EN | ES |

yid-14

yid-14


Javascript seems to be turned off, or there was a communication error. Turn on Javascript for more display options.

סקאַט קייַ , ינק . סקאַט קייַ איז אַ פּרעמיע - ווינינג צירונג דיזיינער וואס אנגעהויבן זייַן געשעפט דורך קרבן חתונה צירונג . ער ספּעשאַלייזיז אין מעטאַלס אַזאַ ווי פּלאַטין , פּאַליידיאַם , קאָבאַלט , סטערלינג זילבער און געל - גאָלד און דזשעמסטאָונז אַזאַ ווי שוואַרץ אַניקס , קלאָר און בונט דיאַמאָנדס , בלוי טאָפּאַז און פערל אין זייַן חתונה צירונג . ער אָפפערס צירונג בייַ פּרייסיז צו פּאַסן אַפֿילו די מערסט באַשיידן בודזשעט אָבער וועט אויך מקיים איינער - פון - אַ - מין קאַמישאַנד שטיקער . בעת ער אָפפערס קיין רעטאַיל פארקויפונג , זייַן דיזיינז קענען ווערן געפונען אין צירונג סטאָרעס אַרום די מדינה . אַ ציניקער קען זאָגן : וואָס דאַרף מען מאַכן אַ טראַסק פֿון אַן ענין , וועלכער האָט געראַטעוועט ניט קיין גרויסע צאָל ייִדישע נפֿשות , ווען עס זײַנען ניטאָ קיין מאָנאָגראַפֿיעס וועגן מער ממשותדיקע ( לכל - הפּחות , דע ­ מאָגראַפֿיש ) געשעענישן ? מיר ווייסן דאָך , אַז ניט געקוקט אויף אַלע באַמיִונ ­ גען , האָבן זיך בלויז אַרום אַ טויזנט ייִדן דערקליבן צו דער דאָמיניקאַנער רעפּובליק , און נאָך אַ פּאָר טויזנט האָבן אפֿשר אויסגענוצט די דאָמיניקאַנער וויזעס , כּדי געפֿינען ערגעץ - וווּ אַ זיכערן אָפּדאַך . אָבער די דאָזיקע טענה האָט אַן אַנדער אַדרעסאַט , דהײַנו : די וועלט , וועלכע האָט צוליב פֿאַרשיידענע פּאָליטישע טעמים און תּירוצים ניט געוואָלט זיך עסקן מיט ייִדן . דורך קאָנצענטרירן זיך אויף אַ פֿוסנאָטע - ענין אין דער חורבן - געשיכטע און עס אַרײַנשטעלן אין דעם ברייטן קאָנטעקסט פֿון די געשעענישן פֿון יענער צײַט , האָט זיך מאַריאָן קאַפּלאַן אײַנגעגעבן צו מאַכן נאָך בולטער און ביטערער די דערפֿאַרונג פֿון דער געשיכטע . איז ווער איז ער , אַבֿרהם אַזולאַי , דער שלימזלדיקער , גוטהאַרציקער און איבערגעגעבענער פּאָליציסט , וועלכער פֿאַרדינט נישט צו דערגרייכן אַ העכערן ראַנג , ווי צו זײַן אַ פּשוטער גאַסן ־ פּאָליציסט אין משך פֿון די צוואַנציק יאָר זײַנע אין דער פּאָליציי ? אַזולאַי איז שטאָלץ מיט זײַן פּאָזיציע , האָט ליב זײַן אַרבעט און לייגט אין דעם אַרײַן זײַן גאַנצן וועזן , נאָר דאָס העלפֿט אים נישט , זײַנע דורכפֿאַלן פֿירן דעם קאָמיסאַר און דעם סערזשאַנט צום באַשלוס אים אָפּצוזאָגן , נישט געקוקט אויף די שוועריקייטן דאָס דורכצופֿירן ( אויך זיי האָבן אַ " ווייך האַרץ " ) און נישט געקוקט אויף די געשמאַקע " בורעקעס " פֿון זײַן ווײַב , וואָס זײַנע העכערע באַאַמטע האָבן אַזוי ליב . נאָך זײַן דורכפֿאַל אין געיעג נאָך אַ געגנבֿעטן אויטאָ זאָגט מען אים אָפּ , נאָר דאַן באַשליסן די אונטערוועלטניקעס דורכצופֿירן כּלומרשט דעם פֿולקאָמען פֿאַרברעכן , צו העלפֿן אים ער זאָל זיי כאַפּן און אַזוי אַרום , גלייבן זיי , וועט מען אים איבערלאָזן אויפֿן פּאָסטן . דער נאַיִווער אַזולאַי פֿירט כּמעט דעם גאַנצן פּלאַן דערצו ער זאָל דורכפֿאַלן , נאָר בײַם סוף , מיט דער הילף פֿון דער באַנדע פֿאַרברעכער , " כאַפּט " ער זיי און ווערט באַלוינט מיט אַ העכערונג . ערשט נאָך דעם , זאָגט מען אים אָפּ . אַזוי האָט זיך שוין באַקומען , אַז הײַיאָר האָב איך דעם 12טן אויגוסט - די יאָרצײַט נאָך די פֿירנדיקע טוער פֿון דעם סאָוועטיש ־ ייִדישן אַנטי ־ פֿאַשיסטישן קאָמיטעט - כּמעט דעם גאַנצן טאָג פֿאַרבראַכט אין דעם " פּאָליטישן אַרכיוו " בײַם אויסערן ־ מיניסטעריום פֿון דײַטשלאַנד . איך האָב לאַנג זיך געקליבן עס צו טאָן ( גאָר ניט אומבאַדינגט אין אויגוסט ) , ווײַל איך האָב געוווּסט , אַז דאָרטן ליגן פּאַפּירן פֿון פּראָפֿעסאָר מאָריץ זאָבערנהײַם ( 1872 - 1933 ) , וואָס האָט זינט 1918 ביז 1933 געאַרבעט בײַם אויסערן ־ מיניסטעריום ווי אַן עצה - געבער אין ייִדישע ענינים . אַ פֿעיִקער ייִדיש ־ דײַטשישער סעמיטאָלאָג און אַן אַקטיווער טוער אין ייִדישע קרײַזן , איז זאָבערנהײַם גלײַכצײַטיק געווען אַ דײַטשישער פּאַטריאָט און , דאַכט זיך , קיין גרויסע סתּירות ניט געזען אין דינען ביידע - ייִדישע און דײַטשישע - אינטערעסן . שוין אָפּגעשמועסט פֿון דעם , וואָס ביז 1933 איז עס באַזונדערס שווער ניט געווען . דער ליטעראַרישער אינסטיטוט פֿונעם שרײַבער ־ פֿאַראיין האָט אין די 1980ער יאָרן אויסגעשולט אַ צאָל ייִדישע פּען - מענטשן , אַרײַנגערעכנט דעם איצטיקן " פֿאָרווערטס " - רעדאַקטאָר , באָריס סאַנדלער , און עטלעכע מחברים פֿון דער צײַטונג - מיכאל קרוטיקאָוו , משה לעמסטער און לעוו בערינסקי . דער שרײַבער - פֿאַראיין האָט אויך פֿינאַנצירט שאַפֿערישע רײַזעס און פֿאַרשיידענע אַנדערע פּראָפֿעסיאָנעלע און פּשוט מענטשלעכע באַדערפֿענישן פֿון אַ ליטעראַט . אָבער אין דער שאלה גופֿא ליגט דער ענטפֿער : יאָ , דער אויבערשטער האָט געוואָלט האָבן זײַן ׳ וווינונג ׳ כּבֿיכול דאָ , אין עולם ־ הזה , טאַקע נאָר דערפֿאַר ווײַל דאָס איז די נידעריקסטע , פֿינצטערע וועלט , וואָס איז אַ שטיק פֿאַרהוילעניש , וואָס פֿאַרשטעלט אויף איר באַשעפֿער אַזוי ווײַט , אַז מ ׳ קען גאָרנישט וויסן , אַז דער אויבערשטער האָט זי באַשאַפֿן . האָט דער אויבערשטער געוואָלט , אַז טראָץ דעם זאָל דאָ סוף ־ כּל ־ סוף אַנטפּלעקט ווערן דאָס ג ־ טלעכע ליכט ; און וואָס נאָכמער , אַז די מאַטעריעלע , גשמיותדיקע וועזנס זאָלן פֿאַרוואַנדלט ווערן אין הייליקע וועזנס , באַזעלט מיט ג ־ טלעכער ליכט . גרויס מעעטין ' איר בייַ די רען פעסט . עס ס אַלעמאָל פייַן צו זען אנדערע פּענטאַקסיאַנס אין דער מאַסע . מיין טאָכטער איז עס שיסערייַ פּענטאַקס אויך . לאָאָקין פאָרויס צו געזען עטלעכע שאַץ פון איר און די מקס . אויפֿן וועג אַהיים איז מרים די משוגענע אויסגעוואַקסן ממש פֿאַר אונדזערע אויגן . למעשׂה , האָב איך קיינמאָל ניט געהערט עמעצן רעדן מיט איר אָדער רופֿן זי בײַם נאָמען . די קינדער אין די אַרומיקע גאַסן האָבן זי גערופֿן צווישן זיך - מרים די משוגענע . פאַרלאַנג ינלענדיש פּלאַן פּראָדוקץ זיס 038 גאַבבאַנאַ דעקאָר8 וואַלד באַגאָט גראַפיק דיזיין טיג נייטקלאַב טעקסטשערז יסאַבעל לאָפּעז נייטקלאַב פּלאַן קלוב כסימע מעלאַניע קאָדדינגטאָן ילעקטריקאַל אַקסעסעריז סטאַפפאַן סטרינדבערג וויעססאָ ינהאַביטאַט ווייערד מאַגאַזין ינלענדיש דעסינגער באַגאַזלענען סטעול זשאַליוזן & שאַדעס האַמצאָע פאָטאָ פּלאַן פאַרמעסט פלאַך ינלענדיש ינווייראַנמענאַלי פרייַנדלעך שטראַל קאָווער גיאָרגיאָ אַמאַני פעטרוס פראַנק סאַנדראַ טאַררועללאַ ווילליאַמס סאָנאָמאַ ריטאָרט גאַרנעט הילל באָוינג קאָליר די צערעמאָניע אין " יד ־ ושם " איז געווען זייער אַ רירנדיקע און האָט אויף אַלעמען געמאַכט אַ טיפֿן רושם . צי באַרעכטיקט , צי נישט , יאָרדאַניע האָט מורא , אַז טויזנטער פּאַלעסטינער וועלן אַריבערגיין פֿון מערבֿדיקן ברעג קיין יאָרדאַניע און וועלן דאָרט בעטן אַזיל . דאָס קען דווקא באַדראָען יאָרדאַניעס אינערלעכע סטאַביליטעט . דערווײַל האָט די פּאַלעסטינער אויטאָריטעט געמאָלדן , אַז די וואַלן וועלן נישט פֿאָרקומען אין יאַנואַר , ביז די סכּנה פֿון אַ כאַאָס אין דער פּאַלעסטינער אויטאָריטעט וועט נישט פֿאַרבײַ . דער איצטיקער פּרעזידענט פֿון אַמעריקע , באַראַק אָבאַמאַ , האַלט זיך נישט בײַ דער " וועגן ־ מאַפּע " , זעט קעניג אַבדאַלאַ אַ מעגלעכקייט , אַז אַמעריקע וועט אויך שטיצן דעם צוריקקער צו דער יאָרדאַנישער אָפּציע . דאָס וואָלט געבראַכט צו אַ הסכּם צווישן ישׂראל און דער יאָרדאַניש ־ פּאַלעסטינער קאָנפֿעדעראַציע . דער יאָרדאַנישער דיפּלאָמאַטישער , עקאָנאָמישער און מיליטערישער אַפּאַראַט קען פֿאַרזאָרגן די פּאַלעסטינער מיט אַ שטאַרקער סטרוקטור , כּדי צוריקצוברענגען צום לעבן די עקאָנאָמיע אויפֿן מערבֿדיקן ברעג און אײַנפֿירן אַן אָרדענונג . די ענטוזיאַסטישע אײַנגעשפּאַרטקייט פֿונעם דעמאָקראַטישן פּרעזידענט האָט זיך אויף דעם נישט אויסגעשעפּט . די קלעפּ , געקראָגן אינעם לאַנד האָט ער באַשלאָסן צו פֿאַרהיילן מיט די קאָמפּרעסן פֿון דער אויסערלעכער פּאָליטיק . אַזוי איז פֿאָרגעקומען דער אײַליקער ( אָדער פֿאַרשפּעטיקטער ! ) צורוקצי פֿון איראַק און דער בליץ ־ באַשלוס צו פֿאַרגרעסערן די מיליטער ־ קראַפֿט אין אַפֿגאַניסטאַן . שפּראַכן שטיצט איבערזעצונגען דורך וובעט 4 . 2 . 3 פּאַוערד דורך וובוללעטין ווערסיע 4 . 0 . 8 דרוקרעכט © 2011 וובוללעטין סאָלוטיאָנס , ינק . . אַלע רעכט רעזערווירט . סעאָ דורך וובסעאָ 3 . 5 . 2 שפּאַלטן : vBHELP . pl - פויליש וובוללעטין סופּפּאָרט שטיצן : ווילו עקסטרע טאַבס דורך וובוללעטין היספּאַנאָ וואָס קאָן מען טאָן איצט ? - פֿרעגט עמוס עוז , און ער רופֿט אײַנצושטעלן אַ וואָפֿן ־ שטילשטאַנד מיטן " כאַמאַס " אין עזה . " אַוודאי וועט דער פּרײַז נישט זײַן קיין לײַכטער . אָבער קעגנאיבער אַלע מעגלעכע פּרײַזן , וואָס ישׂראל איז עלול צו באַצאָלן פֿאַר אַ פֿעלערהאַפֿטן און בחפּזונדיקן באַשלוס , איז דאָס דער סאַמע ווייניקער פֿאַטאַלער און דערטרעגלעכסטער פֿון אַלע " - פֿירט אויס דער וואָרענענדיקער שרײַבער . זינט דעם יאָר 2000 , זענען רעגיסטרירט געוואָרן אַרום 13 . 3 % ווייניקער קינדער אין די רעגירונג ־ שולן ( ממלכתי ) און אַפֿילו אין די רעליגיעזע , ניט ־ אָרטאָדאָקסישע ציוניסטישע שולן ( ממלכתי ־ דתי ) , איז אויך שטאַרק געפֿאַלן די צאָל פֿון די נײַ ־ רעגיסטרירטע תּלמידים . מער ווי 4 , 000 קינדער פֿון שול ־ עלטער האָבן פֿאַרלאָזן די שטאָט און זענען אַריבער אין אַנדערע ראַיאָנען פֿון לאַנד , וווּ זיי לערנען זיך אין פֿרײַע , מאָדערנע שולן . די מאָסקווער אָלימפּיאַדע האָט איבערגעלאָזט אַ טיפֿן שראַם אין מײַן לעבן . פֿון דעמאָלט אָן קען איך זיך ניט באַפֿרײַען פֿון אַ נעגאַטיווער באַציִונג צו אַזעלכע ספּאָרט - ירידן . איך זע אין דעם אַ דעגענעראַציע פֿון דער תּחילתדיקער אוטאָפּישער אידעע , לויט וועלכער ספּאָרט וועט פֿאַראייניקן מענטשן . דער סוף איז , אַז ס ׳ איז געוואָרן אַ היפּער - קאָמערציעליזירטע און היפּער - פּאָליטיזירטע אונטערנעמונג , אַ פֿענאָמען פֿון מאַסן - קולטור און נאַציאָנאַליזם . מיר שײַנט , אַז אָן אָלימפּיאַדעס - און דעם גאַנצן טאַראַראַם אַרום זיי - וואָלט די וועלט געוואָרן אַ ביסעלע רויִקער . באנוצערס וואס זענען איצט אין די פארום : איזעי , דאנציגער , קעכער און איין גאסט אין 1915 איז שטרוק צוגעשטאַנען צו דער דײַטשער אַרמיי . ער איז געווען אַ " פֿאַרבינדונג " ־ אָפֿיציר און געדינט ווי דער פֿאַרמיטלער צווישן דער ייִדישער באַפֿעלקערונג אין לאָדזש , און שפּעטער אין דער ליטע און ווײַסרוסלאַנד . ער האָט נאָך פֿון פֿריִער געהאַט אַ גוטע באַציִונג מיט די ייִדן אין מיזרח ־ אייראָפּע און זיך באַטייליקט אינעם " קאָמיטעט פֿאַרן מיזרח " , אַ דײַטש ־ ייִדישע הילף ־ אָרגאַניזאַציע פֿאַר מיזרח ־ אייראָפּעיִשע ייִדן . " און אַפֿילו דער עלטערער ייִדישער דור אין סאָוועט - רוסלאַנד האָט אויך פֿאַר די לעצטע 25 יאָר דורכגעלעבט אַזוי פֿיל פֿאַרשיידענע שטורעמדיקע איבערלעבונגען , אַז ער האָט זיך געוויס שטאַרק פֿאַרענדערט , און שטייט איצט גײַסטיק און מאָראַליש נעענטער צו דעם דאָרטיקן יונגן דור ווי צו אונדז . " װוּ געפֿינט זיך די נאָענטסטע אױטאָבוס ־ סטאַנציע צו דער ייִ " װ ? װיפֿל קאָסט דער אױטאָבוס ? שפּראַכן שטיצט איבערזעצונגען דורך וובעט 4 . 2 . 3 פּאַוערד דורך וובוללעטין ווערסיע 4 . 0 . 8 דרוקרעכט © 2011 וובוללעטין סאָלוטיאָנס , ינק . . אַלע רעכט רעזערווירט . סעאָ דורך וובסעאָ 3 . 5 . 2 שפּאַלטן : vBHELP . pl - פויליש וובוללעטין סופּפּאָרט שטיצן : ווילו עקסטרע טאַבס דורך וובוללעטין היספּאַנאָ ייִדישקייט איז פֿון איר סאַמע אוראַלטער פֿאַרגאַנגענהייט געווען תּמיד דורכגעזאַפּט מיט מאַטעמאַטיק . דער תּנ ״ ך איז אַזוי אָנ ­ גע ­ פֿילט מיט פֿאַרשיידענע ציפֿערן און חשבו ­ נות , אַז דער ספֿר " במדבר " ווערט אויף אַנ ­ דערע שפּראַכן אָנגערופֿן " צאָלן " ( " Numbers " ) . דער ייִדישער לוח , לויט וועלכן ס ׳ ווערן אויסגערעכנט אַלע יום - טובֿים , איז באַגרינדעט אויף אַ קאָמפּליצירטן אַסטראָ ­ נאָמישן חשבון . אַפֿילו די ייִדישע זיבן - טאָגיקע וואָך , וואָס שליסט זיך מיט שבת , האָט צו טאָן מיט אַ פּשוטן חשבון ביז זיבן . די וויכטיקייט פֿון מאַטעמאַטיק אין דער ייִדישער קולטור ווערט באַזונדערס שטאַרק אויסגעדריקט אין קבלה , וווּ עס שפּילן אַ גרויסע ראָלע כּלערליי קאָמפּליצירטע חשבונות און דער סימבאָליזם פֿון פֿאַרשיידענע צאָלן . אין דער גאַנצער וועלט איז , דאַכט זיך , נישטאָ קיין אַנדערע מיסטישע טראַדיציע , וווּ מאַטעמאַטיק זאָל שפּילן אַזאַ ריזיק - גרויסע ראָלע . נח פּרילוצקי אין זײַן ערשטן באַנד " ייִדישע פֿאָלקסלידער " פֿון רעליגיעזע לידער ( 1914 ) , שרײַבט ( אויף זײַטן 49 - 50 ) וועגן די לידער אין ציפּערשטיינס " דרײַ נײַע לידער " : " דער אַרויסגעבער האָט מיך פֿאַרזיכערט , אַז אַלע דרײַ לידער געהערן צו דער פֿאָלקסשאַפֿונג - ' קריכן אַרום צווישן עולם ' , נאָך זײַן אויסדרוק - דער ציפּערשטיין זאָל , הייסט עס , זײַן בלויז זייער פֿאַרשרײַבער " . " מײַן רעפּובליק " - אַזוי פֿלעגט שלום ־ עליכם רופֿן זײַן אייגענע היים . ער האָט דערמיט געוואָלט באַצייכענען אי דעם ליבעראַלן " רעפּובליקאַנישן " רעזשים , וואָס הערשט אין זײַן הויזגעזינד און גיט די מעגלעכקייט יעדן איינציקן מיטגליד צו באַוועגן זיך פֿרײַ , לויט זײַנע אײַנגעבוירענע אייגנשאַפֿטן און נייגונגען , דער " שניט " שפּילגט אויך אָפּ דעם ענגלישן מאָדעל פֿון ייִדישן לעבן . דאָס לאַנד , וואָס האָט אַ מלכּה , האָט אויך אַ הויפּט - רבֿ , וועלכער שטייט בראָש דער גאַנצער טראַדיציאָנעלער אָרטאָדאָקסישער סטרוקטור פֿונעם ייִדישן לעבן . דאָס הייסט , אַז סײַ די מער אָרטאָדאָקסישע און סײַ די ווייניק אָרטאָדאָקסישע יחידים און קהילות געפֿינען זיך , אין תּוך גענומען , מחוץ דעם דאָזיקן דרך - המלך , און דאָס איז , אַ שטייגער , דער איינציקער וועג , וואָס פֿירט אין דער " פֿרײַער ייִדישער שול " . אַ קינד פֿון אַ רעפֿאָרמיסטישן צי קאָנסערוואַטיוון " געסל " וועט מען אַהין ניט אַרײַנלאָזן . ס ׳ איז ניט גענוג ייִדישלעך פֿאַרן הויפּט - רבֿ און , דאָס הייסט - פֿאַר דער שול . לעצטנס זײַנען געווען צוויי גאָר ווילדע פֿאַלן : קינדער פֿון משפּחות , וווּ די מוטער האָט זיך געהאַט מגייר געווען אין ישׂראל , און דאָרטן האָט מען זי געהאַט געהאַלטן פֿאַר אַ ייִדישע , האָט מען ניט אָנערקענט פֿאַר אַזאַ אין לאָנדאָן . לויט דײַן דערפֿאַרונג , איז דאָ אַ ספּע ­ ציע ­ לער טייל אין דער ייִדישער געשיכ ­ טע , וואָס איז מער צוציִענדיק פֿאַר די סטודענטן ? די באָדקאָסטיום איז ינווענטאַד און צייַטונג דורך צוויי פראנצויזיש דיזיינערז : דזשאַק העים און לוי רעאַרד . העים איז געווען אַ באָדקאָסטיום דיזיינער וואס האט באשאפן אַ צוויי - שטיק פּאַסן צו ווערן פארקויפט אין זייַן ברעג קראָם אין קאַן . ער מאַרקעטעד די באָדקאָסטיום ווי די " אַטאָמס , " ( געהייסן פֿאַר זייַן קליין גרייס און מענט צו זייַן קאַמפּערד מיט די אַטאָם , די סמאָלאַסט פּאַרטאַקאַל פון ענין באַוווסט ) . ניט קיין צווייפל , עס איז געווען אַ אַוטריידזשאַסלי קליינטשיק באָדקאָסטיום . זומער ־ לעב ! דער ייִדישער אויסדרוק צו באַשרײַבן די פֿאַרווײַלונגען זומערצײַט קומט אָפֿט אויפֿן געדאַנק בײַם אָנקוקן די נײַע אויסשטעלונג - " דאָס אַנדערע צוגעזאָגטע לאַנד : וואַקאַציע , אידענטיטעט און דער ייִדישער ־ אַמעריקאַנער חלום " בײַם " מוזיי פֿון דער ייִדישער ירושה " אין מאַנהעטן . די אויסשטעלונג באַשטייט פֿון אַ נאָסטאַלגישן קוק אויף דער טעמע - ייִדן און זייערע וואַקאַציעס אין אַמעריקע פֿון 1890 ביז הײַנט . - יונה ! מאָרגן וועל איך אויף דײַן אָרט וועקן אין דער פֿרי דאָס דאָרף . איך וועל טון פֿאַר דיר די אַרבעט . דאַנק . איך וועל געדענקען צו דרייען רסס אויף . אַ באַלערנדיקע אויספֿאָרשונג צווישן די אַראַבישע לענדער האָט דורכגעפֿירט די קאָמפּאַניע YouGove , אין וועלכער עס האָבן זיך באַטייליקט 1 , 012 רעספּאָנדענטן פֿון 18 לענדער . ווײַזט זיך אַרויס , אַז 80 % פֿון די אײַנוווינער אין די דאָזיקע לענדער גלייבן נישט אין דעם , וואָס עס טענהן די פֿירער פֿון טעהעראַן , אַז זייער נוקלעאַרע פּראָגראַם טראָגט אויסשליסלעך אַ פֿרידלעכן כאַראַקטער . דערווײַל שלײַדערן די סאָוועטן אַרויס די טויטע קערפּערס פֿון די וואַגאָנעס , וווּ די קאַזאַכן פֿאַרנעמען זיך מיט זייער קבֿורה אין איין קבֿר . זיי לאָזן איבער יענע וואָס ציִען נאָך דעם אָטעם , אין די וואַגאָנעס . די מענטשן ־ וואַרע איז צוזאַמענגעפּרעסט , אין די וואַגאָנעס פֿירט מען זיי אָפּ אין די שקלאַפֿן ־ לאַגערן קיין סיביר אויף קאַטאָרגע . ווי איך פֿאַרשטיי , באַזירט זיך דאָס בוך אויף דעם מחברס דיסערטאַציע , וואָס ער האָט פֿאַרטיידיקט אין יאָר 2000 אין דעם אוניווערסיטעט פֿון חיפֿה . דאָס הייסט , אַז די אַרבעט דאַרף קוואַליפֿיצירט ווערן ווי אַן אַקאַדעמישע . אָבער מיר איז שווער עס צו טאָן , ווײַל עס האָט מער סימנים פֿון אַ פּאָליטישן מאמר , וואָס אַ פּראָווינציעלער ציוניסטישער פּראָפּאַגאַנדיסט האָט אָנגעשריבן וועגן דעם לאַנג - פֿאַרשטאָרבענעם ניו - יאָרקער רעדאַקטאָר אַב . קאַהאַן . פּאָליטיש קלינגט אַפֿילו די שפּראַך פֿונעם בוך . למשל , צענדליקער מאָל ווערט דערמאָנט די אַמעריקאַנער " פּלוטאָקראַטיע " . מיר איז אויך געפֿעלן געוואָרן די אַקאַדעמישע , מישטיינס געזאָגט , דעפֿיניציע פֿון סאָציאַליזם ווי " אַ מכשיר פֿאַר אַ מער פּינקטלעכן ( accurate ) פּאָליטישן טראַכטן און האַנדלען " . איר האָט מסתּמא געלײענט װאָס מיר האָבן געשריבן װעגן פֿאַרװאָס מיר לערנען ייִדיש , און מיר װאָלטן געװאָלט , אַז איר זאָלט שרײַבן אונדז און זאָגן פֿאַרװאָס איר לערנט שרײַבן אָדער רעדן ייִדיש כּדי מיר זאָלן קענען זען פֿאַרװאָס אַנדערע האָבן ליב ייִדיש . אױב איר װילט װעלן מיר שטעלן אײַער אַרטיקל אין אונדזער קומענדיקער צײַטונג . װען איר שרײַבט , דערצײלט אונדז אױך װאָס איז אײַער געשיכטע און פֿאַרבינדונג מיט ייִדיש . י די רעפאָרמאַטיאָן איז געווען אזוי געענדיקט און דער ערשטער אַדווענטיסץ אנגעהויבן ווידער סאַנקטיפיינג דעם שבת ווי אַ טאָג פון דעם האר , און האַלטן לערנען , מיינטיינינג אַז יאָשקע המשיח און דער פרי קריסטן . יעקבֿ האָט אַרויסגעוויזן אַ גרויסע ליב ­ שאַפֿט צו יוסף , דער ערשטער זון פֿון זײַן באַליבטסטער פֿרוי , רחל , וועלכע איז גע ­ שטאָרבן נאָכן געבורט פֿון איר צווייטן זון - בנימין . יוסף האָט אויסגעזען ווי זײַן טאַטע , און האָט געהאַט אַ סך כאַראַקטער - שטריכן , וואָס זענען באַזונדער געפֿעלן יעקבֿן . כּדי אונטערצושטרײַכן זײַן ספּעציעל אָרט אין דער משפּחה , האָט יעקבֿ געגעבן יוספֿן אַ פֿיל - קאָליריקן מלבוש , " כּתונת - פּסים " , וואָס האָט סימבאָליזירט יוספֿס פֿיל ­ זײַטיקע גײַסטיקע כּשרונות . ס ׳ איז אויך ניט צום פֿאַרגעסן די פֿילצאָליקע ווערק אויף דער טעמע פֿון הירש דאָבין ( 1905 - 2001 ) און מאיר יעלין ( 1910 - 2000 ) . דער ערשטער איז געווען און אַקטיוו אָנטייל גענומען אין דער ווידערשטאַנד ־ באַוועגונג אין מינסקער געטאָ , און דער צווייטער - אין קאָוונער געטאָ , וווּ דער גרינדער און אָנפֿירער פֿון דער אַנטיפֿאַשיסטישער קאַמף ־ אָרגאַניזאַציע ( אַק " אָ ) איז געווען זײַן ברודער , דער ייִדישער שרײַבער און געזעלשאַפֿטלעכער טוער חיים יעלין ( 1907 - 1944 ) . צו די לייענער - דאָס איז מײַן צווייט אַר ­ טיקל וועגן דעם ייִדישיזם אין צפֿון ־ אַמעריקע . אין שײַכות מיטן ערשטן אַרטיקל פֿון אָט דער סעריע , וואָס האָט זיך געדרוקט אינעם " פֿאָרווערטס " פֿונעם 14 ־ 20 מערץ , 2008 , איז נייטיק צוצוגעבן אַ שטיקל תּיקון ־ טעות . דאָס קעפּל פֿון יענעם אַרטיקל האָט זיך געדאַרפֿט לייענען : " דער ייִדישיזם אין אַמעריקע נאָך די יאָרן פֿון מאַסן ־ אימיגראַציע , ווי איך געדענק אים און ווי איך שאַץ אים איצט אָפּ " . וטעות לעולם חוזר . אַ ווײַטערדיק אַרטיקל אין אָט דער סעריע , אויף דער טעמע : " ייִדישיסטן טראַ ­ דיציאָנאַליסטן " , ווערט איצט צוגעגרייט . מיט 110 יאָר צוריק , דעם 12טן אויגוסט 1900 , איז געשטאָרבן וולאַדימיר סאָלאָוויאָוו - אַ גרויסער רוסישער פֿילאָסאָף , פּאָעט , קריסטלעכער טעאָלאָג , פּובליציסט און ליטעראַטור ־ קריטיקער . אין דער ייִדישער וועלט איז ער צום מערסטן באַקאַנט ווי אַ גרויסער באַשיצער פֿון ייִדן און זייערע בירגער ־ רעכט . טשעק עס אויס . טוט ניט האָבן אַ בלאָג נאָך . איר סוף איז געווען אַ ביטערער . זי האָט זיך אײַנבאַריקאַדירט אין איר דירה אין דער בראָנקס , צווישן די טויזנטער פֿאַרפּראָפּטע און פֿאַרשטויבטע ביכער און כּתבֿ ־ ידן , מאַנוסקריפּטן און טויזנטער בריוו . צום סוף איז זי שוין נישט געווען מסוגל אויפֿצושטיין פֿון בעט , און ווען זי איז געשטאָרבן , האָט מען זיך אַרײַנגעריסן אין איר דירה און דערזען דעם שליאָך , די פֿאַרלאָזטע ווירטשאַפֿט אין די צימערן פֿון איר דירה . זי האָט קיינעם נישט פֿאַרקויפֿט חיימס ליטעראַרישע ירושה , נאָר איבערגעלאָזט אַ לעגיטימע צוואה , וואָס מ ׳ זוכט זי נאָך אַרום עד ־ היום . אַ שטאָט ־ מאַגיסטראַט , וואָס האָט קיין מאָל נישט געהערט פֿון חיים גראַדען , האָט איבערגענומען דערווײַל די רעכט פֿונעם ליטעראַרישן פֿאַרמעגן . אַזאַ ביטערן סוף האָט אונדזער גרעסטער ייִדישער שרײַבער זיך דאָביוועט . " זי געפֿעלט מיר , " האָט דערקלערט ד ״ ר נחמה סענדעראָוו , אַ פּענסיאָנירטע פּראָפֿעסאָרין בײַם " בראָנקס קאָמיוניטי קאָלעדזש " . רעאַגירנדיק אויף דער קריטיק , אַז פּיילין האָט נישט גענוג דערפֿאַרונג צו ווערן אַ וויצע ־ פּרעזידענט , האָט סענדעראָוו פֿאַרגלײַכט פּיילינס עקזעקוטיווע דערפֿאַרונג מיטן סענאַטאָרישן הינטערגרונגט פֿון באַראַק אָבאַמאַ און דזשאָו בײַדען : " פֿאַרקערט , זי איז זייער פּראַקטיש . אַז אַ מענטש פֿירט אָן מיטן הויז ־ ווירטשאַפֿט , צי אַ געוועלב , צי אַ שטעטל , צי מיט אַ גאַנצן שטאַט , ליגט דאָס גאַנצע אַחריות אויף אים , ער קאָן נישט זײַן קיין אַמאַטאָר . ס ׳ איז אָבער נישט אַזוי אינעם סענאַט ; דאָרט קאָן מען זײַן אין גאַנצן איזאָלירט פֿון די סיבות ־ און ־ קאָנסעקווענצן פֿונעם אמתדיקן לעבן . " אַנטי - ישׂראלדיקע רעטאָריק האָט זיך געהערט בעת דער לעצטער וואַל - קאַמפּאַניע . למשל , ווען דער בריטישער זשורנאַל " עקאָנאָמיסט " האָט אָנגעשריבן , אַז פֿאַר דער טערקישער דעמאָקראַטיע וואָלט געווען בעסער צו האָבן אַ שטאַרקע אָפּאָזיציע , האָט די פּראָפּאַגאַנדע - מאַשין פֿון ערדאָגאַן - לאַגער באַשריבן דעם זשורנאַל ווי אַ פֿאָרום פֿון ציוניסטן און , בכלל , דערמאָנט דעם טערקישן עולם , אַז שיִער ניט די גאַנצע מעדיאַ אין די מערבֿדיקע לענדער געפֿינט זיך ( כּלומרשט ) אין ייִדישע הענט . דינסטיק , דעם 1טן סעפּטעמבער , איז דער ערשטער טאָג פֿונעם נײַעם לערן ־ יאָר תש " ע . קרובֿ צו 1 , 500 , 000 תּלמידים אין די עלעמענטאַרע און מיטלשול ־ קלאַסן פֿון אַ ' ביז י ״ ב און 358 , 000 קינדערלעך ( כּן ־ ירבו ! ) אין די קינדער ־ גערטנער איבערן לאַנד , האָבן אָנגעהויבן הײַיאָר זייערע לימודים צו דער צײַט . ד " ר שמשון שושני , גענעראַל ־ דירעקטאָר ( מנכּ " ל ) פֿון בילדונגס ־ מיניסטעריום , האָט פֿײַערלעך און מיט גרויס סאַטיספֿאַקציע דערקלערט , אַז דאָס נײַע לערן ־ יאָר האָט זיך הײַיאָר אָנגעהויבן כּמעט אָן שטערונגען און אָן שטרויכלונגען , אַז ער געדענקט ניט אַזאַ רויִקע דערעפֿענונג פֿון אַ נײַעם לערן ־ יאָר אין די לעצטע יאָרן , כאָטש לויט דער סטאַטיסטיק פֿון יענעם טאָג , האָט דאָס בילדונגס ־ מיניסטעריום גופֿא געמאָלדן , אַז 16 שולן מיט 6 , 000 תּלמידים האָבן יאָ געשטרײַקט , צוליב וועלכע עס איז טעכנישע , לאָקאַלע סיבות . שני ראששששששששששששששששששששששששששששששששששששששששששוווווווווווווווווווווווווווווווון שוועבט הויך און פֿרײַ , און פֿרײַ און ווײַט , לאַנד ־ אויס , לאַנד ־ אײַן , לאַנד ־ אויס , לאַנד ־ אײַן , און בויבעריק , און בויבעריק וועט דײַן געטרײַער וועכטער זײַן . די מענטשן האָבן אָבער ווײַטער געשריגן , אַז ער זאָל נישט גיין , און ער האָט נישט געהאָרכט , און ער האָט אָנגעהויבן אַריבערצוגיין . ווי ער איז אָפּגעגאַנגען אַ האַלבע בריק , איז ער צוריקגעגאַנגען . מײַן " ייִנגל " באַציט זיך גוט צו מיר . מיר זענען אַ פּאָרל שוין פֿיר חדשים און ער איז אַן עכטער " דזשענטלמאַן " . ער זאָגט מיר , ווי שיין איך בין . ער האַלט די טיר אָפֿן פֿאַר מיר , שענקט מיר בלומען , און איז איידל מיט מײַנע טאַטע ־ מאַמע . ער רופֿט מיך " פּרינצעסין " און באַהאַנדלט מיך ווי איך וואָלט געווען איינע אַזאַ אין דער וועלט . יאַבלאָקאָוו האָט געהאַט אַ דינאַמישע פּערזענלעכקייט , און איז אַלע מאָל געווען אַרומגערינגלט מיט פֿרײַנד . מיר האָבן אים געטראָפֿן ווען ער און יאָסל מלאָטעק האָבן געשאַפֿן אַ געלונגענעם מאָנטאַזש לכּבֿוד אַ יובֿל פֿון ייִדישן טעאַטער , מיט גוסטאַוו בערגער , מרים קרעסין , מינאַ בערן און בען באָנוס א ״ אַנד . דערנאָך פֿלעגן מיר אים טרעפֿן מיט זײַן פֿרוי בעלאַ מײַזיל אין זייער היים אין ברוקלין , נאָך די יערלעכע קאָנצערטן אין די פּאַרקן וואָס יאָסל פֿלעגט אָרגאַניזירן פֿאַרן אַרבעטער ־ רינג . דאָס פֿלעגן זײַן אָוונטן פֿול מיט געזאַנג און הומאָר . « | סאַמי ס אַדווענטורעס : די פארבארגענע זאכן פּאַססאַגע ר5 קסוויד - מיגעל » אַוודאי האַט די קומענדיקע אַקטריסע אויך פֿיל געירשנט פֿון איר פֿאָטער , וועלכער איז געווען אַן אויסגעצייכנטער אַקטיאָר , געשפּילט פּונקט אַזוי גוט אין דראַמאַטישע ספּעקטאַקלען , ווי אין אָפּערעטעס . דערצו האָט ער געהאַט אַ שטאַרקע און צויבערנדיקע שטים , אַ באַריטאָן , וואָס האָט אים דערמעגלעכט צו זינגען עדווינען אין קאַלמאַנס אָפּערעטע " סילוואַ " , און אַנדערע אַזעלכע פּאַרטיעס . דאָ איז ווערט צו באַמערקן , אַז אויך איר עלטערער ברודער איז געווען נישט נאָר אַ טאַלאַנטירטער אַקטיאָר , נאָר אויך אַן ערנסטער רעזשיסאָר מיט אַן אייגענער טרופּע . אין זײַנע לעצטע יאָרן , האָט אַבֿרהם קאַספּע , פֿריִער אַ סאָציאַל - דעמאָקראַט , זיך דערנענטערט צו די קאָמוניסטן , און אָנגע ­ הויבן דרוקן אַרטיקלען אין " פֿרײַהייט " . אין פֿאַרגלײַך מיט ס ׳ רובֿ דעמאָלטיקע קאָ ­ מוניסטן , האָט ד ״ ר קאַספּע זיך תּמיד געפֿירט מער פֿרײַ און אומאָפּהענגיק . זײַן אייניקל האָט דערציילט , אַז איר זיידע האָט קיינ ­ מאָל נישט געפֿאָלגט אויטאָמאַטיש די קאָמו ­ ניסטישע פּאַרטיי - לאָזונגען , און האָט געגלייבט אין אַן אייגענער אידעאַליסטישער שיטה פֿון מאַרקסיזם . די קקס איינער האט ניט האָבן אַ ריזיק וואָטערמאַרק . דער בריטישער פֿילם ־ רעזשיסאָר און דראַמאַטורג מײַק לי איז באַקאַנט פֿאַר זײַנע שאַרפֿזיניקע שאַפֿונגען , וועלכע רופֿן אָפֿט אַרויס אַ קאָנטראָווערסיע . למשל , זײַן פֿילם " וועראַ דרייק " ( 2004 ) דערציילט וועגן אַ פֿרוי וואָס ראָמט אויף דירות , אָבער דינט - אין דער שטיל - אויך ווי אַן אָקושערקע , און פֿירט דורך אומלעגאַלע אַבאָרטן אויף יונגע מיידלעך . " די פֿינף " געהערט צו דעם זשאַנער פֿון " זײַ ־ געזונט ־ ליטעראַטור " , וואָס איז געווען פּאָפּולער אין אייראָפּע ערבֿ דער צווייטער וועלט ־ מלחמה . מען האָט זיך געזעגנט מיט דער " וועלט , וואָס איז מער ניטאָ " , מיט אייגענער יוגנט , חלומות , ליבעס . אַזעלכע ווערק זײַנען אָפֿטמאָל געווען דורכגעזאַפּט מיט רמזים און אַלוזיעס , צוטריטלעך נאָר פֿאַר דעם לייענער , וועלכער איז אַליין אַ מאָל געווען אַ טייל פֿון דער תּקופֿה . זשאַבאָטינסקי אַדרעסירט זײַן בוך דווקא אַזאַ מין " אויסגעטראַכטן " לייענער , וועלכער טראָגט אין זײַן זכּרון די אַלטע אָדעס מיט אלע פּישטשעווקעס . אין סאַמע מיט פֿון דעם ראָמאַן האָט דער מחבר אַפֿילו אַרײַנגעשטעלט אַ ספּעציעלן קאַפּיטל מיט דעם נאָמען " ניט פֿאַר דעם לייענער " . דאָס איז אַ מין ליבע ־ דערקלערונג צו דער אַמאָליקער אָדעס , איר נאַטור , איר שפּראַך און אירע תּושבֿים . " דאָס לעבן איז אַ נאַרישע זאַך . . . אָבער אַ וווּנדערלעכע ׃ לייגט מיר פֿאָר עס איבערצוחזרן - וועל איך עס איבערחזרן , ווי עס איז געווען , פּינקטלעך , מיט אַלע צרות און מיאוסקייטן , אַבי עס זאָל נאָר זײַן מעגלעך ווידער עס אָנהייבן אין אָדעס " - אַזוי ענדיקט דער מחבר זײַן לירישע דיגרעסיע . קאָהערענט טעקסט וועגן וואָס איר געלערנט פון דער ערשטער אַקט פון " רעווענגע " , דער אָנהייב פון דעם געזאַנג קאָנגראַץ צו די ווינערז , און דאַנק יוחנן , פֿאַר אויב משפטן ! פייַן אַרבעט ! קיין צייַט , און קיין ינספּיראַציע בייַ דער מאָמענט מאַנעל . . . . . דאַנק ! " אין פּרינציפּ איז דאָס וויכטיקסטע - דאָס לעבן . און ווען עס איז שוין פֿאַראַן דאָס לעבן , איז דאָס וויכטיקסטע די פֿרײַהייט . און דערנאָך גיט מען אַוועק דאָס לעבן פֿאַר דער פֿרײַהייט . דעמאָלט ווייסט מען שוין נישט וואָס איז וויכטיקער " . צווישן די פֿריילעכע אונטערנעמונגען וואָלט זיך געוואָלט אָנרופֿן דעם זעקסטן עטנאָ ־ קולטורעלן פֿעסטיוואַל , וואָס קומט שוין פֿאָר אין קעשענעוו צום זעקסטן מאָל . דאָס מאָל איז ער געווידמעט געווען דעם 15טן יאָרטאָג פֿון דער מאָלדאַווישער אומאָפּהענגיקייט . די צענטראַלע אונטערנעמונגען זײַנען פֿאָרגעקומען אינעם שטאָטישן פּאַרק . ס ' איז געווען אַ שיינער זומערדיקער טאָג און טויזנטער מענטשן זײַנען געקומען זיך באַקענען מיט דער פֿאַרשיידנאַרטיקער קולטור און קונסט פֿון די עטנישע פֿעלקער , וואָס באַוווינען די מאָלדאַווישע ערד : אוקראַיִנער , ציגײַנער , גאַגאַוזן , ייִדן , בולגאַרן אַרמענער און אַנדערע . אויף דער " ייִדישער גאַס " האָט מען געקאָנט זען כּלערליי עקספּאָזיציעס , וואָס דערציילן וועגן דעם לעבן פֿון די בעסאַראַבער ייִדן - אַמאָל און הײַנט ; וועגן די באַציִונגען צווישן דער קהילה מיט מדינת ־ ישׂראל און מיט אַנדערע פֿעלקער , קולינאַרישע מאכלים , ווי אויך הערן ייִדישע לידער און מוזיק . מיט גרויס ענטוזיאַזם האָט מען באַגעגנט די תּלמידים פֿון דעם ייִדישן ליצעום אויף רמב ״ מס נאָמען . מיטן ייִדיש ־ קלאַס פֿירט אָן די אַלמנה פֿון יחיאל שרײַבמאַן , מאַרינע שרײַבמאַן . די קינדער האָבן געזונגען ייִדישע און העברעיִשע לידער , וואָס זייערע קלאַנגען האָט מען געקאָנט הערן אין אַלע ווינקעלעך פֿונעם פּאַרק . האָב איך נישט דערקענט די ברידער מײַנע : פּאַסטעכער מיט אויגן גוטע , שאָפֿענע , - פֿון פֿעלדער אָנגעלאָפֿענע באַשיצן שאָף און רינד , - ווען ס ' זענען שוין געשטאַנען : מאַן און ווײַב , און קינד , ווי עקאַליפּטוסן און טאַנען - קעגן מידבר ־ ווינט : די פֿיס פֿאַרוואָרצלט אין דער טיף , די קעפּ פֿאַרקלעטערט אין דער הייך , די הענט געקרייצטע אין דער ברייט , געהילט אין פֿלאַם , געהילט אין רויך , און ווי די פֿעלדזן - נישט געברענט . . . אָבער באַנעמען אַלץ האָב איך ניט געקענט . איך האָב זיך געפֿילט זייער מיד . און ניט בלויז מיד , נאָר אויך מאָדנע . אַ ביסל ווי אַן אַסטראָנויט אין אַ קאָסמאָסשיף - האָב איך געטראַכט . ווען די רעדעס האָבן זיך געענדיקט , בין איך געגאַנגען אינעם האָטעל ״ בריסטאָל ״ . צום גליק איז דאָרטן געווען אַ צימער , רעזערווירט אויף מײַן נאָמען , וווּ איך האָב געקענט רויִק שלאָפֿן ביזן קומענדיקן פֿרימאָרגן . איך דאַרף זאָגן , אַז אַזאַ רעזולטאַט חידושט מיך ניט . די זאַך איז , אַז ווען מע רעדט וועגן די ייִדן און די רוסן , מוז מען שטענדיק צעטיילן דאָס פּאָליטיש - אידעאָלאָגישע , וואָס אינטערעסירט אַ סך - צי אַפֿילו ס ׳ רובֿ - מענטשן אין גאַנצן ניט , און דאָס מענטשלעכע אין די באַציִונגען צווישן אָט די צוויי פֿעלקער . ( איך וועל דאָ רעדן וועגן די רוסן , אָבער דאָס זעלבע , אָדער כּמעט דאָס זעלבע , איז כאַראַקטעריש אויך פֿאַר די אוקראַיִנער , ווײַסרוסן , גרוזינער , אַרמענער וכ ׳ . ) 24 אָבער די אידן זענען למקראַים פּידזשאַנז זענען די געוווינהייט פון דער משיח וואָס איז גאָט קלוגשאַפט פון גאָט ; וועגן דעם האָט הײַנטיקע וואָך דערמאָנט דער געוועזענער פֿאָרזיצער פֿון דער כּנסת און אַמבאַסאַדאָר אין פּוילן , פּראָפֿ ׳ שבח ווײַס , אין זײַן אינטערוויו פֿאַר דער פּוילישער צײַטונג " Rzeczpospolita " - " זשעטשפּאָספּאָליטאַ " - און עס האָט עס באַשטעטיקט פֿאַר אונדז די געוועזענע אָנפֿירערין פֿון מר ״ צ און מיניסטאָרין שולמית אַלוני , וועלכע האָט זיך באַטייליקט אין יענער דעלעגאַציע . אין אַ שמועס מיטן שרײַבער פֿון אָט די שורות האָט אַלוני דערציילט , אַז בעת יענעם באַזוך אין וואַרשע האָט זי געעצהט ראַבינען ער זאָל זיך טרעפֿן מיט עדעלמאַנען . נישט געקוקט אויף דער שאַרפֿער קעגנערשאַפֿט פֿון די אַנדערע פֿאָרשטייער , די אָנפֿירערס פֿון די ציוניסטישע פֿאַרבאַנדן און אָרגאַניזאַציעס , ווי אויך צוויי דעפּוטאַטן פֿון דער כּנסת , האָט ראַבין זיך געטראָפֿן מיט עדעלמאַנען אויף אַ " פּריוואַטער " באַגעגעניש . ווי שולמית אַלוני דערציילט , איז ראַבין אַרויס שטאַרק באַאײַנדרוקט פֿון עדעלמאַנס פּערזענלעכקייט און פֿון דעם שמועס צווישן זיי . דער בעסטער אָטאַם קלאַב הויז קאָמפּילאַטיאָן פאריקן 1 פֿון דעם שטעטל מייטשעט האָבן אויך געשטאַמט מײַן גאָטזעליקע מאַמע ע " ה און איר גאַנצע משפּחה . דאָס דאָזיקע שטעטל איז געווען אַרומגערינגלט מיט בעריאָזע ־ און סאָסנע ־ וועלדער און שטילע , פּאַסטאָראַלע דערפֿער . ס ׳ רובֿ ייִדן , וועלכע האָבן געלערנט די ייִדישע רעליגיעזע טראַדיציעס אין אַ שול - סײַ פֿרומע , סײַ וועלטלעכע - ווייסן גאַנץ קלאָר , אַז על ־ פּי ־ הלכה טאָר מען נישט צייכענען קיין מלאכים , ווײַל די תּורה פֿאַרווערט צו שאַפֿן געשטאַלטן פֿון הימלישע כּוחות . די וועבזײַט ״ Chabad . org ״ , וואָס שפּיגלט אָפּ די פּאָזיציעס פֿון די ליובאַוויטשער חסידים , ברענגט דעם פּסק פֿונעם רמב ״ ם : " ס ׳ איז פֿאַרבאָטן צו מאַכן אַ בילד פֿון דער זון , די לבֿנה , די שטערן , די מזלות אָדער די מלאכים " . נאָך אַן עפּיזאָד : מיט אַ יאָר צוואַנציק צוריק האָט מען מיר דערציילט וועגן אַן אויסערגעוויינטעלעכן זינגער - אַן אימיגראַנט פֿונעם סאָוועטן ־ פֿאַרבאַנד - און איך האָב מיט אים זיך געטראָפֿן בײַ אים אין דער היים , אין ברוקלין . ער איז טאַקע געווען אַ פֿײַנער זינגער , אָבער נאָך דער רעקאָרדירונג איז ער מיט אַמאָל געוואָרן אין כּעס אויף מיר און טוט אַ פֿרעג - " וואָס ווילסטו טאָן מיט די קאַסעטן ? , גיב זיי מיר ! " " ס ׳ זענען דאָך נאָר פֿאָלקסלידער " , האָב איך געענפֿטערט . אָבער איך זע , אַז כ ׳ האָב דאָ צו טאָן מיט אַ פּאַראַנוייִקער , אַ האַלב ־ צעדרייטן , גיב איך אים די קאַסעטן . זײַן פֿרוי אַנטשולדיקט זיך פֿאַר מיר , איידער איך טראָג זיך אָפּ דורך דער האַלב ־ געעפֿנטער טיר . ער האָט זיך געפֿילט נישט גוט , ווי " נישט גוט " הייסט . דאָס לעבן האָט אים ווידער געפּאַטשט אין פּנים . ער האָט זיך געגעבן דאָס וואָרט , אַז דאָס וועט זײַן דער לעצטער פּאַטש . ער גייט אַ סוף מאַכן צו דער גאַנצער קאָמעדיע . זײַן געשמאַק איז אַזוי פּערפֿעקט , און זײַן פֿראַזירונג איז אַזוי געשליפֿן , אַז עס קומען אײַך גלײַך אין זינען אַזעלכע זינגער , ווי ריכאַרד טאַובער און דזשאָן מאַקקאָרמאַק . זיי האָבן אויך געקאָנט נעמען אַ פּשוט פֿאָלקסליד און מאַכן עס ווערטפֿולער און טיפֿער , ווי די בעסטע אָריגינעלע לידער , געזונגען פֿון אַנדערע . דעריבער האָט ישׂראל געטאָן אַלץ מעגלעכס , כּדי צו לייזן די פּראָבלעם און האָט צום סוף מצליח געווען . עס איז באַשטימט געוואָרן אַ נײַער ישׂראלדיקער אַמבאַסאַדאָר , גענעראַל יוסף אַבֿידר ( ער איז פֿריִער געווען אַמבאַסאַדאָר אין מאָסקווע ) . איך בין געשיקט געוואָרן ווי ראַטגעבער פֿון דער ישׂראלדיקער אַמבאַסאַדע אין בוענאָס ־ אײַרעס און בין אַהין געקומען אין נאָוועמבער 1963 . « קאַנסטראַקשאַן פון סעלז | ווירוסעס - גענעראַל קעראַקטעריסטיקס » גרישע האָט באַמערקט , אַז אַ סך פֿאָטאָגראַפֿיעס האָבן עפּעס געמיינזאַמס צווישן זיך . און פּלוצעם האָט ער פֿאַרשטאַנען : די מענטשן , וואָס קוקן זיך צו פֿון דער זײַט , טוען עס ווי ס ' וואָלט געווען אַ פֿאַרכאַפּנדיקע אַטראַקציע . אייניקע האָבן אַפֿילו אויפֿגעהויבן זייערע קינדער , זיי זאָלן קאָנען בעסער זען . אָבער דער עיקר איז געווען די אויגן - פֿול מיט נײַגער , שׂינאה און פֿרייד , וואָס ניט זיי מיינט מען - אין דער זעלבער צײַט . האַמצאָע פלאַך ינלענדיש פעטרוס פראַנק זיס 038 גאַבבאַנאַ באָוינג טיג גאַרנעט הילל גיאָרגיאָ אַמאַני ווילליאַמס סאָנאָמאַ וואַלד באַגאָט קלוב סטאַפפאַן סטרינדבערג יסאַבעל לאָפּעז פּלאַן פאַרמעסט שטראַל קאָווער סאַנדראַ טאַררועללאַ פאַרלאַנג ריטאָרט ווייערד מאַגאַזין ינווייראַנמענאַלי פרייַנדלעך ינלענדיש דעסינגער פאָטאָ דעקאָר8 ילעקטריקאַל אַקסעסעריז זשאַליוזן & שאַדעס באַגאַזלענען סטעול כסימע וויעססאָ גראַפיק דיזיין קאָליר נייטקלאַב פּלאַן מעלאַניע קאָדדינגטאָן טעקסטשערז נייטקלאַב ינלענדיש פּלאַן פּראָדוקץ ינהאַביטאַט מיט דרײַ וואָכן צוריק , האָבן מיר שוין באַטראַכט די מעשׂה פֿון מחצית ־ השקל , אין שײַכות מיטן פֿאַרגאַנגענעם " שבת ־ שקלים " , ווען מע האָט געלייענט די דאָזיקע מעשׂה אין אַ באַזונדערער ספֿר ־ תּורה , ווי אַ מפֿטיר ־ פּרשה צו דער סדרה " משפּטים " . דער אייבערשטער האָט געהייסן צו זאַמלען פֿון אַלע ייִדן אַ האַלבן שקל , אַ קליינע מאָס זילבער , כּדי דאָס גאַנצע פֿאָלק זאָל זיך באַטייליקן אינעם אויפֿשטעלן דעם משכּן . די הײַנטיקע וואָך הייבן מיר אָן צו לייענען דעם לעצטן , פֿינפֿטן טייל פֿונעם חומש - " דבֿרים " . הגם אַלע פּרשיות אינעם חומש זענען אין אַ גלײַכער מאָס הייליק און וויכטיק , דערקלערן די מפֿרשים , אַז ס ׳ איז פֿאַראַן אַ געוויסער חילוק צווישן " דבֿרים " און די פֿריִערדיקע חלקים פֿון דער תּורה , וועלכע משה רבינו האָט באַקומען דירעקט פֿונעם אייבערשטן . דער לעצטער טייל איז אָבער באַגרינדעט אויף משהס אייגענעם פֿאַרשטאַנד , דערפֿאַר ווערט ער אויך אָנגערופֿן " משנה ־ תּורה " - איבערחזרונג פֿון דער תּורה . נישט געקוקט אויף די אַלע פֿאָרשריטן , ווילן די ראַדיקאַלע פּאַלעסטינער דעם ' סטאַטוס ־ קוואָ , ' און אויב קאָלומביעס ' אַפּאַרטהײַד ־ וואָך ' וואָלט געפֿאָדערט ציווילע רעכט , וואָלטן זיי געדאַרפֿט אָפּוואַרפֿן די נעגאַטיווע שטעלונג פֿון ' כאַמאַס , ' באַקאַנט ווי אַ טעראָריסטישע אָרגאַניזאַציע צוזאַמען מיט זייער דעספּאָטישן רעזשים אין עזה . אַנשטאָט דעם איז זייער שטעלונג זייער קעגנעריש לגבי ישׂראל , מיטן ציל אָפּצוּווישן ישׂראל פֿון דער מאַפּע ; אונטערן אָנשטעל פֿון ' אַפּאַרטהײַד , ' קומט בײַ זיי אויס , אַז ציוניזם איז אַ ראַסיסטישע באַוועגונג . און יעקבֿ איז ווידער געשטאַנען מיט אויפֿגעהויבענע פֿליגלען און האָט אַדרעסירט די קאָנפֿערענץ : דער בעסטער ענציקלאָפּעדיע אויף די טעלעפאָנירן - סימביאַן פונקט אַרייַן די URL פון דיין בלאָג און דיין קאָרמען וועט זייַן דערהייַנטיקט טייקעף . עס דאַכט זיך מיר , דעם אמת געזאָגט , אַז איר זענט אַ גאַנץ נאָרמאַלע מאַמע : אַ מאַמע , וואָס האָט ליב אירע קינדער , וואָס וויל זיי זאָלן ווערן אומאָפּהענגיקע דערוואַקסענע מענטשן , און וואָס זאָרגט זיך וועגן זיי מער פֿון אַלע אַנדערע . פֿון יעלענאַ אַלייקסייעוונאַ האָב אים פֿאַרמאָגט פֿינף בריוו . דרײַ פֿון זיי , און ווי מיר דאַכט זיך , די סאַמע וואָגיקע , זײַנען בײַ מײַן אַריבערפֿאָרן פֿון מאָסקווע קיין ישׂראל פֿאַרפֿאַלן געוואָרן . וואָס שייך דער ייִדן ־ פֿראַגע איז אויך דאָרט בולט אײַנצוזען די קאַטעגאָרישע קעגנזעצלעכקייט פֿון צוויי מאָראַלן . צווישן זיי איז געווען אַן אָפּגרונט . ס ' איז ווי ליכטיקער טאָג און פֿינצטערע נאַכט . קלאָר , אַז אַ רייד גייט וועגן איר , איוואַנאָוונען , און איר באַרימטן שטאַמפֿאָטער , פֿיאָדאָר מיכײַלאָוויטש דאָסטאָיעווסקי . על ־ פּי ־ קבלה , רעפּרעזענטירט יעקבֿ די מידה פֿון תּפֿארת - אמת , האַרמאָניע און אַחדות . אויפֿן ערשטן בליק , איז יעקבֿס לעבן , מיט אַ סך וואַנדערונגען און ליידן , געווען ווײַט פֿון האַרמאָניש . ס ׳ איז נישט תּמיד אַזוי גרינג צו לייזן די סתּירות צווישן די היפּוכדיקע כּוחות פֿון דער וועלט . אַבֿרהם האָט רעפּרעזענטירט מידת ־ החסד , און זײַן זון , יצחק - די פֿאַרקערטע , מידת ־ הגבֿורה . דער קאָנטאַקט צווישן די דאָזיקע מידות איז געשען בעת דער עקידה , ווען אַבֿרהם האָט שיִער נישט געשאָכטן יצחקן ווי אַ קרבן . איך פֿאַרענדיק צו שרײַבן אַ דאָקטאָר - דיסערטאַציע אין דעם ניו - יאָרקער אוני ­ ווערסיטעט , וווּ מײַן אַקאַדעמישער בעל - יועץ איז פּראָפֿעסאָר דוד ענגעל . כ ' פֿאָרש די אַנטוויקלונג פֿון דער מאָדערנער ייִדי ­ שער היסטאָריאָגראַפֿיע אין מיזרח - אייראָ ­ פּע , בפֿרט אין פּוילן אין די יאָרן פֿאַר דער צווייטער וועלט - מלחמה . מײַן אַנאַליז קאָנצענטרירט זיך אויף די פֿראַגן פֿון געשיכטע און פּאָליטיק און אויף דער ראָלע , וואָס די ייִדישע היסטאָריקער האָבן געשפּילט ווי פֿאָלקס - אינטעליגענטן און נאַציאָנאַלע וועגווײַזער . די רייד גייט וועגן משה שאָר , יצחק שיפּער , מאיר באַ ­ לאַבאַן , פֿיליפּ פֿרידמאַן , רפֿאל מאַהלער און עמנואל רינגעלבלום . לאָמיר פֿאַרענדיקן מיט אַ קליינער דאָזע קריטיק , כּדי קיינער זאָל ניט חושד זײַן , אַז ס ' איז אין אָט דעם ביכעלע ניט פֿאַראַן גאָרניט וואָס משלים צו זײַן אָדער צו רעווידירן לגמרי . אָט דריקט זי זיך אויס , אַז אַ הויפּט ־ חילוק , צווישן דער עבֿרית ־ ליטעראַטור און דער ייִדישער ליטעראַטור אין ארץ ־ ישׂראל איז וואָס בײַם לייענען די עבֿרית ־ שרײַבער איז בײַ איר דער אײַנדרוק , אַז זיי פֿאַרמאָגן זעלטן אַ צוגעבונדקייט צום רײַכן ייִדישן עבֿר . ס ' איז אַ נײַע ליטעראַטור , וואָס דאַרף אויספֿורעמען אַ נײַעם מין ייִד , בהסכּם מיטן ציוניסטישן צוגאַנג צו דער גאַנצער עבֿריתישער רעאַליטעט אין ארץ ־ ישׂראל . אַ פֿאָלק און אַ ליטעראַטור אָן אַ טיפֿן צובונד צו זײַן אייגענעם קאָלעקטיוון עבֿר , מוז ווערן און זײַן אי פֿלאַך און אי אויסגעליידיקט ! בײַ דער ייִדישער ליטעראַטור אינעם זעלבן לאַנד , קריגט זי דעם אײַנדרוק , אַז אי אירע שרײַבער , אי אירע קאָנסומענטן שפּיגלען אָפּ די באַוווּסטזיניקייט פֿון אַ קאָלאָסאַל רײַכן עבֿר ; אָבער אין דער זעלבער צײַט , אַ כּמעט טאָטאַלן דוחק פֿון אַן עתיד ־ געפֿיל אָדער איבערצײַגונג . איז דאָס אפֿשר זייער אַ טיפֿער זאָג ( כאָטש מיר דאַכט זיך , אַז ער איז ווײַט ניט אַזוי אָריגינעל ווי זי שטעלט אים פֿאָר ) . ערגעץ האָב איך דאָס שוין געלייענט פֿריִער , נאָר פּונקט איצט דערמאָנט זיך מיר ניט ווען און וווּ . בין איך דאָך אַ ווילנער ליטוואַק און דאָס מתנגדישע בלוט , וואָס פֿליסט בײַ מיר אין די אָדערן , האַלט אין איין חושד זײַן אַזעלכע ווויל ־ קלינגעוודיקע פֿאַראַלגעמיינערונגען און פֿרעגט בײַ מיר אָן אויפֿהער : וואָס וואָלט מען , אַ שטייגער , געמוזט דערווײַזן כּדי אַזאַ מעמקימדיקע השערה עמפּיריש צו באַווײַזן און באַשטעטיקן ; אָפּפֿרעגן אָדער טיילווײַז צו מאָדיפֿיצירן בהסכּם מיט די תּקופֿות , וואָס יעדער שרײַבער און יעדע ליטעראַטור מאַכט דורך ? פּרוּוט זשע אויס אָט דעם גרינגן רעצעפּט . איר קענט די יאַגדעס אויסמישן אין אַן עלעקטרישן מישער ( " בלענדער " ) אָדער אין אַ קאָכמאַשין ( food processor ) . אַז איז דער אָביעקטיוו אַז געקומען מיט מיין פּ30ט , און איך קוים טאָמיד אראפגענומען עס . איך האט ניט פּרווון פילע מאַקראָו שאַץ אָבער שטעלן בייַ פ8 אין עפענונג בילכערקייַט עס געמאכט אַ גרויס טראַוואַלינג / טוריסט אָביעקטיוו . דער פּסוק זאָגט אַז די יידן האָבן געזאָגט פאַר אהרנען ' קום עשה לנו אלהים אשר ילכו לפנינו כי זה משה האיש לא ידענו מה היה לו ' . פרעגט זיך די קושיא אַז משה דער מענטש איז נעלם געוואָן דאַרפן זיי אַ נייער מענטש , אַ נייער פירער , אָבער וואָס האָט דאָס מיט אַ נייע גאָט ? די צוויי קלעבן זיך נישט אָן , אָדער בלע " ז גערעדט איז עס אַ נאָן סעקוויטאָר . קאַנעמאַצו - ננק קאָרפּאָראַטיאָן < 7961 > 163 26 סאָאַרינג . אויף די 19 טאָג סוועלד צו מער ווי פיר מאָל די פאריקן באנד איז נאָר איבער 110 , 000 , 000 שאַרעס , בעת געבראכט אַ פּלוצעמדיק , 20 האָבן שוין געקויפט הייַנט העכערונג ווייַטער . אין דער מאָרגן נאָענט צו די האַנדל געגאנגען דורך מער ווי 17 , 000 , 000 שאַרעס , טריידיד אויף דער ערשטער אָפּטיילונג פון די 7 . 18 % דער פֿריִער טאָג האט אויך ווערן אַ העכסט קורס פון העכערונג אין הייך איבער די טאָקיאָ בערזע . ניט דער הויפּט ניו מאַטעריאַל געקומען אויס , אָבער געשיכטע האט געשפילט אַ גרויס מאַרק פון ספּעקולאַטיווע בייינג אין דער פאַרגאַנגענהייַט , פארשטייערס פון לאַגער שאַרעס בייַ מאָל מאַטעריאַל צו זייַן ראַנסאַקט . " שור געוועט " וואָס איז געוויזן ווידער און יאָשי טאַדאַסו בייַזייַן . מיזוהאָ פג < 8411 > 169 - 3 מעגאַבאַנק שוואַך אַריבער דעם טאָוול . 10 , 2010 גאָלדמאַן סאַקס גרופע אַנאַונסט אויף יולי 19 און פאַרדינסט זענען אויך באַטייַטיק היגע ~ דרייַ קאָנסעקוטיווע קוואַרטערס פון די פינאַנציעל יאָר סאָף אין דעצעמבער , אָבער סטייד אין שורה מיט מאַרק פאָרקאַסץ פאַרדינסט פּער טיילן פון וועלז פאַרגאָ , יו . עס . פינאַנציעל אינסטיטוציעס ריטריטאַד פון די דערוואַרטונג אַז די פאַרדינסט אָפּזוך , דער פאַרבאַנד איז אויך סעלינג שאַרעס צו דינער באַנקס אויס . לאַגער אינדעקס איז געפאלן פון אַ פֿאַרשטאַרקונג יען און יו . עס . לאַגער אויך האט ווערן דער ערשטער צו זייַן פארקויפט יאָשי טאַדאַסו גרויס מעגאַ - באַנקס מאַרק קאַפּיטאַליזיישאַן . מיזרעכדיק ארץ קאָו < 4661 > 7 , 580 80 איז געווארן אַ העכסט רעטראַגרייד . דויטש סעקוריטיעס ינוועסמאַנט דיסיזשאַנז ווי אַ נייַ " קויפן " צו קויפן מאַטעריאַל וואָס האט ווערן אַ ציל פּרייַז פון ¥ 9000 . סעקוריטיעס געזאגט , " אנגעהויבן השתדלות צו פֿאַרבעסערן די רעזולטאַטן ראַפלעקטאַד דעם באַטרעף פון דער געשעעניש דורך דער הקדמה פון סיזאַנאַל אַטראַקשאַנז און אַ ניו טעמע פּאַרק געשעפט האט יקספּאַנדיד ווידער , " טריינג צו . דערצו , " ווייַטער ינקריסינג די נומער פון וויזאַטערז געעפנט אין די וועקן פון יאָרטאָג געשעענישן , פאָרשטעלונג איז דערוואַרט צו יקסיד מאַרק עקספּעקטיישאַנז , " און , ווי דערוואַרט פֿאַר פינאַנציעל יאָר סאָף מערץ 2011 אָפּערייטינג נוץ האט 578 , 000 , 000 , 000 ¥ , די פירמע פּלאַננעד 495 , 000 , 000 , 000 ¥ אויבן . 31 מערץ 2012 איז דערוואַרט 706 , 000 , 000 , 000 ¥ . הינאָ מאָטאָרס < 7205 > 467 - 2 קויפן און פאַרקויפן געמיש . און איז רעפּאָרטעד צו ריסטראַקטשער די דינער פּראָדוקציע פון עטלעכע טראַקס , אָבער האט געפירט צו נידעריקער פּרייַז אין איינקויפן , די אַפּסייד האט שוין געהאלטן פון שלעכטס און די מעקייַעם פארקויפונג קוילעלדיק סענטימענט . ביסלעכווייַז טראַנספערד זייער פּראָדוקציע צו בויען אַ נייַ געוויקס פון די הויפּט פאַרזעצן קאָגאַ , יבאַראַקי פּרעפעקטורע , אין דער שטאָט פון הינאָ , טאָקיאָ העאַדקוואַרטערס און האט שוין קלאָוזד דורך 2020 . אין אַדישאַן צו קימאַט טאָפּל פּראָדוקציע קאַפּאַציטעט פון 200 . 000 וניץ אין יאַפּאַן לויט צו די אַריבערפירן , אָבער אויך זייער פאַרגרעסערן פּראָדוקציע עפעקטיווקייַט פּלאַן . סקימאַרק איירליינס < 9204 > - 106 1240 ווייַטערדיק דיפּרישייישאַן אין די מאַרק האט ווערן מאָטהערס . און 7 פּראָצענט אַראָפּגיין די פֿריִער טאָג איבער . פאַרמינערן אין די אַנעראָוביק לבֿנה פול - יאָר נעץ נוץ אַנאַונסט אויף 19 מערץ 2011 . אָפּערייטינג האַכנאָסע איז סווינגינג אויף אַ 91000000000 ¥ פון 103 , 000 , 000 , 000 ¥ אין די פריערדיקע פאָרויסזאָגן , נעץ האַכנאָסע איז רידוסט צו 50000000000 ¥ פון ¥ 55000000000 . קומולאַטיווע רעזולטאַטן פֿאַר די דריטע פערטל געבליבן שטאַרק , אָבער פארקויפונג זענען דערוואַרט צו פאָרזעצן סטעדאַלי בעשאַס דער פערט פערטל , אַ רעזולטאַט פון ריוויוינג די עסטימאַטעד סומע פון ופהאַלטונג פּענסיע און אנדערע הוצאות וואָס טאָן ניט שטייַער , שטייַערדיק האַכנאָסע ינקריסיז , געפירט צו אַן פאַרגרעסערן אין שטייַער הוצאות . דאַיהאַצו < 7262 > 1326 14 די פירמער די טעגלעך כייז זינט לעצטע יאָר . טייל האָבן שוין בייינג מאַטעריאַל וואָס איז רעפּאָרטעד 20 פּראָצענט פאַרגרעסערן אין פּראָדוקציע קאַפּאַציטעט אין ינדאָנעסיאַ מאי ויסקוק . " איז רעפּאָרטעד צו זייַן באפרייט אין אויגוסט די ניו ברענוואַרג - עפעקטיוו מיני - קאַרס . 2010 , ויטאָמאָביל פארקויפונג אין ינדאָנעסיאַ רויז 57 % עס דאכט די רעקאָרד הויך פאַרגרעסערן . צו ווייַטער פאַרדינסט וווּקס אין קאַפּאַציטעט יקספּאַנשאַן די מיינונג פּריוויילז וואָס פירט . ברידגעסטאָנע < 5108 > 1523 - 41 וועאַקער . יאָקאָהאַמאַ ראַבער קאָו < 5101 > , סומיטאָמאָ ראַבער ינדוסטריעס < 5110 > האט ווערן אַ אַנטוויקלונג און אנדערע רייַף מאַניאַפאַקטשערערז זענען אויך בעריש לאַגער . סעקוריטיעס סעקטאָר ינוועסמאַנט רעצענזיע אמעריקאנער טייער " נייטראַל " פון " אַנדערפּערפאָרם , " און אַז עס לאָוערד זייַן פארקויפונג מאַטעריאַל . די רוי מאַטעריאַלס אַזאַ ווי נאַטירלעך גומע פּרייסיז , " פאַרדינסט פאָרשטעלונג איז דערוואַרט צו עפענען אין 2011 " פיל האט שוין געזאגט . ברידגעסטאָנע ינוועסמאַנט דיסיזשאַנז " קויפן " פון " נייטראַל " , דער ציל פּרייַז איז רידוסט צו 1750 ¥ צו ¥ 1560 . יאָקאָהאַמאַ ראַבער " אַנדערפּערפאָרם " צו פאָרזעצן , דער ציל פּרייַז לאָוערד צו 410 ¥ צו ¥ 360 . סומיטאָמאָ ראַבער איז אויך " אַנדערפּערפאָרם " צו פאָרזעצן , דער ציל פּרייַז לאָוערד צו 860 ¥ צו ¥ 780 . צודאַקאָמאַ < 6217 > 184 ± 0 נאך דער מאָרגן הויך , דאָרט איז געווען אַ סצענע וואָס פארענדערט צו נעגאַטיוו . עס איז געווען אַ צייַטווייַליק מצבֿ נאָך דער נאָענט פון 4 ¥ צו 194 ¥ אין די לעצטע יאָר הויך אויף אפריל 12 , 2010 אַטאַטשט , די אַפּסייד איז אַז פֿאַרקלענערן נוץ - גענומען פארקויפונג . און פאָרויסזאָגן אַ רעשט פון 10000000000 ¥ אין קאַנסאַלאַדייטאַד אָפּערייטינג האַכנאָסע בעשאַס פינאַנציעל יאָר 2011 אַנאַונסט אויף נאוועמבער 19 , V דאָרט איז אַ באַוועגונג צו קויפן האַכנאָסע - שייפּט אָפּזוך . 31 , 000 , 000 ¥ אָנווער די פֿריִער יאָר איז 1100000000 . טשיינאַ און ינדיאַ אין דער טעקסטיל מאַשינערי געשעפט פארבליבן אין אַ הויך מדרגה פון קאַפּיטאַל ינוועסמאַנט מארקפלעצער אַרום פּאַקיסטאַן , און פּלאַנז צו אָנהייבן פּראָדוקציע פון אַ וואסער דזשעט פון יוני דעם יאָר קעגן די באַקדראַפּ פון געוואקסן פאָדערן אין טשיינאַ . פֿאַר זײַן אַנטי - ליטווישער פּראָפּאַגאַנדע האָט ווײַסענבערג געגרינדעט דעם זשורנאַל " אינזער [ טאַקע אַזוי ! ] האָפֿענונג " , וווּ ער האָט ביטער געקעמפֿט קעגן ליטוואַקעס און בכלל קעגן אַלע , וואָס זײַנען נישט מסכּים געווען מיט זײַן שטעלונג און מיט זײַן אָרטאָגראַפֿיע . דעם טאָג פֿון דעם פּאַרטיי ־ צוזאַמענפֿאָר האָט אויסגעזען , ווי די פּאַרטיי , וועלכע איז אַרויסגעקומען פֿון די וואַלן אַ צעטראָטענע און אַ דערנידעריקטע - האָט אויף איין טאָג אויפֿגעלעבט , כּדי צו ווערן נאָכאַמאָל דערנידעריקט . אין דער פֿרי פֿאַר דער קאָנפֿערענץ , צו וועלכער עס זענען געקומען 78 % פּראָצענט מיטגלידער פֿון דער צענטראַלע - אַ זעלטן הויכע באַטייליקונג - האָט עס אויסגעזען ווי די פּאָרטיי וויל זיך נישט אונטערגעבן , וויל נישט באַגיין קיין זעלבסטמאָרד . אָבער ברק האָט זי , קענטיק , פֿאַרכּישופֿט און איז גראָד דעם טאָג אַרויס פֿון איר מיט אַ גרויסן נצחון . מײַן טאַטע אין מלחמה האָט פֿאַרלוירן זײַנע הענט , אין דעם געגעבענעם פֿאַל וואָלט איך בײַנאַנד מיט אַבֿרהם סוצקעווער אָנגערופֿן דעם העלדישן מיט ־ אָרגאַניזאַטאָר פֿון דער ווידערשטאַנד ־ באַוועגונג אין מינסקער געטאָ , דעם ביז גאָר געוואַגטן פּאַרטיזאַנער ־ קאָמאַנדיר , הערש סמאָליאַר ( 1905 - 1993 ) . אין זייערע ביכער " פֿון ווילנער געטאָ " און " פֿון מינסקער געטאָ " , וואָס זײַנען דערשינען נאָך אין 1946 , האָבן זיי פֿון די ערשטע אַרויסגעבראַכט ניט נאָר דעם אומקום , נאָר אויך די ייִדישע גבֿורה אין קאַמף קעגן נאַזיצם . וואַלט דיסניי רירעוודיק פאָנעס , " דיסניי מאָביל " ווי אַ נייַ פּראָדוקט , אַזאַ ווי גראַדיענט פֿאַרב אַוראָראַ " דמ007ש " און די שיין קאַנטראַסט פון פארבן רעמאַניסאַנט פון אַיקאַראַפּאַרעטטאָ 2 " דמ008ש " צו באַפרייַען . [ פאָטאָ אַרטיקלען ] " דמ007ש " איז אַ געפיל פון דורכזעיקייַט אין ווייך פארבן ווי אַוראָראַ פיישאַל אויסדרוקן ענדערן דיפּענדינג אויף די ווינקל . זאג אַ סוב ווייַז און ילומאַניישאַן ריינסטאָון מיקי , הנאה דער פּראָדוקציע פון ליכט . אַנימאַטעד עמאָטיקאָנס , בליצפּאָסט פּראָגראַמען ינאַגרייטיד טעמפּלאַטעס קענען זייַן קאַסטאַמייזד פרילי קלייַבן " דיסניי מאַגיק מעיל " אָדער דיסניי ס זוכן פונקציאָנירן מיט " נאַוויטימע דיסניי ווערסיע " פון די ניו פּלאַן " דיסניי וועלט זייגער " און " דיסניי מאָביל " אויב איר וועט ווערן אַרייַנגערעכנט אין פּראָגראַמען און צופרידן . די עפעקטיוו מעגאַפּיקסעל אַוטאָפאָקוס אַפּאַראַט און קקד , מיט בעערעך 3 . 4 אינטש פול לקד . א זכּרון אַרויף צו 16גב פון מיקראָסד / מיקראָסדהק קארטלעך צו . דער גוף גרייס איז 50 × 110 הייך ברייט × גרעב 13 . 9 - 17 . 8מם , ווייז 113ג . קאָליר ווייך ראָזעווע , ווייך ווייַס , ווייך מינץ . ריליס טאָג איז נאוועמבער 12 . " דמ008ש " די סטרייקינג פּלאַן ניצט צוויי קאַנטראַסטינג פארבן ווי אַיקאַראַפּאַרעטטאָ . מיקי ספּאַרקלינג ריינסטאָונז . איר קענען מאַכן דיין אייגן פֿאַרשטעלן זיך דיין באַליבסטע בילדער " דיסניי פאָטאָ מאַקער פֿאַרשטעלן זיך " מיט . באַליבסטע בילדער קענען זייַן עריינדזשד פאַרשידן " אָריגינעל סטיל " , ניצן זייער אייגן בילדער און סילאַוועץ פון די כאַראַקטער סטיל " סילהאָועטטע " , וואָס אויטאָמאַטיש קריייץ בילדער פּאַסיק עריינדזשמאַנץ רעקאַמענדיד צו נוצן " מאַגיש מאָדע " מאָדע פֿאַר דרייַ צו קלייַבן פון . דערצו , איר קענען E - פּאָסט ווי אויב זיי זענען טאַלקינג מיט פריינט " דיסניי מערוביואַ ( SMS / ממס שטיצן ) " און הודסאָן ס קאַמף שפּיל " באָמבערמאַן " און פארענדערט די כאַראַקטער פון סטיטש " סטיטש ! באָמבערמאַן " און " דיסניי " מאָביל האט אַ געבויט , אין געצייַג אויב שפּאַס . ווארים בעערעך 3 , 200 , 000 אַקטיוו - פּיקסעל אַוטאָ פאָקוס קמאָס אַפּאַראַט , מיט בעערעך 2 . 9 אינטש פול לקד . אַרויף צו 32גב פון פונדרויסנדיק זכּרון מיקראָסד קאַרטל , מיקראָסדהק קארטלעך צו . דימענסיעס נוליקע ברייט 50 אין הייך × גרעב × 102 15 . 6 - 18מם , ווייז 97ג . קאָליר רויז דואָ , ראָזעווע דואָ , ווייַס דואָ , גאָלד דואָ , אַקוואַ דואָ . באפרייט אין פרי דעצעמבער . [ אַרטיקלען ] סעלינג רירעוודיק פאָנעס ] [ ראַנקינגס טעלעפאָנירן ראַנגקינגז אין סעפטעמבער 2010 , יפאָנע 4 32גב און די שפּיץ איז אַ נאָענט צווייט אָרט געווינען דיסניי מאָביל , אַ יקערדיק מאָדעל פון מיקי מאָנאָגראַם פּלאַן דיסניי עלעגאַנט הויך ספּעק ניו וואָקזאַל , סענטימעטער ריקאַ ס שריפֿטצייכן דיסניי מאָביל דעוויסעס " דמ004ש " לייג נייַ פארבן צו פינקלען . טנאָרפ - רעטאָוו " םעד טיילעגנייא טאה עכלעוו סלאַ טנאקאב ) " םאַרגאָרפ ןאָשיעזילעטיווער עיצאַוטיס יד ןטיבעג ךיז טאה טימרעד , ( W R P ןיירא טמענ סאוו רעסאַוו םייב חטש ןצנאג םעד ןופ טנעק ףיוא , גרובסמאיליוו עש ' ידרח יד ןופ ןסאַג יד עכלעוו , יעוודארב ןוא ןאשזיוויד ןשיווצ וינעווע אין די סאָוועטישע צײַטן האָט מען דאָך זייער שטאַרק אָפּגעווישט די שטייגערישע אונטערשיידן צווישן אָט די צוויי פֿעלקער . רעליגיע האָט אויפֿגעהערט צו שפּילן אַ ממשותדיקע ראָלע . געגעסן האָט מען דאָס זעלבע , געאַרבעט האָט מען צוזאַמען , געוווינט האָט מען איבערגעמישט , ניט אין באַזונדערע געגנטן , און חתונה האָט מען אויך געהאַט אַלץ מער געמישטע . דער ייִד האָט אויפֿגעהערט צו זײַן אַן עקזאָטישע באַשעפֿעניש . ער איז געוואָרן אַ שכן , אַ מיטאַרבעטער , אַ מיט - תּלמיד . נאָך מער : אין מיליאָנען רוסן , אוקראַיִנער און נאָך עפּעס אַנדערש דעפֿינירטע לײַט איז גערונען אַ העלפֿט צי פֿערטל ייִדיש בלוט . ווי אַ פּועל - יוצא , האָט די גאַנצע געשיכטע פֿון קאַמפּאַניעס קעגן ישׂראל , ציוניזם און ייִדישן נאַציאָנאַליזם ניט איבערגעלאָזט זייער טיפֿע שפּורן , בפֿרט אין די באַציִונגען צו אַ קאָנקרעטן ר ׳ ישׂראל . " די אַטאַקן , וואָס זײַנען פֿאַקטיש אַ מלחמה ־ דערקלערונג קעגן אַמעריקע , וועלן , בלי ־ ספֿק , מוזן ווירקן אויף דער ווײַטערדיקער פּאָליטיק פֿון בושס אַדמיניסטראַציע , וואָס שייך איר סטראַטעגישן צוגאַנג צו דער אַגרעסיווער איסלאַמישער וועלט בכלל , און צום קאָנפֿליקט אין מיטעלן מיזרח בפֿרט . איצט קום איך צו דער באַגאַבטער און אויסגעצייכנטער אַקטריסע , רעזשיסאָרקע און כאָרעאָגראַפֿיסטקע עלינאָר ריסאַ . זי האָט ממש באַוויזן וווּנדער מיט דער אויסגעצייכנטער טרופּע אַקטיאָרן . איר רעזשי און כאָרעאָגראַפֿיע האָט צוגעגעבן סטאַזש . פֿאַרשטייט זיך , אַז מײַק בורשטיין איז אונדז פֿאַרבליבן ווי אַן אוצר , ווײַל אַזוינס באַווײַזט זיך נישט נאָר אין איין יובֿל , נאָר פֿאַרנעמט הײַנט צו טאָג דעם אויבנאָן פֿון אַן ייִדישן טעאַטער . זישע ווײַנפּער איז דער ליטעראַרישער נאָמען פֿון זישע ווײַנפּערליך . ער איז געבוירן געוואָרן אין 1893 אין טריסק , וואָלין , אוקראַיִנע . ער האָט געלערנט אין חדר , אין די ישיבֿות אין ראָוונע , אין בריסק און פֿאַר זיך אין קלויז . צו 16 יאָר האָט ער זיך גענומען פֿאַר אַלגעמיינע לימודים . געלעבט אין פֿאַרשיידענע שטעט און שטעטלעך אין אוקראַיִנע און פּוילן . אין 1910 האָט ער געלעבט אַ צײַט אין וואַרשע , וווּ ער האָט צום ערשטן מאָל אָפּגעדרוקט אַ פּאָר לידער . אין 1913 האָט ער אויסגעוואַנדערט קיין אַמעריקע . ער האָט געאַרבעט אין ניו ־ יאָרק בײַ פֿאַרשיידענע מלאָכות : בײַ שטוב ־ מאַלערײַ - ער איז אויך געוואָרן אַ לערער אין די ייִדישע שולן . אין 1914 האָט ער אָפּגעדרוקט זײַן ערשט ליד אין אַמעריקע . אין 1918 האָט ער זיך אָנגעשלאָסן אינעם ייִדישן לעגיאָן פֿון דער ענגלישער אַרמיי און איז אַוועק קעמפֿן אין נאָענטן מזרח , בײַ די גרענעצן פֿון ארץ ־ ישׂראל . ער האָט געדרוקט לידער , דערנאָך דערציילונגען און אויך אַרטיקלען אויף ליטעראַרישע און קולטור ־ געזעלשאַפֿטלעכע טעמעס אין אַ סך צײַטשריפֿטן . ער האָט אַרויסגעגעבן אַ סך ביכער מיט לידער , קריטישע אַרטיקלען אאַז ״ וו . ער איז געווען אַקטיוו אין " איקוף " פֿאַר צוואַנציק יאָר , ביז זײַן טויט אין 1957 . ווען מיר האָבן זיך נעענטער באַקענט האָט זי געוואָלט וויסן וואָס איך וויל זײַן ווען איך וועל אויסוואַקסן און זײַן אַ גרויסע . . . כאָטש איך בין שוין דעמאָלט געווען 43 , און איך האָב איר געענטפֿערט , נישט אַנדערש ווי איך וועל לערנען ייִדיש און שרײַבן פֿאַר דער ייִדישער בינע . האָט זי מיך אָנגעקוט זײַטיק : הי שאַרעפּראָ איך בין פּאָוסטינג דעם נאָר ווי אַ ענטפער צו אַ פּאָר פון באַמערקונגען אַז איך האָבן געזען פון אַ פּאָר פון נעווביעס אויף דאָ אַז איך טאָן ניט טראַכטן באמת פֿאַרשטיין וואָס עס איז איר זענען מקריב איך אייגן דרייַ קליין ציגל און מאָרטער קאָמפּאַניעס עס איז וואָס איך בין אויף דאָ וויסן און ווי צו העכערן די קאָמפּאַניעס אָנליין איך האָבן באַצאָלט דעם טיפּ פון געלט פֿאַר אַ ביסל קליין אַדס אין היגע צייטונגען אַז ברענגען אין קליין קליין פלאַטערז פון געשעפט און איר האָפֿן נאָר צו ברעכן אפילו מיט דיין ראָי . דעם איז אַ רעצייעך פּראָדוקט בייַ אַ קאָלאָסאַל פּרייַז די מין פון באַקקלינקס קען הימל ראַקעט כּמעט קיין געשעפט אין אַ ערשטער אָרט פּאָסטן די ביסט נישט בולשיט פֿאַרבינדונגען זיי האָבן טאָנס פון זאַפט און אויטאָריטעט די פּראָבלעם איך זען פֿאַר עטלעכע איז אויב איר זענען געמאכט פינף דאָללאַרס סעלינג אָדער פּראַמאָוטינג אַ פּראָדוקט עס קוקט אויס פון דערגרייכן פֿאַר איר אָבער פֿאַר אַ פאַקטיש פירמע דעם איז זייער דואַבאַל פֿאַר אַ אָפּזעצערייַ בודזשעט אין אַ פאַקטיש געזעלשאַפט דו זאלסט נישט מיינען צו טרעטן אויף קיין טאָעס אָבער דעם איז פּונקט נישט אַ נעווביע פּראָדוקט איר האָבן צו פאַרברענגען פאַקטיש געלט צו מאַכן פאַקטיש געלט אין אַ פּאָר פון מיין נישע ס איך געווען קוקן אין מיין שפּיץ קאָמפּעטיטאָרס און זיי זענען ספּענדינג צווישן דרייַ און 6000 אַ חודש אויף פּפּק פאַרקער אויב איר טאָן ניט האָבן אַז סאָרט פון געלט דעמאָלט איר דאַרפֿן צו געפינען אן אנדער וועג צו קאָנקורירן פּס דאַנק אַ מיליאָן פֿאַר אַלע די ייַנטיילונג איר טאָן אויף דאָ איך האָבן אַ ביסל פון אייערע דאַונלאָודז שטענדיק קוואַליטעט שטאָפּן נעפאָרד דאס סייקאַלאַדזשיקאַל דואַלאַטי איז אָפֿט שווער יקספּיריאַנסיז . ימפּולסיווענעסס פון עריז טוט ניט שטימען פּונקט מיט בעסער וואָג און אַ געפיל פון טאָן , וואָס איז טיפּיש פֿאַר ליבראַ ; וספּאַלדזשענאָ , עקספּאַנזיוונאָ , אַקטיוו און פייטינג וועט האָבן צו קאָואַגזיסט מיט אַ זייַענדיק וואָס איז דעלאַקאַטלי , סעלעקטיוו און עפענען צו דיפּלאָומאַסי . אַ שטייגער , עפֿנט דעם נומער פֿאַרן 3טן אַפּריל 1964 און געפֿינט פּלוצעם אַן אַרטיקל " וואָס אַ קאָמוניסט זאָגט וועגן סאָוועט אַנטיסעמיטיזם " , געשריבן פֿון שמעון וועבער , דעם קומענדיקן שעף - רעדאַקטאָר און אַ גרויסער פֿרײַנד פֿון יצחק באַשעוויס - זינגער . דער אַרטיקל איז מערקווירדיק , ווײַל ער איז באַזירט אויף אַ בריוו , וועלכן עס האָט אין דער רעדאַקציע אַרײַנגעשיקט אַלעקסאַנדער ביטעלמאַן ( 1890 - 1982 ) . ביטעלמאַן איז אין יאָר 1919 געווען איינער פֿון די גרינדער פֿון דער אַמעריקאַנער קאָמוניסטישער באַוועגונג און אין די יאָרן 1940 - 1950 געווען צוגעשטעלט ווי אַ מין קאָמיסאַר צו דער צײַטונג " מאָרגן - פֿרײַהייט " . אין יאָר 1953 האָט זיך געביטן דער מצבֿ פֿון דער ניו - יאָרקער ייִדישער פּרעסע . אין דעם יאָר האָבן זיך צונויפֿגעגאָסן צוויי טאָג ־ צײַטונגען : דער ליבעראַלער " דער טאָג " און דער פֿרומער " מאָרגן - זשורנאַל " . דער נײַער " טאָג - מאָרגן - זשורנאַל " האָט געהאַט אַ געמישטע לייענערשאַפֿט - טיילווײַז אַ וועלטלעכע און טיילווײַז אַ טראַדיציאָנעלע . ניט אַלעמען איז עס געווען צום האַרצן . דווקא אין יאָר 1953 איז אויפֿגעקומען די צײַטונג " דער ייִד " , אָדער " דער איד " - אַזאַ אויסלייג שפּיגלט אָפּ בעסער די קאָנסערוואַטיווקייט פֿון דער אויסגאַבע . כאַשע : אַ טיפּיש ייִדישע פֿרוי , וואָס לויטן אויסזען איז זי שוין ווײַט אַריבער די זעכציקער . אירע אַמאָל שוואַרצע האָר זײַנען שוין שטאַרק גרוילעך , אַ ביסעלע געהאָרבעט , טראָגט זי אַ היפּשע בעטלער ־ טאָרבע , וואָס איז מיט צוויי שטריקלעך אַריבערגעוואָרפֿן איבערן אַקסל . אין איר רעכטער האַנט שטעקט ניט קיין שטעקן , נאָר אַ פֿלאָקן , וואָס איז כּמעט אין איין הייך מיט איר . ( דערנאָך וועט זי מיר דערקלערן פֿאַרוואָס איר פֿאָדערט זיך אַזאַ הויכער פֿלאָקן ) . אַלע איר ווע גאַט שריט דיין שפּיל אַרויף אויף אלע ווע גאָט . באַקומען גרייט צו לייגן אנדערן בריוו צו דיין וואַרסיטי רעקל אין דעם גיך פּלאַץ אַרויסרופן וואָס וועט באשטימט האָבן איר אַריבער די שורה . אַ באַזונדערן אינטערעס צווישן זײַנע ליטעראַריש ־ קריטישע ווערק אויף דער ייִדישער טעמע שטעלט מיט זיך פֿאָר דאָס בוך " ייִדן אין דער שפּאַנישער ליטעראַטור " , וואָס איז צום ערשטן מאָל אַרויס אין יאָר 1937 אין בוענאָס ־ אײַרעס מיט אַ נאָכוואָרט פֿונעם אַרגענטינער ליטעראַט לויִס עמיליאָ סאָטאָ ( Luis Emilio Soto ) און איז פּובליקירט געוואָרן אין דער צווייטער אויפֿלאַגע אין 2001 אין דער שפּאַנישער שטאָט וואַלענסיאַ מיט אַ הקדמה פֿונעם הײַנטצײַטיקן שפּאַנישן ליטעראַטור ־ פֿאָרשער כאַקאָבאָ איסראַעל גאַרזאָן ( Jacobo Israel Garzón ) . אין אַ צאָל קבלה - ספֿרים ווערן געבראַכט מיסטישע " חתימות " פֿון מלאָכים , דורך וועלכע אַ מיסטיקער קאָן זיך פֿאַרבינדן מיט זיי . הרבֿ יוסף טאַיטאַצק ( טײַטאַ ­ צאַק ) , איינער פֿון די גרעסטע מקובלים פֿונעם 15טן יאָר ­ הונדערט , ברענגט אין זײַן ספֿר " אבֿן - השוהם " אַ מין קרייץ מיט צוויי " הענטלעך " , ענלעך אויפֿן הײַנטיקן סימבאָל פֿונעם ווײַבערלעכן געשלעכט , ווי אַ " חתימה " פֿון דער פּלאַנעט ווענערע . ס ׳ זעט אויס , אַז דער דאָזיקער צייכן שטאַמט פֿון אוראַלטע פֿאַרקריסטלעכע סגולות פֿון לעבן און פֿרוכטבאַרקייט . איך קען מיך נישט אויס ווי אזוי זיך צו באגיין מיט די וועבסייט פייַן ! דאָ ס אַ פּיק פון דער פאָקוס עקראַן ( דורך די אָנליין פאָטאָגראַף , ווי געזען אין דער שפּיגל ) : סאַדלי ניט מייַן גוט גליק מיט דעם פאַרקויף מתּן חרמוני ( כערמאָני ) , דאָקטאָראַנט אין בן ־ גוריון ־ אוניווערסיטעט אין באר ־ שבֿע , דערציילט אין אַ לענגערער אַרבעט וועגן נחום ־ מאיר שײַקעוויטש , וועלכער איז געווען באַקאַנט אונטער זײַן פּען ־ נאָמען שמ " ר ( שאָמער ) . ער האָט אָנגעשריבן אין ייִדיש מער ווי 20 ראָמאַנען און מער ווי 50 פּיעסעס , וועלכע זענען געווען קלאַסיפֿיצירט דורך די ליטעראַטור ־ קריטיקער פֿון יענער צײַט ווי " שונד " , אָבער דער טעאַטער ־ עולם און די לייענער , מערסטנס ווײַבער , האָבן עס שטאַרק ליב געהאַט . איך בין אויסגעוואַקסן אין אַ דזשויִשע היים , מײַן באָבע האָט געזאָגט קניידלעך און מײַן זיידע האָט געזאָגט קליסקעלעך . וויל איך וויסן , וועלכע זײַנען ריכטיק ? ווען עמעצן פֿעלט , חלילה , יראת - שמים , און ער טוט וואָס עס גלוסט זיך אים , ווערט ער פֿאַררעכנט פֿאַר אַ רשע ; ווען מע שטרעבט אָבער צו טאָן , וואָס איז ריכטיק , ווערט מען פֿאַררעכנט פֿאַר אַ צדיק - אַפֿילו ווען מע פֿירט זיך צומאָל מחוץ די אָנגענומענע כּללים . פֿאַרשטייט זיך , אַז דערפֿון בין איך נישט קליגער געוואָרן , ווײַל בײַ אונדז , אונ ­ טער ­ צונעמען זיך צו שרײַבן אַ פּיעסע וועגן דעם חורבן , איז פֿאָלג מיך אַ גאַנג . נאָך אַלעמען , דאָס איז אַ טעמע , אין וועל ­ כער מען מוז זײַן בקי כאָטש טייל ­ ווײַז אינעם סכום " גבֿית ־ עדות " ־ אַרכיוון , דאָקומענטאַציעס , זײַן באַקאַנט מיט דער ייִדישער טראַגעדיע דורך און דורך און בכלל זײַן אַרײַנגעטאָן אינעם ייִדישן מהות . אַזוי האָב איך געטראַכט . עס פֿאָ ­ דערט פֿונעם מחבר אַן אַרײַנבליק מיט אַ ייִדישער לאַמטערנע , אינעם טראַגישן מאַר ­ טירער ־ קדושים ־ ספּעקטאַקל . די אונטערש ­ טע שורה , אַ דראַמאַטורג וואָס נעמט זיך אונטער אָנצושרײַבן אַ חורבן ־ פּיעסע , מוז זײַן אָנגעלאָדן מיט אַ שווערן באַגאַזש . איידער מיר שליסן אונדזער רשימה פֿון די " בעסטע " , זאָל מען אויך געדענקען די קאָמפּאַקטלעך פֿון דער חזנטע חנה בראַון - Eternal Flame - " נר תּמיד " , אַ זאַמלונג פֿון באַקאַנטע טעאַטער ־ לידער , אָבער געזונגען מיט האַרץ און , דער עיקר , מיט אַ וווּנדערלעך קול ; און יואל רובינס נײַע רעקאָרדירונג ״ The Nign of Reb Mendel ״ , וואָס שטעלט אַרויס אויבן אָן רובינס מײַסטערישן קלאַרנעט און דאָס פֿאָלקיש , דבֿקותדיקע קול פֿון הרבֿ אלי זילבערשטיין . אַ כּלל - אַ גאַנץ גוט יאָר פֿאַר דער ייִדישער מוזיק ! אָבער אַלץ זעט אויס שוין ניט אַזוי פֿויגלדיק , ווען מע לייענט איבער - מיט כּוונה - די היסטאָרישע ווערטער פֿון דעם פּראָגרעסיוון פּויפּסט בענעדיקט . ער האַלט דאָך אין איין טענהן , אַז ניט אַלע ייִדן זײַנען געווען פֿאַרמישט אין דעם טרויעריקן סוף פֿון יעזוסן , אָבער נאָר אַ גרופּע קאָכלעפֿל . הייסט עס , אַז זיי , די ייִדישע מערדער , זײַנען פֿאַרבליבן שולדיק , און זייערע קינדס ־ קינדער אויך . און וווּ שטייט עס געשריבן , אַז איך , אַ שטייגער , שטאַם ניט פֿון איינעם פֿון אַזעלכע קאָכלעפֿל ? צי איר טראָגט ניט אין זיך זײַן גענעטישן קאָד און די שרעקלעכע שולד ווי אַ בײַלאַגע ? אַזוי , אַז ס ' איז נאָך ווײַט פֿון געלעכטער . די אַרכעאָלאָגן קענען נאָך עפּעס אויסגראָבן אַזוינס , אַז אַ סך פֿון אונדז וועט מען אין עפּעס אַן " אַש - מיטוואָך " צונויפֿקלײַבן און פֿאַרשיקן אין אַ וואַטיקאַנישן " גולאַג " . פֿאַרשטייט זיך , אַז טובֿה פֿעלדשו שפּילט די הויפּט ־ ראָלע אויסגעצייכנט . זי , ווי אירענאַ , דערציילט אַז זי האָט זיך אָנגעשלאָסן אין דער פּוילישער אונטערגרונט ־ באַוועגונג , וווּ מען האָט זי געצוווּנגען צו אַרבעטן אין אַ רוסישער מעדיצינישער אָפּטיילונג , וווּ די רוסישע סאָלדאַטן האָבן זי באַמערקט , האָבן זיי זי געשענדט און צעשלאָגן . זי איז אַנטלאָפֿן און אַרײַנגעפֿאַלן צו די דײַטשן . מען האָט זי געצוווּנגען צו אַרבעטן אין אַן אַמוניציע ־ פֿאַבריק . דערווײַל האָט אויף איר געוואָרפֿן אַן אויג דער עלטערער עס ־ עס ־ אָפֿיציר עדואַר רודעגער ( טאָמאַס רײַען ) , וועלכער האָט זי באַפֿרײַט פֿון דער שווערער אַרבעט און איר לײַכטער געמאַכט דאָס לעבן . זי האָט פֿון דערווײַטנס געזען די ייִדישע געטאָ און זיי אונטערגעוואָרפֿן עסן . ווען דער עס ־ עס ־ אָפֿיציר איז איבערגעפֿירט געוואָרן קיין לעמבערג און שפּעטער קיין טאַרנאָפּאָל , האָט ער מיטגענומען אירענאַן מיט זיך און זי געמאַכט פֿאַר אַ קעכין און אויפֿפּאַסערקע איבער זײַן הויז . זי האָט זיך אָנגעשטויסן אין אַ טוץ ייִדן אין דער וועשערײַ און ווען זי האָט געהערט אַז מען גייט זיי דעפּאָרטירן אין די טויט ־ לאַגערן האָט זי זיך אונטערגענומען זיי צו באַהאַלטן אין קעלער פֿון דעם עס ־ עס ־ אָפֿיציר . דאָרט האָט זי זיי געפּילנעוועט מיט עסן און קליידונג . דאָרט איז בײַ אַ פּאָרפֿאָלק געבוירן געוואָרן אַן עופֿעלע . מאַזל - טאָוו צו די ווינערז און דאַנק פֿאַר אויב משפטן , יריס . ווינדער אנגעקומען אין גוט צושטאַנד און איז געווען גאָר פאַנגקשאַנאַל דעם הײַנטיקן שבת , אין שײַכות מיטן קומענדיקן יום ־ טובֿ , פּורים , לייענען מיר אויך " פּרשת ־ זכור " , כּדי צו דערמאָנען , ווי עמלק איז אָנגעפֿאַלן אויף די ייִדן , ווען זיי האָבן געוואַנדערט אינעם מידבר . די תּורה באַשרײַבט די דאָזיקע געשעעניש מיט אַן אומגעוויינטלעכן אויסדרוק : " אַשר קרך בדרך " . די חסידישע ספֿרים פֿאַרבינדן דאָס וואָרט " קרך " מיט צוויי באַזונדערע ענינים : צופֿעליקייט און קאַלטקייט . ברוחניות , איז עמלק דער נעגאַטיווער גײַסטיקער כּוח , וואָס ברענגט אין דער נשמה דאָס געפֿיל פֿון הפֿקרות , ציניזם , און דורשט צו כּבֿוד און מאַכט . דער דאָזיקער כּוח זאָגט דעם מענטש , אַז ווי באַלד אין דער וועלט הערשט כאַאָס און דער צופֿעליקער שאַנס , מוז מען נישט פֿאָלגן קיין מאָראַלישע כּללים ; מע דאַרף נאָר כאַפּן וואָס מער און צו זײַן אויבאָן - אַזוי זאָגט דער אינערלעכער עמלק . ס ׳ איז נישט תּמיד געווען אַזוי . אין די 1950ער יאָרן פֿלעגט מען גאַנץ אָפֿט מאַכן " דינער פּאַרטיס " ( וועטשערע ־ שׂימחות ) פֿון צוויי אָדער דרײַ פּאָרלעך . מע פֿלעג אַרויסגעבן אַרטיקלען און ביכלעך ווי אַ וועגווײַזער פֿאַר דער באַלעבאָסטע , דערקלערנדיק , וואָס פֿאַר אַ מעניו צוצושטעלן און וואָס פֿאַר אַ געזעלשאַפֿטלעכע כּללים צו פֿאָלגן . דער געוועזענער ניו ־ יאָרקער בירגערמײַסטער עד קאַטש איז באַקאַנט פֿאַר זײַנע וועטשערע ־ שׂימחות , אויף וועלכער ער פֿאַרבעט פּראָמינענטע פֿיגורן פֿון דער ליטעראַרישער און קינסטלערישער וועלט . כ ׳ האָב אַ מאָל געלייענט , אַז בײַ קאַטשס וועטשערעס , ווען די געסט זעצן זיך צום טיש , הייסט ער יעדן איינעם מעלדן , ווער ער איז און וואָס ער טוט . איין מאָל , האָט ער פֿאַרבעטן דזשעקי קענעדי אָנאַסיס אויף אַזאַ וועטשערע . זי האָט דעמאָלט געאַרבעט ווי אַ רעדאַקטאָר בײַם פֿאַרלאַג " דאָבלדיי " . ווען די געסט האָבן אָנגעהויבן דערציילן וועגן זיך , איז קאַטש געווען נײַגעריק צו הערן וואָס זי וועט זאָגן , ווײַל , פֿאַרשטייט זיך , אַלע האָבן געוווּסט ווער זי איז . ווען ס ׳ איז געקומען איר ריי , האָט זי געענטפֿערט זייער פּשוט : " איך בין דזשעקי קענעדי און איך בין אַ רעדאַקטאָר . " ניוסיע , ווי מיר פֿלעגן זי געוויינטלעך רופֿן , האָט באַלד אויפֿגעלעבט , ס ׳ צעפֿלאַמט זיך איר דאָס פּנים , ס ׳ נעמען לויכטן די אויגן און די שטים אירע הייבט אָן קלינגען ווי אַמאָל , וווּנדערלעך יונג . זע איך פֿאַר זיך ווידער יענע צויבערנדיקע אַקטריסע , אין וועלכער מיר , סטודענטן פֿונעם קיִעווער טעאַטראַלן אינסטיטוט , זײַנען געווען פּשוט פֿאַרליבט . וואָס פֿאַר אַ ראָלע זי זאָל נישט געווען שפּילן , איז זי געווען אין איר מלא ־ חן . איר סצענישע מײַסטערשאַפֿט , איר געפֿיל צו אימפּראָוויזאַציע און בלענדיקער טעאַטראַלישקייט , איר זינגען און טאַנצן - אַלץ , אַלץ איז געפֿעלן געוואָרן דעם צושויער , געמאַכט זי פֿאַר זײַנעם אַ ליבלינג . פֿאַר ניצן די גופע כאָוסטיד קדן שטריך , איר דאַרפֿן צו שאַפֿן אַ סאַב פעלד פון אייער קפּאַנעל אָדער שום אנדער קאָנטראָל טאַפליע פון אייער וועב האָסטינג . שאַפֿן images . yourdomain . com אויף דיין סערווירער ( אָדער קיין אנדערע נאָמען אָנשטאָט פון בילדער ) . איר דאַרפֿן צו דערהייַנטיקן אייער דנס זאָנע צו . אין קלאַס האָט גרישע ניט געוואַגט אויפֿצוהייבן די אויגן . אַ בושה און פֿאַרדראָס איז אים געבליבן שטעקן אין האַלדז . ער האָט מוראַ געהאַט ווידער זיך אָנצוטרעפֿן אין די בליקן פֿון זײַנע מיטשילער . וואָס איז געשען מיט זיי ? מיט אים ? וואָס טוט מען ווײַטער ? איך האָבן איין צו גאַט עס אין 1989 ווי אַ כייסקול גראַדזשאַוויישאַן טאַלאַנט . פּונקט האט עס אויס פון די קעלער צו לייגן צו מיין שרייַבטיש . עס האט עטלעכע ינערלעך פּראָבלעמס אויב איך געדענקען , שאַטער קוררטאַין אַרויסגעבן איך טראַכטן ? ס ׳ איז אַ ביסל קאָמיש צו לייענען העלדס אַרטיקל " די ' לאַגערניקעס ' וואָס בויען ביראָבידזשאַן " , אין " פֿאָר ­ ווערטס " דעם 20סטן סעפּ ­ טעמבער 1936 . דער מחבר איז ממש נתפּעל געוואָרן פֿון דער סאָווע ­ טישער קאַטאָרגע . דער אַמעריקאַנער גאַסט האָט אַפֿילו געטענהט , אַז זיי האָבן אויס ­ גע ­ זען בעסער פֿון די טורמעס אין די פֿאַר ­ אייניקטע שטאַטן , בפֿרט אין ניו - יאָרק . אויך דער שיינער זונפֿאַרגאַנג מוז פֿאַרגיין . און דורך די פֿיאָלעטע פֿאַרבן , וואָס ברענען אין די ווײַטע וואָלקנס און וועלן אָט ־ אָט שטאַרבן - קענען אַלע מענטשן זען ווי טרויעריק דער טאָג פֿאַרגייט און ווי שיין ! דעם 25סטן יוני 2006 , אַ יאָר נאָכדעם ווי עס איז געפֿאַלן אין עזה דער לעצטער ישׂראל ־ סאָלדאַט און 10 חדשים נאָך דער " התנתקות " , האָבן די " כאַמאַס " ־ טעראָריסטן אַטאַקירט אַ פּאָזיציע פֿון דער ישׂראלדיקער אַרמיי נעבן עזה . זיי האָבן דערהרגעט 2 סאָלדאַטן און פֿאַרכאַפּט אין געפֿאַנגענשאַפֿט דעם סאָלדאַט גלעד שליט . דער שרײַבער אלכּסנדר איליטשעווסקי האָט זיך קונה ־ שם געווען אין דער רוסישער ליטעראַטור אין די לעצטע פֿינף יאָר . אַ פֿיזיקער , לויט זײַן ערשטער פּראָפֿעסיע , האָט ער פֿאַרבראַכט די 1990ער יאָרן אין ישׂראל און קאַליפֿאָרניע , וווּ ער האָט געאַרבעט אין פֿאָרשערישע און אַקאַדעמישע אַנשטאַלטן . אָבער נאָך זײַן אומקערן זיך קיין רוסלאַנד , איז ער געוואָרן אַ פּראָפֿעסיאָנעלער שרײַבער . ער איז שוין באַלוינט געוואָרן מיט פֿאַרשידענע ליטעראַרישע פּרעמיעס , אָבער די קריטישע אָפּשאַצונג פֿון זײַנע ווערק איז ווײַט ניט קיין איינשטימיקע . איך הייס דזשעקי פּאַראַסקאַנדאָלאַ און איך בין אַ קאַטאַלאָגירערין אין די ביבליאָטעקן פֿון קאָלומביע ־ אוניווערסיטעט . מײַן פּאָסטן ווי אַ קאַטאַלאָגירערין פֿאָדערט אַ מאָל פֿון מיר איך זאָל זיך אָפּגעבן מיט פֿרעמדע שפּראַך ־ מאַטעריאַלן . אַ נאָענטער פּראָיעקט וואָס איך האָב געדאַרפֿט קאַטאַלאָגירן לעצטנס , איז געווען דער נײַער טעסטאַמענט געשריבן אין פֿאַרשיידענע שפּראַכן . יעדער איינער פֿון זיי איז געדרוקט געוואָרן פֿון דער אַמעריקאַנער ביבל ־ געזעלשאַפֿט אָנהייב צוואַנציקסטן יאָרהונדערט , און זײַנען געשריבן געוואָרן אין פֿראַנצויזיש , איטאַליעניש , שפּאַניש אאַז " וו , וואָס ס ' האָט מיך אַראָפּגעפֿירט פֿון גלײַכן וועג איז געווען דער נײַער טעסטאַמענט געשריבן אויף ייִדיש . זאָל פּענטאַקס מאַכן אַ יבער - הויך - גיכקייַט אָביעקטיוו ? « ווי צו נעמען באַפרייַען פון די נעפּל קס : ד | שנעל קליימינג די לייטער » הקיצור , חגיתּ כּהן האָט דורך איר אַרטיקל געעפֿנט אַ נײַע וויכטיקע טעמע פֿאַר אַקאַדעמישע פֿאָרשונגען אין דער געשיכטע פֿון ייִדישן געזעלשאַפֿטלעכן און קולטורעלן לעבן אין די פֿאַראייניקטע שטאַטן . ס ׳ איז ניט אויסגעשלאָסן , אַז די שורות וועלן איבערלייענען די געוועזענע און איצטיקע מיטגלידער פֿון לייענקרײַזן . עס וואָלט געווען זייער אינטערעסאַנט צו הערן וועגן אַזאַ דערפֿאַרונג . די רייד גייט דאָך אי וועגן געשיכטע , אי וועגן אַ פֿאָרעם פֿון ייִדישער קולטור - אַרבעט , וואָס ווערט פּראַקטיצירט אויך הײַנט . די ייִדן , וועלכע וווינען אין ביראָבידזשאַן , געהערן , דאַכט זיך , צו צוויי קאַטעגאָריעס , דהײַנו : די , וועלכע וווינען זיך דאָרטן לאַנגע יאָרן , און די , וועלכע זײַנען געווען אַוועקגעפֿאָרן און דערנאָך זיך אומגעקערט . אַ מאָל , אין די 1990ער יאָרן , האָבן די ביראָבידזשאַנער ייִדן זיך טויזנטערווײַז געלאָזט קיין ישׂראל . מע דערמאָנט זיך , אַז אַ היפּשע ראָליע אין דעם ביראָבידזשנער חלק פֿון דער עליה אין יענע יאָרן האָט געשפּילט דער געוועזענער רעדאַקטאָר פֿון " ביראָבידזשאַנער שטערן " לעאָניד שקאָלניק . עמעצער האָט פֿאַרגעדענקט , ווי שקאָלניק האָט ממש געפּלעפֿט די היגע ייִדענעס מיט דער אינפֿאָרמאַציע , אַז אין ישׂראל האָט ער אין אַ קראָם געזען אַזש זעכצן סאָרטן זייף . גרויס שאַץ פון באמת קלאסישע קאַרס . שיין - אָבער איר זאל וועלן צו באַטראַכטן צו פאָטאָשאָפּ זיי צו דעם איין און נאָר נישקאָשע קאָליר : בריטיש ראַסינג גרין ! ! ! דאַנק פֿאַר פּאָוסטינג . אינעם חורבן ־ אָפּטייל האָבן די מחברים דאָקומענטירט די טויט ־ לאַגערן ווי אוישוויץ , און די מאַסן ־ גריבער . אין קראָקע איז נאָך פֿאַראַן אַ טייל פֿון דער געטאָ ־ וואַנט וואָס די דײַטשן האָבן אויפֿגעבויט . להיפּוך צו דעם , זעט מען אינעם אָפּטייל - " ווי אַזוי מע געדענקט דעם עבֿר " - פֿאָטאָגראַפֿיעס וועגן די באַמיִונגען אָפּצומערקן דעם חורבן - די חורבן ־ אָנדענק ־ שטיינער - געוויינטלעך פֿון גאַנצע עדות ייִדן - אָבער , צו מאָל , אויך פֿון משפּחות . געוויסע חורבֿות פֿון שילן האָט מען אייגנס געהאַלטן ווי חורבֿות , כּדי צו געדענקען דעם חורבן . אינעם דאָרף ניעבילעץ איז די אַמאָליקע שיל געוואָרן אַ ביבליאָטעק , אָבער די מאָלערײַען פֿון דער שיל האָט מען געלאָזט אויף דער סטעליע און אויף די ווענט . די מחברים באַטאָנען , אַז כאָטש די ייִדן האָט מען כּמעט אין גאַנצן אומגעבראַכט , זענען געבליבן די רעשטלעך פֿון דער קולטור . אין געוויסע פֿאַלן זענען די אַמאָליקע שילן געוואָרן ייִדישע מוזעען ווי אין קראָקע , וווּ די אַלטע שיל פֿונעם 15טן יאָרהונדערט , וואָס איז געווען אַ חורבֿה ביז די 1950ער יאָרן , איז רעמאָנטירט געוואָרן און איז הײַנט " דער היסטאָרישער מוזיי פֿון דער שטאָט קראָקע " . די דאָזיקע האַנדלונג פֿון דעם פּאָטענציעלן אָנפֿירער פֿון דער צעבונטעוועטער גרופּע האָט אַוועקגעשטעלט אירע מיטגלידער אין אַ שווערער פֿאַרלעגנהייט . אופֿיר פּינס האָט זיך נישט געאײַלט צו פֿאַרלאָזן די אַרבעטס ־ פּאַרטיי , וועמען ער איז געווען געטרײַ די איבער צוויי צענדליק יאָר פֿון זײַן פּאַרטיייִשער , און די קנאַפּע אָנדערטהאַלבן צענדליק יאָר פֿון זײַן פּאַרלאַמענטאַרישער אַקטיוויטעט ; אַ לענגערע צײַט האָט ער אַפֿילו " געשאָנקען אהוד ברקן קרעדיט " - און אַזוי האָט אויך פֿריִער געהאַנדלט דער באַקאַנטער פּובליציסט דניאל בן ־ סימון - וואַרטנדיק אויף ברקן ער זאָל מקיים זײַן דעם צוזאָג און אָן שום תּירוצים אַרײַנטרעטן אין אונטערהאַנדלונגען מיט די פּאַלעסטינער . " ער קען שוין אָבער נישט מער , עס איז אים שוין נימאס דאָס וואַרטן " , האָט ער געזאָגט , און אויך ער איז אַוועק , באַשליסנדיק צו וואַרטן - אפֿשר אויף משיחן - מחוץ דעם פּאָליטישן פֿערדמאַרק . פייבוש פינקל ( 1922 - ) איז געבוירן געווארן אין ברוקלין , ניו - יארק ביי יידישע אימיגראנטן . צו 9 יאר האט ער דעבוטירט אויף דער יידישער בינע אין אמאליקן אידישן טעאטער - באצירק אויף דער 2טער אוועניו אין מאנהאטן . הומאר - ליד 1 ווער וואָלט געקענט זיך פֿאָרשטעלן , אַז אין בערלין וועט נאָכן חורבן זיך געבן אַ צעבלי אַ צענטער פֿון דער ייִדישער מוזיק און קולטור ; און נאָך מער - אַ סבֿיבֿה , אין וועלכער די דײַטשן נעמען מער אָנטייל ווי ייִדן . אין דער " פֿאָרווערטס " ־ רעדאַקציע חידושן מיר זיך שוין נישט וועגן דעם פֿענאָמען , ווײַל יאָר נאָך יאָר באַקענען מיר זיך מיט פֿײַנע יונגע ייִדיש ־ רעדערס - נישט ־ ייִדן - וואָס שטאַמען פֿון בערלין , צווישן זיי יאַנינאַ וווּרבס , אַנאַ קוקאַ און אַניאַ קוויליטש . נישט בלויז קענען זיי ייִדיש , נאָר זיי האָבן אַ באַציִונג צו דער שפּראַך און שטרעבן צו פֿאַרשטאַרקן איר מצבֿ סײַ אין אַמעריקע , סײַ בײַ זיך אין דער היים - אין בערלין . סוף יולי איז מיר אויסגעקומען צו באַזוכן אַזערבײַדזשאַן , וווּ איך בין געקומען אין באַשטאַנד פֿון אַ ישׂראלדיקער דעלעגאַציע פֿון פֿינף מענטשן , צווישן וועלכע עס האָבן זיך געפֿונען : דער כּנסת ־ דעפּוטאַט ראָבערט אילאַטאָוו ; פּרעזידענט פֿון דער צווישן ־ פֿעלקישער אַסאָציאַציע " אַזערבײַדזשאַן ־ ישׂראל " , יוסף שאַגאַל ; דער שטעל ־ פֿאַרטרעטער פֿונעם הויפּט ־ רעדאַקטאָר פֿון דער רוסישער צײַטונג " וועסטי " , סערגיי פּאָדראַזשאַנסקי , און דער הויפּט ־ רעדאַקטאָר פֿון דער רוסישער צײַטונג " קאַווקאַזסקאַיאַ גאַזעטאַ " , יונתן מישיעוו . באָוינג זשאַליוזן & שאַדעס יסאַבעל לאָפּעז האַמצאָע ינווייראַנמענאַלי פרייַנדלעך סאַנדראַ טאַררועללאַ ווילליאַמס סאָנאָמאַ נייטקלאַב פלאַך ינלענדיש גאַרנעט הילל ינלענדיש דעסינגער באַגאַזלענען סטעול גיאָרגיאָ אַמאַני קאָליר טעקסטשערז פאָטאָ פּלאַן פאַרמעסט פעטרוס פראַנק נייטקלאַב פּלאַן כסימע זיס 038 גאַבבאַנאַ ריטאָרט ינהאַביטאַט גראַפיק דיזיין פאַרלאַנג ווייערד מאַגאַזין ילעקטריקאַל אַקסעסעריז מעלאַניע קאָדדינגטאָן וויעססאָ ינלענדיש פּלאַן פּראָדוקץ טיג שטראַל קאָווער דעקאָר8 קלוב וואַלד באַגאָט סטאַפפאַן סטרינדבערג די דאָזיקע טראַגישע געשיכטע איז געווען לאַנג באַקאַנט צווישן די ייִדישע היס ­ טאָריקער , אָבער , ווי עס באַמערקט פּראָפֿע ­ סאָר מײַקל סטאַניסלאַווסקי אין זײַן בוך , האָט מען וועגן דעם גערעדט אָפּגעהיט . מען האָט אויסגעמיטן צו באַהאַנדלען דעם דאָזיקן פֿאַל ווי אַ פּאָליטישן מאָרד , און בפֿרט צו באַשולדיקן די אָרטאָדאָקסישע קהילה אין אָפּסמען אַ ליבעראַלן ראַבינער . מער ווי הונדערט און פֿופֿציק יאָר שפּעטער האָט סטאַניסלאַווסקי באַשלאָסן אויסצופֿאָרשן דעם ענין פֿון דאָס נײַ ; דאָס מאָל אין דער שײַן פֿון די נײַ ־ געפֿונענע געריכט ־ דאָקו ­ מענטן אינעם לעמבערגער שטאָטישן אַרכיוו . אַזוי צי אַזוי , אָבער ווערגעליס איז , בלי - ספֿק , פֿאַרבליבן דער איינציקער סאָוועטיש - ייִדישער שרײַבער , וועמעס נאָמען איז געווען רעלאַטיוו ברייט באַקאַנט אויך מחוץ די קרײַזן פֿון ייִדישע לייענער . זײַן נאָמען האָט מען דערמאָנט ווי די ייִדישע סטראַשידלע פֿון דער סאָוועטישער פּראָפּאַגאַנדע . זײַן נאָמען האָט פֿאַרקערפּערט די סאָוועטישע פּאָליטיק לגבי ייִדן אין דער תּקופֿה זינט 1961 , ווען אין מאָסקווע איז אַרויס דער ערשטער נומער פֿון " סאָוועטיש היימלאַנד " . " דאָרט , ווי איר ווייסט , פֿאַרלויפֿן זיך גרויסע זאַכן , העלדן , האַרטנעקיקע און מוטיקע קעמפֿער און באַהערשער . מיט איין וואָרט : אַ וועלט פֿול מיט גבֿורה " . אַ נײַעם קלאַפּ האָבן באַקומען די לײַט , וועלכע בענקען נאָך קאָמוניזם און דער סאָוועטישער סיסטעם . די טראַגישע געשעענישן אין קירגיזסטאַן האָבן ווידער אַ מאָל בולט געוויזן דעם אמתן פּרײַז פֿון דער סאָציאַליסטישער פֿעלקער - פֿרײַנדשאַפֿט , אַ ווינקלשטיין פֿון דער סאָוועטישער אידעאָלאָגיע . אין זײַן צעפֿאַלונג האָט די סאָוועטישע סיסטעם אַנטפּלעקט איר ריכטיקן פּרצוף פֿון אַ קאָלאָניאַלער מלוכה , אַ יורש פֿון דער רוסישער אימפּעריע . ניט צופֿעליק פֿאַרגלײַכט מען איצט די רוסיש - קירגיזישע באַציִונגען מיט די פּאָסט - קאָלאָניאַלע באַציִונגען צווישן פֿראַנקרײַך און אירע קאָלאָניעס , בפֿרט צווישן פֿראַנקרײַך און רואַנדאַ בעת די בלוטיקע שחיטות דאָרטן . סוריס שרײַבט אַ סך ווי זײַנע חבֿרים און ער אַליין האָבן אַנטוויקלט גאָר אַן אַנדער באַציִונג צום מענטשלעכן לעבן . ער אַליין האָט ניט איין מאָל דערשאָסן געפֿאַנגענע דײַטשן , ווײַל דער מצבֿ האָט געפֿאָדערט עס צו טאָן . אָט שרײַבט ער וועגן איינעם אַ געפֿאַנגענעם : די פֿאַלשקייט פֿון גאָלדשטיינס " דורכפֿאַל " איז אין גאַנצן דורכגעפֿאַלן נאָכן יאָר 1974 , ווען דער פֿידלער ־ ווירטואָז האָט עמיגרירט קיין דײַטשלאַנד . שוין אין אַ האַלב יאָר אַרום נאָך זײַן קומען האָט ער געוווּנען דעם קאָנקורס פֿון פֿאַרנעמען די פּראָפֿעסאָרישע שטעלע אין דער העכסטער מוזיק ־ שול אין דער שטאָט ווירצבורג . גאָלדשטיין איז געוואָרן אין דײַטשלאַנד אַזוי באַקאַנט , אַז צו טרעפֿן צו אים אין קלאַס איז געווען גאָר נישט פּשוט . חוץ דעם , איז ער אויפֿגעטראָטן מיט קאָנצערט ־ פּראָגראַמען איבער דער וועלט און וווּ ער זאָל נישט געווען שפּילן , איז עס געווען מיט גרויס דערפֿאָלג . אַ דאַנק אַזאַ סאָרט גערעדעריי וווינען מיר מער נישט אין דער שאָטן פון די קאַרפּאַטישע בערג נאָר אין מערב לענדער וווּ מען לאָזט אונז זיין נאָך מער יידיש ווי עס האָט זיך אפילו געחלומט אויף באַרג סיני . דער אָ עודף איז אָבער אונזער גרעסטער דעפיציט . נחזיק טובה להפעדס אַז עס איז נאָך דאָ עמעצער פון וועם די כוליגאַנעס האָבן מורא . אין דער זעלבסטשטענדיקער ישראל איז דאָס נעבעך אויך נישט דאָ און טאַקע פאַרדעם איז זייערע עקסיסטענציעלע פּראָבלעם נישט די אַראַבער און פּאַליסטינענדער נאָר דבר ה ' ותורתו . " דאס גיוואַוויי איז פאַראַנען פֿאַר 24 שעה סטאַרטינג האַלבנאַכט דעם פרימאָרגן פון דער 11טה ( יו . עס . ) פּאַסיפיק צייט . " הײַנט געפֿינט זיך שוין אַן אַדוואָקאַט אין אַמעריקע , דזשעפֿרי ר . אַנדערסאָן , וועלכער טוט דאָס וואָס איך האָב פֿאָרגעלייגט מײַנע סטודענטן מיט יאָרן צוריק . טאָמער אף על פי כן , נאָך דאָס אַלעס מיזט דו האָבן אַ וועג ווייזער , עמעצער וואָס רעדט נישט אין אַבסטראַקטן נאָר דירעקט וועל איך דיר רעקאָמענדירן איין ביך וואָס איז מעין אַ סעקולאַרע חובת התלמידים . טאַקע נישט אַ מוסר ספר אָבער סוף סוף אויך אין דער קאַטערגאָריע פון ביכער וואָס מען נאַשט יעדער וואָרט ווייל מען דאַרף הערן פון אַ צווייטן . אין אַזאַ צייט בין איך מציע רילקעס בריעוו צו אַ יינגער דיכטער . נאָך דעם דאָזיקן פֿאָרוואָרט , האָט ווענדראָף אויף עטלעכע געדיכט - פֿאַרשריבענע בויגעלעך פּאַפּיר אויסגערעכנט זײַן גאַנצן ליטעראַרישן ייִחוס , אָנהייבנדיק פֿון דעם לאָנדאָנער " אַרבעטער פֿרײַנד " און " זשערמינאַל " און וואַרשעווער " הײַנט " ביז זײַנע גוט - באַקאַנטע ביכער " פּראַוואָזשיטעלסטוואָ " און " משומדים " , וואָס זײַנען געווען " אַ בײַסיקע סאַטירע קעגן דער צאַרישער זעלבסטהערשונג און איר אָרדענונג " . וואָס חרם איז , ווייסט איר מסתּמא . פֿאַר אַ גרויסער זינד פֿלעגט מען אַ מאָל בײַ ייִדן אַרײַנלייגן אין חרם אַרײַן . דאָס מיינט , מען האָט דעם זינדיקן אויסגעשלאָסן פֿון דער ייִדישער עדה און קיינער האָט מיט אים נישט געטאָרט האָבן קיין באַריר , קיין מגע ־ ומשׂא . וובעט 2 . 4 . 4 גיט אָטאַמאַטיק איבערזעצונגען פּאַוערד דורך וובוללעטין דרוקרעכט © 2011 וובוללעטין סאָלוטיאָנס , ינק . אלע רעכט רעזערווירט . זוכן ענגינע אָפּטימיזאַטיאָן דורך וובסעאָ 3 . 6 . 0 רק 2 ווען דער רבי האָט באַקומען די פֿאַרבעטונג , האָט ער טאָקייערן נאָך אַ מאָל פֿאַרבעטן צו זיך - דאָס מאָל מיט זײַן כּלה . אַ פּנים , האָט דער רבי שוין געהאַט געלייענט וועגן טאָקייערס אַנטדעקונג פֿונעם בית ־ עולם אין נאַגאַסאַקי , ווײַל ער האָט אים גלײַך געעצהט צוריקצופֿאָרן קיין יאַפּאַן . " גענוג געאַרבעט מיט די מתים , איצט דאַרפֿסטו אַרבעטן מיט די חיים , " האָט דער רבי געזאָגט , אויף ייִדיש . " יאַפּאַן וועט באַלד ווערן דער קרייצפּונקט צווישן מיזרח און מערבֿ . אַ סך באַגאַבטע ייִדן פֿאָרן איצט אַהין - געשעפֿטסלײַט , אינדוסטריעלע פֿירער . מע דאַרף דאָרט אַ רבֿ , סײַ פֿאַר זיי , סײַ אויפֿצופּאַסן אויף דער תּלמוד ־ תּורה . " די אַנטוויקלטע לענדער מוזן איצט איבערקוקן זייערע פּלענער מכּוח דעם ביאָ - ברענשטאָף . אַזוי פֿאָדערט די אינטערנאַציאָנאַלע לאַגע . מע שאַצט אָפּ , אַז די עקזיסטירנדיקע פּראָדוצירונג פֿון ביאָ - ברענשטאָף האָט געמאַכט די פּרײַזן פֿון שפּײַז 30 פּראָצענט העכער . שוין אָפּגעשמועסט פֿון דעם וואָס די דאָזיקע ענערגעטישע אַלטערנאַטיוו ווערט ניט קיין סגולה פֿאַר עקאָלאָגיע . אַדרבה , עס האָט , אין אַלגעמיין , אַ נעגאַטיווע השפּעה אויף דעם קלימאַט . די איינציקע וואָס האָבן געשוויגן , זײַנען געווען די מתים , וואָס מען האָט אַריבערגעפֿירט פֿון דעם פּלאַץ נעבן דעם שפּיטאָל אין אַשקלון , און געשוויגן האָבן דאָס מאָל אויך די רבנים , וועלכע האָבן ארויסגערופֿן דעם מתים ־ קריזיס , אָבער זיי ווילן נישט פֿאַרלירן זייער חלק פֿון דעם מלוכישן קוכן . נאָר די יונגע פֿאַנאַטיקער צווישן די חרדים האָבן פּרובירט אָנצוצינדן ירושלים און האָבן נישט מצליח געווען . דער פּאָעט שטעלט אַ גלײַכצייכן צווישן זײַנע טרערן און זײַנע ווערטער ( " מײַנע ווערטער זענען טרערן " ) , אַזוי אַז דער דרײַעק , אַ פּיראַמידע מיט די שטערן , אויבן אויפֿן שפּיץ , און די ווערטער און טרערן אויף די צוויי אונטערשטע ווינקלען , איז אין דער אמתן , אַ גלײַכע ליניע , וואָס ציט זיך צווישן דעם פּאָעט און גאָט , אַזוי ווי אַ פֿאָדעם פֿון אָנהאַלטיקן גלויבן , וואָס פֿאַרבינדט דעם מענטשן דירעקט מיטן אייבערשטן . עס טוען אויך פֿינקלען מעשׂה שטערן די דאָזיקע ווערטער , וואָס זענען אויך טרערן , באַשײַמפּערלעך די ווערטער פֿונעם דיכטער . נישמער , " עס טונקלט זייער פֿינקל " , און די סכּנה איז אַ קלאָרע , אַז זיי קענען זיך אַיעדע רגע אויסלעשן . באשר על ־ כּן דאַרף דער פּאָעט זיי צוריקשענקען גאָט ; זיי ווילן דאָך אַליין צוריק צו גאָט ( " ווילן רוען אין דײַן האַנט " ) . ווי עס ווײַזט זיך אַרויס , אַזש די ווערטער פֿון פּאָעט געהערן דעם רבונו ־ של ־ עולם , און ס ' דאַכט זיך אַז , ווען זיי זאָלן זיך אומקערן צו זייער ערשטן מקור , דאַן וועט דאָס ברענגען עפּעס אַ סדר אין דעם קאָסמאָס , און ועל ־ כּולם אין דעם כאַאָס פֿון נאַצישן גיהנום . אָבער וואָס הייסט צוריקשענקען גאָט איינעמס ווערטער ? אָט איז טאַקע דער צענטראַלער ענין , וואָס מיר דאַרפֿן אים דעשיפֿרירן כּדי צו פֿאַרשטיין סוצקעווערס כּוונה אין דעם דאָזיקן ליד . ראָש - השנה איז דער טאָג , ווען דער אייבערשטער האָט באַשאַפֿן אדם - הראשון . צוליב דעם , וואָס דער מענטש איז דאָס סאַמע וויכטיקע באַשעפֿעניש , ווערט ראָש - השנה פֿאַררעכנט פֿאַרן ערשטן טאָג פֿון דער גאַנצער וועלט - באַשאַפֿונג . ייי אָבער איך געוועט נאָך געהאט געשלעכט אַמאָל האַרט , איר וועט וועלן מער פון אים . . אַזוי איך טראַכטן עס זאל זיין צו פרי צו זאָגן אַז . . . מיר זענען אַנימאַלס . . . נאָר אַ קליין סמאַרטער . . ( אפֿשר מיר זענען אפילו ייליאַנז ) דעם איז געווען דער ערשטער משפּחה אַז איך געפרואווט צו העלפן אין ניקאַראַגואַ . די משפּחה איז געווען געמאכט אַרויף פון מאַן , פרוי און 5 קידס . איך געקויפט מיין פאַרם אין די סוף פון יאנואר אין 2010 . איך האָבן דיווייזד צוויי פראיעקטן צו העלפן אויס דעם אָרעם אין אַז געגנט . איר קענען קאָנטראָלירן זיי אויס און לערנען ווי צו העלפן אויף מיין בלאָג . מיר ווייסן ניט אַפֿילו פּינקטלעך , ווען דער דאָזיקער פֿאַרלאַג האָט אָנגעהויבן אַרבעטן . מע ווײַזט אָן בדרך - כּלל אויף דער צײַט " אַרום 1910 " . אַזוי צי אַזוי , אָבער ס ׳ איז קלאָר , אַז די רייד גייט וועגן אַן אוניקאַלן פֿאַרלאַג , ווײַל ער האָט ניט געהאַט דעם ציל צו ווערן רײַך פֿון ייִדישע ביכער . באָריס קלעצקין ( 1875 - 1937 ) האָט באַקומען אַ גרויסע ירושה פֿון זײַן פֿאָטער און האָט באַשלאָסן עס אויסניצן , לכל - הפּחות טיילווײַז , פֿאַר פֿינאַנסירן די מאָדערנע ייִדישע ליטעראַטור . אבער דער אמת איז , אז די וועלט ווערט אנגערופן עולם , פון לשון העלם - פארהוילן , און דא אויף דער וועלט איז דער בלבול ( צומישקייט ) זייער גרויס . און דאס איז אויך רצון ה ' , אז ווילאנג דער מענטש גלוסט נישט און הארוועט נישט צו קלאר מאכן פונקטליך וואס ה ' וויל פון מיר דוקא , וועט מען עס נישט וויסן . און דער לעבן אן צו זוכן איז אזוי צוטומלט , פארשטעלט און פארהוילן , און אן צו זוכן זייער שטארק , האט מען נישט ארויס די קלארקייט ווי אזוי צו דינען השי " ת . איבערזעצונג צו אנדערע שפּראַכן געשטיצט דורך ווב ענטערפּרייז טראַנסלאַטאָר 4 . 2 . 3 פּאַוערד דורך וובוללעטין ווערסיע 4 . 0 . 8 דרוקרעכט © 2011 וובוללעטין סאָלוטיאָנס , ינק . . אַלע רעכט רעזערווירט . סעאָ דורך וובסעאָ 3 . 5 . 2 שפּאַלטן : vBHELP . pl - פויליש וובוללעטין סופּפּאָרט שטיצן : ווילו עקסטרע טאַבס דורך וובוללעטין היספּאַנאָ דאָ וויל איך וואַנדערן בײַ דײַן צופֿוסנס , הר ־ הכּרמל ; אין דײַנע זאַמדן צעשיטן מײַנע יאָרן און יאָרן . כ ׳ וויל ניט געדענקען די לענדער וואָס האָבן מײַן טרויער געכאָוועט , - כ ׳ וויל גאָרניט געדענקען . צו דײַן בלוי ־ התּיכון , צום דערטרונקענעם הימל - ציט מײַן זכּרון . . . אין ס ׳ רובֿ קאַלענדאַר ־ סיסטעמען אַרום דער וועלט ווערט בלויז איין חודש באַטראַכט ווי דער ערשטער אינעם יאָר . די ערשטע משנה אין דער מסכתּא " ראָש ־ השנה " דערקלערט אָבער , אַז יעדעס ייִדישע יאָר הייבט זיך אָן , אין אַ געוויסן זין , פֿיר מאָל : אין ניסן , אין אלול , אין תּשרי און אין שבֿט . מיר פּראַווען אַ באַזונדערע " ראָש ־ השנה " פֿאַר מלכים , פֿאַר מעשׂר ־ בהמה , פֿאַר תּבֿואה און פֿאַר ביימער . אין איין פּרט איז הרבֿ יפֿה , אָבער , נישט געווען אינגאַנצן גערעכט . לײַבניץ , דער גרויסער דײַטשישער פֿילאָסאָף און מאַטעמאַטיקער , האָט כּסדר און גאַנץ " וויסנדיק " געלערנט קבלה , ווי אַ טייל פֿון זײַנע אַלכעמישע פֿאָרשונגען ; אַ טייל זײַנע מיטצײַטלער האָבן אַפֿילו געגלייבט , אַז אים האָט זיך אײַנגעגעבן צו שאַפֿן דעם " פֿילאָסאָפֿישן שטיין " . אַליסאָן קאָדערט , אַן ענגלישע פּראָפֿעסאָרן פֿון רעליגיעזע שטודיעס , האָט נישט לאַנג צוריק פֿאַרעפֿנטלעכט אַ בוך וועגן זײַנע פֿאַרבינדונגען מיט קבלה . די הײַנטיקע היסטאָריקער האָבן אויפֿגעוויזן , אַז רבי אירירהס ווערק , מיט וועלכע דער דײַטשישער פֿילאָסאָף איז געווען גוט באַקאַנט , האָבן מערקווירדיק משפּיע אויף לײַבניצס פֿילאָסאָפֿיע . פֿון די ווײַטע ווײַטן באַווײַזט זיך הערשעלע אָסטראָפּאָליער ( מײַק בורשטיין ) , אַן אָפּגעריסענער , אָפּגעשליסענער קבצן אין זיבן פּאָלעס . אויף די פּלייצעס אַ קלומיק , אויפֿן קאָפּ אַן אָרעמאַנסקי היטל , אָנגעטאָן אין אַ פֿאַרלאַטעט אייבערשטן בגד . ער שטאַרבט פֿאַר הונגער און פֿאַר דאָרשט , אָבער די קרעטשמערקע ( לאָרי ווילנער ) און איר מאַן זײַדל ( סטיוו סטוירנער ) קוקן אים אָן מיט ביטול . מיט דער מינוט וואָס זיי דערזעען דעם לאַפּעטוטניק וואָס פֿאָדערט עסן , יאָגן זיי אים אַוועק מיט גוטן און מיט בייזן . הונגעריק און אָפּגעריסן , לייגט ער זיך צו בײַ דער זײַט און הערט זיך צו צום אַלעמען וואָס עס קומט פֿאָר אינעווייניק און אין דרויסן . ער דערוויסט זיך אַז דער גבֿיר איז אַ פּאַסקודניאַק וואָס האָט פֿײַנט אָרעמע ־ לײַט , און אַז דאָס פּאָרל איז צו אים געקומען מאָנען דער באָבעס רינגעלע צוריק , און געברענגט מזומן געלט , האָט ער צוגענומען די גילדן און געפֿאָדערט מער און מער . מיט איין וואָרט , אַן אָרעמאַן צו זײַן איז ערגער פֿון אַ קרענק . באַגעגנט צום ערשטן מאָל האָב איך זי אין " אַרבעטער ־ רינג " , אויף קאַלישער ־ גאַס אין תּל ־ אָבֿיבֿ , וווּ זי איז אַן אָפֿטע אַרײַנגייערין , אין זכות פֿון איר באָבען , דער בונדיסטקע . אַזוי שטעלט זי זיך פֿאָר , גאַלי דרוקער ־ ברעם , אָט די יונגע פֿרוי מיטן מיידלשן אויסזען און אינטעליגענטן קוק , וואָס זעט אויס פֿיל ייִנגער פֿון אירע 36 יאָר און נעמט אָן מיט אויטענטישן ענטוזיאַזם מײַן פֿאָרשלאָג דורכצופֿירן אַן אינטערוויו מיט איר - " נאָר בײַ זיך אין דער היים " - גיט זי גלײַך צו . ווען יתרו האָט דערזען , אַז אַלע ייִדן ווענדן זיך צו משה ־ רבינו מיט זייערע שאלות און קאָנפֿליקטן , האָט ער פֿאָרגעלייגט אַן עצה , כּדי צו מאַכן גרינגער זײַן איידעמס לעבן : אויסצוקלײַבן די בעסטע אויפֿריכטיקע מענטשן , וועלכע פֿאַראַכטן געלט און שטרעבן צום יושר , זיי זאָלן באַהאַנדלען די שאלות אַנשטאָט משה ־ רבינו . שפּעטער , האָט דער אייבערשטער געהייסן אָנצונעמען יתרוס סיסטעם ווי אַ מיצווה . ווײַטער ווערט אין דער פּרשה דערציילט וועגן דעם , ווי ייִדן האָבן מקבל געווען די תּורה אויפֿן באַרג סיני , און משה רבינו האָט באַקומען פֿונעם אייבערשטן די לוחות מיט די צען געבאָט . טרועקריפּט איז אָסאַם אָבער וואָס וועגן עטלעכע באַצאָלט אָנעס וואָס זענען פיל עפעקטיוו און באַוואָרענען . ווי געוויינלעך אין אַזעלכע פֿאַלן , נוצט אויס די ביליקע , אָבער זייער עפֿעקטיווע דעמאַגאָ ­ גיע דעם פּלאָנטער און דעם צונויפֿקום פֿון די אומשטענדן , כּדי צו לאָזן אין גאַנג די באַשול ­ דיקונג , אַז דאָס איז אַ טריק , אַז אָלמערט איז גרייט מפֿקיר און מקריבֿ צו זײַן דעם גולן , כּדי אָפּצוּווענדן דעם אויפֿמערק פֿון זײַן קרימינעלן סקאַנדאַל . מאָיסיי פֿישביין האָט אַ זעלטענעם שפּראַך ־ געהער און אַ געפֿיל צום אוקראַיִנישן וואָרט . באַזונדער בולט זעט מען עס בײַ זײַנע איבערזעצונגען פֿון הײַנע , ביאַליק , צעלאַן , רילקע און באָדלער . די ייִדיש ־ אוקראַיִנישע פּאָעטישע באַגעגעניש איז בײַ פֿישביין נישט בלויז אינטאָנירט אויף אוקראַיִניש ; די שפּראַך אַליין ווערט דער הויפּט ־ העלד אין זײַן דיכטונג און שאַפֿט אַ צונויפֿשמעלץ פֿון צוויי וועלטן - דער אוקראַיִנישער און דער ייִדישער . דער דראַמאַטורג נאָרען ־ דוד קאַליס , אַ זון פֿון אַרמעניש ־ טערקישע ייִדישע אימיגראַנטן , איז געבוירן געוואָרן אין 1974 אין דײַטשלאַנד און אויפֿגעוואַקסן אין סטאַמבול . דורך דער באַנײַונג פֿון שעקספּירס פֿערזן פֿלעכט קאַליס אַרײַן אין זײַן באַאַרבעטונג עלעמענטן פֿון דער גאַנגסטאָהיפּ ־ האָפּ ־ רעפּ ־ קולטור , וואָס מיינט - די ראַנד ־ קולטור פֿון דור פֿאַרשפּילערס ( " האָנדער דאָגס " ) . דער רעזשיסאָר מיכאל רונן ( ראָנען ) , אַ געבוירענער אין ירושלים אין 1982 , האָט אויסגעקליבן ישׂראל פֿון 2010 , וווּ אַ פּלאַץ פֿאַר דער האַנדלונג פֿון אָט דעם הײַנטצײַטיקן ראָמעאָ און יוליאַ אויפֿן פֿאָן פֿון די גוואַלדטאַטן , די נאַרקאָטיקס און גאַסן ־ קאַמפֿן . פֿון 1947 ביז 1950 האָבן מײַן מאַמע און פֿעטער געזאַמלט אויסציילענישן אינעם שארית ־ הפּליטה ־ לאַגער פֿונעם " ראָטשילד ־ שפּיטאָל " אין ווין , וווּ זיי זענען געקומען פֿון רומעניע . צווישן אַזוי פֿיל ייִדן פֿון פֿאַרשיידענע מקומות - רומעניע , פּוילן , אונגערן - און מיט אַן אינטערעס צום ייִדישן פֿאָלקלאָר פֿון פֿריִער - ווײַל מײַן באָבע איז געווען אַ וווּנדערלעכע פֿאָלקזינגערין און , בכלל , אַ קוואַל פֿון פֿאָלקלאָר - האָבן זיי אָנגעהויבן אויספֿרעגן די ייִדן און פֿאַרשרײַבן זייערע ענטפֿערס . אין דער זעלבער צײַט האָבן זיי זיך פֿאַרבונדן מיטן ייִוואָ אין ניו ־ יאָרק , און געזאַמלט מאַטעריאַלן וועגן דעם ייִדישן לעבן אין לאַגער - אַפֿישן , פֿאָטאָס , פּראָגראַמען - און זיי אַוועקגעשיקט אינעם ניו ־ יאָרקער ייִוואָ . דאָס איז געווען דער אָנהייב פֿון אַ לעבן ־ לאַנגער פֿאַרבינדונג צווישן מײַן פֿעטער , דעם לינגוויסט מרדכי שעכטער , און דעם ייִוואָ , וווּ ער איז שפּעטער געוואָרן רעדאַקטאָר פֿונעם זשורנאַל " ייִדישע שפּראַך " . אַן ערך 120 אויסציילענישן האָבן זיי פֿאַרשריבן אויף קאַרטלעך , און איך האָב שפּעטער געהאַט די געלעגנהייט זיי צו אַנאַליזירן אין מײַנע פֿאָלקלאָר ־ שטודיעס . 46 די טאָג די לאָרד דורך אָהסיטק יסגרק אראפגענומען דיין קאָפּ אַוועק און גאַווע אַ מעס לאַגער פון די פיליסטינעס דעם טאָג צו פליען הימל מדינה מאַשט גאַנץ לאַנד נו אַז גאָט פון ישראל : כאַ ? קקס , די סיגמאַ ווייז 2 . 25קס מער ווי די 15מם ! עס איז אויך 1 אינטש טיקער , און צוויי מאָל די לענג ( אָן די קאַפּטער אַטאַטשט ! ) . אויב איר טראַכטן די 16 - 45מם איז אַ גרויס אָביעקטיוו , אַז איז נאָר די שפּיץ פון די ייַזבאַרג י . מ . - רעדנדיק וועגן מיסטיציזם . . . דו האָסט דערמאָנט אין דײַן בוך , אַז לאַנדאַוער האָט שטאַרק משפּיע געווען אויף די קאָמונאַלע באַוועגונגען אין דײַטשלאַנד און אויף די פֿריִיִקע קיבוצים . ער האָט אָבער אויך שטאַרק געווירקט אויף יצחק שטיינבערגן - אַ פּראָמינענטן מנהיג פֿון דער ייִדישער טעריטאָריאַליסטישער באַוועגונג . שטיינבערג איז געווען אַ באַקאַנטער ייִדישער שרײַבער , אַ רוסישער רעוואָלוציאָנער און אַ פֿרומער ייִד . ער האָט געפּרוּווט צו שאַפֿן אַ נעץ פֿון אויטאָנאָמישע ייִדישע קהילות אין אויסטראַליע , סורינאַם און אַנדערע לענדער . דעם חודש איז געוואָרן צוויי יאָר , ווי אַריאל שרון איז אַוועקגעפֿאַלן אין זײַן מוח ־ שטורץ און איז אַרײַנגעפֿאַלן אין אַ לע ­ טור ­ גישן שלאָף . זײַן אומצוטרוי צו דעם נײַעם " פּאַרטנער " פֿון שלום ־ צוג , האָט אים געפֿירט צו דער איינזײַטיקער עוואַקואַציע פֿונעם עזה ־ שטרײַף , אָן אַ קעגנזײַטיקער זיכער ­ הייט ־ גאַראַנטיע - און אַזוי האָט אויך געהאַנדלט ברק מיט קרובֿ אַכט יאָר צוריק אין לבֿנון . שרון , וועלכער איז געווען דער ענטוזיאַסטישער " בולדאָזער פֿון דער קאָלאָניזאַציע " , האָט צום סוף פֿאַרשטאַנען די שעדלעכקייט פֿון דער אָקופּאַציע און דעם אומזין און אוממעגלעכקייט צו הערשן איבער אַן אַנדער פֿאָלק . זײַן נאָכפֿאָלגער אָלמערט , וועלכער האָט אויך אַדורכגעמאַכט דעם זעלבן איבערקער , האָט איצט באַקומען די זעלטענע געלעגנהייט ממשיך צו זײַן דעם שווערן וועג , וואָס זאָל אונדז דער ­ נענטערן צום שלום . מיט איר גאָרנישט איז לינקס צו געלעגנהייַט , אָבער עס איז שטענדיק אַ שווער פייז וועט דורכגיין איידער איר פאַרשטיין דיין צילן . דיין חבר און איר טאָן טראַכטן שוואַרץ געדאנקען . אין קינדשאַפט , ווייַזן מיר דעם וואונדער פון פרי מאַטשוריישאַן , ווען איר וואַקסן אַרויף אַ קליין איר קענען אָפּרוען , אָבער בלויז ווען פיינאַנשאַלי זיכער דיק באַנק אקאונט . אין ליבע , איר ניטאָ זיכער , בר אַססאָסיאַטיאָן און די דאָימאַטע פּרעסטראָגי . מעגלעך , אַז נאָך אַ קורצן איבעררײַס און אונטערן שטאַרקן דרוק פֿון דער אַמעריקאַנער שטאַט ־ סעקרעטאַרין קאָנדאָליזאַ רײַס , וואָס האָט דאָ אָפּגעשטאַט אַ קורצן וויזיט , און דעם אינטענסיוון דיפּלאָמאַטישן דרוק פֿון דעם אייראָפּעיִשן " קוואַרטעט " , ווי אויך פֿון דעם עגיפּטישן פּרעזידענט מובאַראַק , וועלכער איז שטאַרק באַאומרויִקט צוליב די אָפֿענע דעמאָנסטראַציעס פֿון די אומלעגאַלע " מוסולמענישע ברידער " אין קאַיִר - וועט אַבו מאַזען זיך צוריקקערן צו די געשפּרעכן . עס איז אויך מעגלעך , אַז מחמת דעם שטאַרקן אינטערנאַציאָנאַלן עכאָ און צוליב זײַנע גרויסע פֿאַרלוסטן , וועט אויך דער " כאַמאַס " זיך אויף ווײַטער אָפּהאַלטן פֿון שיקן ראַקעטעס אויף שׂדרות און אשקלון , דערלויבנדיק דעם " דזשיהאַד " און די אַנדערע קלענערע גרופּעס פֿאָרצוזעצן דעם טעראָר אונטער דער טענה , אַז ער האָט נישט איבער זיי קיין שליטה . ראָבאָט מיידל אויסקלייַבן אַ פייַן אָנטאָן און אַקסעסעריז פֿאַר די ראָבאָט מיידל . כרושטשיאָוו איז געווען ניט דער איינציקער , וואָס האָט געגלייבט , אַז דער מאַרקסיסטישער גן - עדן איז ערגעצוווּ גאָר ניט ווײַט , אַז מע קען אים שוין כּמעט אַ טאַפּ טאָן צי , לכל - הפּחות , זען פֿון דער ווײַטנס ; בפֿרט , אויב מע געפֿינט זיך אין מאָסקווע . טובֿיה גען , דער סאָוועטיש - ייִדישער שרײַבער , האָט מיר דערציילט , ווי ס ׳ האָט אין קאָמוניזם געגלייבט דער תּמיד שיכּורעוואַטער רעדאַקטאָר פֿון דער צײַטונג הינטער מאָסקווע , וווּ גען האָט קוים געפֿונען אַן אַרבעט נאָך דעם ווי מע האָט אין די לעצטע יאָרן פֿון סטאַלינס ממשלה ליקווידירט דעם מאָסקווער פֿאַרלאַג " אמת " . יעדן אין דער פֿרי פֿלעגט דער רעדאַקטאָר קומען און קודם - כּל פֿרעגן , צי די רעגירונג האָט נאָך ניט אַנאָנסירט דעם אָנהייב פֿון דער קאָמוניסטישער תּקופֿה . איך דרוק אַז די פיינדינגז זענען יינציק אין דעם וועלט און קאַנקלוסיוולי באַווייַזן אַז סדום און גאָמאָרראַה האָבן שוין געפונען ! שוין פֿיר און צוואַנציק יאָר ווי הונדערטער מוזיקער און ליבהאָבער פֿון ייִדיש געזעגענען זיך מיטן אַלטן יאָר סוף ־ דעצעמבער בײַ אַ וואָך פֿון מוזיק און ייִדישער קולטור בײַם " קלעזקעמפּ " ; אַ וואָך ־ לאַנגיקער פֿעסטיוואַל און סעמינאַר , דורכגעפֿירט פֿון דער אָרגאַניזאַציע " ליווינג ־ טראַדישאָנס " ( לעבעדיקע טראַדיציעס ) אין די קעטסקיל ־ בערג פֿון ניו ־ יאָרק . " קלעזקעמפּ " איז געווען דער ערשטער פֿון אַזוינע מוזיק ־ און קולטור ־ וואָכן , וואָס קומען הײַנט פֿאָר אין מאָנטרעאָל , פּאַול פּאַרין האָט איבערגעלאָזט אַ רײַכע ליטעראַרישע ירושה , וואָס וועט נאָך לאַנג בלײַבן אַקטועל . זײַנע אַרטיקלען , רײַזע ־ ביכער , דערציילונגען און זכרונות העלפֿן בעסער צו פֿאַרשטיין דעם אינערלעכן גאַנג פֿון דעם אייראָפּעיִשן לעבן אינעם 20סטן יאָרהונדערט . צוליב זײַן אָפּשטאַם האָט ער באַקומען ניט נאָר אַ גלענצנדיקע און פֿילזײַטיקע בילדונג , אָבער אויך אַן אוניקאַלן קוקווינקל אויף דער וועלט . ער איז אומעטום געווען אַ פֿרעמדער , און דווקא דאָס האָט אים דערמעגלעכט צו זען און פֿאַרשטיין די וועלט טיפֿער און שאַרפֿער , איידער די אָרטיקע תּושבֿים . ניססין י866 פלאַש פֿאַר נייקאַן / טומאַקס דפּט386 אַפז קילן באָכער דרעססופּ ער איז קיל און מענלעך . אויסקלייַבן פאַרשידענע טייפּס פון כערסטייל און אַקסעסעריז פֿאַר אים . אַ צאָל וואָלונטירן אָרגאַניזירן אָוונטן אין זייערע אייגענע היימען , וווּ זיי דערקלערן די געסט וועגן די אויפֿטוען פֿון דער אָרגאַניזאַציע . סענדי מאָס , אַ פֿרוי אין טענאַפֿלײַ , ניו ־ דזשערזי , וועלכע זיצט אויפֿן ראַט פֿונעם אָרטיקן " אַמעריקאַנער ייִדישן אַפּעל " , האָט די וואָך , אין איינעם מיט איר מאַן , פֿאַרבעטן 35 מענטשן צו זייער סוכּה , פֿאַר דעם צוועק . " דאָ אין טענאַפֿלײַ האָבן מיר שוין אַן אָרגאַניזאַציע , וואָס העלפֿט קינדער מיט ראַק , מיטן נאָמען Jenna ' s Rainbow . ס ׳ איז זייער וויכטיק , אָבער מיר דאַרפֿן אויך האָבן אַזאַ אָרגאַניזאַציע אין דער ייִדישער קהילה , " האָט פֿרוי מאָס באַמערקט . צוויי טעג אין סוף חודש מערץ קומט פֿאָר שוין צום 15טן מאָל דער פּראָיעקט , וואָס טראָגט דעם נאָמען " טאַנץ ־ שאַטירונגען " . אַ ביסעלע געשיכטע , כּדי צו האָבן אַן אַנונג ווי האָט דאָס אויסגעזען פֿריִער און ווי האָט זיך עס אויסקריסטאַליזירט ביז הײַנט . צוויי וויכטיקע געשעענישן זײַנען פֿאָרגעקומען אינעם ייִדישן לעבן פֿון די קעשענעווער ליבהאָבער פֿון ייִדישן וואָרט : דאָס אָפּצייכענען דעם 95סטן געבוירן ־ טאָג פֿון אונדזער נאַציאָנאַלן ייִדישן שרײַבער יחיאל שרײַבמאַן און דאָס שאַפֿן אַ נײַעם ייִדיש ־ קלוב . דעם 12טן מערץ , אינעם געבוירן ־ טאָג פֿונעם שרײַבער איז דאָס קהילה ־ הויז געווען פֿול געפּאַקט . אויף דער וואַנט איז געהאָנגען אַ גרויסער פּאָרטרעט פֿון יחיאל שרײַבמאַן , און אויף דער בינע בײַ אַ טישל איז געזעסן מאַרינע , די אַלמנה פֿונעם שרײַבער , און מיכאל פֿינקעל , פּאָעט און שטעלפֿאַרטרעטער בײַם דירעקטאָר פֿונעם קהילה ־ הויז . ער האָט טאַקע אָנגעפֿירט מיטן אָוונט . די אורחים אין איינעם מיטן בעל ־ הבית האָבן ס ׳ ערשטע גענומען צו קאַפּעלעך און פֿאַרביסן מיט אַ הויל שטיקל פּלעצל . דערנאָך האָט מען ווידער גענומען צו קאַפּעלעך און טועם געווען די אײַנגעהאַקטע לעבערלעך . נאָכן טעלער יויך מיט די מאַנדעלעך האָט מען ערשט בײַ די פֿערטלעך עוף געמאַכט דעם אמתן לחיים , אָנגעווינטשעוועט זיך כּולו ־ גוטס . אַז לוטן האָט זיך רעכט צעבונדן די צונג , האָט ער אויסגעפֿרעגט די געסט , וואָס עס הערט זיך אויף דער גרויסער וועלט , ווי אַזוי לעבן ייִדן אין זייערע מקומות , ווי שטייט דאָרטן די פּרײַז אויף תּבֿואה , וכדומה נאָך אַזעלכע זאַכן . די לוטעכע האָט פֿונעם לאָקשנטאָפּ אַרויסגעוואָרפֿן אויף אַ פּאָלומעסיק אַ פֿעטן קוגל מיט ראָזשינקעס , און אַזאַ קוגל האָט ווידער געמאָנט אַ כּוסע . דאָס בענטשן נאָכן עסן האָבן שוין אַלע דרײַ אויסגעזונגען בגילופֿנדיק , מיט די הענט איינער אויפֿן אַנדערנס אַקסל . ס ׳ איז געווען אַ סעודה , אויף אַלע אונדזערע ליבע געזאָגט געוואָרן . « וואַנט סטריט געלט נעווער סליפּס 2010 350מב | טאַקערס ץ קסוויד - ימאַדזשאַן » זײַט געזונט און שטאַרק , די 100 - יאָר - אַלטע שטאָט תּל - אָבֿיבֿ ! אַההההה . . . געדאַנק די לעצט איינער איז געווען די פרוי . . מען דארף יינגער . . . לאָל נאָך עפּעס דאַרף מען געדענקען , וועגן שפּראַך ־ סטאַטיסטיק : דער אַמט וואָס פֿרעגט די פֿראַגעס האָט אַ באַשטימטע כּוונה דערבײַ . אָט די כּוונה דיקטירט אי די פֿראַגע גופֿא , אי דעם אופֿן אויף וועלכן די פֿראַגע ווערט געשטעלט , אי די מעגלעכע ענטפֿערס וואָס קענען אויף אָט דער פֿראַגע געגעבן ווערן . דערפֿאַר האָט נתן בירנבוים אַזוי געקעמפֿט אַז דער עסטרײַך ־ אונגאַרישער צענזוסאַמט זאָל אין 1905 ( ? ) אָננעמען " ייִדיש " ווי אַ מעגלעכן ענטפֿער אויף דער פֿראַגע וועגן " Umgangsprache " . דער אַמט האָט אָבער זײַן לכתּחילהדיקן נעגאַטיוון באַשלוס אין שײַכות מיט אָט דעם ענין ניט געביטן און אַ סך ייִדן האָבן יענעם יאָר בכּיוון געענטפֿערט אַז " טערקיש " צי " טאָטעריש " איז זייער " Umgangsprache " , אַבי זיך ניט אונטערצוגעבן דער רעגירונג ־ פּאָליטיק צוצורעכענען ייִדן צו די דײַטשיש ־ רעדער . אין 1910 האָט ס ' רובֿ פֿון דער אַמעריקאַנער ייִדישער פּרעסע זייער אַגיטירט מען זאָל אָננעמען לייענעוודיקייט אויף ייִדיש ווי אַ באַווײַז , אַז מען איז ראָוי צו ווערן אַן אַמעריקאַנער בירגער . הײַנט צו טאָג , ווען מען וואָלט למשל געפֿרעגט אין דער אַמעריקאַנער פֿאָלקסציילונג וואָס פֿאַר אַ לשונות די אײַנוווינערס " פֿאַרשטייען " בכלל , וואָלט זיך ייִדיש באַקומען אָן אַ שיעור שטאַרקער ווי עס איז איצט , ווען מען פֿרעגט בלויז וועגן רעדן אָדער וועגן דעם וואָס מען האָט קינדווײַז גערעדט . אַ ייִדיש גלײַכווערטל דערמאָנט אונדז , אַז " ווי דער פֿרעג , אַזוי איז דער ענטפֿער " . ווען מען פֿרעגט אין געוויסע ייִדישע קרײַזן וועגן " לשונות אויף וועלכע מען האָט הנאה צו זינגען " , וואָלט זיך מסתּמא הײַנט אין אַמעריקע באַקומען אַפֿילו אַ גרעסערע צאָל אין דער מחנה פֿון די ייִדיש ־ ליבהאָבערס , אָבער מיר ווייסן דאָך אַז " ליב האָבן און צוזאָגן קאָסט קיין געלט ניט " . באמת צופֿרידן איז ייִדיש נאָר דעמאָלט ווען ייִדן רעדן עס אומעטום און איבעראַל . פּאַוערד דורך קוויטל און לינק מאַנאַגער ווערסיע 4 . 0 . 006 דרוקרעכט © 2009 וואָלפשעאַד סאָלוטיאָנס . אַלע רעכט רעזערווירט . איבערזעצונגען איבערגעגעבן דורך וובעט 4 . 2 . 2 פּאַוערד דורך וובוללעטין ווערסיע 4 . 0 . 3 דרוקרעכט © 2011 וובוללעטין סאָלוטיאָנס , ינק . אלע רעכט רעזערווירט . דיזיינד און דעוועלאָפּעד דורך vBskin . Net מאַנשאַפֿט מיט צוויי יאָר צוריק , האָט וויליאַם בײַערס , אַ קאַנאַדישער פּראָפֿעסאָר , פּובליקירט דאָס בוך " ווי אַזוי די מאַטעמאַטיקער טראַכטן " , וואָס לייקנט אָפּ דעם פֿאַרשפּרייטן סטערעאָטיפּ , אַז מאַטעמאַטיק איז , כּלומרשט , אַ טרוקענע וויסנשאַפֿט , באַגרינדעט בלויז אויף שטרענגער לאָגיק און קאַלטן שׂכל . דער מחבר באַטאָנט , אַז , פּונקט פֿאַרקערט , אינעם יסוד פֿון דער דאָזיקער חכמה ליגן סתּירות , פּאַראַדאָקסן און צוויידײַטיקייט . מיט נסים האָבן מיר ביידע , איך אין זשעטל און מרדכי ־ לייב אין מייטשעט זיך געראַטעוועט פֿון טויט . יעדער איינער פֿון אונדז איז דורכגעגאַנגען דעם גיהנום פֿון דעם חורבן . במוצאי שבת קודש בירך רבינו בורא מאורי האש בכוונות עצומות ולאחר הבדלה קרא לנערו משרתו שאול השוכב בחיקה של הרבנית מפני מעשה שהיה . שפעם אמר רבינו להרבנית ועל הארץ הראך אישו הגדולה וענתה ואמרה איה גדולותיו ואיה כוח גבורותיו וכו ' וכבוד אלקים הסתר דבר . ומני אז החליטו החסידים על פי קבלה איש מפי איש מר ' נפתלי דיין שאינה ראויה למשכב של אותו צדיק ובלבלו משכבו וחללו יצועיו . ורבינו המוחל על עלבונו ושומע חרפתו ואינו משיב קרא לשאול באהבה רבה ' שאול בחיר ה ' ' וכבדו ללטף עפעפי עיניו מיין הבדלה . וכידוע רבינו מחבב מאד אלו בלי חתימת זקן כמו הרבני ר ' בן ציון דונער ע " ה ולהבחל " ח החסידה מאומות העולם מרת ה . קלינטאן הי " ו . ; אַמקס מאָד רענטגענ פּלוגינס ; אַדמין בייס - אַלווייַס איינער האט צו זיין אַקטיווייטיד אַדמינ . אַמקסקס , אַדמין באַזע ( פארלאנגט פֿאַר קיין אַדמין - שייַכות ) ; אַדמינ_סקל . אַמקסקס , אַדמין באַזע - סקל ווערסיע ( באַמערקונג אַדמינ . אַמקסקס ) ; באַסיק אַדמינקמד . אַמקסקס , יקערדיק אַדמין קאַנסאָול קאַמאַנדז אַדמינהעלפּ . אַמקסקס , העלפן באַפֿעלן פֿאַר אַדמין קאַנסאָול קאַמאַנדז אַדמינסלאָצ . אַמקסקס , שפּעלטל רעזערוואַציע מולטילינגואַל . אַמקסקס , מולטי - לינגואַל אַדמיניסטראַציע ; מענוס מענופראָנט . אַמקסקס , פראָנט - סוף פֿאַר אַדמין מעניוז קמדמענו . אַמקסקס , באַפֿעלן מעניו ( רייד , סעטטינגס ) רעאַסאָנקיקקער . אַמקסקס פּלמענו . אַמקסקס , פּלייַערס מעניו ( בריק , פאַרווער , קליענט קמדס ) . ; טעלעמענו . אַמקסקס , טעלאַפּאָרט מעניו ( ון מאָדולע פארלאנגט ! ) מאַפּסמענו . אַמקסקס , מאַפּס מעניו ( שטימען , טשאַנגעלעוועל ) ; טשאַט / מעססאַגעס אַדמינטשאַט . אַמקסקס , קאַנסאָול שמועס קאַמאַנדז אַנטיפלאָאָד . אַמקסקס , פּרעווענט קלייאַנץ פון שמועסן - פלאַדינג די סערווער סקראָללמסג . אַמקסקס , דיספּלייז אַ סקראָללינג אָנזאָג ימעססאַגע . אַמקסקס , דיספּלייז אינפֿאָרמאַציע אַרטיקלען אַדמינוואָטע . אַמקסקס , שטימען קאַמאַנדז ; מאפע שייַכות נעקסטמאַפּ . אַמקסקס , דיספּלייז ווייַטער מאַפּע אין מאַפּסיקלע מאַפּטשאָאָסער . אַמקסקס , אַלאַוז אַ שטימען פֿאַר ווייַטער מאַפּע טימעלעפט . אַמקסקס , דיספּלייז צייַט לינקס אויף מאַפּע ; קאָנפיגוראַטיאָן פּאַוסעקפג . אַמקסקס , אַלאַוז אַ פּויזע און ונפּאַוסע עטלעכע פּלוגינס סטאַצקפג . אַמקסקס , אַלאַוז צו פירן סטאַץ פּלוגינס דורך מעניו און קאַמאַנדז ; קאָונטער - סטרייק ; רעסטמענו . אַמקסקס , באַגרענעצן וועפּאַנז מעניו סטאַצקס . אַמקסקס , סטאַץ אויף טויט אָדער קייַלעכיק סוף ( קסקס מאָדולע פארלאנגט ! ) ; מיסקסטאַצ . אַמקסקס , בינטל פון געשעענישן מעלדן פֿאַר קאָונטער - סטרייק ; סטאַצ_לאָגגינג . אַמקסקס , וועפּאַנז סטאַץ לאָגינג ( קסקס מאָדולע פארלאנגט ! ) ; ענאַבלע צו נוצן אַמקס מאָד פּלוגינס ; אַמקסמאָד_קאָמפּאַט . אַמקסקס , אַמקס מאָד קאַפּויער קאַמפּאַטאַבילאַטי פּלאַסט ; קאַסטאַם - לייגט 3 טיילווייַז פּלוגינס דאָ וואַר3פט . אַמקסקס - ענגינע וואַר3פט מאָדע גאַלילעאָ . אַמקסקס - וואָטאָוואַניע מאַפּס , טעלעוויזיע , אאז " וו אַמקס_סופּער . אַמקסקס - אַדדיטיאָנאַל קאַמאַנדז פֿאַר אַדמינס אַמקס_סופּער_נאָספּעעד - אַדדיטיאָנאַל קאַמאַנדז פֿאַר אַדמינס אַמקס_עקס_טשאַנגער . אַמקסקס - אַוטאָינטערפּ בונניהאָפּ . אַמקסקס - אַוטאָבה ק4פּאָווער . אַמקסקס - פייַן געזונט ווען פּאָדלאָזעניו טורמע דעאַד_טאַלק . אַמקסקס - קאָרט און טט נאָך זגיניעסיו קענען רעדן מיט יעדער אנדערע , האט ניט הערן די פּלייַערס וואס לעבן נעוו_ראַנק . אַמקסקס - קוק קילן מאָרגן נאָ_רעקאָננעקט . אַמקסקס - בלאָק באַפֿעלן / ריקאַנעקט בק3 . אַמקסקס - אָנשטאָט פון פיסץ מעסער פּטב . אַמקסקס - קאָלעקטיוו אַליינמאַנט פּאַראַטשוטע . אַמקסקס - פּאַראַשוט פֿאַר אַלע ולטימאַטע_סאָונדס_פּל . אַמקסקס - פויליש סאָונדס ווי : łעבסזאָט יטאָ ולטימאַטע_סס . אַמקסקס - מאכן די שפּילער סקרעענשאָט קסנאַדעדראָפּס . אַמקסקס - פארווארפן אַללבראָני ( דער הויפּט אין טערמינען פון גראַניידז קאָסע איז ) הי . אַמקסקס - פּלוגין גרוס / געזעגענונג פּאָקאַזודזש . אַמקסקס - פּלוגין ווייזט דער איינסן אין דער מאָרגן , צייַט צו טוישן דעם פאָרום צו פרעגן שאלות און סערוואָס רר . אַמקסקס - קייַלעכיק שפּילער האט מרס נאָז + אויסער נידעלמאַן , האָבן אַנדערע היספּאַנישע , אזיאנער און אַפריקאנער גרופּעס זיך שוין לאַנג אָפּגעשאָקעלט פון לאָפּעז און זיינע זעלבסט - דינענדע שטיק , אבער UJO אַרבעט נאך האַנט - אין - האַנט מיט לאָפּעז . פאַרוואָס דען נישט ? אויב קען מען פאַרדינען מיליאָנען אונטער דעם מאַנטאַל פון " עפאָרדעבל דירות , " אויב קען מען ארויסיאָגן ביזנעסלייט פון זייערע אונטערנעמונגען און פּריוואַטע בעלי בתים פון זייערע הייזער צוליב דעם " זאָרג " פון אַרטיסטן בעת מ ' שארט גאלד , פאַרוואָס דען נישט אַרבעטן מיט וויטאָ דער אַנטי - סעמיט ? אויב קען מען מאַכן גרינגע - דאָלאַר אויף די חשבון פון בעלי בתים און פּשוט ' ע פּראַפּערטי אָונערס טראָץ דעם וואָס ס ' איז קלאָר נישט אויסגעהאַלטן עפּ " י תורה צו פאַריאָגן איינעם מיט ' ן חשבון צו מאַכן אָרט פאַר צווייטן , פאַרוואָס דען עס נישט טאָן ? דער מחבר אָנערקענט , אַז עס זײַנען פֿאַראַן צווייערליי אַסטמעס : אַ לונגען ־ אַסטמע , וווּ די רערעלעך פֿון די לונגען ווערן פֿאַרשטאָפּט מיט לײַכעץ , און אַ האַרץ ־ אַסטמע , וווּ די רערן זײַנען צו פֿעט און דער מענטש קען האָבן שוועריקייטן בײַם אָטעמען . דעריבער לײַגט מען פֿאָר , אַז דער מענטש זאָל זיך מטריח זײַן און פֿאָרן אין קור ־ ערטער אַראָפּצושויבן פֿון זיך דאָס פֿעטס פֿונעם האַרצן . און נאָך אַ זאַך : ס ׳ איז כּדאַי צו וואַשן זיך די פֿיס און שוויצן . דער חולה קען אויך קויפֿן אין אַפּטייק אַ קרײַטעכץ , וואָס רופֿט זיך " הערבאַ רוטאַ " , פֿאַרבריִען דאָס ווי טיי , און טרינקען עס עטלעכע מאָל אין טאָג . באַזונדערס זאָל מען טרינקען אַ האַלב קוואָרטירל , וואָס איך הייב נישט אָן צו וויסן די מאָס . טרינקען גוטן האָניק און אַ גלעזעלע קאָניאַק . פּוטין גרויסט זיך מיט זײַן לאָגיק . אָבער צו מאָל הערט ער אַליין ניט , וועלכע נאַרישקייטן ער רעדט . אַ שטייגער , בעת דער פּרעסע - קאָנפֿערענץ האָט ער שטאַרק געלויבט דעם נאַציאָנאַלן פּראָיעקט , וואָס באַשעפֿטיקט זיך מיט אַנטוויקלען לאַנדווירטשאַפֿט . אין עטלעכע מינוט אַרום האָט ער , אַ פּנים , פֿאַרגעסן וועגן די גוואַלדיקע דערפֿאָלגן און געבראַכט די סטאַטיסטיק , לויט וועלכער ביז 85 פּראָצענט פֿון דער אַכילה , וואָס מע פֿאַרקויפֿט אין די רוסישע שטעט , ברענגט מען פֿון אויסלאַנד . אויב דאָס הייסט דערפֿאָלג , טאָ ווי אַזוי זעט אויס אַ דורכפֿאַל ? מיט דר . צמח שאַבאַד פֿלעגט קאַהאַן אָפּזיצן אָוונטן און זיך דורכשמועסן וועגן דער אַלטער ווילנע . באַגעגנט האָבן זיך די צוויי " אָפֿיציעל " : דר . שאַבאַד איז געווען דער פֿאָרזיצער פֿון דער ווילנער קהילה , וווּ ס ׳ איז געווען קאָנצענטרירט דאָס גאַנצע ייִדישע געזעלשאַפֿטלעכע לעבן , און ס ׳ איז ניט מער ווי נאַטירלעך , אַז צו אים איז קאַהאַן געקומען נאָך אינפֿאָרמאַציע וועגן אַלץ וואָס עס טוט זיך אין ווילנע און וואָס עס האָט זיך אָפּגעטאָן אין די יאָרן פֿון דער מלחמה און בײַם פּוילישן אַרײַנמאַרשירן אין שטאָט . אָבער באַלד זײַנען פֿון די אָפֿיציעלע באַציִונגען געוואָרן פֿרײַנדשאַפֿטלעכע . שאַבאַד איז געווען מיט עטלעכע יאָר ייִנגער . ווען קאַהאַן האָט שטודירט אין ווילנער לערער - אינסטיטוט , איז נאָך שאַבאַד געגאַנגען אין רעאַל - שול . אָבער עס האָט זיך אויסגעלאָזן , אַז זיי האָבן געהאַט אַ סך שותּפֿישע באַקאַנטע . מיט שאַבאַדס אַן עלטערער שוועסטער איז קאַהאַן געווען באַקאַנט אין זײַנע יונגע יאָרן . און די טעמע פֿון דער אַלטער ווילנע איז נאָך געווען ניט אויסגעשעפּט : " און דעם האָט איר געקענט ? " " און דאָס געדענקט איר ? " די לעצטע 4 באַזוכער ( s ) צו דעם בלאַט זענען :  קאָנטראָל : מאַך נעמען אויף , אַוועק אַ טאַנק ציל און דערשיסן ווען נישט זײַן פֿאָרטראָג אין בית ־ לייוויק , וואָס איז לעצטנס צושטאַנד געקומען אַ דאַנק דער איניציאַטיוו פֿון דער לערערקע סאָניע ראָזענבערג , וואָלט איך מיט רועי ( ראָיִ ) זיכער זיך נישט געטראָפֿן . ס ' איז שוין ווײַט נישט קיין וואָכיקע געשעעניש צו אַנטדעקן אין אונדזער נאָענטן אַרום אַ ישׂראלדיקן ייִדיש ־ אינטעלעקטואַל אַרײַנגעטאָן אין פֿאָרשן פֿראַגן מיט אַ קוים לײַכטן אַנקער צו אונדזער טאָג ־ טעגלעכן לעבן , און פֿון דעסטוועגן , געקניפּט און געבונדן מיט אונדזער ווירקלעכקייט . בײַם " ייִדיש ־ טאָג " אין דער ישׂראל ־ כּנסת אין מײַ , האָט עצמון אַפּעלירט צו דער פֿאַרזאַמלונג צו העלפֿן שאַפֿן אַ פּערמאַנענטע היים פֿאַר " ייִדישפּיל " , און אַ רעזאָלוציע איז אָנגענומען געוואָרן זיך צו ווענדן צום תּל ־ אָבֿיבֿער בירגערמײַסטער , ער זאָל העלפֿן צו געפֿינען אַ בנין פֿאַרן טעאַטער . מיט דער בנין ־ קאַמפּאַניע גיט ער זיך אָפּ איצט מיט לײַב און לעבן , און וועט נישט רוען ביז ער וועט נישט געפֿינען אַ שטענדיקן דאַך פֿאַר זײַן טרופּע , וועלכע פּראַוועט איצט 20 יאָר - " דאָס איז אונדזער קאַמף , דאָס איז מײַן פּערזענלעכער קאַמף " , האָט ער געזאָגט . אַזאַ בנין וואָלט נישט נאָר געווען פֿאַרן טעאַטער , נאָר אויך געוואָרן אַ צענטער פֿון דער ייִדישער קולטור אינעם לאַנד . עצמון , וועלכער פּראַוועט די טעג זײַן 80סטן געבוירן ־ טאָג , שטאָלצירט וואָס " ייִדישפּיל " האָט געהאָלפֿן " אויסמעקן די בושה אין ישׂראל פֿאַר ייִדיש , און צוריקגעגעבן דעם לאַנד די קונסט פֿון ייִדישן טעאַטער " . וואָס איז אויפֿן סדר ־ היום פֿאַר זײַן טעאַטער דריקט ער אויס זייער קלאָר - " מיר האָבן אַ באַפֿעל אויפֿצושטעלן און אָפּצוהיטן די שפּראַך און קולטור ; דאָס וואָס היטלער האָט געוואָלט טאָן , טאָרן מיר נישט דערלאָזן ! " ער האָט אויך געלויבט די אַרבעט פֿון ברײַנע וואַסערמאַן , די דירעקטאָרין פֿונעם " וואַסערמאַן ייִדיש ־ טעאַטער " פֿאַרן צונויפֿשטעלן דעם פֿעסטיוואַל , און " גיבן די געלעגנהייט די אַלע טרופּעס זיך צונויפֿצוקומען " . די ראַטעס זענען פאַרפעסטיקט פֿאַר די באָקסעס . דער געדאַנק פון די באָקסעס זענען צו מאַכן זעלטן אָרז ווערטפול ווידער . עס איז ווייַל מענטשן האבן געטינג זיי און פּונקט פארווארפן עס אַוועק . יענע וואס פאַרם וועט באַקומען זעלטן אָרז און אויב זיי ראַפינירן עס עס וועט זיין אַ געלעגנהייַט אַז זיי קענען מאַכן מער געלט . איצט יענע גיכער זענען פיל נידעריקער . אַזוי קיין איינער קענען נאָר קויפן די באָקסעס און מאַכן אַ נוץ נאָר זיצן דאָרט און עפן באָקסעס . דער זונטיק - נומער פֿון דער " ניו - יאָרק טײַמס " , וואָס איז אַרויס דעם 13טן סעפּטעמבער , האָט באַקאַנט זײַנע לייענער מיט דער אָרגאַניזאַציע , וועלכע הייסט J Street ( " דזשיי - גאַס " ) . די רייד גייט וועגן אַ נײַ - אין גאַנצן איין יאָר אַלט - קול אויף דער אַמעריקאַנער ייִדישער גאַס ; און דער נאָמען אַליין באַטאָנט די נײַקייט פֿונעם דאָזיקן קול : קיין " דזשיי - גאַס " עקזיסטירט ניט אין וואַשינגטאָן . דאָס איז אַ לאָבירנדיקע אָרגאַניזאַציע מיט אַ בודזשעט פֿון דרײַ מיליאָן דאָלאַר און זעקס מיטאַרבעטער , בראָש מיט דזשערעמי בן - אמי - אַ יחיד מיט אַ גוטן ציונניסטישן ייִחוס , וועלכער ציט זיך נאָך פֿון יאָר 1882 , ווען זײַנע עלטער - עלטערן האָבן זיך באַזעצט אין ארץ - ישׂראל . אָבער בן - אמי אַליין שטייט אידעאָלאָגיש זייער ווײַט פֿון טראַדיציאָנעלן ציוניזם . דער אינערלעכער טעקסט פֿון בוך איז פֿול מיט דערציילונגען וועגן פֿאַרשיידענע פֿאַלן פֿון עלילת ־ דם קעגן ייִדן , אין דער ווײַטער און נאָענטער פֿאַרגאַנגענהייט . דער ייִדישער היסטאָריקער פּראָפֿ ' טואַף גיט צו וועגן אַ צאָל פֿון זיי רמזים , אָנצוהערענישן און האַלבע אמתן , אַז עס איז אפֿשר דאָ אַ גרונט צו גלייבן אַז עס זענען געווען פֿאַלן ווען קריסטן אַליין האָבן דערמאָרדעט זייערס אַ קינד , כּדי צו קענען אין די פֿאַרפּסחדיקע טעג וואַרפֿן די שולד אויף ייִדן . ער שטיצט זיך אויף דעם פֿאַקט , אַז אין מיטל ־ עלטער זענען די באַציִונגען צווישן די ייִדן און קריסטן געווען שטאַרק אָנגעשטרענגטע , ספּעציעל אין דער תּקופֿה פֿון די קרייצצוגן . אין אַ סך פֿאַלן האָט מען געצוווּנגען די ייִדן בשעת די אַרעסטן און פּײַניקונגען זיי זאָלן זיך מודה זײַן אין דערמאָרדן אַ קריסטלעך קינד פֿאַר ריטועלע צוועקן . די היסטאָרישע פּעקלעך ( דעקלאַמאַציאָן ) פֿון מאָריס ראָזענפֿעלד * * * * * * * * * אַ רעש , אַ געפּילדער , עס קאָכט אין די גאַסן , עס אײַלן די מענטשן , עס לויפֿן די מאַסן , עס הערן זיך זיפֿצן , עס הערט זיך אַ . . . אין אונדזער פּרשה ווערט דערציילט , ווי יוסף הצדיקס ברידער האָבן זיך אַ צווייט מאָל אומגעקערט אין מצרים און געקומען אין הויז פֿון יוסף הצדיק ; און יוסף האָט אָנגעזאָגט דעם אויפֿזעער פֿון זײַן הויז , ער זאָל צוגרייטן אַ מיטאָג ־ מאָלצײַט פֿאַר זײַנע ברידער . דערציילט דער פּסוק , אַז יוסף האָט אים געזאָגט די ווערטער : " . . . וטבֿוח טבֿח והכן . . . " ( דער איינפֿאַכער טײַטש : ׳ און שעכט אַ שעכטונג און גרייט צו ׳ ) ; און אין גמרא ווערט דערקלערט , וואָס עס מיינען אָט די ווערטער , וועלכע באַטאָנען דאָס שעכטן און צוגרייטן - אַז " טבֿוח טבֿח " מיינט " פּרע להן בית השחיטה " ( צו ווײַזן די ברידער אַז ס ׳ איז געווען אַ כּשרע שחיטה , ווי דאָס דאַרף זײַן על פּי דין ) ; און " והכן " מיינט " טול גיד הנשה בפֿניהם " , אַז די ברידער זאָלן זען , אַז ער נעמט אַרויס דעם גיד הנשה . דאָס הייסט , אַז יוסף הצדיק האָט באַפֿוילן מ ׳ זאָל צוגרייטן אַ כּשרע סעודה . די הויפּשטאָט פֿון דײַטשלאַנד האָט געשפּילט אַ וויכטיקע ראָלע אין דער ייִדישער קולטור ־ געשיכטע . פֿון סוף 19טן יאָרהונדערט ביזן סוף פֿון די 1920ער יאָרן איז בערלין געווען אַ מאַגנעט פֿאַר ייִדישע סטודענטן , קינסטלער , שרײַבער און געשעפֿטסלײַט פֿון מיזרח ־ אייראָפּע . דער אויפֿבלי פֿון ייִדישן בערלין פֿאַלט אויף דעם רעלאַטיוו קורצן פּעריאָד צווישן 1921 און 1925 , ווען דײַטשלאַנד איז פּאַמעלעך געקומען צו זיך נאָך דער מפּלה אין דער ערשטער וועלט ־ מלחמה . דאָס איז געווען די צײַט פֿון שאַרפֿע פּאָליטישע סתּירות און שווערע עקאָנאָמישע פּראָבלעמען . פּאַקן פאַרביק עגגס עס זענען פאַרשידענע עגגס אין דעם שפּיל . פּרוּווט אייער בעסטער צו כאַפּן כעזשבן און לעבן עגגס און אַנטלויפן פּרייַז eggs . It איז אַ גרינג שפּיל וועגן בקיעס און מוזיק . וואָונדינג מיט אונדז ! סערווירער יפּ : 193 . 33 . 177 . 19 : 27136 סערווירער טיפּע : פּאַרע / נאָן סטים סערווירער טיפּע : פפאַ פרענדליפירע : אַוועק נומער פון סלאָץ : 20 1 פאַרבאָרגן געדויער פון דער מאַפּע : די שפּילער טשוזיז דורך פּלוגין שעה ופּטימע : 24 / 7 פורום : > > > גיט < < < סערווירער יפּ : 193 . 33 . 176 . 33 : 27015 סערווירער טיפּע : פּאַרע / נאָן סטים סערווירער טיפּע : פפאַ + בפ2 פרענדליפירע : אַוועק נומער פון סלאָץ : 20 1 פאַרבאָרגן געדויער פון דער מאַפּע : די שפּילער טשוזיז דורך פּלוגין שעה ופּטימע : 24 / 7 פורום : > > > גיט < < < נאָך אינפארמאציע - נידעריק פּינגאַ - פייַן אַטמאָספערע - שנעל דאַונלאָוד - אַמקסבאַנס - פיסץ אָנשטאָט פון אַ מעסער - אַללטאַלק - קאָנווערסאַטיאָן ייַנקוקנ ( בלויז נאָך טויט ) אין אָנבליק פֿון די אַלע קאָשמאַרפֿולע סצענעס וואָס זי האָט איבערגעלעבט , האָט זי ניט פֿאַרלאָרן איר בענקשאַפֿט צו דער נאַטור און אירע אָנגענעמע , זיסע טעג פֿון די קינדער ־ יאָרן . " . . . עס איז שוין זומער , עס איז שווער צו זיצן אין דעם באַראַק . די זון שײַנט אַזוי ליבלעך און וואַרעם . אַלץ אַרום בליט און איך דאַרף זיצן אין דעם דאָזיקן פֿאַרשטונקענעם פּלאַץ און שוויצן איבערן האַלדז " . און זי פֿאַרענדיקט מיט דער באַקאַנטער פּוילישער קללה " פּשיאַקרעוו " ( הינטיש בלוט ) .

Download XMLDownload text