yid-11
yid-11
View options
Tags:
Javascript seems to be turned off, or there was a communication error. Turn on Javascript for more display options.
אין די חרדישע קרײַזן נעמט מען ערנסט אויף דעם ענין " קול אישה " - אַז אַ מאַנסביל טאָר נישט הערן ווי אַ פֿרוי זינגט . בײַ די מאָדערנע פּוסקים איז דאָ אַ חילוקי ־ דעות , צי דער פֿאַרווער איז אויך חל אויף אַ רעקאָרדירט קול , וווּ מע קען נישט זען די זינגערין , אָדער אויף סיטואַציעס ווען פֿרויען זינגען צוזאַמען מיט מענער ווי , למשל , בײַ די שבתדיקע זמירות אָדער בײַם דאַווענען אין שיל .
" כּי תבֿוא אל האָרץ " , ווען איר וועט זיך באַזעצן אין ארץ - ישׂראל , זאָלט איר ברענגען די ערשטע פּירות פֿון אײַער גערעטעניש אינעם משכּן , בית - המיקדש - זאָגט דער אייבערשטער אָן בײַם אָנהייב פֿון דער הײַנטיקער פּרשה . בײַם ברענגען די ערשטע פּירות , " ביכּורים " , פֿלעגן די ייִדן זאָגן געוויסע פּסוקים , צו באַדאַנקען דעם באַשעפֿער פֿאַרן באַפֿרײַען די ייִדן פֿון מצרים ; די זעלבע פּסוקים זענען אויך אַרײַן אין דער פּסחדיקער הגדה .
מיט נײַן חדשים שפּעטער האָט דער דאָקטער געזאָגט , אַז איר געזונט ־ מצבֿ האָט זיך פֿאַרערגערט , און איצט לײַדט זי טאַקע פֿון צוקערקרענק . דאָס האָט זי שוין איבערגעשראָקן . זינט דעמאָלט האָט זי אָנגעוווירן אַ היפּש ביסל וואָג . זי מאַכט רעגלמעסיק פֿיזישע געניטונגען און איר בלוט ־ צוקער איז ממשותדיק געפֿאַלן . אַ דאַנק אירע אויפֿטוען , האָט זי נישט געדאַרפֿט אָנהייבן אײַננעמען קיין מעדיקאַמענט דערפֿאַר .
קוקט זי מיך אָן מיט אַ שעלמיש שמייכעלע און מאַכט : " אַן אַדוואָקאַט ? ווער דאַרף אַן אַדוואָקאַט , איך בין מײַן אייגענער אַדוואָקאַט . "
די מעשה איז אזוי , די היינטיגע ציונים די רשעים , איז שוין דעמאלטס אויך געווען די זעלבע זאך אזוי ווי היינט , זיי האבן געקערט די וועלט דארטן , אזוי ווי היינט מאכן זיי ביטערע אומגליקן ביי די מלחמות מיט די אראבערס , ס ' איז שוין אומגעקומען אזויפיל יודן זאל דער אויבערשטער אונז אויסהיטן , דער אויבערשטער זאל רחמנות האבן אויף אונז . דעמאלסט אויך זענען זיי ארויס געגאנגען איין מאל מיט א לאזונג אז דער כותל [ המערבי ] איז א יודישע נאציאנאלע אייגנטום , די אראבער געווענטליך האבן געהאלטן פארקערט , אז שוין 1100 יאר איז דאס זייערע . וואס קען מען טאן , מיר זענען דאך אין גלות , מפני חטאנו גלינו מארצנו , אבער עס האט זיך אנטוויקעלט די ציוניסטישע באוועגונג , זענען געקומען די פוסטיאקעס די אלע שווארץ יארן , האבן זיי געזאגט " די כותל איז אונזערע " , ( עס איז בכלל א קשיא וואספארא שייכות האבן זיי צו די מקומות הקדושה ) . איז געווארן א גרויסע ויכוח אין די צייטונגען . און דערנאך האבן זיי געוואלט מאכן א מקום קבוע צו דאווענען , ( כאטש אז זיי האבן אזא שייכות צום דאווענען אזוי ווי גרון [ דער דעמאלסדיגער רב הראשי ] האט א שייכות צום דאווענען , ער גייט אויפן מקום המקדש מאכן א מנין ) , צו ענטעגענייזן [ רייצן ] די אראבער און צוביסלאך מער אריינקריכן , און ס ' האט צוגעברענגט צו סכנת נפשות . ר ' יוסף חיים זאנענפעלד האט זיי געבעטן ברחמים " לאזט אפ ! " , ס ' איז גענוג אז די אראבער טוען א חסד און לאזן אונז קומען דאווענען , אבער אויף א קביעות האבן מיר קיינמאל נישט געהאט קיין חזקה , עס איז נישט אונזער ארט , ס ' איז זייער ארט עד ביאת גואל צדק ,
זאָל איך מײַן צויבערדיק לעמפּל צעגרינען אויף ס ׳ נײַ און צעבלויען ?
די געזעלשאַפֿטלעכקייט אין ישׂראל איז אָבער אויך נישט ווייניקער צוגעוווינט צו די סעריאַלע " מלוכישע " סקאַנדאַלן , וועלכע יויערן און פֿערמענטירן ביז זיי ווערן רײַף און " שפּרינגען אַרויס " אין אַנטשיידנדיקע מאָמענטן . אַזוי איז געשען מיט דער נאָמינירונג פֿון דעם 20סטן שעף פֿונעם מיליטערישן גענעראַל ־ שטאַב נאָך דעם ווי עס האָט זיך פֿאַרענדיקט די פֿיר ־ יאָריקע קאַדענץ פֿון דעם פֿריִערדיקן הויפּט ־ קאָמאַנדיר פֿון דער אַרמיי . לויטן געזעץ , געהערט דער אויסוואַל און די נאָמינאַציע פֿון דעם נײַעם אַרמיי ־ קאָמאַנדיר צו די קאָמפּעטענצן פֿון דעם מיניסטער פֿאַר זיכערהייט . ער רעקאָמענדירט זײַן קאַנדידאַטור דער רעגירונג , וועלכע אַקצעפּטירט געוויינלעך דעם אויסוואַל נאָך דער באַשטעטיקונג פֿון אַן אַנטשפּרעכנדיקער קאָמיסיע , בראָש פֿון וועלכער עס שטייט אַ ריכטער אויף עמעריטור . דאָס מאָל איז עס דער ריכטער טירקעל ( דער פֿאָרזיצער פֿון דער קאָמיסיע וואָס האָט געפֿאָרשט די פּרשה פֿון דער טערקישער שיף קיין עזה ) .
נאָר גענוג שוין באַהעלטענישן , גענוג שוין רעדן מיט צווייערליי לשונות . שוין צײַט , אַז ייִדיש זאָל פֿאָדערן איר רעכט אָפֿן און קלאָר ; ניט דינען אַ פֿרעמדער שפּראַך , ניט אויסגענוצט ווערן פֿאַר אַן אַנדער שפּראַך דאַרף זי , - זיך אַליין דינען און פֿאַר זיך אַליין אויסגענוצט מוז זי ווערן .
אין אַ האַלבער שעה אַרום האָט זי געבראַכט דאָס ברויט , און בײַם אַוועקגיין דערמאָנט שׂרוניען :
רוצו וקפצו עם החיצים או WASD . נועו ברצף וללא עצירה כדי למלא את מד הזרימה ולזכות בפרץ מהירות רגעי - וקריטי בנקודות מסויימות - בלחיצה על הרווח .
פאַרטיק ינלענדיש קאַמביינז אמעריקאנער אָוק האָלץ פלאָרינג צו די סאַלאָן , גריי כאָונד ליימסטאָון שטאָק צו די סערקיאַליישאַן געגנט , וועלשענער נוס וואַניר דזשוינערי , קאַבינעט ווייַס פּאַליוראַטיין , קוואַרץ קיך בענטשטאָפּס און מירמלשטיין סלאַבז אין די קלאָזעט צו שאַפֿן ינטיריערז , הייַנטצייַטיקע קונסט מיט אַ וואַרעם ינווייטינג פילן . אנגענומען ענערגיע קאַנסערוויישאַן אָפּציעס אַרייַנגערעכנט בוידעם פֿענצטער אָפּעראַציע פֿאַר די הויפט האַרץ אַלאַוז נאַטירלעך ליכט און ווענאַליישאַן , האָלץ סקרינז זענען סקעדזשולד צו צושטעלן זון קאָנטראָל , באַטאָנען פלאָרז און רופס צו צושטעלן טערמאַל מאַסע און ענערדזשי עפפיסיענט גלאז צו די פֿענצטער און א טיר .
קיין האָניק האָט ער אין אַמעריקע ניט געלעקט . דאָס הייסט , הונגערן האָט ער ניט געהונגערט . עפּעס אַ שטעלע איז בײַ אים געווען בײַם היגן קהילה - צענטער , וווּ עס געפֿינט זיך נאָך איצט זײַן אַרכיוו . אָבער עלנטקייט איז געווען די גרעסטע פּראָבלעם . די משפּחה איז פֿון אים שוין אָפּגעפֿרעמדט געוואָרן . קיין ענגליש האָט ער , ווי עס דאַרף צו זײַן , ניט געקענט . דער דיכטער און עסיייִסט מלך ראַווישט האָט געשריבן : " מיר האָבן זיך באַגעגנט אין יאָר 1959 - פֿרילינג - אין ראָטשעסטער . עמיאָט איז שטיל און איינזאַם . גוטע פֿרײַנד באַמיִען זיך די איינזאַמקייט צו פֿאַרגרינגערן . " פֿרײַנד האָבן טאַקע אַ סך געהאָלפֿן , בפֿרט מיט אַרויסגעבן עמיאָטס ביכער .
יאָשקע לערנט אונדז דעם ווען עס זאגט : " רעמאַין אין מיר , און איך אין דיר , ווי אַ שנעק קענען ניט פאַרטראָגן די שאף אליין , אויב לינקס אויף דעם ווייַנשטאָק , אַזוי ניט איר בלייַבן אין מיר ווען . . . וויטאַוט מיר יע קענען טאָן גאָרנישט " ( יוחנן 15 , 4 . 5 ) . צו לעבן אַ הייליק לעבן , דו ביסט פּונקט ווי אָפענגיק אויף משיח , ווי די סאַקער - אָפענגיק שפּאַנונג וואָס קענען וואַקסן און טראָגן פרוכט . אויב איר זענט דיסקאַנעקטיד פון משיחן , איר האָט קיין לעבן . איר טאָן ניט האָבן די שטאַרקייט צו אַנטקעגנשטעלנ זיך נסיון און וואַקסן אין חסד און קדושה . אויב איר וואוינט אין אים , איר וועט קענען צו טרייוו . אויב דיין לעבן איז באזירט אויף משיחן , וווּהין , אָדער זייַן לינקס כאַנגגינג פרוכט . איר וועט זייַן ווי אַ בוים געפלאנצט דורך סטרימז פון וואַסער .
אויב די רעדאַגירן צייַט און דאטום דערשייַנען ווי אַ לינק איר קענען געב אויף דעם צו זען די דיפראַנסאַז צווישן די אָריגינעל און עדיטיד ווערסיעס , אָדער צווישן עדיץ אויב עס האָבן געווען קייפל עדיץ .
אינעם זשורנאַל " מיטטיילונגען " האָבן זיך אָפּגעדרוקט אַרטיקלען פֿון פֿאָלקלאָר ־ זאַמלערס נישט בלויז פֿון דײַטשלאַנד און עסטרײַך , נאָר אויך פֿון רוסלאַנד , פּוילן און גאַליציע . אַ טייל פֿון די זאַמלערס פֿון די דײַטש ־ רעדנדיקע לענדער זענען געפֿאָרן אין די ייִדיש ־ רעדנדיקע לענדער און דאָרטן פֿאַרשריבן די מאַטעריאַלן ; אַנדערע האָבן געזאַמלט ייִדישן פֿאָלקלאָר בײַ די מיזרח ־ אייראָפּעיִשע עמיגראַנטן אין עסטרײַך און דײַטשלאַנד . אין אַ נומער פֿון 1913 , האָט אַ . מ . גאָנצער פֿון בערלין אָפּגעדרוקט זײַן פֿײַנע זאַמלונג פֿון " ייִדישע רעדנסאָרטן און פּאַראָדיעס פֿון ליטע " . מוסטערן פֿון זײַנע מאַטעריאַלן :
אָפֿט באַטראַכטן מיר די ספֿרדישע קהילה ווי איין גאַנצקייט און שיידן נישט אונטער די פֿאַרשיידענע עדות צווישן זיי ; פּונקט ווי אַלע אַשכּנזישע ייִדן פֿון כּלערליי לענדער און געגנטן פֿירן זיך אַנדערש אין אַ סך פּרטים ; אָבער ווערן אָפֿט באַהאַנדלט ווי איין גרופּע . ייִדן פֿון סיריע , מאַראָקאָ , גריכנלאַנד , טערקײַ און אַנדערע , אַזוי ־ גערופֿענע " שפּאַניש ־ פּאָרטוגעזישע " ייִדן , שטאַמען פֿון גירוש ־ שפּאַניע , אָבער האָבן זיך פֿאַרשפּרייט איבער אַ ברייטן שטח ; אין אַמעריקע האָבן זיי אויפֿגעשעטלט זייערע באַזונדערע סינאַגאָגעס . אַ טייל פֿון די ספֿרדישע מינהגים אויף ראָש ־ השנה זענען ענלעך צו די אַשכּנזישע מינהגים , אָבער אַנדערע - נישט .
א געווינער האט געווענליך צווישן 6 און 12 מאנאטן צו בעטן זיין געווינס , געוואנדן אין וועלכע שטאט ער וואוינט . אויב קיינער קומט נישט אן מיט ' ן געווינס ביז יענע צייט וועלן געוויסע לאטערי פירמעס נוצן דאס געלט אין א קומנדיגע שפיל און מאכן א גרעסערע געווינס . אנדערע שטעט פארלאנגן געזעצליך אז דאס געלט זאל בלייבן ביי די רעגירונג .
דא קענט אויסגעפונען וויאזוי צו באריכטן א האס פארברעכן און וואספארא הילף איר קענט באקומען אויב איר אליינס זענט באטראפן געווארן פון א האס פארברעכן . האס פארברעכנס
אסאך ווייסן נישט דערפון , אבער גוגל אליינס שטעלט צו אזא מעגליכקייט , מיט גאר אסאך געשמאקע אפציעס , און עס וועט נישט אנרירן דעם סטאטוס פון דיינע ביז יעצטיגע אקאונטס , דו וועסט ווייטער באקומען דארט געהעריג אימעיל . אבער גוגל שטעלט עס נאר ביז פינף אקאונטס . אט איז א איינפאכע טוטאריעל .
@ גרר , @ אַשווין און @ קאַווינראַדזשאַ ביטע גייז לאָזן ס פאַרגעסן דעם גוט אַלץ איז קיל איצט , וואָס די פּלוצעמדיק כיטיד אַרגומענט וועגן וואָס טראַנספּייערד פריער , מאך שלום , געדענק ביידע אַווינאַש און רייַמאָנד זענען טאן גרויס דינסט . . .
« יינגל פון דעם דאָרף , אַ מיידל פון דער שטאָט | וואָס איז ווענטרילאָ »
געפינען אַלע פֿעדעם סטאַרטעד דורך טיילער [ ווייַזן אלע סטאַטיסטיקס ]
« וואַלקגואַרד וק אַנטי קעמפּער | שטימען מאַפּס , רייטינגז און פּאָפּולאַריטעט שאַץ מאַפּס »
איך בין אַ סטודענטקע אין יוריספּרודענץ ־ שול - דאָס ערשטע יאָר . איך וווין מיט נאָך אַ סטודענטקע פֿונעם ערשטן לערן ־ יאָר . ווען איך בין מיט איר , פֿיל איך זיך שלעכט , אָבער נישט צוליב די געוויינטלעכע סיבות . איך אַרבעט שווער , אָבער באַסיע אַרבעט נאָך שווערער . זי גייט קיין מאָל נישט אַרויס , און פֿון דעסטוועגן באַקומען מיר די זעלבע צייכנס . איך בין תּמיד געווען שלאַנק , און באַסיע איז גאַנץ דיקלעך . איך האָב אַ סך פֿרײַנד און כ ' בין געזעלשאַפֿטלעך אַקטיוו , און כאָטש איך פֿאַרבעט באַסיע צו פֿאַרברענגען מיט אונדז , האָט זי נישט קיין אייגענע פֿרײַנד . די פּראָבלעם ? איך פֿיל זיך שולדיק , וואָס איך בין - איך ! ראַטעוועט !
קאָטשערעס ונ לאָפּעטעס שטאַטן דאס קוקט סאַספּישאַסלי בילדונגקרייז . נאָנעטהעלעסס , איך בין זיכער איך וויסן וואָס שטאַט ס צונעמעניש איז " די פּיקקלע דזשוס שטאט . " ( הינט : עס ס ניט וויסקאָנסין )
איך געפונען די אינסטרוקציעס צו יקספּאַנד די קליין 1סעק פֿענצטער פון געלעגנהייט איר האָבן צו בליץ די פּיקאָ2הפּ . האָבן ניט געפרוווט - נאָר אַ קונה געזאגט ער האט דעם הצלחה . אונטן זענען די אינסטרוקציעס פֿאַר פלאַשינג אַ פּיקאָסטאַטיאָנ2 הפּ מיט עפענען ייגל פירמוואַרע . פּראָבלעם : די בוט טיימאַוט ( אין די רעדבאָאָט שטיוול אַרייַנשטעל ) איז צו קליין צו הצלחה בליץ די דעוויסעס מיט אַ נאַן וביקוויטי פירמוואַרע . אזוי איידער איר קענען בליץ אַ נייַ פירמוואַרע מיר דאַרפֿן צו פאַרגרעסערן די טיימאַוט . ינגרעדיענץ : דו ביסט געגאנגען צו דאַרפֿן די פאלגענדע טעקעס אין אַ טעקע פון \ u200b \ u200bדיין טשוזינג פּוטטי . עקסע - אראפקאפיע פון \ u200b \ u200bהטטפּ : / / וווווו . טשיאַרק . גרעענענד . אָרג . וק / ~ סגטאַטהאַם / קיט / דאָוונלאָאַד . הטמל עפענען - ייגל - פלאַש . עקסע - דאַונלאָודיד פון http : / / dev . open - mesh . com / downloads / stable / firmware / open - mesh - flash . exe ברעאַקינ . באַט און רעדבאָאָט . טקסט - כאַפּן די טעקסט אונטן , באַמערקונג - קאָפּיע אַלץ צווישן די דינאָוטינג שורות , אָבער נישט די דינאָוטינג שורות זיך - - - ברעאַקינ . באַט - - - אפקלאנג אַוועק : אָנהייבן רעם - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - פּינג 192 . 168 . 1 . 20 - s ' 1 - ד 1 > נאַל אפקלאנג . אויב ערראָרלעוועל 1 גאָטאָ אָנהייב רעם - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ברעכן פּוטטי . עקסע טעלנעט : / / 192 . 168 . 1 . 20 : 9000 - ב רעדבאָאָט . טקסט - - - סוף - - - - - - רעדבאָאָט . טקסט - - - ^ C - - - סוף - - - אופֿן : דער געדאַנק הינטער די שריפט איז אַז עס וועט פּינג די פּיקאָסטאַטיאָנ2 ביז עס ריספּאַנדז און דאַן עס לאַונטשעס אַ טעלנעט סעסיע מיט קיט און סענדז די קאָנטראָל + C באַפֿעל צו האַלטן די שטיוול פּראָצעס און געבן איר אַ וואָקזאַל . מיט וואָס אין גייַסט , פֿייַער אַרויף אַ באַפֿעל פּינטלעך אויף דיין Windows מאַשין און אָנהייב פליסנדיק די ברעאַקינ . באַט שריפט . אַמאָל די שריפט איז פליסנדיק , צאַפּן דיין פּיקאָסטאַטיאָנ2 אין דער נעץ . עס זאָל נאָר נעמען אַ ביסל סעקונדעס פֿאַר די שריפט צו ברעכן אין די שטיוול פּראָצעס . אויב נאָך 20 סעקונדעס איר טאָן ניט האָבן אַ קיט טעלנעט סעסיע פֿענצטער עפענען , אָפּשטעקן די מיטל , וואַרטן פֿאַר 20 סעקונדעס און פּרובירן ווידער . איצט אַז איר האָט אַ קיט טעלנעט סעסיע עפענען , איר זאָל זען ענלעך צו די פאלגענדע : = = עקסעקוטינג שטיוול שריפט אין 0 . 090 סעקונדעס - אַרייַן ^ C צו אַבאָרט ^ C רעדבאָאָט > איצט אַז איר האָט אַ באַפֿעל פּינטלעך , איר דאַרפֿן צו לויפן די פקאָנפיג באַפֿעל און טוישן די סעטטינגס . באַמערקונג : צו אויסמעקן אַ כאַראַקטער , נוצן קאָנטראָל + ה ( ^ ה ) - עס טוט ניט אויסמעקן די כאַראַקטער אויף פאַרשטעלן , אָבער עס טוט אויסמעקן די כאַראַקטער ! באַמערקונג : ניצט די אַרייַן שליסל צו באַקומען צו דער ווייַטער שורה ( באַשטעטיקן ) דאָ איז אַ פאַרשטעלן דאַמפּ פון מיר טשאַנגינג די קאָנפיג אויף איינער פון די דעוויסעס = = עקסעקוטינג שטיוול שריפט אין 0 . 090 סעקונדעס - אַרייַן ^ C צו אַבאָרט ^ C רעדבאָאָט > פקאָנפיג לויפן שריפט בייַ שטיוול : אמת שטיוול שריפט : . . פיס מאַסע - ך וומלינוקס . בינ . ל7 . . עגזעק אַרייַן שריפט , פאַרענדיקן מיט ליידיק ליניע > > שטיוול שריפט טיימאַוט ( 1000מס האַכלאָטע ) : 1 ^ ה2 ניץ באָאָטפּ פֿאַר נעץ קאַנפיגיעריישאַן : פאַלש גאַטעווייַ IP אַדרעס : לאקאלע IP אַדרעס : 192 . 168 . 1 . 20 לאקאלע IP אַדרעס מאַסקע : 255 . 255 . 255 . 0 ניט ויסצאָלן סערווירער IP אַדרעס : קאַנסאָול באָד קורס : 9600 גדב קשר פּאָרט : 9000 קראַפט קאַנסאָול פֿאַר ספּעציעל דיבאַג אַרטיקלען : פאַלש נעטוואָרק דיבאַג בייַ שטיוול צייַט : פאַלש אַפּדייט רעדבאָאָט נאַן - וואַלאַטאַל קאַנפיגיעריישאַן - פאָרזעצן ( י / s ' ) ? י . . . מעקן פון 0קסאַ87ע0000 - 0קסאַ87פ0000 : . . . . פּראָגראַם פון 0קס80פפ0000 - 0קס81000000 בייַ 0קסאַ87ע0000 : . רעדבאָאָט > באַשטעטיק אזוי איצט איר האָבן אַ פּיקאָסטאַטיאָנ2 מיט אַ צוויי רגע שטיוול טיימאַוט עס איז צייַט צו בליצן עס . ניצן די ווייַטערדיקע טריט צו באַקומען דיין מיטל פלאַשט . 1 . באַשטימען די צובינד דיין מיטל עס אַטאַטשט צו ( לויפן די עפענען - ייגל - פלאַש . עקסע אָן פּאַראַמעטערס צו זען אַ רשימה ) 2 . לויפן די עפענען - ייגל - פלאַש . עקסע ספּעסאַפייינג דיין צובינד 3 . צאַפּן דיין פּיקאָסטאַטיאָנ2 אין 4 . היט די מאַגיש פּאַסירן ! גאַנץ אינסטרוקציעס קענען ווערן געפונען אין דעם URL : http : / / www . open - mesh . com / activekb / questions / 24 / How + to + Flash + Open + Mesh + ( און + אַלע + קאָמפּאַטיבלע ) + ראָוטערס % 3אַ
באנוצערס וואס זענען איצט אין די פארום : Bing [ Bot ] און איין גאסט
סיר משה ־ חיים מאָנטעפֿיאָרע ( 1784 - 1885 ) איז געווען דער ערשטער ייִדישער " סעלעבריטי " פֿון דער מאָדערנער תּקופֿה . דער דאָזיקער טעזיס ווערט אַנטוויקלט אין דער נײַער ביאָגראַפֿיע פֿון דעם דאָזיקן סאַמע באַרימטן ייִד פֿונעם נײַנצנטן יאָרהונדערט . דאָס בוך איז אָנגעשריבן פֿון זײַנער אַ קרובֿה , פּראָפֿעסאָרין פֿון געשיכטע אינעם אָקספֿאָרדער אוניווערסיטעט , אַביגיל גרין . די פֿאָרשערין און אירע באַהעלפֿער האָבן דורכגעאַקערט טויזנטער אַרכיוואַלע מקורים אויף נײַן שפּראַכן אין עלף לענדער , הגם דער וויכטיקסטער מקור , מאָנטעפֿיאָרעס פּריוואַטער אַרכיוו , איז פֿאַרניכטעט געוואָרן אין עטלעכע יאָר אַרום נאָך זײַן טויט , צוליב אַ סיבה , וואָס בלײַבט עד ־ היום ניט קלאָר . פֿון דער דאָזיקער אַרומנעמיקער אַרבעט איז אַרויס אַ פֿאַרכאַפּנדיקע לעבנס ־ געשיכטע פֿון מער ווי איין הונדערט יאָר , וואָס איז איבערגעפֿלאָכטן מיט אַלע וויכטיקסטע היסטאָרישע געשעענישן פֿון יענער תּקופֿה .
אַ צדיק האָט געטייטשט עשרתם , עס זענען שוין דורך די עשי " ת , ערבתם , ס ' יז שוין אויך דורך ערב יום כּיפּור , הדליקו את הנר מען האָט שוין געצינדן ליכט און מען האָט נאָך אַלץ נישט תשובה געטון .
6 ) ראה גם אגרות קודש ח " ה ס " ע קא ואילך ( הועתק ב " היום יום " יב כסלו ) .
■ 4 . 7 שטיצן בלויז די לאָואַסט הייך פונט זינט פּריים מיניסטער דזשוניטשיראָ קאָיזומי סאַנקעי שימבון און פנן ( פודזשי נייַעס נעטוואָרק ) איז אַ שלאָס יבערבליק באגלייט דורך 15 און 16 ביידע טעג , נאַאָטאָ קאַן קאַבינעט האַסקאָמע שאַצונג רויז 4 . 7 ווייזט . אפשר ניט בלויז די ווירקונג פון דער רישאַפאַל איז געגאנגען דורך סטאַגניישאַן , די האַסקאָמע קורס פון דער מאַרק איז רייזינג נאָך רימאַדאַלינג . דאס איז אויך אַ ביסל העכער ווי די מיר מאָדיפיקאַטיאָן קאַסעס אין דער פאַרגאַנגענהייַט . איר האַסקאָמע שאַצונג איז 20 פּראָצענט וואָס זענען נאָך סטייינג אין די געפאַר זאָנע איין , עס איז ניט שווער צו טוישן דעם מצבֿ אַרומיק דעם הויפּט מיניסטער . זוכן אין געוועזענער פּריים מיניסטער דזשוניטשיראָ קאָיזומי פון די לדפּ און שפּעטער , אַרייַנגערעכנט אַ קאַבינעט רישאַפאַל איז איצט אַכט מאָל . פנן סאַנקעי באַקומען באגלייט תיכף נאָך יעדער מאָדיפיקאַטיאָן , די האַסקאָמע קורס איז רייזינג ביידע קאַסעס איז דראַפּט . די מערסט עלעוואַטעד , די קאַן " אָזאַוואַ באַזייַטיקונג " אין סעפטעמבער 2005 מיט מאָדיפיקאַטיאָנס געמאכט צו קלאָר דער מאַרשרוט , די קאַבינעט שטיצן קורס איז 18 . 2 פּראָצענט ווייזט . הויך שינזאָ אַבע רישאַפאַלד קאַבינעט אין אויגוסט 2007 און דעריבער באשטימט הער מאַסוזאָע יאָויטי לייבער און וועלפער ( באַטטעקי ) און " שין האַזימע מיטגעפיל " ווירקונג , די האַסקאָמע קורס געוואקסן 16 . 0 ווייזט . דאס מאָדיפיקאַטיאָן , די עקאנאמישע און פינאַנציעל פּאָליטיק מיניסטער קאַאָרו יאָסאַנאָ , אַקטואַל , אַזאַ ווי אַפּוינטינג די הויפּט קאַבינעט סעקרעטאַר , אָבער עס איז געווען 枝 野 יוקיאָ ברייט איז געוואקסן פון די דנאָ דריט קאַמפּערד מיט לעצטע זיבן מאָל . 28 . 3 % האַסקאָמע שאַצונג נאָך די רימאַדאַלינג איז יאַסואָו פוקודאַ רישאַפאַלד קאַבינעט , אויגוסט 20 ( 29 . 3 % ) , אונטן איז דער לאָואַסט זינט קאָיזומי אַדמיניסטראַציע . אין אַדישאַן צו די מאָדיפיקאַטיאָן איז געווען קליין , און עטלעכע אַנאַליס געזאגט די פּראַל פון די קאַבינעט יאָסאַנאָ דעמאָקראַטיק אַדמיניסטראַציע איז שארף קריטיקירט . עס אויך פּראָווידעס אַ באַזונדער יבערבליק נומער , קאַן אַדמיניסטראַציע פּאַלאַסיז , ליינד מיט נידעריק רייטינגז אויף די פיייקייַט צו ויספירן אַריבער דעם טאָוול . די אַדמיניסטראַציע ס השתדלות אַזוי ווייַט , 80 פּראָצענט פון עקאנאמישע מיטלען , 70 % פון סאָציאַל זיכערהייַט פּאַלאַסיז " טאָן ניט אָפּשאַצן " ענטפֿערס . פּאָליטיש עטיקס העאַרינג קאַמיטי צו באַלייטן די הויז פון רעפּרעסענטאַטיוועס פֿאַר דער געוועזענער ראָש יטשיראָ אָזאַוואַ פון דער דעמאָקראַטיק פארטיי , דער הויפּט מיניסטער נעמען פעסט סטאַנס " פֿאַר דער פּראָבלעם פון געלט אין פּאָליטיק " אָדער " יוואַליויישאַן " האט ניט דערגרייכן 30 % . פון זייער פּאָפּולאַריטעט אין די פּאָללס ינקריסיז געבליבן באַשיידן , כּמעט 30 פּראָצענט אַרום . מאָדיפיקאַטיאָן , דיעט אַפפאַירס קאַמיטי טשערמאַן פון דער פּאַרטיי פון אַלעמען סאַננאַי יאַסויטי 17 " ( געוואקסן פּאָפּולאַריטעט ) איז אין פינף ווייזט פון טעות , " און קאַמאַנטעריז . 17 נאַכט קאַן דערציילט רעפּאָרטערס , " באַקומען די אַרבעט געטאן סייַ ווי סייַ ווי אַ שאַפע . ראַן . עס האט אַלע עס געדויערט , " האט געזאגט דער העכערונג אין פּאָפּולאַריטעט געבליבן באַשיידן , די עפנטלעך אַדמיניסטראַציע זיך זאָגן אויך זאָגן האָבן פארלוירן האָפענונג . [ אַרטיקלען ] ויסגעדינט ביוראָוקראַץ און פאליטיקאנטן אין קאַלוזשאַן אָדער ברייקינג די פּריים מיניסטער פודזשיי געזאגט , ריפערינג צו געסעצ - געבונג אין דעם קאַנסאַמשאַן שטייַער אין פינאַנציעל 23 יאָסאַנאָ געזאגט דער הויפּט מיניסטער באשטימט " צו די עפנטלעך צו משפּטן די אַרבעט 顶 קערו " קאַן ס " פּאָליטיק סואַסיידאַל יראַספּאַנסאַבילאַטי סאַטאָשי סאַטאָשי " ווארענונג צו דיעטע פאַרוואַלטונג פון דער פּראָסט " רישאַפאַלד שאַפע איז געווען געצווונגען " אין די פאראייניגטע 救 עזו 20 יאר זינט די ייַנבראָך פון קאָמוניזם אין די סאָוועטן " יערושע " צו פאָרזעצן האלטן די לאקאלע . . . .
האָב איך זיך שוין אַרײַנגעכאַפּט אין דעם מוזיי , וואָס איז אויפֿן רויטן פּלאַץ , און איבערגעלייענט דאָרטן דעם דאָזיקן דאָקומענט , וועלכער שטעלט מיט זיך פֿאָר אַ בריוו פֿון לענינס עלטערער שוועסטער , אַנאַ ( 1864 - 1935 ) , וואָס זי האָט געשיקט סטאַלינען דעם 12טן דעצעמבער 1932 . איך ברענג דאָ אויסצוגן פֿון דעם בריוו , וואָס איז , פֿאַרשטייט זיך , אויף רוסיש :
ינהאַביטאַט פעטרוס פראַנק ווייערד מאַגאַזין ינווייראַנמענאַלי פרייַנדלעך סאַנדראַ טאַררועללאַ ילעקטריקאַל אַקסעסעריז פאָטאָ זיס 038 גאַבבאַנאַ מעלאַניע קאָדדינגטאָן פלאַך ינלענדיש סטאַפפאַן סטרינדבערג באַגאַזלענען סטעול זשאַליוזן & שאַדעס שטראַל קאָווער גיאָרגיאָ אַמאַני האַמצאָע קלוב גאַרנעט הילל קאָליר כסימע ינלענדיש פּלאַן פּראָדוקץ נייטקלאַב וואַלד באַגאָט טיג ריטאָרט נייטקלאַב פּלאַן פּלאַן פאַרמעסט ווילליאַמס סאָנאָמאַ גראַפיק דיזיין יסאַבעל לאָפּעז פאַרלאַנג ינלענדיש דעסינגער דעקאָר8 וויעססאָ טעקסטשערז באָוינג
קרוטטשלאָוו איז 11טה קוויקיסט אין וואַרעם און זוניק טנאָים דעם פרימאָרגן , די בריטיש רידער קענען צו קלאַפּן 0 . 6ס אַוועק זיין בעסטער צייַט פון נעכטן ווי ער געמאכט גרויס סטריידז אין גיינינג מער בטחון מיט די פראָנט - סוף פון זיין יזר - מ1 מאַשין .
אבן ־ עזרא דערקלערט אָבער , אַז דער שם " אלקים " באַצייכנט בלויז די ווײַטע מדרגה פֿון ג ־ טלעכער השגחה , וואָס ס ׳ זעט ווי אַ נאַטירלעכער פּראָצעס און ווערט נישט געביטן דורך די מעשׂים פֿון מענטשן . די העכערע השגחה , וואָס ווענדט זיך אין די מענטשלעכע מעשׂים , הגם זי אַנטפּלעקט זיך אויך דורך כּוחות ־ הטבֿע , איז פֿאַרבונדן מיטן שם " ש ־ ד ־ י " ; ווען די השגחה אַנטפּלעקט זיך דורך בפֿירושע ניסים , אַזוי ווי בעת דעם יציאת ־ מצרים , ווערט זי אַסאָציִיִרט מיטן שם ־ השם . דער מהר ״ ל און אַנדערע גרויסע ייִדישע דענקער דערקלערן אָבער , אַז די ניסים פֿירן זיך אויך לויט די געזעצן פֿון דער העכערער ג ־ טלעכער נאַטור .
ווען יאָשקע האט פארענדיקט טעלינג די משל פון די ומגערעכט לאַנדלאָרדז אין 16 לוקע אָפּטיילונג , זאגט אין די 15 פסוק 14 . אַ " דאס אַלע געהערט די פרושים , וואס האט ליב געהאט געלט , און מאַקט אים . גאָט ווייסט דיין האַרץ , ווייַל וואָס מענטשן ווערט הויך , עס איז אַן אַבאַמאַניישאַן פֿאַר גאָט . "
מאַלוואַרעביטעס פּראָ , עסעט און פיל מער צו זיין וואַן
קאַסטאַמאָנו סידע גידעראָס בייַ ברעג פון רעקאַ יילמאַז , זינט די אור אַלטע צייטן , די לעדזשאַנדערי שיינקייט פון אַ נאַטירלעך גאַניידן . געשיכטע , דער ערשטער דזשיאַגראַפער סטראַבאָ , יאַם אויסלייג 3500 יאָרן צוריק , אַמאַזאָן שטעלן זיך אַ שרייַבן . גידעראָס ' ון . . .
ס ׳ איז אויך וויכטיק , מע זאָל ניט האָבן קיין גרויסן עולם פֿון " סתּם " מענטשן . כ ׳ בין בטבֿע ניט סנאָביש און גרייט צו רעדן פֿאַר אַ ברייטן עולם מיט אַ פֿאַרשיידענעם ניוואָ פֿון קענען ייִדישע ליטעראַטור און געשיכטע . אָבער צו מאָל דאַרף מען דאָך זײַן ממש פֿון אײַזן געמאַכט , כּדי אויסצוהאַלטן קלאָץ - קשיות בשעת אַן ערנסטער פּראָפֿעסיאָנעלער דיסקוסיע . וויפֿל מאָל האָב איך עס געזען און געהערט : עס שטייט אויף אַ פּערזאָן און הייבט אָן פּלוצעם רעדן אין דער וועלט אַרײַן - וועגן דער באָבען צי וועגן נאָך עפּעס אַ געדאַנק , וואָס אים צי איר איז אַרײַן אין קאָפּ פּונקט אין דעם דאָזיקן מאָמענט .
פּאַוערד דורך קוויטל און לינק מאַנאַגער ווערסיע 4 . 0 . 006 דרוקרעכט © 2009 וואָלפשעאַד סאָלוטיאָנס . אַלע רעכט רעזערווירט . שפּראַכן איבערזעצונגען געמאכט דורך וובעט טראַנסלאַטאָר 4 . 2 . 2 פּאַוערד דורך וובוללעטין ™ ווערסיע 4 . 0 . 3 דרוקרעכט © 2011 וובוללעטין סאָלוטיאָנס , ינק . אלע רעכט רעזערווירט . דיזיינד און דעוועלאָפּעד דורך vBskin . Net מאַנשאַפֿט
ווי באַקאַנט , הערשט איצט איבער דער וועלט די אינפֿלוענציע ־ עפּידעמיע , פֿון אַ גאָר נײַעם סאָרט . אין ישׂראל רופֿט מען עס " שפּעת ־ החזירים " , אָדער מיטן איידעלן נאָמען " Tami - Flu " . אַ גרויסע צאָל ישׂראלים האָבן זיך שוין אָנגעשטעקט מיט דעם דאָזיקן שעדלעכן מיקראָב , און איבער 30 ישׂראלים זענען פֿון דעם געשטאָרבן .
צוליב זײַן טעאַטראַלער מלאָכה האָט ער זיך שיִער ניט צעקריגט מיט אַב . קאַהאַנען . געווען איז עס אין 1928 , ווען די ווילנער טרופּע האָט געשטעלט זײַן פּיעסע " פּרנסה " . עמעצער האָט גאָטעספֿעלדן געזאָגט , אַז קאַהאַן האָט כּלומרשט געהייסן אָפּצושטעלן די רעפּעטיציעס . איז גאָטעספֿעלד ברוגז געווען אויף זײַן רעדאַטאָר און האָט פֿון דעם קיין סוד ניט געמאַכט . שפּעטער האָט זיך אַרויסגעוויזן , אַז דער מענטש , וואָס האָט אונטערגעטראָגן גאָטעספֿעלדן די אינפֿאָרמאַציע , האָט עס פּשוט אויסגעטראַכט . אַ שלום צווישן קאַהאַנען און גאָטעספֿעלדן האָט געמאַכט אַן אַנדער גאַליציאַנער , מאיר גיליס , אַ כּלל - טוער וואָס איז געווען איינער פֿון די גרינדער פֿון דער צײַטונג .
שפּריצבוימל 1 צעשניטענער פּאַטלעזשאַן 4 צעשניטענע פּאָמידאָרן 1 צעשניטענע רויטע ציבעלע 5 נישט ־ אָפּגעשיילטע ציינדלעך קנאָבל 1 לעפֿל איילבערט ־ בוימל זאַלץ און שוואַרצער פֿעפֿער , לויט אײַער געשמאַק 1 טעפּל רויע מאַקאַראָני ־ לאָקשן 8 פֿרישע צעשניטענע שפּינאַט ־ בלעטער 4 פֿרישע צעשניטענע באַזיליק ־ בלעטער 1 / 4 טעפּל איילבערט ־ בוימל 1 / 4 טעפּל באַלזאַמישער עסיק
" . . . און דאָך איז זי אַן איינציקע און זעל טענע . איך האָב על ־ כּל ־ פּנים די לעצטע עטלעכע צענדליק יאָר נישט באַגעגנט בײַ אַ מענטשן אַזוי פֿיל געטרײַקייט , אַזאַ ברענ שאַפֿט פֿאַר ייִדיש " . וועגן דאָראָטעאַ גרעווע האָבן אויך ניט איין מאָל געשריבן אַלכּסנדר ליזען פֿון לעמבערג און יוסף בורג פֿון טשערנאָוויץ . ווי אין קעשענעוו איז זי געווען בײַ זיי צו גאַסט און זיי האָבן זיך אין איר ממש פֿאַרליבט . אַליין האָב איך זיך מיט דאָראָטעאַ גרעווע באַקאַנט ערשט מיט דרײַ יאָר צוריק . זי איז געווען מײַן גאַסט אין רחובֿות און צוועלף וואָכעדיקע טעג און איין שבת האָבן מיר אויג אויף אויג געהאַלטן אין איין שמועסן . צו מאָל זײַנען מיר זיך מיט איר פֿאַרזעסן ביז שפּעט אין דער נאַכט אַנטקעגן דעם טאָג . ס ' איז געווען אַ גרויסער תּענוג זײַן מיט איר אין איין סבֿיבֿה . קודם ־ כּל , האָט זי , אַ פּאָליגלאָט , באַצויבערט מיט איר וויסן און באַזונדערס ווי זי , אַ דײַטשקע , האָט עס דערפֿילט דעם טעם און צויבער פֿון ייִדישן וואָרט , פֿון אונדזער אַמאָליקער און הײַנטיקער ליטעראַטור . ווען מיר זײַנען שוין געווען מער ווי גוטע פֿרײַנד , האָב איך בײַ איר געפֿרעגט : - צי קענסטו מיר דערציילן וועגן דײַן טאַטן און וווּ איז ער געווען אין די מלחמה ־ יאָרן ? וועגן איר טאַטן האָט זי דערציילט ניט געאײַלט , מיט פֿיל איינצלהייטן , ווי דאָס טוט אַ געטרײַע און איבערגעגעבענע טאָכטער . איך הער זי און לעב אין יענער צײַט און יענע געשעענישן וועגן וועלכע זי דערציילט .
טאָן סאָננענברוטש פּראָפעסאָר איז געווען רעכט זאגן " איך בין אַן ערלעך דייַטש " ?
אָבער דייוויד לאָזט נישט אָפּ . ער ווערט אַן אײַנגייער אין דזשעניס היים , באַקענט זיך מיט די עלטערן , גיט קאָמפּלימענטן דער מאַמען , ברענגט מתּנות און בעט בײַם טאַטן ער זאָל אים דערלויבן צו נעמען דזשענין צו אַ קאָנצערט . קוים מיט צרות אויסגעפּועלט בײַם טאַטן , נעמט דייוויד דזשענין צו אַ קאָנצערט און באַקענט זי מיט זײַן שותּף אין געשעפֿט און דעם שותּפֿס עלעגאַנטער דאַמע . ער זאָגט דזשענין גלײַך , אַז ער איז אַ ייִד . זי לייגט נישט קיין אַכט דערויף , אָבער מיט דער צײַט דערוויסט זי זיך , אַז ער האַנדלט מיט הײַזער , קויפֿט - פֿאַרקויפֿט . זי זעט ווי ער זעצט אַרײַן אַ משפּחה נעגער און גיט זיי אַ דירה אין זײַן הויז צווישן ווײַסע לאָקאַטאָרן . דאָ בין איך געווען אונטערן אײַנדרוק אַז מיר האָבן צו טאָן מיט אַ מענטש וואָס קוקט נישט אויף דער ראַסע . גאָר פֿאַרקערט . ער איז ליבעראַל און האַלט פֿון יושר . נאָך דעם גנעדיקן אַקט , קומט ער צוריק אין אויטאָ וווּ די זעכצן ־ יאָריקע דזשעני זיצט און קוקט זיך צו צום איידעלן טאַט . דאָ האַקט ער איר איבער די גנעדיקע געדאַנקען און לאָזט איר וויסן , אַז ער טוט עס אומישנע ( ספּעציעל ) מיט דער כּוונה אַרויסצוטרײַבן די ווײַסע לאָקאַטאָרן . אויב ער וועט פֿאַרשוואַרצן די געגנט וועט ער קאָנען אָפּקויפֿן די הײַזער פֿון די דערשראָקענע באַלעבאַטים בחצי ־ חינם .
- אונדזער קליין לענדל טיילט זיך אויס אין אַ סך געביטן . בײַ 2 , 500 געוויקסן וואַקסן בײַ אונדז . אין עגיפּטן , אַ שטייגער , זײַנען פֿאַראַן בלויז 1 , 700 .
ווי עס קומט אַרויס פֿונעם מחברס דערקלערונגען פֿון די סיבות , פֿאַר וואָס ער האָט אָנגעשריבן דעם ספֿר " בראַנטשפּיגל " , האָבן די פֿריִערע ייִדישע ספֿרים ניט גערעדט וועגן עולם ־ הבאָ אָדער גיהנום . דאָס קלינגט מאָדנע , ווײַל די ליטעראַטור פֿון חסידי ־ אַשכּנז האָט ספּעציעל באַטאָנט די דאָזיקע ענינים . די פֿריִערע ייִדישע מוסר ־ ליטעראַטור , וואָס איז אַנטשטאַנען אונטער דער השפּעה פֿון חסידי ־ אַשכּנז , איז געווען פֿולגעפּאַקט מיט אַזאַ מין דאגות . דערפֿאַר איז דער מיין פֿון דער קריטיק ניט קלאָר . אפֿשר איז דאָס אַ רמז אויף נײַע קבליסטישע השׂגות , וואָס זײַנען געוואָרן פֿאַרשפּרייט אַרום יענער צײַט און פֿאַרביטן די עלטערע טראַדיציעס ?
" איך וואָלט געזאָגט , אַז בײַ די ייִדן אין גלות איז דאָ נאָר איין היימלאַנד - וווּ ער איז געבוירן געוואָרן , וווּ ער וווינט און פֿילט זיך אַ טייל פֿון דער געזעלשאַפֿט . אָבער אין זײַן האַרץ פֿילט ער , אַז ישׂראל - דאָס איז דאָס לאַנד , וואָס איז אים זייער נאָענט . איך טראַכט , אַז די נשמה פֿון יעדן ייִדן געפֿינט זיך אין ישׂראל - ניט אין דעם פּאָליטישן ישׂראל , ניט אין דעם עקאָנאָמישן ישׂראל , נאָר אין דעם גײַסטיקן ישׂראל . טאָמער רוסלאַנד און ישׂראל וועלן שפּילן פֿוטבאָל , בין איך זיכער , אַז 90 פּראָצענט ייִדן אין רוסלאַנד וועלן אונטערהאַלטן רוסלאַנד . ניט ווײַל זיי זײַנען קעגן ישׂראל , נאָר פּשוט , ווײַל רוסלאַנד איז זייער היימלאַנד . "
דעם אַמעריקאַנער לייענער זײַנען מערסטנס באַקאַנט די גרופּע פֿון ענגליש ־ שפּראַכיקע מחברים , אַזעלכע ווי גאַרי שטיינגאַרט , דוד בעזמאָזגיס , לאַראַ וואַפּניאַר , אַניאַ אוליניטש און אַנדערע , וואָס זײַנען לעצטנס געוואָרן גאַנץ פּאָפּולער אַ דאַנק די פּובליקאַציעס אינעם זשורנאַל " ניו ־ יאָרקער " . אַן ענלעכע , אָבער קלענערע גרופּע , עקזיסטירט אין דער דײַטשיש ־ שפּראַכיקער וועלט ׃ וולאַדימיר קאַמינער און לענאַ גאָרעליק אין דײַטשלאַנד , וולאַדימיר ווערטליב און יוליאַ ראַבינאָוויטש אין עסטרײַך . ביז לעצטנס האָט דער ענגלישער לייענער געהאַט זייער אַ קנאַפּע אַנונג וועגן אָט דעם צווײַג פֿון דער רוסיש ־ ייִדישער גלות ־ ליטעראַטור , אָבער איצט קאָן מען זיך באַקענען אויף ענגליש מיט איינעם פֿון אירע בעסטע מוסטערן , דעם ראָמאַן פֿון יוליאַ ראַבינאָוויטש " שפּאַלט ־ קאָפּ " .
אין דער האָלענדישער נאָכקריג - ליטעראַטור ווערן אָפֿטמאָל דערמאַנט " די דרײַ גרויסע " - ווילהעלם פֿרעדעריק הערמאַנס ( Willem Frederik Hermans ) , געראַרד רעווע ( Gerard Reve ) און האַרי מוליש .
ברונאָ שולץ , וועלכער האָט אין דער ווילע פֿונעם נאַצי ־ אָפֿיציר לאַנדאַו דורכגעפֿירט די קינסטלערישע צוואַנג ־ אַרבעט , האָט געהאַט דעם מוט אַרײַנצופֿלעכטן אין די דאָזיקע מאָלערײַען פֿון קינדער ־ מעשׂהלעך זײַן פּערזענלעכן גורל .
דער סאָוועטן - פֿאַרבאַנד האָט בויקאָטירט דעם פּען - קלוב , און די ייִדישע שרײַבער - קאָמוניסטן אין אַנדערע לענדער האָבן אויך זיך געהאַלטן וואָס ווײַטער פֿון דער ליטעראַרישער וועלט - פֿאַראייניקונג . די קאָמוניסטן און זייערע סימפּאַטיקער האָבן געשאַפֿן באַזונדערע גרופּירונגען . איינע פֿון זיי - די אַמעריקאַנער אַסאָציאַציע " פּראָלעטפּען " - האָט פֿאַראייניקט די ליטעראַטן פֿון דער קאָמוניסטישער צײַטונג " מאָרגן - פֿרײַהייט " .
" עס איז לײַכטער פֿאַר מענטשן צו טוישן די פֿראָנטן , איידער די האָריזנטן " - האָט דער ייִדיש - פּוילישער דיכטער סטאַניסלאַוו יעזשי לעץ ( טאַקע פֿון " לץ " ) געשריבן אין איינעם פֿון זײַנע אַפֿאָריזמען . דאָס האָט ער זיכער געמיינט נישט די פּשוטע מענטשן פֿון אַ גאַנץ יאָר , נאָר זייערע מנהיגים , די פּאָליטיקער . די מנהיגים פֿון מדינת - ישׂראל האָבן זיכער אַ רײַכע דערפֿאַרונג אויף דעם געביט און דער דאָזיקער אַפֿאָריזם איז ווי אָנגעפּאַסט גענוי אויף זיי .
אַ וועלט איז פֿאַרסמט מיט דעם גיפֿט און סם ־ המוות , און אַלץ האָט צו טאָן מיט די געטער , צי דאָס איז יעזוס אָדער מוכאַמאַד , אַללאַ אָדער די מאַטקע ־ באָסקע . אַלץ איינס , מען מוז אָפּווישן דעם ייִדן פֿון דער יבשה , ווײַל ער האָט געטויט זייער גאָט , ווײַל ער האָט נישט אָנגענומען אַללאַן , ווײַל ער איז צו פּראָמינענט , צו רײַך , צו אײַנפֿלוסרײַך , צו האָליוווּד , צו וועלט ־ ממשלות , צו וויסנשאַפֿטלעך , צו שעפֿעריש , צו קונסט ־ אָריענטירט . די אַלע " צו ־ ען " זײַנען בלויז אַ לעק איבער דער סטעצקע . אַזוי זײַנען מיר פֿאַרהאַסט בײַ די פֿעלקער פֿון דער וועלט .
טוקאָ האט באקומען אַ גאַנץ פון 26 ליקעס | View All פון טוקאָ ס ליקעד הודעות
זיכער וועט שלום ־ עליכמס נאָמען פֿאַרבלײַבן אַזוי לאַנג ווי ייִדן לייענען ייִדיש , און " פֿידלער אויפֿן דאַך " וועט נאָך האָבן זײַנע וועלט ־ פּרעמיערעס ווי לאַנג מ ' וועט אָפּשאַצן " טראַדיציע . " עס האָט זיך מיר פֿאַרגלוסט צו פֿאַרענדיקן מײַן הספּד מיט אַ ליד וואָס איז נישט אַרײַן אין " פֿידלער אויפֿן דאַך " , ווײַל ס ' איז געווען צו שווער אײַנגעטונקען אין טראַדיציע . דאָס ליד האָבן געשריבן שעלדאָן האַרניק און דזשערי באָק , פֿאַרשטייט זיך אויף ענגליש . עס הייסט - " גלייבן אין וועמען " און איך האָב איבערגעזעצט איין סטראָפֿע דערפֿון אויף ייִדיש און אַרײַנגענומען עס אין מײַן רעפּערטואַר פֿון פֿאָרשטעלונגען .
אויף דער פֿראַגע , פֿאַר וואָס זענען אַזוי פֿיל פּאָליאַקן פֿאַראינטערעסירט אין דער ייִדישער קולטור , האַלט צודאַק , אַז עס זענען דאָ צוויי סיבות - " ביידע נישט זייער פֿויגל דיקע . ערשטנס , איז דאָ אַ געוויסער חלל אין דער גע זעלשאַפֿט , אַז דאָס ייִדישע פֿאָלק לעבט דאָ נישט מער , און דער איינציקער אופֿן דאָס צו לייזן איז אַרומצורעדן וואָס איז גע שען צווישן די פּאָליאַקן און די ייִדן אינעם 20סטן יאָר הונדערט . ס ׳ איז אַ סך גרינגער דאָס צו טאָן , ווען מע דערקלערט עס בײַ אַ גלאָז קאַלטן ביר , הערנדיק די אויסערגעוויינטלעכע קלעזמער ־ מוזיק .
אין 2009 איז ער געווען דער אָרגאַניזאַטאָר פֿון דער דערפֿאָלגרײַכער נאַציאָנאַלער אַקאַדעמישער קאָנפֿערענץ בײַם העברעיִשן אוניווערסיטעט אין ירושלים : " הונדערט יאָר ייִדיש 1908 - 2008 " .
ווען ער איז אלט געווען 28 יאר איז ער געווארן אויפגענומען אלס לעקטאר אין די אוניווערסיטעט פון אמסטערדאם , דאס האט אים געמאכט נאך מער באקאנט און געגעבן נאך מער אנערקענונג .
ווײַטער זאָגט די פּרשה אָן , ווי אַזוי מע דאַרף באַשטראָפֿן מערדער און גזלנים . די דאָזיקע ענינים בלײַבן אַקטועל נאָך הײַנט , און האָבן טאַקע אַ דירעקטן שײַכות צו צוויי פֿון די צען געבאָט : " לא תרצח " און " לא תגנובֿ " . פֿונדעסטוועגן , האָבן רבי טרפֿון און רבי עקיבֿא , נאָך אין די תּלמודישע צײַטן , געזאָגט , אַז ווען ער וואָלט געווען מיט זײַנע תּלמידים אינעם סנהדרין , וואָלט ער נישט געלאָזט צו פֿאַרמישפּטן קיינעם צום טויט . נישט געקוקט אויף די האַרבע שטראָפֿן , וואָס ווערן אָפֿט דערמאָנט אין דער תּורה , זענען די דאָזיקע תּנאָים געשטימט קעגן טויט ־ שטראָף .
די רישאַפאַלד קאַבינעט ליינאַפּ איז געגרינדעט , וואָס ינאָגערייטיד די צווייטע פּריים מיניסטער סוגע נאַאָטאָ מיטאָג אויף אפריל 14 . טאַני יאָשיטאָ סען ס סאַקסעסער , טשיף קאַבינעט סעקרעטאַרי וואס איז באשטימט אויבערשטער הויז פאַרמישפּעטן באַוועגונג אויף ביכאַף פון דער דעמאָקראַטיק פארטיי סעקרעטאַר גענעראַל יוקיאָ 枝 野 . ער איז קאַנקעראַנטלי דעם מיניסטער דזשאַסטיס איז געווען דער פֿריִער הויז פון קאָונסיללאָרס פרעזידענט סאַצוקי עדאַ איז סענגאָקו , וויצע טשערמאַן פון דעם הויז פון רעפּרעסענטאַטיוועס יואַן קלייַבן די סאַקסעסער צו קאָפּ שיגערו היראָשי נאַקאַנאָ טאָמיקאָ אָקאַזאַקי נאַציאָנאַלער פּובליק סאַפעטי קאַמישאַן . נאַקאַנאָ האט ער אויך סערוועס ווי מיניסטער אין באַשולדיקונג פון די אַבדאַקשאַן . [ זע פאָטאָ ] אין די רגע מאָדיפיקאַטיאָן פון די קאַבינעט ליינאַפּ קאַאָרו יאָסאַנאָ , פרייַערדיק טרעאַסורי פאַסע טאַטשיאַגאַרע יאַפּאַן אפגעקערט פון די עקאנאמישע און פינאַנציעל פּאָליטיק מיניסטער באשטימט צו דער באַשולדיקונג פון שטייַער רעפאָרם און סאציאל סעקוריטי , דיקליינינג בערטרייט , דער ריכטונג צו דינען ווי דזשענדער יקוואַלאַטי . גרויס עקאָנאָמיש און פינאַנציעל פּאָליטיק מיניסטער איז מיניסטער פון עקאנאמיע 海 江 田 לבֿנה פון שוואַנגערשאַפט , ריספּעקטיוולי אָאָהאַטאַ אַקיהיראָ פאַרבייַטן די גליטשנ זיך מאַבוטי סומיאָ אַריבערפירן מיניסטער אין דער אויבערשטער הויז פאַרמישפּעטן באַוועגונג איז דורכגעגאנגען . צו ריאַפּוינט די פינאַנצן מיניסטער נאָדאַ יאָשיהיקאָ , פרעמד מיניסטער סעידזשי מאַעהאַראַ , מיניסטער קאַטייַאַמאַ יאָשיהיראָ , מיניסטער אין באַשולדיקונג פון די נאציאנאלע סטראַטעגיע יטיראָו אַקיראַ בלעטער גען ( סערווינג ווי פּאָליטיק הויפּט פּאַרטיי ) , מיניסטער אין באַשולדיקונג פון אַדמיניסטראַטיווע רעפאָרם באָו לאָטאָס לבֿנה נאָוסוי מיטשיהיקאָ קאַנאָ , לבֿנה פון חינוך טאַקאַגי יאָשיאַקי , האָסאָקאַוואַ לבֿנה 律 夫 געזונט , דיפענס קיטאַזאַוואַ טאָשימי , שאָזאַבוראָ טאָאָרו קאָן ס אייגן פּאָוסטאַל רעפאָרם לבֿנה , ענוויראָנמענט מיניסטער מאַצומאָטאָ ריאָו . דערצו , דעפּיוטי טשיף קאַבינעט סעקרעטאַרי קאָגאַוואַ מאָטאָהיסאַ אָלטערנאַטיוולי , איז געגרינדעט , די אַפּוינטמאַנט פון אַ סאַקסעסער פינאַנסע מיניסטער היראָהיסאַ האַזימע פודזשיי . הוקויאַמאַ טעצואָ וועט זייַן שייַעך - באשטימט דעפּוטאַט . הר פּאַרטיי , די פּריזיידינג סעקרעטאַרי אַלגעמיינע קאַצויאַ אָקאַדאַ , די ברוין בלעטער בלייַבן אויף דער פּאָליטיק פֿאָרש קאָונסיל טשערמאַן , אַקטינג פרעזידענט צו נעמען די ליידיק סענגאָקו געזאגט . אַמט פון דיפענס איז געגרינדעט , ער געווארן ווייס מיניסטער דיעט אַפפאַירס קאַמיטי טשערמאַן טאַקעשי יאָשי רו צו פאַרבייַטן לו שיסל . דער הויפּט מיניסטער סאַמערייזד די גאנצע קאַבינעט ס רעזיגניישאַן אין אַ קאַבינעט זיצונג דאנערשטיג מאָרגן , באַגעגעניש מיט נאציאנאלע פּאַרטיי פירער שיזוקאַ קאַמי דעם טאָג . דעריבער , דער ווייַטער הויפּט קאַבינעט סעקרעטאַר אַנאַונסט אַ רשימה 枝 野 באדינער , אין אַ צערעמאָניע אָוווערלוקינג די ימפּעריאַל פּאַלאַס . דער הויפּט מיניסטער געהאלטן אַ פּרעסע קאָנפֿערענץ אין דעם אָוונט , און צו אויסדריקן דעם ציל פון דער מאַקאָוווער . [ אַרטיקלען ] דער לאַגער מאַרק צו פּאָליטיש אַנסערטאַנטי קאַן רישאַפאַלד קאַבינעט שורה פון ייַז קאַלט טאַקסאַז צייכן קאַבינעט רישאַפאַל דורך פּריים מיניסטער טהאַנקעד אַלע די באדינער רעזיגניישאַן יאָסאַנאָ האט ער פארשטאנען די ווידדראָאַל און מאַסוזאָע מיניסטער האַטויאַמאַ קוניאָ 元 וואַטאַנאַבע פאָרשטעלן אַלעמען , יאָסאַנאָ געזאגט די אַפּוינטמאַנט " פון די שטייַער פאַרגרעסערן מאַרשרוט נאכגעגאנגען זימין " ישיהאַראַ , יאָסאַנאָ געזאגט די ווידדראָאַל " איז ניט אַז נאַריש " .
איך בין געבליבן געפּלעפֿט . עס איז מיר שווער געווען צו געפֿינען פֿאַר אים אַ וועלכן עס איז לאָגישן ענטפֿער . אַפֿילו צו זאָגן : " ווי קענסטו פֿאַרגלײַכן ? "
זײַן ליבשאַפֿט צו דער ייִדישער שפּראַך , צום הומאָר און חכמה פֿונעם פֿאָלק האָט מען תּמיד געפֿילט . פֿאַר מײַן פֿעטער , דער לינגוויסט ד ״ ר מרדכי שעכטער , איז העשעלעס געווען " מיסטער גאַליציע " , און ווען ער האָט געהאַט אַ קשיא וועגן גאַליציאַנער לשון , האָט ער געפֿרעגט בײַ אים . מיט זײַן בקיאות אין למדנישע ספֿרים און טראַדיציעס , און מיטן פֿאָלקלאָר פֿונעם פּשוטן גאַליציאַנער ייִד האָט העשעלעס מיט זיך פֿאָרגעשטעלט אַן אויסגעצייכנטער אינפֿאָרמאַנט פֿאַרן פֿאָרשער פֿון ייִדיש און פֿון דער ייִדישער מיזרח ־ אייראָפּעיִשער וועלט .
אַהרן צייטלינס האַרבקייט שטעקט אינעם " אַנאַכראָניסטישן " מהות פֿון זײַן שעפֿערישקייט . זײַנע ליטעראַרישע טעקסטן זײַנען אָנגעזעטיקט מיט כּלערליי רמזים און רעפֿערענצן צו תּנ ״ ך , מדרש , קבלה , חסידות , ווי אויך צו די קלאַסישע ווערק פֿון דער וועלט ־ ליטעראַטור , אָבער זײַן ווערק בלײַבט מחוץ דעם גערעם פֿון די ליטעראַרישע טענדענצן פֿון דער מאָדערנער תּקופֿה . צייטלין פּאַסט זיך ניט אַרײַן אין די עסטעטישע השׂגות פֿונעם אייראָפּעיִשן אָדער אַמעריקאַנישן מאָדערניזם , פֿון נעאָ ־ ראָמאַנטיק אָדער שטייגערישן רעאַליזם , און , על אַחת כּמה וכּמה , פֿונעם פּראָלעטאַרישן אָדער סאָציאַלן רעאַליזם . זײַן ליטעראַרישער וועלטבאַנעם געהערט בעצם צו דער פֿאַר ־ מאָדערנער צײַט , צו דער באַראָק ־ תּקופֿה ; אָבער דער דאָזיקער סטיל איז ניט קיין טייל פֿון דער ייִדישער ליטעראַרישער טראַדיציע ( חוץ , אפֿשר , עטלעכע איטאַליענישע העברעיִשע דיכטער ) .
פֿון טבֿיה ס ' קומט אײַך אַ מזל - טובֿ , פּאַני שלום - עליכם - כ ' האָב נאָר וואָס געלייענט אין די גאַזעטן , אַז איר זענט , מיטן אייבערשטנס הילף , אַריבער דעם גרויסן טײַך , אָנגעקומען בשלום און געזונט אויף אַלע אבֿרים , הלוואַי אויף מיר און אויף כּל - ישׂראל געזאָגט … לײענט װײַטער ←
די סאַמע שרעקלעכע ניט - פּראָפֿעסיאָנעלקייט האָבן די הויכע פֿענצטער געוויזן אין דער איראַקער מלחמה . איך רעד איצט ניט וועגן די אידעאָלאָגישע אַספּעקטן פֿון דעם ענין . הגם איך בין געווען און בלײַב אַ קעגנער פֿון דער גאַנצער קאַמפּאַניע , בין איך גרייט צו אָנערקענען , אַז ס ׳ איז , אין תּוך אַרײַן , ניט שלעכט , וואָס מיט איין גזלנישן דיקטאַטאָר איז ווייניקער געוואָרן . דאָס אויסלאַכן זיך פֿון די פֿאַראייניקטע נאַציעס איז אויך ( אין מײַנע אויגן , לכל - הפּחות ) ניט קיין שרעקלעכסטע פֿאַרברעכן , ווײַל די דאָזיקע טײַערע און קאָרומפּירטע קיבעצאַרניע מוז מען אָדער רעפֿאָרמירן , אָדער איגנאָרירן . מע זעט דאָך שוין איצט , אַז די מערבֿדיקע וועלט שאַפֿט אַן אַלטערנאַטיוו - אַ מין " דעמאָקראַטישן אינטערנאַציאָנאַל " .
איך קען שוין פֿײַווישן אַ שפּאָר ביסל צײַט און האַלט פֿון אים אַ וועלט . ער איז אַ ליבלעכער , שמייכלענדיקער און צוגעלאָזענער מענטש , אַ טײַערער ייִד , און דערצו - אַ גוטער קאָמעדיאַנט . אַמאָל , ווען ער איז געווען נאָך אַ יונגער ־ מאַן איז ער געווען הויך און ברייטבייניק , גלײַך ווי אַ ווירע . אָבער ווען ס ׳ איז געקומען צו זײַנע פֿיס , זאָל גאָט שומר און מציל זײַן ; גיגאַנטישע פֿיס , אין זיי קען אַרײַן אַ נאָזהאָרן . און פֿײַוויש , ווי נאָר ער איז אַרויף אויף דער בינע מיט זײַנע גראָמאַדנע , ריזיקע פֿיס , אַזוי האָב איך זיך באַלד געשיט פֿון געלעכטער , און ווי נאָר ער האָט געעפֿנט ס ׳ מויל און געצויגן די ווערטער ווי מען ציט אַ פֿאָדעם פֿון אַ געשטריקטן זאָק , אַזוי האָב איך זיך שוין ווידער געוואַלגערט אויף דער פאָדלאָגע און געהאַלטן זיך בײַ די זײַטן .
בלויז אין די לעצטע פֿינף יאָר זײַנען אין ישׂראל פֿאָרגעקומען געשעענישן , וואָס פֿאַר אַן אַנדער מדינה איבער דער וועלט וואָלט עס געווען גענוג פֿאַר 50 יאָר . קוקט אַליין : צוויי מלחמות - אין לבֿנון און עזה , דאָס צעשמעטערן דעם סירישן נוקלעאַרן אָביעקט , פֿריצײַטיקע וואַלן און דער רעגירונג ־ בײַט פֿון " קדימה " צום " ליכּוד " ; אויב ס ' איז ווייניק , האָט איר נאָך די טראַגישע עוואַקואַציע פֿון די ייִדישע ייִשובֿים פֿון עזה , צפֿון ־ שומרון און די געפֿענקעניש פֿון גלעד שליט .
קודם קומט אַ מאָנאָלאָג , לאַנג ווי דער ייִדישער גלות , וואָס ס ׳ רעציטירט די אַקטריסע דזשוליעט דאַנטע , וווּ זי רעדט זיך אַראָפּ פֿון האַרצן אַז אָט איז זי געווען אויף אַ וויזיט אין דײַטשלאַנד און דאָרט זײַנען זי באַפֿאַלן שרעקלעכע געדאַנקען . זי האָט זיך ערשט געכאַפּט אַז די נאַציס האָבן אומגעבראַכט אַ גאַנצן דור ייִדן . זי ווערט באַהערשט פּלוצעם פֿון קאָשמאַרן און האַלוצינאַציעס - ווי די דיבוקים .
פּונקט אנדערן סימלאַס פּף מאַרקעטפּלאַסע מאַסע - מאַטן
פעלד ציל פוטבאָל פּרוּווט צו קיק וויפל פיעלד גאָאַלס ווי פּאָססיבלע . .
און דאָך , ווי לאַנג רייטשעל זאָל נישט געווען זיצן אויפֿן טעפּעלע , איז דאָס אַלקערל געווען נישט אירס , נאָר דעם טאַטנס " ערטעלע " . ווי אַ פֿרײַע מינוט צווישן דער אַרבעט אינעם קלייטל , פֿלעגט ער דאָרט אָפּזיצן אויף די קאָרטעטשקעס6 , אַפֿילו נישט אָנצינדן דאָס לעמפּעלע , ווי אַ געשטראָפֿטער . צו מאָל האָט זיך געהערט פֿון דאָרטן אַ דערדריקטער מורמל , און ס ' איז נישט קלאָר געווען , צי דער טאַטע רעדט מיט זיך אַליין , צי ער דאַוונט . ער איז נישט געווען קיין פֿרומער , אָבער פֿון דער מאַמען האָט רייטשעל געוווּסט , אַז אַ בחור , האָט דער טאַטע זיך געלערנט אַ שטיקל צײַט אין אַ ישיבֿה . " דער מענטש עסט זיך אויף דאָס האַרץ " - האָט געזיפֿצט די מאַמע . רייטשעל האָט געהויבן די שפּיציקע אַקסלען , ווי געוואָלט זאָגן איר ליאַלקע סאַנדראַ : ווי קאָן מען דען אַליין זיך אויפֿעסן דאָס האַרץ ?
אַ פֿעיִקער פּראָגראַמיסט , האָט ער זיך זייער גוט אײַנגעאָרדנט . אָבער מיט ישׂראל האָט דער יונגערמאַן , אין תּוך אַרײַן , זייער ווייניק קאָנטאַקטן . ער איז , פֿאַקטיש , ניט קיין ייִד - נאָר איין זיידע זײַנער , מײַן חבֿרס פֿאָטער , איז געווען אַ ייִדישער . קיין העברעיִש קען ער נאָך אַלץ כּמעט ניט , ווײַל די אַרבעט ווערט געפֿירט אין גאַנצן אויף ענגליש , בשותּפֿות מיט אַן אַמעריקאַנער פֿירמע , און נאָך דער אַרבעט דרייט ער זיך צווישן רוסיש - רעדנדיקע פֿרײַנד .
און משה ־ לייב געגאַנגען איז אַהיים , ס ׳ איז שווער דער וועג געווען , נאָר ער איז פֿאָרט געקומען . איז וווּ זשע איז זײַן שטיבעלע פֿון ליים , די לײַכטנדיקע שויבן מיט די ווינטער ־ בלומען ?
פֿון דער אַנדערער זײַט , וועלן זיי יאָ קענען זיך פֿאַרלאָזן אויף זייערע ברי דער , טאַטע ־ מאַמע , שוועסטערקינדער , פֿע טערס און מומעס - סײַ וואָס שייך דער געזעלשאַפֿט ( זיך צוכאַפּן אויף אַ גלעזל טיי , פֿאַרברענגען אַן אָוונט אָדער אַ שבת אין איינעם ) , סײַ וועגן מער פּראַקטישע זאַכן , ווי פֿאַרריכטן דעם קאָמפּיוטער , באָרגן אַן אויטאָ אָדער , אם ־ ירצה ־ השם , העלפֿן אויפֿפּאַסן אויף די קינדער .
אַפֿילו אינעם שוין " אויסגעזונגענעם " ליד " טום באַלאַלײַקאַ " בלאָזן זיי אַרײַן אַ פֿריש ווינטל . ווען זיי באַפֿעלן : " פֿריילעך זאָל זײַן ! " קען מען זיי ניט אָפּזאָגן . זייער ווערסיע פֿון " מײַן רוּע פּלאַץ " קלינגט ווי אַ סינטעז פֿון מאָריס ראָזענפֿעלד מיט דער שרײַענדיקער ראָק ־ גרופּע " נײַן אינטש ניילס " ; אָבער דאָס ליד איז אַן אמתדיק פּערל און נישט געקוקט אויפֿן טומל , צײַגט עס איבער דעם צוהערער מיט זײַן עמאָציאָנעלער ערלעכקייט .
דער פֿאַרלאַג " נײַער ליטעראַרישער רעוויו " , וואָס ספּעציאַליזירט זיך אויף דער פֿײַנשמעקערישער און אינטעלעקטועלער ליטעראַטור , האָט דורכגעפֿירט אַ " רונדן טיש " ווי אַ הזכּרה נאָך דעם רוסיש ־ ישׂראלדיקן שרײַבער אַלכּסנדר גאָלדשטיין , ע ״ ה . גאָלדשטיינס שעפֿערישע ירושה וועט נאָך לאַנג האָבן אַן אָפּקלאַנג אין דער רוסישער ליטעראַטור ניט בלויז אין ישׂראל , נאָר אויך אין אַנדערע תּפֿוצות פֿון דער אַמאָליקער סאָוועטישער אימפּעריע . גאָלדשטיין האָט געפֿונען אַ פּאַסיקן טאָן פֿאַר אויסדריקן דעם אומרו פֿון דער רוסיש ־ ייִדישער נשמה , וואָס האָט פֿאַרלוירן די אַלטע היים און קיין נײַע ניט געפֿונען . בײַם אַנדערן " רונדן טיש " איז די רייד געגאַנגען וועגן דעם גורל פֿון ייִדיש . געשמועסט האָבן דער דיכטער וועלוול טשערנין , דער קונסט ־ היסטאָריקער הלל קאַזאָווסקי , דער ליטעראַטור ־ פֿאָרשער לעאָניד קאַציס און דער שרײַבער אַסאַר עפּעל . צו דעם ביכער ־ יריד איז אַרויס אויף רוסיש דער נײַער ראָמאַן פֿון מיכאל פֿעלזנבאַום " שבתדיקע שוועבעלעך " , וואָס האָט שוין באַקומען אַ פּאָר פּאָזיטיווע רעצענזיעס אין די רוסיש ־ ייִדישע אינטערנעץ ־ אויסגאַבעס .
זײַן געשמאַק איז אַזוי פּערפֿעקט , און זײַן פֿראַזירונג איז אַזוי געשליפֿן , אַז עס קומען אײַך גלײַך אין זינען אַזעלכע זינגער , ווי ריכאַרד טאַובער און דזשאָן מאַקקאָרמאַק . זיי האָבן אויך געקאָנט נעמען אַ פּשוט פֿאָלקסליד און מאַכן עס ווערטפֿולער און טיפֿער , ווי די בעסטע אָריגינעלע לידער , געזונגען פֿון אַנדערע .
שין הויז רימאַדאַלינג דורך גרעגאָרי פיליפּס אַרטשיטעקץ , גאַנץ רימאַדאַל פון אַ 400מ2 דיטאַטשט ניי - גרוזיניש היים ווי גוט ווי דער שאַפונג פון אַ 150מ2 מאָדערן געשפּרייט צו שאַפֿן אַ לעבעדיק צימער ' אין ' דער גאָרטן . די דאַך אָרט איז ריבילט צו פאָרעם צוויי בעדרומז און אַ קלאָזעט . דער פּלאַן אויך ינקאָרפּערייץ אַ היים סינאַמאַ , סטאַנינג קיך ווי גוט ווי ניו וואַשצימער און ינלענדיש .
מיר האָבן אויך ימפּרוווד די איבערזעצונג וי , דער ווייַטער און פרייַערדיק קנעפּלעך איצט ראַטעווען ענדערונגען געטאן , און דער דיאַלאָג וועט ניט זיין שייַעך - סענטערד אויף געבן אַ קליק די קנעפּלעך .
על - פּי - קבלה , האָט דער גאַנ צער ענין פֿון שחיטה און קרבנות צו טאָן מיטן פּראָצעס פֿון " בירור - ניצוצות " - " אויסצו קלײַבן " די " פֿינקלעך " פֿון היילי קייט , וואָס זענען באַ האַלטן אין אַלע זאַכן פֿון דער וועלט , אַרײַנגערעכנט די חיות . הגם אין דער שחיטה איז טאַקע דאָ אַן עלעמענט פֿון אַכזריות , מוז מען באַפֿרײַען די דאָזיקע " פֿינקלעך " , ווי אויך די מענטשלעכע נשמות , וואָס ווערן צומאָל נתגלגל אין די חיות , פֿון זייער גײַסטיקער " תּפֿיסה " .
ווי די גאָלדענע פּאַווע אין פֿאָלקס ־ ליד איז ער געפֿלויגן , געפֿלויגן , געפֿלויגן , איבער ערד און פֿלאַמען , איבער ימים מיט געוויין . זײַן בלוט האָט שלאַבעריק געפֿלאָסן , זײַן האַרץ האָט שוואַך געשלאָגן , דאָס ליריש און באַשיידן ליד זײַנס - ווי באַשיצט אין זײַנע ציין . און דורך די מבול ־ יאָרן פֿון חורבן און פֿון טרערן , פֿון סכּנותדיקע אויפֿרײַסן און טויטנדיקן גלי - האָט ער אַלע מאָל זיך צוגעהערט , און נישט מיד געוואָרן הערן דאָס ליד דאָס גאָלדענע וואָס אונדזער פּאַווע זינגט אייביק אויף איר פֿלי .
דער לעצטער יאָרצענדליק פֿון דער צאַרישער מאַכט איז געווען אַ בלי ־ תּקופֿה פֿון ייִדישע קולטורעלע און געזעלשאַפֿטלעכע אַקטיוויטעטן . דעמאָלט האָבן זיך אויסגעפֿורעמט די יסודות פֿון דער ייִדישער " בירגערלעכער געזעלשאַפֿט " , וואָס איז קיין מאָל ניט מקוים געוואָרן אין רוסלאַנד . פּערעלמאַן איז געווען אַקטיוו פֿאַרטאָן אינעם דאָזיקן פּראָצעס . ווי אַ פֿאַרלעגער און רעדאַקטאָר , איז ער געווען גוט באַהאַוונט אין די הילכות פֿון ייִדישער פּעריאָדיק , און זײַנע פּראָפֿעסיאָנעלע אָפּשאַצונגען פֿון פֿאַרשידענע ייִדישע צײַטונגען , " פֿאָרווערטס " בתוכם , זײַנען זייער ווערטפֿול . אַ ציוניסט אין זײַן יוגנט , איז ער שפּעטער געוואָרן נאָענט צו דובנאָווס שיטה פֿון ייִדישן גלות ־ אויטאָנאָמיזם .
יוספֿס משפּחה האָט געליטן פֿונעם הונגער אין ארץ ־ כּנען ; יעקבֿ האָט געשיקט אַלע זײַנע זין , אַחוץ בנימין , קיין מצרים , צו קויפֿן דאָרטן תּבֿואה . יוסף האָט זיך פֿאַרשטעלט פֿאַר אַ פֿרעמדן מיצרישן באַאַמטן און אַרעסטירט זײַן ברודער , שמעון , וועלכער איז געווען באַטייליקט אינעם פֿאַרקויפֿן אים אין שקלאַפֿערײַ , מיט אַ באַשולדיקונג אין שפּיאָנאַזש .
די אַמעריקאַנער האָבן אָבער נישט פֿאַרשוויגן דעם נײַעם פּאַטש אין פּנים און רעאַגירט אויף זייער שטייגער : ווען נתניהו האָט גערופֿן צו פֿאַרשאַרפֿן די סאַנקציעס קעגן איראַן , האָט דער וואָרטזאָגער פֿון " ווײַסן הויז " אויף אַ פּרעסע ־ קאָנפֿערענץ מגלה געווען , אַז אַ ישׂראלדיקע שיפֿס ־ קאָמפּאַניע , וועלכע געהערט צו די באַקאַנטע ישׂראלדיקע מיליאַרדערן , די ברידער עופֿר , האָט געבראָכן דעם אַמעריקאַנער עמבאַרגאָ און פֿאַרקויפֿט צו איראַן אַ נאַפֿט ־ טאַנקער פֿאַר 9 מיליאָן דאָלאַר . שפּעטער האָט זיך אַרויסגעוויזן , אַז נישט איינע , נאָר 14 שיפֿן פֿון דער קאָמפּאַניע האָבן אין די לעצטע צען יאָר באַזוכט די פּאָרטן פֿון איראַן . די ברידער עופֿר טענהן , אַז זיי האָבן געהאַט דערויף די דערלויבעניש פֿון די ישׂראלדיקע זיכערהייט ־ אינסטאַנצן . איצט רודערט זיך אַרום דעם ענין אין ישׂראל .
עס קערן זיך אום אין די פֿינצטערע קבֿרים
2 צו עקקלעסיאַסטעס בקאָרענטאָס צו גאָט אַז די טעמפּאַלז אין קריסטוס יאָשקע געס זיין months מיט אַלע די קאַראַיטעס גערופֿן אַדענינע יאָשקע דער משיח אין זייער אָרט און ונדזערער :
משה רבינו האָט מתפּלל געווען , אַז די שכינה זאָל האָבן איר אָרט בײַ מענטשן - זײַן תּפֿילה איז געווען , אַז עס זאָל פֿאַר אַלע געוויזן ווערן , אַז דער אויבערשטער גיט איבער זײַן ווילן און זײַנע רייד דורך די הייליקע נבֿיאים . קורח מיט זײַנע נאָכפֿאָלגער האָבן מבֿטל געווען די נבֿואה ־ רייד פֿון משה רבינו , האָט ער , משה רבינו , געבעטן , אַז דער אויבערשטער זאָל אַלעמען דערווײַזן , אַז די נבֿואה איז ג ־ טלעך אמת !
קאַראַוואַן טאָסינג וואָרף דיין קאַראַוואַן ווי ווייַט ווי איר עפשער קענען !
היאָגאָ פּריפעקטשעראַל פּאָליצייַ אויף אויגוסט 28 , פּאָליצייַ לוטענאַנט ארבעטן פֿאַר מענטשן ( 31 ) , פאָרסאַבלי קיסט אַ מיידלש סאַבאָרדאַנייט אָפאַסערז , דער לוטענאַנט געשיקט פּאַפּערס צו דעם אַלעדזשד ניט אָרנטלעך אַטאַקע , איז דיסאַפּלאַנד און סוספּענדעד פֿאַר זעקס חדשים . לוטענאַנט די זעלבע טאָג , אין לויט מיט איין ס בעטן פֿאַר ריטייערמאַנט . לויט צו פּאָליצייַ , די לוטענאַנט חתונה געהאט . " בשעת ארבעטן אינאיינעם , און צו האָבן אַ positive , ווי פרויען אנגעהויבן צו ווייַזן . אין די סוף איך געוואלט צו זייַן אַ ייסעק " אַז ער האט געזאגט . לויט צו פּאָליצייַ באאמטע , דער לוטענאַנט אין נאוועמבער לעצטע יאָר דרייַ מאָל , פרויען פּאָליצייַ אָפאַסערז אויף פּאַטראָל אין אַ פּאַטראָל מאַשין פּאַסאַזשיר מיני - פאָר , די מויל אָדער קיסינג , אָדער האלטן עס דורך האַנט . אָדער נאָך זונ - ונטערגאַנג , דער אַקט פון סטאָפּפּינג אַ מאַשין סיקלודיד טייַך . וואָמען פּאָליצייַ אָפאַסערז , " ביטע האַלטן , " נאָר מיט די קעגנשטעל , אַ פּענט - אַרויף פּנים . דער ערשטער און צווייטער שטאַפּל , האט ינדורד פיל , פֿאַר די דריט מאָל באמת איז געווען די לעצטע שטרוי . . . . צו באַריכט צו אנדערן מאַשגיעך , איז דיסקאַווערד . פרוי פּאָליצייַ אָפיציר , " אָבער ניט פאַנטאַזיע , עס איז געווען געפערלעך . איך געהאט אמונה אין שווער אַרבעט . . . באַלעבאָס " אַז ער האט געזאגט . נאך די שעדיקן פון די שוידער , זינט לעצטע יאָר , איז אַוועק קראַנק וועגן 20 טעג , און איצט עס האט זיך אומגעקערט צו רעגולער ארבעטן . פּאָליצייַ באאמטע זענען " אַוטריידזשאַס ווי די פּאָליצייַ . וטיליזעס די סאָציאַל סטאַטוס פון סופּיריערז און סאַבאָרדאַנאַץ , זענען דיספּאָוזד פון שטרענג פאַקטשואַל , " האט געזאגט . דערצו , " בעשאַס ארבעטן שעה איז , פון גאַנג , אין דער אַקט פון ניצן די שטייַער פּאָליצייַ . און איך וועלן צו האַלטן סאַקינג , צאָרעדיק . . . " פאַרבייַ די כּעס און האט גאָרנישט אָבער באַקלאָגנ זיך . .
" אַ מאָל פֿלעג מען האָבן אַ one - man band ( בלויז איין מוזיקער ) , " האָט גלויבער געגעבן אַ משל . " דערנאָך האָט מען אָנגע הויבן באַשטעלן איין זינגער , שפּעטער - צוויי , צו ־ ביסלעך איז דער פּרײַז געוואָרן טײַערער און טײַערער . און דערנאָך מוז מען נעמען אַ בדחן , וואָס רופֿט אַרויס די קרובֿים צום מיצווה ־ טאַנץ - קאָסט עס דיר נאָך אַ טויזנטער . קיינער דאַרף עס נישט . "
זאָל יעדער זיך זיצן אומ ׳ טום ווי ער וויל , און זיך דאָרטן באַשעפֿטיקן רויִק , שטיל . פֿאַר אַ גר און אַ היגן , פֿאַר אָר ׳ ם און רײַך , איין געזעץ און איין משפּט פֿאַר אַלע גלײַך .
19 . דער טאַטע איז געוואָרן דער מאַמעס חתן ( די משקה )
לויט אַ זשורנאַליסט פֿון דער " דזשערוסאַלעם פּאָסט " ( Jerusalem Post ) , מײַקל פֿרוינד , שיידן זיך די פֿינלענדער אויך אונטער אויף אַן אַנדער אופֿן : אין פֿאַרגלײַך מיט זײַן שכן , שוועדן , למשל , וואָס איז בפֿירוש נעגאַטיוו ־ געשטימט צו דער ייִדישער מדינה - אַ פֿאַקט וואָס האָט זיך בולט אַרויסגעוויזן נאָך דער ישׂראלדיקער אָפּעראַציע אין עזה מיט זעקס חדשים צוריק
ווי נאָר מיר זײַנען אָפּגעפֿאָרן פֿון מאָסק ווע , האָט שוין די גאַנצע באַן געוווּסט , אַז קיין ביראָבידזשאַן " פֿאָרן אַרטיסטן " . צווישן די פּאַסאַזשירן זײַנען געווען אויסגעצייכנטע אינזשענירן פֿון דײַטשלאַנד , דאָקטוירים פֿון אַרגענטינע , אָבער קיינער פֿון זיי האָט נישט אַרויסגערופֿן אַזאַ אינטערעס , ווי די גרופּע ייִדישע מיידלעך און ייִנגלעך , נאָך סטודענטן , אָבער שוין " אַרטיסטן " ! דאָס וואָרט האָט אונדז ממש געעפֿנט טיר און פֿענצטער . מ ' האָט אונדז פֿאַרבעטן צו זיך אין קופּע , מכבד געווען מיט געשמאַקע מאכלים , וואָס מיר , שטענדיק הונגעריקע , האָבן געשלונגען - אַבי גיב נאָך . אַלע האָבן געוואָלט זיך מיט אונדז באַקענען ; גע זונגען צוזאַמען לידער אויף ייִדיש , רו סיש , דײַטש , שפּאַניש , איטאַליעניש . די פֿערצן טעג זײַנען דורכגעפֿלויגן , ווי איין לאַנ גער זומער ־ טאָג . שפּעט בײַ נאַכט זײַ נען מיר אָנגעקומען קיין ביראָבידזשאַן , אויף דער סטאַנציע טיכאָנקאַיאַ . אַרום און אַרום איז פֿינצטער , כאָטש נעם זיך אַרויס די אויגן . דערצו נאָך אַ בלאָטע , וואָס מע קאָן אַ פֿוס נישט אַרויסשלעפּן . איצט איז דאָ די הויפּטשטאָט פֿון דער ייִדישער אויטאָנאָמער געגנט , אַ ממשותדיקער אינ דוסטריעלער צענטער . הײַנט קומט מען אָן אין אַ גרויסן , ליכטיקן וואָקזאַל . ברייטע , שיינע גאַסן , מאָדערנער האָטעל .
ראָיוואָרלד נאָגל סטודיע באַצירן דיין ניילז מיט בנימצא נאָגל פויליש און אַקסעסעריז .
דן האָט זיך צופֿעליק באַקענט מיט צפּורהן , וועלכע האָט אים באַקענט מיט זײַן ערשטער ייִדישער פּיעסע . ער דערציילט : " איך האָב אין לעבן נישט געזען קיין ייִדי שע פּיעסע און גיי ריכט זיך , אַז איך וועל זיך אָנשטויסן אין אַ ייִדיש טעאַטער , וואָס קלאַ מערט זיך נישט אונטערצוגיין . צפּורה האָט געשאַפֿן דאָס נײַע ייִדישע קונסט ־ טעאַטער אין עלטער פֿון 84 יאָר " .
יוליאַ ראַבינאָוויטש , וואָס איז געקומען קיין עסטרײַך אינעם עלטער פֿון זיבן יאָר , פֿילט זיך אַ סך היימישער אין דײַטשיש איידער אין רוסיש . " עס וואָלט מיר קיין מאָל ניט אײַנגעפֿאַלן צו שרײַבן אויף רוסיש " , זאָגט זי אין אַן אינטערוויו . " עס איז מיר געווען קלאָר פֿון סאַמע אָנהייב אָן , אַז איך מוז באַהערשן די שפּראַך לכל הפּחות אַזוי גוט ווי מײַן צד ־ שכּנגד " - דערקלערט זי איר באַציִונג צו דײַטשיש . די דײַטשישע שפּראַך איז פֿאַר איר אַן אַמוניציע , וואָס לאָזט זי אָפּהיטן איר אינערלעכע אייגנאַרטיקייט .
אָנגעפֿירט מיטן אָוונט האָט דער אַקטיאָר אַלעקס אַנסקי , וועמען ס ׳ איז בײַגעשטאַנען זײַן טעאַטראַלע דערפֿאַרונג אין דער פֿאַרמעסטונג מיטן גאַנץ פֿרעמדן מאַטעריאַל פֿאַר אים . דאַקעגן דער אַקטיאָר דאָרי אַנזשעל האָט זיך געפֿילט ווי אַ פֿיש אין וואַסער אין זײַן אויפֿטריט מיט רעציטאַציעס פֿון מאָריס ראָזענפֿעלד , דעם צום מיינסטן דערמאָנטן דיכטער יענעם אָוונט ; אָט דער דאָזיקער פּאָעט , מיט זײַן שטאַרקן סאָציאַלןטישן באַוווּסטזײַן , איז זוכה געווען מ ׳ זאָל זינגען און אויך רעציטירן זײַן באַקאַנט ליד : " ניט זוך מיך וווּ די מירטן גרינען / געפֿינסט מיך דאָרטן ניט , מײַן שאַץ , / וווּ מענטשן שמאַכן בײַ מאַשינען / דאָרטן איז מײַן רוע פּלאַץ . . . "
לאַגער מאַרק זעלבסטמאָרד די סענסעקס איז דייווינג , און אַזוי זענען די מענטשן וואס ינוועסטאַד אין אים !
אין צווישנצײַט האָבן די קבֿרים , וואָס מען האָט אַנטדעקט אין 1980 אין תּלפּיות מיט די נעמען פֿון ישו און זײַן משפּחה , שטאַרק פֿאַראינטערעסירט די פֿילם ־ פּראָדוצירער אין האָליוווּד , דעם ייִדישן סצענאַר ־ שרײַבער פֿון קאַנאַדע שׂימחה יאַקובאָוויטש און דעם רעזשיסאָר דזשיימס קאַמערון , וועלכער האָט באַקומען דעם אָסקאַר ־ פּרײַז פֿאַר זײַן באַרימטן פֿילם " טיטאַניק " . זיי האָבן זיך ניט אָפּגעשראָקן פֿאַר די דראָונגען און שאַרפֿער קריטיק מצד די קריסטלעכע אינסטאַנצן , און האָבן דאָך געשאַפֿן דעם פֿילם אויף דער באַזע פֿון די אַנטדעקטע קבֿרים , מיט די נעמען פֿון ישו , זײַן פֿרוי , זייערע קינדער און זייערע קרובֿים .
אין מאָנטרעאָל האָט ער געפֿונען אַ רײַכע ייִדישע קולטור - די צײַטונג " קענעדער אָדלער " , די " ייִדישע פֿאָלקס ־ ביבליאָטעק " , ייִדישע שולן און ייִדישע שרײַבער . ער האָט באַלד געפֿונען אַרבעט ווי אַ מוזיק ־ לערער אין דער " פּרץ ־ שול " און אין " די פֿאַראייניקטע תּלמוד ־ תּורה ־ שולן " . מיט דער טעאַטער ־ רעזשיסאָרין , דאָראַ וואַסערמאַן , האָט ער מיטגעאַרבעט אין עטלעכע מוזיקאַלישע פּראָיעקטן .
" איר וועט דאַרפֿן זוכן אַרבעט , ווײַל אויב דאָס קינד גייט אין ' סקול ' וועט איר מוזן זי באַזאָרגן מיט אַ ' סענדוויטש . ' "
אין זייער בוך The Wandering Jew , אַרויס אין 1986 , האָבן די צוויי פֿאָלקלאָריסטן , גלית חזן ־ רוקם און אַלען דאָנדעס צונויפֿגעבראַכט עסייען וועגן דעם וואַנדערנדיקן ייִד פֿון פֿאַרשיידענע פּערספּעקטיוון - היסטאָריש , מיטאָלאָגיש , פּסיכאָלאָגיש און פֿאָלקלאָריסטיש . די רעדאַקטאָרן האָבן געפֿונען זעלטענע טעקסטן , צווישן זיי - אַ בריוו פֿון אַ פֿראַנציסקאַנער מאָנאַך אין ירושלים אינעם מיטל ־ אַלטער , אין וועלכן ער באַקלאָגט זיך צו זײַנע באַלעבאַטים אין וואַטיקאַן , אַז די אַלע קריסטלעכע טוריסטן וואָס קומען קיין ירושלים , ווילן אים נאָר דרייען אַ ספּאָדעק , און זען די טרעפּ וווּ אַחשוור , דער וואַנדערנדיקער ייִד , האָט אַוועקגעטריבן יעזוסן . . .
הכּלל , ווער ־ זשע איז געווען שלמה מן האדומים , און וואָס האָט ער געשאַפֿן ? שלמה מן האדומים איז פֿון דור ־ דורות אַן איטאַליענישער ייִד . זײַנע ווײַט ־ ווײַטע אָבֿות זאָלן שטאַמען , זאָגט מען , פֿון די פֿאַרטריבענע ייִדן קיין רוים נאָכן חורבן בית ־ שני . לויט די לעצטע פֿאָרשונגען זאָל שלמה , דער מוזיקער , זײַן אַ נאָענטער קרובֿ פֿון ייִדישן פֿילאָסאָף פֿון מאַנטאָוואַ עזריה ראָססי . סאַלאָמאָנע ראָססי שטאַמט זיכער פֿון אַ היים מיט אַ גרויסן אינטערעס פֿאַר נגינה , ווײַל אויך די שוועסטער זײַנע איז געווען אַ באַרימטע זינגערין . זי האָט מען גערופֿן - " מאַדאַם אייראָפּאַ " . פֿאַר איר האָט דער גרויסער מאָנטעווערדי ( 1567 - 1643 ) געשאַפֿן אַן אָפּערע . אין אַרכיוו פֿון דער שטאָט ־ ביבליאָטעק פֿון מאַנטאָוואַ איז פֿאַראַן אַ פּאָליפֿאָניש ווערק אויף זיבן שטימען פֿון אַנסעלמאַ ( אָשר ) מן אדומים - אַ קרובֿ פֿון סאַלאָמאָנע ראָססי .
וופּ קומולוס פלאַש קוויטל וואָלקן דורך רוי טאַנקק און לוקע מאָרטאָן ריקווייערז פלאַש פּלייַער 9 אָדער בעסער .
אין 1996 איז נתניהו געקומען צו דער מאַכט ווי דער " מומחה " צו באַקעמפֿן דעם טעראָר אין אָנבליק פֿון דער דעמאָלט אויסגעבראָכענער כוואַליע פֿון דעם כאַמאַסישן זעלבסטמערדערישן טעראָר . זײַן פּאָליטיק האָט אָבער פֿאַרשטאַרקט דעם " כאַמאַס " און די פּאַלעסטינער מאָטיוואַציע פֿאַרן טעראָר . ער איז שפּעטער אַרײַן אין דער רעגירונג פֿון שרון ווי דער פֿינאַנץ ־ מיניסטער אין דער תּקופֿה פֿון דער עקאָנאָמישער דעפּרעסיע און האָט מיט זײַן טאַטשעריסטישער " רעפֿאָרם " דערפֿירט צום שטאַרקסן אויסוווּקס פֿון דער אַרבעטלאָזיקייט - פֿון 6 . 6 % אונטער דער רעגירונג פֿון יצחק ראַבין אויף 11 % אונטער דער רעגירונג פֿון שרון . זײַן דראַקאָנישע רעפֿאָרם פֿון " עקאָנאָמישער " געזונטמאַכונג האָט פֿאַרבעסערט די לאַגע פֿון די רײַכע שיכטן און פֿון דער מלוכישער ווירטשאַפֿט ; זי האָט אָבער אַכזריותדיק פֿאַרשאַרפֿט די סאָציאַלע קאָנטראַסטן און פֿאַרטיפֿט די אָרעמקייט פֿון די שוואַכע סאָציאַלע שיכטן .
עס ס אַ מאַגנאַפייער מיט גלאז יסודות , אַזוי איר באַקומען 1 . קס צו 2 . קס מאַגנאַפאַקיישאַן אויף שפּיץ פון דער טאַמראָן . איר דערלייגן אפֿשר אַ האַלטן פון ליכט אָדער מער , אַזוי בליץ אָדער גוט לייטינג איז נייטיק ( ניט מער ווי רובֿ אנדערע מאַקראָו אַרבעט מיט פאַרלענגערונג טובז אָדער אַ בעלאָוז ) . די וויוויטאַר איז אַ האַרט שטיק פון ויסריכט . די אָביעקטיוו און די טעלעקאָנווערטער פּערד פילן ווי אַ איין , לאַנג אָביעקטיוו . איך נאָר אלץ געוויינט עס ווי אַ מאַקראָו מיטל און אַז אויס צו זיין זייַן פּלאַן קאַוואָנע . די העליקאָיד און עלעמענטן זענען דיפּלי ריסעסט אַזוי זענען ניטלי אַוועק פון מעגלעך שעדיקן . ווי איר קענען זען ווייטער , עס ס איבער 2 : 01 מאַגנאַפאַקיישאַן צוזאַמען . איך נאָר דרייען מער ווי 1 : 01 מיט די בעלאָוז און ינלאַרדזשינג אָביעקטיוו סטיישאַנערי בייַ היים , ניט אין דעם פעלד . אַזוי איך נאָר טאָן ניט דאַרפֿן עס . פֿעדעם וועגן דעם אַפּאַראַט : וויוויטאַר 2קס טק + ק 55 / 2 קאָמבי . . . ( 1 גרויס ימג ) וויוויטאַר 2קס מאַקראָו פאָקוסינג טעלע קאָנווערטער : דעפיניטיווע פאָדעם ביישפילן איך שיסער מיט די טאַמראָן 90 וועגן 10 אינטשעס פון די ונטערטעניק ( פראָנט פון אָביעקטיוו ) און 6 אינטשעס ( פראָנט פון אָביעקטיוו פּלוס טעלעקאָנווערטער ) , שאָס מיט אַ יקערדיק טיש לאָמפּ , ניט - מאָווינג ונטערטעניק , שנעל שטעלן - אַרויף , און מאקס . פאַרלענגערונג :
- אין גאַס איז 340 . נאָר אין אוניווערסיטעט איז קיל , ממש אַ מחיה .
13 זיך אויף די רגע טאָג און צוויי מענטשן פאָרן כאָקס געזאָגט בייז וואָס נישט שלאָגן דיין שאָכן :
21 ומן בני אנשא טריד ולבבה עם חיותא שוי ועם ערדיא מדורה עשבא כתורין יטעמונה ומטל שמיא גשמה יצטבע עד די ידע די שליט אלהא עליא במלכות אנשא ולמן די יצבה יהקים עליה ׃
גוט געטאן און מיינט אַלעמען האט זייער באַליבט - פֿאַר מיר עס # 3 האט איר טאָן קיין צו איר הויט ? אויב ניט זי האט אַ פּנים געמאכט פֿאַר קלאָוסאַפּס פֿאַר זיכער .
אויך אַהרון ידלין האָט דערקלערט , אַז ער איז שטאַרק גערירט צו פֿײַערן 100 יאָר פֿון דער קיבוץ ־ באַוועגונג , וואָס איז נאָך אַלץ אַ וויכטיקער פֿאַקטאָר אין מדינת ־ ישׂראל , פֿאַר איר זיכערהייט און פֿאַר איר עקאָנאָמיע .
עס איז אַ פֿאַקט , אַז אַ מאָל איז אַ רײַכער וואַרשעווער חסיד געפֿאָרן צו אַ פּוילישן רבין פֿרעגן אַן עצה , צי ער קען חתונה מאַכן זײַן טאָכטער פֿאַר אַ רײַכן ליטוואַק . האָט דער רבי , נישט פֿאַרטראַכטנדיק זיך אַפֿילו , געענטפֿערט : " שמד זי בעסער ! " עס האָט אַזוי ווײַט דערגאַנגען , אַז בעתן פּאָגראָם אין ביאַליסטאָק , אין די יאָרן פֿון דער רעוואָלוציע פֿון 1905 , האָבן טייל ייִדן אין פּוילן זיך אויסגעדריקט , אַז " אויף ליטוואַקעס איז אַ מיצווה " . איך האָב עס אַליין געהערט זײַענדיק אַ ייִנגל . איך געדענקט נאָך , ווי מײַן פֿאָטער האָט זיך שטאַרק אויף די ייִדן געבייזערט .
דער " דזשוינט " איז געווען טעטיק אין סאָוועטן - פֿאַרבאַנד ביז 1938 . פֿאַר דער צײַט האָבן בערך 250 טויזנט ייִדן זיך באַטייליקט אין דער קאָלאָניזאַציע . אויף דער סאָוועטישער מאַפּע האָבן זיך באַוויזן אַ סך ייִדישע דערפֿער ; אייניקע פֿון זיי האָבן אַפֿילו געטראָגן ייִדישע נעמען . אָבער דער סוף פֿון דער גאַנצער געשיכטע איז געווען אַ טרויעריקער : בעת די סטאַליניסטישע רעפּרעסיעס זײַנען אומגעקומען צענדליקער סאָוועטישע בירגער , וועלכע האָבן געאַרבעט אין " דזשוינט " . וועגן די לעצטע זײַטלעך פֿון דער געשיכטע פֿון " דזשוינט " אין סטאַלינס מדינה דערציילט דער אַרטיקל פֿון מיכאַיִל מיצעל , The Final Chapter , וואָס איז פֿאַרעפֿנטלעכט געוואָרן אין יאָר 2009 , אין נומ ׳ 1 פֿונעם זשורנאַל East European Jewish Affairs .
- איך וועל ניט גלייבן , אַז ייִדן באַאַרבעטן די ערד , פֿלאַנצן ווײַנגערטנער און האָבן פֿיצוכט - פֿערמעס , ביז איך וועל דאָס ניט זען מיט די אייגענע אויגן .
צווישן די מעפּילים אויף דער שיף , האָבן זיך געפֿונען דער ייִדישער דיכטער יצחק פּער לאָוו און זײַן פֿרוי די זינגערין לאָלאַ פֿאָלמאַן , וועלכע איז אויפֿגע טראָטן אין די פּליטים ־ לאַגערן . אויך אויף דער שיף האָט זי געטאָן דאָס זעלבע , וואָס האָט שטאַרק געהויבן די מאָראַל פֿון די " עקסאָדוס " ־ פּאַסאַזשירן , בעת זייער לאַנגער שווערער ים ־ רײַזע . דער דיכטער יצחק פּערלאָוו האָט אויף דער שיף פֿאַרפֿאַסט " דאָס ליד פֿון די מעפּילים פֿון ' עקסאָדוס ' " . די לעצטע סטראָ פֿע האָט ער , ווײַזט אויס , צוגעגעבן , ווען זיי האָבן באַטראָטן די ערד פֿון האַמבורגער פּאָרט אין דײַטשלאַנד .
די גיכקייט , מיט וועלכער עס בײַט זיך דער מצבֿ אין מיטעלן מיזרח , איז שווער צוצופּאַסן צו אַ וואָכן ־ צײַטונג . דער " הײַנט " ווערט דאָרט פֿאַרוואַנדלט אינעם " נעכטן " , נאָך איידער עס גייען אויס די 24 שעה פֿון אַ מעת ־ לעת . בשעתן שרײַבן דעם אַרטיקל , איז שווער געווען זיך פֿאָרצושטעלן , אַז ביז ער וועט אָנקומען אין רעדאַקציע ( מיט דער בליץ ־ פּאָסט ) , וועט ער שוין אויסזען פֿאַרעלטערט . פֿונדעסטוועגן , זײַנען פֿאַראַן וויכטיקע פּונקטן אין דער מאָדערנער געשיכטע פֿון מיטעלן מיזרח , וואָס העלפֿן אונדז צו באַטראַכטן און אפֿשר אַפֿילו פֿאַרשטיין , פֿאַר וואָס איז די פּאַליטיק דאָרט אַזוי אַנדערש , ווי עס פֿירט זיך אין דער מערבֿ ־ וועלט ? צו אַזאַ " פּונקט " געהערט אויך די אַזוי גערופֿענע " וועגן ־ מאַפּע " .
פֿאַר דעם האַרבסט ־ טעאַטער ־ סעזאָן אין נאָוועמבער האָט דער ניו ־ יאָרקער " פֿאָלקסבינע ־ ייִדישער נאַציאָנאַלער טעאַטער " געבראַכט פֿון שטראַסבורג , פֿראַנקרײַך , דעם נאָוואַטאָרישן אַקטיאָר און רעזשיסאָר רפֿאל גאָלדוואַסער . ער האָט אויפֿגעפֿירט די מאָנאָ ־ פֿאָרשטעלונג " אַ גילגול פֿון אַ ניגון " . אָבער דער אָוונט האָט זיך אָנגעהויבן מיט אַן אויסגעטאַנצטער אויסטײַטשונג פֿון אַן אַנדער פּרץ ־ שאַפֿונג , די פּאָעמע " צוויי ברידער " ; די צוויי פּיעסעס האָט מען אָנגערופֿן - " נײַע וועלטן : אַ יום ־ טובֿ לכּבֿוד י . ל . פּרץ " .
די לעפטאָוווער שטאָפּן האָבן ניט געווען גערירט פֿאַר אַ בשעת . קיינער וויל זיי ?
רעאַלליה ליבע דער ערשטער בילד . גוט געטאן . דזשים
פֿאָלקלאָריסטן האָבן אָפּגעשאַצט די פּורים ־ שפּילן ווי גאָר וויכטיק . די פּורים ־ שפּיל , להיפּוך צו אַנדערע זשאַנערן אין פֿאָלקלאָר , באַשטייט נישט פֿון איין מענטש , ווי למשל , דער זינגער , וויצן ־ דערציילער אָדער מעשׂה ־ דערציילער , נאָר אַ גאַנצע טרופּע ; דאָס הייסט , די שפּילן זענען מער אַ פֿאַרברייטערטער געזעלשאַפֿטלעכער פֿענאָמען ווי די אַנדערע מינים פֿאָלקלאָר . די טעקסטן פֿון די שפּילן גופֿא קענען אָפּשפּיגלען סײַ עלטערע טעקסטן , אין געוויסע פֿאַלן גאָר אַלטע ( זעט די זאַמלונג פֿון פּראָפֿ ׳ חנן שמערוק ) , סײַ הײַנטצײַטיקע געשעענישן . אין דער שפּיל " טרהפֿנע סחורה " , לשמל , פֿאַרשריבן פֿון שמואל לעהמאַן , און געדרוקט אין דער זאַמלונג " בײַ אונדז ייִדן " אין 1923 מאַכט מען חוזק פֿון דער שמוגלערײַ בעת דער ערשטער וועלט ־ מלחמה . ווען די כאָמייני ־ רעוואָלוציע איז פֿאָרגעקומען אין איראַן אין 1979 האָט מען אין דער באָבאָווער שפּיל גוט אַרײַנגעזאָגט דעם אַיאַטאָלאַ .
ד > 2קס סקק ד > 5 רעוו איך דאַרפֿן בויען אַרויף דזשפּ 5 שוואַרץ בלייד מנהג . פדאַ וואָריער גאַנג . פּם מיר אויב געשעפט . . דאַנק
פאר די וואס גלייכן טעכנעלאגיע און פארשריט , איז פשוט א געשמאק און הנאה צו האבן אזא צענטראלע באזע אין מאמע לשון . אבער ווען דו וואלסט געוואוסט ווי גרינג עס איז זיך אויסצוגעבן פון דיין זייט וואלסטו זיכער נישט פארפאסט דעם געלעגנהייט , און ארויסגעברענגט דיינע " פארשריט " נייעס , דעות און השקפות איבער די שפאלטענעס פון דעם בלאג .
פֿאַר מיר , סאַנדיסק עקסטרעמע ווו קאַרדס האָבן קיינמאָל ניט אַנדערש מיר און זיי ניטאָ שנעל אויך .
קוק א שמועס איבער דיר אין וויקיפעדיע געמיינדע בלאט . מיר האבן שוין דערלעבט די גרויסע האפענונג אז די אידישיסטן וועלן דא קומען אין בארייכערען . קוקט די באטיילונגן פון באנוצער : שלום בערגער וועט איר זעהן אז ער רעדט נישט קיין אידיש . ער רעדט עפעס א שפראך וואס ער אליין פארשטייט נישט . זעה קענסער אדער עידס און זאג מיר צו דו האסט נישט קאפוויי נאכן ליינען . . . ווייסט פארוואס ? ניין איך בין נישט קיין דאקטער , אבער מען דארף נישט האבן קיין דעגרי צו פארשטיין אז פאר נייע באגריףן וואס סייענס דאקטערייי , און קאמפיוטער טעכניק האט באשאפן איז נאך נישט געווען די צייטן פון ייוו " א כללים זיי צו געבן נעמען , און די אלע נעמען וואס שלום בערגער געט זיי איז פון זיין בויך ארויס אז קיינער וואס רעדט היינט אידיש און איז נישט קיין דאקטער קען נישט פארשטיין נישט קיין חילוק וויפל שעות און טעג מען לייגט אריין צו ליינען איין שורה . דער כלל פון אונזער גערעדטער אידיש . וואס אידן רעדן . איז אז פאר נייע ווערטער איז דאס פונקט ווי די גוי ארום אונז רופן דאס . סא א סעל איז נישט קיין קאמער , ווייל רוב אידן ווייסן נישט וואס מיינט א קאמער . און א סעל האבן זיי שוין געהערט הונדערטע מאל א טאג . א . א . וו .
דאָס לעצטע קאַפּיטל פֿונעם בוך אַנאַליזירט די פֿאָרמירונג פֿון דער געשטאַלט פֿון ביאַליסטאָק נאָכן חורבן , ווען די ייִדישע ביאַליסטאָק איז מער ניט געווען . מען האָט נאָסטאַלגיש אויסגעמאָלט ביאַליסטאָק ווי אַ " שטעטל " , אַ היים פֿון אַ טראַדיציאָנעלער ייִדישער קהילה ; אַן אימאַזש , וואָס איז גאַנץ ווײַט פֿון דער ווירקלעכקייט . צומאָל האָט מען אַרײַנגעמישט אין דעם דאָזיקן אימאַזש אַ ביסל סאָציאַליסטישע ירושה - ווי מען זעט עס , אַ שטייגער , אין ראַסקינס ראָמאַן " זלאַטקע " , וואָס איז אַרויס אין 1951 .
און אזוי זאל יעדער בעטן לויט זיין לשון פון טיפן הארצן , און אים אויס רעכענען אלעס וואס ער פילט וועגן דעם ענין , די סיבה פארוואס ער הארוועט צו יראת העונש , און די שווערקייטן וואס שטייען אים אין וועג , און בעטן ה ' הילף אויף דעם . און דאס אלעס מיט די קלארע הכרה אז דער מענטש אליין אן הילף פון השי " ת , קען ער הארעווען טויזנט יאר און ער וועט נישט זוכה זיין צו די אמת ' ע יראת העונש . און ער זאל וויסן , פארשטיין און פילן , אז זיין גאנצע עבודה ווענט זיך נאר אין הילף פון ה ' .
אַרייַנגעשיקט אין הייס טובס | טאַגס : הייס טובס , האָטעלס , ריזאָרץ , וואַקאַציע | 4 באַמערקונגען »
קריפּטאָ רענטגענ - שטראַל ברענגען הילף קריפּטאָ און קעווין געפֿינען אַלע די סטאָלען זאכן וואָס ייסאַס האט פאַרבאָרגן איבער דעם מוזיי .
" אַלע האָבן אים באַהאַנדלט ווי אַ לעקיש ־ בער , דעם פּאָעט הייסט עס . אָבער בײַ דער לוויה האָט מען אים גערופֿן צדיק . וואַרט אַ רגע . איך מיין אַז זײַן נאָמען האָט זיך געענדיקט מיט אַ ' סקי . ' "
זײַנע טעאָרעטישע אָנזיכטן זײַנען דערקלערט געוואָרן אין פּאָפּולערע לעקציעס , וועלכע זײַנען שפּעטער אַרײַן אינעם בוך " דער וועג צום מענטש ׃ די יסודות פֿון מענטש ־ וויסנשאַפֿט און די לערע פֿון נערוועאישקייט " , וואָס איז פֿאַרעפֿנטלעכט געוואָרן אויף ייִדיש ( ווילנע ׃ ב . קלעצקין , 1927 ) , דײַטשיש ( בערלין , 1928 ) און ענגליש ( ניו ־ יאָרק , 1929 , מיט אַ קורצער הקדמה פֿונעם באַרימטן אַמעריקאַנישן דענקער דזשאָן דיויִ ) . אין 1937 האָט שניאורסאָן פֿאַרלאָזט פּוילן און זיך באַזעצט אין ארץ ־ ישׂראל , וווּ ער האָט אָנגעפֿירט מיט דער אָפּטיילונג פֿאַר גײַסטיק ־ אָפּגעשטאַנענע קינדער בײַ דער תּל ־ אָבֿיבֿער שטאָט ־ פֿאַרוואַלטונג .
42 יאָר איז מ_ געווען אַ געטרײַער מאַן . לעצטנס , האָב איך אויסגעפֿונען , אַז ער האָט אַן " אַנדערע " . ניין , נישט קיין אַנדערע פֿרוי , חלילה - עס איז מער ערנסט ווי דאָס . עס האָט זיך אָנגעהויבן מיט צוויי וואָכן צוריק , ווען מ_ איז אַראָפּ פֿון בעט צו " לייענען די צײַטונג " . אַזוי ווי איך האָב געטראַכט , אַז ס ' איז גאַנץ מאָדנע , ער זאָל לייענען די צײַטונג אַזוי שפּעט בײַ נאַכט , בין איך אַראָפּגעגאַנגען אויסצופֿאָרשן וואָס קומט דאָ פֿאָר , און איך בין געווען פֿאַרחידושט , ווען איך האָב געזען וואָס ער טוט : ער האָט געגעסן אַ " טשיזבערגער " . חזנטע , אַ " טשיזבערגער " מיט טשעדאַר ־ קעז ! ס ' איז געווען אַ גרויסער שניט קעז אויף פֿלייש ! איך ווייס נישט , ווי לאַנג די " הנאה " ציט זיך , און צי ער האָט ביז אַהער גענאַשט בשתּיקה אויך אַנדערע מאכלים . איך ווייס נישט וואָס צו טאָן . איך מיט מיר ?
אַקס 17 , 1 - 2 - דעספּיטע אַמפיפּאָליס אַפּאָלאָניאַ און דעריבער געקומען צו טעסאלאניקע , וואו איז געווען אַ שול . פאולוס דאָרט ווי איז געווען זייַן מנהג צו גיין און דרייַ שבת גערעדט צו זיי פון די סקריפּטורעס .
מאָנטי פּיטהאָן ס די מינינג פון לעבן קסוויד
טלפון 02 - 6799110 טלפון נוסף : אין אתר אינטרנט : אין כתובת : בני בתירא 6 ( ירושלים )
נייע ה יימישע פארום פא ר אידישע נייעס
צו אָננעמען אַ פרייַנד , גיין צו דיין ' קאַנטאַקס און פריענדס ' בלאַט . בייַ די דנאָ פון די בלאַט איר וועט זען אַ רשימה פון פּענדינג ריקוועס . קוק די קאַסטן פֿאַר די ריקוועס איר ווינטשן צו אָננעמען דעמאָלט קאָנטראָלירן די ' אַקסעפּט ' קנעפּל און אָפּשפּאָרן די ענדערונגען . אויב איר טאָן ניט ווינטשן צו זיין פריינט און קלייַבן ' רעדזשעקט ' אָנשטאָט .
מיט העכער אַ יאָר צוריק , ווען בנימין נתניהו האָט איבערגענומען דעם פּאָסטן פֿון פּרעמיער ־ מיניסטער , האָבן אַלע געהאָפֿט , אַז ער וועט זײַן " אַן אַנדערער ביבי " , ווי ער איז געווען אין זײַן פֿריִערדיקער קאַדענץ ; אַז ער האָט געהאַט גענוג צײַט צו פֿאַרריכטן זײַנע פֿריִערדיקע פֿעלערן .
ליטע טיילט זיך הײַנט אויס מיט אירע אַנטיסעמיטישע און קסענאָפֿאָבישע מעשׂים . די פּאַראַדן פֿון די ליטווישע נאַציאָנאַליסטן אונטער די לאָזונגען : " ליטע פֿאַר ליטווינער ! " און " ייִדן , פֿאַרנעמט זיך ! " - זײַנען געוואָרן אַ טייל פֿון דער פּאָליטישער לאַנדשאַפֿט אין דעם אומאָפּהענגיקן אייראָפּעיִשן לאַנד .
איך וואָלט דיך געראַטן דו זאָלסט זיך קודם פֿאַרבינדן מיט דער גרופּע " פֿאָלג מיך אַ גאַנג , " וואָס רײַזט אַרום דער וועלט מיט אַן אייגענער פּראָדוקציע . צווייטנס , איז פֿאַראַן אַ גרופּקעלע וואָס הייסט , " נישט גע שטויגן , נישט געפֿלויגן . " זיי שפּילן ייִדיש טעאַטער אין דער פּראָווינץ . נאַכער זײַנען פֿאַראַן אַ שפּאָר ביסל ייִדישע טעאַטערס , וואָס האָבן זיך נאָך נישט געעפֿנט , און אַחוץ די אַלע זיבן זאַכן , אויב ס ' גייט דיר אין לעבן צו שפּילן ייִדיש טעאַטער , פֿאָר אַוועק קיין רומעניע , ביראָבידזשאַן אָדער טימבאַקטו . דאָרט בליט דאָס ייִדישע טעאַטער , כאָטש צווישן די אַקטיאָרן איז נישטאָ קיין איין ייִד . ס ' איז נישט וויכטיק , וואָס מע שפּילט דאָרט - די אונטערנעמער אַרט עס נישט , ווײַל זיי טוען עס צוליב אַ וויכטיקער סיבה . . . די אַרבעט פֿון אויפֿהאַלטן די ייִדישע קונסט .
און נאָך איין זאַך : ווען איר שיקט אַרויס אַ בליצבריוו צו אַ סך מענטשן , בפֿרט , אויב זיי קענען זיך אפֿשר נישט , ניצט נישט די CC ־ ברירה ( CC באַטײַט " קאָפּיעס " ) , נאָר גיכער די BCC ( " בלינדע " קאָפּיעס ) . פֿאַר וואָס ? נישט יעדער וויל אויסגעבן זייער בליץ ־ אַדרעס צו פֿרעמדע לײַט ; נישט דווקא ווײַל זיי האָבן מורא פֿאַר זיי , נאָר ווײַל זיי ווילן פּשוט נישט ווערן אַ קרבן פֿון נאָך מער מיסטפּאָסט .
גאָר אינטערעסאַנט איז געווען די שטעלונג פֿון דעם עקסטרעמען אַראַבישן כּנסת ־ דעפּוטאַט אַכמאַד טיבי , וועלכער האָט זיך אויסגעדריקט , אַז דער פֿאַרבאָט ניט אַרײַנלאָזן פּראָפֿ ׳ כאָמסקין קיין ישׂראל , איז " אַ קין ־ צייכן אויפֿן שטערן פֿון די פֿירער פֿון מדינת ־ ישׂראל . אַ רעגירונג וואָס טאָלערירט ניט די פֿרײַהייט פֿון אַן אויסטויש פֿון מיינונגען , צווישן פֿאַרשיידענע אינטעלעקטואַלן , באַווײַזט , אַז דער דאָזיקער רעזשים האָט וואָס צו באַהאַלטן . . . " , האָט ער געזאָגט .
האט זיי רעכענען עס אויס אויף זייער אייגן , אָדער איז געווען אַ אַרויס דערקלערונג איז קונה ? : |
« טאָפּסעקרעט ווייַטער גענעראַטיאָן 4 . 1 פּראָגראַם פֿאַר דאַטע זיכערהייַט | וומפּקריפּט 4 פּראָגראַם צו באַשיצן קאַנפאַדענשאַל דאַטע »
ווי מיר האָבן שוין באַהאַנדלט אין די פֿריִערדיקע פּרשה - אַרטיקלען , בלײַבן אַלע מעשׂיות אין דער תּורה אייביק אַקטועל , און קאָנען אָפּגעטײַטשט ווערן אויף אַ פֿילאָסאָפֿישן און פּסיכאָלאָגישן אופֿן . אַ ריי פֿאָריקע סדרות שטעלן דעם אַקצענט אויף די באַציִונגען צווישן יהודה און יוסף . יהודה רעפּרעזענטירט די פֿעיִקייט אָנצונענען אינדיווידועלע באַשלוסן , און יוסף - צו פֿאָלגן דעם באַשערטן גורל .
באַרט , אַ פרוי איז ווי ביר . זיי קוקן גוט , זיי שמעקן גוט , און איר ' ד שריט איבער אייער אייגן מוטער נאָר צו כאַפּן איינער ! - האָמער טריינג איז דער ערשטער שריט צו דורכפאַל . - האָמער די היים שאַפּינג נעץ ! עס ס אַ גוט געדאַנק פֿאַר פרויען ! עס איז געווען אַ קליין צו שווער דרייווינג צו די מאָל מיט אַ סאָפע סטראַפּט צו זייער טאָכעס ! ! ! - על בונדי איך באהעפט איר ' טיל טויט טאָן אונדז טייל . אַזוי ווען איך בין טויט , איך בין פֿרייַ צו דאַטע . - על בונדי איך וועל ווייַזן אים די זעלבע סאָרט פון אָנערקענען אַז קיין פאטער וואָלט ווייַזן אַ 41 יאָר אַלט מענטש וואס דאַטעס זיין טיניידזש טאָכטער . - על בונדי
" זאָרג זיך נישט טאָלעשי , " האָט דער פֿעטער זי באַרויִקט , " מײַן מינדעלע איז שוין דאָ איבער דרײַסיק יאָר , און קען נאָך אַלץ נישט קיין ענגליש . ווען זי גייט אײַנקויפֿן , מעסט זי אויס די פּאָר גאַסן . און אַז זי פֿאַרדרייט זיך אין אַ זײַטיק געסל , ברענגט זי שוין די פּאָליציי אַהיים . זי איז נאָך קיין מאָל נישט געווען אויף דער צווייטער זײַט ' גרענד ־ קאָנקורס . ' דאָרט , זאָגט זי , איז קוטשיבאַמבאַ . "
און ניט געקוקט אויף דעם אַלעם , הערט מען פֿון צײַט צו צײַט , אַז עפּעס אַ באַגײַסטערטער פֿאַנאַטיקער זאָגט צו , אַ שטייגער , דעם סוף פֿון דער וועלט , און זייער אַ סך מענטשן גלייבן אין אַזעלכע נאַרישקייטן . לעצטנס האָט זיך מיט אַזאַ נאַרישקייט אויסגעצייכנט העראָלד קעמפּינג , וואָס איז שוין גאָר ניט קיין יונגערמאַנטשיק - אין יולי וועט מען פּראַווען זײַן 90 ־ יאָריקן יובֿל . קעמפּינג איז דער פּרעזידענט פֿון דעם קריסטלעך - פֿרומען " משפּחה - ראַדיאָ " , וואָס פּראָדוצירט פּראָגראַמען , אין אַ צאָל שפּראַכן , פֿאַר צענדליקער ראַדיאָ - סטאַנציעס . דער הויפּט - ציל פֿון די פּראָגראַמען איז צו פֿאַרטײַטשן ביבלישע טעקסטן .
וואָס אַן אמת איז דער דור , וואָס איז הײַנט אין די זעכציקער , געבוירן געוואָרן נאָך דער צווייטער וועלט ־ מלחמה . זיי ווילן בשום ־ אופֿן נישט שלום מאַכן מיט דער עלטער . זייערע קינדער ווידער , געדענק איך , אַז מען האָט זיי גערופֿן די ״ Pepsi - Generation ״ ( פּעפּסי ־ דור ) , האָבן בכלל קיין אַנונג נישט אין וואָס עס האַנדלט זיך . איין זאַך ווייסן זיי יאָ , זיי וועלן בלײַבן אייביק יונג .
דאָס וואָרט " ספֿק " האָט די זעלבע גימטריא , ווי " עמלק " . די חסידישע ספֿרים דערקלערן , אַז דאָס עצם - שלעכטס פֿון עמלק באַשטייט אין ספֿקות , אינעם חשק אָפּצולייקענען אַלץ ; דער " אינערלעכער עמלק " ברענגט די נשמה אַרײַן אינעם חושך פֿון ניהיליזם .
דמיטרי מעדוועדיעוו איז אַ " ווערבירטער " מענטש , וואָס פּוטין , ווי מ ' האָט אים אַמאָל געלערנט אין דער " קאַגעבע " ־ שול , וועט אים קורירן און אינסטרוקטירן פֿון זײַן נײַעם פּרעמיערישן קאַבינעט . צי וועט דער נײַער פּרעזידענט , שוין אַן אײַנגעשוווירענער , וועלן ווײַטער האַלטן די דיסטאַנץ , אָפּשטייענדיק אויף אַ האַלבן שפּאַן ? זעט אויס , אַז פּוטין האָט וועגן דעם אויך געטראַכט , ווײַל אויך מעדוועדיעוו האָט במשך פֿון דער צײַט וואָס ער דרייט זיך אין די " הויכע פֿענצטער " אָפּגעשפּאָרט זײַנע אייגענע " סקעלעטן " . פּוטין ווייסט אַוודאי וועגן זיי .
דעם 4טן יאַנואַר 1996 האָט שמעון פּערעס , זײַענדיק פּרעמיער ־ מיניסטער , דערקלערט : " גיט מיר דעם שלום , און איך וועל מוותּר זײַן אויפֿן אַטאָם " . אַ פּאָר יאָר שפּעטער האָט פּערעס דערקלערט צו אַסאַדס ביאָגראַפֿער , דעם ענגלישן זשורנאַליסט פּעטריק סילס : " ווען איך האָב געשאַפֿן די אַטאָמישע אָפּציע , האָב איך נישט געוואָלט קיין היראָשימאַ . כ ׳ האָב זי געשאַפֿן כּדי צו דערגיין קיין אָסלאָ " .
" בײַ אָ - דעם אָפֿיציר איז פֿאַראַן אַ מין ליבע צום מיטמענטשן . אין די תּפֿיסות , אין די לאַגערן , אין אַנדערע אַזעלכע ערטער וועט זיך תּמיד געפֿינען אָט אַזאַ אָפֿיציר אָדער סערזשאַנט , וואָס וועט דיר אומקערן דאָס גלייבן אין לעבן , און אַפֿילו ווען ער פֿירט דיך שוין אויף צעשיסן , ווייסטו , אַז ער טוט עס נישט ווײַל סע פֿאַרשאַפֿט אים אַ גרויסע הנאה , נאָר ווײַל ער האָט נישט קיין ברירה " .
ווי אין אונדזער צײַטונג איז שוין איבערגעגעבן געוואָרן , זענען דעם 3טן אָקטאָבער געקומען צו אונדז אַהיים , קיין ריווערדייל ( בראָנקס ) , אַ דעלעגאַציע פֿון דער " קיניגלעכער אַקאַדעמיע פֿון דער באַסקישער שפּראַך " , כּדי מיר אָנצוטאָן דעם כּבֿוד פֿון אַרײַננעמען מיך ווי אַ מיטגליד . ווי זיי שרײַבן אין דעם אײַנגעראַמטן סערטיפֿיקאַט וואָס זיי האָבן מיר איבערגעגעבן , איז דאָס אַלץ ווי אַן אָנערקענונג פֿון מײַן הילף צו זיי און צו מינאָריטעטן ־ לשונות אומעטום . אָט דער צונויפֿקום איז פֿאַר מיר געווען ווי אַ חלום אויף דער וואָר . ווידער בין איך צווישן באַסקן , גוטע , איבערגעגעבענע און צאַרטע פֿרײַנד , פֿאַראינטערעסירטע אין דער וועלט פֿון ייִדיש און פֿון אַלע מינאָריטעטן ־ לשונות . בײַם געזעגענען זיך מיט מיר האָט דער פֿירער פֿון זייער דעלעגאַציע , דער איידעלער און הויך ־ געבילדעטער פּראָפֿ ׳ מיקעל זאַלווידע מיר געזאָגט , אַז פֿון די עטלעכע געציילטע אַנדערע זאַכן וואָס ער וויל אויפֿטאָן בעת זײַן איצטיקן וויזיט ( זײַן ערשטער ! ) קיין אַמעריקע , איז פֿאַר זיך און פֿאַר דער אַקאַדעמיע אײַנצוקויפֿן ד ״ ר מאַקס ווײַנרײַכס " געשיכטע פֿון דער ייִדישער שפּראַך ! " אַז ווויל איז אונדז וואָס מיר פֿאַרמאָגן נאָך אַזעלכע גוטע פֿרײַנד אויף דער וועלט ! כּן ־ ירבו ! ס ׳ איז אַ מעשׂה ווי פֿון 1 , 001 נאַכט : ווי איין פֿאַריתומט לשונדל האָט געפֿונען אַן אַנדערס !
אָן אַ דאָבט , דעם איז אַ גרויס שאָס !
דאָס איז געווען אין דעם יוגנט ־ פּעריאָד פֿון דער מדינה , ווען איר גרונטלייגער בן ־ גוריון האָט נאָך געגלייבט אין " סאָציאַליזם בימינו " , און זײַנע אָנהענגער האָבן אים גע גלייבט ; און ווען די קיבוצים זענען געווען דאָס אויסשטעל ־ פֿענצטער פֿון דער מדינה און דער מאָדעל פֿון אַ באַשיידענעם לעבנס ־ שטייגער .
דער סוף פֿון דער פּרשה איז פֿאַרבונדן מיט איר אָנהייב . די מרגלים האָבן געפֿאָלגט זייערע פּערזענלעכע געפֿילן און באַשלאָסן , אַז ס ׳ איז בעסער פֿאַר די ייִדן צו בלײַבן אינעם מידבר . זייערע טענות קעגן ארץ ־ ישׂראל האָבן אָבער אַרויסגערופֿן אַ גרויסע מהומה און אַ שטראָף פֿאַרן גאַנצן דור . מע קאָן זאָגן , אַז דער חטא ־ המרגלים איז אַ קלאַסישער מוסטער פֿון דעם , ווי דאָס האַרץ און די אויגן קאָנען פֿאַרפֿירן אַ מענטש .
איך בין מיט דיר מסכים , אבער נאר אויפן אויספיר . נארמאל - אידיש איז ביי די חרדים זייער נאכגעלאזט . אבער די אידישיסטן , פון דער אנדערער זייט , זענען נישט מדקדק בלויז אויף דער גראמאטיק - זיי שפילן זיך מיט דער שפראך ווי זי וואלט געווען א צאצקע און גארנישט מער . זיי מאכן זיך נאריש מיט " רייניגן " די שפראך און זי צוטראכטן כל - מיני משוגענע ווערטער . און דאס אויסלאזן דאס פאסיקל העכערן " פ " מיינט דאס זעלבע ווי שרייבן דייטש מיט העברעאישע בוכשטאבן . ניין , רבי לעבן . אידיש רעדן די חרדים . די אידישיסטן שפילן זיך בלויז דערמיט .
דיך האָבן גערופֿן די מאַמע , דאָס קינד - געיאָגט פֿון די רוצחים און הפֿקרן ווינט . דער מענטש - הינטער שטעכיקע דראָטן פֿאַרשפּאַרט - ביז לעצטער מינוט אויף דײַן הילף האָט געוואַרט .
איך וויל אויך מודה זײַן , אַז איך און מײַן פֿרוי ציונה , האָבן אַ סך געלערנט און באַרײַכערט אונדזער אייגן וויסן וועגן דער דאָזיקער פֿרוי , דאָנאַ גראַציאַ ; וועגן אירע אויפֿטוען לטובֿת די ייִדן ־ אַנוסים אין די יאָרן פֿון דער אינקוויזיציע , און איר וויזיע פֿון שיבֿת ־ ציון , לאַנג , לאַנג פֿאַר דעם ווי דאָקטאָר טעאָדאָר הערצל איז אַרויסגעקומען אויף דעם ערשטן ציוניסטישן קאָנגרעס אין באַזעל אין יאָר 1897 מיט זײַן וויזיע וועגן צוריקקער פֿון די ייִדן פֿון גלות - פֿון אַלע תּפֿוצות - אין דעם ייִדישן " היימלאַנד " - ארץ ־ ישׂראל .
מאַרק שאַגאַל האָט אין יענע רעוואָלוציאָנערע יאָרן געלעבט אין רוסלאַנד . זײַן מיטאַרבעט מיטן טעאַטער האָט געדויערט ניט לאַנג , אָבער עס האָט געשפּילט אַ וויכטיקע ראָלע אין די שאַפֿערישע זוכענישן פֿונעם יונגן טעאַטער - קאָלעקטיוו . שאַגאַל האָט געהאָלפֿן אַרײַנצוברענגען אַ ייִדישן אינהאַלט אין גראַנאָווסקיס נאָוואַטאָרישקייט .
ליב האר , איך געווען פאָרווערדיד אייער בריוו צו די רויאַל גרינוויטש אָבסערוואַטאָרי , און דער דירעקטאָר געבעטן מיך צו ענטפֿערן איר .
מיט יאָרן פֿילן מיר אַלץ שאַרפֿער דאָס באַדערפֿעניש אָנצוקניפּן אונדזער הײַנט מיטן נעכטן . דער נײַגער צום עבֿר וואַקסט בײַ דער אַמעריקאַנער יוגנט , וואָס זייערע זיידע ־ באָבעס זײַנען געקומען אַהער פֿון מיזרח ־ אייראָפּע . נישט ווייניק פֿון די יונגע ־ לײַט לאָזן זיך אין וועג אַרײַן , צו זען יענע פֿאַרלאָזטע ערטער פֿון זייערע אָבֿות . וואָס וואַרט אויף זיי דאָרט , אין די אַמאָל לעבעדיקע , פֿריילעכע און אומעטיקע ערטער , וווּ עס זײַנען קוים פֿאַרבליבן זעלטענע סימנים פֿון אַ ייִדישן קיִום ?
יעדער מענטש האָט זײַנע חסרונות . למשל , איך געהער ניט צו ליבהאָבער פֿון דזשאַז . אַ ביסל דזשאַז קען איך נאָך אויסהאַלטן , אָבער אָפּזיצן אַ גאַנצן קאָנצערט וואָלט פֿאַר מיר געווען אַ שווערע אָפּקומעניש . דאָך דער נאָמען פֿון עדי ראָזנער ( 1976 - 1910 ) , אַ צענטראַלע פֿיגור אין דער סאָוועטישער דזשאַז ־ געשיכטע , איז מיר , פֿאַרשטייט זיך , גוט באַקאַנט . צו לעבן אין סאָוועטן ־ פֿאַרבאַנד און ניט הערן וועגן עדי ראָזנערן איז געווען אוממעגלעך , לכל ־ הפּחות , אין מײַנע צײַטן .
דאָס רובֿ פֿון זיי האָבן די ענגלענדער אַרויפֿגעלאָדן אויף זייערע געפּאַנצערטע קריגס ־ שיפֿן און זיי אינטערנירט אין לאַגערן אויף דעם אינדזל ציפּערן . געווען אויך פֿאַלן ווען עטלעכע שיפֿן האָבן מיט צוואַנג צוריקגעבראַכט טויזנטער אומלעגאַלע עולים קיין דײַטשלאַנד , צוריק אין די פּליטים ־ לאַגערן פֿון דער שארית ־ הפּליטה .
" וואָס טוסטו , שנײַדער , אויף דער וועלט ? " " איך לעב " . . . - אַ שוידערלעכע קעלט נעמט אָן בײַם האַרץ , פֿאַרפֿלוכטע נויט ! אַז דאָס הייסט ל ע ב ן , וואָס איז טויט ? דער שנײַדער נייט . . .
איך האָב חבֿרים וואָס ווייסן שוין נישט אויף וואָס זיי גייען . זיי גראָבלען זיך אויך אין ביליאָנען , וווינען שוין אין די הויכע פֿענצטער , אויף פֿינפֿטער עוועניו , צווישן די מיידאָפֿס מיט די ראַקעפֿעלערס , מ ׳ פֿאַרמאָגט שוין האַלב מאַנהעטן , מ ׳ טאָפּיעט זיך שוין אין גאָלד מיט בריליאַנטן יאָרן ־ לאַנג . ס ׳ איז אָבער נישט גענוג . דאָס שלאָגוואָרט איז " נאָך . " ס ׳ איז אַזאַ מין קרענק , וואָס באַפֿאַלט גבֿירים . און אויב זיי ווערן אָן אויף דער בערזע אַ פּאָר מיליאָן , דערשרעקן זיי זיך אַז אָט ־ אָט און מ ׳ וועט דאַרפֿן פֿאַר זיי מאַכן אַ בלימל ־ טאָג . ביידע , סײַ די פֿרוי און סײַ דער מאַן , קומען אַרויס פֿון גרויס אָרעמקייט ; קינדער פֿון דער שארית ־ הפּליטה , איז זייער ציל געווען צוצוקומען צו געלט . נאָך ווי קינדער האָבן מיר זיך געקענט אין אַ די ־ פּי ־ לאַגער אין דײַטשלאַנד . קיין דערציִונג איז אַפֿילו נישט געקומען אין באַטראַכט . האָט מען עס אַוועקגעשמיסן נאָך איידער מ ׳ איז אַוועק אין הײַסקול . אַ ביכל דאַרף מען בײַ זיי זוכן ווי מיט ליכט , אָבער ס ׳ איז אומזיסט . קיין צײַטונג נעמט מען נישט אין דער האַנט . אַלץ וואָס מען טוט איז - מען ציילט דאָס מזומן טאָג און נאַכט .
און פֿונדעסטוועגן איז יוסף דערפֿאַר באַשטראָפֿט געוואָרן ( ווי מיר ווייסן פֿון חז ״ ל ) , הגם אַז ער האָט אויף זײַנע ברידער פֿאַקטיש נישט אָנגערעדט מינדלעך . אײַ , קען מען דאָך פֿרעגן : פֿאַר וואָס דער עונש ? איז דער ענטפֿער : יוסף האָט געדאַרפֿט ( טאַקע צוליב זײַן דערהויבנקייט ) אַזוי באַהאַלטן זײַן אויסערגעוויינטלעכע צידקות , אַז אַפֿילו דער פֿאָטער זײַנער זאָל עס נישט באַמערקן . . .
לויט דער סטאַטיסטיק פֿונעם " יודאַיִקע ־ קלאַנג ־ אַרכיוו " פֿאַרנעמען די אַמעריקאַנער רעקאָרדירונגען 75 % פֿון דער זאַמלונג ; מער ווי 45 % פֿון דער זאַמלונג איז אויף ייִדיש . נאָך אַ 30 % באַשטייט פֿון חזנים אָדער אַנדערע ייִדישע רעליגיעזע מוזיק . פֿאַר אונדז זענען די טײַערסטע זאַכן די אַלטע 78 פּלאַטעס , וואָס מע האָט פּראָדוצירט צווישן 1901 און די אָנהייב 1950ער יאָרן . איך האָב אַמאָל אַליין פֿאַרמאָגט אַ גרויסע זאַמלונג פֿון די ברעכעוודיקע רעקאָרדירונגען , אָבער יעדעס מאָל , ווען איך האָב זיך אַריבערגעצויגן פֿון איין דירה צו אַ צווייטער , האָבן זיך צעבראָכן עטלעכע . האָב איך באַשלאָסן , גענוג , און אַוועקגעגעבן מײַן גאַנצע קאָלעקציע דעם ייִוואָ אין ניו ־ יאָרק .
נישט מיט " צוקערלעך " קאָן מען הײַנט אָנווײַזן " קודי דאָראָגאַ נאַ ארץ ־ ישׂראל ? " - נאָר מיט ממשותדיקע בײַטן אין ישׂראל גופֿא : אין די סאָציאַלע סטרוקטורן , אין דער בילדונג ־ סיסטעם און אין דעם אַלגעמיינעם קלימאַט פֿון דער ישׂראל ־ געזעלשאַפֿט .
לויט מאַנדעלבוימס מיינונג , איז די הײַנ טיקע " פֿאָלקסבינע " אַוועק אויף אַנדערע דרכים , און וויל אויפֿפֿירן מוזיקאַלישע און לײַכטערע דראַמאַטישע " סחורה " , דעריבער איז געבליבן אַ באַדערפֿעניש צו שאַפֿן אַ טעאַטער פֿאַר די קלאַסישע און מער ערנסטע פּיעסעס . פֿריִער האָט מאַנדעלבוים מיטגע אַרבעט מיט מאַרק אַלטמאַן , געוועזע נער אַסאָציִיִרטער קונסט ־ רעזשיסאָר פֿאַר דער " פֿאָלקסבינע " , און עלען פּערעצמאַן אין זייער טרופּע - New Worlds Theater Project ( www . newworldsproject . org ) , וואָס באַמיט זיך אויך אויפֿצופֿירן קלאַסישע ייִדישע פּיעסעס . אָבער ווען די טרופּע האָט באַשלאָסן צוצוגרייטן נאָר איבערזע צונגען פֿון די פּיעסעס אויף ענגליש , האָט דוד מאַנדעלבוים באַשלאָסן צו פּרוּוון שאַפֿן זײַן אייגענע טרופּע פֿאַר טעאַטער אויף ייִדיש . ער האָט דער נײַער טרופּע אַ נאָמען געגעבן " גלות ־ שפּיל " , און אויף ענגליש " Theater of the Diaspora " .
אַ פֿרישער נומער דער באַוועבטער ייִד , מיט מחברים פֿון רוסלאַנד און פֿון חרדילאַנד . האָט הנאָה . איר ווייסט אַוודאי , אַז כ ´ וואָלט אַזוי שטאַרק געוואָלט האָבן אײַערע באַמערקונגען וועגן דעם צי אַנדערע נומערן , פֿאָרגעלייגטע טעמעס , וכו ´ .
- דאָס מעשׂהלע האָב איך געהערט פֿון אַ מיידעלע , וואָס האָט געהאַט אַ זעלטענעם טאַלאַנט צו פֿאַרשטיין , וועגן וואָס עס רעדן צווישן זיך די מעוועס . זי פֿלעגט עס אָפֿט טאָן , זיצנדיק אויפֿן ברעג פֿונעם ים . און אָט אין אַ טאָג האָט זי דערהערט , ווי איינע אַ ווײַסע , שיינע מעווע , האָט דערציילט , אַז אַ מאָל , אַ מאָל איז זי געווען אַ קליין מיידעלע און האָט געטראָגן דעם נאָמען מירעלע . זי איז געווען פֿריילעך און גליקלעך , ווײַל פֿון איין זײַט , האָט זי תּמיד געפֿילט די ווייכע , וואַרעמע האַנט פֿון דער מאַמען , און פֿון דער אַנדערע זײַט - די פֿאַרגרעבטע , פֿעסטע פֿינגער פֿון איר טאַטן . אָבער ס ' איז געקומען אַ פֿינצטערע צײַט , ווען אין זייער שטאָט און גאַס האָבן זיך באַוויזן בייזע מענטשן . דעמאָלט האָט מירעלע , אין איינעם מיט אירע טאַטע ־ מאַמע געמוזט זיך אויסבאַהאַלטן ערגעץ אין אַ פֿינצטערן קעלער . דאָרט זײַנען געווען נאָך אַנדערע מענטשן , אָנגעשראָקענע און הונגעריקע , פּונקט ווי זי . וויפֿל זיי זײַנען דאָרט געזעסן אין דער ענגשאַפֿט , איז שווער צו זאָגן , אָבער אין אַ מאָמענט האָט מירעלע דערפֿילט , אַז דאָס בײַכעלע אירס ווערט צעריסן פֿאַר ווייטיק . און זי האָט זיך צעוויינט . די מאַמע האָט זי געבעטן זיך נאָך אַ ביסעלע אײַנהאַלטן און נישט וויינען , עס האָט אָבער נישט געהאָלפֿן ; דעמאָלט האָט די מאַמע איר שטילערהייט אײַנגערוימט אין אויער , אַז ווען זיי וועלן אַרויסגיין אויף דער ליכטיקער פֿרײַ , וועט זי איר קויפֿן אַ פּאָר שיינע רויטע שיכעלעך , און זיי וועלן אַלע , זאַלבע דריט , ווידער שפּאַצירן אויף זייער גאַס . נאָר דער ווייטיק האָט מירעלען נישט אָפּגעלאָזט . האָט די מאַמע זיך אונטער געהויבן פֿון איר אָרט און האַלטנדיק מירעלען בײַם הענטל , זי אַ שלעפּ געטאָן נאָך זיך . מירעלע האָט זיך אומגעקוקט , געזוכט מיט די אויגן דעם טאַטן , זיך אָנצוכאַפּן מיטן צווייטן הענטל פֿאַר זײַן שטאַרקער האַנט , אָבער איר הענטל איז געבליבן הענגען אין אַ שוואַרצער פּוסטקייט . . . די פֿרישע לופֿט האָט איר אַ זעץ געטאָן אין פּנים ; ס ' איז געווען אַזוי אומגלייבלעך , אַז דאָס מיידעלע האָט אויפֿגעהערט צו וויינען . ס ' איז געווען נאַכט , אָבער נאָך יענעם חושך אין קעלער , האָט דאָ אַלץ אַרום אויסגעזען ליכטיק . דערצו איז דער הימל געווען אויסגעשטערנט און יעדעס שטערנדל האָט געפֿינקלט צום מיידעלע . און פּלוצעם האָבן זיי דערהערט , ווי מע שרײַט צו זיי . די מאַמע האָט זי ווידער אַ שלעפּ געטאָן , נאָר שוין מיט כּוח , און זיי האָבן זיך אַ טראָג געטאָן איבער אַ פֿאַרלאָזט שמאָל געסל . דרײַ מענטשן מיט ביקסן האָבן זיי גיך אָנגעיאָגט . זיי האָבן אָפּגעריסן מירעלען פֿון איר מאַמען און אַליין זיך אויף דער מאַמען אַרויפֿגעוואָרפֿן . זיי האָבן זי געשלאָגן און געשריִען זי זאָל אָנווײַזן דאָס אָרט , וווּ עס באַהאַלטן זיך אויס די איבעריקע . די מאַמע האָט געשוויגן . דעמאָלט האָבן זיי אָנגעהויבן אַראָפּצורײַסן פֿון איר די קליידער . מירעלע איז געלעגן אויף די ברוקירטע שטיינער , וווּ זי איז געפֿאַלן , אַן אָנגעשראָקענע , שוין אין גאַנצן פֿאַרגעסן אין איר בײַכעלע . דאָס איינציקע וואָס ס ' האָט זיך איר געדרייט אין קאָפּ איז געווען די פֿראַגע , פֿאַר וואָס איז מיט זיי נישטאָ דער טאַטע ? ער איז דאָך אַ שטאַרקער , אַ קרעפֿטיקער . ער וואָלט אַזוינס נישט דערלאָזט . . . און דאָ האָט דאָס מיידעלע דערהערט ווי די מאַמע שרײַט צו איר : " לויף , מירעלע , לויף און קוק זיך נישט אום ! " און זי האָט זיך אויפֿגעהויבן און אָנגעהויבן לויפֿן . זי האָט נישט געוווּסט וווּהין זי לויפֿט , אָבער אַ דורכדרינגלעכער געשריי פֿון אַ פֿויגל , אַ קורצער , ווי אַ שאָס , האָט זי אָפּגעשטעלט . זי האָט דערפֿילט , ווי זי ווערט אַרײַנגעשלעפּט אין אַ שמאָלן לאַנגן רער . זי האָט פֿאַרמאַכט די אויגן און זיי שוין אויפֿגעקלעפּט , ווען שטראָמען פֿון ווינט האָבן זי געוויגט אויף די בייגעוודיקע רוקנס . זי איז געפֿלויגן . . .
זשאַבע געיעג שפרינג איבער די מניעות און זייַן דער ערשטער אין די סוף פון די געיעג .
מעינקע קאַץ איז געווען אַן אינאָוואַטאָר אין דער ייִדישער פּאָעזיע און איז נישט געווען קיין נאָכפֿאָלגער פֿון קיין ריכטונג . ער האָט געשריבן אָן פּערפֿעקטע גראַמען , האָט געשריבן סאָנעטן פֿון צוויי ־ טראַפֿיקע ביז פֿופֿצן ־ טראַפֿיקע שורות , און געשאַפֿן גלײַכצײַטיק ענגלישע פּאָעזיע . צו זײַן 20סטן יאָרצײַט ווילן מיר ברענגען אַ פּאָר לידער וואָס מיר פֿילן זײַנען ספּעציעל אינטערעסאַנט און לויבווערדיק .
ווי דאָס יאָר יערט זיך , אַזוי קריגן מיר אַרײַן יעדן נײַעם סעמעסטער אין קאָלומביע ־ אוניווערסיטעט , קאַדרעס נײַע סטודענטן וואָס דעם אמת געזאָגט - באַגליקן מיך . די צאָל בײַט זיך בײַם צווייטן יאָר און צום דריטן יאָר בלײַבן בלויז אַזעלכע וואָס ווילן זיך אָפּגעבן מיט ייִדיש ווי אַ שפּראַך , מיט דער ליטעראַטור , פֿאָלקלאָר , מוזיק און ייִדיש ־ טעאַטער . צווישן די אָנהייבער געפֿינען זיך אַזעלכע וואָס זײַנען שוין " סינאָרס " ( Seniors ) . זיי גראַדויִרן און פֿאַרלאָזן זייערע שטודיעס אין קאָלומביע , אייניקע האָבן חתונה , אַנדערע זוכן אַ שטעלע אין פֿינאַנץ , אין אַ געשעפֿט , יוריספּרודענץ , אָדער מעדיצין . און אַ צאָל פֿון זיי פֿאָרן אַוועק קיין ארץ ־ ישׂראל שטודירן .
באַגריסנדיק אונדזער קאָלעגע און מחבר מיט זײַן 90 ־ יאָריקן יוביליי און ווינטשנדיק אים די טראַדיציאָנעלע ייִדישע 120 געזונטע און שעפֿערישע יאָרן , דרוקן מיר אַ סקיצע פֿון אַהרון גאַראָן , אײַנגעשלאָסן אינעם זאַמלבוך פֿון די געוועזענע קעמפֿער פֿון דער ליטווישער דיוויזיע " דער וועג צום נצחון " , וואָס איז דערשינען אין ישׂראל אין יאָר 1995 .
3 . די ייִדן , וואָס זײַנען געקומען קיין ישׂראל נאָכן יאָר 1953 ( אַרום 100 טויזנט מענטשן ) . זיי באַקומען פֿון דער אינטערנאַציאָנאַלער קאָמיסיע 1 , 560 שקלים ( 371 $ ) , און קאָנען פֿאָדערן אַ צוגאָב ; אָבער אַזוי ווי ס ' רובֿ פֿון זיי זײַנען געקומען אין די 90ער יאָרן פֿונעם געוועזענעם ראַטן ־ פֿאַרבאַנד , ווייסן זיי נישט , אַז מע קאָן פֿאָדערן נאָך ; שוין אָפּגערעדט , אַז אַרויסצובאַקומען אַ דאָקומענט פֿון די געוועזענע סאָוועטישע אַרכיוון , וואָס דערווײַזט , אַז זיי האָבן זיך טאַקע געפֿונען אין געטאָ אָדער אין אַ קאָנצענטראַציע ־ לאַגער , קומט אָן מיט גוואַלדיקע שוועריקייטן .
די אונטערנעמונג האָט מיט זיך פֿאָרגעשטעלט אַ געלעגנהייט פֿאַר אַלטע חבֿרים פֿון אַמאָליקע שולן זיך ווידער צו טרעפֿן און זיך דערמאָנען אין די שול ־ יאָרן . צווישן די ייִנגערע אינעם עולם האָט משה פּאַלעווסקי זיך דערמאָנט , אַז דער אויסדרוק " הערט זיך אײַן ! " וועט אים תּמיד בלײַבן אין זכּרון . מאַדי סײַמאָן האָט אָנגעפֿירט מיט געזאַנג צו שליסן דעם נאָכמיטאָג , און אַלע האָבן מיטגעזונגען דאָס ליד וואָס איז פֿאַרשפּרייט געווען אין אַלע פֿאָלקשולן , אָן אַן אויסנאַם :
און דאָ האָט יאַשע זיך צעוויינט . עס זײַנען אַוודאי באַלד אָנגעלאָפֿן זײַנע מומעס און זיך אַרויפֿ געוואָרפֿן אויפֿן שאַכמאַטיסט , נעבעך - הלמאַי האָט ער אָנגעשראָקן זייער קינד ! און דאָס קינד שטייט און וויינט , און קאָן נאָך אַלץ קיין אויג נישט אָפּפֿירן פֿון דעם שאָכברעטל . סוף ־ כּל ־ סוף , ווען אַלע אַרום האָבן זיך באַרויִקט , און זײַנע מומעס האָבן געוואָלט פֿאַרלאָזן דעם פּאַרק , ווײַל די שטימונג האָט מען זיי שוין סײַ ווי קאַליע גע מאַכט , איז צו זיי צוגעגאַנגען דער צוויי טער שאָך ־ שפּילער . ער האָט זיך אָנגעבויגן צום ייִנגעלע און דערלאַנגט אים דאָס ווײַסע פֿערדל .
און אָט הערן מיר שוין פֿון וואַשינגטאָן , אַז דאָס " ווײַסע הויז " איז גרייט אָנהייבן דיפּלאָמאַטישע פֿאַרהאַנדלונגען מיט איראַן , אין די ראַמען פֿון דער " נײַער דאָקטרין " , פֿאָרגעלייגט פֿון פּרעזידענט באַראַק אָבאַמאַ , נישט געקוקט אויף די רייד פֿונעם איראַנישן פּרעזידענט , פֿול " מיט אַ שעדלעכער שׂינאה " נישט בלויז צו ישׂראל , נאָר אויך צו די פֿאַראייניקטע שטאַטן .
« שפּיל פֿעלער טיפּ : פֿעלער ' ונקנאָוון הלטוו קליענט דרוקן " | דיין מאַפּע מאַפּע ערראָרס [ מאַפּס / דע_דוסט2 . בספּ . ] דיפפערס פון סערווער ס »
גיסט אַרײַן די יויך און פֿאַרגרעסערט דאָס פֿײַער . פֿאַרקלענערט דאָס פֿײַער , דעקט צו דעם טאָפּ און קאָכט ווײַטער ביז די לאָקשן ווערן ווייך , בערך 8 מינוט .
על ־ פּי ־ קבלה , איז דער חג ־ הסוכּות פֿאַרבונדן מיט דער מידה פֿון בינה , וואָס ווערט אויסגעדריקט אינעם מענטשלעכן ראַציאָנעלן אינטעלעקט . פֿאַרוואָס דווקא בינה ? די קאָנסטרוקציע פֿון דער סוכּה סימבאָליזירט נישט בלויז די פֿאַרבינדונג צווישן רוחניות און גשמיות , נאָר אויך די אַלגעמיינע סטרוקטור פֿונעם מענטשלעכן שׂכל .
" דאָס איז דער וועג פֿון אַן אמתן אַקטיאָר !
וואָמען ס סווימווער קענען אויסשטרעקן זיך צו 100 % אין עטלעכע קאַסעס . טיפּיקאַללי 75 % , אָבער וואָס דאָס טאַקע מיטל איז אַז דער מאַטעריאַל וועט קאָמפּרעס דער גוף מאַסע עס ענקלאָסעס ווי עס סטרעטשיז מער און מער . אויב איר אויסשטרעקן באָדקאָסטיום סווימווער מאַטעריאַל אויסער זייַן העכסטן טרייסט זאָנע דעריבער אַנסייטלי באַלדזשיז קענען רעזולטאַט . וואָס דעם מיטל פֿאַר רובֿ מענטשן איז אַז אויב דיין היפּס זענען 41 ″ דעמאָלט טאָן ניט סדר אַ מיטל דנאָ . כּדי אַ גרויס . א מיטל וועט פּאַסיק אָבער סייַדן איר האָט זייער גוט הויט און מוסקל טאָן , דעריבער יענע אַנסייטלי באַלדזשיז וועט מסתּמא רעזולטאַט .
וועגן דער ישׂראלדיקער זינגערין רות לעווין האָבן מיר פֿריִער געהאַט אָנגעשריבן אין שײַכות מיטן לוקסוס ־ באַנד פֿון קאָמפּאָזיציעס , וואָס זי האָט צוגעגרייט און אַרויסגעגעבן פֿון איר טאַטן , לייבו לעווין . ווי אַ ייִדישע זינגערין , איז רות לעווין איינע פֿון די באַקאַנטסטע אין ישׂראל , ווי אויך אין אייראָפּע . זי איז נאָענט פֿאַרבונדן מיט דער גרופּע " יונג ייִדיש " און טרעט אָפֿט אויף בײַ זיי אין תּל ־ אָבֿיבֿ און ירושלים . זי קען זינגען ייִדישע לידער אין פֿאַרשיידענע סטילן , ווי קאַבאַרעט , טעאַטער , קונסט ־ און פֿאָלקסלידער און האָט זיך געלערנט טעאַטער און געזאַנג בײַ בנימין צמח און נחמה ליפֿשיץ , צווישן אַנדערע . צוזאַמען מיט מײַק בורשטיין האָט זי אַרויסגעלאָזט דאָס קאָמפּאַקטל פֿון איר טאַטנס שאַפֿונגען - " נאָך שענער ווי געווען " . אין דער אמתן , איז זי מער ווי אַ זינגערין , אַן אַקטיווע קינסטלערין און אָנפֿירערין פֿון דער ייִדישער קולטור אין לאַנד , און איז אָנערקענט געוואָרן פֿאַר איר אַרבעט דורכן סעגאַל ־ פּריז .
פֿאָדעם : ווינקס הד וידאו קאָנווערטער דעלוקסע פֿאַר פֿרייַ - 72 שעה
אין די 1830ער יאָרן האָבן אַ צאָל דערפֿינדער און וויסנשאַפֿטלער אַרום דער וועלט אָנגעהויבן עקספּערימענטירן מיט עלעקטרישע פֿאַרקער - מיטלען . אינעם יאָר 1838 , האָט דער פּראָמינענטער פּרײַסיש - רוסישער אַקאַדעמיקער באָריס יאַקאָבי אויסגעפּרוּווט אין פּעטערבורג אַן עלעקטריש שיפֿל מיט 69 אַקומולאַטאָרן ; צום ערשטן מאָל איז די עלעקטרישע ענערגיע אויסגענוצט געוואָרן אין אַ פּראַקטישן מאַסן ־ טראַנספּאָרט . דאָס שיפֿל האָט אַריבערגעפֿירט 14 פּאַסאַזשירן קעגן דעם שטראָם אויפֿן טײַך ניעוואַ .
שפּריצבוימל 2 טעפּלעך אָפּגעשעפּטע מילך שוואַרצער פֿעפֿער , לויט אײַער געשמאַק 1 לאָרבערבלעטל
די מאַמע האָט דרײַ ניסעלעך פֿון דעם יאַריד געבראַכט . דרײַ גוטע פֿעטע ניסעלעך , דרײַ ניסעלעך אַ פּראַכט .
שלאָס סמאַשער מאַסע זיך דיין קאַטאַפּאַלט , ציל און פֿייַער שטיינער אין קאַסאַלז אויף אַ זוכן צו קאָנקווער דער מלכות .
עס וועט ניט זײַן קיין גוזמא צו זאָגן , אַז מיכאל ברוניאַ געהערט צו די סאַמע אָריגינעלע , שעפֿערישע און אינטעלעקטועלע ייִדישע קינסטלער פֿון דער הײַנטיקער צײַט . אַ באַזוך אין זײַן סטודיאָ מיט עטלעכע וואָכן צוריק האָט אַנטפּלעקט פֿאַר מיר אַ גאַנצע נײַע וועלט . דערצו נאָך איז ברוניאַ אַ קלוגער און שאַרפֿזיניקער אַנאַליטיקער , וועלכער קאָן אויסטײַטשן זײַנע אײַגענע ווערק בעסער ווי פּראָפֿעסיאָנעלע קונסט ־ קענער . זײַנע ווערק מאַכן אַ גוואַלדיקן רושם מיט זייער רײַכער פֿאַנטאַזיע און קלוגער איראָניע . ווילדע מיטאָלאָגישע גע שטאַלטן מישן זיך דאָ צונויף מיט מאָדנע טעכנאָלאָגישע מכשירים , שטאַרקע עמאָ ציעס מיט אָריגינעלע געדאַנקען .
בין קאָממאַנדאָ דרינגען דיין באַזינג אַרמיז צו נעמען באַשולדיקונג קעגן די פייַנט כייוו . אויב איר קענען ניט קלייַבן דיין טרופּס , דיין האָניק אימפעריע קומט קראַשינג אַראָפּ . קען איר ראַטעווען די מלכּה ?
פּוטינס וויזיט קיין טעהעראַן איז דער ערשטער באַזוך אויף אַ ניוואָ פֿון אַ רוסלענדישן מלוכה ־ פֿירער נאָך איבער 60 יאָר . פֿאַר אים איז דאָס געווען נישט אַבי ווער , נאָר סטאַלין גופֿא , וואָס האָט זיך באַגעגנט דאָרט מיט די פֿירער פֿון דער קאָאַליציע - טשערטשיל און רוזוועלט . סטאַלינס פּאַראַנאָיִשע חושדיקייט איז גוט באַקאַנט . איז נישט צו חידושן זיך , וואָס די סאָוועטישע זיכערהייט ־ דינסט האָט דעמאָלט געוואָרנט סטאַלינען , אַז די נאַציס גרייטן צו אַן אַטענטאַט אויף אים און די צוויי מערבֿ ־ פֿירער .
די לערערין שולה שפּיראָ מיט איר באַהעלפֿערין גילה בנימין האָבן געלערנט מיט די קינדער ווי אַזוי צו פֿאַרבן פּורים - מאַסקעס און גראַגערס ; די פּאַנטאָמימערין טאַטיאַנאַ מאָלאָביצקי האָט שטאַרק אויסגענומען מיט איר רײַכער פּראָגראַם . ס ' איז געווען אַ פּאַסיקער כּיבוד און דער עולם האָט געהערט אַזעלכע קאָמפּאַקטלעך ווי " די גרינע קאַטשקע " און די ווידעאָ ־ אויפֿפֿירונג פֿונעם " פּריפּעטשיק ־ אַנסאַמבל " פֿון ניו - יאָרק .
וועסט דיך אפשר שעמען פון דיר אַליין . איבער דעם האָב איך איבערגעלאָזט אביי ורבא צו קלערן אַזעלכע שטותים ? וועסט צוריק קומען אין בית מדרש און וועלן דערציילן דיינע חבירים דיינע חידושים און זיי וועלן דיר אָנקוקן ווי אַ חסר דעה . ' פרישע דאגות ' און זיי וועלן באַלד צוריק גיין צו זייערע פלפולים איבער דער שנעלסטער וועג צו וואָדבערי קאָמען . וועסט עס מוסיף זיין צום ליסטע פון זאַכן שהשתיקה יפה להם און וועסט בלייבן איינער אַליין צו קלערן איבער דיינע קלערונגן . נישט צי זיי זענען כּשר נאָר צי דאָס מיינט נישט דער פּסוק וילכו אחרי ההבל ויהבלו .
קערט מען זיך אום צוריק צו דעם פּאָרפֿאָלק אָלדסמאָבילס . דער אמת איז , אַז מאַן און ווײַב לײַדן נישט פֿון קיין ראַדיקאַלע אָדער כראָנישע קראַנקייטן , אָבער זיי באַמערקן ווי דער זכּרון דינט זיי שוין נישט ווי אַמאָל . און אויב נאָך די זעכציק פֿילט מען זיך נאָך אַלץ נישקשהדיק און האַלב מענטשלעך , איז געבליבן בלויז איין אויסוועג . פֿאַרוואָס נישט ענדיקן מיט זיך איצט , איידער עס ווערט צו שפּעט , ווען מען קוליעט אײַך שוין אויף אַ וועגעלע , ווען מען פּאַשעט זיך שוין מיט גאַנצע פּודן טאַבלעטן , און ווען מ ׳ קרעכצט און אָכצט פֿאַר ווייטיק . איז וואָס בלײַבט ? מען רעדט וועגן די קינדער :
' וואָס טוט זיך מיט דיר כאַמל ! וואָס מיינסטו , ס ׳ רעגנט אַרײַן אין קבֿר ? וווּ איז דער שׂכל , כאַמל ? זעסט דאָך , אָן טאָלען ( מײַן מאַמע , הייסט דאָס ) , ביסטו אַזוי גוט ווי אַ פֿערד אָן אַ וואָגן . אָבער זאָרג זיך נישט . מיר האָבן אַדורכגעמאַכט רוסלאַנד , וואָס קען שוין זײַן ערגער . ' "
« גייסט פון די וואלף | וואָרט טראַוועלס - ביגפיש גאַמעס »
איך שטיי אויף צופרי און הער פון די אנדערע שטוב די קליינע שעפעלע לאכט צו זיך אליין און בלאבעלט אומקלארע רייד פון די ברוינע וויגעלע , זי פארשטייט נאך נישט אז עס איז דא אויף וואס צו דאנקן , אירע אויגן זענען געוואנדען צום פענצטער וואס ברענגט אריין א שיין פון הימל , זי קוקט זיך אום אויפ ' ן נארוואס אנגעקומענע טאג מיט די קליינטשיגע בלויע אויגעלעך אבער ווייסט אליין נישט אז איך דאנק דעם א - ל חי פאר אירעט וועגן
" טײַערינקע ! אויב דו האָסט שׂכל , אײַל זיך נישט אַהער . פּאַוואָליע , ווײַל דאָ וואַרטן נישט אויף דיר קיין גוואַלדאָוונע גליקן . זעסט די קבֿרים ־ בלימעלעך וואָס באַצירן שוין דײַן קאָפּ האָר ? איז פּרוביר זיך פֿאַרבן די האָר , אפֿשר וועט עס קיינער נישט באַמערקן . און נאָך דער דאָזיקער דעקאָראַציע , טו אָן אַ פּאָר ברייטע ברילן , זאָלסט זען גענוי וווּ דו טרעטסט אַרײַן . ווען עס קומט צו די אויער ־ מושלען , וואָס האָבן אַמאָל געקענט הערן דעם מינדסטן שאָרך , איז הײַנט האַלטסטו אין איין פֿרעגן :
עס איז ממש געווען אַ פֿאַרגעניגן צו פֿאַרברענגען אין די פֿרילינג ־ טעג , צווישן פּורים און פּסח אין טבֿריה . די בערג און טאָלן אַרום זענען באַדעקט מיט אַ שלל פֿון קאָלירפֿולע בלומען און זאַפֿטיקע גרינע גראָזן .
גלײַכצײַטיק האָט זיך צעפֿלאַקערט דער עלעמענט פֿון ייִדיש ־ נאַציאָנאַלן באַוווּסטזײַן און אידענטיטעט . אין די ראַמען פֿון דעם אַרטיקל קאָן איך בלויז אָנווײַזן אויף דעם פֿענאָמען פֿון דער קהילה ־ סטרוקטור פֿון דער שארית ־ הפּליטה אויף דער טעריטאָריע פֿון דעם באַזיגטן דריטן רײַך אין דײַטשלאַנד און עסטרײַך . אַ ברויזנדיקער ייִדן ־ שטאָלץ , וואָס האָט פֿון סאַמע אָנהייב דערשפּירט דעם שעת ־ הכּושר פֿון ווערן דער אַוואַנגאַרד אין קאַמף פֿאַר אַ ייִדישער מלוכה אין ארץ ־ ישׂראל . די ערשט דערשעפּטע , פֿאַרמאַטערטע מענטשן האָבן דערשפּירט די געהויבנקייט פֿון דער שעה און דערפֿילט דעם צו ־ השעה , דעם געבאָט וואָס די געשיכטע האָט פֿאַר זיי באַשטימט .
דער גײַסטלעכער פֿאָטער פֿון דער אָרגאַניזאַציע איז געווען יולי ענגעל , וואָס האָט אָפּגעגעבן אַ סך כּוח צו זאַמלען דעם ייִדישן מוזיקאַלישן פֿאָלקלאָר . זײַן אַרבעט אין דעם געביט האָט אָנגעשטעקט די יונגע מוזיקער . אַ גראַדואַנט פֿון דער מאָסקווער קאָנסערוואַטאָריע , אַן אָנגעזעענער מוזיק ־ קריטיקער , איז ער במשך פֿון צוויי צענדליק יאָר געשטאַנען אין שפּיץ פֿונעם מוזיקאַלישן אָפּטייל בײַ דער גרעסטער רוסישער צײַטונג " רוסקיִע וועדאָמאָסטי " ( רוסישע ידיעות ) . נאָך זײַענדיק אַ סטודענט , פֿלעגט ער אַרומפֿאָרן איבער די ייִדישע שטעטלעך פֿון תּחום ־ המושבֿ , זאַמלען און פֿאַרשרײַבן ייִדישע לידער און ניגונים . אין יאָר 1900 , אין דער מאָסקווער אימפּערישער געזעלשאַפֿט פֿון נאַטור ־ ליבהאָבער , אַנטראָפּאָלאָגיע און עטנאָגראַפֿיע איז פֿאָרגעקומען אַ ספּעציעלע זיצונג , געווידמעט דעם ייִדישן ליד . די רעדנער אויף דער פֿאַרזאַמלונג זײַנען געווען יולי ענגעל און דער באַקאַנטער ייִדישער פֿאָלקלאָריסט פּסח מאַרעק . נאָך דער לעקציע איז געווען אַ קאָנצערט פֿון ייִדישע לידער , באַאַרבעט פֿון ענגעל - דער ערשטער פֿון ייִדישער פֿאָלקס ־ מוזיק אין רוסלאַנד .
מיט עטלעכע וואָכן צוריק האָט זיך געעפֿנט אין ישׂראל דער 67סטער יערלעכער ביכער ־ יריד . במשך די פֿאַרגאַנגענע יאָרן האָט דער דאָזיקער יריד זיך שטאַרק אַנט וויקלט אין פֿאָרעם , אין איכות און אין מהות . פֿון " שבֿוע הספֿר העבֿרי " - אַ וואָך פֿון העברעיִשן בוך , איז עס פֿאַרוואַנדלט גע וואָרן אין אַ יריד פֿון אַ גאַנצן חודש .
שוין אָפּגעשמועסט פֿון דעם , וואָס ישׂראל האָט זיך , אַ פּנים , באַנאַרישט אין דער אינטענסיווער מיליטערישער קאָאָפּעראַציע מיט גרוזיע . צוליב וואָס האָט מען עס געדאַרפֿט האָבן ? גרוזיע , וואָס ווערט געלויבט ווי אַ דעמאָקראַטישע מלוכה , ווײַזט דאָך אוי אַרויס קלאָרע סימנים פֿון מיליטאַנטישן - און אַפֿילו היסטערישן - נאַציאָנאַליזם . די גרוזינישע סטראַטעגיע , מישטיינס געזאָגט , פֿון אומקערן בגוואַלד די צוויי עטנישע טעריטאָריעס , דרום - אָסעטיע און אַבכאַזיע , האָט איבערגעלאָזט אַ שפּור אין די רוסיש - ישׂראלדיקע באַציִונגען . הגם די רוסישע פּראָפּאַגאַנדע מאַכט ניט ( דערווײַל ) צו אַ גרויסן וועזן פֿון די ישׂראלדיקע מיליטערישע קאָנסולטאַנטן ( בפֿרט , מצד דעם גענעראַל גל הירש ) , דעם ישׂראלדיקן געווער אין דער גרוזינישער אַרמיי , און די צוויי העברעיִש - רעדנדיקע מיניסטאָרן אין סאַאַקאַשוויליס רעגירונג , מאַכט עס אַלץ ניט האַרציקער די באַציִונגען צווישן רוסלאַנד און ישׂראל .
במשך די יאָרן פֿון די " פּערל " האָבן מיר ציטירט די ווערק פֿון אַ צאָל וויכטיקע ייִדישע דיכטערינס , ווי קאַדיע מאָלאָדאָווסקי , אַננאַ מאַרגאָלין , רחל קאָרן , רבֿקה באַסמאַן , רייזל זשיכלינסקי , אַ ״ אַנד . הײַנט ווילן מיר ציטירן עטלעכע מוסטערן פֿון דער פּאָעזיע פֿון נאָך אַן אייגנאַרטיקער דיכטערין , ציליע דראַפּקין , וועמענס פּאָעזיע די קריטיקערס האָבן געלויבט און אויסגעטיילט .
דער בראָך איז דער בראָך פֿון די ייִדישע מאַסן ,
- מוזן זיי פֿאַרגעסן ! - רײַסן איבער די ליבהאָבער פֿון לשון - הקודש : זשאַרגאָן איז אַ שאַנדע פֿאַר אונדז , אַ גלות - שפּראַך .
איך גיב דיר גאָט , אַ לויב און דאַנק
איבערזעצונגען דורך וובעט יבערזעצער 4 . 2 . 3 פּאַוערד דורך וובוללעטין ™ ווערסיע 4 . 0 . 8 דרוקרעכט © 2011 וובוללעטין סאָלוטיאָנס , ינק . . אַלע רעכט רעזערווירט . סעאָ דורך וובסעאָ 3 . 5 . 2 שפּאַלטן : vBHELP . pl - פויליש וובוללעטין סופּפּאָרט שטיצן : ווילו עקסטרע טאַבס דורך וובוללעטין היספּאַנאָ
חפֿץ האָט מחבר געווען איבער 80 קאָמפּאָזיציעס און בערך 200 אַראַנזשירונגען און אָרקעסטראַציעס . ער האָט קאָמפּאָנירט די ביבלישע סוויטע פֿאַר דעם ווינסענט לאָפּעז סימפֿאָנישן אָרקעסטער , מוזיק פֿאַר דעם ייִדישן קונסט ־ טעאַטער און דער " פֿאָלקסבינע " . ער האָט געשריבן די מוזיק פֿאַר עטלעכע פֿילמען : פּאָטעמקין , גרינע פֿעלדער , מירעלע אפֿרת , די קליאַטשע , דער לעצטער קאַפּיטל . צווישן זײַנע גרעסערע ווערק זײַנען אַ סימפֿאָניע " די נײַע תּקופֿה " , אַן אָפּערע " פּרעה " , אַן אָראַטאָריע " דער גולם " . ער האָט אויך געשאַפֿן עטלעכע קאַנטאַטעס .
דער גורל פֿון ייִדיש - לימודים אין אוניווערסיטעטן איז אָפֿט אָפּהענגיק פֿון ברייטהאַרציקייט . אויב מע געפֿינט אַ בעל ־ טובֿה [ 1 ] - האָט מען אַזעלכע לימודים , און אויב קיין ספּאָנסאָר זוכט זיך ניט אויס - בלײַבט מען אָן ייִדיש . אַ בשׂורה ־ טובֿה [ 2 ] איז אין מיט - סעפּטעמבער געקומען פֿון אויסטראַליע : ייִדיש איז געראַטעוועט געוואָרן אין דעם אוניווערסיטעט פֿון סידני .
ווער האָט " געוווּנען " די וואַלן , וואָס זײַנען פֿאָרגעקומען הײַנטיקע וואָך צו דער 18טער כּנסת ? - האָבן געפֿרעגט די אײַנוווינער פֿון ישׂראל , וועלכע האָבן מיט נײַגער אָפּגעוואַרט די דערווײַליקע רעזולטאַטן פֿון די מאָדעל ־ אורנעס , נאָך דעם ווי זיי זײַנען די גאַנצע צײַט פֿון דעם וואַל ־ יאַריד געשפּײַזט געוואָרן מיט די זיך בײַטנדיקע רעזולטאַטן פֿון די פּובליק ־ טעסטן פֿון דער עפֿנטלעכער מיינונג און האָבן שוין קיין באַזונדערע איבערראַשונג נישט דערוואַרט .
דערווײַל איז צו מיר דערגאַנגען די ידיעה , אַז מ ׳ גיט שוין ייִדיש ־ קורסן אין ביראָבידזשאַן . רחמנא ־ לצלן . דאָס שיינע בליצפּאָסטל זאָגט מיר אָן אָט דאָס שטיקל נײַעס און איך ציטיר .
דאָס האָט אויך געדאַרפֿט באַפֿרײַען די אַרמיי פֿון " דעדאָוושטשינאַ " , ווען אַ " דעד " ( " זיידע " ) , וואָס מיינט אַ סאָלדאַט וואָס האָט שוין אָפּגעדינט אַ יאָר , איזדיעקעוועט זיך איבער די גרינע , נאָר וואָס אָנגעקומענע רעקרוטן . געוויסע פֿאָרמען פֿון " דעדאָוושטשינאַ " עקזיסטירן אָפֿט מאָל אין כּלערליי פֿאַרמאַכטע קרײַזן . אָבער אין דער רוסישער אַרמיי האָט עס גאָר שלעכטע טראַדיציעס , וואָס ברענגט יאָר - אײַן יאָר - אויס הונדערטער צי אַפֿילו טויזנטער קרבנות . בפֿרט נאָך , אַז די אַרמיי גיט אַ צוטריט צו געווער . למשל , אַ גערודפֿטער סאָלדאַט קען דאָך אין אַ בייזער מינוט דערשיסן דעם סאַדיסטישן " דעד " צי אַפֿילו זיך אָפּרעכענען מיט אַ גאַנצער גרופּע מיליטערלײַט . זינט דעם יאָר 2008 דינט מען אין דער רוסישער אַרמיי אין גאַנצן אַ יאָר - מע זעט עס אויך ווי אַ סגולה פֿאַר " דעדאָוושטשינאַ " , וואָס איז געוואָרן אַ קאָשמאַר אי פֿאַר יונגע בחורים אי פֿאַר זייערע עלטערן .
האַרט גוף עלעקטריש גיטאַרז זענען יוזשאַוואַלי געמאכט פון נעצבוים , אַש , מאַכאַגאַני , עלטער , באַססוואָאָד אָדער נוס ווייַל זיי געהערן פּראָווען געזונט מידות פֿאַר גיטאַרע מאַנופאַקטורינג . איר וועט דאַרפֿן צו קויפן דיין האָלץ פון אַ זעגמיל אין לענגקטס ליבערשט גרעסערע ווי געדארפט פֿאַר גיטאַרע מאכן , און איר וועט דאַרפֿן צו שנייַדן די האָלץ אַראָפּ צו גרייס פריער געמאכט דיין גיטאַרע . איר וועט אויך דאַרפֿן ייַזנוואַרג ווי מאַשין קעפ , ביינדל גאַרדז , פרעט דראָט , בריק און כוואַמי באַר מעקאַניזאַם . איר וועט אויך דאַרפֿן ייַזנוואַרג אויב איר נוצן אַ שרויף - אויף האַלדז .
די טעג איז אַוועק אין איר אייביקער רו חיים גראַדעס אַלמנה - אינאַ גראַדע . פֿאַרשטייט זיך , אַז עס איז נישט קיין סיבה צו שטעלן זיך קלאָגן און אויך נישט אַרײַנפֿאַלן אין אַ הינערפּלעט פֿון אַנטציקונג . איציק גאָטעסמאַן האָט אין זײַן פֿאָריקן אַרטיקל אָנגעגעבן אַ סך פּרטים פֿון אינאַס כאַראַקטער , איר מאָדנע באַציִונג מיט דער ייִדישער וועלט , אירע אַמביציעס און צערודערטן צושטאַנד . און אַזוי ווי חיים גראַדע איז געווען אונדזער שכן אין דער בראָנקס , איז ער מיר געווען באַקאַנט און אַלץ וואָס איך האָב געזען און געהערט פֿון אים האָט זיך נישט גאָר געלייגט אויפֿן שׂכל , נאָר זײַן גרויסקייט האָט געשטעקט אין יעדן זאַץ זײַנעם . מיט איין וואָרט , ער איז געווען אַ קלוגער ייִד . וואָס עס איז פֿאָרגעקומען מיט זײַן צוזאַמענלעבן מיט אינאַן ווייסט נאָר חיים און גאָט אַליין . אַכיבע ער האָט זי מיטגעשלעפּט מיט זיך פֿון רוסלאַנד ווי אַ שטראָף פֿאַר זײַנע " זינד , " ווײַל נאָך אַלעמען איז ער פֿאָרט געווען אַ מוסרניק .
« האַקסקסקסי אַז ס וואָס מיר ווי רובֿ : > | ססי דורך ל4רוו »
איר גלייבט נישט ? - הערט וואָס עס דערציילט אַלון גאָלדשטיין אין דער בײַלאַגע פֿון " ידיעות אחרונות " פֿון דעם 29סטן אויגוסט , 2010 : אמת , נאָך נישט אין " אל קודס " , דעם אַראַבישן טייל פֿון מיזרח ־ ירושלים , וואָס זײַן גורל ליגט נאָך אויפֿן סדר ־ היום פֿון דעם אָפּעראַציע ־ טיש די צדדים .
מיט עטלעכע חדשים צוריק האָט מען אין טבֿריה פֿײַערלעך אָפּגעמערקט דעם 500סטן געבוירן ־ טאָג פֿון דער דאָזיקער זעלטענער פֿרוי , אין וועלכן עס האָבן זיך באַטייליקט דער נשׂיא פֿון ישׂראל שמעון פּערעס , דער געוועזענער נשׂיא יצחק נבֿון , דער דערציִונגס ־ מיניסטער גדעון סער , דער אויסערן ־ מיניסטער פֿון ישׂראל אַבֿיגדור ליבערמאַן , די פֿאָרזיצערין פֿון העכסטן געריכט דורית בייניש און אַ צאָל אַנדערע הויכע רעגירונגס ־ באַאַמטע , היסטאָריקער און אַקאַדעמיקער .
ג . ק . - איך האָב זיך פֿאַראינטערעסירט מיט לאַנדאַוערן נאָך אין דער מיטל ־ שול , ווען איך האָב שטודירט די געשיכטע פֿונעם דײַטשישן סאָציאַליזם . לאַנדאַוער און עריך מיזאַם , אַן אַנדער וויכטיקער ייִדישער אַנאַרכיסטישער דענקער און רעוואָלוציאָנער , זענען געווען די הויפּט ־ פֿאָרשטייער פֿונעם ליבעראַלן סאָציאַליזם אין דײַטשלאַנד . אין יענער צײַט , האָב איך געלייענט בלויז די סטאַנדאַרטע טעקסטן . מיט עטלעכע יאָר צוריק האָט מײַנער אַ חבֿר באַשלאָסן אָפּצודריקן אַ ביכל מיט עטלעכע לאַנדאַוערס עסייען אין סאַן ־ פֿראַנציסקאָ , און האָט מיך געבעטן צו העלפֿן מיט איבערזעצונגען . דעמאָלט האָב איך פֿאַרשטאַנען , אַז דער ענגליש ־ רעדנדיקער עולם נייטיקן זיך אין לאַנדאַוערן , און אָנגעהויבן צוגרייטן אַן ערנסטע זאַמלונג .
פֿאַראַיאָרן האָט מען אין רוסלאַנד געמאַכט אַ יום - טובֿ , גלײַך ווי מע האָט געוווּנען אין ספּאָרט צי אין זינגען . דעמאָלט , אָבער , איז די דערגרייכונג געווען אַן אַנדערע : אַ רוסישע סובמאַרין האָט זיך בײַם צפֿון - פּאָלוס אַראָפּגעלאָזט אויפֿן דנאָ און דאָרטן איבערגעלאָזט אַ רוסישן פֿאָן . צו דעם האָט מען זיך צוגעקוקט אין דער גאָרער וועלט , אָבער באַזונדערס האָט עס אויפֿגערעגט די לענדער , וואָס גרענעצן מיטן אַרקטישן אָקעאָן - די פֿאַראייניקטע שטאַטן , קאַנאַדע , נאָרוועגיע און דענמאַרק . אין גרינלאַנד , וואָס איז אַ טייל פֿון דענמאַרק , האָט מען זיך די טעג צונויפֿגעקליבן , כּדי אַרומרעדן די אָנגעווייטיקטע פֿראַגן פֿון אַרקטיק .
Download XML • Download text
