייַבונג : ברענגען די בלאַנק רעגנבויגן ליכט צו די דאַרקער אָרט בשעת טריינג צו ויסמייַדן די בייז סמיליעס . מיר טאָן ניט פֿאַרשטיין וואָס דעם שפּיל האט צו טאָן מיט מיסע אָדער .

Download XMLDownload text