EN | ES |

yid-20

yid-20


Javascript seems to be turned off, or there was a communication error. Turn on Javascript for more display options.

וואָס קאָן מען פּראַקטיש קריגן פֿון אַזעלכע פֿאָרשונגען ? די ייִדישע איטאַליע , בפֿרט ווענעדיג , איז געווען אַ גרויסער צענטער פֿונעם רענעסאַנס ־ אויסמיש , וווּ אַ גאַנצע ריי קריסטלעכע דענקער האָבן זיך טאַקע אַקטיוו אינטערעסירט מיט קבלה און אַ צאָל אָרטיקע רבנים האָבן מפֿרש געווען די אַלט ־ גריכישע מיטאָלאָגיע על ־ פּי ־ קבלה . די קבלהדיקע אינטערפּרעטאַציעס פֿון שעקספּירן עפֿענען נײַע שעפֿערישע דימענסיעס , נײַע מעגלעכקייטן צו שפּילן דעם " סוחר פֿון ווענעדיג " אויף נאָוואַטאָרישע , מער ייִדישלעכע אופֿנים , מער צוגעפּאַסט צום איטאַליענישן רענעסאַנט ־ גײַסט , אויסצומײַדן די צווייפֿלהאַפֿטיקע סטערעאָטיפּן , מיט וועלכע עס ווערט אָפֿט אַסאָציִיִרט שײַלאָקס געשטאַלט . גלײַכצײַטיק , האָט ראָזען איבערגעלאָזט אַ שפּור אין דער אַמעריקאַנער לאַנדווירטשאַפֿט . ער האָט געבראַכט פֿון רוסלאַנד אַ מין קאָרן , וואָס איז באַקאַנט געוואָרן אונטערן נאָמען " ראָזען - קאָרן " ( Rosen Rye ) . מע האָט דעם קאָרן מיט גרויס דערפֿאָלג קולטיווירט אין אַ צאָל שטאַטן פֿון אַמעריקע , בפֿרט אין די 1920ער יאָרן . " שוין אַרויס פֿון דאַנען ! איר גנבֿ ! איר שווינדלער ! אַזוי פֿירט מען זיך אין אַמעריקע ? נישט בײַ מאָטיען ! " עס פֿאַרשטײט זיך אַז מײַנע פֿראַגעס זײַנען ניט כּדי צו טאָן קײן טאָרקע , נאָר כּדי איך זאָל אַלײן פֿאַרשטײן די װערטער און פֿאַרבעסערן מײַן װערטער ־ רשימה . וואַשינגטאָן איז אָבער געווען דער איינציקער פּרעזידענט , אײַנגעשוווירן צו ווערן אין ניו ־ יאָרק , ווײַל אין יאָר 1790 האָט טאָמאַס דזשעפֿערסאָן , דער הויפּט ־ מחבר פֿון דער אומאָפּהענגיקייט ־ דעקלאַראַציע , געפּועלט איבערצופֿירן די קרוינשטאָט קיין וואַשינגטאָן , אַ פּנים , כּדי זי זאָל זײַן נעענטער צו זײַן היים , אין ווירדזשיניע , האָט פֿרוי דינקלמאַן דערציילט . נאָך אַ ייִדישער מאָלער אין דער אויס ­ שטעלונג איז אײַזיק אַבראַמס ( 1938 - 1968 ) , וועלכער איז געווען אַ באַלעבאָס פֿון אַ גאַלעריע , באַקאַנט פֿאַר איר שטיצן קונסט ­ ווערק געמאָלן אונטער דער השפּעה פֿון נאַרקאָטיק . דערנאָך האָט אַבראַמס אַליין אָנגעהויבן צו שאַפֿן פּסיכאָדעלישע קונסט בשעת ער איז , אַ דאַנק די נארקאָטיקעס , געפֿלויגן אין אַנדערע וועלטן . ווי מיר האָבן שוין באַהאַנדלט אין די פֿריִערדיקע פּרשיות , ווערט אינעם חומש " במדבר " כּסדר אַנאַליזירט דער לייטמאָטיוו פֿון וואַנדערונגען אין אַ פֿיזישן און גײַסטיקן מידבר . יעדער מענטש מוז צומאָל מאַכן סתּירותדיקע באַשלוסן , נישט וויסנדיק קלאָר , ווי אַזוי ס ׳ איז ריכטיקער צו טאָן . אינעם חומש " במדבר " ווערן געשילדערט אַ צאָל קלאַסישע , אַרכעטיפּישע שטרויכלונגען , אויף וועלכע דער מענטש קאָן זיך אָנטרעפֿן אין זײַן וועג איבערן " מידבר " פֿונעם לעבן . דער אַדמיניסטראַטאָר קען האָבן פארלאנגט איר צו פאַרשרייַבן איידער איר קענען מיינונג דעם בלאַט . לעצטנס , און אפֿשר גאָרנישט לעצטנס , האָט מען גענומען לערנען " האָלאָקאָסט ־ סטאַדיס " אין די " הײַסקולס " און קאַלעדזשעס , און אויך אין אַ שלל " דזשויִש ־ סענטערס . " און דאָס איז גוט . דאָ וויל איך זיך אָפּשטעלן אויף צוויי אינטערעסאַנטע אײַנפֿאַלן . איז אַזוי געשען אַז איינער , וואָס הייסט סטיווען סמיטה פֿון טענעסי , דווקא נישט קיין ייִד ; אַ לערער פֿון פֿאַך , האָט זיך מיט אַ פּאָר יאָר צוריק דערטראַכט , אַז ס ׳ איז געקומען די העכסטע צײַט צו לערנען די קינדער וועגן דעם ייִדישן חורבן . ס ׳ איז אים אָבער אָנגעקומען שווערלעך אויפֿצוקלערן אין קלאַס דעם פֿאַקט , אַז אינעם חורבן זײַנען אומגעקומען זעקס מיליאָן ייִדן . וואָס באַנעמען קינדער ווען עס קומט צו אַזעלכע ציפֿערן ווי זעקס מיליאָן ? איז אים אײַנגעפֿאַלן אַ פֿאָרטל . די קינדער זאָלן צונויפֿזאַמלען פּאַפּירענע קלעמערלעך ( " paper - clips " ) , און אַז זיי וועלן צונויפֿזאַמלען זעקס מיליאָן פֿון זיי , וועלן זיי קענען אפֿשר , אפֿשר פֿאַרשטיין וואָס זעקס מיליאָן שטעלט מיט זיך פֿאָר . די עליה איז , פֿאַרשטייט זיך , אַ באַזונדער מין עמיגראַציע . נאָך מיט יאָרן צוריק , אין ווילנע , האָב איך איין מאָל געהערט דורכן ראַדיאָ אַן אויפֿטריט פֿון אַ פּאָליאַק , וואָס האָט געזאָגט , אַז ער איז מקנא די ייִדן - אַ פֿאָלק , וואָס האָט נאָך צוויי טויזנט יאָר וואָגלענישן און רדיפֿות אין גלות צוריקבאַקומען זײַן היסטאָריש היימלאַנד . " דאָס מוז זײַן אַן אומפֿאַרגלײַכלעך געפֿיל " , האָט ער געזאָגט . טאַם און דזשערי ריג - אַ - בריק הילף דזשערי בויען אַ בריק צו סניק פאַרגאַנגענהייַט טאָם און באַקומען עטלעכע קעז . דאס איז ניט פּראָסט שפּיל פון קאַץ און מויז ! פּאַוערד דורך קוויטל און לינק מאַנאַגער ווערסיע 4 . 0 . 006 דרוקרעכט © 2009 וואָלפשעאַד סאָלוטיאָנס . אַלע רעכט רעזערווירט . איבערזעצונג צו אנדערע שפּראַכן דאַנק צו וובעט טראַנסלאַטאָר 4 . 2 . 2 פּאַוערד דורך וובוללעטין ווערסיע 4 . 0 . 3 דרוקרעכט © 2011 וובוללעטין סאָלוטיאָנס , ינק . אלע רעכט רעזערווירט . דיזיינד און דעוועלאָפּעד דורך vBskin . Net מאַנשאַפֿט איך קען אונדזערע ייִדן . מיר האָבן נישט ליב דאָס דורכצושמועסן מיט די קינדער . איז לייקנט מען . " ע , חס ושלום . סתּם , מע רעדט זיך אײַן . " ווײַל מען וויל נישט " קאָנפֿיוזן " די קינדער . אַז דאָס גייט נישט , ווערט מען אַ מדקדק אויף לשון ־ הרע . מען טאָר פֿון דעם נישט רעדן און מען דאַרף זיך דערווײַטערן פֿון מחלוקת , בשעת ווען גאַנץ לכו נרננה האָט מען איבערגעקײַט וואָס חיים ־ יענקל האָט געענטפֿערט פֿאַר משה ־ ברוך . אַנדערע וועלן פאַרדרייען דעם שמועס און כאַפּן אַ זמירות , און " לאָמיר זינגען מה ידידות " , אָדער " מוישי , האָסט עפּעס אַ וואָרט אויף דער סדרה ? " קלער קאַנאַרעק , אַ פֿרוי פֿון 83 יאָר , וועלכע וווינט אין אַ בנין אויף 256סטער גאַס , איז געווען איינע פֿון די מענטשן , וועלכע האָבן טאַקע געזען די ווירבלענדיקע קאָלאָנע . " איך וווין אויפֿן דריטן שטאָק , און מײַן טאָכטער וווינט אויפֿן זעקסטן , " האָט פֿרוי קאַנאַרעק דערציילט דעם " פֿאָרווערטס " . ווען כ ׳ האָב דערזען ווי פֿינצטער עס ווערט און ווי עס גיסט אַזוי שטאַרק , האָט זי מיר אָנגעקלונגען און פֿאָרגעלייגט , אַז איך זאָל נישט בלײַבן אונטן אַליין . " אַפֿילו איך , וועלכע בין געווען אין גאַנצן אין דער פֿינצטער , אַז די משפּחה באַנוצט זיך מיט ייִדיש אין זייער טעגלעך לעבן . האָב איך בלויז געוווּסט , אַז " מילכיק " און " פֿליישיק , " זײַנען צוויי אָנגענומענע טערמינען וואָס שילדערן אַ געדאַנק . עס איז קלאָר , אַז ייִדיש פֿאַרמאָגט אַן אָנגעזעען אָרט אין דער ייִדישער געשיכטע און קולטור , און איז ממשיך ביזן הײַנטיקן טאָג צו זײַן אַ טייל פֿון ייִדישן לעבן . ייִדיש פֿאַרבינדט ייִדן פֿון אומעטום . ס ' איז אַן אופֿן פֿון קאָמוניקאַציע , וואָס איז נישט פֿאַרבונדן מיט אַ ספּעציפֿיש אָרט . ייִדיש פֿאַרשטאַרקט אונדזער אַלגעמיינע ירושה . איך וויל זיך לערנען ייִדיש , ווײַל איך וויל זיך נעענטער באַקענען מיט דער שפּראַך און איר קולטור , אָבער וויכטיקער פֿון אַלעם , וויל איך שפּילן אַן אַקטיווע ראָלע אין ממשיך זײַן איר ירושה . " נישט געקוקט אויף דײַן שלעכטן געזונט ־ צושטאַנד האָסטו נישט דורכגעלאָזט קיין איין פֿאָרשטעלונג , קיין פּרעמיערע . פאַרשפּאַרן מאַנשאַפֿט הילף די בלאָק מאַנשאַפֿט צוריקקריגן די שטאָט ס וואַליובאַלז פון אַן ינפעסטיישאַן פון פּעסקי איצטיגע , איבער די טוויסץ און טורנס פון דעם יינציק פּאַזלער ! האָט איר גאַט וואָס איז נעמט צו ווערן אַ מיטגליד פון דער מינדסטער עליטע מלחמה קראַפט אלץ ? יאָ , איר קענען נוצן אַ ניט - לעסן אין די רעגן . איר נאָר ווילן צו נעמען גלייַך זאָרג ניט צו באַקומען עס אויך נאַס . א פּלאַסטיק זעקל איבער די אָביעקטיוו מעשים גרויס . די אַפּאַראַט איז נאָך פייַן , ווי עס מיטל איר טאָן ניט האָבן צו נעמען דעם זעלבן זאָרג צו האַלטן עס טרוקן . מאכט עס גרינגער צו אַרבעט די קנעפּלעך . אויך , איר טאַקע האָבן צו באַשיצן אַ ניט - אַפּאַראַט מער קערפאַלי ווי אַ ניט - אָביעקטיוו , זינט דער אַפּאַראַט איז מער מסתּמא צו פאַרלאָזן פון וואַסער , און ווייניקער וואַסער וואָלט ווערן פארלאנגט צו באַקומען עס צו פאַרלאָזן . די טעג האָב איך גערעדט מיט אַ סטודענט , וואָס האָט באַקומען אַ סטיפּענדיע צו שרײַבן אַ דאָקטאָר - אַרבעט אין ניו - יאָרק , אָבער ער איז ניט געווען זיכער , צי ער וועט קענען זיך דערלויבן דעם לוקסוס פֿון צאָלן אַזש טויזנט דאָלאַר אַ חודש פֿאַר אַ דירהלע , בשותּפֿות מיט אַן אַנדער סטודענט . דער געוועזענער ניו - יאָרקער גובערנאַטאָר עליאָט ספּיצער האָט , בלי - ספֿק , אַן אַנדער סקאַלע פֿון לוקסוס . לג עלעקטראָניקס יאַפּאַן , סופּפּאָרטינג פול הד לקד טיפּע 21 . 5 " ע2290וו " צו קאַטער אין פרי פעברואר . 7 . 2מם בייַ די טיניסט טייל פון דעם גוף אַז אנגענומען די מאָדערן , שלאַנק . די פּרייַז איז אָפן , די דערוואַרט פּרייסיז דערוואַרט צו קראָם אַרום 28 , 000 ¥ . " ע2290וו " איז דאָס יאָר אויף יאנואר 6 ~ קאַנסומער אויסשטעלונג געהאלטן אין די פאראייניגטע שטאַטן מאי 9 " אינטערנאַציאָנאַלער סעס 2011 " אין , " יננאָוואַטיאָנס 2011 פּלאַן און ענגינעערינג פּרעמיע " איז באַלוינט די לקד ווייַז . וועב ווידעא צו קאָמפּענסירן פֿאַר די האַכלאָטע פון די " בוסטער " בילד פֿעיִקייטן , איר קענען קלאר זען דעם עפּעס בלערד בילדער . דערצו , געפירט ליכט מאָטאָר און ווידעא צוריק - דיממינג " F - מאָטאָר " רעכט צו מאַונטינג , דעם העכסטן קאַנטראַסט פאַרהעלטעניש פון ריאַלייזד 10 , 000 , 000 : 1 . די הויפּט ספּעסאַפאַקיישאַנז , טיפּ 21 . 5 פאַרשטעלן גרייס , פול הד האַכלאָטע פון 1 , 920 × 1 , 080 דאַץ שטימען , ברייטנאַס 250קד / מ ² , קאַנטראַסט פאַרהעלטעניש פון 1 , 000 : 1 ( דפק 10 , 000 , 000 : 1 ענאַבלעד ) , 160 דיגריז ווערטיקאַל וויוינג אַנגלעס / 170 דיגריז האָריזאָנטאַל , דער ענטפער קורס ( גטג ) איז 2מס . די ווידעא אַרייַנשרייַב צובינד , הדמי , דווי - די ( הדקפּ קאַמפּאַטאַבאַל ) , די - סוב . שטיין בייַ איבער 15 / 5 דיגריז טילט אַראָפּ קענען זייַן . דער גוף גרייס איז וו511 . 4 × ד135 × ה399 . 3מם , ווייז 2 . 8קג . [ מיקאָם ] [ אַרטיקלען ] לג , יפּס 23 - אינטש ברייט לקד טאַפליע פֿאַר גאַמערס - פאַרזאַמלונג געהאלטן לג , ווידעא אַרייַנשרייַב סיסטעם מיט אַ פול 7 הד - טויגעוודיק 27 - אינטש ברייט לקד לג , געפירט - באַקקליט יפּס אין צוויי מאָדעלס פון לקד ווייַז פּאַנאַלז , לג , 21 . 5 15 . 7מם טיניסט פליסיק קריסטאַל ווייַז " וו2246ט " לג עלעקטראָניקס , 12 . 9מם טיניסט פול הד לקד ווייַז פֿאַר 23 / 21 . 5 . דער פּרעמיער ־ מיניסטער פֿון מדינת ־ ישׂראל האָט זיך פֿאָריקע וואָך צוריקגעקערט פֿון וואַשינגטאָן אַ גליקלעך ־ צעשטראַלטער פֿון זײַן אָפּגעהאַלטענעם נצחון אויפֿן אָראַטאָריש ־ רעדנערישן שלאַכט ־ פֿעלד : ער האָט באַזיגט דעם פּרעזידענט באַראַק כוסיין אָבאַמאַ און איז מיט זיגערישער גאַווה אַראָפּגעשטיגן , האַנט ־ בײַ ־ האַנט מיט זײַן געטרײַער לעבנס ־ און רײַזע ־ באַגלייטערין פֿון די טרעפּ פֿונעם עראָפּלאַן , וואָס האָט אים צוריקגעבראַכט קיין ישׂראל . 1 די אַקיעראַסי פון פּרידיקשאַנז . עללען ווייַסן ס שריפטן אויך אַנטהאַלטן פּראַפעטיק פּרידיקשאַנז . עטלעכע פון זיי זענען פול , אנדערע צו טרעפן זייער נאָך ווארטן . די וואָס מיר קענען באַטראַכטן איז פול מיט מערקווירדיק אַקיעראַסי . די צוויי אויטאָביאָגראַפֿישע בענד אירע , " ברענענדיקע ליכט " ( ניו ־ יאָרק , 1945 ) און " די ערשטע באַגעגעניש " ( ניו ־ יאָרק , 1947 ) , זענען געשריבן אין אַן אימפּרעסיאָניסטישן סטיל און די מחברטעס פֿון " בעלאַ : דער קאָליר פֿון ליבע " , טערעזאַ טובֿה און מאַרי קער , האָבן איבערגעגעבן בעלאַס לעבן נישט ווי קיין דאָקומענטאַר ־ פֿילם אָדער אַ געוויינטלעכע ביאָגראַפֿיע , נאָר ווי אַן אימפּרעסיאָניסטישן נאַראַטיוו . ס ׳ איז טשיקאַווע וואָס אינעם ייִדישן ליטעראַטור ־ לעקסיקאָן האָט מען אַזוי ווייניק געשריבן וועגן בעלאַ שאַגאַל און אירע צוויי ווערק , ווײַל לייענענדיק זיי הײַנט , אימפּאָנירן זיי מיט זייער רײַפֿער קינסטלערישקייט און פֿאַרכאַפּנדיקן לעבן ־ לוסט . אָבער באַלד ערגעץ גאָר נאָענט , אַ פּנים צווישן די סקירדעס קאָרן , טוען בײַ עמעצן אַ ציטער אונטער די פֿינגער אַ סך סטרונעס , און אַ וואַרעם קול נעמט זיך בעטן : « באַמערקונג צו אַדמינס . | דאַרפֿן ווארים ספּיד קאַרבאָן - ייַנמאָנטירונג און ייַזנוואַרג באדערפענישן » שטייט אַזוי דער שפּאַרבערישער זיכער ­ הייטס ־ מיניסטער פֿון דער " טויבישער " פּאַר ­ טיי צווישן דעם שטאַרקן דרוק פֿון די שפּאַרבערס פֿון איין זײַט און דעם דרוק פֿון די מלוכישע אינטערעסן און פֿאַרפֿליכטונגען אויפֿן פֿאָן פֿון די אָנגייענדיקע געשפּרעכן מיט די פּאַלעסטינער , און - אויך ער וואַרט , צוזאַמען מיט אַלע , אויף אַ נס . . . אין דער זעלבער צײַט גייט אָן אין לאַנד דער אַלטער וויכּוח וועגן דעם , פֿאַר וועמען עס אַרבעט די צײַט . איז אין קורצן , נאָר פֿון אָנהייב : געבוירן אין הײַנט שוין זייער ווײַטן 19טן יאָרהונדערט , אין 1898 . מען וואָלט געקענט זאָגן אַ זאָרגלאָזע , אַפֿילו אַ גליקלעכע קינדהייט . נאָר אין גיכן האָט אַ שווערע קראַנקייט ( עפּילעפּסיע - אָנפֿאַלן ) , וואָס איז געווען פֿון דור ־ דורות אייגנטימלעך דעם דאָסטאָיעווסקי ־ שטאַם , זי אָנגעיאָגט און שווער פֿאַרפֿאָלגט ווי אַ שוואַרצער שאָטן און גענומען שווער פֿאַרפֿאָלגן . " גבֿרת שמואלי , אַ דאַנק פֿאַר די בלומען , אָבער מיר דאַכט זיך , אַז מיר זײַנען געקומען קיין ארץ ־ ישׂראל צוליב דעם , וואָס מיר זײַנען ייִדן , און רעכענען אַזוי צו פֿאַרבלײַבן ביזן לעצטן אָטעם " . אמת , אויף אַ שיין ביסל צײַט האָט באָריס " פֿאַרבלאָנדזשעט " אין מוזיק , זייער ערנסט פֿאַרבלאָנדזשעט ; געוואָרן אַ הויך - פּראָפֿעסיאָנעלער פֿידלער . איצט , אָבער , זעט עס אויס - אין מײַנע אויגן , לכל - הפּחות - ווי אַ נאַטירלעכער עטאַפּ אויף זײַן וועג צו ייִדיש - טעטיקייט . מוזיקאַלישקייט פֿילט זיך דאָך אין זײַנע לידער , און אין זײַן פּראָזע פֿילט זי זיך אויך . שוין אָפּגעשמועסט פֿון זײַנע ראַדיאָ - פּראָגראַמען און די קינאָ - אַרבעטן . די גרויסע , הויכע ליכט אין די זאַמד ־ טעפּלעך נעבן די פֿענצטער , און אויף די לאַנגע טישן אַרום , האָבן געטריפֿט מיט זייער צעשמאָלצענעם חלבֿ , דער געוויין און כליפּען פֿון די ווײַבער אין דער " עזרת ־ הנשים " און די טרערן פֿון ר ' איטשען און אַלע מתפּללים אין קלײַזל , זענען זיך צונויפֿגעגאָסן אין איין גרויסן , האַרצרײַסנדיקן יאָמער , וואָס האָט דורכגעשניטן די פֿינצטערניש פֿון דער כּל ־ נדרי ־ נאַכט , מיט אַ הילכיקן עכאָ איבער די שטילע וואַסערן פֿון דער דערבײַיִקער " פֿאָנטשיקס ־ אָזערע " , בשכנות מיטן קלײַזל . מיט דרײַ יאָר צוריק האָט בתיה שעכ ­ טערס חבֿרטע , מעריל זעגאַרעק , געגעבן איר די זאַמלונג פֿון העשעלס לידער . דאָס בוך האָט טאַקע געמאַכט אַ שטאַרקן רושם אויף בתיה , מיט זייער ראַדיקאַלער גײַסטיקייט . בתיה שעכטער שטאַמט , פּונקט ווי העשעל , פֿון אַ פֿרומער היים אין באָראָ ־ פּאַרק . ייִדיש האָט זי זיך געלערנט אין אַ " בית ־ יעקבֿ " ־ שול ; און ווי העשעל , איז שעכטער מיט איין פֿוס געשטאַנען אין דער פֿרומער וועלט , און מיטן צווייטן - אין דער פֿרײַער וועלט . מאַכט זיך , אַז איינער אַ פּאַריזער קאָלעקציאָנער מאַחינו ־ בני ־ ישׂראל , בשם שאַרל עפֿרוסי , אַ חסיד פֿון אַ נײַ וואָרט אין דער מאָלערײַ , ער דווקא האָט געקויפֿט דאָס בילד פֿון מאַנע : און אויף אַ הוספֿה האָט ער באַצאָלט אַ פֿיל העכערן פּרײַז ווי דער קינסטלער האָט פֿאַרלאַנגט צו אים , זעט איר , האָט דאָס ליכטיקע פּשטות פֿון בינטל ווײַסע אַספּערזשן אויף גרינע בלעטער מער גערעדט , ווי די אַלע פּאָמפּעזע בילדער פֿון דער " הויכער " קונסט . חוץ דעם , האָט אים סתּם אויפֿגערודערט די חוצפּה פֿון וועלן באַגרענעצן די פֿרײַהייט פֿון קינסטלער . רעוטערס ניו יארק < וומט . נ > 3 וואַל - מאַרט אַנאַונסט דער ערשטער פערטל פון די 16 ( יולי 10 8 ) סעטטלעמענט האַכנאָסע 34 400 000 000 000 , 000 , 000 ( $ 0 . 95 פּער טיילן ) און , 31 פון דעם 450 , 000 , 000 דאָללאַרס לעצטע יאָר ( אַרויף $ 0 . 82 ) און אָפּערייטינג האַכנאָסע געקומען פון . געראָטן פּרייַז רעדוקציע אויך קאַנטריביוטיד שטאַרק מעייווער - לייאַם דיפּאַרטמאַנץ . וואַל - מאַרט אויפשטיין זייַן פול - יאָר נוץ דערוואַרטונג . אבער , די יו . עס . קראָם פארקויפונג דיקריסט 1 . 3 פּראָצענט , אַראָפּ זעקס גלייַך קוואַרטערס . פאַרדינסט פּער טיילן פון די דריטע פערטל , א ספעציעלע ייטאַמז איז 0 . 90 דאָללאַרס , אין שורה מיט עקספּעקטיישאַנז פון אַנאַליס סערווייד דורך טהאָמסאָן רעוטערס עסטימאַטעס . נעץ פארקויפונג 1012000000000 דאָללאַרס , אַן פאַרגרעסערן פון 2 . 6 פּראָצענט . אינטערנאציאנאלע אָפּשניט פארקויפונג 9 . 3 % , אַן פאַרגרעסערן פון 269 , 000 , 000 דאָללאַרס . מיטגלידער וואַרעהאָוסע סטאָרעס אונטער דעם טיפּ " סאַמס קלוב " פארקויפונג פון 400 , 000 , 000 , 000 121 , 000 , 000 2 . 7 % פאַרגרעסערן . פירשט הויפּט אויספֿיר ( סעאָ ) האט געזאגט אין אַ דערקלערונג , אַרייַנגערעכנט די פערט פערטל יום טוּב איינקויפן צייַט ( יאנואר 2011 נאוועמבער ) דערוואַרט די סעקטאָר צו פֿאַרבעסערן די פאָרשטעלונג פון די פאראייניגטע שטאַטן . די פירמע האט קראָם פארקויפונג האט פארבליבן פויל יו . עס . , אנגעוויזן אין דער יום טוּב צייַט איז דערוואַרט צו פֿאַרבעסערן דעם יאָר . פערט דערוואַרט זייַן פארקויפונג אין שאַפֿן סטאָרעס יו . עס . קוואָרטערלי 1 % 2 דיקליינד % , אָבער געוואקסן טשיף פינאַנסיאַל שאָי ( קפאָ ) אנטפלעקט צוטרוי אַז די positive פארקויפונג פון דער דערוואַרט לעבן די מיטל קייט האָבן געזאגט . די פירמע אויך פאָרויסזאָגן פול - יאָר פאַרדינסט פּער טיילן צו 4 . 08 4 . 12 דאָללאַרס און 3 . 95 4 . 05 פּולד פון די פֿריִער פאָרויסזאָגן פון יו . עס . דאָללאַרס . דער פערטער איז דערוואַרט צו זייַן שטייַער ינסיניווז און שטאַרק קוואָרטערלי רעזולטאַטן - אָפּשטאַם . אַנאַליס דערוואַרט $ 4 . 02 . די יו . עס . לאַגער מאַרק אויף דער 17 איז אַ צייַטווייַליק 2 . 6 פּראָצענט נאָך זייַן לאַגער רויז 0 . 6 פּראָצענט צו נאָענט בייַ אַ הויך . [ אַרטיקלען ] וואַל - מאַרט , 10 8 חדשים פון די מאַסו מאַסו וואַל - מאַרט , צו באַפעלן פֿאַר די אַקוואַזישאַן פון ינדאָנעסיאַ - אָפפיסיאַלס האַיפּאַמאַטאָ וואַל - מאַרט , אין רעדט מיט דרום אפריקאנער טייקאָוווער מאַסומאַטאָ רעטראַנסמיססיאָן : ניו יאָרק שאַרעס העכערונג , וואַל , מאַרט און אנדערע פינאַנציעל און ב & א האט אַ גוט געפיל ניו יאָרק לאַגער העכערונג , וואַל , מאַרט און אנדערע פינאַנציעל און ב & א האט אַ גוט געפיל . די וווּנדערלעכע ענלעכקייט צווישן אַזעלכע טראַדיציעס פֿון מעדיטאַטיווער קונסט , ווי די ווײַט ־ מיזרחדיקע און ייִדישע , וואָס צווישן זיי זענען כּמעט נישט געווען קיין דירעקטע היסטאָרישע פֿאַרבינדונגען , ווײַזט טאַקע אָן , אַז דער אינערלעכער קאָמסאָס פֿון דער מענטשלעכער נשמה איז גאָר קאָמפּליצירט און סודותפֿול . די קינסטלער פֿון צוויי אינגאַנצן פֿאַרשיידענע קולטורן האָבן געשאַפֿן זייער ענלעכע וויזועלע רעפּרעזענטאַציעס פֿונעם גײַסטיקן אוניווערס . האָפֿנטלעך , וועלן די ווײַטערדיקע פֿאָרשונגען פֿון דער אַמאָליקער שיל ־ מאָלערײַ העלפֿן נישט בלויז צו פֿאַרשטיין און אויפֿצולעבן דעם דאָזיקן רײַכן אַספּעקט פֿון ייִדישקייט , נאָך צו פֿאַרשטיין די אַרכעטיפּישע טיפֿענישן , " רוסאַלקעס " און " דראַקאָנען " פֿון אונדזער קאָלעקטיווער אומבאַוווּסטזײַן . 4 מער איך דיי זוימען ווי די סטאַרס פון דעם הימל און לאָזן דיין זוימען אַלע האַרטזט גאָט בלעסט דיין זוימען אַלע ניישאַנז פון דער ערד : ליטעראַרישע איבערזעצונג איז אַ שווערע מלאָכה און אַן עכטע קונסט , וואָס פֿאָדערט אַ סך מי און קאָנצענטראַציע . אַזוי ווי אַ געניטער זייגערמאַכער , מוז אַ גוטער איבערזעצער באַטראַכטן און אַרײַנשטעלן יעדן קליינעם פּרט אויפֿן ריכטיקן אָרט , כּדי דאָס ווערק זאָל קלינגען אויף אַ צווייטער שפּראַך לײַכט און נאַטירלעך . זײַטיקע אומפּראָפֿעסיאָנעלע עצות , בפֿרט ווען זיי האָבן בפֿירוש צו טאָן מיט אידעאָלאָגיע , ברענגען דאָ בלויז אַ היזק . פּונקט אַזוי , אויב עמעצער וועט אויסטראַכטן אַן אידעאָלאָגישן קאַנאָן פֿון צאָן - רעדלעך , נישט האָבנדיק קיין השׂגה אין זייגערמאַכערײַ , וועלן זיך בײַ אים באַקומען , אַנשטאָט זייגערס , אויסטערלישע נוצלאָזיקע שפּילעכלעך , וועלכע טויגן אויף כּפּרות . די גוטע נײַעס איז , אַז די פֿרויען , וואָס לײַדן פֿון אינטימקייט ־ פּראָבלעמען צוליב אַ סעקסועלער טראַוומע בעת די קינדער ־ יאָרן , קאָנען זיך אויסהיילן דערפֿון , בפֿרט אויב זייערע מענער ווײַזן אַרויס מיטגעפֿיל און שטיצע דערפֿאַר . " פֿרויען קאָנען זיך ווידער ׳ באַקענען ׳ מיט זייערע סעקסועלע באַדערפֿענישן , באַקומען צוטרוי , ווערן מער אָפֿן צו אַזוינע געפֿילן , " האָט ד ״ ר שעכטער געזאָגט . " איך האָב שוין געזען אַ סך פּאַציענטקעס , וואָס האָבן געליטן דערפֿון , און לעבן הײַנט גליקלעך מיט זייערע מענער . " די באָדקאָסטיום איז ינווענטאַד דורך לוי רעאַרד און דזשאַק העים , אין פּאַריז אין 1946 . אָבער , רעכט צו זייַן סקימפּינעסס , קוים ווער עס יז האט דעם מוט צו טראָגן אַ באָדקאָסטיום ביז די שפּעט 1950ס , ווען אַקטריסע בריגיטטע באַרדאָט באשאפן אַ שפּריצן דורך ווערינג אַ באָדקאָסטיום אין דעם פילם , ' און גאָט קרעאַטעד אשה . ' די באָדקאָסטיום רעוואָלוציע דערנאָך געווארן אַ שטורעם , און אַפֿילו גאַט זייַן אייגן ליד : ' יצי ביצי טיני וויני יעלאָו פּאָלקאַ דאָט ביקיני . ' וועגן צו שטאַרק באַרעדעוודיקע מענטשן , וועגן " פּלוידערערס " זאָגט דאָס פֿאָלק , אַז " ווען ריידן וואָלט געווען אַ פֿאַך , וואָלטן זיי געגאַנגען אין גאָלד " ; די חז " ל האָבן שוין פֿון לאַנג געהאַט געוואָרנט , אַז " יפֿה שתּיקה לחכמים - קל וחומר לטיפּשים " און " חכמים , הזהרו בדבריכם " ( " פֿאַר חכמים איז געזונט זיי זאָלן שווײַגן , און אוודאי פֿאַר טיפּשים " , און " חכמים , היט אײַך מיט אײַערע רייד " ) . אין דעם רײַכן ייִדישן פֿאָלקלאָר קענען מיר געפֿינען , למשל , אַז " ריידן איז זילבער , אָבער שווײַגן איז גאָלד " און אַז " פֿון זאָגן וועט מען נאָך נישט טראָגן " ; און פֿון דער אַנדערער זײַט , אַז " אַ פּאַטש פֿאַרגייט , אָבער אַ וואָרט באַשטייט " . ווירוס פּאַניק שטריק די ווירוסעס דורך צייכענונג שאַפּעס אַרום זיי . דער קאַזאַכישער הויפּט ־ רבֿ , הרבֿ ישעיה כּהן , אַ 37 ־ יעריקער ליובאַוויטשער שליח , וועלכער וווינט אין אַלמאַטי שוין 14 יאָר , האָט איבערגעגעבן , אַז ער מוז זיך באַציִען צו זײַן טעטיקייט ווי צו אַ גענוי - פּלאַנירט געשעפֿט . " ס ׳ איז שווער , ווײַל עס ווילט זיך אַרײַננעמען אַלע ייִדן " , האָט געטענהט דער רבֿ . " ווען איר מאַכט אַ סדר אין איין שטאָט , וויל אַן אַנדער ווײַטע שטאָט אויך אָרגאַניזירן אַ סדר . דערפֿאַר מוז מען אויסקלײַבן בלויז איין אָרט " . ווי דער בעסטער קויפן , עס ס אפילו בעסער ווי לעצט יאָר און ווידער , ווי איר זעט , דערלויב איך זיך פֿאָרנעמען אַ צוריקבליק צו דעם ווײַטן ליטעראַרישן נעכטן , ווען געלעבט האָט מען מיט וויי און פּײַן , ווי אונטער אַ שמײַסנדיקער בײַטש . יאָ , אַזוי איז געווען , נאָר נישט געקוקט אויף די מער ווי געדיכטע שאָטן ־ זײַטן , האָבן מיר דאָך פֿאַרמאָגט אין ראַטן ־ פֿאַרבאַנד אַ מעכטיקע , פֿאַרצווײַגטע ייִדישע ליטעראַטור , גרויסע שרײַבער , קינסטלער און קולטור ־ טוער . אין די יאָרן ווען אונדזער מאַמע ־ לשון האָט מען ניט אַזוי אַכזריותדיק פֿאַרפֿאָלגט , זײַנען פֿיל ווערק פֿון ייִדישע שרײַבער דערשינען אין מיליאָנען עקזעמפּלאַרן אין רוסיש , אוקראַיִניש , ווי אויך אין אַנדערע שפּראַכן . זייערע נעמען זײַנען גוט באַקאַנט געווען צווישן לייענער ניט ־ ייִדן . " די הבימה ־ לײַט האָבן אויסגעקליבן די עבֿרית ־ שפּראַך און דערמיט אויסגעקליבן די ביבלישע היסטאָריע און געטרוימט אומצוקערן זיך אויף דער ביבלישער ערד . דער הײַנטיקער יום ־ טובֿ , שבֿועות , האָט עטלעכע נעמען . אין דער תּורה הייסט ער " חג ־ הביכּורים " - דער טאָג , ווען די ייִדישע פֿאַרמער פֿלעגן ברענגען די ערשטע פּירות פֿון דער נײַער גערעטעניש - די ביכּורים . מע פֿלעגט אויך ברענגען צוויי ספּעציעלע לאַבנס ברויט , געמאַכט פֿון דער פֿריש ־ געשניטענע ווייץ - מנחת ־ הביכּורים . שבֿועות ווערט אויך אָנגערופֿן אין אַן אַנדער פּסוק " חג ־ הקציר " - דער יום ־ טובֿ פֿון שניטצײַט , ווײַל ער האָט באַצייכנט דעם אָנהייב פֿון ווייץ ־ שניט . אין דער גמרא שטייט , אַז מע טאָר נישט דאַוונען פֿאַר אַ בפֿירוש אוממעגלעכער זאַך . משה רבינו האָט אַליין פֿאַרשריבן אין דער תּורה , אַז ער וועט נישט אַרײַן אין ארץ - ישׂראל , דערפֿאַר האָט ער געוווּסט , אַז זײַן בקשה וועט נישט מקוים ווערן - לכל - הפּחות , נישט אויף אַ בוכשטעבלעכן אופֿן . אונדזער פּרשה הייבט זיך אָבער אָן מיטן ענין פֿון משה רבינוס תּפֿילה , דערפֿאַר מוז זי האָבן אַ באַזונדערס וויכטיקן באַדײַט . דער אויסגאַנג ־ פּונקט פֿאַר גרינבערגס אַנאַליטישן מעטאָד איז די פֿאַרשפּרייטע השערה , אַז ייִדן זײַנען " עם ־ הספֿר " , און אַז די ייִדישע טראַדיציע באַשטייט אין אויסטײַטשן די מקורים . אָבער דאָס איז ריכטיק בלויז טיילווײַז . די לעבעדיקע ייִדישע טראַדיציע עקזיסטירט ניט נאָר בכּתבֿ , נאָר אויך בעל ־ פּה , און דער בעל ־ פּהיִקער חלק איז געווען זייער וויכטיק פֿאַר סלוצקין . אויפֿגעוואַקסן אין דער ייִדישער סבֿיבֿה אין כאַרקאָוו , האָט ער געקענט ניט נאָר לייענען , נאָר אויך הערן . פּונקט אַזוי דאַרף מען זײַנע לידער ניט נאָר לייענען , נאָר אויך הערן . די וויסנשאַפֿטלער האָפֿן , אַז דער קאָלײַדער וועט דערמעגלעכן צו באַשטימען די " סטאַנדאַרטע מאָדעל " פֿון פֿיזיק , וועלכע באַטראַכט אַלע דרײַ פֿונדאַמענטאַלע פֿיזישע כּוחות , אַחוץ גראַוויטאַציע , ווי פֿאַרשיידענע אַנטפּלעקונגען פֿונעם זעלבן פֿעלד . צווישן אַנדערן , האָפֿט מען צו אַנטדעקן דעם " היגס - באָזאָן " , אַן עלעמענטאַר טיילכל , פֿאָרויסגעזאָגט אין דער " סטאַנדאַרטער מאָדעל " . אַ טייל פֿאָרשער האַלטן אויך , אַז דער קאָלײַדער וועט , מעגלעך , פּראָדוצירן אַ צאָל אַנדערע עקזאָטישע אָביעקטן , אַזעלכע ווי מאַגנעטישע מאָנאָפּאָלן , " מאָדנע מאַטעריע " און מיקראָסקאָפּישע " שוואַרצע לעכער " . אַגריקולטורע איז נאָך די ערשטיק אַמט פון די עקאנאמיע , וואָס גיט אונדז מיט עסנוואַרג זיכערהייַט און וווילשטאנד פון דער סביבה . צוזאמען מיט פּראָגרעס , ענדערונגען זענען טעקנאַלאַדזשיז און מעטהאָדס פון קאַלטיוויישאַן און עסנוואַרג פּראָדוקציע . אָבער אין אַלעגעמיין , איז דער ענין פֿון אומקערן קונסטווערק צו געזעצלעכע באַזיצער זייער פֿאַרפּלאָנטערט . אויב מען וויל זיך האַלטן שטרענג בײַ דעם דאָזיקן פּרינציפּ , וועלן מוזן אַלע גרויסע מלוכישע קונסטזאַמלונגען אָפּגעבן אַ גרויסן חלק פֿון זייערע אוצרות ׃ גריכישע מאַרמאָרנע סקולפּטורן און עגיפּטישע מומיעס אינעם בריטאַנישן מוזיי , איטאַליענישע מאָלערײַ אין פּאַריזער לוּוור , די קונסט פֿון די אַמעריקאַנער אינדיאַנער אינעם סמיטסאָניאַן אינסטיטוט אין וואַשינגטאָן און אַזוי ווײַטער . אין דעם זין איז די חורבן ־ תּקופֿה אַ יוצא ־ מן ־ הכּלל . רוימער 2 , 6 - 8 - 13 - ער " וועט ופפירן צו יעדער לויט צו זיין ווערק " - די וואס קאַנסיסטאַנטלי טאָן גוט און זוכן כבוד , כּבֿוד און אומשטארבלעכקייט , אייביק לעבן , די וואס אין זיין עגאָיזם , דער אמת און אָפּזאָגן צו נאָכגיין דעם יניקוויטיעס , אבער , די באַלוינונג צאָרנדיק קאַס . . . . פאר גאָט איז ניט צדיקים , די וואס הערן דעם געזעץ , אָבער די וואס פולפילז דער געזעץ . דעם פּראָדוקט האט אויסגעמעקט פון דעם RegSoft . com סיסטעם און איז ניט מער פאַראַנען פֿאַר קויפן . מיר אַנטשולדיקן פֿאַר קיין ינקאַנוויניאַנס דעם זאל האָבן געפֿירט איר . ער איז אויך געקומען " אײַנפֿעדעמען " די פֿאַרמיטלונגס ־ געשפּרעכן מיט די פּאַלעסטינער . פֿאַקטיש אָבער איז ער געקומען אָפּהאַלטן ישׂראל פֿון אַ מעגלעכער מיליטערישער אַוואַנטורע אין איראַן און העלפֿן נתניהון אַראָפּקלעטערן פֿונעם הויכן בוים , אין נוסח פֿון " האַלט מיך צו , ווײַל איך גיי אים דערהגענען " . . . " האָב איך נאָך אַ פֿראַגע פֿאַר דיר , " האָט ער זיך געקראַצט אין נאַקן , " איז דער גולם געווען אַ ייִד ? " הויך גיכקייַט נאָכיאָגן דאס מאָל , דו ביסט דער הונטער ! געפֿינען דיין ציל ווייקאַלז און נעמט זיי ארויסגעפירט ! אין יוני איז אונדז ווידער אַ מאָל באַשערט געווען אַוועקצוגיין מיטן ליידיקן , ווען מיר האָבן געפּרוּווט אַרויספֿליִען קיין סלאָוועניע - דאָרטן איז שוין אַלץ געווען באַשטעלט , סײַ בײַם ים און סײַ אין די בערג . פֿאַרשיידענע מינים דריידלעך זענען צווישן די עלטסטע שפּילעכלעך אין דער וועלט , באַקאַנט פֿון דער פֿריִיִקסטער תּקופֿה פֿון דער מענטשלעכער ציוויליזאַציע , מיט 5 , 500 יאָר צוריק ; מ ׳ האָט געשפּילט אין דריידלעך נאָך אינעם אוראַלטן שומער , מצרים , כינע און גריכנלאַנד . דריידלעך האָבן תּמיד פֿאַרחידושט פֿילאָסאָפֿן , פּאָעטן און אַפֿילו אַ טייל מיסטיקער , וועלכע האָבן געפּרוּווט פֿאָרויסצוזאָגן דורך זיי די צוקונפֿט . הינטן E דייל ינטערמינטאַנסי אויף די ק20ד ? איך ' ווע האט אַז אין קאָמבינאַציע מיט די - ל קנעפּל . לאַקינג ויסשטעלן ווען עס געוואלט צו און די עדאַיל זייַענדיק יראַטיק דער הויפּט אין פּלייבאַק . ניט זומינג אין , באַשיצן אויף און אַוועק אאז " וו ענלעך ? די ענטעבע ־ אָפּעראַציע האָט געדויערט אייניקע שעה און עס איז געפֿאַלן אין איר קאָלאָנעל יונתן נתניהו . די צווייטע לבֿנון ־ מלחמה האָט געדויערט 81 טעג , פֿון זיי - 33 טעג פֿון אַקטיווער מלחמה , מיט 119 געהרגעטע סאָלדאַטן און 44 ציווילע , 400 פֿאַרוווּנדיקטע סאָלדאַטן און 2 , 000 ציווילע , און 3 פֿאַרכאַפּטע סאָלדאַטן . ווייניק אָפּעראַציעס פֿון דעם סאָרט האָבן געשאַפֿן אַרום זיך אַזוי פֿיל לעגענדעס ווי די ענטעבע ־ אָפּעראַציע , אין ביכער און פֿילמען , און אַזוי פֿיל דיסקוסיעס און קאָנטראָווערסיעס . שוין דרײַ טעג נאָך דער אָפּעראַציע האָבן האָליוווּד ־ סטודיאָס און ביכער ־ פֿאַרלאַגן געמאָלדן זייערע כּוונות צו מאַכן פֿילמען און פּובליקירן ביכער . דאָס איז געווען אַ וועלט ־ רעקאָרד אין שנעלקייט פֿון טעלעקאָמוניקאַציע ־ רעאַקציעס צו אַזאַ דראַמאַטישער געשעעניש . מײַדענבערגס סטיל איז אַ דירעקטער המשך פֿונעם " פּרימיטיוון " סטיל פֿון די צענדליקער אַנאָנימע ייִדישע פֿאָלקס ־ מײַסטער פֿון סוף ־ נײַנצנטן - אָנהייב ־ צוואַנציקסטן יאָרהונדערט , וועלכע האָבן באַפּוצט געשניטענע מצבֿות מיט חיות און געוויקסן . מיר ווייסן גאָרניט וועגן זייער לעבן , זייערע אָנזיכטן וועגן קונסט , זייער וועלטבאַנעם . דאָס איינציקע , וואָס איז פֿאַרבליבן נאָך זיי , איז זייער סטיל , וואָס איז איינצײַטיק נאַיִוו און טיפֿזיניק , פּויעריש און תּלמיד ־ חכמיש . מײַדענבערג אַרבעט מיט פּאַפּיר , אָבער זײַנע ווערק זעען אויס ווי געשניטענע , ניט געמאָלטע . מען פֿילט דעם ווידערשטאַנד פֿונעם מאַטעריאַל , וווּ יעדע ליניע איז אויסגעקריצט געוואָרן מיט מי . איך ווייס , אַז מען מוז ענדיקן אַזאַ ערנסט אַרטיקעלע מיט גאָר ערנסטע רייד , מיט ווערטער ווי " מסורה , " און " מסירת ־ נפֿש , " און " אַהבֿת ־ ישׂראל " . דאָס זײַנען ווערטער וואָס דאַרפֿן אונדז פֿאַרבינדן מיטן פֿאָלק , אָבער איר האָט דאָך אָנגעטראָפֿן אויף מיר . וועל איך אײַך דערציילן וועגן אַ ייִד , אַ פּשוטן און פּראָסטן ייִד , וועלכער האָט נעבעך נישט פֿאַרשטאַנען אין וואָס דאָ האַנדלט זיך . קומט ער ראָש ־ השנה אין שיל און ברענגט מיט זיך מיט אַ קישעלע . פֿרעגט אים דער שמשׂ : בכלל , דער נײַער עקאָנאָמישער מצבֿ טראָגט אַרײַן ממשותדיקע קאָרעקטיוון אין די באַציִונגען צווישן אוקראַיִנע און רוסלאַנד . אין קיִעוו , בפֿרט אין די אָפֿיציעלע קרײַזן , הערט מען ווייניקער אַנטי - רוסישער רעטאָריק . ס ׳ איז שוין קלאָר , אַז סײַ אַ מיטגלידערשאַפֿט אין " נאַטאָ " סײַ אַ מיטגלידערשאַפֿט אין דער אייראָפּעיִשער פֿאַראייניקונג וועלן מוזן צוּוואַרטן . בפֿרט נאָך , אַז אין מערבֿ האָט מען שוין ניט קיין שטאַרקן אַפּעטיט אויף אַזעלכע קאָנפֿראָנטאַציעס מיט רוסלאַנד . אוי ! אַ שטאָך . כ ´ האָב דעם ייִד פּשוט ניט פֿאַרשטאַנען . אַ דאַנק פֿאַר דער דערקלערונג . די לינקס פֿירן צו די צוויי פּאָעטן : משה לעמסטער און וועלוול טשערנין . גיט אַ קליק , וועט איר זען גוטע סחורה . אפֿשר וועל איך האָבן צײַט צו פּאָסטן עפּעס וועגן זייערע לעבנס ־ געשיכטעס , און אפֿשר ניט . אָדער : ערשטע אײַנדרוקן מיר וווינען שוין אַ פּאָר חדשים אויף דער איסט ־ סײַד . און וועלכע גאַס דערמאָנט מיר צום מערסטנס אין דער " אַלטער " איסט ־ סײַד פֿון פֿאַרצײַטנס ? קלינטאָלן ־ סטירט , פֿאַרשטייט זיך , יענע גאַס וואָס לויפֿט פֿון מײַן בנין ביז האַוסטאָן . די גאַס איז אַ לעבעדיקע , לויפֿט איבער מיט כּוח און איבערגעשריגענע שלום ־ עליכמס און זײַ ־ געזונטס , מיט געוואָרפֿענע בחורישע בליקן און מיידלשע אָפּלייקענישן . היימישע בעקערײַען , קראָמען וווּ מע קען קויפֿן די בטעמטסטע ניגונים , רעסטאָראַנען וואָס דערמאָנען אין באָבעשן געקעכטס . דאָס אַלץ , האָט איר שוין געכאַפּט , אויף שפּאַניש . פֿאַראַן אַ גאַסן ־ קולטור אין וויליאַמסבורג , באָראָ ־ פּאַרק , און די ( אַנדערע ) ייִדישע געגנטן אין מאַנהעטן ? זיכער . נאָר איז זי אַזוי לעבעדיק ־ פֿריש און ( דעם אמת געזאָגט ) פֿרעך ־ טומלדיק ווי אויף קלינטאָלן ? אַ גרויסער ספֿק . דאָס האָט מען צו דאַנקען דעם אימיגראַנטן ־ שוווּנג , וואָס פֿעלט שוין בײַ אונדז ייִדן ( חוץ די סאָוועטישע און - אפֿשר - די יורדים ) אַ פֿערציק יאָר . איך ראָמאַנטיזיר ? זיכער . ניט אָבער אָן אַ גרונט . . דו פאַרשטייסט אַז דו דאַרפסט זיין פאַרווייטיקט איבער זיי . איז פאַרשטיי אויך אַז אַמאָל דאַרפן אַנדערע צוליב דיר ליידן . נישט במזיד , נישט בפּשיעה נאָר אַלץ אַ דבר שאין מתכוון . דאַטס לייף . מיר שיצן זיך פון די ווייטיקן פון דער וועלט מיט דעם וואָס מיר זענען מקריב די תענוגים און איבערלעבונגן פון לעבן . לאָמיר שוין זאָגן אַז מיר פאַרמיידן זיי על פי רוב צי אויף קלענערע פּראָצענטן איז עס טאַקע דערפאַר ווייל מיר מיידן אויך אויס דער רייכקייט און שיינקייט פון לעבן . עס קען פרילינג נישט זיין אַז עס איז פריער נישט געווען ווינטער , און אַז אין האַרבסט טוען זיך די ביימער אויס פון זייערע בלעטער איז עס ווייל עס קומט נאָך געניסן פון אַ זימער . מיר האָבן נישט פאַרברעכן פון הייסבלוטיקייט און פּאַסיע פאַרדעם ווייל ווייניק זענען ביי אונז חולת אהבה . אַז עס זענען ביי אונז דאָ ווייניקער אַפיירס איז עס ווייל מען לאָזט אונז נישט ליבן אַן ערשטן מאָל גלוסט זיך נישט צו גיין זוכן דעם זעלבן טעם אַ צווייטן מאָל . די טרחא פון מי שטרח בערב שבת יאכל בשבת איז הא גופא אַז ערב שבת מיז מען הונגערן . דער וועלט איז זיך אויך מטריח נאָר אַ טרחא ווען ערב שבת זעטיקט מען זיך מיט היפּש מער ווי טועמיה . מע קאָן זאָגן , אַז אין די הײַנטיקע צײַטן קלינגט דער ענין פֿון יובֿל עטוואָס מאָדנע . אַלע מענטשן - ייִדן צי ניט ־ ייִדן , כּהנים צי גרים , מענער צי פֿרויען - מוזן האָבן דאָס פֿולע רעכט צו וווינען וווּ מע וויל , אויב אַפֿילו אַ געוויסער שטח לאַנד האָט געהערט אין די אוראַלטע צײַטן צום שבֿט ־ יהודה אָדער שבֿט ־ בנימין . אין די תּנ ״ כישע צײַטן האָט די סיסטעם פֿון יובֿל ־ יאָר געראַטעוועט אַ סך ייִדן פֿון אומיושרדיקע לאַנד ־ געשעפֿטן , אָבער אויב מע וואָלט הײַנט געגעבן ספּעציעלע פּריווילעגיעס צו געוויסע מיוחסדיקע ייִדן - וואָלט אַזאַ סיסטעם אויסגעזען סתּירותדיק . בקיצור , מוז מען שטרעבן צו פֿאַרשטיין אַזעלכע הלכות אינעם היסטאָרישן קאָנטעקסט . אָבער , ווי ס ׳ איז באַקאַנט , בלײַבט דער אינערלעכער באַדײַט פֿון אַלע מיצוות אייביק אַקטועל . כּדי אונטערצושטרײַכן דעם ענין פֿונעם סאָציאַלן יושר , ווערט ווײַטער אין דער סדרה דערמאָנט אַ פֿאַרבאָט קעגן שווינדלערײַ און ריבית - וואָכערײַ . " איך האָב נישט קיין שאַנסן זיך צו פֿאַרמעסטן מיט דײַן פּאַטעטישקייט . איך וועל אויף דײַן רעדע נישט רעאַגירן און איך וועל דיר קיין צײַגעניש נישט אויס ­ שטעלן . יעדער חבֿר דאָ וועט מישפּטן . איך נעם ערנסט די שליחות וואָס איז אויף מיר און אויף אונדז אַרויפֿגעלייגט געוואָרן דורך די וויילער פֿון דער אַרבעט ־ פּאַרטיי - צוריקקערן דער פּאַרטיי דעם רודער פֿון דער מדינה . איך בין אַנטשלאָסן דאָס צו טאָן - מיט דיר אָדער אָן דיר " . « העלפאַנד - אָנפאַנגער ( פיטשערינג פאַרשייַט , יונגע ם ) | העלפאַנד - עס סערפּאַרטשיוועס » אַ סבֿרא , אַז בײַ דעם האַלט מען נאָך ניט אַפֿילו איצט , אין אַ יאָרהונדערט אַרום . ילעקטריקאַל אַקסעסעריז ינווייראַנמענאַלי פרייַנדלעך יסאַבעל לאָפּעז פּלאַן פאַרמעסט דעקאָר8 טעקסטשערז סטאַפפאַן סטרינדבערג נייטקלאַב קאָליר באַגאַזלענען סטעול ווייערד מאַגאַזין האַמצאָע ווילליאַמס סאָנאָמאַ באָוינג כסימע שטראַל קאָווער גראַפיק דיזיין נייטקלאַב פּלאַן וויעססאָ גיאָרגיאָ אַמאַני מעלאַניע קאָדדינגטאָן פעטרוס פראַנק סאַנדראַ טאַררועללאַ טיג זשאַליוזן & שאַדעס פאַרלאַנג גאַרנעט הילל קלוב פלאַך ינלענדיש וואַלד באַגאָט זיס 038 גאַבבאַנאַ ינלענדיש פּלאַן פּראָדוקץ ינלענדיש דעסינגער ינהאַביטאַט ריטאָרט פאָטאָ דער הונדערט ־ יעריקער יובֿל פֿון ישעיהו בערלין ( 1909 - 1998 ) איז אָפּגעמערקט געוואָרן דורך צוויי וואָגיקע פּובליקאַציעס . איין באַנד נעמט אַרײַן זכרונות וועגן דעם באַרימטן ענגליש ־ רוסיש ־ ייִדישן דענקער און שרײַבער , דאָס אַנדערע בוך איז ממשיך די פּובליקאַציע פֿון בערלינס בריוו און איז כּולל זײַן אַרומנעמיקער קאָרעספּאָנדענץ פֿאַר די יאָרן 1946 ביז 1960 . אין דער אמתן , ווי עס דערקלערט דער רעדאַקטאָר פֿונעם באַנד און דער גרעסטער מומחה אויף בערלינס ירושה , הענרי האַרדי , איז דאָס בלויז אַ פֿערטל פֿון אַלע בריוו , וואָס בערלין האָט אָנגעשריבן אין משך פֿון יענע פֿופֿצן יאָר . קאַמף קאַפּ 3 ד קאַמף שוטער , דיין אַרבעט איז צו שיסן אַלע דיין פייַנט פֿאַר זיי דרייען איר . מיין פאָרשלאָג זענען : 4 לאַו באַשטימט ( חן , רחמנות ) 3 אַנטי - קריט דזשפּ 2קס 30 . 25 אַטק / ויסמייַדן הס 1פּק סעפטעמבער דזשאַדע פּי פאַרשטעלן 4 לוול45 לאָזן ער יגן . . דאַנק « די שווארצע רום 1984 דוודריפּ קסוויד - גאָרעהאָונדס | סלומדאָג מיליאַנער » כאַראַקטעריש , אַז בערל באָטוויניק האָט באַשריבן חנוכּה ווי אַן " אינהאַלטסרײַכער יום - טובֿ " , וואָס פֿאַלט , דאַכט זיך , גאָר ניט צונויף מיט דער מיינונג פֿון האַוואַרד דזשייקאָבס , דעם באַקאַנטן בריטישן שרײַבער . אין זײַן אַרטיקל אין " ניו - יאָרק טײַמס " ( דעם 30סטן נאָוועמבער ) שרײַבט ער דווקא וועגן אַ שוואַכן היסטאָרישן אינהאַלט פֿון חנוכּה און , באַזונדערס , וועגן אַ גאָר שוואַכן שײַכות פֿון הײַנטיקע צײַטן מיט די געשעענישן , וועלכע האָבן זיך אָפּגעשפּילט מיט צוויי טויזנט יאָר צוריק . דזשייקאָבס האָט אויך דערמאָנט די פֿאַרבינדונג צווישן חנוכּה און ניטל , דאָס הייסט , אַז חנוכּה ווערט הײַנט אָנגענומען ווי אַן " ענטפֿער " דעם ניטל . אַ צדיק האָט געטייטשט עשרתם , עס זענען שוין דורך די עשי " ת , ערבתם , ס ' יז שוין אויך דורך ערב יום כּיפּור , הדליקו את הנר מען האָט שוין געצינדן ליכט און מען האָט נאָך אַלץ נישט תשובה געטון . " דורך באַפֿרײַנדן זיך מיט פֿײַנטלעכע טיראַנען , אָבער גלײַכצײַטיק דריקן דווקא אויף געטרײַע פֿרײַנד ווי ישׂראל , האָט די אָבאַמאַ ־ אַדמיניסטראַציע אין גאַנצן פֿאַרדרייט די אַמעריקאַנער פּריאָריטעטן , " האָט קלײַן באַמערקט . אין אַ רעדע , וואָס ער האָט שוין אָפּגעהאַלטן אין צענדליקער ערטער , מיטן נאָמען " אָבאַמאַ און ישׂראל " , גיט ער אַ ריי באַווײַזן , אַז פּרעזידענט אָבאַמאַ איז נישט בלויז נייטראַל וואָס שייך דעם ישׂראלדיקן ־ פּאַלעסטינער קאָנפֿליקט , אָבער דווקא אַנטאַגאָניסטיש צו ישׂראל . און פּונקט אין די טעג פרעגט מיר אַ לייענער " וואס האט דיר געטוישט ? ווען האסטו אנגעהויבן כאפן אז " עס טויגט נישט " ? " פרעגט מיר לייכטערע שאלות , האָב איך געדאַרפט ענטפערן , און נישט אין די צייט פון יאָר . איך פרעג מיר אַליין : מיט וואָס האָב איך מיך דען געטוישט ? צו סליחות שטיי איך אויף כּמעט יעדן טאָג און זאָגן ביי נאכט שפּירט זיך ווי אַ שווינדל , אין די אלול טעג דרייען זיך מיר די געדערעם , אַז דער עולם האָט אויסגערופן ונתנה תּוקף איז מיר אַ ציטער דורך געלאָפן דער שדרה , עשרת ימי תשובה ריר איך נישט אָן דער בען אַנד דזעריס אין דער אייז קאַסטן און ביי נעילה וועל איך דורשטריקעהייט זויפן די השם השמס . איז וווּ ליגט מיין ענדערונג ? בן ארבעים לבינה און איך פאָלג ווי אַן עברי יינגל . די שפּעטערדיקע מקובלים האָבן דערקלערט , אַז רש ״ יס תּפֿילין זענען פֿאַרבונדן מיט בינה , דעם ראַציאָנעלן שׂכל , און רבינו תּמס - מיט דער אינטויִטיווער חכמה , וואָס איז העכער , ווי די געוויינטלעכע לאָגיק . ס ׳ איז אינטערעסאַנט , אַז די הײַנטיקע אַרכעאָלאָגן האָבן געפֿונען אין קומראַן אוראַלטע פּראָטאָטיפּן פֿון ביידע מינים תּפֿילין . דאָס הייסט , אַז ביידע ווערסיעס זענען שוין געווען פֿאַרשפּרייט מיט כּמעט צוויי טויזנט יאָר צוריק . די פֿאַרקילונג פֿון דעם פּרעמיער ־ מיניסטער פֿון מדינת ־ ישׂראל , צוליב וועלכער עס איז געוואָרן אָפּגערופֿן הײַנטיקע וואָך זײַן נסיעה קיין בערלין , האָט אים געשאָנקען אַן אָטעם ־ פּויזע אין דעם סאַמע פֿיבערדיקסטן צײַט ־ אָפּשניט אין די נײַן חדשים פֿון זײַן פּאָליטישן " טראָגן " , זינט ער האָט איבערגענומען די מאַכט . באַקומען די אַלט ווינדאָוז קספּ פּיינט צובינד אין ווינדאָוז 7 מיט עטלעכע חדשים צוריק האָב איך מבֿקר חולה געווען דעם פּאָעט ירמיהו העשעלעס אינעם וועטעראַנען ־ שפּיטאָל אין קווינס , אים צו באַגריסן לכּבֿוד זײַן הונדערטסטן געבוירן ־ טאָג , ביז הונדערט און צוואַנציק . אַזוי ווי ער איז אַ זעלטענער אוצר פֿון פֿאָלקלאָר , און בפֿרט אַ וויכטיקער קוואַל פֿון וויסן פֿאַר מײַנע פֿאָרשונגען , האָב איך מיטגעבראַכט אַ רעקאָרדיר ־ מאַשין און אַ ווידעאָ ־ מאַשין . מיר זענען געזעסן צוזאַמען , און איך האָב אָנגעהויבן אים רעקאָרדירן . ס ' איז איר שווער צו זאָגן איצטער , וואָסערע דערמאָנונגען זײַנען אירע אייגענע און וואָסערע זי האָט געהערט אַמאָל פֿון איר מאַמע . זי איז אָבער גאַנץ זיכער , אַז , לכל - הפּחות , איינע פֿון זיי איז באמת איר אייגענע דערמאָנונג . דאָס איז געשען אין אַ זאָאָ - גאָרטן ערגעץ אין אייראָפּע . שלום - עליכם און די 3 ־ יאָריקע בעל זײַנען געשטאַנען לעבן אַ בוים , וואָס אויף אים איז געזעסן אַ מאַלפּע . דער זיידע האָט אַרויסגענומען אַ שטיקל פּאַפּיר און געמאַכט אַ " גלעזל " . דערנאָך האָט ער אָנגעפֿילט עס מיט וואַסער פֿונעם נאָענטן קליינעם פֿאָנטאַן און דערלאַנגט עס דער מאַלפּע צו טרינקען . די מאַלפּע האָט ניט אָנגענומען די " מתּנה " . דאַן האָט דער זיידע זיך אָנגעבויגן צו בעל און געזאָגט איר אויפֿן אויער : " אַך , בעלאָטשקאַ , דאָס איז אַ פֿאַרדאָרבענע מאַלפּע ! " . דערנאָך האָט ער אויסגעטרונקען אַליין דאָס וואַסער ; ער האָט געהאַלטן אין איין אָנפֿילן דאָס " גלעזל " און טרינקען איינס נאָכן אַנדערן , מיט גרויסן דאָרשט . מיט דער צײַט , האָט בעל זיך דערוווּסט , אַז דער זיידע האָט שוין דעמאָלט געליטן פֿון אַ שווערער קרענק - צוקער - דיאַבעט . נישט געקוקט אויף דעם , אַז אין פֿאַרלויף פֿון זײַן גאַנץ לעבן האָט שלום - עליכם געמוזט גובֿר זײַן אַ סך יסורים , קערפּערלעכע און גײַסטיקע , האָט ער תּמיד אָנגעפֿילט די ליטעראַרישע שאַפֿונגען זײַנע מיט זײַן גוטהאַרציקן הומאָר און ליבשאַפֿט צו די מענטשן . אָט דער באַנד בריוו , וואָס מיר גרייטן צום דרוק , אַנטהאַלט : די בריוו מיט די הערות , צוזאַמען מיט דאָקומענטן און אילוסטראַציעס , באַגלייט פֿון אַ פּרטימדיקן זוכצעטל פֿון נעמען , פֿון פּערזאָנען , אינסטיטוציעס , פּעריאָדישע אויסגאַבעס , ליטעראַרישע שאַפֿונגען , אאַ ״ וו ; ווי אויך אַ טעמאַטישן זוכצעטל און אַן אַרומנעמיקן אַרײַנפֿיר - אַרום 500 זײַטן . צו יענער צײַט , האָט דער פּאָעט מאָריס ראָזענפֿעלד געאַרבעט אין " פֿאָרווערטס " סײַ ווי אַ זשורנאַליסט , סײַ ווי אַ פּאָעט . ער איז אָנגעקומען צו דער שׂרפֿה , ווען די טראַגעדיע איז נאָר פֿאָרגעקומען און געשריבן אַרטיקלען און לידער וועגן דער טראַגישער געשעעניש במשך פֿון עטלעכע וואָכן . מיר דרוקן זײַן ליד און דעם אַרטיקל , וואָס איז געווען געדרוקט אויף דער ערשטער זײַט פֿונעם " פֿאָרווערטס " , אַ וואָך נאָך דער טראַגעדיע , דעם 5טן אַפּריל , 1911 . די אײַנגעדרימלטע ליבשאַפֿט צו דער ייִדישער ליטעראַטור - האָט דאָ גראָס ­ באַרד אויפֿגעדעקט . מיטן צויבער ־ שליסל פֿון זײַן ניגון האָט ער אויפֿגעשלאָסן אַ פֿאַרשוווּנדענע וועלט . און זע , די וועלט איז נישט פֿאַרשוווּנדן , ייִדיש לעבן האָט זיך אַרײַנגעאייביקט אין קלאַנגען . און די קלאַנגען טרויערן און זיי טריפֿן מיט בלוט , מיט בלוט פֿון אונדזער אייביקייט . ער האָט ליב זײַנע דיכטער " . גענרע : פייטינג שפיל דעוועלאָפּער : סנקפּ אַרויסגעבער : סנקפּ באדערפענישן : פּס2 קאַנסאָול קאַנט : נצק - דזש אינהאַלט : יסאָ גרייס : 3 . 92 גיגאבייט קאַמפּרעשאַן : ניט ! פאַרריכטן דאטום : n / אַ שפּראַך : ענג + דזשאַפּ ופּלאָאַד גרייס : 3 . 92 גיגאבייט שפּריכוואָרט : ניט ! ווי געזאגט וועלן אסאך געריכטן נישט אקצעפטירן א קלאגע אויב מען האט זיך נישט פרובירט אויסצוגלייכן מיט א מידיעטאר . אפילו אויב דער סכסוך איז זייער א היציגע און יעדער ווייסט פון די ערשטע מינוט אז א מידיעטאר וועט נישט קענען אויפטאן , איז דאס אבער א געזעץ און אויך זיי מוזן דאס דורכגיין . אין די רעגיאַליישאַנז עס איז ניט דערמאָנען ערגעץ וועגן ווו צו פּאָטער פון סס ' י . אויסערדעם , דער פּעקל איז 19קב , חוץ אַז עס איז ניט אַזאַ זאַך ווי " אָפּפאַל " ווי איר שעדיקן דעם דיסק קאַפּאַציטעט . אָבער איר האָבן : ווי דערמאנט פריער , איר פּלוגין טוט ניט אַרבעט רעכט . עס שלאָפֿט שוין דער גבֿיר אין זײַן מויער , די חב ״ ד רביים , בפֿרט רבי שלום - דובער שניאורסאָן ( רש ״ ב ) , האָבן געשריבן , אַז הגם אין דער הײַנטיקער וועלט פֿאַרנעמען די מענער אָפֿט אַ העכער אָרט , זענען די פֿרויען בעצם גלײַך מיט די מענער , און , אין אַ צאָל גײַסטיקע אַספּעקטן , העכער . צוליב דער גרויסער צאָל בעל - תּשובֿות אין דער הײַנטיקער חב ״ ד - באַוועגונג , וועלכע סימפּאַטיזירן די פֿעמיניסטישע אידעען , זענען אַזעלכע קאָנצעפּציעס זייער פּאָפּולער צווישן די הײַנטיקע ליובאַוויטשער פֿרויען , וואָס אַ טייל פֿון זיי פֿירן לעקציעס און דרשענען אייגענע חידושים אין חסידות . צוריק גערעדט , זײַנען אויך פֿאַראַן פֿון ביידע צדדים גענוג קריטיקער פֿון דעם דאָזיקן שלום ־ אָפּמאַך . אין עגיפּטן ווערט ער אָפֿן אָפּגעשאַצט ווי אַ טראַגעדיע פֿאַר עגיפּטן , ווי אַ פֿירנדיק לאַנד אין דער אַראַבישער וועלט . באַזונדערס שאַרף הערן זיך די קולות פֿון די איסלאַמישע ראַדיקאַלן , וואָס טענהן , אַז אַנוואַר סאַדאַט , דער דעמאָלטיקער פּרעזידענט פֿון עגיפּטן , וואָס האָט דעם אָפּמאַך אונטערגעשריבן , האָט געלאָזט אַ פֿלעק אויף דער גאַנצער געשיכטע פֿונעם פֿאָלק - פֿון די אוראַלטע מצרישע צײַטן ביז דער מאָדערנער צײַט . אין יאָר 1981 איז סאַדאַט טאַקע געפֿאַלן אַ קרבן פֿון דער מיליטאַנטישער גרופּע " ברידער ־ מוסולמענער " . דער אַדרעס פֿונעם " וויטני ־ מוזיי " איז 945 מעדיסאָן עוועניו , מאַנהעטן . אין אָט דעם חודש , צווישן פּורים און פּסח , געפֿינט זיך דער 21סטער מערץ , וועלכער ווערט באַטראַכט ווי דער פֿאָרמעלער און לרובֿ אויך דער קלימאַטישער אַרײַנטריט אין פֿרילינג , וואָס אַנטשפּרעכט , אַגבֿ , דעם סימבאָלישן זין פֿון פּסח , דעם יום ־ טובֿ פֿון דעם מענטשנס באַפֿרײַונג . און נאָך : דער נײַער מאַווזאָליי דאַרף אויך דינען ווי אַן אָנהערעניש פֿאַר ישׂראל , אַז די נאָכפֿאָלגער פֿון אַראַפֿאַטן וועלן זיך האַלטן ווײַטער בײַ די פּאָליטישע פּרינציפּן , וואָס ס ' האָט זיי אָנגעזאָגט זייער פֿאַרשטאָרבענער פֿירער . דהײַנו : שאַפֿן אַ פּאַלעסטינער מדינה , מיט דער הויפּט ־ שטאָט ירושלים ; אומקערן די מיליאָנען פּאַלעסטינער פּליטים ; און בכלל נישט לאָזן צו רו דעם ציוניסטישן פֿײַנט . . . דער מאָנומענט ( סקולטפּטאָר בתיה לי ­ שאַנס ­ קי ) איז שטאַרק מיט זײַן דערציילן אָן ווערטער . איך קוק אויף דעם דענקמאָל און מיט שמשונס הילף זע איך די מענטשן , וואָס האָבן פֿאַרדינט מען זאָל זיי כאָטש אין שטיין פֿאַראייביקן . די קאָנפֿערענץ , אויף וועלכער איך בין געקומען , איז געווידמעט דער געשיכטע פֿון רוסיש - ייִדישן בערלין אין די יאָרן צווישן ביידע וועלט - מלחמות . אין די 1920ער יאָרן האָט זיך אין דער שטאָט זייער אָפֿט געהערט רוסיש און ( בפֿרט אין דער געגנט פֿון אַלעקסאַנדערפּלאַץ ) ייִדיש . איך בין ניט זיכער צי אַ חוץ מיר און נאָך עטלעכע אָנטיילנעמער פֿון דער קאָנפֿערענץ האָט עמעצער אין דער שטאָט גערעדט ייִדיש . אָבער רוסיש ( ווי אויך פּויליש , פֿאַרשטייט זיך ) האָב איך געהערט אומעטום . מיר דאַכט זיך , אַז אַפֿילו מער ווי פֿאַראַיאָרן . פֿון בערלין האָב איך געבראַכט אַ פּאָר ביכער , וועלכע מיר איז ניט אויסגעקומען צו זען אין די ניו - יאָרקער רוסישע געשעפֿטן . בעת אין ניו - יאָרק רעדן רוסיש , בדרך - כּלל , ייִדן , איז דער דורכשניטלעכער בערלינער ייִדיש - רעדער ניט קיין ייִדישער . אָבער די אַלוזיעס האָט בײַ מיר די שטאָט אַרויסגערופֿן דווקא ייִדישע . באַרבי שיאָן פיבער אויסקלייַבן אַ מאָדע צו פּלאַן , געב אַ קליק אויף דיין באַליבסטע סטיל און שטאָף און גיט דאַן ווען איר רע גרייט . די פּאָליטיק פֿון דער צאַרישער רעגירונג און דער סאָוועטישער מאַכט לגבי די ייִדן איז געווען ביז גאָר פֿאַרשיידן , אָבער ביידע האָבן זיי געהאַט איין בשותּפֿותדיקן אַספּעקט : זיי האָבן געשטיצט ייִדישע קאָלאָניזאַציע און אַרײַנגעלייגט אין פֿאַרשידענע פּראָיעקטן ריזיקע געלטער , הגם קיין ממשותדיקן רעזולטאַט האָט מען דערפֿון ניט באַקומען . מישט צונויף אין אַ שיסעלע דעם איילבערט ־ בוימל , קנאָבל , אַנטשאָוס ־ פֿילעען און שוואַרצן פֿעפֿער אין אַן עלעקטרישן מישער . באַגיסט די ברויט ־ קוביקלעך מיט 1 לעפֿל פֿון דעם סאָוס , צעשפּרייט זיי אויף אַ בלעך און בראָט זיי אונטערן פֿײַער ביז זיי ברוינען זיך צו , בערך 2 מינוט . no the awnser is simple . DON ' T HAVE SEX unless u r married . " אויב מיין מוטער אַבאָרטיד מיר איך וואָלט קיינמאָל האָבן געוואוסט וועגן עס און אַזוי וואָלט קיינמאָל זאָרגן . " פאַלש אויב ער מוטער אַבאָרטיד יו איר ווואָלד זיין טויט רעכט איצט . נאָ1 דאָ וואָולדאַ באקאנט יו עקסעסטעד דעם איז וואָס יו זאָגן איז גוט ? http : / / www . priestsforlife . org / resources / photosassorted / index . htm וואס טוט ניט מאַכן אים קאַליע טוט עס ? אויב ער ' ד האָבן שוין אַבאָרטיד ער וואָלט טאַקע זיין טויט און אַזוי וואָלט קיינמאָל וויסן פון אים , אדער זאָרגן , פּונקט ווי דן געזאגט . פינאַנצן מיניסטער דזשים פלאַהערטי סטאַק צו די פּאַרטיי ליניע , רידוסינג דעם גסט צו 6 % ווי צוגעזאגט בעשאַס די וואַלן קאמפאניע . אין זיין רעדע צו דער הויז פון Commons , פלאַהערטי געזאגט אַז קאַנאַדיאַנס געקענט דערוואַרטן צו זען דעם גסט נאַקט אַראָפּ דורך אנדערן 1 % " אין אַ צוקונפֿט בודזשעט " . דער פּאָטענציעל סייווינגז צו די דורכשניטלעך קאַנאַדיאַן קען זיין ווי קליין ווי אַ ביסל הונדערט דאָללאַרס אַ יאָר , צו איבער אַ $ 1 . 000 בעשאַס יענע גרויס בילעט קויפן יאָרן . אויף די אנדערע האַנט עס וועט קאָמפּליצירן זאכן פֿאַר די לאַכאָדימ - און געשעפט אָונערז , און פון לויף זייער אַקאַונטאַנץ . אויפֿן וועג שטייט אַ בוים טעקסט : א . מאַנגער מוזיק : פ . לאַסקאָווסקי אויפֿן וועג שטייט אַ בוים , שטייט ער אייַנגבויגן ; אַלע פֿייגל פֿונעם בוים זענען זיך צעפֿלויגן : . . . " איך האָב נישט קיין שאַנסן זיך צו פֿאַרמעסטן מיט דײַן פּאַטעטישקייט . איך וועל אויף דײַן רעדע נישט רעאַגירן און איך וועל דיר קיין צײַגעניש נישט אויס ­ שטעלן . יעדער חבֿר דאָ וועט מישפּטן . איך נעם ערנסט די שליחות וואָס איז אויף מיר און אויף אונדז אַרויפֿגעלייגט געוואָרן דורך די וויילער פֿון דער אַרבעט ־ פּאַרטיי - צוריקקערן דער פּאַרטיי דעם רודער פֿון דער מדינה . איך בין אַנטשלאָסן דאָס צו טאָן - מיט דיר אָדער אָן דיר " . איך האָב זיך דערמאָנט עטלעכע נעמען פֿון די וואָלטשינעצער גויים פֿון אַמאָל , וואָס די מאַמע האָט מיר דערציילט וועגן זיי , האָב איך געפֿרעגט ווענטאַניוקן - " צי געפֿינט זיך נאָך דאָ די משפּחה קאַפּאַטשוק און מיטיק קאַפּאַטשוק ? " . ער איז שטיל געוואָרן און געוואָרן אַ ביסל צערודערט . איך האָב געזען ווי ער טראַכט צו זיך - " ווי אַזוי קומט דער ייִד פֿון אַמעריקע קיין וואָלטשענעץ און ווייסט וועגן קאָפּאַטשוק ? " . " נו , אַ העלפֿט פֿונעם דאָרף זענען הײַנט קאָפּאַטשוקס . יענער מיטיק איז שוין נישטאָ , אָבער זײַ ­ נע קינ ­ דער און זייערע משפּחות זענען פֿאַראַן " . ס ׳ האָט אים וויי געטאָן צו זען ווי עס פֿאַרשווינדן די ייִדישע אַקטיוויטעטן און אינסטיטוציעס , און ער האָט זיך שטאַרק באַמיט דאָס אָפּצושטעלן . ער איז געווען זייער ברייטהאַרציק , סײַ מיט זײַן צײַט , סײַ מיט זײַן געלט , און ער האָט אויסגעדריקט כּעס קעגן די אַלגעמיינע פֿילאַנטראָפּישע אָרגאַניזאַציעס אין דער ייִדישער קהילה , וואָס האָבן פֿינאַנציעל נישט געשטיצט די ייִדישע קולטור . מיך האָט געראַטעוועט פֿון טראַנספּאָרט מײַן פֿאָטער . אַז מיר זענען אָנגעקומען צו דער שטאָטראַט ־ געבײַדע און מען האָט אונדז אָנגעהויבן אויפֿשטעלן אין שורות , האָט מײַן פֿאָטער זיך געווענדט צו מיר און געזאָגט : " פֿאַרלאָז דעם פּלאַץ און גיי אַהיים . ביסט דאָך צוריקגעקומען פֿון קאָוונע , ביסטו נישט געווען דאָ , ווען מען האָט רעגיסטרירט די ייִדן פֿון שטעטל מיטן אַרײַנגיין פֿון די דײַטשן און נישט פֿאַרשריבן געוואָרן בײַ זיי - וועלן זיי דיך נישט זוכן . גיי דעריבער אַהיים , באַהאַלט זיך ביז דו וועסט זען , וואָס עס פּאַסירט " . פֿאַקטיש האָבן ביידע געהאַט - און האָבן ביז הײַנט - די עיקרדיקע דעה אין דער געזעלשאַפֿט , און למעשׂה , קען איינער פֿון זיי נישט אויסקומען אָן דעם אַנדערן . דער געראַנגל צווישן זיי גייט אָן וועגן דער בכורה , ווער פֿון זיי עס האָט די אויבערהאַנט - און פֿון דעם איז אָפּהענגיק דער כאַראַקטער פֿון דעם הערשנדיקן רעזשים אין יעדער מדינה און אין אַלע צײַטן . צווישן די אַנדערע פּראָיעקטן : 1 ) Shalom Kids Yoga - אַ DVD , געמאַכט פֿון דזשאָרי סטילמאַן , וואָס ווײַזט די קינדער , ווי אַזוי אויסצוניצן דעם גוף , מוח און נשמה בײַם לערנען זיך ייִדישע באַגריפֿן , ווי , למשל , די זעקס טעג פֿון בריאות ־ העולם און שבת . דער DVD נעמט אויך אַרײַן אינסטרוקציעס פֿאַר עלטערן , לערער פֿון טאָגשולן און נאָכמיטאָג ־ שולן און ייִדישע זומער ־ לאַגערן ; 2 ) ElissaBeth SEO , אַ פֿירמע וואָס לערנט פֿול ־ צײַטיקע באַלעבאָסטעס ווי אַזוי אויסצוניצן דעם קאָמפּיוטער צו פֿאַרדינען געלט בײַ זיך אין דער היים - אַ גרויסע הילף פֿאַר פֿרומע ייִדישע מאַמעס מיט אַ סך קינדער , און 3 ) Arts by Day , וואָס מוטיקט ייִדישע טאָגשולן אַרײַנצוברענגען קינסטלער אין קלאַס צו העלפֿן די תּלמידים אויסדריקן וואָס זיי האָבן געלערנט אין זייערע ייִדישע קלאַסן דורך קינסטלערישע שאַפֿונגען : אָנשרײַבן און אויסשפּילן פּיעסעס ; מאַכן פֿילמען און שאַפֿן סקולפּטורן . אָנהייבנדיק פֿון סעפּטעמבער , וועט די גרינדערין , שׂרה סאָקאָליק , דורכפֿירן די פּראָגראַם אין דער " סאָלאָמאָן שעכטער טאָגשול פֿון בערגען קאַונטי " , און אויך אַנדערע שולן האָבן זיך שוין אָפּגערופֿן , אַז זיי זענען פֿאַראינטערעסירט אין אַזאַ פּראָגראַם . מייקראָסאָפֿט קאָרפּ אויף יאנואר 27 ( היגע צייַט ) אַנאַונסט זייַן צווייטער פערטל ( אקטאבער - דעצעמבער פערטל ) פאַרדינסט , די 5 , 000 , 000 דאָללאַרס די פֿריִער יאָר 199 % פאַרגרעסערן אין פארקויפונג און נעץ פאַרדינסט דיקריסט 0 . 4 פּראָצענט 66 פון 130 , 000 , 000 דאָללאַרס ( 77 סענס פּער טיילן ) איז געווען . פארקויפונג און פאַרדינסט פּער טיילן זענען געווען אַ רעקאָרד הויך . אָפּערייטינג האַכנאָסע איז געווען 8 . 1 billion יו . עס . Dollars 70 , 000 , 000 , 20 פּראָצענט . פארקויפונג און נעץ האַכנאָסע זענען אַפעקטאַד דורך Windows רעכט צו דיפערד רעוועך 7 דערהייַנטיקן פּראָגראַם , אַחוץ פֿאַר פארקויפונג דעם יאָר אויף יאָר פאַרגרעסערן פון 15 % , 28 % נעץ נוץ וווּקס האט ווערן . אין אַדישאַן צו די שטאַרק פאָרשטעלונג פון אונדזער האַרץ געשעפט סעקטאָר און Windows , גאַמינג דעוויסעס בעשאַס דער יום טוּב צייַט " קינעקט " געוואקסן פארקויפונג . פארקויפונג און פאַרדינסט פאָרויסזאָגן און נעץ אַנאַליס סערווייד דורך טהאָמסאָן רעוטערס ( 191 יו . עס . Dollars 840 , 000 , 000 נעץ פארקויפונג און נעץ האַכנאָסע פּער טיילן , 68 סענס ) , ווייַט יקסידיד . זוכן אין פארקויפונג דורך סעקטאָר , Windows און Windows לייוו 30 % סעקטאָר 540 , 000 , 000 , 000 דאָללאַרס , אַראָפּ 50 . Windows 7 גאַנץ אַפּאַראַט פארקויפונג יקסידיד 300 , 000 , 000 . ביוראָ און דינאַמיקס 24 געשעפט וניץ צו שעפּן די פּראָדוקטן געוואקסן 60 % פון 332 million יו . עס . Dollars , Windows סערווירער און אַנטוויקלונג מכשירים און סערווירער 10 פאַראַנטוואָרטלעך פֿאַר די מכשירים אָפּטייל רויז 43 % צו 190 million יו . עס . Dollars , בינג , מסן און אנדערע אָנליין באַדינונגס סעקטאָר 19 פּראָצענט צו 910 , 000 , 000 , 000 דאָללאַרס , אַן פאַרגרעסערן פון 6 . קסבאָקס , זונע , Windows פאָון פֿאַרווייַלונג & דעוויסעס דיוויזשאַן איז האַנדלינג 55 % און 7 198 million יו . עס . Dollars , אַן פאַרגרעסערן פון 36 . קינעקט 800 , 000 , 000 וניץ פארקויפט אין 60 טעג . פֿירמע ס קו ( טשיף אָפּערייטינג אָפיסער ) הער קעווין טורנער געזאגט : " מיר פאָרזעצן צו זייַן געזונט פאָדערן פון קאָמפּאַניעס פֿאַר פּראָדוקטן און פּראָודאַקטיוואַטי קוראַודאָסאָריושאָן . ' S אָפפיסע אין דעם פערטל ס פארקויפונג ווייַט יקסידיד עקספּעקטיישאַנז , Windows 7 איז דער געשיכטע פון אונדזער וואָס ווייַטער צו פאַרקויפן אין די פאַסטאַסט גאַנג . סאָק די לעצטע מעלדן אַז דער קומענדיגער ווערסיע פון Windows וואָס איז קאַמפּאַטאַבאַל , Windows ווייזט אַז אונדזער היסכייַוועס צו לויפן אין יעדער וואָקזאַל , " ער האט געזאגט . פּראָספּעקץ פֿאַר דער צוקונפֿט , ווי 26900000000 די פֿריִער יאָר מיט די מעלדן פון גאַנץ יאָר אָפּשאַצונג פון 2011 אָפּערייטינג הוצאות פון ~ 273 , 000 , 000 , 000 דאָללאַרס אַנאַונסט . [ סאַטאָ יוקיקאָ , יטמעדיאַ . ער האָט געקענט נאָר דרײַ , אָדער פֿיר , פּאָפּולערע ייִדישע לידער , ביז ער איז געקומען קיין " קלעזפֿעסט ־ אוקראַיִנע " אין קיִעוו . דאָרטן האָט ער אויסגעפֿינען , אַז די ייִדישע מוזיק איז נישט קיין פּרימיטיווע , נאָר פֿאַרמאָגט אוצרות . דערנאָך האָט ער זיך אַליין געלערנט פֿון שמעון סאַנדלערס ייִדישע לערן ־ ביכער און ווײַטער שטודירט מיט מרדכי יושקאָווסקי און באָריס קאָטלערמאַן . דאָס יאָר האָט ער זיך פֿאַרשריבן אין דער ווילנער ייִדישער לערער ־ פּראָגראַם , וואָס איז געווען שווער פֿאַר אים , אָבער זייער ניצלעך . וואָאָאָהאָאָאָ ! דפּרעוויעוו מיינט צו האָבן פאַרפעסטיקט די פאַרגלייַך . . . אויף דער פֿאָטאָגראַפֿיע , וואָס כ ׳ ברענג דאָ , זײַנען מיר פֿאָטאָגראַפֿירט אויפֿן פּאַראַד , דעם 7 נאָוועמבער 1967 יאָר , ווען אין סאָוועטן ־ פֿאַרבאַנד האָט מען זייער ברייט אָפּגעמערקט דעם 50 ־ יעריקן יובֿל פֿון דער אָקטאָבער ־ רעוואָלוציע . אין איינעם מיט אונדז איז פֿאָטאָגראַפֿירט דער פֿאַרוואַלטער פֿון דער קאַטעדרע פֿאַר פֿילאָסאָפֿיע , פּראָפֿעסאָר סווערדלאָוו . אין יענע יאָרן זענען אין אונדזער אינסטיטוט , איינעם פֿון די עלטסטע ( אָרגאַניזירט אין 1930 ) , צווישן די העכערע לערן ־ אַנשטאַלטן אין דער סאָוועטישער מאָלדאַוויע , געווען ניט ווייניק ייִדן . כ ׳ וויל דערמאָנען בלויז עטלעכע : פֿיזיק - פֿרענק , אַסטראָנאָמיע און טעאָרעטישע מעכאַניק - פּאָלאָנוּיער , די געשיכטע פֿון מאַטעמאַטיק - גלייזער , פֿילאָסאָפֿיע - בערגינער , פּעדאַגאָגיק - נאַטאַנזאָן . זיי זענען געווען גוטע לערער , צו וועלכע די סטודענטן האָבן זיך באַצויגן מיט גרויסן רעספּעקט . פֿאַרשטייט זיך , אַז אויך צו סווערדלאָוון און צו שמעון סאַנדלערן . לויט די שפּעטערדיקע מחברים , האָט מרים אַנטדעקט דאָס זאַלץ ־ זויערס ( HCl ) , באַשריבן די סולפֿידן , אַרסענידן , אָקסידן און כלאָרידן פֿון מעטאַלן . אירע פֿאָרשונגען האָבן געשפּילט אַ וויכטיקע ראָלע אין דער שפּעטערדיקער אַנטוויקלונג פֿון כעמיע . אין דעם צוזאַמענקום , וואָס דער פּוילישער פּרעמיער , דאָנאַלד טוסק , האָט אָרגאַניזירט אין וועסטערפּלאַטע , האָט געפֿעלט דער ייִדישער חלק אין דער מלחמה , אין וועלכער זיי האָבן געקעמפֿט און אין וועלכער די ייִדן זענען געווען דער צענטראַלער קרבן פֿון היטלערס מאָרד ־ שגעון . דער פּרעמיער ־ מיניסטער פֿון מדינת ־ ישׂראל , וועלכער באַטראַכט זיך ווי דער רעפּרעזענטאַנט פֿון דעם גאַנצן ייִדישן פֿאָלק , איז דאָרט נישט געווען . מען דאַרף געדענקען , אַז אַדאָלף קרעמיע איז געווען נישט נאָר דער " שׂר ־ הגדול ליהודים " ; ער איז אויך געווען אַ פּאָליטיש ־ ליבעראַלע פֿיגור אין פֿראַנקרײַך . בעת דער איבערקערעניש אין יאָר 1848 האָט ער געהאָלפֿן אויפֿשטעלן די רעפּובליק און געוואָרן יוסטיץ ־ מיניסטער און ער האָט אַרײַנגעפֿירט אַ ריי נײַעסן פֿון ליבעראַלן כאַראַקטער . ער האָט די ייִדן פֿון אַלזשיריע ( אַ פֿראַנצייזישע קאָלאָניע בשעתּו ) דערלאַנגט די גלײַכע רעכט מיט אַלע פֿראַנצויזן אין לאַנד . « פירער : אַרמיעס פון עקסיגאָ ( אַרמיעס פון עקסיגאָ ) | האַנטבוך : אַרמי פון צוויי : די 40 טאָג » בראַץ מאָדעל מאַקאָוווער דו ביסט דער סופּער סטיליסט פֿאַר אַ בראַץ מאַגאַזין פאָטאָ שאָאָט ! מישן - s , געטראָפֿן הייַנט ס האָטטעסט סטיילז און ג ווי כ ´ האָב זיך אויסגעדריקט אינעם דאַנקוואָרט פֿון מײַן דיסערטאַציע : תּם ונשלם נכתּבֿ ונתתּם שבֿח לאל בורא עולם . מיט איין וואָרט : דאָס דיסערטאַציע ־ ביין אין האַלדז האָב איך שוין אַרויסגעשפּיגן . וועגן ווײַטערדיקע אַקאַדעמישע מדרגות וואָס כ ´ פּרוּוו דערקלעטערן וועל איך אי " ה שרײַבן שפּעטער . דערווײַלע טו איך זיך אַ רו אָפּ . « שלאָס אויף : פלאַמינג קליפס 2 - סקידראָוו | הונדערט סוואָרדס » איך געלאפן אין אַ יאַט אַ בשעת צוריק וואס האט גענומען באַזונדער דעם צוריק סוף פון אַ ק אָנקלאַפּן 24מם אָביעקטיוו און דיטאַטשט די עפענונג הייבער אין אַזאַ אַ וועג אַז גאָרנישט איז דאַמידזשד און די הייבער קען זיין באָולטיד צוריק אויף ווידער אין דער צוקונפֿט . איך האט ניט פרעגן פֿאַר פרטים ווייַל איך בין שיסערייַ מיין פּענטאַקס לענסעס אויף אַ פּענטאַקס גוף , אָבער עס זאל זיין עפּעס ווערט ריסערטשינג . פּאָזיטיוו קאָנען אָפּגעשאַצט ווערן די פֿאַרמיטלערישע באַמיִונגען פֿון עגיפּטן בײַם זוכן אַן אויסוועג אינעם קריזיס צווישן ישׂראל און די פּאַלעסטינער , אָנהייבנדיק נאָך פֿון אַראַפֿאַטס צײַטן . די ראָלע פֿון עגיפּטן , ווי אַ פֿאַרמיטלער , בײַ די פֿאַרהאַנדלונגען מיט דער פּאַלעסטינער אַדמיניסטראַציע פֿון ראַמאַלאַ און מיט " כאַמאַס " , ווי למשל , וועגן אַ פֿײַער ־ איבעררײַס , אָדער צו באַפֿרײַען דעם ישׂראל ־ סאָלדאַט גלעד שלית - וואַקסט און ווערט פֿון יאָר צו יאָר אַקטיווער . די פּרשה הייבט זיך אָן מיט די ווערטער " אלה תּולדות נח , נח איש צדיק וגו ׳ " - דאָס זײַנען די געבורטן פֿון נח , נח איז געווען אַ מענטש אַ צדיק . . . געשלעכט קעצל סים 6 געשלעכט קעצל סים 6 « פירער : באַלדור ס גייט וו : שאַדאָווס פון אַמן - אַ באַשרייַבונג פון דעם אָרט ( באַלדור ס גייט וו : שאַדאָווס פון אַמן ) | הירען ס באָאָטקד 12 + קייבאָאַרדפּאַטטש » פֿון צײַט צו צײַט פֿלעגט די ישׂראל ־ רעגירונג , מיט דער הילף פֿון אויסערלעכע דיפּלאָמאַטישע פֿאַקטאָרן , אויסאיבן אַ דרוק אויף דער " כאַמאַס " ־ אָנפֿירערשאַפֿט אָפּצושטעלן די טעראָריסטישע אַקטן און מסכּים צו זײַן אויף אַ צײַטווײַליקן וואָפֿנשטילשטאַנד אויף עטלעכע חדשים , וואָס האָט ניט אָנגעהאַלטן צו לאַנג . די פֿאַנאַטישע " כאַמאַס " ־ מערדער האָבן זיך ניט אָפּגעהאַלטן פֿון די ווײַטערדיקע באַשיסונגען פֿון איבער דער גרענעץ , זיי האָבן ניט אויסגעפֿירט זייערע צוזאָגן און פֿאַרפֿליכטונגען . עמאָבילע די 14 ' ס הויפּטקוואַרטיר אין טאָראַנאָמאָן , קול קייפּאַבילאַטיז און יקוויפּט מיט רירעוודיק אַנדראָיד2 . 2 " פּאַקאַט וויפי ז " האט אַנאַונסט עס וועט מעלדונג אין מיטן יאנואר 2011 . אַנדרויד אַס מיט " פּאָקטעט וויפי ז " בילד דעטאַילס די ניו פּראָדוקט איז פאָלקס ווי אַ דאַטן וואָקזאַל , " פּאַקאַט וויפי " ינכעראַטינג די גרונט פאַנגקשאַנז פון , און פּאַזישאַנד ווי אַ מער ווערט - צוגעלייגט ווערסיע , ווי - פי קלוג טעלעפאָנירן אַז קאַמביינז עפּעס די ראַוטער . הער עריק גאַן , פּרעזידענט פון עמאָבילע סעאָ פון די " קלוג פאָנעס , ווי - פי ראַוטער אַנשטאָט פון צוגעלייגט פֿעיִקייטן , ווי - פי ראַוטער אַז קאַמביינז אַ קלוג טעלעפאָנירן , " ער האט געזאגט . ווי - פי סוף זיי ימבאַדי די יוניקנאַס פון דער וואָקזאַל פונט איז אַ טעמע די ראַוטער . " פּאַקאַט וויפי ז " אין די נאָמען פון די " ז " וועט , " סימפּלע & סמאַרט " איז אַן אַקראַנים , טייַטש אַז די בראַווע פֿעיִקייטן און פּשוט אָפּעראַציע . גרייס וו54 . 8 × ד13 . 5 × ה104מם , ווייט 105ג ( אַרייַנגערעכנט באַטאַרייע פּאַטש ) און , אַנדראָיד2 . 2 איז די לייטאַסט אין די דינער וואָקזאַל , האט ויסגעצייכנט מאָביליטי . אין טערמינען פון פּשוט אָפּעראַציע איז גרינג בנימצא נאָר איין ריר היים פאַרשטעלן ווידזשיץ שטריך ווי - פי ראַוטער ( אַרויף צו 5 קאַנקעראַנט קאַנעקשאַנז ) איז צוגעלייגט . גיכקייַט ( ) , אַרויף אַראָפּ 7 . 2מבפּס , אַפּסטרים אַרויף צו 5 . 8מבפּס . ווי מער רופט און קול כאַנדסעץ , סנס , וועב בראַוזינג , אַפּאַראַט , גפּס און אנדערע פאַנגקשאַנז זענען אויך בנימצא . דערצו , אַס צו אַנדרויד 2 . 2 איז אנגענומען , אַנדרויד מארק און אראפקאפיע פּראָגראַמען פון אַ פאַרשיידנקייַט פון מיקראָסד קאָרט אַרייַנגערעכנט מיט די דאַונלאָודיד אַפּלאַקיישאַן ( 2גב ) איר קענען ראַטעווען עס . דאָך , Google ס א סיסטעם ( ג - פּאָסט , יאָוטובע , Google מאַפּס , אאז " ו ו ) זענען אויך בנימצא . הער גאַן געזאגט וועגן דער וואָקזאַל , " וויפי פּאַקאַט , דער העפט פּיסי און פּאָרטאַטיוו מוזיק שפילער , שפּיל קאַנסאָולז , אַזאַ ווי טאַבלעט דעוויסעס קענען זייַן פארבונדן צו פאַרשידן דעוויסעס , האט באקומען שטיצן פון 绝大 נאַרו ספּעציעל פרויען און יוגנט , " אַדינג , " דאס באקומען ווי אַ רעזולטאַט פון באַניצער סערווייז באגלייט , פּאַקאַט וויפי קול רופן , סנס , קאַמעראַס , גפּס אאז " ו ו , פּלוס די פילע פֿעיִקייטן ספּאַסיפיקלי געבעטן , " האט געזאגט . די פאַנגקשאַנאַל אַספּעקץ ווי גוט , אָבער אויך נאָוטאַבאַל אַז דער אויסזען פון ילאַבראַטלי דיווייזד . פארמען זענען גרינג צו פּלאַן און טינגד מיט אַ קייַלעכיק ווייַז אַפֿילו גרעסערע 2 . 8 - אינטש און 0 . 96 אינטשעס . די " בלוי " און " ראָזעווע " און קאַראַריאַקאַבאַ זענען פאַראַנען , און זענען לייקלי צו אָננעמען פרויען . סטאַנדבי צייַט איז , " פּאַקאַט וויפי " וואָס איז געווען ימפּרוווד פון 100 שעה צו 240 אַורז ( קאָנטינואָוס קאָמוניקאַציע צייַט איז די זעלבע ווי די פריעדיגע פיר שעה . ) אבער פּרייַז און כוידעשלעך אָפּצאָל זאל זייַן אינטערעסירט ין " יקערדיק " און " סימפּלע + 400 יאָר - אַסיסטאַד " איז בנימצא אין צוויי פּלאַנז . אויב די ערשטע פּרייַז פון די מיטל איז 19 , 800 ¥ , 240 ¥ האט ווערן די יענער . די כוידעשלעך אָפּצאָל איז 4 , 280 ¥ פרייַערדיק קלוג פּלאַן , אָבער די יענער האט ווערן די ¥ 4 , 980 . אויב איר נוצן בלויז צוויי יאר , אַפֿילו באַטראַכטן די חילוק צווישן די מינוט " איך וועלן אַ פּשוט 400 + אַרוישעלפן " איר וועט באַקומען בעסער . [ אַרטיקלען ] [ פיטשער ] עמאָבילע ווירעלעסס בראָדבאַנד , ווי - פי ראָוטערס פיטשערינג אַנדרויד - " פּאַקאַט וויפי ז " באפרייט עמאָבילע , אַנדרויד 2 . 2 - Powered סמאַרטפאָנע " הטק אַריאַ " באפרייט נעק , העפט פּיסי פֿאַר קאָרפּראַט קאַסטאַמערז סטאַרטינג פאַרדינען אַ גאַנג פון הויך - גיכקייַט וויירליס קאָמוניקאַציע און רירעוודיק E ווירעלעסס בראָדבאַנד , אַרויף צו 42מבפּס רי מדינה ס פאַסטאַסט דאַטן יבערשיקן דינען אונטער דער " עמאָבילע ג4 " דערלאנגט . דעם 5טן יולי 1950 האָט די כּנסת באַשטעטיקט דעם " חוק השבֿות " - דאָס רעפּאַטריאַציע ־ געזעץ , לויט וועלכן יעדער ייִד האָט דאָס רעכט עולה צו זײַן קיין ישׂראל . דאָס רעפּאַטריאַציע ־ געזעץ איז דער צענטראַלער יורידישער אויסדרוק , אַז מדינת ־ ישׂראל איז די מדינה פֿון ייִדישן פֿאָלק . דאָס אָננעמען דעם רעפּאַטריאַציע ־ געזעץ איז געווען אַ נאַטירלעכע אַנטוויקלונג פֿון דעם , וואָס ס ׳ איז געשריבן געוואָרן אין דער אומאָפּהענגיקייט ־ דעקלאַראַציע פֿון 14טן מײַ 1948 : " מיר דערקלערן די שאַפֿונג פֿון אַ ייִדישער מדינה אין ארץ ־ ישׂראל , מיטן נאָמען ׳ מדינת ־ ישׂראל ׳ , וועלכע וועט זײַן אָפֿן פֿאַר אַ ייִדישער עליה , אימיגראַציע , און פֿאַרן קיבוץ ־ גלויות , די צונויפֿזאַמלונג פֿון די גלותן " . ווי אזוי רעדסט די מיט זיי ? אויפען טעלעפאן , אי - מאיל אדער דורך די פארום ? איך וואלט געוואלט האבען א חסידישער אינגערמאן אלס חבר צי רעדען אויפען טעלעפאן , איך האב אריין געשיקט א אפליקעישאן בערך 2 וואכען צוריק . איך דארף נאכאמאל אריינשיקען אדער כזאל ווארטען אויף א תשובה ? איך איז טאַקע כאָופּינג וואָס פֿאַר אַ פּאַץ געשפּרייט , עס קען האָבן געווען ווי פּשוט ווי פּלאַגינג אין די 2 מאַדזשולז ערגעץ אויף דער נעץ און פּראָגראַממינג זיי צו רעדן צו עאַטשאָטהער . ( אזוי איך קען אַקשלי פיגור אויס ווי צו טאָן עס לאָל ) כ ' האָב זיי נישט דערקענט , די ברידער מיינע , - ווען געפּאַנצערטע מיט גלויבן האָבן זיי די אַקערס אויף די פֿעלדער אויסגעשפּאַנט , געכאַפּט די פֿערד , און מיטן גורל אין דער האַנט - אַ ריס געטאָן זיך ווי די אָדלער פֿון דער ערד , און ווי אַ בליץ - אויף באַרג זיך אויפֿגעהויבן , ווי אַ דונער - זיך אין טאָל אַראָפּגעלאָזט , און קולות ווי די שטיינער אויסגעשאָטן : - אונדזער ערד ! מיר האָבן זי באַטראָטן וויסט , פֿאַרלאָזט ; - זאָל פּרוּוון ווער , די שפּײַכלערס אונדז צערויבן ! - זאָל פּרוּוון ווער , די שײַערס אונדז פֿאַרברענען ! - מיר וועלן ווײַזן ווער און וואָס מיר זענען ! . . כ ׳ געדענק נאָך ווי הײַנט מײַן פּאַפּירענע פֿאָן , דעם מעשענעם לײַכטער , די וואַקסענע ליכט ; כ ׳ געדענק ווי איך האָב זיך געשטופּט אויבן אָן , אַ גליקלעכער , מיט אַ באַגײַסטערט געזיכט . די אַנדערע זין פֿון יעקבֿן זענען ברוגז געוואָרן אויף יוספֿן - צוליב דעם , וואָס ער פֿלעגט נאָך זיי שפּיאָנירן און דערציילן דעם טאַטן וועגן זייער אויפֿפֿירונג , און אויך צוליב זײַנע חלומות , וועלכע האָבן געוויזן , אַז אַמאָל וועט ער ווערן אַ הערשער איבער זײַן אייגענער משפּחה . די ברידער האָבן באַשלאָסן , אַז יוסף איז אַ סכּנותדיקער מסור , וואָס פֿאַרדינט טויט . איינער פֿון די זין , יהודה , האָט אָבער געגעבן אַן עצה צו פֿאַרקויפֿן אים ווי אַ שקלאַף . אַחוץ אַזיצרי , וועלכע אַרבעט אין דער בראַנזשע פֿון קליידער און מעבל , האָבן זיך זונטיק נאָך מיטאָג באַטייליקט אינעם געפֿילטע פֿיש ־ פֿאַרמעסט צווישן 1 , 746 מענטשן . " ס ׳ איז געווען אַ פֿאַרגעניגן , " האָט זי באַמערקט , און צוגעגעבן , אַז איר פֿאַרשטאָרבענער מאַן פֿלעג ליב האָבן צו פּראַווען די ייִדישע יום ־ טובֿים . זי האָט אָבער דערקלערט , אַז צוליב דעם הויכן פּרײַז פֿון די געוויינטלעכע פֿיש , סטראָנגע ( trout ) און באָגאַ ( אַ זילבער ־ קאָלירטער טײַך ־ פֿיש ) , ניצט זי צוויי אַנדערע מינים : - העכט ־ דאָרש ( hake ) און " דאָראַדאָ " ( דעלפֿין ) . איך פֿאַרשטיי , אַז די וואַר ­ שעווער צײַטונג צאָלט אים 80 דאָלאַר אַ וואָך ( אַזוי זאָגט ער ) פֿאַר דער זעלבער סחורה , און דאָס איז איינע פֿון די פֿראַגן , וועלכע שאַפֿן געוויסע שוועריקייטן , אָבער איך וויל זיך איצט ניט פֿאַרטיפֿן אין דעם ענין . דער ייִדישער קיום אין רוסלאַנד הײַנט איז אַן ענין פֿון פֿאַרשידנאַרטיקע וויכּוחים צווישן סאָציאָלאָגן , דעמאָגראַפֿן , פּאָליטאָלאָגן . זייערע אײַנדרוקן און אויספֿירן זײַנען סתּירותדיק ׃ פֿון איין זײַט , זײַנען ייִדן די סאַמע פּריווילעגירטע נאַציאָנאַלע מינאָריטעט אינעם לאַנד . ייִדן געהערן צו אַלע בראַנזשעס פֿון דער רוסישער עליט . זיי זײַנען אין דער רעגירונג , קולטור , וויסנשאַפֿט , צווישן די רײַכסטע בירגער . פֿון דער אַנדערער זײַט , זײַנען די אָביעקטיווע דעמאָגראַפֿישע אויסזיכטן אויף דער צוקונפֿט פֿונעם רוסישן ייִדנטום ווי אַן עדה , זייער קליין . די ייִדישע רעליגיעזע אָרגאַניזאַציעס , אין דער ערשטער ריי דער חב " ד , פֿירן דורך כּלערליי פּראָגראַמען פֿון " קירובֿ " , אָבער ס ' רובֿ רוסישע ייִדן בלײַבן גלײַכגילקטיק צו כּלערליי פֿאָרמען פֿון ייִדישן לעבן . אין דער געשיכטע פֿון אַמעריקאַנער קלעזמער ־ מוזיק אינעם 20סטן יאָרהונדערט האָט דער מוזיקער דייוו טאַראַס און זײַן קלאַרנעט געשפּילט אפֿשר די וויכטיקסטע ראָלע . אַ דאַנק אים איז דער קלעזמער ־ קלאַנג אַמעריקאַניזירט געוואָרן , און ווי אַ מוזיקאַלישע בריק צווישן דער אַלטער און נײַער היים , וועט מען אים תּמיד געדענקען . אויך וואָס שייך דער פּאָפּולערער ייִדישער טעאַטער ־ מוזיק אין דער אַזוי ־ גערופֿענער " גאָלדענער תּקופֿה " פֿון פֿאַר דער צווייטער וועלט ־ מלמחמה אין ניו ־ יאָרק , האָט טאַראַס און זײַן קלאַרנעט איבערגעלאָזט אַן אומפֿאַרגעסלעכן שפּור . עס האָט זיך אַרויסגעוויזן , אַז נישט נאָר האָבן מיר געדאַרפֿט אויספֿאָרשן דעם גאַנצן ענין , נאָר מיר האָבן געדאַרפֿט זיך אונטערנעמען צו מאַכן כעמישע אַנאַליזן , ראַדיאָלאָגיע , אַדורכצולײַכטן יעדעס זײַטל פֿונעם אַלבאָם , ווײַל עס קאָן געמאָלט זײַן , אַז דער אַלבאָם אַנטהאַלט אונטער יעדער צייכענונג עפּעס אַ שריפֿט , וואָס גיט צו וויסן טאָן ווער איז דער מאָלער , אונטער וועלכע אומשטאַנדן האָט דאָס פּאַסירט . האָבן מיר אָנגעהויבן , נישט וויסנדיק קיין סך וועגן דעם אַלבאָם . אַלץ וואָס מיר האָבן יאָ געוווּסט , אַז עס איז געמאַכט געוואָרן פֿאַרן 15 ־ יאָריקן אַרנאָלד אונגער , און ווי אַ באַווײַז אַנטהאַלט דאָס ערשטע בלעטל אַרנאָלדס לאַגער ־ נומער , זײַן בילד , אַ רשימה פֿון אַרנאָלדס קאַצעטן , וווּ ער האָט זיך געפֿונען . די ייִדישע קהילה אין שטראַסבורג האָט אַ לאַנגע און ניט - פּשוטע געשיכטע . ייִדן האָבן געוווינט אין שטראַסבורג שוין אין אָנהייב מיטלעלטער , און מסתּמא אַפֿילו נאָך אין דער רוימישער תּקופֿה . אין 1339 , נאָך אַן אויסברוך פֿון פּעסט , האָט מען באַשולדיקט די ייִדן אינעם ברענגען די מגיפֿה ; 2000 מענטשן זענען אומגעבראַכט געוואָרן בשעת די פּאָגראָמען . אינעם יאָר 1389 האָט מען אינגאַנצן פֿאַרווערט די ייִדן צו וווינען אין שטראַסבורג ; ערשט סוף 18טן יאָרהונדערט , נאָך דער פֿראַנצויזישער רעוואָלוציע , ווען די עלזאַסישע ייִדן האָבן באַקומען פֿולע בירגער - רעכט , האָט מען זיי ווידער דערלויבט צו וווינען אין דער שטאָט . לויט אַ באַקאַנטער סטאַטיסטיק , זענען אַרום 1 , 500 נפֿשות פֿון דער 10 ־ טויזנדיקער ייִדישער באַפֿעלקערונג אין שטראַסבורג אומגעבראַכט געוואָרן אין די קאָנצענטראַציע - לאַגערן בשעתן חורבן ; מע גלייבט , אַז די אמתע צאָל אומגעקומענע קען זײַן אַ סך גרעסער . די לעבן - געבליבענע האָבן איבערגעלעבט דעם חורבן אין דרום ־ פֿראַנקרײַך . האָראָסקאָפּ , גאַווערנד דורך דעם פּלאַנעט מערקורי , אין פאַקט זיי זענען אַ צייכן פון גייַסטיק . ווי עריז און טאָראַס , און עס איז פּראָלעćני שריפֿטצייכן ; ער האט אַ יונגע יגזובעראַנס און ענטוזיאַזם . אַלי , געמיני ענטוזיאַזם איז ראַפלעקטאַד ניט אַזוי פיל אין סטאַרטינג אַ געשעפט ( פּייאַנירינג ענערגיע פון עריז ) , אָדער אין זייַן דורכפירונג ( טאָראַס ענערגיע פאַסילאַטייטער ) , אָבער מער אין דער געדאַנק - קיין געדאנקען אויף דער אָנהייב פון עפּעס , אָדער אין די פראבלעמען וואָס זאל אויפשטיין אין דער דורכפירונג . - ס ׳ וועט נאָך קומען אַ צײַט און זיי וועלן זיך אויך אויסמענטשלען . זאָרג זיך נישט . דעמאָלט וועסטו זײַן דער ייִדישער מלך - קייסער . דאָס לשון פֿונעם ברייטן דרויסן , וואָס גיט אירע רעדערס אַ צוטריט צו פּאָסטנס און צו כּל ־ מיני הכנסות , ווערט תּמיד געהאַלטן העכער און באַטראַכט מיט מער דרך ־ ארץ ווי דאָס לשון פֿון דער אָרעמער היים און פֿון דער אינטימער טאָג ־ טעגלעכקייט . דאָס דערמאָנט אינעם שײַכות צווישן ייִדיש און ענגליש בײַ נײַ ־ געקומענע קיין אַמעריקע . אָבער אַזוי ווי ענגליש איז פֿאַרבונדן מיט ייִחוס , ברענגט מען דאָס אַרײַן אין שטוב אויך , און די אינטימקייט ווערט צעטיילט אין צווייען . איבערזעצונגען שטיצט דורך וובעט טראַנסלאַטאָר 4 . 2 . 3 פּאַוערד דורך וובוללעטין ווערסיע 4 . 1 . 3 דרוקרעכט © 2011 וובוללעטין סאָלוטיאָנס , ינק . אלע רעכט רעזערווירט . אינהאַלט רעלעוואַנט URL ס דורך וובסעאָ איין מאָל איז הערשעלע אַרײַנגעגאַנגען צו אַ גבֿיר און האָט געזען ווי אַלע שטיבער זענען שיין אויסגעמאָלט . זאָגט ער צום גבֿיר - " בײַ מיר איז שענער געמאָלט " . דעם גבֿיר האָט דאָס זייער פֿאַרדראָסן און ער ווײַזט אים נאָך שטיבער , נאָך שענער געמאָלט . זאָגט הערשעלע - " יאָ , עס איז טאַקע שיין געמאָלט , נאָר בײַ מיר איז אַ סך שענער געמאָלט " . פֿרעגט אים דער גבֿיר , " וואָס איז דען בײַ אײַך אַזוי שיין געמאָלט ? " ענטפֿערט אים הערשל - " פֿאַרשטייט איר , בײַ מיר איז געמאָלט , אַז איך האָב קיין ברויט ניט אין שטוב . האָט זיך דער גבֿיר זייער צעלאַכט און האָט אים געגעבן אַ גאַנץ פֿײַנע נדבֿה . מיט עטלעכע חדשים צוריק האָט מען אין טבֿריה פֿײַערלעך אָפּגעמערקט דעם 500סטן געבוירן ־ טאָג פֿון דער דאָזיקער זעלטענער פֿרוי , אין וועלכן עס האָבן זיך באַטייליקט דער נשׂיא פֿון ישׂראל שמעון פּערעס , דער געוועזענער נשׂיא יצחק נבֿון , דער דערציִונגס ־ מיניסטער גדעון סער , דער אויסערן ־ מיניסטער פֿון ישׂראל אַבֿיגדור ליבערמאַן , די פֿאָרזיצערין פֿון העכסטן געריכט דורית בייניש און אַ צאָל אַנדערע הויכע רעגירונגס ־ באַאַמטע , היסטאָריקער און אַקאַדעמיקער . אַודי ווי געזאגט דורך די מיקראָ דוד : מען ניט קיין עגגס נאָך איר טאָן ניט ווי אים צו . . אויגוסט איז מיסטאָמע געסט וואס עס איז ? א צונעמעניש איז מיסטאָמע אַ באַליידיקונג בעת אַ וויזיט אין פּוילן מיט עטלעכע וואָכן צוריק האָב איך פֿאַרבראַכט פֿינעף טעג אין וואַרשע . דאָס מזל האָט מיר צוגעשפּילט , ווײַל פּונקט אין יענעם סוף ־ וואָך האָט מען אין דער אָרטיקער " נאָזשיק ־ שיל " געפּראַוועט אַ בר ־ מיצווה , דאָס געבן אַ נאָמען אַ מיידעלע , און צוויי חתונות ! אוישוויץ - דער סימבאָל פֿון אוממענטשעלכן אַכזריות . אַ סימבאָל פֿון אַ ריזיקער , גוט דורכגעטראַכטער און הויך סאָפֿיסטיקירטער סיסטעם פֿון אומברענגען מענטשן . אַ סימבאָל , וואָס וואָלט שוין , דאַכט זיך , געדאַרפֿט אָנזאָגן דער וועלט אויף שטענדיק : אַזוינס טאָר זיך מער נישט איבערחזרן ! צום באַדויערן , האָט זיך עס נאָר געדאַכט אַזוי . הײַנט , נאָך 65 יאָר פֿון באַפֿרײַען אוישוויץ , דערוויסן מיר זיך , אַז די קאַטאַסטראָפֿע פֿון דער פֿאַרגאַנגענהייט האָט ווייניק וואָס צו טאָן מיטן זאָג : " לא ־ תירצח ! " עמאָאָאָאָאָאָאָאָאָאָאָאָאָאָאָאָאָ מאָאָאָאָאָאָאָ : אָ איידער יתרו איז אָנגעקומען אינעם ייִדישן לאַגער , פֿלעגט משה רבינו אַליין באַהאַנדלען אַלע שאלות פֿון די ייִדן . יתרו האָט פֿאָרגעלייגט משהן אויסצוקלײַבן די בעסטע אויפֿריכטיקע מענטשן , וועלכע פֿאַראַכטן געלט און שטרעבן צום יושר , כּדי צו שאַפֿן אַ סיסטעם פֿון דיינים . אַנטאָן טשעכאָוו האָט געהאַט קלוגע גע ­ דאַנקען , וועלכע ער האָט ניט בלויז אַרויס ­ געזאָגט , נאָר אויך פֿאַרשריבן . צווישן זיי איז פֿאַראַן אַזאַ : טאָמער איר זעט , אין גאַנג פֿון אַ פּיעסע , אַז דער מחבר צי רעזשיסאָר האָט אויפֿגעהאָנגען ערגעץ אויף דער בינע אַ ביקס , מוז זי אין דער פּיעסע , סוף - כּל - סוף , אויסשיסן . אַנדערש האָט עס ניט קיין זין צו ווײַזן אַ ביקס . _____________________________________________________________________________________________ פרעגט דעם בעל - דיקדוק גביר , א נגיד און אן עושר ? " אן אפגעשלאגענע הושענה " מ . נאמאסט ( ניו - יארק ) חשובער ד " ר נאמאסט : ווי זאגט מען " ער איז א מיטגליד פון א סינאגאגע " ? כ ' ווייס , אז דאס איז ניט יידישלעך . וואס איז דער כשרער אויסדרוק ? די שטענדיקע מתפללים פלעגן אריינלייגן א פאר קאפקעס אין דער צדקה - פושקע ( " מתנות - בסתר " ) , בכדי אונטערצושטיצן די שול און געבן דעם רב ברויט . דאס זיינען געווען רעאקציאנערן און כמו - שפראכן - פארשער , וואס האבן זיך באמיט צו ענדערן די פארגאנגענהייט . אויב א ייד אין ריגע אדער מונקאטש נוצט " פארשפרעכן " און ניט צוזאגן , ווער האט די אויטאיטעט צו דערקלערן אזעלכע ווערטער פאר טרייף - פסולדיקע ? ? דער ענטפער האט צו טאן מיט דער קולטור . ס ' איז ריכטיק צו זאגן " א גוטן סוף וואך " , אבער מ ' האט דאס קיינמאל ניט געזאגט אין דער אלטער היים . די סיבה איז א פשוטע און א קלארע . אין מערב - אייראפע האט שוין געהאט עקזיסטירט א פינף - טאגיקע ארבעטס - וואך . דארט האט מען דעריבער געהאט א וואכן - ענדע מיט צוויי רו - טעג . אין דייטשלאנד און פראנקרייך האט מען יא געזאגט " שיינעס וואכן - ענדע " אדער " באן וויקענד " ( א גוטן וואכן - סוף ) ! , זאגט מען אדער דער אינטערנעץ ? . ר ' בעל - דיקדוק : געקומען " און " זיי האבן געוועזט געזאגט . קודם א לויב - ווארט : אייער קענטעניש אין גראמאטיק איז ניט צום גלויבן און ניט צום פארגלייכן . איך זעה אומעטום " בליץ - פאסט " און " שיקן א בליץ - פאסט " . דאס קלינגט מאדנע . ווי אזוי זאגט מאן דאס ? . . " דו אינטערעסירסט זיך מיט דער טעמע " איז די די ריכטיקע פרעפאזיציע . " וואס איז אייער רעאקציע וועגן דעם מצב ? " איז די יידישלעכע פרעפאזיציע . מ ' הערט אפט " וואס איז אייער רעאקציע אויף . . . " , וואס איז א ריינע איבערזעצונג פון רוסיש אדער " מיין רעאקציע צו . . . " , אויך א ריינע איבערזעצונג , נאר פון ענגליש . דרך - אגב , איך מוז אייך אויסבעסערן . . . ריכטיק איז " א ריינע איבערזעצונג " און ניט " א דירעקטע איבערזעצונג " , וואס איז אליין א ריינע איבערזעצונג הן פון רוסיש הן פון ענגליש . די כללים ( אויף אלע שפראכן ) וועגן פרעפאזיציעס האבן ניט קיין טעם און געפינען אין דער קאטעגאריעס " טאבו " און " . מ ' מוז זיך אויסלערנען די באזונדערע פרעפאזיציעס און זיי פארגעדענקען באזונדערש צוזאמנען מיט די שייכותדיקע צייט - ווערטער . א קורס וועגן מאטעמאטיק איז ריכטיק . להפיך און להבדיל איז ניט ריכטיק " א קורס אויף , פון אדער פאר . . . " . א סטודענט אדער לערער אין וויסנשאפט איז זייער ריכטיק . א קענער אדער מומחה אין תנ " ך איז זייער ריכטיק . ריידן פון אדער וועגן . . . ביידע זיינען , כשרע ' פרעפאזיציעס . א פראגע פון אדער וועגן זיינען ביידע גוט . . אין ליטע און אוקראינע האט זיך דער רעפלעקסיווער פראנאן ניט דעקלענירט ביים בויגן דאס צייט - ווארט . אין די ניט - ליטווישע טעריטאריעס אין פוילן און פון גאליציע און טשעכיע ביז אונגארן און מערב - רומעניע דעקלינירט מען דעם פראנאן ווען מ ' קאניוגירט א ווערב : איך באליידיק מיך , דו באליידיקסט דיך , איר באליידיקט אייך און איך שטעל מיר פאר , דו שטעלסט דיר פאר , איר שטעלט אייך פאר . דאס איז נאר אן ענין וועגן דיאלעקט און ניט גראמאטיק . " פארבעטן " און " פאררויכערן " זיינען ריינע איבערזעצונגען פון פויליש . דאס זיינען ניט קיין צייט - ווערטער פון א דייטשן אפשטאם . ס ' איז ניט דא קיין אונטערשיד צווישן איינלאדן און פארבעטן . ביידע האבן די זעלבע באדייטונג . אין לעטלאנד , עסטלאנד און אונגארן הערט מען זייער זעלטן " פארבעטן " אדער " פאררויכערן " . אין אויבערלאנד און זיבן בערגן הערט מען " אנצינדן א ציגארעט " און " איינלאדן " . אין די באלטישע לענדער הערט מען " אנרויכערן א פאפיראס " . ענטפער ? צי איז דא א יידיש ווארט פאר " ווייננאכט " ? וואס האבן יידן געזאגט אין דער אלטער היים ? דאס ווארט " ניתל " , וואס איז אין קעגנזאץ מיטן רואיקן און הייליקן גייסט פון אט - דעם פייערטאג . : זאָגט מען אין נאָמען פֿון בעל ־ שם ־ טובֿ דעם פּשט אַזוי : אַזוי ווי שטערן זעען אויס אין אונדזערע אויגן נישט מער ווי פּיצינקע פּינטעלעך , אין דער צײַט ווען זיי זײַנען פֿאַקטיש דאָרט אין הימל זייער גרויס , גאַנצע וועלטן ( און אַ סך פֿון זיי זײַנען פֿילפֿאַכיק גרעסער ווי אונדזער ערדקוגל ) - אַזוי וועלן געזען ווערן דײַנע קינדער , די ייִדן : דאָ , אין עולם ־ הזה , אין דער נידעריקער וועלט , וועלן זיי אויסזען קליין , נידעריק און דערשלאָגן , אָבער דאָרט , אין דער הימלדיקער וועלט , וועלן זיי באמת זײַן דערהייבן , מעכטיק און גרויס , און זיי וועלן מיט זיך פֿאָרשטעלן דעם יסוד פֿון גאַנצן באַשאַף . אין אַן אויגנבליק וועלן אײַנפֿאַלן שטאָלצע וואָלק ־ קראַצערס אײַנגעוויקלטע אין רויך און פֿלאַמען . צעטרייסלט וועט ווערן די ערד פֿון די כּסדרדיקע אויפֿרײַסן ; פֿײַערדיקע ברוכשטיקער וועלן זיך טראָגן איבערן ווײַטן האָריזאָנט . ( ז ' 157 ) שטעלט זיך די פֿראַגע , איז דער עקספּערימענט , " המשך " , מצליח געווען ? פֿון איין זײַט , קען מען זאָגן , אַז יאָ . די אויפֿפּאַסער פֿלעגן טאַקע " צונויפֿגיסן " זייער טרינקגעלט , און עס צעטיילן גלײַך - אַ בולטער אויסדרוק פֿונעם סאָציאַליסטישן פּרינציפּ . אַ צאָל " המשכיסטן " האַלטן , אַז די ווערטן וואָס זיי האָבן זיך געלערנט אין " המשך " , זענען געבליבן מיט זיי עד ־ היום . ווידע סעמעל , וועלכע איז געווען אין לאַגער אין די 1970ער , דערציילט , וואָס פֿאַר אַ רושם עס האָט געמאַכט אויף איר די המשכיאַדע ( וואָס מע רופֿט אין אַנדערע לאַגערן - color war ) . יעדע מאַנשאַפֿט האָט געקראָגן פּונקטן דווקא פֿאַר אַרויסווײַזן חבֿרשאַפֿט , אַנשטאָט קאָנקורענץ . " ביזן הײַנטיקן טאָג דערמאָנט עס מיר , אַז מע דאַרף זיך פֿירן לײַטיש , " האָט זי געזאָגט . עס האָט איר אויך אימפּאָנירט , ווען מע האָט פֿאַרבעטן אַ פֿאָרשטייער פֿונעם יוניאָן פֿון די טרויבן ־ קלײַבער , צו דערקלערן , פֿאַר וואָס מע דאַרף זיך סאָלידאַריזירן מיט די אַרבעטער , ווי אויך די רירנדיקע " געטאָ ־ נאַכט " , וואָס מע האָט אָפּגעמערקט יעדן זומער . " כ ׳ האָב אומגעדולדיק געוואַרט ביז איך וועל זײַן גענוג אַלט צו שטיין אויף דער וואַך בײַם געטאָ ־ דענקמאָל , " האָט זי געזאָגט . RebbeZalmanTeitelbaum . JPG רבי זלמן לייב טייטלבוים איז דער דריטער זון פון סאטמארן רבי ' ן רבי משה טייטלבוים זצ " ל . און איז אויפגענומען געווארען אלץ סאטמאר רבי שליט " א דורך זיינע חסידים וואס ווערן אנגערופן אין די וועלט זאלונים דער ייִדיש - קלאַס , וואָס מוידעל פֿירט פֿאַר לײַט אין עלטער פֿון 50 - 80 יאָר , האָט זיך ווידער צונויפֿגעקליבן [ 8 ] דעם 19טן סעפּטעמבער . איצט איז ער אַרויס פֿון אונטער דעם אויפֿזיכט פֿון דער טאָראָנטער שול - פֿאַרוואַלטונג . דעם 3טן פֿעברואַר האָט די צײַטונג " ניו - יאָרק טײַמס " פֿאַרעפֿנטלעכט אויסצוגן פֿון דער שקאַלע , וועלכע עס שאַפֿט Standard & Poor ' s - די קאָמפּאַניע וועלכע שאַצט אָפּ אונטערנעמונגען און לענדער ווי אַן אָביעקט פֿון אינוועסטיציעס . אין דער שקאַלע זײַנען דאָ פֿיר גראַדאַציעס , AAA , AA , A , און BBB , וואָס באַשרײַבן פֿאַרשיידענע מדרגות פֿון אַ געשעפֿט צי אַ מדינה , אין וועכלע ס ׳ איז כּדי צו אינוועסטירן . דעם פּראָיעקט פֿון אַ געזעץ וועגן אָפּשאַפֿן דעם תּחום האָט אין מײַ 1910 אַרײַנגעטראָגן ניסעלאָוויטש . 166 דעפּוטאַטן , אָדער בערך אַ דריטל פֿון דעם גאַנצן עולם דעפּוטאַטן , האָבן עס אונטערגעהאַלטן . אָבער די רעגירונג - ווי אויך די שאָוויניסטיש - געשטימטע פּאָליטיקער - האָבן ניט געוואָלט אַפֿילו הערן וועגן אַזאַ רעפֿאָרם . זיי האָבן געהאַלטן , אַז די ייִדישע מאַסן האָט מען געדאַרפֿט האַלטן פֿאַרשפּאַרט אין דעם תּחום , זיי זאָלן , חס - וחלילה , ניט פֿאַרפֿלייצן גאַנץ רוסלאַנד . אין פֿעברואַר 1911 האָט מען געמאַכט אַ קונץ : דעם פּראָיעקט , וואָס ניסעלאָוויטש האָט געהאַט אַרײַנגעטראָגן , האָט מען פֿאַקטיש " אַרויסגעטראָגן " דורך פֿאַרשיקן אים אין אַ קאָמיסיע פֿון דער דומע . דאָרטן איז ער שטילערהייט באַגראָגן געוואָרן . יאָאַכים ווערט אַן אַנטיוואַגנעריאַנער : זײַן איידעלער מוזיק ־ געשמאַק פֿאַרטראָגט נישט די אידעאָלאָגיע פֿון וואַגנערס אַ " ג " נײַער " מוזיק . עפּעס פֿילט ער , יאָאַכים , אַז אין די וואַגנער ־ אָפּערעס מיט אַ פֿאַבולע פֿון דער גערמאַנער מיטאָלאָגיע , באַפּוצט מיט קאָמענטאַרן פֿון קאָמפּאָזיטאָר , הערט מען ווײַט נישט קיין ליבעראַלע אַקצענטן , נײַערט הערט מען דאָרט שאָוויניסטישע גרילצן פֿון נאַציאָנאַליסטישן אַרסענאַל . . . יאָאַכים , גענוי ווי פֿיל קריטיקער , איז בײַ דער דעה , אַז וואַגנער , דער שׂונא ־ ישׂראל , חלומט וועגן אַ דײַטשלאַנד וואָס איז ווײַט פֿון טאָלעראַנץ און אַהבֿת ־ המענטש . צו גלײַך מיט פֿיל אַנדערע צו יענער צײַט האָט יאָאַכים אײַנגעזען , אַז די יאָדערן פֿון דער וואַגנער " נײַער " מוזיק איז אַ מין " פֿי ­ לאָסאָפֿיע " , וואָס איז אַ מהלך ווײַט פֿון זײַנע איידעלע הומאַניסטישע אידעאַלן . עס איז אָבער כּדאַי אָנצוּװײַזן , אַז די איצטיקע רעגירונג איז " אַלט געװען " געציילטע פּאָר חדשים בעתן אויסברוך פֿון דער מלחמה . אײנע פֿון די אַספּעקטן , װאָס די קאָמיסיע וועט מוזן אויספֿאָרשן , װעט אויך זײַן דאָס אַחריות , װאָס פֿאַלט אויף די פֿריִערדיקע העכסטע אַרמײ - קאָמאַנדירן און זיכערהײטס - מיניסטאָרן און רעגירונגען בכלל , וועלכע האָבן געהערשט אין די לעצטע זעקס יאָר , זינט דעם אויפֿמאַרש פֿון אריאל שרון אויפֿן הר ־ הבית און דעם אויסברוך פֿון דער " על אַקסאַ " - אינטיפֿאַדע . און גראָד זיי - דער געװעזענער שעף פֿון שטאַב " רבֿ - אלוף " משה ( " בוגי " ) יעלון ( יאַאַלאָן ) און שאול מופֿז ( מאָפֿאַז ) , דער געװעזענער שעף פֿון שטאַב און דערנאָך זיכערהייט - מיניסטער אין דער רעגירונג פֿון שרון , טראַנספּאָרט - מיניסטער אין דער איצטיקער רעגירונג - זײ זענען צװישן די שאַרפֿסטע קריטיקער פֿון אָט דער קאָמיסיע . יעלון האָט אַפֿילו , אין אַן אינטערװיו פֿאַרן " הארץ " , באַשולדיקט אָלמערטן אין שיקן די סאָלדאַטן ( אין די לעצטע דרײַ טעג פֿון דער מלחמה , װען עס זענען דערהרגעט געװאָרן 33 סאָלדאַטן ) אין דער פֿון פֿאָרויס פֿאַרשפּילטער שלאַכט , צוליב פּאָפּוליסטישע נוצן ; דער מיניסטער מופֿז האָט אין דער רעגירונג זיך אָפּגעהאַלטן פֿון שטימען פֿאַר דעם פּרעמיערס פֿאָרשלאַג װעגן דער װינאָגראַד - קאָמיסיע . מײַן ליד איז פֿון אחד דער שטילסטער געפֿלאַטער , ווי מײַן רגע די ערשטע , וואָס האָט מײַן לעבן געפֿליגלט , מיט אים האָט געדאַוונט אין תּמימות דער נסתּר , מײַן טאַטע און מײַן מאַמע האָט געניגונט מיט עניוות מײַן וויגל . אַזאַ אַנטוויקלונג וואָלט געווען שטאַרק לטובֿת דעם ישׂראלדיקן אינטערעס אַרויסצו ­ רײַסן סיריע פֿון דער טעראָריסטישער אַקס צווישן איראַן און " כעזבאָלאַ " ביז דעם " כאַמאַס " . עס איז נישט אַנצונעמען , אַז אָלמערט זאָל זיך האָבן פֿאַרפֿליכטעט אַפּצו ­ טרעטן דעם גאַנצן גולן , גענוי ווי עס איז נישט אָנצונעמען , אַז אַסאַד פֿאַרלאַנגט אולטי ­ מאַטיוו , אַז די געשפּרעכן זאָלן זײַן אָפֿענע , ווי עס שרײַבט די פּרעסע . אָבער ביידע נייטיקן זיך אין דער לעגיטימאַציע בײַ זייערע פֿעלקער . פֿאַר יענע וואָס האָבן דרך ־ ארץ פֿאַר לשון ־ קודש , פּרוביר איך זײַן דער שליח ־ ציבור , און דערציילן ווי ייִדיש האָט זיך באַזעצט אין מאָדערנעם העברעיִש ביזן הײַנטיקן טאָג . געווען אַ צײַט ווען ענגליש האָט דערקלערט אַן אינוואַזיע אויף עבֿרית . ווערטער ווי " פּאַנקטשור " בײַ די ישׂראלים " פּאַנטשער " , וואָס אַמאָל האָט עס געמיינט , אַז אַ ראָד פֿון אַן אויטאָ האָט געפּלאַצט . הײַנט מיינט " פּאַנטשער " , ווען אַ געשעפֿט גייט באַנקראָט , ווען עפּעס אַרבעט זיך נישט אויס . אָבער די שיינע זאַך דערפֿון איז וואָס זיי האָבן דעם מענטשן וואָס פֿאַרריכט רעדער אָנגערופֿן " פּאַנטשערמאַכער " . אַן אויטאָ רופֿן זיי " פּרײַוואַט " . איז ווען אַ יונגער בחור אין ישׂראל האָט זיך דעראָבערט צו אַ רויטן אויטאָ פֿלעגט ער זיך גרויסן פֿאַר זײַנע חבֿרים . וואָס שייך דער צוקונפֿט , האָט די טאַלאַנטירטע שוישפּילערין / חזנטע / דערציִערין פֿאַרשיידענע פּלענער און שטרעבונגען . ערשטנס , וועט זי ווײַטער שפּילן אין " קליינקונסט ! " אין מערץ בײַ " העלענס " און " מקור " ( אַ טייל פֿון דעם " 92סטער גאַס ווײַ " ) . דערצו וויל זי אַרויסגעבן אַ קאָמפּאַקטל פֿון איר מוזיקאַלישן רעפּערטואַר און ווידער אין האַרבסט שפּילן אין ניו ־ יאָרק ; אין " היים " ( Home ) , איינער פֿון אירע פֿריִערדיקע קינסטלערישע שלאַגערס . זי וויל אויך ווײַזן " קליינקונסט ! " אין עטלעכע ראַיאָנען אויסער ניו ־ יאָרק - צווישן זיי , דער יערלעכער ייִדישער פֿעסטיוואַל , וואָס קומט פֿאָר אָנהייב זומער אין קראָקע . צום סוף , האָט פֿלעטשער אויך אין זינען צו שאַפֿן אַן אייראָפּעיִשן קאַבאַרעט ־ אַקט , וואָס וועט באַטאָנען , ווי וויכטיק ס ׳ איז אָפּצוהיטן די נאַטירלעכע סבֿיבֿה . איז יאָשקע די בלויז וועג צו הימל ? " ענטפער : " איך בין בייסיקלי אַ מענטש , אַזוי איך וועט גיין צו הימל . " " גוט , אַזוי איך טאָן עטלעכע שלעכט זאכן , אָבער איך טאָן מער גוט זאכן , אַזוי איך וועט גיין צו הימל . " " גאָט וועט ניט שיקן מיר צו גענעם נאָר ווייַל איך טאָן ניט לעבן דורך די ביבל . Times האָבן פארביטן ! " " נאר טאַקע שלעכט מען ווי קינד מאָלעסטערס און רוצחים גיין צו גיהנום . " דאס זענען אַלע געוויינטלעך ראַשאַנאַליזיישאַנז , אָבער דער אמת איז אַז זיי זענען אַלע ליגט . שׂטן , דער גבאי פון דער וועלט , געוויקסן די מחשבות אין אונדזער קעפ . ער , און ווער עס יז וואס גייט זייַן וועגן , איז אַ פייַנט פון גאָט ( 1פּעטער 05 : 08 ) . שׂטן איז אַ דעסעיווער און אָפֿט דיסגייזיז זיך ווי עמעצער גוט ( 2 קאָרינטהיאַנס 11 : 14 ) , אָבער ער האט קאָנטראָל איבער אַלע די מיינדז וואָס טאָן ניט געהערן צו גאָט . " דער גאָט פון דעם עלטער האט פארבלענדט די מיינדז פון ונבעליעווערס , אַזוי אַז זיי קענען ניט זען די ליכט פון דער בשורה פון דעם כבוד פון משיחן , וואס איז די בילד פון גאָט " ( 2 קאָרינטהיאַנס 04 : 04 ) . עס איז אַ ליגן צו גלויבן אַז גאָט טוט ניט זאָרגן וועגן קליין זינד אָדער אַז גענעם איז רעזערווירט פֿאַר " שלעכט מענטשן . " אַלע זינד סעפּעריץ אונדז פון גאָט , אַפֿילו אַ " קליין ווייַס ליגן . " יעדער האט געזינדיקט , און קיין איינער איז גוט גענוג צו באַקומען צו הימל אויף זייער אייגן ( רוימער 03 : 23 ) . געטינג אין הימל איז ניט באזירט אויף צי אונדזער גוט אַוטווייז אונדזער שלעכט , מיר וועלן אַלע פאַרלירן אויס אויב וואָס איז דער פאַל . " און אויב דורך חסד , דאַן דאָס איז ניט מער דורך מעשים ; אויב עס זענען געווען , חסד וואָלט ניט מער זייַן חסד " ( רוימער 11 : 06 ) . מיר קענען טאָן גאָרנישט גוט צו פאַרדינען אונדזער וועג צו הימל ( טיטוס 03 : 05 ) . " שרייַבט אַרייַן דורך דעם שמאָל טויער . ווארים ברייט איז דער טויער און ברייט איז די וועג , וואס פירט צו פארדארבונג , און פילע אַרייַן דורך אים " ( מתיא 07 : 13 ) . אפילו אויב יעדער אַנדערש איז לעבעדיק אַ לעבן פון זינד אין אַ קולטור ווו טראַסטינג אין גאָט איז ניט פאָלקס , גאָט וועט ניט אַנטשולדיקן עס . " ווי פֿאַר איר , איר געווען טויט אין דיין טראַנזגרעשאַנז און זינד , אין וואָס איר גענוצט צו לעבן ווען איר נאכגעגאנגען די דרכים פון דעם וועלט און פון דעם גבאי פון דעם מלכות פון די לופט , די גייסט , וואס איז איצט אויף אַרבעט אין יענע וואס זענען ווידערשפעניק " ( עפעזער 2 : 1 - 2 ) . האָט איר געמאכט אַ באַשלוס פֿאַר משיחן ווייַל פון וואָס איר האָט לייענען דאָ ? אויב אַזוי , ביטע געב אַ קליק אויף דעם " איך האָבן אנגענומען משיח הייַנט " קנעפּל אונטן . http : / / www . gotquestions . org / Bible - Questions . html אויך אין ישׂראל האָט דערגרייכט גרויס דערפֿאָלג די פּראָגראַם " ווען די זיידעס און די באָבעס זײַנען קינדער געווען " , בעיקר , ווײַל ס ׳ איז שווער נישט נתפּעל צו ווערן פֿון די שעכטער ־ שוועסטער , פֿון זייער חנעוודיקן ייִדיש און פֿון זייער מוזיקאַלישקייט . צונויפֿגעשטעלט די פּראָגראַם האָט בנימין שעכטער , אַ דערפֿאַרענער מוזיקער וואָס האָט שוין קאָמפּאָנירט און אויפֿגעפֿירט ייִדיש ־ ענגלישע פּראָגראַמען ; הײַנט , צווישן אַנדערע מוזיקאַלישע אויפֿטוען , איז ער אויך דיריגענט פֿונעם ייִדיש ־ פֿילהאַרמאָנישן כאָר אין ניו ־ יאָרק . די באַקאַנטע לידער , וואָס שטעלן פֿאָר אַ טייל פֿון אייביקן אוצר אין דעם רײַכן געזאַמל פֿון ייִדישע קינדער ־ לידער , האָט בנימין שעכטער צעטיילט אויף באַזונדערע קינסטלערישע עפּיזאָדן : לידער געזונגענע דורך ייִנגלעך ; לידער געזונגענע דורך מיידלעך ; מ ׳ דערציילט וועגן די קינדער ; די חדר ־ ייִנגלעך און " קינדער פֿון חורבן " . פֿאַרענדיקט דעם געזאַנג ־ ספּעקטאַקל האָט מען מיטן האָפֿענונגספֿולן " יוגנט ־ הימען " פֿון שמערקע קאַטשערגינסקי . ווייניק מענטשן ווייסן אָבער וועגן דעם גרויסן איטאַליענישן רבֿ , פֿילאָסאָף און מקובל אליהו בן ־ אַמוזג ( בענאַמאָזעג ) , וועלכער האָט אויסגעאַרבעט אַן אוניווערסאַלע פֿילאָסאָפֿיע , באַגרינדעט אויף קבלה , וועלכע האָט צוגעצויגן אַ צאָל קריסטלעכע " חסידים " . אין אַ סך אַספּעקטן , איז ער געווען אַ ייִדישער " צווילינג " פֿון סאָלאָוויאָוון ; אין זייערע געדאַנקען גייען זיי , אָפֿטמאָל , ממש טריט בײַ טריט ; ביידע האָבן געלעבט אין דער זעלבער צײַט און ניפֿטר געוואָרן אינעם זעלבן יאָר . דאָס דערמאָנט , פֿאַרשטייט זיך , די פּראָוואָקאַציע , וואָס דער מיניסטער אלי ישי האָט צוגעגרייט בעתן באַזוך פֿון דעם וויצע ־ פּרעזידענט דזשאָו בײַדען אין ירושלים . איצט איז בנימין נתניהו שוין ווידער געוואָרן אַ רעטעניש : צי וועט דער וואַרעמער גלעט פֿון אָבאַמאַ מצליח זײַן אויפֿצולייזן די אײַנגעפֿרירטע פּאָליטיק פֿון נתניהו ? נישט ברק , נישט אלי ישי און אַוודאי נישט אביגדור ליבערמאַן - קיינער , פֿון זיי , ווי געזאָגט , האָט נישט דעם פּאָליטישן כּוח , וועלכן עס האָט בנימין נתניהו צו מאַכן דעם געוואַגטן שריט אַזוי ווי מנחם בעגין בשעתּו . אויב . . . בײַ די ברעגן הויקערדיק ווי מאַמעס איבער וויגל ווערבעס זײַנען דאָ געשטאַנען מיט צעלאָזטע צעפּ , זויערלעך אַרײַנגעקוקט אין וואַסערדיקן שפּיגל און געטריפֿט אַ גרינע טרער אויף גורל פֿונעם דניעפּער . ס ׳ האָט געהוליעט דאָ מאַכנאָ , דעניקין און פּעטליורע . אַפֿילו ווען מע טוט די מיצוות , וואָס פֿאָדערן אַקטיווע טעטיקייט , טאָר מען זיך נישט " אָנכאַפּן " אין די מאַטעריעלע זאַכן . פֿון צײַט צו צײַט מוז מען איבערלאָזן די פֿעלדער " אויף ג - טס באַראָט " , די מענטשן זאָלן נישט טראַכטן , אַז זיי זענען די אמתע הערשער אויף דער ערד . דערפֿאַר קאָן מען זאָגן , אַז דער באַרג סיני ווערט דערמאָנט דווקא אין שײַכות מיט שמיטה , כּדי אונדז אָנצוזאָגן , אַז אַזאַ גײַסטיקע פּאַסיווקייט און " וואַנדערונג " - געפֿיל , איז אויך אַ וויכטיקער פּרינציפּ פֿון דער תּורה . ריטאָרט טיג דעקאָר8 פאַרלאַנג זשאַליוזן & שאַדעס קלוב גאַרנעט הילל קאָליר ינווייראַנמענאַלי פרייַנדלעך מעלאַניע קאָדדינגטאָן פלאַך ינלענדיש פעטרוס פראַנק האַמצאָע וואַלד באַגאָט פאָטאָ גיאָרגיאָ אַמאַני סטאַפפאַן סטרינדבערג יסאַבעל לאָפּעז ינלענדיש פּלאַן פּראָדוקץ באָוינג טעקסטשערז ווייערד מאַגאַזין סאַנדראַ טאַררועללאַ פּלאַן פאַרמעסט ינהאַביטאַט ינלענדיש דעסינגער שטראַל קאָווער נייטקלאַב פּלאַן באַגאַזלענען סטעול זיס 038 גאַבבאַנאַ גראַפיק דיזיין ילעקטריקאַל אַקסעסעריז ווילליאַמס סאָנאָמאַ נייטקלאַב כסימע וויעססאָ אין 1994 איז אָבער פֿאָרגעקומען אַ שרעקלעכע זאַך . בײַם דעפּאָנירן די רעסטאַראַן ־ קבלות אין באַנק , איז לעבעוואָל פּלוצלינג דערשאָסן געוואָרן , און ביזן הײַנטיקן טאָג האָט מען דעם מערדער נישט געפֿונען . די אומזיניקע הריגה האָט שאָקירט גאַנץ ניו ־ יאָרק , און די משפּחה לעבעוואָל האָט שטאַרק געליטן פֿונעם קלאַפּ . אייבס ברודער , דזשעק , אַ גרונט ־ מיסחר ־ אַדוואָקאַט , האָט זיך אונטערגענומען די שווערע אַרבעט פֿון אָנפֿירן מיטן געשעפֿט , אָבער אין יאַנואַר 2006 , צוליב דעם כּסדר ־ שטײַגנדיקן דירה ־ געלט און די הויכע הוצאָות פֿון רעמאָנטירן , האָט דער באַרימטער רעסטאָראַן , אויף דער צווייטער עוועניו און 10טער גאַס , זיך געשלאָסן . אויפֿן אָרט שטייט דאָרט איצט אַ " טשייס " ־ באַנק . אין אַ געזונטער אַרבעט - סבֿיבֿה , קאָאָפּערירן די אַרבע ­ טער אויך ווי איין גאַנצקייט ; זיי האָבן תּמיד אין זין דעם צווייטנס מיינונג , און נעמען אָן אַלע וויכטיקע באַשלוסן צוזאַמען . מיר האָבן אָפּגעשטאַט אַ וויזיט אין רבינס הויפּט ־ קוואַרטיר , אויף 770 איסטערן פּאַרקוויי , אין ברוקלין . דער רבי איז טאַקע ניפֿטר געוואָרן מיט יאָרן צוריק , אָבער זײַן גײַסט לעבט , זײַן השפּעה לעבט , זײַן חלום פֿון פֿאַרשפּרייטן זײַן אַרט ייִדישקייט לעבט . כ ׳ וויל זיך דאָ נישט אַרײַנלאָזן אינעם שפּאַלט צווישן יענע ליובאַוויטשער וואָס גלייבן , אַז דער רבי איז משיח און יענע וואָס וואַרפֿן דאָס אָפּ ווי געצנדינערײַ . מ ׳ רעדט וועגן דעם רבין ווי מען רעדט פֿון אַ הייליקן , אַ וויזיאָנער , אַ משולח ־ של ־ מעלה . די ליבשאַפֿט און איבערגעגעבנקייט שטעקט אין יעדן ריר און קער . דער יונגער ־ מאַן אין רבינס הויפּט ־ קוואַרטיר , האָט אונדז געוויזן פֿולע פּאָליצעס מיטן רבינס שריפֿטן , מאַנוסקריפּטן , כּתבֿ ־ ידן . אַלץ איז פּרעזערווירט געוואָרן , ווי להבֿדיל , אין אַ מוזיי . די דײַטשן האָבן אָקופּירט די שטאָט אין יוני 1941 און תּיכּף אַרעסטירט גרופּעס ייִדן און זיי דערשאָסן . אירע ברידער זענען געווען צווישן די קרבנות פֿון דער אַקציע , וואָס איז געשען אין אַ זונטיק , האָט מען די קרבנות גערופֿן " די זונטיקדיקע " . ברײַנע האָט געוווינט אין געטאָ מיט די טאַטע ־ מאַמע , אַן עלטערער שוועסטער און איר קליין קינד . דער טערמין דאַטן בינינג איך האָבן דיסקאַסט אויף דעם בלאָג און אויף דעם וועבפּאַגע . די וואָרט ענקאַמפּאַסאַז ניט נאָר די מאַשין לערנען אַלגערידאַמז , אָבער אויך די גאנצע דאַטן צוגרייטונג פּראָצעס איידער פּאָסטינג אַ רעזולטאַט פֿאַר אַקשאַנאַבאַל דיסיזשאַנז . מאַטהעמאַטיקאַללי , פיל פון די חילוק אין רעזולטאַטן קומט פון פּינטלעך און ראַפינירט דאַטן צוגרייטונג ( אָפֿט גערופן עטל ) פריערדיק צו דאַטן מיינינג מאָדעל בריאה . אַ קו איז געפֿלויגן איבערן דאַך און געלייגט אַן איי . איך האַס צו אַרייַנלאָזן עס , אָבער איך טאקע וויסן די גייז . . . דער באָכער אויף די ווייַט רעכט איז אַ גוט פרייַנד פון מייַן . איך טרעפן איר קענען זאָגן זיי ניטאָ דייכאַרד דזשעץ פאַנס . . . בײַ קאָפֿי אַנאַן זײַנע די אויערן צו אַזעלכע פֿאָדערונגען געווען פֿאַרשטאָפּט . צי האָט ער זײַנע אויערן ־ פֿאַרשטעקלעך איבערגעגעבן בירושה דעם נײַעם גענעראַל ־ סעקרעטאַר , וועט ווערן גאָר אין גיכן קלאָר . עס פֿאַלט צו די נאַכט . די צײַט , ווען מע עפֿנט די טירן פֿון די קאַזאַרמעס און פֿיל מענטשן , איבערגעהאָרעוועטע און איבערגעפֿרוירענע , רײַסן זיך אַהין אַרײַן פֿאַרקילט און הוסטנדיק . אָבער אַלעמען קאָנען די קאַזאַרמעס ניט אַרײַננעמען . איז איינס פֿון די ביידע : אָדער בלײַבן אין דרויסן און ציטערן אַ גאַנצע נאַכט פֿון קעלט , אָדער אַרויפֿקלעטערן אויפֿן בוידעם . די דײַטשן האָבן דאָס שטרענג פֿאַרווערט , זיי שיסן אָפֿט איבער די ביידעמער , נאָר דאָס שרעקט ניט אָפּ . " איך וואָלט זיכער ניט געוואָלט געבוירן ווערן פֿאַר דער דערפֿינדונג פֿון עלעקטראָציטעט , אויף אַן אמת געזאָגט איז נאָך נישט געווען קיין בעסערע צײַט צו זײַן אַ ייִד וווּ אין אַמעריקע , נאָך דער צווייטער וועלט ־ מלחמה , נאָך מער , אַז איך וואָלט געבוירן געוואָרן מיט צען יאָר פֿריִער , וואָלט איך מסתּמא אין קאַלעדזש קיין מאָל נישט געגאַנגען . ווער האָט דאָס דען געהערט אַזאַ זאַך , אַז אַ חסידישער בחור זאָל זיך אויפֿכאַפּן און גיין שטודירן ? הײַנט אָבער , כאָטש עס איז נישט זייער פּאָפּולער איז שוין דאָ אַ סך חסידים וואָס גייען שטודירן . עס קען גאָר געמאָלט זײַן , אַז עס קומען בעסערע צײַטן אָבער ווי מײַן באָבע פֿלעגט זאָגן , " בעסער איין פֿויגל אין האַנט , ווי צוויי אויפֿן דאַך . איז מוחל אײַך די בחירה , איך בין גליקלעך וווּ איך בין . " צווישן די הויפּט ־ פּאָליטישע אונטערנעמונגען אין דער פֿאַרגאַנגענער וואָך , וואָס שייך דער מערבֿ ־ וועלט , פֿאַרנעמט דער צוזאַמענפֿאָר פֿונעם אייראָפּעיִשן פֿאַרבאַנד דעם אויבנאָן . די איינציקע פֿראַגע , וואָס איז באַהאַנדלט געוואָרן אין בריסל , איז געווען דער רוסיש ־ גרוזינישער קאָנפֿליקט אַרום דרום ־ אָסעטיע און אַבכאַזיע . די צוויי טעריטאָריעס , וואָס געהערן אַדמיניסטראַטיוו צו גרוזיע , האָבן זיך לעצטנס דערקלערט ווי אומאָפּהענגיקע רעפּובליקן , און רוסלאַנד האָט זייער אומאָפּהענגיקייט אָנערקענט . אין מײַן געגנט האָט זיך לעצטנס געטראָפֿן אַ צוזאַמענשטויס צווישן אַ הצלהניק און אַ מעדיקער פֿון פֿײַער ־ דעפּאַרטמענט . איינע פֿון די סאַמע רעקלאַמירטסטע מעלות פֿון הצלה איז דאָס , וואָס זײַ רופֿן זיך אָפּ כּלומרשט גיכער ( אויף ייִדישע אומגליקן ) ווי דער געוויינטלעכער 911 . איז דאָס אָבער אמת ? כ ´ האָב קיין מאָל ניט געזען קיין סטאַטיסטיק דאָס צו שטיצן . דאַכט זיך , אַז לשם פּיקוח נפֿש וואָלט מען געדאַרפֿט רופֿן די באַדינונג וואָס קומט אָן צום גיכסטנס , זאָלן זיי זײַן ייִדן , גוייִם , אָדער טערקן . ניט אמת ? וואָס מיינט איר ? נאכאמאל קלאר שטעלן דער הויכבאשפריצטער חכם איז אויך א שקרן א ליגענער קיין איין ארטיקל איז נישט פארשפארט , אחוץ 3 פון 2000 און זיי זענען טאהש , צוליב שטארקע מחלוקת איצט דארטן . ר ' זלמן לייב טייטלבוים , און זיין ברודער ר ' אהרן טייטלבוים צוליב היציגע מאמענטן איצט אין סאטמאר וואס מאכט אז ביידע צדדים זאלן זיך רייסן אן אויפהער , און אפילו די 3 ארטיקלן זענען נישט פארשלאסן פאר קיינעם נאר פאר איי . פי . אדרעסן . עס נעמט 10 סעקונדעס זיך איינשרייבן , און יעדער באנוצער קען העלפן פארעכטן מעקן און צולייגן נייע אינפארמאציע , קיין איין מנהל קען קיינעם נישט בלאקירן אדער אפילו רודף דאס איז דער זעלבער סיסטעם פון אלע איבער 200 הונדערט שפראכן פון וויקיפעדיע , און אז איינער זאל קלאר רופן צו בויקאטירן דאס אידיש שפראך וויקיפעדיע מיט אפענע " ליגענט " אז מען בלאקירט מענטשן , ווייזט זייער אסאך אויף זיין הויכבאשפריצקייט , אז ער וויל נישט מען זאל האבן א יידיש שפראך וויקיפעדיע נאר אן ענגליש , מיר אידן רעדן אידיש און מיר ווילן אויך קענען האבן א וויקיפעדיע . גייט אריין אינעם אדרעס און זעהט וואספאטראט שקרן דער הויכבאשפריצטער איז . yi . wikipedia . org דרך ־ אַגבֿ : דער יונגער ענערגישער רעדאַקטאָר בני מר האָט פֿאַרבראַכט אין ניו ־ יאָרק אַ צוויי וואָכן , אין די ראַמען פֿון די צוגרייטונגען צו דעם לעצטן נומער פֿון " דווקא " . ער האָט פּערזענלעך באַזוכט די פֿאַרשיידענע פּלעצער , וווּ עס האָט אַמאָל געווימלט מיט ייִדיש ־ לעבן , ווי די לאָוער איסט ־ סײַד , דילענסי , אָרטשאַד ־ סטריט , איסט ־ בראָדוויי , סעקאָנד עוועניו און אַנדערע גאַסן און געגנטן , אין וועלכע מען קאָן נאָך אַלץ זען און שפּירן אַ קליין , רעדוצירט און אײַנגעשרומפּטן איבערבלײַב פֿון דעם רוישנדיקן , שעפֿערישן און פּולסירנדיקן ייִדיש ־ לעבן פֿון דער ניט ־ לאַנגער פֿאַרגאַנגענהייט . . . ראָיוואָרלד פֿאַרשטעלן זיך שפּיל 371 א פֿאַרשטעלן זיך שפּיל פון ראָיוואָרלד . אתם לא מבינים זה לא מישחק טוב תורידו מישחקים יא אפסיייייייייייייייייייייייייייייייייייייייייייייייייייייייייייייייייייייייים זה מישחק חרה של דבר ! ! ! באַזונדערס פֿעסט האָט שאָול גינזבורג פֿאַרנומען אַן אָרט אין דער מאָדערנער ייִדישער געשיכטע , ווען ער האָט , צוזאַמען מיט שבתי ראַפּאָפּאָרט , געגרינדעט די ערשטע טעגלעכע ייִדישע צײַטונג אין רוסלאַנד . " דער פֿרײַנד " האָט אָנגעהויבן אַרויסגיין אין פּעטערבורג אין 1903 . אין 1908 איז גינזבורג אַוועק פֿון דער צײַטונג און זיך קאָנצענטרירט אויף היסטאָרישע שטודיעס . ער האָט עס געטאָן אין רוסלאַנד ביז 1930 , ווען אים האָט זיך יאַקאָס אײַנגעגעבן צו פֿאַרלאָזן דאָס לאַנד - אַ גאַנץ אוניקאַלער פֿאַל פֿאַר יענער צײַט , ווען די סאָוועטישע גרענעץ איז שוין געווען שטילנע פֿאַרמאַכט . ראַקעט דזשאָו הילף דזשאָו , די ראַקעט צו אַנטלויפן פון דער רענאַגייד ראָובאַץ דורך מאַנוווערינג דורך אַ געפערלעך לויף ! און נאָך : איך מײַן , אַז ס ׳ איז געקומען די צײַט , ווען מע מוז זיך צונויפֿנעמען , טאַקע אויף אַן אַקאַדעמישער אַסיפֿה , כּדי צו פֿאַרטיידיקן אונדזער שפּראַך און קולטור פֿון עם ־ הארצישע און שמוציקע , דווקא ייִדישע הענט . אין קעגנזאַץ צו די פֿריִערדיקע דורכגעפֿאַלענע אָדער נישט פֿאַרענדיקטע אונטערהאַנדלונגען זײַנען אָבער ביידע צדדים אײַנגעגאַנגען דאָס מאָל צוצוטרעטן גלײַך צו דער באַהאַנדלונג פֿון די קאַרדינאַלע און עמאָציאָנעל זייער אָנגעשפּאַנטע שטרײַט ־ פּראָבלעמען , ווי - דאָס פֿעסטשטעלן די גרענעצן צווישן ביידע מדינות , דער גורל פֿון די פּליטים , די זיכערהייט , די פֿאַרטיילונג פֿון וואַסער און - ירושלים . ווי שאַפֿט מען אַ גרופּע וואָס זאָל זינגען צוזאַמען אויף אַ דערהויבענעם , גײַסטיקן אופֿן ? קודם ־ כּל , דאַרף מען שטיין נאָענט איינער צום אַנדערן , און ווײַזענבערג גיט אַ משל , ווי דאָס איז געגליכן צו לייגן די קלעצער פֿאַר אַ פֿײַער איינער לעבן דעם אַנדערן ' כּדי צו בויען אַ גרעסערן , שטאַרקערן פֿײַער . ער גיט אויך פּראַקטישע עצות ווי מע זאָל זיך באַוועגן בשעת מע זינגט , ווי אַזוי אויסצושטעלן די בענקלעך אין שיל , מע זאָל וואָס מער אַרויסהייבן דאָס צוזאַמען ־ געזאַנג , ( וואָס קלענער דער צימער , אַלץ בעסער , האַלט ער ) . אין בוך ווערן אויך געדרוקט , סײַ די מוזיק , סײַ די ווערטער , פֿון ניגונים און זמירות , וואָס דער מחבר האָט אַליין געשאַפֿן . אינעם " שלום ־ עליכם ־ קולטור ־ צענטער " אין בראָנקס , האָט מען דעם 28סטן נאָוועמבער , געפּראַוועט דעם יוביליי פֿון די ייִדישע פֿאָלקשולן אין לאַנד . אין 1910 האָט אַ גרופּע ייִדישע קולטור ־ אַקטיוויסטן , צווישן זיי יואל ענטין און א . גלאַנץ ( גלאַנץ ־ לעילעס ) , געשאַפֿן די ערשטע " נאַציאָנאַל ־ ראַדיקאַלע שולן " אין ניו ־ יאָרק ; אינעם זעלבן יאָר , און אין די ווײַטערדיקע עטלעכע יאָר , זענען אויפֿגעקומען נאָך שולן אין מאָנטרעאַל , שיקאַגע און אַנדערע שטעט . פֿון יענער צײַט אָן ביז די 1970ער יאָרן האָבן זיך געלערנט אין די פֿאָלקשולן טויזנטער תּלמידים ; פֿון רוסלאַנד , פֿון פּוילן , פֿון לעטלאַנד און ליטע , פֿון טשעכן , רומעניע , פֿון עסטרײַך און דײַטש , פֿון טײַגעס סיבירער , אָשוויענטשימער שחיטה , פֿון פֿײַער און וואַסער , פֿון קויל און פֿון בײַטש און דאָס איז געווען דער מאָמענט , ווען דער שווײַגנדיקער סערגיי , דאָס ייִנגל וואָס אַלע האָבן אים קלאַסיפֿיצירט ווי אַרײַנגעטאָן אין זיך און זיך נישט גע ­ קאָנט דערוואַרעמען , האָט זיך פּלוצעם אויפֿגעוועקט און באַקומען לשון . ער האָט גערעדט קלאָר און דײַטלעך און מיט גרויס שטאָלץ , אין נאָמען פֿון אַלע זײַנע ברידער און שוועסטער , געקוקט דירעקט אין די אויגן פֿון דער ריכטערין , און געזאָגט : כּדי די ווײַטערדיקע דורות פֿון דער חיה זאָלן בלײַבן גענעטיש מאָדיפֿיצירט , דאַרף מען גאַראַנטירן , אַז אין די סעקסועלע קעמערלעך איז פֿאַראַן דאָס מאָדיפֿיצירטע " דנ ״ ז " . דער וויכטיקסטער מעטאָד דאָס צו דערגרייכן איז אויסצונוצן די עמבריאָנאַלע " שטאַם ־ קעמערלעך " פֿון אַ פֿריִיִקן עמבריאָן , ווײַל זיי זענען מסוגל זיך צו טיילן זייער לאַנג , און קענען שפּעטער טראַנספֿאָרמירן זיך אין פֿאַרשיידענע ספּעציאַליזירטע קעמערלעך . דער טור איז פֿאָרגעקומען אין 36 שטעט פֿון די פֿאַראייניקטע שטאַטן . דאָס איז געווען דער גרעסטער דערפֿאָלג פֿון חיהלע אַש . " ס ׳ געפֿעלט דיר כאָטש ווי איך טאַנץ מיקעלע ? " דער הונט איז געווען אויסגעלייגט אויף דער סאָפֿקע ווי אַ גראַף , געוואָרפֿן אויף איר זײַנע ברוינע , לאַנגווײַליקע אויגן און געחלשט צו כאַפּן אַ דרימל . אָבער ס ׳ מימעלע האָט אים נישט אָפּגעלאָזט : שוין דעם 13טן סעפּטעמבער 1993 , אין דער צײַט פֿון דריקן יצחק ראַבינס האַנט אויף דער לאָנקע פֿון " ווײַסן הויז " אין וואַ ­ שינגטאָן , האָט אַראַפֿאַט , אין זײַן רעדע צו די פּאַלעסטינער אויף אַראַביש , אויפֿגע ­ נומען דורך דער יאָרדאַנישער טעלעוויזיע , זיי געמאָלדן , אַז דער דאָקומענט וואָס ער האָט אונטערגעשריבן מיט ישׂראל - " די פּרינציפּן ־ דעקלאַראַציע " - איז נישט אַנדערש ווי אַ טייל פֿון זײַן סטראַטעגישן פֿאַזעס ־ פּלאַן . גאַנץ אָפֿט קומט אויס צו הערן אַ דעה , אַז די גאַנצע סאָוועטישע תּקופֿה פֿון 1917 ביז 1991 איז געווען אַ גײַסטלעכער מדבר , וואָס שײַך די אַקאַדעמישע פֿאָרשונגען פֿון ייִדישער געשיכטע און קולטור . יעדער איינער , וואָס איז כאָטש אַ ביסעלע באַקאַנט מיט דעם ענין ווייסט , אַז אין די 1920ער און די 1930ער יאָרן האָט דער סאָוועטן ־ פֿאַרבאַנד פֿאַרמאָגט אַן אַנטוויקלט נעצווערק פֿון ייִדישע פֿאָרשונג ־ אינסטיטוציעס און פּעדאַגאָגישע אַנשטאַלטן , וואָס האָבן געגרייט לערער פֿאַר סאָוועטישע ייִדישע שולן . דאָס איז געווען דאָס איינציקע לאַנד אין דער וועלט , וווּ די מלוכה האָט אָפֿיציעל געשטיצט ייִדיש ווי אַ מינאָריטעט ־ שפּראַך , און די דאָזיקע שטיצע אַרײַנגענומען אויך די פֿאָרשערישע אַרבעט אויף ייִדיש . אַ קליינע צאָל פֿאָרשער פֿון געשיכטע און ליטעראַטור אין אַלגעמיינע אַקאַדעמישע אינסטיטוציעס האָבן זיך אָפּגעגעבן מיט ייִדישער טעמאַטיק . דער מוזיי געפֿינט זיך אינעם בנין פֿון דער " אַמעריקאַנער ביבל ־ געזעלשאַפֿט " , אַן אַמעריקאַנער קריסטלעכע אָרגאַניזאַציע , וואָס איז כּמעט 200 יאָר אַלט און וועמענס הויפּט ־ אַרבעט איז די אַלע יאָרן געווען צו פֿאַרשפּרייטן מיליאָנען עקזעמפּלאַרן פֿון דער ביבל . אָבער די מענטשן וואָס דערוואַרטן , אַז מע וועט באַטראַכטן די קונסט אינעם מוזיי נאָר פֿון אַ קריסטלעכן קוקווינקל , וועלן איבערראַשט ווערן מיטן נייטראַלן און וויסנשאַפֿטלעכן צוגאַנג צו דער ביבלישער קונסט . ווי אויפֿן ברעג , וואָס מענטשן רופֿן " טויטן ־ וועג " . ווען , ווי צווישן " צײַט " און " אייביקייט " מיר שטייען - דײַן תּהום , - אָ , ניאַגראַ , וועמעס טיף מען קען ניט זען . . . איך הער און זע דײַן דונערדיקן פֿאַלן , אָ , וווּנדער ! . . דו , רעטזעלהאַפֿטע העכסטע קראַפֿט , וואָס פֿאָדערט אויף די גאַנצע וועלט ווי מיט טראָמפּייטן ־ שאַלן צו לויבן די געטלעך ־ גרויסקייט פֿון דײַן שטראָם וואָס שאַפֿט ! . . מיט צאָרן שטורעמסטו , ווי דיר וואָלט ניט געפֿעלן דער ערדס געשעענישן , די גרויזאַמקייטן פֿילע ! און דו שרײַסט אַזוי ווי אַ מחנה , שמערץ ־ לײַדנדיקע זעעלן , ווי אַ מרידה , ווילד , אונטער הימלען שטילע . . . שרעקיק ביסטו ווי דער טויט - און מיר דאַכט זיך ווי איך הער פֿון דײַן רוישנדיקן וואַסער הויך אַ שטימע דונערט שטורעמדיק און שרײַט : - " אי בין דער סימבאָל פֿון דער אייביקייט " ! . . . דו קענסט נישט שרייבן נייע אשכולות אין די פארום דו קענסט נישט שרייבן תגובות אין די פארום דו קענסט נישט פאררעכטן דיינע הודעות אין די פארום דו קענסט נישט אויסמעקן דיינע הודעות אין די פארום דו קענסט נישט עטעשן אין די פארום ס ׳ קומען שוין ווידער פֿאָר צוזאַמענשטויסן צווישן די פּאַלעסטינער און ישׂראל ־ כּוחות אַרום דער " מערת ־ המכפּלה " אין חבֿרון און אויפֿן הר ־ הבית אין ירושלים , און ס ׳ זײַנען שוין ווידער פֿאַראַן צענדליקער אַרעסטירטע און פֿאַרוווּנדעטע אויף ביידע זײַטן . מיר האָבן געהאָפֿט , אַז אפֿשר וועט זיך אײַנשטעלן , סוף ־ כּל ־ סוף , אַ געוויסער שטילשטאַנד אויף די דאָזיקע פֿראָנטן און עס וועט קומען די ישועה צו דער אָנגעווייטיקטער פּראָבלעם , וואָס הערשט צווישן די פּאַלעסטינער און די ישׂראלים שוין העכער 60 יאָר . עס איז געשען אַזוי אומדערוואַרט און גיך , אַז יאַשע האָט אַפֿילו נישט פֿאַרגעדענקט דאָס פּנים פֿון דעם אומבאַקאַנטן . געמאַכט עטלעכע טריט , האָט ער זיך אומגעקוקט , אָבער דער אומבאַקאַנטער איז שוין נישט גע ­ ווען אויף דעם אָרט . און אין דער זעלבער רגע האָט זיך עס אַלץ פֿאַרגעסן ; פֿאַרשלעפּט גע ­ וואָרן מיטן רעש און האַוועניש פֿון דעם יום ־ טובֿדיקן טאָג . שפּעטער , בעת דעם איבער ­ רײַס , צווישן ערשטן און צווייטן לימוד , איז צו אים צוגעלאָפֿן זײַן פֿרײַנד , מישע , וואָס גייט שוין אין צווייטן קלאַס , און טײַטנדיק מיטן פֿינגער יאַשען אינעם העמד , געפֿרעגט : " וואָס איז בײַ דיר דאָ צוגע ­ טשעפּעט ? " יאַשע האָט געקײַט דעם עפּל , וואָס די מאַמע האָט אים מיטגעגעבן אין שול . אַראָפּשלינגענדיק דעם ביסן , האָט ער אָנגעבויגן דעם קאָפּ , אָנשפּאַרנדיק זיך מיטן קין אינעם האַרטן , ווײַסן קעלנערל . ערשט איצט האָט ער דערזען , אַז צווישן דעם אייבערשטן און דעם צווייטן קנעפּל איז צוגעטשעפּעט , ווי אַ שפּילקע , עפּעס אַ זאַך , וואָס באַהאַלט זיך אויס הינטערן העמד . ער האָט זיך אײַנגעקלאַמערט מיט צוויי פֿינגער אין דעם שמאָלן זילבערדיקן פּאַסיקל און עס האַסטיק אַ שלעפּ געטאָן . יאַשע האָט געהאַלטן אין דער האַנט אַ קוואַלפּען , מיט עפּעס אַן אויפֿשריפֿט , אויסגעקריצט מיט שיינע גאָלדענע אותיותלעך אויף דער טונקל ־ גרינער , גלאַנצנדיקער אייבערפֿלאַך . צו האָבן אַזאַ קוואַלפּען האָט מען אין יענער צײַט געקאָנט נאָר חלומען . מישע איז שוין גרייט געווען עס אַרויסכאַפּן בײַ אים , אָבער יאַשע איז געווען אויף דער וואַך ; ער האָט גיך אַרונטערגעשלעפּט די האַנט מיט דעם אַנטיקל הינטער זיך , און כּדי זיך גיכער אָפּטשעפּען פֿונעם חוצפּהדיקן פֿרײַנדל , דערלאַנגט אים דעם אָנגעביסענעם עפּל . מישע האָט דאָס " אָפּטריטגעלט " גענומען , אָבער דערבײַ פֿאָר ­ געוואָרפֿן מיט אַ שטאָך : " סײַ ווי וועסטו אַליין נישט קענען איבערלייענען וואָס עס איז דאָרט אָנגעשריבן , שנעקל " . פּרעווקס גאַנץ אָנליין פֿרייַ פֿאַר זייער פאַסעבאָאָק פאַנס ישעיה 44 , 7 - 8 - וואָס איז ווי מיר ? צי דעם באַריכט ! זאל מיר געבנ צו וויסן און ערד ! זינט די אור אַלטע צייטן , ווען איך שטעלן זיך מיין מענטשן וואס ענין צו מעלדן זייער צוקונפֿט און די צוקונפֿט ? צי ניט זאָרג , טאָן ניט פאַרצווייפלונג - נאָך איך האָבן קלאר דערציילט אין שטייַגן . דו ביסט מיין עדות ! איז עס אַ גאָט ויך מיר ? ניין , ניט אנדערן שטיין , איך וויסן ניט קיין ! עס שיט זיך פֿון אים חכמות ווי פֿון אַ ציג באָבקעס . אָפֿט מאָל קומען אויף נײַע מאָדעס אין דער מעדיצין , ווי אין יעדן פֿעלד , און עס ווילט זיך אַוועקמאַכן מיט דער האַנט די נײַע שטיק פֿון די אויפֿגעקומענע דאָקטוירים . מיר ווייסן אָבער , אַז ווייניקסטנס צוויי זאַכן זײַנען טרויעריק אין דער אַמעריקאַנער געזונט - סיסטעם : ערשטנס , אַז זי איז צעבראָכן , און צווייטנס , אַז דער ריס צווישן דעם דאָקטער און פּאַציענט איז צו גרויס . נאָכן אַרויסגיין אויף פּענסיע איז מיכאל ווײַטער אַקטיוו געווען בײַם פֿאַרשפּרייטן די ייִדישע קולטור אויסערהאַלב די ראַמען פֿון " קול ־ ישׂראל " . ער האָט אָנגעפֿירט מיט אַ סעמינאַר פֿאַר ייִדיש אין דער טעאַ ­ טער ־ סטודיע פֿון " ייִדישפּיל " ; ער איז אויפֿ ­ געטראָטן מיט רעציטאַציעס אין " בית שלום ־ עליכם " אין תּל ־ אָבֿיבֿ און אין דער קול ­ טור ־ געזעלשאַפֿט אין ירושלים און האָט אָנגעפֿירט מיטן קולטור ־ קרײַז בײַם אַר ­ בעטער ־ רינג אין תּל ־ אָבֿיבֿ . אין די לעצ ­ טע יאָרן האָט ער מיטגעאַרבעט מיטן " פֿאָרווערטס " און פֿאַרעפֿנטלעכט אַר ­ טיק ­ לען וועגן ייִדישן טעאַטער און זײַנע אַקטיאָרן הײַנט און אַמאָל . ווען יעקבֿ האָט צונויפֿגערופֿן זײַנע קינדער צו זײַן בעט פֿאַרן טויט , כּדי זיי צו בענטשן , איז פֿאַר אים ווידער פֿאַרלאָפֿן אַ גאַנץ לעבן - ווי ער וואָלט אָפּגעלעבט נאָך 54 יאָר , ווי די גימטריא פֿונעם וואָרט " מטה " - " בעט " ; בײַם סוף , ווי דערמאָנט פֿריִער , האָט ער בכלל גובֿר געווען די גרענעצן פֿון צײַט און עולם ־ הזה . לויט יעקבֿס " אינערלעכן זייגער " , האָט ער פֿאַרבראַכט אין מצרים גאַנצע 190 יאָר , וועלכע זענען אַרײַן אינעם חשבון פֿון אַבֿרהמס נבֿואה . וואָס איך האָב פֿריִער געזאָגט וועגן דעם , ווי יונגע קינסטלער קומען צוריק צו ייִדיש , איז אויך אַרויסגעהויבן געוואָרן אין ד ״ ר עריק גאָלדמאַנס לעקציע וועגן נײַע ייִדישע פֿילמען . אינעם ערשטן אַרויסלאָז פֿון זײַן בוך , אַ געשיכטע פֿונעם ייִדישן קינאָ , האָט ער געשריבן , אַז קיין נײַע פֿילמען אויף ייִדיש וועט מען שוין מער נישט מאַכן . אָבער אינעם נײַעם אַרויסלאָז דאָס יאָר , האָט ער געדאַרפֿט צוגעבן נאָך אַ קאַפּיטל וועגן נײַע ייִדישע פֿילמען ! צי עס זאָל זײַן ישׂראל , אָדער דער חורבן , אָדער רעליגיע וואָס ציט זיי צו ייִדיש ; אָבער נײַע קינסטלערישע קולות קומען אויף ! געפינען אַלע פֿעדעם סטאַרטעד דורך קאַאַט [ ווייַזן אלע סטאַטיסטיקס ] הגם ס ׳ רובֿ מענטשן וועלן האַלטן , אַז די דערקלערונג פֿונעם דאָקטער שטימט מער מיט דער וויסנשאַפֿט , איז דער פּשט פֿון די קרובֿים מיר דווקא אַ סך נעענטער צום האַרצן . ווען ביידער האָט אויפֿגעטראָטן בײַם סיום , האָט די עקזעקוטיוו ־ דירעקטאָרין פֿונעם " עלדרידזש ־ גאַס ־ מוזיי " זי באַגלייט , כּדי צו ווײַזן , אַז זי איז גרייט ממשיך צו זײַן דעם פּראָיעקט , וואָס ביידער האָט אָנגעהויבן - מיט אַנדערע ווערטער , אָנהאַלטן נאָענטע פֿאַרבינדונגען מיט די אָרטיקע ייִדישע שולן , און מוטיקן זיי צו ברענגען זייערע תּלמידים אינעם מוזיי און דערבײַ אײַנגלידערן די אַמעריקאַנער ייִדישע געשיכטע אין זייער קוריקולום , אויף ווי ווײַט מעגלעך . אַפֿשר איז סוצקעווערס באַקאַנטסטע ליד " די לערערין מירע " , וואָס לערנט די קינדער אין געטאָ און זעט ווי פֿון הונדערט דרײַסיק קינדער זײַנען פֿאַרבליבן בלויז מירע און זיבן . אין יוני 1991 , בעת אַ וויזיט צו נח ' ס אַרק דורך ראָן וויאַטט און זייַן פאָרשונג מאַנשאַפֿט האט געפונען בלייבט פון די ריוואַץ . פאָרשונג האט שאָון אַז עס איז אַ קאָפּ ריוואַץ מיט וואַשערס , וואָס זענען מסתּמא געהאלטן צוזאַמען דורך ווודאַן בימז פון נח ' ס אַרק . האט אויך געפונען פאַסאַלייזד בלייבט פון האָלץ און האָלץ לאַמינאַטיאָן . דאס איז זאָגן אַז פֿאַר דעם מבול איז געווען גרויס ארבעטן וויסן פון פארשיידענע מאַטעריאַלס . אין יאָר 1940 האָט ראָז באַזוכט אַ דענטיסט , וועלכער האָט זי געבעטן , אַזוי ווי זי אַרבעט אין אוניווערסיטעט , זי זאָל פֿאַר אים צוגרייטן אַן אַנעסטעטיק מיטן נאָמען אַטיל ־ כלאָריד , צום אײַנשלעפֿערן דאָס אָרט און דעם צאָן וואָס ווערט באַהאַנדלט . דעם מעדיקאַמענט פֿלעגן די דאָקטוירים באַקומען פֿון ענגלאַנד , אָבער אין רעזולטאַט פֿון דער מלחמה איז די ליפֿערונג אָפּגעשטעלט געוואָרן . זי איז אַוועק אין דער ביבליאָטעק און אויסגעפֿאָרשט ווי אַזוי מען פּראָדוצירט אַטיל ־ כלאָריד . איין פֿלעשל און נאָך אַ פֿלעשל און דאַן איז זי אַוועק צו דעם אָפּטייל פֿאַר מעדיצינישער פֿאַרזאָרגונג פֿון בריטישן מיליטער און פֿאָרגעלייגט דעם בריטישן אָפֿיציר צו ליפֿערן זיי דעם מעדיקאַמענט . דערמיט האָט זי געראַטעוועט פֿון טויט הונדערטער בריטישע זעלנער . ראָז האָט געאַרבעט טאָג און נאַכט בײַם פּראָדוצירן אַטיל ־ כלאָריד .

Download XMLDownload text