Text view
tat-19
View options
Tags:
Javascript seems to be turned off, or there was a communication error. Turn on Javascript for more display options.
ШигырьлЩре МинзЩлЩ педагогия училищесында укыганда ук , район газетасында басылгалаган . КЇбесенчЩ табигат - турындагы шигырьлЩре . Эмма Газиз тиз арада шигырьдЩн хикЩялЩргЩ кЇчкЩн . ® з ййзен шунда - кйлкеле - шаян хикЩялЩрендЩ тапкан . АныЈ " Кадерле бЇлЩк " , " Минем характер " кебек хикЩялЩре 1955 нче елда " Чаян " журналы битлЩрендЩ дйнья кЇргЩн . ТЩЇге хикЩялЩре булса да , алар камил эшлЩнгЩн , тел - теш тидерерлек булмаган . Юкса Газиз МйхЩммЩтшин бу вакытта Щле Казан дЩЇлЩт пелагогия институты студенты гына булган .
1948 / 49 уку елында , архивта сакланып калган эш кәгазьләре буенча , мәктәптә укучылар саны : башлангыч классларда 170 укучы . V - VII классларда − 116 укучы . Мәктәптә бу уку елында 286 укучы булган . Башлангыч классларда укытучылар Рафикова Р . , Гарифуллина 3 . , Вәлиева Г . , Зиатдинова X . , Яркәева Ф . , Латыйпова X . ; V - VII классларда Ахметов М . − директор , Кәримов А . , Сәгыйтова Т . , Гафурова М . , Галимова М . , Шарипов М . , Дәвләтшина Р . 286 укучының 59 дүртле - бишле билгеләренә укыган була . РОНО мөдире булып Хәкимов эшләгән . 1947 / 48 уку елында мәктәп директоры Кәримов Абдулла була .
" Кешеләр ике төрле нигъмәтнең кадерен белми , - ди пәйгамбәребез Мөхәммәд ( с . г . в . ) . - Берсе - вакыт , икенчесе - сәламәтлек " . Аллаһы Тәгалә кешегә күркәм тәнен , сизгер җанын , акылын һәм иң зур нигъмәт булган - саулыгын да биргән , биреп кенә калмаган , аны саклау кагыйдәләрен пәйгамбәребез ( с . г . в . ) аркылы ирештергән . Ул үзенең хак сүзе булган Коръәндә сәламәтлеккә зыян китерүче һәрбер нәрсәне тыя һәм кешенең саулыгын ныгытуга юнәлдерелгән гамәлләргә этәрә . Ислам һәм сәламәтлек - тамырдаш сүзләр .
Ырымбур өлкәһенең Переволоцк районы Ғәбдрафиҡ ауылында 9 июлдә Вахитовтарҙың шәжәрә байрамы уҙғарылды . 2007 йылдың июнендә ошо уҡ ауылда беренсе тапҡыр « Һаумыһығыҙ , ауылдаштар ! » байрамы үткәйне . Был байрам да Ырымбур өлкәһендә беренселәрҙән булып , бик йөкмәткеле итеп , Рәсәйҙең төрлө төбәктәренән дә йыйылған тыуған - тыумасалар ҡатнашлығында гөрләп үтте . Мәскәү , Санкт - Петербург , Һамар , Ҡазан , Өфө , Ырымбур , Күмертау ҡалаларынан , Башҡортостандың , Ырымбурҙың төрлө райондарынан Вахитовтарҙың туғандары йыйылды .
Беренчедән , бина , Ислам динендәге гыйбадәт корылмалары архитектурасында кабул ителгәнчә , Кәгъбәгә йөз тотмый , ә киресенчә , православие дине гыйбадәтханәләрен төзү архитектурасы кануннары буенча , дөньяның төрле тарафларына юнәлтелгән .
Чираттагы һөҗүм телебезгә ясалды 2007 - нче елда . Моңа кадәр мәктәпләрдә татар теле компонент дәрәҗәсенә төшерелгән булсада , Рәсәй хөкүмәтенә монысыда күп күренгән булып чыга , инде телебезне мәктәпләрдән закон буенча укытудан тыярга булдылар .
Мәскәй артҡа , иң ҡараңғы мөйөшкә , сигенгәс , егет серле таҡтала уға ғәжәп һөйкөмлө ҡарап торған бик һылыу бер ҡыҙҙы күрә . Быны күреүгә батырҙың йөрәге дөп - дөп тибә башлай , йәне күкрәгенән сығып шул ҡыҙға күсер төҫлө тойола , ә бының нилектән икәнен ул үҙе лә белмәй . Бик күпте тоя , әммә бер ниҙә аңламай , ни теләгәнен үҙе белмәй . Ул , үҙе лә төшөнмәгән ошондай тойғо менән елкенеп , байтаҡ ваҡыт баҫып торғандан һуң , сыҙамлығын юғалтып , алға ташлана һәм ҡыҙҙы ҡосаҡлап алмаҡсы була . Әммә тылсымлы таҡта уны ебәрмәй , егет онотолоп , был күренеш хаҡында һорашмаҡсы булып , Мәскәй әбейгә табан саҡ боролмай ҡала . Шул ваҡыт әбей уның был уйын һиҙеп алып , ҡысҡырып ебәрә :
Моны дәлилләү өчен , әйдәгез , « Татар энциклопедиясе сүзлеге » нә күз төшерик . Анда Зилә Сөнгатуллина хакында кыскача гына болай дип шәхсән язылган : « Җырчы ( сопрано ) , педагог , профессор , Татарстанның , Каракалпакстанның һәм Россиянең халык артисты , 1973 елдан Казан опера һәм балет театры солисткасы , 1983 елдан Казан консерваториясендә эшли . 1998 елдан профессор , ялгыз җырлау кафедрасы мөдире . Төп партияләре : Джильда ( « Риголетто » , Дж . Верди ) , Галимә ( « Кара йөзләр » , Бату Мөлеков ) , Алтынчәч ( « Алтынчәч » , Нәҗип Җиһанов ) . Татарстанның Тукай исемендәге Дәүләт бүләге лауреаты ( 1984 ) » .
Шунысын да әйтергә кирәк , Милли мәҗлес рәисе Илдус Әмирхан , нәзарәт әгъзалары итеп яңа әгъзаләрне сайлау белән риза булмавын белдерде .
" Азатлык " радиосы оештырган кичәдә Марат Ганиевнең " Тукай " фильмы да күрсәтелде . Тукай бу юлы Прагада Латвия һәм Эстониядән кунакка килгән татар яшьләрен , Прагада яшәүче һәм укучы яшьтәшләре белән дә берләштерде . Тукай кичәсендә " Азатлык " радиосы җитәкчесе Рим Гыйлфанов ( Кәрим Камал ) бөек шагыйрьнең яшьләр өчен махсус язган , беркайчан да әһәмиятен югалтмаган " Татар яшьләре " шигырен укыды . " Күк булып күкрәр һавада хөр яшәү даушлары , Ялтырар изге көрәшнең хәнҗәре , алмаслары . Йөрмәсен бәгъре өзек милләт киеп кашсыз йөзек , - Без аның бик зур фикерле , чын бриллиант кашлары ! " Мөгаен , шушы сүзләр аларны Прагада тагын бер айдан - 4 июнь көнне булачак Сабантуй бәйрәмен бергәләшеп үткәрергә дә канатландырып җибәргәндер . " Мин яшьләрне җыеп алып киләм " , " Ә син көрәшәсең ! " , дип чын күңелдән әйтелгән сүзләр , милли бәйрәмдә дә әле болар үзләрен күрсәтәчәк дигән уйга этәрде . Прагадагы татар яшьләре Европаның башка илләрендә укучы тиңдәшләре белән танышып өлгергән инде . Җае чыкканда өлкәннәрне көтеп тормыйлар , үзләре дә җыелыша икән . Көз көне татар телен ныклап өйрәнү дәресләре дә башлап җибәрергә җыеналар . Тукай кичәсенә килгән кырыклап кешенең зур өлеше яшьләр иде . Тукай турында фильм караганнан соң татар җырлары башкарылды , хәтта биюләр дә булды . Теплице шәһәреннән килгән Кыям Курмакаев кызы Алинә белән аерым чыгыш ясады . Чехия татарларының зур өлеше башкала Прагада яши . Аларның төгәл саны билгеле түгел , ел саен июнь башында уза торган Сабан туена 150 - 200ләп кеше катнаша .
Ғөмүмән , әҙәбиәт , тел һәм мәҙәниәт халыҡтарҙы берләштереүсе күпер икәнлегенә тағы ла инандыҡ .
Икеһе ике атҡа атланып китәләр былар . Шунан бер аҙ ваҡыт үткәс , аттарын ял иттерергә туҡталалар .
Ҡыҙ , өлөшөмә төшкән көмөшөм тип , Кинйәбулатты батша һарайынаса етәкләп алып киткән . Кинйәбулатты күреп , батша ҡыҙына асыуланһа ла , ҡыҙының вәғәҙәһен боҙорға ҡыйыулыҡитмәй , өҫтән - өҫтән генә булһа ла туйын үткәрә . Туйҙан һуң , ҡыҙы менән Кинйәбулатты һарайынан ҡыуып сығарып , үҙенең ҡара мунсаһына урынлаштыра .
Шулай да бу егетне һәлак итәргә ниятләп , хәйлә белән юк итәргә карар кылдылар .
- Без ике якның да адымнарын киң даирәдә күзәтәбез . Соңгы вакытта ике тараф бер - берсенә бик якынайды , алар хәтта тарихи бер килешү булдыра алачак дип уйлыйм . Бу адымны Русия генә хупламый . Әйтергә кирәк , бу үзгәрештән 6 - 7 апрель көннәрендә Төркияне зиярәт итәчәк Американың яңа президенты Барак Обама да канәгать . Ике арада айлар буена барган сөйләшүләр ике илне килешү чатына китерде . - Килешу дигәннән , ике ил арасында озак еллар низаг тудырган әрмән гиноциды мәсьәләсе бар . Әрмәннәрнең хәтер көне якынайганда ( 24 апрель ) Обаманың әрмән геноцидын конгресста таныту өчен бирган сүзен үтиячәк дигән өмет тә бар . Күзләр бу көнгә төбәлгәндә ике ил арасындагы килешү кайчан кабул ителер ? - Килешү 16 апрельда Ереванда узачак Кара диңгез икътисад саммиты вакытында имзаланыр дип көтелә . Гәрчә , төрек мәгълүмат чараларында әрмән геноциды танылган очракта , килeшүдән баш тартылачагы турында ишарәләр күренсә дә , 16 апрельдә килешүдән баш тарту булмас дип ышанам . Бу очракта бәлки аны 24 апрельгә кичектерү мөмкин булыр . Ул чакта Төркия 24 апрель белдерүендә әрмән геноцидын танудан баш тарту өчен Төркия Ак Йортка басымнарын арттырырга мөмкин . - Килешүнең эчтәлеге турында мәгълүмат бармы , нинди адымнар каралган ? - Башта Төркия - Әрмәнстан арасындагы чикне ачу турында сүз бара , аннан соң дипломатик бәйләнешне Төркиянең Грузия илчелеге аша дәвам иттерү карала . Шулай ук ике ил арасында низагъ тудырган әрмән геноциды кебек каршылыкларны чишү өчен уртак комиссия төзү күз алдында тотыла . Моннан кала төбәктә мөнәсәбәтләрне туңдырган Карабах низагын хәл итү өчен күп тарафлы халыкара төркемнәр ярдәмендә яңа план юл харитасы чагарылачак . - Төркия һәм Әрмәнстанда бу килешүгә каршы чыккан кешеләр саны күпме , кешеләр ничек кабул итә ? - Килешү рәсми буларак игълан ителгәннән соң , җәмәгатьчелектә каршылык тудыруы ихтимал . Төркия очрагында милләтчеләр килешүгә каршы чыгуы ихтимал . Әрмәнстанда исә хөкүмәт ил сәясәтенә зур тәэсир иткән һәм геноцидны таныту мәсьәләсендә иң әүзем роль уйнаган диаспораны күндерергә мәҗбүр булачак .
Китабыбыз Коръәнне инкяр итүчеләр рәсүлләребез белән җибәргән дәлилләрне вә могъҗизаларны дә ялганга тоттылар , бу кабахәт эшләренең җәзасын тиздән күрерләр .
Бикбай Баязит Өфөлә Ленин урамындағы 47 - се йортта таҡтаташ ҡуйылған , унда башҡорт һәм рус телдәрендә : " Был йортта 1959 - 1968 йылдарҙа . . .
Кандала кунак итен « каз ите » дип ашый , имеш .
Ел дәвамында бик күп чараларның ярыш формасында үтүе катнашу теләген тагын да арттыра . Гадәттә , гаилә әгъзаларының омтылыш - теләкләре уртак , кызыксынулары охшаш була . Төрле гаиләләр бар : берәүләр спорт ярата , икенчеләре җыр - биюне үз итә , өченчеләре кул эшенә оста . . . Мондый гаиләләр үз тәҗрибәләре белән бүлешеп , башка гаиләләргә һәм әле өйләнешмәгән яшьләргә үрнәк күрсәтерләр , өлге булырлар .
Указлы мулланың икенче улы Габделхәйнең дә баш агроном булып эшләве мәгълүм . Тельман районының « МЮД » дигән колхозында ниндидер авырудан маллар кырыла башлагач , аларны , корткычлык эшчәнлеге алып баруда гаепләп , 58 - 7 , 58 - 11 статьялар нигезендә 1937 елның 19 сентябрендә 20 елга төрмәгә утыртканнар . Нәтиҗәдә ул реабилитацияләнмәгән килеш үлеп киткән . Аның Казанда бер кызы , оныгы бар . Ләкин 1958 елда бу « халык дошманы » н да аклыйлар , тик Габделхәй абый ул көннәрне күрә алмый инде .
Бу уңайдан , устав нигезендә үз вәкаләтләренә ия булган мәзиннәрне әзерләүгә игътибарны юнәлтү кирәк . Аларның профессиональ әзерлекләрен үстерү өстендә эшләргә , эзлекле рәвештә мәзиннәр өчен махсус семинарлар хосусан , мәчет милкен саклау , йолалар ( мәет юу , дәфенләү һ . б . ) үткәрү өчен сыйфатлы әсбаплар куллану хакында . Шулай ук , азан әйтүнең сыйфатына һәм моңлылыгына кагылышлы тәнкыйть сүзләре дә еш яңгырый әле .
Әйә күрмисезме , Аллаһ күктә булган кояш , ай , йолдызларны вә җирдә хайваннарны вә табигать байлыгын сезгә файдаландырды , вә сезгә күренгән вә күренмәгән нигъмәтләрен тәмам бирде . Кешеләрдән бәгъзеләре Аллаһ хакында яки Аның дине хакында дәлилсез , белемсез , мәгърифәт туры булган Коръәннән башка һәм үзе һидәятсез булганы хәлдә тартышырлар , хакны инкяр итеп вә ялганны яклап .
Урман тағы геүләп - дыулап ҡуйған да , ти , йырлай башлаған , ти , йырын :
Хәлиҙә еңгәй ! ! ! Хәлиҙә килен ! ! ! Тиҙерәк ярҙам ит ! ! ! Бына ошолай , оран һалып , йүгерәбеҙ ҙә киләбеҙ . Ул берәү генә , ә беҙ бер ауыл : биш йөҙгә яҡын кеше , күҙебеҙҙе төбәп , уға ғына ҡарап торабыҙ . Төн булһынмы , көн булһынмы , бер нимәгә ҡарамай , килеп етә , беренсе ярҙам күрһәтә , ваҡытында ауырыуҙы дауаханаға оҙата . Ошолай йүгерә торғас , хәтһеҙ ваҡыт та үтеп киткән икән . Беҙҙең Хәлиҙәбеҙҙең Урмансы ауылына эшкә килеүенә - 34 йыл . Шулай уҡ ул күптән түгел үҙенең 55 йәшлек юбилейын да билдәләне .
Сезнең бу шәп җырны ишеткәнегез бардыр . Ә хәзер шушыңа охшаган җырны - бәлки безнеке тагын да матуррак чыгар - без үзебез иҗат итәргә тиеш . Шарты бик гади : табынның ике ягына мин менә шушы ике кәгазь битен җибәрәм . Һәркайсыгыз шунда башыгызга килгән яки үзегез белгән мәхәббәт җырыннан бер юл язасыз , аннары шул турын күрсәтмичә бөкләп , күршегезгә бирәсез . Күршегез дә шулай эшли . Соңыннан инде , әлеге кәгазьләр табынны әйләнеп чыккач , бергәләшеп тудырган шедевр җыр белән бергәләп танышырбыз .
Җәй узса да , көннәр әле бозылмаган иде . Хәзер инде яшьләр кичке уеннарга дәртләнебрәк чыга башлады . Яшьләргә нәрсә ! Алар үзләренең кан төшкән кулбашларын , янбашларын картлар шикелле сылатып интекмиләр . " Инде бетте , иртәгә кыймылдап та булмас ! ң - дигән билләр дә бии - бии языла ул яшьләрдә .
Шулай да , соңгысы , ягъни ТР Президенты Рөстәм Миңнехановның антына дәгъва белдерү көлке үк булмаса да , һичшиксез гаҗәпләнү тойгысы уята . Татарстан Президенты ничек инде республикабыз халкына гына түгел , ә әйтик , Кавказ яки Ерак Көнчыгыш төбәкләренә дә тугры хезмәт итњ турында ант итәргә тиеш ? Мәхкәмәләр чыгарган нәтиҗәләр аларның мөстәкыйльлеген шик астына куя .
Элек безнең якын - тирәләрдә шахталар да булган . Шунда бакыр чыгарганнар . Аны Ашапка алып барып эреткәннәр , бакыр ясаганнар . Якын - тирә урманнарда күмер яндырганнар . Күмер шуңа кирәк : бакыр эреткәндә , бер кат бакыр руда , бер кат күмер салып , шулай эреткәннәр .
" Өмет " гәзитенең мөхәррир урынбасары Рузия Хәлимова Тукай әсәрләренә багышланган рәсемнәр бәйгесенә йомгак ясалуы турында сүз тотты . Аннан соң җирле рәссамыбыз - жюри рәисе Ирек Нуртдинов иң уңышлы рәсемнәр авторларына бүләкләр тапшырды .
" Хәтта кан бирү өчен 3 атна алдан язылып куярга кирәк . Ә башка табибларга эләгер өчен бер ай алда чиратка басу зарур . Шуңа кайберләренә акча түләп барырга мәҗбүр булдым . Чөнки керү талоны бирмиләр . Менә невропатологка барасы бар , анда да акча түлисе булыр инде " , ди Алия Сабирова . Татарстандагы районнарда Казандагы кебек проблема юк икән . Апас районы хатын - кызлар консультациясендә эшләүче Тамара Сусарина шулай дип белдерде . " Узган ел белән чагыштырганда быел 28 балага күбрәк туды . Мөгаен пособие бирелү уңаеннан күбрәк табалардыр . Безнең бала тудыру йортында урыннар җитә , хатын - кызларга барлык шартлар каралган , кан бирү һәм башка табибларга күренү дә чиратсыз . Әмма бер проблема гына бар : бала тудыру йортын япмакчы булалар " , ди ул . Апаста оптимальләштерү сәбәпле , балалар тудыру йорты ябылса , хатын - кызлар күрше районга йөрергә мәҗбүр булачак . Димәк , бер яктан демографияне үстерү турында программалар кабул ителә , икенче яктан балалар тудыру йортлары ябыла . Әлеге демография программасында каралган акча да бик аз дип саный ата - аналар . Шуңа хакимият биргән акчага кызыгып бала табалар дигән фикер белән килешмәүчеләр байтак . 2нче хатын - кызлар консультациясе табибы Диләрә Латыйпова : " Бала табучылар 1 , 5 тапкырга артты быел . Алар арасында төрле катлам бар : байыраклар да , фәкыйрьрәкләр дә . Хәтта тулай торакта яшәп тә өченче баласын табучылар да очрый . Шулай ук 30 яшьтән узып беренче баласын табучылар күбәйде " , ди ул . Күпләп бала тууга Казан дәваханәләреннән тыш , әле балалар бакчалары да әзер түгел , ди . " Күпләр бала тугач ук чиратка баса . Билгеле теләсәң бакчага урнаштыу мөмкин , әмма аның өчен ришвәт бирергә кирәк . Ул 15 меңнән башлана дип ишеттем " , ди Алия Сабирова Казан мәгариф идәрәсенең баш белгече Роза Богданова да мондый проблема барлыгын таный . " Балалар бакчасына чиратка торучылар 11 меңгә якынлаша . Күбесе бала тугач ук языла һәм шуңа зур чират барлыкка килә " , дип белдергән иде ул . Шулай итеп , Русиядә күпләп бала тудырырга өндәү барса да , аның бөтен авырлыгы ата - ана җилкәсенә төшә . Акча ягыннан да Русиядә бик күп гаиләләр авырлык кичерә . Һәм шул сәбәпле , хатын - кызлар бала тапкач та , өйдә озак утырмыйча эшкә чыгу ягын карый .
Мәктәпнең " Эчке тәртип кагыйдәләре " таләбе буларак , һәр тәнәфес саен укучылар класстан чыгалар , ә дежурныйлар ( гадәттә - ике кеше ) бүлмә һавасын җилләтәләр , алгы дәрес өчен кирәкле әсбапларны әзерлиләр , озын тәнәфестә парта өсләрен юеш чүпрәк белән сөртәләр һ . б . Дәрестә белем бирүдә төп чаралар : укытучының сөйләве ( лекция ) , класс тактасы , акбур , дәреслекләрдән кычкырып уку ( берәү укый , калганнар тыңлый яки үз китапларыннан карап баралар ) , сорауларга җаваплар , укучыларның дәфтәрдә үзбаш эшләре .
Аллаһ кайберләрегезне кайберләрегездән артык кылган нәрсәгә өметләнмәгез , ягъни Аллаһ берегезгә дәрәҗә бирсә , аңа хөсөдлек кылмагыз . ( Аллаһ ирләргә дәрәҗәне ике өлеш бирде , хатыннар : сез ирләр дәрәҗәсенә үрелмәгез һәм ирләр киемен кимәгез ! ) Ирләргә үзләре кылган гамәлләренең әҗере насыйп булыр . Хатыннарга да үзләре кылган гамәлләренең әҗере насыйп булыр . Хаклыктан уңышка ирешүне Аллаһуның фазыйләтеннән сорагыз ! Дөреслектә Аллаһ һәр нәрсәне белүче булды .
4 . " Хатыныңны фәрештә итеп күрәсең килсә , аның өчен җәннәт тудыр " . - Төрле халыкларның мәкальләрен , файдалы киңәшләрен өйрәнгән профессор Хуҗиәхмәт Мәхмүтов абыегыз .
Күп санлы тамашачылар концерт карый тордылар , ә шул вакытта делегация вәкилләре Әрмәнстан йортына кереп , капкасын бүлеп торган символик кызыл тасманы кисте . Әрмән утарында милли музей , китапханә , ә 3 катлы бинада 150 кеше сыярлык ресторан , шәрәп базы , кунакханә , эш бүлмәләре урнашкан . Серж Саргсян милли йорт , мәдәниятнең хәле белән канәгать калса да , ике арадагы икътисадны үстерергә кирәк , диде . Тантана алдыннан өлкә губернаторы Алексей Чернышёв белән Әрмәнстан президенты Серж Сартсян , вакытлыча резиденция ролен үтәгән Дубрава ял йортында , икътисад , мәдәният турында сөйләштеләр . Журналистлар өчен сөйләшү кыска булды һәм аның дәвамы ябык ишекләр артында дәвам ителде . Оренбур өлкәсенә беренче әрмән сәүдәгәрләре 18 гасырның ахырында килеп урнаша . Әлеге адым сәүдә юллары белән бәйле була . Соңгы халык санын алуда әрмәннәр 11 мең тирәсе булса , бүгенге көндә өлкәдә 15 меңгә якын әрмән халкы яши .
l Татар халкы һаман дәшми генә өйләрендә утыра .
- Сез нәрсә , укый белмисезмени ? - дип кычкырды ул . - Монда рөхсәтсез керергә тыела !
8 . Рамазан аеның уразасын ошбу доганы укып ниятлиләр :
4 апрель алар Башкортстан фәннәр академиясенең Этнография һәм этнология институтында галимнәр белән очрашты , этнография музеенда булдылар . Кичен татар җәмәгатьчелеге белән очрашу узды . Ул башкаланың « Ихлас » мәчетендә үтте . Зал шыгрым тулы булды .
- Бала булмаҫ инде ул , Рәйлә апай , тапмаҫ , алдырыр … Срогы ниндәй икән әле ?
Көннең ике тарафында намазларыңны укыгыл , ягъни таң , өйлә , икенде намазлары вә кичен - ахшам , йәстү намазларын укыгыл ! Тәхкыйк төрле яхшылыклар , әлбәттә , явызлыкларны җуялар , югарыда сөйләнгән Аллаһ сүзләре , әлбәттә , вәгазьләнүчеләргә вәгазь нәсыйхәттер .
әниләр , килгән кунаклар ! Сезнең барыгызны да якынлашып килүче Яңа ел бәйрә -
- - Аңлашылды ! Сәетне без кабул итик намус белән ! Ә торклар кулга төшереп бире китергән болгарлар ? - Алар һәммәсе яралы - барстай сугышканнардыр . Шуны күреп гаҗәпләндем - барысы да күн итектән . Алар безгә дань түләмәс - чабаталыларны эзлик . . . - Димәк , Сунарның яңа бәге безне оятсыз алдаган . Болгарга билен бөксә дә сөңгесен сындырмый калган , ә сөңгесе сынмаганның сындыралар иде сыртын . . . Ә Сәет ибне Хәйдәрне кабул итеп сүзен тыңлыйк - шуннан чыгып эш кыларбыз .
Стэнли Болдуин 1947 елның 14 декабрендә Вустерширда вафат була .
М . Мозаффаровның композиторлык мирасы бик киң : фольклор көйләрне эшкәртү үрнәкләре , оригиналь җырлар , җыр - романслардан башлап масштаблы опера , симфоник поэма , инструменталь концертлар жанрындагы югары сәнгать әсәрләренә кадәр .
Суфый бабай бүләһе Улына бәйет әйткәне , Яҙып алды ишеткәнде Рөстәм Нурый ейәне . Мөғжизәләр менән тулы фани донъя , Телһеҙҙәр ҙә . . .
« Арча » телерадиокомпаниясе журналистлары әзерләгән « Агым » тапшыруы « ТНВ - Арча » телеканалында һәр пәнҗешәмбе 18 : 00 эфирга чыга . « Агым » тапшыруының чираттагы чыгарылышын карамыйча калмагыз .
Ихлас кунелдэн кайгыгызны уртаклашам Илфат абый . Аллаһы Тэгалэ Сезгә сабырлык бирсен . Эниегезне Аллаһ рэхмэтле итсен . Иннэ Лиллэхи вэ иннэ илэйхи ражигун .
Бер яктан караганда , авылда кар күп булуы куанычлы да - быелгы кышның чын кыш булуы күренеп тора . Коймаларны күмеп киткән кар көртләре , ап - ак тау битләре , ак туннарын кигән агачлар фасылның йөзен ассызыклап тора . « Мондый карны күптән күргән юк инде , элек кенә ул кыш көне капка өстеннән йөри идек » , - ди әти - әниләр . Быелгы кышка сокланып , алар яшь чакларын искә алып куана . Күп кар - бала - чага , мәктәп яшүсмерләре өчен дә шатлык . Без кечкенә чакта кар күбрәк яуган кышларда окоплар казып , үзенчә төрле корылмалар төзеп уйный идек . Чана - чаңгы шуу , бозлавыкта хоккей уйнау , башка төрле үзебез уйлап чыгарган күңел ачулар турында әйтеп тә торасы юк . Быел да авыл балалары карның шулай күләмле явуыннан мөмкин кадәр күбрәк файдаланып калырга тырыша .
Тагын нәрсә язасым бар иде соң әле ? Дөресен әйт кәндә , ике көн карагач , өченче көнне барып тормадым ул концертка . « Татар җыры » фестиваленең иң кызыксыз көне шул « гала » сы дип саныйм . Беренчедән , гел ишетеп туеп беткән җырлар яңгырый , икенчедән , спонсор әфәнделәрнең татар телен вата - җимерә җиңүче җырчыларны котлавын ишеткәч , үкерепләр елыйсы килә башлый , өченчедән , артистларның сәхнәгә чыгып басып бөек халкыбызга мөрәҗәгать итеп сөйли башлаулары теңкәгә тия . Былтыр Гүзәл Уразова « милләтебезнең якты киләчәге турында доклад сөйләгән иде . Быел Раяз Фасыйхов « сүз алды » . Илһам Шакировка кушылып җырладым дигәч тә …
Ҡарт та бейек үлән өҫтөндә ялт - йолт иткән яулыҡты шәйләп , таяғына таянып , туҡтап ҡала . Ҡыҙыҡай яҡынайған һайын ҙурая бара . Ҡарт инде уның өҫтөндәге кейемдәрен төҫмөрләй , Бикә йүгереп килә лә ҡапыл туҡтап ҡала . Был саҡта ҡарттың күҙҙәре инде бөтөнләй томаланған була . Ҡарт , ейәнсәренә ҡулын биреп , етәкләшеп ауылға төшөп китә .
Диктатурада бир - бир демократ институтла болса да , аланы политикагъа эткилери бек азды . Кёбюсюне диктатор режим энчи эркинликлени чеклеу , политика оппонетлерине къаты репрессия мардала бардырыу бла аякъда турадыла [ 1 ] .
Казанда Гаяз Исхакый иҗатына багышланган халыкара фәнни - гамәли җыен булды .
1985 - 1987 елларда 3 . Хөснияр гаскәри хезмәттә , Брест шәһәрендә офицерлар әзерли торган мәктәпне тәмамлый . Армиядән кайткач , 1989 елның октябренә кадәр Татарстан радиосында әдәби - драматик тапшырулар редакциясе мөхәррире , аннары берникадәр вакыт Татарстан китап нәшриятында редактор булып эшли . Шул ук 1989 елның ахырларында ул Татарстан Язучылар берлеге белән берлектә һәм « ПОИНТ » совет - фин уртак предприятиесе ( җитәкчесе - эшмәкәр - журналист Солтан Сәлимҗанов ) ярдәмендә татар балалары өчен төсле - бизәүле « Салават күпере » исемле журналга нигез сала һәм журналның баш мөхәррире итеп тәгаенләнә . Хәзерге көндә бу журнал үзенең бизәлеше һәм тәрбияви - сәнгати әһәмияте белән татар телендә балаларга атап чыгарыла торган басмаларның иң популярларыннан берсе булып санала .
- Мин рус , яки инглиз язучыларныннан бераз көнләшеп яшим . Чөнки аларның укучылары күп , шуңа күрә , китаплары да бер - бер артлы чыгып кына тора . Кибетләргә керсәң , бер үк язучының унар том китабын күрергә мөмкин . Ә бездә андый хәл юк . Дөресрәге , моңарчы юк иде . Әле менә Баумандагы китап кибетенә кергәч үзебезнең язучыларның том - том китапларын күреп сөендем . Роберт Миңнуллин , Туфан Миңнуллин , Равил Файзуллин , Разил Валиев , Фәнис Яруллин , һ . б . әсәрләре . Мондый күренешнең барлыкка килүе үзе үк зур эш . Ләкин ул китаплар тузан җыеп кына ятса , кызык булмас иде . Алай түгел . Кибеткә керүчеләр актарып карыйлар , сатып алалар , көч - хәл белән күтәреп чыгып китәләр . Читтән күзәтеп торган кешегә кызык та , куаныч та . Менә шул . Бүгенге әдәбиятта мине иң нык сөендергәне - язучыларыбызның том - том китаплар чыгаруы һәм ул китапларның ятим булмавы .
Васыйл Габитовлар гаиләсе 1923 елга кадәр Балтач районы Сасна авылында яши . Шул елда аларны һәм тагын 30лап хуҗалыкны 15 чакрым читкә күчереп утырталар .
Ий мөшрикләр үзегезгә килә торган бәла - казадан качып котылучы түгелсез һәм сезгә Аллаһудан башка дус та , вә ґәзабтан коткаручы ярдәмче да юк .
Соңыннан шунысы мәгълүм була , бу кешеләр туйда агуланган икән . Әмма нәрсә белән ? Әлегә ике версия бар : балык яки каз ите белән . Бүген Кукмара район сырхауханәсендә кияү белән кәләшне котларга килгән 23 кунак ята . Әлеге эш Роспотребнадзор оешмасы тикшерүендә . Туй узган кафе вакытлыча ябылган .
Х ӘСБИЛЕК . Пәйгамбәрләр башкарган хезмәтләре өчен матди - мәгънәви әҗер ( түләү ) дә көтмиләр .
Татарстан мәдәният осталары концерты алдыннан , күркәм бинаның керешендә , " Күчмә томарлар ( төргәк хатлар ) - хәбәр " Халыкара рәсем сәнгате проектының күргәзмәсен ачу тантанасы булды . Проектның авторлары - рәссамнәр Хәмзә Шакиров белән Әлфия Ильясова . Алар аны ТӨРЕКСОЙ Халыкара мәдәният оешмасы белән бергәләп әзерләгәннәр . Татарстанның гына түгел , бөтен төрки дөньясы рәссамнарының хезмәтләре җыелмасы булган күргәзмәне ачу тасмасын Татарстан мәдәният министры урынбасары Айрат Җаппаров , Төркия мәдәният һәм туризм министры урынбасары Мостафа Бюйюк , Россиянең Төркиядәге илчесе Владимир Ивановский һәм ТӨРЕКСОЙ оешмасы гомуммөдире урынбасары Мостафа Балчык кистеләр . Анда шулай ук татар традицион милли кулланма сәнгате үрнәкләре тәкъдим ителде . Аның экспозициясендә читек - кәвеш , түбәтәй , калфак кебек татар милли киемнәре , көнкүреш әйберләре , милли киемнәр кидертелгән курчаклар урын алды . Яшь галимә Лилия Саттарованың " Казан татарларының каюлы күне " дигән фәнни китабы да кунакларның игътибарыннан читтә калмады . Күргәзмәне карау вакытында килгән тамашачылар чәкчәк белән чәй эчтеләр .
Яшьләрнең төрлесе бар бит . Уйлана торган , әйбәт тәрбия алган егет - кызлар театр белән кызыксына . Рөстәм Исхакый . Тинчурин артистлары арасында сез үзегезне яшь артистлар төркеменә кертәсезме ? Зөлфия Вәлиева . Мин инде хәзер үземне урта буын артистлары арасына кертәм . Шуңа да җитлеккән , психологик роль бирделәр - әни роле . Спектакльдә Гөлназ минем 20 яшьлек кызым булып уйный . Әкренләп кенә урта буын артистлары рәтенә кереп киттем . Бу үзгәреш үзем өчен дә җайлы , вакытында күчә белергә кирәк икән . Рөстәм Исхакый . Зөлфия ханым , урта буын артистлары арасына кердем дидегез диюен , " Зөләйлә " не нишләтәбез соң , ул татар яшьләренә юнәлгән беренче музыкаль төркем түгелме соң ? Зөлфия Вәлиева . Заманча җырлар яздыру , татар дискәтүкләрен башлап җибәрү безнең чорга туры килде . " Зөләйлә " үз юлын табарга тырышты , без халык көйләрен дә заманчага үзгәртеп башкарабыз . Театр артистлары булгач , һәркайсыбыз өчен образлар уйлыйбыз , комик кыяфәттә дә чыгыш ясадык . Бүген " Зөләйлә " нең берсе бәби үстерә . Ләйсән Закирова балалар белән шөгыльләнә , безгә алмаш әзерли . Ә мин исә - иң элек театр артисткасы , " Зөләйлә " икенче урында . Аны кызлар белеп килде , бәлки кайвакыт үпкәләгән чаклары да булгандыр . Рөстәм Исхакый . Сез икегез дә " Азатлык " радиосына беренче тапкыр әңгәмә бирәсез , үзегез турында кыскача сөйләп китсәгез иде . Гөлназ Нәүмәтова . Мин - Питрәч кызы . Ленино - Кокушкино авылында туып үстем . Казан дәүләт мәдәният һәм сәнгать университетының режиссерлык бүлеген тәмамладым . Тинчурин театрында эшли башлавыма 8 ел була . Кечкенәдән артист булу теләгем бик зур иде , режиссерыбыз Рәшит Муллагали улына , коллективка зур рәхмәт , яратып кабул иттеләр . Бергәләшеп , дус тату эшлибез , спектакльләр чыгарабыз . Зөлфия Вәлиева . Ә мин исә Казаннан . Иң элек музыка училищесын тәмамладым . Аннан сәнгать академиясендә актерлык осталыгы серләренә төшендем , төп остазыбыз Рәшит Заһидуллин булды . 1993 елда театр тормышы башланды , ул вакытта без беренче Тинчурин студиясе дип аталдык . 1995 елда беренче ролемне уйнадым . Мәктәптә укыганда нишләптер үземне опера җырчысы итеп күзаллый идем . Рөстәм Исхакый . " Зөләйлә " ничек барлыкка килде ? Зөлфия Вәлиева . Төркем 1998 елда оешты . Иң элек Ләйсән Мәхмүтова үзе генә җырлап йөрде . Автор - башкаручы буларак " Юксыну " дигән альбом чыгарды . Ул елларны " Сандугач " исемле җыр бәйгесе бар иде , Ләйсән шунда ел саен катнашып килә . Ләкин 1998 елда ул үзе генә чыгыш ясарга теләми һәм төркем тупларга ниятли . Ләйсән уйлаганча биш кыз җырлыйсы булган . Тик гәүдәләре дә төз , тавышы да матур булган , кыяфәтләре дә артистларга охшаган ике генә кыз табылган . " Зөләйлә " булу миңа һәм Ләйсән Закировага тәтеде . Төркемне барлыкка китерүдә Ләйсән Мәхмүтованың роле зур булды . Рөстәм Исхакый . Исеме ничек куелды ? Зөлфия Вәлиева . Бер ел исем - фамилия белән генә чыгыш ясадык . Концерт - тамаша алып баручыларга өч фамилия әйтү кыен була башлады . Кайчан исем табасыз инде , әйдәгез " Чәк - чәк " булыгыз дияләр иде . " Өчпочмак " дип тә кушарга теләделәр , имеш милли дә , матур да . Эзләнә торгач игътибарыбыз " Айфара " га тукталды , аларның исем бит егетләрнең исемнәреннән җыелган . Шулай итеп без дә шул рәвешле төркемгә исем куштык . Рөстәм Исхакый . Беренче вакытларда " Зөләйлә " колакка ятышлы идеме ? Бер караганда андый исем бар һәм ул борынгы кебек . . . Зөлфия Вәлиева . Ул хатын - кыз исеменә охшаган . " Зөләйлә " куелганнан соң атамаларның мәгънәсен аңлаткан китапны актарганда , гарәп телендә Зөләлә дигән исем барлыгын белдем . Төркем исеме уңышлы куелды дип уйлыйм Рөстәм Исхакый . Концертларда күренми башладылар дигән сүзләргә ни дип әйтерсез ? Зөлфия Вәлиева . Әлегә хәл җыябыз , яңа идеяләр туплыйбыз . Рөстәм Исхакый . " Зөләйлә " эстрадага нинди теләк - максатлар белән чыкты ? Зөлфия Вәлиева . Текә , заманча кызлар булып , кара күзлекләр киеп , сәхнәгә чыккан хәтердә . Максатыбыз яшьләрне көнбатыш , рус җырларыннан татар җырларына таба бору иде . Без бар мөмкинлекләрне кулланып иҗат иттек . Шуңа да татар эстрадасы үсешенә үз өлешебезне керттек дип уйлыйм . Рөстәм Исхакый . " Зөләйлә " әле татар эстрадасын сыйфатлы тарихи клип белән баеткан төркем булып санала . Сезнең ул эш " Киләчәгең булмас , үткәнеңне әгәр онытсаң " дигән сүзләрнең мәгънәсен бермә - бер арттыра кебек . Пәрәвездә әлеге клипны яшьләр күп карый икән . Зөлфия Вәлиева . Бу клип төркемнең 10 еллык юбилеена эшләнде . Тиздән безгә 13 ел тулачак . Шул истәлекле елны татар халкына зур бүләк ясыйсыбыз килде , ниятебез мәгънәле җыр һәм яхшы клип күрсәтү иде . Эзләнүләрне тирәннән башладык , безнең Ләйсән Мәхмүтовага рәхмәт инде , ул әлеге тарихны казып чыгарды . Хан Батый Русиягә килгәндә , Болгар илендә каты сугышлар барган . Биләрдә Изге чишмә ага , аның тарихы хан Батый белән көрәш вакытларына барып тоташа . Анда 45 ( төгәл санны әйтү кыен икән , башка сан китерүчеләр дә бар ) татар хатын - кызы туган җир өчен сугышып үлә һәм шул урында чишмә агып чыга , диләр . Бу тарих безне тетрәндерде , яңа җыр иҗат итәргә этәргеч бирде . Шәмсия Җиһангирова шушы тарихка туры килерлек шигырь язып бирде . Көй авторы - танылган композитор Радик Сәлимов . Җыр " Мәдхия " дип аталды , татар хатын - кызларының батырлыкларына дан җырлау . " Легенда " кино төшерү төркеме егетләре белән танышып , эшкә керештек . Бик тырышып эшләделәр , сыйфатлы чыкты . Мәскәүдә төшердегезме әллә дигән сораулар да булды . Барлык эш - хәрәкәт Татарстанда башкарылды . Клипта канкойгыч урыннар бар . " Яңа гасыр " каналында берничә тапкыр күрсәткәч , телевидение вәкилләре канлы урыннарны кисәргә тәкъдим итте , ләкин без үзебезчә эшләргә тырыштык . Чөнки бу - тарих , уйлап чыгарылган әйбер түгел . " Мәдхия " клибын бигрәк тә читтә яшәүче милләттәшләребез үз итте . Пәрәвездә киң таралу алды , сорыйлар , мактыйлар , фикер алышалар . Аллага шөкер , теләк - ниятләр чынга ашты , горурланып сөйләрлек эшебез бар ! Рөстәм Исхакый . Озак төшерелдеме ул ? Сугышу моментлары да Америка киноларыннан ким түгел , кан да чын кебек . . . Зөлфия Вәлиева . Биш көн эчендә төшердек без аны . Йөзләгән кеше катнашты , Тинчурин артистлары да булды . Шунысы борчый - бу клип белән рус - татар арасын бозарга телисез дигән сүзләр ишеттек . Без бары тик халыкның үз тарихына кызыксынуын арттырырга теләдек . Клипта милләт , дин билгеләре , тәреләр - берсе дә юк . " Мәдхия " җыры белән татар - мөселман хатын - кызларының батырлыгын күрсәтәсе килде . Шуңа да җан - тән белән бирелеп эшләдек , вакыйгаларда үзебез дә катнаштык . Канкойгыч күренешләрдә , күпләр уйлаганча , помидор сыекчасы түгел , ә чиянекен ( чия сиробы ) кулландык . Һолливудта да шуны кулланалар икән , анысын төшереп бетергәч интернет аша белдек . Рөстәм Исхакый . Мондый зур эш финанс ярдәменнән башка эшләнми , матди якны кайгыртучылар кемнәр иде ? Зөлфия Вәлиева . Алар - тыйнак кешеләр , билгесез булып калырга теләде . Ярдәм иткәннәре өчен бик зур рәхмәт !
- Нәкъ менә мәдәният әһелләренең үзара багланышлары , менә шундый җитди халыкара очрашулары нәтиҗәсендә , дөнья килешүгә ирешә . Иң мөһиме - шигарь заявкалар килүче барлык илләрдә дә , кинематографистларда да кайнар яклау тапты һәм нәкъ менә ул фестивальнең җитди һәм мәгънәви өлешенә әверелде . Бүген ул башка җитди чаралар белән тулылана . Мәдәниятләр диалогына ирешелде һәм бу эш дәвам итә , - дип ачыклык кертте ул .
Нури аганың чыгышыннан соң без Фәннур белән җиңел сулап куйдык . Ул елларда аның авторитеты яшьләр арасында ифрат дәрәҗәдә зур иде . Озак еллар « Казан утлары » журналының поэзия бүлегендә эшләгәнлектән , барыбыз да аңа килә идек . Ул үзе дә яшьләргә игътибарлы булды , бервакытта да ярдәменнән ташламады . Булырдайларыбызның шигырьләрен бастырып барырга тырышты . Шул ук вакытта турысын да әйтә белә иде . Бу юлы да шулай булды . Безне җәберләргә ирек бирмәде .
« Башинформ » агентлығында үткән матбуғат конференцияһында һүҙ ҙә студенттарыбыҙҙың Олимпиадаға әҙерлеге хаҡында булды .
Башта бу хезмәт эшчәнлеге , көнкүреш һәм иҗтимагый тормыш процессында барган . Тора - барә тәрбия кеше эшчәнлегенең һәм кеше аңының аерым өлкәсенә әверелә .
Ләкин башкала Приштина урамнарында бу сүзләргә ышанмаган кешеләр дә шактый очрый . Приштинада яшәгән Арлинда Красничи , " Берни дә үзгәрмәячәк . Хәзергә кадәр үзгәрешләр булмады , хәзердән соң да булмас " дигән карашта . Якынча 3 ел элек бәйсезлеген игълан иткән Косово , Европадa икътисады иң зәгыйфь булган илләрнең берсе . Эшсезләр саны 50 % . Яшьләр арасында бу сан тагын да югары . Серблар сайлауга бойкот белдерде Парламентта илдәге азчылыклар - серблар өчен 10 урын аерылган булса да сербларының күпчелеге сайлауда катнашмыйча аны бойкот итте . Кайбер серб сәясәтчеләр сайлаудан алда Косовоның төньягында серблар күпчелектә яшәгән Митровицада халыкны сайлауга бойкот белдерергә чакырган иде . Косовода 120 мең серб яши , алар илнең төньягында урнашкан . Биредә яшәгән сербларның 2 % гына сайлауга катнашса , башкала Приштинадагы серблар сайлауда күбрәк катнашты . Бүгенге көндә Косовоны 70 ил таныды . Алар арасында АКШ һәм Европа Берлеге илләре дә бар . Үзләрендә бәйсезлек өчен көрәшкән милләтләре булган Русия һәм Кытай Косово бәйсезлеген танымый .
Аның алдагысы уенда исә , " Ак барс " уенчылары һәм җанатарларының кәефе исә бик күтәренке булмады . Чөнки " Динамо " белән уйнаганда бер төркем җанатар мәйданда төтен чгарып уен туктатылды . Хәзер исә ике такым җитәкчеләре дә уенны кабаттан уйнарга дигән карарга килгәннәр . Төтен чыгаручылар исә алар фикеренчә , чын җанатарлар түгел , ә ике такымны да хөрмәт итми торган тәртип бозучы яшьләр . Иртәме соңмы алар барыбер тотылачак , ди хоккей уенчылары . Яхшы уен карыйбыз дип килгән җанатарлар алдында исә , хоккей такымы җитәкчеләре гафу үтенә һәм шул ук билетлары белән аларны кабаттан уздырылачак уенга чакыра .
Халык үзе дә Тукай вакытында ук та икегә аерылган : карагруһчылары , кадимчеләре бар , шуларга өстәп , әләкчеләре . . . Шул вакытта татар халкы упкынга бара , милләтен шуннан йолып калыр өчен , Габдулла Тукай үзенең чандыр гәүдәсе белән халкын тери , газаплана һәм . . . зәгыйфьләнә . Икенче төрле әйтсәк , Печән базары караклары булган татар милләтчеләре , кадимчеләре - бер якта , шовинистлары - аларга каршы , һәм боларның һәр 2 як тарафыннан миллионлаган киловатт көч килә . Тукай исә шушы яклар арасына кереп , халкын , янып харап булмасын өчен , саклый һәм . . . үзе дөрләп яна . Менә каян килә ул безнең Газинур Гафиятуллиннар , Муса Җәлилләр !
Күз ачып йомганчы , " кешелек дөньясына бәхет таратучы " ның әмерләренә карусыз буйсынучы тыныч берничә илдә кызгылтсары - ал - лалә төсендәге революцияләр башланды . Украинада , Грузиядә һәм Кыргызыстанда булып алган инкыйлаблар барысын берьюлы , бүген Тунис белән Мисыр илләрендә күзәтергә мөмкин . Кемгә һәм ни өчен бу спектакльны оештырырга кирәк булганлыгы барыбызга да мәгълүм , әлбәттә . Һаман шул берүк сценария буенча эш ителә . Баштан " проблема " уйлап табыла , аннан соң аңа каршы көрәш башлана . Соңгы елларда күреп торабыз , бу " проблема " гел мөселманнар белән яки халыкның күпчелеге Ислам динендә булган дәүләтләрдә килеп чыгып тора . Барыбызга да аңлашыла , әлбәттә , дөньяда тынычлык , иминлек булса , бөек илләрнең берсенә яшәү бик авыр булачак .
Төньяк Кореяның атом коралы сынавы халыкара җәмәгатьчелек кискен тәнкыйть берлдергә . БМО иминлек шурасы бу хакта гадәттән тыш җыен уздырa .
Мондый мисалларны дистәләп , йөзләп китереп булыр иде , без тагы берничә мисал китерү белән чикләнәбез . Урыс галиме В . Н . Ковалев үзенең 1931 елда Мәскәүдә басылып чыккан " Историческое развитие быта женщины , брака и семьи " дип аталган китабында болай дип яза : * " Профессор Фирсов в книге " Чтения по истории Сибири " / стр . 50 - 75 / приводит многочисленные примеры торговли русских завоевателей Сибири женщинами - инородками . " Вся история покорения Сибири и взимания с их обитателей ясака есть история похишения женщин у инородчиского населения . " В описанное время / 17 и начало 18 века / в Сибири русские колонизаторы торговали женщинами очень широко . Большею частью предметом торговли были инородческие женщины добытые на войне , или просто на грабеже . Тут грабителям представлялась полная свобода половой эксплуатации женщин . Дикие и развратные " завоеватели " насиловали малолетных девочек , а наскучивших им - продавали . Цена на 5 - 7 летнюю девочку - инородку была очень низкая : от 20 коп . за каждую . " / стр . 89 - 90 . / *
Дауыт Юлтыйҙың беренсе китабы 1921 йылда сыға . Мәскәүҙә ҡыҙыл профессура институтында уҡып ҡайтҡандан һуң Юлтый " Октябрь " журналы мөхәррире була , Башҡортостандың Яҙыусылар союзын ойоштороуҙа ҡатнаша . Был йылдарҙа уның көрәш һәм хеҙмәт пафосы менән һуғарылған " Нефть тураһында әкиәт " , " Айһылыу " , " Мәйсәрә " поэмалары сыға . Прозаик булараҡ Дауыт Юлтый үҙен " Ҡан " романында , " Бәләкәй Ҡотош " , " Камилә " кеүек хикәйәләрендә күрһәтә .
Уен башында көндәшләр арасында шахмат ташлары тигез итеп бүленә , алар шартлы рәвештә « аклар » һәм « каралар » дип йөртелә . Чынлыкта исә , шахмат ташлары теләсә нинди якты ( ак , сары , аксыл - көрән ) яки караңгы ( кара , кызгылт - көрән , кара зәңгәр ) төсләргә буялган булырга мөмкин . Һәрбер шахмат фигуралары комплектына шаһ ( ♔ ) , вәзир ( ♕ ) , ике тура ( ♖ ) , ике фил ( ♗ ) , ике ат ( ♘ ) һәм сигез пешка ( ♙ ) керә . Уен башында « аклар » беренче һәм икенче , ә « каралар » җиденче һәм сигезенче горизонталь рәтләргә , ә аларның пешкалары икенче һәм җиденче горизонтальләргә тиешенчә урнашалар .
( Казан , 8 июль , " Татар - информ " , Роза Исмәгыйлова ) . " Буа элеваторы " ачык акционерлык җәмгыятендә бөртекле культураны кабул итү өчен бөтенесе дә әзер , дип хәбәр ителә ТР муниципаль районнары порталында . Узган елгы корылыкта биредә бөртекләр аз булган . Быел исә предприятиенең җитәкчесе Рафаэл Низамов сүзләреннән аңлашылганча , 95 тонна кабул итәргә өметләнәләр . Баш инженер Айдар Фәткуллин аңлатып үткәнчә , элеватордагы эш графикка салынган . Аны яңарту буенча барысы да башкарылган . 17 складны известь белән аклаганнар , корткычларга каршы препаратлар белән эшкәрткәннәр . Элеватор ишегалдында бөртекләрне бушату өчен махсус 10 урын әзерләнгән . Ләйсән Хасанова җитәкчелегендәге лаборатория аккредитация узган . Шуңа күрә лаборантлар теләсә - кайсы хуҗалыкка барып , түләүле хезмәт күрсәтә ала .
Греция премьер - министры Дҗордҗ Папандрео килешүдән соң " Еврознадагы Греция саклап калынды һәм Европа бик зур эш эшләде . Бүген без Греция язмышын гына хәл итмәдек . Европага һәм Европа Берлегенә бик зур куркыныч яный иде һәм без бу куркынычка каршы тәвәкәллек белән уңышлы чара күрдек . Европа җитәкчеләре Европа Берлеген һәм безнең уртак акча берәмлегебезне саклый . Европа Греция белән бу кризистан көчлерәк булып чыгачак " , - диде . Европа Берлеге президенты Һерман Ван Ромпей бу програм финанс базарларына евро илләренең Грецияне ярдәмнән ташламаячагын күрсәтәчәк дип белдерде . " Ярдәмнең зур өлеше Европаныкы булачак . Бу катнаш механизм булса да , анда Европаның өлеше зуррак булачак " , - диде Ван Ромпей . Шулай да финанс белгечләре әйтүенчә , Грециягә бурычка акча бирү програмына Халыкара валюта фондын катнаштыру халыкара базарларда евроның абруен киметергә мөмкин . Моңарчы еврозонаның берәр әгъзасына ярдәм итүне сорап Халыкара валюта фондына мөрәҗәгать итәргә мәҗбүр булганы юк иде әле . Бу атнада евроның долларга карата кыйммәте соңгы 10 айдагы иң түбән дәрәҗәсенә төшеп $ 1 , 33 ка калды . Өлешчә моңа инвесторларның Европа Берлегендәге зур проблемаларга Халыкара валюта фондыннан башка чишелеш табылмавына борчылуы да сәбәп булды . Европа Үзәк банкы да , Франция президенты Николя Саркози да моны истә тотып Грециягә ярдәм планына Халыкара валюта фондын катнаштыруга каршы чыккан иде . Фондның роле турында Германия куйган шартка ризалашканнан соң Саркози журналистларга максат бөтенләй бу бурычны куллану түгел диде . Аның әйтүенчә , Европа җитәкчеләре бу ярдәмгә ышанычның булуы үзеннән - үзе базарларда Грециягә мөнәсәбәтнең нормалләшүенә ярдәм итәр дип өметләнә . « Чара күрү турындагы бу килешүнең гамәлгә ашырылуы шарт түгел . Ул зарур булган очракта һәм иң соңгы чара буларак гамәлгә ашырыла ала . Килешү Грециягә үзенең кыю реформаларын базардагы акылсыз гамәлләрдән һәм спекуляциядән курыкмыйча башкарып чыгу өчен ышаныч бирә " , - диде Саркози . Европа Үзәк банкы президенты Жан - Клод Трише да ярдәм турында килешү үзе үк Грециягә кризистан чыгарга ярдәм итәр , ул акчаны куллану зарурлыгы булмас дип өметләнүен әйтте . Грециянең бюджет дефициты тулаем җитештерү күләменең 13 процентына якынлашты . Евро килешүендә исә дефицитны 3 проценттан арттыру рөхсәт ителми . Ул арада евро кулланучы башка илләрдә , аерым алганда Португалия , Италия , Испания һәм Ирландиядә дә бурычларның зур булуына борчылулар арта бара . Кытай рәсмиләре Грециядәге кризис диңгездәге боз тавының күренгән өлеше генә булырга мөмкин дип кисәтә . Әлеге килешүгә кадәр Германия канцлеры Ангела Меркель Германия парламентында чыгыш ясап бюджет дефициты 3 проценттан арткан илләрне еврозонадан чыгаруны тәкъдим итте .
ТР авыл хуҗалыгы һәм азык - төлек министры ТР Нурлат һәм Аксубай районнарында эш сәфәрендә булды
Сезгә яхшылык белән китәргә вакыт җитте бит инде . Юк , алар матур гына китә алмыйлар шул . Өммәт каршында гафу үтенеп , алдынгы карашлы яшьләргә юл бирәсе урында алар шәхси һәм нәсел - ыру мәнфәгатьләрен яклап " көрәш " алып баралар .
Уфа шәһәрендәге Мәхкәмәи Шәргыягә ( Диния Нәзарәтенә ) беренче мәртәбә 1891 елда казый итеп сайлана һәм өч ел саен шул ук Вазыйфага кабат - кабат сайланып , 1906 елга хәтле казыйлык хезмәтен башкара . Р . Фәхретдиннең казыйлык вакытында башкарган иң зур эшләренең берсе - Диния Нәзарәтенең таркау хәлдәге архивын тәртипкә китерү булган . Фидакяр хезмәтләре өчен ул 1894 һәм 1897 елларда патша хөкүмәте тарафыннан көмеш һәм алтын медальләр белән бүләкләнгән .
- Бонжюр , месье , - тине ҡыҙ тыныс һәм та уышын күтәрмәй генә , шунан һүҙен йәнә лә фран цузса дауам итте . - һеҙ иғтибар итергә теләмә гән тыйнаҡ , оялсан ҡыҙ мин булам . Әйтегеҙ әле , үҙен ир тип иҫәпләгән кеше уны уйлап ҡына йә шәгән , йоҡоһонан , атауынан яҙған һәм шул яҡы нын , теләгәнен , һөйгәнен күреү мөмкинлеге тыу ҙырған һирәк сәғәттәрҙе түҙемһеҙләнеп көтөп алған , шул рыцарь артынан хатта үлемгә лә ба рырға әҙер йәш ҡыҙҙы күрмәҫкә хаҡы бармы ?
« Булгария » нең электригы да котылырга өлгерә . Үзе үрсәләнә , нишләргә дә белми :
игътибар , теләсә - кайсы джаббер монларда ешләмәй : игътибар , « яндекс » программасы , « nimbuzz » , « fring » та гомумей xmpp йук , ешләсә үз серверлары белән генә ешләй , кайберсендә күп кешеле чат та йук .
- Бөтенләй дә оялмады , күз яше чыгармады , гафу үтенмәде , әйтерсең лә шулай булырга тиеш . Ул 2009 елда безнең 4 мең акчаны , 2010 елда 8 мең акчаны алып калган . Бала туганчыга кадәресен тикшертмәдек әле , хәзер шул эшкә тотынырга җыенабыз . Мин бер әйбергә гаҗәпләнеп йөрим : ничек яши икән ул ? Кергән саен Камилгә карап : " И , мескенкәем " , - дип мыскыллы караш ташлап чыгып китә иде , - ди Лилия рәнҗеп .
Казан зур чараларны яхшы дәрәҗәдә уздырды Аларда 350 меңләп кунак катнашкан , тәртип сагында 7 , 5 меңләп хезмәткәр торган . Узган атнада Татарстан башкаласында Россия һәм Татарстан Президентлары , федераль министрлыклар һ . б зур җитәкчеләр катнашында 5 зур чара - Ишкәкләрдә ишү төрләре спорты үзәгендә ишү каналы ачылды , РФ Президенты призына ат чабышы , Казан Сабан туе , РФ Президенты карамагындагы физик культура һәм спортны , югары казанышлар спортын үстерү Советы белән Россия олимпиячеләренә ярдәм күрсәтү фондының уртак утырышы , " Тынычлык яратылышы " рок - фестивале булды .
Нурихан Фәттахның тууына 80 ел тулу уңаеннан Руфина Фәттахова хатирәләре .
Бик шәп сайт . Хәрефләр эре ! " Эхо Москвы " сайты стилендә эшләнгән . Мин аны еш карыйм . Ләкин анда хәрефләр вак , ә мәгълүмат күп . Шуңа күрә сайт бик чуар . Хәзер сезгә сайтыгызны мәгълүмат белән тутырасы калды . Ябрәйләр мәгълүмат җыю һәм бирүдә бик оста әлбәттә , әмма татарлар да алардан калышмаска тиеш . Ләкин татарча мәгълүмат үзенчәлекле , гамәли булырга тиеш ! Сайттан турыдан - туры күбрәк татар - төрки сайтларына чыгу мөмкинлеген арттырсагыз бик яхшы булыр иде .
Күренекле педагог һәм мәшһүр тел белгече Шиһап Алим улы Рамазанов 1887 елның 20 декабрендә Саратов губернасының Петровск өязе ( хәзерге Пенза өлкәсе , Лопатин районы ) , Иске Карлыган авылында урта хәлле крестьян гаиләсендә туа . 1897 - 1907 елларда авыл мәдрәсәсендә белем ала . Укытучылар малайның сәләтен , тырышлыгын тиз күреп алалар . Аңа , мөгаллим ярдәмчесе сыйфатында , түбән сыйныф балаларын укыту йөкләнә . 1907 елдан Вершавыт авылы мәктәбендә мөстәкыйль рәвештә укытучы булып эшли башлый . 1910 елда педагогик эшчәнлеген туган авылында дәвам иттерә . Консерватив авылдашларына аның сәяси карашлары , актив эшчәнлеге ошап бетми . Алар яшь укытучыны 1912 елның гыйнварында сөргенгә җибәрүгә ирешәләр . Яшь егет анда да яраткан укытучылык эшеннән аерылмый . Ш . Рамазанов Октябрьгә чаклы да рус - татар мәктәпләрендә укыту хокукы алу өчен , төрле курсларга йөреп һәм үзлегеннән укып , имтиханнар тапшырырга әзер була , тик « сәяси ышанычсыз » кеше саналганлыктан , аңа рөхсәт һәм мөмкинлек бирмиләр . Октябрь инкыйлабы булгач , ул Саратов өлкәсенең төрле районнарында укытучы , мәктәп инспекторы , инструктор , балалар йорты мөдире һ . б . вазифаларны башкара . 1918 - 1924 елларда ул Иске Карлыган мәктәбендә укыту белән бергә , Петровск өязе мәктәпләрендә яңача укыту - тәрбия эшләрен юлга салуда , культура - агарту эшләрен оештыруда актив эшчәнлек алып бара . 1918 - 1932 елларда ВКП ( б ) ның Саратов губкомы һәм губерна Башкарма комитеты органы булган « Ялкын » газетасында аның сәяси , педагогик темаларга мәкаләләре , фельетоннары , рецензияләре дә басыла . 1924 - 1926 елларда ул , Саратов губернасы мәгариф хезмәткәрләре союзы идарәсенең президиумы әгъзасы буларак , татарлар арасында укыту , педагогика - методика эшләренә җитәкчелек итә . 1924 - 1925 уку елында Саратов педагогия техникумының татар бүлегендә татар теле һәм әдәбияты фәннәрен укыта , шул ук вакытта бүлек мөдире вазифасын да үти . Ш . Рамазановның тирән хәстәрлек күрүе нәтиҗәсендә бу бүлек нигезендә тагар педагогия техникумы оеша . Укытучылык хезмәтенә 25 ел тулу уңае белән 1928 елда аңа « Халык укытучысы » дигән мактаулы исем бирәләр . Иске Карлыган мәктәбе аның исемен йөртә башлый . 1930 - 1932 елларда Ш . Рамазанов Әстерхан педагогия техникумында татар теле һәм әдәбияты фәннәрен укыта . Педагоглык һәм фәнни эшкә сәләтен , тырышлыгын күреп , югары оешмалар аны Казан педагогия институтына аспирантурага укырга җибәрәләр . 1934 елда аспирантура курсын уңышлы тәмамлагач , яшь галимне шул ук институтта татар теле кафедрасында эшкә калдыралар . Ул 1934 - 1937 елларда Казандагы марксизм - ленинизм институтында да яшьләргә белем бирә . Ш . Рамазанов , педагогик эшчәнлегеннән тыш , мәктәпләр өчен татар теле дәреслекләре , укыту программалары һәм методик кулланмалар төзү өлкәсендә зур өлеш кертә . Аның бу төр хезмәте Татарстан Мәгариф Халык Комиссариатында тел һәм әдәбият буенча инспектор - методист һәм фәнни консультант булып эшләгән ( 1933 - 1934 ) елларда аеруча активлаша . 1923 елда аның беренче баскыч авыл мәктәпләренең 3 - 4 сыйныфларында туган якны өйрәнүгә багышланган « Түбән Идел буе » , 1930 елда « Зурлар өчен яңалиф сабаклары » дигән кулланмалары , 1931 елда « Ана теле программасы » дөнья күрә . 1934 елда исә « Педагогия техникумнары өчен татар теле һәм методикасы программалары » н , 1939 елда « Тулы булмаган урта һәм урта мәктәпләр өчен татар теле һәм әдәби уку программалары » н төзеп бастыра . Ш . Рамазановның Х . Хисмәтуллин белән бергә 1940 елда язган « Татар теле грамматикасы » ( фонетика , морфология ) дигән дәреслекләре шактый еллар дәвамында җидееллык мәктәпләрдә стабиль дәреслек буларак хезмәт итте . Ватан сугышы елларында Ш . Рамазанов Казан дәүләт университетында тел курсын алып бара һәм гомуми тел белемен дә укыта . 1942 - 1948 елларда ул Тел , әдәбият һәм тарих институтында өлкән гыйльми хезмәткәр булып эшли . Филология буенча теоретик хезмәтләрнең күп һәм әһәмиятле булуын исәпкә алып , аңа филология фәннәре кандидаты дигән гыйльми дәрәҗә һәм доцент исеме бирелде . Ш . Рамазанов алып барган фәнни тикшеренүләр күпкырлы . Киң диапозонлы галим татар әдәби теленең үсеше , формалашу тарихы , тел культурасы мәсьәләләренә карата җитди хезмәтләр тудыра . Мәшһүр тел белгече һәм лексикография өлкәсендә дә шактый эз калдырган галим . Ул терминологик сүзлекләр төзүдә актив эшләгән телчеләрнең берсе . « Тел белеме буенча терминнар һәм әйтелмәләр сүзлеге » турыдан - туры аның катнашлыгында эшләнде . « Русча - татарча хәрби терминнар сүзлеге » н төзүдә дә аның хезмәте бик зур . Тик бу хезмәт , кызганычка каршы , дөнья күрә алмый калды . Яшь буынга белем - тәрбия бирү өлкәсендә һәм фәнгә фидакарь хезмәт иткән талантлы педагог , актив җәмәгать эшлеклесе , күренекле тел галиме Ш . Рамазанов 1948 елның октябрендә безнең арабыздан китте . Ләкин киң күңелле , олы җан шәфкатьле галимнең бай фәнни һәм педагогик - методик мирасы бүген дә татар теле белемен үстерүгә , педагогика - методика фәннәрен камилләштерүгә зур булышлык итә .
Глория кайда гына булмасын , күзенә күренгән барлык роботларга да бик каты кызыксынып карый иде . Күз алдында барган тамаша нинди генә мавыктыргыч , яңа һәм искиткеч булмасын , алар турында күз кырые белән берәр хәрәкәтләнгән тимер механизм күрү белән үк оныта иде . Шуңа күрә , Глория белән йөргәндә Вестон ханым барлык роботларны да урап уза иде .
- Һе , - ди дию , - хатын - кызның чәче озын , акылы кыска дип әйтәләр , ди . Шул җан буламы инде ? - ди .
Бәлки сез уйладыгыз пәйгамбәр һәм мөэминнәр Хөдәйбиядән кире Мәдинәгә вә өй җәмәгатьләренә мәңге кайтмаслар , ягъни кәферләр үтереп бетерерләр дип , шул уегыз сезнең күңелегездә шайтан тарафыннан яхшы уй итеп күрсәтелде , янә явызлыкны зан кылдыгыз , ягъни исламның җимерелүен , мөселманнарның һәлак булуын теләдегез , вә күңелегезнең бозыклыгы белән һәлак буласы кавем булдыгыз .
- Мусаның кабат Казанга кайту теләгенә ничек карыйсыз ? Аңа кайда яхшырак булыр дип уйлыйсыз ? - дип сорадым мин Рөстәм абыйдан .
Слайд . ( Татар дәүләт опера һәм балет театры янында шигырь бәйрәме )
Кара Король : Сихерчем , әйдәле , нәрсә эшли алганыңны күрсәтәле безгә ! Йәле ?
Паспортымда туган җирем Актаныш районының Чуракай авылы дип билгеләнгән . Монсы әтием Ханнанов Рәфил Кәбир улының туган - үскән җире . Бу авылда да гөнаһсыз чакларым үткән , Ата йортының матчага эленгән бишегендә тибрәнгәнмен , беренче кат әтием куенына кереп иркәләнгәнмен ( мин яшь ярымлык чакта ул үлеп киткән ) , күрше әбиләреннән : « Собханалла , собханалла ! » - дип әйттергәнмен . Чуракайда хәзер ул карчыклар да , туган йортым да юк инде . Анда әтиемнең кабере генә бар . Язмыш мине әллә ничә туган авыллы иткән .
Вестон ханым тавыш беткәнне коөтеп торды да , дәвам итте :
шул архивтан карап белдем , « йулдаш » сайтында татарча кунакханә генә түгел , форум да булган икән . шуллай торды - торды да ул , бер заман мин кереп караганда урысчалашкан иде . һәм тагын мин шулны ачыкладым , елек улдагы форум да , кунакханә дә икенче ( башка ) скрипыт белән йасалган булган .
2010 йылда иң бай кешеләрҙең эш хаҡы иң ярлыларҙыҡынан ҡарағанда 17 , 7 тапҡырға күберәк булған . Волга буйы федераль округта , был йәһәттән , эштәр Пермь крайы ( 17 , 8 тапҡырға ) менән Һамар өлкәһендә ( 20 , 6 ) генә хөртөрәк . Башҡортостан буйынса уртаса эш хаҡы 17805 һум тип күрһәтелһә лә , дүрт кешенең өсәүһенең килеме был һандарға яҡын да килмәй тигән мәғлүмәт тә яңғыраны ултырышта .
Хокук яклаучылар тентүләргә дучар булган Казан хокук яклау үзәгенә һәм " АГОРА " төбәкара хокук яклау берләшмәсенә теләктәшлек белдерә .
Башкортстанда дүшәмбе көнне иң төп яңалык - - Октябрьский шәһәрендәге бер кешенең " Урал - лото " лотереясендә 25 ярым миллион сумнан артык отуы булды .
башҡортостан юлдаш телеканалы хәбәр итеүенсә , әлеге ваҡытта белгестәр яңы проекттың финанс яғын иҫәпләй . Шунһыҙ булмай ҙа , сөнки бындай ризыҡты етештереү өсөн ҡулланылған ҡоролманың үҙе генә бер нисә миллион һум тора .
Кораб хәзер ярты юлга җитә , сәгать һаман уникедә , сизә хәзер теге кыз .
- Хөрмәтле егет , һеҙҙең шул тиклем яҡшылығығыҙ әсән ҙур рәхмәт . Мин һеҙҙең кеүек кешеләрҙе ғүмеремдә күргәнем булманы . Бына яңы ашап сыҡҡан ҡарт шул тиклем ҡомһоҙ , ҡайһы ваҡыт ике өҫтәл ашамлыҡ һорап ашап сығып китә , - ти .
3 . Үзегез турында бук дип уйламагыз . Сез һәм сез эшләгән нәрсә икесе ике әйбер . Әлбәттә җиде - сигез гасыр элек яшәсәгез сезгә кыенрак туры килер иде : Сөтче Фатыйма , Аучы Гали , Тычкак Вәли . Әллә ничек сәер яңгырый . Ләкин үсешнең асылы шунда ки , кешеләрнең фамилияләре барлыкка килә һәм алар бернинди каршылыкларсыз бук белән булыша алалар .
Архив материалларында бу пьесаның исеме дә күрсәтелгән . Ул « Утлар » дип аталган .
Эйе , уйҙарымды еткерәйем тип барҙым яҡташтарым янына . Шулай ҙа кешеләрҙең дә төрлөһө була : аңлағандарға - ишара , аңламағандарға инде , биғәйбә … Әммә минең бурыс - үҙ һүҙемде еткереү .
- Мин әйтмәдем , балалар үзләре тырышты . Алыйк , эшләп карыйк әле , диделәр . Элек тә каз асрый идек . Тик ул егерме - егерме бишләрдән артмады . Каз бибиләрен Казаннан алып кайттык . Хәзер айдан артык вакыт үтте . Аларны бер тартмага тутырып , бер рейста « Газель » машинасына төяп алып кайттык . Бер тәүлеклек кенә булсалар да , шөкер , барысы да исән - сау .
" Г . Тукай образының әдәбият , музыка һәм сәнгатьтә чагылышы " исемле иншалар бәйгесе
Бу вакытта Глория музей буйлап бер сәбәпсез тилмереп йөрми иде . Үз яше өчен ул , әнисенә охшап , бик максатчан һәм базымлы иде . Өченче катта Глория « СӨЙЛӘШӘ ТОРГАН РОБОТ » дигән олы күрсәткеч күреп алды . Аны иҗекләп укыгач һәм әти - әнисенең ул якка таба барырга теләкләре булмаганын аңлагач , кыз бик гади карарга килде . Әти - әниләре башка якка караганын көтеп торды да , тыныч кына аларны калдырып , күрсәткеч төбәгән якка китте .
Ел саен үтүче " Иннопром - 2011 " Урал Халыкара күргәзмәсе һәм сәнәгать , инновацияләр форумы - Россиядә сәнәгать , инновацияләр һәм технология өлкәсендә махсуслаштырылган беренче күргәзмә . Ул федераль һәм төбәк хөкүмәт органнары вәкилләренә , ил һәм чит ил компанияләренә , урта һәм кече бизнес вәкилләренә , галим , экспертларга тәҗрибә белән уртаклашырга , үзара мөнәсәбәтләр урнаштыру өчен уникаль мөмкинлекләр бирә .
Соңра бу егет , агасы һәм Ак бүре белән өчәүләп , чатырларына кайтып киттеләр . Чатырга кайтканнан соң бу егет Ак бүрегә
Йылы июль төнө . Бала саҡтағы ғәҙәтемсә , мин соланда йоҡлайым . Ситтә оҙаҡ йөрөп ҡайтһаң , бик ҡыҙыҡ икән ул : тыуған ерҙең төнгө тауыштары ла һағындырған , мин уларҙы ҡолаҡ һалып бик оҙаҡ тыңлап яттым . Бала саҡта уларға әллә ни иғтибар биреп тыңламағанмындыр инде , әммә улар күңелгә һеңеп ҡалғандар . Хәҙер был тауыштарҙы таныйым , уларҙың һис бер үҙгәрмәй , тап мин малай саҡтағы кеүек яңғырауына ғәжәпләнеп , иҫке дуҫтарымды осратҡан кеүек ҡыуанып тыңлайым .
Ләбибә Ихсанова белән хушлашу бүген 10 . 30да Голубятников урамындагы 24 йортта була .
Муниципалитеттарға 15 майға тиклем тораҡ пункттар тирәләй янғынға ҡаршы һыҙаттар булдырырға тәҡдим ителә , шулай уҡ тәбиғәт янғыны хәүефе янаған осраҡта халыҡты тораҡ пункттарҙан , балаларҙы һауыҡтырыу лагерҙарынан , ял базаһы һәм шифаханаларҙан , баҡсаларҙан эвакуациялау планы әҙер булырға тейеш .
Сочиҙа үткән эшҡыуарлыҡ форумында беҙҙең республика вәкилдәре йылҡысылыҡты , ҡымыҙ етештереүҙе алға ебәреү тураһында проект тәҡдим итһә , Чечня президенты Р . Ҡадиров Грозныйҙы күп ҡатлы бик бейек йорттар ҡалаһына әүерелдереү тураһында хыяллана . Иғтибар итегеҙ , үҙ бюджеттары иҫәбенә түгел , тулыһынса федераль ҡаҙна иҫәбенә , йәғни һеҙҙең менән беҙҙең иҫәпкә . Ғөмүмән , Чечня һәм Кавказдың башҡа республикалары федераль ҡаҙна өсөн төпһөҙ ҡоҙоҡҡа әүерелде . Күпме генерал , полковниктар унда кеҫәләрен ҡалынайтты , орден - миҙалдар менән түштәрен тултырҙы ( ғәзиз улдарыбыҙ ғүмере бәрәбәренә ) , мәғәнәһеҙ һуғышта емертелгән ҡала - ауылдарҙы аяҡҡа баҫтырыуға күпме аҡса йүнәлтелде . Хатта мәсеттәрен дә бит Истанбулдағыға оҡшатып төҙөп ултырттылар , ә Өфөлә ундай иман йортон һаман төҙөй алмайбыҙ әле . Үҙәктән килгән финанс ағымын , шарлауығын туҡтатмау өсөндөр инде , Р . Ҡадиров Федераль үҙәккә тоғролоғон күрһәтеп , республика башлыҡтарын « президент » тип атауҙы бөтөрөү инициативаһы менән сығыш яһаны . Грозный өлкәһен тергеҙмәгәйе , әммә уның өсөн бөтә ил түләйәсәген онотмайыҡ . Ә хәҙер күҙ алдығыҙға килтерегеҙ : республика башлыҡтары « губернатор » тип атала башлаһа , республикалар губернаға әүерелә инде .
Ҡапҡа алдында винтовкалы һыбайлылар тормағанда , ҡарт шулай ти . Ә бына , винтовка аҫҡан дүрт һыбайлыны күргәс , ул шым була .
Ҡаратау Ҡаратау исемле районыбыҙҙың иң ҙур тауы йыраҡтан ҡара булып көнсығыштан көнбайышҡа табан һуҙыла : оҙонлоғо 90 км - ға еткән ; бер нисә бүлкәттән тора . Уның төньяҡ - көнсығышында Салауат районына ҡараған Мырҙалар ырыуы башҡорттары ауылдары : Мөсәт , Илтәй , Комсомол , " Ян ған тау " шифаханаһы , Сулпан , Ахун , Мәсет ле , Бишәүҙәр , Көҫәпәй , Яубүләк , Арҡауыл , Күҫәләр , Мәхмүт , 1 - се һәм 2 - се Иҙелбай , Урмантау , Ташауыл , Атау - тамаҡ урынлашҡан . Шуныһы мәғлүм : Мырҙалар башҡорттары бер урыҫ , бер татар ауылын да үҙ ерҙәренә ултыртмаған ; үҙҙәренең аҫаба ерҙәрен үҙҙәре генә файҙаланғандар . Старшина Томанса Йыуашкин , Рәхимғол Томанчин етәкселегендә 1773 - 1775 йылғы халыҡ их тилалында актив ҡатнаша . Был иң ҙур ихтилалда Юлай Аҙналиндың яҡын арҡаҙашы , башҡорт халҡының бөйөк сәсәне Байыҡ Айҙар сәсән дә ҡатнаша , улай ғына ла түгел , бәлки ихтилалдың ялҡынлы идеологы , әйҙәүсеһе һәм ҡотортоусыһы булып сығыш яһай . Ҡаратау атамаһының икенсе аңлатмаһы уның төпкөлөндә кешеләрҙең сәләмәтлеге , ғүмере өсөн хәүеф янаған ауыр " ҡара үлем " килтергән мәғдән ятҡылыҡтары ятыуына ишара . Ҡаратауҙан атылып сыҡ ҡан шишмәләрҙең барыһы ла , берҙән , шифаға эйә булһа , икенсенән , ғүмерҙе ҡыҫҡартыуға һәләтле икәнен дә халыҡ һиҙемләгән . " Ҡара " тау исеме лә шуға бәйле . Ауылдарыбыҙ уран , көкөрт , терегөмөш ятҡылыҡтары өҫтөндә ултыра . Уның ҡарауы Ҡаратау халҡыбыҙҙы ағас ( өй өсөн бүрәнә ) менән тәьмин итә , һунар өсөн кейектәре , солоҡ балы , бөткөһөҙ еләк - емеше бар . Ҡаратауҙың көньяҡ битләүендә тимер рудаһы ятҡылыҡтары ла күп . Боронғо баш ҡорт тар тимер рудаһынан һөңгө , бы саҡ - балта һ . б . сүкеп яһаған . Ошо нигеҙҙә был урында Эҫем ( Сим ) , Минйәр , Әшә , Эләк , Бейәү ( Биянка ) заводтары ҡалҡып сыҡты ; улар әле һаман эшләй , В . И . Лениндың ҡарары менән Силәбе өлкәһенә бирелгән ; Силәбе өлкәһенең Әшә ( Аша ) районына ҡарайҙар . Бында урыҫ , башҡорт , татар халыҡтары йәшәй . Шылалтау Арҡауыл ауылынан 700 метр алыҫлыҡта ятҡан Шылалтау ауылдың көнбайышында урынлашҡан ; бүлкәтле - бүлкәтле үркәсле тау теҙмәһе һуҙылған . Балсыҡ ҡатыш ташлы тау Йүрүҙән йылғаһын көнбайыш йүнәлештән көньяҡҡа киҫә боролорға мәжбүр иткән . Шылал тауының исеме лә уның шылыуы арҡаһында килеп сыҡҡан . Һары балсыҡ һәм ваҡ таштан торған был тау Йүрүҙәндең ташыуы һәм өҫтән яуған ҡойма ямғырҙар арҡаһында еүешләнеп , аҫҡа шыуып төшә . Шул уҡ сәбәп арҡаһында Мәхмүт менән Иҙелбай араһында дәһшәтле " Түгелмә " тауҙары урынлашҡан . Шылал тауының бейеклеге 60 - 80 метрҙан артмай . Ул тигеҙ 11 үркәстән тора . Был тигеҙ шыма үркәстәргә бағып , мосолман миссионерының етәксеһе Ҡол Ғәли : " Сөбханалла ! Бындай ҙа мөғжизә бар икән дә ! " - тип һоҡланған , имеш . Һәм ул Шылал тауына " Тиҫбе тауы " тип исем ҡушҡан . Шылал тауының тағы бер тарихы , күңелһеҙ тарихи легендаһы йәшәп килә … 13 быуатта ғәрәп миссионерҙары башҡорттарҙы ислам диненә ылыҡтырыу маҡсатында бөйөк Ҡытай ебәк юлын файҙаланғандар . Ебәк юлы ул бер нисә тармаҡҡа бүленгән : бер тармағы хә ҙер ге Учалы ра йоны аша , икен сеһе - Бөрө , Ҡариҙел , Дыуан аша , бер юлы хәҙерге Екатеринбург аша , икенсе юлы Йү рүҙән , Әй йыл ғалары буйлап йүнәлгән . 13 - сө бы уат башында йәй көнө була был хәл . Бер нисә көн ҡой ма ямғырҙан һуң ер тетрәй , яңынан да уыл ҡуба . Тауар тейәлгән каруан : бер - береһенә бәй ләнгән дөйәләр һәм аттар тау башында кө йө аҫҡа емерелеп , Үҙәнгә шылып төшә . Күҙ асып йомған арала ярты каруан һәләк була . . . Ҡыҙҙар тауы Арҡауыл ауылынан 4 км төньяҡ йүнәлештә матур ярым түңәрәк формала Ҡыҙҙар тауы урынлашҡан . Был тау башҡаларынан бейеклеге һәм яланғаслығы менән айырылып тора , формаһы ла уның тип - тигеҙ - ярымшарҙы хәтерләтә . Риүәйәттәр һәм асылмаған серҙәр һаҡлай был тау ! Данлыҡлы археолог , ғалим Нияз Мәжитов әйтеүенсә , Ҡыҙҙар тауы - ул борон ғо ҡәлғә ( крепость ) булыуы ихтимал . Сөнки ул бөтә яҡлап та тип - тигеҙ формала . Был бер . Икенсенән , унда бер ағас та үҫмәй , тап - таҡыр тау , үләне лә моҡо - таҡы ғына . Ә эргә һендәге тауҙарҙа ағастар , ҡыуаҡтар бар . Йәнә бер сере бар был матур тауҙың . Оло Һәндерә һәм Бәләкәй Һәндерә тип аталған ике яҡлап һуҙылған тип - тигеҙ яланы . Оло Һәндерә 50 гектар , Бәләкәй Һәндерә 10 гектар һөрөнтө ерҙән тора . Бында элек колхоз - совхоз заманында иген сәселә , икмәк үҫә ине . Хәҙерге ватып емереүҙән һуң , Һәндерәләрҙә аслыҡ көҫәп , ҡылғандар ғына тибрәлә . Ә Һәндерә тигәнебеҙ , боронғолар әйтеүенсә , ҡәлғәне уратып алған таш диуарҙар ( стеналар ) булған . Ҡыҙҙар тауының ысын исеме лә йөкмәткеһенә һәм маҡсатына тура килә . Ахун ауылындағы Ҡарауыл тауында ләүкен ут тоҡанһа , Ҡутҡан башында , Маяҡ башында ут яна . Был сигнал системаһы урындағы халыҡты һыбай менергә , мал - мөлкәтте урмандарға ҡыуып , ҡыҙ - ҡырҡынды тиҙ арала йәшерергә мәжбүр иткән , ә инде һаҡсылар уҡ - һаҙаҡ , һөңгө - балталар алып дошманға ҡаршы яуға күтәрелгән … Ҡыҙ - ҡырҡынды , йәш килендәрҙе Ҡыҙҙар тауы бер нисә тап ҡыр ҡотҡарып алып ҡалған : беренсе тапҡыр монгол - татар яуынан ҡотҡара , һуңғы тапҡыр 1918 - 1919 йылдарҙа Ҡыҙыл ғәскәр яуынан . Ҡыҙҙар тауы башынан ҡараһаң таң ҡалырһың , тиҫтәләгән саҡрым тирә - йүн ус төбөндәге кеүек күренә … Мөғжизәгә бай ҙа һуң беҙҙең тирә - яҡ ! Сейәле тау Сейәле тау ҙа боронғо Мәхмүт ауылы ере . Уны халыҡ үҙенсә " Сейәлтау " ти ҙә ҡуя . Сейәле тауҙың исеме унда гөрләп үҫ кән сейәлеккә бәйләнгән . Тотош тау бында сейәлек ине , тиҙәр ололар . 35 - 40 гектар майҙаны булған тауҙа көп - көрән сәкмән кеүек сейә бешә ине . Эргәһендә тәмле һыулы ҙур шишмәһе бар ине . 100 гектар тиерлек ҙур һаҙлығы ҡош - ҡорт төйәге булды … Хозур тәбиғәтле Сейәлтау итәгендә боронғо ауыл - Мәғмүрйә бар ине , унан ары Ярғаҙы ауылы барлыҡҡа килде . Был ваҡ ауылдар , колхоздарҙы эреләтеү сәбәпле , бөтөрөлдө . Мәғмүрйә һәм Ярғаҙы ауылдары ферма малдары көтөүлегенә әйләнде . Меңәр баш һарыҡ , 500 баш һыйыр малы көтөлдө . Бер яҡ башта Шәрип фермаһы , ә икенсе яҡта " Йүрүҙән " совхозы фермаһы ине . Меңәр - меңәр баш малдар Сейәлтауҙың сейәһен тапап юҡҡа сығарҙы , шишмә һайыҡты . Сейәлтау ташландыҡ хәлгә килгән ине . Арҡауыл урман хужалығы директоры Айрат Сәхәүетдинов тау битенә һәм башына шыршы ағасы ултырттырҙы . Аллаға шөкөр , йәш урман йылдан - йыл ҙурайып , үҫеп китте . Искәндәр Миһранов , педагогик хеҙмәт ветераны .
1 . 1 . Бөек Ватан сугышы чоры әдәбиятында солдат образының бирелеше .
Был мәҡәләлә күтәрелгән тема яңы түгел . Ҡабат - ҡабат әйләнеп ҡайтып ҡуйырталар уны . Ә инде үҙең ғаиләһеҙ булһаң , Ер йөҙөндәге бөтә халыҡты шул мәсьәлә генә борсой һымаҡ тойола . Сөнки һине күреү менән хаҡтар артыуы ла , сәсергә картуф булмауы ла , хатта Японияның Фукусимаһы ла онотола һәм үҙәккә ул - яңғыҙлыҡ проблемаһы сыға . Элек буйҙаҡ егеттәр ауылда ғына , ә ҡалала яңғыҙ ҡыҙҙар һаны арта тип иҫәпләнә ине . Һәм быны һуңғыларының һыйыр һауырға теләмәй , ауылдан сығып ҡасыуы менән аңлатырға тырышалар .
« Умма » порталы Сезне даими укучылар сафында гына түгел , ә мәкаләләр язучы авторлар итеп тә күрәсе килә ! Россия яки дөнья күләм дини вәзгыятьләр турындагы фикерләрегез яисә рухи тормыш даирәсендәге төрле вакыйгаларга карата уй - тәэсирләрегез булса , яки үзегезнең тормышыгыздагы дини тәҗрибәгез , кызыклы дини яңалыклар белән уртаклашасыгыз килсә , безгә e - umma @ mail . ru электрон адресына языгыз .
Егет бик ныҡышҡас , киткәндәр былар . Бер ҙур диңгеҙ ҡырына килеп еткәндәр . Диңгеҙгә алып барып , егет шайтандарҙан алған теге кәкере таяҡты һалған икән , шунда күпер хасил булған .
Татарстан президенты Миңтимер Шәймиев Казан кирмәненең тантаналар залында җырчы Алсуга Татарстанның халык артисты исемен шәхсән үзе тапшырды . Бу турыда карарны ул узган җәйдә имзалаган иде .
Булачак космонавт Оренбур җирендә үзенең гаилә бәхетен дә таба . Юра белән танышканда Валя Горячева Оренбур телеграфында эшләгән була , соңрак ул Оренбур медицина училищесын тәмамлый . Юрий Гагаринның авиация училищесын тәмамлауга ике ел дигәндә , яшьләр Оренбурда өйләнешәләр . Галәмгә юл салганнан соң , Гагаринның Оренбурга килүе 1961 елның июненә туры килә . Яңадан Оренбурда ул хатыны һәм ике кызы белән 1961 - 1967 еллар арасында берничә тапкыр була . Оренбурда беренче космонавт турындагы хәтирәләрне мәңгеләштерү максатында Русиядә беренче яшь космонавтлар мәктәбен оештыралар , аның исеме белән шәһәр проспекты атала , шунда ук һәйкәл куела , уку барышында ( 1955 - 1957 еллар ) очу авиатехника осталыкларын үзләштергән МиГ - 15 очкычы мәңгелеккә катып калган . Шәһәрнең Чичерин урамындагы 35нче йортта Гагаринның музей - йорты эшли ( Гагариннар Валяның әти - әнисе йортында яшәгән ) . 1955 елда югары хәрби авиация училищесына Шәрипов Госман Шәһимөхәммәт улы да алына . Берничә ел элек кенә арабыздан киткән милләттәшебез гомеренең соңгы елларын Оренбурның Кушкүл бистәсе мәчете имам - хатыйбы вазифасын башкара . Госман хәзрәт 2004 елда " Яңа вакыт " гәҗите битләрендә Гагарин турында хәтирәләрен бастырган иде . Бу гәҗит битләрендә Никольское юлында машинада Гагарин һәм курсташлары белән бергә төшкән истәлекле фоторәсем дә урын алган иде . Госман хәзрәт Шәрипов ул чакта шуларны сөйләгән иде : Космосны буйсындыручылар арасында оренбурлар да бар : әтиле - уллы Роман белән Юрий Романенколар , Геннадий Манаков , Оренбур « лётка » сында тәрбияләнгән очучы - космонавтлар Юрий Лончаков һәм Валентин Лебедев .
- Ә , син шулаймыни ? Бар , алайса , без кулларыбыз белән тотып , авызыбыз белән ашаганда , син борының белән балчык аша ! - дип , аны ярдан төртеп очырганнар . Очырганнар да , тиз - тиз ут ягып , үзләренә ботка пешерергә керешкәннәр .
Чүпрәле халкы 27 яшьлек район башлыгы Тимур Ногумановны 6 хуҗалыкны таркатып үз оешмасын төзегән өчен каргый .
- Төннәр кыска хәзер , алла үзе ярлыкасын , минем намазның рәте чамалы . Иртәнге намазга тора алмыйм мин . Шуңа күрә синнән дүрт вакыт намаз өчен дүрт сумыңны алам , бер сумыңны үзеңә кайтарып бирем , - дигән .
Хоккей кире кайта ! Гагарин Кубогы өчен барган көрәш тәмамланып өлгермәде , инде бу атнада Словакиядә дөнья чемпионаты старт ала . Россия җыелма командасы өчен " Ак барс " тан берьюлы алты уенчы чыгыш ясар дип көтелә . Мондый хәлнең булганы юк иде әле ! Ә якшәмбе көнне 18 яшьлек биш якташыбыз Алманиядән бронза ме дальләр алып кайтты . Алар юниорлар арасында узган дөнья чемпионатында өченче урынны алды . Әйтергә кирәк , башта Юрий Румянцев җитәкчелегендәге командадан әлләни уңыш көтмәделәр . Ә аннары , кире сенчә , алтын өмет иттеләр . Әмма ярыфминалда безнекеләр шведларга оттырып , бары тик бронза өчен генә көрәшү хокукына ия булды . Тик анысы да гадәти матч булып чыкмады . Чөнки Россия җыелмасына Канада ның яшь хоккейчыларына каршы уйнарга туры килде . Матч исә Россия файдасына 6 : 4 исәбе белән тә мамланды .
Оло байрам ойошторған Муллахан Мулләхмәтовҡа рәхмәттәре сикһеҙ була кешеләрҙең . Өфө ғалимдары ла ябай ауыл мәҙәниәт йорто директорының матур башланғысына юғары баһа бирә .
Вахит Хөҗҗәт улының калдырган бөек фәнни мирасы турында яңа сүзне әйтүе гаять кыен булса да , әйтелергә бик зарурлы . Тел тарихы дигән изге зур бер өлкә бар татар теле белеме фәнендә . Ул нәкъ менә безнең университетта тикшерелә һәм бу очраклы түгел , чөнки тел тарихы ул бүгенге көндә фән күбрәк әле . Мәктәпләргә ул барып җитмәгән , педагогика юнәлешендәге уку йортларында да әле ул беркадәр җиңелрәк өйрәнелә дип әйтергә була . Алга таба алай булырга тиеш түгел . Нәкъ менә шуларны башлап җибәргән галим - Вахит абый Хаков . Без аның белән 40 ел дәвамында эшләп йөргән кешеләр . Ә бит шундый чорлар бар иде , безгә тел тарихын өйрәнергә тыелган чаклар иде , хәзерге телне өйрәнү белән генә чикләнергә мәҗбүр идек . Менә бу чорлар шартларында Вахит абый татар теле тарихын өйрәнүгә кереште . Шуңа күрә бүгенге көндә татар әдәби теле тарихы өлкәсендә ирешелгән уңышлар барысы да Вахит Хаков исеме белән бәйләнгән » , - дип ассызыклады галимә .
Безнең радио сайтында ирекнләп аралашып була . Әйе , бәхәсләр дә була . Билгеле булганча , радионың Интернеттагы " Azatliq . org " сәхифәсе аша хәбәрләрне берничә төрле форматта ( MP3 , Real , Windows ) тыңларга да , укырга да була . Ә сәхифәдә даими утыручылар форумда фикер алыша . Хит - тема : Косово бәйсезлеге . Казаннан ике Марат , Татарстаннан дип язган Фикрәт , Алабугадан Булат , Мәскәүдән Мөхәммәт - Русия хокукый кысаларынд яши . Тик аларда Казандагы урыс газеталары еш яза торган Сербия бөтенлеге өчен кайгырту сизелми . Шулай ук Украина ватандашы Шамил Ихсанов та славян берлеге истериясына бирелми . Барысы да бертавыштан Косованы котлый , Татарстанга да шундый ирек даулый . Ә Уфадан Илдус " Шәп вакыйга " ди . Әллә шаярта , әллә чынлап " шәп " дип яза . Форумда хисләрне төгәл белеп булмый . Шулай да Илдус сугыш белән куркыта . " Косово - беренче . Аннары абхаз , осетин . Аннан соң 40 миллионлык көрт , аннары , ниһаять , сез , ахмаклар , көтеп алган өченче бөтендөнья сугышы . Ахырда татар - урыс , татар - башкорт суешы . Ни чәчәсез , шуны җыярсыз " , - дип искәртә үзен Уфадан дип таныткан егет .
- Мин быны таҙартайым да баҙарға алып сығайым әле , - ти . - Бәлки уға киске ашлыҡ аҡса бирерҙәр .
1985 елның февраль - март башларында райком миңа бер инструктор белән Әсхать Мирзаһитов янына командировкага барырга кушты . Ә максаты шул . Стәрлетамакта ашлама заводы бар . Әсхать абый аша шул заводтан азот ашламалары ташуны җайлаштырып булмасмы .
Сәфәргә кайсы урыннан чыксаң да , намаз укыганда йөзеңне кәгъбаттуллага юнәлдер ! Бу эш Раббыңнан хак булган әмердер , Аллаһ сезнең эшләгән эшләрегездән гафил түгел .
Хөрмәтле укучылар ! Уку елын яхшы билгеләр белән башлап җибәрүегезне һәм шулай ук дәвам итүегезне телим ! Беренче чирек кыска , ул тиз үтеп китәчәк . Шуңа күрә яңа белем үрләрен яулаганда , уку процессында сезгә уңышларга ирешүегезне телим ! Яңа уку елы белән , гимназия !
Татарстанда 2011 елгы капиталь төзекләндерү программасында каралган 999 йортның 321ендә күпфатирлы торак йортларны капиталь ремонтлау эшләре төгәлләнгән инде . Бүген ТР төзелеш , архитектура һәм торак - коммуналь хуҗалык министры Ирек Фәйзуллин ТР Хөкүмәте йортында узган киңәшмәдә әнә шул хакта хәбәр итте .
1923 елда Акбашта беренче дүртеллык мәктәп ачыла . Бу мәктәп хәзерге көндә Титима Зөлхия яши торган ихатада урнашкан була . Мәктәптә 4 класс була , ләкин укучыларны класстан класска төрле вакытта күчергәннәр . Әгәр укучы яхшы укыса , аны шул ук елда ук икенче класска күчергәннәр . Күп тә үтми 4 еллык мәктәп базасында 7 еллык мәктәп оештырыла . 7 еллык мәктәпнең беренче чыгарылышы 1933 - 34 елда була . Мәктәпне тәмамлаучылар арасында Нургалиева Җәмилә , Хәбипов Зариф , Хәбипова Фәһимә , Хөснетдинова Шәмсия , Гайфуллина Сахипкамал дигән укучылар була .
Дәхи тәүбә итеп төзәлегез вә изге гамәлләр кылу белән
- Әйдә , хатын , бүген сахрага чыгыйк , җәйге чирәм өсләрендә без дә бер ирек ачып йөреп калыйк , елгаларга төшеп су керик , кыр ашлары пешереп ашыйк , чәчәккә ятып ауныйк , бүген анда ятыйк , анда йоклыйк , шулай без дә бер ял итен , күңел ачып , ябаганы коеп кайтыйк , - дигән .
- Әй , акылсыз баш , син атаңның сүзен аңламагансың , ул сиңа : « Син сабанга бар кешедән дә алда торып чыксаң , берәүгә дә сәлам бирмәссең , синнән соң чыкканнар үзләре сиңа сәлам бирерләр ; эшләп , өйгә соңрак кайтып ашасаң , сиңа арыш икмәге дә бал яккан калач кебек тоелыр , алты ай эшләгәнең алты ай ятып ангарга җитсә , йөзгә йөз табышың булыр » , - дип әйткән .
Быел Оренбур төбәгеннән мөмкинлеге булган җитмеш кешегә хаҗ гамәлен кылырга насыйп булды . Узган җомга көнне , изге җирләрдән сау - сәламәт әйләнеп кайткан дин кардәшләребез , Татар Каргалы авылының Куш манара мәчетендә җыелды .
20нче гасырда бугенге көнгә кадәр 30лап шундый гражданнар сугышы булган . Ә җитәкчеләр , сугышны кабызучылар һаман да тиешле сабакларын алмаганнар .
Лирон Хәмидуллин әдәбиятка 60нчы елларда килә . Әдәби җәмәгатьчелек аның « Юлда » дигән хикәяләр җыентыгын һәм « Дала иртәсе » дигән повестен җылы кабул итә . Ул озак еллар тәрҗемә өлкәсендә эшли : үзбәк язучысы Ә . Мохтарның - « Чинар » романын , казакъ язучысы Ә . Әлимҗановның - « Отрар хатирәсе » дигән китабын , В . Быковның « Обелиск » һәм « Дожить до рассвета » дигән повестьларын татарчага тәрҗемә итә .
Так это не публичное выступление . Это отрывок из диалектологического исследования или вернее фрагменты полевого материала
Кыскарак буйлы , артык чибәр дә түгел бу кеше бүген театрның әйдәп баручы актерларыннан берсе . « Корт » , « Саран » , « Абага алмасы ачы була » спектакльләрендәге тормышчан образларына Рафил шактый озак барды . Төрле жанрдагы , төрле характердагы әлеге рольләрдә тамашачы алдына гаҗәеп дәрәҗәдә гади ( билгеле булганча сәхнәдә гади булып калу бик авыр ) , табигый , тормышчан кеше килеп баса - сокланып туя алмыйсың . Сәгъдуллин беркайчан да тышкы үзгәрешләргә омтылмый . Ул геройның үсешен эчке кичерешләр аша чагылдыра . Геройларының көчле хис - кичерешләрен тамашачыны тетрәндерерлек итеп , кыска , шул ук вакытта тыйнак эчке көч һәм психологик төгәллек белән ачып бирә . Рафилнең иң яхшы рольләреннән берсе - Равил Сабырның « Абага алмасы ачы була » драмасы буенча куелган спектакльдә Насыйбулла образы . Актер үз героеның күңел халәтен ачу өчен бик күп төрле сәнгати сурәтләү чараларын файдалана . Тыштан ул бик тыныч күренә . Бары тик янып торган күзләре генә хисләрен ачып бирә . . . . 86 яшьлек бөкре бер карт бүлмә буенча ашыкмыйча гына йөренеп тора . Ул өзлексез Лаврентий кушаматлы ( бу исем аңа очраклы гына бирелмәгән ) песие белән сөйләшә . Сиксән алты ел эчендә картка нинди генә газаплар кичерергә туры килмәгән . Бер кеше башына төшкән шуның кадәр сынауны үтә алган әлеге картның батырлыгына , рухи көченә гаҗәпләнәсең . Аның сынмавы - сыгылмавына , алай гына да түгел шаянлыгын , елмаю сәләтен югалтмавына , тормышны яратуына , зирәклегенә сокланмый мөмкин түгел . Насыйбулла Сталин репрессияләре вакытында яшәгән . Бу чорның бөтен « яхшылыклары » н да күргән ул - хыянәт , донос , төрмә , соңрак фронт , штрафбат , немец тоткынлыгы , концлагерь , сугыш бетүе һәм тагын бер тапкыр Совет концлагере , ачлык , җәзалар , мыскыллаулар . . . Һәм барысы да бер кеше гомерендә ! Ә ул , бернигә дә карамастан , үлемгә бирешмәгән , кеше булып кала алган . Әлеге трагик сюжет режиссер ( Фаил Ибраһимов ) һәм актер тарафыннан төрлечә бирелә - хәзерге вакытта һәм хатирәләрдә . Хатирәләрендә Насыйбулла ( аның яшь чагын Илфат Әскәров уйный ) сөйгән кызы Гөлгенә , үз өстеннән донос язган Тәхау , бергә тоткынлыкта булган танышлары , төрмә каравылчылары белән очраша . Спектакльдә татар , немец көйләре яңгырый . Артист кыйналып яшәүче тоткын хәлен бик яхшы күрсәтә . Хәзер исә Насыйбулланың йөзеннән хәйләле елмаю китми . Ул чукрак булып кылана . Ләкин журналист белән очрашырга кирәклеген белгәч , аның йөзе үзгәреп китә . Карт куркып кала , борчыла башлый . Очрашу барышында Насыйбулла тагын бер үзгәреш кичерә . Журналист кулга алыну , әсирлек , концлагерь турында сораулар биргәч , картның карашы моңсулана , тирәнәя . Мәгълүм ки , күзләр һәрвакыт кешенең эчке халәтен чагылдыра . Насыйбулла тыныч кына , эчке сызлану белән күргән газаплары турында сөйли . Аның сөйләвен тыңлаганда уйга каласың : бу кеше бит немецлар ягына чыга , Америка солдатлары тарафыннан азат ителгәннән соң алар белән китә дә алган . Ләкин ул Совет хакимияте тарафыннан күпме изелсә дә , туган илен сатмый . Үзе әйтүенчә : « Мин туган авылым , әнием , Гөлгенәм өчен сугыштым » . . . . Менә ул бөтен газаплы хатирәләрен « оныта » да , мәхәббәт турында сөйли башлый . Картның йөзенә якты , шул ук вакытта тыйнак елмаю куна . Бу елмаюда никадәр сөю , күпме дәрт чагыла . Тамашачы хисләр ташкыны астында кала . Сөйләшү барышында Насыйбулланың кызып китә алуын да күзәтәбез . Суверенитет өчен көрәш турында сүз чыккач , ул кабынып китә . Кулларын селки - селки , карт : « Нигә кирәк ул миңа ? ! Коммунизм да , социализм да , капитализм да кирәк түгел миңа . Үзем теләгәнчә яшисем килә ! » - дип кычкыра . Идеологик сәясәт аркасында мең газаплар кичергән кешенең сүзләре бу ! Спектакльне караганда мин үз вакытында танылган шәхес - журналист , сәламәтлек саклау , юстиция наркомы урынбасары Мәхмүт Бөдәйлине искә төшердем . Ул да өч тапкыр 1930 , 1938 , 1948 елларда кулга алына , 19 ел гомерен төрмәдә үткәрә . Ул безнең таныш иде . Бервакыт аннан ничек исән калуы турында сөйләвен үтендем . Мәхмүт абый елмайды да , « Мин кыйналган вакытта юләр булып кыландым . Иң авыр вакытларда да үземне көләргә мәҗбүр иттем » , - диде . Димәк , Насыйбулланың тормыштагы прототибы Мәхмүт Бөдәйли дә була алыр иде . Ул гына түгел , шулай ук Хәсән Туфан да , башка меңләгән кешеләр дә . Насыйбулланы батыр , көчле рухлы , зирәк , сабыр , тормыш сөючән итеп сурәтли алган өчен Рафил Сәгъдуллинга бик зур рәхмәт . Ильтани ИЛЯЛОВА , Сәхнә № 4 , 2011 ел .
Урта Азия якларына әти - әнисенә матди яктан булышу нияте белән киткән үсмер малайның теләкләре тормышка ашмый . 1917 елгы революцияләр шаукымыннан соң озак та үтми , 1918 елның көзендә Һади туган авылы Сыркыдыга кайта . Авылда ел ярым чамасы китапханә мөдире , башлангыч мәктәп укытучысы булып эшли , мәдәни - агарту эшләре алып бара .
Әхмәт чыгып китә . « Алмас патшасының атын алып кайтып бирим инде моңар » , - дип , бик күп вакытлар йөри . Бик күп йөргәч , арып - талып , бер юл чатлыгына ял итәргә утыра . Ял итеп утырганда , моның янына бер карт килеп чыга .
7 - 8 июль көннәрендә Казанда « Хаҗ - үткәне һәм киләчәге . Комплекслы якын килү » дип аталучы III Халыкара конференция үткәреләчәк . Әлеге чара Татарстан республикасы президенты аппараты , Ислам мәдәниятен , фән һәм мәгарифен үстерү Фонды , Иран республикасының ислам илчелеге каршындагы мәдәният вәкиллеге ярдәмендә Русия Хөкүмәте каршындагы Хаҗ буенча Совет , Русия мөфтиләре шурасы , Татарстан Диния нәзарәте һәм « Идел - Хаҗ » төбәкара хаҗ үзәге тарафыннан уздырыла . Бу чараның максаты : Русия , БДБ илләре , Балкан регионы мөселманнары өчен Хаҗга баруны оештыру системасын үстерү , эш барышында килеп чыгучы проблемаларны чишү юлларын эзләү . Конференция эшчәнлегендә Русия , БДБ илләре һәм Балкан төбәге дин әһелләре катнашуы хәбәр ителә . Шулай ук , мөфти Равил Гайнетдин , Татарстан мөфтие Илдус Фәиз дә катнашачак . Гомумән , Россиянең 30 төбәгеннән һәм 20 илдән мөселман берлеге вәкилләре чакырылган . Кунаклар арасында Согуд Гәрабстаны , Төркия , Индонезия , Малайзия , Катар , Кувейт , Иран , Төньяк Африка һәм Якын Көнчыгыш илләре вәкилләре дә бар . Конференциядә Татарстан һәм Русиянең рәсми затлары катнашачак . Чарада 150дән артык кеше катнашачагы фаразлана . Һәр ел саен Мәккә белән Мәдинә шәһәрләренә 5 млн . якын кеше хаҗ кыла . Шуларның 20 меңе - Русиядән .
Бөйөк рус яҙыусыһы Ф . М . Достоевскийҙың " бөтә донъяның бәхете гонаһһыҙ сабыйҙың тамсы күҙ йәшенә тормай " - тигән һүҙҙәрендә тәрән хәҡиҡәт бар . Баланың , нескә зат булараҡ , үҙ - үҙен яҡлай алмауын иҫәпкә алып , закон сығарыусылар бала хоҡуҡтарына һәр саҡ етди ҡарап , уны боҙоусыларға аяуһыҙ булды . 18 йәше тулмаған һәр кеше Халыҡ - ара документтар менән бала тип һанала . Ошо йәшкә тиклемге егет һәм ҡыҙҙар өсөн за кон ҙур ташламалар яһай , льготалар би рә . Ләкин был үҙен аҡлаймы ?
- туризм өлкәсендә Якларның башкарма хакимият органнары , Татарстан Республикасы һәм Новосибирск өлкәсе туристлык индустриясе субъектлары эш тәҗрибәсен уртаклаша ;
" Татарстан яңа гасыр " хәрәкәте әгъзаларыннан депутатлыкка намзәтләр исемлеге төзелергә тиеш . Төп максат бу бүлгеләрдә дә " Бердәм Русия " фиркасе әгъзасының җиңеп чыгуы . " Узган сайлауларда хәрәкәт әгъзалары мандат урыннарының биштән бер өлешен алган иде " , ди Мөхәммәтшин .
Район юбилейын ауыл хужалығы хеҙмәткәрҙәре ниндәй күрһәткестәр менән ҡаршылай ? Ошо һорау менән хәбәрсебеҙ Айҙар Ноғаманов район хакимиәте башлығының беренсе урынбаҫары , ауыл хужалығы идаралығы начальнигы Булат Хөснөтдиновҡа мөрәжәғәт итте .
Админ белән элемтә - Тәкъдим һәм сорауларыгызны info @ zaynap - zufar . ru адресына яза аласыз хэм т . 89510650651
- Олы җаваплылык хисе белән кабул иттем . Ул исемне аклар өчен , ай - һай , күп эшлисе бар әле . Халык әдипләренең иҗтимагый тормыштагы урыны хакында уйланасың . Иңгә олы бурыч төшкәнен тоясың . Дөресен әйтим , исем бирелгәч , җанга тынычлык бетте . Шул ук вакытта халыкның , әдәби җәмәгатьчелекнең бу хәбәрне уңай кабул итүе бераз гына юатты да .
Ботыларны алып кайтуга ук аларның сыйфатын тикшерегез . Тазга су агызып , аңа резин итекләрне утыртыгыз . Су үткәрмәсәләр , күлләвекләрдән курыкмыйча йөри аласыз .
Марсель Галиев кыяр үстерә башлаган Зөһрә Садыйкова , Казан - Чистай , Татар Сарсазы
Игезәкләрнең тормыш юлы нинди генә кызык борылышлар алмаган . Игезәк пары булган Зөлфира Иске Карамалы авылы егете Илдар Ахметгарипов белән гаилә кора һәм бу авылга килен булып төшә . Илдарның энесе Илсур Ахметгарипов та Зөлфирәнең игезәк сыңары Рәшидәгә өйләнә . Шулай итеп , бу гаиләдә ике игезәк егет ике игезәк пар кызга өйләнә .
Кичен Джордж Вестон берничә сәгатькә кайдадыр чыгып китте . Икенче көнне иртән ул хатыны янына шикле масаю белән килеп басты да :
Кече кызына бигрәк тә рәвешле итеп салып бирә патша йортны . Малларның бик шәпләрен бирә . Шунда өч хатын белән тора инде бу . Кече кыз янында кунганда , кызыл ат белән , кызыл кием киеп ; уртанчысы янына ак ат белән , ак кием киенеп ; олысы янына кара ат белән , кара кием киенеп килә .
Егетне алып китә үзләренә . Барып керү белән елан патшасы әйтә :
Чатыр ачылышында Русиянең Ислам конференциясе оешмасына күптән түгел генә вәкил итеп билгеләнгән Камил Исхаков та бар иде . Ул үзенең эшкә керешүен , Җиддәгә барып кайтуын , Ислам конференциясе оешмасы җыелышында катнашуын , Ислам Банкы вәкилләре белән дә очрашуын әйтте . " Ислам конференциясе оешмасы үзенең утырышларын уздыра торган зур зал диварларында элеккеге генераль секретарьләрнең фотосурәтләре , шулай ук Мәккә , Мәдинә шәһәр күренешләре дә бар . Минем өчен шунысы да гәҗәп булды , шул рәсемнәр янында Казан шәһәре манзарасын сурәтләгән рәсемнәр дә куелган иде . Әлегә Җиддә шәһәрендә безнең өчен берни дә әзерләнеп куелмаган . Биналар да , офислар да юк . Барысын да оештырырга , эшләрне беренче баскычтан башларга туры киләчәк " , диде ул сүзен тәмамлап . Быел Рамазан бәйрәм концерты 8 октябрьдә Чайковский исемендәге концерт залында узарга тиеш . Бәйрәмгә чит илләрдән дә , шул исәптән Кытайдан да күп санлы вәкиллек көтәбез , диде Равил хәзрәт Гайнетдин .
уа алайкум ассалам . Сілтемелер істеп тұр . Уағыздар КИВИге жүктелген . Жүктелмеуі киви - ге байланысты болуы мүмкін .
- Кешене бер һүҙ үлтерә лә , терелтә лә тигәндәй , Ильяс олатайҙың түрәләрҙең хәленә инә белмәүенән һуң да төшөнкөлөккә бирелмәй , йәшәүгә өмөтөн өҙмәй көн иткәне , бер яҡтан , күңелгә йыуаныс бирә . Әммә ғәҙелһеҙлек , ҡыҙғанысҡа ҡаршы , аҙым һайын . Ҡайһы бер ветерандар балаларын , ейәндәрен фатирлы итте . Ә инде һанаулы ғына ҡалған ветерандар иҫәбендә булған Ильяс олатай әҙәмгә ярамаған шарттарҙа интегә . Бөгөнгө азат ил , тыныс тормош өсөн бына нисек оло рәхмәтен белдерә түрәләр һуғыш ветерандарына ! Тап ошондай теманы ҡырҡыу сағылдырғандары өсөн һөйөнәм . Бәлки , Белорет түрәләре ҡыбырлай башлар .
1998 елда Русиядә финанс кризисы вакытында халык , акча бәясен югалта дип , кибетләрдә товар алырга чират торса , хәзер күпләр мәшгульлек үзәгенә агыла . Рәсми мәгълүматларга караганда , бүгенге көндә Татарстанда 6000 кеше эшсез калган . Элек массакүләм мәгълүмат чараларында икътисадчы , юристлар күп , эшчеләр кирәк дип , языла һәм сөйләнә иде . Хәзер тегеләре дә , болары да эшсез утыра . Банк хезмәткәрләре саны кыскартыла , сату - алудагы менеджерлар да эшсез , төзелешләр ябыла . Дәүләт җитәкчеләре , ширкәт башлыклары кризис турында сүз чыккан саен бу кыскартуларны кризис галәмәте дип түгел , ә ел саен була торган кулайлаштыру нәтиҗәсе дип атый .
6 . Аллаһы догаларыбызны тыңласын өчен , нинди мөһим таләп бар , һәм ничек аны үтәргә кирәк ?
Шулай дататартулысынча « бандит » булыпҗитешмәде . « Иелгән башны кылыч кисми » дип , Мәскәү түрәләре каршында баш иде . Чөнки бу « явызлык үзәге » « күз яшьләренә ышанмый » , аңа ике генә нәрсә - йә кан бирмәк , йә кол итмәк кирәк . Безканыбызныкызганып , коллыксайладык . « Бандит » , « вәһһабит » , « террорист » буласыурынга « цивилизованныйтатарга » әйләндек . Инде иреккә омтылышның соңгы җепселләрен кисәләр . Чөнки Мәскәү ул татар түгел , аның кылычы иелгән башны да кисә . Һаман да татар башының күтәрелүеннән курка . Тапталганда да тәгәрмәчкә үрелгән « татарник » аңа тынгылык бирми .
- Иҗат кешесе , гадәттә , үзен тәнкыйтьләгәнне яратмый . Сез моңа ничек карыйсыз ?
Бу көннәрдә Чуашстанның Шыгырдан авылына бер җиңел машина белән христиан дәгъвәтчеләре килгән иде . Алар үзләре белән татар телендә затлы итеп эшләнгән христиан әдәбияты да алып килгән булганнар . Бу китапчыкларның бер өлешен таратырга да өлгергәннәр .
Кәримова Мәхмүниҗан апа берничә кило бөртек алып кайткан өчен биш елга ябыла .
Беренче гыйнварда көн җылы булса , арыш уңар ; җил булса , тары уңар ; томан булса , солы уңар .
Газ ташу күләме елга 31 миллиард кубик метр булган проектны төзү эше 2011 елда башланачак . Проектны 2014 елга тәмамлау көтелә . Набукко газ үткәргече энергия өлкәсендә Русиягә генә бәйли булырга теләмәгән Европа илләре өчен бик мөһим . Ләкин Набукконы булдыру Берлекнең Русиягә тәмам арты белән борылуын аңлатмый , ди Европа Шурасының энергия эшләре буенча җаваплы вәкиле Ферран Тарраделлас . " Набукко Европаның газ ихтыяҗын тәэмин итүдә зур өлеш кертәчәк . Ул төрле чыганаклардан килгән газны бер юлда берләштерә һәм энергия иминлеген көчләндерә . Бу Европа өчен ирекле сайлау мөмкинчелеге бирә . Ләкин бу Руисиядән тәмам баш тартуны аңлатмый . Киресенчә , Русия безгә газ тәэмин итүен дәвам итәчәк , бу проект Русиягә каршы түгел " , ди . Ләкин мәгълүм булганча , Украина белән Русия арасында чыккан низаг көнбатыш Европа илләрен кыш уртасында авыр хәлдә кадырган иде . Шул исәптән Европа хәзер энергия өлкәсендә иминлекне арттыруны тели , моның өчен исә альтернатив юллар кирәк . Төркия премьеры Әрдоган проектка тагын киңрәк күзлектән карарга чакыра : " Әгәр мөмкинлек булса , киләчәктә Иран газын да Набукко аша Европага чыгарылуын өмет итәбез . Шул ук вакытта Русия газын да әлеге үткәгеч аша Европа базарына сатылуына ышанабыз " , диде ул . Шул уңайдан альтернатив чыганакларның алга таба артачагына өмет бар . Иран , Гыйрак , Казакъстан һәм Мисыр әлеге проектны кирәкле күләмдәге газ белән озак вакыт тәэмин итә алачак илләр исемлегендә тора .
( Казан , 4 июль , " Татар - информ " ) . Бердәм дәүләт имтиханын төп срокларда тапшырмаган категорияләр өчен сынау бирү вакыты ( БДИның икенче дулкыны ) якынлаша . Билгеле булганча , Бердәм дәүләт имтиханын төп срокларда тапшырырга мөмкинлеге булмаган билгеле бер кешеләр өчен өстәмә вакыт билгеләнә . Бу чорда узган елларда мәктәп тәмамлаучылар , башлангыч һәм урта махсус һөнәри уку йортларын тәмамлаучылар ; урта ( тулы ) гомуми белемне чит илләрдә алганнар сынау тота ала . Шулай ук кайбер предметлар буенча имтиханнар бер көнгә куелган очракта өстәмә вакыт эчендә һәм резерв көннәрендә БДИ тапшыру мөмкинлеге куела . 2011 елда мәктәп тәмамлаучылар ниндидер бер җитди сәбәп аркасында сайлап алына торган предметлардан имтихан тапшыру турында гариза язмаса , Дәүләт имтихан комиссиясе карары нигезендә бу предметлардан БДИны гадәттәге яки өстәмә вакытта бирә ала . Бу елда БДИ тапшыруның өстәмә вакытлары 8 июльгә ( рус теле , химия , информатика һәм информацион - коммуникатив технологияләр ( ИКТ ) ; 11 июльгә ( математика , география , чит телләр ( инглиз , француз , немец , испан телләре ) ; 13 июльгә ( җәмгыять белеме , рус әдәбияты , физика ) ; 15 июльгә ( биология , тарих ) ; 18 июльгә ( барлык гомумбелем предметлары ) туры килә .
Китап әһелләреннән Аллаһуга , сезгә иңдерелгән Коръәнгә һәм үзләренә иңдерелгән китапка ышанучылары , әлбәттә , бар . Ягъни Коръән белән гамәл кылучылар . Алар түбәнчелек белән Аллаһуга нык бирелүчеләр , Аллаһуның аятьләрен дөньяның аз акчасына сатмаслар . Ягъни дөнья малы өчен Коръән хөкемнәрен бозмаслар . Әнә шул кешеләрнең әҗерләре Раббылары хозурындадыр . Бит Аллаһ тизлек белән хисап итүче .
- Йәмәғәт эштәрендә педучилищела уҡыған мәлдән алып теләп ҡатнаштым . Унда профкомдың мәҙәниәт бүлеген етәкләнем . Университетта биш йыл төркөмдөң старостаһы булдым . Һуңынан профсоюздарҙың урындағы комитет рәйесе вазифаһын башҡарырға тура килде .
Ошо һүҙе менән ул , ханға уҡ атырға йыйынған һыбайлыға табан һөңгөһөн һуҙып , бер юлы өсәүһен эйәрҙәренән алып ырғытҡан . Батыр һөңгөһөнөң һабы һыныуын күрә , шунан ул ҡылысын ҡынынан һурып алып , дошмандарҙы уңлы - һуллы турарға тотона . Уның был батырлығын күреп торған Маянһылыу һуңынан былай тип һамаҡлаған :
Кабул ителгән закон проектлары торак - коммуналь хуҗалык өлкәсендәге проблемаларны өлешчә генә хәл итә
" Җомга көннәрне госел коену бәлигъ булган һәркемнең шәхси бурычы " 15 .
Кызганыч ки , яңа гаиләнең гомере бик кыска булып чыга . Хәзрәт белән остазбикә февральнең буранлы бер көнендә Бишбалтага ( бәлки , мәрхүмә Сәгадәтнең ире Габдулла хәзрәткәдер ) кунакка бара . Шуннан кайтышлый Хәдичә бик нык салкын тидерә һәм , үпкәләренең ике яклап шешеп ялкынсынуы ( двустороннее крупозное воспаление легких ) аркасында , өч атна да үтмәстән , февраль азагында үлеп китә ( 1860 - 1921 ) .
" Исәнмесез , " Акчарлак " газетасы хезмәткәрләре ! Сезгә Чистай районы Татар Баганалысы авылы халкы хат яза . Кулыбызга каләм алып , моң - зарларыбызны язуыбызның сәбәбе - " Кемгә барып ярдәм сорыйк ? " , " Кем безне яклар ? " дигән сораулар .
Яңа гына дингә килгән кыз өченисламда никах - бүтән бер проблема булып баса . Шундый очраклар булгалый : үзенәир итеп гарәп " мачо " сын сайлаган туташ , хатынлыкка алсын гына , дип , мәһердән ( никах бүләге ) дә баш тарта . Мондый ялгышлык кыз гомерендә иң зурларыннан булырга мөмкин . Кемнең дә булса үзенә " Ә ни өченәлегарәп кешесе үзилендә өйләнергәтеләми , бәлки ул " очсыз ләззәтләр " генә телидер ? " - дип сорау биргәне юкмы ? Туган ягынгда өйләнерөчен , аңа бик күп мәшәкатьләр кичерергә туры килә шул : тау хәтле шартларны үтәргә , тантаналы туй мәҗлесен уздырырга , кәләшенә туй бүләге ясарга һ . б . кирәк . Россиягә кайтып исә , чит ил кешеләре теләкләренә җиңелирешә алалар . Безнең мөслимәләр мәһер алмыйча да кияүгә чыгалар , ләбаса .
- Бәлки , бай гарәп илләре дә ярдәм күрсәтәдер . Мәсәлән , Берләшкән Гарәп Әмирлекләре шәехләре . . .
Балаларға өҫтәмә белем биреү учреждение - лары методистары араһында яңыраҡ Өфөлә икенсе тапҡыр уҙғарылған республика конкурсынан яҡташтарыбыҙ ҙа ситтә ҡалманы . Ермолаево Пионерҙар йорто методисы Зилиә Баранова менән ҡаланың Балалар ижады үҙәгенең бүлек мөдире Лариса Болотникова « Йыл методисы - 2011 » дипломдары менән бүләкләнде .
" Төзү эшләре ифрат күп , ләкин цемент фабриклары юк ; купшы - люкс автомашиналар тулган , ремонт эшләрендә гарантия юк . Мебелләр җитми . Халыкка хезмәт күрсәтү секторы да начар . Тагы моңа охшаш унлаган эш мөмкинлеге бар . " Шиксез ул язганнарның күбесе чынбарлыкка туры килә . Әмма журналистыбыз Русия Федерациясе белән эш итүнең кыенлыкларын , Казанга бару өчен Төркләргә виза алуның нинде катмарлы булуын , кода - кодагыйлыкны , ришвәтчелекне , мафияны һб . ларны бик белми күрәсең .
Иртәгә туп тигән көндө тағы һауаны болот ҡаплаған . Был юлы ун ике башлы дейеүҙән ҡағыҙ килеп төшкән . Ул да батшаны кесе ҡыҙы өсөн һуғышҡа саҡырған . Ғәскәр йыйылғас , кемде ғәскәр башлығы итеп ҡуйырға белмәйҙәр , ти . Батша :
" Сугыш " дигән хәбәр авылларның тыныч тормышына кара тамга сала . Бу сүздән җаннар гына түгел , тәннәр дә куырылып килә .
Нух , Гад , Сәмуд вә алардан соң килгән пәйгамбәрләрнедә җәберләүче залим кавемнәргә һәлакәтлек сезгә дә килер дип куркам , Бит Аллаһ сәбәпсез бәндәләрен ґәзаблаучы түгелдер .
- Беҙ белмәйбеҙ , - тип осоп китәләр . Ер йөҙөндәге януарҙар ҙа :
Глория кайда гына булмасын , күзенә күренгән барлык роботларга да бик каты кызыксынып карый иде . Күз алдында барган тамаша нинди генә мавыктыргыч , яңа һәм искиткеч булмасын , алар турында күз кырые белән берәр хәрәкәтләнгән тимер механизм күрү белән үк оныта иде . Шуңа күрә , Глория белән йөргәндә Вестон ханым барлык роботларны да урап уза иде .
Инкарьчылар үзләрен коткара алулары өчен бер хәрәкәт тә кылмаячак , хәтта бу акылларыннан да кичмәс . Йөрәкләре бум - буш , үзләренә соң килгәнлеген беләләр . Кешеләрнең хисап бирүләре өчен каберләреннән чыгып чабулары Раббыбыз хозурында бер тәртиптә тупланулары белән соңланыр . Аллаһ Коръәндә бу туплану вакытын инкарьчеләргә шулай белдерә :
Әлбәттә , Муса бу сүзгә ышанып җитмәде . Әнә бит ул , бар , бар ! Аркасын телеп - телеп сызлый . . . Бетәргә дә , кимергә дә уйламый . . . Бу кадәр сызлауга , ничек бетсен соң ул ? !
- Егет кешенең сүзе дә , эше дә бер була , бер эшне икенче тапкыр эшләми , - ди . Әгәр дә муенына чапса , аждаһа терелер иде . Егет тагын да чапмый , шул бер чабуы белән эшне тәмам итеп , өенә кайтып китә .
Бара торгач , бу Озынмуен үзенең туганнарын бөтенләй до санга сукмый башлаган , Ул хәзер алар белән юньләп сөйләшми дә , хәтта кайчак аларны бар дип тә белми икән . Беркөнне шулай , күл буеннан кайтып килгәндә , ул , иптәшләре белән бергә баруны үзенә ваклык санап , туганнарыннан аерылган да бөтенләй артка калган . Шулай ул бер үзенә , мин кем дип , озын муенын боргалап йортка кайтып керсә , ни күзе белән күрсен , туганнары , уртага салынган җимне күптән ашап бетереп , борыннарын бар да канат асларына тыгып йокыга талганнар . Озынмуен , билгеле , моңа үпкәсен кабартып :
Мөшрикләр әйткән сүздән Аллаһу тәгалә бик тә пакь вә алар тиңләгән дәрәҗәдән бик олугъ дәрәҗә бөектер .
Рус төбәкләре дигәндә әлеге язучы нәрсәне истә тоткандыр билгесез . Чөнки шул ук сәхифәдә әйтелгәнчә , Русиядә 20 процент правослаулар һәм 15 процент мөселманнар яши .
Казанның Жуковский урамындагы тарихи бина янынан узганда үзең дә сизмичә тукталып каласың . Аның тәрәзәләреннән музыкаль уен кораллары , җырчылар тавышы ишетелеп тора . Чөнки бу йортта Казан музыка училищесе урнашкан . Ул республикабызның урта махсус белем бирүче уку йортлары арасында аерым бер урын алып тора . Беренчедән , аның 105 еллык тарихы булса , икенчедән сәнгатебез күгендә якты йолдыз булып янган композиторларыбыз Салих Сәйдәшев , Фәрит Яруллин , Нәҗип Җиһанов , Мансур Мозаффаров , ЗаҺит Хәбибуллин , Александр Ключарев , София Гобәйдуллина , җырчылар Зөһрә Байрашова , Рәйсә Билялова , Мөнирә Булатова , Зөләйха Хисматуллиан , Гөлсем Сөләйманова , Альфия Афзалова , Илһам Шакиров , Вафирә Гыйззәтуллина , Венера Ганиева , Рөстәм Маликов , Альбина Шаһиморатова һәм башка бик күп талантлар Казан музыка училищесендә белем алганнар . Алар - безнең милләтебезнең горурлыгы .
Али Баба кушаматлы Али Ардекани ислам турында камеди - шоу чыгара - аның блогын YouTube ' та 10 , 5 млн нан артык кеше караган . « Мөселман интернет - феномены » New York Times гәҗитенә интервью бирә һәм бөтен дөнья буйлап гастрольләрдә йөри .
" Йүрүҙән " гәзитенең быйылғы 12 - се һанында У . З . Йомағузиндың Рәхмәт хатын уҡығас та ҡулыма ҡәләм алдым һәм тәҡдимдәремде яҙырға баҙнат иттем . Һүҙ - беҙҙең борон - борондан мөғжизә һаналған Ҡорғаҙағыбыҙ һәм уның ҡасандыр балҡып , үткән , килгән ҡунаҡтарҙың иғтибарын йәлеп итеп торған исеме яҙылышы тураһында . Ҡорғаҙаҡ бит ул районыбыҙҙың һәм данлы республикабыҙҙың ғына ғорурлығы түгел , бөтә Рәсәйгә һәм сит илдәрҙә билдәле шишмә !
И . М . Закиров - авиация техникасы һәм машина төзүнең башка тармакларында юка стеналы конструкцияләрне пластик юл белән формалаштыру процесс һәм ысулларын модельләштерү һәм проектлаштыру өлкәсендә күренекле галим , 200дән артык фәнни хезмәт , 11 фәнни китап һәм дәреслекләр , 52 СССР һәм Россия , дистәләгән халыкара авторлык таныклык һәм патентлары авторы . Аның хезмәтләре Алмания , Бөекбритания , Япония , Франция , Швейцария һ . б . күп илләрдә басылган . Ул уйлап тапкан җайланмалар җәм җитештерү ысуллары Казан , Мәскәү , Ульяновск , Ташкент , Самара , Киев , Воронеж , Харьков , Алма - Ата , Брянск һ . б . шәһәрләрнең зур предприятиеләрендә гамәлгә ашырылган .
Ә " Татарстан " ресторанына милли ризыклар әзерләү өчен Татарстаннан махсус пешекче Руслан Грецаев белән технолог Людмила Ионованы чакырып китергәннәр . " Ресторанга килүчеләр аеруча : чәк - чәк , гөбәдия , бәлешне яраталар " , диде Людмила . " Июльнең егерме бишендә , бөтен йолалары белән , татар туен үткәрергә җыенабыз " , диде Руслан . Татар утарының музее һәм рестораны үз эшен башлап җибәрде , инде чират " Яңа вакыт " газеты редакциясе белән кибеттә калды .
Йорттоң ихатаһында уйнап йөрөгән була ул . Күҙ - ҡолаҡ ҡына булып тормаһаң тигәндәй , бер мәл йорт алдына инер урындағы тимер ҡапҡаға үрмәләй . Иҫкелектән тутып бөткән ҡапҡа баланың ауырлығына " түҙмәй " һәм сабыйҙы үҙ аҫтында ҡалдырып асфальтҡа түшәлеп ята . Ҡыҙғанысҡа ҡаршы , ашығыс ярҙам хеҙмәтенең тиҙ генә килеп етеүе лә баланы үлемдән ҡотҡарырға мөмкинлек бирмәй - бик ауыр йәрәхәт алыу һөҙөмтәһендә бала үлә .
- Кызганыч , бу төркем таркалды . Ул 2000 елларда оешкан иде . Мин анда 2003 елда килдем . Башта алтау идек - Илнар Габдракипов , Азат Әхмәтшин , Гадел Хәмзин , Фәндүс , Айрат Нурьязанов . Тора - бара өчәү калдык . Альбомнар да чыгардык . Төркем егетләрдән генә торгач , җырларыбыз да гел кызларга багышланды : " Лилиям " , " Гөлиям " , " Гөлназым " , " Гүзәлем " , " Татар кызлары " һәм башка шундыйлар . Таркалсак та , гел аралашып , күрешеп яшибез . Җылы мөнәсәбәтләребез суынмады .
" Чаллы яшьләре " газеты мөхәррире Дамир Шәйхетдин быелның гыйнвар аенда хөкем ителде . Чаллы мәхкәмәсе аңа әлеге газетта Милли Мәҗлеснең 2008 ел , 20 декабрь карарларын бастырган өчен 1 , 5 елга шартлы хөкем чыгарган иде . Хәзер Дамир Шәйхетдин Чаллы прокуратурасы каршындагы тикшерү комитеты җитәкчесе Мансур Сәетгәрәевне мәхкәмәгә бирде . Дамир әфәнде аны ялган мәгълүмат бирүдә гаепли .
Практикада күрсәтелгән юридик затларның эшчәнлеге башка дача коммерциячел булмаган берләшмәләренең ( әйтик , фондлар , ассоциацияләр , берлекләр һ . б . ш . ) эшчәнлегеннән эшчәнлекләренең социаль һәм хуҗалык максатлары белән аерылып тора һәм " Коммерциячел булмаган оешмалар турында " Федераль закон таралмаган кулланучылар кооперативлары эшчәнлегенә охшаш .
бүгенге вәгазьгә сүзем юк , намазга чаклы өлешенең ахырын гына тыңладым .
Белем көнө Янғантау урта мәктәбе уҡыусыларына икеләтә ҡыуаныс алып килде . Байрам сараһы менән бер рәттән " Янғантау " шифаханаһы тарафынан өр - яңынан төҙөлгән төкәтмәһе менән мәктәп асылды . Уны асыу тантанаһында республика мәғариф министры Зиннәт Аллаяров , БР Дәүләт Йыйылышы - Ҡоролтай депутаты , " Янғантау " шифаханаһы директоры Рәмил Бәҙретдинов , район хакими ә те баш лығы Ғәли Хәйретдинов , район мәғариф бүлеге начальнигы вазифаһын баш ҡарыусы Нелли Рәхмәтуллина ҡатнашты .
Югарыда саналган фаразлар безнең төбәкнең рус изүе астында калган чорлардан соңга карый . Хәзер , тагын да алдарак булган периодны карыйк . Казан рус тарафыннан алынганнан соңгы чорда Шушма төбәге турыдан туры Казан юлы белән тоташкан була инде . Ә менә X гасырларда әле Шушма төбәге белән Казан төбәге арасында мөгаен турыдан - туры юл һәм үзара бәйләнеш булмагандыр . Безнең яклар тоташ калын урманнар белән капланган булып , халыкның хәрәкәте нигездә елга буйлап барган . Авылларның да елга буйларында урнашулары шул турыда сөйли . Төбәгебезнең иң борынгы авыллары дип " ил " сүзе белән бәйләнгән авылларны санарга кирәктер . Янгол иле , Борнак иле , Кар иле . Бәлки әле Смәел авылы да Исмай иле булу ихтималы бар . Аның исемен гадәттә , Исмәгыйль исеме белән бәйлиләр . Смәел авылы янында бик борынгы төрбә булуы да Смәелнең борынгы авыл булуын раслый . Бүгенге көндә бу төрбәдән бернәрсә дә калмаган инде . Авылдан читтә , икенче бер урында " Изгеләр чишмәсе " янында " Әүлия кабере " һәм кабер ташы булу да Смәелнең бик борынгы икәнен раслый . Тарихчы галимнәр әйтүенчә Смәел , Хәсәншәех , Салавыч кебек борынгы авыллар XII гасырларга ук карый булса кирәк . Ничек кенә булмасын , безнең борынгы бабаларыбыз Шушма елгасының тамагыннан , ягъни Нократ ( Вятка ) елгасы буеннан күтәрелгән булырга кирәк .
" Гомуми мәсләки эшләре белән бер рәттән безнекеләр инсаният эшләрен дә алып бара . Әйтик , берничә үрнәк әйтим . - 1991 елда Фәрит Иделле Германиядә татарлар турында фильм төшерттерде . Чехиядәге беренче сабан туен " Азатлык " радиосы хезмәткәрләре ясап җибәрде . Ул эшне бүгенге җитәкчебез Кәрим Камал башлап йөрде " , диде ул . Чынбарлык турында тугъры һәм гадел тапшырулар ясаучы хезмәткәрләр зыялылык һәм кешелек бурычын үтәп хәйрия чараларында да теләп катнаша , диде Римзил Вәли .
- Йә Хуҗа , карт башың белән патшаны алдамакчы буласың , - дип Хуҗаны ачулана башлаган икән , Хуҗа бер дә җавапка аптырап калмаган :
Сезнећ алдыгызда , мљхтђрђм Башкарма комитет ђгъзалары , тиешле документлар , тиешле мђгълњматлар џђм Башкарма комитет тарафыннан эшлђнгђн ђшлђр турында бљтен кирђкле материал куелган . Сез алар белђн танышкансыздыр . Шуныћ љчен мин аларныћ џђммђсен сезгђ сљйлђп торуны кирђк тњгел дип саныйм . Безнећ љчен ић ђџђмиятлесе - татар дљньясында безнећ Конгрессыбызныћ эшлђгђн эшлђре џђм шушы дљньядагы сыйфатый њзгђрешлђргђ бђя бирњ . Чыннан да , нинди да булса њзгђрешлђр бармы безнећ татар дљньясында , ђллђ без бер урында таптанып торабызмы , ђллђ инде кайбер мђсьђлђлђрдђ артка да чигендекмђ ? Бу сораулар берсе дђ жићел генђ ќавап ала торган сораулар тњгел . Ни љчен дигђндђ , безнећ чыннан да , чигенер урыныбыз да юк , алга атлаубыз шулай ук кић ќђмђгатьчелеккђ мђгълњм . Чыннан да , беренчедђн , мин ђйтер идем , татар дљньясыныћ географик кысалары кићђйде . Без бњген ђйтђ алабыз : 1998 елныћ маенда башлап ќибђрелгђн милли - мђдђни мљхтђриятне тљзњ эшлђре хђзер , бњгенге кљндђ 3 миллионнан артык татар яшђгђн регионны њз кысаларына кертте . Димђк , без хђзер менђ шушы автономия аркылы , аныћ региональ советлары аркылы шушы кадђр татар халкына йогынты ясый алабыз џђм безнећ моћа тулы хакыбыз бар . Чљнки региональ автономиялђрнећ ундњрте џђм Федераль автономия Советы њзе , Мђскђњдђ Юстиция министрлыгында регистрация њтеп , бњгенге кљнне легитим оешмага ђверелде . Шунлыктан , без бњгенге кљнне татар мђнфђгатьлђрен ќирле хакимиятлђр белђн бергђ , Мђскђњ хљкњмђте , Федераль хљкњмђт белђн бергђ закон нигезендђ алып бара алабыз џђм без шулай эшлибез дђ . Шуны да ђйтергђ кирђк , менђ шушы юнђлештђ ќирле хакимиятлђр белђн аћлашу эшлђре шактый алга китте . Агымдагы ел дђверендђ без , билгеле булганча , Мђскђњ шђџђрендђ узебезнећ автономия Советы џђм Башкарма комитетныћ утырышын њткђрдек . Безнећ мондый утырышыбыз быелгы ќђй кљне Ђстерхан шђџђрендђ булып њтте , аћа кадђр региональ автономияныћ џђм Башкарма комитет бюросыныћ утырышы Омск шђџђрендђ булып њткђн иде . Шушы љлкђлђрнећ губенаторлары белђн , џђммђсе белђн , ачыктан - ачык татар проблемаларын бергђлђшеп тикшердек . Џђм ђйтергђ кирђк , Полежаев та , Россель дђ ( аныћ белђн махсус очрашу булды ) , шулай ук Аяцков џђм башка хљкњмђт дђирђсенећ ќитђкчелђре ( ђйтеп њтер идем , Удмуртияда да хљкњмђт башлыгы белђн шушындый очрашу булды ) безнећ татар мђнфђгатьлђрен шушы љлкђлђрдђ беренче урынга куя башлаганныклары књренеп тора . Ни љчен ? Чљнки шушы жирлђрдђ - ђ бу ќирлђр , ђлбђттђ , татар љчен изге ќирлђр , чљнки татарлар анда - Себердђ дђ , Идел буенда да диаспора тњгел - њз ќирендђ яшилђр , алар тљп халык , аларныћ шушы хокукларын тану ул искиткеч зур фактор . Татар проблемаларыныћ бар икенлеген тану џђм аларны без бергђлђшеп хђл итђргђ тиеш икђнлеген тану бњгенге кљнне беркемдђ дђ бђхђс тудырмый . Монысы шулай ук , безнећ љчен зур ућыш џђм нђтиќђ дип санар идем . Менђ шулай бергђ эшлђњ , ќирле хакимиятлђр белђн , федераль хљкњмђт белђн бергђ татар проблемаларын хђл итњ џђм безнећ ќыелган тђќрибђбез июнь аенда Гомумроссия кићђшмђсе њткђрњ мљмкинлеген тудырды . Бу кићђшмђ - дђњлђт органнары , иќтимагый оешмалар бергђлђшеп ни рђвештђ татар мђнфђгатьлђрен хђл итђлђр дигђн проблемага ќавап иде . Без моны Россия федераль хљкњмђтенећ Миллђтлђр џђм федерация министрлыгы , Татарстан Президенты аппараты џђм хљкњмђте белђн берлектђ ђзерлђгђн идек .
Бер карасаң , христиан түрәсе правослаучыларга ярдәм итәр өчен , алар белән дуслашыр өчен килә кебек . Тик католикларның Казанга каравы урыс чиркәвендә электән үк көндәшлек хисен уятты . Аның католик чиркәү төзелешенә баруы кабат гауга чыгармасы ?
- Тигез хокуклы милләтләр арасында алай булырга тиеш түгел . Без аларның телләрен өйрәнәбез , алар безнекен өйрәнергә теләмиләр .
Ә менә хатын бакча дисәң , үләргә дә риза . Яңа ел узу белән ул инде җыена башлый . Статистика мәгълүматлары күрсәткәнчә , бакча « чире » белән « интегүче » гаиләләр саны бүген Россиядә инде 20 миллионнан артык . Бу якынча 60 миллион кеше дигән сүз . Алардан , ким дигәндә , 30 миллионы өчен 6 сутый нәкъ менә җан асрау максатында хезмәт итә . Ягъни алар дачага табигать һавасын сулап хозурлану , ял итү өчен түгел , ә үзенә , гаиләсенә ризык әзерләү өчен бара . Кайберәүләр шунда әле тавык ише кош - кортын да асрый . Һәрхәлдә , безнең « фазенда » урнашкан « Орловка » дагы бакчачылык ширкәтләрендә иртәсен әтәч кычкырган тавышлар еш ишетелә . > > > - > > >
Милиция хезмәткәренә карата , суд тикшерүеннән качмасын өчен , чик кую чарасы кулланыла
« Казанский Сувенир » ҖЧШ казанлыларны һәм башкала кунакларын инде 1996 елдан бирле Татарстан осталары җитештергән сувенирлар белән сөендерә . Кремль урамының 15 / 25 нче йортында урнашкан кибеткә кергән һәр кеше күңеленә якын әйбер тапмыйча калмый . Тагын шунысын да әйтергә кирәк , « Казанский Сувенир » ҖЧШ 19 - 23 июнь көннәрендә « Спорт сарае » дәүләт учреждениесендә ( Мәскәү урамы , 1 нче йорт ) оештырылган күргәзмәдә һәм Казан Сабан туенда да үз товарларын сатуга чыгарачак . Алар арасында Казан ( « Казанның Изге Мәрьям - Ана образы » , « Казан сөлгесе » , « Казанның бизәкле күне » , « Казан ятиме » , « Казанның ата мәчесе » , « Казан герблары » , « Казан легендалары » ) , Татарстан , ислам дине символикалары , милли баш һәм өс киемнәре , итек - читекләр , зәркән эшләнмәләр , басма , мультимедиа , рәсем , сынлы сәнгать , ювелир әйберләре , брелоклар , значоклар , тәңкәләр бар . Күннән , агачтан , таштан , сөяктән , керамика һәм фарфор , тукымадан , кәгазьдән ясалган бу нәфис эшләнмәләр сатып алучыларны сөендерми калмас ! Кызыксындырган әйберләр турында тулырак мәгълүматны ширкәтнең www . kazan - souvenir . ru сайтына кереп яисә кибетнең ( 843 ) 292 - 98 - 09 , 200 - 12 - 74 телефоннарына шалтыратып алырга була . Һәрбер сыны сөяктән сәнгатьле итеп ясалган шахмат хуҗасы буласыгыз килсә дә , әлеге оешмага мөрәҗәгать итәргә кирәк . > > > - > > >
Менә бер заман бу кеше шулай үзе ярга менеп утыр - ган , әй шушы көйгә курай уйный , ди , әй җырлый , ди , ул арада хатыны да уянып килеп җитә , көйгә ул да кушы - ла . Менә болар күңелләрендә булган бар моңнарын , ел - лар буе җыелган бар сагышларын шул көй белән түгәргә тотындылар , ди , үзләре җырлыйлар , үзләре елыйлар икән , ди . Шулап җырлаша торгач , менә бар көенечләре шул җыр белән ерылып , шул кон белән түгелеп бетеп , күңелләре бушап , сафланып калган , ди . Инде хәзер хатыны курайны алган да :
2007 елдан Л . Шәех - Татарстан китап нәшриятының балалар һәм яшүсмерләр редакциясендә мөхәррир хезмәтендә . 2008 елдан ул Татарстан китап нәшриятының баш мөхәррире вазифасын башкара .
" Һи - и - и … " тип әйтергә ашыҡмағыҙ , сөнки бының өсөн ни бары 160 сәғәт кенә " талап ителгән " . . Рф зонаһының ҡапыл популярлыҡ яулауының сәбәбе ниҙә ? Нисек . рф зонаһында теркәлергә ?
Борынгы зур сәүдә юлы булган Идел - Чулман елгасын кулга төшерү өчен , урта гасырларда өзлексез сугышлар барган . Шунда дәүләт корган Болгар , Алтын Урда , Казан җирләре шул сугыш зонасы булганга , шәһәрләре җимертелеп , таш өстендә таш калмаган , анда инде бик күп кулъязма әсәрләр яндырып көл ителгән , юкка чыккан . Шунлыктан - без ул чордан калган язма китап читләренә язып куелган берничә табышмактан ' башкасын таба алмыйбыз . Шулай да Алтын Урда дәүләте XIII йөзләрдәге Европада бердәнбер дип әйтерлек мәдәниятле Рим империясен бик нык ( Сискәндергән һәм кызыксындырган ; алар бу дәүләтне христианлык йоктырып эчтән алу хәйләсе белән миссионерларын йөртеп торганнар , моның өчен алар мәшәкатьле сәфәрләр ясап , ул чорның татар төркесен өйрәнергә мәҗбүр булганнар һәм бу телне өйрәнү өчен Италиядә , Венециядә , соңрак Парижда һәм башка җирләрдә төрки телләр институтлары ачканнар . Шул сәфәрләрдә язып алынган татар тел - әдәбият материаллары алар - дагы китапханәләрдә күп кенә сакланып калган . Кызганычка каршы , без әлегә кадәр ул материаллар - белән үзебез танышырлык мәдәни сәфәрләр ясый алганыбыз юк , күп нәрсә өйрәнелмәгән , хәтта билгеле дә булмаган хәлендә ята дип ишетелә . Без тик тюркологлар төзегән каталоглар һәм кайберсен алар җитешеп табып , шифрын ачып укып күрсәтүләре буенча гына беләбез .
" Әгәр дә төрләрнең күплеге бер үк сойга теркәлгән булса һәм үз яшәешен бер үк вакытта һәм барысы бергә башлаганнар икән , ул вакытта мондый шартлар минем табигый сайланыш ысулы белән барлыкка килгән төрләр хакында әверем фәлсәфәмне җир белән тигезләрлек терәүгә китерер " .
MS - DOSHUH үсешенә ПКда каты дискларның барлыкка килүе һәм аларның мәгълүмат сыйдырышлыкларының зураюы йогынты ясый . Әгәр MS - DOS 2 . 0 ( 1983 ) каты дискның 10 Мбайтка кадәр күләмдәге эшен тотып торса , MS - DOS 3 . 2 ( 1985 ) версиясе каты дискта 32 Мбайт күләмдәге логик бүлекләрне ( логик дискларны ) төзергә мөмкинлек бирә . MS - DOS 2 . 0 юрамасын башлап , кулланучылар агачсыман структурада оештырылган файллар белән идарә итү мөмкинлегенә ирешәләр .
( Казан , 4 июль , " Татар - информ " , Роза Исмәгыйлова ) . Әлмәт муниципаль районының барлык хуҗалыкларында да актив рәвештә мал азыгы әзерлиләр , дип хәбәр итә " Әлмәт таңнары " . Печән белән параллель рәвештә сенаж да салынып барыла . Сенаж салуда консервантларны актив куллануга аеруча зур игътибар бирелә . Әлеге эшне районда беренчеләрдән булып Токарликов исемендәге ААҖдә куллана башлаганнар . Авыл хуҗалыгы идарәсе хәбәр иткәнчә , район хуҗалыклары тарафыннан бу өлкәдә эш инде 50 проценттан артыгы белән башкарылган . Күпьеллык үлән чабып алынып , яфрак азык әзерләү дәвам иттерелә . Сенаж салу буенча районның " Клементейкино " , " Союз - Агро " , Токарликов исемендәге ААҖ , " Чулпан " хуҗалыклары , печән әзерләү буенча " Ярыш " , " Кичүчат " , " Кама " хуҗалыклары нәтиҗәле эшли . Ә менә " Сосновка " , " Яңа Михайловка - Р " , " Ташкичү " , " Мәмәт " хуҗалыкларында эшләр акрын темплар белән бара . Шушы хуҗалыклар үзләренең эшчәнлекләрен активлаштырып җибәрсә , район терлек азыгы әзерләү буенча бик яхшы күрсәткечләргә ирешергә мөмкин . Районның 6 хуҗалыгында урнаштырылган ясалма сугару корылмалары бәрәңге җирләрен дымландырып тора . Кояш кыздырып , вакытында су сиптерелеп тору югары уңыш алуга өмет бирә . Димәк , быел әлмәтлеләр үз җирләрендә җитештерелгән , экологик яктан чиста яшелчәләр белән тулысынча тәэмин ителәчәк .
- Ләлә , күп кызлар уку белән гаиләне берьюлы алып бара ала бит . Читтән торып укырга кер ! 18 яшьтә кияүгә чыгарга курыкмагач , димәк , син батыр , барысына да ирешә аласың . Бу ситуациянең нәтиҗәсен " Дәрестән соң " га язып җибәр әле .
Элек щи белән майлы итне үз иткән халкы , ә бүген диңгез исе килеп торган чиле - пешле япун кухнясы белән мавыккан ялтыравык катламы булган илдә чәк - чәк яки бохар кәләвәсе " татар ризыгы " дип таныла тора . Халкы шактый такы - токы тукланучы Кытайдагы дунганнар яки башка халыклар кухнясында да киң таралган тәм - том ул . Тик чәк - чәкне анда татар фирмалары пешерми . Кытайлылар иренеп тормый , аны сары , кызылсу яки сары майларда да кыздыра . Аннары балда , чиста яки яндырган шикәрдә шул килеш яки чикләвек , орлыклар сибеп катыра . Конвеердан киселеп , төсе һәм тәме белән аерылган төрле чәк - чәк тактачыклары супермаркетларга чыга . Ул илдәге " ногайлар " ( татарлар ) аны , әби - бабайлары кытайлыларга пешерергә өйрәткән ризык , дип уйлый . Ә миллиардлы кытайлылар исә чәк - чәкне танымаска да яки чираттагы бер коры пирожныйдыр дип тә уйлый ала . Аннан башка да кухняларында күз җитмәс сандагы экзотик ризык бар бит . Чәк - чәк - символ
Казандагы җыелышта Төркиядән килгән татар галиме Надир Дәүләт инглизчә чыгыш ясады . Ул да җыелышны татар халкы һәм Татарстан өчен тулаем алганда файдалы эш , дип саный . " Иң кимендә Татарстанга байтак фән эшлеклесе килде . Бу галимнәр үз илләрендә бик тә билгеле кешеләр . Алар күбесе фәнни үзәкләрне дә җитәкли . Кайберләре моңарчы Татарстан дигән илнең барлыгын да бәлки белмәгәндер . Татарстан алар аша үзен таныта . Бүген Татарстанның үзен таныту буенча проблемасы бар " , диде ул .
> Шулай да , боронгы төрки - татарның дөньяга караш системасын өйрәнер > өчен , иң мөһим тарихи чыганак булып безнең телләребез тора . Төрки > телләрнең > барлыкка килүе кеше тарафыннан бу дөньяның , яшәүнең эчке законнарын > аңлавы > белән бәйле иде . Телләребез мәгълүмат бирү чарасы булып кына түгел , ә > күбрәк > дөнья элемтәләрен һәм диалектикасын чагылдыручы бер фәлсәфи система > булып > барлыкка килгән . Төрки , ә киңрәк алганда , Алтай һәм хәтта Туран телләре > бик > боронгы чорда формалашкан , шуңа күрә шактый үскән һәм фәлсәфи телләр > буларак > алар үз эзләрен Америка индеецларының телләрендә , шумер , Һинд - Аурупа вә > хәтта семит телләрендә дә калдырган .
Бүген Казан Ратушасында Казан шәһәре Думасы икенче чакырылышының I сессиясе уза . Көн тәртибенә 19 сорау куелган .
Террорчылык йөзе АКШ президенты Барак Обама , үз халкына мөрәҗәгать итеп , бар дөньяның һәм тәү чиратта Американың төп дошманы дип саналган Осама бен Ладенның үтерелүе турында хәбәр итте .
- Минем белән күрешергә , сөйләшергә теләгән хөрмәтле кардәшләремә шуны белдерәм : инсаннар белән күрешергә көчем калмау сәбәпле , сөйләшә алмыйм . Шуның белән бергә сезгә шуны әйтәм : " Нур рисаләләре " нең һәр китабы бёр Саиддыр ( ягъни ми - енм үзем кебектер ) . Сез кайсы китапка карасагыз да , минем алдымда минем белән күрешүдән ун тап - кыр күбрәк файда алырсыз . Һәм чынлыкта минем белән күрешкән булырсыз . " Рисаләи Нур " ны укы - сагыз , миңа килү кирәкми . Минем фани телем бер генә . Ә " Нур рисаләләре " меңнәрчә телләр белән иман вә Коръән дәресләрен дәвам иттерерләр . Сезләр шул дәресләрне укысагыз , җитә . . . "
- эшчәнлекнең төрле өлкәләрендә программ комплексларны , шул исәптән үрнәк карарларны эшләү , файдалануга кертү һәм куллану тәҗрибәсе уртаклаша ;
Тирмән мәҙәниәт йортонда Фәрит Богдановтың " Әсә хәсрәте " исемле бер шаршаулы драмаһы сәхнәгә ҡуйылды . Автоинспектор ролен Айҙар Ғәзимуллин , Тимерханды 11 - се класс уҡыусыһы Рифат Зарипов бик килештереп , еренә еткереп уйнаны . Прокуратура тикшереүсеһе Байкова ролен Сәйет ғәлина Мәфрүзә апай , Мәрзиә ролен Нурия Байгилдина уйнаны . Хаҡлы ялда булыуҙарына ҡарамаҫтан , улар бөтә сараларҙа әүҙем ҡатнаша . Китапхана мөдире булып эшләгән Заһитова Гөлназ - Кәримәне , Зөләлә ролен - Мәйсәрә Солтанова , бригадир Бураншина ролен мәҙәниәт йортонда йыйыштырыусы булып эшләгән Фәсилә Юлдашбаева уйнаны . Ауыл , район күләмендә үткәрелгән саралар уларҙан башҡа үтмәй . Матур итеп йырлап - бейеп , күңел асыу оҫталарына ижади эштәрендә ҙур уңыштар теләйек . Сәлимә Закирова , мәҙәниәт йорто директоры .
- 24 ел " Татарстан " каналында диктор булып эшләгәннән соң , мине " ашадылар " . Тәҗрибәле кешенең эштә калу - калмавы конкурс белән билгеләнде . Мин телевидениегә эшкә урнашкан елны әле дөньяга гына килгән егет минем белән көч сынашты . Гөнаһ шомлыгы , миңа каршы тавыш бирүчеләр икегә күбрәк булды . Шуннан соң тамашачым белән дә хушлашмыйча , юкка чыктым . Казандагы фатирымны туган ягым - Әстерхандагы фатирга алмаштырмакчы булдым . Әлеге уемнан бер дустым кайтарып калды . Шуннан соң тормышның башка кызыклы якларын эзли башладым . Тарихи открыткалар коллекциясен туплаганда , исем серләрен дә өйрәндем . Күп җирләрне күрдем , сәяхәт иттем , гомерем заяга узмады , Аллага шөкер . Хәзер дә янып - көеп эшлим , эзләнәм , тик торганым юк .
Ий Мухәммәд г - м ! Әйт : " Бу Коръән күрсәткән юл минем юлымдыр , мин шул юл белән күреп - белеп кешеләрне Аллаһуга чакырамын һәм миңа ияргән мөэминләргә шул юл белән барыл күреп - белеп кешеләрне Аллаһуга чакыралар , вә Аллаһу тәгаләне һәр кимчелектән пакь дип беләмен һәм мин мөшрикләрдән түгелмен . "
Шулай итеп , цифрлы телетапшыруларның өстенлекләре түбәндәгеләр : ВЧ спектрның бер ешлыгында күпсанлы программалар ( кагыйдә буларак , 8 - 10 ) , шул ук егәрлектә тавыш һәм комачаулыкларга тотрыклылык , тапшыруларның югары сыйфаты , бер ешлыкта җир өсте тапшырулары челтәрен булдыру мөмкинлеге , мобиль система аша карау һәм башкалар .
29 сентябрҙә 10 . 00 - 16 . 00 сәғ . Малаяҙ ауылында Салауат районы муниципаль район хакимиәте бинаһында ( Совет урамы , 64 ) БР Юстиция , һаулыҡ һаҡлау министрлыҡтары хеҙмәткәрҙәре , шулай уҡ БР Хеҙмәт һәм халыҡты социаль яҡлау , ер һәм мөлкәт мөнәсәбәттәре министрлыҡтарының , РФ Пенсия фондының БР буйынса бүлексәһенең тер риториаль органдары вәкилдәре бушлай юридик ярҙам күрһәтеү маҡсатында аҙ тәьмин ителгән граждандарҙы ҡабул итә .
Әгәр дә инде телевидение килмәсә , " Ватаным Татарстан " , " Шәһри Казан " газетларын чакырырга кирәк . Алар белән бу турыда сөйләшеп карыйсы иде , бәлки килерләр " , ди Мөхәммәтдинов . Татарның исән калу формуласы " Фикер " клубына язучы Фәүзия Бәйрәмова Чаллыдан ук килде . Аңа клубның исеме үк ошаган икән . " Фикер булган җирдә өмет , киләчәк бар . Безнең милләтебез бүген фикерли белми . Фикерле кешеләрне алга чыгарып , аларның фикерләрен белү җитми . Телевизорда кайчан карама артистлар интервью бирә , ә акыл ияләре белән берәү дә кызыксынмый . Татар яшьләренең соң булса да , " Фикер " клубы оештырып , фикерлеләрне бирегә чакырып , милләт турында уйлана башлаулары яхшы күренеш . Татар халкында ике сыйфат булса , ул мәңге яшәячәк , аны Русия дә , башка милләт тә җиңә алмас . Аның беренчесе - милли рух , икенчесе - ислам әхлагы . Шушыларны бәйсез дәүләт кабырчыгы белән дә әйләндереп ала алсак , бу инде нур өстенә нур булыр иде . Әгәр дә " Фикер " яшьләре милли рух һәм ислам әхлагын тәрбияли ала икән , без исән калуның формуласын уйлап таптык дигән сүз " , диде Фәүзия Бәйрәмова . Уралда , Себердә " Фикер " булырмы ? Тарихчы Фәүзия Бәйрәмова " Фикер " клубы яшьләренә Урал , Себер якларына барып , татарлар белән очрашулар оештырырга тәкъдим итте . " Татар яшьләре Латвияга сәяхәткә чыгарга җыена икән . Әмма анда барып акча туздырганчы , татар тарихы белән бәйле Себергә , ана ватаныбыз Уралга байрак күтәреп барыгыз . " Фикер " клубы ак белән караны аера белсен . Татарның иң йомшак урыны - ул яхшыдан начарны аера алмый , татарлыкның кадерен , фикернең кирәклеген , үзенең кем икәнен белми . Әгәр татар үзенең кемлеген аңласа , Русия ягына әйләнеп тә карамас иде " , ди Бәйрәмова . " 1552 ел белән мавыкмагыз ! " Бәйрәмгә Казан хакимиятенең телләрне үстерү һәм иҗтимагый оешмалар белән бәйләнешләр бүлеге башлыгы Ирек Арсланов та килгән иде . Димәк , рәсми җитәкчелек татар фикере белән кызыксына . Арсланов киләчәктә " Фикер " татар мәктәпләрен тәмамлаган яшьләр клубына әйләнергә , Казан яшьләренең фикер алышу урыны булып китәргә тиеш , дип белдерде . Әмма 1552 ел вакыйгасы - Казанның Мәскәү тарафыннан яулап алынуы белән мавыкмаска , Идел Болгары , Алтын Урдага зур игътибар бирергә чакырды . " Рус дәүләте татар белән идарә иткәндә нинди кыенлыкларга очраганбыз , менә шул хаталарны кабатламау турында уйланырга кирәк . Аллага шөкер , сезнең уегызда мәсьәләне сугыш юлы белән хәл итү фикере юк " , ди Ирек Арсланов . " Фикер " турында " Фикер " клубы утырышлары һәр сишәмбе көнне кичке алтыда татар иҗтимагый үзәге бинасында ( Карл Маркс урамы , 41 йорт ) үтә . Ел дәвамында татар яшьләре күренекле галимнәр , тарихчылар , язучылар , сәясәтчеләр , журналистлар Рәфыйк Мөхәммәтшин , Зәки Зәйнуллин , Искәндәр Сираҗи , Дамир Исхаков , Рафаил Хәкимов , Римзил Вәли , Фәндәс Сафиуллин , Разил Вәлиев , Әлмирә Әдиятуллина , Рәмис Аширов һәм башкалар белән очрашулар оештырды . " Фикер " клубының һәр кичәсе Татарстан гимны белән тәмамлана .
Download XML • Download text
