Text view

nep-19

Javascript seems to be turned off, or there was a communication error. Turn on Javascript for more display options.

पोखरा , २ फागुन । पोखरामा रहेर उद्यमशिलता विकासको क्षेत्रमा काम गरिरहेका एक युवा विश्वकै युवाहरुको निम्ति प्रेरणादायक ठहरिन पुगेका छन् । जर्मनीको बर्लिनबाट प्रकाशन हुने युथलिडर म्यागेजिनको पछिल्लो संस्करणमा पोखरेली समुन्द्र पौडेल र उनको संस्था अल्टरनेटिभ्सको काम र कथा आलेखको रुपमा प्रकाशित गर्दै उनको युवा उद्यमशिलता विकासका कार्यलाई सिर्जनशील एवं परिवर्तनकारीको सं ¡ ा दिदै विश्वभरिकै युवाको लागि प्रेरणादायक रहेको जनाएको हो । विश्वभरिकै नौलो एवं सिर्जनशील कार्य गर्ने अगुवा युवाहरुको गतिबिधि प्रकाशन गर्ने उक्त प्रतिष्ठित म्यागेजिनको पछिल्लो एशियाली संस्करणमा नेपालबाटै पहिलो पटक छनोट भई यी पोखरेली युवाकॊ फरक ढङ्गको उदाहरणिय कामलाई प्राथमिकताका साथ प्रकाशित गरेको हो । अमेरिकी पत्रकार लिदिया भालदेजद्वारा लेखिएको आलेखमा संस्थाका संस्थापक एवं अध्यक्ष पौडेलको कार्यलाई उदाहरणीय बताउदै भनेकि छन् यसरी नै काम गर्दै गए यी युवा आफ्नो सोचले देशलाई नै परिवर्तन गर्ने सामथ्र्य राख्छन् । उनले पत्रिकामा लेखेकी छन् - ' एउटा सानो तरङ्गले ठूलो छाल ल्याउँछ अल्टरनेटिभ्सको जस्तै काम / झट्कानै परिवर्तनको संवाहक बन्न सक्छ । ' कास्कीको भलाममा जन्मेका एवं पोखरा विश्वविद्यालयबाट व्यवसाय व्यवस्थापनमा स्नाकोत्तर गरेका २८ वषॆ्र यी युवाले नेतृत्व गरेको अल्टरनेटिभ्सले स्थापनादेखिनै पोखरा र यसको सेरोफेरोमा युवा उद्यमशिलता विकासको निम्ती विविध कार्य गरिरहेको छ । आलेख अनुसार सन् २००६ मा पोखरा विश्वविद्यालय केन्द्रिय क्याम्पसको विद्यार्थीहरुको सँस्था म्यानेजिङ हायाड्सका संस्थापक अध्यक्ष समुन्द पौडेल र युवा फोरम नेपालका संस्थापक अध्यक्ष जीवन बरालले संयुक्त रुपमा संस्थाको स्थापना गरॆका थिए । संस्थाले यस अघि नै अन्तराष्ट्रिय रुपमा युवाको क्षेत्रमा सिर्जनशिल काम गरेवापत अमेरिकी पूर्व राष्ट्रपति बिल क्लिन्टनले स्थापना गरेको क्लिन्टन ग्लोबल इनिसियटिभ अवार्ड २००९ एवं वल्र्ड युथ समिट अवार्ड २००९ / १० प्राप्त गरिसकेको छ । अल्टरनेटिभ्सले व्यवसाय सिर्जना एंव व्यवसाय प्रर्बद्धन विभिन्न क्षेत्रका युवा महिला विद्यार्थीलाई उद्यमशिलता तालिम ग्रामिण उद्यमशिलता विकास केन्द्र कथा उद्यमीको उद्यम शिक्षा अभियान लगायतका विभिन्न काम गरिरहेको छ । मोफसलमा रहेर युवा उद्यमशिलता विकासको क्षेत्रमा काम गरिरहेको संस्थाले नेपालमै पहिलोपटक पोखराबाटै सप्ताहव्यापी रुपमै सन् २००८ बाट विश्व उद्यमशिलता सप्ताह मनाउन समेत शुरु गरॆको थियो । युथलिडर म्यागेजिनमा आलेखको साथमै प्रकाशित अन्तवार्तामा अल्टरनेटिभ्सका स्ंस्थापक एंव अध्यक्ष समुन्द्र पौडेलले द्धन्द गरिबि र बेरोजगारीको अन्तको निम्ति उद्यमशिलता विकासनै एक मात्र विकल्पको रुपमा जोड दिदै भनेका छन् - हाम्रो सोच अनुसार कार्य हुने र देशमै उद्यमशिलता एवं स्वरोजगारको लहर सिर्जना गर्न सके नेपालमा बेरोजगारी निमिट्यान्न पार्न सकिन्छ । स्याङजा शदरमुकाम पुतली वजार । प्रशाशनिक कार्यालय भने वारी नै रहेकाछन । यो खोलापारिको दृष्य हो । केही दिनकालागि म स्याङजा जादैछु । भोली विहिवार वेलकीको वसवाट स्यागंजा पुतलीवजार नगरपालिका पुगेपछि म जीवीस स्यागंजा , गोर्खा वेलफेयर सोसाइटी स्याङजाको काम सकेर शुक्रवार विर्घा तर्फ लाग्नेछु । स्वर्गीय पिताजीको वार्षीक कर्म श्राद्ध सकेपछि म राजधानी फर्कने छु । सावित्रीले बुझेर पुगेपछि सत्यवानको मोबाइल पत्ता लगाउन कोसिस गरिन् । धेरै प्रयत्नपछि मोबाइल त पत्ता लाग्यो तर विधिको विधान ! कहिले बत्तीको कारणले मोबाइल ' रिचार्ज ' नहुने , कहिले कोही मोबाइलको ' स्विच अफ ' हुने त कहिले ' बिजी टोन ' आउने कारणले गर्दा सावित्री हैरान भइन् । तर , आफ्नो हठ छोडिनन् र लगातार फोन गरिरहिन् । एकदिन माइक्रोबसमा बसेका बेलामा सत्यवानको फोन टिरटिर बज्यो , सावित्री बोलिन् , " हलो सत्यवान हो ? म पौराणिक कालकी सावित्री हुँ ! तिमी कहाँ छौ । म त्यो कालदेखि नै तिमीसँग प्रेम गर्छु र तिमीसँग विवाह गर्ने प्रतीज्ञा गरेकी छु । " सत्यवान छक्क परे र दंग पनि , " सावित्री मेरी प्रियसी , म अहिले मेरो पजेरोमा बसेर केही नेताहरूलाई भेट्न जाँदैछु । करोडौँको व्यापारको कुरा छ । म नेताजीहरूसँग भेट गरेपछि राष्ट्रपति भवनमा भेट्न आउँछु , तिमी त्यहाँ फूलहरू नफुलेको फूलबारीमा बसिराख । " मेरो माया बगाइलाने फर्किएन खोला बगर भई कुर्दाकुर्दै बित्यो थुङ्गे चोला ॥ सम्झनाले पोलिरन्छ दिलको दाँया बाँया बगिजाने मायालुमै रह्यो गाढा माया खोलासँगै बगिजाँउ त कहाँ पुग्ने होला किनार भई रुँदा - रुँदै सुक्यो थुङ्गे चोला ॥ माया भन्नु जीवनभरि दुख्ने घाउ रैछ मन भन्नु खुशी मर्ने रुखो ठाउँ रैछ उजाड छ मनको बस्ती आँसु बन्छ खोला आशै आशमा डुब्दाडुब्दै डुब्यो थुङ्गे चोला ॥ संयोजक : सन्तोष पौडेल सह - संयोजक : मदन कुमार पौडेल सचिव : बद्री पौडेल सह - सचिव : टंक नारायण शर्मा ( किताक्युशु प्रतिनिधि ) कोषाध्यक्ष : नितु दाहाल सदस्य : टिका राम खरेल सदस्य : भरत गौतम सदस्य : बिजय ढकाल सदस्य : योगेश कार्की सदस्य : राजु पौडेल ( कुमामोतो प्रतिनिधि ) सदस्य : राम प्रशाद ढुंगाना ( नागासाकी प्रतिनिधि ) सदस्य : श्रवन खडका ( ओईता प्रतिनिधि ) सदस्य : रमेश कुवर ( साघा प्रतिनिधि ) फेसबुक यो प्रविधिको विकास गर्नका लागि गत एक वर्षदेखि परिश्रम गरिरहेको थियो । केही जानकारहरुका अनुसार यसलाई जीमेल किलरको संज्ञासमेत दिइएकोछ । अर्थात एउटा यस्तो प्रविधि जसले जीमेल तथा अन्य समकक्षी इमेल सेवाको निंद हराम गर्नेछ । फेसबुक संसारको सबैभन्दा लोकप्रीय सामाजिक सञ्जाल सेवा त हो नै अब उ आफ्नो विस्तार तिब्रताका साथ गरिरहेको छ । अब फेसबुकले आफ्ना ५० करोड प्रयोगकर्ताहरुका लागि नयाँ म्यासेजिङ्ग प्रणाली सुरु गरेको छ । फेसबुकका अनुसार यो नयाँ सिस्टम यति शक्तिशाली छ कि सामान्य इमेल अब इतिहासको पानामा रहनेछन् । के छ नयाँ सिस्टमः फेसबुकको नयाँ म्यासेजिङ्ग सिस्टम सामान्यतः इमेल , व्यक्तिगत सन्देश र च्याटको एकमुष्ट स्वरुप हो । यसले केही हदसम्म त्यसरी नै काम गर्दछ जसरी फेसबुकको पुरानो व्यक्तिगत सन्देश सिस्टमले गर्दथ्यो । अब फेसबुकका प्रयोगकर्ताहरुले आफ्नो इमेल ठेगानासमेत प्राप्त गर्न सक्नेछन् । उदाहरणका लागि यदि कसैको नाम गोपाल ( Gopal ) छ भने यसको इमेल ठेगाना हुनेछ - gopal @ facebook . com के छ नयाँ ? आम इमेल क्वाइन्टको सट्टा यो प्रविधि कयौ अर्थमा फरक छ । उदाहरणका लागि यहाँ इमेल , च्याट र फेसबुक स्टेटस तीनै वटाको मिश्रण एउटा फीडमा देखाउछ । र , प्रयोगकर्ताले चाहे अनुसार जवाफ दिन सक्नेछन् । उदाहरणका लागि यदि कुनै मित्रले च्याटमा सन्देश पठाएको खण्डमा तपाई त्यसको जवाफ इमेलमार्फत पनि दिन सक्नुहुनेछ । जब कुनै मित्रले तपाईलाई टेक्स्ट सन्देश पठाउछ तब त्यो तपाईको इन्बक्समा त आउने नै छ साथमा तपाईको फेसबुकको पृष्ठमा पनि देखिनेछ । यसबाट तपाई उसलाई तत्काल जवाफ दिन सक्नुहुनेछ । यदि सन्देश निजी र गोपनीय छ भने तपाईको मित्रले त्यसलाई इमेलको स्वरुपमा पनि प्रेषित गर्नेछन् । र तपाई त्यसलाई आफ्नो इन्बक्समा गएर पढ्न सक्नुहुनेछ । यसबाट के फाइदा होला ? यसबाट इमेल सिस्टम निकै तेज हुनेछ । कुनै यस्तो कुरा होस् जुन सार्वजनिक हुँदा गोपनीयता हुन्छ त्यस्तो टेक्स्ट तपाई सिधैं इमेलको रुपमा पठाउन सक्नुहुनेछ । गोपनीय कुरालाई इमेलको स्वरुप दिन सकिनेछ र चाहे च्याट पनि गर्न सकिनेछ । तपाईको कुराकानीको फिड एकै स्थानमा मात्र रहन्छ । दोस्रो लाभ , यसबाट स्पामिङ्गमाथि लगाम लाग्नेछ । यो सिस्टमद्वारा स्पामिङ्ग गर्न कठिन छ । यसमा फिल्टरिङ्ग निकै सजिलो छ । फेसबुकका प्रमुख मार्क जकरबर्गका अनुसार इमेल सिस्टम एउटा सुस्त गतिको माध्यम हो । फेसबुकको यो नयाँ म्यासेजिङ्ग सिस्टम तिब्र छ र सफल पनि । यद्यपि इमेल सुविधा त छ । मार्क जोड दिदै भन्छन् यो मात्र इमेल सिस्टम होइन । त्योभन्दा पछिल्लो प्रविधि हो । अब हेर्न बाँकी छ , फेसबुकको चीर प्रतिद्वन्द्वी गुगलले यसको जवाफ कसरी दिनेछ । प्रधानमन्त्रीका एक सहयोगीले भने जनकपुरको कार्यक्रमअनुसार बिहीबार नै कांग्रेस नेताहरूसंँग भेटघाटको समय मिलाउने जानकारी दिएका छन्् । ' उहाँहरूले भन्दा त जतिबेला पनि समय मिलिहाल्छ नि , ' उनले भने , ' तर बिहीबारै जनकपुर जानुपर्ने भएकाले त्यो कार्यक्रमअनुसार मात्रै भेटघाटको समय मिल्छ । ' शान्ति प्रक्रिया र संविधान निर्माणलाई ओझलमा पार्ने गरी बजेट ल्याउन लागेको भन्दै मुख्य प्रतिपक्षसहित ९ राजनीतिक दलले आपत्ति प्रकट गरेका छन् । उनीहरूले अधिवेशन सञ्चालनमा असहयोगको घोषणासमेत गरिसकेका छन् । ' शान्ति प्रक्रिया र संविधान निर्माणमा अर्जुनदृष्टि भन्ने तर त्यसलाई किनारा लगाउने गरी बजेट अधिवेशन ल्याउन खोजेर सबै दललाई त्यतैतिर किन तान्न खोजियो ? , ' घिमिरेले भने , ' यो गम्भीर आपत्तिजनक र षड्यन्त्रबाट ~~सातबुँदे पालना नभए खनाललाई पदमा बस्ने नैतिक अधिकार रहँदैन~~ - जोशी , सत्यमोहन ( २०२८ ) , कर्णाली लोक सँस्कृति इतिहास खण्ड - १ , काठमाडौँ ः नेराप्रप्र । होइन , हजुर अहिले सम्म पनि यहीं भनेको । मेरो कुरा त सुन्दै नसुन्ने भन्या । उता खाना चिसो भैसक्यो हजुर पनि ह्या … . . . . . . के छ र हजुरको मनमा मलाई लुकाउनु पर्ने त्यस्ता कुराहरु ? किन मलाई पराई ठान्नुहुन्छ सधैँ भरि ? मलाई केहि कुराहरु बताइदिए पनि त आफ्नो मन हलुका हुने थियो होला नी , केहि पनि नभन्ने चुपचाप बसी मात्र रहने ? हजुरसंग बिताएका यति धेरै बर्षहरु बिति सके पनि मैले हजुर को मनको कुरा अहिले सम्म बुझ्न सकेकीछैन । मलाई अझै पनि विश्वासिलो नमान्ने हजुर को यो बानीले गर्दा म आफु पनि कम्जोर भएको महशुस गरेकी छु , भन्छन श्रीमान् र श्रीमती एउटा रथ का दुइ पांग्रा हुन् भनेर तर तपाइँ भने मलाई गन्दै नगन्ने र म कोहि पनि होइन भन्ने ठान्नुहुन्छ . खोइ कुन खालको घमण्ड लुकेको हो हजुर को मनमा मैले त केहि पनि बुझ्न सकेकीछैन । ल ल हिंड म आएँ . . . . . भान्सा मा जान्छु खाना थाली भरि सजिएको छ , भोक भन्ने पटक्कै छैन तर पनि उनको मन राख्नलाई खाने प्रयास चाहिं गरेको छु । अझै पनि मलाई बलियो हुने मन् छ दुर्बल भएर रहने इछ्छ्या छैन । उमेरले साथ नदिए पनि मनमा आएका अनेकानेक कुराहरुले मलाई दरिलो र बलियो बन्ने साहस दिने गर्छन र मेरी श्रीमतीको कुरालाई पनि मैले आज सम्म सुन्ने गरेको छैन अब चाहिँ सुन्ने र मान्ने कोशिस गर्नेछु । तिमी ढल्कदो उमेर औँलामा गन्दैछौ बृटनी स्पेयरसंग तुलना गरेर खानु हरेस खाँदैछौ मलाई दुख छ । तर म कलमको निपबाट हरेक दिन भरिलो बैंश उदाउँदैछु उक्लँदैछु निरन्तर … … , मलाई गर्ब छ । मानिसहरु भन्छन् - हरेक भोलिपल्टको सुर्योदय संगै म एक अंगुल अग्लाई चुलिएको हुन्छु रे । मानिसहरु भन्छन् हरेक त्यो दिनको सुर्यास्त संगै तिमी दुई अंगुल तल गिर्र्छौ रे मलाई दुख छ । काठमाडौ , कार्तिक १२ - आक्रामक बजार प्रवर्द्धन गरिरहेको निजी क्षेत्रको टेलिफोन सेवा प्रदायक कम्पनी एनसेलले सन् २०११ मा झन्डै ७ अर्ब रुपैयाँ ( १० करोड अमेरिकी डलर ) लगानी गर्ने घोषणा गरेको छ । काठमाडौं । गुण कोलोनीले विभिन्न ठाउँको अपार्टमेन्ट तथा घरहरु ५० लाख भन्दा बढीको खरिद गरेमा प्रत्येक खरिदकर्तालाई फ्रांसको ईफिल टावरमा लैजाने भएको छ । विगत १२ वर्ष देखि हाउजिङ्ग व्यवसायमा संलग्न गुण समूहले ५० लाखभन्दा कमको अपार्टमेन्ट खरिद गरेमा बैंकक लैजाने योजना ल्याएको हो । समय फेरिएको छ भन्ने कुरा यी फोटोहरूले बोलेका छन् । अब , पाल्पा हिजो जस्तो आज छैन र आज जस्तो भोलि हुने छैन , तथापि यो हाम्रो हो र हामीहरूको अस्तित्व यसैको अस्तित्वमाथि अडेको छ । समयसँग मान्छे मात्र होइन प्रकृति , सभ्यता , संस्कार र हाम्रा प्राचिन स्तम्भहरू पनि परिवर्तित हुँदैछन् । यसका कारणहरूको खोजि कुनै अनुसन्धानकर्ताले गर्लान् । हामीहरूको काम यहाँहरूसँग भिन्‍न - भिन्न पाल्पालाई प्रस्तुत गर्ने मात्र हो । यसै सन्दर्भमा यी तस्बीरहरू राखेका छौं । पुर्खा र पुर्खाको ठाउँलाई संसारको जुनसुकै कुनामा बसेपनि सम्झनु पर्छ भन्‍ने मान्यताका साथ तस्बीर राख्‍ने शुरूवात मात्र गरेका हौं । भविष्यमा अन्य तस्बीरहरू पनि राख्‍दै जानेछौं । यहाँहरूको माया , सुझाव र प्रतिकृयाको सदैव अपेक्षा गरिरहेका छौं । Read the rest of this entry » सप्तरी , १३ असोज । नेकपा एमालेका विद्यार्थी संगठन अखिल नेपाल स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियन सिरहाले आज जिल्ला अस्पताल सिरहा र हेम नारायण मेमोरियल ट्रष्टमा उपचार गराउन आएका विरामीहरुलाई फलफूल वितरण गरेको छ । प्रतिवेदनमा वानले अन्य स्थानको सुरक्षा व्यवस्था सन्तोषजनक भएपनि तर्राईक्षेत्रमा भएको हत्या हिंसा लगायत अपराधिक क्रियाकलाप प्रति आफ्नो ध्यानाकर्षा भएको उल्लेख गरेका छन् । दण्डहीनताका लागि उल्लेख्य प्रगति हुन नसक्दा मानव अधिकारको अवस्था दयनीय भएको प्रतिवेदनमा उल्लेख गरिएको छ । साँझ श्री ५ बाट सवारी दलका व्यक्तित्वहरू र सम्बन्धित सबैलाई राखी आज भ्रमण भएका दुबै जिल्ला , त्यहाँका पञ्च , नेता कार्यकर्ताबाट पेश भएका जिल्ला विकास र समस्या तथा समाधानबारे छलफल गरीबक्स्यो । उनीहरूबाट श्री ५ मा बिन्ती चढाइएका विषयहरू निम्नबमोजिम थिए । मध्यपुर थिमी नगरपालिका धुन्चेपाखास्थित हिमचुली इङ्लिस स्कुलका बच्चा अपहरण गर्न खोजेको आरोपमा मध्यपुर ठिमी नगरपालिका वडा नं . १० चापाचोमा उनीहरुलाई निर्घाट कुटिएको थियो । अपहरणकारीको आरोप लागेका ७ जनाको सङ्ख्यामा आएका समूहले चार जना विद्यार्थीलाई चक्लेट ख्वाई अपहरण गरी टयाक्सीमा हाल्नलाग्दा स्थानीय बासिन्दाले कराएपछि उनीहरू भागेको चपाचोका बासिन्दाले बताएका छन् । हराइएका भनिने बालक भने स्कुलमै भेटिएका थिए । पोखरा , ६ असार । पार्टीको भातृसंस्था नेपाली लोकतान्त्रिक मन्छ जापानको कार्यक्रममा भाग लिन जानुभएका सत्तारुढ एमाले केन्द्रीय सदस्य देवी ज्ञवालीलाई जापानको अध्यागमन विभागले फिर्ता पठाई दिएको छ । जापानको नागोया बिमानस्थलबाट केन्द्रीय सदस्य ज्ञवालीलाई जेठ २ गते फिर्ता पठाएको जापानबाट प्रकाशित हुने अनलाईन पत्रिका टोक्यो नेपालले जनाएको छ । हिजो आइतवार टोक्योमा आयोजना गर्न लागिएको स्मारिका बिमोचन तथा अन्र्तकि्या कार्यक्रममा प्रमुख अतिथिका रुपमा सहभागी हुन एमाले नेता ज्ञवाली २ गते साँझ करिव नौ बजे नागोया बिमानस्थल पुग्नुभएको थियो । अध्यागमन अधिकारीहरुले सोधपुछका क्रममा जापान प्रवेश दिन नसक्ने भन्दै केरकार गरेपछि एमाले केन्द्रीय सदस्य ज्ञवालीलाई फिर्ता पठाइदिएका हुन् । ज्ञवालीलाई फिर्ता पठाएपछि स्मारिका बिमोचन कार्यक्रम स्थगित भएको छ । यता ज्ञवलीले भने आफ्ना कारण नभई आयोजक संस्थाका कारण जापानले आफुलाई फिर्ता पठाइएको दाबी गर्नुभएको छ । जापानमा रहेको एमालेको भातृसंगठन नेपाली लोकतान्त्रिक माचले यस अघि बिभिन्न कार्यक्रममा सहभागी हुन नेपालबाट मान्छे बोलाएर लुकाउने गरेका कारण आफलाई रोकेको अध्यागमनले जानकारी गराएको ज्ञवालीले बताउनुभएको छ । एमालेको भातृसंस्थाको नेतृत्वप्रति प्रश्न उठेपछि केही सदस्यले पदबाट राजीनामा समेत दिएका छन् । संस्थाका अध्यक्ष दिलिपचन्द्र घिमिरेले आफ्ना नातेदारलाई जापान लगेर लुकाएका कारण नेपालीहरुले बेइज्जती सहनुपरेको सदस्यहरुले बताएका छन् । भनिन्छ , कतिपय पुरुष महिलालाई खेलौनाका रूपमा हेर्छन् , उनीहरू खेल्छन् र उपादेयता सकिएपछि फ्याँक्छन् । के यस्तै कुरा महिलाहरू पनि सोच्छन् ? तमु धिंले प्रहरीले अस्पताल तोडफोडको नाममा आकृति गुरुङका आफन्तलाई फोन गरेर मानसिक यातना दिएको भन्दै त्यसको विरोध पनि गरेको छ । राजतन्त्र र गणतन्त्र नेपालको राजतन्त्रको भविष्य कस्तो देख्नुहुन्छ - दरबारमा तीसौ " वर्षकाम गरेको , सेनाको पृष्ठभूमि भएको आदि कारणले म नेपालमा राजतन्त्र रहोस् र त्यसैमा नेपालको हित छ भन्ने ठान्छु । तर , अहिले जुन माहोल बन्दैछ , त्यो हर्ेदा नेपालमा राजतन्त्र रह " दैन , गणतन्त्र नै आउ " छ । मेरो विचारमा जनताको प्रत्यक्ष मत लिएर जनमतसङ्ग्रहबाटै त्यसको छिनोफानो गर्न उचित हुन्छ । तर , यदि संविधानसभाको पहिलो बैठकबाटै अन्तिम टुङ्गो लगाउने हो भने राजालाई पहिलो राष्ट्रपति बनाएर राजसंस्थालाई मर्यादित अवतरण गराए राम्रो होला । एचकेनेपाल डट कम , अप्रिल २ - नेपाली युवाहरुको ढुकढुकी पप गायिका प्राश्ना शाक्यलाई जेपिटी हंगकंगले आफ्ना आगामी सांस्कृतिक कार्यक्रमका लागि हंगकंगमा आमन्त्रण गरेको छ । यही प्रसंगमा एचकेनेपाल डट कमले प्राश्नासंग केही समय पहिले लिएको अन्तर्वार्ता सान्दर्भिक ठानेर प्रशारण गरिएको हो । - संम्पादक ~~नायिका निरुता सिंहले चलचित्रमा अभिनय गर्न छाडेको झण्डै दुई वर्ष भयो . . .~~ ' कटासे बजार सर्दा छुटेछ , ' मैले उत्तर दिएँ , ' अहिले त कतै पनि छैन होला । ' हो , मेरा पिता एकतारे बजाउनुहुन्थ्यो , गजबसँग । सानो छँदा पिताले गरेका सबै कुरा राम्रा र भरपर्दा लाग्छन् । र , अहिले मलाई अलिअलि संगीतको ज्ञान आउँदा सोच्छु - मेरा पिता राम्रो संगीतप्रेमी हुनुहुन्थ्यो । हरेक शुक्रबार ' गुड फ्राइडे ' मनाउने म अहिले बुझ्छु , मेरा पिताका साथीसंगाती थिएनन् । एक्लो हुनुहुन्थ्यो । त्यसैले होला , उहाँ आझ्नो एक्लोपन हटाउन एकतारे बजाउनुहुन्थ्यो । किताब पढ्नुहुन्थ्यो । कहिलेकाहीँ त गणितका अप्ठ्यारा - अप्ठ्यारा हिसाब गर्नुहुन्थ्यो । मेरा पितासित उच्चशिक्षाको सर्टिफिकेट थिएन । उहाँले स्वअध्ययन गर्नुभएको थियो । अंग्रेजी , विज्ञान , गणित र इतिहासमा यति दक्ष हुनुहुन्थ्यो कि मौका पाएको भए , कुनै युनिभर्सिटीबाट ' डा . ' लिएर आउनुहुँदो हो । तैपनि मेरा पिता कैलालीका धेरै गाउँमा ' चपाईं डाक्टर ' भनेर चिनिनुभो । एकपल्ट आमाले सुनाउनुभएको थियो : सुर्खेतको पलैटे छँदा सानैमा पहिलो दुई बच्चा दादुराले बिते । दिदी जन्मिन् , दाइ जन्म्यो । दाइ पनि दादुराले ग्रस्त भयो । पिता त्यहीँको प्राथमिक स्कुलमा हेडसर हुनुहुन्थ्यो । दाइलाई उपचार गराउन अस्पताल लैजाँदा डाक्टरले हेप्यो । त्यति वास्ता गरेन । पिताले इख लिनुभो । ' यो छोरो भगवानको कृपा , ' पिता झोक्किनुभो , ' म पनि एकदिन तँजस्तै डाक्टर हुन्छु । ' डाक्टर बन्ने सपना बोकेर पिता मधेस झर्नुभो । कलकत्ता पुग्नुभो । बोकेको पैसा सकियो । कलकत्ताका गल्लीहरूमा भोकै रन्थनिनुभो । मुर्छा पर्ने बेला भो । एउटा स्विट पसलमा काम माग्नुभो । भाँडा माझ्ने काम मिल्यो । भाँडा माझ्नुअघि , एकदमै भोक लागेको साउजीलाई भन्नुभो । उसले रोटी खा भन्यो । टन्न रोटी खाएपछि भाँडा माझ्नुपर्ने भो । अब के गर्ने ? पिताको जुक्ति । उहाँले पानी निकाल्न नल चलाउन थाल्नुभो । अनि उक्काउँलाझैं नल यताउता हल्लाउनुुभो । त्यो देखेर साउले भन्यो , ' नल तो चलाना नही आता , क्या काम करेगा साला । चल मैने तुझे निकाल्दिया । फुट । ' पिताले यस्तै तिगडम गर्दै पेट भर्नुभो । एकदिन एउटा बंगालीको मेडिकलमा काम पाउनुभो , कम्पाउन्डरको । औषधी चिन्नुभो । काठमान्डु आएर मेडिकल खोल्ने अनुमति पाउनुभो । र , कैलालीको मटेरा पुग्नुभो । र , एकदिन चपाईं डाक्टर बन्नुभो । म जन्मेर चपाईं डाक्टरको छोरा भएँ । . . . पिता बुढो हुन थालेपछि म जन्मेको थिएँ । त्यसैले मलाई लाग्थ्यो - मेरा पिता अरूका पिताजस्ता ' हेन्डसम ' हुनुहुन्थेन । त्यसैले आँखामा पावरदार चस्मा लगाएको , अलिकति कपाल फुल्दै गएको त्यो बुढो मानिससित म खुब डराउँथेँ । पिता झोक्की हुनुहुन्थ्यो । रिस उठ्यो कि मुड्की चल्ने । मैले घुच्चुकमा कति मुड्की खाएँ खाएँ । किनभने , म पिताले खोजेजस्तो असल छोरा थिइनँ । मेडिकलमा चकचक गर्न थालेपछि पिताले मलाई डोर्‍याउँदै भिडियो देखाइरहेको ठाउँ पुर्‍याइदिनुभो । र , भन्नुभो , ' सक्केपछि आउनु । ' मलाई अझै सम्झना छ - फिल्ममा ट्रक हिलोमा फसेको दृश्य थियो । र , ड्राइभरले भन्यो , ' ये रास्ता बडा चिकना है । ' म लाजले पानी पानी भएँ । कस्तो लाजलाग्दो कुरा गरेको । म फुत्त निस्केँ र दगुरँे । ' नहेरी किन आइस् ? ' पिता झर्किनुभो । ' कस्तो लाजलाग्दो कुरा गर्छ अनि । ' ' भोलि अर्को हेर्लास् । ' पिताले भोलिपल्ट फेरि भिडियोमा लगेर छाडिदिनुभो । एउटा नागले लखेटीलखेटी मान्छे मारेको देख्दा डर र अचम्मले पुरा फिल्म हेरँे । मैले धेरै पछि थाहा पाएँ - त्यो त सुनिल दत्तको नागिन फिल्म रैछ । पिताले फिल्म हेर्ने लत लाइदिनुभो । पछि फसादमा आफैं फस्नुभो । म फिल्मको क्रेजी फ्यान भएँ । हुर्किंदै गएपछि दुई हुँदै पाँच रुपैयाँ चोर्ने बानी पर्‍यो । जब हुर्किंदै गएँ , मूल्य बढ्दै गयो । दाइ पनि बेलाबेला चोर्दो रैछ । दाइले चोर्दा म पिटाइ खान्थेँ , मैले चोर्दा दाइले । म हुर्किंदै गएँ । एकदिन पिता बजारबाट हतारिँदै घर पुग्नुभो । दाइ र मेरो गालामा चड्कन लाउनुभो । ' यो तीन रुप्याँ कसैले चोर्‍यो , खुरुक्क देऊ । ' दाइले अत्तालिएर मतिर हेर्‍योे , मैले दाइतिर । मैले त चोरेकै थिइनँ । म दाइतिर हेर्दै कराएँ , ' दाइ , पैसा दे । ' दाइ पनि आँसु पुछ्दै करायो , ' तैंले त लको होलास् , दे । ' पैसा न त दाइले दियो , न मैले । त्यसदिन पिताले ओठमुख सुनिन्ने गरी पिट्नुभो । हामी रोको रोयै । त्यसको तीन दिनपछि पिताजी उदास अनुहार लिएर घर फर्किनुभो । दाइ र मलाइ प्रेमले हेर्नुभो । पिताका आँखा टिलपिल भएका थिए । पिताले त त्यो पैसा अरूलाई दिनुभएको रैछ । बिर्सिनुभएको रैछ । उसले फिर्ता गर्न आएपछि झल्याँस्स हुनुभएको रैछ । त्यसदिनदेखि पिताले कहिल्यै थप्पड हान्नुभएन । फिल्मप्रतिको मेरो नशा अझै उत्रेन । एकदिन कटासे बजारको पहिलो गल्लीको एउटा भारतीय केटाले ' हिरो - हिरोइन बस्ने ठाउँ देखेको छु , घरबाट भागौं ' भन्यो । हामी साइकल लिएर भाग्यौं । हामीले तीनचार गाउँ नाघिसकेका थियौं । मैले परबाट देखेँ । पिता हतारिएर आइरहनुभएको थियो । त्यो केटो त टाप ! म उभिरहेँ । पिताले थप्पड हान्नुभएन । केवल यत्ति भन्नुभो , ' घर फर्की । ' पिताको अनुहार एकदमै अँध्यारो थियो । अनुहारभरि पसिना । ओठ सुख्खा । फर्किंदा म अघिअघि , पिता पछिपछि । एकदमै लामो मौनता । केवल दुइटा साइकलको टिङटिङ आवाज । त्यसदिन मलाई पिताको एकदमै माया लागेर आयो । त्यसपछि पिताले मलाई एकदमै माया गर्न थाल्नुभएको थियो । तर म पिताको मायामा झन्झन् पुलपुलिएँ । मलाई पढ्नै मन पर्दैनथ्यो । पितालाई लाग्थ्यो - नपढेको मानिसले असाध्यै दुख्ख पाउँछ । . . . पिता र मेरो कहिल्यै मन खोलेर कुरा भएन । कहिलेकाहीँ पिता राति अगेनाछेउमा बसेर रोदी गाएको , वनमा बाघ देखेर भागेकोजस्ता रमाइला कुरा सुनाउनुहुन्थ्यो , त्यत्ति हो । त्यति कसैसँग बोल्नुहुँदैनथ्यो । आफ्नै मनको घेरामा रमाउनुहुन्थ्यो क्यारे । त्यसैले होला , मैले आफ्नो रुचि र सपना पनि पितालाई बुझाउन सकिनँ । त्यसैले पिता एकदमै छट्पटिनुहुन्थ्यो । आठ - नौ कक्षा पढ्दादेखि नै मेरा कविता रेडियोमा बज्न थालेका थिए । ' तँ आफंै लेख्छस् कि अरूको सार्छस् ? ' एकदिन पिताले सोध्नुभएको थियो । पितालाई पत्यार नै लागेको थिएन - म कविता लेख्न सक्छु र कवि बन्छु भनेर । एकदिन पितालाई के लाग्यो कुन्नि , ' किताब तयार पार , म छाप्दिन्छु ' भन्नुभो । नयाँ कापी पनि किनेर ल्याइदिनुभएको थियो । मैले चिटिक्क अक्षरमा तीसपैंतिस वटा कविता सारेँ । भूमिकामा ' पुस्तक छापिदिने आदरणीय बालाईलाई साष्टांग दण्डवत ' लेखेँ । त्यो पढेर उहाँ खिस्स हाँस्नुभो । तर , किताब छापिएन । बरु त्यसको तीनचार दिनपछि , पिता ' पढ्नु - लेख्नु छैन ' भनेर कराउन थाल्नुभो । म त छक्क परेको पर्‍यै ! सायद पितालाई लाग्न थालेको होला - कवि भयो भने छोराले दुख्ख पाउँछ । तर , म त आत्मैदेखि कवि भइसकेको थिएँ । एसएलसी पास भएपछि म कवि बन्न काठमान्डु आएँ । पिता आफूसँगै बसोस् भन्ने चाहनुहुन्थ्यो सायद । यतै पढ , उता नजा भनेर खुबै सम्झाउनुभो । मैले मानिनँ । म पूर्णकालीन कविजस्तो भएँ । झन्झन् बुढो हुँदै गएका पितालाई मेरो चिन्ताले सताउन थाल्यो । फोनमा भन्नुहुन्थ्यो , ' पढेर जागिर खा , अनि कविता लेख । ' तर मैले जागिर खाइनँ , कविता लेखिरहेँ । ६० सालमा म राष्ट्रिय कविता महोत्सवमा पहिला भएँ । नेपाल एकेडेमीबाट ' स्वर्णपदक ' पाएँ । रेडियोले मेरो नाम फुकेको फुक्यै ! त्यसको केही दिनपछि मैले पिताको चिठी पाएँ - तेरो समाचार सुनेर सबै खुसी भाछन् । म पनि भाछु । अनि त म झन् कवि भएँ ! त्यसको तीन वर्षसम्म पनि मेरो पितासित भेट भएन । फोनमा कहिलेकाहीँ कुरा हुन्थ्यो । माओवादी युद्ध सुरु भो । म घरै जान सकिनँ । एकदिन पिता आफैं काठमान्डु आइपुग्नुभो । म उहाँलाई लिन पुरानो बसपार्क पुगेँ । मोटो पावरदार चस्मा लाएर मलाई नै खोजिरहनुभएको थियो । सधैं बिग्रिरहने पेट जचाउन पाल्पा गएर आको हुँ भन्नुभो । पिता असाध्यै दुब्लाउनुभएको थियो । र , एकदमै कमजोर देखिनुहुन्थ्यो । कन्चटछेउछाउ मोटामोटा नसा देखिन्थे । काठमान्डुको मेरो अँध्यारो डेरामा बसेर पिताले मेरा छापिएका कविता पढ्नुभो । मुसुमुसु हाँस्नुभो । अनि , राति सम्झाउनुभो - कविता पनि लेख्दै गर तर जागिर खा । पिता काठमान्डु आएकै भोलिपल्ट दरबार हत्याकाण्ड भयो । पिता एकहप्ताजति मसितै बस्नुभो । फर्कने बेला पिताले अलिकति पैसा पनि छाडिदिनुभो । पिता भन्नुहुन्थ्यो - गोजीमा पैसा भएन भने छोरो मान्छेलाई ह्याउ आउँदैन । साथीहरूको अगाडि शिर उठाउन पनि सक्दैन । चिया पिउँदा पनि मैले तिर्नुपर्ने हो कि भनेर चियाको स्वाद लिन सक्दैन । यस्ता हुनुहुन्थ्यो मेरा पिता । त्यसपछि एकैपल्ट पितालाई बिरामी हुँदा हस्पिटलमा भेटेँ । उहाँले घर फर्केर आमालाई भन्नुभएको रैछ - कान्छाले आफ्नो बाटो रोजिसकेछ । अब त्यसलाई फर्की भनेर नसताउनु । ऊ फर्केर आउँदैन । . . . मेरा पिताले एकतारे त खुबै बजाउनुभो , रिदममा । तर , जीवन रिदममा कहिल्यै बिताउनु भएन । मसँग अहिले धेरै सपना छन् , ठुल्ठुला । तर मेरा पिताका सपना धेरै थिएनन् । म अहिले बुझ्छु । मेरा पिताको जीवन ससाना रहरहरूमा सीमित भो । मेरा पिताले धेरै चिज नभोगी , नदेखी , महसुस नगरी , जीवन बिताउनुभो । उहाँका सपना र रहर हामी सन्तानमा सरे । जसरी सँगै भिजाउँदा कपडाको निर सेतो कपडामा सर्छ , नचाहँदा - नचाहँदै । पिताले आफ्ना कुन्ठा सन्तानतिर सार्नुभएन । केवल सार्नुभयो त आफूले जीवनमा भोग्न नसकेको मिठो क्षण । संघर्ष गर्दागर्दै पिता मान्छेले जीवनमा नपाएका कुरा स्वर्गमा पाउँछन् भन्ने अप्सन लिएर बाँच्नुभो । मेरा पितालाई मान्छेको आत्माले काँक्राको बियाँजत्रो भएर मोक्ष प्राप्त गर्छ भन्ने लाग्थ्यो । मेरा पिताको आत्मा काँक्राको बियाँ भयो कि भएन , थाहा छैन । तर , हाम्रो काँक्राको बियाँजत्रो सपनालाई हुर्किने मौका दिनुभो । जल चढाइरहनुभो । अरू कसैका अगाडि लाजले झुक्न दिनुभएन । सकेको गर्नुभो । आफ्नो जीवनकालभरि हाम्रै पीरमा पर्नुभो । पितालाई अस्पतालमा भेट्न जाँदा आँखा देख्न छाडिसक्नुभएको थियो । मैले भर्खरै प्रकाशित आफ्नो गजलसंग्रह बोकेको थिएँ । उहाँले त्यो किताब सुम्सुम्याउनुभएको थियो । सायद , किताब हुँदो हो त मान्छेले आफ्नो सपना त्यसरी नै सुम्सुम्याउँदा हुन् । मेरा पिता मर्दै हुनुहुन्थ्यो । दाइदिदी , बहिनी कोही पनि साथमा थिएनन् । आमा र ममात्र थियौं । मैले अवरुद्ध गलामा सोधेको थिएँ , ' बा , केही भन्नु छ ? ' म पितालाई बिदा गर्दै थिएँ , सायद । ' क्यै , छैन । मेरो मनमा कुनै बोझ छैन । ' पिताले आफ्नो जुनीमा मलाई भनेका यिनै अन्तिम शब्द थिए । जसमा चरम सन्तुष्टि थियो । . . . मैले पिता यो धर्तीमा हुन्जेल उहाँलाई बुझिनँ । जब उहाँ जानुभो , मैले बिस्तारै बुझ्दै गएँ - उहाँका संघर्ष र सपना । भन्छन् - आफ्नो प्रिय मान्छे नजिक नहुँदा उसको मोह थाहा हुन्छ । तर , कहिल्यै नफर्किने गरी गएको प्रिय मानिसप्रतिको मोह अझै गाढा हुन्छ । किनकि ऊ फेरि कहिल्यै भेटिँदैन । त्यस्तै भो , जब मैले पितालाई चिनँे उहाँ हुनुहुन्न । उहाँले ठुल्ठुला अक्षरमा लेखेका केही चिठीमात्र छन् । जीवनभरि पिताले केही न केही दिइरहनुभो । शिक्षा , सपना र जुत्ता । मेरा पिता जानुभो , जाँदा पनि आफ्नो कथा मलाई दिएर जानुभो । अंशबण्डाको हकझैं मैले उहाँको अलिकति जीवन चोरेर उपन्यास लेखेँ । त्यो पढ्न उहाँ हुनुहुन्न । मैले आफ्नो सपना पुरा त गरेँ तर छोराको पुरा भएको सपना हेर्न पिता रहनुभएन । पिताहरू धेरै चिज दिन्छन् , हामी बुझ्दैनौं । जब बुझ्छौं , पिता हुँदैनन् । पिता यस्ता रुख हुन् , जो ढल्दा प्रकृतिमा अलिकति दाग बस्छ । हृदयमा दाग बस्छ । उनीहरू बादल बनेर बर्सिन्छन् र दाग पुर्छन् । आफू नरहेको चिन्ता गर्दैनन् । सन्तान सधैं रहुन् , यही कामना गर्छन् । . . . मलाई पुनर्जन्ममा विश्वास छैन । यदि , कैयौं जुनीपछि फेरि जन्मिदा पिता र मेरो भेट भयो , या मैले कतै चिनेँ भने केवल यत्ति भन्नु छ - धन्यवाद पिता । तिमी मीठो अभिष्ट पालेर बिदेसिएका थियौ शायद … अमीट आकाङ्क्षा बोकेर पर्देसिएका थियौ अवश्य … . तर … कुन दैवको श्राप पर्‍यो या तिम्रो जीवन लीलाको खेलको समाप्ती त्यती नै थियो यसरी राष्ट्रिय भाषा नीति सुझाव आयोगले पन्ध्र वर्ष अगाडि प्रतिवेदनमा दिएका अन्ठाउन्न ओटा सुझाव मध्ये दुई तीन ओटा सुझावका बाटामा मात्र केही प्रगति भएको देखिन्छ , तर उक्त प्रतिवेदनलाई सरकारले थन्क्याइदियो , संवेदनशील भएर कार्यान्वयन गरेको देखिएन । कोरियामा हाल संचालनमा आएका साइटहरुले प्रेषित लेख , रचनाको कुनै पारिश्रमिक नदिई बौद्धिक शोषण गर्ने गरेकोमा प्रस्तावित साईटले भने थोरै मात्रामा भएपनि पारिश्रमिक दिने निर्णय गरेकोमा लेख , रचना प्रदान गर्ने बौद्धिक ब्यक्तिहरुपनि उत्साहित भएका छन् । वेवसाईट संचालनका लागि छिट्टै एउटा कार्यकारीणी सम्पादक मण्डलको गठन हुने भएको छ । दक्षिण कोरियामा रहेका सञ्चारकर्मीहरु एक जुट भई बरिष्ठ पत्रकार तथा कोरियाका लागी नेपाली राजदूत कमलप्रसाद कोइरालालाई सम्मान गर्ने , कोरियाको विभिन्न क्षेत्रमा छरिएर रहेका पत्रकारहरुलाई संगठित गर्ने आउँदो चुसकमा एउटा भिन्न तथा रोचक कार्यक्रमको आयोजना गर्नेलगायतका अन्य महत्वपूर्ण निर्णय गरेको छ । चौ ॰ - कोमल चित अति दीनदयाला । कारन बिनु रघुनाथ कृपाला ॥ गीध अधम खग आमिष भोगी । गति दीन्हि जो जाचत जोगी ॥ १ ॥ १सुनहु उमा ते लोग अभागी । हरि तजि होहिं बिषय अनुरागी ॥ पुनि सीतहि खोजत द्वौ भाई । चले बिलोकत बन बहुताई ॥ २ ॥ संकुल लता बिटप घन कानन । बहु खग मृग तहँ गज पंचानन ॥ आवत पंथ कबंध निपाता । तेहिं सब कही साप कै बाता ॥ ३ ॥ दुरबासा मोहि दीन्ही सापा । प्रभु पद पेखि मिटा सो पापा ॥ सुनु गंधर्ब कहउँ मै तोही । मोहि न सोहाइ ब्रह्मकुल द्रोही ॥ ४ ॥ दोस्रो मिस्टर मोरङको उपाधि उर्लाबारीका विकास धिमालले जितेका छन् । प्रतियोगितामा सामेल १८ जना बडीबिल्लरलाई उछिन्दै मिस्टर कोसी प्रतियोगिता जितिसकेका धिमालले मिस्टर मोरङको उपाधि पनि पाएका हुन् . . . समाजका सक्रिय सदस्य सुरेश गौतमले गुल्मी जिल्ला समाजले भविष्यमा गर्नुपर्ने कार्यप्रति विविध सुझावहरु दिादै आगामी वर्ष गुल्मी जिल्लाबाट एसएलसीमा पहिला हुने छात्र र छात्रालाई दश हजार रुपैयाँ आफ्नो तर्फबाट पुरस्कार दिने घोषणा गरे । यसैगरी समाजका सल्लाहकार पशुपति भण्डारी , सक्रिय सदस्य रुद्र थापा , राम गलामी लगायतले विभिन्न जिज्ञासा एवम् सुझाव सभामा राखेका थिए । साधारणसभामा अर्जुन गौतमले हालै गुल्मी जिल्लामा भएका कार्यक्रमहरुको प्रोजेक्टरबाट ठूलो पर्दामा उपस्थित सबैलाई दृश्यावलोकन गराएका थिए । सल्लाहकार मोति भण्डारीले गुल्मी जिल्लामा कार्यरत आशा अपाङ्ग केन्द्रको गतिविधिबारे जानकारी गराएका थिए । सभामा गुल्मी जिल्ला समाजलाई उल्लेख्य सहयोग गर्ने सुरेश गौतम , प्रेमबहादुर गुरुङ र संजिव काउछा मगरलाई कदरपत्र प्रदान गरिएको थियो । निगमले रिफाइनरी खर्च , स्थानीय ढुवानी भाडा , सञ्चालन नोक्सान , ओभरहेड ( शिरोभार खर्च ) र नाफासमेत जोडेर उद्योगीलाई एक सिलिन्डरमा २ सय ३७ रुपैयाँ दिँदै आएको छ । यही उच्च नाफाका कारण सानो बजार भए पनि धेरै ग्यास उद्योग खुलेका छन् । निगमले बरौनीदेखि काठमाडौंसम्मको ढुवानी भाडा प्रतिसिलिन्डर ८० रुपैयाँ ४५ पैसा दिने गरेको छ । यसमा सबै खर्च कटाउँदा २८ रुपैयाँ बचत हुन्छ । निगमले एक बुलेट ( १८ टनको ट्यांकर ) ग्यास ल्याउन १ लाख १० हजार रुपैयाँ भाडा लाग्छ भन्ने अनुमानका आधारमा यो खर्च छुट्टयाएको हो । यही दुरीमा ७५ हजार ६ सय रुपैयाँ भाडा तिरे पुग्छ । ~~खेल्ने बेला हैन एैले काम गर्न जाऔं ।~~ ~~तपाईंलाई बदादशै २०६६ का अवसरमा नयाँ शैलीको शुभकामना !~~ संसदीय व्यवस्थाका जोखिमहरू पनि कम छैनन् । यतिविघ्न विविधता भएको मुलुकमा कुनै एउटा दलको पूर्ण वर्चस्व चल्न सक्दैन । कामकाजी बहुमत ल्याउने दलले समेत भोलिका दिनहरूमा अन्य दलसँग सहमति वा सहकार्य नगरी प्रभावकारी रूपमा सरकार चलाउन सक्ने छैन । निर्वाचन पूर्वको गठबन्धन र परिणाम घोषणापछिको राजनीतिक गठजोडले सहकार्यको संस्कृति भित्र्याउँछ वा सांसद खरिद - बिक्रीको विकृति भन्ने कुरा दलका नेताहरूको परिपक्वतामा भर पर्नेछ । अहिले देखिएकै अनुहारहरूले गणतान्त्रिक नेपाल पनि हाँक्ने हुन् भने मोलमोलाइको राजनीति फेरि हावी हुँदैन भन्ने कुनै ग्यारेन्टी छैन । अब त्यो त हेर्नुहोस् , महासागरमा खहरेको पानी मात्र होइन , हिलो र झारपातहरू पनि मिसिन्छन् । हाम्रो पार्टी महासागरजस्तै हो । समग्रमा समुद्रलाई हेर्नुभयो भने वारपार , चारैतिर सफा पानी देखिन्छ । तर , छेउछाउमा हेर्दा अलिअलि धमिलोधमिलो पनि देखिन्छ । रवीन्द्र र आलोकजस्ता प्रवृत्तिहरू आउन सक्छन् । तर , फोकाझैँ बिलाएर जान्छन् । यसमा भ्रम राख्नु पर्दैन । या बीबी वर तुम्ही केलेली / तुम्हाला माहित असलेली लो कॅलरी , लो फॅट , लो कोलेस्ट्रॉल रेसिपी लिहा . ब्रेकफास्ट / लंच् / डिनर् / स्नॅक्स् / वन डिश मिल . . . काहीही चालेल . फेदेन पान्थर , लिम्बुवान जेठ १२ , २०६७ / संघीय लोकतान्त्रिक राष्ट्रिय मञ्च सम्बद्ध संघीय लिम्बुवान राज्य परिषद जिल्ला कार्य समिति पान्थरको दोस्रो जिल्ला सम्मेलन लिम्बुवानको ऐतिहासिक स्थल पान्थरको सदरमुकाम फेदेनमा विभिन्न निर्णय र नयाँ कार्यसमिति चयन गर्दे जेठ १० र ११ मा सम्पन्न भएको छ । जेठ १० पान्थरको ४१ वटै गाविसबाट आएका प्रतिनिधि तथा पर्यवेक्षकलगायत अन्य [ . . . ] रवि केही दिनको लागि विदेशबाट फक्र्यो । ऊ निकै खुसी थियो । पैलोपटक छोरीको अनुहार देखेर उसलाई आफ्नै अनुहार ऐनामा हेरेझैँ लाग्यो । उसले शान्तालाई भन्यो , " थ्याङ्क्यु । " शान्ता मुुसुक्क हँासी मात्रै । यसपाला दिउँस्ाोको धेरै समय रवि घरमै बस्यो । ऊ शान्तासँग मन लागुन्जेल बोल्यो पनि । शान्ताले पनि उसको हरकुराहरूको जवाफ दिई । तैपनि रवि बाहिर निस्क्यो मात्रै भने पनि शान्ताको मनमा चिसो पस्थ्यो । ऊसको रविप्रतिको अविश्वास अझै कायम थियो । कुराकानीकै क्रममा उनले आफ्नो जीवनसाग मेलखाने यस्तो गीत सुनाए । उनले आफ्नो जीवनको लक्ष्य भने अरुको भन्दा फरक सुनाए । म त ड्राईभर बन्छु उनले भने । सहिदका सपना यो विद्यालयमा फुल्दैछन् । सहिदका सन्तानको भविष्यलाई उज्ज्वल पार्नु हामी सबैको कर्तव्य हो । यो विद्यालय जनयुद्धको एउटा किताब हो । यहाँका विद्यार्थी किताबका पाना हुन् । प्रत्येक विद्यार्थीसाग युद्धको प्रभाव छ । जहाँ जनयुद्धको इतिहास लुकेको छ । उनीहरू आफ्ना अग्रजको सपना साकार हुनुपर्नेमा यस्तो दृढता व्यक्त गर्दथे : - यङले नेपालका सबै पार्टीहरू मिलेर राजतन्त्र फालेको स्मरण गर्दै सहमतिमा अगाडि बढ्न आग्रह गरे । नेपाल - चीन सम्बन्ध र चीनको आर्थिक प्रगति बारे बढी छलफल गरेका उनले ' नेपालको आन्तरिक मामिलामा चीनले हस्तक्षेप नगर्ने र अरु कसैले गरेमा सह्य नहुने ' बेइजिङको धारणा पुनः दोहोर्‍याए । क्षेत्रीय र अन्तर्राष्ट्रिय राजनीतिक अवस्थाको चर्चा गर्ने क्रममा यङले चीनमाथि अमेरिकी दबाब बढेको संकेत गर्दै भने , " अमेरिका चिनियाँ समाजलाई विभाजन र पश्चिमाकरण गर्न लागि परेको छ , त्यसप्रति हामी सचेत छौँ । " नेपालले पनि यो घटनाबाट पाठ सिक्नु पर्दछ । नेपाली जनताले कहिल्यै पनि आफूप्रति उत्तरदायी सरकार र प्रधानमन्त्री इतिहासमै कहिल्यै पनि पाएनन् । कारण स्पष्ट छ अहिले सम्मको कालखण्डमा हामीले कहिल्यै कुनै प्रधानमन्त्री सिधै छान्न पाएका छैनौं । सांसद र सभासद हामीले चुनेर पठायौं । उनै राजनीतिक पार्टीका सांसदहरु मध्येबाट प्रधानमन्त्री चुनिए मन्त्रीहरु चुनिए । मन्त्रिमण्डल बनिसक्दा सम्म उनीहरुले जनतालाई भुलिसकेका हुन्छन् । जनताले सोझै चुनेका व्यक्ति नै सरकार प्रमुख बन्ने व्यवस्था भए अहिलेको जस्तो प्रधानमन्त्री को बन्ने भन्ने राजनीतिक पार्टीहरुको हानाथापबाट नेपालले मुक्ति पाउने थियो । छोटो किस्सा सानु साहित्य होइन । यसले समाजलाई कति प्रभाव पार्न सक्छ , यो कुरा लिओ टल्स्टायका रचनाहरूबाट हामी अनुमान गर्न सक्छौँ । अलेकजेन्डर कुप्रिन , रवीन्द्रनाथ ठाकुर , प्रेमचन्द इत्यादि लेखकहरू छोटो किस्साको मामुली हतियारले समाजउपर कति दक्खल राख्छन् , हामी सजिलैसँगै बुझ्न सक्छौँ । एकातिर कथाको औपन्यासिकता , सरसता र चाख , अर्कोतिर चरित्रचित्रण , भाव प्रदर्शन , आदर्शोद्घाटन , औपदेशिकता इत्यादिले छोटो कहानी रुचिलो मात्र होइन , विकासक पनि हुन जान्छ । यो जतिको समाजसुधारक र मनुष्यउपर प्रभावकारी कुरा अरू छँदै छैन कि भन्ने जस्तो लाग्छ । यसैमा सब रस निकाल्न सकिन्छ । यसैमा महान् संसारको प्रदर्शन हुन सक्छ । यसैमा प्रकृतिको चित्रण हुन सक्छ र अभिप्राय र आशयहरूको पारस्परकि संघर्षक , मनौवैज्ञानिक निदर्शन हुन सक्छ । यसैमा हृदयको सत्य अनौठा झलकमा झल्काउन सकिन्छ । यसैभित्र हड्डी - मासीमा घुस्ने गरी उपदेश भर्न सकिन्छ , यसैबाट राष्ट्रिय जागृति हुन सक्छ , यसैमा धर्मका निगूढ तत्त्वहरू भर्न सकिन्छ र यसमा दर्शन , छायाँवाद प्राकृत कार्यहरूको कथात्मक संवेदन इत्यादि अनेक चीज रहन सक्दछन् । छोटकरी , यो पनि एउटा संसार हो र महान् संसार हो । अनुवाद : - " जगतपिता परमेश्वर ! ठूलाबडा हाम्रा पूर्खा भयौ । जगतको मालिक , मानवसंसारको मालिक , मानवजाती , पशूपंक्षी , चौपाया आदिको सुष्टि गर्ने , चारै चौरसको धनि , बेदको सृष्टिदाता भयौ । यहाँ परमेश्वरको उद्यौली पूजा , सेवाभक्ति पूजा , भण्डारण पूजा गर्दछौ । टुप्ला , फूल , अक्षतापाती , सोलोईवा , नैवेद्य , टपरीमा सागपात र मूलाको चाना , सिम , चोखो जल र मन पर्ने पाती वाच्चेरेमा ( तिल्केफूल ) , गोदावारी फुल , पान , सुपाडी गरिकन ६ दिन सम्मको चाँडवाडमा हाँसीखेली , रमाई रमाई तिम्रै नाममा नाँच्छौ , गाउँछौ है परमेश्वर ! उत्तरतिरबाट अन्नवाली , सुनचाँदी , धनसम्पति फलफलादी आदि वर्साउछौ । क्षमारक्षा गर्छौ , संरक्षण आचार्य प्रभा बहकिन सक्छ मन कतै छट्पटिमा आत्तिएर टुक्रिन सक्छ मन कँही पीडामा बल्झिएर , हो , मन यस्तै छ कोमल बन्छ कहिले नचांहिदो तर्कमा बिनासित्तिमा , कठोर बन्छ कहिले डुबेर स्वार्थको अभिप्शामा चुर्लुम्म त्यसैले त हजार मान्छेको मन हज्जार थरिका . . . . . . . . . , अनी ब्यवहार पनि परिपरिका । आखिर सबै परिणामहरुको उपज हो यो मन , अनी त . . . सोँचाइ र बुझाईमा पनि कत्ती असमानता ? शायद मनको बर्गिकरण नभएको भए जीवन भोगाइमा हुने थिएन भिन्नता हो यही मनको दर्पणले कसैको मुहारमा बुद्धको आक्रिती झल्काएको छ भने यही मनको रंगले कसैको मुहारमा कालो रंग पोतिएको छ , म त भन्छु , मन बजारमा तमाशा देखाउने नौटकी हो फेरी भन्छु यो मन , छेपारोको रंग फेर्ने प्रव्रीती हो , अनी भन्छु मन आकाश गर्जिएर धर्तिलाई त्रास देखाउने गर्जन हो हो यो मन , मान्छेलाई बिभिन्न रूपमा अभिनय गराउने निर्देशक हो । महानगरीय प्रहरी अपराध महाशाखा हनुमानढोका , काठमाडौंका प्रहरी प्रमुख चन्दले ती दुवैजनामाथि फेसबुकको सहारामा कुनै व्यक्तिले अपराध गरेको बताए । उनले उजुरीका आधारमा प्रहरीले अनुसन्धान जारी राखेको समेत जानकारी दिए । ' उजुरी दिने निकै उच्च घरानिया उच्च शैक्षिक योग्यता भएकी युवती हुन् , ' एसएसपी चन्दले भने , ' निर्दोष युवतीलाई फेसबुकमा कल गर्लका रूपमा चित्रण गरिएको छ । यो प्रविधिको सहाराले गरिएको अपराध नै हो । ' आपकी कम्पनी का हर क्षेत्र में विकास हो रहा है । लगातार दो वर्षों तक टाटा समूह की सर्वश्रेष्ठ कम्पनी होने के लिए मैं पूरी एमजंक्शन टीम को बधाई देता हूं । भारतीय महिला ब्याडमिन्टन खेलाडी साइना नेहवालले त्यहाँको खेल क्षेत्रकै सर्वाधिक ठूलो पुरस्कार राजीव गान्धी खेल रत्न सम्मान पाएको केही समयपछि नै नेपालमा राष्ट्रिय ब्याडमिन्टन प्रतियोगिताको आयोजना भइरहेको छ । अहिले देशभित्रै आफ्नो पहिचानका लागि संघर्ष गरिरहेको नेपाली ब्याडमिन्टनको स्तर कुनै बेला दक्षिण एसियामै भारतपछिको मानिन्थ्यो भन्दा नयाँ पुस्ताका धेरैलाई आश्चर्य लाग्नसक्छ । तर , नेपाली ब्याडमिन्टन खेलाडी कुनै बेला भारतका लागि ठूलो चुनौती भएका तथ्य भेटाउन इतिहासका धेरै पाना पल्टाउनु पर्दैन । फरक त खेलको निरन्तरताले पारेको हो । भारतका ब्याडमिन्टनका पूर्व खेलाडी प्रकाश पादुकोणले सन् १९७९ मा राष्ट्रमण्डल खेलको स्वर्ण पदक र प्रतिष्ठित अल इंग्ल्यान्ड ब्याडमिन्टन च्याम्पियनसिप जित्दा नेपाली ब्याडमिन्टन पनि एउटा अठोटसहित अगाडि बढ्ने क्रममा थियो । विशेषगरी २०३० को लगभग पूरा दशक देखि २०४०को दशकको मध्यसम्म त्यो अठोट लगभग मूर्तरूप लिने क्रममा थियो । यसको पुष्टि त्यति बेला नेपाली ब्याडमिन्टनले अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा कायम राख्न सफल पहिचानले गर्छ । ' त्यतिबेला बंगलादेशी , पाकिस्तानी खेलाडीले हामीले खेलेको हेर्न मन पराउँथे । दक्षिण एसियामा नेपालको प्रतिद्वन्दी भारत थियो । ' पूर्व खेलाडी रामजी श्रेष्ठले केही समयअगि त्यति बेलाको सम्झना गर्दै भनेका थिए । प्रकाश राणा , प्रदीप शाह , प्रताप अधिकारी , नरेशबहादुर सिंह , रामजी श्रेष्ठ र त्यसपछि अनोज बस्नेत , सुदीप योञ्जनजस्ता खेलाडीले नेपाली ब्याडमिन्टनलाई नयाँ उचाइतर्फ उन्मुख गराएका थिए । त्यसको कारण पनि थियो । देशभित्र राष्ट्रिय , अर्न्ताष्ट्रिय स्तरका प्रतियोगिता नियमित आयोजना हुने गर्थे भने विदेशमा हुने अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगितामा पनि नेपालले लगभग नियमित सहभागिता जनाउने गर्थ्यो । ब्याडमिन्टन खेलले नियमितता पाएको थियो । नेपाली खेलाडीले विदेश ( धेरै संख्यामा भारत ) का खेलाडीसँग नियमितजसो प्रतिस्पर्धा गर्न पाउँथे भने दर्शकले पनि त्यस स्तरको रोमाञ्चलाई आत्मसात् गर्न पाउँथे । त्यसबाट खेलाडीको स्तर वृद्धिमा सकारात्मक असर पर्थ्यो । खेल भनेकै निरन्तरता हो , नियमितता हो । भारतमा क्रिकेट निकै लोकप्रिय छ । तर , त्यसका कारण अन्य खेल प्राथमिकताको सूचीमा केही पछि परे पनि हराएका भने छैनन् । सम्भवतः त्यसकै कारण अल इंग्ल्यान्ड उपाधि विजयी पादुकोणको उपलब्धिलाई निरन्तरता दिने खेलाडीका रूपमा सन् २००१ मा पुलेला गोपीचन्द उदाएका थिए । ढिलो भए पनि भारतले आफ्नो उत्कृष्टताको परम्परा कायम राख्न सकेको थियो । अनि त्यही उपलब्धिको निरन्तरताका रूपमा अहिले उदाएकीछिन् साइना नेहवाल । प्रशिक्षकका रूपमा गोपीचन्दलाई भेट्टाउनुले पनि साइनाको अन्तर्राष्ट्रिय यात्रालाई सहज बनाएको हुनसक्छ । सन् २००३ मा चेकोस्लाभिया जुनियर उपाधि जितेपछि उनले आफ्नो प्रतिभालाई अझ तिखार्दै लगिन् र यसै वर्ष उनले इन्डियन ओपन ग्राँपीलगायत सिंगापुर ओपन सुपर सिरिज र इन्डोनेसिया ओपन सुपर सिरिजमा कब्जा जमाउँदै विश्व वरीयता क्रममा दोस्रो स्थान भेटाउन सफल भएकी छिन् । खेलाडीको सफलताका लागि नियमित अभ्यासका साथै साना ठूला प्रतियोगितामा नियमित सहभागिता पनि उत्तिकै आवश्यक हुन्छ । त्यो अवसरबाट भारतीय ब्याडमिन्टन खेलाडी वञ्चित हुन परेको छैन । नेपालका लागि भने स्थिति निकै फरक रहन पुग्यो । विशेषगरी ०४६ सालपछि नेपाली खेलकुदले चरम सरकारी उदासीनताको प्रतिफल भोगेको छ । हुनत त्यसपछि नै केही अन्तर्राष्ट्रिय स्तरका ठूला प्रतियोगिताको आयोजना नेपालमा भइरहेको छ र क्रिकेट , तेक्वान्दो , जस्ता खेलले आफ्नो विकास क्रमलाई अन्तर्राष्ट्रिय सफलतासहित अगाडि बढाउँदै लगेका छन् । पहिलो जनआन्दोलनपछि खेलकुदप्रति हेरिने सरकारी दृष्टिकोण यसको समग्र विकासमा ठूलो अवरोधका रूपमा रहन पुग्यो । त्यसबाट ब्याडमिन्टन पनि जोगिन सकेन । र ०४६ साललगत्तै यसको नियमिततामा अवरोध उत्पन्न हुन गयो । हुनत , केही समयपछि यसको आयोजनाले लगभग नियमितता नै पाइरहेको छ । तर पनि हामी आफ्नो स्तर र प्रतिभाअनुरूप अगाडि बढ्न सकेका छैनौ । त्यसबाहेक केही उपल्ला वरीयताक्रममा रहेका खेलाडी विदेशिएपछि उत्पन्न रिक्तता पूरा गर्ने चुनौती अहिलेका च्याम्पियन सामु छ । उचित साधन स्रोतको उपभोग गर्न पाएका खण्डमा खेललाई अगाडी बढाउनसक्ने क्षमता र प्रतिभा नेपाली खेलाडीमा रहेको तथ्यलाई पटकपटक स्वदेशी तथा विदेशी प्रशिक्षकले बताइसकेका छन् । नेपालको सन्दर्भमा अहिलेका पुस्ताका खेलाडीको काँधमा आएको सबैभन्दा ठूलो चुनौती ब्याडमिन्टनको इतिहासलाई अगाडि बढाउने हो । आवश्यक न्यूनतम साधन , स्रोतको उपयोग , प्रतियोगिताको नियमितता , अन्तर्राष्ट्रिय स्तरका प्रतियोगितामा नियमित सहभागिताजस्ता पक्षमा ध्यान पुर्‍याउने हो भने त्यो चुनौती नेपाली ब्याडमिन्टनले पूरा गर्ने विश्वास गर्न सकिन्छ । टिकाको दिन झनै कत्ति रमाइलो होला . . निधारमा राता पहेला सेता टिका . जमरा . . ब्रूकलिन ब्रिजमा देखिने रंगिन भिड … आशिर्बाद … आशिर्बचन . . सबै तिर शुभै शुभ . . कत्ति सुन्दर . . कुनै पीर , ताप , चिन्ता छैन . . यात्रीहरू हतार हतार सबै आफ्नो आफ्नो गन्तव्यमा दौडी रहेछन … बाटोभरी शुभ यात्रा . . शुभ दिन र शुभकामनाक संदेशहरू गुन्जी रहेछ ! अनेरास्ववियुकी अध्यक्ष रामकुमारी झाँक्री शुक्रबारदेखि विवाह बन्धनमा बाँधिएकी छन् । गुल्मेली झाँक्रीले धरानका पशुपति गिरीसँग राजधानीमा विवाह गरिन् । पशुपति जिल्ला विकाश समिति ललितपुरका योजना अधिकृत हुन् । उनी अहिले काठमाडौंमा परिवारसाथ बसेका छन् । पुरी र झाँक्रीबीच ६ / ७ बर्षदेखि चिनजान भएको थियो । पाँच दिनअघि पक्राउ बर्दिया जमुनी ९ , शान्तिपुर बस्ने ५० वर्षीय हर्कबहादुर शाहीलाई बेपत्ता पारेको परिवारले बताएका छन् । उनलाई भारतको सीमावर्ती लम्बीकुवुस्थित एसएसबी सुरक्षाकर्मीले पक्राउ गरेका थिए । भारतीय सीमावर्ती जंगलमा चोरी सिकारी गर्न उनीसहित ६ जना गएका थिए । अन्य सिकारी भागेर बँचेका थिए । # सम्भावना देखेर भाग्य हाँस्छ । - इजी बुलवार - लाइटन # मेरा श्रीमती र दुई छोरा छन् , सबै भाग्यका बन्दी हुन् । - लुकान # आफ्नो भाग्यबाहेक अरू कुनै भाग्य हुँदैन । - लेसली गि्रमुटर # खराब व्यवस्थापन र भाग्यको बारेमा धेरै मानिस भ्रममा छन् । - किन हुवार्ड # उनीहरू जो पर्खन्छन् - मौकाको कुनै उपहारले भाग्यलाई जित्न सक्दैन । - म्याथियु आरनोल्ड # भाग्यले तपाईलाई हराउँछ नै तर पनि यसलाई तपाई चुनौती दिन सक्नुहुन्छ । - विलियम म्याकफी # हुँदैन , यसको अनुभूति मात्र हुन्छ । - गुस्ताफ फलबर्ट # सत्यले तपाईंलाई स्वतन्त्र त बनाउँछ , तर सबैभन्दा पहिले यसले दुःखी बनाउँछ । - जेम्स ए . गारफिल्ड # सत्य एउटै हुँदैन । यो त पलपल परिवर्तन भइरहन्छ । - रामना महर्षि # पूर्वअनुमानित सबै मान्यता बिर्सेर मात्रै सत्य पत्ता लगाउन सकिन्छ । - सोस्की # सत्यभन्दा ठूलो भगवान् कोही छैन । - महात्मा गान्धी # बित्छ , तपाईं भन्नुहुन्छ ? तर होइन समय स्थिर छ , हामी जान्छौं । - हेनरी अस्टिन डबसन # मानिसहरू टाइमपास गर्न कुरा गर्छन् , तर समयले विस्तारै मारिरहेको हुन्छ । - डियन बोसिकल्ट # समय आगो हो । यसमा हामी जलिरहन्छौं । - डेलमोर श्वार्ज # भोलि र भोलि र फेरि भोलि यसरी नै प्रत्येक दिन चिप्लिरहन्छन् । - विलियम सेक्सपियर # हामी समयलाई सबै बढी चाहन्छौं , तर यसको प्रयोग सबैभन्दा नराम्रो तरिकाले गर्र्छौं । - विलियम पेन # समय खोला हो । म यसमा माछा मार्छु । - हेनरी डेभिड थोरो # समयले फेरि पनि हामीलाई मूर्ख बनाउँछ । - के रोलिङ # हाम्रो फैसलामा भएको त्रुटिलाई समयले सच्याउँछ । - लर्ड बाइरन # युद्धमा भाग लिएका सबै सैनिक भावनात्मक र शारीरिक रूपमा विक्षिप्त हुन्छन् । - जोस नारोस्की # युद्धले चोर जन्माउछ , शान्तिले युद्धबाट जन्मिएका चोरलाई सजाय दिन्छ । - जर्ज हर्वट # भूकम्पलाई जित्न नसकेजस्तै युद्धलाई कसैले जित्न सक्दैन । - जिनेते रानकिन # युद्धको तयारी र युद्धविराम एकैपल्ट गर्न सकिदैन । - अलर्बट आइन्स्टाइन # बहुमतले सत्य निर्धारण गदैन । - डग गियान # जहाँसुकैका नेता पनि उस्तै हुन्छन् । नदी नै नभए पनि पुल बनाउने आश्वासन दिइरहन्छन् । - निकिता ख्रुस्चेभ # सहरको चाबी नेताको हातमा सुम्पिनुभन्दा ताला नै फेर्नु राम्रो । - डग लारसन # शक्तिलाई महानतासँग दाँज्ने भ्रम हामीबीच छ । - स्टेवार्ट युडल # राम्रो मान्छे चुनिनु राजनीतिक प्रकृति होइन । राम्रो मान्छेले # आफूजस्तै मान्छेमाथि शासन गर्न चाहँदैन । - जर्ज इ . म्याकडोनाल्ड # मतदान नगर्ने जनताले खराब नेता चयन गर्छन् । - जर्ज जिन नाटहान # राजनीति रक्तपातबिनाको युद्ध हो भने युद्ध रक्तपातसहितको राजनीति हो । - माओ # महिला नेता कम हुनुको कारण वास्तविक अनुहार र राजनीतिक अनुहारमा मेकअप गर्न गाह्रो हुने भएकाले हो । - मोरिन मफिर्न # बहुमतले सत्य निर्धारण गदैन । - डग गियान # जहाँसुकैका नेता पनि उस्तै हुन्छन् । नदी नै नभए पनि पुल बनाउने आश्वासन दिइरहन्छन् । - निकिता ख्रुस्चेभ # सहरको चाबी नेताको हातमा सुम्पिनुभन्दा ताला नै फेर्नु राम्रो । - डग लारसन # शक्तिलाई महानतासँग दाँज्ने भ्रम हामीबीच छ । - स्टेवार्ट युडल # राम्रो मान्छे चुनिनु राजनीतिक प्रकृति होइन । राम्रो मान्छेले # आफूजस्तै मान्छेमाथि शासन गर्न चाहँदैन । - जर्ज इ . म्याकडोनाल्ड # मतदान नगर्ने जनताले खराब नेता चयन गर्छन् । - जर्ज जिन नाटहान # राजनीति रक्तपातबिनाको युद्ध हो भने युद्ध रक्तपातसहितको राजनीति हो । - माओ # महिला नेता कम हुनुको कारण वास्तविक अनुहार र राजनीतिक अनुहारमा मेकअप गर्न गाह्रो हुने भएकाले हो । - मोरिन मफिर्न # डायरी सधैँ साथमा राख्नुहोस् । एकदिन यसले तपाईंलाई साथमा राख्नेछ । - मेइ वेस्ट # लेखन बिनारोकटोक आफैंसँग संवाद गर्नु हो । - जुल्स रिनार्ड # मेरा स्वर्ण विचारहरू पूर्वजले चोरिसके । - राल्फ वाल्ड इमरसन # मलाई थाहा भएका सबै लेखकसँग लेखकीय समस्या छ । - जोसेफ हिलर # म राम्रो लेखक होइनँ तर असाध्यै कुशल पुनर्लेखक हुँ । - जेम्स मिचिनर # मस्तिष्क खाली गर्न मैले लेखिनँ भने म पागल हुन्छु । - लर्ड बाइरन # बित्छ , तपाईं भन्नुहुन्छ ? तर होइन समय स्थिर छ , हामी जान्छौं । - हेनरी अस्टिन डबसन # मानिसहरू टाइमपास गर्न कुरा गर्छन् , तर समयले विस्तारै मारिरहेको हुन्छ । - डियन बोसिकल्ट # समय आगो हो । यसमा हामी जलिरहन्छौं । - डेलमोर श्वार्ज # भोलि र भोलि र फेरि भोलि यसरी नै प्रत्येक दिन चिप्लिरहन्छन् । - विलियम सेक्सपियर # हामी समयलाई सबै बढी चाहन्छौं , तर यसको प्रयोग सबैभन्दा नराम्रो तरिकाले गर्र्छौं । - विलियम पेन # समय खोला हो । म यसमा माछा मार्छु । - हेनरी डेभिड थोरो # समयले फेरि पनि हामीलाई मूर्ख बनाउँछ । - जे के रोलिङ # हाम्रो फैसलामा भएको त्रुटिलाई समयले सच्याउँछ । - लर्ड बाइरन # मृत्युले बौद्धिक व्यक्तिलाई आश्चर्यमा पार्दैन । ऊ सधैँ मृत्युसँग जान तयार हुन्छ । - जिन डि ला फन्टेन # म निराश भएर मर्दिन । जीवन पूर्णरूपले बाँचेपछि मात्र म मर्छु । - विला काथर # कसैले पनि विश्वासका साथ भोलि बाँच्छु भनेर ठोकुवा गर्न सक्दैन । - युरिपाइड्स # मृत्युसँग नडराउने मान्छे जीवनमा एकपटक मात्र मर्छ । - गियोभेनी फालकोन # मृत्युको भयले मान्छे कहिल्यै बाँच्न सुरु नै गर्दैन । - हेनरी भान डिक # मृत्यु थाकेको मानिसको लुक्ने राम्रो ठाउँ हो । - हेरोडोटस # स्वतन्त्रता : कल्पनाको सबैभन्दा पि्रय सम्पत्ति हो । - एनब्रोस बायर्स # अर्काको स्वतन्त्रता हनन् गर्नेले आफ्नो स्वतन्त्रता प्राप्त गर्न सक्दैन । - अब्राहम लिंकन # विश्वका प्रायः मानिसलाई स्वतन्त्रताभन्दा सुरक्षा प्यारो हुन्छ । - मेनकेन # व्यक्तिलाई स्वतन्त्रता मात्र पर्याप्त हुँदैन । - ह्यानडन वी जोनसन # स्वतन्त्रता केही नभएर प्रगति गर्ने मौका मात्र हो । - अल्बर म्यामु # मेरो हृदयमा आएर बस । यसको कुनै भाडा तिर्नुपर्दैन । - स्यामुयल लभर # कुनै महिला सुन्दर भएका कारण तपाईं उनलाई मन पराउनुहुन्न । तपाईंले मनपराएका कारण उनी सुन्दर भएकी हुन् . । - माइकल स्मिथ # प्रेम मेरो धर्म हो । योबिना म बाँच्न सक्दिनँ । - जोन किट्स # प्रेमले सबैलाई कवि बनाउँछ । - प्लेटो # मानिसका गुण तौलन थाल्नुभयो भने तपाईं प्रेम गर्न सक्नुहुन्न । - मदर टेरेसा # थप प्रेमबाहेक प्रेमको कुनै उपचार नै हुँदैन । - थोरो # तिमी सय वर्षसम्म बाँच्यौ भने म सय वर्ष पुग्न एक मिनेट कम बाँच्छु । किनभने तिमीबिना एक मिनेट बाँच्ने कल्पना पनि गर्न सक्दिनँ । - ए . ए मिन्ले # गहिरो प्रेम गर्दा बल प्राप्त हुन्छ भने गहिरो प्रेम पाउँदा साहस । - लाओ त्से # प्रेम भएको ठाउँमा मात्र जीवन हुन्छ । - महात्मा गान्धी # प्रेम जन्माउन आशाको एउटा किरण पर्याप्त हुन्छ । - स्डेन्थेल # मृत्यु एउटा चुनौती हो । यसले हामीलाई एक क्ष्ँण पनि खेर नफाली तुरुन्त प्रेम गर्न चुनौती दिइरहेको हुन्छ । - लियो एफ . बसकागिल्या # प्रेम र खोकी कहिल्यै लुकाउन सकिँदैन । - जर्ज हर्रबर्ट # यसलाई तपाईं पागलपन ठान्नुहोस् , तर म प्रेम भन्छु । - डन बायस # प्रेम पाउने र गर्ने दुवैलाई यसले सराप्छ । - डा . मेनिनर्गल # बानीव्यहोरामा प्रेम अनुभव गरिन्छ , शब्दमा होइन । - जेरोम कमिङ्स् # प्रेम र नदी एउटै हुन् । बाटोमा अवरोध भएमा दुवैले नयाबाटो पहिल्याउछन् । - क्रिस्टल मिडल # प्रेमलाई धेरै समय लुकाउन सकिदैन र नभएको ठाउमा पैदा गर्न पनि सकिदैन । - ला रोचफकुन्द # परिभाषा दिने झन्झटमा प्रेम पर्न चाहदैन , न त परिभाषित गर्ने हतारमा हुन्छ । - चार्ल्स दि बोस # प्रेम गर्नु समय बर्बाद गर्नु होइन । - एसटि्रड एलुदा # प्रेम विस्फोटक सिगार हो । जानीजानी हामी यसलाई खाइरहेका हुन्छौं । - लिन्डा बेरी # प्रेम दुइजनाले खेल्न मिल्ने र दुवै विजयी हुने खेल हो । - इभा गाबर # पागलपन नभएको प्रेम प्रेम नै होइन । - पेड्रो काल्डरन ला बारसा ३ . आम्दानीका स्रोतहरु यस क्याम्पसका नियमित तथा अनुदान गरी दुई प्रकारका आम्दानीका स्रोतहरु रहेका छन् । नियमित स्रोत अन्र्तगत पनि आन्तरिक तथा बाह्य गरी दुई प्रकारका आम्दानीका स्रोतहरु रहेका छन् । साथै महेन्द्र नगरको एउटा स्कूलमा एउटा भारतीय मास्टर रहेछ । निजले यहाँका गुण्डा , लुच्चा केटाहरू र केही विद्यार्थीहरूलाई भड्काई तोडफोड गराएको रहेछ । वनबासातिर लाग्दा यो मौका छोपी भारतीयहरू पसी मिस्सिएर बैंक लुट्न जाने नेतृत्त्व गरेछन् । त्यस्तोलाई तुरून्त नियन्त्रण गर्नुपरेकोले गोली पड्काई धपाइएको रहेछ । आठ जना घाइते भएका रहेछन् ' यस्तै छ ! सीमा क्षेत्रका भारतीयहरूले नेपालमा चर्काउने निहुँ पायो कि , पस्छन् र बेहिसाब गर्छन् । ०२२ । २३ सालमा परासी , ०२५ सालमा रूपन्देहीमा , बचत काण्डहरू भारतीयहरू पसी गराएका थिए । मन परेको मान्छे अगाडि आफ्नो बेइज्जत कसले देख्न सक्छ र ? एकदिन झन्डै त्यसो भएको । जाडो महिना थियो । त्यसैले चौरमा पढ्थे । गणित विषयको कक्षा । त्यसमा रेखा सबैभन्दा कमजोर । शिक्षकले ' होमवर्क ' हेर्दै थिए । ठ्याक्कै ' केटो ' गेटमा आइपुग्यो । ती शिक्षक होमवर्क नगर्नेलाई उभ्याएर कुट्थे । रेखालाई डर लाग्यो - उसको अगाडि कुटिनुपर्‍यो भने ? छापा पत्रकारितामा शब्द र तस्विरलाई के कति स्थान दिनुपर्ने हो , नीतिगत रूपमा कुनै पनि प्रकाशनगृहहरू स्पष्ट छैनन् र पाइँदैनन् । पत्रिकामा तस्विर छाप्नु भनेको खेर गएको ठाउँ वा जहाँ शब्दहरू राख्न बेमेल हुन्छ , जहाँ लेख्न नसकिएको ठाउँलाई प्रयोगमा ल्याएको मात्र देखिन्छ । ( २ ) पार्टीको आय - ब्यय र हिसाब किताबको लेखापरीक्षण केन्द्रीय लेखापरीक्षण समितिले नियुक्त गरेको मान्यता प्राप्त लेखापरीक्षकबाट गराइनेछ । लेखापरीक्षकबाट प्राप्त लेखापरीक्षणको प्रतिवेदन लेखापरीक्षण समितिले केन्द्रीय कार्यसमितिमा प्रस्तुत गर्नु पर्नेछ । ~~मुटु चुडेर गयौ खबर कहाँ बाट पाउनु भोको जवानीका रहर कहाँ बाट पाउनु~~ क़ुरआनको व्याख्यामा आउनेवाला पुस्तकमा विशेष यस्तो पुस्तक लेखियो कि जसमा क़ुरआनको व्याख्या हदीसबाट गरिएको छ । त्यस व्याख्यालाई " तफ्सीर बिल - मासूर " अर्थात " मुहम्मद सल्ल0 द्वारा प्रमाणित व्याख्या " भन्दछन । जसमा इमाम सुयूती र इमाम इब्ने - कसीर आदि विद्वानको तफ्सीर याने ब्याख्या प्रसिद्ध छ जसमा उनले प्रत्येक आयतको व्याख्या हदीसबाट गरिएको थियो , जो वास्तवमा अल्लाह कै तर्फबाट हो । किनकी क़ुरआनले स्वयं यो घोषणा गरेको थियो " इन्न अलैना बयानहू " ( सूरः क़ियामह 19 / 29 ) अर्थात् " यस क़ुरआनको व्याख्याको पनि हामीले जिम्मेवारी लिएका छौं । " एक अर्को स्थानमा भनिएको छ कि " ( मुहम्मद सल्ल0 ) कुनै कुरा आफ्नो तर्फबाट भन्नु हुन्नथ्यो " अतः यो अल्लाहको तर्फबाट प्रकाशना हुन्छ । यो कुराको जानकारी भयो कि " तफ्सीर बिर मासूर " नामक व्याख्या वास्तवमा अल्लाह कै तर्फबाट अवतरित गरिएको व्याख्या हो । सधैंजसो स्थानीय र राष्ट्रिय कलाकारको प्रस्तुतिले तात्ने तानसेनलाई अघिल्लो बुधबार भने अन्तर्राष्ट्रिय कलाकारले तताए । . . . पोखरा , ३० असोज । ' धवलागिरि प्रथम ' आरोहणमा गएका जापानी नागरिक मृत फेला परेका छन् । यही असोज १३ गते उक्त शिखर आरोहणमा गएका जापानी नागरिक दाइसुके होन्डा हिमपहिरोमा परी बेपत्ता भएका थिए । होन्डासँगै गएका अन्य तीनजना जापानी र पथप्रदर्शक पासाङगेलुङ शेर्पा भने अहिलेसम्म भेटिएका छैनन् । पहिरोमा परेकाहरुको खोजीका लागि गएको टोली सफलता हात नलागेपछि फर्केको जिल्ला प्रहरी कार्यालय म्याग्दीका निरीक्षक महेन्द्र बिकले बताउनुभयो । काठमाडौं सम्मेलनपछि यसै महिना अमेरिकी सरकारको पहलमा नेपालको भूकम्पीय जोखिमको तयारीका लागि अर्को ठूलो सम्मेलन वासिङटनमा हुँदैछ । बेलायत सरकारले नेपालको प्रकोप जोखिम न्यूनीकरण समूहलाई गत हप्ता रु . २ अर्बको अनुदान घोषणा गर्‍यो । यो रकम धेरैजसो अस्पताल भवनहरूलाई बलियो बनाउन खर्च हुनेछ । वासिङटनमा अरू दातृ संस्था र देशहरूले पनि अनुदान घोषणा गर्ने आशा गरिएको छ । उपर्युक्त उदाहरणहरू हेर्दा सिँजाली भाषिका र मानव नेपाली भाषा दुबैमा वचनले वाक्य सङ्गति जनाएको देखिन्छ । दुबै भाषिकामा कर्ता एक वचनमा हुँदा क्रिया पनि एक वचनको र कर्ता बहुवचनमा हुँदा क्रिया पनि बहुवचन भएको पाइन्छ तर मानक नेपालीमा एक वचन बहुवचन हुँदा कर्तामा ' हरू ' प्रत्यय लाग्छ र क्रियामा ' ए ' हुन्छ । सिँजालीमा ' आ ' प्रत्ययले बहुवचनको बोध गराएको पाइन्छ भने ' या ' क्रियामा रहेको पाइन्छ । माथि उल्लिखितबाहेक पनि थुप्रै नेपाली महिलाहरूले विभिन्न क्षेत्रलगायत नेपाली साहित्यको फाँटमा कलम चलाएको पाइन्छ । जसको कारण हालको अवस्थामा नेपाली नारी साहित्याकाशमा आफ्नो नाम सुरक्षित राख्न सफल भएका छन् । उहाँहरू सबैको नामहरू यहाँ उल्लेख गर्न सकिने स्थिति त छैन तर पनि मेरो स्मरणशक्तिले भ्याएसम्मका केही नारीहरूको नामहरू यहाँ लिपिबद्ध गर्ने अनुमति चाहन्छु । जस्तैः कृष्णदेवी शर्मा ( श्रेष्ठ ) , सविता श्रेष्ठ ' बेहोसी ' , लीला लुइटेल , सावित्री पोखरेल , गायत्री श्रेष्ठ , श्रेष्ठ प्रिया पत्थर , हेमन्ती जोशी , राधिका गुरागाईं , जुनु क्षेत्री , सरस्वती शर्मा ' जिज्ञासु ' , तारा पराजुली , मिश्र वैजयन्ती , भगवती दाहाल , दोनमाया दाहाल , सरिता ढकाल , निर्मला पोखरेल , गीता शिवाकोटी , गीता त्रिपाठी , रमा खड्का , सुधा त्रिपाठी , तारा घिमिरे , सावित्री राउत , सविता ओली , तारा सुवेदी , गौरी दाहाल , गौरा रिजाल , सुस्मिता नेपाल , सीता अर्याल , चन्द्रकला नेवार , ज्ञानु अधिकारी , गोमा काफ्ले , मायम लावती , शीतल गुरुङ ' कादम्बिनी ' , सत्यआमा मथिला , भुवनेश्वरी सत्याल , भागीरथी महर ' अर्चना ' प्रतिभा शर्मा , रीता थपलिया , सीता असीम , युगज्योति क्रियाशील , गङ्गा पौडेल , रूपा कुसुम , नमुना शर्मा , भगवती अर्याल , राधा पाण्डे , गीता पन्थ , तारा सुवेदी , रुक्मिणी उपाध्याय , राधिका अधिकारी , प्रभा भट्टराई , शारदा पौडेल , जानुका दाहाल , वाङ्देल चेली , सरस्वती श्रेष्ठ ' सरू ' , विष्णु तिवारी ' उषा ' , काँसी राई , दुर्गा पोखरेल , शर्मिला खड्का ( दाहाल ) , सुभद्रा सुब्बा , सरला जोशी , सीता श्रेष्ठ , जुनु भट्ट , विद्या भण्डारी ' चिराग ' , ईश्वरी कार्की ' वर्षा ' , आचार्य प्रभा , रजनी ढकाल , सविना श्रेष्ठ ' बेहोशी ' , राधा बाँस्कोटा , कृत्रिम स्याङ्जाली , सरिता तिवारी , सामना पहाड , सायद भावना सायरी , सुनिता चुँदाली , सुनिता खनाल , युगज्योति क्रियाशील , जयन्ता पोखरेल , झमक घिमिरे , मीना पाण्डेय , मीना लामिछाने , गीतासिंह ठकुरी ' गङ्गा ' , सृजना अर्याल , सीमा आभाष , कमला ' आँसु ' , कृष्णा महत , सिन्धु चटौत , गीता लामिछाने , हेमा कार्की ' कञ्चन ' , सन्ध्या कुँवर , ज्योति जङ्गल , अम्बिका सिंह ' पत्थर ' , सीता तिवारी ' शिशिर ' , अनुपमा करारा ' विवश ' , रामेश्वरी पन्त , कल्पना मरासिनी , अनुपमा रेग्मी , सुष्मा मानन्धर , अञ्जु भुषाल , कल्पना न्यौपाने , केतू चन्द , सहिशा घिमिरे , वसन्ती भट्ट , सविता गौतम , गीताकुमारी जोशी , शान्ति डोटेल ' सन्ताप ' , मञ्जु अवस्थी ' शशी ' , रीता चन्द , शान्ति लेखक , निलम कार्की निहारिका , सुमिना जोशी , देवी त्रिपाठी , पवित्रा बुढा , सरला लामिछाने ' सरु ' , चम्पा चमेली , दीपा सुनामीजस्ता हजारौँ - हजार महिलाहरूले वर्तमानमा साहित्यिक कलम घिसार्दै गरेको पाइन्छ । तसर्थ सबैलाई यहाँ प्रस्तुत गर्ने सामथ्र्य यो पङ्क्तिकारमा रहेन । तथापि यी नामहरू नेपाली साहित्याकाशमा पुरुषहरूको तुलनामा १० - १५ प्रतिशतमात्र देखिन्छ । एजेन्सी जोहानेसवर्ग ४ असार । अर्जेन्टिनाले दक्षिण कोरियालाई बिहीबार ४ - १ ले पराजित गरेको छ । प्रभावशाली अर्जेन्टिना जितको विशेषता गोन्जालो हिगुइनले सकर सिटीमा बनाएको ह्याट्रीक रह्यो । अर्जेन्टिनाले विश्वकप २०१० समूह बी को आफ्नो पहिलो खेलमा नाइजेरियालाई १ - ० ले हराएको थियो । . . . विराटनगरको सरौसियास्थित छोटी मस्जिदमा भएको बम विस्फोटनमा विराटनगर - ७ का फिरोजखान र परवेज इराकी अन्सारीको मृत्यु भएको प्रहरीले जनाएको छ । घटनामा अरु दुई गम्भीररुपले घाइते भएका छन् । घाइतेको कोशी अञ्चल अस्पतालमा उपचार भै रहेको छ । भूदानी भाई : तू कैसी है ? भागदेई दुकान चल रही है न ठीक - ठाक ? भागदेई : टुकधुम - टुकधुम । भूदानी भाई : हाँ , पहलेवाली बात कहाँ रही । भाव कहाँ है ? जब भाव नहीं तो आस्था कहाँ और जब आस्था नहीं तो भक्ति कहां ? भक्ति रहेगी जिसके पास , वही न समझेगा रथ का महातम . . . दिन - पर - दिन भगत लोग कम होते जा रहे हैं । लगन के सीजन में मउर जितने बिकते होगें , हमारे खयाल से साल भर में उतने रथ नहीं बिकते होंगे न ? भागदेई : सो तो है । भूदानी भाई : खैर . . . पल्ला कहाँ है ? भागदेई : भइया कहीं निकसा है । भूदानी भाई : अरे , हाँ इनका परिचय कराना भूल ही गया । ये हैं ईश्वर भाई । इनका बड़ा एन . जी . ओ . है । बहुत काम कर रहे हैं । दिल्ली में रहते हैं । एक्सपोर्ट - इम्पोर्ट का भी अपना बिजनेस है । हमारे साथ भूदान के साथी सरजू भाई के लड़के हैं । विद्वान के साथ - साथ बड़े साबिकावाले लोगों में आप हैं । भागदेई : इपोट - उपोट का होत है ? ईश्वर भाई : एक्सपोर्ट , इम्पोर्ट . . . नो लोट - पोट । भूदानी भाई : हुआ , हुआ । अभी इनके बीच जन - जागृति का बहुत काम करना है । कुछ दिनों पूर्व आयरलैंड के पैट्रिक नोलन आई थीं । दक्षिण भारत के किसी एन . जी . ओ . ने उन्हें बुलाया था । पारस भाई ने मिलवाया हमें । अहोभाग्य ! उन्हें ग्रामीण क्षेत्र में घुमाने का मुझे अवसर मिला । उन्हें जब मैंने लोक संस्कृति का अनुपम उपहार रथ और मउर भेंट किया तो वे चमत्कृत रह गईं । उन्होंने कहा भारत की लोक संस्कृति दुनिया में सबसे ज्यादा सम्पन्न है । पल्ला और भागदेई का उन्होंने इन्टरव्यू लिया । फोटोग्राफ भी लिया । याद है न - भागदेई ? भागदेई : फोटो मढ़वाकर भइया के घर में लटकाया है । ईश्वर भाई : महीने में कितने रथ - मउर बना लेती हो ? भागदेई कोनो ठीक नहीं है । भूदानी भाई : यूँ समझिए कोई खाली हाथ नहीं लौटता । ईश्वर भाई : भेरी गुड , भेरी गुड । भूदानी भाई : लोक संस्कृति , लोक गाथाओं में रथ - मउर की बड़ी महिमा है । इस धरोहर को अक्षुण्ण रखने की जरूरत है । इन्हीं से जन्मी हैं लोक कथाएँ और जन्में हैं हजारों लोकगीत । ईश्वर भाई : यानी यह काम की चीज है ! भूदानी भाई : यह तो समझने पर है । ईश्वर भाई : ( भागदेई के मुखातिब होकर ) यानी दोनों पूजनीय हैं , रथ भी मउर भी । भूदानी भाई : क्यों भागदेई ? भागदेई : भगवान रथ पर बइठ के भक्त जन की विनती सुनत हैं । रथ यानी झाँपा - झाँपी यानी गहवर । इसका भी एक किस्सा । ज्योति पंजियार को एक दिन अकासबानी सुनाई पड़ी । धर्मराज की आकासबानी , कहां - बाँस की किरची से कागद की दीवाल खड़ा करना धरम का गहवर बनाना , पूजा करना , हम दरसन देंगे । पंजियार ने कहा - हम दुसाधिन का दूध पीये हैं , हम जात नापाक हैं । धरमराज बोला दूध कहीं होता है नापाक ? यह बोलकर धरमराज मुलगैन हो गया । पंजियार भगत का नाम उजागिर हो गया चहुँओर । होने लगा जै - जैकार । कहा कहते हैं कि भगतई में कुछ चूक हो गई । कोढ़ फूट गया । जिस पंजियार के गोड़ छूने के लिए इतनी भीड़ जुटती थी देखकर लोग भागने लगे । आदमी - तो - आदमी गाछ - बिरिछ ने भी साथ छोड़ दिया । तालाब के पास पंजियार गया तो तालाब सूख गया । गाछ की छाया में गया तो गाछ सूख गया । पंजियार व्याकुल हो गया । अन्त में कदली बन गया । वहां पहुँचा तो कोयल मिली । कोयल से उसने कहा - हमें पानी पियावा । पियास से जान जा रही है । कोयल ने पूछा - पानी कहां मिलेगा यहाँ ? पंजियार जवाब दिया कि जहाँ गाय है वहाँ जाकर देखो , पानी मिल जाएगा । इतना कहना था कि गायवार पानी लेकर सामने हाजिर । पंजियार को उसने पानी पिलाया । पंजियार ने पूछा - अहाँ के छी ? केकर गाय छय ? गायवार बोला - छोड़ू इ सब । सवेर से शाम तक पानी पियावै छी । तुमको भूख लगी है ? पंजियार ने कहा - हाँ , गायवार तब बोला - अछिमतपुर यहां से नजदीक है । वहां का राजा बड़ा दयालू है , जाओ वहां , भूख - प्यास सब मिट जाएगी । ३ ठेगाना तपाँईले दिएको ठेगानाले तपाँईलाई सूचनाका चोरमात्र होइनन् घरमा आउने लुटेरालाई समेत सजिलो हुनसक्छ । यस खाल्सा क्षेत्रका राईहरुले बिशेष गरि छुट्टै पहिचान बोकेका छन् । अन्य किरात मुलका राईहरु भन्दा यस क्षेत्रका भाषा , सस्कृतिहरुले पनि बेग्लै किसिमको महत्व लिएको देखिन्छ । कूलको पूजाले वास्तवमा ठूलो अर्थ बोकेको छ । घरभित्र स्थापित पितृको थानीमा पुर्खाहरुको नै पूजा आराधना गर्ने गरिन्छ । अनेकानेक संस्कृतिहरु मध्येमा यो एउटा महत्वपूर्ण र ठूलो पर्वको रुपमा मानिने चाड सालमा एक पटक स - भक्तिका साथ मनाइने गरिन्छ । विशेष गरि हाम्रो पूर्खाहरुले हामीलाई जिउने र बाँच्ने आधार बनाईदिए । पूर्खाहरुकै मेहनत पसिनाले हामी यहाँसम्म आइपूग्यौं । उहाँहरु कै शक्ति भक्तिले गर्दा नै हामी शाखा सन्तानहरु जिई रहेका छौं । जे जति सृष्टिलाई बचाई राख्ने , हामी र हाम्रो वंश ननासिने र समय परिस्थिति अनुसार अर्थात् युगौ युग बाँचिरहने र बचाई राख्ने नियमलाई निरन्तरता दिन पनि उनै हाम्रा पूर्खाहरुको धर्म र शक्तिले गर्दा भएको हुनाले नै हामी जीवितहरुले वहाँहरुको सम्झनामा स - भक्तिका साथ पुजाआजा गर्ने चलन छ । यसले गर्दा हाम्रो शक्तिशाली पूर्खाहरुको आत्मा खुशी भै हामी सन्ततिहरुले सुख पाइन्छ भन्ने ठूलो विश्वास गरिन्छ । जसले गर्दा गर्वका साथ पूर्खाहरुलाई पूज्ने चलन बसिआएको छ । जस मध्येमा खिप्माङ सेवा अन्तर्गत यूप्पुङ सेवा र नुवाङ्गी सेवा पर्दछन् । कार्यक्रम चल्न थाल्यो । डा . अभि सुवेदीले काइँलाको बारे फलाक्न थाले , " फ्रान्सेली कवि बोधलियाको दर्शन ' कविताले क्रान्ति गर्छ ' भन्ने नै दर्शन छ , काँल्दाइको पनि । तर पनि उहाँ प्रचण्डसँग ' कवि स्वतन्त्र हुन्छ भन्न छाड्नु हुन्न । आइडिओमेटिक ढङ्गले उहाँ भाषालाई प्रयोग गर्ने , संरचना नभत्काइकन । कोमलता र कठोरताको विचित्र सङ्गम छ उहाँको रचनामा । " दलहरुबीच सहमतिको वातावरण निर्माण गर्नुपर्ने बेला माओवादी नेताहरु आफ्नै पार्टीभित्र एकअर्का बिरुद्ध खोईरो खन्न व्यस्त छन् । संविधानसभाको म्याद थप्ने बेला भएको सहमति अनुसार भदौ १४ सम्म संविधानको मस्यौदा र शान्ति प्रकृया टुंग्याउन संविधानसभामा प्रतिनिधित्व गर्ने सबै दल त्यसमा पनि माओवादी , कांग्रेस र एमाले एक ठाउँमा उभिनैपर्छ । शनिवार राति बसेको निगम सन्चालक समितिको बैठकले डिजेल र मट्टीतेल दुबैमा ५ - ५ रुपैयाँ मुल्य बढाउने निर्णय गरेको निगमका प्रवक्ता मुकुन्द ढुंगेलले जानकारी दिए । म फतफताउँछु उनी सामु बसेर , अफ्ठेरोमा फलेको फर्सी जस्तो हुन्छिन् उनी न टिप्न सक्छु न छोड्न नै । ९ . शेर्पा स्वायत्त प्रदेशको आवश्यकता , अनिवार्यता र महत्वबारे शेर्पा समुदायमा जनचेतना जागरण अभियान सञ्चालन गर्ने , आलोकश्रीले संगीत दिएको एल्बममा कालीप्रसाद रिजाल , श्रीपुरूष ढकाल , एसपी कोइराला र मनोज श्रेष्ठले गीत रचना गरेका छन् । यस ढोकाबाट नछिरिकन कोही पनि बुद्धिको घरभित्र प्रवेश गर्न सक्दैन ! प्रभुको डर मान्न इन्कार गर्ने र उक्त ढोकाबाट भित्र पस्न नचाहनेहरूलाई मू ____ भनिएको छ ( हितोपदेश १ : ७ ) । ती मूर्ख व्यक्तिहरूको बयान हितोपदेश १ : २९ मा पनि पाइन्छ : " तिनीहरूले ______लाई घृणा गरेका हुनाले र परमप्रभुको ______ मान्न नचाहेका हुनाले । " के तपाईं बुद्धिको घरभित्र पस्नुभयो ? के तपाईंले परमप्रभुको भयलाई रोज्नुभयो ? के तपाईंले बुद्धिलाई आफ्नो साथीको रूपमा रोज्नुभएको छ ? ~~प्रकाशन मिती : February 05 , 2010 बाट : धौलाश्री समाचार डेस्क श्रेणी : थप समाचार~~ आचार्य प्रभा अक्सर म बर्तमानसँग सोध्ने गर्छु आखिर यो संघर्ष , यो लडाईं केका लागि त ? कहिले मन थाक्छ लखतरानसँग कहिले मस्तिष्क थाक्छ हैरानसँग फेरी पनि आउछन समस्याहरु बिभिन्न रूप अवधारण गरी अनी आश्वासनको मल्हम पोँतिन्छन यो सब सुनौलो भविष्यलाई भनि । म फेरि अर्को सोंचमा अल्मलिन पुग्छु , बर्तमानले सधैंभरी भविष्यलाई नै उज्यालो बनाउने त ? के यस्को आफ्नै अस्तित्व छैन ? कठै ! यो बर्तमान , भुतबाट पनि बहिष्क्रित छ भविष्यको खुशीकोलागी सधैं आफु पीडित छ बिगतलाई बिर्सन वाध्य छ आफु बिगत र भविष्यको साँघु बनेर हज्जारौँ बोझ बोक्न बिवश छ , बर्तमान सधैं बिगत र भविष्यको कठपुतली बन्न लाचार छ । ~~दाङमा फेरि बम फेला - [ मोफसल ]~~ उत्कृष्ट कविता र निबन्धमा पाज प्रतिबिम्बित छन् । उनी कवितालाई आधुनिक युगको गूढ धर्म मान्छन् । उनका काव्य , कविता विषयक चिन्तन , साहित्यिक र कला - समालोचनाका व्याख्यान पनि प्रकाशित छन् तर उनी मूलतः एक अनन्य काव्यकार नै हुन् जसलाई कलेक्टेड पोएम्सजस्ता कविताकै लागि नोबेल पुरस्कार दिइयो । हाम्रा महाकविले तास्कन्द वक्तव्यमा भनेको एउटा कुरा पाजको सँग तुलनीय छ - अन्य साहित्यसँगको आदानप्रदानमा नेपाली साहित्य पछि परेको बागलुङ जेठ १५ । अगुवा श्रोत केन्द्र धौलागिरी बीरेन्द्र माध्यमिक बिद्यालय रात्माटामा श्रोतकेन्द्रं अन्र्तगतका बिद्यालयहरुको बैठक सम्पन्न भएको छ । सो बैठकले बिद्यालयका निवृत्त शिक्षकहरुलाई आगामी असार ४ गते सम्मान गर्ने तथा शैक्षीक सामाग्री निर्माण गरी प्रर्दशन गर्ने भएको छ । साथै आगामी २८ गते बाहीरी क्षेत्रको ज्ञानका लागि शैक्षीक भ्रमण गर्ने निर्णय समेत गरेको छ । यस प्रस्तावको परीक्षा हुन धेरै कुर्नु परेन । मात्र सात वर्ष पछि प्रथम महायुद्ध १९१४ - १९१८ प्रारम्भ भयो । सोशल डेमोक्रेटको बहुमतले त्यो स्टुट गार्ट प्रस्ताव बिसर्सियो । साँच्चै भन्ने हो भने झन्डै सबै नै पुरानो पुस्ता राष्ट्रवादी सावित भयो । जर्मनी र अष्ट्रियाका धेरै पुराना समाजवादी सोत्साह युद्ध प्रयत्नमा सामेल भए । समाजवादी संसद सदस्यहरुले प्रचण्ड बहुमतले युद्ध बजेटलाई भोट दिए । रोजा लक्जेमवर्ग कार्ल लीबनेख्त लेनिन र ट्रटस्कीले मात्र रुसमा यस स्टुटगर्ट प्रताव प्रति प्रतिवद्धता देखाए । रुसमा त त्यसै क्रान्ति सफल पनि भयो । रुसमा रहेको सम्पूर्ण मजदुरवर्गले मास्को र पिटरसवर्गमा लेनिन र उनका पार्टीलाई पूर्ण समर्थन थियो । रुसी सेनामा समेत लेनिनको पार्टीले राम्रो प्रचार प्रसार गरेको थियो । रुसको सेनाको एक हिस्साले साथ दियो लेनिनले क्रान्ति सफल बनाए । रुसमा क्रान्ति हुँदासम्म लेनिनको पार्टीलाई सोसल डेमोक्रेटिक पार्टी भनिन्थ्यो । एउटा वोल्सेभिक भन्ने उपाधिसम्म थियो । रुसी भाषामा बहुमतलाई वोल्सेभिक भनिन्छ । त्यस उपाधिको मतलब त्यति मात्र थियो । क्रान्ति पछि मात्र लेनिनले आपुनो पार्टीको नाम फेरे । अब लेनिनको पार्टी रुसी कम्युनिष्ट पार्टी भयो । पहिलो चरणको कार्यक्रम करिब १२ बजे समापन भए पश्चातको जलपानकरिब २ घण्ट सम्म चल्यो । मिष्ठान्न परिकारहरु सहित हल्का अल्कोहलको चुस्कीले हप्ता भरि थकित बन्धूहरुको कन्चट तताई दिए पछि त के चाहियो , कम्मर मर्काई मर्काई , उठ बसको टालमा टाल मिलाएर नाच्ने बन्धूहरुको कमि रहेन । वांसुरी र डम्फू मादलको टालमा थकाली बन्धूहरुले सामुहिक गाएको आधुनिक गीतहरुले दिएको मज्जाको तारिफ त जति गरे पनि कमै होला जे होस उपस्थित सबै जनालाई भरपुर रोमान्स दियो तिहारको रमझममा आयोजित बिदाई कार्यक्रमले । कार्यक्रममा अझ रोचक रह्यो देउसी भैलो कार्यक्रम । थसेस कोरियाको नाममा थकाली बन्धूहरु बीच शुरु गरिएको देउसी भैलो कार्यक्रमले नेपालको गाऊंघरमा भएका तिहारे रमाईलोको तिर्षण मेटाई दियो केहि हद सम्म भएपनि । त्यसैले संजोगले भन्दा राम्रो होला बिगतका तिहारहरुको तुलनामा यसपालीको तिहार कोरियामा कार्यरत थकाली बन्धूहरुको लागिबन्धूहरु बीचको आत्मियता साटासाट गर्न पाउने तिहार बन्यो . प्रवासी जीबन बिर्साई दिने पर्व बन्यो तिहार . . . . . . . . . । पवित्र शास्त्रमा परमेश्वरले मानवजातिसित ( वा कुनै मानव समूहसित ) दुइटा प्रश्नहरूको , अर्थात् पापको र मानवीय जिम्मेवारीको , सवालमा प्रारम्भ गर्नुभएको कुनै विशेष वा भिन्न व्यवहारद्वारा नै यी समयावधिहरूलाई एकअर्काबाट छुट्ट्याउन सकिन्छ । प्रत्येक प्रबन्धलाई एउटा नयाँ परीक्षणकालको रूपमा हेर्न सकिन्छ जसअन्तर्गत प्राकृतिक मानिस को जाँच गरिन्छ र ऊ विफल हुँदा उसको इन्साफ गरिएर उक्त प्रबन्धको अन्त गरिन्छ र उसलाई नयाँ प्रबन्ध अन्तर्गत परीक्षण गरिन्छ । परमेश्वरको वचनले यो देखाउँछ कि प्रत्येक प्रबन्धमा मानिस पूर्ण रूपमा विफल भएको छ । जम्मा सातओटा मध्ये पाँचओटा प्रबन्धहरू बितिसके , हालमा हामी छैटौं प्रबन्धमा ( सम्भवत : त्यसको अन्ततिर ) जिइरहेका छौं , र सातौंचाहिँ आउन बाँकी नै छ - अर्थात् हजार वर्षको राज्य । शक्ति बाँडफाँडमा माओवादीसँग सहमतिमा पुगेको भनिएको पार्टी एमाले स्थायी समितिका एक सदस्य केपी ओलीले शक्ति बाँडफाँडमा माओवादीले अर्घेलो गरिरहेको बताएका छन् । एमाले स्थायी समिति सदस्य केपी ओलीले मुलुकको शक्ति बाँडफाँडमा माओवादीले अर्घेलो गरिरहेको बताएका छन् । असार १९ गते राजधानीमा रिर्पोट्स क्लबद्वारा आयोजित कार्यक्रममा बोल्दै ओलीले माओवादीले डाडु पन्यौं बोकेर कसैलाई झोल र कसैलाई चोक्टा बाँडदै हिडेको तथा अरु पार्टीमा हस्तक्षेप गरेको दावी गरे । कार्यक्रममा ओलीले संविधानसभा चुनावमा आएको मत अनुसार पार्टीबीच सहमतिमा शक्ति बाँडफाँड हुनुपर्ने उल्लेख गरे । उनले भने , ' तर चुनावमा कुनै दलले ५० प्रतिशत मत ल्याएका छैनन् , त्यसैले सबै दल हारेका छन् तथा चुनावको परिक्षामा सबै दल अनुतिर्ण भएका छन् । ' एमालेको नेतृत्वमा सरकार बने सबै दललाई राम्रो हुने भएकाले सबै दललाई एमालेको नेतृत्वको सरकार स्विकार्न कार्यक्रममा ओलीले आग्रह गरे । ' हामीले सकेसम्म प्रधानमन्त्री पाउनुपर्छ , नभए राष्ट्रपति , त्यो पनि भएन भएन सोच्नैपर्छ ' ओलीले भने । सहकार्यका लागि अनुकुल नभए एमाले सरकारमा नजाने पनि कार्यक्रममा ओलीले दावी गरे । सरकारमा गएर पनि अलोकतान्त्रिक ब्यवहार गरिहेको माओवादीसँग एमालेको सहकार्य सम्भव नहुने पनि ओलीले उल्लेख गरे । नेपालमा कतै मधेश नरहेको पनि कार्यक्रममा एमाले नेता ओलीले दावी गरे । सम्म देख्नासाथ मधेश नहुने पनि ओलीले तर्क गरे । असार १९ गते नै राजधानीमा भएको अर्का कार्यक्रममा एमाले स्थायी समितिका अर्का सदस्य बामदेव गौतमले एमालेले एक मधेश एक प्रदेश कुनै हालतमा नमान्ने बताए । असार १५ गते बर्दियामा ज्वाला समूहबाट हत्या गरिएका बर्दिया सिमा सरोकारका अध्यक्ष तथा एमाले जिल्ला कमिटी सदस्य गोबिन्द पाण्डेको श्रद्धाञ्जली कार्यक्रममा बोल्दै गौतमले पाण्डेको हत्या नेपाल टुक्र्याउने अभियान अन्तरगत भएको तथा एकिकृत नेपालका लागि सबै नेपाली बलिदान दिन तयार रहेको उल्लेख गरे । कार्यक्रमका अर्का वक्ता माले महासचिव सिपी मैनालीले मधेशवादी दलहरुले रोष्टम घेरेर संविधानसभाका अरु सदस्यहरुको अधिकार खोसेको तथा एक मधेश प्रदेश र सेनामा समूहगत प्रवेश असम्भव रहेको बताए । भोलि मेरो मरुभूमि फर्कने दिन हो । म भने मनभरि असीमित भावनाहरू बोकेर आँधीखोलाको उकाली चढिरहेको छु , घाम पारी डाँडाबाट ओराली लाग्दै छ । आधी उकालो पार गर्दैमा खुट्टा गलेर आयो पहिले यही उकालो भारी बोकेर हिंड्दा पनि केही नभएको खुट्टा आज खै किन आधी बाटोमै दुखेर आयो । थचक्क ढुङ्गामा बस्छु । अनि आफ्नै गाउ नियाल्छु जहाँ मैले धेरै बसन्तहरू पार गरेको थिएँ , कति सुन्दर छ मेरो गाउँ कहिले पहिले यस्तो सुन्दर गाउ नदेखेको जस्तो । कराँतेलाई सरकारले मान्यता दिए पनि त्यो कम चुनौतीपुर्ण थिएन । दिनरात नभनी ठाउँठाउँमा कराँतेको डोजो स्थापना गरे । युवामा कराँतेप्रति आकर्षा बढ्यो । २०४० मा सम्पन्न दोस्रो राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगितामा १४ अञ्चलका खेलाडी समावेश पनि भए । सन् १९८२ मा क्वालालम्पुरको अन्तराष्ट्रिय खेलमा नेपाली खेलाडीको पहिलो औपचारिक प्रतिनिधित्व रहृयो । सन् १९८८ मा गठित साउथ एसिया कराँतेको उपाध्यक्ष रहेका राईले त्यसै वर्षसम्पन्न अन्तराष्ट्रिय खेलकुदमा नेपाललाई कराँतेमा आठ स्वर्ण पदक दिलाए । अर्को वर्षविश्व कराँते महासङ्घमा सदस्यता पायो नेपालले । सन् १९९९ मा कराँते पनि र्सार्क खेलकुदमा समावेश भयो । त्यसै वर्षनेपालमा आयोजित आठौं साफमा १४ स्वर्ण एक रजत र एक कास्य पदकसहितको ऐतिहासिक सफलता हासिल गर्यो । यसको पहिलो श्रेय उनैमा जान्छ । राईले २०३३ मा शून्यबाट सुरु गरेको कराँते अहिले नेपालको खेलकुद क्षेत्रमा र्सवाधिक पदक जित्ने प्रमुख खेल भएको छ । सितेरियो कराँतेले राष्ट्रिय तथा अन्तराष्ट्रिय क्षेत्रमा मान्यता प्राप्त गरेको छ । यसबाहेक उनी गोजुरियो , सोतोकान , बोदोखाईजस्ता कराँतेलाई पनि समेट्दै अघि बढेका छन् । जापानी कराँतेको सक्कली चिनारीका लागि विख्यात जापानी गुरु हिरोमासा तानाका वर्सर नेपाल आइरहन्छन् । राईका चेलाहरू अहिले देशदेशान्तर छरिएका छन् , राजनीतिक , व्यापार प्रहरी , सेना , हङकङ र बेलायतसम्म । " धेरै कम्युनिस्टहरूले सिके मबाट , ' उनी भन्छन् , " अहिलेसम्म झन्डै चार लाखभन्दा बढी नेपाली कराँतेमा चलायमान छन् । ' अन्तराष्ट्रिय स्तरका खेलाडी नै ५० पुगेका छन् भने पेसागतरूपमा ३० हजारभन्दा बढी । २७ जुन , ०११ । ९ बर्षीया बालिकालाई यौन दुर्व्यवहार गरेको आरोपमा मोरंगको शनिश्चरे १ जिरिखिम्तिस्थित शिव मन्दिरका पुजारी पक्राउ परेका छन् । शनिश्चरे ७ धरानेटोलकी … बिकससिल भएर पनि राप्ती अन्चल र पश्चिम नेपाल र राप्ती अन्चलको बिकसीत जिल्लाका रूपमा दाङलाई गनीन्छ । सडक यतायतमा दाङ उपत्यकालाइ देउखुरी उपत्यकामा पर्ने लमही बजार अवस्थीत महेन्द्र राजमार्ग संग एक पक्की सहायक राजर्मागले जोडदै त्रिभुवन नगर देखी तुल्सीपुर सम्म तथा बिचका अन्य ग्रामीण गांउ तथा बजारलाई यातयात सेवा गर्दछ । साथमा दाङ राप्ती अन्चलको पहडी क्षेत्रको पनि मुख्य ब्यावसायीक स्थल हो । रोल्पा , रूकुम , सल्यानसंग यस उपत्यकाका त्रिभुवन नगर र तुल्सीपुर नगरको कच्ची सडक मार्फत यातायात सम्पर्क रहेको छ त । त्यसै गरी त्रिभुवन नगर देखी सुर्खेतको बिरेन्द्रनगर सम्म अर्को सडक खनीएको छ भने तुल्सीपुर बाटै पनि एक कच्ची साहायक मार्गले उपत्यका बाहीर पश्चिमी खण्डको महेन्द्र राजमार्गसंग जोडदछ । स्थानीय सडकहरू कच्ची नै छन तर त्रिभुवन नगर क्षेत्रका केही सडक पिच गरिएका पनि छन । दुर संचारमा टेलीफोन एस टि डि , आई एस टि डि तथा इमेल इन्टरनेटको सुबिधा पाउन सकिन्छ स्थानीय यातायातका साधन हरूमा मुख्य दुई शहरमा थोरै टयाक्सी तथा रिक्साको सुबिधा रहेको छ भने ग्रामीण क्षेत्र तिर साइकल मोटरसाइर्कल गोरू गाढा प्रचलीत छन । दाडको बारेमा अझबढी जानकारीका लागी त्रिभुवन नगर नगर पालीकाको वेभ साइट http : / / www . tribhuvannagar . gov . np / मनोरंजनात्मक वेभ साइट http : / / www . merodang . com / तथा विकिपेडीयाको त्रिभुवननगरको अंग्रेजी पान्ना http : / / en . wikipedia . org / wiki / Tribuvannagar ले पनी मध्दत गर्न सक्छन । नेपाली मात्रको चाहना , सेतो हाति लाई अब नराख्ने । यो सेतो हातिले उस्को तलब भात्ता मात्रै खाँदैन एस्ले त उस्का सयौ भार्दार लाई देशमा लुट् गर्न दिरहेको छ नेपाली जनतको वीरुदमा । नेता भनेको पाच पाच बर्षमा छान्न सकिने कुरा हो । अदि एउटा नेताले राम्रो गरेन भने अर्को नेतालाई भोट दिने र जिताउने बिकल्प रहन्छ । यो नै democracy हो । निरन्कुस् राजा कैलै पनि जनताको लागि नेता को बिकल्प हुन सक्दैन यसैबीच कांग्रेस नेता रामचन्द्र पौडेलले पनि भट्टराईको निधनले आफू अत्यन्त मर्माहत भएको भन्दै किसुनजीको निधनले एउटा युगको अन्त भएको बताउनुभएको छ । मानिस एउटा जटिल बिषय हो । मानिस कै बिषयमा ठुला ठुला ब्यक्तीहरुले बोलेका वाक्य संसारका ठुला ठुला दर्शन र धारणा बन्ने गरेको छ । अल्बर्ट आईन्स्टाइनले भनेका थिए ' ब्रह्माण्डको फैलावट र मानिसको अहमताको सिमाना हुँदैन ' । यस वाक्यको आशय हरेक मानिस आफ्नै बाद , दर्शन र शास्त्र हुन्छ । उसले त्यो दर्शन र सिद्दान्त लिएर यस्तो जटिल धारणाको निर्माण गरेको हुन्छ कि आफु बिपरित सोच्नेलाई मुर्ख देख्छ । उसले आफ्नो सोचको आधारमा विश्वको व्याख्या गर्छ । तर उसको व्याख्यामा सबै अटाउन त सक्दैनन । त्यसपछी उसको दिमागमा द्वन्द सिर्जना हुन्छ ऊ सोच्न थाल्छ ' संसार कती मुर्ख छ किन यो कुरा बुझ्दैन ? ' फलत ऊ दुखी हुन पुग्छ । अर्को उद्दरण छ ' द ओल्ड म्यान एण्ड द सि ' बाट उध्रित , ' मानिस क्षत बिक्षत हुन सक्ला तर हार स्वीकार्दैन ' । अर्नेष्ट हेमिङ्वेले यही उद्दरणको सहायताले नोबेल पुरस्कार पाए साहित्य तर्फ । यही भनाइले पनि मानिस भित्रको जटिलता उजागर गर्छ । कुनै पनि घटना तथा बिषय प्रती मानिसले एउटा धारणा बनाउछ । र त्यो धारणालाई उसले धारणाको रुपमा नभै सत्यताको रुपमा लिन्छ । उसको सोच नै सही हो भन्ने लागेपछी यदी त्यसको बिरुद्धमा कोही जान्छ भने या त उसको भौतिक अस्तित्व समाप्त गर्ने प्रयास गर्छ नत्र मौखिक तर्क दिएर आफ्नो धारणाको बचाउ गर्छ । यदी मौखिक तर्कले पनि काम चलेन भने मन मनै भन्छ ' यती कुरा बुझ्दैन , यस्ता सँग के बोल्नु ? जस्तै एस् एल सि मा कसले बढी अंक ल्याउने भनेर प्रतिस्पर्धा गर्ने दुई विद्यार्थी मध्य हार्नेले कहिले ' हो रहेछ । मैले तिमी भन्दा राम्रो पढ्न नसक्ने रहेछु भनेको सुनिन्छ ? ' ऊु सधैं भन्ने छ ' घरमा समस्या परेर राम्रोसँग तयारी गर्न सकिन कि परिक्षाको बेला सन्चो भएको थिएन कि परिक्षा दिदा वरिपरिको हल्लाले गर्दा राम्रोसँग ध्यान दिन सकिन ' ऊ सधैं सोच्ने गर्छ कि म हारेको पटक्कै हैन । किन भने हार्नुलाई उसले आफ्नो अस्तित्व मेटिएको ठान्छ । अनी आफ्नो अस्तित्व कसरी मेटिन देओस त ? त्यस्तै अर्को भनाइ छ ओशोको ' मानिस मुर्ख छ , के भनियो त्यसको मत्लब हुँदैन । कसले भन्यो त्यसको चासो गर्छ । ' अर्थात सबैले चिनेको राजेश हमालले कपाल पाल्नु फेसन हो तर गल्लीको मोटे धिमालले कपाल पाल्नु फेसन हैन कपाल काट्ने पैसा नहुनु हो । अझ भनौ , एउटा सानो कुरा पनि नेपालीले नै भनेको भन्दा टाइसुट लगाएर आएको पश्चिमीले भन्यो भने बढी विश्वासिलो मानिन्छ । आखिर सत्य त सत्य नै हो नि जसले भने पनि । तर मानिसले बुझ्दैन । कसले भन्यो त्यसको आधारमा बुज्छ त्यो सहि हो अथवा होइन भनेर । गौतम बुद्ध नेपालमा जन्मिएका हुन भनेर फ्रान्सेलीले नभनेर कुनै नेपालीले नै भनेको भए शायद त्यसको विश्वाश नै गरिदैन थियो होला । यस्तै छ मानिस । अफ्रिकाका कती पय देशमा अङ्रेजीमा लेखिएको बाइबलको बढी विश्वाश गरिन्छ , स्थानिय भाषामा भन्दा । किन भने अङ्रेजी त्यहाको स्थानिय भाषा भन्दा बढी बिकासित भाषा हो । अङ्रेजी बोल्ने देशको बिकासले आकाश छोएको छ । अनी कसरी त्यसमा विश्वाश नगरुन त ? त्यस्तै हिन्दू दर्शन अनुसार ' मानिस ज्ञानको निमित्त जिउछ ' । अर्थात मानिस जन्मिदा उसको दिमाग पूर्णतया सुन्य हुन्छ । न उसलाई भबिष्यको चिन्ता हुन्छ । न बिगतको पश्चाताप । न प्रेम न बिछोड , न अध्ययन न परिक्षा । तर उसको आँखा खुले लगतै उसले बिभिन्न रङ र बस्तु देख्छ । कुनै बस्तु आकर्षक , कुनै बस्तु नरम कुनै कडा । बिस्तारै आमासँग सामिप्य बढ्छ । आमा हुँदा खुशी नहुँदा रोदनको स्थिती आउछ । राम्रो खेलौना प्राप्त गर्ने आकाङ्क्षा बढेर जान्छ । नपाएमा पिडा हुन्छ । रिस , इर्ष्या र मोहले जन्म लिन्छ । युवा अवस्थामा मन झनै बिचलित हुन्छ । यौन नै सबभन्दा सुख प्रदायक सोच्छ तर त्यो पनि केही समय पछी कम्जोर बन्न पुग्छ । फलत यौन साथी परिवर्तन गर्छ । एक , दुई , तीन । त्यसको केही समय पछी आँफैमा यौन अक्षमता देखा पर्छ । अनी जिबन मिथ्या छ भन्ने सम्ममा पुग्छ तर यि क्रममा उसको दिमाग सुन्यबाट अत्यन्त जन्जालमा पुगेको हुन्छ । चाहेर पनि बिर्सिन सक्दैन । आखिर उसले पाएको ज्ञान मात्र हो । जिबन भर भोगेका तिता मिठा अनुभव ज्ञान भनेर दिमागमा रही रहन्छ र त्यही ज्ञानको कारण झनै दुखी हुन्छ । मानिसले भौतिक अवस्थामा चरम सुख तब प्राप्त जब ऊ आँफैले आँफैलाई बिर्सिन्छ । समयको अनुभव सुन्य हुन्छ । न बिगत न बर्तमान न भबिष्य । कुनै एउटै कुरामा लीन भएर आफ्नो अस्तित्व बिर्सिदा उसलाई अथाह आनन्द आउछ । यौन कृयाको चरम बिन्दुमा उसलाई कुनै चिजको ध्यान हुँदैन । आँफैलाई बिर्सेर अथाह सुखको चट्याङहरु बर्सिरहेको अनुभव गर्छ । यौन भन्दा अली कम , संगीत प्रेमीहरु संगीतको लयसंगै आँफैलाई बिर्सेर अथाह सुख अनुभुती गर्छन् । त्यो बेला पनि उसलाई आफ्नो अस्तित्व बोध हुँदैन । सोमरस प्रेमीहरु पिउदा पिउदै आँफैलाई बिर्सिन चाहन्छन । र त्यसैमा अथाह् सुख प्राप्त गर्छन् । तर अचम्मको कुरा आफुले आफ्नो अस्तित्व बिर्सिदा अथाह् सुख अनुभुती गर्ने मानिस अरुले आफ्नो अस्तित्व बिर्सिदिदा अत्यन्त दुखी हुन्छ । जस्तै मानिसको जिबनमा सबभन्दा पिडा र इर्ष्याको बिषय पनि अस्तित्व नै हो । अस्तित्व बोध बाल्यकाल देखी नै बिस्तारै हुन थाल्छ भने उमेर ढल्केका बुढा पाकामा अत्यन्त जटिल भएर बसेको हुन्छ । त्यसैले उमेर ढल्केका बुढा पाकालाई केही कुरा बुझाउन गाह्रो हुन्छ कारण उनीहरुमा आफ्नो अस्तित्व बोध अरुमा भन्दा बढी हुन्छ । अस्तित्वको पारीभाषा स्थान बिशेषको आधारमा जे भए पनि मानिसमा हुने त्यसको डिग्री भने समान नै हुन्छ । कार्ल मार्क्सले सम्पूर्ण मानिसको समान अस्तित्व देख्छन भने कन्फुसियस समाजमा सन्तुलनको निम्ती बिभिन्न स्तरको अस्तित्व देख्छन । आवरणमा समान तथा असमान अस्तित्व देखीपनी भित्री रुपमा अस्तित्व बोधको डिग्रीमा कुनै कमी हुँदैन । मानिसले गर्ने ४ किसिमको आत्महत्या मध्य इगोइस्टिक र एनोमिक आत्महत्या पनि अस्तित्व बोध कै कारण हुने गर्दछ । समाज शास्त्री इमाइल दुर्खेम भन्छन समाजको सामान्य स्तर भन्दा बढी अस्तित्व बोध हुनेले इगोस्टिक र काम अस्तित्व बोध हुनेले एनोमिक आत्मा हत्या गर्ने गर्दछन । यसरी जन्मे देखी नमरुन्जेल सम्म मानिस एउटा जटिल बिषय रहन्छ । शायद त्यही भएर होला अलेक्जेण्डर पोपले भनेका छन ' मानिसको सबभन्दा राम्रो अधययनको बिषय मानिस नै हो । ' के ' देली बेली ' निर्माणको दृष्टिले सही छनोट हो ? हामीले यो फिल्म युवा वर्गलाई लक्ष्य गरेर बनाएका हौं । यो फिल्म ' पुस्तान्तर ' वा ' पुस्तामा आएको परिवर्तन ' सँग सम्बन्धित छैन । यो तीनजना पात्रको पागलपनमा आधारित छ । यो ' डार्क कमेडी ' सिनेमा हो । सामन्तवाद विरोधी आन्दोलनको अभियानमा रौतहटको भूमिका उल्लेखनीय रहेको पाइन्छ । २००७ सालको राणा विरोधी आन्दोलनको शुरूवात रौतहटको गौरबाट भएको थियो । आन्दोलनमा शिवकुमार सिंहले सहादत्त प्राप्त गर्नु भएको थियो । यसरी सञ्चालित सामन्ती विरोधी आन्दोलन २००९ सालदेखि २०१४ सालसम्म सञ्चालित भएको थियो । २००९ सालको रौतहट किसान आन्दोलन ऐतिहासिक महत्वको आन्दोलन थियो । आजभन्दा करिब ५५ वर्षपहिले रौतहटको गौरमा लगाइएका नारा , उठाइएका मागहरू अहिले पनि पूर्ण रूपमा पूरा भएको छैन । रौतहट जिल्ला किसान आन्दोलनको किल्ला हो । २०११ साल जेठ महिनाको टन्टलापुर घाममा र्सलाही , बारा र रौतहटका हजारौं हजार किसानहरूले विशाल जुलुस आयोजना गरेका थिए । त्यो जुलुसमा लागेका नाराहरू यस्ता थिए : - ० जाली तमसुक रद्ध गर ० पुरानो ऋण रद्द गर ० हनौरी जनौरी रद्द गर ० जाली फटाहालाई दण्ड दे ० वारेन्ट किसानको वारेन्ट रद्द गर ० गिरफ्तार साथी रिहा गर ० मनको पसेरी ब्याज लागू गर ० मोहियानी हक कायम गर ० दैनिक ज्याला ४ सेर कायम गर ० जमिन कसको - जोत्ने को गजल कोमल र हार्दिक भावको सशक्त र सङ्क्षिप्त अभिव्यक्ति हो । यसमा काफिया र लय अनिवार्य तत्वका रुपमा रहन्छन । आभुनिकताका नाममा यी दुई तत्वलाई बिगार्न मिल्दैन । - ललिजन रावल तराइमा विशेष रुपमा मनाइने छठ पर्व आज साँझ अस्ताउँदो सूर्य अर्घ दिने र भोलि बिहान उदाउँदो सूर्यलाई पूजाआजा र अर्घ दिएर सम्पन्न गरिँदैछ । पारिवारिक सुख , शान्ति , कल्याण र रोगबाट मुक्ति पाउने आकाङ्क्षाका साथ श्रद्धापुर्वक यो पर्व मनाइन्छ । छठ पर्वका अवसरमा देशभरिका नदी तथा तलाउका किनारमा श्रद्धालु भक्तजनहरूको भीड लाग्ने गर्दछ । नेपाल पुलिसका खेलाडीको अधिकांश प्रहारलाई आजै मात्र गोल रक्षकको रुपमा मैदानमा उत्रिएका नेपाल आर्मिका विकास मल्लले रोक्न सफल भएपनि उनको टोलीले अघिल्लो वर्षजस्तै उपविजेता बन्नु परेको छ । आक्रमक खेलेको नेपाल आर्मीले कयौं पटक पोष्ट प्रहार गर्दा पनि नेपाल पुलिसका अग्रपंत्तिका खेलाडीहरुले बचाउ गरेका थिए । नागरिक दैनिकको आर्थिक पृष्ठमा नेपाल टेलिकमको दैनिक कमाई ७ करोड भन्ने लेख पढ्दा मलाई विश्वास लागेको थिएन | NTC यानी Nepal Telecom दैनिक ७ करोड नाफा कमाउँछ भन्ने थाहा पाउँदा अचम्म मान्नु पर्ने खासै कुरा भने केहि रहेनछ | कारण कल बाइपास | थाहा भएसम्म कल बाइपासमा NTC र Mero Mobile अर्थात् Ncellको यति धेरै सिमकार्ड र रिचार्ज कार्ड प्रयोग हुँदो रहेछ कि दैनिक करौडौंको कारोबार त यस्ताले मात्रै गर्दा रहेछन | सिमकार्ड तथा रिचार्ज कार्ड सप्लाई गर्ने पनि छुट्टै अगेंट हुने रहेछ | हुन त अरुलाई जस्तै मलाई पनि यो बिषयमा केहि मतलब थिएन तर हिजो एकाबिहानै मोबाइलमा घन्टी बज्यो , नम्बर अपरिचित थियो फोन उठाइन तर पटक पटक छुट्टा छुट्टै नम्बरबाट फोन आउन थाल्यो यसो भएपछी फोन उठाएँ र भने हेल्लो उताबाट परिचित आवाज आयो अवाज थियो साथीको जो हाल अमेरिकामा अध्यनरत थियो | सोचें साथि फर्केछ तर हैन रहेछ | अरुको यस्तै घटना सुनेको भएपनि आफैले भने पहिलोपटक भोगियो | त्यसरी नै गोरखापत्र दैनिकका पूर्व सम्पादक तथा लुम्बिनी विश्वविद्यालयका पूर्व रजिस्ट्रार र बौद्ध वाङ्गमयका विद्वान श्री केदार शाक्यलाई अभियानको सार्कको र ललितपुर जिल्लाका पूर्व मेयर तथा वरिष्ठ व्यक्तित्व श्री बेखारत्न शाक्य अभियानको नेपाल समितिको सल्लाहकारमा रहनु हुनेछ । विलियम स्टेर्ली जो आफैं पनि विश्व बैंकको जागिरका क्रममा धेरै गरिब मुलुक घुमे , आफ्नो अनुभवका साथ भन्छन् , ' धनीसँग बजार छ , गरिबसित कर्मचारीतन्त्र छ । विलियम तान्जानियाको उदाहरण दिँदै भन्छन् , ' उत्पादनमूलक उद्योग भन्नका लागि त्यहाँ कर्मचारी तन्त्र नै थियो । विदेशी दाताका लागि मात्रै त्यहाँ २ हजार ४ सय बर्सेनि रिपोर्टहरू तयार हुन्थे । दाताले मात्रै १ हजार समूह त्यहाँ पर्यवेक्षणका लागि पठाउँथ्यो , त्यो पनि बर्सेनि । ' अर्को एउटा रोचक प्रसंग यहाँ उठाउन चाहन्छु , मेरा आफ्नै गुरू प्राध्यापक केपी शर्मा हामीलाई इकोनोमेटि्रक्स र माक्र्सवादी अर्थशास्त्र पढाउनुहुन्थ्यो । कुनै समय उहाँलाई अन्तर्राष्ट्रिय अर्थशास्त्रीहरूको ठूलो सम्मेलनमा बोलाइएछ । अर्थशास्त्रीहरूको बीचमा उहाँलाई सोधियो , ' तिम्रो मुलुकमा सबभन्दा फस्टाएको उद्योग के छ ? ' उहाँको जवाफ थियो , ' राष्ट्रिय पञ्चायत । ' प्रश्नकर्ताले बुझेनन् र पुनः प्रश्न गरे , ' त्यसले के उत्पादन गर्छ ? ' उत्तर थियो , ' मन्त्रीहरू । ' यो उहाँले नै हामीलाई कक्षामा सुनाउनुभएको कुरा हो । समस्याकोे परिणाममुखी समाधानको बाटो अपनाउन नेपाल सरकारका तर्फाट र्सवप्रथम एक उच्चस्तरीय स्थायी आयोग गठन हुन आवश्यक छ , जहाँ राजनीतिज्ञ , बुद्धिजीवी , नागरिक समाजका सदस्य , मानवअधिकारकर्मी , सञ्चारकर्मी र निर्वासनमा रहेका भुटानी राजनीतिक दल , मानवअधिकार प्रतिनिधिहरूको संलग्नता रहनुर्पर्छ । जसद्वारा पर्याप्त गृहकार्य , र्सवदलीय बैठक , शरणार्थी नेतृत्वस " गको परामर्श र भारतीय नेतृत्वस " ग गहन छलफल गरी भुटान , नेपाल र भारतसितको त्रिपक्षीय वार्ताका लागि पहल गरेमात्र अब गरिने नेपालको कुनै पनि प्रयास या भूमिका र्सार्थक र परिणाममुखी हुनसक्छ । ' जीवन एक परिक्रमा ' भित्र - शुभेच्छा पत्र , प्रकाशकीय , बेरोजगारहरू बेफुर्सदीहरू , कविता कस्तो हुन्छ , रक्सी अमृत भए , गीत जीवन एक सपना , नारीको विवशता , जीवन , खाली कागज , ठगिएको भाग्य , ' जीवन एक परिक्रमा ' , बेसहारा जीवन , गजल , मरेर जिउँदैछु , संसारमा एक्लै छु , मेरो कथा , र ईश्वरको अर्को रुपः नारी , फूल आफ्नै निम्ति फुल्छु , लक्ष्यविहीन यात्री , कसैलाई गुनासो पोखिन , विडम्बना , जिउँदैछु , प्रश्नोत्तर , आदर्शको दुःख , पुरानो मन्दिर , कोपिलामै बगर भो जिन्दगी , निर्रथक जिन्दगी , रहर , चार टुक्रा कविता र सेतो गुलाफको फूल कथा गरी जम्मा तीसवटा कविता , एक कथा र दुई अन्य गरी ३६ वटा रचनाहरू रहेको ' जीवन एक परिक्रमा ' हुने विरुवाको चिल्लो पात भने अवश्य छ । सर्सती पुस्तक पढ्दा नवोदित प्रतिभा कमलामा तमाम प्रतिभाहरूमा हुने नून , भुटुन र अन्य मरमसलाहरू मनग्गै रहेका छन् । मोहन दुवालका अनुसार ' अभ्यास र अध्ययनपछि कविता बन्दै जान्छन् ' भनेझैं कवयित्रीमा अध्यापन , साधन र आराधना अझै मनग्गै गर्नुपर्ने सल्लाह दिन्छु । अहिले नेपाली समाजमा निकै ठूलो परिवर्तन देखा परिरहेको छ । फलस्वरूप शिक्षामा महिलाको पहुँच सहज हुँदै गएको छ । यति हुँदाहुँदै पनि बाहिरी अर्थात् घरभन्दा बाहिर गरिने कार्यका चुनौती कम छैनन् । जसका लागि समाजमा विद्यमान नकारात्मक सोच जिम्मेवार छ । हुनत महिलाले पनि केही गर्न सक्छन् भन्ने जनमत निर्माण नभएको होइन तर त्यो पर्याप्त छैन । छोरीहरूले पढ्न सक्छन् , १० - ५ को जागिरसम्म पनि खान सक्छन् तर त्यसभन्दा बाहिर वा बढी चुनौतीपूर्ण कार्यक्षेत्र नअँगाले हुन्थ्यो भन्ने सोच अहिले पनि यथावत् छ । यसै क्रममा यसपटकको बहस कामका सिलसिलामा महिलाले आफ्नो कार्यक्षेत्रमा भोग्नुपर्ने विविध चुनौतीका विषयमा केन्दि्रत छ । डा . सुजन राजभण्डारी जोशी , बाल रोग विशेषज्ञ मैले कान्ति बाल अस्पतालबाट करियर सुरु गरें । त्यहाँ मैले दुई वर्ष काम गरें । त्यसपछि प्रसूति गृहमा प्रवेश गरें । त्यतिबेलै मेरो विवाह भयो , शिशु पनि भयो , राति ड्युटी गर्नुपर्ने भएपछि शिशुलाई समय दिन नभ्याए पनि काम गरिरहेकै थिएँ । दोस्रो शिशु भएपछि उनीहरूको हेरविचार गर्ने समय मिलाउन तथा राति ड्युटी गर्नुपर्दा अप्ठ्यारो हुन थाल्यो र जागिरै छोडें । मेरै उदाहरण हेर्दा पनि महिलाको दोहोरो भूमिका बढी चुनौतीपूर्ण छ भन्ने प्रस्ट हुन्छ । पुरुष डाक्टरहरू आफ्नो करियर र काममा बढी केन्दि्रत हुन सक्ने तर महिला डाक्टरहरूले करियर , काम , परिवार , इष्टमित्रजस्ता कुरामा जिम्मेबारी बहन गर्नुपर्ने हँुदा काममा खासै ध्यान दिन नसक्ने अनुभव गरें । त्यसमा पनि गर्भधारण गर्नुपर्ने हुनाले महिलाहरूका लागि करियर अघि बढाउन त्यति सजिलो छैन । सोनु के . सी , सञ्चारकर्मी तथा वृत्तचित्र निर्देशक मैले विभिन्न पदमा बसेर काम गरेको १० वर्ष भैसकेको छ । हरेक कार्यक्षेत्रमा विभिन्न चुनौती आउँछन् नै त्यसमा पनि हाम्रो जस्तो पितृसत्तात्मक देशमा महिलाका लागि विभिन्न सामाजिक बाधा - व्यवधान छन् । त्यसैले महिलाहरू अड आवर जव गर्दैनन् वा पाउँदैनन् । गरिहाले फिल्ड वा टाढाको कार्यक्षेत्रमा अनुमति लिएर जानुपर्ने अवस्था छ । कामको सिलसिलामा पुरुषसँग भेट्दा समेत चरित्रमाथि प्रश्न खडा हुन्छ । दोहोरो भूमिका निर्वाह गर्नुपर्ने भएकाले महिलाले शत प्रतिशत काम गर्ने अवसर पाउँदैनन् । यस्ता समस्या समाधानका लागि आफूमा आत्मविश्वास र दृढइच्छाशक्ति हुनुपर्छ । अबेरसम्म अफिसमा काम गर्दैमा कोही बिगँ्रदैन । कतिपय मानिसले नराम्रो काम दिउँसै पनि गर्न सक्छन् । अब पनि सधै राति हिँड्नुहुँदैन र अबेरसम्म काम गर्नुहुँदैन भन्ने सोच राख्ने कि सबैजना मिलेर राति पनि काम गर्न र हिँड्न सहज हुने वातावरण निमार्ण गर्ने ? राधिका भण्डारी लम्साल , ब्युटिसियन तथा प्रोप्राइटर राधिकाज ब्युटिपार्लर ट्रेनिङ सेन्टर नेपालको सामाजिक परिवेश अझै पनि पितृसत्तात्मक सोचबाट मुक्त छैन । त्यसैले जुनसुकै व्यवसाय पनि महिलाका लागि चुनौतीपूर्ण छ । कहिलेकाहीँ बिहानदेखि बेलुकासम्म पार्लरमा व्यस्त हुुनुपर्दा घरको काम त्यत्तिकै हुन्छ । व्यवसायसँगै परिवारलाई समय दिनुपर्ने बाध्यता पनि छ । त्यसैगरी आफन्त आउँदा पारिवारिक जमघटमा पनि दोहोरो दायित्व आइपर्छ । समाजले अझै पनि एकाध ब्युटिपार्लरमा देखिएको विकृतिलाई आधार मानेर अझै सफा मनले नहेरे पनि यसबाट काठमाडौं र उपत्यकाबाहिर गरी पाँच लाखभन्दा बढी महिलाले प्रत्यक्ष रोजगारी पाएका छन् । यसले एउटा व्यवसायकै स्वरूप हासिल गरिसकेको छ । सरकारले यसलाई नियमन गर्नसके राम्रो हुन्छ । साथै महिलाहरूले पनि चुनौतीविरुद्ध डटेर लाग्नु नै जीवन हो भन्ने मूल मन्त्र कहिल्यै भुल्नु हुँदैन । वैशाली शर्मा के . सी , निर्देशक , आर्टस ग्रुप अफ कम्पनिज विवाहित तथा प्रोफेसनल महिला हुनुका नाताले दुवैलाई सन्तुलित हिसाबले अघि बढाउनुपर्ने चुनौती त छँदैछ त्यसमा पनि हामी नारीले घर सम्हाल्ने , बालबच्चा हुर्काउने , आफन्त र परिवारलाई समय दिने कुरामा पनि कलात्मक हुनुपर्छ । त्यसो त मैले पनि बालबच्चा भएपछि दुई वर्ष पूर्णरूपमा आमा मात्र भएर बस्नुुपर्‍यो । मेरो व्यवसायमा महिलालाई बाहिर जानुपर्ने काममा अलिकति अप्ठ्यारो पर्छ । त्यस्तै करियरको सुरुवातमा अन्यथा फाइदा उठाउन खोज्नेहरू पनि हुनसक्छन् र पनि आफ्नो मर्यादामा रहेर काम गर्दा जोकोही केही भन्नुअघि नै धेरै पटक सोच्न बाध्य हुन्छन् । समाजमा महिलाको कमजोरीबाट फाइदा उठाउन खोज्नेहरू निकै छन् । त्यसका अतिरिक्त परिवार एवं समाजको दृष्टिकोण पनि फरक हुन्छ । बैंकमा काम गर्दा मेरा पाँच जना साथीले त्यस्तै कारणले जागिर छोड्नुपर्‍यो । महिलाका लागि कार्यक्षेत्रमा कति चुनौती रहेछन् भन्ने राम्रो उदाहरण बन्नसक्छ यो घटना र चुनौतीका कारण महिलाको करियरमा कस्तो धक्का लाग्दो रहेछ भन्ने कुरा पनि यसबाट प्रस्ट हुन्छ । सावित्रा आचार्य , बैकर्स , राष्ट्रिय वाणिज्य बैक । , नयाँबानेश्वर शाखा एक बैंकर्सका नाताले अबेरसम्म काम गर्ने चुनौती त छंदैछ , त्यसमा ग्राहकहरूको चित्त बुझाउन अझ कठिन हुन्छ । पहिले बैंकहरू थोरै थिए अहिले थुपै्र बैंक खुलेका छन् जसको प्रत्यक्ष प्रभाव कर्मचारीमा पनि पर्छ । त्यसैले प्रतिस्पर्धाका लागि तयारी अवस्थामा रहनुपर्छ । महिलामा सम्झाउन एवं बुझाउन सक्ने क्षमता पनि बढी हुन्छ । आएका प्रायः ग्राहकसँग महिला स्टाफले नै डिलिङ गर्नुपर्ने चुनौती पनि हामी बैंकर्स महिलामा छ । मार्केट ओभर फ्लो भएको र बैंकमा पैसाको चाप बढेका बेला अबेरसम्म अफिसमा काम गर्नुपर्ने हुँदा ढिलो घर पुग्दा घर लथालिङ्ग भैरहेको हुन्छ । महिला भएका नाताले आकर्षक बन्नुपर्ने अर्को चुनौती छ । महिला भनेपछि आकर्षक , नरम , सुशीलका साथै व्यावसायिक रूपमा ड्यासिङ पनि हुनुपर्छ भन्ने छ त्यसलाई पनि मेन्टेन गर्नुपर्छ । ~~२ . अध्यक्षको अनुपस्थितिमा अध्यक्ष गरी आएको वा तोकेको कामहरु गर्ने ।~~ देशलाई नै विखण्डनको संघारमा पुर्याउनसक्ने मधेश ( ? ) आन्दोलन जातीय राज्यको मागसँगै आएको हो भन्दा फरक नपर्ला । यस हिसाबले हचुवाका भरमा जातीय राज्यको कुरा उठाएर माओवादीले ठूलो गल्ती गरेको हो । हुन त देशको आधाजसो भूभाग ओगटेको मधेशलाई एक प्रदेश बनाउने माग र नेवा , लिम्बुवान , खम्बुवान , थरुहट आदिजस्ता जातीय राज्यको मागलाई एउटै तराजुमा राखेर तौलिन मिल्दैन । वास्तवमा यो विखण्डनकारी माग हो , यसमा दुविधा हुनुहुन्न । भारतीयहरूको अतिक्रमण र हस्तक्षेपको स्थितमा एक मधेशभित्र पनि थुप्रै प्रदेश रहने कुराले पनि यसको विखण्डनवादलाई पुष्टि गर्छ ; हैनभने त्यसैपनि सानो देशमा राज्यभित्र पनि उपराज्यजस्ता कुरा जायज हुनै सक्दैन । लुगुममा भएको हालको माध्यमिक बिद्यालयलाइ उच्च माध्यामिक बिद्यालय बनाउनको लागि बनाइदै गरेको बिद्यालय भवनको निर्माणको लागि लुगुम्याल समाज काठमाडौँले रु . ५० , ००० चन्दा सहयोग उपलब्ध गरायो | नयाँ वर्षको पहिलो साँझ म अफिसमै थिएँ । काठमान्डुमा नयाँ वर्ष भन्नु के - उही नियमित दैनिकी ! साँघुरो कोठा , भीड सडक र बेस्वाद अफिस । २०६८ सालको पहिलो दिन भएर पनि मनमा कुनै उल्लास थिएन । काठमान्डुको निरस जिन्दगीमा कुनै नयाँ रंग थिएन । फोचाय मरर , बटेश्वर जी , मंगनू आ कतेको विशिष्ट नाम आ हुनकर सामाजिक सरोकार कहियो मिथिला मे एक गाम स दोसर गाम मे लोकप्रिय नहि भेल . हुनकर सामाजिक सरोकार आउर सेवा के कहियों वो पहचान नहि भेटल जकर वो हकदार छलाह या छैथ . हमर प्रयास अछि जे वोही अनसंग हीरो ( गुम नाम हीरो ) के दुनिया जानय . कम स कम हम हुनकर सामाजिक सेवा के आदर्श के रूप मे अपन समाजक सामने लाबी इ हमर प्रयास अछि एजेन्सी २३ असार - अफगनिस्तानको पूवी इलाकामा तालिबानीले गरेको आक्रमणमा कम्तीमा ७८ जनाको मृत्यु भएको छ । नुरिस्तान प्रान्तका गभर्ननर जमालुद्दिन बदरका अनुसार पाकिस्तानबाट पुगेका तालिबानीले अफगानिस्तानको सीमा चौकीमा हमला गर्दा ३३ प्रहरी जवान मारिएका छन् । दुई दिनसम्म चलेको दोहोरो भिडन्तमा सर्वसाधारण पनि मारिएका छन् । जसमध्ये दुई जना महिला पनि रहेको गभर्नरले बताएका छन् । आफु बिभिन्न स्थितीबाट गुज्रिरहेको र सुरुमा बिबाहको सोच नै नआएका कारण बिबाह नगरेको भए पनि अहिले त्यो सोच आएकाले बिबाहको लागी सल्लाह गरिरहेको महानायकले बताए । आफुमात्र तयार भएर बिबाह नहुने भन्दै उनले प्रेमीकाले सर्घष गरिरहेकोले उनि तयार हुन केही समय लाग्ने बताए । बिबाहको लागी सोच बनाए पनि आफ्नी प्रेमीकाको नाम भने उनले गोप्य नै राखे । आफुले रिल लाइफमा धेरै पटक बिबाह गरेको बताउदै बास्तविक जिवनमा अहिले सम्म दुलही भित्राउने साइत नजुरेको बताए । पछिल्लो पटक यहि जेष्ठ २७ गते देखी रिलिज हुन लागेको चलचित्र दुलहीमा आफुले दुलही भित्राएको बताउदै उनले रिल लाइफमा भए पनि बिबाहको अनुभब लिन पाएकोमा निर्देशकहरुलाई धन्यबाद दिएका छन् । एमाले प्रचार विभाग प्रमुख प्रदीप ज्ञवालीले पार्टीभित्रै र बाहिरका दलहरूसँग न्यूनतम सहमति कायम नगरी अघि बढाइएको प्रस्तावले असहजता सिर्जना गर्ने टिप्पणी गरे । ' पार्टीमा र बाहिर पनि न्यूनतम समझदारी कायम नगरी ल्याएको प्रस्तावले असहजता हुन सक्छ , ' उनले भने , ' संवेदनशील मुद्दामा छलफल गरेर अघि बढेको भए ~~यसरी नै तपाइ अगाडी बढनु र बडदै जानु ।~~ ~~अमेरिकाबाट पैसा कमाउन पुगेर त होइन नि ?~~ सुरेश राजको चरित्रको पुन : एक पटक पटाक्षेप हुँदैछ । प्राज्ञिक स्वतन्त्रताका लागी बोल्ने , नातावादको विरोध गर्ने र भ्रष्टाचारीहरुलाई कार्यवाहीको माग गर्नेहरुलाई सुरेश राजले जहिले पनि आफ्नो आक्रोशको शिकार बनाएका छन । बोरिस निरौला , चन्द्रकला शर्मा , सुभाष ढुङ्गेल , सुलोचना श्रेष्ठ , प्रभावती राजभण्डारी लगायतका प्रबुद्ध प्राध्यापक वर्गमाथिबाट प्राज्ञ र कर्मचारीहरुमाथि हमला गर्न थालेका सुरेश राजले आफ्नो रक्तप्यास अन्तत : गोत्वा बुद्धि बहादुर विश्वकर्माको जीवन हरेर बुझाउन पुगे । घनश्याम भट्ट जस्ता उपकूलपतिका आवश्यक प्राज्ञिक मर्यादा बोकेका व्यक्तित्वमाथि सार्वजनिक गालीगलौजमा उत्रने सुरेश राजले अनुप वर्मामाथि पनि कुदृष्टि लगाए । आफ्ना कुकृत्यका बिरुद्ध बोल्नेका विरुद्ध अनर्गल प्रचार , चरित्र - हत्या , र मानसिक तनाव दिने काम सुरेश राजले विश्वविध्यालय परिसर वा नेपालभित्र मात्र गरेका छैनन । विभिन्न देशमा कार्यरत , अध्ययनरत काठमाडौँ विश्वविध्यालयकै पूर्व छात्र - छात्राहरु तथा प्राध्यापकहरुलाई समेत सुरेश राजले आफ्ना आसेपासे , चम्चा , दलाल , भाँड , मन्डले एवम सँदिग्ध चरित्रहरुका प्रयोग गर्दै सकुन्जेल दु : ख दिने प्रयास गर्दै आएका छन । अहिले आएर भने सुरेश राज प्रचन्ड एवम अखिल क्रान्तिकारी दुबैप्रति आक्रामक देखिन्छन । अखिल क्रान्तिकारीले बैठक बस्न दिएन , प्रचन्ड मौन बसे भन्ने जस्ता कुराहरु सुरेश राजका डीन तथा नातेदार मन प्रसादले लेख्नुको स्पष्ट अर्थ हो सुरेश राज अहिले काठमाडौँ विश्वविध्यालयका कुलपतिकै विरुद्ध दुष्प्रचारमा व्यस्त छन । सुरेश राजले टपक्क टिपेर बनाईएका डीन मन प्रसादका अधिकाँश लेखहरु सुरेश राज भक्तीमै सिमित छ । यिनका लेखहरुमा प्राज्ञिकताको वकालत कम मनपरितन्त्रको वकालत धेरै भेटिन्छ । विश्वविध्यालयमा राजनीति हुनु हुँदैन भन्ने कुरा यिनी गर्छन तर बिस - बसि वर्ष कुनै प्रशासक एउटै पदमा बस्दा पदलोलुपताको गन्ध आउँछ भनेर यिनी भन्दैनन । शिक्षक - कर्मचारीहरु सँगठनका माध्यमबाट एकतामा बाँधिन खोज्दा राजनिती हुने कुरा यिनी गर्छन , तर बाबु तथा आमाका साथ - साथै छोरा - छोरी , भाई , भतिजा , भान्जा - भान्जी , ज्वाईँ - बुहारी एक - एक गर्दै जागिर खान पुग्दा नातावादको पारिवारिक एकता कायम गर्ने राजनिती भयो भन्ने कुरा यिनी गर्दैनन । यिनलाई चिन्ता छ नेपालका महिलाहरु साक्षर नभएकोमा , तर यिनलाई कुनै चिन्ता छैन साक्षर बन्ने विध्यार्जनको थलोमा महिलाहरुमाथि यौन दुर्व्यवहार हुने गर्दा । डा . मन प्रसाद प्रखर लेखक हुन । यसमा कुनै शँका छैन । यति प्रतिभाशाली व्यक्तित्व अहिले किन सुरेश राजको गुलामी गर्दैछन र प्रचन्डलाई गाली गर्दैछन ? सोच्नु पर्ने कुरा बनेको छ यो अहिले । काठमाडौँ विश्वविध्यालय भित्रको पदको राजनितीलाई हेर्ने हो भने यिनको गुलामीले एउटा कुरा स्पष्ट सँकते गर्छ - ‍त्यो हो यिनी अब कुनै प्रभावशाली पदका लागी सुरेश राजलाई रिझाउने प्रयास गर्दै छन । सुरेश राज रमायो भने काम बन्छ भन्ने मानसिकताको यिनी शिकार बन्दैछन । फलस्वरुप , प्रशासकिय मर्यादाको समेत कुनै मतलब नराखी यिनी विश्वविध्यालयकै कुलपतिमाथि हमला गर्दैछन । प्रचन्ड माथि किन हमला ? डा . मन प्रसादले अखिलको हवाला दिँदै प्रचन्डमाथि गरेको हमला वास्तवमा यिनको प्राज्ञिक स्वतन्त्रताको पीडा भन्दा पनि सुरेश राजको निर्देशन हो । वास्तवमै यिनी प्राज्ञिक स्वतन्त्रताका हिमायती रहेका भए , कुपाका सदस्य बन्ने थिए न कि स्कूल अफ एजुकेशनका डीन । सुरेश राजको दलाली नगरी बस्न नसक्ने पदमा यिनी बस्नुको सीधा मतलब हो यिनी सुरेश राजमा अन्ध विश्वास गर्छन । सुरेश राजले अर्हाएका र खटन - पटनमा लगाएका कामगर्नु यिनी देवत्वका नजिक पुग्नु हो भन्ने ठान्छन । फलस्वरुप , अलबर्ट आईन्सटाईनने भने जस्तै सुरेश राजप्रति यिनको अन्धविश्वास अहिले सत्यताकै ठूलो दुश्मन रुप धारण गर्न पुगेको छ ( Albert Einstein - " Blind belief in authority is the greatest enemy of truth . " पहिलो सत्यता : प्राज्ञिक स्वतन्त्रताका नाममा पदासिन डिनले विश्वविध्यालयको कुलपतिलाई सार्वजनिक रुपमै द्वैद्ध चरित्र बोकेको भन्न मिल्दैन । किनभने कुलपति दैनिक कार्य व्यवहारमा खटिने व्यक्ति होईन । कुलपतिले गर्ने काम भनेको सिनेट बैठकको अध्यक्षता र उप - कुलपतिसँग स्पष्टिकरण सोध्नु हो । डा . मन प्रसादले प्रधानमन्त्री प्रचन्डमाथि अखिल क्रान्तिकारीलाई कन्ट्रोलमा राखेन भन्ने आरोप लगाउनुको सीधा अर्थ हो यिनी लगायत सुरेश राज शर्मा कुलपति प्रचन्डमाथि काठमाडौँ विश्वविध्यालयमा राजनिती गरेको आरोप लगाईरहेका छन । दोस्रो सत्यता : विश्वविध्यालयका प्रशासनिक टिममा स्कूलहरुका डीनहरु महत्वपूर्ण प्रशासकहरु हुन । विश्वविध्यालयका उपकूलपतिले आफ्नो कार्यभार हलुको बनाउन केही अधिकार समेत डिनलाई प्रत्यायोजन गरेको हुन्छ । अर्को अर्थमा भन्ने हो भने डीन पदमा रहेका व्यक्ति र डीनहरुले उपकुलपतिकै लाईनमा बोल्ने गर्छन । तसर्थ , डा . मन प्रसादले अहिले प्रचन्डको विरुद्ध बोल्नु भनेको सुरेश राजले प्रचन्डको विरुद्ध बोल्नु हो । उपकूलपति र कुलपतिका बिचमा खुला छलफलगर्ने परिपाटी विश्वविध्यालयमा छ । व्यक्तिगत भेटमै उपकुलपतिले आफुलाई परेका अप्ठेराहरु कुलपतिलाई प्रकट गर्न सक्छन र वैधानिक सहयोगका लागी अपील गर्न सक्छन । तर , अहिले त्यस्तो केही भएको छैन । एक्कासी डा . मन प्रसाद मार्फत सुरेश राज अहिले प्रधानमन्त्री प्रचन्ड विरुद्ध आक्रोश पोख्दैछन । यसको सीधा अर्थ हो कुलपतिले अहिले सुरेश राजलाई मन पराएका छैनन र यिनका सम्पूर्ण कुकृत्यसँग प्रधानमन्त्री तथा कुलपति पुष्प कमल दाहाल प्रचन्ड परिचित भै - सकेका छन । कुलपतिले के गर्ने ? कुलपति पदमा जो - सुकै रहोस , तिनले काठमाडौँ विश्वविध्यालय सँबद्ध हरेकका कुरा सुन्नु पर्छ । पूर्व प्राध्यापक , जबर्जस्ती हटाईएका प्राध्यापकहरु लगायत आत्महत्या गर्न पुगेका दलितका जीवनसँगिनीका कुरापनि कुलपतिले सुन्नु पर्छ । त्यस्तै विध्यार्थि सँगठनका कुराहरु कुलपतिले नसुन्ने भन्ने कुरै हुँदैन । सुरेश राजकै षडयन्त्रकारी कुरामात्र सुन्ने , सीतारामको घरमा डिनर खाँदै , सीतारामको गफ सुन्ने , केयुपारस - वृजेशको जोक सुन्ने , भद्रमानको अभद्र बोली सुन्ने र पुष्पराजको " चियर्स " सुन्ने काम पहिलेका कुलपति - सहकुलपतिहरु धेरैले गरिसकेका छन । जसका कारण काठमाडौँ विश्वविध्यालयमा नातावाद र भ्रष्टाचार एकदम झ्याँगिएको हो । सुरेश राजको विगत , काठमाडौँ विश्वविध्यालयमा यिनले मच्चाएको तान्डव नृत्य यावतका कुराहरुलाई हेर्दै हामीले भन्ने एउटै मात्र कुरा छ - अब कुलपतिले कुपा र कुसाको कुरा सुन्नु पर्छ र सुरेश राजलाई तुरुन्त पदबाट बर्खास्त गर्नु पर्छ । सुरेश राजका टीममा रहेका सबैलाई केही समयावधि निलम्बनमा राखेर जाँचबुझ गर्नु पनि अति आवश्यक छ । सुरेश राजको खतरनाक व्यक्तित्वलाई हेर्ने हो भने काठमाडौँ विश्वविध्यालय छोडने बेलामा ज्ञानेन्द्रले दरबार छोडेका अवस्थामा भन्दा बढी तहस - नहस यिनले गर्न सक्ने सँभावना छ । लेखा , प्रशासन , सम्पति विभाग , भवन निर्माण विभाग , खरीद विभाग लगायत सबै महत्वपूर्ण स्थानमा यिनका आफ्नै नातेदारहरु छन । यीनका भ्रष्टाचारका कुनै दसी - प्रमाण तथा सँदिग्घ कागजातहरु यीनको बहिर्गमनका साथै हराउन सक्ने सँभावना छ । साथै , यिनका नातेदारहरुले साविककै पदमा कायम रहँदै नयाँ प्रशासनलाई असफल बनाउने प्रयास पनि गर्न सक्ने सँभावना छ । तसर्थ , कुलपतिले लिने निर्णय सुरेश राजको बहिर्गमनका साथ - साथै नातावादी सँयन्त्रपनि ध्वस्त गर्ने हुनु पर्दछ । चितवन ( रत्ननगर ) , जेठ २७ - ' चार्ज ' भइरहेको मोबाइलमा फोन उठाउन खोज्दा भरतपुरमा बिहीबार एक युवकको करेन्ट लागेर मृत्यु भएको छ । सुरेन्द्र वर्कशप पोखरा बसपार्कमा काम गर्दै आएका कुमरोज - १ का २५ वर्षीय माइला विकको करेन्ट लागेर ज्यान गएको हो । करेन्ट लागेर गम्भीर भएका विकको उपचारका लागि चितवन शिक्षण अस्पताल लैजाँदा बाटोमै मृत्यु भएको चितवन प्रहरीले जनाएको छ । - रासस यो जात्रा सञ्चालनमा सहभागी हुने शिवभक्तिहरुमा कोही निसन्तान एको कोही युवा बाहिर बसोबास गरेको र कोही पढेलेखेको युवाहरु सहभागी हुन नचाहने भएकोले अब केही वर्षपछि जात्रा सञ्चालन सङ्कटमा पर्ने प्रवल सम्भावना देखिँदैछ । परम्परागत यस जात्रालाई कसरी निरन्तरता दिने भन्ने सम्बन्धमा कसैको ध्यान गएको जस्तो लाग्दैन । अहिले देश निद्रामग्न छ परिवर्तनको हुरी नयाँ निर्माणको सपना हिमाल - तराईका दुई खापाले आँखाभित्र नै बन्दछन् । पहरेदार परेलाहरु आँखा भित्र - बाहिर गर्ने नेताले बाँड्ने सपनाका शब्दहरुको चहलपहल नभएर ढुक्कुरसँग उँघिरहेछन् / घुरिरहेछन् । निद्रामै देश रुमानीपनमा रमाउँछ क्रान्तिको नयाँ विगुल घन्काउँछ नयाँ सत्ताको हिसाब लगाउँछ जुम्लामा रेलमार्ग बनाउँछ हिमालको पानी थुनेर पानीजहाज डुलाउँछ । कहिले आफैँ पक्ष - विपक्ष भएर महाभारतमा मेचीकाली गाडी गुडाउँ कि ? पहाड स्वीजरलैण्ड , तराई अमेरिकाझै बनाउँ कि ? हिमालमा हिलस्टेसन बसाउँ कि ? नटुङ्गनिे बहस छेड्छ निद्राको मातमा धङ्धङ्गएिर जुलुस निकाल्छ , सडक बाल्छ आफैँ ढुङ्गा हान्छ , आफैँ गोली खान्छ सुशासनको गीत गाउँछ , तालसुर मिल्दैन कारबाही गर्छु भन्छ , अनि आफैँ दङ्ग पर्छ । नीति नयाँ प्रसङ्ग ल्याउँछ देशलाई युरोपझैँ बनाउँछु भन्छ भाषणको खेतमा श्रब्दको खेती गर्छ सपनाको बाली भित्र्याउँछ लोक जिल्याउने उद्योग खोल्छ । तरङ्गएिको मनले ब्युँझिएको भान पार्छ आँखा खोल्छ , यथार्थ देख्छ उही च्यात्तिएको भोटो , उही भोको पेट उही भ्रमको खेती , उही माफियाको सेट समस्या जस्ताको तस्तै व्यवस्था नामोनेट नेता निद्रामग्न , ठप्प देश । टाँढी , मोरङ , लिम्बुवान १२ चैत्र २०६७ , संघीय लोकतान्त्रिक राष्ट्रिय मञ्च सम्बद्ध संघीय लिम्बुवान राज्य परिषद मातहतको लिम्बुवान भोलेन्टियर्स केन्द्रीय उप - कमान्डर प्रेम तुम्बापोको प्रमुख आतिथ्यमा मोरङ जिल्लाको टाँढी गाविस वार्ड नं . ४ ढाँडे गाउँमा प्राइमरी कमाण्ड इञ्चार्ज , प्राइमरी कमान्डर , प्राइमरी सहायक कमान्डरलगायत २१ सदस्यीय एल . भी . प्राइमरी कमाण्ड गठन भएको छ । उक्त कमाण्ड गठन कार्यक्रमका [ . . . ] संविधान बनाउने प्रश्नमात्रै मुख्य होइन । कस्तो संविधान बनाउने भन्ने प्रश्न प्रधान हो । खेस्रो संविधान त बनिहाल्ला नि । तर , मूल रूपमा राज्य पुनर्संरचनासहितको अधिकार बाँडफाँड गर्ने जनताको संविधान बन्छ कि बन्दैन भन्ने मूल विषय हो । शरदप्रकाश धिताल काठमाडौं , माघ २१ - नेपाल उमेर समूहका सबै एसीसी स्तरीय क्रिकेट प्रतियोगिता जित्ने ऐतिहासिक उपलब्धिनजिक छ । बुधबारबाट काठमाडौंमा सुरु हुने एसीसी यू - १७ क्रिकेटको उपाधि चुमे नेपालले उमेर समूहका सबै प्रतियोगिता जितेर सफलताको अनुपम झन्डा गाड्नेछ । एसीसीको आयोजनामा यू - १७ स्तरमा अन्तिमपटक प्रतियोगिता हुँदैछ । उमेर समूहका एसीसी यू - १५ र १९ मा जित हात पारेको नेपाल यू - १७ मा भने दुर्भाग्यशाली रहेको छ । उसले कुनै पनि संस्करणमा उपाधि जित्न सकेको छैन । सन् २००५ मा मलेसियामा भएको प्रतियोगितामा नेपाल सेमिफाइनल पुगेको थियो । तर इन्डोनेसियाको जंगलमा लागेको आगोको धूवाँका कारण प्रतियोगिता बीचैमा रोकियो । नेपालले यस उमेर समूहमा चारपटक सहभागिता जनाएको छ । पहिलोपटक सन् २००० मा पाकिस्तामा भएको आईसीसी यू - १७ एसिया कपमा नेपालले पहिलो खेलमा कुवेतसँग हार बेहोरेको थियो । नेपालले यसबाहेक बंगलादेशमा भएको एसीसी यू - १७ एसिया कप , सन् २००४ मा भारतमा भएको एसीसी कप फर यू - १७ मा सहभागिता जनाएको छ । नेपालले अहिलेसम्म खेलेका १७ खेलमध्ये आठमा जित र आठमा हार बेहोरेको छ । एउटा खेलको नतिजा निस्केन । नेपाल टेस्ट खेल्ने राष्ट्रविरुद्धका छ खेलमध्ये सबैमा पराजित रहेको छ । नेपाल पाकिस्तानविरुद्ध ३ , बंगलादेशविरुद्ध २ र भारतसँग एक खेल हारेको छ । टेस्ट नखेल्ने अफगानिस्तानसँग पनि हारेको छ । जित लक्ष्य सम्भवतः उमेर समूहमा आफ्नो अन्तिम अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगितामा टिमको जिम्मेवारी लिइरहेका प्रशिक्षक रोय डायस सुखद अन्त्य चाहन्छन् । यू - १७ मा नेपालको पराजयको क्रम टार्ने यो सबैभन्दा सुनौलो मौका छ । टेस्ट नखेल्ने राष्ट्रमात्र सहभागी प्रतियोगितामा नेपालले सबैभन्दा बलियो चुनौती पेस गर्न सक्छ । ' हामी जितका लागि उत्रने छौं , ' प्रशिक्षक रोय डायसले भने । उनले मलेसिया सबैभन्दा बलियो प्रतिद्वन्द्वी भएको बताए । नेपालको बलिङ र फिल्डिङ बलियो भएको उनको भनाइ थियो । ' अरू उमेर समूहभन्दा ब्याटिङ बलियो भए पनि नयाँ खेलाडीमा ' बिग सट ' खेल्ने समस्या छ , ' उनले भने । धेरै खेलाडीमा अन्तर्राष्ट्रिय अनुभव र करिब डेढ महिना प्रशिक्षणमा रहनु सुखद पक्ष रहेको उनले बताए । नेपाली खेलाडीमा चोटको सामान्य समस्या रहेको र आवश्यक परे प्रदीप ऐरीलाई बलिङ गराउन सक्ने उनले जानकारी दिए । प्रदीप यू - १७ राष्ट्रिय प्रतियोगितामा नेपालगन्जविरुद्ध खेलमा घाइते भएका थिए । नेपालले पहिलो खेल बुधबार कतारविरुद्ध खेल्दैछ । कतार यू - १७ मा नेपालको नयाँ प्रतिद्वन्द्वी हो । तयारी पूरा नेपाल क्रिकेट संघ - क्यान ) ले मंगलबार पत्रकार सम्मेलन गरी एसीसी यू - १७ को तयारी पूरा भएको जानकारी दिएको छ । क्यान अध्यक्ष विनयराज पाण्डेले प्रतियोगिताका लागि एसियाली क्रिकेट परिषद्बाट ८७ लाख प्राप्त भएको बताए । उनले यसैबाट खेलाडीको यातायात , होटल तथा सबै व्यवस्थापन खर्च बेहोर्ने जानकारी दिए । ' यसले खेलको मात्र होइन , देशको समग्र होटल तथा पर्यटन व्यवसायमा पनि सकारात्मक असर पर्छ , ' उनले भने । क्यान महासचिव टंकप्रसाद पनेरुले नेपालले सहभागिताअघि उमेर परीक्षणमा कडाइ गरेको र यसमा कुनै समस्या नआउने बताए । ' नेपाल सफल आयोजनाका लागि प्रतिबद्ध छ , ' उनले भने । त्रिवि अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट मैदान कीर्तिपुर , पुल्चोक इन्जिनियरिङ मैदान र वीरेन्द्र सैनिक मैदान , भक्तपुरमा खेल हुने जानकारी उनले दिए । उमेरको समस्या नआउने यसपटक एसीसीले प्रतियोगिताअघि सबै सहभागी राष्ट्रका खेलाडीको उमेर परीक्षण गरेकाले बढी उमेरको समस्या नआउने भएको छ । एसीसीका इभेन्ट एक्जुकेटिभ हरिदास केकेले पत्रकार सम्मेलनमा यसको जानकारी दिएका हुन् । यसअघि नेपालमा भएको एसीसी यू - १५ को बीचमा खेलाडीको उमेर परीक्षण गर्दा आयोजकसहित ८ राष्ट्र अयोग्य ठहरिएका थिए । दुई खेलाडी अनिवार्य प्रतियोगितामा सहभागी राष्ट्रले खेलाडी छनोट गर्दा अन्तिम ११ मा आफ्नै राष्ट्रका दुई खेलाडी अनिवार्य सहभागी गराउनुपर्नेछ । हरिदासले दिएको जानकारीअनुसार खेलअघि म्याच रेप | mीले यसका बारेमा निरीक्षण गर्नेछन् । पहिलो खेलमा नेपालविरुद्ध भिड्न लागेको कतार टिममा आफ्नो राष्ट्रका दुईमात्र खेलाडी सहभागी छन् । नेपाली टिम पृथु बाँस्कोटा - कप्तान ) , प्रदीप ऐरी , सागर पुन , रोचक भट्ट , निश्चलसिंह चौधरी , विवेक दली , कृतेन गुरुङ , भुवन कार्की , कृष्ण कार्की , अविनाश कर्ण , आयुष राणा , अमनदीप सिंह , प्रतीक सिंह र आकाशसिंह परियार । प्रशिक्षक - रोय डाय , ससहायक प्रशिक्षक - मञ्जुर आलम खान । बुधबारको खेल बहराइनविरुद्ध कुवेत - त्रिवि मैदान नेपालविरुद्ध कतार - पुल्चोक मैदान सिंगापुरविरुद्ध हङकङ - भक्तपुर मैदान साभारः कान्तिपुर अनलाइन स्यानु पाईजा साथीको बिहे बाट फर्के पछि म कहि हराएको जस्तो भएको छु मेरो सब्जी पसल हराएर फूल पसल जस्तै भएको छ जहाँ पनि नयाँ थप्नु नै पर्ने मेरो साथीको नौलो नमुना बिवहा वाह ! मलाई पनि नमुना नै लाग्यो साच्चै परिबर्तनको थालनी लाग्यो त्यहाँ कसैले महँगो ऊपहार दिएनन् कसैले हनिमुन प्याकेज गिफ्ट गरेनन सय जनामा एकले पनि कण्डम र रोमान्टीक साहित्य उपहार गरेनन सोमरस लेपन गरेको कुरा गरेनन रयापर मा नबेरिएका फूलहरु कसैलाई रयापरमा के होला कौटुहल भएन मात्रै फूलहरु थिए उपहारमा नगद थिएन , रूमाल थिएन , खादा थिएन केही कृर्तिम फूलका बुकेट थिए केहि गिफ्ट सप मा किनीएका बुकेटहरु प्राय सबै बगैचाका फूलहरु नै थिए पञ्चे बाजामा नाँचे मन खुलेर म पनि एउटा नयाँ थालनी को खुसीमा ऊपहारको नाममा पसेको नगद रोगले मेरा दुई पुस्ता कुँजिएको बेला एड्स उन्मुलनको खबर सुनेझै म खुसी छु अब जन्मने सन्तानलाई यो बिमार सर्ने छैन बिबाहाको भोज सकिए पछि फूलका थुङगा सित नानी हरु खेले प्लाष्टिकका फूलहरु घरभित्र ओसारिए केहि गिफ्ट सप मा किनीएका बुकेटहरु बाँकि सबै बाहिर पसारिएका थिए मेरो साहनुभुती ति फूलका थुङगालाई सक्ने जती ल्याए आफै सँग त्यसैले मेरो सब्जी पसल हराएर फूल पसल जस्तै भएको कयौ थरि फुलहरु बासना थरि थरि मेरो ग्रहाकले गरेको प्रश्न अब सब्जी बेच्नु हुन्न ? सबैलाई मैले फूल बेच्न थाले जस्तै लागेछ कति केटा केटी त फूल मागेरै लगे तर मलाई कहिल्यै नसोघीएको प्रश्न सात बर्षे बालक ले सोध्छ अंकल यी फूलहरुमा पलासको फूल कुन हो ? किन कि सबै फूल राम्रा थिए भए जति फूलको एक एक थुङ्गा उस्लाई दिए तर पनि उ मलाई पलासको फूलनै माग्दै थियो बाबु पलासको फूल राम्रो फूल होईन रे मैले दिएको जवाफले उ रिसायो एक एक गरेर फूल टोकरीमा फर्कायो उस्ले उस्को आन्टीको डायरीमा लेखेको भेटेको रे म पलासको फूल हुँ - उस्को आन्टी बेस्ट आन्टी रे द्वण्डको बेला मा मारिएकी रे बिचरी पलासको फूल पनि बेस्ट हो उस्को अनुमान तर म अनुमान बिहिन छु किन कि मैले पलास देखेको पनि छैन तै पनि मैले उस्लाई ढाँटेको छु यो पलास फूल्ने सिजन होईन भनेर त्यसैले म आजै देखी पलासको खोजीमा छु मैले पलासको फूल ल्याईदिने बाँचा गरेको छु अचेल मेरो मन पलासको खोजीमा हराएको छ । कस्तो होला पलासको फूल ? गीतहरुमा भेटीए झै होला पलास ? म पलासलाई बगैचामा फुलाउन चाहान्छु तपाईले चिन्नु भएको छ भने मलाई उपहार दिनुस । मैले चिन्ने जतिलाई सोध्दै छु पलास कस्तो हुन्छ ? मैले दिन नसकेको जबाफ र नभेटेको जबाफ म पलासको खोजिमा छु । कायम मुकायम प्रमुख निर्वाचन आयुक्त नीलकण्ठ उप्रेतीले २०६४ सालको मतदाता नामावलीमा ५० लाख भन्दा बढी फर्जी रहेको भनेकोमा मधेशी नेताहरुले तिब्र आपत्ति जनाएका छन् । सद्भावना पार्टी अध्यक्ष बाणिज्य तथा आपू्र्ति मन्त्री राजेन्द्र महतोले कायम मुकायम प्रमुख निर्वाचन आयुक्तको उक्त भनाई गम्भीर आपत्तिजनक रहेको बताउँदै यदि सम्विधानसभा निर्वाचनमा ५० लाख भन्दा बढी फर्जी मतदाताले मत हालेका हुन भने सम्विधानसभालाई नै र्व्यर्थ मान्नु पर्ने बताउनु भएको छ । उहाँले आयुक्तको भनाइलाई सही मान्ने हो भने फर्जी मतदाताद्वारा निर्वाचित संबिधान सभा र यसले बनाउने संबिधानको औचित्य नै नरहने बिचार ब्यक्त गर्नुभयो । विश्वदीपसँग कुरा गर्दै सद्भावना अध्यक्ष महतोले राज्यले दिने नागरिकता प्रमाणपत्र लिने नलिने कुरा नागरिकको स्वेच्छा र आवश्यकतामा भर पर्ने कुरा हो भन्दै जागीर खान वा जमीन जायदाद खरिद बिक्री गर्न नागरिकता प्रमाण पत्र आवश्यक पर्ने हुँदा समृद्ध र सक्षम व्यक्तिले सदर मुकाम धाएर नागरिकता प्रमाणपत्र लिन्छ तर जाय जेथा नभएका निरक्षर गरिबका लागि नागरिकता प्रमाण पत्रको कुनै आवश्यकता वा अर्थ हुँदैन त्यसैले उसले नागरिकता प्रमाणपत्र बनाइ राख्न दुःख पनि गर्दैन तर्सथ नागरिकता प्रमाणपत्रको आधारमा मतदाता नामावली अद्यावधिक गर्ने निर्णय विल्कुलै गलत र अव्यवहारिक रहेको बताउनु भयो । यस्तै मधेशी जनअधिकार फोरम नेपालका नेता पूर्व मन्त्री जयप्रकाश गुप्ताले कायम मुकायम प्रमुख आयुक्तको ५० लाख फर्जी मतदाता सम्बन्धी भनाई वदनियतपूर्ण रहेको बताउँदै प्रमुख आयुक्तले के - कस्तो तथ्यांक र अध्ययनका आधारमा यो कुरा भनेका हुन त्यो र्सार्वजनिक गर्न चुनौति दिनु भयो । नेता श्री गुप्ताले यो अध्ययन कसले र कुन मनसायले गरेको हो र्सार्वजनिक हुनु जरुरी रहेको बताउँदै मधेशीहरुलाई आगामी निर्वाचन प्रकृयाबाट बाहिर राख्ने षडयन्त्र हुन थालेको आफुले महशुस गरेको बताउनु भयो । विश्वदीपसँग कुरा गर्दै नेता गुप्ताले नागरिकता प्रमाणपत्रको आधारमा मतदाता सूची अद्यावधिक गर्ने निर्णय गर्दा निर्वाचन आयोगले राजनीतिक दलहरुसँग परामर्शनै नगरि एकल निर्णय गरेको बताउँदै पहिलो पटक उपनिर्वाचनमा यो प्रकृया अपनाइएको र यसरी मतदाता सूची अपडेट गर्दा मोरंगको निर्वाचन क्षेत्र नं . ५ र ७ को उपनिर्वाचनमा २० प्रतिशत ' जेनुइन ' मतदाता मतदानको अधिकारबाट वंचित हुनु परेको बताउनु भयो । उहाँले उपनिर्वाचनको समयमा नै आफ्नो पार्टीको तर्फबाट आफु समेतले गएर राजनीतिक सल्लाह गरेर सहमतिको आधारमा मात्र यस विषयमा निर्णय गर्न पत्र निर्वाचन आयोगमा दिएको पनि स्मरण गराउनु भयो । यस्तै तराइ - मधेश लोकतान्त्रिक पार्टी प्रवक्ता तथा शिक्षा मन्त्री सर्वेन्द्र नाथ शुक्लाले यही निर्वाचन आयोगले मतदाता सूची तयार गरेको र पछिल्लो निर्वाचन गराएको हुँदा कायम मुकायम प्रमुख आयुक्तको भनाइले स्वयं निर्वाचन आयोग नै कठघरामा आएको बताउँदै यदि मतदाता सुचीका ५० लाख मतदातालाई फर्जी मान्ने हो भने सम्विधान सभालाई नै फर्जी मान्नु पर्ने विचार व्यक्त गर्नु भयो । मन्त्री शुक्लाले पछिल्लो समयमा दण्डहीनताको अवस्था , असुरक्षाका कारणले धेरैले नागरिकता प्रमाणपत्र लिन नसकेका तथा अहिले पनि कतिपयले नागरिकता प्रमाण पत्र नलिएको बताउँदै जन्मसिद्ध र अंगिकृत नागरिकता लिएका कतिपयका नावालिग छोरा छोरी अब वालिग भइसकेका तर मधेशका अनेक स्थानहरुमा यिनलाई नागरिकता प्रमाणपत्र दिनमा रोक लगाइएको बताउनु भयो । यस पृष्ठभूमिमा नागरिकता प्रमाणपत्रको आधारमा मतदाता परिचय पत्र वितरण गर्ने निर्णय र कायम मुकायम निर्वाचन आयुक्तको ५० लाख फर्जी मतदाता सम्बन्धी कथनलाई उहाँले मधेशी मतदातालाई निर्वाचन प्रकृयाबाट टाढा राख्ने मुहिमको संज्ञा दिनु भयो । साथै उहाँले यस्तो काम कारवाही नरोकिए घोर संर्घष् गर्ने चेतावनी पनि दिनु भयो । यसैगरी मधेसी जनअधिकार फोरम लोकतान्त्रिकका प्रवक्ता जीतेन्द्र देवले कायम मुकायम प्रमुख निर्वाचन आयुक्तको यताका वक्तव्यहरु गलत मानसिकताको उपज र आपत्तिजनक रहेको बताउनु भएको छ । जुन मतदाताको मतदानबाट संविधानसभा गठन भएको छ , संविधान निर्माण हुदैछ तिनै मतदातालाई फर्जी बताउनु आपत्तिजनक रहेको बताउनु हुँदै फोरम लोकतान्त्रिकका नेता जीतेन्द्र देवले मधेस र मधेसी विरोधी षडयन्त्र तहत नागरिकता प्रमाणपत्रको आधारमा फोटो पहिचानसहितको मतदाता परिचयपत्र बनाउने प्रक्रिया सुरु गरिएको धारणा राख्नुभयो । मतदाता परिचय पत्र बनाउने काम निर्वाचन आयोगको हो र नागरिकता प्रमाणपत्र दिने काम जिल्ला प्रशासनको हो त्यसैले यी दुवैलाई एक अर्कोसँग जोडनु गलत रहेको बताउँदै श्री जीतेन्द्र देवले मतदाता नामावलीमा सूचीकृत सबै मतदातालाई निर्वाचन आयोगले बिना कुनै पूवाग्रह मतदाता परिचय पत्र दिनुपर्ने विचार व्यक्त गर्नुभयो । जति कराऔ , कुटऔ , पीटोउ सहि बस्ने भन्दा , उल्टै भिड्ने मायालु प्यारो हुन्छ काठमाडौं २२ जेठ - आइटीनद्वारा प्रकाशित पुस्तक " स्वर्ग राज्यको घोषणा पत्र " को विमोचन सभा फेमिलि अफ गड चर्चमा सम्पन्न भयो । सर्जु रिजालको अगुवाइमा आजको दिन उनले सृजेका कोरस गाएर आइटीन बोर्डका सदस्य पास्टर हेमलाल गौतमको प्रार्थनाद्वारा सभाको सुरूवात भएको थियो । लेखक आइटीनका निर्देशक पास्टर टंक सुवेदीले छोटो मनतव्य प्रस्तुत गर्ने क्रममा स्वर्ग राज्यको घोषणा पत्रमा राजा येशू ख्रीष्टसले जैतुन डाँडामा गर्नुभएको घोषणामा आधारित प्रवचनहरु समावेस गरिएका छन । वचन दिनेक्रममा तयार पारिएको वचन धेरैलाई मन परेपछि पाठकहरूको माग र केही अगुवाहरुको सुझावले पुस्तक लेख्न सफल भएको कुरा बताउनुभएको थियो । सीमित upgradeabilityको लागि कारणहरुको दुवै तकनीकी र आर्थिक रहे छन् । वहाँ ल्याप्टप छ कुनै उद्धोग फारम कारकको लागि मानक विस्तृत , प्रत्येक प्रमुख ल्याप्टप निर्माता लागत मुश्किलमा नवीनीकृत गरेको छ र उच्च मरम्मत गर्दै छन्को कर्महरुलाई आफ्नो स्वयंको स्वामित्व ल्याप्टप डिजाइन र निर्माण , उनि संग परिणाम . केहि अपवादों संग , ल्याप्टप घटकहरु शायद नै कभी , या ल्याप्टपको बीच होड निर्माताहरुमा भन्दा एक ल्याप्टपको बीच गरेर सकते हैं एक नै निर्माताले विभिन्न उत्पादन लाइनों देखि बदली छ । काठमाडौँ जेठ २५ । सहिद स्मारक ुएु डिभिजन लिग फुटबल प्रतियोगिताअन्तर्गत आज भएका खेलमा ब्वाइज युनियन र सशस्त्र प्रहरी बल विजयी भएका छन् । प्रतियोगिताअन्तर्गत आज भएको पहिलो खेलमा ब्वाइज युनियनले मच्छिन्द्र क्लबलाई शून्यका विरुद्ध एक गोलले पराजित गर् यो । रेलिगेसनबाट जोगिएको ब्वाइज युनियन यो जितसँगै १९ अङ्कका साथ दशौँस्थानमा उक्लन सफल भएको छ । आजै भएको दोस्रो खेलमा त्रिभुवन आर्मी क्लब सशस्त्र प्रहरी बलसँग २ - १ को गोलअन्तरले पराजित भयो । सशस्त्रका गणेश लावतीले खेल सुरु भएको ३८ औँ मिनेटमा पहिलो गोल गरेका थिए । त्यस्तै अर्को गोल आर्मीका रामकुमार विश्वाशले खेलको ५८ औँ मिनेटमा आत्माघाती गोल गरे । सशस्त्र टिमका टोपबहादुर विष्टले प्रहार गरेको बललाई विश्वासले रक्षा गर्न खोज्दा आत्माघाती गोल भएको थियो । आर्मीका लागि सन्तोष नेपालीले खेलको ७२ औँ मिनेटमा सान्त्वना गोल गरेका थिए । भोलि मनाङ्गमस्र्याङ्दी र जावलाखेल युथ क्लब तथा नेपाल प्रहरी र प्रुेण्ड्स क्लबबीच प्रतिस्पर्धा हुनेछ । ~~भँगेरीले सोधिन् - " भाउजू ! निस्कने बेलामा र्फकँदै ? के भयो ?~~ ' तपाईहरु मप्रति शंका नगर्नुस् , मैले यो क्षेत्रलाई व्यवस्थित पार्न मात्र खोजेको हुँ , ' उनले भने । गभर्नरले बजारमा राष्ट्र बंैकले हस्तक्षेपकारी नीति लियो भन्ने चर्चा चलिरहेको भन्दै यस्ता हल्लाका पछाडि नदौडिन बैंकरलाई आग्रह गरे । डम्वर खड्का माया यति महँगो हुन्थ्यो भने माया नै लाउने थिइन भुलेर पनि सामु तिम्रो म आउदै आउने थिइन सानै देखि तिमीलाई आँखाको नानीमा लुकाए मेरो मन - मन्दिरमा हरपल तिमीलाई सजाय एकछिन मलाई नदेख्दा तिमी छट्पटिने गर्थ्यौ सपनीमा पनि कहिले कही मेरै नाम लिने गर्थ्यौ बालापनको चोखो - माया लाई कसरी भुल्न सक्यौ बदलिएछ तिम्रो आचरण तिमी पनि बद्ली सक्यौ जीवनको मोडमा यस्तो होला भनेर सोचिन यी आँखाले तिमी बाहेक अरुलाई कहिले रोजिन पल भरमा नाता यसरी तोडेर जानेलाई भेट्दा के भनि बोलाउनु मैले तिमीलाई तिमी बिना पनि अब म बाच्ने कोसिस गर्छु आशु लुकाएर पनि हाँस्ने कोसिस गर्छु राजगढ , मोरंग ~~देशको विकासमा सबैमिली लागिपर्ने जनताको विचार आहा ! कति राम्रो~~ उनले कर्जा र ब्याजका विषयमा राष्ट्र बैंकसँग कुरा गर्ने बताए । ' अहिले उद्योग धन्दा संकटमा परेकाले ब्याज तिर्न सकिरहेका छैनन् , ' उनले भने , ' रियलस्टेट , क्रसरजस्ता उद्योगले साँवाको व्याजतिरेपछि निश्चित अवधिसम्मका लागि साँवा नवीकरण गर्ने व्यवस्था गर्न राष्ट्र बैंकसँग आग्रह गर्नेछु । ' महोत्सव आयोजकका अनुसार जैविक विविधताको संरक्षण र संवर्द्धन एवं उद्योग , व्यापार , शिक्षा , स्वास्थ्य , कृषि र पर्यटन क्षेत्रको दिगो विकास गर्ने लक्ष्य राखिएको छ । स्थानीय स्तरमा उत्पादित बस्तु तथा सेवाको विस्तार , स्वदेशी गुणस्तरीय बस्तुहरुको उपभोगप्रति उपभोक्ताहरुलाई सुसूचित गर्ने , विभिन्न जातजाति र धर्म सम्प्रदायका परम्परा , भाषा , धर्म कला र सस्कृतिको संरक्षण गर्ने , औद्योगिक व्यापारिक एवं पर्यटकीय स्थलको विकास गर्ने लगायतका उद्देश्यहरु राखिएको छ । फैसला कार्यान्वयन नहुँदा जिल्ला अदालतको २ करोड ९३ लाख २६ हजार ४ सय ४५ रुपैयाँ जरिवाना उठाउन बाँकी छ । जरिवाना असुलीका लागि अदालतका कर्मचारी असुरक्षाका कारण जान सक्दैनन् । १ हजार ९ सय ८७ वर्ष ११ महिना २८ दिन कैद उठ्न बाँकी छ । कैद सजाय पाएका अपराधी फरार हुन् । उनीहरूलाई पक्राउ गर्न अदालतले प्रहरीलाई पत्र पठाएको छ । सदस्यहरुले वोल्ने क्रम नसकिए पछि माओवादी वैठक लम्विएको हो । अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालले जनविद्रोहका कार्यदिशा स्थगित गर्दै शान्तिप्रकि्रया र संविधान लेखनका लागि इमान्दारिताका साथ अन्तिम पहल गर्नु पर्ने प्रस्ताव गर्नु भएको छ भने उपाध्यक्ष वैद्यले अध्यक्षले भन्नुभएको बाटोबाट संविधान लेखिने सम्भावना क्षीण बनिसकेकाले अबको कार्यनीति जनविद्रोह नै हुनुपर्ने तर्क गर्नुभएको छ । ( १० ) राष्ट्रिय र पार्टी महत्वका अवसरमा रक्तदान , वृक्षारोपण सरसफाई आदि विभिन्न रचनात्मक कामको आयोजना गर्ने , गराउने । ' त्यो त बोलाउने नाम हो , केही फरक पर्दैन । न्वारनको एउटा छ , नागरिकतामा अझ अर्कै छ । म भन्दिन । ' आज बिहानैदेखि मेरो मुड रमाइलो गर्नेतिर लाग्यो । सम्झेँ आज दिनभरि रमाइलो हुनेभो । एक अध्ययनका अनुसार जब तपाईको कसैसँग प्रेम हुन्छ तब तपाईले आफ्ना कम्तीमा दुई जना मित्र गुमाउनुहुन्छ । हामी सबैलाई थाहा छ कि जब कसैसँग प्रेम हुन्छ त हामीसँग अन्यका लागि निकै कम समय बच्ने गर्दछ । तर अब यो कुरालाई बैज्ञानिकहरुले पनि प्रमाणित गरिदिएका छन् । अक्सफोर्ड विश्वविद्यालयका शोधकर्ताहरुले मानिससँग उनीहरुको निकटका मित्र र प्रेमपछिको करिबी मित्रको संख्यामा आएको परिवर्तनको विषयमा प्रश्न सोधेका थिए । यस क्रममा शोधकर्ताहरुले प्रेमी या प्रेमिका पाएपछि पाँच जना निकटका मित्रको संख्या घटेर तीनमा झरेको पाएका थिए । अक्सफोर्ड विश्वविद्यालयका विकासवादी मानव विज्ञानका प्राध्यापक रांविन डुनबर यसको विश्लेषण गर्दै भन्छन् - उनीहरु जो कसैसँग प्रेम गर्दछन् , उनीहरुको औषत पाँच निकटका मित्र हुन्छन् , प्रेमसम्बन्धमा फसेपछि उनीहरुका चार मित्र मात्र रहन्छन् । उनी भन्छन् - तपाईको जीवनले जुन नयाँ व्यक्ति पाएको छ , तपाई उसका बारेमै बढी सोच्नु हुन्छ , यसको अर्थ यो भयो कि तपाईले दुई जना मित्र गुमाउनुभयो । यो अध्ययन अस्टममा आयोजित बेलायती विज्ञान महोत्सवमा प्रस्तुत गरिएको थियो । यो शोध अध्ययनलाई प्रकाशनका लागि पठाइएको छ । प्राध्यापक डुनबरको समूहले सामाजिक नेटवर्कको अध्ययनसमेत गरेको थियो । र , कसरी हामी त्यसको आकार र संरचनाको प्रबन्ध गर्दछौ भन्ने कुरा हेरेको थियो । उनले पहिलै यो कुरा भनिसकेका थिए कि कुनै व्यक्तिको डेढ सयसम्म मित्र हुन सक्दछ । सामाजिक नेटवर्किङ्ग वेभसाइट फेसबुकको उदाहरण दिदै उनले भने - त्यहाँ हरेक व्यक्तिको १२० देखि १३० सम्म मित्र छन् । मित्रहरुकोयो संख्यालाई चार वा ६ स - साना समूहमा विभाजित गर्न सकिन्छ । यी यस्ता व्यक्ति हुन्छन् जुसलाई हामी सातामा एक पटक अवश्य देख्छौ र संकटको समयमा हामी उनीहरुकोमा जान्छौ । यसको अघिल्लो घेरामा ती व्यक्ति आउछन् जसलाई हामी महिनामा एक पटक देख्छौ अर्थात सहानुभूति समूह । अध्ययनमा १८ वर्षभन्दा माथि उमेरका ५४० व्यक्तिसँग प्रश्न उत्तर गरिएको थियो । उनीहरुसँग उनीहरुको सम्बन्धमा रोमान्टिक नाता सुरु भएपछि पर्ने दबावका बारेमा सोधिएको थियो । उनीहरुले प्रयोग गरेको गाडीको अनुमतिपत्रसहितको कार फेला परेपछि प्रहरीले स्पोकेन नदीमा उनीहरुको खोजीलाई तिव्रता दिएको थियो । जनकपुर २८ असाढ । व्यबस्थापन पक्षले ईन्जीन मर्मतको लागि कुनै चासो नदेखाएका कारण जनकपुर जयनगर रेलसेबा ११ दिन देखि बन्द रहेको छ । २०५५ सालमा भारत सरकारले सहयोग स्वरुप प्रदान गरेको चार वटै डिजल ईन्जीन बिग्रेपछि रेल सेबा बन्द भएको हो । बिग्रेको ईन्जीन मर्मत गर्न कुनै चासो नदेखाएको र लामो समय देखि रेल सेबा ठप्प भएपछि पुर्बी धनुषाका दुई दजर्न भन्दा बढि गाविसका सर्बसाधारण मर्कामा परेका छन । पुर्बि धनुषालाई सदरमुकाम जनकपुर संग जोडने यातायातको अन्य कुनै बिक्लप नरहेका कारण सर्बसाधारणहरु हिडेर आफनो गन्तवय सम्म पुग्न बाध्य भएका छन् । नेपाल रेल्बे बिगत ६ महिना देखि महाप्रबन्धक बिहिन रहेको छ । लामो समय रेल्बे सुधारको लागि अर्थमन्त्रालयले पहिलो किस्तामा उपल्बध गराएको ३ करोड ८० लाख रुपैया पनि ईन्जीन मर्मत गर्नुको साटो कर्मचारीहरुको तलब भता र लिकमा माटोको काम गरि सिध्याएका छन् । ~~रामदूत अतुलित बल धामा । अंजनि पुत्र पवनसुत नामा । ।~~ यदि आप चाहते हैं कि दस्तावेज़ या आइटम्स की समय सीमा समाप्त होने पर कोई अधिकार अनुमोदन वर्कफ़्लो स्वचालित रूप से प्रारंभ हो , तो आपको जानकारी प्रबंधन नीति में संबंधित सूची , लायब्रेरी या सामग्री प्रकार के लिए कोई समय सीमा समा‍प्ति नीति कॉन्फ़िगर करना चाहिए . बालिकालाई बलात्कार गरेको उजुरी परेपछि प्रहरीले महतोलाई पक्राउ गरेको सापकोटाले बताए । उनलाई छानबिनका लागि जिल्ला प्रहरी कार्यालय सिरहामा राखिएको छ । पीडक महतो र पीडित बालिका दुबै जनाको जिल्ला अस्पताल सिरहामा स्वास्थ्य परीक्षण गराएका छन् । स्वास्थ्य परीक्षणको प्रतिवेदन आउन बाँकी छ । मर्डोकले आफ्नो वक्तव्यमा पत्रिकाले संसदलाई र सर्वसाधारणलाई पनि यो विषयमा ढाँटेको बताउँदै १३ वर्षीया मिली डाउलरको भ्वाइस मेल ह्याक गरेको आरोप सही हो भने त्यो अमानवीय भएको बताएका छन् । मिलीलाई पछि हत्या गरिएको अवस्थामा फेला पारिएको थियो । प्रधानमन्त्रीले पटक - पटक गुनासो गर्नुभएको छ कि माओवादीहरू नै समायोजनको पक्षमा छैनन् र त्यसैले सेना समायोजन विशेष समितिमा जानुहुन्न रे , किन नजानु भएको ? म दायाँबायाँ केही नसोची बाहिर निस्केँ । ढोकाबाहिर अरू पाँचजना रहेछन् । बाहिर निस्कनेबित्तिकै कोइरालाले मेरो घाँटी अँठ्याउँदै कड्किएर भनेँ , ' हाम्रोबारे जे पायो त्यही लेख्ने ? ' म मुस्किलले उनको हात छुटाएर भित्र छिरेँ । अफिसभित्र रहेका सम्पादक मोहन भण्डारीसहित सहकर्मीहरू विक्रम निरौला र कमल रिमाललाई त्यसबारे बताए " । काठमाडौ , वैशाख १३ - सडक विभागमा आर्थिक वर्ष २०६३ / ६४ देखि सुरु गरिएको इ - बिडिङका कारण ठेकेदारबीच बढाएको प्रतिस्पर्धाले चार वर्षमा राज्यको करिब साढे तीन अर्ब रुपैयाँभन्दा बढी बचत भएको जानकारी भौतिक योजना तथा निर्माण मन्त्रालयका अधिकारीले दिएका छन् । गांठो परे पो बलियो हुन्छ भन्छन् नाता बल्ल लागेको सुर्कनी पनि , फुकाएको किन ? अर्को एक प्रसङ्गमा अध्यक्ष थापाले माओवादीको उग्रवामपन्थी विचारलाई परास्त गर्नका लागि नेपालमा वैकल्पिक विचार जन्मिने बताउनुभयो । त्यस्तो विचारको नेतृत्व काङ्ग्रेसले गर्नुपर्ने आफ्नो पार्टीको धारणा रहेकोसमेत उहाँले जानकारी दिनुभयो । ० आगामी जेठ १४ सम्म तपाईंहरूले भनेजस्तो जनसंविधान बन्ने छााटकााट देखिादैन , यस्तो अवस्थामा अब तपाईंहरू कसरी अगाडि बढ्नुहुन्छ ? गौतमले इसुजु ट्रुपर र रावलले मित्सुबिसी पजेरो पदबाट बहिर्गमन हुँदा जबर्जस्ती लगेका थिए । रावलले निवर्तमान हुँदा गाडी लाने उद्देश्यले नै आफू पदमा बहाल हँुदा आफैंले मन्त्रालयबाट निर्णय गराई उक्त आन्दोलनरत पत्रकारहरुले आफूहरुको माग सुनुवाई नभए शसक्त रुपमा अघि बढ्ने चेतावनीसमेत दिएका छन् । पूर्ण प्रेस स्वतन्त्रताको लागि आफूहरु जस्तो सुकै आन्दोलन गर्न तयार रहेको उनीहरुको भनाई छ । उनीहरुले महासंघको निर्माणाधिन भवन पार्दीमा जारी राखेको अनसन आज १० औं दिन पनि जारी छ । कैयौँले यहाँ रातको गीत थालेथे आफ्ना - आफ्ना ताराहरू बालेथे तर को रह्यो र अब यहाँ तिमी छौ म छु र हाम्रो रहर बाँकी छ पहाडी क्षेत्रमा हिजोदेखि लगातार वर्षा भइरहेको र वर्षा अझै नरोकिएका कारण पानीको बहाव थप बढन सक्ने कोसी ब्यारेज स्थित नियन्त्रण कक्षका अधिकारीहरुले बताएका छन् । कसरी उनी आज यो उचाईमा पुग्न सफल भए त भन्ने सन्दर्भमा उनले आफ्ना अतित यसरी सम्झन्छन् - " म सन् १९८४ मा भाषा पढ्न जापान आएको हुँ , जापानी भाषामा मेरो बिशेष रुची र लगाव थियो । जापानी भाषाको वक्तृत्व कला प्रतियोगितामा प्रथम भएर पुरस्कार तथा प्रमाण पत्र पनि पाएको छु । ३ बर्ष जापानी भाषाको पढाई सकेर म नेपाल फर्के । नेपाल गएर यति ट्राभलमा गाइडकोरुपमा काम गर्न थाले । त्यतिबेलै नेपालस्थित जापानी दूतावासमा कुककारुपमा कार्यरत १ जना जापानीसंग मेरो चिनाजानी भयो र घनिष्टता बढ्न गयो । उनकै सहयोगमा म पर्यटक भिसामा फेरि जापान आएँ । आफन्तबाट सापटी मागेको १४ हजार रुपैंयाको नेपाली ह्याण्डीक्राफ्टको सामान जापानमा ल्याएर बेच्न थालें । त्यतिबेला ३ महिनाको पर्यटक भिसा सजिलै पाईन्थ्यो । त्यसैले ३ महिना नेपाल , ३ महिना जापान गरेर उक्त भिसाको उपयोग गर्दै नेपालबाट सामान ल्याएर बिक्रि गर्ने क्रम २ , ३ बर्षसम्म चल्यो । जापानको ब्यापारबाट राम्रै आम्दानी भईरहेको थियो तर अरु नेपालीहरुले पनि मैले गरेको ब्यापारको सिको गर्न थालेपछि आफु आफुमा प्रतिस्पर्धा गर्नुभन्दा फरक प्रकृतिको ब्यवसाय गर्ने मनशायले छिमेकी राष्ट्र भारतको जयपुर , बम्बई तथा अफगानिस्तान , पाकिस्तान गएर बिभिन्न प्रकारका धातुबाट बनेका गरगहनालगायत डायमण्ड , पत्थरजन्य सामानहरु जापान ल्याएर बिक्रि गर्ने काम शुरु गर्न थाले । यसै सिलसिलामा बिभिन्न अवसरहरुमा हुने एक्स्पो तथा प्रदर्शनीहरुमा भाग लिन हङकङ , अमेरिका लगायतका मुलुकहरुमा पटक पटक जाने मौका पनि पाएँ । जसले गर्दा मलाई आफ्नो ब्यवसायिक ज्ञान बृद्धि गर्ने अवसर मिल्यो । शुरुका दिनहरुमा म किचिजोजीमा बस्दथें , बिहान सामान बोकेर निस्कन्थे , दिनभरि ठाउँ ठाउँमा गएर सामान बिक्रि गरेर लखतरान भएर साँझ कोठामा फ़र्कन्थे । ब्यापार राम्रै अगाडि बढिरहेको थियो । पछि आफै पसल नै राखेर सामान बिक्रि गर्न शुरु गरें । सबैभन्दा पहिले ओकाचीमाची र आसाकुसामा पसल खोलें त्यसपछि ओसाकामा २ वटा पसल खोलेर हिरा , मोती , पन्नालगायतका पत्थरजन्य गरगहनाका सामानहरुको ब्यापारलाई बिस्तार गर्दै गएको हुँ ।

Download XML • Download text

Text view

nep-19

View options