yid-15
yid-15
View options
Tags:
Javascript seems to be turned off, or there was a communication error. Turn on Javascript for more display options.
לעצטע וואָך האָט מען געפֿײַערט דעם נצחון איבער נאַצי ־ דײַטשלאַנד בעת דער צווייטער וועלט ־ מלחמה . מיר , ייִדן , ווייסן באַזונדערס גוט , וואָס ס ' וואָלט דער וואַרט אונדזער פֿאָלק , ווען אַזאַ נצחון וואָלט , חלילה , נישט געשען . דעריבער איז דער יום ־ טובֿ אַזוי טײַער די ייִדישע מלחמה ־ וועטעראַנען , וואָס האָבן דערלעבט דורכ צומאַרשירן איבער די ישׂראל ־ גאַסן אין פֿאַר שידענע שטעט פֿונעם לאַנד . די קאָלאָנעס געוועזענע שלאַכטמענער און שלאַכט פֿרויען , מיט פֿינקלענדיקע מעדאַלן און אָרדנס אויף די אַלטמאָדישע בגדים , האָבן אפֿשר אויסגעזען עקזאָטיש ; עס האָט אָבער געצאַפּלט און געפֿרייט זיך דאָס האַרץ - נישט נאָר גאַנץ אייראָפּע , נאָר ביזן מיטעלן מיזרח זײַנען זיי דערגאַנגען , מיט זייער גלויבן סײַ אין דעם פֿאָטערלאַנד , וווּ זיי זײַנען געבוירן געוואָרן , געוואַקסן און עס פֿאַרטיידיקט און סײַ פֿאַר דער נאַציאָנאַלער מדינה , וואָס אויך אַ דאַנק זייער נצחון איז דערמעגלעכט געוואָרן אויפֿצושטעלן . זאָלן אַ סך פֿון זיי דעמאָלט אַפֿילו נישט געווען חלומען וועגן דעם .
יוסף האָט געוואָרנט פּרעהן , אַז מע דאַרף אָנהייבן זאַמלען די תּבֿואה , כּדי איבערצולעבן דעם צוקונפֿטיקן הונגער . צוליב דער דאָזיקער נבֿיאיִשער עצה , איז מצרים געראַטעוועט געוואָרן , און יוסף איז געוואָרן דער מיצרישער שני ־ למלך - פּרעהס פֿאַרטרעטער און ראַטגעבער .
אין דער דעמערונג אַרײַן הייבט אָן צו פֿליסן מײַן געוויין . יעדער אָדער - אָפֿן . אָ , גאָלדענע פּאַווע , אַזוי פֿיל לידער זענען מיט דיר אַנטלאָפֿן !
13 ועתה אם נא מצאתי חן בעיניך הודעני נא את דרכך ואדעך למען אמצא חן בעיניך וראה כי עמך הגוי הזה ׃
אַמאָל טרעפֿט זיך אַן ענלעכע זאַך אויך מיט די דיבורים . ווען עמעצער רעדט כּסדר פּוסטע זאַכן און זאָגט עפּעס אַ נאַרישקייט , ווערן זײַנע ווערטער פֿאַרפֿאַלן , און צומאָל - למשל , ווען מע טרײַבט רכילות - קענען זיי אויך ברענגען אַ גרויסן היזק . אָבער , ווען די זעלבע " נאַרישע " דיבורים קומען על ־ פּי ־ טעות פֿונעם מויל בײַ אַ רוחניותדיקן מענטש , וואָס פֿאַרנעמט זיך נישט , געוויינט לעך , מיט פּוסטער פּלאַפּלערײַ , געפֿינט ער צומאָל שפּעטער אין זיי אַן אומדערוואַרטע חכמה און באַטײַט . בײַ אַן ערנסטן און קלוגן מענטש קענען אַפֿילו אַזעלכע דיבורים , וואָס זעען אויס , צוערשט , פּוסט און צופֿעליק , מוליד זײַן אַ חכמה און דבֿרי ־ תּורה .
פֿאַרשטייט זיך , אַז אַלע וואָלטן געוואָלט , אַז חוץ דער " סטאַבילקייט " , וואָס דער נײַער פּרעזידענט מעדוועדיעוו וועט אָנהאַלטן אין זײַן לאַנד , זאָל ער דווקא זײַן בייגעוודיקער אין זײַן פּאָליטיק מיטן מערבֿ . די פּאָליטיקער , זשורנאַליסטן און אַנאַליטיקער אין אַמעריקע און אייראָפּע קוקן זייער אַרויס אויף דעם " ליכטיקן שטריכעלע " אין זײַן , מעדוועדיעווס , ביאָגראַפֿיע , וואָס ווערט כאַראַקטעריזירט ווי - ליבעראַל . ווער האָט עס אים צוגעטשעפּעט , דאָס דאָזיקע " שטריכעלע " ? מעגלעך , די מענטשן פֿון די " קאַ ־ גע ־ בע " ־ געדערעם , וואָס פֿירן אָפֿן און בשתּיקה אָן מיטן לאַנד .
די הײַנטיקע סדרה איז אויך אַזאַ - באַצירט מיט ווערטער וואָס מע ווייס ניט זייער אָריגינעלן טײַטש . איך רעד ניט וועגן פּשט , אַ סוגיא וואָס ליגט שוין אויף דער ערד ניט טויט ניט לעבעדיק נאָך אַזוי פֿיל אַקאַדעמישע באַהאַנדלונגען און מאמרים ר ' ווײַס - הלבֿניס . פּשט כאַפּט אַרום אַ " סטרינג " ( ריי / סדר ) ווערטער וואָס צוזאַמען שטעלן זיי צונויף אַ טײַטש . לפֿי עניות דעתּי קען אַ פּסוק האָבן אַ פּשט , אַפֿילו אַ ריי ווערטער - אָבער אַן אייצלנע וואָרט זאָל האָבן אַ פּשט איז שווער . נאָך שווערער פֿאַר די ווערטער וואָס זייער טײַטש איז אונדז הײַנט טונקל , אפֿשר נאָך מער פֿאַרטונקלט פֿון די שיכטן פּרד " ס וואָס שאָטענען זיי פֿון די דערבײַיִקע פּסוקים / פּרקים / פּרשה . צי האָט אַ זין צו רעדן וועגן דעם אָריגינעלן טײַטש פֿון " צרעת " , " שׂאת " אדג " ל ? צי זײַנען איינצלנע ווערטער די פּערל תּורה וואָס ווערן לסירוגין אײַנגעפֿלייצט און אָפּגעפֿלייצט פֿון כּסדרדיקע כוואַליעס פּשט און דרש ?
דער נאָמען פֿון דער פּרשה לערנט אונדז , אַז דאָס אמתע לעבן פֿון צדיקים און צידקניות גייט ווײַטער אָן נאָך זייער פּטירה , צוליב דער אייביקער השפּעה , וואָס זיי לאָזן איבער אין דער וועלט , און צוליב די טובֿות , וואָס זייערע נשמות קאָנען אויספּועלן אויף יענער וועלט פֿאַר די קומענדיקע דורות .
דאָ האָט מען צװײ געקעפּט : אַ יידן מיט זיין הונט . . .
ס ׳ האָבן געדונערט אויפֿרײַסן פֿון אַוויאָ ־ באָמבעס . די פֿאַשיסטישע פּיראַטן זײַנען אָנגעפֿלויגן אויף אַן אָרט , וווּ ס ׳ זײַנען נאָך דער שלאַכט געלעגן אונדזערע פֿאַרוווּנדעטע . די באָמבעס פֿלעגן עקספּלאָדירן , האָגלענדיק אויף אַלע זײַטן מיט שפּליטערס . און אין סאַמע קריטישסטן מאָמענט , ווען ס ׳ האָט געדראָט מיט פּאַניק , האָט די איבערגעגעבענע סאָוועטישע פּאַטריאָטקע בעלע פֿײַגענבערג געגעבן אַ קאָמאַנדע : ' סאַניטאַרן , נאָך מיר ! אַלע אויף די ערטער ! ' איר פֿעסטע שטים האָט מענטשן צוגעגעבן מוט און די אַרבעט איז אַוועק .
די אָרגאַניזאַטאָרן האָבן צוגעזאָגט צוויי פּריזן , אויף אַ סומע פֿון 500 , 000 דאָלאַר - פֿאַרן בעסטן טראָס און פֿאַרן בעסטן מכשיר . הײַיאָר , אָבער , האָט זיך קיינעם נישט אײַנגעגעבן צו באַקומען דעם פּריז : דער בעסטער טראָס , געשאַפֿן דורך אַ מאַנ שאַפֿט פֿונעם טעכנאָלאָגישן אינסטיטוט אין מאַ סאַ טשוסעטס ( " MIT " ) , האָט זיך צע ריסן אינ מיטן בעת דעם פֿאַרמעסט , און דער גיכס טער ראָבאָט , געשאַפֿן דורכן " סאַסקי טשע וואַן - אוני ווער סיטעט " , איז געקומען צום פֿיניש מיט עטלעכע סעקונדעס צו שפּעט . אינעם קו מענ דיקן פֿאַרמעסט וועט די פּריז - סומע באַטרעפֿן שוין 900 , 000 דאָלאַר פֿאַר ביידע פּריזן .
" פֿאָרווערטס " - אַ ייִדישע טעגלעכע צײַטונג - פֿאַרקויפֿט זיך טאָג - אײַן טאָג - אויס אין דער צאָל פֿון 200 טויזנט קאָפּיעס און ווערט געלייענט דורך אַ האַלבן מיליאָן מענטשן . די צײַטונג גיט אַרויס די געזעלשאַפֿטלעכע אַסאָציאַציע " פֿאָרווערטס " . די דאָזיקע געזעלשאַפֿט איז אָפֿיציעל ניט פֿאַרבונדן מיט קיין פּאַרטיי , אָבער ס ׳ רובֿ אירע מיטגלידער געהערן צו דער אַמעריקאַנער סאָציאַליסטישער פּאַרטיי .
אויף דער האַרטער פּאָלע פֿונעם שינעל , שיילט ער די קאַרטאָפֿל , בראָקט דאָס קרויט , צעשנײַדט אַ גרויסע בלאָווע ציבעלע , וואַרפֿט עס אַלץ אַרײַן אין דעם סאָלדאַטישן שוואַרץ ־ פֿאַררייכערטן מעשענעם קעסעלע , און דערנאָך רוקט ער זיך מיט איין מיליצע פֿון דעם הויך ־ שיפּועדיקן ברעג צום טײַך אַראָפּ . דאָס וואַסער לעבט נאָך , אָבער ס ׳ איז שוין זייער קאַלט . ערבֿ ־ פֿאַרפֿרוירן צו ווערן . די נידעריק פֿאַרגייענדיקע זון שפּיגלט זיך כּמעט ניט אָפּ אין די געדיכט ־ שווערע וואַסערן . ער וואַשט פֿריִער די הענט , דערנאָך דאָס פּנים , און ערשט שפּעטער וואַשט ער איבער אין קעסעלע דאָס אַלץ צוגעגרייטע און רעדט דערבײַ צו דער מאַמען :
אין דעם האָט זיך שוין טאָליע נישט געקענט אײַנהאַלטן . האָט זי איראָניש אַרויסגעקרעכצט , וואַרפֿנדיק אַ שטרענגן בליק אויף דער מומע מינדל :
אויף דער פּרעסע ־ קאָנפֿערענץ , וואָס איז פֿאָרגעקומען דעם 22סטן מאַרץ 1983 ( אין דעם פֿאַל איז וויכטיק צו באַטאָנען , ווען דאָס איז פֿאָרגעקומען ) איז אַ . פּעטשערסקי אײַנגעלאַדן געוואָרן ווי איינער פֿון די הויפּט ־ גבֿית ־ עדות . לויט זײַן ביטע האָבן אים באַגלייט זײַן פֿרוי , איך און נאָך אַ מחבר פֿון אַ בוך וועגן סאָביבאָר .
איצט אַז הויאַ איז אויס איך זאל קענען צו ברעכן מיין אַליינ - ימפּאָוזד בויקאַט פון בייינג נייַ פּענטאַקס שטאָפּן . איך פאַרלאָזן בייינג פון זיי ווען זיי וואָלט ניט אַרבעט אויף די פאַ300 פ2 . 8 איך געקויפט רעכט פאר זיי פארמאכט דער דינסט דעפּט . אין קאָלאָראַדאָ . אַלעווייַ ריקאָה דאגות מער וועגן די ניצערס ווי הויאַטאַקס האבן .
דו פאַרשטייסט אַז דו דאַרפסט זיין פאַרווייטיקט איבער זיי . איז פאַרשטיי אויך אַז אַמאָל דאַרפן אַנדערע צוליב דיר ליידן . נישט במזיד , נישט בפּשיעה נאָר אַלץ אַ דבר שאין מתכוון . דאַטס לייף . מיר שיצן זיך פון די ווייטיקן פון דער וועלט מיט דעם וואָס מיר זענען מקריב די תענוגים און איבערלעבונגן פון לעבן . לאָמיר שוין זאָגן אַז מיר פאַרמיידן זיי על פי רוב צי אויף קלענערע פּראָצענטן איז עס טאַקע דערפאַר ווייל מיר מיידן אויך אויס דער רייכקייט און שיינקייט פון לעבן . עס קען פרילינג נישט זיין אַז עס איז פריער נישט געווען ווינטער , און אַז אין האַרבסט טוען זיך די ביימער אויס פון זייערע בלעטער איז עס ווייל עס קומט נאָך געניסן פון אַ זימער . מיר האָבן נישט פאַרברעכן פון הייסבלוטיקייט און פּאַסיע פאַרדעם ווייל ווייניק זענען ביי אונז חולת אהבה . אַז עס זענען ביי אונז דאָ ווייניקער אַפיירס איז עס ווייל מען לאָזט אונז נישט ליבן אַן ערשטן מאָל גלוסט זיך נישט צו גיין זוכן דעם זעלבן טעם אַ צווייטן מאָל . די טרחא פון מי שטרח בערב שבת יאכל בשבת איז הא גופא אַז ערב שבת מיז מען הונגערן . דער וועלט איז זיך אויך מטריח נאָר אַ טרחא ווען ערב שבת זעטיקט מען זיך מיט היפּש מער ווי טועמיה .
ס ׳ איז פֿאַראַן אַזאַ אינטערנאַציאָנאַלע אָרגאַניזאַציע , וואָס הייסט Index Translationum . די ליגע פֿון נאַציעס , די פֿאָרויסגייערין פֿון די פֿאַראייניקטע נאַציעס , האָט זי זיך געשאַפֿן אין 1932 - מיט 75 יאָר צוריק . דער דאָזיקער " אינדעקס " זאַמלט אינפֿאָרמאַציע וועגן איבערזעצונגען , וועלכע גייען אַרויס איבער דער גאָרער וועלט .
אויפֿן האַרטן טאָוול פֿון משה לעמסטערס נײַ בוך " אַמאָל בראשית : געקליבענע לידער און פּאָעמעס 1982 - 2007 " זעט מען אַ פֿאָטאָגראַפֿיע פֿונעם פּאָעט אין אַ כּמעט סורעאַליסטישן אימאַזש - אַ האָן שטייט אויף זײַן אַקסל און קרייעט , בשעת דער דיכטער , די הענט פֿאַרלייגט , קוקט צום לייענער , עלעהיי דאָס איז אַ גאַנץ נאַטירלעכע פּאָזע . דאָס בילד פּאַסט , טאַקע , פֿאַר דער פּאָעזיע פֿון לעמסטערן , וואָס שוועבט צווישן הימלישער פֿאַנטאַזיע און דאָרפֿישן וואָר . ווי מיר לייענען ווײַטער אין דער זאַמלונג , הייסט דער האָן יונה , אַ ייִדיש ־ רעדנדיקער , וואָס וואַרפֿט אַרײַן צו מאָל לשון ־ קודשדיקע ווערטער , כּדי די גויים זאָלן אים נישט פֿאַרשטיין .
מאָקער : פעליפּע אַססאַדי + פראַנסיסקאַ פּולידאָו אַרקאַטעקץ
די טעטיקייטן פֿון דער מוזיק ־ שול האָבן נישט קיין שיעור . מיטן ציל אויסצושולן דעם צוקונפֿטיקן דור פֿון אָפּערע ־ זינגער איז אין 2005 פֿאַרשטאַרקט געוואָרן די מיטאַרבעט צווישן דעם וואָקאַלן געביט פֿון דער שול און דער ישׂראלדיקער אָפּערע ; אַזוי אַרום קאָנען די שילער ־ זינגער אָנטייל נעמען אין די ספּעקטאַקלען , וואָס עס פֿירט דורך די " אָפּערע ־ סטודיע " פֿון דער ישׂראלדיקער אָפּערע , ווי אויך זיך באַטייליקן ווי שטעלפֿאַרטרעטער אין די אָפּערע ־ פֿאָרשטעלונגען .
די ערשטע אַקאַדעמישע ביאָגראַפֿיע פֿון שמעון דובנאָוו פֿילט אויס אַ בלויז , וואָס האָט לאַנגע יאָרן עקזיסטירט אין דער ייִדישער היסטאָרישער וויסנשאַפֿט . די צרה איז , וואָס דאָס דאָזיקע בוך פֿונעם באַקאַנטן פּעטערבורגער היסטאָריקער , פּראָפֿעסאָר וויקטאָר קעלנער , איז אַרויס אויף רוסיש , און וועט מין הסתּם בלײַבן פּונקט אַזוי מחוץ דעם תּחום פֿון דער הײַנטיקער וויסנשאַפֿט , ווי די ביאָגראַפֿישע שטודיע פֿון ישׂראל צינבערג , וואָס איז אַרויס מיט עטלעכע יאָר פֿריִער אין מאָסקווע . דער פֿינאַנציעלער מצבֿ פֿון ייִדישע שטודיעס הײַנט ־ צו ־ טאָג איז אַזאַ , אַז די ענגליש - שפּראַכיקע פֿאַרלאַגן קאָנען זיך ניט פֿאַרגינען איבערצוזעצן פֿון אַזאַ " עקזאָטישן " לשון ווי רוסיש . אַפֿילו די פּובליקאַציע פֿונעם בוך אויף רוסיש האָט ניט באַקומען קיין שטיצע מצד די רײַכע ייִדישע פֿונדאַציעס און איז אַרויס צוליּב דעם אַלטרויִסטישן ענטוזיאַזם פֿון אַ פּעטערבורגער פֿאַרלעגער .
[ וואָס שייך דעם אַנטראָפּאָלאָג וולאַדימיר טאַן - באָגאָראַז און דאָס באַקאַנטע בוך אונטער זײַן רעדאַקציע Еврейское местечко в революции , " דאָס ייִדישע שטעטל אין דער רעוואָלוציע " , איז ווענדראָף ניט גערעכט . דאָס בוך איז אַרויס אין 1926 . טאַן - באָגאָראַז , וואָס האָט אַ לענגערע צײַט געלעבט אין אַמעריקע , איז געווען אַן אַלטער חבֿר פֿון אַב . קאַהאַן . עטלעכע זײַנע אַרטיקלען , געשיקט פֿון רוסלאַנד , האָט דער " פֿאָרווערטס " פֿאַרעפֿנטלעכט אין די 1920ער יאָר . ]
" ער לעבט אין ווילנע , וווּ ער פֿירט ווײַטער אָן מיט אינטענסיווע עקספּעדיציעס איבער גאַנץ מזרח ־ אייראָפּע בכּדי אויסצוזוכן די עלטסטע געבליבענע ייִדן , בפֿרט אין קלענערע שטעטלעך , אויפֿצונעמען פֿאַר דער אייביקייט זייער ייִדיש לשון און פֿאָלקלאָר , און בכּדי זיי צו קומען צו הילף ; אַן אויסוווּקס פֿון זייַן אַרבעט איז אַ נײַע אָרגאַניזאַציע אין קאַליפֿאָרניע וואָס העלפֿט אָרעמע , עלנטע ייִדישע יחידים אין די מזרח - אייראָפּעיִשע לענדער .
זי איז אויפֿגעטראָטן אויף דער בינעלע פֿון לייוויק ־ הויז ; נישטאָ דאָרט וווּ זיך אַ ריר צו טאָן , זי אָבער האָט פֿון דעם זיך נישט געמאַכט קיין וועזן ; זי האָט געטאָן אירס : זי האָט געזונגען , מער האָט זי נישט באַדאַרפֿט . ס ' איז געווען קלאָר אַז די סצענע איז איר מיליע , גיט איר בלויז אַ בינע - נישט וויכטיק די גרייס - און אַ פּובליקום - דאָס רעשט , פֿאַרלאָזט זיך אויף איר , זי וועט זיך שוין אַן עצה געבן .
נייטקלאַב זשאַליוזן & שאַדעס פאַרלאַנג כסימע דעקאָר8 יסאַבעל לאָפּעז ילעקטריקאַל אַקסעסעריז פלאַך ינלענדיש גאַרנעט הילל ריטאָרט שטראַל קאָווער פעטרוס פראַנק באַגאַזלענען סטעול ינהאַביטאַט וואַלד באַגאָט באָוינג סאַנדראַ טאַררועללאַ ווילליאַמס סאָנאָמאַ גראַפיק דיזיין זיס 038 גאַבבאַנאַ קאָליר האַמצאָע ינלענדיש פּלאַן פּראָדוקץ טיג סטאַפפאַן סטרינדבערג גיאָרגיאָ אַמאַני טעקסטשערז מעלאַניע קאָדדינגטאָן ינווייראַנמענאַלי פרייַנדלעך קלוב ינלענדיש דעסינגער פאָטאָ נייטקלאַב פּלאַן וויעססאָ פּלאַן פאַרמעסט ווייערד מאַגאַזין
אין די חסידישע ספֿרים ווערט דערקלערט , אַז הגם אין דער הײַנטיקע פּרשה ווערט באַטאָנט די אוניקאַלע מעלה פֿון יעדן ייִדישן שבֿט , מיינט עס נישט , אַז אַלע מענטשן זענען " גלײַך " אין אַ וווּלגאַרן זין : ווי מע זעט אינעם חומש , האָט יעדער שבֿט געהאַט אַ באַזונדערן לאַגער , אַ באַזונדערע פֿאָן , און אַ באַזונדערן דרך אין עבֿודת ־ השם . כּדי צו דערגרייכן די אמתע גלײַכקייט און אייניקייט , מוז יעדער זוכן זײַן אוניקאַל אָרט אין דער גרויסער " מאָזאַיִק " פֿון דער וועלט ; הגם מע דאַרף זיך לערנען גוטע זאַכן איינער בײַם צווייטן , טאָר מען נישט נאָכמאַכן יענעמס יעדן שריט ־ און ־ טריט .
נאָך דער רעוואָלוציע האָט פּערעלמאַן געפּרוּווט ממשיך צו זײַן זײַן פֿאַרלעגערישע אַרבעט אויפֿן געביט פֿון וויסנשאַפֿטלעכער און אַקאַדעמישער ליטעראַטור , אָבער אין גיכן זײַנען אַלע פֿאַרלאַגן נאַציאָנאַליזירט געוואָרן . ער האָט אויסגעקליבן פֿאַר זיך אַ ריזיקאַלן , אָבער , ווי עס האָט זיך אַרויסגעוויזן , אַ זיכערן אופֿן פֿון לעבן אין סאָוועטישן לענינגראַד . ער איז ניט געווען אָנגעשטעלט אין קיין שום סאָוועטישער אַנשטאַלט , און האָט געאַרבעט פּריוואַט ווי אַ רעדאַקטאָר . אַ סבֿרה , דווקא דאָס האָט אים געראַטעוועט פֿון אַרעסט און רעפּרעסיעס אין די 1930ער יאָרן , ווען דאָס רובֿ פֿון זײַנע אַמאָליקע קאָלעגן זײַנען נעלם געוואָרן אינעם גיהנום פֿונעם " גולאַג " . אין פּערעלמאַנען האָט מען פּשוט פֿאַרגעסן , ווײַל זײַן נאָמען איז ניט געווען אין קיין שום אָפֿיציעלער רשימה . אַ דאַנק דעם , האָבן מיר איצט , 55 יאָר נאָך זײַן טויט , באַקומען אַן אוניקאַלן מקור פֿון מאָדערנער ייִדישער קולטור ־ געשיכטע .
ווי נאָמבערג דערציילט , זאָל קאַהאַן מיט אים האָבן געמאַכט אַן אָפּמאַך נאָך אין אַמעריקע וועגן דער רײַזע . אויב אַזוי , וואָס זשע האָט ער מיך געטריבן , דער אַלטער ? - די גנבֿים , קאַהאַנען און נאָמבערגן , איז שווער צו דערגיין . אַלנפֿאַלס זײַן אַלס נאָכשלעפּער נאָך נאָמבערגן קאָן איך נישט .
יא , איך בין אַ ביסל פון אַ פויגל וואַטשער . ניט פּראַפעשאַנאַלי כאָטש - איך שטענדיק געוואלט צו ווערן אַ פעלד בייאַלאַדזשאַסט , אָבער די פראיעקטן איך באַקומען פאַנדינג פֿאַר זענען אַלע קאָמפּיוטער און קוים קיין פעלד . . . בייַ דער מאָמענט איך אַרבעט אויף דזשאַנעטיקס פון קראַנקייַט קעגנשטעל אין פיש . איך האב אַן אַמביציע צו באַקומען מער אין געוויקסן בייַ עטלעכע פונט , באַטאַני איז טאַקע מיין אָפּגעלאָזן געגנט . איך קלייַבן אַ פּלאַץ פון בעריז בעשאַס זומער כאָטש ! ( און לעצטנס איך דיסקאַווערד אַ ביסל וועגן רובוס דזשאַנעטיקס וואָס קוקט מאַדלי טשיקאַווע - אַזוי עס זאל זיין מיין וועג אין באַטאַני . עטלעכע טאָג ) ניט וויסן דעם מיניסטעריום פון פאַרטיידיקונג האט בייאַלאַדזשאַסץ באנוצט . דיפענס קעגן ינווייסיוו געוויקסן ?
דאַנק אַזוי פיל . איך געדענקען ריידינג אין אַ קאָנטינענטאַל קאָנווערט ( מיין דאַד ס בעסטער פרייַנד אָונד די מערקורי דילערשיפּ ) - גאַנץ אַ פאָר ! דזשער איך אָפּשאַצן די סאָרט ווערטער . ווי פיל ווי איך האַס צו אַרייַנלאָזן עס , דער " אָנצינדן " מיינט צו זיין אַ קוואַליטעט פון אַ דאַ 15 - איר כּמעט קענען נישט מאַכן עס ניט פּראָדוצירן די ווירקונג . דזשער באַדי , איך הערן איר און דאַנק . אין די אַפאָרמענשאַנד מאָריס מיינער , ווען איך איז געווען 15 איך געלאזט אַ מיידל ( מיט וועמען איך געווען סמיטאַן פֿאַר אַ טאָג אָדער צוויי ) צו פאָרן - ניט פון אונדז האט שאָפער ס לייסאַנסיז . זי פּונקט געלאפן עס אין אַ דיטש און פּאַנטשט אַ לאָך אין מיין פראָנט אויבערשטן ליפּ - ניט אַ גוט געשעפט פֿאַר אַ סאַקס שפּילער . אבער . . . ווי דער יונג און שטום . . . איך ריקאַווערד אינגיכן , איז בלאָווין ' ווידער ין טעג , און געפונען אנדערע נאַריש שטאָפּן צו טאָן . דזשער יאַפּ - איך טאָן ניט טראַכטן דזשאַגס זענען אלץ געוואוסט פֿאַר דיפּענדאַביליטי , אָבער זיי זענען פּרעכטיק . דזשער
יפּ : נאָמען : סלאָץ : 22 פּלאַטפאָרמע : פּאַרע + נאָן סטים מעשים 24 / 7 קאָנקורענץ מאָדע : רוף פון דוטי פורום :
ווי דייוו געזאגט , איר גערופן אַ אַטאַ . איך נוצן גראַנדסטרעאַם אַטאַ ס ווי זיי זענען ביליק און טאָן די אַרבעט . איך טאָן ניט נוצן גראַנדסטרעאַם IP ס פאָנעס אָבער ווי זיי זענען מיעס ! מייק פּראָבלעם מיט די גראַנדסטרעאַמס איז אַז זיי טאָן ניט אַרבעט דורך די וביקוויטי נאַט אָן אַ סטאַן סערווירער . האָבן ניט געקוקט אין עס גאָר , אָבער עס איז אַ פּראָבלעם דאָרט .
עפּעס איז דער פֿראַנצויז אַ צוגעשיקטער מלאך געווען פֿון גאָט ! שאַראָן האָט מיט די מיידלעך פֿאַרבונדן אַ שמועס : זיי געפֿרעגט צי זיי באַזוכן עפּעס אַ שול ? ניין - איז געווען זייער תּשובֿה ; זיי מוזן זינגען אין גאַס אַ פֿעליקן טאָג . . .
און דער ציבור . יא , רוב עולם ( וועלכע האבן שוין לאנג פארלוירן די אמונה ) , האבן נעבעך געזונקען פאר בושה . אבער די שווענצלעך , די וואס גלייבן נאך . די האבן זיך גאר געגרויסט , ראטענבערג איז א רשע , ( אמת מ ' טאר נישט שלאגן , אבער . . . ) ער האט געוואלט מאכן א מרידה ( מ ' טאר טאקע נישט ברעכן פענסטער , אבער . . . . ) זאל ער זיך גיין פון דא ( מען טאר טאקע נישט פארברענען הייזער , אבער . . . . ) דער רבי איז בעה " ב , און וועמען ס ' געפעלט נישט . . . . אבער , פארברענען מענשטן איז טאקע נישט ריכטיג , אבער . . . .
גואל ס לעבן אויף ערד וואָלט זייַן גרינג און באַקוועם לעבן . משיח געארבעט סטעדאַלי , רילענטלאַסלי און באמת פאַרלאָרן פֿאַר דער ישועה פון מענטשהייַט . פון וויגעלע צו גאָלגאָטהאַ געגאנגען דער וועג פון זיך - אָפּלייקענונג , פּרובירן צו ויסמייַדן שווער טאַסקס סטרעניואַס רוץ , יגזאָסטינג אַרבעט און וועריז . ער האט געזאגט : " זון פון מענטשן געקומען ניט צו זייַן באדינט צו , אָבער צו דינען און געבן זיין לעבן אַ ויסלייזן פֿאַר פילע " ( מתיא 20 : 28 ) . וואס איז די הויפּט אָביעקטיוו פון זייַן לעבן . אלץ אַנדערש איז געווען צווייטיק און בלויז דינען די הויפּט אָביעקטיוו . זיין עסן און טרינקען צו טאָן דעם וועט פון גאָט און פאַרענדיקן זייער אַרבעט . עגאָיזם און זיך - ליבע האט ניט אַרבעטן אין זייַן אָרט .
אינפֿאָרמאַציע : פּלאַטפאָרמע : פּק פֿאָרמאַטירונג : סינאָפּסיס :
ד " ר שלמה גאָלדמאַן האָט אין זײַן גלענצנדיקן אַרטיקל אין " פֿאָרווערטס " פֿון דעם 24סטן נאָוועמבער אויך באַהאַנדלט די דאָזיקע ווייטיקלעכע טעמע , אָבער פֿון גאָר אַן אַנדער קוקווינקל . אין דעם דאָזיקן אַרטיקל אונטערן קעפּל " די שארית ־ הפּליטה : די שקיעה פֿון אַ העראָיִשן שבֿט " , שרײַבט ער צוו " אַנד :
" שיר המעלות לדוד , שׂמחתּי באומרים לי בית השם נלך עומדות היו רגלינו בשערייך ירושלים : ירושלים הבנויה , כּעיר שחוברה ־ לה יחדיו " ( תּהילים , קכ " ב ) .
הויט - זאָרג פּראָדוקטן ווי אַהאַס וויסואַלקראָן , בהאַ , אַקטואַל סקרובס , רעטין - א , און אַקטואַל דיסינפעקטאַנץ קענען ווירקן די זעלבסט - טאַנער ס קאַמף אויף דיין הויט אָדער אַפֿילו עלימינירן די פֿאַרב דורך עקספאָליאַטינג די ייבערפלאַך הויט סעלז ( זעלבסט - טאַננערס בלויז ינטעראַקט אויף די ייבערפלאַך פון הויט ) . עס איז בעסטער ניט צו צולייגן די פּראָדוקטן דער אָוונט איר צולייגן אַ זעלבסט - טאַנער . אָבער , אויב איר מוזן טאָן אַזוי , וואַרטן בייַ מינדסטער 02 : 58 שעה איידער איר טאָן .
7 & יהד < 3382 > איז וויקער . 2011 דריטן פערטל ענדיקט פעברואר 28 , אַנאַונסט אויף אקטאבער 6 ( נאוועמבער 3 ) אין די ויסגלייַך , די קאַנוויניאַנס קראָם געשעפט איז בומינג , יטאָ - יאָקאַדאָ סופּערמאַרק געשעפט איז פאַרקלעמט , דער האַלטן - אָנווער סעלינג אויס . איז איינער פון די סיבות פּושינג אַראָפּ די נייקי סטאַק אַוועראַגע . דריט - פערטל אָפּערייטינג נוץ 3 . 0 % יאָר אויף יאָר פאַרגרעסערן פון ¥ 1757000000000 . קאָנסאָלידאַטעד נעץ האַכנאָסע איז 90200000000 ¥ , אַן פאַרגרעסערן פון 30 . 1 פּראָצענט יידעניקאַל . די פול - יאָר פאָרויסזאָגן פון 240 , 000 , 000 , 000 ¥ אָפּערייטינג נוץ פאָרויסזאָגן קאַנווענשאַנאַל אַנטשיינדזשד נעץ נוץ פון 100 , 000 , 000 , 000 ¥ . דער גאָלדמאַן סאַקס איז " ימפּענאַטראַבאַל וווּקס דרך איז " טריינג צו . סעקוריטיעס געזאגט , " לאַגער פּרייסיז האָבן אַדזשאַסטאַד צו דער מדרגה פּבר1 . 1 טאָפּל דידזשאַץ צוויי פּראָצענט זען אַ וועג ארויס פון דער געשעפט פּרייַזנפאַל איז אַטראַקטיוו וואַליויישאַנז און פאַרדינסט , באזירט וווּקס קענען ניט זאָגן ימפּענאַטראַבאַל וווּקס טרייַעקטאָריע , " ווי ינוועסמאַנט דיסיזשאַנז , " נייטראַל " , ציל פּרייַז פון 2200 ¥ צו פאָרזעצן . ( וואָרטירער : מען יאַמאַדאַ ) [ אַרטיקלען ] טאָקיאָ בערזע פֿאַר פּולינג נאָכגיין - אַרויף : אַ ביסל וויקער , די דאַונווערד שטעלע אַדזשאַסטמאַנט פאָרויס פון יו . עס . באַשעפֿטיקונג סטאַטיסטיק פֿאַר פאַרקויף פעאַטורעד מאַטעריאַל מאָרגן / יאָשינויאַ הד , קאַנעקאָ סעעדס קאָו , לטד , אַבק מאַרט , און יאַפּאַניש וויכיקאַלז 7 & יהד איידער בייינג אין דערוואַרטונג פון די פאַרדינסט באַריכט , הייַנט אַנאַונסט דריטן פערטל רעזולטאַטן שאַץ אינפארמאציע דעצעמבער 15 : מעררילל לינטש 3 连 腾 7 & יהד , די ימערדזשאַנס פון ימפּרוווד פאַרדינסט עקספּעקטיישאַנז פון מעייווער - לייאַם סטאָרעס .
איך פֿאָדער אַ סך מאָל פֿון מײַנע סטודענטן פֿאַרשיידענע אַרבעטן אויסער די ראַמען פֿון קלאַס . איינע פֿון זיי איז געווען דאָס אַוועקזעצן זיך מיט דער באָבען אָדער זיידן , מיט דער מומען אָדער אַ שכן , און צומאָל - אַ שכנטע - און אויס געפֿינען אַ ביסל מער וועגן זיי : ווער און וואָס זיי זײַנען , פֿון וואַנען זיי שטאַמען און וואָס זיי האָבן אַדורכגעמאַכט אין לעבן . פֿאַרשטייט זיך , אַז די נאָענטע משפּחות האָבן זיך שטאַרק דערפֿרייט מיט דער אויפֿגאַבע ; דאָס אייניקל וויל וויסן , וויל אויסהערן , וויל דערגיין . באַקום איך אַ שלל מיט אַרבעטן , וואָס מעגן זען די ליכטיקע שײַן פֿאַר די אויגן . ייִדיש ־ לערערײַ טאָר נישט זײַן קיין טרוקענע סקאָרינקע , זי מוז לעבן און אינספּירירן . וויל איך אײַך ברענגען אַ פּאָר פֿון די אַרבעטן , וואָס זײַנען געשריבן געוואָרן נישט דווקא אויף ייִדיש , ווײַל מיר האַלטן בײַם סאַמע אָנהייב . איך גיב נישט אָן דעם נאָמען פֿון דער תּלמידה , ווײַל זי איז פֿרום און וויל נישט מען זאָל וויסן , אַז זי פֿאַרנעמט זיך מיט שטודיעס אויסער דער ראַם פֿון איר אמונה .
די ווײַזערס זעען ס ' זאָל דיר זײַן ניט שווער .
ס ׳ איז וויכטיק צו באַמערקן , אַז דער לומדישער ייִדיש קלינגט ווי אַ שטענדיקע זעלבסט ־ אינטערפּרעטאַציע , און דערפֿאַר האָט עס אַ פּאָסטמאָדערנעם טעם . דער דרשן קאָנסטרויִרט העברעיִשע פֿראַזעס און טײַטשט זיי אַליין אָפּ אויף ייִדיש - אָדער פֿאַרקערט . למשל , בײַם לעצטן ליובאַוויטשן רבין : " וויבאַלד אַז די דירה לו יתברך מוז מען מאַכן שטענדיק , בכל רגע ורגע " ; " אַ סך דינים שטייען אין משנה בלויז מיט אַ רמז און אין גמרא זענען זיי באַריכות , וואָרעם משנה איז דאָך בלשון קצרה לגבי גמרא " . דער דרשן האַלט אין איין רעפֿלעקטירן , איבערגיסנדיק די מחשבֿות פֿון איין שפּראַכלעכער כּלי אין אַ צווייטער .
איין פּראָבלעם , אויב איר גיין צו אַ געשעעניש פון די איינשטיין פאָרום , איז זיכער פֿאַר פילע , די שפּראַך . אַ יקסייטינג טעמע , איין אַנסספּרוטשסוואָללע וויסנשאַפֿט דעבאַטע - און אַלע אין ענגליש . עס זענען אויך אַרטיקל אין דייַטש , אָבער , איך טכילעס ביי קאָנפליקט צו געפֿינען זיך , די געשעעניש וואָס איז אין דייַטש און אין ענגליש . די שטאָף איז גאַנץ פּשוט , איך ווי דער דירעקטאָר , פּראָף . סוזאַן נימאַן , טאָלד . דערנאָך האָב איך וואָלט אפילו זיין קענען צו קומען : ( מער … )
דאַרף מען זיך אומקערן צו יענעם עתיד בײַ יעדער געלעגנהייט . זיי און מיר זענען דאָס שולדיק די אייגענע יונגע דורות , פּונקט ווי איך פֿיל זיך שולדיק לגבי מײַן מאַמען , וואָס איך האָב זי ניט גענויער אויסגעפֿרעגט וועגן אַלט ־ קאָנסטאַנטין . הערשעלע אָסטראָפּאָליער האָט דאָרטן אָפֿט געקענט זײַן . צי ווייסן די אַלט ־ קאָנסטאַנטינער עפּעס וועגן זייער באַרימטסטן שכן ? ס ' וואָלט זיי צוגעקומען אַ שטיק געזונט און שטאָלץ צו וויסן , אַז זיי האָבן געהאַט אַזאַ באַרימטן מענטשן צווישן זיך וועמענס רום איז דערגאַנגען איבער דער ברייטער וועלט . ווער עס קען ניט זײַנע וואָרצלען קען אויך ניט פֿאַרשטיין פֿון מיטבויען זײַן צוקונפֿט . מיר דאַרפֿן אַלע דערגיין צוריק צו דער צוקונפֿט !
אַמעריקע , גרויס - בריטאַניע און אַנדערע לענדער אינוועסטירן הונדערטער מיליאָנען דאָלאַר אין קאַמף קעגן דער פֿאַרשפּרייטונג פֿון נאַרקאָטיקעס , וואָס ווערן פּראָדוצירט אין אַפֿגאַניסטאַן . אָבער עס העלפֿט ווי פֿאַר אַ טויטן באַנקעס , און ס ׳ איז בכלל אַ מאָדנער קאַמף , וואָס וואָרצלט ניט אויס דעם שורש פֿון דער גאַנצער פּראָבלעם . מע ליקווידירט , ניט געקוקט אויף אַלע באַמיִונגען , נאָר אַ קליינעם חלק פֿון דער ריזיקער מאָן - לאַנדווירטשאַפֿט . צוריק גערעדט , אַן ערך אַזוי פֿירט זיך עס שוין יאָרצענדליקער אין קאָלומביע , וווּ זינט 1971 האָט מען אַרײַנגעלייגט אַריבער 150 ביליאָן דאָלאַר אין דער מלחמה מיט נאַרקאָטיקעס . דער סוף איז - דערווײַל , לכל - הפּחות - אַז די נאַרקאָ - פּראָדוקציע איז אין קאָלומביע געוואָרן זעקס מאָל גרעסער .
' דאָס האָט מיך שוין אונטערגעטראָגן . הערסטו פּעשע , אַ העזה פֿון אַ מענטשן צו רופֿן מיך גנבֿ . מיך ! פּיניען ! וואָס בײַ מיר האָט ער אָפּגעלעקט אַ ביינדל , וואָס מיט אים בין איך געווען אויף ' פּאַניבראַט , ' און דאָ , מיט אַ מאָל , טרויט ער מיר נישט . . . ׳ "
ליבע אַאַדזש קאַל שלעפּן די מויז צו לינקס אָדער רעכט צו קאָנטראָלירן דזשאַיס באַוועגונג . לינקס גיט צו מאַכן אים שפּרינגען . קלייַבן אַלע די אַבדזשעקץ געוויזן אין די דנאָ צו באַקומען הערצער .
ירושלים - עטימאָלאָגיש הייסט זי " עיר ־ שלום " , איז במשך פֿון איר לאַנגער געשיכטע פֿון אַמאָל און הײַנט , באַקאַנט , אין וואָרט און טאַט , מיט אירע מחלוקותן , קאָנפֿליקטן און ראַנגלענישן , צווישן פֿאַרשיידענע שיכטן פֿון איר באַפֿעלקערונג . די עטנישע און פּאָליטישע שטרײַטן צווישן איר געמישטער באַפֿעלקערונג , איז גוט באַקאַנט און באַוווּסט אין דער גאָרער וועלט . צווישן אַחינו ־ בני ־ ישׂראל , די עקסטרעם ־ חרדישע און סעקולערע מחנות געשעען די מחלוקותן , וואָס זענען פֿאַרבונדן מיט " הלכה " ־ שטייגער פֿון טאָג ־ טעגלעך לעבן . איך בין זיכער , אַז די מערסטע לייענער פֿון אונדזער צײַטונג , וועלן אויפֿנעמען מיט באַדויער און פֿאַרדראָס דאָס וואָס איך שרײַב אין מײַן הײַנטיקן " בריוו פֿון ירושלים " .
אין דער פֿריִערדיקער פּרשה גייט אַ רייד וועגן דעם מישכּן . אַלע ייִדן האָבן געזאַמלט פֿאַרשיידענע מינים מאַטעריאַלן , כּדי צו שאַפֿן צוזאַמען אַ ספּעציעל " וווינונג ־ אָרט " פֿאַר דער הייליקער שכינה . אין דער בשותּפֿותדיקער אַרבעט איבער דעם מישכּן האָט זיך אויסגעדריקט די אמתע און אייביקע " דירה " פֿאַרן אייבערשטן אין עולם ־ הזה - דאָס מענטשלעכע אַחדות . הגם הײַנט האָבן מיר נישט קיין פֿיזישן בית ־ המיקדש , אַנטפּלעקט זיך ג ־ טלעכקייט תּמיד דורך דער מענטשלעכער ברידערלעכקייט און אייניקייט .
כּדי צו פֿאַרשטיין , וווּ עס שטעקט ( חוץ דער שפּראַך ) דער עצם ייִדישקייט פֿון די מיזרח ־ אייראָפּעיִשע בריוונשטעלער , קאָן מען זיי פֿאַרגלײַכן מיט ענלעכע רוסישע ביכער , " פּיסמאָווניקעס " , פֿון יענער צײַט . די רוסישע " פּיסמאָווניקעס " לערנען זייערע לייענער ווי אַזוי זיך צוצופּאַסן צו דעם היעראַרכישן געזעלשאַפֿטלעכן עטיקעט . דאָ געפֿינט מען , למשל , פֿאָרמעלע בריוו פֿון קינדער , וואָס באַגריסן זייערע עלטערן מיט נײַ ־ יאָר אָדער געבוירנטאָג .
מיר האָבן אינעם ווערטערבוך געפֿונען מכּל ־ טובֿ , חוץ דעם ענטפֿער אויף דער שאלה " פֿאַרוואָס דווקא אין יאַפּאַן ? " וויפֿל בעלנים אויף אַזאַ ריזיק ווערטערבוך קען מען אין יאַפּאַן געפֿינען ? די יאַפּאַנישע שרײַבסיסטעם איז אַ קאָמפּליצירטע און וועט זיך ניט פֿאַרשפּרייטן אין קיין שום אַנדערע לענדער . דאָס זעצן אַזאַ דרײַשריפֿטיק בוך איז אויך ניט פֿון די ביליקע זאַכן . די זײַטלעך זענען זייער שיין אויסגעשטעלט . דאָס וואָס פֿאַר ייִדיש האָט מען אַפֿילו צוויי פֿאַרשיידענע שריפֿטן , אַ בולטערע ( פֿאַר די זוכווערטער ) און אַ דינערע ( פֿאַר די פֿראַזעס ) איז נאָך אַ גרויסע מעלה און העלפֿט , אַז מען זאָל זיך ניט פֿאַרלירן אין די לאַנגע שפּאַלטן פֿונעם בוך . און דאָס אַלץ העכערט נאָך מער די הוצאָות פֿון אַרויסגעבן דאָס ווערק .
נו , איז דאָס ניט צו שטוינען און צו גאַפֿן ? הכּלל , רבותי , מיר לעבן אין נסימדיקע צײַטן און " ייִדיש אין אַזערבײַדזשאַן " איז גאָר ניט אַזוי אויסטערליש ווי עס קען זיך אויסדאַכטן און ווי עס האָט זיך מיר אַליין געדאַכט ערשט מיט אייניקע חדשים צוריק ! לאָמיר נאָר אַ ביסעלע צוּוואַרטן , וועלן מיר שוין אַליין בקרובֿ קענען זען מיט די אייגענע אויגן וואָס דערפֿון איז געוואָרן .
מיר זענען מיטגלידער אין אַ שיל אין באָסטאָן שוין 16 יאָר ; פֿון דער צײַט , ווען אונדזער עלטסטע טאָכטער איז געווען גאָר קליין . מײַן ייִנגערע טאָכטער האָט געפּראַוועט איר בת ־ מיצווה פֿאַר אַ יאָרן . איצט , אַז ביידע טעכטער האָבן פֿאַרענדיקט די זונטיק ־ שול , פֿרעג איך זיך , וואָס האָב איך פֿון דער שיל ? די פֿרײַנד וואָס איך האָב באַקומען דורך דער שיל , וועלן דאָך בלײַבן מײַנע פֿרײַנד . מיר קענען דאָך קומען אין שיל און דאַוונען , אָדער הנאה האָבן פֿון אַנדערע פּראָגראַמען אין דער שיל , אָן מיטגלידערשאַפֿט . מיר פֿאַרברענגען די יום ־ טובֿים מיט מײַנע מחותּנים , דאַרפֿן מיר נישט קויפֿן קיין בילעטן פֿון דער שיל . מיר דאַכט , אַז דער פּרײַז פֿון מיטגלידערשאַפֿט צאָלט זיך נישט אויס . קענט איר מיך איבערצײַגן , אַז נישט געקוקט אויף מײַנע טענות , איז יאָ כּדאַי צו בלײַבן אַ מיטגליד אין דער שיל ?
ס ׳ האָט שוין געהאַלטן דערבײַ , אַז די חרדישע וועלט וועט בויקאָטירן די ישׂראלדיקע קאָמפּאַניע . אין די אויגן פֿון דעם פֿרומען עולם קען אַפֿילו די אַמעריקאַנער קאָמפּאַניע " קאָנטינענטאַל " אויסזען כּשרער פֿון " אל - על " . אָבער ניט דער עולם , נאָר די דעה - זאָגער פֿון חסידישע און אַנדערע אולטראַ - אָרטאָדאָקסישע קרײַזן וועלן אַרויסטראָגן דעם פּסק - דין .
דער נײַער בייגעוודיקער און אַרומנעמיקער באַגריף פֿון עטלעכע " שכינותדיקע " ייִדישע ליטעראַרישע שטרעמונגען איז כּולל ניט בלויז די ליטעראַטורן אויף ייִדיש און העברעיִש , נאָר אויך די ליטעראַרישע שאַפֿונג פֿון ייִדישע מחברים אויף אַנדערע שפּראַכן . דאָס העלפֿט בעסער דערקלערן דעם אַרומנעמיקן מהות פֿון דער ייִדישער שאַפֿערישקייט , וואָס ווערט ניט באַגרענעצט דורך די שפּראַכן .
בײַם פֿײַן - פֿייר סופּערמאַרקעט שטייט אַ מענטש און דעקלאַמירט ישעיה ־ הנבֿיא הויך אויף אַ קול . אויף שפּאַניש , פֿאַרשטייט זיך .
טורעם פון זזז אוי ניין ! די געסט פון דיין האָטעלס האָבן אנגעהויבן צו שלאָפן גיין . זייַן צייַט צו נעמען קאַמף און פירן זיי בעשאָלעם צוריק צו דער האָטעל פויע איידער זיי פאַלן ארויס פון די כאָלוויי Windows . באַוועגן די עלאַווייטערז צו כאַפּן דיין געסט און אויפֿהיטן דעם טאָג אין טאַוער פון זזז .
דאָך קיין יאָר פֿון שלום - עליכמען איז 2009 , צום באַדויערן , ניט געוואָרן . אַ סבֿרא , אַז דער אַקאַדעמישער , זשורנאַליסטישער און געזעלשאַפֿטלעכער אינטערעס צו אַזעלכע זאַכן איז אַ באַגרענעצטער . וואָס פֿאַר אַן אָרט פֿאַרנעמט - אַנטראָפּאָלאָגיש , אידעאָלאָגיש און עסטעטיש - דער ייִדישער שרײַבער אין הײַנטיקן לעבן ? אַן אָרט פֿון דעם שרײַבער , וואָס ווערט אַסאָציִיִרט מיטן " פֿידלער אויפֿן דאַך " ? פֿאַר וואָס לייענט מען איצט אַזוי ווייניק זײַנע דערציילונגען און ראָמאַנען ? ווײַל שלום - עליכמס ווערק האָבן ניט קיין ניבול - פּה , און ייִדישע זידלווערטער זײַנען איצט דווקא אין דער מאָדע ?
צינדט אָן דעם בראָט ־ אויוון . באַשפּריצט אַ בעקן מיט שפּריצבוימל און לייגט אַהין אַרײַן די פֿליגעלעך . בראָט די פֿליגעלעך בערך 6 אינטשעס ( 15 צענטימעטער ) פֿונעם פֿײַער , 4 - 5 מינוט . דרייט זיי איבער אויף דער צווייטער זײַט און בראָט נאָך 4 מינוט . דערלאַנגט מיטן אַוואָקאַדאָ סאָוס .
שמעלקע האָט זיך אױסגעװעלט אַן אַלקיר אױפֿן דרום ־ װאַנט װוּ ער האָט זיך אַרײַנגעזעצט און אָנגעהױבן אַדון ־ עולם , געגעבן אַ גענעץ בײַ ואל ־ תּביאנו , און בײַ לא לידי נסיון איז זײַן מױל געװען אין גאַנצן אָפֿן אַז זײַנע שכנים האָבן געהערט , , ניסאַאַײַון . ' ' אַז מענטשן האָבן זיך אױסגעדרײט האָט שמעלקע צוגעלײגט זײַן פֿאַררצועהטע האַנט צו זײַן מױל און זיך באַגראָבן אין זײַן סידור לעקנדיק דער רצועה , עס געטריקנט אױף זײַן נאָז און געשמעקט . הלװאי זאָל איך שױן אַ מאָל האָבן אַ געזונטן נסיון , אַ קלינגעדיקס , אַזױנס װאָס מען זעט אױפֿן סאָבװײ , אַזאַ ריכטיקס װאָס מען קען אָנטאַפּן בידײם , װאָס זײערע קלײדער זענען אַזױ קלײן אַז די רצועות פֿון זײערע בית ־ רײש ־ אַלף שטעקן זיך אַרױס . װען דער יצר הרע זאָל טאַקע אינטערעסירן אַז איך זאָל זינדיקן װאָלט ער מיר צוגעשטעלט אַ פּאָר אַזעלכע נסיונות . נישט חלילה זינדיקן , כּמכּחול בשפֿופֿרת זיכער נישט , און ־ ־ ־ װידער גענעצנדיק ־ ־ ־ איך װאָלט נישט געדאַרפֿט אױפֿזײַן אױפֿן װעב װען די פֿײגלעך זינגען שױן . װאָס קוקט ער מיר אַזױ אָן יענער בהמה ? כאַ , ער גענעצט אַלײן .
וואָס מיינסטו מיט " אויסצורינען " ? דו רעדסט וועגן ייִדן , קודם ־ כּל .
אויב מע טראַכט זיך אַרײַן טיפֿער , קאָן מען באַמערקן , אַז דאָס פֿײַער איז בעצם אַן אומשטענדיקער און כאַאָטישער פּראָצעס . אינעם זעלבן ערשטן פּסוק פֿון דער סדרה , וווּ די מנורה ווערט אָנגערופֿן אַ " נר תּמיד " , הייסט די תּורה צוגרייטן דעם ברענשטאָף פֿאַר די ליכט - דעם ריינעם איילבערט ־ אייל , וואָס מע האָט געמוזט כּסדר צוגרייטן אויף אַ ספּעציעלן אופֿן . הגם די מנורה ווערט אָנגערופֿן " אַ שטענדיקער לײַכטער " , איז דאָס פֿײַער בטבֿע אַ גאַנצער היפּוך פֿון שטענדיקייט . פּונקט פֿאַרקערט : ס ׳ איז אַ סימבאָל פֿון כאַאָס און צופֿעליקן בײַט .
איז ווי אַזוי פֿאַרוואַנדלט זיך אַזאַ קריסט מיט אַזאַ נאָמען ווי קריסטאָפֿער אין אַ נאָמען ווי ישׂראל ? אין דעם טאַקע באַשטייט די גאַנצע פּיעסע , וווּ דער עולם האַלט זיך ממש בײַ די זײַטן . מ ׳ כאָכאָטשעט אויף אַלע לעפֿצן , מ ׳ קײַכט מיט טרערן , מ ׳ פֿאַרגייט אין אַן אויסבראָך פֿון געלעכטער ביז מ ׳ קען זיך שוין נישט אײַנהאַלטן און רעזיגנירן צו אַ מאָמענט וווּ דער אַקטיאָר נעמט איבער און איר פֿאָלגט נאָך אַ יעדן ריר זײַנעם . איז ווי קומט צו אַזאַ גוי דער געדאַנק זיך מגייר צו זײַן ? קודם און צום אַלעם ערשטן דערוויסט מען זיך וואָס אַ גוי דאַרף אַלץ אויסשטיין כּדי צו ווערן אַ ייִד . באַשליסט ער צו ווערן פּאַני ־ בראַט מיט אַ ראַבײַ פֿון אַ רעפֿאָרעם ־ טעמפּל אין לאָס ־ אַנדזשעלעס . און כאָטש דער ראַבײַ רעדט אים אָפּ פֿון אַזאַ וואַזשנעם שריט , צוליב די צרות און לייד וואָס די ייִדן שטייען אויס , העלפֿט עס אים ווי אַ טויטן באַנקעס . קריס איז אײַנגעשפּאַרט . ער ענטפֿערט אויף די פֿינף פֿראַגעס וואָס מ ׳ שטעלט אים , און ער ענטפֿערט אויף אַלע פֿינף מיט אַ " יאָ ! " , נישט וויסנדיק גענוי וואָס עס מיינט צו זײַן געטרײַ און איבערגעגעבן צום כּלל ־ ישׂראל .
איידער מע האָט געדרוקט דעם ערשטן אַרטיקל אין דער סעריע , האָט מען קודם פֿאַרעפֿנטלעכט אַן אַרײַנפֿיר ־ אַרטיקל פֿון דער רעדאַקציע - " פֿאַמיליע ־ ערינערונגען פֿון טאָלסטויס טאָכטער " - אין וועלכן מע האָט דערציילט , אַז דער " פֿאָרווערטס " פֿאַרמאָגט דאָס עקסקלוסיווע רעכט פֿון דער גראַפֿיניעס ווערק אויף ייִדיש און די " פֿאָרווערטס " ־ לייענער וועלן זײַן די ערשטע צו לייענען די ביאָגראַפֿיע אויף מאַמע ־ לשון .
די עפּיזאָדן האָב איך צונויפֿגעשטעלט פֿון אַ סעריע וואָס איך האָב אָנגעשריבן וועגן ייִדישן טעאַטער , וואָס איך רוף : " אוי ־ וויי ! שעקספּיר איז טויט . " ס ' רובֿ טעקסטן זײַנען מײַנע אַדאַפּטאַציעס און איבערזעצונגען .
דער פֿעסטיוואַל האָט זיך אָנגעהויבן דאָנערשטיק , דעם 29סטן אויגוסט , מיט אַ קאָנצערט אונטערן פֿרײַען הימל , אין צוקערמאַן ־ אַמפֿיטעאַטער אין אוירל ביילס ־ פּאַרק , בײַ דער אָנוועזנהייט פֿון איבער צוויי טויזנט צושויער . דעם קאָנצערט , אונטערן נאָמען " דער מיזרח קומט קיין מערבֿ " , האָבן אויסגעפֿירט אַ גרופּע מוזיקער פֿון מאָסקווע , כאַרקאָוו , מינסק , טאַלין און אַנדערע שטעט פֿון געוועזענעם ראַטן ־ פֿאַרבאַנד , וואָס האָבן פֿאַרווײַלט דעם עולם מיט לעבעדיקע קלעזמער ־ נומערן און געזאַנגען פֿון זעלטן ־ געהערטע ייִדישע פֿאָלקסלידער .
אַן אינטערעסאַנטע טעאָריע , אָבער מיר דאַכט זיך , אַז ניין ; דער טאַטע האָט גענומען די טראַדיציעס צו ערנסט מע זאָל זאָגן , אַז ער טוט עס בלויז אויפֿצוהאַלטן ייִדיש . כ ׳ וועל אײַך געבן עטלעכע בײַשפּילן :
הערבערט בלאָק , אַ געהילף פֿונעם עקזעקוטיוו ־ וויצע ־ פּרעזידענט בײַם " דזשוינט " , פֿירט אָן מיטן פּראָיעקט צו רעמאָנטירן די וואָלאָזשינער ישיבֿה . הגם ער איז באַשעפֿטיקט מער מיט פֿאַרשיידענע פֿאַרגיטיקונג ־ ענינים פֿון מיזרח ־ אייראָפּע , איז דער פּראָיעקט פֿון דער וואָלאָזשינער ישיבֿה אים ספּעציעל צום האַרצן , ווײַל ער איז אַליין , פֿון זײַן מאַמעס צד , אַן אָפּ שטאַמלער פֿון ר ׳ חיים וואָלאָזשינער .
ס ' האָט ווײַטער געקלונגען דאָס לידל , מיט קינדערשע קולות צום טאַקט . . . ווי ווייניק צום גליק דאַרף מען האָבן - אַן אויטאָ מיט אײַזקרעם געפּאַקט .
קיין וויסן וועגן דעם ווער עס יז ? איך מיינען מער ווי גערעכט געסינג וואָס באַבעלפיש איז טריין צו זאָגן ? אנטשולדיגט קענען ניט לינק עס אָבער געפונען דעם זייער אַנויינג שטיק פון נייַעס בייַ , נו , איר וויסן ווו .
צווישן די " זינד " פֿון די ייִדישע " פֿאַרברעכערס " איז געווען אויך די באַשולדיקונג אין " פֿאַרבײַטן מיט זיך די פֿונקציעס פֿון פּאַרטיייִשע און רעגירונג ־ אָרגאַנען " . דער לעצטער טראָפּן אין דעם איז געווען דער אַזוי ־ גערופֿענער מעמאָראַנדום פֿון 1944 , וווּ דער אַנטי ־ פֿאַשיסטישער קאָמיטעט האָט פֿאָרגעלייגט צו שאַפֿן אין קרים אַ ייִדישע סאָוועטישע רעפּובליק .
קריג איך דאָס ביכעלע וואָס איז אַרויס אין ישׂראל אין 1998 . קוק איך אין דעם אַרײַן און שטוין . דער ייִד קען שרײַבן , באַשרײַבן , מאָלן בילדער פֿון זײַן יוגנט אין זײַן שטעטעלע וויזשון אין ליטע , זײַן משפּחה . און כאָטש דער שער ־ בלאַט באַמערקט אַז ער איז געבוירן געוואָרן אין ווילנע , איז ער ממש אַ וויזשונער . ווי ער באַשרײַבט עס אַליין : אונדזער שטעטל וויזשון איז די גרייס פֿון אַ פּינטל אין טל ־ ומטר ( די ברכה פֿאַר טוי און רעגן ) . זוכט עס נישט אויף דער וועלטמאַפּע , איר וועט עס נישט געפֿינען . פֿאַר אונדז אָבער איז וויזשון געווען דער צענטער פֿון דער וועלט , און אויב די וועלט דרייט זיך טאַקע , ווי די חכמים זאָגן , דרייט זי זיך אַרום אונדזער אָרעם שטעטעלע , וואָס איז פֿול מיט כּל ־ מיני קבצנים , דלפֿנים און גלאַט אַזוי אָרעמע ־ לײַט . "
פּאַוערד דורך קוויטל און לינק מאַנאַגער ווערסיע 4 . 0 . 006 דרוקרעכט © 2009 וואָלפשעאַד סאָלוטיאָנס . אַלע רעכט רעזערווירט . איבערזעצונג צו אנדערע שפּראַכן געשטיצט דורך ווב ענטערפּרייז טראַנסלאַטאָר 4 . 2 . 2 פּאַוערד דורך וובוללעטין ™ ווערסיע 4 . 0 . 3 דרוקרעכט © 2011 וובוללעטין סאָלוטיאָנס , ינק . אלע רעכט רעזערווירט . דיזיינד און דעוועלאָפּעד דורך vBskin . Net מאַנשאַפֿט
איך האב נאָר געקויפט מיין ק - 7 און איך בין טריינג צו שטעלן אַרויף פאַרשידן פּאַראַמעטערס . איך האב אויף אין גרין מאָדע ( איז געווען אויף דורך פעליקייַט ) אָבער איך קען ניט אומקערן עס אויף אין קיין אנדערע מאָדע ווי עס איז שטענדיק גרייעד אויס אין דעם מעניו . איך האָבן קערפאַלי לייענען דעם מאַנואַל און איך האָבן געקוקט פֿאַר ענטפֿערס אין דעם פאָרום אָבער קענען נישט געפינען קיין . ביטע העלפן ווי איך בין באַזאָרגט עפּעס איז פאַלש . איך האָבן אָפּגעשטעלט די פירמוואַרע ווערסיע און עס איז 1 . 00 . איך וויסן איך קענען דערהייַנטיקן צו 1 . 02 אָבער בין אַ ביסל נערוועז ווי איך האב קיינמאָל דערהייַנטיקן פירמוואַרע פריער ( איך האָבן לייענען דעם פאָדעם און ינסטראַקשאַנז אאז " וו )
דאָס פּנים - אַ קײַלעכדיקס און רויטלעכס . זײַן קאָפּ - קוים פֿאַרדעקט מיט שוואַרצע , באַפֿאַרבטע פּאַסן האָר , וואָס ציִען זיך פֿון איין אויער צום צווייטן . די קליינע , בלויע אויגן האָבן מיך נײַגעריק אָפּגעמאָסטן פֿון אונטער די גרויסע באַגילדעטע ברילן , פֿון וועלכע ס ׳ האָט זיך ערטערווײַז אָפּגעשיילט דאָס גאָלד .
פֿרעגט זיך אַ פֿראַגע : וווּ זײַנען די " טשײַניקיסטן " געווען מיט זייער באַוועגונג ווען בוש האָט געבושעוועט אין " ווײַסן הויז " און אויסגעליידיקט די קאַסעס ? אַרײַנגעקראָכן אין צוויי מלחמות ? און נאָכגעלאָזט די צינדזן פֿאַר די גאָר רײַכע ; וווּ זײַנען די טשײַניקעס געווען דעמאָלט , האַ ? פֿאַרוואָס האָבן זיי נישט אונטערגעצונדן דעם טשײַניק דעמאָלט , ווען דער פּרינציפּ האָט גענומען וואַרגן דעם דעפֿיציט ? דעמאָלט האָבן זיך געגלעט די בײַכער זאַלבעדריט , בוש , טשייני און ראַמספֿעלד . הײַנט האָבן זיך די טשײַניקעס אָנגעצונדן ווי אַ זאַפּלקע אַרום אַ ציבעלע שאָלעכץ , און פּראַווען סקאַנדאַלן ווי די וואַנדאַלן .
דערציילט אים נישט וועגן דעם - קיין מאָל נישט . איר וועט זיך נישט פֿילן בעסער און איר וועט אים שטעלן אין אַ פֿאַרלעגנהייט . האַלט זיך אײַן , און גייט ווײַטער אָן . . .
תּחית ־ המתים פֿון זאַנגען , און אויבן - אַ וואָלקן מיט סטרונעס !
א פאַכמאַן זאָל אַפּט פֿאַר פאזיציעס אַז בייַשטייַערן צו דיין רוחניות וווּקס , אַ צו זנאַčי , לויט צו אינטערנאציאנאלע ענינים און קאָנטאַקטן . אייער שטאַרקייט ליגט אין די פיייקייַט פון ריזאַנינג צו דער מדרגה פון וויזשאַנערי ינסייט אין די פיייקייַט פון לעבן . רייזע און די געלעגנהייַט צו רייַזע דער וועלט טאָן ניט פאַרפירן . רוחניות קויל פון לעבן אָדער די וועלט פון אידעעס , וועט זייַן מער וויכטיק ווי מאַטעריאַל צילן . " עס איז זייער נייטיק צו די רוחניות פּראָגרעס , און דעריבער עטלעכע פעסטקייַט פון באַשעפֿטיקונג וועט ניט זייַן פיל מער וויכטיק . ווענדן צו די מתּנה וואָס איר האָט , און וואָס איז וואָס איר קענען יעדער שטעלן זיך די ניט אָנצוטאַפּן וועלט און צו פאַרשטיין די ריכטונג פון זייַן אַנטוויקלונג , איך זינען .
ס ׳ איז שווער צו " מעסטן " אַנטיסעמיטיזם . אָבער , לויט יעדער מאָס , האָט ווײַסרוסלאַנד לידירט צווישן די סאָוועטישע רעפּובליקן , בפֿרט אין די יאָרן נאָך דער צווייטער וועלט - מלחמה . ווי אַ ליטמוס - פּאַפּירל , האָט עס אַנטפּלעקט די " פּרשה מאַרק שאַגאַל " . אין משך פֿון אַ סך יאָר האָבן די פּאַרטיייִשע פֿירער פֿון ווײַסרוסלאַנד זיך געמיאוסט צו אָנערקענען שאַגאַלן און זײַן שײַכות צו וויטעבסק , אַ שטאָט אין ווײַסרוסלאַנד . עס האָט ניט געהאָלפֿן , וואָס דער גרויסער קינסטלער איז אידעאָלאָגיש געווען אין דעם לינקן לאַגער , ווי מע האָט גערופֿן די סימפּאַטיקער פֿון סאָוועטן - פֿאַרבאַנד .
ער פֿלעגט דערציילן , אַז ווען פּונקט 12 בײַ נאַכט ווערט אויסגעלאָשן דער עלעק טרישער שטראָם , אַרבעט ער בײַ אַ נאַפֿטלאָמפּ און אין הענטשקעס , כּדי צו קענען האַלטן די פּען אין דער פֿאַרשטאַרטער האַנט . ער , דער 52 ־ יאָריקער מאַנצביל , וואָס האָט נאָך דעמאָלט ניט געהאַט פֿאַרלייגט קיין משפּחה , האָט זיך איצט געפֿילט נאָך איינזאַמער ווי ביז איצט .
אינעם " ספֿר גימטריאות " פֿון רבי שמואל החסיד , אַ מיטל - עלטערלעכער אַשכּנזישער מיסטיקער , ווערט דערציילט , אַז בן - סירא , צוזאַמען מיט זײַן טאַטן , דער נבֿיא ירמיהו , האָבן " פּראָגראַמירט " אַ גולם במשך פֿון דרײַ יאָר ; צום סוף , האָט זיך זיי אײַנגעגעבן צו שאַפֿן אַ באַשעפֿעניש מיט איבערמענטשלעכע כּוחות ; דער גולם האָט זיי אַליין געבעטן אים צו " פֿאַרלעשן " , כּדי די מענטשן זאָלן אים נישט אָנהייבן דינען ווי אַן עבֿודה - זרה . אַ טייל רבנים האָבן טאַקע געהאַלטן , אַז ס ׳ איז מעגלעך , אין פּרינציפּ , צו שאַפֿן אַן עכט לעבעדיק , שׂכלדיק באַשעפֿעניש , וואָס מע טאָר עס נישט הרגענען ; אַ טייל אַנדערע האָבן אָבער באַטאָנט , אַז אַ גולם קען נישט האָבן קיין עכטן שׂכל , קען נישט רעדן , און ווערט פֿאַררעכנט , צום בעסטן , פֿאַר אַ מין חיה .
דאָס וואָרט " כּה " באַצייכנט געוויינטלעך אַ קלאָרע , באַשײַמפּערלעכע זאַך , וואָס מע קאָן אויף איר אָנטײַטלן מיטן פֿינגער און זאָגן : " אָט דאָ איז עס ! " . ווען מע וואָלט געזען דעם ג ־ טלעכן צוועק און תּוכן פֿון אַלע זאַכן , וואָלטן מיר ניט געווען פֿאַרפּלאָנטערט . צוליב אונדזער פּלאָנטער , אָבער , קאָנען מיר ניט דערזען רוחניות אַפֿילו דאָרט , וווּ עס ווערט קלאָר און אָפֿן אַנטפּלעקט .
- יאָ , דו האָסט מיר געזאָגט אַז דו פֿאָרסט אויף אַ ייִדישער זומער - פּראָגראַם - האָט געענטפֿערט ראָזאַלינד . - וואָס טוט איר אויף אַזעלכע פּראָגראַמען ?
וועגן דער דאָזיקער שטאָט האָב איך גע הערט זייער ווייניק , אַ חוץ דעם וואָס אַזאַ אָרט עקזיסטירט און וואָס דאָרטן האָט געלעבט ( און איז , נעבעך , אומגעקומען , מיט 22 יאָרהונדערט צוריק ) אַרכימעדעס . אַ סך מער האָט מיך פֿאַרבונדן דאָס שטעטל סיראַקוזע אין דעם שטאַט ניו - יאָרק , וווּ איך בין אַ מאָל געווען און וווּ ס ' איז אַרויס מײַנס אַ בוך - דער פֿאַרלאַג פֿונעם היגן אוניווערסיטעט האָט אַ גוטע ייִדישע סע ריע . הקיצור , די סיציאַליאַנער סיראַקוזע איז פֿאַר מיר תּחילת געווען פּשוט אַ פּונקט , לעבן וועלכן עס האָט זיך געפֿונען די ריזי קע ווילע , וואָס מיר האָבן באַקומען אַ דאַנק דעם דורכלייגן אַ קאַנאַליזאַציע . אַגבֿ , אין דער ווילע איז קיין קאַנאַליזאַציע דווקא ניט געווען . וואַסער האָט מען אַרײַנגע גאָסן אין אַ ציסטערנע ; פֿון אַן אַנדער ציסטער נע האָט מען צוגענומען דעם קאַנאַליזאַציע - פּראָדוקט , און גאַז האָט מען אויך געבראַכט אין אַ ציסטערנע . דאָס איז ניט געווען אונדזער דאגה , מיר האָבן עס אַלץ אַפֿילו ניט געזען . איך דערמאָן עס נאָר כּדי אילוסט רירן דעם ציוויליזאַציע - ניוואָ אין סיציליע .
די זון האָט זיך אָנגעהויבן זעצן , ווען איך האָב זיך געפֿונען אויפֿן טײַך . אַ שווערער , ביטערער אומעט האָט מיך געקלעמט , דעם אָטעם פֿאַרשפּאַרט . ווען אַ ברעקעלע זאַמד פֿאַלט אַרײַן אין אויג - עקט זיך די וועלט , ענדיקן זיך אַלע פֿאַראינטערעסירונגען . און דאָ בין איך אַן עדות פֿון אַזאַ ריזיקן אומגליק . צוויי ייִדישע חרובֿע שטעט ליגן אויף ביידע ברעגן ווײַסל , צוויי אַלטע פֿאַרשניטענע ייִדישע קהילות און צוויי אַלטע שילן , רעשטלעך פֿון נאַציאָנאַלע מאָנומענטן , וואָס האָבן באַגלייט אַ טויזנט ־ יעריקע געשיכטע אינעם טראַגישן לעבן פֿון אונדזער פֿאָלק .
זייער צופרידן מיט קויפן , פּונקט אנגעקומען זייער שנעל .
אויב אַ עבייַ טרעגער האט גרויס באַמערקונגען , וועט אַז מאַכן זיי אַ רעפּיאַטאַבאַל הענדלער ?
די קאָלאָניעס האָבן שטאַרק געליטן פֿון די פּאָגראָמען בעתן רוסישן בירגער ־ קריג . אין די צוואַנציקער יאָרן פֿונעם אָפּגעלאָפֿענעם יאָרהונדערט , מיט דער הילף פֿונעם אַמעריקאַנער " דזשוינט " , האָט מען פּאַמעלעך צוריק אויפֿגעבויט די באַלעבאַטישקייט . מען האָט אויפֿגעבויט אַ שפּיטאָל , אַן עלעקטרישע סטאַנציע און אַ דרוקערײַ , וואָס האָט געדרוקט די ייִדישע צײַטונט " קאָלווירטער עמעס " ; אָבער די שיל איז געוואָרן פֿאַרמאַכט . די סאָוועטישע מאַכט האָט אויך געפֿירט אַן אַקטיוון " קלאַסן ־ קאַמף " קעגן די אָרטיקע ציוניסטן און קולאַקעס ( בעלי ־ גופֿים ) . אין 1924 איז " סיידעמענוכע " געוואָרן דער אַדמיניסטראַטיווער צענטער פֿונעם ערשטן ייִדישן נאַציאָנאַלן ראַיאָן אין סאָוועטן ־ פֿאַרבאַנד און באַקומען אַ נײַעם נאָמען , קאַלינינדאָרף .
ווונדערלעך שאַץ , האַלטן אין עס איך ' ד ליבע צו זען מער .
בײַם אַרײַנגאַנג צום בית ־ עולם שטייט אַ חורבֿה , וואָס איז אַמאָל געווען אַן עלעגאַנט קבֿרות ־ שטיבל , ( אין דעם פֿאַל , פּאַסט בעסער " אַ קבורת ־ הויז " ) מיט אַ הויכער סטעליע און גענוג אָרט אינעווייניק פֿאַר עטלעכע הונדערט מענטשן . הײַנט זעט מען סימנים פֿון היימלאָזע מענטשן , וועלכע האָבן דאָרט איבערגענעכטיקט און איבערגעלאָזט זייער מיסט . די הויכע שטיינערנע טאָוולען אויף די ווענט מיט פּסוקים אויף לשון ־ קודש , צע קרישען זיך אין גאַנצן .
עטלעכע יאָר נאָך דער ערשטער וועלט ־ מלחמה האָט זיך ה . ד . נאָמבערג ביטער באַקלאָגט וועגן דעם געשמאַק פֿון די אַסימילירטע דײַטשישע ייִדן , וואָס לעכצן נאָך " עכטער " ייִדישקייט פֿון מיזרח ־ אייראָפּע , וואָס האָט " באָרד און פּאות , אַ פֿאַרקרימט פּנים פֿון יסורים , צעדולטע אויגן פֿון נאָך אַ פּאָגראָם . " פֿון דער ייִדישער ליטעראַטור פֿאָדערט מען " נישט אַנדערש ווי טיפֿע מיסטיק , פֿאַרגלאָצטע אויגן , גאָט , מלאכים , רביים און חסידים . " יענע דײַטשישע ייִדן זײַנען שוין לאַנג נישטאָ ,
איר קענען אויך פירן אייער יחיד סאַבסקריפּשאַנז דורך געבן אַ קליק ' רשימה סובסקריפּטיאָנס ' אונטער ' סובסקריבעד פֿעדעם ' אין דיין באנוצער קפּ . דאָ איר קענען אויסקלייַבן וואָס סאַבסקריפּשאַנז איר ווינטשן צו פירן און ויסמעקן זיי , מאַך זיי צו אן אנדער טעקע , אָדער טוישן זייער אַבאָנעמענט טיפּ .
אין דעם נומער פֿון " אַלגעמיינעם זשורנאַל " , וואָס איז אַרויס דעם 11טן סעפּטעמבער , האָט דער לייענער דערזען גאַנץ ראַדיקאַלע שינויים , דהײַנו : די ענגלישע סעקציע האָט באַקומען אַן אויסזען פֿון אַ באַזונדערער צײַטונג , אויף 12 זײַטן פֿון אַ טאַבלאָיד - פֿאַרנעם . דער עדיטאָריאַל פֿון דעם פֿאַרלעגער , שמעון יאָקאָבסאָן , האָט געטראָגן אין זיך אַ דערקלערונג וועגן די נײַע ווינטן , וואָס בלאָזן איצט אויף דער ייִדישער גאַס . ער האָט אונטערגעשטראָכן , אַז דער נײַער פֿאָרמאַט האָט גאָרנישט צו טאָן מיטן עקאָנאָמישן מצבֿ פֿון דער צײַטונג , ווײַל ער האָט פּשוט אָפּגעשפּיגלט דעם אונטערגאַנג ( כאָטש ער נוצט ניט דאָס וואָרט ) פֿון ייִדיש אין דער " ייִדישער וועלט " ( מיינענדיק די ליובאַוויטשער סבֿיבֿה ? ) . אַ וואָך שפּעטער , אויך אין אַן ענדיטאָריאַל , האָט שמעון יאַקאָבסאָן געשריבן עפּעס וועגן פֿאַרוויקלען ענגליש אין ייִדיש , צי ייִדיש אין ענגליש . אַזוי צי אַזוי , אָבער ייִדיש גייט אַוועק פֿון דער דאָזיקער חצי - מאָדערנער - צי כּמו ־ מאָדערנער - חסידישער באַוועגונג .
איז געקומען אַ טאָג ווען דער מאַן האָט פֿון איר געפֿאָדערט אַ גט . ער האָט דערווײַל אויסגעליידיקט די גאַנצע קאָנטע אין באַנק , אָפּגעשניטן אַלע קרעדיט ־ קאַרטלעך און זי איבערגעלאָזט אָן אַ גראָשן געלט בײַ דער נשמה . דאָס הויזגעזינד האָט גענומען הונגערן און זי איז געווען געצוווּנגען צו ווענדן זיך נאָך ״ Food - stamps ״ ( געלט אויף שפּײַז ) פֿון דער נאַציאָנאַלער פֿאַרזיכערונג . וואָס זשע טוט מען ? האָט זי זיך נישט געקענט מוחל זײַן .
ר ´ שלום אייך ווייטיגט דען נישט דאס אונזערע טייערע לייט זענען ערגעץ ווו פארשוועמט געווארן , און פון זיי איז קיין יידישן זכר נישט פארבליבן ? יא , עס דארף אונז אלע ווייטיגן , אפגעזען פון דעם וואס מיר האלטן זיך נאך ביי דער יידישער טראדיציע .
איך האָפֿן צו גאָט דער ווייַטער פּף פאַרמעסט איז האָוסעהאָלד פערניטשער אין דער מדבר .
אַזוי אַרום איז דער ישׂראלדיקער פּאַרלאַמענט געוואָרן דער עקזעקוטיווער אָרעם פֿון דער רעגירונג , אָנשטאָט די רעגירונג זאָל זײַן דער אויספֿיר ־ אָרעם פֿון דער געזעצגעבערישער אינסטאַנץ - דעם פּאַרלאַמענט . און דורך דעם פּאָרלאַמענט , וואָס איז למעשׂה לחלוטין אונטערגעוואָרפֿן דער רעגירונג , באַקומט אויך די רעגירונג איר אויבערהאַנט איבער דעם געריכטוועזן , וואָס איז באַרופֿן צו באַשיצן די מענטשנרעכט און די רעכט פֿון די בירגער . און אַזוי אויך די פּאָליציי , וועלכע איז באַרופֿן אויפֿצופֿאָלגן און באַשיצן די געזעצלעכקייט .
" שבֿט " איז אָבער אַ פֿאָרשטעלונג נישט בלויז וועגן דעם ייִדישן פֿאָלק בכלל , אָבער אויך וועגן דער ייִדישער משפּחה און דעם יחיד בפֿרט . אין איין סצענע , טאַנצן אַ מאַן און אַ פֿרוי אויס אַ ליבע ־ דועט , ווען פּלוצלינג לויפֿן אָן די אַנדערע טענצער , און צעשיידן זיי מיט גוואַלד . די צוויי פּרוּוון זיך ווידער צונויפֿהעפֿטן , נאָר מע לאָזט זיי נישט . ווי גווירצמאַן האָט שפּעטער דערקלערט בעת אַ דיסקוסיע אויף דער בינע מיט דער טאַנץ ־ רעצענזענטין עליזאַבעט צימער , האָט ער אויף דעם אופֿן געהאָפֿט איבערצוגעבן די געמישטע געפֿילן פֿון מאַן ־ און ־ ווײַב , וואָס האָבן זיך ליב , אָבער טאָרן על ־ פּי ־ דין זיך נישט אָנרירן בעת זי געפֿינט זיך אין נידה ( די צוויי וואָכן בשעת און נאָך דער מענסטרואַציע איידער זי טובֿלט זיך אין דער מיקווה ) .
« גייַסט אין די שעל סאַק 1 גיג דועל אַודיאָ & ענג סאַב | איין פּיס עפּ 401 סד , הד »
די ינלענדיש דיזיינער ס מעשונעדיק זעאונג אנטפלעקט דורך אַן אויסטערלישע זאַמלונג פון איר אַקליימד רומז . מיט איר ינימאַטאַבאַל פלער פֿאַר סטיל , שאַרלאַט מאָס האט געפירט אַ געפֿייערט קאַריערע אין די ינלענדיש פּלאַן וועלט . לעצטנס ב ' ערט געוואָרן מיט על דעקאָר ס וויזשאַן פּרעמיע , מאָך ס פּלאַן פֿילאָסאָפֿיע פון " קאָוטורע לעבעדיק " באשרייבט איר יבערהאַנט פֿאַר גרייספאַלי קוראַטעד ספּייסאַז אין וועלכע מען איז מענט צו לעבן , האַנאָע האָבן , און פאַרווייַלן . שאַרלאַט מאָס דעקאָראַטעס אַפאָרדז דעם לייענער אַ קוק אין די מעטהאָדס הינטער איר מאַגיש . , , . , " " " ? " . . , ( ) , . 200 , , , און " "
ווי איר האָט דיין בעסטער קלייד און דזשינס וואָס איר טראַכטן אַז זיי זענען די בעסטער אָנעס פֿאַר איר , איר וועט דאַרפֿן צו נוצן זיי צו הענגען זיך מיט דיין פריינד . מיינט אַז איר ווילן צו קלייד טאַקע נידעריק שליסל , איר קענען פאַרבינדן דיין קורץ קלייד אָדער בלוזקע מיט דיין דזשינס . עס איז ניט אַזאַ קאָמפּליצירט הערשן אין ריכטן דיין דזשינס מיט דיין קלייד . אויב איר זענען גלייַכגילטיק מענטש , איר זאל וועלן צו קלייד זייער פּשוט מיט דיין בלוזקע קאַמביינד מיט אַ מאָגער דזשינס און אַ פּאָר פון קיוט שיך . לויט דזשינס פירער , איר קענען טראָגן קיין טיפּ מאָגער דזשינס מיט שיך צו געבן דיין פיס עטלעכע לענג . אייער דערוואַרטונג וועט זייַן אַזוי פיל גלייַכגילטיק און עלעגאַנט בייַ דער זעלביקער צייַט ווי איר קאַמביינד די צוויי שניט ייטאַמז .
גאַזאָנק האט באקומען אַ גאַנץ פון 11 ליקעס | View All פון גאַזאָנק ס ליקעד הודעות
וואָס מיינט דאָס טאַקע ? ווי קען זײַן , אַז אַ דאָקטער פּראַקטיצירט מעדיצין וואָס איז ניט געצילט אויפֿן פּאַציענט ? ווײַל ס ׳ איז גרינג צו קוקן אויפֿן פּאַציענט ניט ווי אויף אַ מענטש , אַ בשׂר - ודם , נאָר ווי אויף אַן אָביעקט פֿון דער מעדיצינישער וויסנשאַפֿט : אַ בינטל סימפּטאָמען , אָדער אַ זאַמלונג חלאתן ; אָדער גאָר ווי אויף אַ נעבעכדיקער באַשעפֿעניש מיט טענות . אָבער ניט ווי אויף אַ מענטש , וואָס האָט פּרעפֿערענצן און אַפֿילו אייגענע מיינונגען . יעדער דאָקטער מוז דאָס אָנערקענען ; אַנדערש פֿאַלט ער אַרײַן אין אַ זומפּ פֿון גרויסהאַלטערײַ , פֿון וואַנען מע קען ניט זען דעם פּאַציענט און זײַנע פּראָבלעמען .
אַ סבֿרא , אַז אָן אַזעלכע ריטואַלן קען ניט עקזיסטירן קיין מאָדערנע געזעלשאַפֿט . וואָס טוט מען , אַ שטייגער , מיט די ווײַן - פֿלעשער ? קיין איין לאַנד אימפּאָרטירט ניט אַזוי פֿיל ווײַן ווי גרויס - בריטאַניע - אַרום אַ ביליאָן ליטער אַ יאָר . בלײַבן פֿון דעם ווײַן - אימפּאָרט מיליאָנען ליידיקע גרינע פֿלעשער . מע קען זיי , פֿאַרשטייט זיך , איבעראַרבעטן און באַקומען מיליאָנען נײַע פֿלעשער . אָבער ווער דאַרף זיי האָבן , אַז דאָס לאַנד מאַכט ניט קיין ווײַן ? גיט מען זיך אַן עצה - מע ברענגט ווײַן אין פֿעסער און מע צעגיסט אין פֿלעשער שוין אויפֿן אָרט , אין ענגלאַנד . און נאָך אַנדערע קונצן האָט מען צוגעטראַכט .
נומער פון ביז אין פוילן איז עטלעכע מאל קלענערער ווי אונדזער חוב אין יו . עס . דאָללאַרס , און יעדער רגע פון זייער 105 וואַנעס איר קענען זען דעם אויף די אַרויסווייַזן כייערד דורך די אָרגאַנייזערז פון די " העלפּינג ביז " - עס איז נאָר אונטער די כויוו זייגער .
ס ׳ איז געקומען אַ צײַט און ער האָט זי געשלעפּט אין בית ־ דין . אָבער דער בית ־ דין איז באַשטאַנען פֿון לויטער מענער , און זיי האָבן זי געוואָרנט , זי זאָל זיך אונטערגאַרטלען און אויפֿהערן צו דערגיין דעם מאַן די יאָרן . ביז זי האָט אָנגעהויבן צו סטראַשען די חבֿרה מענער , אַז זי וועט באַגיין זעלבסטמאָרד , בלויז אָפּצולערנען איר מאַן אַז מען טראַקטירט אַ פֿרוי אין אַמעריקע אַנדערש ווי אַמאָל .
דער מיטעלער מיזרח האָט צו " פֿאַרדאַנקען " זײַן וויכטיקער פּאָליטישער ראָלע און זײַן הויכן געאָפּאָליטישן סטאַטוס ווי דער ברויזנדיקער וווּלקאַן און פאָקוס פֿון דעם פּאָליטישן וועלט - יאַריד - אין זכות פֿון דעם , וואָס ער " זיצט " אויפֿן פּולווער - פֿאַס פֿון דער פּאָליטישער און מאַטעריעלער ענערגיע . זינט אָבער די וועלט האָט אָנגעהויבן זוכן נײַע מקורות און נײַע אַלטערנאַטיוועס פֿאַר אָט די ביידע ענערגיעס , האָט זיך דער פּאָליטישער סטאַטוס פֿון דעם ראַיאָן אַ היפּשן וואַקל געטאָן . דער לאָקאָמאָטיוו פֿון דעם שלום - צוג , וועלכער איז מיט זיבן יאָר צוריק געוואָרן אַראָפּגעשלײַדערט פֿון זײַנע רעלסן , נייטיקט זיך אין אַלטערנאַטיווער ענערגיע - גענוי אַזוי ווי עס נייטיקט זיך אין איר די מעכאַנישע ענערגיע וואָס באַוועגט די גלאָבאַליזירטע ווירטשאַפֿט אויף דער וועלט .
" מיר זענען זייער אָפּטימיסטיש וועגן דער צוקונפֿט פֿון ׳ בײַאָנעס ׳ , " האָט דערקלערט אַבֿי קערבס , דער דירעקטאָר פֿון " תּעוזה " , אַ ישׂראלדיקער אונטערנעמונג ־ פֿאָנד וואָס אינוועסטירט אויך אין דער פֿירמע . " תּעוזה " שאַצט , אַז " בײַאָנעס " וועט רעוואָלוציאָניזירן דעם געביט פֿון רעהאַביליטאַציע , און וועט אין גיכן ווערן אַ פֿירמע מיט אַ ווערט פון עטלעכע הונדערט מיליאָן דאָלאַר .
די צײַגעניש איז אַרויסגעגעבן געוואָרן אין 1942 , אין לערנלאַגער טראַווניקי . וווּהין דעמיאַניוק איז געוואָרן אָפּגעשיקט אויף דינסט נאָך זײַן לערע , איז אין דער קען ־ קאַרטע ניט אָנגעוויזן . איז אין וועלכער געטאָ , אָדער טויט - לאַגער האָט דערנאָך געמאָרדעוועט דער נאַצי ־ וועכטער איוואַן דעמיאַניוק ?
געאָגראַפי שפּיל : קאַנאַדע די מאַפּע איז ניט אַז דזשיאַגראַפיקאַלי פּינטלעך . עס ס גוט פֿאַר דער גענעראַל אָרט פון טעראַטאָריז , אָבער טאָן ניט נוצן עס פֿאַר אינסטרוקציעס . אויב איר ' רע פאַרפאַלן , טשעק אַ פאַקטיש מאַפּע .
ריווקין איז געווען ברייט און טיף אָנ געלייענט און האָט געהאַט אַן אַנטוויקלטן עסטעטישן חוש . ער איז אויך געווען אַ פֿאַרברענטער חסיד פֿון דער ייִדישער ליטע ראַטור און האָט געגלויבט מיט אמונה שלמה אין איר שליחות . אין די ווערטער פֿון אַ . מוקדוני , האָט ריווקין זיך " געהאַלטן פֿאַר אַ ליטעראַרישן משיח , וואָס זײַן מיסיע איז גרויס צו מאַכן די ייִדישע ליטעראַטור , אויפ ֿדעקן אין איר גרויסע אידייען אָדער אַרײַנ טײַטשן אין זיי די גרויסע אידייען זײַנע . " ווי כּמעט אַלע ייִדישע קריטיקער פֿון זײַן צײַט , האָט ריווקין ניט געהאַט קיין סיס טע מאַטישע בילדונג . זײַנע טעאָריעס זײַנען גע ווען עקלעקטיש . אָפֿטמאָל האָט ער שטאַרק מגזם געווען אין זײַנע אָפּשאַצונגען , און חוץ דעם איז זײַן סטיל געווען זייער אַ לײַדנ שאַפֿט לעכער . אָבער בײַ אָט די אַלע חסרונות זײַנע איז ער געווען , אַוודאי אומ באַ וווּסטערהייט , אפֿשר דער ערשטער פּאָסט - מאָדערנער קרי טיקער אין דער ייִדישער ליטעראַטור . ער האָט דער ערשטער אַנט וויקלט טעאָרעטיש די קאָנ צעפּציעס פֿון " טעריטאָריע " און " גלות " אין דעם ליטעראַריש ־ טעאָרעטישן זין . זײַן צוגאַנג צו די דאָזיקע ענינים האָט זיך באַזירט אויף אַ סינטעז צווישן מאַרק סיזם און פּסיכאָ ־ אַנאַליז , פּונקט ווי בײַ די פֿראַנצייזישע ליטעראַטור ־ טעאָרעטיקער פֿון די 1960ער - 1970ער יאָרן .
- ערשטער , אַ פּאָטער פּראָגראַם גערופן פּדאַנעט זוכן אויף דיין אַנדרויד מאַרק .
די אָפּקלאַנגען און דערפֿאַרונגען פֿון די פֿײַערונגען , וואָס מיר האָבן אָפּגעשלאָסן אין דער לעצטער וואָך , וועלן לאַנג פֿאַרבלײַבן אין אונדזער זכּרון .
איבערזעצונגען איבערגעגעבן דורך וובעט 4 . 2 . 3 פּאַוערד דורך וובוללעטין ™ ווערסיע 4 . 0 . 8 דרוקרעכט © 2011 וובוללעטין סאָלוטיאָנס , ינק . . אַלע רעכט רעזערווירט . סעאָ דורך וובסעאָ 3 . 5 . 2 שפּאַלטן : vBHELP . pl - פויליש וובוללעטין סופּפּאָרט שטיצן : ווילו עקסטרע טאַבס דורך וובוללעטין היספּאַנאָ
אויסער אירע וואָרט ־ און לידער ־ קאָנצערטן איז עטל לעצטנס באַשעפֿטיקט מיט אַרויסגעבן אין דרוק איר מאַמעס זכרונות פֿון דער צווייטער וועלט ־ מלחמה . אַ דאַנק איר איניציאַטיוו איז ביז איצט דערשינען דאָס בוך אין ייִדיש - " פֿאַרגעדענקט אויף אייביק " . דאָס בוך איז שוין איבערגעזעצט געוואָרן אויף עבֿרית און אין גיכן וועט דאָס בוך דערשײַנען אין אַן ענגלישער איבערזעצונג .
וואָס זשע באַקומט זיך ? דער ישׂראל ־ רעגירונג האָט מען געשטערט צו מאַכן אַ סוף צו " כעזבאָלאַ " , אויס מורא , אַז די לבֿנונער דעמאָקראַטישע רעגירונג וועט דערפֿון לײַדן . איצט , ווען דער מאַכט אין לבֿנון דראָט אַ ממשותדיקע סכּנה איבערגענומען ווערן דורך פֿינצטערע פֿאַנאַטיקער , בראָש מיט שייך נאַסראַלאַ , מאַכט זיך דער מערבֿ נישט ־ וויסנדיק .
" ' דאָ , אויף דעם סיעדליסקאָ מיל , אויף דער אימעניע פֿון פּאַן טושקאָווסקי , וואָס ווערט באַאַרבעט פֿון די ייִדן מרדכי און הערשל , וועט פֿון הײַנט מאָל אָן נישט באַנוצן זיך מיט דער הילף פֿונעם טײַך , נאָר מיט ' דיזל ־ מאַשינעריע ' , אימפּאָרטירט פֿון דײַטשלאַנד . מיט דער דערלויבעניש און גנאָד פֿון דער פּאַני טושקאָווסקאַ . '
איר קאָנט שוין איצט הערן , חוץ דער ראַדיאָ ־ פּראָגראַם אויף ייִדיש " די פֿאָרווערטס ־ שעה " , אויך די פֿאַרכאַפּנדיקע געשיכטעס וועגן די צענדליקער ייִדישע שטעטלעך אין אוקראַיִנע און ווײַסרוסלאַנד , באַגלייט מיט זעלטענע בילדער פֿון די דאָזיקע שטעטלעך . ניט הײַנט ־ מאָרגן , וועט זיך אויף אַזאַ אופֿן באַווײַזן די סעריע : " שטערן פֿון דער ייִדישער בינע און קינאָ " - וועגן די אַמאָל באַקאַנטע און פֿאַרגעסענע נעמען און געשטאַלטן , אויסצוגן פֿון זייערע ראָלעס ; אין דער קלאַנג ־ ביבליאָטעק פֿון דעם באַנײַטן וועבזײַטל קאָן מען הערן די שענסטע ווערק פֿון ייִדישע שרײַבערס , געלייענט פֿון די בעסטע ייִדישע רעציטאַטאָרן .
די מסכתּא " פּסחים " הייבט זיך אָן מיט דער משנה , וווּ סע שטייט : " פֿאַרן 14טן טאָג פֿונעם חודש ניסן , אין אָוונט , איז מען בודק דעם חמץ מיט אַ ליכטל " . מע מוז נישט זוכן , זאָגט די משנה , אין אַלע פּלעצער , וווּ מע ברענגט נישט אַרײַן קיין חמץ . פֿונדעטסטוועגן , מוז מען יאָ בודק זײַן די ערשטע צוויי רייען פֿעסער אין אַ ווײַן ־ קעלער . רש ״ י דערקלערט , אַז הגם אַ ווײַן ־ קעלער איז , געוויינטעלעך , נישט אַ " חמצדיק " אָרט , קומט מען צומאָל אַהין אַרײַן מיט אַ שטיקל ברויט אין דער האַנט , ווען מע וויל ברענגען ווײַן צום טיש .
14 און פאָר נאָך דעם מענטש סאַט אונטער אָימטזאַהו גאָט געזאָגט צו אים , די זענען די מענטשן פון גאָט וואָס געקומען פֿון יהודה און געזאָגט צו מיר :
ווער סע לייענט " די וועלט פֿון ייִדיש " , ווייסט שוין , אַז דער אינטערעס צו דער ייִדישער שפּראַך און קולטור אין אייראָפּע וואַקסט פֿון יאָר צו יאָר ; דער פֿענאָמען קומט פֿאָר נישט נאָר אין דײַטשלאַנד , וווּ צענדילקער קלעזמער ־ קאַפּעליעס האָבן זיך געשאַפֿן , נאָר אויך אין האָלאַנד , בעלגיע , פֿראַנקרײַך , ענגלאַנד און אויף אַ קלענערן מאַשטאַב , אין די סקאַנדינאַווישע לענדער . די פֿירמע " Filmaker ' s Library " פֿאַרשפּרייט איצט דרײַ ווידעאָ ־ פֿילמען וועגן ייִדיש אין אייראָפּע : וועגן דער ייִדישער קולטור בכלל , און בפֿרט וועגן די מוזיקער וואָס שפּילן און זינגען ייִדיש .
אַזוי איז געשען אויך מיט די הויפּט ־ העלדן , מיטגלידער פֿון איין משפּחה , וואָס האָבן פֿאַרלאָזט די ברענענדיקע ערד פֿון פּאַלעסטינע . און אויב אינעם מיטעלן מיזרח האָבן זיי קיין מזל נישט געפֿונען , וועלן זיי עס געוויס אָפּזוכן אין ווײַטן מיזרח . ווער זײַנען זיי ? די אַלטע מאַמע דבֿורה ( אַנאַ לאַפּטיעוואַ ) , איר זון ליאָווע ( רוסלאַן מאַרקאָוו ) , די טעכטער ראָזע ( מאַרינאַ שטשיאָקינאַ ) , באַסיע ( אָלגאַ וואַסענינאַ ) און איר מאַן פּיניע ( ראָבערט סאַלאַכאָוו ) . אַלע אַרבעטן זיי אינעם קאָלכאָז " רויטע פֿעלד " און אַלע געפֿינען זיי סוף ־ כּל ־ סוף זייער גליק ; ווײַל דאָס לעבן אינעם גרויסן לאַנד פֿון ברודערשאַפֿט , אין שפּיץ מיטן פֿאָטער פֿון אַלע פֿעלקער , מאַכט יעדן גליקלעך דורך דער פֿרײַער מי און יושר .
ווי עס זאָל נישט זײַן , מיטוואָך , 10 אַזייגער אין דער פֿיר האָבן זיך געעפֿנט איבערן לאַנד 114 וואַל ־ פּונקטן , וווּ די 74 טויזנט מיטגלידער פֿון " קדימה " וועלן דאַרפֿן אויסקלײַבן זייער ראָש . ווי באַוווּסט " שלאָגן " זיך פֿאַר דעם אָרט פֿיר קאַנדידאַטן : ציפּי ליבֿני , שאָול מופֿז , מאיר שטרית און אַבֿי דיכטער .
נאָך דער סטיכישער פּראָטעסט - באַוועגונג און די צענדליקער אינערלעכע און אויסערלעכע פֿאָרש - קאָמיסיעס אין דער אַרמיי , איז געקומען די רעזיגנאַציע פֿון דעם שעף פֿונעם גענעראַל - שטאַב גענ . ־ בריגאַדיר דן חלוץ ; נאָך דעם איז געקומען דער קאָרופּציע - אַרעסט און דערנאָך די רעזיגנאַציע פֿון דעם " מלך פֿון די שטײַערן " ג ' קי ( דזשעקי ) מצא און זײַנע געהילפֿן , צווישן זיי אויך די פֿאַרוואַלטערין פֿון דער פּרעמיער - קאַנצעלאַריע שולי זקן ; דאַן די פֿאַרשולדיקונג פֿון דעם מיניסטער חיים רמון , אָלמערטס נאָענטסטן פֿאַרטרויונגסמאַן , דער איניציאַטאָר פֿון דער " עקספּלאָזיע " , פֿון וועלכער עס איז אויפֿגעקומען די " קדימה " - פּאַרטיי פֿאַר די דעזערטירן פֿון " ליכּוד " און פֿון " עבֿודה " ; קורץ נאָך דעם - דער באַריכט פֿון דער זײַלער - קאָמיסיע ( בראָש מיטן ריכטער ורדי זײַלער ) וועגן דער קאָרופּציע אין דער פּאָליציי , דערנאָך - און אין רעזולטאַט פֿון דעם - דער סקאַנדאַל מיט די צווייפֿלהאַפֿטע נאָמינירונגען , וואָס דער פּאָליציי - מינסטער אַבֿי דיכטער האָט אַדורכגעפֿירט אין דער העכסטער קאָמאַנדע פֿון דער פּאָליציי , באַשטימענדיק ווי דעם שעף פֿונעם פּאָליציי - שטאַב אויפֿן אָרט פֿון משה קאַראַדי דעם צווייפֿלהאַפֿטן קאָמאַנדיר פֿון דעם טורמע - דינסט יעקבֿ גנות ( לייען : גענאָט ) , וועלכער איז מיט אייניקע יאָר צוריק געווען באַשולדיקט אין קאָרופּציע . אויף זײַן אָרט ווי שעף פֿונעם טורמע - דינסט האָט דער מיניסטער באַשטימט דעם געהילפֿס - שעף פֿון דעם פּאָליציי - שטאַב רפֿאל קאַנאַק , וועלכן ער האָט אַראָפּגענומען פֿון זײַן פּאָליציייִשן אַמט .
אַ ספּעציעלער פֿאָרש ־ פּראָיעקט פֿאַרנעמט זיך מיט דער באַציִונג פֿון דער קאָמוניסטישער מאַכט צו דער " ייִדישער פֿראַגע " . אַנדראַש קאָוואַטש פּובליקירט געהיימע דאָקומענטן פֿון דער אונגאַרישער אויסערן ־ מיניסטעריע , וועלכע אַנטפּלעקן די אונגאַרישע פּאָליטיק לגבי ישׂראל אין דער קריטישער צײַט ערבֿ דער זעקס ־ טאָגיקער מלחמה אין 1967 און גלײַך נאָך דעם . אַלענאַ הייטלינגער אַנאַליזירט די באַציִונגען צווישן דער קאָמוניסטישער מאַכט און די ייִדן אין טשעכאָסלאָוואַקײַ צווישן 1950 און 1989 . ביידע מאַטעריאַלן זײַנען אינטערעסאַנט ניט בלויז פֿאַר זיך אַליין , נאָר אויך אין אַ פֿאַרגלײַכיקער פּערספּעקטיוו , ווײַל זיי דערווײַזן , אַז יעדע קאָמוניסטישע רעגירונג האָט געהאַט אַן אייגענעם אופֿן פֿון באַהאַנדלען איר " ייִדישע פֿראַגע " .
מאָס דערווײַזט , אַז סײַ די העברעיִסטן און סײַ די ייִדישיסטן האָבן געהאַט אַ פּראָגראַם פֿון " אויס ־ ייִדישלעכן " די ייִדישע קולטור און איבערניצעווען זי לויטן אייראָפּעיִשן שטייגער . אָבער דערבײַ דאַרף מען אויך האַלטן אין זינען , אַז די באַציִונג פֿון דער ייִדישער אינטעליגענץ צו דער אייראָפּעיִשער קולטור איז געווען גאַנץ קריטיש , בפֿרט נאָכן חורבן פֿון דער ערשטער וועלט ־ מלחמה . שטיינמאַן האָט געשריבן אין 1922 ׃ " טיף געבויגן איז געשטאַנען די זקנה אייראָפּע , גערונצלט און אײַנגעקאָרטשעט אין זיבן און זיבעציק קאָרטשען . געלאָשן האָט זיך דאָס ליכט פֿון קולטור , פֿאַרשמאַכט און פֿאַרחלשט איז געווען דער מענטש . "
איך האָב זיך פֿאַראינטערעסירט מיט שמואל לעווינען מיט אַ יאָר פֿינף צוריק , בײַם פֿאָרשן די ייִדישע קולטור - קרײַזן אין ווײַמאַרער בערלין . אין עטלעכע ערטער האָב איך זיך אָנגעשטויסן אויף אַן אינפֿאָרמאַציע וועגן לעווינס בוך זכרונות , A Distant Voice , וואָס איז כּלומרשט אַרויס מיט יאָרן צוריק , אין אַן איבערזעצונג פֿון יוסף לעפֿטוויטש . דער " אַמאַזאָן " , למשל , ווײַזט אָן נאָך הײַנט , אַז דאָס בוך קען מען ניט קריגן ווײַל מע האָט עס אויספֿאַרקויפֿט . אמת , עס האָט מיך געחידושט , וואָס קיין איין ביבליאָטעק האָט דאָס בוך ניט פֿאַרמאָגט . צי מע האָט עס צעכאַפּט נאָך איידער די ביבליאָטעקן האָבן באַשלאָסן עס צו קויפֿן ? אַזוינס האָב איך נאָך ניט געהערט .
די געשיכטע פֿון יעדן ניצול ־ געוואָרענעם פֿון חורבן איז אַ וועלט פֿאַר זיך און האָט אירע אויסשליסלעכע עלעמענטן . אַז איך רעזומיר מײַן געשיכטע , געפֿין איך אין איר דרײַ הויפּטזעכלעכע געשעענישן , וועלכע איך האָב ביזן הײַנטיקן טאָג נישט געפֿונען אַלע צוזאַמען בײַ קיין איין אַנדער לעבן ־ געבליבענעם .
אויב איר מאַכן אַ טעות און סוף אַרויף מיט סטרעאַקי אָדער פינצטער געביטן פון הויט , באַטראַכטן ניצן אַ עקספאָליאַנט אַזאַ ווי מיין 2 % ביתא הידראָקסי אַסאַד ליקוויד איבער יענע ספּאַץ . דעמאָלט , אין דער מאָרגן , מאַניואַלי עקספאָוליייט די געביטן מיט אַ נאַס וואַשקלאָט . דאס זאָל רייַבן אַוועק קיין אַניוואַן שמיץ . נעמט ספּעציעל זאָרג מיט פּראָבלעם אַרעאַס .
מאָריץ ( באָריס ) יאַקאָבי ( 1801 - 1874 ) , דער ברודער פֿונעם באַרימטן מאַטעמאַטיקער קאַרל יאַקאָבי , איז געבוירן געוואָרן אין פּאָטסדאַם , אין אַ פֿאַרמעגלכער ייִדישער משפּחה . ער האָט געשאַפֿן און פֿאַרבעסערט אַ ריי וויכטיקע עלעקטרישע מכשירים , אַרײַנגערעכנט מעכטיקע מאָטאָרן , וועלכע זענען שפּעטער אויסגענוצט געוואָרן אינעם טראַנספּאָרט .
זאָל איך שענקען אונדזער טעלעוויזאָר ווי אַ צדקה , און אַזוי אַרום זיך פּטרן פֿון אים אויף אייביק ? מײַנע קינדער , יוגנטלעכע , קוקן צו פֿיל טעלעוויזיע ! פֿון דער אַנדערער זײַט , האָב איך מורא , אַז זיי וועלן זיך פֿילן אַנדערש ווי זייערע חבֿרים . וואָס זאָל איך טאָן ?
געפינען אַלע פֿעדעם סטאַרטעד דורך ענדרו פערז [ ווייַזן אלע סטאַטיסטיקס ]
געפינען אַלע פֿעדעם סטאַרטעד דורך סטעווענווה [ ווייַזן אלע סטאַטיסטיקס ]
יודע צדיק נפש בהמתו און אַזוי ווי בײַ אַ נײַע ספר איז מער אינטערסאַנט די הסכּמות פון פאָרענט און די לעילוי נשמתן פון הינטן ווי דער ספר אַליין , ´ וואָס עפּעס האָט אים ל . ג . געגעבן אַ גאַנצער בלאַט ? ´ , ´ מאָדנע רבנים האָט ער אויפגעגראָבן ´ , אַזוי אויך בײַ מיר גייט מען באַלד צו די הערות און מען לאָזט איבער דער חיי עולם פאַרן חיי שעה . ממילא שרײַב איך דאָ אן השמטה און אַזוי וועט מען עס לייענען . ווי די מחזירי בתשובה וואָס פאָרן ביז טײַלאַנד . נפשי בשאלתי : זײַט מזכּה את הרבים וואָס קויפן אײַן בלומן , זענען טועם די דעלקעלעך , שמײַסן די סמײַטע און קלעבן אויף די בלעטער אינעם מחזור און וועלן נישט האָבן אַ געלעגנהייט דאָס אָפּצוליינען פאַר יום ־ טוב . טוט זיי צוליב און דריקט אָפּ דאָס שטיקל ווי אויך מײַן ערשטן שטיקל http : / / katlekanye . blogspot . com / 2002 / 10 / blog - post . html און טראָגט עס אין שיל אַרײַן הײַנט אויף דער נאַכט אַרײַן געשטעקט אינעם תיקון . נאָך איר וועט אויסזאָגן די תרי " ג מצוות שלא לאכול גיד הנשה און שלא לאכול מעשר שני בירושלים נעמט אַרוים דער ערשטער און דער לעצטער קטלא קניא און זײַט מיט דעם יוצא כּאילו איר האָט דורכגעטון דער גאַנצער מסכת . דערנאָך זאָלט איר זאָגן אי לאו האי יומא כמה קטלא איכא בשוקא און אַזוי וועט איר יוצא זײַן בשלימות דעם כולו לכם . אַ גוטן יום ־ טוב !
און האט ניט פרעגן פון מיר וואָס איך טאָן פּונקט איר געזאגט " עמבראַסע אויגוסט און עקסיט פֿון דער סערווירער " פּסעוודאָ - אַדמין מענטש וואָס אַ וואָרט ווטף ! סייַדן איר ניטאָ אַ פּסעוודאָ שפּילער אַזוי קערעווען קלאָר פון אַזאַ נאַיוו סטייטמאַנץ און זיצן אַראָפּ שטיל און לאָזן אַרבעטן .
וועגן דעם קען איך שרײַבן בלויז אײַך איינעם . מיט אײַך טיילן מיר זיך ( איך און אָליע ) אַפֿילו וועגן אונדזער פֿאַמיליע ־ לעבן " .
לעצטנס , האָט מאָסקווע געשלאָסן אַן אָפּמאַך מיט אַלזשיר צוצושטעלן איר וואָפֿן אויף 7 . 5 מיליאַרד דאָלאַר . לויט דעם קאָנטראַקט , וועט אַלזשיר באַקומען פֿאַר איר אַרמיי די סאָפֿיסטיקירטע עראָפּלאַנען , ראַקעטן ־ קאָמפּלעקסן און אַנדערע מינים געווער .
אָבער עס איז געווען אַ קלענערע צאָל ייִדן , וועלכע האָבן אויסגעקליבן אַן אַנדערן וועג . אַנשטאָט צו שטרעבן צו דער " הויכער " קולטור פֿון דער אימפּעריע , דהײַנו , צו דער דײַטשישער אָדער דער רוסישער , האָבן זיי ליב באַקומען אַ מינאָריטעט ־ שפּראַך , וואָס האָט ניט פֿאַרמאָגט קיין שום פּרעסטיזש אין דער געזעלשאַפֿט , ווי למשל אוקראַיִניש . עד - היום טײַטשט מען אויס די געשיכטע פֿון ייִדיש ־ אוקראַיִנישע באַציִונגען אין די באַגריפֿן פֿון שׂינאה און געוואַלט . אין דעם שײַכות דערמאָנט מען כמעלניצקין , הײַדאַמעקן , די פּאָגראָמען בעת דעם רוסישן בירגער - קריג און די אוקראַיִנישע מיטהעלפֿער פֿון די דײַטשישע רוצחים בעתן חורבן .
איך שטעל זיך פֿאָר , אַז דער חורבן האָט אונדז צעשפּאָלטן , צעקרישלט און אומגליקלעך געמאַכט . מיר האָבן געזען אויף וואָס די דרויסנדיקע וועלט איז פֿעיִק , האָבן מיר זיך באַהאַלטן אונטער פֿאַרשיידענע תּליתים . " מיר איז גוט איך בין אַ יתום . " איך געהער נאָר צו זיך , און דער זיך איז אײַנגעפֿונדעוועט אין ייִדישקייט ; אָבער - נישט לויט מײַן נוסח .
אויב איך פּלאָנטער ניט ( און די אינטערנעץ - אינפֿאָרמאַציע העלפֿט מיר אויסצומײַדן אַ טעות ) , איז עס געשען אין יאַנואַר 1997 . דעמאָלט זײַנען די " טעג פֿון ייִדישער קולטור " אין בערלין צונויפֿגעפֿאַלן מיטן חורבן - טאָג , וואָס מע האָט , דאַכט זיך , צום ערשטן מאָל ברייט אָפּגעמערקט אין דײַטשלאַנד . אַ צאָל ייִדישע ליטעראַטן ( אַני - הקטן בתוכם ) און מוזיקער זײַנען אין יענע טעג געווען אין דער שטאָט . האָט מען אָרגאַניזירט קאָנצערטן און כּלערליי אַנדערע קולטור - אונטערנעמונגען .
" ס ׳ איז געווען אַזוי שעפֿעריש , און אויך זייער קאָמיש , " האָט באַמערקט ד ״ ר מאַרק קאַפּלאַן , אַ פּראָפֿעסאָר פֿון ייִדישער ליטעראַטור אין " דזשאָנס האָפּקינס אוניווערסיטעט " און איינער פֿון די באַטייליקטע אין יענעם פֿאַרברענגען . " ס ׳ איז געוואָרן אַ מין פֿאַרמעסט , ווער ס ׳ קען אויסטראַכטן די בעסטע - און באַליידיקנדיקסטע - סטראָפֿעס , אַלץ מיטן ניגון פֿון דער ׳ ראַפּ ־ מוזיק ׳ , אָבער אויף ייִדיש ! "
פּאַוערד דורך קוויטל און לינק מאַנאַגער ווערסיע 4 . 0 . 006 דרוקרעכט © 2009 וואָלפשעאַד סאָלוטיאָנס . אַלע רעכט רעזערווירט . שפּראַכן איבערזעצונגען געשטיצט דורך וובעט 4 . 2 . 2 פּאַוערד דורך וובוללעטין ™ ווערסיע 4 . 0 . 3 דרוקרעכט © 2011 וובוללעטין סאָלוטיאָנס , ינק . אלע רעכט רעזערווירט . דיזיינד און דעוועלאָפּעד דורך vBskin . Net מאַנשאַפֿט
כאָטש די חיבורים זענען ניט דעם רובֿ קאַמפּעלינג אָנעס , איר קענען אַוואַדע לייכט פֿאַרבעסערן די יגזיסטינג בילדער , דורך געבן זיי מער " זעץ " . צולייגן די טיפּיש s - שייפּט גאַממי ויסבייג אין אייער פּאָסטן - פּראַסעסינג און זען אויב איר קענען באַקומען די גרינז מער דיפערענשיייטאַד . אויך , איך קלערן , אַ פּלאַץ וואָלט מען פארדינט דורך ינקריסינג די זעטיקונג פון די ווייניק אנדערע פֿאַרבן , צו שטעלן עטלעכע קאָליר קאַנטראַסט . דער ווייַס וואַסער זאָל פינקלען ! בן
דאָס מיינט , אַז די רוסישע עקאָנאָמיע אַרבעט איצט אַן ערך אַזוי : די מינעראַלע אוצרות ( נאַפֿט , גאַז וכ ׳ ) ברענגען דערווײַל גענוג געלט אין בודזשעט . די רעגירונג גיסט אַרײַן ביליאָנען אין פֿאַרשיידענע אונטערנעמונגען , אַ סך - צי ס ׳ רובֿ - פֿון וועלכע געהערן צו די אָליגאַרכן . אין תּוך אַרײַן , האָבן דאָס זעלבע געטאָן אַלע רעגירונגען , און אין דער מערבֿדיקער וועלט זעט מען שוין , דאַכט זיך , " די ליכט בײַם סוף פֿונעם טונעל " . אָבער אין רוסלאַנד זעט מען עס ניט . ווײַל די אָליגאַרכן האָבן בעת - מעשׂה אַרויסגעפֿירט אַ היפּש ביסל פֿון זייערע געלטער אין אויסלאַנד , וואָס איז , אַגבֿ , גוט פֿאַר דער מערבֿדיקער עקאָנאָמיע . אמת , ווי עס האָט געוויזן דער אַנאַליז פֿון רוסישע אינוועסטיציעס , האָבן ניט ס ׳ רובֿ אָליגאַרכן קיין מזל אין , אַ שטייגער , דער דײַטשישער עקאָנאָמיע - זיי זײַנען צוגעוווינט געוואָרן צו אַן אַנדער מין " ביזנעס " .
נאָך דער מלחמה האָבן זיך אויסגעדריקט הויכע אָפֿיצירן , אַז זייער הויפּט ־ ציל באַ שטייט אין באַשיצן זיך , און אויב אַ סאָלדאַט ווערט פֿאַרוווּנדעט , איז עס אַ דורכפֿאַל . אַ געזעלשאַפֿט און אַן אַרמיי מיט אַזאַ גײַסט , קען נישט זיגן , אַפֿילו צו דערשטיקן אַ קליינע טעראָר ־ אָרגאַניזאַציע . עס איז דען מעגלעך צו געווינען אַ מלחמה אָן די מלחמה צו האַלטן ? דאָס האָט געשאַפֿן די פֿאַרקריפּלטע קאָנצעפּציע נאָך דעם ווי עס האָט זיך אַרויסגעוויזן , אַז מען קען נישט זיגן אין דער מלחמה נאָר מיט דער אַוויאַציע . ישׂראל האָט זיך אָפּגעהאַלטן פֿון אַ ברייט ־ מאַסשטאַביקער אַרײַנדרינגונג וואָס וואָלט געבראַכט צו אַ דעצידירנדיקן נצחון . דווקא דאָס איז געווען דער פֿעלער , ווײַל מען קען נישט זיגן אָן אַ גרייטקייט צום באַצאָלן קרבנות , ווי אַ פּרײַז פֿאַרן נצחון . ליידער , האָט די מורא פֿאַר קרבנות געבראַכט נאָך מער קרבנות .
ייִדיש , מיט שיכּורלעכן טעם פֿון אַן ערשטן קוש ,
דזשוניער ליגנער . . איר סמאָוקס סיסע 11 אָדער מער : פּ שנוק טהאַץ נאָך צו יונג .
" ואלה המשפּטים " - " און דאָס זענען די מישפּטים " ; רש ״ י איז מסביר , אַז די מיצוות , וואָס ווערן דערקלערט אין דער הײַנטיקער פּרשה , זענען אויך געגעבן געוואָרן בײַם באַרג סיני , אַזוי ווי עשׂרת ־ הדברות - דערפֿאַר קלינגט דער דאָזיקער פּסוק ווי אַ המשך . עס פֿרעגט זיך אָבער אַ קשיא : פֿאַרוואָס וואָלט עמעצער בכלל געטראַכט פֿאַרקערט ? מע ווייסט דאָך , אַז די גאַנצע תּורה קומט פֿונעם אייבערשטן .
ווען דאָס בוך אויף ייִדיש איז אַרויס אין 1972 , נאָך דעם ווי די רובריק " פּערל פֿון דער ייִדישער פּאָעזיע " איז געוואָרן אַזוי באַליבט אויף די שפּאַלטן פֿונעם " פֿאָרווערטס " , האָט מען אַנטפּלעקט , אַז דער פּסעוודאָנים פֿון דער רובריק , " אַ פֿאָרשער " , האָט באַהאַלטן די אידענטיטעט פֿון צוויי מענטשן - יוסף און חנה מלאָטעק . 38 יאָר שפּעטער האָט חנה מלאָטעק צוגעגעבן צו דער דאָזיקער איבערזעצונג , די באַנײַטע אינפֿאָרמאַציע און זעקס אין גאַנצן נײַע אַרטיקלען .
אין דעם דאָזיקן דאָקומענט , וואָס הייסט " די צוקונפֿט פֿון די אַראַבער אין ישׂראל " , ווערט קלאָר געזאָגט , אַז " די ייִדישע מדינה מוז פֿאַרוואַנדלט ווערן אין אַ צוויי ־ נאַציאָנאַלער , וואָס וועט בהדרגה ווערן אַן אַראַבישע מלוכה " . ד ״ ר שופֿטן האָט דערקלערט , אַז די צווייטע מלחמה אין לבֿנון האָט נאָך מער באַטאָנט , ווי גרויס ס ׳ איז די שטיצע און דער פֿאַרשטאַנד , מצד דער אַראַבישער באַפֿעלקערונג אין ישׂראל , פֿאַר די שׂונאים פֿון ישׂראל .
איך זאָג פֿאַרציילן און נישט דערציילן ווײַל דאָס הער איך פֿון מײַנע פֿרײַנד וואָס רעדן נאָך אַלץ זייער טאַטע ־ מאַמע ־ לשון . איך ווייס צו מאָל נישט וווּ אָנצוהייבן , ווײַל איך וויל נישט פֿאַראַלגעמיינערן דעם ענין . זיכער האָבן נישט אַלע אַדורכגעמאַכט די זעלביקע ליידן ווי די פֿרײַנד און באַקאַנטע פֿון מײַנע עלטערן . פֿאַרקערט . נאָך דעם ווי איך האָב זיך אַרומגעקוקט , זינט מײַנע טאַטע ־ מאַמע זײַנען געשטאָרבן , קען איך דערמאָנען אַ פּאָר משפּחות וואָס האָבן געהאַט קינדער קרובֿ צום אויסבראָך פֿון דער מלחמה .
אינעם צענטער פֿון די אַלטע שיל ־ געמעלן געפֿינט זיך געוויינטלעך אַ צוויי ־ קעפּיקער גאָלדענער אָדלער , אַרומגערינגלט מיט די זון ־ שטראַלן , און באַגלייט מיט אַ פּסוק , וואָס דערקלערט , אַז דער דאָזיקער סימבאָל איז מרמז אויף דעם , ווי דער אייבערשטער " טראָגט זײַנע קינדער ווי אַן אָדלער " . די צוויי קעפּ סימבאָליזירן די היפּוכדיקע כּוחות פֿון חסד און גבֿורה , וואָס זענען , אין תּוך , איין גאַנצקייט מצד דער העכערער פּערספּעקטיוו פֿון עולם ־ האַצילות . דער אָדלער אין דער כאָדאָראָווער שיל טראָגט אין זײַנע לאַפּעס צוויי העז - אַ סימבאָל פֿון אַ טיפֿער גײַסטיקער דערפֿאַרונג , ווען די מענטשלעכע נשמה ווערט אַוועקגעריסן פֿונעם עולם ־ הזה און ווערט בטל אינעם ג ־ טלעכן " זון ־ ליכט " .
« קאַמף . . | איך גאַט באַנד פֿאַר די מיקראָ פֿאַר 7 טעג »
בײַ ברוכן האָבן זיך די קני געבראָכן פֿון שרעק . ער האָט זיך אײַנגעבעטן בײַ הערין ער זאָל די מינוט אַרויס אין זאַל און זי פֿאַרטרײַבן פֿון טעאַטער . אָבער הערי האָט זיך געקווענקלט , ער האָט נאָר באַוויזן אַרויסצושעפּטשען :
פאַקטיש - צייַט סטראַטעגיע / קאַמף שפּיל , שטעלן אויף די ערד נאָך אַ נוקליער מלחמה פאַקטיאָנס , די ווו דרייַ זענען אין געראַנגל . איין גרופּע איז אַ שטאַם אז יוואַלווד אויף די ייבערפלאַך און איז מיוטייטיד דורך די ראַדיאַציע און ניצט מוטאַנט אַנימאַלס אין פּלאַץ פון טעכנאָלאָגיע . אן אנדער איז אַ שטאַם אז דעוועלאָפּעד ונטערערד , פֿרייַ פון די יפעקס פון די ראַדיאַציע , אז ימפּלויז קאַנווענשאַנאַל וויכיקאַלז און וועפּאַנז . די דריט איז אַ גרופּע פון \ u200b \ u200bראָובאַץ . עטלעכע נייַ אַפּאַראַט טייפּס האָבן שוין צוגעלייגט איבער פרייַערדיק אויסגאבעס פון קקנד . עס איז אַ סעלעקציע פון \ u200b \ u200bסינעריאָוז פֿאַר יעדער זייַט אין דעם געראַנגל און דעם ביניען אַלאַוז איר באגרענעצט ברירה ווער מישאַנז איבער דעם פּרווון . עס איז אויך אַ מיסיע רעדאַקטאָר . דער שפּיל איז געשפילט אויף אַ יסאָמעטריקאַללי - וויוד לאַנדשאַפט און די גאַמעפּלייַ ינוואַלווז מיטל פאַרוואַלטונג און קאַמבאַט . אָפּלאָדירן
גאַלי & באָססי האָסטעל , קראָאַטיאַ דורך סטודיאָ אַרויף אַרטשיטעקץ
ווי חיימקע זאָל זיך נישט געווען געהאַט באַמיט פֿאָרצושטעלן דאָס שרעקלעכע אָנשיקעניש , האָט ער עס אין זײַן קינדערשער פֿאַנטאַזיע נישט געקאָנט אויסמאָלן . און אין דער אמתן - ווי קאָן אַזוי זײַן , אַז פּלוצעם , ווער ווייסט פֿון וואַנען , גאַנץ קאַיאָר פֿאַלט אָן אויפֿן שטעטל , וואָס כאַפּט נאָך אַ זיסן דרעמל , עפּעס אַ טשאַטע ווילדע , בייזע פֿייגל , לאָזט זיך אַראָפּ פֿונעם הימל און הייבט אָן כאַפּן פֿאַרן קאָלנער וועמען עס לאָזט זיך - זאָל דאָס זײַן דער זיידע חנן אָדער חיימקעס לערער , באַלסער , אָדער דער דיקער און וווילער דאָקטער פּאַקעלטשיק . כאַפּט אָן רחמנות צו זען , ווי אַ גײַער כאַפּט אַ הון , און טראָגט זי , נעבעך , אַוועק ערגעץ אין דער סאַמע פֿינצטערניש פֿון וואַלד , וואָס רוישט פֿון ביידע זײַטן דער שטילער וויליע , אָדער אויף די וויסטע בלאָטעס , וואָס קיינער איז נאָך פֿון דאָרט קיין לעבעדיקער נישט אַרויס . חיימקע האָט שוין אַפֿילו געוואָלט פֿרעגן בײַם זיידן , ווי גרויס דאַרפֿן זײַן די דאָזיקע פֿייגל און ווי שטאַרק וואָלטן געדאַרפֿט זײַן זייערע שנאָבלען , זיי זאָלן קאָנען אַזוי גרינג אָפּרײַסן פֿון דער ערד און אויפֿהייבן אין דער לופֿטן אַפֿילו אַזאַ קליינטשיקע און דאַרע ייִדענע ווי זײַן באָבע קיילע , חלילה . מערגאַשילסקי האָט אָבער פֿײַנט געהאַט , ווען מע פֿלעג אים פֿרעגן עפּעס אַ נאַרישקייט וואָס האָט קיין שום שײַכות נישט צו זײַן אַרבעט , בפֿרט וועגן פֿייגל ; ער וויל בכלל נישט הערן וועגן זיי . בײַ אים האָבן אַלע פֿייגל איין נאָמען - אַ פֿויגל , אַ פֿייגעלע - זאָל דאָס זײַן אַ קאָרנקראָ אָדער אַ שטאַר , אַ בלויערל אָדער אַ שוועלבעלע , אַ דראָסל אָדער אַ ציטער ־ עקל . אַ היפּוך פֿון זײַן ברודער לייזער ־ דוד , וואָס האָט געשמט אין די ערטער פֿאַר אַ קענער פֿון פֿייגל און האָט באמת געקענט אײַך באַלד אָנרופֿן דעם נאָמען פֿון יעדן פֿויגל , זײַן פֿאַרב און קול - אַזוי האָבן חננס אַלע קענטענישן אין פֿייגל זיך אויסגעלאָזט צו טויבן און שפּערלעך , די שטענדיקע בעטלערס , וואָס דער שוסטער האָט זיי פּשוט פֿײַנט געהאַט .
דאָס דאָזיקע געזעץ דערקלערט , אַז דער 28סטער טאָג אין חודש אייר , איז דער אָפֿיציעלער נאַציאָנאַלער פֿײַערטאָג פֿון " יום ־ ירושלים " , וואָס סימבאָליזירט דעם היסטאָרישן בונד פֿון ייִדישן פֿאָלק צו גאַנץ ירושלים , ווי די הויפּטשטאָט פֿון דער זעלבשטענדיקער ייִדישער מדינה .
3ד סטריפּטיז - אַ באַשרייַבונג פון דעם שפּיל
בפֿירוש - ניין ! אַזוי הויך שאַצט מען נאָך נישט אָפּ יוריעווס טאַלאַנט . נאָך מער : אַפֿילו צווישן זײַנע אָנהענגער איז שווער צו געפֿינען עמעצן וואָס זאָל טאַקע געהאַט איבערגעלייענט אַלע זײַנע ווערק . ווען מע פֿרעגט וועגן דעם די דײַטשן , זאָגן זיי : יאָ , עפּעס האָב איך וועגן אים געהערט , אָבער ער איז דאָך זייער פּאָפּולער אין רוסלאַנד ! וואָס שייך רוסלאַנד , ווייסט דאָרט ווייניק ווער וועגן אַזאַ שרײַבער ; און אויב מע ווייסט שוין יאָ , גיט מען צו : ער האָט זיך דערשלאָגן אַ גרויס דערפֿאָלג אין דײַטשלאַנד !
די שטודיע פֿון ייִדישן פֿאָלקלאָר האָט , במשך פֿון 150 יאָר , זיך גאָר אַ סך אַנטוויקלט . אויב מע פֿאַרגלײַכט פּראָפֿ ׳ דבֿ נויס אַרטיקל אין דער " ענציקלאָפּעדיע יודאַיִקאַ " פֿון 1971 , וואָס מיר האָבן באַטראַכט אינעם פֿריִערדיקן אַרטיקל אין אונדזער פֿאָלקלאָר ־ רובריק , מיט די אַרטיקלען וועגן ייִדישן פֿאָלקלאָר פֿון דער " Jewish Encyclopedia " פֿון 1903 , זעט מען ווי ווײַט דער באַנעם פֿון פֿאָלקלאָר צווישן די אַקאַדעמיקער און פֿאָרשער האָט זיך געביטן .
קינדער , זייענדיק איצטער אין די חדרים פון יבנה מוזט איר וויסן אַז דער עיקר איז למודי קדש , און הנהגה פון יראת שמים .
" דער טאָג " איז אַרויס ביז 1953 , ווען ער האָט זיך צונויפֿגעגאָסן מיטן " מאָרגן - זשורנאַל " און האָט געלעבט צוואַנציק יאָר ווי אַ טייל פֿון " טאָג - מאָרגן - זשורנאַל " . אמת , אום שבת פֿלעגט די צײַטונג אַרויסגיין ווי " דער טאָג " , ווײַל די לייענער פֿון " מאָרגן - זשורנאַל " זײַנען , בדרך - כּלל , געווען פֿרום . מיר שײַנט ( און איך בין ניט דער ערשטער , וואָס טענהט עס ) , אַז אונדזער הײַנטיקער " פֿאָרווערטס " ציט יניקה פֿון " דער טאָג " אַ סך מער איידער פֿון דעם אַמאָליקן , היפּער - פּאָליטיזירטן " פֿאָרווערטס " .
« אַפּפּליקאַטיאָן דורך פלאָרעק | אַפּלאַקיישאַן פֿאַר אַדמין »
מיט דעם האָבן זיך בלוטיק פֿאַראינ טערעסירט די נײַע פּראָגרעסיווע דעמאָ קראַטישע באַוועגונגען . די ייִדישע אַר בע טער ־ באַוועגונג , די פּראָגרעסיווע ייִדי שע אינטעליגענץ : דער וויכטיקסטער סטי מול , וואָס קען ראַטעווען דאָס פֿאָלק , קען און דאַרף זײַן די מאָדערנע ייִדיש ־ וועלט לעכע שול מיט דער ייִדישער לערן ־ שפּראַך - דער שפּראַך פֿון פֿאָלק . זלמן רייזען , דער באַרימטער ייִדישער קולטור ־ טוער און פּוב ליציסט , האָט געשריבן : " עס קען ניט זײַן ייִדיש לעבן אָן אַ ייִדישער שול ; עס קען ניט זײַן קיין ייִדיש שאַפֿן אָן אַ ייִדישער שול ; עס קען ניט זײַן קיין ייִדיש זעלבסט ־ באַוווּסטזײַן אָן אַ ייִדישער שול און עס קען ניט זײַן קיין ייִדיש רעכט אָן אַ ייִדישער שול . דער קאַמף פֿאַר דער ייִדישער שול איז דעריבער דער קאַמף פֿאַר אונדזער עלעמענטאַרסטן לעבנסרעכט " .
אַחוץ דעם קבֿר פֿונעם רבין , באַזוכן די חסידים דעם וווּנדער - פּרעכטיקן אומאַנער פּאַרק " סאָפֿיִעווקע " , געגרינדעט אין 1796 דורכן פּוילישן גראַף סטאַניסלאַוו פּאָטאָצקי , לכּבֿוד זײַן גריכישער פֿרוי סאָפֿיִע . אין 1768 האָבן די הײַדאַמאַקן , אוקראַיִנישע אויפֿשטענדער קעגן דער פּוילישער שליאַכטע , אויסגעהרגעט אין אומאַן צענדליקער טויזנטער ייִדן ; רבי נחמן האָט געבעטן צו באַערדיקן אים דווקא אין אומאַן , כּדי צו געבן אַ תּיקון דעם אָרט פֿון דער שרעקלעכער שחיטה . בעתן חורבן , האָבן די נאַציס דערשאָסן אין אומאַן בערך 17 , 000 ייִדן . מע דערציילט , אַז די נשמות פֿון די אומגעקומענע באַהאַלטן זיך אין די ביימער פֿונעם פּאַרק " סאָפֿיִעווקע " .
וואָס איז אונדזער מיינונג ? זעט אויס , אַז די כּללים פֿון ווערן אָנגענומען אין דעם אַזוי גערופֿענעם נוקלעאַרן קלוב וועלן זיך מוזן ענדערן , און דער טיש אינעם קלוב וועט ווערן אַלץ ברייטער און גרעסער . אַבי ער זאָל נאָר נישט האָבן קיין שאַרפֿע ווינקלען .
און דערפֿאַר דערמאָנט די תּורה נחס צידקות און מעשׂים טובֿים אין המשך צו " אלה תּולדות נח " , ווײַל זיי זײַנען זײַנע גײַסטיקע ׳ תּולדות ׳ . ( און דאָס וואָס רש ״ י פֿאַרצייכנט עס ווי אַ צווייטן פּשט , איז עס דערפֿאַר וואָס דאָס שטימט נישט מיטן געוויינטלעכן און פּשוטן טײַטש פֿון וואָרט " תּולדות " , וואָס באַציט זיך צו פֿיזישע געבורטן ) .
סיקער ס דערציילונג : די אַנטלויפן לויפן שנעל און שפּרינגען איבער אָופּאַנינגז . דעם שפּיל איז אַלע וועגן טיימינג און דזשאַמפּינג און לאַנדינג נאָר רעכט .
* טויט * ! $ האָאָטער ! * : צי איר פילן דעם איז די מערסט אָפּקילן פון פּיראָמאַניאַק : ) קאַנסאָול , , זאל אונדז ייַלן צו ליבע מענטשן , זיי אַרויסגיין אַזוי געשווינד . . . " נאָר גאָט קענען משפּטן אונדז !
דאָס בוך באַזירט זיך אויף גרונדיקע אַרכיוואַלע פֿאָרשונגען און פֿאַרמאָגט אַ רײַכן פֿאַקטישן מאַטעריאַל , בפֿרט וואָס שײַך סטאַטיסטיק . אָבער דאָס סאַמע אָריגינעלע איז סנײַדערס פֿאַרגלײַכיקער צוגאַנג צו די צוויי טאָטאַליטאַרישע דיקטאַטורן , וואָס מאַכט בולט ניט נאָר די חילוקים און ענלעכקייטן , אָבער אויך אַ געוויסן צוזאַמענהאַנג - און צומאָל אַפֿילו אַ מין צוזאַמענאַרבעט - צווישן די ביידע .
בעת אַ קאָנפֿערענץ פֿון פּעדאַגאָגן אין וואַרשע אין יאָר 1936 האָט אליהו יאָנעס געהאַלטן אַן אײַנדרוקספֿולן רעפֿעראַט וועגן דער דערציִונג פֿון די גאַסן ־ קינדער און איז פֿאַרבעטן געוואָרן אין " ייִוואָ " , וווּ ער האָט געהאַט די מעגלעכקיייט צו לערנען און דערגאַנצן זײַן בילדונג .
אין גאַנץ , די זאַמלונג גיט זעכצן קייט פּראַקטיש און פאַנגקשאַנאַל ינאָווויישאַנז , וואָס וויל צו באַקומען קיין מיידל . איר קענען טאָן דעם איז פון די סוף פון סעפטעמבער , ווען די קייט וועט זיין בנימצא אין בוטיקס טשאַנעל .
אַ וואַלד אָן פֿויגלען איז אַ וואַלד ? אַ פֿעלד אָן זאַנגען איז אַ פֿעלד ? אַ טײַך אָן וואַסער איז אַ טײַך ? אַ האַרץ אָן ליבע איז אַ האַרץ ?
" קראַנט " , אָבער ניט אין דעם זין וואָס מע געפֿינט אין ווײַנרײַכס ווערטערבוך - acceptable , נאָר ווי עס ווײַזט האַרקאַוויס ווערטערבוך פֿאַרן סינאָנים פֿון " קראַנט " = " קוראַנט " - reliable , ד ״ ה . אין דעם באַטײַט פֿון " ראַיעל " , " פֿאַרלאָזלעך " . למשל , " דער [ דאָס ] קאַרטל איז קראַנט " . אינעם ייִדישן נוסח פֿון דער אינטערנעץ - " וויקיפּעדיע " לייענען מיר , אַז איר " כּוונה . . . איז צו האָבן קראַנטע און מקורותדיקע אינפֿאָרמאַצע " . וועגן אַ וועבזײַטל , וואָס רעקלאַמירט הײַזער און דירות , קען מען איבערלייענען , אַז " ס ׳ איז מוראדיק אַ גוטע און קראַנטע סײַט " . אַנדערע בלאָגן - שרײַבער רעדן וועגן אַן אינפֿאָרמאַציע , וואָס זיי " האָבן באַקומען פֿון קראַנטע מקורות " , און אַ מחבר פֿון דעם אינטערנעץ - נוסח פֿון דער צײַטונג " אַלגעמיינער זשורנאַל " פֿאַררופֿט זיך אויף " קראַנטע מקורות " . אין די אינטערנעץ - שמועסן פֿרעגט מען " ווי קראַנט איז דאָס ? " , און מע באַקומט אַן ענטפֿער אַז " ער איז קראַנט " .
אין צײַט פֿון דער צווייטער וועלט ־ מלחמה , גענוי אין יאָר 1943 , האָבן זיך באַוויזן אין אַמעריקע צוויי דעלעגאַטן פֿון סאָוועטן ־ פֿאַרבאַנד . דאָס איז געווען דער באַרימטער דראַמאַטישער אַקטיאָר און רעזשיסאָר שלמה מיכאָעלס , און דער דיכטער איציק פֿעפֿער . זיי האָבן באַזוכט די שטאָט דעטרויט , וווּ עס האָט זיך געפֿונען די אויטאָמאָביל ־ אינדוסטריע . אויף דעם קבלת ־ פּנים , וואָס מען האָט פֿאַר זיי געמאַכט , איז אויך געווען פֿאַרבעטן דער פֿאַרטרעטער פֿון אַ געוויסער יוניאָן .
ייִדיש הערט מען אויך אויף דער ראַדיאָ : יעדן פֿרימאָרגן , פֿון 10 : 30 ביז 11 : 30 , קלינגען די צוהערער אָן מיט זייערע פֿראַגעס און קאָמענטאַרן . די פּראָגראַם , אָנגעפֿירט פֿון מרים פֿוקס , ווערט געשטיצט פֿון דער סטודענטן ־ אָרגאַניזאַציע , " סערקל בן ־ גוריון " .
צום ערשטן מאָל וועט מען אין ניו ־ יאָרק , פֿונעם 11טן ביזן 13טן אַפּריל , דורכפֿירן אַ קינאָ ־ פֿעסטיוואַל פֿון רוסישע דאָקומענטאַר ־ פֿילמען . די אונטערנעמונג נעמט אַרײַן אַ צאָל פֿילמען , וועלכע מע האָט לעצטנס געמאַכט אין רוסלאַנד , אָבער , צום באַדויערן , וועט מען זיי מסתּמא נישט קענען זען אין די געוויינטלעכע קינאָס אין אַמעריקע . כאָטש דער פֿעסטיוואַל שטעלט דעם טראָפּ אויף פֿילמען וועגן די רוסן וואָס האָבן פֿאַרלאָזט זייער היימלאַנד און זייערע בײַטראָגן , קען מען אויך זען היסטאָריש ־ אָריענטירטע פֿילמען מיט אַ שײַכות צום ייִדישן פֿאָלק .
הער וואָנדער עמפּאָריום מאַגאָריומס דאַניש 1080פּ בלורייַ קס264
אַקנע טרעאַטמענט , באָילס טרעאַטמענט , ייז סירקלעס , היוועס טרעאַטמענט , פּסאָריאַסיס , סקין קער , סטרעטש מאַרקס , וורינקלעס
נישט אַלע מעלאָדיעס פֿון וואַרשאַווסקיס לידער האָבן זיך אויפֿגעהיט . בלויז אַ טייל זײַנען אַרויס אין 1918 . נאָך עטלעכע האָבן זיך געדרוקט אין דער אויפֿלאַגע פֿון בוענאָס ־ אײַרעס , אונטער שמואל ראָזשאַנסקיס רעדאַקציע . צו אַ היפּשער צאָל לידער אָן מוזיק האָט דער קאָמפּאָזיטאָר און עטנאָגראַף מאיר נוי ע ״ ה געשאַפֿן שיינע פֿאָלקסטימלעכע מעלאָדיעס , וואָס געפֿינען זיך אין דער פֿאָלקסלידער ־ אַנטאָלאָגיע פֿון העברעיִשן אוניווערסיטעט , אונטער דער רעדאַקציע פֿון סיני לײַכטער .
נאָך אַ וויכטיקע אינפֿאָרמאַציע , אַרויסבאַקומען פֿון The Guardian : ווי עס ווערט דאָרט אָנגעוויזן , האָבן די ישׂראלים געשיקט זייערע אָן ־ פּילאָט ־ עראָפּלאַנען צו פֿאַרניכטן " נאָר די ציווילע פּאַלעסטינער " . צוליב דעם , שרײַבט די צײַטונג , טראָגן די דאָזיקע עראָפּלאַנען אַזאַ מין כיטרע אַפּאַראַטור , וואָס קאָן אַליין מאַכן אַן אָפּקלײַב , ווער איז אַ מיליטאַנט און ווער - אַ פּשוטער פּאַלעסטינער פֿון אַ גאַנץ יאָר .
עליע מוידעל , אַ לערערין פֿון ייִדיש , האָט רעזיגנירט פֿון דער טאָראָנטער שול - פֿאַרוואַלטונג . אויף אַזאַ אופֿן האָט זי געמאַכט קלאָר איר באַציִונג צו דעם קאַנאַדער פֿאַראיין פֿון כּלל - אָנגעשטעלטע , CUPE . נאָר מיטגלידער פֿון דעם פֿאַראיין האָבן די רעכט צו לערנען פֿאַר דער טאָראָנטער שול - פֿאַרוואַלטונג .
צוליב דעם אַלטן שוחט ביי די חרדי ' שע בהמה - פלייש שחיטה
אַ שטאַרקן אימפּעט פֿאַר איר נײַעם געדאַנקענגאַנג האָט דאַווידאָוויטש באַקומען פֿון זעליק קלמנאָוויטש , וועלכער האָט געהאַט גרויס דרך ־ ארץ פֿאַר דער רעליגיעזער טראַדיציע . די משפּחה קלמנאָוויטש האָבן אויפֿגענומען די אַמעריקאַנער אַספּיראַנטקע ווי אַן אייגן קינד . נאָך דער מלחמה איז דאַווידאָוויטש געקומען צו אַן אויספֿיר , אַז כּלערליי לינקע שיטות פֿון ייִדישקייט זײַנען ניט גענוג ייִדיש , און זײַנען דערפֿאַר ניט בכּוח צו פֿאַרזיכערן דעם ייִדישן המשך . אַזאַ גלויבן איז געוואָרן אַ רעאַקציע אויף דעם חורבן , דעם קאָמוניזם און דער אַסימילאַציע פֿון ייִדן אין אַמעריקע . לויט איר מיינונג , קאָן בלויז רעליגיעזע ייִדישקייט , אײַנגעוואָרצלט אין דער טראַדיציע , אָפּהיטן די ייִדן ווי אַ ציבור . דערבײַ שפּילט דער רעליגיעזער גלויבן גופֿא ניט קיין חשובֿע ראָלע . מען נייטיקט זיך אין אַ רעליגיע ווי אַן אינסיטוציע , ניט ווי אַ ציל פֿאַר זיך . דאַווידאָוויטש אַליין איז ניט געווען צו פֿרום ׃ סינקאָוו באַשרײַבט איר באַציִונג צו מיצוות ווי " אויסקלײַבעריש " , וואָס איז אין הסכּם מיט דער מאָדערנער שיטה אין אַמעריקע בכלל .
די וואס נאָכגיין די צוויי וועגן זענען אַנדערש , ווי גרוס דער נאַטור , שטייגער פון אָנטאָן און ופפיר . די וואס גיין די ענג דרך , ביסט ערנסט און אָפנהאַרציק , אָבער פריידיק . די וועג זיי עפענען אַ מענטש פון סאַראָוז , וואס אויך זיך פּאַסט . זיי זען זייַן טראַקס , און עס געפונען טרייסט . ווען איר גיין נאָך איר , רעדט פון פרייד און גליק אַז דערוואַרטן זיי בייַ דער סוף .
דאָס רוסישע וואָרט " פּאָגראָם " איז אַרײַן אין אַלע אייראָפּעיִשע שפּראַכן . סוף 19טן , אָנהייב 20סטן יאָרהונדערט איז דער ענין פֿון פּאָגראָמען קעגן דער ייִדישער באַפֿעלקערונג אין דער רוסישער אימפּעריע געווען אַ הייסע טעמע אין דער מערבֿ ־ אייראָפּעיִשער און אַמעריקאַנער פּרעסע , וואָס האָט געהאַט אַ שטאַרקע השפּעה אויף דער עפֿנטלעכער מיינונג . מען איז געווען זיכער , אַז די פּאָגראָמען זײַנען געווען כּסדר אינספּירירט , אָרגאַניזירט און אויסגעפֿירט דורך דער צאַרישער רעגירונג , כּדי אָפּצוּווענדן דעם כּעס פֿונעם אָרעמען פּויערטום פֿון די קריסטלעכע פּריצים און קאַפּיטאַליסטן .
אָבער צו די בערך 300 , 000 " געזעצלעכע " אַרבעטער זײַנען צוגעקומען פֿון הונדערט ביז צוויי הונדערט טויזנט " אומגעזעצלעכע " פֿרעמד ־ אַרבעטער , וואָס געפֿינען דאָ און דאָרט כּלערליי באַשעפֿטיקונגען . זיי לעבן אין אוממענטשלעכע באַדינגונגען און געפֿינען זיך אין אַן אייביקן געיעג מיט דער פּאָליציי . אויך צווישן די " געזעצלעכע " זײַנען פֿאַראַן אַזעלכע , וואָס האָבן זיך אומגעזעצלעך אײַנגעאָרדנט , זיך פֿאַרליבט און דערפֿילט זייערע נאַטירלעכע מענטשלעכע רעכט און אויפֿגעשטעלט משפּחות , געבוירן קינדער און זיך אײַנגעוואָרצלט אין לאַנד .
מארק 13 , 32 - 33 - די טאָג און שעה קיין איינער ווייסט - ניט אַפֿילו די מלאכים אין הימל , אדער דער זון , דעם פאטער . זייַן אָפּגעהיט וואַך . קען ניט וויסן ווען די צייַט קומט .
דער שרײַבער וויקטאָר פּעלעווין איז איינער פֿון די ווייניקע הײַנטיקע רוסישע ליטעראַטן מיט אַן אינטערנאַציאָנאַלן שם , אָבער אַפֿילו צווישן זיי איז ער אַ יוצא ־ דופֿן . פּעלעווין איז אַ געהיימניספֿולע פֿיגור . ער באַווײַזט זיך ניט אויף די עפֿנטלעכע אונטערנעמונגען , גיט ניט קיין אינטערוויוען און זאָגט ניט אַרויס קיין מבֿינות וועגן פּאָליטישע אָדער קולטורעלע ענינים . פֿון דעסטוועגן , איז ער אפֿשר דער סאַמע שאַרפֿזיניקער אָבסערוואַטאָר און קריטיקער פֿונעם הײַנטיקן רוסישן לעבן . זײַנע ביכער שפּיגלען אָפּ די ווירקלעכקייט בעסער פֿון נײַעס ־ באַריכטן אָדער רעפּאָרטאַזשן .
די רעזולטאַטן האָבן געוויזן , אַז טרינ קענ דיקע ענגלענדער לעבן לענגער און אין בעסערן געזונט - צושטאַנד איידער טרינ קענ דיקע אַמעריקאַנער . קיין וויסנ שאַפֿטלעך - באַ גרינדעטע דערקלערונג פֿאַר אָט דעם פֿענאָמען האָט מען דערווײַל ניט . ( מײַן אייגענע אָבסערוואַציע פֿון אַ מענטשן מיט אַ גאַנץ לאַנגער דערפֿאַרונג אין ביידע סבֿיבֿות : אַן ענגלענדער איז בטבֿע אַ רויִקערע באַ שעפֿעניש איידער אַן אַמעריקאַנער . שוין אָפּגעשמועסט פֿון דעם , אַז אַן ענגלענדער אין אַזאַ עלטער האָט אַן אַבסאָלוט אומזיסטע מעדיצינישע הילף , וואָס נעמט אַרײַן אויך לחלוטין אומזיסטע רפֿואות . )
ווי בירגער ־ מײַסטער פֿון דער שטאָט איז טעדי , צוליב זײַן פּערזענלעכער איניציאַטיוו און שוווּנג , געוואָרן אָנגערופֿן ווי דער " צווייטער הורדוס " , וועלכער האָט אויפֿגעבויט פּאַלאַצן און הײַזער אין דער חרובֿער ירושלים . טעדי האָט ניט גערן אָנגענומען דעם דאָזיקן טיטל , זאָגנדיק אַז הורדוס האָט אויפֿגעבויט הײַזער פֿאַר דער דעמאָלטיקער עליטע און די פֿאַרמעגלעכע ; און ער זאָרגט פֿאַר דער גאַנצער באַפֿעלקערונג , אָן אונטערשייד פֿון זייער סאָציאַלן און עקאָנאָמישן שטאַנד .
איך האב שוין געלערנט די לעקציע דעלט מיט אין דעם פאָדעם בנוגע פלער מיט אַ ווו פילטער . פירעוואָרקס פּראָבלעם איך האב די 40 און 21 אָביעקטיוו און האַס די קיוט קליין פֿאַבריק כודז . איך בעסער צו נוצן אַ 49מם פילטער און אַן אַלט שטופּ אויף היטל . קורץ פון גענומען אַ האַמער צו עטלעכע אַלט ווו פילטערס איז עס אַ גלאַססלעסס פילטער רינג אָדער אנדערע לייזונג אַז וואָלט לאָזן מיר נוצן קיין שטויס אויף היטל ?
שוין פֿיר און צוואַנציק יאָר ווי הונדערטער מוזיקער און ליבהאָבער פֿון ייִדיש געזעגענען זיך מיטן אַלטן יאָר סוף ־ דעצעמבער בײַ אַ וואָך פֿון מוזיק און ייִדישער קולטור בײַם " קלעזקעמפּ " ; אַ וואָך ־ לאַנגיקער פֿעסטיוואַל און סעמינאַר , דורכגעפֿירט פֿון דער אָרגאַניזאַציע " ליווינג ־ טראַדישאָנס " ( לעבעדיקע טראַדיציעס ) אין די קעטסקיל ־ בערג פֿון ניו ־ יאָרק . " קלעזקעמפּ " איז געווען דער ערשטער פֿון אַזוינע מוזיק ־ און קולטור ־ וואָכן , וואָס קומען הײַנט פֿאָר אין מאָנטרעאָל , קיִעוו , פּעטערבורג , ווײַמער , קראָקע , און ווין , צווישן אַנדערע . אין 2008 איז " קלעזקעמפּ " פֿאָרגעקומען פֿונעם 21סטן ביזן 26סטן דעצעמבער אינעם " האָדסאָן ־ וואַלי ־ רעזאָרט " אין קערקאָנקסאָן , ניו ־ יאָרק .
עס איז קיין ספֿק נישט , אַז מײַן פֿרוי וועט מיר נישט נאָכגיין אין מײַן וועג , אַפֿילו אַ טראָפּן . זי האָט מיר ערשט געזאָגט , אַז ווען איך זאָל פֿאַרלאַנגען פֿון איר צו ווערן נאָר אַ ביסל מאָדערן , וואָלט זי מיך פֿאַרלאָזט .
ווער פֿון אײַך וואָס געדענקט אַלענס פֿריִערדיקן פֿילם " דו וועסט טרעפֿן אַ הויכן שוואַרץ ־ חנעוודיקן פֿרעמדן " ( You Will Meet a Tall Dark Stranger ) פֿון 2010 - געדענקט , אַז דאָרטן האָט ער אויך , אָבער גאָר אויף אַן אַנדער אופֿן , אַנטוויקלט די טעמע , ווי אַזוי צו באַהאַנדלען די פּראָבלעם פֿון דעם אומפֿאַרמײַדלעכן פֿאַרבײַגיין פֿון צײַט און פֿון עלטערן זיך . אָבער אויב דאָרט איז ער געווען אַ סך ווייניקער רחמנותדיק כּלפּי זײַנע העלדן - און בפֿרט , בין איך אויסן דעם כאַראַקטער וואָס אַנטאָני האָפּקינס האָט זייער פֿײַן געשפּילט - אַ פּאַטעטישער געעלטערטער כאַראַקטער וואָס פּרובירט זיך קעגנשטעלן דער לינעאַרישער אַנטוויקלונג פֿון צײַט און קומט אַרויס , ווי מע קען דערוואַרטן פֿון אַ רעאַליסטישער באַהאַנדלונג , ווי אַ נעבעכדיק באַשעפֿעניש , אַ מין גימפּל תּם ־ טיפּ , אויב איר ווילט . דאָס מאָל , לאָזט ער זיך שפּילן מיטן ענין פֿון צײַט און עס דערנענטערט אים צו אַ מער פּאָסט ־ מאָדערניסטישן צוגאַנג : עס איז מוטל ־ בספֿק די לינעאַרישקייט פֿון צײַט , בשעת דאָס אָרט בײַט זיך ניט . איז זײַן העלד אַזוי מסוגל צו פֿאַרמײַדן זײַן גורל אויף אַ קינסטלערישן אופֿן , בימקום אַ פּאַטעטישן .
פאר דעם ערשטן וועלט קריג האט דעהאן באקומען ערלויבעניש פון דער צארישער רעגירונג פון רוסלאנד - מיט די הילף פון די האלאנדישע קעניגען - צו קענען באזוכן אין רוסלאנד די פאליטישע ארעסטאנטן .
הייבט ער די פּלייצע , אַזוי צו זאָגן : דאָס איז דאָך די לעצטע מאָדע . געזען אַזאַ זאַך , האָב איך אָנגענומען מײַנע הויזן און גענומען זיי אַראָפּלאָזן פֿון אונטן . ווי נאָר ער האָט עס באַמערקט , האָט ער אויסגעשריגן :
אַז מ ' איז מיד , ווערט שוואַרץ אַלץ וואָס איז טונקעלער פֿון שניי ; און אַ נײַ קאָליר - טונקל ־ ווײַס - ווערט באַשאַפֿן .
וואָס מיינט עס אויפֿן פֿעלד פֿון די וואַל ־ שלאַכטן ? אייגנטלעך , איז דאָך די וואַל ־ קאַמפּאַניע , אַרום ־ און ־ אַרום , געווען אַן אײַלנדיקער צוריקצי . דערצו נאָך , מיט אַן אומגעלומפּערט " אַנטי ־ טעראָריסטישער אָפּעראַציע " אין מיטן , וואָס האָט זיך אָנגעהויבן מיט ראַזמאַך און גרויסע האָפֿענונגען פּטור צו ווערן פֿון " כאַמאַס " און די אַלע בויך ־ גרימענישן , וואָס זײַנען אַרויסגעקומען פֿון דער טעראָריסטישער מחנה אין עזה . פֿאַרענדיקט האָט זיך אָבער דער אַ סך ־ צוזאָגנדיקער אַרײַנמאַרש מיט אַ גיך ־ פֿאַרלאָזנדיקן שטעלפֿיס . אָן אַ פֿאַרוואָס ; ווי מע וואָלט זיך געכאַפּט , אַז עפּעס האָט מען אין דער היים פֿאַרגעסן , און מע מוז זיך גיך אומקערן צוריק . געכאַפּט האָט מען זיך , אַז אָט ־ אָט קומט די דאַטע פֿון די וואַלן , און אַז די ווייכע פֿאָטעלן אינעם כּנסת מוז מען דאָך פֿאַרנעמען און די מיניסטער ־ פּאָרטפֿעלן צעטיילן . . . איז עס געבליבן אַלץ אויפֿן אַלטן : די " קאַסאַם " ־ שיסערײַ הערט זיך ווידער , דער פֿאַרכאַפּטער גלעד שליט , נעבעך , קומט ווײַטער אָפּ אין געפֿאַנגענשאַפֿט , די " כאַמאַסניקעס " באַוואָפֿענען זיך אויף ס ' נײַ , און זייערע מנהיגים זײַנען אַרויס פֿון די מיקלטים און קאָמאַנדעווען ווײַטער . . .
" ער פֿאַרמאָגט אַ געבוירענעם דראַמאַטישן חוש פֿאַר בינע ־ עפֿעקטן . ער רעדט אויף דער בינע מיט דער אַבסאָלוטער פּשטות . עס ציט אים צו מעלאָדראַמע מער ווי צו רעאַליסטישער דראַמע , אָבער זײַן מעלאָדראַמאַטישקייט פֿאַרמאָגט פּאָעטישן שוווּנג " .
צו וואַרפֿן גורל , האָט מען צונויפֿגעקליבן 60 ווײַסע און 60 גרויע ים - מושלען . אויף די ווײַסע האָט מען אָנגעשריבן די משפּחה - נעמען , און אויף די גרויע - די נומערן פֿון די חלקים . דערנאָך האָט מען געבעטן די קינדער ( וואָס האָבן נאָך , אַ פּנים , ניט געקענט לייענען ) זיי זאָלן צונויפֿפּאָרן די גרויע און ווײַסע מושלען . אַזוי איז בײַם ים געבוירן געוואָרן די שטאָט . לויטן דעמאָלטיקן געדאַנק , האָט עס געדאַרפֿט זײַן אַ שטאָט פֿון אַן ערך 30 , 000 תּושבֿים . אַזוי האָבן געפּריידיקט די טעאָרעטיקער פֿון " גאָרטן - שטעט " ; קודם - כּל דער בריטישער שטאָט - פּלאַנירער עבענעזער ( אבנעזר ) האַוואַרד , וואָס האָט געזוכט ווי אַזוי אויסצוהיילן די מענטשהייט פֿון דער נטיה צו שאַפֿן ריזיקע אורבאַניסטישע קאָנגלאָמעראַטן .
ווי אַזוי פיל מענטשן דאָ טאָן ניט אַרייַנלאָזן מיט פף יק . . .
מער פֿון אַלע שטערן אַזש פֿון צפֿון ביז אַהער , בלײַבן וועט דער שטערן וואָס ער פֿאַלט אין סאַמע טרער . שטענדיק וועט אַ טראָפּן ווײַן אויך בלײַבן אין זײַן קרוג . ווער וועט בלײַבן . גאָט וועט בלײַבן . איז דיר נישט גענוג ?
די בשותּפֿותדיקע אַרבעט איז אָנגעגאַנגען אין אַ שטימונג פֿון ענטוזיאַזם און פֿרײַנדשאַפֿט , אָבער אַז מען איז אָנהייב האַרבסט כּמעט ווי פֿאַרטיק געוואָרן , זענען מיטאַרבעטער און פֿרײַוויליקע געווען מיד און מאַט און אויסגעמוטשעט . פֿונדעסטוועגן האָט מען תּיכּף גענומען באַדינען די לייענערס , און באַלד אָנגעהויבן דאָס לערניאָר מיט די צען ייִדיש - קורסן פֿאַר דערוואַקסענע , די וועכנטלעכע קינדערשול , די שמועס ־ קרײַזן , וואַרשטאַטן , סעמינאַרן , רעפֿעראַטן …
פאַרטיידיקער שטעלן דיין אותיות אויף די קוואַדראַט פּלאַטפאָרמס . אנדערן טורעם פאַרטיידיקונג שפּיל פֿאַר איר צו הנאה .
ווי דער טיטאַל זאָגן , בייינג 5 סג ראַרעב = אָפפער בויינג קעענססס און ט4 סעלינג / טראַדינג : איך דאַרפֿן קפּ 70 לאַו שיך 0 70 לאַו גלאַווז 0 פּאָסטן דיין פאָרשלאָג . .
- אויב נאָר איך וועל ניט אומקומען , וועל איך מײַן גאַנץ לעבן זיך גרויסן , וואָס דו האָסט מיר פֿאַרטרויט דײַן סוד .
דערפֿון דאַרפֿן מיר אַרויסלערנען אַ זייער וואָגיקע און פֿיל ־ וואָרענענדיקע לעקציע אין אונדזער ייִדישער הנהגה : מיר טאָרן זיך נישט פֿאַרלאָזן צו טאָן געוויסע ענינים לויט אונדזער אייגענעם באַנעם , אַפֿילו ווען דער ציל און תּכלית איז גוט און פּאָזיטיוו . קלאָרער גערעדט - צום בײַשפּיל : מ ׳ דאַרף אַוודאי זיך שטאַרק באַמיִען צו מקרבֿ זײַן ייִדן צו תּורה ; מ ׳ דאַרף זיך אָנשטרענגען צו דערוועקן בײַ דערווײַטערטע ייִדן אַ ליבשאַפֿט צו תּורה און מצוות - אָבער דערבײַ מוז מען האָבן די ג ־ טלעכע הסכּמה . דאָס הייסט , עס זאָל זײַן אין אײַנקלאַנג מיט דעם וואָס דער אויבערשטער האָט אָנגעזאָגט אין דער תּורה ; אַ ייִד זאָל נישט פּרוּוון אַליין , מיטן אייגענעם שׂכל , מאַכן געוויסע פּשרות אינעם אָפּהיט פֿון די מצוות ; ער זאָל , חלילה , נישט פּרוּוון צופּאַסן די תּורה און אירע מצוות צום רוח הזמן , צום גײַסט פֿון דער צײַט .
הגם ס ׳ איז קלאָר , אַז בעלאַ שפּעט אָפּ פֿונעם כּותל , און במילא פֿון " זיי " , די ייִדן , וועלכע קומען אַהין , איז שווער צו וויסן , צי איר קאָמענטאַר איז טאַקע אַ סימן פֿון אַנטיסעמיטיזם . אָבער אין אַ צווייט קאַרטל , מיטן זעלבן בילד , איז דער אַנטיסעמיטיזם אַ סך מער בולט : איינער שרײַבט ( קיין נאָמען איז נישטאָ ) צו אַ פֿרוי אָדער מיידל מיטן נאָמען אַנאַ טרעקער , אין 1925 : " Jew - Rusalem . . . דאָס איז דאָס אָרט פֿון וואַנען זיי אַלע קומען . "
מיט 95 יאָר צוריק , דעם 5טן נאָוועמבער 1914 , איז אין ניו - יאָרק אַרויס דער ערשטער נומער פֿון דער ייִדישער צײַטונג " דער טאָג " . די לייענער האָט זיך גלײַך געוואָרפֿן אין די אויגן אַ פֿאָטאָסטאַט פֿון דעם ענגלישן אָריגינאַל און אַ ייִדישע איבערזעצונג פֿון דעם בריוו , מיט וועלכן דער אַמעריקאַנער פּרעזידענט , וווּדראָו ווילסאָן , האָט באַגריסy די נײַע אויסגאַבע און איר רעדאַקטאָר הערמאַן בערנשטיין . דער פּרעזידענט האָט געשריבן : " . . . עס טוט מיר אמת הנאה צו וויסן , אַז איר וועט זײַן איר רעדאַקטאָר און טאָן - געבער .
קיין חידוש ניט , אַז אין בערלין האָט זיך צונויפֿגעקליבן אַ גרויסע קאָלאָניע זשור נאַליסטן , וועמעס אַרטיקלען פֿלעגן זיך צע שפּרייטן איבער דער גאָרער וועלט . די שטאָט איז אויך געוואָרן אַ וויכטיקער צענטער פֿאַר ייִדישן זשורנאַליזם . בראָש פֿון דער גרופּע ליטעראַטן , וואָס האָבן מיטגעאַרבעט מיטן " פֿאָרווערטס " , איז געשטעלט געוואָרן דער געלערנטער און זשורנאַליסט יעקבֿ לעשצינסקי ( אָדער לעשטשינסקי ) .
אינעם אַלעגאָריש ־ עטנאָגראַפֿישן ליד " די גזירת דײַטשן " באַשרײַבט אּבֿרהם גאָטלאָבער מיט געשמאַק כּלערליי פֿאַסאָנען פֿון בגדים , וואָס ייִדן האָבן געטראָגן איידער דאָס רוסישע מלכות האָט זיי געהייסן צו קליידן זיך " דײַטש " . אָבער דער מחבר פֿאַרסך ־ הכּלט : " צינד זענען געוואָרן אַלע איין קלאַס , / מע דערקענט שוין ניט קיין מענטש אין דער גאַס " . ווי אַ משׂכּיל , וואָס האָט געקעמפֿט פֿאַרן אייראָפּעיִשן " פּראָגרעס " אויף דער ייִדישער גאַס און קעגן אַלטע ייִדישע זאַבאָבאָנעס , איז גאָטלאָבער צופֿרידן .
בעת מײַן וויזיט אין בעלגיע , דענמאַרק און שוועדן דעם פֿאַרגאַנגענעם חודש , האָט אויף מיר געמאַכט אַ טיפֿן אײַנדרוק וויפֿל מענטשן פֿאָרן אויף וועלאָסיפּעדן אַנשטאָט מיט אַן אויטאָ . אַפֿילו די חסידים אין אַנטווערפּן פֿאָרן כּסדר אין קראָם , צו דער אַרבעט אָדער אַנדערש ־ וווּ אויף אַ וועלאָסיפּעד - אָפֿט מאָל מיט אַ קינד אויפֿן הינטערשטן בענקל אָדער מיט אײַנגעקויפֿטער שפּײַז אינעם קויש פֿון פֿאָרנט . בפֿרט ערבֿ ־ שבת זענען די וועלאָסיפּעדען מיר פֿאַרבײַגעפֿאָרן פֿון אַלע ריכטונגען , יאָגנדיק אַהיים , צו דערליידיקן אַלץ פֿאַר שקיעה .
נאָך אשכּולן איז געקומען מנחם בעגינס ריי בײַצוטראָגן צו דער אַנטוויקלונג פֿון אַ פּאַלעסטינער מדינה . אין קעמפּ דייוויד , אין סעפּטעמבער 1978 , נאָך סאַדאַטס באַזוך אין ירושלים , האָט מנחם בעגין אָנערקענט די געזעצלעכע רעכטן פֿון פּאַלעסטינער פֿאָלק און האָט אונטערגעשריבן אַ הסכּם לגבי יהודה , שומרון און עזה , וואָס האָט באַשטימט אַ פֿולע אויטאָנאָמיע פֿאַר די פּאַלעסטינער .
ערשט צום סוף פֿונעם 19טן יאָרהונדערט האָט מען זיך פּאַמעלעך גענומען אַרײַנצופֿירן חידושים אין דער חדר ־ דערציִונג אויף אַ גרויסן פֿאַרנעם . דער ציל פֿון די רעפֿאָרמערס איז געווען צו אַנטוויקלען נײַע פֿעיִקייטן און געניטשאַפֿטן בײַם קינד , אויסצולערנען אים צו פֿאַרשטיין לשון ־ קודש און צו שרײַבן אויף דער דאָזיקער שפּראַך . דאָס איז שוין געווען די צײַט , ווען דער גאַנצער ייִדישער ציבור אין מיזרח ־ אייראָפּע איז אַרײַן אין דער מאָדערנער תּקופֿה . די רעפֿאָרם פֿון דער חדר ־ דערציִונג איז געווען באַצוועקט אויף דעם שאַפֿן אַ נײַעם ייִד , וואָס זאָל זײַן סאָציאַל מער אַקטיוו .
איבערן גאַנצן לאַנד באַזוכן דעם דאָזיקן יריד יונג און אַלט , פֿון אַלע שיכטן פֿון דער ישׂראל ־ באַפֿעלקערונג , וועלכע ווײַזן אַרויס אַ גרויס אינטערעס אין די אויסגעשטעלטע ביכער אויף די דעקאָרירטע שטעלן , זיי קויפֿן אײַן ביכער פֿאַר אַ רעדוצירטן פּרײַז לכּבֿוד דעם יריד . אומעטום איז די שטימונג אַ פֿײַערלעכע . עס איז ממש אַ יום ־ טובֿ פֿון בוך , ווי עס פּאַסט פֿאַרן " עם ־ הספֿר " - דעם פֿאָלק פֿון בוך .
איך שרעק זיך עס צו זאָגן , אָבער אפֿשר קען מען אַפֿילו אָנהייבן ווידער אַ מאָל נוצן אַנשטאָט " פּראָוויזאָריש " אויך דאָס וואָרט " צײַטווײַליק " ? ניט גלײַך , פֿאַרשטייט זיך , ווײַל ווער קען פֿאָרויסזאָגן , מיט וואָס אַזאַ עקספּערימענט קען זיך פֿאַרענדיקן . אָבער מע קען זיך צונויפֿרעדן וועגן עפּעס אַ דאַטע . למשל , נאָכן 20סטן יאַנואַר , אַ פּרוּוו טאָן עס אומקערן אין ייִדיש . און צו נוצן עס בײַם אָנהייב ניט יעדן טאָג - בלויז ווען ס ' איז גענוג וואַרעם אין דרויסן . און צו טאָן דאָס זעלבע מיט " דערפֿאַרונג " . ביסלעכווײַז וועלן מיר , אפֿשר , אָנהייבן לייענען און פֿאַרשטיין די ביכער , וועלכע האָבן פֿריִער אויסגעזען אויסטערליש . אַ שטייגער , זיגמונט טורקאָווס " שמועסן וועגן טעאַטער : געשיכטלעכער איבערבליק , געדאַנקען און דערפֿאַרונגען " ( אַרויס אין בוענאָס - אײַרעס אין 1950 ) .
אַשטאָנס : משפּחה ריזאָרט דאס מאָל איר זענען געגעבן אַ יינציק געלעגנהייט צו קאַטער דיין אייגן טוריסט געשעפט !
אינעם טאָג פֿון נצחון איז פֿון מײַן געוועזענעם אַרבעטס ־ אָרט געקומען צו מיר מיט בלומען אַ דעלעגאַציע " . מיר האָבן געמאַכט אַ כּוסע ; אַ גאַנצן טאָג האָט געקלונגען דער טעלעפֿאָן , אַרבעטער האָבן מיך באַגריסט . און דאָס איז געווען דער גרעסטער קאַפּיטאַל וואָס איך האָב דעראָבערט אין משך פֿון די 53 יאָר , וואָס איך האָב אָפּגעגעבן דער פּאַפּיר ־ אינדוסטריע פֿון ליטע " .
הײַנטיקע וואָך איז עס געווען די נאַפֿטרײַכע מדינה ליביע , וווּהין דאָס פֿײַער האָט זיך אַריבערגעכאַפּט און האָט אָנגעצונדן די רעבעליע קעגן דעם דעספּאָטישן רעזשים פֿון דעם גראָטעסקישן מידבר ־ הערשער מואַמער קאַדאַפֿי . נאָך נישט דער לעצטער אין דער ריי , אָבער שוין נישט דער ערשטער פֿון די לענדער , וואָס זייערע דיקטאַטאָרישע הערשער ווערן אומגעוואָרפֿן און פֿאַלן ווי אַ דאָמינאָ אין דעם אויסברוך פֿון דעם נאַציאָנאַלן צאָרן פֿון זייערע אונטערטעניקע בירגער . און די האָבן דערשפּירט דעם טעם פֿון דער פֿרײַהייט און פֿון דער כּמעט דערגרייכטער מאַכט .
; אַמקס מאָד רענטגענ פּלוגינס דורך ` דמקס . ; אַדמין בייס - אַלווייַס איינער האט צו זיין אַקטיווייטיד אַדמינ . אַמקסקס , אַדמין באַזע ( פארלאנגט פֿאַר קיין אַדמין - שייַכות ) ; אַדמינ_סקל . אַמקסקס , אַדמין באַזע - סקל ווערסיע ( באַמערקונג אַדמינ . אַמקסקס ) ; באַסיק אַדמינקמד . אַמקסקס , יקערדיק אַדמין קאַנסאָול קאַמאַנדז אַדמינהעלפּ . אַמקסקס , העלפן באַפֿעלן פֿאַר אַדמין קאַנסאָול קאַמאַנדז אַדמינסלאָצ . אַמקסקס , שפּעלטל רעזערוואַציע מולטילינגואַל . אַמקסקס , מולטי - לינגואַל אַדמיניסטראַציע ; מענוס מענופראָנט . אַמקסקס , פראָנט - סוף פֿאַר אַדמין מעניוז קמדמענו . אַמקסקס , באַפֿעלן מעניו ( רייד , סעטטינגס ) רעאַסאָנקיקקער . אַמקסקס , קאָפּע מיט סיבה פּלמענו . אַמקסקס , פּלייַערס מעניו ( בריק , פאַרווער , קליענט קמדס ) . ; טעלעמענו . אַמקסקס , טעלאַפּאָרט מעניו ( ון מאָדולע פארלאנגט ! ) מאַפּסמענו . אַמקסקס , מאַפּס מעניו ( שטימען , טשאַנגעלעוועל ) פּלוגינמענו . אַמקסקס , מענוס פֿאַר קאַמאַנדז / קוואַרס אָרגאַניזירט דורך פּלוגין ; טשאַט / מעססאַגעס אַדמינטשאַט . אַמקסקס , קאַנסאָול שמועס קאַמאַנדז אַנטיפלאָאָד . אַמקסקס , פּרעווענט קלייאַנץ פון שמועסן - פלאַדינג די סערווער סקראָללמסג . אַמקסקס , דיספּלייז אַ סקראָללינג אָנזאָג ימעססאַגע . אַמקסקס , דיספּלייז אינפֿאָרמאַציע אַרטיקלען אַדמינוואָטע . אַמקסקס , שטימען קאַמאַנדז ; מאפע שייַכות נעקסטמאַפּ . אַמקסקס , דיספּלייז ווייַטער מאַפּע אין מאַפּסיקלע טימעלעפט . אַמקסקס , דיספּלייז צייַט לינקס אויף מאַפּע ; קאָנפיגוראַטיאָן פּאַוסעקפג . אַמקסקס , אַלאַוז אַ פּויזע און ונפּאַוסע עטלעכע פּלוגינס סטאַצקפג . אַמקסקס , אַלאַוז צו פירן סטאַץ פּלוגינס דורך מעניו און קאַמאַנדז ; קאָונטער - סטרייק רעסטמענו . אַמקסקס , באַגרענעצן וועפּאַנז מעניו סטאַצקס . אַמקסקס , סטאַץ אויף טויט אָדער קייַלעכיק סוף ( קסקס מאָדולע פארלאנגט ! ) ; מיסקסטאַצ . אַמקסקס , בינטל פון געשעענישן מעלדן פֿאַר קאָונטער - סטרייק ; סטאַצ_לאָגגינג . אַמקסקס , וועפּאַנז סטאַץ לאָגינג ( קסקס מאָדולע פארלאנגט ! ) ; ענאַבלע צו נוצן אַמקס מאָד פּלוגינס ; אַמקסמאָד_קאָמפּאַט . אַמקסקס , אַמקס מאָד קאַפּויער קאַמפּאַטאַבילאַטי פּלאַסט ; קאַסטאַם - לייגט 3 טיילווייַז פּלוגינס דאָ בק3 . אַמקסקס , פויסט אָנשטאָט פון אַ מעסער אַד_מאַנאַגער . אַמקסקס , קאָלאָרפול אַדס מאָטד . אַמקסקס ; / כּללים אַדמינ_גאַג . אַמקסקס , גאַג אַדמינליסטענ . אַמקסקס , אַדמין זעט יעדער שמועס טעאַמ_לימיטער . אַמקסקס , לימיט קט מאַפּ_ספּאַוונס_עדיטאָר . אַמקסקס , עדיטאָר ספּאַנז גאַלילעאָ . אַמקסקס , וואָטאָוואַניע מאַפּס הפּקפּל . אַמקסקס , קאָפּע פֿאַר פּינג וועאַפּאָניקאָנ . אַמקסקס , ייקאַן געווער דעסקריפּטיווע_פירע_ינ_טהע_האָלע . אַמקסקס ; טיפּ פון גראַנייד גהוו_קאָננעקט . אַמקסקס , ווייזט פון ווו די שפּילער שאָווווינ . אַמקסקס , באווייזט וואס וואַן די פלאַשבאַנג_דליגהט . אַמקסקס , דינאַמיק פלאַש דאָנצייַיפּס . אַמקסקס , באַן פֿאַר סערווער אַדווערט דזשאַיל_באַסיק_ינפאָ . אַמקסקס , ווייזט פֿאַר וואָס איר זיצן דזשאַיל_דני . אַמקסקס , ווייזט ווי דער טאָג דזשאַיל_קטאָ_וויגראַל . אַמקסקס , באווייזט וואס וואַן , און קיז דזשאַיל_סילאָווניאַ . אַמקסקס , גים דזשאַיל_דראָפּ . אַמקסקס , דראָפּ וועאַפּאָנס דזשאַילברעאַק_פּאָסזוקיוואַני . אַמקסקס , וואַנטעד ספּרייַיד . אַמקסקס , קענען זען וואס האט די שפּריץ סניעג . אַמקסקס , שניי אויף די סערווער אַפקקיססס . אַמקסקס , קיקס פֿאַר אַפק אַמקס_סופּער_נאָספּעעד . אַמקסקס , אַמקסקס יבער אַמקס_סופּער_מענו . אַמקסקס אַמקס_סופּער . אַמקסקס דראָפּאַללוועאַפּאָנס . אַמקסקס , קראַשיז וועפּאַנז נאָך טויט טאַסק_סטשעדולער . אַמקס , גיט אַ פּאַראַשוט פֿאַר פֿרייַ דזשאַיל_זאַסאַדי . אַמקסקס ; כּללים דזשב דזשב_וועאַפּאָנ . אַמקסקס , וועפּאַנז מעניו פֿאַר קאָרט דזשאַילברעאַק_אָפּענדזשאַילס . אַמקסקס ; / צילן אָנליקניפעאַצטאַרט . אַמקסקס , רעספּאָוואַניע מיט מעסער בוי . אַמקסקס ; פאַרבאָט אויף בייינג וועפּאַנז
מיר האָבן געהאַט די זכיה צו גיין זען דעם טשערנעוויצער ייִדישן שרײַבער יוסף בורג , וועל כע איז אָקערשט אין מײַ 96 יאָר אַלט געוואָרן - עד מאה ועשׂרים . זײַן טאָכ טער און איידעם זענען אויך געווען אים צו העלפֿן . כאָטש אין אַ שוואַכן געזונט ־ מצבֿ , האָט ער אַן אײַזערנעם זכּרון און האָט נישט פֿאַרלוירן קיין פּיצל שאַרפֿקייט . מאָטל גאָרדאָן איז שוין געווען בײַ אים פֿאַר אַ יאָרן , און האָט געפֿרעגט , צי בורג וויל נאָך אַ מאָל הערן ווי ער זינגט . בשעת מאָטל האָט געזונגען עטלעכע פֿון איציק מאַנגערס לידער , האָט בורג מיטגעברומט און זײַן פּנים האָט געשטראַלט פֿאַר נחת . פֿאַר מיר איז געווען אַ פֿרייד , צו הערן בורגס ייִדישע שפּראַך - ער רעדט דאָך " אונדזער " בוקעווינער לשון , דעם דיאַלעקט פֿון מײַן משפּחה , קרובֿים און משפּחה ־ פֿרײַנד .
דאָס זײַנען לײַט , וועלכע געפֿינען זיך קולטורעל און אידעאָלאָגיש נאָך אין עפּעס אַ פֿינצטערן מיטל ־ עלטער . גלײַכצײַטיק , אָבער , שטערט עס זיי נישט צו האָבן אַ צוטריט צו דער מאָדערנער טעכנאָלאָגיע , בפֿרט צו דער טעכנאָלאָגיע פֿאַר אומברענגען מענטשן מאַסנווײַז , אין פֿאַרשיידענע ווינקלען פֿון דער ערד . די טעראָריסטן פֿון דעם דאָזיקן מערדערישן אינטערנאַציאָנאַל זײַנען פֿאָרשטייער פֿון אַן אַנטי - וועלט , ווײַל מיט דער וועלט , אונדזער וועלט ( וואָס , פֿאַרשטייט זיך , נעמט אַרײַן אויך די געזונטע מוסולמענישע קרײַזן ) , צעגייען זיי זיך זייער ראַדיקאַל .
דער קינסטלער הערש ( גריגאָרי ) אינגער ( 1910 ־ 1995 ) איז באַקאַנט דעם סאָוועטישן לייענער מיט זײַנע אילוסטראַציעס צו שלום - עליכמס ביכער , ווי אויך צו דעם זשורנאַל " סאָוועטיש היימלאַנד " . אינגער האָט דורכגעמאַכט זייער אַ שווער לעבן : אין זײַנע קינדער - יאָרן אין אומאַן , בעת דעם בירגער - קריג , האָט ער זיך עטלעכע מאָל געראַטעוועט על - פּי - נס פֿון פּאָגראָמען ; לעבנדיק אין עוואַקואַציע , בשעת דער צווייטער וועלט - מלחמה , האָט ער פֿאַרלוירן זײַן שוועסטער און ברודער . נישט געקוקט אויף די טראַגישע איבערלעבענישן און אַנטיסעמיטישע רדיפֿות אינעם ראַטן - פֿאַרבאַנד , איז דער קינסטלער געבליבן געטרײַ דער ייִדישער טעמאַטיק .
וואָס מ ׳ האָט באמת נישט ליב אין פֿראַנקרײַך , איז נאָכצומאַכן די אַמעריקאַנער ! נעמט , למשל , דעם פּרעזידענט סאַרקאָזי . באַשליסנדיק זיך צו ווענדן צו זײַן פֿאָלק , האָט ער נישט נאָכגעמאַכט דעם פּרעזידענט אָבאַמאַ , דאָס הייסט , נישט אויפֿגעטראָטן אין עפּעס אַן אוניווערסיטעט מיט אַ פּאָליטישער דרשה , וואָס דאַרף ענטפֿערן אויף אַלע פֿראַגעס און יעדן געפֿעלן ווערן . דער פֿראַנצויזישער פּרעזידענט האָט אויסגעקליבן פֿאַר זײַן פּראָגראַם ־ רעדע דעם עליזעי ־ פּאַלאַץ גופֿא ( זײַן אייגענע רעזידענץ ) ,
מענטשן געבוירן אין דעם זיך טאַקע האָבן אַ זייער ומגעוויינטלעך געשמאַק , ספּעציפיש ווערדינג אין אַ געפיל עפּעס " פּאָמערענו " מערקונג . אויב איר קערפאַלי אַנאַלייז די פּערזענלעכקייט אָס וואָדאָלידזשע , איינער פון די ערשטער אַסאָוסייישאַנז צו וואָס איר טראַכטן איז " נעאָביקנאָסט " . פאר זייער ווירדנאַס איז באַשיימפּערלעך אין פאַרשידענע ווייז , קאַאָ ' ם אויף : מאָדע אָבלאַסענדזשאַ אין יזראַזאַוואַנדזשע , ריאַקשאַנז און אַנפּרידיקטאַבאַל נאַטור . דאָך , דער הויפּט שטריך וואָס האַלטן אין זייער האַנדס
אָט אַ מין בונד פֿון דרײַ שאַפֿערישע פּערזענלעכקייטן , וואָס לעבן - און דאָס איז זייער אינטערעסאַנט ! - אין דרײַ פֿאַרשידענע געאָגראַפֿישע פּונקטן אויף דער ערד : ב . סאַנדלער אין ניו ־ יאָרק , א . מאַסטבאַום אין ירושלים , מ . אײַזיקאָוויטש אין בערלין . אַ דרײַבונד וואָס האָט דערוויזן , אַז אויך אין דעם ייִדישן טאָג ־ טעגלעכן קולטור ־ פּראָצעס קענען אָנגעווענדט ווערן די מאָדערנע אָרגאַניזאַטאָריש ־ טעכנישע מעגלעכקייטן פֿון שאַפֿערישער קאָאָרדינאַציע .
הייסט , כאָטש מצד הגילוים וועט ער זיין שלא כדבעי , אָבער אַ מאמין באלקי ישראל וועט ער בלייבן .
@ טרינגלע וופּ , אויב איר האט געקוקט אַ קליין נעענטער איר וואָלט האָבן געזען אַז אַלע די קנעפּלעך אויף די לינק זייַט פון די ק20ד אַז געווען דיספּלייסט זענען נאָך אויף די צוריק פון די אַפּאַראַט . דער בלויז קנעפּל ניט מער עס איז די טאַגאַל יבערבייַט אַז טורנס אַוועק די . און אַז אַרויסגעבן האט שוין דיסקאַסט צו טויט . נאַקל ( עטלעכע ווי עס , עטלעכע ניט , אָבער קיינער מיינט צו זיין נעורטראַל אויף עס ) ה2אָ
אין דער הײַנטיקער פּרשה ווערט דערציילט וועגן דעם ערשטן גלות אין דער געשיכטע פֿונעם ייִדישן פֿאָלק . ווי מיר האָבן שוין באַהאַנדלט אין די פֿריִערדיקע פּרשיות , זענען די באַציִונגען צווישן יוסף און יהודה מרמז אויף צוויי קעגנזײַטיקע אַספּעקטן פֿונעם מענטשלעכן לעבן : גורל און בחירה - חפֿשית , די פֿעיִקייט צו פֿאָלגן אַלגעמיינע כּללים און אָננעמען אינדיווידועלע באַשלוסן , סדר און כאַאָטישקייט .
Download XML • Download text
