yid-13
yid-13
View options
Tags:
Javascript seems to be turned off, or there was a communication error. Turn on Javascript for more display options.
דאָס קולטורעלע און עפֿנטלעכע לעבן אין קיִעוו האָט זיך גענומען אַנטוויקלען ערשט אינעם ערשטן יאָרצענדליק פֿונעם 20סטן יאָרהונדערט , ווען די שטאָט איז געוואָרן אַ וויכטיקער רעגיאָנאַלער צענטער פֿון ציוניסטישער אַקטיוויטעט און פֿון קולטורעלער אַרבעט אויף רוסיש . דעמאָלט איז פֿאָרגעקומען אַ " רעוואָלוציע אינעם קהילה ־ לעבן " , ווען דאָס עפֿנטלעכע לעבן איז געוואָרן מער דעמאָקראַטיש , און די אַלטע גבֿירים האָבן פּאַמעלעך אָנגעוווירן זייער השפּעה .
« די קאָנסטיטוטיאָן פון די מערץ 1921 . | רעאַליזם און די אַוואַנט - גאַרד ווי צוויי וועגן פון פּריזענטינג דער וועלט אין דער ליטעראַטור פון די twentieth יאָרטאָג »
לאָמיר זיך דערמאָנען : וואָס זײַנען געווען די אויפֿגאַבעס און צילן פֿון דעם " צענטראַלן ראַט " , געגרינדעט אין 1950 ? קודם ־ כּל , אַרויסהעלפֿן די ייִדן , וועלכע זײַנען געבליבן שטעקן אין דײַטשלאַנד , די געוועזענע קאַצעטלער , פּליטים פֿון פֿאַרשידענע לענדער אַרויסצופֿאָרן קיין אַמעריקע . שפּעטער , ווען די אַלע , וועלכע האָבן געוואָלט אַרויספֿאָרן האָבן עס געטאָן , און די פֿאַרשיידנאַרטיקע קהילה האָט זיך מער , אָדער ווייניקער , קאָנסאָלידירט , האָט דער " צענטראַלער ראַט " גענומען אויף זיך די שתּדלנות ־ פֿונקציעס בײַם אומקערן די ייִדן זייער האָב ־ און ־ גוטס , געפֿאָדערט צו פֿאַרמישפּטן די נאַצי ־ פֿאַרברעכער , אויפֿגעטראָטן קעגן די נעאָ ־ נאַציס , ראַסיזם און אַנטיסעמיטיזם .
איר קענט זיך שטעלן אין קאָנטאַקט מיטן מחבר אונטן :
דער רמב ״ ם שרײַבט אין הלכות תּשובֿה ( ב , ז ) : " יום הכּיפּורים הוא זמן תּשובֿה לכל , לכל יחיד ולרבים וכו ׳ לפֿיכך חייבֿים הכּל לעשות תּשובֿה וכו ׳ ביום הכּיפּורים " - יום ־ כּיפּור איז די צײַט פֿאַר תּשובֿה פֿאַר אַלע , פֿאַר אַ יחיד און פֿאַר רבים . . . דעריבער , זײַנען אַלע מחוייבֿ תּשובֿה צו טאָן אין יום ־ כּיפּור . . .
נאָך דעם באַקומען דעם נאָבעל - פּרײַז איז נעלי זאַקס , וועלכע האָט אַזוי טאַקע קיינמאָל ניט חתונה געהאַט , געבליבן אין שטאָקהאָלם , אין איר קליינינקער וווינונג . אַ טייל פֿון דעם פּרײַז - געלט האָט זי אַוועקגעגעבן פֿאַר די וואָס נייטיקן זיך , די צווייטע העלפֿט - דער אַלטער חבֿרטע אירער גודרון האַרלאַן . אַליין האָט זי שוין שטאַרק געליטן פֿיזיש , אַ סך צײַט זיך געפֿונען אין דער נערוון - קליניק , דאַן איז אונטערגעקומען דער קאַנצער . זי איז געשטאָרבן דעם 12טן מײַ 1970 און איז צו קבֿורה געבראַכט געווען אויפֿן ייִדישן בית - עלמין אין צפֿון - שטאָקהאָלם , אויפֿן באַ קאַנטן Norra begravningsplatsen , וווּ עס האָבן געפֿונען זייער אייביקע רו אַזעלכע פּראָמינענטע פֿערזענלעכקייטן , ווי אויגוסט סטרינבערג , אַלפֿרעד נאָבעל , אינגמאַר בערג מאַן . . .
קיין ענטפֿער קומט ניט . וואַרט איך אַ ווײַלע און חזר איבער די זעלבע פֿראַגע . דאָס מאָל דערהער איך :
יעדע אמונה זאָגט צו אַ בעסערע וועלט , אויב נאָר מ ׳ וועט דינען זייער גאָט אָדער געטשקע . די ייִדן האָבן משיחן . ער וועט אם ־ ירצה ־ השם ברענגען די דערלייזונג , און דעמאָלט וועלן מיר וויסן פֿון אַ בעסערער וועלט . קומט ער דאָך אָבער נישט ? איז די משיח ־ אידעע אַ גלענצנדיקע . כּל ־ זמן מיר ייִדן וועלן נישט האַלטן אַלע צוזאַמען כאָטש איין שבת , וווּ מיר זאָלן נישט זײַן , וועט ער נישט קומען . אַ שיינע אילוזיע . די פֿאָדערונג איז אַן אוממעגלעכע . זײַנען מיר פֿאַרבליבן אָן דער בעסערער וועלט און אָן יושר און גערעכטיקייט .
די שטאָט וועט אַוועק געבן זייערע אייגענע פּראַפּערטיס פאַר האוזינג , און אַלע דאָרטיגע בעלי בתים , אידן און גוים , זאָלן בלייבן על מקומם , בעת די שטאָט וועט סובסודירן אַז די בעלי בתים זאָלן קענען פאַרקויפן דירות אויף עפאָרדעבל פּרייזן . און אַנשטאַט ס ' זאָל זיין בלויז 150 דירות פון וואָס אידן באַקומען לפּנים העלפט אבער למעשה וועלן זיי בלייבן מיט ממש געציילטע דירות ווי די רעקאָרד האָט געוויזן , וועט מען קענען בויען אומגעפער דריי הונדערט דירות , מיט אַ פאַקטישע גאַראַנטיע אַז אידן וועלן באַקומען העלפט דערפון וויבאַלד די איצטיגע בעלי בתים - און נישט זעלבסט - דינענדע אָרגאַניזאַציע פאַרפירער - וועלן דאָך בלייבן אין קאָנטראָל פון זייערע נכסים און עס פאַרקויפן לויט זייער געשמאַק אָנדעם וואס די שטאָט וועט קענען אַנטיילן וויפיל פּראָצענט וועט למעשה גיין פאַר אידן . ועל כולם , זענען אַלע אַנדערע מינאַריטעט גרופּעס אין שטיצע פון דיזע פּלאַן ווי איידער אונטער דעם UJO פּלאַן וועלכע זיי ווייסן פון די פאַרגאַנגענהייט אַז בלויז איינער - לאָפּעז - טיילט איין ווער ס ' באַקומט די דירות לויט די מוצא ' ס וואָס ער באקומט .
די פאול באט זיך פארמאכט אום שבת ספטמבר 05 , 2009 1 : 46 pm
צוויי רעפֿעראַטן זײַנען ספּעציעל געווידמעט דער ייִדישער ליטעראַטור . אַלעקסאַנדראַ פּאָליאַן ( מאָסקווע ) אַנאַליזירט די דיאַלעקטישע גראַמען אין דער דיכטונג פֿון אהרן גלאַנץ ־ לעיעלעס און קומט צו ווײַטגרייכנדיקע אויספֿירן מכּוח דער ראָלע פֿון די " אינזיכיסטן " אין דער פֿאָרמירונג פֿון דער ליטעראַרישער ייִדישער כּלל ־ שפּראַך אין אַמעריקע . זי באַטאָנט , אַז דווקא די " אינזיכיסטן " זײַנען געווען די ערשטע צווישן די אַמעריקאַנער ייִדישע דיכטער , וואָס האָבן אָנגעהויבן אויסצונוצן די דיאַלעקטישע פֿאָנעטיק ווי אַ קינסטלעריש מיטל פֿאַר " אינסטרומענטירונג פֿונעם דיכטערישן טעקסט " . נאָך מער , טענהט זי , דווקא זיי האָבן געשאַפֿן דעם " איינהייטלעכן לעקסיקאָן פֿון ייִדישע גראַמען " פֿאַר דער גאַנצער ייִדישער דיכטונג . די פֿאָרשערין פּרוּווט צו באַגרינדן אירע וואָגיקע אויספֿירן מיט ראיות פֿון מאַקס ווײַנרײַך און יודל מאַרק , וואָס האָבן אַ קנאַפּן שײַכות צו די " אינזיכיסטן " , און נעמט ניט אין באַטראַכט דעם בײַטראָג פֿון די פֿריִערע ליטעראַרישע באַוועגונגען אין דער אַמעריקאַנער ייִדישער ליטעראַטור ; שוין אָפּגערעדט , פֿון דער קריטיק פֿון די " אינזיכיסטן " גופֿא .
• האַק נישט איבער די רייד ווען יענער רעדט .
שעם זאל זיין positive , נעגאַטיוו אָדער נייטראַל . נעגאַטיוו שעם קען נאָר ווערן געגעבן אויב דער אַדמיניסטראַטאָר האט ינייבאַלד דעם . נייטראַל שעם איז בלויז געגעבן ווען דער מענטש געבן שעם טוט נישט טרעפן די קרייטיריאַ באַשטימט דורך דעם אַדמיניסטראַטאָר צו ווירקן עמעצער אַנדערש ס שעם .
ווי מיר געדענקען , איז דער געריכט מעגלעך געוואָרן אַ דאַנק דער הצלחהדיקער אָפּעראַציע פֿון ישׂראלדיקע אַגענטן , וועלכע האָבן געפֿונען אײַכמאַנען אין אַרגענטינע און אים פֿון דאָרטן אַרויסגעגנבֿעט אין מײַ 1960 . אַ סך כּוחות זײַנען אַרײַנגעלייגט געוואָרן אין אידענטיפֿיצירן אײַכמאַנען אין דעם מאַנצביל מיטן נאָמען ריקאַרדאָ קלעמענט , וואָס האָט זיך באַשיידן געלעבט אין אַ בוענאָס - אײַרעסער בײַשטאָט .
די חבדסקע װאָלטן געדונגן טײַמס סקװער צו מאַכן אַן אַראָפּצײל אױפֿן ׳ טעפּער ׳ און זײ װאָלטן אױך אַלעדיקט אַ רעזולוציע אין קאָנגרעס אַז פּוטין און בוש זאָלן צוזאַמן אַראָפּצײלן װײל ברוב עם הדרת מלך המשיח . אַרטסקראָל װאָלט אַרױסגעגעבן אַ סידורל װאָס חוץ די איבערגעטײטשטע נומערן װאָלטן זײ אױסגעלײגט דער בלאַט װוּ אײנץ ביז צען לױפֿן קאַפּױר אָבער מיט פֿײַלן אינעם פֿאַרקערטן ריכטונג . עפּעס אַזױ ׃ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 > > > > > > > > > ( patent pending )
סטעינבאַקק האט באקומען אַ גאַנץ פון 21 ליקעס | View All פון סטעינבאַקק ס ליקעד הודעות
איז ווען עס איז געקומען צום פֿאַרגלײַך צווישן די צוויי פֿאָרשער , סײַ טימאָטי סנײַדער און סײַ אלי ראָזנבוים , האָב איך ערשט פֿאַרשטאַנען אַז סנײַדער האָט טאַקע זיך אָפּגעגעבן קאַלטבלוטיק מיט די צוויי הערשנדיקע דעספּאָטן וואָס האָבן פֿאַרזייט חורבן און טויט , בעת אלי ראָזנבוים האָט געהאַט בדעה אָפּצוּווישן די רעשטלעך פֿונעם טויט ־ פֿאַרזיי .
ייִדן פֿון דײַטשלאַנד , ווי אויך פֿון פּוילן , ליטע , לעטלאַנד און רומעניע , האָבן געזוכט אַן אָרט , וווּהין מע האָט געקענט אַרויספֿאָרן . די טויערן פֿון אַמעריקע זײַנען געווען כּמעט פֿאַרמאַכט . ניט קיין גרויסע שפּאַרונעס זײַנען פֿאַרבליבן פֿאַר עמיגראַציע קיין ארץ - ישׂראל און דרום - אַמעריקע . אין דער זעלבער צײַט , האָבן ניט ווייניק ייִדישע אַקטיוויסטן געגלייבט אין נייטיקייט פֿון עמיגראַציע . אַזוי האָבן רופֿאים אַ מאָל געגלייבט אין עפֿעקטיווקייט פֿון בלוטלאָזונג . מע האָט געטענהט , אַז אין אייראָפּע מיט אַ שיטער געוואָרענער ייִדישער באַפֿעלקערונג וועט אָפּגעשוואַכט ווערן די סכּנה פֿון מיליטאַנטישן אַנטי - סעמיטיזם . אין דעם דאָזיקן קלימאַט האָט דער פּאָטענציאַל פֿון ביראָבידזשאַן גענו מען אויסצוזען צוציִענדיק .
יעדערער פֿון אונדז , די אַמאָליקע שילער זייערע , וואָס זײַנען געבליבן לעבן נאָכן חורבן און זיך צעשאָטן איבער גאָר דער וועלט , זוכן איינע די אַנדערע און זײַנען גליקלעך , ווען זיי דערזעען נאָך אַ באַקאַנט פּנים . די גרויסע וועלט איז אַ דאַנק עראָפּלאַנען , טעלעפֿאָנען , קאָמפּיוטערס געוואָרן אַ קליין און צוטריטלעך .
ניין , דער קיום פֿון ייִדיש הענגט ניט אָפּ פֿון דער אָדער פֿון אַן אַנדער שטעלונג , וואָס די ייִדישיסטן וועלן נעמען צו העברעיִש אין ארץ - ישׂראל . די צרה ליגט ערגעץ אַנדערשוווּ . מע האָט דאָס ייִדישע לשון און די ייִדישע ליטעראַטור אָפּגעשונדן פֿון יעדן מענטשלעכן און נאַציאָנאַלן אינהאַלט , מע האָט פֿון דער שפּראַך געמאַכט בלויז אַ נאַקעטע כּלי - און אַ שלעכטע כּלי דערצו , ווײַל מע שרײַבט אַ שלעכטן ייִדיש - צו טרײַבן פּאַרטיייִשע קלײַזל - פּאָליטיק , וואָס ווערט דיקטירט ניט פֿון אַ מענטשלעכן אידעאַל , נאָר פֿון קליינע אַמביציעזע פּאַרטיי - אינטערעסן . עס פֿעלט אין הײַנטיקן ייִדיש די גרויסע מענטשלעכע ליבע , וואָס אירע מײַסטערס האָבן געטראָגן , דורך שילדערן דאָס צניעותדיקע אָרעמע ייִדישע לעבן , אין דער וועלט אַרײַן .
מע קען זיך נישט נאַדײַען , פֿלעגט מײַן באָבע זאָגן . ס ' איז אוממעגלעך זיך אַן עצה געבן בלויז מיט געציילטע ווערטער . סדן פֿלעגט אונדז , זײַנע תּלמידים , זאָגן אַז דער נומער דרײַ איז אַ קירצונג פֿון דעם אין ־ סוף . וועל איך זיך באַנוגענען מיט דרײַערליי באַמערקונגען , און יעדע איינע וועט באַשטיין פֿון דרײַ בײַשפּילן . דרײַ מאָל דרײַ - אין דרײַען איז שטאַרקער .
דער באַריכט פון דער פּרובירן רעזולטאַטן זענען געווען אַנאַונסט אויף 24 אפר די פּראָקורירונג , די קוילעלדיק ויספאָרשונג איז סלאַפּי און לאַקט יקערדיק פּאַסיק און דאַונפּליי די נעגאַטיוו זאָגן אַז די קאָמפּאָזיציע פון דיסטריקט פּובליק פּראָסעקוטאָרס אָפפיסע אינצידענט אָסאַקאַ . פּראָסעקוטאָרס אין אַ שווער באַלעבאָס 言 איך 出 שי נעגאַטיוו זאָגן און ענינים " לופט " פאַלש אַקיוזיישאַנז ( די אַנויינג בייַשפּיל איך ) איז געווען פארבעטן צו , טאַמפּערינג מיט זאָגן ( קאַיזאַן ) איז אויך קלאר איז אויך אַ ברידינג ערד פֿאַר פּראָדוצירן . □ " מיטגליד פראיעקטן " ניט גענוג מאָוטאַוויישאַן אַקיראַ קיוואַמו ■ מער ווי איין דאָקומענט פאָרדזשערי שלום דירעקטאָר 元 מוראַקי אַצוקאָ = אומשולדיק , איידער דאַסיידינג צו אָננעמען די אַרעסט פון אַ פלאָפּפּי דיסק מיט די פאַרשידענע זאַץ פון דער פאַל ( פד ) ביגאַסט פּראָבלעם איז געווען אַז עס האט ניט סאָלווע די פראבלעמען אויף . עס איז אויך אנגעוויזן אַז ינאַדאַקוואַט פארשטאנד פון דער מאָוטאַוויישאַן פון דער דירעקטאָר מוראַקי האַזימע ייבערפלאַך . " פונקט ווייַל לאָמייקערז קאַסעס , די צייַגעניש איז ארויס אָן האַסקאָמע פּראַסידזשערז 経 נאַי " עפשער פאָקוס , " רעאַסאָנס און מאטיוון פֿאַר פאַרברעכן , אָפּגעהיט באַטראַכטונג איז דארף , " ער האט געזאגט . מוראַקי האַזימע דער דירעקטאָר פריערדיק צו ינדייטמאַנט , מיר דאַרפֿן צו באַטראַכטן אַז דאָרט איז געווען אַ ויספאָרשונג פון דעם הויז פון קאָונסיללאָרס לאָמייקער ישיי האַזימע ינוואַלוומאַנט איז סאַספּעקטיד . מאַעדאַ צונעהיקאָ הויפּט פּראָקוראָר אָנגעקלאָגט יואַן ( 43 ) האט אַ באַשלוס צו באַקומען מיין באַלעבאָס האט ניט באַריכט די פּראָבלעם . אויך פון די ראשי פּראָסעקוטאָר , ניט גענומען צונעמען קאַמף ווי נאָך ניט גענוג אינפֿאָרמאַציע צו דערקענען די האַסקאָמע מאַעדאַ באַריכט דערלאנגט דורך די דיפענדאַנט . הויפּט יואַן מיניסטעריום אָנגעקלאָגט ועמוראַ צוטאָמו ( 41 ) = = אויף פּראָצעס פֿאַר די " הויפּט פון די הויפט רעגירונג און די פיגיערז יוזשאַוואַלי אנגענומען צו זייַן טענדאַד צו ביכייוו דיפערענטלי , " ער האט געזאגט . אַפישאַל כויסעם געניצט אָן דערלויבעניש , אַפֿילו נאָך סקאַנדאַל מיניסטער פּאָסטן , און איך געהאט פאָרדזשד דאָקומענטן אין די נאָמען פון דעם מיניסטער עטלעכע מאָל , עדות געוויזן די ינוואַלוומאַנט פון דער דירעקטאָר פֿאַר די אָריגינעל " עס איז קיל צו זייַן סקרוטאַנייזד , " ער צוגעגעבן . ■ דאס איז די מיסיע " פּראָסעקוטאָרס האָבן צו גיין אויס ! " . דירעקטאָר פון ספּעציעלע ינוועסטיגאַטיאָנס אָאָצובאָ היראָמיטי דיפענדאַנץ איידער ( 57 ) = = איז באפוילן מיט פאַרברעכער פּראַסיקיוטערז 避 罪 פאַרבאָרגן נעגאַטיוו אָפּיניאָנס איז אַז די ויסרעדן האט צוגעלייגט צו דעם קרום . די פּראַסיקיוטערז בייַ די צייַט , שפּיציק אויס אַז עס זענען פראבלעמען אין פארשטאנד די זאָגן אָדער זאָגן נעגאַטיוו באַלעבאָס . " איך וועלן צו מוראַקי דירעקטאָר " " וואס איר מאַעדאַ , און פרעגן . א מיסיע וואָס איז געווען באַשטימט צו איר פון דעם " לויט צו די באַריכט , דער דיפענדאַנט אין שפּעט אפריל 31 , אָהצובאָ , איידער דער פאַל אנגעהויבן , דער דיפענדאַנט און געזאגט צו שטעלן די הופּאַ מאַעדאַ . מאַעדאַ דיפענדאַנט " איז אונדזער מיסיע צו אַרעסטירן דער הויפּט פון מוראַקי מינימום , מוזן דערגרייכן מוזן זייַן " פּעלץ גוט , די באַריכט איז " זאָגן פון פאַרלאָזן אַז געפֿירט נעגאַטיוו פד , " געפונען . די דיפענדאַנט אָצובאָ די דיפענדאַנט די דיפענדאַנט ס באַלדיק העכער סאַגאַ אַקיראַ האַזימע מאַעדאַ ( 49 ) = זעלביקער = טאָן ניט אָנטייל נעמען אין די ויספאָרשונג , געפירט גלייַך צו דער דיפענדאַנט מאַעדאַ . פאַרזאַמלונג עפענען זיי פֿאַר ויספאָרשונג " ניט אַנדערש צו באַטראַכטן אָרגאַניזאַטיאָנאַל און קאָנטראָלירן , " ער צוגעגעבן . אין דער צייַט , ניט פּראַסיקיוטערז האָבן גענוג פּערסאַנעל זענען געבעטן צו באַטראַכטן שטיצן פון אנדערע פּראַסיקיוטערז פון די דיסטריקט קאָורט טשיף פּראָסעקוטאָר . אבער , די דיפענדאַנט אָצובאָ , " אַז די ויספאָרשונג פון דעם סיסטעם , " און ניט געוואלט , און ווי אַ רעזולטאַט פון " סיסטעם איז ינאַדאַקוואַט ויספאָרשונג " געפונען . דערווייַל , דער הויפּט פּראָקוראָר פון די הויך פּובליק פּראָסעקוטאָרס אָפפיסע נאַקאַאָ טאַקומי אָסאַקאַ ( אין דער צייַט ) אויך דערמאנט די ריספּאַנסאַבילאַטיז . ועמוראַ דיפענדאַנט " געשאַפֿן אַ פאַלש באַאַמטער באַווייַזן אין דער דיסקרעשאַן " ווען מאַעדאַ רעפּאָרטעד אויף די עדות פון די דיפענדאַנט און די הויך פּובליק פּראָסעקוטאָרס אָפפיסע , פּראָסעקוטאָר נאַקאַאָ עט על " איז ניט דערוואַרט צו מאַכן אַרביטרערי באַשלוס , " ער האט געזאגט . " ( מאַעדאַ דיפענדאַנט ) האט טיף דרוק , " ער האט געזאגט . ■ פּראָקורירונג קען אויך שולדיק אין דעם פּראָצעס , " באַטראַכטן קאַנסלינג פּראָקורירונג " און ליינד מיט שארפע רייד צו דערמאָנען . גלייך נאָך דער ערשטער פּראָצעס אין יאנואר מוראַקי האַזימע דירעקטאָר , דירעקטאָר פון דיסטריקט קאָורט פּראָצעס אָאָסאַקאַ טאַניאָקאַ מיקאַ ( דאַן ) ווייַל זיי וויסן אַז די אַלעדזשד טאַמפּערינג , " אויב אַ גרונטיק ויספאָרשונג איז געשען , די פאקטן פון פאַלסאַפאַקיישאַן פון זאָגן צו פאַרטיידיקונג אַדוואָקאַט סאַגדזשעסטינג אַ ענטפער צו דערקלערן און אַנאַליסיס " . עס אָנגעקלאָגט די דיפענדאַנץ אַטענדאַד די פּלאַץ מאַעדאַ , און אויב עס איז געפירט אויס גרונטיק ויספאָרשונג צו פּראָקורירונג פֿאַר קאָרופּציע דורך די סעפטעמבער קלאָוזינג אַרגומענט " צו זוכן צונעמען קאַמף , אַרייַנגערעכנט די שולדיק " און איז אויך . מאַעדאַ טאָקיאָ דיפענדאַנט , באגלייט אַ יבערבליק פון 41 קאַסעס אויך ינוואַלווד די דיסטריקט קאָורט ווען פּראַסיקיוטערז ענראָולד אין אָסאַקאַ אין דער אַנדערער פאַל , " די פאַקט דאָרט איז ניט זאָגן פון טאַמפּערינג זענען געווען " געפונען . [ אַרטיקלען ] מעריטאָקראַסי עליטע פאַרברעכן . . . " געפרואווט " אַוועק דורך אַקקנאָוולעדגעד די נויט פון ריפּיטאַד סקאַנדאַלז און קאָרופּציע קעסטל סיסטעם אינפֿאָרמאַציע ספּאָ " דער רובֿ שטאַרק געזעץ ענפאָרסמאַנט יידזשאַנסיז , פּראַסיקיוטערז טייַנען די ראָלע פון " קוק צוריק וועראַפאַקיישאַן פּראָסעקוטאָרס קוועסטשאַנד דעם פּרעסטיזש פון דער ברייקאַפּ יקיסוגיטאַ ניט פאַרטראַכטנ זיך די דערפאַרונג פון הצלחה . . . באַמערקונג באַזייַטיקונג און אַגרעסיוו ינטעראַגיישאַן " ? " באַד פאסט אַרויסרופן פון פּאַסינג דורך " בונד " וועט פאָרקומען ווייַטער יאָר ? .
דער סוף איז זייער גוט באַוווּסט : אַ באַ זײַטיקטער פֿון " פֿאָרווערטס " , האָט שלום אַש אָנגעהויבן שרײַבן פֿאַר דער קאָמוניסטישער צײַטונג " מאָרגן - פֿרײַהייט " , וואָס איז תּמיד געווען דער הויפּט - שׂונא פֿון " פֿאָר ווערטס " אין דער וועלט פֿון ייִדישן זשור נאַליזם . דאָס האָט ניט געהייסן , אַז אַש איז געוואָרן אַ קאָמוניסטן צי אַ " מיטלויפֿער " פֿון קאָמוניסטן . ער האָט ניט געהאַט קיין אַנדער ברירה , ווײַל קיין אַנדער טעגלעכע צײַטונג וואָלט אים , בלי - ספֿק , ניט גענו מען , אַפֿילו אויף צולהכעיס דעם " פֿאָרווערטס " . פֿאַר די פֿרומע ( " מאָרגן - זשורנאַל " ) איז ער גע ווען טרייף . פֿאַר די עסטעטן ( " דער טאָג " ) איז ער געווען צו נאָענט צו אַ שונד - שרײַבער .
מײַנער אַ חסידישער באַקאַנטער האָט מיר אַמאָל געזאָגט , אַז ס ׳ איז פֿאַראַן אַ גרויסער חילוק צווישן תּורה ־ הקדושה און שעקספּירס ווערק . די תּורה איז אַן אומאויסשעפּלעכער קוואַל , וואָס לאָזט זיך אָפּטײַטשן אויף כּלערליי אופֿנים , אָן אַ סוף . אַלע מפֿרשים אין דער וועלט קאָנען נישט דערגרייכן דעם דנאָ פֿון דער ענדלאָזיקער תּורה ־ חכמה . די פּיעסעס פֿון שעקספּיר , להבֿדיל , ווי מײַן פֿרײַנד האָט דערקלערט , זענען אָבער אינגאַנצן אַנדערש . ווען דו האָסט זיי איבערגעלייענט איין מאָל , צום מערסטן צוויי ־ דרײַ , איז מער נישטאָ דאָרטן וואָס צו פֿאָרשן און מפֿרש צו זײַן .
ס ׳ איז געווען טאַקע זייער שיין , ממש פּרעכטיק . די ענגלענדער זײַנען גרויסע מײַסטערס פֿון אַזעלכע זאַכן . בפֿרט נאָך , אַז די " דעקאָראַציעס " האָט מען געבויט אין משך פֿון יאָרהונדערטער . אַלץ האָט מען דורכגעטראַכט . די פֿערד . די זעלנער . די מוזיק . און די הוטן , וואָס די פֿרויען האָבן געטראָגן ! אָבער , דער עיקר , פֿון דעסטוועגן איז געווען - די כּלה .
איינע פֿון זיי טראָגט טאַקע דעם נאָמען - " ייִדיש אין דער הײַנטיקער וועלט " ( www . nlr . ru / exib / Yiddish ) . די דאָזיקע אויסשטעלונג איז צונויפֿגעשטעלט נישט פֿון די ביבליאָטעק ־ מיטאַרבעטער , ווי עס פֿירט זיך , נאָר פֿון די לייענער אַליין . דער באַגלייטונג ־ אַרטיקל , אָנגעשריבן פֿונעם פֿאַרוואַלטער פֿון דעם פֿאָנד , קאָמענטירט בלויז די אויסגעקליבענע ביכער און גיט צו זײַנע אייגענע באַמערקונגען . מיר האָבן דאָ אויך אָפּשיקונגען צום " פֿאָרווערטס " , ווי צו דער גרעסטער הײַנטיקער אויסגאַבע אויף ייִדיש .
" זי האָט נישט פֿונקציאָנירט ווי געהעריק אין שטוב , " האָט נחום דערציילט . " ס ׳ האָט תּמיד געהערשט אַ געפֿערלעכע פּאַניק און טעראָר . " איין מאָל , ערבֿ ־ פּסח , בעת מע האָט געהאַלטן אין מיטן כּשרן די שטוב , איז עמעצער צוגעקומען צו דער טיר , באָרגן דעם טאַטנס פֿײַער ־ בלאָזער צו גליִען זײַנע כּלים . ווען די מאַמע האָט דערזען , אַז דער טאַטע איז נישטאָ , האָט זי זיך ווילד צעשריגן , אַז זי וועט אים און די קינדער באַגיסן מיט זודיק וואַסער , און דערמיט שטאַרק איבערגעשראָקן די קינדער . שפּעטער האָט דער טאַטע באַשולדיקט אין דעם דעם זון .
« וואָס טוט איך טאָן | ופּלאָאַדינג מאָדס »
די הויפּט ־ אַקטריסע , דאַנאַ מוירפֿי , איז אַ העכסט טאַלאַנטירטע און באַגאַבטע שוישפּילערין אויף דער ענגלישער בינע . דער ספּעקטאַקל האָט געפֿאָדערט זי זאָל שפּילן ווי אַ יונגע אַקטריסע , ווי אַ מאַמע און ווי אַ באָבע , און איך מוז אײַך זאָגן , אַז עס איז איר געלונגען .
דער ייִדישער היסטאָריקער יונתן פֿראַנקעל ז " ל האָט געשריבן , אַז די " פֿאָרווערטס " - סבֿיבֿה האָט מיט זיך פֿאָרגעשטעלט " אַ ניט קיין גרינגע פֿאַראייניקונג " פֿון די וועטעראַנען פֿון דער צײַטונג און די נײַע , בונדיסטישע כּוחות . זינט אויגוסט 1901 , ווען אויף דער מאַפּע פֿון דעם אַמעריקאַנער פּאָליטישן לעבן האָט זיך באַוויזן די סאָציאַליסטישע פּאַרטיי , איז דער " פֿאָרווערטס " אַרײַן אין איר אינפֿראַסטרוקטור . אָבער קיין סאָציאַליסטישער מאָנאָליט איז די צײַטונג קיין מאָל ניט געוואָרן . צווישן איר מיטאַרבעטער זײַנען געווען מענטשן , וואָס האָבן אָפֿט מאָל געהאַט גאָר פֿאַרשיידענע מיינונגען וועגן פּאָליטיק , קולטור וכ ' . און ווי פֿראַנקעל האָט עס באַשריבן , איז די שאַרפֿסטע גרענעץ אַדורך צווישן דער אַלטער סאָציאַליסטישער גוואַרדיע און דעם ייִנגערן דור , וועלכער האָט בדרך - כּלל געהערט צום בונד .
" הייסט עס , איר גרייט זיך , אָן עין ־ הרע , אויך ווערן אַזוי אַלט ? " , פֿרעג איך אים .
מיט אַ 150 יאָר צוריק האָט אין פֿילאַדעלפֿיע געוווינט אַ רײַכער ייִד , מיכאל גראַץ . ער האָט געפֿירט גרויסע געשעפֿטן און האָט געהאַט אייגענע שיפֿן . ער האָט געהאַט אַ טאָכטער רעבעקאַ . זי איז געווען זייער אַ שיינע און אַ געלערנטע . זי האָט שטאַרק ליב געהאַט איר משפּחה , איר שטאָט פֿילאַדעלפֿיע . זי האָט געהאָלפֿן אויסבויען אַ שול אין שטאָט . זי האָט אויסגעבויט אַ היים פֿאַר אַלטע לײַט . זי איז שטענדיק אומגעגאַנגען איבער דער שטאָט און האָט גוט געוווּסט ווער עס איז רײַך און ווער עס איז אָרעם . ווער עס נייטיקט זיך אין איר הילף . זי האָט אויסגעבויט אַ הויז פֿאַר יתומים ־ קינדער . אַלע האָבן געקענט רעבעקאַ גראַץ און אַלע האָבן זי זייער ליב געהאַט .
« האַלאַסזלע פון \ u200b \ u200bאפריקאנער סאָם - רעצעפּט | לאַקס בייקט אין קנאָבל סאָוס - רעצעפּט »
וופּבוסטער → וואָרדפּרעסס → מאַכט אייער וואָרדפּרעסס בלאָג גרייט פֿאַר וואָרדפּרעסס 3 . 2
דאָס איינציקע היסטאָרישע געשעעניש וואָס איז תּמיד בנימצא אין אַלבאַהאַריס ווערק , איז די צווייטע וועלט ־ מלחמה . די מלחמה האָט גורם געווען דעם פֿונאַנדערפֿאַל פֿון דער אַמאָליקער גאַנצקייט , און עס איז מער ניט מעגלעך צונויפֿצוברענגען די רעשטלעך . דער דאָזיקער געדאַנק ווערט סימבאָליש אויסגעדריקט אינעם ראָמאַן " צושפּײַז " . דער מחבר פּרוּווט צו רעקאָרדירן זײַן מאַמעס דערציילונג וועגן די מלחמה ־ יאָרן , אָבער פֿון דעם קומט גאָר ניט אַרויס , ווײַל זי קאָן אַפֿילו ניט אָנהייבן צו רעדן . דער מוסר ־ השׂכּל פֿון אַלבאַהאַריס ווערק לאָזט ניט קיין האָפֿענונג ׃ מען איז ניט בכּוח גובֿר צו זײַן דעם צעשטערערישן כּוח פֿון דער צײַט .
און מיר זענען אַלע ברידער , און מיר זינגען פֿרײלעכע לידער , און מיר האַלטן זיך אין אײנעם , אזעלכע ס ´ איז נישטאָ בײַ קײנעם . אײַ אײַ אײַ . . . אין מיר זענען פֿרײלעך מונטער , זינגען לידער טאַנצן אונטער , און מיר . . .
דאַנק צו וובעט 4 . 2 . 3 איר קענען הנאה אָטאַמאַטיק איבערזעצונגען פּאַוערד דורך וובוללעטין ™ ווערסיע 4 . 0 . 8 דרוקרעכט © 2011 וובוללעטין סאָלוטיאָנס , ינק . . אַלע רעכט רעזערווירט . סעאָ דורך וובסעאָ 3 . 5 . 2 שפּאַלטן : vBHELP . pl - פויליש וובוללעטין סופּפּאָרט שטיצן : ווילו עקסטרע טאַבס דורך וובוללעטין היספּאַנאָ
וואָס ס אַלעמען קוקן אויף אַבאָרשאַן ? איך וועט זאָגן מייַן ווען אַ ווייניק מענטשן האָבן געזאגט .
דער לערער פֿרעגט בײַם תּלמיד : " משה , קענסט אָנשרײַבן דעם ריכטיקן ענטפֿער אויפֿן טאָוול ? "
געוווינט האָט ער אין עק שטעטל , בײַם שאָסיי , וואָס פֿירט קיין סלאָנים אין אַ קליין הײַזל , בשכנות מיט ר ' שמואל " נאַקרישקער " . ער פֿלעגט שטיין בײַם אַרײַנפֿאָר אין שטעטל און אויפֿקויפֿן פֿון די פּויערים : הינער , אייער , פֿלאַקס , " סמאָרטשקעס " ( געטריקענע שוועמלעך ) , קאַרטאָפֿל און שאר ־ ירקות .
אַ צווייטער כּלל מוז געמאַכט ווערן וועגן דעם אויסלייג פֿון די לשון - קודשדיקע ווערטער , וואָס מוזן אַרײַנקומען אין ייִדיש . איך וואָלט פֿאָרמולירט דעם כּלל אַזוי : אַלע העברעיִשע ווערטער , וואָס זײַנען שוין לאַנג געוואָרן אַן אָרגאַנישער טייל פֿון ייִדיש , מוזן בלײַבן מיט זייער העברעיִשן אויסלייג . אַ שטייגער ווי : שבת , יום - טובֿ , פּסח , שבֿועות , סכות , עין - הרע , רכילות . אַזוינע ווערטער אָבער ווי בעל - הבית , בעל - מלאכה , סך , קונדס , שגץ , חנפֿענען , זאָל ווײַטער געשריבן ווערן מיט דעם ייִדישן אויסלייג : באַלעבאָס , באַלמעלאָכע , סאַך , קונדעס , שייגעץ , חאַנפֿענען , ווי אַ סך האָבן שוין אָנגעפֿאַנגען אַזוי צו שרײַבן . דעם דאָזיקן כּלל וואָלט איך פֿאָרגעשלאָגן צו מאַכן פֿאַר אַ דערווײַליקן , ווײַל נאָך מײַן מיינונג , איז אָט די פֿראַגע איינע פֿון די גרונד - פֿראַגן אין דער ייִדישער אָרטאָגראַפֿיע . פֿעסטע באַשלוסן קאָנען דאָ אָנגענומען ווערן בלויז אויף אַן אַלגעמיינעם שפּראַך - קאָנגרעס פֿון ביידע זײַטן אָקעאַן .
איך וואָלט ווי צו האָבן ווינקס ווי ריפּער פּלאַטינום דערלויבעניש . דאַנקען דיר זייער פיל .
" ביסטו אַ ייִד ? " פֿרעגט מען מיך כּסדר . ענטפֿער איך : " איך בין אַ האַלבער ייִד " , און זיי וועלן גלײַך זאָגן : " דאָס איז אַן אַבסורד . דו קענסט נישט זײַן אַ האַלבער ייִד " .
כּדי צו דערטראַכטן זיך צו עפּעס אַ המצאה , אַפֿילו זייער אַ לאָגישע , מוז מען קודם האָבן אַ " פֿינקעלע " פֿון אינטויִציע . הגם אינטויִציע איז געוויינטלעך אָפּגעטיילט פֿון לאָגיק , רינגלט זי תּמיד דעם מענטש , ווי אַן " אינערלעכער סכך " . אין די ימים ־ נוראָים רירט מען דעם דאָזיקן " דאַך " , און מע אַנטפּלעקט אין זיך דאָס פֿאַרבאָרגענע ג ־ טלעכקייט . די דאָזיקע דערפֿאַרונג העלפֿט צו אַנטפּלעקן קדושה נישט בלויז אין דער הויכער איבערראַציאָנעלער וועלט , נאָר אויך אונטערן " סכך " - אין דער וועלט פֿון ראַציאָנעלן שׂכל .
די מקובלים דערקלערן , אַז די פֿאַרגאַנגענע אַכט וואָכן זענען געווען באַזונדערס מסוגל פֿאַר אַ פּערזענלעכן תּיקון ־ נשמה און דעם אַלגעמיינעם תּיקון ־ העולם . אין אונדזערע אַנומלטיקע אַרטיקלען האָבן מיר זיך פֿאָקוסירט אויף דעם צווייטן , געזעלשאַפֿטלעכן אַספּעקט פֿון סאָציאַלן יושר און ברידערלעכע באַציִונגען צווישן מענטשן . לאָמיר אַ ביסל איבערחזרן דעם תּוכן פֿון די לעצטע אַכט פּרשיות , כּדי צו פֿאַרשטיין זייער פֿאַרבינדונג איינע מיט דער צווייטער און מאַכן אַ מין סך ־ הכּל , וואָס וועט אונדז העלפֿן צו פֿאַרשטיין די הײַנטיקע סדרה .
וואָזשע טוט דאָס הייליקע פֿאָטערל פֿון וואַטיקאַן ? ער מאַכט זיך נישט וויסנדיק , און פֿאַרווישט דעם סקאַנדאַל אונטערן פּערסישן טעפּעך . הײַנט פּראַוועט ער דעם " הייליקן דאָנערשטיק " מיטן " גוטן ־ פֿרײַטיק , " דעם " אַש ־ מיטוואָך " און " פּענטעקאָסט ־ זונטיק " ( שבֿועות ) . נישט געזאָרגט , גאָטס זון האָט שוין באַצאָלט פֿאַר אַלע זייערע זינדיקע חובֿות . בכלל איז די וועלט פֿון פּויפּסטערטום , פֿון וואַטיקאַנאַליע , אײַנגעטונקען אין אַזעלכע טראַנסגרעסיעס און סקאַנדאַלן , אַז עס וועלן זיי נישט פֿאַרווישן די וואַסערן פֿון אַלע ימען און אַלע זאַמדן פֿון די מידבריות . אינטערעסאַנט צו באַמערקן , יעדעס יאָר פֿרעג איך זיך נאָך אין קלאַס , ווער ס ׳ איז אַ סטודענט פֿון יורי . און אַז אַ פּאָר פֿון זיי רופֿן זיך אָפּ , זאָג איך זיי אָן :
עס איז געווען קאַנסטראַקטאַד צו באַערן בישאָפּ עפיסיאָ ווער איז אַ פּאַטראָן פון קאַגליאַרי . עס איז געווען אויפֿבויען אין אַ אַלט קלענערער קלויסטער און עס איז געגלויבט אַז אַ רוימישע טעמפּל געניצט צו ווערן אין דעם אָרט . אונטער דער קירך עס איז אַ צעל ווו עס איז מעגלעך אַז ינפּריסאָנעד בישאָפּ עפיסיאָ אויסגעגעבן זיין לעצט יאָרן פון לעבן .
עס וועלן אָבער אויך זיין זמנים וואָס עולמך תראה בחייך . דו וועסט שפּירן דעם טעם פון תורה וגדולה במקום אחד און אַז מען קען יאָ טאַנצן אויף צוויי חתונות . טעמים פון אונזערע קולטור אין אַ זיסער לכה דודי , והוא שעמדה ביים סדר טיש , סיפּורי צדיקים און אַ וואַרעמער ניגון , משפּחה , שמחות און ברידערלעכע פריינדליכקייט אָבער אויך די טעמים פון אַ ברייטערן קולטור פון מוזיק , קונסט און ליטעראַטור . ועל כולם דער תענוג פון אַן אמתע נחלה בלי מצרים וווּ מען מעג דענקן און שרייבן וויאַזוי עס געפעלט . אפילו אַז דו וועסט זיין אַליין אין דיינע מחשבות ביסטו נאָך אַלץ אַ חלק פונעם כּלל אָבער אָן זייערע שעבוד . זיצענדיק ביי קבלת שבת צי ביי אַ שוועסטער קינדס אַ מצווה טאַנץ פאַרזונקן אין דיינע מחשבות וועסטו פאַרשטיין ר ' נחמנס ווערטער אַז מען קען פּראַוון התבודדות אין אַ צימער פול מיט מענטשן .
מיט צען יאָר צוריק האָט מען אין שוועדן באַשלאָסן צו געבן ייִדיש דעם סטאַטוס פֿון אַ מינאָריטעט - שפּראַך , געשטיצט דורך דער מלוכה . מע האָט מיר עטלעכע מאָל דערציילט , ווי אַזוי דאָס אַלץ האָט זיך באַקומען . דאָך , פֿיל איך זיך ניט זיכער , פּינקטלעכער , ניט גענוג קוואַליפֿיצירט צו שרײַבן וועגן דעם . מע דאַרף אָבער ניט זײַן איבערגעשפּיצט , כּדי אין דעם באַשלוס ניט אײַנזען אַ צוגאָב פֿון פּאָליטיק , פֿון " שולד - געפֿיל " , אין שײַכות מיט דער ראָלע , וואָס שוועדן - אָפֿיציעל , אַ נייטראַל לאַנד - האָט געשפּילט בעת דער צווייטער וועלט - מלחמה . אין דער אמתן , ווילנדיק אויסמײַדן אַ מלחמה מיט דײַטשלאַנד , האָט די שוועדישע רעגירונג ניט איין מאָל קאָמפּראָמיטירט דעם סטאַטוס פֿון אַ נייטראַל לאַנד .
די לעצטע גרויסע פֿאָרשונגען אויף אָט דער טעמע
- אַבי די פֿליגלען זאָלן זײַן גרייט . אַן אָרט און אַן אָל , אַ נאָדל אָדער אַ בריטווע , אַ אָנגעהייצטער אויוון אין אַ בעקערײַ אָדער אַ שטאַמײַזע וועט זיך שוין אָפּזוכן .
אין יעדער איינער פֿון די צוויי דאַנק ־ זאָגונגען איז פֿאַראַן אַ מעלה , אַן איבערוואָג לגבי דער צווייטער : די מעלה פֿון פֿרי ־ באַלדיקן דאַנק ־ אויסדרוק - פֿון דעם " מודה אַני " - באַשטייט אין דעם , וואָס אין איר זאָגט זיך אַרויס די טיפֿקייט און קרעפֿטיקייט פֿון דער אמונה אין דער ייִדישער נשמה ; אָבער פֿון דער צווייטער זײַט קען געמאָלט זײַן , אַז דער דאַנק ־ אויסדרוק זאָל זײַן מער אַבסטראַקט און פֿאַראַלגעמיינט . אין דער צווייטער , שפּעטערער שׂכלדיקער דאַנק ־ זאָגונג פֿעלט טאַקע די דורכרײַסנדיקע קראַפֿט , אָבער דערפֿאַר איז זי מער אַרײַנדרינגלעך אין דער מענטשלעכער פּערזענלעכקייט און ווערט אין איר אײַנגעגלידערט .
וואָס איז דער נימשל פֿונעם דאָזיקן משל ־ ראָמאַן ? עס איז קודם ־ כּל , אַ בוך וועגן די אייביקע ווערטן פֿון ליבע און שׂינאה , אמת און שקר , געטרײַשאַפֿט און פֿאַרראַט , וואָס איז צומאָל זייער שווער פֿאַנאַנדערצוטיילן . דאָס בוך איז שאַרפֿזיניק און קלוג , אָבער אַ ביסל איבערגעלאָדן מיט פּעדאַגאָגישער באַלערעוודיקייט .
װען ער איז צװײ מאָל אַזױ קלוג , װאָלט ער געװען אַ גולם !
אַנדערש איז אָבער , אַז די בולעטינען גיבן די לייענער צו וויסן דעם וועב ־ אַדרעס , וווּ מע קען באַקומען די שטים ־ אינסטרוקציעס אויך אויף ייִדיש , נישט געקוקט אויף דעם וואָס דער פּראָצענט ייִדיש ־ רעדער איז שוועדן איז זייער קליין . צווישן די 9 מיליאָן מענטשן וואָס וווינען הײַנט אין שוועדן , זענען בלויז 18 , 000 פֿון זיי ייִדן ; און פֿון זיי , אויב מע נעמט אַרײַן די וואָס קענען די שפּראַך פֿליסיק , ווי אויך די וואָס קענען די שפּראַך פּאַסיוו , דערגייט די צאָל ייִדיש ־ קענער ביז בערך 4 , 000 .
וועב פון טראַסט ( וואָט ) לאָנטשט פֿאַר אָפּעראַ 11
" אַ סבֿרא , אַז דער סאַמע וויכטיקער סימן - מובֿהק פֿון די ביכער , וואָס זײַנען פֿאָרגעשטעלט אויף דער אויסשטעלונג , איז די שפּראַך , אויף וועלכער זיי זײַנען אָנגעשריבן געוואָרן . ייִדיש רופֿט מען אויך ׳ מאַמע - לשון ׳ , דאָס הייסט , ׳ מאַמעניוס שפּראַך ׳ . קינדער - ביכער אויף דעם לשון זײַנען זייער וווילע , וואַרעמע און שיינע . זיי קענען ניט פּשוט זײַן אַנדערש . "
ווען מען באקלאגט זיך אים אז דאס וואסער ווערט נישט הייס , זאגט ער " צוויי שכינים קענען נישט ניצען הייס וואסער די זעלבע צייט " און די פרויען ווייסען ער היט זיי דורך די וואָך פון אלעם בייזען , ווען עס דוכט זיך זיי אז א גוי איז אריין געקומען אין קאָנטרי גייט ר ' חעזקעל ארויס מיט א האלצערנעם קאָך לעפעל און מאכט זיכער אז א אומגעווינטשענער קומט נישט אריין
ס . ב . : אַוודאי איז אַ סך אויפֿגעטאָן געוואָרן , און באַזונדערס , דאָס אויפֿבויען דעם ייִדישן קהילה ־ צענטער - דאָס הויז פֿון די קעשענעווער ייִדן . דער " צענטער " איז , מסתּמא , דײַן ליבלינג ?
די ווײַטערדיקע מעשׂיות וועגן הערשעלע אָסטראָפּאָליער האָבן מיר געפֿונען אין צוויי ביכלעך אָן אַ דאַטע . אָבער , ס ׳ זעט אויס , פֿון פֿאַר דער ערשטער וועלט ־ מלחמה - " דער נײַער בוך פֿון וועלט ־ באַרימטן וויצלער הערשעלי אָסטראָפּאָלער " , פֿונעם פֿאַרלאַג " אַמקרויט עט פֿרײַנד " אין פּשעמישל . די זאַמלונגען נעמען אַרײַן טאַקע ייִדישלעכע מעשׂיות , להיפּוך צו נײַערע קאָלעקציעס , אין וועלכע מע נעמט אַרײַן כּלערליי וויצן פֿון אַן אַנדער מין הומאָר ; מע רופֿט דעם העלד " הערשעלע אָסטראָפּאָליע " און מע מיינט , אַז מע האָט אָפּגענאַרט דעם עולם . נאָר די עכטע מעשׂיות פֿון הערשעלען זענען אויסגעהאַלטן מיט זייער וויצלערישן כאַראַקטער און שטעלן מיט זיך פֿאָר אַ באַזונדערע קאַטעגאָריע פֿאָלקס ־ חכמה .
« אַוטאָדעסק מייַאַ 2011 13 . 0 פּראָגראַם פֿאַר שאפן 3ד גראַפיקס | בלענדער 2 . 49ב פּראָגראַם צו מאַכן דרייַ - דימענשאַנאַל גראַפיקס »
און וואָס איז וועגן די אַנדערע ייִדן אין הײַנטיקן אַזערבײַדזשאַן ?
דאָס מאָל האָבן מײַן מאַן , לייבל , און איך געהאַט אַ גאָלדענע געלעגנהייט זיך נעענטער צו באַקענען מיט אונדזערע חרדישע קרובֿים , בעת אַ צוויי ־ וואָכיקער וואַקאַציע אין דער ייִדישער מדינה , לכּבֿוד דער חתונה פֿון אונדזער פּלימעניק ( מײַן שוועסטער , איידלס זון ) , משה ־ לייב .
אין יאָר 1969 איז זובין מעטאַ געוואָרן דער מוזיקאַלישער ראַטגעבער פֿון אָרקעסטער , און אין 1981 האָט מען אים באַשטימט , אויף זײַן גאַנץ לעבן , ווי דער מוזיקאַלישער לייטער און דיריגענט פֿון דעם " ישׂראלדיקן פֿילהאַרמאָנישן אָרקעסטער " .
אן אנדער מענטש מיט טעדענקדזשאַ אַנטי סטעאַמאָוואַ ניט ? איך בין אַדמין נאָן סטים , און איך בין שטאָלץ פון עס זונשייַן איז אַ נאָן סטים אַדמין און איז שטאָלץ פון עס דעל איז אַ נאָן סטים אַדמין און איז די שטאָלץ מערני נאָן סטים איז אַדמין , און איז שטאָלץ פון עס באַזזי איז אַ נאָן סטים אַדמין און איז די שטאָלץ קאַלווי נאָן סטים איז אַדמין , און איז שטאָלץ פון עס ! שיג0 נאָן סטים איז אַדמין , און איז שטאָלץ פון עס ! גויללאָטינע איז אַ נאָן סטים אַדמין און איז שטאָלץ פון עס ! אַזוי ענדיקן מיט פּלאַפּלען אַז דער אַדמין זאָל האָבן פּאַרע ווייַל איז נישט אמת און לויטער ליגן ! צי איר האָבן אַ פּראָבלעם מיט וואס איז איר וועט ניט געפינען פריינט לפּחות סערוויע 4פון + בפ2
אַ מענטש איז בעצם אַ סאָציאַלע באַשעפֿעניש ; ווי עס ווערט דערקלערט אינעם " ספֿר ־ הברית " , זענען אין יעדער זאַך , וואָס מיר מאַכן אָדער נוצן אויס , באַהאַלטן די כּוחות פֿון אומצאָליקע מענטשן . למשל , ווען מיר טוען אָן אַ בגד , האָבן אַ סך מענטשן , במשך פֿון אַ סך דורות , געמוזט צוטראַכטן כּלערליי חכמות און מכשירים , צוצוגרייטן די וועגן און פֿעלדער , באַזעצן דאָס לאַנד . צוליב דעם , קאָנען הײַנט אַנדערע מענטשן פֿאַרפֿלאַנצן דעם באַוול און אַראָפּנעמען די גערעטעניש אין איין פּלאַץ , מאַכן דערפֿון פֿעדעם אין אַ צווייטן , מאַכן פֿון זיי אַ געוועב אין אַ דריטן , צונויפֿנייען אַ בדג אין אַ פֿערטן , ברענגען עס אין אַ פֿינפֿטן .
איך האָב אויסגערעכנט בלויז די גרונטווערק , וואָס משה לאָיעוו האָט געשאַפֿן פֿאַר די לעצטע דרײַ צענדליק יאָר . אַלע זײַנען זיי וועגן דער מלחמה . אין תּוך איז דאָס אַ קינסטלערישע געשיכטע ־ באַשרײַבונג פֿון מלחמה ־ אומגליק . יעדער ווערק האָט אַ זעלבשטענדיק קינסטלערישן ווערט . עס איז סוזשעטיש , קאָמפּאָזיציאָנעל און סטרוקטוריש אינגאַנצן זעלבסטשטענדיק . אָבער אין דער זעלבער צײַט איז דאָס אַ טייל , אַן אָרגאַניש קאַפּיטל פֿון איין גרויסער עפּאָפּיי וועגן אַן אַכזריותדיקן בלוטיקן קאַמף פֿון דער פֿאָרגעשריטענער מענטשהייט קעגן באַרבאַרישקייט און קאַניבאַליזם . אָבער דאָס איז נישט בלויז געשיכטע , נישט בלויז דערשיטערנדיקע היסטאָרישע באַשרײַבונגען , נאָר אויך עלעגיש געוויין , טרויעריקע דערמאָנונג און אומעטיקער באַוווּסטזײַן פֿון דער זינלאָזיקייט , דער אַכזריותדיקייט , וועלכע זײַנען אייגנטימלעך דעם מענטשלעכן מין ; אָבער איבער דעם אַלעמען - דאָס גלויבן אינעם טריִומף פֿון מענטשלעכן שׂכל און פֿון גערעכטיקייט .
קיינער ווייסט נישט צי אַריאל שרון חלומט , און אויב יאָ , וואָס ער חלומט אין זײַן איצטיקן לעטאַרגישן שלאָף . אויב ער וועט איצט געניסן פֿון אַ מעדיצינישן נס , וועט ער אונדז דאָס קענען מגלה זיין . אָבער אין דער צײַט פֿון יענעם ווירטועלן חלום האָט ער געלעבט ווי אַ טיכטיקער לונאַטיקער , ווײַל אין אַלע זײַנע פֿונקציעס , ווען ער האָט נאָך , ווי ער האָט געזאָגט , געחלומט , איז ער געווען אומגעוויינטלעך אַקטיוו ווי " דער בולדאָזער פֿון דער קאָלאָניזאַציע " און האָט זײַן גאַנצע ענערגיע געווידמעט דעם בוי פֿון די זידלונגען אויף די באַזעצטע שטחים און פֿאַר באַזעצן די בערגלעך און די סטראַטעגישע הויכקייטן כּדי צו באַפֿעסטיקן די הערשאַפֿט איבער די שטחים , וואָס צה " ל האָט דעראָבערט אין דער זעקס ־ טאָגיקער מלחמה צוזאַמען מיט דער געדיכטער פּאַלעסטינער באַפֿעלקערונג .
ווען מע שעלט עמעצן אויף ייִדיש , זאָגט מען , דער רוח זאָל אים כאַפּן . עס זענען אָבער פֿאַראַן אַזעלכע מענטשן , וואָס ווילן , פּונקט פֿאַרקערט , אַליין כאַפּן אַ רוח , אינעם סאַמע בוכשטעבלעכן זין פֿונעם וואָרט . אין פֿאַרגלײַך מיט די קלאַסישע ספּיריטיסטן , וועלכע פּרוּוון צו פֿאַרבינדן זיך מיט יענער וועלט דורך הילצערנע " ווידזשי ־ ברעטער " און איבערגעקערטע פּאָרצעלײַענע טעלערס , האָבן די מאָדערנע רוח ־ כאַפּערס אויסגעאַרבעט אַ גאַנצע ריי " יענוועלטישע " עלעקטראָנישע מכשירים און אַנדערע טעכנאָלאָגישע המצאות .
דעם 30סטן יוני 1941 זענען די דײַטשן אַרײַן קיין דראָהאָביטש און אין משך פֿון די קומענדיקע דרײַ טעג דערמאָרדעט 900 ייִדן פֿון דער שטאָט און אומגעגנט . אין שטאַב פֿון דעם שטאָטישן " געסטאַפּאָ " איז פֿעליקס לאַנדאַו געווען פֿאַראַנטוואָרטלעך פֿאַרן צושטעלן צוואַנג ־ אַרבעטער פֿון דער געטאָ . מיט אַ בײַטש אין איין האַנט און אַ ביקס אין דער צווייטער , איז לאַנדאַו געווען אַ סימבאָל פֿון טויט און פֿאַרניכטונג . דער ייִדישער קינסטלער און שרײַבער ברונאָ שולץ איז געווען געצוווּנגען דורכצופֿירן קינסטלערישע צוואַנג ־ אַרבעט פֿאַר פֿעליקס לאַנדאַו , וועלכער האָט אים באַפֿוילן אויסצומאָלן די ווענט פֿון אַ רײַטער ־ שול . ווען זײַנע קינדער זענען אָנגעקומען קיין דראָהאָביטש , האָט לאַנדאַו באַפֿוילן דעם ייִדישן קינסטלער אָנצומאָלן אויף די ווענט פֿונעם קינדער ־ צימער די העלדן פֿון די קלאַסישע קינדער ־ מעשׂהלעך . אַזוי פֿלעגט שולץ , פֿון סוף 1941 ביז אָנהייב 1942 , קומען יעדן טאָג אין דער ווילע פֿון לאַנדאַו און דורכפֿירן די באַפֿעלן פֿונעם נאַצישן אָפֿיציר . ער האָט געהאָפֿט , אַז די דאָזיקע צוואַנג ־ אַרבעט וועט אים ראַטעווען פֿון דעפּאָרטאַציע און טויט .
דאַנק דייוו , יאָ . . אַ פּלאַץ פון די סלאַפס און פּאָנדס זענען טאַקע דרייינג אַרויף און געטינג ווידי . מיר דאַרפֿן אַ פּלאַץ מער רעגן .
נאָר איין מאָל האָבן מיר פֿאַרזוכט דעם גוטן טעם אין יענע טעג פֿון דער שטאַרקער אופֿאָריע פֿון דעם שלום מיט עגיפּטן , דעם ערשטן שלום מיטן שטאַרקסטן שכן און וויכטיקסטן אַראַבישן פֿאַקטאָר ; און בעת דעם צווייטן שלום , וואָס איז אָפּגעשלאָסן געוואָרן מיט יאָרדאַניע , אין די טעג פֿון דעם אָסלאָ ־ אָפּמאַך . ער איז שוין אַדורכגעגאַנגען " אָן ווייטיקן " און אָן באַזונדערע עמאָציעס . אָבער דער וויכטיקסטער שלום , דער מיט אונדזערע נאָענטסטע שכנים , די " שותּפֿים " און באַוווינער פֿון דעם שטח צווישן דעם ים און דעם ירדן , די פּאַלעסטינער , דער דאָזיקער שלום פֿאַרזאַמט זיך צו קומען . אָדער מען לאָזט אים נישט אַרײַן , אָדער ער קען זיך נישט אַרײַנקריגן דורך דער שמאָלער שפּאַרונע פֿון דעם קוים געעפֿנטן פֿענצטער פֿון דער געלעגנהייט .
אָפֿט פֿלעגן די גײַסטיק קראַנקע קומען צו זייער טיר בעטן נדבֿות . " איינער , פֿישעלע , פֿלעג זאָגן מײַן מאַמען , ׳ איך האָב דיך ליב ! ׳ - זי איז געווען אַ שיינע פֿרוי - פֿלעג מען אים אַרײַננעמען אין הויז , און מע האָט אים געגעבן דאָס זעלבע שפּײַז , וואָס מיר האָבן געגעסן . "
גליון " קול הסת " ם - השחיטה והניקור " # 2 75 - שבט תשס " ח לפ " ק
איך געגעבן פּאָסטאַפף ברפפאַראַ וב ; ] ווי איר באַנאַ געגעבן עס אַ פּאָסטאַפפף ד : אויב איר געהאָלפֿן מיר אור די הערבס טאַטאַ סאַנשיין אַלע די קאָרמען : ] ]
אַלכּסנדר האָט זיך גיך געעלטערט , מעגלעך , ווײַל ער האָט נישט געקאָנט מוחל זײַן דעם גורל , הלמאי יענער האָט אים אַזוי שפּעט געבראַכט אויף דער וועלט . בײַ קנאַפּע צוואַנציק שרײַט ער שוין אויס אין פֿאַרצווייפֿלונג : " ווער וועט דערזינגען מײַן ליד ! / כ ׳ קאָן ניט פֿאַרטרויען דאָס קיינעם . " בײַ ווערן פֿינף און צוואַנציק באַדויערט ער : " כ ׳ טרינק דעם ווײַן אַזוי געהיט , / ווי געהיט מע שרײַבט אַ ליד , / און איך שפּאַן איבערן לעבן , / גאָרניט ציילנדיק די טריט . " בײַ זײַן ווערן אַ בן ־ חמישים קומט ער צו אַן אויספֿיר : " איך שרעק זיך ניט פֿאַר יענער וועלט - / כ ׳ האָב מורא אויף דער וועלט צו בלײַבן . . . " קנאַפּע פֿיר חדשים פֿאַר זײַן טויט האָט אַלכּסנדר געשריבן : " אָנגעלייענט זיך מיט ביכער , / אָנגעלערנט זיך פֿון ספֿרים - / נו איז וואָס ? ביסט סײַ ווי זיכער , / אַז דו בלײַבסט , ווי פֿריִער אָרעם . " און ווי אַן אורטייל , אָדער אַ נבֿואה צוגעגעבן : " און בײַ דעם , וואָס זיצט דאָרט אויבן , / איז דײַן תּכלית לאַנג שוין פֿאַרטיק . / לייג זיך צו . פֿאַרמאַך די אויגן . / מאַך אַ שטאַרב - באַשיידן , אַרטיק . "
אַ פֿאַרברענטער ציוניסט איז געוואָרן מאַכמוד אַבאַס , וואָס שטייט אין שפּיץ פֿון דער פּאַלעסטינער אַדמיניסטראַציע אין ראַמאַלאַ . " ווער העלפֿט דעם ׳ מוסד ׳ צו הרגענען די מאָדזשאַכעדן און פֿאַרכאַפּן זיי אויפֿן וועג צום הייליקן שליחות ? " - פֿרעגט ווידער נומ ' 2 , און גיט באַלד אַן ענטפֿער : " דער אַראַבישער ציוניסט מאַכמוד אַבאַס ! "
דער הארץ פון א היידרא - עלעקטריק פלענט איז די גענעראטארס וועלכע פראדוצירן ענערגיע פון די קראפט וואס דאס וואסער ברענגט אריין . דער פראדעצור איז זייער א פשוט ' ער . דאס וואסער דרייט א טורבין און דער טורבין איז באהאפטן צו די גענעראטארס . אינעווייניג אין די גענעראטארס איז פאראן גרויסע מאגנאטן וועלכע זענען געשטעלט זייער נאנט צו קופערנע דראטן . ווען די מאגנאטן דרייען זיך און רייבן זיך אויף די קופערנע דראטן קומען זיך צוזאם די עלעקטראנס פון די מאגנאטן און די קופערנע דראטן און אלס א רעזולטאט ווערט געשאפן אן ענערגיע וואס ווערט גערופן אלטוירנעטינג קורענט און די ענערגיע גייט אריין אין א טראנספארמער וועלכע באלאנסירט דאס און מאכט דערפון עלעקטריציטעט . א געווענליכע גענעראטאר קען פראדוצירן צווישן 100 און 150 מעגא - וואטס פון עלעקטריציטעט . אין אמעריקע איז באקאנט די הואווער דאמבע אין נעוואדע וועלכע פארמאגט 17 גענעראטארס פון וועלכע יעדע פון זיי פראדוצירן 133 מעגא - וואטס וואס קומט אויס אינאיינעם צו 2 , 074 מעגא - וואטס . א מעגא - וואט איז נישט קיין סאך ( 1 , 000 וואטס ) אבער ווען די ענערגיע ווערט טראנספארמירט צו עלעקטריציטעט איז פאראן פארשידענע ספעציעלע חכמות וועלכע מאכן די וואלטעדזש פיל - פאכיג .
די צווייטע זאך אויף וואס גוגל קוקט זייער שטארק איז בעקלינקס . א בעקלינק מיינט אז א צווייטע וועבסייט האט אין זיך א לינק צו דיין סייט , ווייל דאס ווייזט אז דיין וועבסייט איז חשוב , ווייל געווענטליך לייגט איינער אריין א לינק אין זיין סייט צו א צווייטע סייט אויב ער האט געטראפן דארטן עפעס גוטס וואס קען זיין אינטרעסאנט , אדער קען עס ארויסהעלפן , ממילא ווי מער בעקלינקס א וועבסייט האט אלץ חשובער זעהט עס אויס אין די אויגן פון גוגל , און דאס דארף א שיעור פארזיך וואס און וויאזוי , און דאס איז פאר שפעטער .
" אין פֿאַרגלײַך מיט דער גאונישער טראַדיציע אין ווילנע , האָט גראַדע אָנגענומען די קריוודע פֿון דער אַרבעטנדיקער אַלמנה , וואָס דאַרף אויפֿהאַלטן איר קינד , " האָט ווײַס געזאָגט . איינע פֿון די סיבות פֿאַר וואָס גראַדע איז געוואָרן אַ וועלטלעכער ייִדישער שרײַבער , איז געווען , ווײַל " די ליטעראַטור האָט געקאָנט אויפֿטאָן זאַכן , וואָס לערנען גמרא האָט נישט געקאָנט טאָן " .
שירים חסידיים | מילים לשירים | מילים מהמקורות | מוזיקה יהודית | יהדות | מוסיקה | מאגר מילים | שירים לשמיעה | אקורדים | אלבום מוזיקה | תווים | שמיעת שירים | מוזיקה חסידית
דער פֿילם האָט צו טאָן מיט אַ ייִדישער משפּחה אין מעקסיקאָ ־ סיטי , אין אַ געגנט וואָס מען רופֿט פּאַלאַנקאַ , און ווי אַלע ייִדישע משפּחות , טרעפֿט מען זיך אויף בר ־ מיצוות , חתונות און לוויות . אַנישט קען אַדורכגיין אַ שאָק מיט יאָרן מ ' זאָל נישט הערן און געדענקען . מילא , אָבער ווען מ ' באַגעגנט זיך נאָך יאָרן און מ ' כאַפּט אַ בליק איינס אויף ס ' אַנדערן , הייבט מען אָן צו באַטראַכטן , ווער ס ' איז אַלט געוואָרן און ווער ס ' האָט זיך געמאַכט אַ פּלאַסטישע אָפּעראַציע , ווער ס ' איז אַרויף אויף דער וואָג און ווער ס ' האַלט אַ דיעטע , ווער ס ' איז אַראָפּ פֿון די ייִדישע רעלסן , און ווער ס ' איז געוואָרן רײַך , און ווער אַ בעל ־ תּשובֿה . מ ' רעכנט זיך אָפּ פֿאַר אַלטע קריוודעס . מ ' באַרעדט , מ ' קריגט זיך , מ ' שעלט אין טאַטנס טאַטן אַרײַן , און מ ' בעט זיך איבער . מ ' קען זאָגן , אַז " מײַן מעקסיקאַנער שיבֿעה " איז אַ דראַמאַטישע קאָמעדיע . אָבער ווער עס האַלט אַן אויג , זעט דערין מער ווי דאָס געלעכטער אָדער געוויין . מ ' דערזעט אויף וויפֿל די מעקסיקאַנער ייִדן האָבן זיך אַסימילירט און פֿאַרלוירן דאָס פּינטעלע ייִד .
אז איר ווילט נישט מ ' זאל רעדאקטירן און פארשפרייטן דיין שרייבארבעט ווייטער , זאלט איר זי נישט איינגעבן דא . אויב איר האט דאס נישט אליין געשריבן , מוז עס זיין פֿאראן אונטער ניצבאדינגען , און איר זענט מסכים צו פֿאלגן די שייכדיגן פאדערונגען פונעם ליצענץ .
איך האָב לעצטנס געלייענט י . - מ . ווײַסענבערגס דער ציילונג " אַ שטעטל " מיט אַ קלאַס פֿון כּמעט פֿופֿציק ביזגראַדויִר - סטודענטן . איר געדענקט , אַ פּנים , אַז איינע אַ פֿרוי קלאָגט זיך דאָרטן אויף איר מאַן , וואָס ער זאָגט זיך אָפּ פֿון גטן זיך מיט איר , און אַז דער רבֿ איז אויך קעגן דעם גט , ווײַל אין זייער שטאָט איז ניטאָ קיין טײַך מיט אַ נאָמען . איז קיינעם פֿון די סטודענטן אַפֿילו ניט אײַנגעפֿאַלן צו פֿרעגן , וואָס פֿאַר אַ שײַכות האָט דער טײַך צום גט ? ס ׳ איז אָבער וויכטיק צו וויסן , אַז דער טראַדיציאָנעלער טעקסט פֿאַר אַ גט פֿאָדערט אָנצוּווײַזן דעם נאָמען פֿונעם טײַך , אויף וועלכן עס שטייט די שטאָט , וווּ עס שפּילן זיך אָפּ די געשעענישן .
פּאַוערד דורך קוויטל און לינק מאַנאַגער ווערסיע 4 . 0 . 006 דרוקרעכט © 2009 וואָלפשעאַד סאָלוטיאָנס . אַלע רעכט רעזערווירט . דאַנק צו וובעט 4 . 2 . 2 איר קענען געניסן אָטאַמאַטיק איבערזעצונגען פּאַוערד דורך וובוללעטין ™ ווערסיע 4 . 0 . 3 דרוקרעכט © 2011 וובוללעטין סאָלוטיאָנס , ינק . אלע רעכט רעזערווירט . דיזיינד און דעוועלאָפּעד דורך vBskin . Net מאַנשאַפֿט
הײַנט פֿאַראורטיילט דער רוסלענדישער פּרעזידענט די לייקענער פֿון חורבן , און זאָגט צו אויפֿצושטעלן אין מאָסקווע אַ חורבן ־ מוזיי ; פֿון זײַן זײַט , זאָגט פּרעמיער נתניהו צו צום 65סטן יאָרטאָג פֿונעם נצחון איבער נאַצי ־ דײַטשלאַנד פֿאַראייביקן די העלדישקייט פֿונעם סאָוועטישן סאָלדאַט מיט אַ דענקמאָל . אין די אָנהייב 1990ער האָט ווייניק ווער אין ישׂראל געהערט אַפֿילו וועגן אַזאַ יום ־ טובֿ ־ טאָג 9טער מײַ , דער טאָג פֿון ניצחון .
די געשטאַלט פֿונעם גולם האָט אַ לאַנגע און רײַכע ליטעראַרישע געשיכטע אויף פֿאַרשידענע שפּראַכן , אָבער דאָס בוך פֿון גערהאַרד לאַנגער " לסוף האָט דער מענטש געשאַפֿן . . . " , איז , דאַכט זיך , דער ערשטער ראָמאַן , וואָס איז אָנגעשריבן געוואָרן דורך אַ פֿאָרשער פֿון ייִדישקייט . פּראָפֿעסאָר לאַנגער פֿונעם זאַלצבורגער אוניווערסיטעט האָט זיך קונה ־ שם געווען מיט זײַנע פֿאָרשונגען פֿון תּנ ״ ך און מדרש . זײַן העלד , מיכאַעל פֿיורסט איז אַ פּראָפֿעסאָר פֿון ייִדישע לימודים אין זאַלצבורג ; אַ קריסטלעכער טעאָלאָג , וואָס האָט מיט דער צײַט אָנגעהויבן דענקען און אויפֿנעמען די וועלט מיט ייִדישע אויגן .
פלאַך ינלענדיש סטאַפפאַן סטרינדבערג קאָליר זיס 038 גאַבבאַנאַ פאָטאָ ווייערד מאַגאַזין ווילליאַמס סאָנאָמאַ ריטאָרט גאַרנעט הילל טעקסטשערז וויעססאָ גיאָרגיאָ אַמאַני פאַרלאַנג יסאַבעל לאָפּעז שטראַל קאָווער קלוב באַגאַזלענען סטעול האַמצאָע ינלענדיש פּלאַן פּראָדוקץ ינהאַביטאַט דעקאָר8 פּלאַן פאַרמעסט נייטקלאַב פּלאַן וואַלד באַגאָט זשאַליוזן & שאַדעס פעטרוס פראַנק טיג באָוינג מעלאַניע קאָדדינגטאָן סאַנדראַ טאַררועללאַ ינווייראַנמענאַלי פרייַנדלעך גראַפיק דיזיין נייטקלאַב כסימע ילעקטריקאַל אַקסעסעריז ינלענדיש דעסינגער
צוליב דער טעטיקייט פֿון אַ פּאָר ענטוזיאַסטישע איבערזעצער , ווערט דער מצבֿ , צו ביסלעך , פֿאַרבעסערט . מיט אָנדערהאַלב יאָר צוריק , האָט דער מחבר פֿון די שורות איבערגעגעבן , אַז ישׂראל נעקראַסאָוו , אַ פּעטערבורגער ייִדישער פּאָעט , איבערזעצער און אַ פֿילאָלאָג , האָט פֿאַרעפֿנטלעכט זײַנע רוסישע איבערזעצונגען פֿון שלום אַשס " קידוש ־ השם " און יצחק באַשעוויסעס " שׂטן אין גאָרײַ " .
צו די צוריק פון די פאַרמאָג , דער גאָרטן טראפנס אַוועק אין אַ פּליטקע גאַלי , דאַמאַנייטאַד דורך לאַש פינצטער - גרין פאָולידזש און ביימער ריטשינג אויבן און ווייַטער פון די ויבן בעדרומז . עס איז געווען דעם סצענע וואָס דראָווע זוויעגעלאַאַר ס פֿאַרב סכעמע , ווי גוט ווי זייַן נוצן פון פראנצויזיש טירן אַנשטאָט פון Windows איבער די הויז צו מאַקסאַמייז דער מיינונג . ' די ינטענסאַטי פון די גרין איז אַ יקערדיק טייל פון דעם דערציילונג , ' ער דערקלערט , ' און די סיבה וואָס איך אויסדערוויילט אַזאַ אַ מאַנאַקראָום קייט פון גרייַס און ווייך גרעענס פֿאַר די ינלענדיש . '
איך האָב איר קיין ליגן נישט געזאָגט . דער אמת איז אַז אַ סך פֿון מײַן מענדלס משפּחה זײַנען פֿרום און האָבן צו צען קינדער . איך הער אין איר קול אַז זי גלייבט מיר . פֿרעג איך זי :
דערויף קומט דער ענטפֿער : " ברײַתא דר ׳ ישמעאל ראָה " - דער ים האָט זיך געשפּאָלטן פֿאַר די ייִדן , אַזוי אַז זיי זײַנען געראַטעוועט געוואָרן און ניט אומגעקומען צוליב זייער דינען עבֿודה ־ זרה , ווײַל דער ים האָט " געזען " די ברײַתא פֿון רבי ישמעאל , מיינענדיק די ברײַתא וווּ מ ׳ געפֿינט , אַז רבי ישמעאל האַלט , אַז אַפֿילו בײַ עבֿודה ־ זרה איז " יעבֿור ואַל יהרג " . . .
די אוראַלטע נאָרדישע געצנדינערישע מיטאָלאָגיע איז , אָבער , פּאָפּולער אין געוויסע אַנטיסעמיטישע קרײַזן . דער דײַטשישער קאָמפּאָזיטאָר ריכאַרד וואַגנער , וועלכער האָט אויסגענוצט די אַלט - גערמאַנישע לעגענדעס אין זײַן מוזיק , פֿלעגט כּסדר באַשולדיקן די ייִדן אין אַרײַנברענגען אַ " פֿרעמדן גײַסט " אין זײַן לאַנד . די אַלט - סקאַנדינאַווישע און קעלטישע סימבאָלן ווערן אויך באַזונדערס באַליבט צווישן די הײַנטיקע נעאָ - נאַציס און נאַציאָנאַליסטיש - געשטימטע ווײַסע נעאָ - פּאַגאַניסטן .
מינסיוטאָו געוועזענער ראָש אָזאַוואַ יטיראָו ( 68 ) , פאָנד פאַרוואַלטונג אָרגאַניזאַציע , " Mountain באָרד ארץ " אין דעם פאַל פון פאַלסאַפאַקיישאַן פון די וואָג באַריכט , געגעבן די ראָלע פון לויערז עלעקטעד דורך די אָפּשטימונג עפנטלעך פּראָקוראָר אָנגעקלאָגט די פּראָקורירונג פון דער פיט קאַמיטי אין טאָקיאָ 31 , ינדייטיד געוועזענער הויפּט אָזאַוואַ געצווונגען פּאָליטיקאַל פונדס קאָנטראָל לאָ הילעל טשאַרדזשאַז . מאַנדאַטאָרי פּראָקורירונג פון אַקאַשי , היאָגאָ פּרעפעקטורע פוסגייער צופאַל , דזשוניער און אויגן נאָך די דיריילמאַנט פוקוטשייאַמאַ פיר קאַסעס , דער ערשטער לאָמייקער . פרייערדיק קאָפּ אָזאַוואַ האט קאַנסיסטאַנטלי געלייקנט ינוואַלוומאַנט אין די אַרבעט קראַפט פון די טאָקיאָ דיסטריקט פּובליק פּראָסעקוטאָרס אָפפיסע קוועסטשאַנד פיר מאָל , גאָר גרייט צו קאָנקורירן אין דעם פּראָצעס . דיפענדאַנט איז ינדייטיד לאָמייקער היראָשי סאַטאָשי ישיקאַוואַ אין פעברואר 2003 ( 37 ) פון דרייַ פרייַערדיק סעקראַטעריז - איז - אין דעם פּראָצעס פון די פּריטרייאַל אָרדענונג , וואָס האָט איין יאָר צו דער ערשטער געהער סקעדזשולד אויף פעברואר 7 , אָזאַוואַ האַזימע רעפּריזענאַטיוו זאל ווערן נאָך דער ערשטער פּראָצעס ווייַטער יאָר . לויט צו די ינדייטמאַנט , פרייַערדיק קאָפּ פון האַשי אָזאַוואַ קאַנספּייערד מיט דרייַ פרייַערדיק סעקראַטעריז , איז קרעדיטיד צו די חשבון פון דער באַגעגעניש ווי באַראָוד פון דער געוועזענער הויפּט אָזאַוואַ איידער בייינג לאַנד אין סעטאַגייַאַ - קו , טאָקיאָ באַגעגעניש ריקוזאַן אקטאבער 2004 ¥ 0400000000 , וואָס זענען ניט ליסטעד ווי האַכנאָסע אין די יאָר - מינוט בודזשעט באַריכט . דער זעלביקער יאָר , אַנשטאָט פון מינוט צו באַצאָלן וועגן 350 , 000 , 000 ¥ פּרייַז פון לאַנד קויפן , וואָס זענען סטייטאַד אין די 05 יאָרן פון פאַרדינסט . יקעדאַ טאָמאָמיצו אָנגעקלאָגט דיפענדאַנט און געוועזענער פּריוואַט סעקרעטאַר ישיקאַוואַ ( 33 ) אין דער ויספאָרשונג בינע , " דער באַריכט מיססטייטיד דער געוועזענער ראָש אָזאַוואַ , וואָס איז געווען אנגענומען " מיט דער דערקלערונג . פרייערדיק קאָפּ אָזאַוואַ צו געהער " פֿאַר סאַבמיטינג אַ מעלדונג אָן קאָנטראָלירונג וואָג , און פֿאַרשטיין און גלויבן די אמת וואָס איז געווען דיסקרייבד פּערסאַנעל , " ער דערקלערט . אין קאַנטראַסט , די פּראָצעס פּראָקוראָר אין די פינפט בוך ארויס לעצטע אקטאבער , און אָפּשטימונג זאָל זייַן ינדייטיד געוועזענער הויפּט אָזאַוואַ , ישיקאַוואַ , בשעת די קרעדיביליטי פון די עדות פון די דיפענדאַנט קוואַלאַפייד ביידע יקעדאַ , אַ באַשרייַבונג פון דער געוועזענער ראָש אָזאַוואַ " גאָר אַנרילייאַבאַל אין אַבסורדיטי , " ער האט געזאגט . .
ס ' האָט געהאָלפֿן . און ווי נאָר כ ' בין די שוועל אַריבערגעטראָטן , האָב איך זיך דערפֿילט אַ גליקלעכע , ווי איך וואָלט אָנגעטראָפֿן אין מײַן געבוירן ־ שטאָט . בײַם טיש זײַנען געזעסן צוויי מאַנצבילן און אין ווינקל צוויי זאָטלען , פֿון וועלכע ס ' האָט געטראָגן מיט פֿערדן ־ שווייס . אויך זיי האָבן צו ערשט ניט געוואָלט אָנערקענען , אַז זיי זײַנען פּאַרטיזאַנער , נאָר מיך איז שוין געווען ניט צום נאַרן . כ ' האָב זיי אָנגעזאָגט וואָס עס דערוואַרט זיי אין געציילטע שעהען אַרום און גלײַך איז איינער פֿון זיי אַרויס פֿון שטוב , כּדי וואָס גיכער מיטצוטיילן די בשׂורה זײַן קאָמאַנדיר .
שׂרוניע איז דעם גאַנצן אינדערפֿרי אַרומגעגאַנגען אַ צעטומלטע . עס איז איר נאָכגעגאַנגען די נישט ־ דערשלאָפֿענע נאַכט , און זי האָט יעדעס מאָל געוואָרפֿן אָנגעשפּיצטע בליקן אויף דער טיר " מע ־ זאָל ־ עס ־ נישט ־ באַדאַרפֿן " . זי האָט אַפֿילו צו איר צוגעלייגט אַן אויער און אײַנהאַלטנדיק דעם אָטעם , געשטאַנען אַזוי אַ ווײַלע און שוין שטיל , אויף די שפּיץ ־ פֿינגער , ווי זי וואָלט מורא געהאַט עמעצן אויפֿצוּוועקן אָדער אָנשרעקן , זיך געלאָזט אין קיך אַרײַן זיך צוצוגרייטן עפּעס עסן .
אַריה דערציילט וועגן דיאַנען טשער קיס , וואָס איז געקומען אין דער סטודיע , זײַענדיק אַ יונג מיידעלע . מיט דער צײַט זײַנען פֿאָרגעקומען ענדערונגען אין איר משפּחה ־ לעבן , איצט איז זי אַ מאַמע פֿון פֿיר קינדער ( די לעצטע צוויי זײַנען אַ צווילינג ) , זי וווינט אין חיפֿה , אָבער סײַ דער קאָלעקטיוו פֿון דער סטודיע , סײַ זי אַליין האָפֿן , אַז זי וועט נאָך קומען זינגען . ער דערמאָנט מיכאלן אַווערבוך , וואָס קומט פֿון באר ־ שבֿע , בתיה פֿאָנדאַ - אַ לערערין , אַן עולה פֿון אויסטראַליע , זייער אַן אַקטיווע אָנטייל ־ נעמערין , ווי אויך אַדאַן פּאַשאַיעוו , אַן ענערגישע פֿרוי , וואָס וווינט אויף די שטחים און קומט יעדעס מאָל צו פֿאָרן פֿון דאָרטן .
לייגן אַ סענסער ווי אַז אין אַ גוף אַ שריט אויבן די קקס אין קאָנטראָלס , רוף עס די ק5 , לייגן אין אַ העכסט קוואַליטעט 3 " לקד פאַרשטעלן וואָס וועט פאַרלייגן אויס , און אַ , און היטן עס קלאַפּ אַוועק דעם פאַרמעסט . " זייט אינטערעסאנט " פּענטאַקס , זייט טשיקאַווע
ווען אַן אינטעליגענטער , טאַלאַנטירטער ייִדישער בחור אָדער מיידל גראַדויִרט פֿון קאָלעדזש , זוכן זיי געוויינטלעך אַ געביט , וווּ ער אָדער זי קען זיך אויסצייכענען און , אויב מעגלעך , גוט פֿאַרדינען : מעדיצין , יוריספּרודענץ , פֿינאַנץ , די אַקאַדעמישע וועלט , אאַז ״ וו .
די ייִדישע ליטעראַטור אין ראַטן ־ פֿאַר באַנד האָט געהאַט דרײַ צענטערס ׃ קיִעוו , מינסק און מאָסקווע . זייער היסטאָרישער גורל איז געווען אַ פֿאַרשידנאַרטיקער . מינסק האָט זיך געשניטן אויף צו ווערן דער דעה ־ זאָגער אין דער סאָוועטישער ייִדישער קולטור , אָבער ער איז אונטערגעגאַנגען נאָך פֿאַר דער מלחמה . די מינסקער מבֿינים אויף דער פּראָלעטאַרישער קולטור זײַנען אומגעבראַכט געוואָרן אין איינעם מיט דער ווײַסרוסישער פּאָליטישער און קולטורעלער עליט בעת די " רייניקונגען " פֿון 1935 - 1937 .
קיִעוו איז ביזן יאָר 1917 געווען ווי אַן אינדזל אין דעם רוסיש - ייִדישן " ים " פֿון תּחום - המושבֿ . אַזוי האָבן געהייסן די טעריטאָריעס , וווּ מע האָט דערלויבט די רוסישע ייִדן צו וווינען . אין קיִעוו , אָבער , האָבן געקענט זיך באַזעצן נאָר געוויסע קאַטעגאָריעס ייִדן , בפֿרט די רײַכע . די משפּחה בערגעלסאָן האָט געהערט צו אָט דער סמעטענע פֿון דער ייִדישער געזעלשאַפֿט .
אַ סבֿרא , אַז די שׂרפֿות וועלן איבערלאָזן אַ טיפֿן שפּור אין דער רוסישער געזעלשאַפֿט . די רייד גייט ניט נאָר וועגן די אויסגעברענטע וועלדער און דערפֿער . די אַבנאָרמאַלע היצן האָבן גלײַך ווי עקזאַמענירט דאָס לאַנד . מע קען ניט זאָגן , אַז רוסלאַנד האָט אין גאַנצן ניט אויסגעהאַלטן דעם עקזאַמען ; אָבער קיין גוטן רעזולטאַט האָט עס אויך ניט געוויזן . אַן אָפּקלאַנג פֿון דעם זומער 2010 וועט זיך נאָך פֿילן .
פּונקט אַזאַ מלוכישע אַרײַנמישונג איז אָבער טאַקע יאָ פֿאָרגעקומען בײַ די סערבן און קראָאַטן אין יוגאָסלאַוויע און טאַקע גאָר לעצטנס , אין סאַמע מיטן 20סטן יאָרהונדערט . זייערע ביידע לשונות זענען גאָר שטאַרק ענלעך איינס צו דעם אַנדערן . גערעדטערהייט איז שווער צו דערקענען בײַ אַ פֿרעמדן , וואָס מען ווייסט ניט פֿון וואַנען ער שטאַמט , צי רעדט ער סערביש , צי רעדט ער קראָאַטיש . אויף דעם דאַרף מען זײַן גאָר אַ געניטער לינגוויסט , ווײַל די צוויי לשונות זענען באמת טאַקע ניט מער ווי צוויי דיאַלעקטן פֿון איין לשון , וואָס גערופֿן האָט מען עס יאָרן ־ לאַנג , בעת טיטאָ איז נאָך געווען בײַ דער מאַכט , " סערבאָקראָאַטיש " . נאָר אַזוי ווי די סערבן זענען מלכתּחילה פּראַוואָסלאַוונע און די קראָאַטן קאַטאָליקן , האָבן די סערבן זייער וואַריאַנט געשריבן מיט קירילישע אותיות , בעת די קראָאַטן האָבן געשריבן זייערן מיט לאַטײַנישע אותיות . געשריבענערהייט איז דער חילוק צווישן די צוויי וואַריאַנטן געווען קלאָר ווי דער טאָג און די קראָאַטן , דאָס שוואַכערע פֿאָלק פֿון די ביידע , האָבן זייער שטאַרק מקפּיד געווען , אַז יעדערער זאָל טאַקע שרײַבן מיטן " ריכטיקן " אַלף ־ בית , ווײַל ווען אַלע זאָלן שרײַבן אויף איין אַלף ־ בית קענען זיי , די שוואַכערע , חלילה אין גאַנצן פֿאַרשווענקט ווערן .
זאָל ער מיט זײַן פֿרוי האָבן אַ ליכטיקן גן - עדן .
אויף דער רעדע פֿונעם אַמעריקאַנער פּרעזידענט באַראַק אָבאַמאַ , דעם 28סטן מאַרץ , האָבן געוואַרט נישט בלויז די אַמעריקאַנער , נאָר די גאַנצע וועלט , ווײַל די וויכטיקייט פֿון דעם וואָס עס קומט הײַנט פֿאָר אינעם מיטעלן מיזרח און צפֿון ־ אַפֿריקע , איז נישט צו דערשאַצן ; צוריק גערעדט , פֿון דעם ווי אַמעריקע , דער טאָן ־ געבער פֿון דער הײַנטיקער פּאָליטיק , וועט אויף די געשעענישן ענטפֿערן , ווענדט זיך דער מאָרגן פֿון דער גאַנצער ציוויליזאַציע .
ווען דו באַטרעטסט דעם שוועל פֿון דעם דאָזיקן קליינעם מוזעום , קאָנסטו ניט בלײַבן גלײַכגילטיק צו דעם , וואָס דו זעסט פֿאַר דײַנע אויגן . עס נעמט דורך אַ ציטער , ווען דו שטייסט פֿאַר די גראַטעס פֿון יעדער צעל , ווען דו לייענסט די אויפֿשריפֿטן , וואָס דערציילן וועגן די אַרעסטאַנטן , וועלכע זענען דאָרטן געזעסן , וועגן די שטראָפֿן און פּײַניקונגען , וואָס זיי האָבן דאָרטן געליטן .
שיילט אָפּ און צעקוועטשט די ציינדלעך קנאָבל און לייגט זיי אַרײַן אין דער פּאַטעלניע . מישט כּסדר ביז זיי ווערן צוגעברוינט , בערך 1 ־ 2 מינוט .
די זון אינעם סאָד באַשײַנט מײַנע פֿענצטער , ליב ביסט מיר האַרבסט , ווי מײַן יוגנט די שענסטע . גלעטסט מיך , צערטלסט , מאַכסט פֿאַרגעסן אין מאָרגן באַפֿרײַטע פֿון צער , פֿון בענקשאַפֿט און זאָרגן .
RE : דעת הקהל : וועלכע אינטערנעט בראוזער איז די בעסטע
לעוויאַנט האָט געגעבן אַ משל : ער האָט שטאַרק געוואָלט איבערזעצן גראַדעס מײַסטערווערק , " די ישיבֿה " , און האָט אים געשיקט אַ כּתבֿ ־ יד פֿון די ערשטע עטלעכע זײַטן . ער האָט אים אָבער גלײַכצײַטיק אָפּגעטאָן אַ שפּיצל . די פֿראַזע " אמונה שלמה " , וואָס מיינט " דעם גאַנצן גלויבן " , האָט ער איבערגעזעצט ווי the faith of King Solomon ( די אמונה פֿון שלמה המלך ) - אַ גרײַז וואָס אַ נישט ־ אויסגעשולטער ייִדישער איבערזעצער וואָלט טאַקע געקענט מאַכן - און ער האָט געוואַרט צו זען גראַדעס רעאַקציע . גראַדע איז טאַקע געווען גרייט אים צו קריטיקירן פֿאַר דעם פֿעלער , אָבער ווען ער האָט זיך געכאַפּט , אַז דער גרײַז איז געווען אַ וויץ , האָט ער זיך צעלאַכט פֿון לעוויאַנטס שפּילעוודיקער חכמה , און האָט אים דערלויבט איבערצוזעצן דעם ראָמאַן .
די אַראַנזשירונגען זענען פּשוטע מיט ווייניק אינסטרומענטן , אָבער , נישט קיין פֿאָלקישע . רות לעווין האָט נישט אויסגעקליבן קיין פֿאָלקסלידער , נאָר לידער מיט טיפֿע פּאָעטישע געדאַנקען און די אַראַנזשירונגען שפּיגלען אָפּ די טעקסטן . דאָס ערשטע ליד " אויף דעם הויכן באַרג " , ווערטער פֿון חיים ־ נחמן ביאַליק , מוזיק פֿון לייבו לעווין , ווערט באַגלייט פֿון אַבֿישי פֿישס אַקאָרדיאָן . ביאַליקס בענקענדיקע , פֿאַרחלומטע ווערטער זענען אין אַ פֿאָלקישן סטיל , אָבער נאָר אין פֿאָרעם .
ניטל ינוואַזיע באַשיצן סאַנטאַ ס וואַרשטאַט פון די בייז ניטל קריטערז אין דעם ניו פאַרטיידיקער שפּיל .
אַ באַזונדערע דערפֿאַרונג פֿון אָט דער נסיעה איז געווען פֿאַרבונדן מיט נוצן " דזשי - פּי - עס " , גלאָבאַלע פּאָזיציאָנירונג - סיסטעם . נאָענט צו דעם אָרט , וואָס איז " אין דער מיט פֿון גאָרנישט " , האָט עס אונדז געשיקט אויף אַזעלכע וועגן , וועלכע זײַנען , אפֿשר , געווען גוט פֿאַר ציגן צי שאָף , אָבער זיכער ניט פֿאַר קיין אויטאָס . ס ׳ איז דאָך אַ לאַנד , וווּ די וועגן האָט מען דורכגעלייגט אָפֿט מאָל נאָך אין מלך סאָביעצקיס צײַטן , ווען די לאָקאָמאָציעס האָבן אויסגעזען גאָר אַנדערש . איך שרײַב עס ווי אַן עצה פֿאַר די לייענער פֿון " פֿאָרווערטס " : טאָמער פֿאָרט איר אין אַזעלכע אויסרײַסענישן ( אַן ענלעכע דערפֿאַרונג האָב איך הײַיאָר געהאַט אין פּראָוואַנס , פֿראַנקרײַך ) , פֿאַרלאָזט זיך ניט אין גאַנצן אויף דער עלעקטראָניק . אַ ביסל שׂכל דאַרף מען סײַ ־ ווי צולייגן . ווי אין אַלע זאַכן .
אויב די סאַטמאַרער און ס ׳ רובֿ אַנדערע חסידים איזאָלירן זיך , ווי ווײַט עס איז מעגלעך , פֿון דער איבעריקער וועלט , קומט עס פֿאָר בײַ די ליובאַוויטשער , פֿאַרקערט - זיי ציִען זיך ביסלעכווײַז צו דער מאָדערנער וועלט . זיי - די איינציקע געבוירענע אין ליטע חסידישע סבֿיבֿה - זוכן , ווי אַזוי צו בלײַבן חרדיש פֿרום , אָבער גלײַכצײַטיק " מאָדערן " - אין דער אמתן , פֿאַרשטייט זיך , כּמו ־ מאָדערן - אין דער גלאָבאַליזירטער וועלט . דערצו זײַנען זיי די איינציקע חסידים , וואָס באַשעפֿטיקן זיך ערנסט מיט מיסיאָנערישער טעטיקייט . זיי פֿירן אַן אַרבעט אין צענדליקער לענדער . בפֿרט זײַנען זיי זייער אַקטיוו צווישן די רוסיש - רעדנדיקע ייִדן , אין רוסלאַנד גופֿא און אין אַנדערע לענדער . אַ סימבאָל פֿון דער ליובאַוויטשער " בייגעוודיקייט " זעט מען אָפֿט מאָל אין ברוקלינער רוסישע געשעפֿטן , וואָס האַנדלען מיט חזיר - פֿלייש : בײַ דער קאַסע שטייט אַ פּושקע מיט אַ בילד פֿון דעם ליובאַוויטשער רבין .
וועלן מיר פֿאַרענדיקן מיט אַ לעגענדע וועגן אליהו הנבֿיא פֿון שמואל לעהמאַנס זאַמלונג . " אליהו הנבֿיא קומט צו אַ דאָרפֿסמאַן נאָך חנוכּה ־ געלט " , וואָס באַטאָנט די וויכטיקסטע מאָטיוון פֿון דער אליהו הנבֿיא ־ טראַדיציע . מע קען אַוודאי שטעלן אַ פּאָר פֿראַגעס וועגן דער " לאָגיק " פֿון דער לעגענדע , אָבער געדענקט דאָס ווערטל : אויף אַ מעשׂה פֿרעגט מען נישט קיין קשיות .
אַלע ייִדן האָבן זיך באַטייליקט צוזאַמען אינעם בויען דעם הייליקן מישכּן , אָפּגעבנדיק זייער גאָלד און זייער מי פֿאַר אַן אידעאַליסטישן ג ־ טלעכן צוועק . די תּורה ווײַזט אונדז , ווי דאָס מענטשלעכע ברודערשאַפֿט איז גופֿא די גרעסטע עבֿודת ־ השם , וואָס פֿאַרוואַנדלט די גשמיותדיקע וועלט אין אַ היים פֿאַר דער הייליקער שכינה .
עס זענען פארהאן סיסאפן ( א פארקערצונג פון 2 ווערטער סיסטעם אפארעיטאר ) וואס ווערן ערוויילט דורך די קהילה [ 10 ] צו אינפארסירן די קאנסענסוס שאפונג דורך צייטווייליג אפשפארן יעדע ענין וואס איז אין מחלוקת און א שטער פארן כלליתדיגן בוי פון וויקיפעדיע [ 11 ] .
פֿרעגן פֿאַר וואָס און פֿאַר ווען איצט בײַ וועמען ?
מענדל און איך . מיר זײַנען געבוירן געוואָרן טויזנטער מײַלן אָפּגערוקט איינער פֿונעם אַנדערן . ער - אין די קאַרפּאַטן און איך - אין סיביר . וואָס אַן אמת , ווען איך בין געבוירן געוואָרן , איז מענדל שוין געווען אַ בחור פֿון צען יאָר . ער איז אַרויסגעקומען פֿון ווישניצער חסידים און איך - פֿון ליידיקע ייִדישע ווענט . ער איז געגאַנגען אין חדר און גערעדט ייִדיש . מײַן לשון איז געווען רוסיש און געגאַנגען בין איך אין די רוסישע שקאָלעס . און ווען נישט דער חורבן , וואָלטן מיר זיך , מסתּמא , קיין מאָל נישט באַגעגנט . ער איז ניצול געוואָרן פֿון אוישוויץ , און איך מיט מײַנע טאַטע ־ מאַמע , זײַנען ניצול געוואָרן פֿון סטאַלינס גיהנום ; זיכער נישט צו פֿאַרגלײַכן - און דאָך . . .
מע קען אויך פֿאַרשטיין , ווי מיכאָעלס און פֿעפֿער האָבן געמאַכט משוגע די אַמעריקאַנער ייִדן , וואָס האָבן גוט פֿאַרשטאַנען , אַז די סאָוועטישע דעלעגאַציע איז געווען אַ ריין - פּראָפּאַגאַנדיסטישע אונטערנעמונג , וואָס פֿאַרשיידענע פּאָליטישע שטראָמען האָבן געפּרוּווט אויסנוצן פֿאַר זייערע צילן . אָבער קיין פּראַקטישן זין האָט די דאָזיקע נסיעה ניט געהאַט , אָדער כּמעט ניט געהאַט , לכל - הפּחות פֿאַר סאָוועטישע ייִדן . נאָך מער , וועט מען אין פֿינף יאָר אַרום די סמעטענע פֿון דער סאָוועטיש - ייִדישער קולטור אויסהרגענען טאַקע צוליב זייערע - כּלומרשט אַנטי - סאָוועטישע - קאָנטאַקטן מיט אַמעריקע .
שנעל צאָלונג , אַ פאַרגעניגן צו ינטעראַקט מיט ווי אַלעמאָל - דאַנק יעקב .
ס ' איז , בכלל , אַ מאָדנע אָרט , וואָס איז באַפֿעלקערט מיט מאָדנע מענטשן . אַזוי זײַנען זיי זייער פֿרײַנדלעך , כאָטש רעדן מיט זיי האָבן מיר ניט געקענט - מיר קע נען ניט קיין איטאַליעניש , און זיי קענען בדרך - כּלל רק איטאַליעניש . אַ שאָד , וואָס קיי נער האָט ניט פֿילמירט די שטומע סצענעס , ווען איך האָב קאָמוניקירט מיט אַ גערטנער פֿון אַ בשכנותדיקער ווילע , פּרוּוונדיק צו זאָגן אים אַז בײַ אונדז איז פֿאַרפֿאַלן געוואָרן די עלעקטרע , אָדער ווען מײַן ווײַב האָט קאָ מוניקירט מיט אַ פֿאַרקויפֿערין , בעטנדיק , זי זאָל אונדז געבן מאַסלינעס אָן קערלעך . סײַ דער גערטנער , סײַ די פֿאַרקויפֿערין האָבן געלאַכט צוזאַמען מיט אונדז .
די תּורה דערציילט אונדז , אַז די ייִדן זענען אַרײַנגעטראָטן אין אַ " רעזאָנאַנס " מיטן באַשעפֿער , און דורך דעם זענען זיי געוואָרן אַן אויסדערוויילט פֿאָלק . דעם אייבערשטנס קול קלינגט ווי אַן עכאָ אינעם ייִדישן לעבן , און רופֿט כּסדר אַרויס נײַע אָפּקלאַנגען און וויבראַציעס .
דעם פּאָרטרעט פֿון אײַנשטיין האָבן געמאָלט אַ סך טאַלאַנטירטע קינסטלער , אָבער ראָזענבלומען האָט זיך אײַנגעגעבן אײַנצוקריצן אין זײַן אַרבעט דעם געניאַלן כּוח פֿון שׂכל , דעם שאַרפֿן בליק אין דער צוקונפֿט , וואָס פֿרייט און רופֿט אַרויס אַן אומרו - איינצײַטיק . ס ' איז באמת אַ פּסיכאָלאָגישע דראַמע פֿון אַ נבֿיא .
די איראָניע איז , אַז בײַ די סעקולערע לימודים האָבן זיך די מיידלעך געלערנט אַ סך מער ווי די ייִנגלעך , וועלכע האָבן געמוזט לערנען תּורה אַ גאַנצן טאָג . ריבֿקי דערציילט , אַז זיי האָבן געלערנט וועגן די אַמעריקאַנער פּרעזידענטן , סאָקראַטעס , ספּאַרטאַ , וועגן אַטען , אָבער אַפֿילו דעמאָלט האָט מען ניט אַלץ דערקלערט . מע האָט זיי געזאָגט , למשל , אַז אַטען איז געווען דאָס געבורט ־ אָרט פֿון דעמאָקראַטיע , אָבער נישט געגעבן צו פֿאַרשטיין , וואָס דעמאָקראַטיע איז .
« ניט וויופיינדער פֿאַר זאָמביע און נעמעסיס - זאָמביעמאָד | קעגנגיפט לאַזער - זאָמביעמאָד »
אין פֿאַרגלײַך מיט די בײַטאָגיקע אַקטי וויטעטן , וואָס האָבן בלויז געקאָסט צווישן 5 און 12 זלאָטעס ( 2 ־ 4 דאָלאַר ) , האָבן די קאָנצערט ־ בילעטן דערגרייכט צווישן 45 און 150 זלאָטעס , זיכער נישט ביליק פֿאַרן דורכשניטלעכן פּוילישן אײַנוווינער . דאָך , האָט עס נישט אָפּגעשטעלט די פּאָליאַקן פֿון קומען ; פֿאַרקערט , אויף יעדן קאָנצערט איז דער זאַל געווען געפּאַקט ביז צו דער טיר .
אין דער ריגער ייִדישער מיטלשול וועט לאַסעוו אונטערריכטן רוסישע ליטעראַטור . ער קען אויסגעצייכנט ייִדיש , און אויף וויפֿל ס ׳ האָבן זיך בײַ אים ניט אויסגעוועפּט די לעקציעס אין דער טעאַטראַלער סטודיע , טוט אַלעמאָל פֿון אים אַ שטראָם אַ שורה , אָט אַ גאַנצער פֿראַגמענט פֿון אַ ווערק פֿון עמעצן פֿון די ייִדישע שרײַבער .
וועגן איינצלנע ווערק פֿון סאָוועטישער ייִדישער ליטעראַטור שרײַבן אַבֿרהם נאָווערשטערן ( " חדשים און טעג " פֿון איציק קיפּניס ) , דזשעפֿרי ווײַדלינגער ( דוד בערגעלסאָנס " פּרינץ ראובֿני " ) , באָריס קאָטלערמאַן ( דראַמאַטורגיע פֿון פּרץ מאַרקיש ) , וועלוול טשערנין ( " שלום און חווה " , ראָמאַן אין פֿערזן פֿון עמנואל קאַזאַקעוויטש ) און דער מחבר פֿון די דאָזיקע שורות ( " כּלבֿ אַשכּנזי " פֿון מאיר ווינער ) . די רייד גייט דאָ , אַזוי אָדער אַנדערש , וועגן די קאָמפּליצירטע באַציִונגען צווישן די פֿאָדערונגען פֿון דער סאָוועטישער אידעאָלאָגיע און דער פֿרײַהייט פֿונעם שעפֿערישן כּוח ־ הדמיון פֿונעם מחבר . עס איז כּדאַי אָפּצומערקן , אַז אַלע פֿאָרשער פֿון סאָוועטישער ייִדישער ליטעראַטור וווינען אין אויסלאַנד . אין רוסלאַנד וועקט די דאָזיקע טעמע אַ קנאַפּן אינטערעס , להיפּוך צו דער סאָציאַלער און פּאָליטישער געשיכטע פֿון ייִדן .
אין אַ ליד בעט די דיכטערין אַז גאָט זאָל זי פֿאַרבעטן איצט אין היכל וווּ זי זאָל באַגעגענען איר לעצטן בליק מיט אַ שמייכל :
אין דער פּרשה " תזריע " גייט אַ רייד וועגן עטלעכע מינים פֿון מיסטעריעזער " לעפּרע " - צרעת - וואָס פֿלעגט זיך צומאָל באַווײַזן ניט בלויז אויף דער מענטשלעכער הויט , נאָר אויך אויף די בגדים און די ווענט פֿון די הײַזער . אין דער אמתן , איז עס נישט געווען קיין לעפּרע אָדער אַן אַנדערע באַקאַנטע הויט ־ קרענק , נאָר אַ מיסטעריעז מיסטיש געשעעניש .
איך שטימען מיט להק דאָ . עס וואָלט " וניפי " די גאנצע פּראָדוקט שורה . ניט קיין ווערטערשפּיל בדעה . זעלביקער דאָ , מיר שוין נוצן ובנט דרויסנדיק צופּאַסן פֿאַר נאָרמאַל וויפי , אָבער עס ס אַ [ ווייַבלעך הונט ] צו טייַנען . . .
טראַדינג : רעוו 5 פֿאַר טי 5 ( איך וועל לייגן 50ם ) פּונקט פּיעם דאָ אָדער אין שפּיל
מיר דאַכט אַז ס ' ווערט אַלץ פּאָפּולערער בײַ די חרדים נאָר כ ' האָב ניט קיין באַגלייבטע מקורים . איז איינער אַ לייענער אַ ליבהאָבער פֿון / מומחה אין אַזוינע קרײַזן ?
דער פֿאַקט , וואָס עס האָבן זיך באַטייליקט אַזוי פֿיל מענטשן פֿון פֿאַרשידענע שטראָמען , איז אַ סימן , קען מען זאָגן , פֿון אַ נײַער אָפֿנקייט בײַ די ייִדישע טאָגשולן זיך צו לערנען איינע בײַ דער אַנדערער , אַפֿילו אויב זיי געהערן נישט צום זעלבן רעליגיעזן שטראָם .
אויב איר זײַט אַ ניו ־ יאָרקער וועט איר זיך ווייניק וואָס וווּנדערן ווי מען בויט דאָ די קאַנאַליזאַציע , ווי אַזוי מען לייגט רערן אונטער די טראָטואַרן און וועגן , ווי לאַנג עס נעמט צו פֿאַרריכטן אַ לאָך אין מיטן שאָסיי . איז קודם ־ כּל , פֿאַרשליסט מען די גאַס אויף פֿופֿציק יאָר . אין צווישנצײַט , צעקאַליעטשעט מען די גאַנצע גאַס אַזוי , אַז אַלע געשעפֿטן אויף דער גאַס מוזן באַנקראָטירן . העלפֿט גאָט , און עס גייען אַוועק אַ פֿופֿצן יאָר , און מ ' פֿאַרשיט די לעכער און מען לייגט מיט מזל אַ טראָטואַר . סוף ־ כּל ־ סוף , געקומען די ישועה . מ ' קען שוין גיין אין גאַס מיט מענטשן גלײַך . גייט אַוועק אַ שטיקל צײַט און מ ' קוקט זיך אַרום . האָפּלאַ ! די שווערע אַרטילעריע איז שוין ווידער דאָ . סקאָצל קומט , וואָס איז שוין ווידער ? ווײַזט זיך אַרויס , אַז צו לייגן די רערן האָט גענומען לענגער ווי דער ייִדישער גלות און זיי האָבן געדויערט פֿון אסתּר ־ תּענית ביז פּורים . זיי זײַנען דעפֿעקטיווע , פֿון שלעכטער קוואַליטעט הייסט עס , און די גאַנצע כעלעמער מעשׂה הייבט זיך אָן פֿון דאָס נײַ . לעבן מיר האָט מען מיט אַ יאָר צוריק צעלייגט אַ גאַנצן טונעל וווּ די אויטאָס פֿאָרן . מען האָט אומגעוואָרפֿן ווענט און צעקאַליעטשעט די גאַסן . איך קען מער נישט אַדורכפֿאָרן דורכן טונעל צוצוקומען צו מײַן הויז . ניין ! איך דאַרף אויספֿאָרן די גאַנצע געגנט צוצוקומען אַהיים . דערווײַל שנייט . שטייט די אַרטילעריע ליידיק , קיינער אַרבעט נישט . זע איך שוין אַז איך בין אין כעלעם , וווּ מ ' צעלייגט אַ הויז צו פֿאַרריכטן דעם דאַך .
אויף פּרעזידענטס אָבאַמאַס דערקלערונגען האָבן אַרויסגעקוקט סײַ די שטיצער און סײַ די קעגנער פֿון דער רעזאָלוציע , אָנגענומען פֿונעם זיכערהייט ־ ראַט בײַ דער " יו ־ ען " - נישט לאָזן דעם דיקטאַטאָר קאַדאַפֿי אומצוברענגען דאָס ליבישע פֿאָלק , וואָס איז אויפֿגעשטאַנען קעגן זײַן טיראַנײַ . אַגבֿ , אין די פֿאַראייניקטע שטאַטן גופֿא , איז די צאָל שטיצער און קעגנער פֿון דער אַמעריקאַנער אַרײַנמישונג אין דעם אינערלעכן קאָנפֿליקט פֿון ליביע , כּמעט אַ גלײַכע ; לעצטנס , מיט אַ קליינעם איבערוואָג בײַ די קעגנער .
3 . ביי בדיקת חוץ . דאָס איז אויסער אַ משגיח אין בוטשער געשעפט .
- וואָס רעדט איר ? - האָט זיך דער גבֿיר געוווּנדערט , - און אויף וואָס , מיינט איר , איז געלעגן מײַן קאָפּ ביז איצט .
דאָס לעצטע מאָל וואָס מיר האָבן זיך געזען , זומער 2010 האָבן מיר , אַ גרופּע פֿון סטודענטן און פֿאָרשער , אַלע געהאַט קשיות צו אים , און ער האָט געענטפֿערט אויף אַלע - סײַ אויף פֿראַגעס וועגן דעם אַלטן ייִדישן לעבנס ־ שטייגער , סײַ אויף דער ניו ־ יאָרקער ייִדישער וועלט ; סײַ אויף קלעזמער ־ מוזיק , סײַ אויף פּאָעזיע .
קקאָעטהער האט באקומען אַ גאַנץ פון 1 ליקעס | View All פון קקאָעטהער ס ליקעד הודעות
פּ / b יסודות ין דער פּ / b גענעראַטאָרס זענען פּראָטעקטעד פון מאַקאַניקאַל דרוק און נעץ ענקאַפּסולאַטיאָן אין אַ הויך - קלעראַטי פּלאַסטיק וואס איז פלעקסאַבאַל גענוג צו לאָזן צונויפצי - יקספּאַנשאַן . דער פראָנט ייבערפלאַך פון די ענקאַפּסולאַטיאָן פון די עף / b אינפֿאָרמאַציע איז פּראָטעקטעד דורך טעמפּערד גלאז ( טעמפּערד גלאז ) . די גלאז דעקל איז קעגנשטעליק צו שטרענג קלאַפּ , טערמאַל דרוק און הויך דרוק ווינט . דער פאַרקערט זייַט פון די ענקאַפּסולאַטיאָן מיטל איז געמאכט פון פּאַסיק מאַטעריאַל צו באַשיצן עס .
צווישן די אָנגעקומענע " ליטוואַקעס " זײַנען געווען אויך די מאָסקווער ייִדן , וועלכע מע האָט אַרויסגעשיקט פֿון דער שטאָט אין די פֿריִע 1890ער יאָרן . צווישן זיי זײַנען , אין דער אמתן , געווען ווייניק ריכטיקע ליטווישע ייִדן , אָבער דאָס האָט לחלוטין ניט געשטערט דעם עולם צו קלאַסיפֿיצירן זיי ווי " ליטוואַקעס " . ס ׳ איז באַוווּסט , אַז דער גירוש - מאָסקווע האָט געשפּילט אַ וויכטיקע ראָלע אין דעם עקאָנאָמישן לעבן פֿון אַ צאָל שטעט , דער עיקר וואַרשע , ווילנע און לאָדזש . דער גירוש האָט אויך שאַרפֿער געמאַכט דעם ווידעראַנאַנד צווישן די אַלטגעזעסענע און די אָנגעקומענע לײַט . וועגן דעם דאָזיקן ווידעראַנאַנד קען מען אויך לייענען אין דער פֿאָרשונג פֿון François Guesnet , וואָס הייסט " Migration et stéréotype . Le cas des juifs russes au royaume de Pologne à la fin du XIXe siècle " , זי איז אַרויס אין יאָר 2000 אין דעם פּאַריזער זשורנאַל Cahiers du monde russe .
איבערזעצונגען איבערגעגעבן צו וובעט 4 . 2 . 3 פּאַוערד דורך וובוללעטין ™ ווערסיע 4 . 0 . 8 דרוקרעכט © 2011 וובוללעטין סאָלוטיאָנס , ינק . . אַלע רעכט רעזערווירט . סעאָ דורך וובסעאָ 3 . 5 . 2 שפּאַלטן : vBHELP . pl - פויליש וובוללעטין סופּפּאָרט שטיצן : ווילו עקסטרע טאַבס דורך וובוללעטין היספּאַנאָ
גענעראַל מיכאַיִל וולאַדימיראָוויטש גרולעוו ( 1858 - 1942 ? ) האָט אָנגעשריבן זײַנע זכרונות אין פֿראַנקרײַך , וווּ ער האָט געלעבט אויף פּענסיע זינט 1912 . אויפֿגעוואַקסן אין אַ טראַדיציאָנעלער , אָבער פּאַטריאָטישער משפּחה אין דער שטאָט רעזשיצע ( הײַנט רעזעקנע אין לעטלאַנד ) , האָט ער נאָכן חדר פֿאַרענדיקט אַ רוסישע שולע , ניט געפֿונען פֿאַר זיך קיין פּרנסה , און באַשלאָסן צו גיין דינען פֿרײַוויליק אין דער אַרמיי . די מיליטערישע דינסט איז אים געווען צום האַרצן , אָבער ווי אַ ייִד האָט ער ניט געקאָנט ווערן אַן אָפֿיציר , ניט געקוקט אויף אַלע זײַנע פֿאַרדינסטן . סוף ־ כּל ־ סוף , האָט ער געמוזט אָננעמען דעם קריסטלעכן גלויבן , און געמאַכט אַ גלענצנדיקע מיליטערישע קאַריערע , צוערשט , אין דער אַרמיי , און דערנאָך אינעם גענעראַל ־ שטאַב .
צום באַדויערן , איז די וועלט דערווײַל ווײַט פֿון אַזאַ אידעאַל ; אין אַ סך ערטער פֿירט זיך די געזעלשאַפֿט אומיושרדיק , און אַ סך משפּחות האַלטן אין איין קריגן זיך . פֿונדעסטוועגן , הגם ס ׳ איז טאַקע אַזוי " קשה כּקריעת - ים ־ סוף " אויסצובעסערן די מענטשלעכע באַציִונגען , וועט די גאַנצע מענטשהייט אַריבערגיין אין דער צוקונפֿט דעם ים פֿון עגאָיִזם און פּסיכאָלאָגישע באַריערן , און וועט דערגרייכן דעם מצבֿ פֿון ג - טלעכער אייניקייט .
מיין דערפאַרונג מיט בד איז ניט זייער גוט . עס סלאָוד מיין סיסטעם און פילע פאַלש פּאַזאַטיווז . קלאַמווין איז אַן אויף - פאָדערונג סקאַנער , אָבער קלאַם געווינען סענטינעל איז אַ פאַקטיש צייַט שוץ . איך האב ניט געדאַנק וועגן וואָלקן באזירט אַנטיווירוס , ווייל קיינמאָל געניצט איינער . כאָטש פּאַנדאַ קלאָוד אַוו : פּאַנדאַ : איז דער בעסטער לויט צו באריכטן און פילע שפּיץ וועבסיטעס . ים ניצן נאָרטאָן אינטערנעץ סעקוריטי ווי מיין מיינפריים אַוו : ערשטער : נאָך פאַרבלאָנדזשעט ? לייענען דעם
" משה זעט דאָך אויס ווי אַ בייז יאָר אויף דער לינקער זײַט " - געמיינט צו זאָגן , אַז אַ בייז יאָר איז ביטער און אויף דער לינקער זײַט נאָך דערצו , איז שוין נישטאָ קיין גלײַכן .
די מערסט אַמייזינג טייל וועגן אַ גוט בראַנדיד וואַך איז אַז עס קוקט שפּאָגל נייַ אַפֿילו נאָך פילע יאָרן פון קויפן . דער פאַקט איז אַז לוקסוס וואַטשיז ביסט שייפּט צו לעצט . זיי זענען באשטימט ניט עפּעס ביליק , נישטיק , טראָואַוויי וואַטשיז אַז איר זאלט דאַרפן צו וואָרף זיך יעדער פּאָר פון יאר . אויב איר ' רע איר זוכט פֿאַר זייער הויך קוואַליטעט איר האָבן צו קויפן לוקסוס יאַגער - לעקאָולטרע וואַטשיז . אלא אויב אַ סומע איז פאַרברענגען אויף אַ לוקסוס וואַך הייַנט אַפֿילו 20 יאָרן אַראָפּ די שורה די וואַטשיז בלייַבן קרעפטיק און אין גוט ארבעטן צושטאַנד . דעריבער , אַפֿילו כאָטש אַ לוקסוס וואַטשיז קאָסטן פיל טכילעס , די פּרייַז איז ווערט ווי עס לאַסץ פֿאַר עטלעכע יאר אָן קיין דאַמאַדזשאַז צו אים .
ווייַטער , עקספאָוליייט איידער איר צולייגן דיין טאַנינג שמירעכץ . עס קען ניט מאַכן זינען צו בעזש הויט סעלז אַז אייער גוף איז וועגן צו סלאַף אַוועק . דעמאָלט , אָנווענדן דעם שמירעכץ וועגן אַ שעה איידער איר שלאָגן די זון אָדער די סאַלאַן . זייט זיכער צו טראָגן פרייַ - פיטינג קליידער אַזוי די שמירעכץ טוט ניט רייַבן אַוועק . אויב איר ' רע געגאנגען צו דעם בעקן אָדער די פּלאַזשע , מאַכן זיכער צו סעלעקטירן טאַנינג לאָושאַנז וואָס זענען וואָטערפּרוף אָדער וואַסער - קעגנשטעליק , און דעריבער ריאַפּלי עס איבער די טאָג .
25 וישבו לאכל לחם וישאו עיניהם ויראו והנה ארחת ישמעאלים באה מגלעד וגמליהם נשאים נכאת וצרי ולט הולכים להוריד מצרימה ׃
[ 12 ] רי אַקיהיראָ יאָנהאַפּ נייַעס ( מיאַנג ) 12 פרעזידענט , האט געהאלטן אין סאָול פון 20 לענדער און מקומות לעצטע זון ( ג20 ) שפּיץ ( סאַמיט פינאַנסיאַל ) געהאלטן אַ פּרעסע קאָנפֿערענץ נאָך די קלאָוזינג פון די שפּיץ דעקלאַראַציע , " סאָול דעקלאַראַציע " איז באפרייט . דיסקרייבינג די רעזולטאַטן . פרעזידענט לי האט געזאגט אין אַן אינטערוויו צו פאָרמולירן גיידליינז צו טייַנען יגזעמפּלערי באַלאַנסט א חשבון און פרעמד וועקסל , מסכּים געווען צו פּלאַן פּראָגרעס , פּראָגרעס איז מערקווירדיק , " ער האט געזאגט . די קראַנטקייַט אַרויסגעבן , " די מאַרק באַשליסן , " ער מסכּים געווען צו ציל די בייַט קורס . ווארים די גרעסטע אַטשיעוועמענץ פון די סאַמיט אין סעאָול , האט געזאגט עס איז פֿאָרגעשטעלט ווי אַ פּראַקטיש אַקציע פּלאַן פֿאַר די פיר פון פֿריִער אַגרימאַנץ . די אַקציע פּלאַן ווי אַ פּאָליטיק ריכטונג פון די גלאבאלע עקאנאמיע , ג20 סטרעסט אַז ינקאָרפּערייטיד די הבטחה פון נאציאנאלע פּאָליטיק און פּראַקטיש מדרגה פון פּאָליטיק קאָואַפּעריישאַן . דערצו , עטלעכע לענדער פייסט אַ געוויינטלעך געפאַר , אַנאַונסט אַז עס וואָלט אויך באַקענען אַ סיסטעם אַז פּראָווידעס פלעקסאַבאַל פיינאַנסינג . אינטערנאציאנאלע מאָנעטאַרי פאַנד ( ימף ) ווי גוט ווי קריזיס האַכלאָטע , און גערופן דאָס אַ הויפּט טוישן צו יקספּאַנד זייַן ראָלע אין קריזיס פאַרהיטונג . די אַנטי - קאָרופּציע ענינים , צו מאַכן טראַנספּעראַנט און יאַריד געשעפט סוויווע אַבורי 出 שי פארדארבונג , האט עס האט באוויליקט אַ פּלאַן צו באַטאָנען אַקציע אין דעם פעלד 9 . דער ענין פון וועקסל , די אָפּקומעניש פון די לייזונג פרי ווייַטער יאָר ( יוני 1 ) צו זייַן עוואַלואַטעד צוגעשטעלט ספּעציפיש קרייטיריאַ פריער , קלאר געגרינדעט פּרינציפּן צו סאָלווע פֿאַר ווייַטער סאַמיט צו ווערן געהאלטן אין פֿראַנקרייַך ווייַטער יאָר איז געווען . " עס ס גרויס פּראָגרעס " איז עוואַלואַטעד . זייער קעראַנסיז שוואַך צו פּויעלנ בייַ לענדער אין טויווע פון אַרויספירן פאַרמעסט " שוואַך קראַנטקייַט " איז עמפאַסייזד אַז פֿאַר איצט אנטרונען . אנטוויקלונג אַגענדאַ צו יקספּאַנד זייַן וווּקס פּאָטענציעל אין דעוועלאָפּינג לענדער זיך , דערקלערט אַז צופרידן און צו ינקאָרפּערייט די פיייקייַט צו האָדעווען ווילד . דאס אנגענומען די סאָול דעקלאַראַציע , " בעת ממשיך צו אַקטיוולי אַרוישעלפן דעוועלאָפּינג לענדער , אַנטוויקלען ניו סטראַטעגיעס פֿאַר ראַדוסינג די אַנטוויקלונג ריס , " גערופן עס . דרום קארעע אין דער צוקונפֿט פֿאַר קארעע ס אַנטוויקלונג מאָדעל באזירט אויף די דערפאַרונג פון פאַרגאַנגענהייַט סוקסעססעס און פייליערז פון אַנטוויקלונג פּאָליטיק , ארגאניזאציע פֿאַר עקאָנאָמיש קאָאָפּעראַטיאָן און אנטוויקלונג ( אָעקד ) ווייזט דער געדאַנק פון צונעמען אַפּערטונאַטיז וועט זייַן דערלאנגט צו דער אנטוויקלונג אַסיסטאַנס קאַמיטי און אנדערע אָדער . [ אַרטיקלען ] < ג20 > קודם דאַמע , הנאה די שיינקייט פון קארעע טשאַנגדעאָקגונג < ג20 > פיט סעסיע , צו דיסקוטירן ענינים אַזאַ ווי ענערגיע סעסיע 4 < ג20 > רעדט פֿאַר פינאַנציעל רעגולאַטאָרי רעפאָרם און סאַסטיינאַבאַל וווּקס רעפארם פון די גלאבאלע פינאַנציעל סיסטעם אַימעד < ג20 > סוסטאַינעד וווּקס , פרעזידענט לי < ג20 > פרעזידענט פון מעקסיקא , קאָרעיִש קאָמפּאַניעס האָפן צו שטייַגן .
די קלאַסצימער 3 גראַדע ס זענען ניט דיין שטאַרק פונט . אבער וואָס טוט ניט ענין מיט די גיק אין דער קלאַס . זענט איר כיטרע גענוג צו סניק אַרום די לערער און באַקומען די ענטפֿערס אַוועק די גיק ס פּרובירן ?
« וק ווימוסזאַקז שפּראַך אויף די סערווער | דעטעקטאָר וואַללהאַקק »
ער דערמונטערט אים און פרעגט אים , וואָס איז געשען ? ווייזט ער אים די לונג וואָס הענגט פול מיט סירכות , און זאָגט אים " דו זעסט , דאָס איז דאָך ממש אַ טריפה ' נע לונג ! ! ! אויף אונזער באָרד עסט מען נבילות וטריפות . עס האָט דאך נישט געקענט אַדורכגיין דורך אַ שוחט ' ס האַנט . איך וויל אַז דו זאָלסט באַלד אַריבערקומען מיט מיר צום סאַטמאַרער רבי ' ן , און ווייזן אים די לונג " , און דער רבי וועט שוין וויסן וואָס צו טוהן .
חני פֿאַרשטייט אָבער ווי שווער עס וואָלט געווען פֿאַר די קינדער , ווען זי וואָלט געוווינט מיט אַ פֿרוי , און דערפֿאַר טוט זי עס נישט . " כ ׳ וועל וואַרטן ביז זיי גראַדויִרן , " האָט זי געזאָגט .
ווען דאָס ייִדישע פֿאָלק איז אַרויס פֿון מצרים , האָט פּרעה , וועלכער האָט אַליין פֿאַר טריבן די ייִדן פֿון זײַן לאַנד , כּדי אויסצומײַדן נײַע מכּות , באַשלאָסן זיי נאָכצויאָגן און ווידער פֿאַרשקלאַפֿן . דער אייבערשטער האָט געמאַכט אַ נס : דאָס וואַסער פֿון ים ־ סוף האָט זיך צעשפּאָלטן , און די ייִדן זענען אַריבער געגאַנגען דעם ים ; ווען פּרעהס אַרמיי האָט געפּרוּווט זיי נאָכיאָגן , האָט דאָס וואַסער זיך צוריק צונויפֿגעגאָסן און פֿאַרפֿלייצט די רודפֿים . ווען די ייִדן האָבן דערזען דעם דאָ זיקן נס , האָבן זיי געזונגען אַ לויב ־ געזאַנג דעם באַשעפֿער - דערפֿאַר הייסט דער הײַנ טיקער שבת " שבת ־ שירה " . אַחוץ קריעת ־ ים ־ סוף , ווערט אין דער הײַנטיקער פּרשה דער ציילט אויך וועגן אַ צאָל אַנדערע גרויסע ניסים , אַרײַנגערעכנט דעם מן - דאָס " הימלדי קע ברויט " , וועלכן די ייִדן האָבן געגעסן בעת זייער לאַנג ־ יאָריקער וואַנדערונג אינעם מידבר .
די פּראָוואַנסאַלער ייִדן האָבן אַנטוויקלט אַן אייגענעם נוסח פֿון ייִדישקייט ; צום בײַשפּיל , פֿלעגן די דאָרטיקע פֿרויען מאַכן אַ ספּעציעלע ברכה " שעשׂני אשה " - צו לויבן דער אייבערשטן פֿאַרן זײַן אַ פֿרוי . אין פּראָוואַנס האָבן געוווינט אַ סך גרויסע רבנים און אָריגינעלע ייִדישע דענקער , אַרײַנגערעכנט דעם ראַציאָנאַליסטישן פֿילאָסאָף משה נרבוני , דער מחבר פֿון אַ ראַדיקאַלן קאָמענטאַר אויפֿן רמ ״ במס ספֿר " מורה נבֿוכים " ; יצחק סגי - נהור - אַ פּראָמינענטער פֿריִיִקער מקובל , וועלכער האָט שטאַרק משפּיע געווען אויף די קומענדיקע דורות מקובלים ; מנחם מאירי - אַ גרויסער מפֿרש פֿון גמרא , באַקאַנט מיט זײַן פּאָזיטיווער באַציִונג צו די קריסטן ; משה הדרשן - איינער פֿון די ערשטע תּורה - קאָמענטאַטאָרן .
« רעצעפּט פֿאַר אַ ביליק פאַן פֿאַר די תּלמיד | י טייך מידיאַ צענטראַל 15 . 0 . 169 פֿאַר ווינדאָוז דאַונלאָוד דאַונלאָוד »
דעם נאָמען גערעמעק האָט בראָנעק לעוואַרטאָוו זיך צוגעאייגנט פֿון זײַן רע טער , סטעפֿאַן גערעמעק , וועלכער האָט אים אַרויסגעראַטעוועט פֿון דער וואַרשע ווער געטאָ אין 1943 , ווען ער איז אַלט געווען קוים 11 יאָר , און בײַ אים האָט ער זיך אויסבאַהאַלטן אין אַן אָרטשאַפֿט וואָס הייסט ווסכאָוו און וואָס מיר געפֿינען נישט אויף דער מאַפּע . וועגן יענער תּקופֿה אין זײַן לעבן זענען קיין פּרטים נישט פֿאַראַן - אַפֿילו נישט בײַ זײַנע קרובֿים אין ישׂראל .
פּאַוערד דורך קוויטל און לינק מאַנאַגער ווערסיע 4 . 0 . 006 דרוקרעכט © 2009 וואָלפשעאַד סאָלוטיאָנס . אַלע רעכט רעזערווירט . איבערזעצונג צו אנדערע שפּראַכן דאַנק צו ווב ענטערפּרייז טראַנסלאַטאָר 4 . 2 . 2 פּאַוערד דורך וובוללעטין ™ ווערסיע 4 . 0 . 3 דרוקרעכט © 2011 וובוללעטין סאָלוטיאָנס , ינק . אלע רעכט רעזערווירט . דיזיינד און דעוועלאָפּעד דורך vBskin . Net מאַנשאַפֿט
רובֿ פון די בוים פֿאַר אַז היץ . ינדזשעקטיאָן , פּאַמפּינג טאַבלאַץ , קליפּס און אנדערע טעכנאָלאָגיע , אַ ינווייראַנמענאַלי פרייַנדלעך הויך קאָנצענטראַציע , ינדזשעקשאַן מאָלדינג גראַד הויך - לומינאָסיטי שוואַרץ מאַסטערבאַטטש , דער פּראָדוקט פון שווער מעטאַלס דורך די אי . יו . סגס ינווייראַנמענאַל שוץ פּרובירן סערטאַפייד אַכט ייטאַמז .
זינט 1921 עקזיסטירט דער " אָרט " ווי אַן אָרגאַניזאַציע , וואָס איז טעטיק איבער דער גאַנצער וועלט . אין יענע יאָרן זײַנען בראָש פֿון דער אָרגאַניזאַציע געשטאַנען מענטשן מיט גרויסע סימפּאַטיעס צו ייִדיש , צו דער שפּראַך פֿון פּשוטע ייִדן . סײַ די אויסגאַבעס פֿון " אָרט " , סײַ די פּראָפֿעסיאָנעלע שול , וואָס דער " אָרט " האָט דעמאָלט געשאַפֿן , זײַנען בדרך - כּלל געווען אין ייִדיש .
ווענדראָף האָט באַשריבן אינטערעסאַנטע פּרטים - פֿאַקטן און סטאַטיסטיק - פֿון די ערשטע טריט , וואָס די ייִדישע קאָלאָניסטן האָבן געמאַכט אין די פֿריִע 1920ער יאָרן . ער האָט אויך געלויבט די ייִדישע קאָמוניסטן פֿאַר זייער שטיצע . לויט ווענדראָפֿן , וואָלט אָן דער ברכה מצד די קאָמוניסטן קיין מאַסן - קאָלאָניזאַציע אין סאָוועטן - פֿאַרבאַנד בכלל געווען אוממעגלעך .
אויפֿן פֿערטן טאָג נאָכן אָנהייבן די מיליטערישע אָפּעראַציע קעגן מואַמאַר קאַדאַפֿי אין ליביע האָט די ענגלישע צײַטונג The Times פֿאַרעפֿנטלעכט דעם אַרטיקל פֿונעם אויסערן ־ מיניסטער וויליאַם הייג , וווּ ער שרײַבט , אַז אין דער הײַנטיקער וועלט איז ניטאָ און קאָן נישט זײַן קיין אָרט פֿאַר טיראַנען ! ריכטיק , אָבער וואָס שטייט רעאַל הינטער דער שיינער רעטאָריק ?
חתן ־ כּלה גיבן זיך הײַנט אָפּ זייער אַ סך מיטן פּלאַנירן די חתונה , כּדי אַלץ זאָל זײַן פֿונעם שענסטן און פֿונעם בעסטן . " די אַמאָליקע חתונות זענען געווען זייער פּשוטע , " האָט הרבֿ אַלען בריל , אַ פּראָפֿעסאָר אין " סיטאָן ־ קאָלעדזש " באַמערקט . " מע האָט נישט באַשטעלט דאָס עסן בײַ ליוועראַנטן , נאָר אַליין געמאַכט . ס ׳ האָבן געשפּילט אָרעמע קלעזמאָרים , נישט קיין הויך ־ באַצאָלטע מוזיקער . הײַנט אָבער מוזן די חתונות זײַן פּערפֿעקט - ענלעך צו אַ Sweet Sixteen ( אַ פֿאָרמעלע שׂימחה וואָס די אַמעריקאַנער מיידלעך פּראַווען בײַם ווערן 16 יאָר אַלט ) . " אַלץ מוז זײַן פּונקט אַזוי ווי דאָס האַרץ גלוסט . פֿאַר וואָס ? ווײַל זיי האַלטן , אַז עס קומט זיי . "
דער ראָפּשיצער רבי דערקלערט , אַז " משה רבינו " האָט די זעלבע גימטריא ווי " ה ׳ אלוקי ישׂראל " . משה רעפּרעזענטירט דעם קאָלעקטיוון ג ־ טלעכן עצם פֿון די ייִדישע נשמות . די שכינה איז די ג ־ טלעכע אַנטפּלעקונג , אַ טיר צום עצמדיקן ייִחוד צווישן דעם מענטש און דעם - דערפֿאַר האָט בתיה אַנטדעקט משהן אינעם וואַסער .
גאַלאַטיאַנס 4 . 25 - דאס אַגאַר איז בארג סיני אין אַראַביאַ און קאָראַספּאַנדז צו ירושלים וואָס איצט , ווי עס איז מיט איר קינדער אין קנעכטשאפט .
פֿאַראַכטאָגן דאָנערשטיק איז אינעם שטאַטישן העכסטן געריכט אין ברוקלין פֿאָרגעקומען אַ סצענע , וואָס וואָלט ביז לעצטנס פּשוט נישט מעגלעך געווען . אַַ 22 ־ יאָריקער בחור , וועלכער שטאַמט פֿון אַ חסידישער היים , האָט באַשולדיקט אַ ברוקלינער רבֿ פֿון די מונקאַטשער חסידים , אין האָבן אים סעקסועל באַלעסטיקט אין אַן אויטאָ במשך פֿון די יאָרן 2004 און 2005 .
[ 9 ] אַ כּתבֿ מיט אַ חתימה ( אַ קסאַוו מיט אַ כסימע ) - אַ דאָקומענט מיט אַן אונטערשריפֿט
צוצוגרייטן די פּובליקאַציע פֿון דעם אַלבאָם , " לייבו לעווין " , וועלכער נעמט אַרײַן די ווערטער , מעלאָדיעס , העברעיִשע און ענג לישע איבערזעצונגען צו 49 לידער , מיט אַראַנזשירונגען פֿונעם באַקאַנטן מוזי קער חנן ווינטערניץ , האָט גענומען צוואַנציק יאָר . צו ערשט , האָט רות לעווינס מאַמע געאַרבעט אויף דעם , און דערנאָך די טאָכטער . " לייבו לע ווין איז געווען אַ טרובאַדור פֿון דער ייִדישער פּאָעזיע , אַ וואָרט קינסטלער , וועלכער איז אַרומגע פֿאָרן אינעם רומעניע פֿון די 1930ער יאָרן " , האָט אונדז דער ציילט רות לעווין . ער האָט גע שאַפֿן די מעלאָדיעס צו אַ גרויסער צאָל לידער פֿון ייִדישע פּאָעטן , כאָטש ער אַליין האָט נישט גע קענט קיין נאָטן . ער אַליין האָט זיך נישט גערופֿן " קאָמפּאָזיטאָר " , כאָטש זײַנע מעלאָדיעס זענען געווען פּאָפּולער צווישן די רומע נישע ייִדן אין די 1930ער יאָרן און זענען געבליבן באַליבט ביזן הײַנטיקן טאָג .
ווי באַקאַנט האָט פּוילן פֿאַרלוירן איר זעלבשטענדיקייט אין די סופֿיקע יאָרן פֿון 18טן יאָרהונדערט . אירע שכנים - עסטרײַך , רוסלאַנד און פּרײַסן האָבן צווישן זיך אײַנגעטיילט די פּוילישע טעריטאָריע און דאָרט אײַנגעשטעלט אַ רעזשים פֿון אָקופּאַציע . דאָס לעבן אונטער דער צאַרישער הערשאַפֿט איז געווען ביטער ווי גאַל . דער צאַרישער געהיים ־ דינסט האָט געהאַלטן אַן אויג אויף די פּוילישע פּאַטריאָטן , און דעם מינדסטן מיסברויך שטרענג באַשטראָפֿט . ווי דער שטייגער , זענען פּוילישע פּאַטריאָטן נישט געזעסן מיט פֿאַרלייגטע הענט און געוואַרט אויף נסים . . . זיי האָבן אָרגאַניזירט קרײַזלעך און געגרייט אַן אויפֿשטאַנד . צו איינעם פֿון די ־ אָ קרײַזלעך האָט זיך אָנגעשלאָסן דער יונגער ייִדישער בחור , סטודענט פֿון דער קונסטשול אין וואַרשע - אַלעקסאַנדער סאָכאַטשעווסקי . ער האָט אַפּנים געהאַלטן פֿון כּלל - " פֿאַר אײַער און אונדזער פֿרײַהייט ! " בכדי צו צוימען דעם פּויליש ־ פֿרײַהייטלעכן קאַמף האָט דער צאַר ניקאָלאַי דער ערשטער , אויסגעבויט אין די דרײַסיקער יאָרן פֿון 19טן יאָרהונדערט די ציטאַדעל ־ תּפֿיסה : דאָרט געמישפּט די פּוילישע פֿרײַהייט ־ קעמפֿער און זיי פֿאַראורטיילט צו הענגען , צו שיסן ; אין בעסטן פֿאַל - אויף לאַנגע יאָרן קאַטאָרגע אין " וואַרעמען " סיביר . אין אַ טאָג , נאָך אַ נישט געלונגענעם אַטענטאַט אויף אַ הויכן מושל פֿון צאַר אין פּוילן האָט מען דעם יונגן בחור סאָכאַטשעווסקי אַרעסטירט און אים פֿאַרשפּאַרט אין דער ציטאַדעל ־ פֿעסטונג . נאָך אַן אויספֿאָרשונג באַגלייט מיט שווערע עינויים אים פֿאַראורטיילט צו הענגען . איצט אונטער דער תּליה האָט מען אים געמאָלדן , אַז צוליב זײַן מינדעריעריקייט ווערט ער פֿאַרשיקט אויף לאַנגע יאָרן קאַטאָרגע אין סיביר . . .
אין " פֿאָרווערטס " האָב איך איבערגעלייענט מישע לעווס זייער אינטערעסאַנטע דערמאָנונגען וועגן יוסף ראַבינען . עס האָט מיר ממש פֿאַרקלעמט דאָס האַרץ , דערמאָנענדיק זיך וועגן דעם טײַערן , געטרײַען , באַוווּסטן שרײַבער יוסף ראַבין .
1 . די אייראָפּעיִשע קאָמיסיע לייגט פֿאָר אַ נײַ געזעץ .
געקומען קיין אַמעריקע , האָב איך געהאַלטן , אַז אָן דערציִונג קען מען דאָ ווײַט נישט דערגיין , ווײַל די בילדונג וואָס איך האָב באַקומען אין טראַנזיט איז געווען נישט מער ווי קדחת מיט כּשרן פֿאָדעם . אָבער מײַנע פֿרײַנד זײַנען אין אַמעריקע געוואָרן פֿאַרכאַפּט פֿון ביזנעס , פֿון קאַפּיטאַל , פֿון עטשע ־ פּעטשע ־ מעטשע , ווײַל ווי זאָגט מען , אַ ליידיקער בײַטל איז נישט מער ווי לעדער . האָבן זיי טאָג און נאַכט שווער און ביטער געאַרבעט ביז מען האָט זיך דאָראָבעט און אַרויפֿגעאַרבעט . אָבער דאָראָבען זיך קומט נאָך נישט צו דעם רעכטן ־ גערעכטן , צו די מאַיאָנטקעס , בענק , האָטעלן , רחבֿות אָן אַ גרענעץ .
איך וויל ניט מאַכט קיין אָנשטעל , אַז איך טראַכט די גאַנצע צײַט וועגן דער געשיכטע פֿון סאָוועטישער אָרטאָגראַפֿי שער איבערקערעניש און שרײַב דערפֿאַר וועגן דעם די דאָזיקע נאָטיצן . הגם איך האָב עס אַ מאָל געפֿאָרשט און באַשריבן , קוק איך שוין לאַנג ניט אין יענער זײַט . אָבער צוויי אַנומלטיקע געשעענישן האָבן מיר דערמאָנט וועגן דעם דאָזיקן ענין .
דער בעל הבית האָט באַלד מסכים געווען , און מען האָט שוין באַשטעלט מאָניש ' ן .
אויף ייִדיש געפֿינען זיך טאַקע אָן אַ צאָל וועלטסווערטלעך וועגן דער איבערגעגעבנקייט פֿון דער ייִדישער מאַמען : ס ׳ איז נישטאָ קיין געטרײַערס ווי אַ מוטער ; די וואַרעמסטע בעט איז דער מאַמעס ; אויף דער זון איז גוט צו זיצן , און לעבן דער מאַמען איז גוט צו וווינען ; אַ מאַמע איז ווי אַ מזוזה ; וואָס אַ קינד זאָל נישט דעררעדן , וועט די מוטער אים פֿאַרשטיין .
לייוויק איז דאָרטן פֿאַררעכנט פֿאַר משיח . מען רעדט וועגן אים מיט פֿאַרגלייזטע אויגן . נאַדירן האָב איך באַגעגנט . אין גרונט גענומען , איז ער אַן אָרנטלעכער מענטש , נאָר בײַ זײַן גאַנצער חכמה , נישט קיין חכם , און דערפֿון נעמען זיך פֿאַרשידענע נאַרישקייטן . אַגבֿ , האָב איך געהאַט אַ באַגריף , אַז ר ׳ האָט זיך דאָרטן שלעכט געפֿילט . רוסלאַנד האָט ליב אידעען , שווערע אַרטילעריע , און נאַדיר איז אַבסאָלוט נישט פֿאַר זיי .
געפינען אַלע פֿעדעם סטאַרטעד דורך גאַריק [ ווייַזן אלע סטאַטיסטיקס ]
מאַרטין ווײַנבערג , אַ ייִד , וועלכער פֿאַרמאָגט אַ כּל ־ בו געשעפֿט אין מיטן דער שטאָט , האָט דערציילט , אַז מע האָט אין זײַן געשעפֿט שוין נײַן מאָל אויסגעהאַקט די שויבן און פֿאַרשמירט די ווענט מיט האַקנקרייצן . " די פּאָליציי האָט אָבער גאָרנישט געקענט טאָן - האָט דערציילט זײַן פֿרוי , דאָראַ - ווײַל די צוויי ייִנגלעך וואָס זיי האָבן געכאַפּט , זענען געווען ייִנגער פֿון 15 יאָר . " אַגבֿ , רעדן ביידע ווײַנבערגס אַ פּרעכטיקן ייִדיש .
א מענטש ווערט אנגרופן ' מבעה ' מלשון ' אם תבעיון בעיו ' , אזוי ווי עס שטייט אין גמ ' ב " ק . און דאס איז די עבודה פון מענטש צו " רעדן " , רעדן מיט הקב " ה , און פון הקב " ה , ריינע און אויסגעלייטערטע דברי אמונה . ווער עס וועט זיך צוגעוואוינען צו רעדן און רעדן , און ער וועט זיך נישט מיאש זיין , דורכדעם קען ער זוכה זיין צו א וואונדערליכע מדרגה אין אמונה , און דורכדעם קען ער איינקויפן א אמת ' ר קנין אין זיין נפש פון א לויטערע און ריינע אמונה . און דאס אלעס נאר דורך פשוט ' ע דברי אמונה , וואס דאס איז דער עצם נפש פון א איד , לויטערע אמונה פשוטה אין בורא כל העולמים .
קערלער און זײַן צײַטשריפֿט " ירושלימער אַלמאַנאַך " פֿאַר ליטעראַטור און געזעלשאַפֿטלעכע פּראָבלעמען , האָט געשטיצט , סטימולירט די ייִדיש ־ שעפֿער און פֿיל יאָרן געווען אַן אַדרעס פֿאַר ייִדישע שרײַבער , קולטור ־ טוער פֿון גאָר דער וועלט . דער גרינדער און הויפּט ־ רעדאַקטאָר פֿונעם אַלמאַנאַך , יוסף קערלער , האָט נאָך בײַ זײַן לעבן צוגעגרייט אַ ווערדיקן פֿאַרבײַט . די לעצטע זיבן יאָר איז זײַן מיטרעדאַקטאָר געווען דער דיכטער און וויסנשאַפֿטלער דבֿ ־ בער קערלער . איצט פֿאַרנעמט ער דעם טאַטנס אָרט .
מיר האָבן צום ערשטן מאָל זינט דעם אַרײַנמאַרש פֿון די דײַטשן באַקומען דאָס געפֿיל , אַז פֿון איצט אָן וועלן מיר זיך מער ניט לאָזן " פֿירן ווי שאָף צו דער שחיטה " , אַז אונדזערע הענט זענען אויסגעשטרעקט נקמה צו נעמען פֿאַר אונדזערע אויסגעשאָכטענע מאַמעס און טאַטעס , ברידער און שוועסטער . . .
פֿון דער צווייטער זײַט , דערוויסט מען זיך יעדעס מאָל וועגן נײַע פֿאַקטן און געשעענישן , פֿאַרבונדן מיטן חורבן , בפֿרט ווען עס עפֿענען זיך די ביז אַהער געשלאָסענע טירן פֿון די דײַטשישע און סאָוועטישע אַרכיוון . לעצטנס , למשל , איז באַקאַנט געוואָרן , אַז אינעם בוכנוואַלדער קאָנצענטראַציע ־ לאַגער האָט זיך אײַנגעגעבן די אַסירים צו ראַטעווען פֿון טויט 904 קינדער . צווישן זיי איז אויך געווען דער קומענדיקער נאָבעל ־ געווינער פֿאַר שלום , דער שרײַבער אלי וויזעל , און דער קומענדיקער הויפּט ־ רבֿ פֿון ישׂראל , מאיר לאַו .
די דיכטערין יעלענאַ אַקסעלראָד אַנט פּלעקט אין איר נײַעם בוך דאָס טאָג ־ טעג לע כע לעבן פֿון דער סבֿיבֿה , וואָס איר מאַ מע , די ייִדישע שרײַבערין רבֿקה רובין , האָט כאַ ראַקטעריזירט ווי " רואה ואינו נראה " . דאָס איז געווען דער קרײַז פֿון לי טעראַטן און קינסטלער , מערסטנס ייִדן , וועל כע האָבן פֿאַרדינט זייער שטיקל ברויט מיט איבער זעצונגען און טעאַטער ־ אַר בעט .
פֿאַר אַן אַנטראָפּאָלאָג , וואָס וויל שטודירן די מיזרח ־ אייראָפּעיִשע ייִדן " אין דער היים " , איז מאָלעוו אַ געבענטשט אָרט . כּמעט אַלע ייִדן שטאַמען דאָ פֿון דער שטאָט גופֿא אָדער פֿון די אַרומיקע שטעטלעך אויף ביידע ברעגן פֿונעם טײַך דנעסטער , וואָס צעטיילט אוקראַיִנע און מאָלדאָווע . זיי אַליין אָדער זייערע משפּחות האָבן איבערגעלעבט דעם חורבן אין די געטאָס און לאַגערן פֿון טראַנסניסטריע , דער געגנט אויף דעם לינקן ברעג דנעסטער , וואָס איז געווען אונטער דער רומענישער אָקופּאַציע פֿון 1941 ביז 1944 . דער אָנדענק נאָך יענער צײַט איז פֿאַראייביקט געוואָרן אין דעם מאָנומענט מיט אַן אויפֿשריפֿט אויף אוקראַיִניש און ייִדיש , וואָס שטייט אויף דער הויפּט ־ גאַס פֿון דער שטאָט . ס ׳ איז דאָ אַ שיל מיט אַ טעגלעכן מנין אויף מינחה און מערבֿ , וואָס מען זאָגט אויף רוסיש , און אַ בית ־ עולם , וואָס ווערט אונטערגעהאַלטן אין אַ מוסטערהאַפֿטיקער ציכטיקייט . אָבער דאָס סאַמע אינטערעסאַנטע אין מאָלעוו זײַנען די ייִדישע תּושבֿים .
לויט ווי ער האָט מיר מיטגעטיילט האָט מען זײַן שפּאַניש פֿאַרגליכן מיטן ווילנער ייִדיש , עלעגאַנט און אַקאַדעמיש . דעם שפּאַניש , וואָס ער הערט אין גאַס , איז פּראָסט און קומט פֿון קליינע ערטער . ווען ייִדיש האָט געבליט אין בוענאָס ־ אײַרעס , איז ער דאָרט געווען אַ ייִדישער לערער און געלערנט מיט יונגוואַרג . איינער פֿון זײַנע לערער אין ייִדישן לערער ־ סעמינאַר איז געווען שמואל ראָזשאַנסקי , דער אינטעלעקטואַל , ליטעראַטור ־ קריטיקער און , ווי אַן עקזעקוטיוו ־ דירעקטאָר פֿון דעם אַרגענטינער ייִוואָ , האָט ער באַוויזן אַרויסצוגעבן איבער הונדערט ביכער , געווידמעט דער אַלטער און מאָדערנער ייִדישער ליטעראַטור , מוזיק , טעאַטער , פּאָעזיע - דער עיקר , אויף אַ סך קינסטלערישע ייִדישע טעמעס . ראָזשאַנסקי האָט זיך אַרײַנגעטאָן אין דער תּקופֿה פֿון דער אַמאָליקער , ייִדישער שעפֿערישקייט .
ווי אַ טייל פֿון דעם " אוי ־ הו " ־ מוזיק ־ פֿעסטיוואַל אין ניו ־ יאָרק , האָט די זינגע רין בתיה שעכטער , באַקאַנט ווי די זינגע רין און אָנפֿירערין פֿון דער גרופּע " פּרעהס טאָכטער " , געשטעלט אַ זעלטענע פּראָ גראַם אונטערן נאָמען " ראַדיקאַלער חידוש : אַ מוזיקאַלישע אויספֿאָרשונג פֿון דער פּאָע זיע פֿון אַבֿרהם יהושע העשעל " - אין מאַנהעטן , דעם 23סטן אָקטאָבער .
יא , איך הערן איר . פּונקט נאָענט גענוג צו פּרעגלען עטלעכע מאַרשמעלאָוז .
אין דער פּרעסע האָט זיך לעצטנס " דורכגעטריפֿט " שוין אַ גאָר האָליוווּדער סיפּור - המעשׂה . מע טענהט , אַז זיבן טאָן מצה , אויסגעאַרבעט אין דניעפּראָפּעטראָווסק , אוקראַיִנע , האָט דער חב ״ ד בגנבֿה איבערגעשיקט אין איראַן , וווּ עס בלײַבט נאָך אַ ייִשובֿ פֿון בערך 20 טויזנט ייִדן . מע האָט , פֿאַרשטייט זיך , ניט געטאָרט שיקן קיין מצה פֿון ישׂראל , ווײַל פֿאַר אַרײַנפֿירן אַ וועלכע עס זאָל ניט זײַן סחורה פֿון דאָרטן קען מען אין איראַן באַשטראָפֿט ווערן מיט דרײַ יאָר תּפֿיסה . אַזוי אַרום איז מצה פֿון אוקראַיִנע אַ סך כּשרער אין טעהעראַן און אין איראַן בכלל . שוין אָפּגעשמועסט פֿון דער היסטאָריש - סימבאָלישער וויכטיקייט , וואָס די שטאָט דניעפּראָפּעטראָווסק ( פֿריִער - יעקאַטערינאָסלאַוו ) האָט פֿאַר ליובאַוויטשער חסידים . דאָרטן איז דאָך דער הויפּט - רבֿ געווען דעם ליובאַוויטשער רביס פֿאָטער , הרבֿ לוי יצחק שניאורסאָן . אין יאָר 1939 , ערבֿ פּסח , האָט די סאָוועטישע פּאָליציי אים אַרעסטירט און פֿאַרשיקט קיין קאַזאַכסטאַן , וווּ ער האָט פֿאַרענדיקט זײַן לעבן אין 1944 . הײַיאָר , אויך ערבֿ פּסח , איז דער בנין , וווּ הרבֿ שניאורסאָן האָט געוווינט אין דניעפּראָפּעטראָווסק געווען פֿײַערלעך באַפּוצט מיט אַ מעמאָריאַל - טאָוול .
דער תירוץ איז אז יעדער יעדער , אריינגערעכענט " עקלי דבש " אז עס איז שטיק ליצנות . יעדער רב , יעדער ת " ח מעג מסדר קידושין זיין סיי ווי , און עס איז נישט קיין שאלה ח " ו , אבער וואס טוט מען אז ר ' אהרן מיט זיין " עספערדסשעס סינדראם " איז צושפילט ? שפילט ר ' געציל פאר זיינע וועידזשעס אויך א שפיל .
ווען עס ווויען די רירנדיקע , דערשיטערנדיקע קלאַנגען פֿון די אַלאַרעם ־ הילכער איבער גאַנץ לאַנד , און אַלץ און אַלע בלײַבן שטיין שטיל אין די גאַסן , אויף די וועגן , אין די הײַזער און אַרבעטס ־ פּלעצער , ווען מען איז זיך מתיחד מיט דעם הייליקן אָנדענק פֿון די קדושים , בלײַבן ניט די דאָזיקע פֿאַנאַטישע , רעליגיעזע עקסטרעמיסטן שטיין , כאָטש אויף צוויי מינוטן און זיי גייען זיך און לויפֿן זיך ווײַטער , איגנאָרירנדיק דעם גאַנצן שטילן אַרום . ווי זיי וואָלטן ניט געווען אַ טייל פֿון אונדזער פֿאָלק , ווי צווישן די זעקס מיליאָן קדושים זענען ניט געווען זייערע אייגענע משפּחות און קרובֿים . . .
דאַנק פֿאַר דער געלעגנהייט ! קאָנגראַץ צו אַלע וואס וואַן און אַלע וואס געפרואווט
איר דאַרפֿט געבן אײַערע קינדער און מאַן געוויסע אַרבעטן יעדן טאָג . גרייט צו אַ רשימה און ווײַזט אָן די נעמען פֿון די קינדער לעבן יעדער אַרבעט . זאָלן די קינדער זיך אויסבײַטן יעדן טאָג , מע זאָל האָבן מער הנאה . זאָלן זיי העלפֿן מיטן אַרויסטראָגן דאָס מיסט , קאָכן , וואַשן די טעלער , אָפּווישן דעם טיש און אַזוי ווײַטער . די ייִדישע שקלאַפֿן אין מצרים האָבן אויך געדאַרפֿט העלפֿן איינער דעם אַנדערן בײַם בויען די פּיראַמידן - קענט איר אַוודאי ניצן די הילף פֿון אײַערע קינדער אין אײַער קיך . אַ כּשרן און זיסן פּסח !
3 ) א בריוו פון מרן ראב " ד ירושלים וואס ברענגט אראפ די ווערטער פונעם " שואל " אז " אויב " איז עס
דער מאָלער האָט דערהערט . זײַן נאַקן , אַ פֿאַרוואָקסענער מיט שיטערע גרויע האָר , האָט זיך אַ קער געטאָן צו דער לערערין , די אויגן האָבן מיט אַן אומרויִקן גלאַנץ אויף אַ ווײַלע אָפּגעשטעלט זיך אויף איר פּנים . דערנאָך האָט זײַן אָנגעשטרענגטע פּלייצע אַ וואָרף געטאָן זיך אויף אַהינטער און ווידער פֿאָרויס . דאָס פּענדזל אין דער אויסגעשטרעקטער רעכטער האַנט האָט זיך ווי אָנגעצילט און גענומען גיך ־ גיך קלאַפּן איבערן לײַוונט .
בסך ־ הכּל , וועט מען ווײַזן 32 פֿילמען אינעם פֿעסטיוואַל , סײַ דראַמעס , סײַ דאָקו מענטאַר ־ פֿילמען , סײַ קורצע פֿילמען . לויט דער קוראַטאָרין פֿונעם פֿעסטיוואַל , אַבֿיבֿה ווײַנטרויב , איז דער אַלגעמיינער כאַראַקטער פֿון די פֿילמען אַ פֿאַרשיידנאַרטיקע - " מיר ווײַזן פֿילמען פֿון , און וועגן , ייִדישע קהילות פֿון איבער דער וועלט , בתוכם ישׂראל , לאַטײַן ־ אַמעריקע , אייראָפּע און די פֿאַר אייניקטע שטאַטן . עס האָבן זיי גע מאַכט באַ קאַנטע רעזשיסאָרן , ווי אויך נײַע טאַלאַנטן . "
צום סוף , האָבן די " רעכטע ‟ זיך װידער געשפּאָלטן , און פֿאָרמירט נאָך אַ פּאַרטײ - די " ליבעראַל פּאַרטי ‟ . דער " פֿאָרװערטס ‟ האָט װידער געשפּילט אַ װיכטיקע ראָלע אין דער נײַער פּאַרטײ , באַזונדערס אַלכּסנדר קאַהן , דער פֿאַרװאַלטער פֿונעם " פֿאָר װערטס ‟ , װי דער װיצע ־ פֿאָרזיצער און אַן אָפֿטער װאָרטזאָגער פֿון דער " ליבעראַל פּאַרטי ‟ . אַב . קאַהאַן איז שױן דעמאָלט געװען איבער אַכציק יאָר אַלט , װען די נײַע פּאַרטײ איז געשאַפֿן געוואָרן , און האָט אױך געשריבן אַרטיקלען און לײט ־ אַרטיקלען אין דער צײַטונג , לטובֿת די ליבעראַלן . דער ציל פֿון דער " ליבעראַל פּאַרטי ‟ איז געװען , װי ער אַלײן האָט עס אױסגעדריקט , צו שאַפֿן " אַ בעסערע און שענערע װעלט ‟ . זי האָט פֿאַר לאַנגט , אַז די רעגירונג זאָל שאַפֿן פּראָ גראַמען צו העלפֿן די אַרבעטער און אָרעמע פֿאָלקס ־ מאַסן : אַ ברײטערע פּראָגראַם אױפ ֿצו בױען װױנונגען , װאָס אָרעמע און מיטל ־ מעסיקע מענטשן זאָלן זיך קענען פֿאַרגינען ; אוני װערסאַלע מעדיצינישע פֿאַרזיכערונג ; פֿאַרבע סערטע סאָציאַלע פֿאַרזיכערונג און אַרבעטלאָ זיקײט ־ בענעפֿיטן פֿאַר אַלע אַרבע טער ; ווי אויך פּראָגראַמען , וואָס האָבן גע פּרוּווט צו באַקעמפֿן די אַרבעטלאָזיקײט בכלל .
- טײַבעלע , האָסט מיר געשאָנקען אַ בלעטל פּאַפּיר ווי אַ שפּיגל ,
וואס מאַכן , זיך געטראָפֿן אַז ? צו ראָזעווע - בונט קליידער ראָזעווע ליפּסטיקס פּאַסיק אין לייטער , מער סאַטאַל נואַנסיז , פּלוס דראַמאַטיק סמאָקי אויגן און פינצטער שיידז פון רויט מיט ריסטריינד פּייניד אויגן . אין רויט קלייד , איר זאָל נעמען דעם קלייד פֿאַרב אויף די ליפן ווי אַ מאָדעל און שטאַרק קאָסמעטיק . דאס ריקווייערז , אָבער , פֿאַר רידוסט אויג מאַכן - אַרויף .
אַ טאָג נאָך דער שיבֿה זענען חסידים אַרײַן אין אונדזער הויז , געטרונקען בראָנפֿן און אויסגערופֿן צו מײַן עלטסטן ברודער יצחק : " לחיים , רבי ! " .
אַזוי צי אַזוי , אָבער די שטאָט בונדאַנון , וואָס ליגט צווישן טיפֿע באַלקנס אין אויסטראַליע , האָט געשאַפֿן אַ פּרעצעדענט . אינטערעסאַנט , צי די אידעע וועט אונטערגעכאַפּט ווערן אין אַנדערע ערטער . " נעסטלע " און אַנדערע וואַסער - געשעפֿטן וועלן דאָך ניט שווײַגן - זיי וועלן אַרײַנלייגן מיליאָנען צו רעקלאַמירן זייער וואַסער ווי אַ סגולה פֿון אַלע קרענק .
" … ליאור איז פֿאַרבעטן געוואָרן צו קומען אין דעם אויספֿאָרשונגס ־ אַמט פֿון דער פּאָליציי , ווײַל ער האָט געגעבן זײַן ' הסכּמה ' און געשטיצט די שטעלונג פֿון זײַן קאָלעגע הרבֿ יצחק שפּיראָ , אַז לויט דער ' הלכה ' איז דערלויבט צו הרגענען גויים , פּונקט אַזוי ווי עס האָבן געהאַנדלט די ייִדן לגבי דעם אַמאָליקן עמלק , וועלכער איז פֿאַרקערפּערט הײַנט צו טאָג אין דעם אַראַבער און קריסט , די הײַנטיקע שׂונאי ־ ישׂראל " .
ווי מיר האָבן עס שוין באַהאַנדלט אין דער פֿריִערדיקער פּרשה , האָט דער בייזער מכשף בלעם , ווען ער האָט פֿאַרשטאַנען , אַז דער אייבערשטער לאָזט אים נישט צו שעלטן די ייִדן , זיך דערטראַכט צו אַן אַנדער עצה : אַרײַנצושיקן די מואבֿישע פֿרויען אינעם ייִדישן לאַגער , כּדי די ייִדן זאָלן אָנהייבן זינדיקן מיט זיי , און זאָלן מיט דעם ברענגען זיך אַליין אַ היזק . אַ טייל פֿון די פֿרעמדע פֿרויען האָבן טאַקע פֿאַרפֿירט די ייִדן , און האָבן זיי אײַנגערעדט צו דינען זייער עבֿודה - זרה ; עס האָט זיך אָנגעהויבן אַ שטאַרקע מגפֿה , אין וועלכער עס זענען אומגעקומען 24 טויזנט נפֿשות .
אלגעמיינער קספּ דרייווער פּאַק אין 1 לינק 1 . 49 גיגאבייט
איך שטענדיק קוקן פֿאַר דיין נייַ ראָמען , און הנאה פון אייער ווערק . איך בין אַ פריש גער צו פודזשי אַקראָס , אָבער נאָך נוצן ילפאָרד הפּ5 + ווי פארלאנגט . איר האָבן אַ נאַטירלעך טאַלאַנט , און איך לערן מער מיט יעדער באַזוכן .
ס ׳ האָט משה ־ לייב זיך אומגעקערט אַהיים - דורך פֿלאַם און שלאַכט איז ער געגאַנגען . אָט איז דער טײַך , דער הויכער ברעג פֿון שטיין , אָט דאָרט פֿון יענער זײַט זײַן קינדהייט איז פֿאַרגאַנגען .
עס זענען פֿאַראַן קאַפּעליעס אין דער אַזוי ־ גערופֿענער " נײַער קלעזמער ־ באַוועגונג " וואָס האָבן אַנטוויקלט אַ וועג צו שפּילן אינעם אַלטן סטיל פֿון קלעזמער ־ מוזיק פֿונעם 19טן יאָרהונדערט , אָבער מיט אַ פֿרישן קוק אויף דער קונסט ; דער קלאַנג זאָל דאָך קלינגען הײַנטצײַטיק און אינטערעסאַנט פֿאַרן נײַעם עולם . צוויי קאַפּעליעס וואָס האָבן אַזאַ צוגאַנג זענען " ווערעצקי ־ פּאַס " און " די מערלין שעפּהערד ־ קאַפּעליע " .
זאָג איך אים : - ליבער פֿרײַנד , סענדאַק . . . - און איידער איך גיי ווײַטער , מוז איך אײַך אויפֿקלערן , ליבע לייענער , אַז סענדאַק איז אַזאַ מין פֿיש , וואָס דער ווילנער גאון האָט יאָ געגעבן אַ הכשר דערויף און דער בעש ״ ט נישט ; ווײַל דער פֿיש האָט פֿאַרמאָגט אַ ביינדל אויפֿן שטערן , וואָס איז געווען ענדלעך צו אַ קרייץ . דעריבער האָט מען די ליטוואַקעס גערופֿן " צלם קעפּ " . האָב איך אים געזאָגט :
אין הײַנטיקן פֿאָרווערטס גייט מײַנער אַן אַרטיקל אויף דער טעמע . כ ´ ווייס אַז ס ´ אָפּדרוקן פֿון זייער וועבזײַטל איז כּמעט ווי אוממעגלעך . וועל איך אי " ה שפּעטער אַ ביסל אַרויפֿגעבן אַ טעקסט ־ ווערסיע דאָ אויפֿן בלאָג . גוט ־ שבת . דערהײַנטיקונג : מע האָט אַזוי שיין געבעטן , וועל איך אַרויפֿלייגן דעם גאַנצן טעקסט . דער פֿאָרווערטס ־ נוסח איז בעסער רעדאַקטירט , און דאָ וועט מסתּמא זײַן אַ גאַנצע צרה מיט דער פֿאָרמאַטירונג , נאָר נאַט אײַך . אגבֿ , אַ חבֿר מײַנער ( כ ´ ווייס ניט צי ער וויל בלײַבן אַנאָנים ) האָט געפּרוּווט פֿאַרקויפֿן די זאַך איינער פֿון די חסידישע צײַטשריפֿטן , נאָר מע האָט אָפּגעזאָגט : כ ´ שרײב צו פֿיל ווי אַ וועלטלעכער . כ ´ ווייס ניט צי דאָס איז אַ קאָמפּלימענט . אפֿשר גאָר אַ באַליידיקונג . . . * * * געגנטן אין ניו ־ יאָרק : די געזונטע און די ניט ־ געזונטע און : ווי אַזוי פֿאַרבעסערט מען דעם געזונט בײַ די חרדישע ייִדישע געגנטן ? כאָטש אַ סך ניו ־ יאָרקער האָבן טענות צו מייאָר מײַקל בלומבערג , האַלט ער וואָרט - אַז ער זאָגט שוין צו , וועט ער דורכפֿירן . ( צי מע וועט מסכּים זײַן מיט אים איז אַ צווייטער ענין . ) . דער געזונט ־ איניציאַטיוו זײַנער וואָס איז לעצטנס מקויים געוואָרן עפֿנט אויף אַ פֿענצטער אויף אַ ווייניק אַרומגערעדטן ענין : דער רעלאַטיווער געזונט פֿון ניו ־ יאָרקס געגנטן . דאָס הייסט , וועלכע טיילן שטאָט זײַנען די געזינטסטע , און וועלכע זײַנען די " קראַנקסטע " ? אַז מע רעדט אַרום דעם געזונט פֿון חרדישע ייִדן , צי זײַנען זייערע געגנטן מער , צי ווייניקער , געזונט ? און ווי אַזוי קענען פֿאַרבעסערן דעם מצבֿ סײַ רעב ישׂראל , סײַ כּלל ישׂראל ? די פּרטים האָט מען צונויפֿגעזאַמלט פֿון סטאַטיסטיק וועגן קראַנקייטן , שפּיטאָל ־ וויזיטן , און אַנדערע געזונט ־ גורמס אין דער שטאָטס פֿינף באָראָס . די ציפֿערן , וואָס מע קען באַקוקן אויפֿן וועבזײַטל פֿון ניו ־ יאָרקער געזונט ־ אָפּטייל , וואַרפֿן אַ ליכט אויף דער פֿאַרשיידנאַרטיקער שטאָט . די געגנטן מיט דער העכסטער שטאַרביקייט ( מאָרטאַליטי ) אין נ " י אַז מע גיט אַ קוק אויף דער אַלגעמיינער שטאַרביקייט , דאָס הייסט די אַלע סיבות וואָס מע שטאַרבט דערפֿון אין דער שטאָט , זײַנען די רעזולטאַטן ניט קיין גרויסער חידוש . יעדער ניו ־ יאָרקער ווייסט וווּ די אָרעמע געגנטן געפֿינען זיך : אין דרום ־ בראָנקס און אין האַרלעם . וואָס זײַנען די וויכטיקסע קראַנקייטן ? האַרצקרענק , צוקער ( דײַאַביטיס ) , ראַק ( קאַנסער ) , מוח ־ אַטאַקעס ( שלאַק ) , איידס , לונגען ־ אָנצינדונג און פֿלו זײַנען צווישן די פֿאַרשפּרייטסטע . ס ´ וואָלט אָבער געווען אַ טעות צו זאָגן , אַז די אָרעמסטע געגנטן " באַרימען " זיך מיט דער העכסטער פּראָפּאָרציע פֿון די אַלע קראַנקייטן . עס זײַנען דאָ קרענקען וואָס געפֿינען זיך בדרך ־ כּלל בײַ די רײַכערע געגנטן ( למשל , שלאַק און האַרצאַטאַקעס ) , און פֿאַראַן , ווידער , אויך אַזוינע וואָס געפֿינען זיך אָפֿטער בײַ די אָרעמעלײַט . די גענויע " קאָמבינאַציע " קראַנקייטן העלפֿט באַשטימען די אַלגעמיינע שטאַרביקייט פֿון געגנט . " אָרעמע " ( און באַזונדערש שוואַרצע ) געגנטן לײַדן על ־ פּי רובֿ פֿון איידס און צוקער , בשעת " רײַכערע " געגנטן האָבן פּראָבלעמען מיט האַרצקרענק און שלאַק . למשל , הײַברידזש , דער געגנט אין דרום ־ בראָנקס וואָס געפֿינט זיך בראָש פֿון דער רשימה ( דאָס הייסט , אַז די שטאַרביקייט אין דעם געגנט איז דאָס גרעסטע ) לײַדט פֿון דער גרעסטער מאָס ראַק ( קאַנסער ) פֿון די אַלע געגנטן , ווי אויך היפּשע פֿרעקווענצן לונגען ־ אָנצינדונגען , איידס , און צוקער . וועלכע געגנטן געפֿינען זיך סאַמע אונטן אויף דער רשימה ? דאָס זײַנען טיילן ניו ־ יאָרק וואָס מעגן זיך " באַרימען " מיט אַ גרעסערער צאָל גבֿירים , אָדער גוט ־ אויסגעבילדעטע מענטשן : געגנטן אין מאַנהעטן און קווינס . דאָס הייסט , ניט די ראַיאָנען אַליין רופֿן אַרויס בעסער אָדער ערגער געזונט , נאָר די הכנסה , אָדער די פּערזענלעכע געוווינהייטן , פֿון זייערע אײַנוווינערס . די ידיעות פֿון געזונט ־ דעפּאַרטמענט דעקן מער טעמעס ווי די טויט ־ סיבות אין די געגנטן . נאָר איידער מיר טרעטן צו צו די אַנדערע ענינים , שטעלט זיך גלײַך די פֿראַגע : וואָס איז מיט די חרדישע ייִדן ? וווּ געפֿינען זיי זיך אויף די דאָזיקע רשימות , און ווי אַזוי וואָלטן זיי , און זייערע אָנפֿירערס ( רביים , דאָקטוירים , אד " גל ) זיי געהאָלפֿן " שטײַגן " ? דער ענטפֿער איז ניט קיין איבעריק גינציקער . באָראָ ־ פּאַרק , למשל , געפֿינט זיך אויפֿן 13טן אָרט צווישן 43 געגנטן . דאָס הייסט , אַז ער מעג זיך " באַרימען " מיט איינער פֿון די העכסטע שטאַרביקייטן ( מאָרטאַליטיס ) צווישן זיי אַלע . וויליאַמסבורג שנײַדט אָפּ נאָך ערגער , אויפֿן זעקסטן אָרט פֿון דער רשימה ( כאָטש דער גאַנצער געגנט הייסט , לויטן געזונט ־ דעפּאַרטמענט , " בושוויק ענד וויליאַמסבורג " , קען זײַן אַז מע רעכנט אויך אַרײַן אַ צאָל שוואַרצע אָרעמע ־ לײַט ) . וואָס פֿאַר אַ סיבה ליגט הינטער די הויכע שטאַרביקייט פֿון די חרדישע געגנטן ? אויף אַ תּשובֿה דאַרף מען קוקן אויף די אַנדערע סטאַטיסטיק , וואָס דער געזונט ־ דעפּאַרטמענט גיט אַרויס . געזונט האָט צו טאָן מיט אַ סך פֿאַקטאָרן ( גורמים ) , נאָר בדרך ־ כּלל קען מען זאָגן אַז עס האָט צו טאָן מיט הכנסה ( אָרעמקייט ) , דאָקטוירים ( מעדיצינישע השגחה , העלט קייר בלעז ) און דערציִונג . גאַנץ פּשוט קען מען זאָגן אַזוי : וואָס מער הכנסה , וואָס מער צוטריט צו דאָקטוירים - אָדער בכלל צו מעדיצינישע השגחה , למשל שפּיטעלער , געזונט ־ אַרבעטער , און דאָס גלײַכן - , וואָס מער בילדונג , אַלץ מער געזונט . לאָמיר געבן אַ קוק ווי אַזוי די חרדישע געגנטן פֿאַרגלײַכן זיך מיט די אַנדערע לויט די דאָזיקע בחינות , און מיר קענען אפֿשר פֿאַרשטיין ווי אַזוי צו מאַכן באָראָ ־ פּאַרק און וויליאַמסבורג העכער שטײַגן אין די געזונט ־ " רייטינגס " . בושוויק ־ און ־ וויליאַמבסורג ( ווי געזאָגט אויבן , ווערן די צוויי גערעכנט פֿאַר איין געגנט ) שטייט בראָש פֿון דער רשימה געגנטן , וואָס האָבן די ווייניקטסע קאָנצענטראַציע דאָקטוירים . דאָס הייסט , אַז פֿאַרן דורכשניטלעכן אײַנוווינער פֿון וויליאַמסבורג איז שווערער ווי אין אַנדערע געגנטן שואל ־ עצה צו זײַן וועגן זײַן געזונט , און וועגן די שריט וואָס ער זאָל אָננעמען כּדי צו בלײַבן געזונט . ( באָראָ ־ פּאַרק האָט ניט אַזאַ פּראָבלעם לויט דער סטאַטיסטיק . ) וואָס שײַך אָרעמקייט , זײַנען די ציפֿערן פֿאַר די צוויי געגנטן אויך נעגאַטיווע . צום בײַשפּיל , איז דער פּראָצענט אָרעמקייט אין בושוויק ־ און ־ וויליאַמסבורג - 38 פּראָמענט ( דאָס הייסט , 38 פֿון יעדע 100 משפּחות לעבן אין אָרעמקייט ) , און אין באָראָ ־ פּאַרק : 25 פּראָצענט , דאָס הייסט איין פֿערטל . וויליאַמסבורג איז דער פֿערט אָרעמסטער געגנט אין שטאָט , און דער דרײַצנט אָרעמסטער . מע קען ניט וויסן אויף זיכער אַז אַזאַ אָרעמקייט איז די סיבה פֿאַר וואָס דער געזונט אין די חרדישע געגנטן איז ניט בעסער , נאָר די דאָזיקע פֿאַרבינדונג טאָר מען ניט פֿאַרקוקן , ווײַל געזונט ־ עקספּערטן האָבן אויפֿגעוויזן אין אַ צאָל שטודיעס , אַז די דאָזיקע פֿאַרבינדונג איז אַ שטאַרקע . אַוודאי זײַנען אויך פֿאַראַן ליכטיקע זײַטן . שטאַרביקייט ( מאָרטאַליטי ) איז ניט דער איינציקער מאָס וואָס איז שײַך . למשל , די צאָל שפּיטאָליזירונגען ( וויפֿל מאָל מע ווערט אַרײַנגעלאָזט אין שפּיטאָל ) איז אַ רעלאַטיוו נידעריקער אין די געגנטן , סײַ צוליב אַלקאָהאָליזם , סײַ צוליב צוקער און האַרצקרענק . דאָס קען מיינען צוויי זאַכן : אָדער די מענטשן פֿון די געגנטן זײַנען ניט אַזוי קראַנק ווי עס ווײַזן די שטאַרביקייטן ־ ציפֿערן , אָדער זיי גייען בכלל ניט גענוג אָפֿט אין שפּיטאָל , ווײַל עס פֿעלט גענוג דאָקטוירים וואָס זאָלן זיי אַרײַנשרײַבן . נאָך אַ גוטע בשׂורה : די שטאַרביקייט בײַ עופֿעלעך ( אינפֿאַנט מאָרטאַליטי ) איז בדרך ־ כּלל ניט קיין הויכע אין די געגנטן . פֿון דעם איצטיקן איבערבליק קומט אויס , אַז די חרדישע געגנטן וואָלטן געקענט טאָן בעסער לגבי זייער אייגן געזונט . וואָס טוט מען ? אָט זײַנען אַ פּאָר עצות , וואָס זײַנען אַוודאי ניט תּורת ־ משה נאָר כּדאַי צו באַטראַכטן . 1 . מע וואָלט געדאַרפֿט שואל ־ עצה זײַן בײַ די געזונט ־ עקספּערטן , צו פֿרעגן וואָס פֿאַר אַ געזונט ־ פּראָבלעמען שטייען אויבן ־ אָן פֿאַר די חרדישע געגנטן . עס לאָזט זיך מאָלן , אַז חרדישע ייִדן דאַרפֿן זיך זאָרגן דערעיקרשט וועגן די זעלבע קראַנקייטן וואָס זײַנען אַ פּראָבלעם בײַ אַנדערע גרופּעס אין אַמעריקע : ראַק ( קאַנסער ) , האַרצקראַנקייטן , צוקער , אאַז " וו . 2 . נאָר וואָס זשע דען ? די עיקר ־ פּראָבלעם שטעקט ניט נאָר ( מן ־ הסתּם ) אין די קראַנקייטן וואָס די אײַנוווינער פֿון באָראָ ־ פּאַרק און וויליאַמסבורג לײַדן דערפֿון , נאָר אין די וועגן און שטעגן וואָס פֿירן פֿון פּאַציענט צו געזונט . דאָס הייסט , די קאָמוניקאַציע צווישן די קראַקנע און זייער מעדיצינישע רעסורסן , השגחה , עצות , אד " גל . דאָס הייסט , מע זאָל מאַכן גרינגער אַז חרדישע ייִדן זאָלן זיך קענען דערוויסן וועגן מעדיצינישע ידיעות וואָס זײַנען זיי שײַך . 3 . דערפֿאַר ווילט זיך פֿאָרלייגן , אַז רביים , גבאייִם , און אַנדערע מנהיגים און עסקנים אין די גאָר פֿרומע קהילות זאָלן זיך רעגולער טרעפֿן מיט דאָקטוירים און אַנדערע געזונט ־ אַרבעטער , זיי זאָלן זיך דערוויסן וואָס זײַנען די וויכטיקסטע געזונט ־ ענינים וואָס זײַנען רעלעוואַנט פֿאַר די היגע ייִדן . דערנאָך , וואָלטן אַזעלכע מנהיגים זיך טרעפֿן מיט די קהילות כּדי זיי צו אינפֿאָרמירן וועגן די אָ ענינים . דאָס הייסט , אַז די רביים און גבאיים וואָלטן זיך געפּרוּווט אַדורכרעדן מיט די געזונט ־ אַרבעטער אויף זייער לשון , און דערנאָך ווײַטער איבערגעגעבן די ידיעות צו עמך - די ייִדן מיט וואָס מע האַנדלט טאָג ־ אײַן טאָג ־ אויס . אָבער וואָס פֿאַר אַ געזונט ־ ידיעות , בפֿרט , וואָלט מען געדאַרפֿט מער פֿאַרשפּרייטן בײַם חרדישן עולם ? ס ´ איז שווער צו וויסן ביז מע דערוויסט זיך וואָס עס זײַנען די ברענענקיסטע געזונט ־ פּראָבלעמען אין " ווילי " און ב " פּ . אין אַ קומעדיקן אַרטיקל וועלן מיר סך ־ הכּלען די פֿאָרשונג פֿון אַ וויסנשאַפֿטלער ( סײַענטיסט ) וואָס גיט זיך אָפּ מיטן געזונט פֿון חרדישע ייִדן פֿון איין זײַט און האַרלעם פֿון דער צווייטער , און ווי אַזוי מע קען דערקלערן די געזונט ־ אונטערשיידן צווישן זיי . נאָר דערווײַלע קען מען זיך פֿאָרשטעלן אַז די עקספּערטן וואָלטן געזאָגט אָט וואָס : 1 . מע דאַרף עסן פֿאַרשיידנאַרטיקע עסנוואַרג , אַלץ מיט אַ מאָס . 2 . מע דאַרף זיך געניטן ( עקסערסײַז ) אויף אַ רעגולערן אופֿן . 3 . מע דאַרף רעגולער גיין צום דאָקטער . 4 . מע טאָר ניט מיינען אַז די אַזוי גערופֿענע " נאַטירלעכע " רפֿואות און פּראָדוקטן , פֿון געווירצן און דאָס גלײַכן , וועלן זײַן אַ היילאַלץ קעגן ערנצטע געזונט ־ פּראָבלעמען . 5 . מע טאָר ניט רייכערן . אויב מע רייכערט , מוז מען למען ־ השם אויפֿהערן לשם פּיקוח ־ נפֿש . 6 . אויב מע האָט אַ משפּחה ־ געשיכטע פֿון אַ ראַק ( קאַנסער ) , דאַרף מען אַדורכמאַכן זיפּונגען ( סקרינינג ) כּדי צו דערוויסן זיך אויב מע האָט אַ הויכע ריזיקע פֿון די קראַנקייטן . בקיצור : מע מוז באַשטעטיקן וואָס ס ´ זײַנען די הויפּט ־ געזונט ־ פּראָבלעמען פֿאַר חרדישע ייִדן , פֿרעגן אַן עצה בײַ געזונט ־ עקספּערטן , און פֿאַרשפּרייטן די ידיעות בײַם עולם . אַזוי אַרום וועלן וו " בורג און ב " פּ באַווײַזן צו שטײַגן העכער אין די געזונט ־ רייטינגס .
גאָט מײַנער , גאָט מײַנער , דאָס בין איך . דער זעלביקער סטיפּענדיאַנט פֿון דער שולע פֿאַר פֿאַרשפּרייטן קונסט ; דער זעלביקער , וועמען דער דירעקטאָר רעריך האָט אַזוי צו [ גע ] וואָרפֿן זײַנע שמייכלען ( אַביסל מעכאַניש ) . דער זעלבער , וועמענס " מאַניר " ( פֿאַרשאָלטן זאָל זי זײַן ) מ ׳ האָט דאָרטן געלויבט , נאָר דער זעלבער , וועלכער האָט ווירקלעך נישט געוווּסט ׃ ווען וועט שוין נעמען אַן עק צו אָט דער אומענדלעכער נישט ־ באַפֿרידנדיקער שמירערײַ . . .
2 . די גרענעצן פון דער גענעטיק : כאָטש מע קען אָפּלאָדן די סעקװענצן פון דעם װירוס װײסן מיר גאָרנישט דערפון װעגן דעם װי אַזױ עס צעשפּרײט זיך און װײניק װעגן װי געפערלעך עס װעט װערן .
בײַ אַ שׂימחה האָט עמעצער איר געגעבן אַ געזאַנג ־ בוך פֿון ייִדישע לידער און פֿון דעמאָלט אָן האָט זי זיך פֿאַרטיפֿט אינעם ייִדישן ליד . דרײַ יאָר האָט זי געוווינט און געשפּילט אין ניו ־ יאָרק , וווּ זי האָט , צווישן אירע אַנדערע אויפֿטוען , וווּנדערלעך אַראַנזשירט די גרעסטע צאָל לידער אויף ביילע שעכטער ־ גאָטעסמאַנס קאָמפּאַקט ־ דיסק פֿון אָריגינעלע קינדערלידער , " פֿלי מײַן פֿלישלאַנג " . ווען דער בעסאַראַבער פֿאָלקזינגער אַרקאַדי גענדלער איז געקומען קיין סאַן ־ פֿראַנציסקאָ , האָט זי אים באַגלייט אין סטודיע , און די וויכטיקע רעקאָרדירונג איז אַרויס אויף אַ קאָמפּאַקט ־ דיסק . אין 2006 האָט זי זיך באַטייליקט אין דער ווײַמאַרער ייִדישער זומער ־ פּראָגראַם געצילט אויפֿן נײַעם דור שרײַבערס פֿון ייִדישע לידער .
Download XML • Download text
