Text view

nep-12

Javascript seems to be turned off, or there was a communication error. Turn on Javascript for more display options.

सबैको आवाज मिल्यो भने असत्यलाई चिर्न सक्छौ आफ्नै धर्ती लुटिएको कुन आँखाले हेर्न सक्छौ विगतमा नेपालीले ९० दिनमा संविधान बनाएको इतिहास कायम हुँदाहुँदै संविधान बनाउन समय पुग्दैन भन्दै समय लम्ब्याउन मात्र खोजेको नेपालले आरोप लगाए । उनले शान्ति प्रक्रियालाई पूर्णता दिन नचाहने , हतियार राख्ने , बैठक नबस्ने , आतंक फैलाउने तत्व मध्येकै माओवादीको चरित्र विरुद्ध सबै एक भएर विरोधमा उत्रनुपर्ने जिकिर गरे । अत्याधिक खर्चिलो मानिएको लडाकु विमान F - 22 , झण्डै २५० मिलियन डलर खर्च गर्दा एक पिस बन्ने रहेछ यो विमान बडेमानको कार्गो विमान C - 17 । त्यसबेला हवाई प्रदर्शनीको अभ्यास गर्दा यस्तै C17 नामको डरलाग्दो कार्गो विमान दुर्घटना भएर चारजना सेनाहरु मरेका थिए प्रदर्शनीमा राखिएका अन्य विमानहरु युद्ध अभ्यासको प्रदर्शन प्रदर्शनीमा बम वर्षा एकल हवाई कला देखाउन तयार हुँदै एक पाईलट सेनाको हवाई कला हेर्दै दर्शकहरु हवाई प्रदर्शनी / कलाका केहि तस्विरहरु र अन्त्यमा ड्युटीमा गफिंदै एकजोडी ई मध्ये केहि तस्विरहरु मैले ईकान्तिपुरलाई पठाएको थिएं तर सायद जस्कोतस्को तस्विर उनिहरु राख्दैनन् होला , राखिएन । ~~३ - नेपाली काँग्रेस बेल्जियम - नेपाल सम्पर्क समिति २००० ( अपडेट हुँदै छ )~~ सिंहले बहुराष्ट्रिय साझेदार सेवा तथा बीपीओ सेवाको माग दिन - प्रतिदिन एसिया - प्रशान्त क्षेत्रमा द्रुत गतिमा उच्च बन्दै गएको बताएका छन् । उनले भने , " खरिदकर्ताहरू बीपीओ सेवामा लगानी गर्न पछि परेका छैनन् , जसले भौगोलिक उपस्थितिका आधारमा उच्च गुणस्तर र निरन्तर सेवा प्रदान गर्छ । " ७ फेब्रुअरी , ०११ । नेपाली काङ्ग्रेसका प्रमुख सचेतक लक्ष्मण घिमिरेले लोकतान्त्रिक ध्रविकरण गर्ने पक्षमा काङ्ग्रेस नरहेको बताएका छन् । समुद्रपारिसँग सोमबार बिहान कुरागर्दै प्रमुख सचेतक घिमिरेले लोकतान्त्रिक शक्ति र वामपन्थी शक्तिबीच ध्रुविकरण हुने संकेत नदेखिएको बताए । उनले भने - माओवादी भित्रको उग्रवामपन्थी र झलनाथजीमा रहेको उग्रवामपन्थी प्रवृतिचाहि घ्रुव्रिकरण हुनसक्ने सम्भावना छ तर त्यो चिजलाई चाँही एमालेभित्रै बाट निस्तेज हुन्छ भन्ने हामीलाई लागेको छ । हङकङ , जेष्ठ २८ - पर्यटन वर्ष २०११ मा एकलाख पर्यटक भित्र्याउने लक्ष्य राखिएको चीनबाट पहिलो पाँच महिनामा १४ हजार ९ सय ७८ पर्यटकले नेपाल भ्रमण गरेका छन् । अरवपति खरवपति अर्थात् इच्छा लागे अनुसारको पति हुन इच्छा हुँदा पनि काइदा उस्तै उस्तै हो । यसका लागि शैक्षिक योग्यताको कुनै दरकार पर्दैन । बरु जस्तासुकै मापदण्ड पूरा गरेर भए पनि सरकारमा पुग्नुपर्छ । नैतिकताको कुरा र शुद्दीकरणको प्रकृया करोडपति हुने प्रकृया अनुरुपकै पछ्याउनुपर्ने हुन्छ । आफ्ना पुतलाहरू डढ्न दिने क्षमता राख्नुपर्छ । बेलाबेला ढुङ्गामुढा खानुपर्छ । पत्रपत्रिकामा भ्रष्टाचारीमा नाम बारम्बार आइरहनुपर्छ । आफूलाई मूर्दावाद भन्दा मुसुमुसु हाँस्न सक्ने हुनुपर्छ । जल , ढल , मल , माटो , काट्टो , तेल , पेट्रोल पसिनादेखि वायुयान र परिआए मान्छेकै ज्यान पनि सेवन गर्न सक्ने क्षमता हुनुपर्छ । आफ्नो शब्दकोषमा डर , लाज , घिन , अपमान जस्ता शब्दहरू हुनुहुँदैन । पोइसो भनेपछि देश त के आफ्नै सन्तान बेच्न पनि तयार भएपछि लौ नभैयोस् त करोडपति ! कथा र उपन्यास विधामा आफ्नो विशिष्ट शैली भएका ध्रुव सापकोटा नेपाली आख्यान साहित्यमा लामो इतिहास बोकेका स्थापित लेखक हुनुहुन्छ । सिक्किम , तिब्बत र नेपालको फराकिलो भूगोलमा फैलिँदै शरणार्थी समस्यामा जागरुक रहेर मानवीय अस्तित्वगत पीडालाई उहाँको अकल्पनीय उपन्यासले सुन्दर शैली र परिष्कृत भाषामा उजागर गरेको छ । भट्टराईको जीवनशैली स्वच्छ छवि र राष्ट्रवादी व्यवहार वर्तमान र भावी पुस्ताका निम्तिसमेत अनुकरणीय रहने विश्वास आमजनताको छ । बिहान ८ . ३० बजे नै दशरथ रङ्गशाला पुर्‍याइएका स्वर्गीय भट्टराईको पार्थिव शरीरमा अन्तिम श्रद्धाञ्जलिका लागि पार्टीका नेता , कार्यकार्ता , शुभचिन्तक र सर्वसाधारणको घुइँचो दिउँसो २ बजेसम्म दशरथ रङ्गशालामा रहने जनाइएको छ । जेठ १५ गतेको पौने १२ बजे १५ मिनेटका लागि स्थगित संसद बैठक अझै बस्न सकेन - [ ] मन्त्रिमण्डलको गठन र यसको स्वरूप विषयमा सोधिएको प्रश्नमा प्रधानमन्त्री खनालले आफूले सपथ लिएर पदभार बहाल गरेलगत्तै पहिलो चरणको मन्त्रिमण्डल गठन गरिने उल्लेख गर्नुभयो । नेपाल अधिराज्य र गणतन्त्र चीनको राष्ट्रिय धुनसंगै कार्यक्रमको आरम्भ भएको थियो । कार्यवाहक शाही नेपाली महावाणिज्यदूत श्री हेमलाल भट्टराईले उपस्थित सबै महानुभावलाई स्वागत गर्नुहुंदै मौसूफको सुख , उन्नति , सुस्वथ्य र दीर्घायुको कामना गर्नुभयो । श्री भट्टराईले समारोहमा नेपाल अधिराज्य र गणतन्त्र चीन त्यसै गरी चीनको स्वशासित क्षेत्र हंगकंग बीचको सुमधुर सम्बन्ध र परस्पर सहयोगबारे प्रकाश पार्नु भएको थियो । सोही अवसरमा उहांले चीन र हंगकंगका जनता प्रति सद्भावना व्यक्त गर्नु भयो । यी सबै कुरा मेरी आमाले मलाई बताएकी हुन् । म बुझ्ने भएदेखि नै फरियाको फेरमा झुन्डिएर आमासँग भित्र बाहिर गर्थँे , कहिलेकाहीँ काठको सन्दुक खोल्दा कोराको सेतो कपडामा पोको पारेर राखेको देख्थेँ त्यो कल्ली । खेलौनाझैँ ठानेर एकदिन जिद्दी गरेर खेल्न मागेकी थिएँ मैले , गालीको पहरा छुटाउँदै आमाले कल्ली सन्दुकबाट निकालेर दिइन् । त्यो पल मलाई असाध्यै मन प ¥ यो , कल्ली । हरियो रूखमा ढकमक्क फुलेको इन्द्रकलम फूल जस्तो सेतो , बिहानमा सूर्यको किरण पोतिएका हिमालजस्तो , अझ यसो भनौँ कचौरामा हालिएको दूध जस्तो सेतो कल्लीमा सिउँडीका झैँ पलाएका काँडा , छेउछेउमा छपक्क र बीचभागतिर झुप्पा भएर फुलेका फूल , ठाउँठाउँमा रूखबाट हावाको झोकाले जमिनमा खस्दै गरेको अनियन्त्रित पात जस्तो पातको बुट्टा । हेर्दा पनि निकै आकर्षणयुक्त कल्ली । विवाह , भोज , पाटीमा स्त्रीजातिले गोडामा लाउने सुन वा चाँदीको गोलाकार बुट्टे गहनालाई नै कल्ली भनिदो रै ' छ । बाल मनस्थितिमा मन परेको त्यो चीज आज पनि मलाई उत्तिकै मन पर्छ । पटनाः लंबे समय से प्रतीक्षित आज हुए केंद्रीय कैबिनेट में फ़ेरबदल के बारे में उपमुख्यमंत्री सुशील कुमार मोदी ने कहा कि मंत्रिमंडल में बिहार को स्थान दिया जाना चाहिए था , लेकिन यह कांग्रेस का निर्णय है और वह मानकर चल रही है , जिसका प्रदेश से कोई लेना - देना नहीं है . काठमाडौंको उत्तरी भागमा अवस्थित नेवारवस्ती टोखाका बासिन्दा हरेक वर्षको वैशाख एक गतेलाई तीतो संक्रान्तिका रूपमा मनाउने गर्दछन् । स्थानीय भाषामा यसलाई खाइसंल्हु भनिन्छ । यस दिन विक्रमसंवत्‌को नयाँ वर्षसमेत पर्ने भएकाले पनि यहाँ बेग्लै उत्साह र उमंग हुन्छ । त्यही उत्साहमा यहाँ सपनातीर्थ मेला लाग्ने तथा बिस्केटजात्रा मनाउने गरिन्छ । उपत्यकाका विभिन्न स्थानमा मनाइने बिस्केटजात्राका तुलनामा यहाँको जात्रा केही पृथक् किसिमको छ । लगातार पाँच दिनसम्म मनाइने यो जात्रालाई टोखा क्षेत्रको मुख्य र मौलिक जात्राका रूपमा लिइन्छ । यसलाई टोखाजात्रासमेत भन्ने गरेको पाइन्छ । स्थानीय मसानकालीको खटलाई कोयगणेशको साथ जात्रा गरी टोखाबजार घुमाइन्छ । यो जात्रासँगै सिन्दूरजात्राको रमझम पनि हुन्छ । त्यसपछि क्वटुगणेश , सपनाविनायक , चण्डिकेश्वर महादेव , कार्यगणेश , चण्डेश्वरी , सरस्वती , मसानकाली आदिका सजिसजाउ खटलाई थनेलाछीमा रातभरि जाग्राम राखिन्छ । वर्षभरि डोकोमा तरकारी बोकेर ठिमीबाट बानेश्वर बेच्न आउने महिला साग बेचेको सबै पैसा एउटा सन्तानको पढाइका लागि बोर्डिङ स्कूलमा बुझाउँछिन् । तराईमा १५ रुपियाँ किलोको धान बेच्ने किसानको छोरो काठमाडौँ पढ्न बस्दा त्यही धानको चामल ५० रुपियाँ तिरेर किन्छ । विद्यालयको शुल्क , डेरा भाडा बढेको बढ्यै छ । बजार भाउले आकाश छोएको छ । फलाउन सय रुपियाँ खर्च भएको धान बेच्दा ८० रुपियाँ कमाउने किसानको जीवनस्तर अझ गिर्दैछ । किसानले जीवन कसरी धान्ने ? सबैको भाउ बढ्छ तर पसिनाको बलमा फलाउने किसानले भाउ पाउँदैन । एक छिन हिलोमा टेक्दा ज्वरो आउने प्रधानमन्त्रीको नीति - कार्यक्रममा सधैँ पसिना बगाएर ज्वरोलाई जितेका गरिब किसानको पक्षमा के - के आउने हो , हेर्न बाँकी छ । नई दिल्ली : हिंदी सिर्फ भाषा नहीं है , बल्कि भारतीय भाषाओं को करीब लाने का एक सर्वोत्तम माध्यम है । किसी कृति का हिंदी अनुवाद के बाद उसका अन्य भारतीय भाषा में अनुवाद आसान हो जाता है । यह बात ज्ञानपीठ पुरस्कार विजेता उडिय़ा कवि डा . सीताकांत महापात्र ने 24 जून , 2011 को दिल्‍ली सचिवालय में आयोजित [ . . . ] बोर लागेको बेला साथीहरूको घरमा जान्छु , कहिले रेस्टुरेन्टतिर । आउटडोर टि्रप मन पर्छ । हप्तामा एकपटक जति साथीहरूसँग मिलेर लङ ड्राइभ जान्छु । अलिक टाढा । नारायणघाट , पोखरा , सौरहा मन पर्छ । बिहानै गइयो , साँझ रमाइलो गर्‍यो अनि भोलिपल्ट फर्कियो । कहिलेकाहीँ माइन्डले पनि रिप | mेसमेन्ट खोज्छ नि । खासै पिउने बानी त छैन , तर यस्तो टि्रपमा रमाइलोका लागि रेड र ह्वाइट वाइन पिउँछु , राम्रो क्वालिटीको । मसँग अहिले एक लाख छ । त्यो एक लाख मेरो होइन अर्काको हो । त्यो अर्को व्यक्ति मरिसकेको छ । त्यो रकम पचाउन मसँग तर्कहरू छन् । म भन्नसक्छु , यो देशमा इमानदार मान्छे को छ र मैले हुनुपर्ने । त्यसमाथि यो रकमको मालिकको मृत्यु भइसकेको छ । कुनै लिखत पनि छैन । तर्कभन्दा पनि यसलाई कुतर्क भन्नुपर्ला । मेरो आसय अहिले अर्कै छ । म कुतर्क झिकेर रकम पचाउने कसरत गर्ने पक्षमा छैन । अहिलेसम्म सोझो बाटो हिँडेर आएको छु । अहिले म बाङ्गो बाटो हिँड्न चाहन्न । सोझो बाटो हिँड्दा कतै पुगिँदैन भने पनि मलाई पछुतो हुने छैन । ~~त्यसरी नै मान्छेको पनि , साथ दिने भए सुख - दु : ख यसै नि , जीवन चलिरहन्छ~~ ३ . यी भेडालाइ आफ्नो व्यवहारले गर्दा आफुलाइनै दुख हुन्छ भन्ने थाहा भै दिएको भए सार्वजनिक ठाउँमा रहेका पानीका धारा भत्काउने , पानीका पाइप काट्ने , विजुली चोर्ने , स्कुलका झ्याल ढोका फोर्ने , पुस्तकालयका किताव चोर्ने , पाना च्यात्ने , जताततै फोहोर फाल्ने , थुक्ने , आफुले पुरागर्नुपर्ने सामान्य जीम्मेदारी पनि पुरा नगर्ने तर अरुले जिम्मेदारी पुरा नगरे मार्न पनि तयार हुन्थेनन् होला । जैबिक बिबिधताले सम्पन्नशाली उच्च हिमाली क्षेत्र मुस्ताङको बन , वन्यजन्तु , चराचुरुगी , जडिबुटि र यहाको प्राकृतिक सौन्दयता चौतर्फी खतराको चेपुवामा परेको छ । ~~देखिन्छु बुढो वन्ने मन को डर अनुहारको धेरै स्याहार राखेको छु~~ जनजाति महावाणिज्यदूत नै चाहिन्छ - न्युज अपडेटः जुलाई १२ - नयाँ महावाणिज्यदूत केशव भट्टराईको नियुक्ति निश्चित भै एक महिनाभित्र हङकङ आईपुग्ने जानकारीले असन्तुष्ट नेपाली आदिवासी जनजाति महासंघ हङकङले विहीबार नेपालका प्रधानमन्त्रीलाई ज्ञापन पत्र ( माग पत्र ) बुझाएको छ । महा संघले नेपाली महावाणिज्य दूतावासमार्फत ज्ञापन पत्र बुझाएका हुन् । सन् २००७ जनवरी २१ का दिन टोक्योको इकेगामी खाईखान केनम़ा दुवै संस्थाद्वारा सयुंक्तरुपमा आयोजित ' नेपाल जापान कल्चर एक्सचेन्ज तथा च्यारिटी सो ' मा जापानका लागि तत्कालिन कार्यबाहक महामहिम राजदूतबाट कार्यक्रमको उद्‌घाटन गर्दै दुवै संस्था एक भइ अन्तराष्ट्रिय नेपाली समाज जापान ( INCJ ) का रुपमा काम गर्ने घोषणा गरिएको थियो । मायामोहने ऐसे नाना प्रकारके युक्तियुक्त वाक्य कहे जिससे उन दैत्यगणने त्रयीधर्मको त्याग दिया ॥ २१ ॥ मेरो साथ् छोडेदेखि काँडो बिझ्या छ रे मनमा , सधैं फूलको बाटो मात्र हिन्छु भन्थ्यौ खोइ त ? सपनीमा पनि मलाई सधै त्यो बालकले ममी ममी भनेर तर्साई रहयो । मैले आफुलाई समाल्न सकिन । के गर्ने के नगर्ने मैले सोच्न सकिन । यसरी बाँच्नुको के मुल्य के आधार ? धेरै धेरै गम खाएँ । धेरै समय सोचे पछि मैले आफुलाई आफैले फासिदिने बिचार गरे । त्यो समयमा म आफै जर्ज आफै वकिल अनि आफै अपराधि बने । लुगा राख्ने दराज पछाडीको डोरीलाई फेन झुन्डियाउँने ठाउँमा बाँधे । एकभन्दा बढी व्यक्तिसँग असुरक्षित यौनसम्पर्क राख्नेहरु नै यौनरोगको सङ्क्रमणमा पर्ने गरेको स्याक्ट्सकी कार्यक्रम संयोजक पूर्णदेवी मानन्धर बताउनुहुन्छ । सन् २००० मा स्याक्ट्सले यौनकर्मी र हाई - वेमा ट्रक चलाउने ड्राइभरहरुबीच गरेको सर्वेक्षणमा यौनकर्मीमध्ये ४ प्रतिशतमा एचआईभी र १ दशमलव ५ प्रतिशत ड्राइभरहरुमा पनि एचआईभी पाइएको थियो । त्यस्तै बसाइँ सराइ गरेका वा विस्थापित परिवारमा पनि यौनरोग देखापरेको छ । ' जहाँसम्म हाम्रो सिक्किममा प्राथमिक शिक्षाको सम्बन्ध छ , विगत बीस वर्षमा प्रशंसनीय पर्गति भएको छ र यो देशको सामाजिक अवस्था सुहाउँदो पनि छ । . . . तर माध्यमिक र उच्चमाध्यमिक शिक्षाले भने सीधै शिक्षार्थी र देशको भविष्यसँग सम्बन्ध राख्ने हुनाले यसलाई हेरफेर गरी समयानुकूल बनाउने खाँचो देखा पर्दैछ । कारण के हो भने सामान्यतया हाम्रा देशवासीहरूको आर्थिक अवस्था सन्तोषजनक नभएकोले धेरैजसो आमाबाबुले आफ्ना नानीहरूलाई त्योभन्दा अधिक शिक्षा दिन सक्दैनन् । कुनै प्रकारले एघार क्लाससम्म पास गराएर उनीहरू आफ्ना भारी बिसाउन चाहन्छन् र छोराले कमाओस् र खाउँला भन्ने ठूलो आशा राख्छन् । तर बिचरा छोराले भने के गरेर कमाउने ? जबकि उसले नोकरीबाहेक अरू स्रोतबाट कमाउने खालको विद्या नै पढेको छैन । त्यसकारण चालू माध्यमिक , उच्चमाध्यमिक शिक्षाको क्षेत्रमा काम लाग्ने खालका केही नयाँ व्यावहारिक विषयहरूको पनि समावेश गरिनुपर्ने र ती विषयहरूलाई पढाउनेयोग्य प्रशिक्षणार्थीहरूको नियुक्ति गर्नुपर्ने आवश्यकता छ । हामीलाई वैज्ञानिक र प्राविधिक शिक्षा पनि चाहिएको छ तर सिक्किममा ठूल्ठूला उद्योग - धन्दा र कल - कारखानाहरूको कमी हुनाले धेरै मात्रामा यी विषयहरूमा डिप्लोमा हासिल गर्ने शिक्षार्थीहरूको खपत हुने ठाउँ छैन । यस्ता उद्योग - धन्दाका लागि चाहिने प्राकृतिक स्रोतकै यहाँ कमी छ । यस अवस्थामा सबभन्दा ठूलो स्कूल चल्दैछन् र नयाँ चलू गरिनेवाला छन् , ती सबैलाई यथाशीघ्र बहुद्देश्य ( मल्टिपर्पस ) स्कूलहरूमा परिणत गरियोस् र त्यसमा हाम्रो देशका भावी कर्णधारहरूलाई काम लाग्ने खालका , हाम्रो देश र परिस्थिति सुहाउँदा व्यावसायिक विषयहरू जस्तै वैज्ञानिक तरीकाले खेती गर्ने शिक्षा , पशु - पालन , कुखुरापालन आदिको शिक्षा , लौह कला , धातु कला शिक्षा , हस्त कला ( थुम्से , डोको , डालो र नाम्लो आदि ) , चित्रकला , सङ्गीत र व्यायामको शिक्षा , चिकित्साशास्त्रको शिक्षा आदि व्यवसायिक विषयहरू अनिवार्य रूपले पाठ्यक्रममा समावेश गरियोस् । फलस्वरूप एघार क्लाससम्म मात्र पढ्नसक्ने विद्यार्थीहरूलाई नोकरी नपाएको खण्डमा पनि जीविका उपार्जन गर्न सजिलो परोस् र देशको निकट भविष्यमा नै आइलाग्ने शिक्षित बेकारीको सामना पनि गर्न नपरोस् । ' मौसुफबाट पश्चिमाञ्चल विकास क्षेत्रको वस्तुस्थिति बुझिबक्सने सिलसिलामा वाग्लुङस्थित धौलागिरी अञ्चल प्रशासन कार्यालय सवारी भई जिल्ला विकास समितिका सभापति एवं उपसभापतिहरूलाई सामूहिक दर्शनभेटपछि निर्देशन बक्सँदै उक्त कुरा हुकुमभएको हो । बनको नजिकै गाउँ थियो । गाउँमा मन्दिर पनि थियो । काले कौवा दिनदिनै मन्दिरमा जान्थ्यो । मन्दिरको पेटीमा लस्करै मूर्तिहरू र तुलसीको महिरो थियो । मानिसहरू मन्दिरमा जाँदा ती मूर्तिहरू र तुलसीको पनि पूजा गर्थे । उनीहरूले महिरोमा धुप बत्ती बालेर फलफूल , रोटी र मिठाई प्रसाद चढाउँथे । * मागहु बिदा मातु सन जाई । आवहु बेगि चलहु बन भाई ॥ मुदित भए सुनि रघुबर बानी । भयउ लाभ बड़ गइ बड़ि हानी ॥ 1 ॥ कठै नेपाली नेताहरुको बुद्धि देखेर पनि दया लागेर आउछ कहिले कहिँ त . हेर्नुस न हालै संबिधान सभाको राज्य पुनर्संरचना समितिले बनेको संघिय राज्य हरुको नक्सांकन हेर्दा त मलाई त हाम्रा नेताहरुको बुद्धि देखेर डाको छोडेर रुन मन लाग्यो . के गर्ने हामी सर्बसाधारणको जति पनि बुद्धि छैन भने त्यो पद र कुर्सि छाडेर कुटो कोदालो गरेर छोरा छोरी पालना गए हुन्छ गाउतिर . बेकार मा जनताको रगत पसिनाले तिरेको करबाट तलब खाएर जागिरकै लागि मात्र किन सभासद् हुनु पर्यो र ? हुन त मा नेपालको सबै ठाउमा पुगेको छैन र सबै ठाउको भौगोलिक बनोट पनि थाहा छैन तर सामान्यतया मैले नेपालको भूगोल पढेकै आधारमा भन्ने हो भने पनि यो सिमांकन कति अब्यभाहारिक र असमानुपातिक छ कि एउटा राज्यको नागरिक उसको राजधानी पुग्न अर्को राज्यको सीमाभित्र पस्नु त सामान्य नै होला तर अर्को राज्यको राजधानी मै बस बसेर फेरी अर्को गाडी चढेर जानु पर्ने छ . जनतालाई सुबिधा दिने नाममा जनतालाई नै मुर्गा बनाउने हाम्रा नेताहरुलाई अब हामीले पागल भन्नु बाहेक अरु के नै भन्न सक्छौ र ? उदाहरणको को ताम्सालिंग , तमुवान वा मगरात राज्यलाई नै लिउ न . ताम्सालिंग राज्यका जनता आफ्नो राजधानी चौतारा पुग्न नेवा राज्यको राजधानी काटेर कयेउ कोष टाढा चौतारा पुग्नु पर्ने भयो … . तमुवान अन्तर्गत मुस्तांग का जनता आफ्नो राजधानी पोखरा आइपुग्न मगरात राज्यको म्याग्दी , बाग्लुंग र पर्बत टिन जिल्ला काटेर पोखरा आइपुग्नु पर्ने भयो अनि बाग्लुंग म्याग्दी र पर्बत जस्ता मगरात राज्यका जनता आफ्नो राजधानी तानसेन पुग्न तमुवान राज्यको राजधानी पोखरामा एकदिन बास नै बस्नु पर्ने भयो … … … . . * * * * रमाले ललितपुर नर्सिङ कलेजबाट आइएन गरिन् र १९ वर्षमा काठमाडौं मेडिकल कलेजमा नर्सिङ सुरु गरिन् । दुब्लीपातली तर टाठी नर्सको इन्टरभ्यु लियो अस्पतालले , जागिरअघि । ' कसरी गर्न सक्छौ ? दुब्लीपातली छौ , क्लबफिटको अप्रेसन पनि गरेको रहेछ ! ' उनले भनिन् , ' मेरो दुब्लोपना र अपांगताले तपाईंहरूलाई कुनै बेफाइदा गर्दैन , बरु मेरो सक्षमताले संस्थालाई धेरै फाइदा पुर्‍याउँछ । ' जागिर पाइन् र दुई वर्ष काम गरिन् । त्यसपछि नेपाल मेडिकल कलेजमा काम गरिन् तीन वर्ष । डिकोन भन्ने संस्थामा काम गरिन् - निर्माण क्षेत्रमा काम गर्ने महिला र महिला बेचबिखनका विषयमा । नेतृत्व कसरी विकास गर्ने भन्ने तालिममा सहभागी हुन डिकोनका तर्फबाट फिलिपिन्स गइन् । भिक्षुहरूको संस्थामा काम गरिन् । गुम्बामा स्कुल नर्स बनेर बसिन् । साथीहरूमाझ उनलाई वर्कोहलिक भनेर चिनिन्थ्यो । जीवनका आयाम बुझ्दै गइन् , रंगहरूमा भिज्दै गइन् , तरुणी बन्दै गइन् । एसओएस छाडेर एक्लै भाडामा बस्न थालिन् , भाटभटेनीमा । एसओएसमै छँदा संगीतकार राम थापाले उनलाई संगीत सिकाए । ' लाली रंगले ' भन्ने लोकगीत एल्बममा गीत गाइन् । ' गोर्खाली ' ब्यान्डमा काम गरिन् । सिनेमा पनि खेल्न भ्याइन् - ' अपराध ' मा कृष्टि मैनालीको साथी भएर । राजेश हमालसँग त्यसैबेला चिनजान भयो । त्यसैबेलादेखि हो , राजेश हमाल शारीरिक रूपमा अशक्त बालबालिकासँग नजिक भएका । एचबिसी रेडियोमा काम गरिन् । ' सीता ' टेलिसिरियलमा अभिनय गरिन् । बौद्धको स्तुपा कलेजबाट हस्पिटल नर्सिङमा बिएन गरिन् । रिह्याबमा काम गरिन् । अहिले मनोविज्ञानमा स्नातकोत्तर गर्दैछिन् - परीक्षा चलिरहेको छ । शारीरिक अशक्त बालबालिकाका लागि पैरवी गर्छिन् । भगवान् , कतिथोक गर्न सक्छिन् यी छोरी ? अस्ति भर्खरै न्ह्यु वज्राचार्यको संगीतमा शारीरिक अशक्त बालबालिकाका लागि आयोजित ' अर्केस्ट्रा ' सांगीतिक कार्यक्रममा सहभागी भइन् । ' संगीत थेरापी हो , मेडिटेसन हो , ' उनले न्ह्युको कार्यक्रममा सहभागी हुनुको कारण खुलाइन् , ' यसले मन शान्त बनाउँछ । ' लता मंगेशकर मन पराउने रमालाई अरुणा लामाको यो गीत खुब मन पर्छ - यो मन त तलाउ हो , ढुंगा नफ्याँक । आनी छोइङ डोल्मा र न्ह्यु त मन पर्ने नै भए । चर्को होइन , मधुर संगीतकी पारखी हुन् उनी । नाटक हेर्न गुरुकुल गइरहने रमा निशा पोखरेलकी फ्यान हुन् । हर्मन माइनर एकेडेमिक अवार्डका लागि मनोनीत भइसकेकी छन् । सेल पकाउनदेखि घरका सबै काम गर्न सिकेकी छन् । आफूलाई आर्टिस्टिक भन्न रुचाउने रमा गर्व गर्छिन् , ' म एकजना बच्चादेखि वृद्धसम्म पनि कम्युनिकेट गर्न सक्छु । ' साँच्चै , एउटी पूर्ण युवती बनेकी छन् ! सम्मेलनमा नेकपा एकीकृतले " गणतन्त्र र संविधानसभाका लािग राष्ट्रिय अभियान " सञ्चालन गर्ने जानकारी पनि दिइयो । अभियानको पहिलो चरण भदौ १४ गते काभ्रेपलान्चोकबाट सुरु गरी असोज १ गते धादिङ्गमा अन्त्य गरिने जनाइएको छ गल्यांगबाट हामी करिव १२ बजेतिर हिंड्यौं होला । भर्खरका बैसालु ठिटो थियौ हामी , त्यसमा पनि प्रेमिका भेट्ने जोश थियो । उकालोमा कैयन भरियाहरुलाई हामीले उछिन्यौं । माथि डाँडामा पेटमा भएको खाना पनि सकियो । भोक लाग्न थालिसकेको थियो । प्यासले त लत्रक्क पारिसकेको थियो । डाँडामा खोरियामाथि सानो झुपडि एक्लै ठडिएको थियो । मलखादको बारमा लटरम्म मसिना गोलभेंडा फेलेका थिए । एउटी सेतै फुलेकी बुढी आमा ढोकामा देखिइन् । " आमा केही खान पाइएला कि ( " हामीले सोधेपछि बुढीआमाले भनिन् " काँट आका हौ बाबु ( अर्नि चैं छ अर्थोक त केही छैन । " " हुन्छ हुन्छ अर्नि भए हुन्छु , हामीले भोकको झोंकमा भनिहाल्यौं । बुढी आमाले ठुला दइ बटुकामा जौंको जाँड बनाइन् । पहाडको टाकुराको चिसो पानीमा बनाएको जौंको जाँड र गोलभेंडाको अचारसंग खाएको मैले कहिल्यै विर्सन्न । आमा यो ठाउँको नाम केहो मैले बुढी आमालाई सोधें , उनलाई छोराछोरीका बारेमा पनि मैले सोंधे । उनले भनिन् " विर्घा हो बा , छोराहरु मुग्लान गाछन् पोरसालको दशैमा कान्छो आको थ्यो , म बुढी एक्लै छु " । बुढीआमाले थपिथपि हामीलाई खुवाइन तर उनले त्यसको पैसा लिन मानेकी थिइनन् तैपनि हामीले उनका हातमा केही रुपैया राखिदिएर हिड्यौं । आंध्र प्रदेश सरकार उद्योग के विभिन्‍न क्षेत्रों में नई नीतियां तैयार कर तथा संसाधनों की उपलब्‍धता बढ़ाकर , बेहतर औद्योगिक वातावरण करवा कर , क्षमता प्रोत्‍साहन में वृद्धि , आयातकों को बेहतर विपणन सुविधा उपलब्‍ध करवा कर आयात को प्रोत्‍साहन देकर घरेलू तथा विदेशी निवेश को बढ़ावा दे रही है । यह महत्‍वपूर्ण क्षेत्रों जैसे भेषज , जैव - प्रौद्योगिकी , खाद्य प्रसंस्‍करण , रसायन , चमड़ा , वस्‍त्र उद्योग , संसोधित घटकों , एयरोस्‍पेस इंजीनियरिंग , इलेक्‍ट्रानिक्‍स एवं सेमी कंडक्‍टर तथा ऑटोमोबाइल एवं आटो कल - पुर्जों के विकास पर मुख्‍य जोर दे रही है । औद्योगिक वृद्धि को तेज करने के लिए सरकार क्षेत्र आधारित औद्योगिक ढांचों , जैसे बायोटेक पार्क , टेक्‍सटाइल पार्क , लेदर पार्क , आटो पार्क , फैबसिटी तथा हार्डवेयर पार्क का निर्माण कर रही है । राज्‍य सरकार लघु उद्योग , मझौले , छोटे तथा बड़े उद्योगों को विविध प्रोत्‍साहन दे रही है । राज्‍य सरकार निर्माण क्षेत्र को प्रोत्‍साहन देने के लिए सेज में विद्युत शुल्‍क , भूमि आवंटन में रियायत देकर तथा श्रम कानूनों को उदार बना रही है । आंध्र प्रदेश 102 सेज को प्रोत्‍साहन दे रहा है , जिसमें से 64 राज्‍य सरकार द्वारा अधिसूचित हैं । राज्‍य ने केंद्र सरकार से सक्रिय निजी भागीदारी द्वारा 59 आईटी / आईटीईएस सेज खोलने की सिफारिश की है । अब तक 12 आईटी सेज खोले जा चुके हैं , जिनकी 22 इकाइयां हैं और इनमें 15000 आईटी प्रोफेशनल कार्यरत हैं । काठमाडौ , २५ असार विश्वभरीमा सर्वाधिक विक्री भएको पुस्तकको सूचिमा सूचिकृत पुस्तक सुपि्रम गडको शनिवारमा नेपालमा विमोचन भएको छ । अमेरिकामा प्राध्यापक पेशमा संलग्न नेपाली नागरिक जितेन्द्र ध्वज खााणद्धारा लिखित पुस्तक सुपि्रम गडको शनिवार रिपोर्टर्स क्लब नेपालमा पूर्व प्रधानमन्त्री एवम साहित्यकार लोकेन्द्रबहादुर चन्दले गरेका हुन । अमेरिकाको रोजडग बुक्स , पेन्सिलभेनिया , पिटर्सबर्गले प्रकासित गरेको पुस्तक सुपि्रम गडमा [ . . . ] पार्टी निर्णय अनुसारको दुईतिहाई सांसद्को समर्थन नपुग्ने निश्चित भएपछि खनालले निर्णयविरुद्ध गएर भए पनि बहुमतीय सरकारको नेतृत्व गर्नका लागि स्थायी समिति सदस्य भरतमोहन अधिकारी र युवराज ज्ञवालीमार्फत नेपाललाई आफ्नो उम्मेद्वारी फिर्ता नगरिदिन खबर पठाएका थिए । तर , नेपालले म पार्टीको निर्णयभन्दा माथि हुन सक्दिनँ , मैले निर्णय पालना गर्नैपर्छ भनेर फिर्ता पठाइदिए । संसद् भवनमा निर्वाचन प्रक्रिया चलिरहँदा समेत अध्यक्ष खनालले नेपाललाई भेटेर म कुनै पनि शर्त स्वीकार्न तयार छु तर , उम्मेद्वारी फिर्ता नगरिदिनुस् भनेका थिए । ज्ञवाली भन्छन् , " उम्मेद्वारी कायमै रहँदा मात्रै दुईतिहाई पुर्‍याउन सकिने भएकाले त्यो सम्भावनालाई नमार्न फिर्ता नगरिदिनुस् भनेर आग्रह गरेको हो । " स्थानीयवासीका लागि निर्माण हुन लागेका ती भवन लिबियाकै अन्य स्थानबाट आएका नागरिकले आफूहरुले पनि पाउनुपर्ने माग गर्दै कब्जा गरेका थिए । सो प्लान्टमा काम गर्ने नेपालीहरु क्याम्पमै थुनिएको झापाको दमकबाट लिबिया पुगेका गणेश उप्रेतीले टेलिफोनमा जानकारी दिए । ' क्याम्पबाहिर सुरक्षाकर्मीले घेरा हालेका छन् , ' उनले भने , ' कुनै पनि बेला भीडन्त हुनसक्छ । ' मानवअधिकार गृह , प्रोपब्लिक , मानवअधिकार एलायन्स , इन्हुरेड इन्टरनेसनललगायतका मानवअधिकारवादी संस्था एव्म विभिन्न २२ जना मानवअधिकारकर्मीले सयुंक्त अपिल जारी गर्दै माओवादीको पछिल्लो निर्णयले संविधानसभा निर्वाचन अन्योलमा परेको बताएका छन् । कार्यक्रमका सहभागि भएका कम उमेरमा विवाह गर्नेहरुले सानो उमेरमा विवाह गरी गर्भधारण गर्दा आफूहरुलाई विभिन्न शारिरीक तथा मानसिक समस्या देखा परेको स्वीकारेका थिए । नव गठित कार्य समितिमा अध्यक्ष देब राई , उपाध्यक्ष ज्ञान राई , महासचिव यान राई , सहसचिव घनश्याम राई , कोषाध्यक्ष दीपेन्द्र राई , सदस्यहरु जोरबीर राई , शारदा राई , पार्बती लामा राई , निर्मल राई , नन्द राई , तेज राई रहेका छन् । नव गठित सभापति देब राईले एक बक्तब्य प्रकाशित गरी बिभिन्न जनजातिहरुको संगठनलाई महासंघको रुपमा बिकास गर्नु पर्ने र नेपालमा जनजातिहरुको छुट्टै राजनितिक पार्टी गठन गर्नु पर्ने त्यसको पहल अमेरिकाबाट गर्न आफू तयार रहेको कुरा बताउनु भयो । कुमार कार्की एचकेनेपाल डट कम - अलमिस्नाद र्सर्भिसेज खेलकुद समूहको आयोजनामा उक्त कम्पनिको प्राङ्गण सनैया ४५ मा विहीवार अन्तरकम्पनी मैत्रीपूर्ण खेल सम्पन्न भएको छ । ~~पूर्व एआइजी विष्ट जेल चलान - [ मुख्य समाचार ]~~ पोखरा , १७ फागुन । भलिवल वर्ष खेलाडी घोषित वन्न सफल पोख्रेली खेलाडी परीक्षा गुरुङ्ग तथा अन्य स्थान प्राप्त गर्न सफल पोखरेली खेलाडीहरुको सम्मानमा सोमबार खेलाडीहरुलाई नगर परिक्रमा गराइएको छ । ज्ञानुबाबा बोर्डिङ्ग स्कूलकी छात्रा परीक्षालगायतका खेलाडीलाई उनीहरुको सम्मानमा निकालिएको र्याली अर्चलबोटस्थित विद्यालयबाट र्याली निकाली नगर परिक्रमा गराइएको छ । र्याली पोखरा रंगशालामा पुगेर समापन भएको थियो । एसएमएस भोटिङ्ग प्रकृयावाट वर्ष खेलाडी घोषित भएकि परिक्षा ज्ञानुवावा उच्च माविका विद्यार्थी हुन् । यौनले बढ्छ एकाग्रता नियमित स्वस्थ सेक्सका अनेक लाभ हुन्छन् । यसले तनावमा कमी आउनुको साथै शरीर स्वस्थ रहन्छ , रोग प्रतिरोधक क्षमतामा असर पर्छ । नियमित र आनन्ददायक यौनसम्बन्धले मस्तिष्कसमेत विकसित हुने नयाँ अनुसन्धानले सावित गरेको छ । यसले मस्तिष्कमा नयाँ कोष बन्छन् र व्यक्ति विशेषको एकाग्रतामा वृध्दि हुन्छ । लाइभ साइन्सको समाचारअनुसार पिस्टन विश्वविद्यालयका वैज्ञानिकहरूले यो विषयमा एउटा अनुसन्धान गरे । उक्त अनुसन्धानको मुख्य विषय ' के आनन्ददायक क्षणले हाम्रो मस्तिष्कमा सकारात्मक असर पुर्‍याउन सक्छ ? ' भन्ने थियो । यसका लागि वैज्ञानिकहरूले केही मुसामा प्रयोग गरे । उनीहरूले भाले मुसाका दुई समूह बनाए । एउटा समूहको भाले मुसाका लागि उनीहरूले प्रतिदन यौनका लागि तयार पोथी मुसा उपलब्ध गराए । अर्को समूहका मुसाका लागि यो मौका हरेक दुई सातामा एकपटक दिइयो । यसरी एक समूहको मुसालाई प्रतिदिन यौनको आनन्द उठाउने मौका पाए भने अर्को समूहको मुसाले यो मौका पाएन । यसपछि वैज्ञानिकहरूले दुवै समूहका मुसाका शरीरमा ग्लुकोकोरिकोइडस्को मात्रा परीक्षण गरे । ग्लुकोकोरिकोइडस्मा तनाव उत्पन्न गर्ने हार्मोन हुन्छ । दुवै समूहका मुसामा यसको मात्रा पाइए पनि पहिलो समूहका मुसामा भने यसको मात्रा कम देखियो । अर्कोतर्फ नियमित रूपमा यौनको आनन्द उठाइरहेको मुसाको मस्तिष्कको कोष बढी विकसित भए र उनीहरूको बीच सम्पर्क सूत्र पनि बढी विकसित भए । यी मुसाहरू अन्य मुसाको दाँजोमा कम बेचैनी अनुभव गरे , उनीहरूको मस्तिष्क बढी क्षमतावान् देखियो । यसको परीक्षणका लागि वैज्ञानिहरूले खानाको खोजीका लागि दुवै मुसाले गर्ने व्यवहारलाई नियाले । वैज्ञानिकहरूले नियमित यौनको आनन्द उठाइराख्ने मुसाले जटिलभन्दा जटिल परिस्थितिमा समेत खानाको खोजी गरेको पाए जब कि अन्य मुसाले भने यसो गर्न सकेनन् । यो अनुसन्धानले नियमित यौनबाट मुसाको व्यवहार र मस्तिष्कमा सकारात्मक असर पार्छ भन्ने तथ्य हात पार्‍यो । वैज्ञानिकहरूका अनुसार बायोलोजिकल रूपमा मानवको शरीरमा समेत यस प्रकारको परिवर्तन हुने गर्छ । न्याउली चरी किन रुन्छेस् नरो कठैबरी प्रेममय भयो संसार बुझ्दिनस् हँ चरी अझैसम्म विरहनै सम्झिबस्छे मोरी माया गाँस्न आइसकी एउटी मनकी गोरी । गीत गाउन किन बिसर्िस् कोइली रनबन यस्तो सुखद् बेला बीच नखुम्च्यान मन काफल पाक्यो चरी अब काफल पाक्यो भन हाम्रो मन एउटै भयो दुइटा फगत् तन । जुरेली त गुँड भित्र एक्लै किन बस्छेस् बाहिर वहार नडुलेर किन गुँड पस्छेस् अरिङ्गाल्नी किन खिल अरुलाई धस्छेस् इष्र्या गर्दै हाम्रो प्रीत कति दिन बस्छेस् । मैना चरी िपंजडामा रुङ्छेस् किन आज लज्जावती सधैंभन्दा बढि मान्छेस् लाज शिकार गर्न छाडिदे न निठुरी ए बाज बरु माया बसा्रइदे नाच् न मिलाई साज । पुछिदेऊ साथी संगी नजरका आँसू जित मलाई माया गर्छिन् उनी होऊ खुशी अित संसारमा बनोस् सबको माया गर्ने मित माया प्रेम गर्दै बितोस् जीवन नहोस् खति ॥ ( २०५४ । ८ । २३ सोमवार रातको १०ः३० बजे ) वासिङ्टन डिसी ( अमेरिका ) - अन्तर्राष्ट्रिय महिला दिवस घोषणाको सय वर्षको अवसरमा आइतबार यहाँ एक छलफल कार्यक्रम सम्पन्न भयो । अमेरिका नेपाल महिला एसोसिएसन० र नेपाली महिला ग्लोबल नेटवर्कको सयुंक्त आयोजनमा सम्पन्न कार्यक्रममा प्रवासी महिलाका अधिकार र कार्य क्षेत्रलगायतका विषयमा चर्चा गरिएको थियो । यसै अवसरमा फरगटन मेमोरी पुस्तकका लेखक ११ वर्षीय सुलेखा भण्डारीलाई कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि अमेरिकाका लागि नेपालका राजदूत डा . शङ्करप्रसाद शर्माले प्रशंसापत्र तथा कार्यक्रमका अतिथि एनआरएन अमेरिकाका अध्यक्ष सुमनराज तिमिल्सिनाले नगद पुरस्कार प्रदान गरेका थिए । कार्यक्रम आयोजक संस्था तथा एनआरएनको तर्फबाट सानै उमेरमा पुस्तक लेखेर प्रकाशित गरेकामा विशेष प्रतिभाका लागि प्रोत्साहनपत्र र १ सय १ डलर नगद पुरस्कार दिएको हो । कार्यक्रममा प्रमुख अतिथि डा . शर्माले अमेरिकाबासी नेपाली समुदाय तथा नेपालको हितका सम्बन्धमा राजदूताबासले गर्न सक्ने सहयोगबारे प्रकाश पारेका थिए । कार्यक्रमका अर्का वक्ता माधवी बस्नेत कार्कीले महिला अधिकार नै मानव अधिकार भएकाले महिला अधिकार भनेर छुट्याइरहनु नपर्नेमा जोड दिँदै महिलालाई हेर्ने दृष्टिकोण घरबाट सकारात्मक हुनुपर्ने उल्लेख गरेकी थिइन् । प्रवासी महिला कामदार र तिनका कार्यक्षेत्रसँग सम्बन्धित समस्याबारे विभामाया रन्जितले एक कार्यपत्र प्रस्तुत गरेकी थिइन् । त्यस क्रममा उनले बिना पारिश्रमिक काम गर्नुपर्ने , पूरा पारिश्रमिक नदिने , ओभरटाइमको सुविधा नहुने , शारीरिक तथा मानसिक दुर्ब्यवहार सहनुपर्नेलगायतका विषयमा विभिन्न सूचनामूलक जानकारी दिएको थिइन् । कार्यक्रमका अतिथि वक्ता तिमिल्सिनाले पनि प्रवासी नेपाली कामदारहरुका विषयमा कार्यपत्र र तथा वृतचित्र प्रस्तुत गरेका थिए । प्रवासी नेपाली महिला कामदारका जोखिमहरुलाई कम गर्न चेतना अभिवृद्धि र वैधानिक प्रक्रिया अपनाइनुपर्नेमा उनको जोड थियो । यस्तैगरी कार्यक्रममा १२ वर्षीय बालिका अनिशा दवाडीले पनि महिला अधिकारबारे आफ्नो लेख पढेर सुनाइन् । कार्यक्रम आयोजकका तर्फबाट एन्वा अध्यक्ष विष्णु थापा तथा मन्जु सङ्ग्रौलाले सहभागीहरुलाई स्वागत् तथा धन्यवाद ज्ञापन गर्नुका साथै एन्वाका कार्यक्रमबारे प्रकाश पारेका थिए । - लेखनाथ भण्डारी ~~रङ्गको पर्व होली आज , राजधानीमा धुमधाम मनाइदै - [ मुख्य समाचार ]~~ विज्ञान अधिकारी , काठमाडौं , मंसिर १५ - अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले सार्वजनिक यातायातको भाडा समायोजन गर्दा सार्क मुलुकमा अपनाएको पद्धति लागु गर्न सरकारलाई निर्देशन दिएको छ । कुनै आधारविना नै यातायातको भाडा बढाउन थालिएपछि यस्तो निर्देशन आएको हो । नायिका अरूणिमा लम्साल आजभोलि कता हराइन् ? उनका बारे अघिल्लो हप्ता थुप्रै समाचार आए । केहीले लेखे , ' श्रीमानले कि फिल्म छाड् कि मलाई ' भने पछि घरायसी कलह भएर टेन्सन मेन्टेन गर्दै छिन् । ' अनि , केहीले लेखे , ' फिल्म नै पाउन छाडिन् । ' तर यी दुवै सही थिएनन् । उनी विगत तीन महिनादेखि औपचारिक कार्यक्रममा उपस्थित नभएको र फिल्म साइन नगरेको कुरा भने सही हो । सभासद्ले ठूला संरचनागत परियोजना र सामाजिक न्यायका कार्यक्रम ल्याउन पनि सुझाव दिएका थिए । बजेट ल्याउँदा सहकारी , सरकारी र निजी क्षेत्रको सहभागिता रहने गरी तीनखम्बे नीतिलाई अवलम्बन गर्नुपर्ने पनि उनीहरूको धारणा थियो । क्यामिन र सतिस्वाँरा गाविसको सिमानामा पर्ने माहिन्द्री उच्च माविमा खेल्ने क्रममा करेन्टले डढेको घर्तीको दुवै हात पश्चिमाञ्चल क्षेत्रिय अस्पतालका चिकित्सकले दुवै हात काटिदिएका थिए । २००७ सालको क्रान्तिले समाज बदल्यो भने २०४६ र २०६३ को जनआन्दोलनले क्रमशः प्रजातन्त्रवादी र वामपन्थीहरूबीच सहकार्यको राजनीतिलाई अगाडि बढाउने र निरंकुश राजतन्त्रको अन्त्य गर्ने काम सफलतापूर्वक सम्पन्न गर्‍यो । ६० वर्षअघि समाजमा क्रान्ति नआएको भए पछिल्ला आन्दोलन र जनआन्दोलनहरू कुन रूपमा कसरी अगाडि बढ्थे भनी आकलन गर्न कठिन हुन्छ । सरकारले नया घरमा काठको सट्टा धातुका बिम लाउन प्रोत्साहन गर्ने नीतिको तयारी गर्दैछ । बीकानेर । शिवम डॅवलपर्स द्वारा शिवम विहार फेज - 3 में स्थापित की जाने वाली 21 फीट की भव्य पद्मासन में बैठी ' शिवम ' प्रतिमा की प्राण प्रतिष्ठा जल्द होगी । बीकानेर की पहली इस 6 टन वजनी प्रतिमा को शिवम के फेज - 3 में तैयार हुए 20 हजार स्क्वायर फीट के पार्क में स्थापित किया जाएगा । शिवम डॅवलपर्स के मुख्य [ . . . ] [ . . . more ] ~~अब बारी हमारी है यारों कह्दे उन सहिदोंकी माँ से जरा ! !~~ भक्तपुर , अषाढ १० - विद्युत् चोरी घरायसी प्रयोगमा लागि मात्रै नभई खेतबारीमा पानी लगाउनसमेत प्रयोग हुने गरेको भेटिएको छ । प्राधिकरण भक्तपुर वितरण केन्द्रका कर्मचारीले गरेको नियमित अनुगमनको क्रममा ताथलीमा नांगो तारमा हुकिङ गरी खेत रोप्न पानी लगाउँदै गर्दा ताथली - ९ मा चोरी गरिरहेको अवस्थामा भेटाएको थियो । पोखरा , ३१ जेठ । विश्व रक्तदाता दिवसको अवसरमा राष्ट्रिय लोक तथा देाहेारीगीत प्रतिष्ठान गण्डकी अञ्चलले पोखरामा मंगलबार खुल्ला रक्तदान कार्यक्रमको आयोजना गरेको छ । चिप्लेढुंगास्थित बीपीचोकमा भएको रक्तदान कार्यक्रममा ८० यूनिट रगत संकलन भएको छ । कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि डा . मुकुन्द आचार्यले कलाकारहरु सामाजिक सेवामा अग्रसर भएकोमा खुशी ब्यक्त गर्दै रक्तदानको महत्वबारे बोल्नुभएको थियो । प्रतिष्ठानका गण्डकी अञ्चल अध्यक्ष चोलेन्द्र पौडेलको सभापतित्वमा भएको कार्यक्रममा प्रतिष्ठानका केन्द्रीय अध्यक्ष पुरुषोत्तम न्यौपाने पूर्वअध्यक्ष प्रजापति पराजुली संरक्षक यम गुरुङ्ग पूर्वसंरक्षक क्याप्टेन पूर्ण ह्ल्मो प्रतिष्ठानका गण्डकी उपाध्यक्ष शेखरबिरही गुरुङ्ग , सचिव जीवन दाहाल लगायतले बोल्नुभएकेा थियो । सो अवसरमा सहभागी कलाकारहरुले साँस्कृतिक कार्यक्रम पनि प्रस्तुत गरेका थिए । काठमाडौं - ' क्षेत्रीको छोरो यो पाउ छुन्छ , घिनले छुँदैन , मानिस ठूलो दिलले हुन्छ , जातले हुँदैन ! जस्ता अनेकौँ युगान्तकारी तथा कालजयी हरफहरु समेटिएका महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटाका अमर कृति ' मुनामदन ' ले नेपालका पुस्तक बिक्रीमा नयाँ कीर्तिमान कायम गरेको छ । युद्धरत - राज्य काल में , चीन का एकीकरण विभिन्न राज्यों द्वारा एक दूसरे को हड़पने के लिये अनवरत रूप से चलाए गए युद्धों के जरिए कदम - ब - कदम पूरा हो चुका था । युद्धरत - राज्य काल के पूर्वार्ध में अपेक्षाकृत बड़े राज्यों ने अपने से छोटे पड़ोसी राज्यों को जीतकर अपने में मिला लिया और केवल सात बड़े राज्य बाकी रह गए । युद्धरत - राज्य काल के उत्तरार्ध में इन " सात शक्तिशाली राज्यों " के बीच भी बराबर युद्ध होते रहे । छिन राज्य के राजा इङ चङ ( शासनकाल 246 - 210 ई . पू . ) ने गद्दी पर बैठने के बाद युद्ध की तैयारी की तथा क्रमशः हान , चाओ , वेई , छू , येन और छी राज्यों को जीतकर अपने राज्य में मिला लिया और ईसापूर्व 221 में समूचे चीन को एक कर दिया । गजल फ्रेममा त हुनुपर्छ यसो भन्दैमा कसिलो शास्त्रियनीति नै यसमा लागू हुनुपर्छ भन्ने छैन भावसम्प्रेषणमा सहजता आउने खालको हुनु जरूरी देख्छ सहमतिपछि उपसभापतिमा रामचन्द्र पौडेल र महामन्त्रीमा कृष्णप्रसाद सिटौलालाई चयन गर्न कोइरालाले पाँच महिनाअघि राखेको प्रस्ताव सर्वसम्मत पारित भएको थियो । ' जनसभाको लक्ष्य शान्ति र संविधानलाई अघि बढाउन जनदबाब दिने त हुँदै हो , साथै गाउँदेखि केन्द्रसम्म पार्टी एकताको सन्देश दिनु पनि हो , ' केन्द्रीय सदस्य गोपालमान श्रेष्ठले भने , ' पार्टीभित्र तेरो मेरो भन्ने छैन । आउने जुनसुकै परिस्थितिमा जुध्न पार्टी एकढिक्का छ भन्ने सन्देश हामीले पोखराबाटै दिएका छौं । ' काठमाडौं संवाददाता / जेठ २७ - हाँसो र रोदनको बीचमा लाक्पा शेर्पा एकल साँझ कार्यक्रम जेठ २७ गते . . . २०६६ चैतमा एमडीजीपी डाक्टर तिलक घिमिरे गुल्मी जिल्ला अस्पताल तम्घास पुग्नुभयो । तम्घास अस्पताल भौतिक पूर्वाधारको हिसाबले राम्रो हो र त्यहाँ विगत २ / ३ वर्षदेखि एमबीबीएस डाक्टरहरू कार्यरत थिए । डा . तिलक तम्घास अस्पताल पुगेपछि बिरामी भर्ना र डेलिभरी गर्ने दर दोब्बर भयो भने दैनिक बिरामी जाँच्ने संख्या अर्थात् ओपीडी लगभग तेब्बर भयो । उहाँ आउनुअघि उक्त अस्पतालमा अपरेसन कोठा भए पनि सबै भत्ताभुंग थियो । उहाँको टिमले अपरेसन कोठालाई पुनः व्यवस्थित गर्नुभयो र फेरि अपरेसन सेवा सुरु गरी गर्भवती महिलाहरूको जीवन बचाउनुभयो । त्यहाँ रहुन्जेल ५० वटा भन्दा बढी अपरेसन गरेर बच्चा निकाल्नुभयो । डा . तिलक गुल्मीमा १८ महिनासम्म बस्नुभयो । उहाँले छोडेको लामो समयपछि पनि बिरामीहरू ' पहिलेका तालु डाक्टर खोई ' भन्दै उहाँलाई खोज्दै आउँथे भन्ने मैले सुनें । टाउकोमा कपाल पातलो भए तापनि उहाँको क्लिनिकल सीप र दक्षता बाक्लो थियो । मानवीय जीवनका यावत् पक्षका साथै कुनै एउटा नायक पात्रको जीवनको सङ्कटमय घटनालाई कलापूर्ण तरिकाले लेख्नु यथार्थमा कथा सिर्जना हो भन्ने तìवबोधलाई औधि राम्रोसँग बुझेका कथाकार मैनालीको जन्म संवत् १९५७ साल भदौमा काभ्रे जिल्लाको कानपुर भन्ने गाउँमा भएको थियो तर मैनालीको जन्मथलोको बारेमा पनि विवाद रहेको छ । कतिले उनको जन्म धादिङ भनेका छन् भने केहीले धनकुटासम्म पुर्‍याएका भए पनि कानपुर नै आधिकारिक जन्मथलो हो । कानपुरबाट बसाइँ सर्ने क्रममा मैनालीले नुवाकोटको कविलास भन्ने गाउँमा पनि स्थायी बसोबास गरेका थिए । निजामती सेवाका क्रममा अनेकौँ अड्डाहरूमा बिताएका मैनालीले अवकाश प्राप्त पछिको बुढ्यौली जीवन भने चितवन जिल्लास्थित खैरहनीको मझुई गाउँमा बिताएका थिए । उनको निधन २०२८ साल जेठ ५ गते काठमाडौँमा भएको हो । पहिलोपटक शारदामा ' नासो ' कथा प्रकाशित भएपछि १९९५ सम्म मैनालीका कथाहरू फाटफुटरूपमा शारदामै प्रकाशित भएका थिए । नेपाली साहित्यमा शारदाको प्रकाशन साहित्यिक भाषाको उन्नति र गद्यको विकासमा महìवपूर्ण उपलब्धि पनि हो । काठमाण्डौ १७ बैशाख । नेकपा एमालेका वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपालले वर्तमान सरकारले राष्ट्रिय सहमतिको स्वरुप तयार गर्न नसकेको आरोप लगाउनुभएको छ । प्रेस चौतारी काचनपुरले आज बिहान महेन्द्रनगरमा आयोजना गरेको पत्रकार भेटघाटमा बोल्दै उहाँले सरकारको विकल्पभन्दा पनि नेपाली काँग्रेस र मधेसवादी सबै दललाई समेट्ने प्रयास नभएको बताउनुभयो । आगामी जेठ १४ पछि संविधानसभाको म्याद बढाउने पहिलो सर्त संविधान निर्माणको सुनिश्चिता भएको उल्लेख गर्दै नेता नेपालले माओवादीले शान्ति र संविधानको विषयमा निर्णय गरे पनि विश्वसनीयतामा फेरबदल भइरहने कारणले आशङ्का भएको बताउनुभयो । ताजा जनादेशको कुरालाई अस्वीकार गर्दै उहाँले बजेटका बारेमा प्रमुख प्रतिपक्षी दलहरुसँग सल्लाह र छलफल गर्नु पर्नेमा जोड दिनु भयो । पुर्व प्रधानमन्त्री नेपालले माओवादी निशस्त्र हुनुपर्ने कुरा दोहोर् याउँदै माओवादीले कब्जा गरेको सम्पत्ति फिर्ता गर्नुपर्ने तथा वाइसिएल भङ्ग हुनुपर्ने बताउनुभयो । गाउभरी लोछार धुमधाम हुने गर्छ । चारै तिर खुशीयाली छौं थाल्छ , एक किसिमको लहर नै छाउछ । यसो हेर्दा मन प्रफुल्ल भएर उतैतिर भुल्न पुग्छ । भारत जीवन - बाबू रामकृष्ण वर्मा ने काशी से 3 मार्च 1884 को भारत जीवन प्रकाशित किया । यह पहले चार पृष्ठ का था , बाद में 8 पृष्ठों में छपने लगा । इसका वार्षिक मूल्य डेढ़ रुपया था । यह पत्र 30 वर्षों तक प्रकाशित हुआ । भारत जीवन सदा एक दब्बू अखबार रहा । स्वाधीनता पूर्व साहस से इसने कभी नहीं लिखा । थकाली सेवा समिति दक्षिण कोरियाले कोशी बाढी पिडितहरुको सहयोगार्थ ५०० , ००० ( पांच लाख वन ) हस्तान्तरण गरेको छ । डिसेम्बर २१ तारिख आईतबारको दिन नेपाल कोरिया सांस्कृतिक मन्चको आयोजनामा सम्पन्न सांस्कृतिक कार्यक्रममा प्रमुख अतिथि रहनु भएका महामहिम राजदूत कमल प्रसाद कोईराला ज्युलाई थसेस कोरियाका अध्यक्ष भक्त सेरचनले उक्त रकम हस्तान्तरण गर्नु भएको हो । रकम हस्तान्तरण गर्नु पुर्व अध्यक्ष सेरचनले कोरिया स्थित नेपाली दुतावास मार्फत पठाईएको यस सानो रकमले कोशी बाढी पिडितहरुलाई थोरै भएपनि राहत मिलोस् भन्ने कामना गर्नु भएको थियो । स्मरणिय रहोस , कोरियाको महान पर्व छुसकको एक नेपाली कार्यक्रममा थकाली सेवा समिति दक्षिण कोरियाले कोशी बाढी पिडितसहयोगार्थ सेल रोटी लगायत मिष्ठान्न परिकारहरुको बिक्री बितरण गरेको थियो । सहयोग बितरण सम्बन्धि थप तस्बिरहरु यसैगरी १० किलोमिटर पुरुष तर्फसशस्त्रका गगनसिंह बुढाएरले ३३ मिनेट २२ सेकेण्डमा पुरा गरी पहिलो , त्रिभुवन आर्मीका नयन्द्र र्राईले ३३ मिनेटर ३७ सेकेण्डमा पुरा गरी दोस्रो र सशस्त्रका आशनारायण चौधरीले ३४ मिनेट ३ सेकेण्डमा पुरा गरी तेस्रो भएका छन् । उनीहरुलाई क्रमश ७ , ४ र ३ हजारनगदसहितको पुरस्कार प्रदान गरिएको छ । यसरी उनीहरु मलाई खोज्दै थिए । म त्यतिखेर केही सोच्न सकिरहेको थिइनँ । भीडको एकजनाको इशारामा मेरे पछि सयाँ युवा लागेका रहेछन् । मलाई खोज्दै केही युवाहरु मेरो सामुन्ने आइपुगे । उनीहरुले मलाई विभिन्न प्रश्न सोधे । म निडरताका साथ तल भीडमा आर्लिए र आफ्नो परिचयपत्र देखाएँ । म पत्रकार भएको थाहा पाएपछि भीड अर्काे म्यानपावर कम्पनी ध्वस्त बनाउन हिँड्यो । त्यसपछि म घरभित्र पस्न लागेको थिएँ । सम्पूर्ण घटनालाई नियालिरहेका छिमेकी बाजेले भनेुधन्न बच्नु भो पत्रकार बाबु । ' म छिमेकी बाजेको कुरा सुनेर अचानक काम्न थालें । ~~कन्या राशि वालों का वर्ष 2009 का भविष्यफल~~ पोखरा , १५ माघ । डिजिटल सिग्नेचर तथा साइबर ' ल ' को सम्बन्धमा एकदिन छलफल तथा अन्तरकि्या कार्यक्रम शनिवार सम्पन्न भयो । प्रमाणिकरण नियन्त्रकको कार्यालय सिंहदरबार काठमाण्डौको आयोजना र क्यान कास्कीको सहआयोजनामा सम्पन्न भएको उक्त कार्यक्रममा विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयका सचिव डा . रामहरि अर्यालको प्रमुख आतिथ्यता तथा क्यान कास्कीका महासचिव राजेन्द्रराज श्रेष्ठको सभापतित्वमा भएको थियो । कार्यक्रममा प्रमाणिकरण नियन्त्रकको कार्यालयमा नियन्त्रक राजनराज पन्तले डिजिटल हस्ताक्षर तथा साइबर कानुन सम्बन्धमा कार्यपत्र प्रस्तुत गर्नुभएको थियो । होटल बाराहीको सभाहलमा सम्पन्न भएको कार्यक्रममा प्रमाणिकरण नियन्त्रकको कार्यालयको कन्सल्टेन्ट इन्जिनियर कृष्ण कुमार शाहले संचालन र कार्यालयका शाखा अधिकृत तारानाथ लुईटेलले स्वागत मन्तव्य राख्नुभएको थियो । कानुन व्यवसायी , न्यायकर्मी , प्रहरी पदाधिकारी तथा कम्प्युटर तथा सूचना प्रविधिसँग सम्बन्धित पदाधिकारीहरुको सहभागिता रहेको उक्त कार्यक्रममा छलफलको क्रममा सूचना प्रविधि सम्बन्धी अपराध , साइबर कानुन तथा डिजिटल हस्ताक्षरको सम्बन्धमा उठेका जिज्ञासाहरुउपर कार्यपत्र प्रस्तोताले स्पष्ट पार्नुभएको थियो । उक्त अवसरमा पुनरावेदन इकाई बार उपाध्यक्ष हरिप्रसाद अधिकारी , क्यान केन्द्रीय सदस्य जगन गुरुङ , प्रहरी उपरीक्षक यादवराज खनाल तथा जिल्ला न्यायाधीश निलकण्ठ रेग्मीले कार्यक्रम अत्यन्त महत्वपूर्ण र समयसान्दर्भिक रहेको तर छोटो समयमा अत्यन्त जटिल कानुनी र प्रविधिगत विषयको बारेमा बुझ्न गाह्रो हुने हुँदा अलि लामो समयमा विषयहरुलाई छुट्टाछुट्टै प्रस्तुती गर्न सके बढी प्रभावकारी हुने धारणा राख्नुभएको थियो । सरकारको मुख ताक्‍ने , डलरको मुख ताक्‍ने वा अर्कै मातृभाषा हुने विद्वानको मुख ताक्‍ने गरेकै भरमा नेपालमा भएका सबै मातृभाषाको संरक्षण र विकास हुने छाँट छैन । यसका लागि हरेक मातृभाषा बोल्ने विद्यार्थीहरूले आफैं भाषाविज्ञान विषयको तालिम लिन तम्सिनुपर्छ भन्ने मेरो मान्यता छ । नेपालमा बोलिने सय - सवा सय ओटा मातृभाषाहरूको संरक्षण र विकास कसरी गर्ने भन्ने सीप भएको जनशक्ति उत्पादन गर्ने लक्ष्य राखेरै राष्ट्रिय भाषा नीति सुझाव आयोगले त्रिभुवन विश्वविद्यालयमा भाषा विज्ञान विभाग खोल्ने सुझाव दिएको थियो । त्यस सुझावकै बलले नभए पनि अहिले त्रिभुवन विश्वविद्यालयमा भाषाविज्ञान विभाग खुलेको छ र त्यसबाट आठ नौ ओटा समूहमा विद्यार्थीहरूले एम . ए . र तिनीहरू मध्ये दुई जनाले चाहिँ पिएचडी . उपाधि पनि पाइसकेका छन् , तर अहिले सम्म उत्तीर्ण हुनेहरूमा मातृभाषाका विद्यार्थीहरूको विविधता एकदम कम छ । कामदारको पासपोर्ट स्पोन्सरसँगै रहने हुँदा आवश्यक कागजात उनीहरूसँग हुँदैन । दूतावासका अनुसार गैरकानुनी काम गरेका झन्डै दुई हजार नेपाली जेल जीवन बिताइरहेका छन् । भागेर आएका कामदारको जिम्मा लिनु नपर्ने , कामदार झिकाउन थप आयभार नपर्ने भएकाले कम्पनीले पनि त्यस्ता कामदारलाई तलब कहोकेन , कन छेम्ब र चेनकहेनयो परिकार मुस्ताङमा उब्जेको फापरको पिठोबाट तयार पारिन्छ । यसलाई नेपाली भाषामा फापरको पातलो रोटी भनिन्छ । अलिकति पानीमा फापरको पिठो हालेर बेसरी फिटिन्छ । थोरै नुन पनि मिर्साईन्छ । तावामा केही घ्यु तेल केही पनि नखाई सुख्खा पकाईन्छ । राम्रो संग तावामा पकाए पछि टिमुरको चटनी , र लसुनको छोप संग डोबेर खादा स्वादीष्ट हुन्छ । विशेष गरी यो फाफरको पातालो रोटी बेलुकाको नास्ताको रुपमा खाने गरिन्छ । यो परिकारे अहिले तन्नेरी युवापुस्ताले निकै पराएका छन् । चन्द्रमा भई रोएकी थियौ , धानका पातमा शित पार्न तिम्रो वाटो पहिल्याई हिड्ने , दोवाटोमा चुके होलान् । यसैगरी , अवार्ड प्राप्त गर्ने नायिकाहरुमा कल्पना गुरुङ , मीना गुरुङ , नविना गुरुङ , टौसुब्बा गुरुङ ( सविना ) , मिरा गुरुङ छन भने नायकहरुमा जितमान गुरुङ , बलबहादुर गुरुङ , ओमप्रकाश गुरुङ , आकाश गुरुङ पनि अवार्डबाट सम्मानित भए । सुनसान रातमा गाउको चौतारीको रहरलाग्दा झ्याङ्गिएर बेरिएको सितलताले च्यातिएको मनहरुलाई सितलता नदिदोरहेछ बादलका पछ्ह्यौरी भित्र कोमल हासो पवित्र स्नेह सम्झन्छु गाउघर पाखा पखेरा सबैतिर हेर्छु भ्रम हो कि भनेर अनि बेर्न मन लाग्छ एक अन्जुली यादका पलहरु टुक्राटुक्री छल्किने यादहरु समयको आचलभित्र अङ्कमाल गर्न मन् लाग्छ हरपल यि आँखाहरु उराठिला काल्लाहरुमा कन्दराहरुमा हावाको झोकाहरुसङ्गै सुकसुकाउदै नतमस्तक हुन्छु भोगाइहरुमा बासना उम्लिन्छ जिन्दगीलाई मनमनै रुपान्तरित गर्न खोज्छु बोझ लाग्छ आँफैलाई चुपचाप सहिदिन्छु पिडा भुल्ने बहनामा रात गहिरिदै जान्छ फुल्नु र झर्नुको बाध्यतामा । २०६६ चैतमा एमडीजीपी डाक्टर तिलक घिमिरे गुल्मी जिल्ला अस्पताल तम्घास पुग्नुभयो । तम्घास अस्पताल भौतिक पूर्वाधारको हिसाबले राम्रो हो र त्यहाँ विगत २ / ३ वर्षदेखि एमबीबीएस डाक्टरहरू कार्यरत थिए । डा . तिलक तम्घास अस्पताल पुगेपछि बिरामी भर्ना र डेलिभरी गर्ने दर दोब्बर भयो भने दैनिक बिरामी जाँच्ने संख्या अर्थात् ओपीडी लगभग तेब्बर भयो । उहाँ आउनुअघि उक्त अस्पतालमा अपरेसन कोठा भए पनि सबै भत्ताभुंग थियो । उहाँको टिमले अपरेसन कोठालाई पुनः व्यवस्थित गर्नुभयो र फेरि अपरेसन सेवा सुरु गरी गर्भवती महिलाहरूको जीवन बचाउनुभयो । त्यहाँ रहुन्जेल ५० वटा भन्दा बढी अपरेसन गरेर बच्चा निकाल्नुभयो । डा . तिलक गुल्मीमा १८ महिनासम्म बस्नुभयो । उहाँले छोडेको लामो समयपछि पनि बिरामीहरू ' पहिलेका तालु डाक्टर खोई ' भन्दै उहाँलाई खोज्दै आउँथे भन्ने मैले सुनें । टाउकोमा कपाल पातलो भए तापनि उहाँको क्लिनिकल सीप र दक्षता बाक्लो थियो । ' सरकारको यो पागलपनपूर्ण कदमबाट नेपाल आदिवासी जनजाति महासंघ स्तब्ध र आक्रोशित भएको छ , ' विज्ञप्तीमा लेखीले भन्नुभएको छ , ' नेपाल आदिवासी जनजाति महासंघ प्रहरीले गरेको अत्याचारको घोर भत्र्सना गर्दै हाम्रा महासचिव शेर्पालाई ससम्मान तत्काल रिहा गर्न माग गर्दछ । ' यद्यपि उनले माओवादी सहमतिको सरकारको नेतृत्वको विषयमा अधिक लचक रहेको दावी गरे । माओवादी ठूलो पार्टी भएकोले नेतृत्वको दावी माओवादीकै हुने र त्यसो भए सहमति पनि बन्ने दावी गर्दै उनले सहमतिमा भाँजो हाल्न गरी माओवादीले जिद्धि र अडान नलिने स्पष्ट पारे । * * * कोलम्बो , साउन २० ( एएफपी ) - थिलान समराविराको सतकमा श्रीलंकाले बनाएको ४ सय २५ रनको जवाफ भारतले तेस्रो तथा अन्तिम टेस्टमा वीरेन्द्र सेवागले आफ्नै शैलीमा ८७ बलमा अविजित ९७ रन बनाउँदै दिएको छ । ५ जुलाई , ०११ । कटारीबाट काठमाडौँतर्फ आउँदै गरेको ना ४ ख ४४२९ नम्बरको बस मंगलबार बिहान धादिङको बेनीघाट गाविस वडा नं . १ हिलटप नविकैबाट त्रिशूली नदीमा खस्दा दुई जनाको मृत्यु भएको छ । इलाका प्रहरी कार्यालय गजुरीले दिएको जानकारीअनुसार सो दुर्घटनामा परेका ३२ जनालाई घाइते अवस्थामा उद्धार गरिएको छ भने १२ जनाभन्दा बढी हराइरहेको छ । हाल सुन प्रतितोला झण्डै ४० हजारको हाराहारीमा पुगेको छ । यस्तो महङ्गो सुन लगाउनु भनेको क्षमताबाहिरको कुरा हो तर चाडपर्व वा समारोहमा गहना नलगाउँदा हेपाइ खप्नु पनि पर्न सक्छ । त्यसैले हेर्दा सुनजस्तो देखिने र सस्तो भएकाले म त सधै यस्ते गहना लगाउँछु । जलपयुक्त गहना किन्न आएकी मिना पराजुलीले भनिन् । पछिल्लो समयमा पराजुलीजस्तै थुपै्र मध्यम वर्गीय महिलाको रोजाइमा यस्ता गहना पर्दै आएका छन् । भैरहवा , असार २९ / आउदो साउन चार गते बाट काठमाण्डौंमा हुन गईरहेको पाँचौ कोरियन एम्बेस्डर राष्ट्रिय तेक्वान्दो . . . वि . सं . २०२४ साल भादब १८ गते सिरहा जिलाक गोविन्दपुर - १ , बस्तीपुर गाममे जन्म लेनिहार प्रेमर्षिक पूर्ण नाम धीरेन्द्र झा छियनि । कान्तिपुरसँ हेल्लो मिथिला कार्यक्रम प्रस्तुत कर्ता जोड़ी रूपा - धीरेन्द्रक धीरेन्द्रक अबाज गामक बच्चा - बच्चा चिन्हैत अछि । " पल्लव " मैथिली साहित्यिक पत्रिका आ " समाज " मैथिली सामाजिक पत्रिकाक सम्पादन । मलाई अचम्म लाग्यो । कानले पनि केके सुन्नुपर्दोरहेछ भनेजस्तो लाग्यो । सूर्य पूर्वबाट उदाएको हो कि पश्चिमबाट - निर्क्योल गर्न पनि गाह्रो भइरहेको थियो । त्यसैले कोठाको चारैतिर हेरेँ । सबै आ - आफ्ना ठाउँमा पहिलेजस्तै थिए । मैले आफ्नो बेड नियालेँ । बेड जहाँको त्यहीँ थियो । अगाडि हेरेँ । अगाडिको बेडमा त्यही बिरामी हिजोअस्तिजस्तै निस्तेज अनुहार लिएर अडेस लाएर बसिरहेको थियो । बिहानको न्यानो घाम पूर्वको झ्यालबाटै पसिरहेको थियो । मेरो भ्रम निवारण भयो - " सूर्य पश्चिमबाट होइन , पूर्वबाटै उदाएको थियो । दृष्टि दोष पटक्कै होइन । " हुवाईले आइपी सिडिएमए मोबाइल एक वर्षदेखि १८ महिनाभित्र टेलिकमलाई डेलिभरी दिन सुरु गर्नेछ । यसबाट उच्चगतिको इन्टरनेट समेत चल्छ । यसलाई तारवाला टेलिफोन नपुगेका गाउँगाउँमा सूचना प्रविधि विस्तार गर्ने योजना टेलिकमको छ । हुवाईले यस पटक जेडटिईभन्दा सस्तो दरमा मोबाइल उपकरण दिने प्रस्ताव गरेको थियो । टेलिकमले पूर्वी र पश्चिमी क्षेत्रमा २० लाख इन्टरनेट प्रोटोकल ( आइपी ) सिडिएमए फोन किन्न टेन्डर आह्वान गर्दा हुवाईले सबभन्दा सस्तो मूल्य प्रस्ताव गरेको स्रोतले जानकारी दियो । ~~तालिममा व्यूटिसियन लगाएत २५ जनाको सहभागीता रहेको थियो ।~~ बेनी देखि नजिक र लामो दुरिका सडक रातभरि परेको अविरल वर्षाको कारण क्षतिगस्त हुन पुगेपछि बेनीको वस पार्कमा बाटो खुल्ने प्रतिक्षामा रहेका गाडिहरु । पछिल्लो समय बेनीमा पानी निकै परेपछि नियमित जसो बाटो अवरुद्ध हुने गरेको छ । तस्विर बेनीअनलाइन / हरिकृष्ण गौतम माथिका पंक्तिहरूले के स्पष्टै भन्छन् भने इस्वीको पाँचौं शताब्दीको ७६ वर्षसम्म एउटा उपत्यकावासी सार्थवाहु ( व्यापारी० ले हुणहरू र पश्चिम रोमनहरूबीच साम्राज्य विस्तारका निम्ति मध्ययुरोपमा भइरहेको भिडन्तबारे साह्रै ठूलो अभिरुचि राखेर त्यसलाई लिपिबद्ध गरिरहेको थियो । उसले सम्भवत गरम मसलाका फोनेसियन ( लेबनान , सिरिया आदि० व्यापारीहरूले मिथिलामा ओसारेका द्वन्द्वनायकहरूका अपभ्रंश नामहरूलाई रुचिपूर्वक सुनिरहेको थियो । सम्भवत सिन्धुलीको बाटो हुँदै ऊ धनुषासम्म ओहोरदोहोर गथ्र्यो गागलफेदीमा आराम गर्दै । पुरानो मैथिलीमा गागलको अर्थ भोगटे हो र लाहानको दुसाध राजा सलहेशको सातौं शताब्दीको प्रसंगमा पहाडी भोगटेको प्रसंग आउँछ पनि । बेलाबेला आपूर्ति बिथोलिन जाँदा उसले किन र कसरी भनेर सोध्ने क्रममा युरोपमा चलिरहेको भिडन्तबारे जानकारी पाइरहेको हुँदो हो किनभने मेथी , सुप , धनियाँ , मुंग्रेलो , ज्वानो , कालो जिरा यी छ वटै गरम मसलाको उत्पत्ति थलो दक्षिण युरोप र त्यसको परिवेश हो एवं धेरैजसोको मौलिक नेपाली र हिन्दी नामचाहिँ मैथिल हो । जसरी लिम्बूवानको सेकमुरी दक्षिण युरोपमा पुगेर सेलरी ( अपियम ग्राभेलन्स० नाउँको मसला हुन पुगेको बुझिन्छ । यसरी पटकपटक भनिँदै आइएको किरात शासनको कथित १७०१ वर्ष पाँचौं शताब्दीको ७६ वर्षमा टुंगिन्छ । धरान / पूर्वमा आपराधिक क्रियाकलाप बढ्दै गएको बेला सोमबार धरानमा पूर्वाञ्चल क्षेत्रीय सुरक्षा समितिको बैठक बसेको छ । पूर्वको सुरक्षा अवस्थाबारे बैठकमा गम्भीर छलफल भएको स्रोतको भनाइ छ । तर , बैठकमा के - के निर्णय भयो भन्ने जानकारी बाहिर आएको छैन । ' सुरक्षा सतर्कता अपनाउने विषयमा नै बैठक केन्द्रित रयो ' स्रोतले भन्यो , ' सुरक्षाका सवालमा आएका थुप्रै जनगुनासाका विषयमा पनि गम्भीर छलफल भयो । ' पूर्वी नेपालमा केही समय अघिदेखि हत्या , अपहरण , आक्रमण , चन्दा आक्रमणका घटनामा वृद्धि भएका छन् । बैठकमा पूर्वाञ्चल क्षेत्रीय सुरक्षा समितिका संयोजक तथा क्षेत्रीय प्रशासक धरणीधर कोइरालाले सुरक्षा निकायका प्रमुखहरुलाई सुरक्षा स्थितिबारे जानकारी लिनुका साथै सुरक्षा स्थिति मजबुद बनाउन निर्देशन दिएको बुझिएको छ । पूर्वका विभिन्न जिल्लामा नया " प्रमुख जिल्ला अधिकारी र नया " सुरक्षा अधिकारी आएपछि सुरक्षा स्थितिमा परिवर्तन आएको भन्दै नया " प्रजिअ तथा सुरक्षा अधिकारीहरुलाई सचेत हुन पनि बैठकमा निर्देशन दिएको स्रोतले बतायो । बैठकमा पूर्वाञ्चल प्रशासन प्रमुख खतिवडासहित नेपाली सेनाका पूर्वी पृतनापति नरेन्द्र रावल , पूर्व क्षेत्रीय प्रहरी कार्यालयका डीआईजी विनोद सिंह , सशस्त्रका निमित्त डिआईजी जितबहादुर पुन , राष्ट्रिय अनुसन्धानका डीआईजी गणेश थापालगायतको उपस्थिति थियो । बैठकमा सुनसरी , मोरङ , झापा , सप्तरी , सिराहाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी तथा सुरक्षा प्रमुखहरुको समेत उपस्थिति रहेको बुझिएको छ । विशेष गरी हङकङ स्थाई परिचयवाहक दुबै दिदी बहिनीहरुलाई धरान ८ समाजका पदाधिकारीहरुले पूष्प गुच्छा , खदा ओडाई सम्मान गरेका हुन् । तस्विरः जगत अम्बु गुरूङ एचकेनेपाल डट कम । थप तस्विरहरू हेर्न यहाँ क्लिक गर्नुहोस् । मात्रै छ दिनमा त्यो पनि छ जनाले छोडेको पदचाप पछ्याउँदै जापानजस्तो विशालकाय औद्योगिक क्रान्ति भएको मुलुकमा ६४ वर्ष अघि लेखिएको संविधान आजसम्म एक अक्षर पनि परिवर्तन नगरी जस्ताको तस्तै लागू भएको छ भन्दा तपार्इं हामी नेपालीलाई यसले साँच्चै पोल्छ होला । * गुहँ सँवारि साँथरी डसाई । कुस किसलयमय मृदुल सुहाई ॥ सुचि फल मूल मधुर मृदु जानी । दोना भरि भरि राखेसि पानी ॥ 4 ॥ २६ . खाद्यान्नलगायतका अत्यावश्यक दैनिक उपभोग्य वस्तुहरूको सहज र सुलभ आपूर्तिको व्यवस्था मिलाई बढ्दो महङ्गी नियन्त्रण गरिनेछ । साँठगाँठमा हुने मूल्य निर्धारण तथा यातायात क्षेत्रमा रहेको सिन्डिकेट प्रथा समाप्त गरिनेछ । सुकुम्बासी र गरिबीको रेखामुनि रहेका जनतालाई अत्यावश्यक वस्तुहरू सुपथ मूल्यमा उपलब्ध गराउन सार्वजनिक वितरण प्रणालीलाई सुदृढ गरिनेछ । उपभोक्ता हक - हितलाई सुनिश्चित गर्न आवश्यक व्यवस्था मिलाइनेछ । अनि दुवै जनाले म : म अनि थुक्पा खाइसके बिमल कुमारले भन्यो " रुपा आज जय नेपाल हलमा रोमान्टिक हिरो शाहरुख खानको " दिल तो पागल हाइ " चलिरहेको छ , हेर्न जाने हो ? " रुपाले यसो टाउको कन्याएर भनिन् " बिमल दाई म संग पैसा नै छैन अनि " | " रुपा तिमी चिन्ता नगर , म तिरी हाल्छु नि " भन्दै बिमलले आफ्नो पैसा कमाएको पुरुषत्व देखायो , ल ल दाईले भने पछि म त तयार छु रुपा फुरुंग भइन् | दुवै जना न्युरोड रेस्टुराँबाट निक्लेर बिमल कुमारको मोटर साइकलमा जय नेपाल सिनेमा हलमा आई पुगे | अनि बाल्कोनीको टिकेट काटेर दुवै जना भित्र पसे , फिलिम शुरु हुन लागेको थियो | रुपा बिमल कुमारको पछि पछि हिड्दै थिइन , अनि दुवै जना सिटमा बसे | १ ) कांग्रेस , एमाले सहितका ६ दल : सात दल र माओवादी गरि आठ दल थिए , नेपाली कांग्रेस र प्रजातान्त्रिक एकीकरणपछि ६ दल बने , माओवादी हामीलाई अलग पार्टीमा गन भन्छ , भनेपछि अव ६ दल भए । ६ दल भने पनि त्यहाँ हैसियत भएका भनेका कांग्रेस र एमालेनै हुन् , जनाधार छ भने कांग्रेस , एमालेसँग छ , अरु नाम मात्रका दल हुन भन्दा फरक पर्दैन । कांग्रेस र एमाले पनि यति कमजोर छन् कि उनीहरु प्रचण्डका अगाडि बारम्बार घुँडा टेकीरहेका छन् । पछिल्लो पटक कांग्रेस नेता सुशिल कोइरालाले भने झैं " अब माओवादीलाई हाम्रो टाउको काटेर लैजाउ भन्ने बाहेक अरु केही बाँकी छैन , सवै कुरामा माओवादीले हामी ६ दललाई भित्तामा पुर्‍याइसकेका छन् । " ६ दलको नाम मात्रै हो हैसियत केही छैन , प्रचण्डको धम्कीले कांग्रेसले महासमिति बोलाएर गणतन्त्रमा जाने निर्णय गरिसकेको छ भने सधै दुइटा डुंगामा खुट्टा राख्ने एमालेले त कांग्रेसले माने आफू संसदबाटै भर्खरै गणतन्त्र घोषणा गर्न पनि तैयारदेखि कहिले जनमत संग्रह , कहिलै संकल्प प्रस्ताव , कहिले के यावत कुरामा माओवादीसँग घुँडा टेकीरहेको छ । समग्रमा कांग्रेस , एमाले लगायतका बाँकी भुरा दलहरु माओवादीका लाचार छायाँ भैरहेका छन् । जनता , कार्यकर्ता कांग्रेस एमालेसँग भए पनि दुवै दल माओवादीसंगै सति जाँदै छन् , लाचार र कमजोर सावित भएका छन् । २ ) माओवादी : गरिवी , अशिक्षा , अन्धविश्वास , पछौटेपन , राजनीतिक गतिरोध हरेक कुराको फाइदा उठाएर सोझासाझा जनता भ्रममा पार्ने माओवादी हात हतियार , जनमुक्ति सेना , वाई . सी . एल . का नाममा अराजकता मच्चाएर जनतालाई आतंकित बनाएर , अपहरण , हत्या , चन्दा आतंक , धम्की जे जे मन लाग्छ , लाचार र जिउँदो मुर्दा बनेको सरकारको गृहप्रशासनको कमजोरीको फाईदा उठाएर राजनीति गरिरहेको छ । उसको पनि भविष्य अन्धकार छ त्यो कुरा माओवादीले राम्ररी बुझेरै संविधान सभा विथोले , बल मिच्याई गरेरै सत्ता कब्जा गर्ने माओवादीले सपना देखेको छ । २ वर्षभित्र म राष्ट्रपति हुन्छु भनेर इण्डियन मिडियाबाट घोषणा गरेका प्रचण्डले आतंककै बलमा सत्ता कब्जा गर्न सक्छन् तर टिकाउन भने सारै मुस्किल छ । माओवादी निशस्त्र मात्रै होउन जनताले उनीहरुलाई लखेट्न शुरु गर्छन भन्ने कुरा उनीहरुले पनि बुझेरै अहिलेको मुढेबलको राजनीति र धाक धम्कीको राजनीति गर्दैछन् । समग्रमा माओवादीको पनि भविष्य अन्धकार छ । ३ ) सेना , जनपद र सशस्त्र प्रहरी : नेपाली सेना व्यारेकमा थन्किएको छ , उसको अहिले कुनै हैसियत नरहने गरि कांग्रेस एमालेले माओवादीको इशारामा बाँधेर राखेका छन् । जनपद प्रहरी र सशस्त्र प्रहरी नाममा मात्र सीमित छन् , उनीहरुलाई प्रचण्डद्धारा गिरिजा बाबुलाई धम्क्याइएपछि गृहमन्त्री बनाइएका प्रचण्डका आफन्त ( नाम कांग्रेस तर व्यवहारमा माओवादी भनि कहलाईएका ) कृष्णप्रसाद सिटौलाको निर्देशन छ " माओवादीसँग मिलेर काम गर्नु , उनीहरु विरुद्ध कुनै एक्सन नलिनु । " यस्तो निर्देशन दिने गृहमन्त्रीको प्रहरी र गृह प्रशासन कति निरीह होला अनुमान गरौं । ४ ) नागरिक समाज : नागरिक समाजका अधिकांश नामहरु गणतन्त्रका नाममा प्रचण्ड र बाबुरामको ज्यू हजुरीमा छन् । उनीहरु अप्रत्यक्ष रुपमा प्रचण्डका अदृश्य वाइ . सी . एल . कार्यकर्ता जस्तै हुन् , यो कुरा स्वयं कांग्रेस , एमालेकै नेताहरुले धेरै पहिलैदेखि भन्दै आएका छन् । हुन पनि व्यवहारमा त्यस्तै देखिन्छन् । ५ ) संयुक्त राष्ट्रसंघ : संयुक्त राष्ट्रसंघले शान्ति प्रयासमा सघाउन नेपालमा इयान मार्टिनको नेतृत्वमा अनमीन टोली खटाएको छ । तर अनमीन यति कमजोर र विवश छ कि , प्रचण्ड र बाबुरामले थर्काएकै भरमा काम नगरे उनीहरु नेपाल छाडेर हिड्नु पर्छ । जनमुक्ति सेना प्रमाणिकरण लगायतका विषयमा बारम्बार अनमीनलाई माओवादीले ललर्कादा इयान मार्टिन लुस्स परेर बसेको र उनको भूमिका कमजोर भएको संसारले हेरेकै छ । ६ ) नेपाली जनता : माओवादीको अन्याय , अत्याचार , अपहरण , हत्या , चन्दा आतंक , धम्कीले हैरानीमा छन् नेपाली जनता । माओवादी देख्दा उनीहरुका कन्चट तात्छन् तर बाँच्नु छ त्यसैले बोल्न सक्दैनन् र बरु अँ अँ भन्न लाचार र विवश छन् । देशमा शान्ति स्थापना हुन्छ भने जेसुकै पनि त्याग गर्न , हिन्दू भएर पनि धर्म निरपेक्ष हुन , राजा चाहिएर पनि मुर्दावाद भन्न , कांग्रेस एमाले र अरु दल समर्थक भएर पनि उनीहरुलाई गाली गर्न विवश छन् उनीहरु । ७ ) भारतको भूमिका : आफै बोक्सी , आफै धामी ! भारत नेपालमा हुने हरेक खेलको रेफ्री हो , उसकै सिठ्ठीको भरमा राजादेखि गिरिजासम्म , माधवदेखि प्रचण्डसम्म चल्नु पर्ने अनौठो बाध्यता देखिन्छ । श्यामशरण आएर झेंको झार्दा नतमस्तक हुनुपर्छ सवैलाई , गजवको राष्ट्रवाद छ नेपालमा । माओवादी जन्माउने , हुर्काउने , तालिम , हात हतियार आश्रय , धन दिने भारत , आतंककारी विल्ला लगाइदिने पनि भारत । विल्ला लगाइदिएकै बेला सात दलसँग दिल्ली संझौता गराइदिने पनि उही । घुमाइफिराई नेपालका हरेक घटनाक्रममा भारतको दादागिरी , निर्देशनले काम गरेको छ त्यो कसैबाट लुकेको छैन । ८ ) राजा र राजसंस्था : करिव अढाई सय वर्ष पुरानो इतिहास बोकेको र नेपालका वाइसे चौविसे राज्यहरु एकीकरण गरेर सिंगो नेपाल राज्य निर्माण गर्ने राजा पृथ्वीनारायण शाहदेखि वर्तमान राजा ज्ञानेन्द्रसम्म आईपुग्दा राजसंस्था यति कमजोर र आलोचित एवं आरोपित भएको न कसैले कहिलै सुनेका देखेका थिए न कहिलै सुन्ने देख्ने छन् । राजा र राजसंस्था चाहिने नचाहिने कुरामा बदनाम गराइएको छ , राजाले गरेको गल्ती भन्दा सयौं गुणा बढी सजाय दिने काम भएको छ , गल्ती अनुसारको सजायँ पाउनु ठिकै हो तर यति बढी अपमानित , सजायँ भोगी हुनु ठीक बेठीक अहिलै छुट्याउनु भन्दा पनि इतिहासले सधै अंकित गरिरहने छ । निर्दोषी पृथ्वीनारायणदेखि प्रजातन्त्रवादी त्रिभुवन र माओवादीले पनि साँठगाँठ गरेका वीरेन्द्रका शालिकसम्म बाँकी नरहनुलाई के भन्ने ? आफै मूल्यांकन गरौं । " घरमा , परिवारमा आफूभन्दा मान्यजन कोही नभए घरको धुरीको डर मान्नु " भन्ने प्रचलन छ । तर अब त त्यो धुरीको रुपमा रहेको राजसंस्था पनि उठ्न नसक्ने गरि थला परेको यथार्थता कसैबाट लुकेको छैन । माथि उल्लेखित यी आठ कुराहरुले गर्दा नेपाल असफल राष्ट्र बन्ने कुरा निश्चित छ । मैले संयुक्त राष्ट्रसंघको निमन्त्रणामा ३ वर्षअघि हाइटी , कंगो र बुरुण्डीको भ्रमण गर्दा ती असफल राष्ट्रहरुमा जे देखेको थिएँ नेपालमा त्यही देख्दैछु । जातजाती , भाषाभाषी , मधेशी पहाडी , दलित , क्षेत्री बाहुन यावत कुराका आधारमा नेपालमा गृहयुद्ध शुरु भैसकेको छ , अव संयुक्त राष्ट्रसंघको सक्रियता बढ्दै जान्छ र नेपाल भोलि सोमालिया हुने खतरा देखिन्छ । अतः यो सब कुरा मनन गरेर , जनताको मतमा विश्वास गरेर , स्वतन्त्र र निष्पक्ष संविधान सभा निर्वाचन गरेर जनताको ताजा जनादेशमा आएका जन प्रतिनिधिले गर्ने निर्णयका आधारमा राजसंस्थाको टुंगो लगाउने गरि कांग्रेस , एमाले , माओवादी र अन्य दल निर्णयमा पुग्न सकेनन् भने सोमालिया टाढा छैन भन्ने राम्ररी बुझे हुन्छ । देशमा यस्तै भैरहे भोलि सैनिक " कु " होला , पर्सी फेरि माओवादी " कु " होला , निकापर्सी भारतीय " कु " होला , त्यस्तै धेरै " कु " हरु पनि हुने संभावनालाई बेलैमा नेताहरुले बुझेर बुद्धिमत्तापूर्ण निर्णय लिन सकेनन् भने नेपालको झण्डा त जलाउन कतिले शुरु गरिसके अव नक्सानै जलाउने काम पनि नहोला कसरी भन्न सकिन्छ र ! - rampdkhanal @ gmail . com ( नोटः लेखक रामप्रसाद खनाल विगत २० वर्षदेखि सक्रिय पत्रकारिता गर्दै आएका पत्रकार र निष्पक्ष राष्ट्रिय साप्ताहिकमका प्रधान सम्पादक हुन् । उनी हाल अमेरिकामा छन् । खनाल कुनै पनि राजनीतिमा संलग्न नरहने गरि स्वतन्त्र पत्रकार र कलाकारका रुपमा कार्यरत छन् । - सम्पादक ) समसामयिक कविता यो तिहारमा … … … … … - रामप्रसाद खनाल भर्जिनिया , अमेरिका दिदी बहिनीको घरमा जान पाईयोस् उनीहरुले पकाएका सेल रोटी खान पाईयोस् मखमली र सयपत्रीको माला लाईयोस हरेक घरमा रुवावास होइन देउँसी भैलो गाइयोस् धम्की दिन र चन्दा लिन नआइयोस् अपहरण , हत्या , आतंक मच्चाउन नपाईयोस् आफ्नै मातृभूमिको राष्ट्रिय झण्डा नजलाईयोस् परम्परा र संस्कृतिमाथि बलात्कार गर्दै गृहयुद्ध नफलाईयोस् हजारौं सन्ततिको लाश हेरेकी मातृभूमिलाई नगलाईयोस् पापी , अधर्मी , राक्षस हरुको छिट्टै मलामी जान पाईयोस् शान्त समुन्नत नेपाल सवैको चाहना दीपावली २०६४ को यही छ शुभकामना । युद्ध र वार्ताको अन्तरसम्बन्धः युद्ध र वार्ताको अन्तरसम्बन्धको कुरा गर्दा समाजको प्रारुप कस्तो छ भन्ने हर्ेर्नु पर्छ । मूल प्रश्न भनेको समाजको संरचना कसरी भएको छ भन्ने हो । हाम्रो समाज वर्गीय छ । वर्गीय समाजमा वर्गीय अन्तरविरोध छ । राज्यसत्ताको स्वरुप वर्गीय चरित्रको छ । त्यसैले राज्यसत्ताले एउटा वर्गलाई काखी च्याप्छ र अर्को वर्गलाई दमन गर्छ । यस्तो चरित्र भएको बेला वार्ता कामयावी नभएको हामीले इतिहासबाट अहिलेसम्म देखिरहेका छौ । जस्तो मजदुर वा किसान वर्गले अथवा उत्पीडित वर्गले उत्पीडनका विरुद्धमा आफ्ना मागहरु राख्दा शाषकवर्गले आंसिक सुधारद्धारा भ्रममा पारिरहन सक्छन् । यस्ता आंशिक सुधारले उत्पीडितहरुको सम्पर्ूण्ा मुक्ति अहिलेसम्म संभव तुल्याइएको छैन । त्यसकारणले वर्ग अन्तरविरोधमा आधारित यहा " को राज्यस्ात्ता र राजनीतिक प्रणालीमा युद्ध अनिवार्य बन्न जान्छ । हाम्रो सर्न्दर्भमा सैद्धान्तिक अवधारणामा हर्ेर्ने हो भने युद्ध भन्दा अर्को कुनै तरिका छैन वर्ग अन्तरविरोधलाई हल गर्ने भन्ने एउटा अवधारणा देखिन्छ । अर्को कोणबाट हेर्यौ भने वार्ताभन्दा अर्को तरिका अपनाउनु हु " दैन भन्ने पनि छ । हाम्रो पार्टर्ीीो दुइवटै चिजलाई गलत ठान्छ । वर्ग अन्तरविरोधको हल केवल युद्धबाट मात्रै गर्न सकिन्छ , युद्धभन्दा अर्को विकल्प छैन भनेर ठान्ने एउटा अतिवाद जुन छ त्यो गलत छ । अर्को कुरा वार्ताभन्दा अर्को विकल्पै छैन , वार्ता मात्रै गर्नुपर्छ भन्ने ठान्नु पनि अर्को अतिवाद हो । त्यो पनि गलत छ । वार्ता र युद्ध एक अर्काका परिपुरक हुन् भन्ने हाम्रँे पार्टर्ीीान्छ । हामीले यसलाई के गर्न खोजेका छौ भने युद्धले वार्तालाई सम्भव तुल्याउन सक्छ र , वार्ताले के गर्न सक्छ त भने या त युद्ध रोक्न सक्छ या त युद्ध निर्माण पनि गर्न सक्छ । यी एक अर्कास " ग परिपुरक विषयहरु हुन् । त्यसकारण एक स्टेपसम्म युद्ध अनिवार्य बन्न सक्छ । दर्ुइटा वर्गहरु वीचको अन्तरविरोध यति एक्स्ट्रीम पोइन्टमा आएको हुन्छ , कलाइमेक्ससम्म पुग्या हुन्छ कुनै पनि वार्ताको सम्भावना देखिन्न । ढोका नै बन्द भा जस्तो देखिन्छ । त्यस्तो बेलामा युद्ध अनिवार्य हुन्छ । तर युद्धले एउटा निश्चित अवधि पार गर्यो भने वार्ता सम्भव हुन सक्छ । हाम्रो पार्टर्ीी संचालन गरेको आन्दोलनको अनुभव हर्ेर्ने हो भने जतिखेर हामीले युद्ध गरिराखेका थियौ त्यतिखेर सम्वादको प्रक्रियामै थियौ । पुरानो सत्तासित शान्तिपर्ूण्ा तरिकाले सम्वादकै माध्यमबाट मूलुकलाई परिवर्तन गर्दै देशलाई एउटा नया " दिशा दिने तथा अग्रगमनमा पुर्याउने हाम्रो स्थिति पनि थियो । वर्ग संरचनामा आधारित समाजमा हामीले के देख्यौ भने यति एक्स्ट्रीम प्वाइन्टमा थियौ कि वार्ता र सम्वाद जनताका जनतन्त्रका प्रश्नहरु , जनजीवीकाका प्रश्नहरु , राष्ट्रियताका ज्वलन्त प्रश्नहरुप्रति राज्यले केही पनि सोचिराखेको थिएन , सोच्न सक्ने अवस्थामा देखिएन । त्यसबेला के भयो त भन्दा वार्ता सम्भव देखिएन , वार्ताबाट निकास सम्भव देखिएन । त्यसपछि हामीले ०५२ फागुन १ देखि युद्धको प्रक्रिया शुरु गर्‍यौ । युद्धको प्रक्रिया शुरु गरे लगत्तै हामीले सम्वादको प्रक्रिया जरुरी हुन्छ भन्ने ठानिसक्यौ । यो सम्वादको प्रक्रियालाई हामील्ो अप्रत्यक्ष्ँ तरिकाले अथवा अनौपचारिक तरिकाले एकदर्ुइ वर्षभित्रैदेखि शुरु गर्‍यौ । पार्टर्ीीको बीचमा र्डाईरेक्ट होइन अनौपचारिक रुपले छलफल गर्ने , भेटघाट गर्ने , कुराहरु पठाउने , कुराहरु लिनेदिने यस्तो काम शुरु भयो । यो स्वयंम एउटा वार्ताको रुप हो । संर्घष्ाको एउटा मोर्चा त्यहा " पनि प्रयोग भयो । औपचारिक रुपले हामीले अहिलेसम्म आउ " दा तीन चरणको वार्ता गरिसक्यौ । एउटा चरणको वार्ता अहिले जारी छ । हामीकहा " आन्दोलनको सबै स्वरुप हेर्‍यौ भने वार्ता र युद्ध एक अर्काको परिपुरक जस्ता भैराखेका छन् । जव वार्ता सम्भव हुन्छ , त्यसले युद्धको आवश्यकतालाई न्युनिकरण गरिराखेको हुन्छ , जव वार्ता असम्भव जस्तो देखिन्छ तव युद्ध अनिवार्य बन्न जादोरहेछ । त्यसकारण हामी हाम्रो पार्टर्ीीे आन्दोलनको अनुभवबाट के ठान्छौ भने निरपेक्ष वार्तावादी पनि हुन सकिन्न वा निरपेक्ष युद्धवादी पनि हुन सकिन्न । वर्ग अन्तरविरोधको चरित्र हेरेर कुन युद्धमोर्चा , कुन संर्घष्ाको मोर्चा प्रयोग गर्ने भन्ने कुरा देशको स्थिति मुख्यतः वर्ग अन्तरविरोधको चरित्र अर्न्तर्गत कहा " नेर पुगेको छ भन्ने कुराले निर्धारण गर्छ । तर फेरी मूल प्रश्न भनेको के हो त भन्दा युद्ध पनि मूल पक्ष होइन र मूल पक्ष त वार्ता पनि होइन । मूल पक्ष भनेको निष्कर्षके निकाल्ने भन्ने प्रश्न नै हो । हामी युद्ध गर्नेहरुलाई युद्ध पनि बेठिक हो । वार्ताको लागि वार्ता गर्ने कुरा पनि बेठिक हो । के समस्या हो , समस्याको चुरो कुरो बुझ्नु पर्‍यो । र , त्यसको चुरो समाधान कसरी हुन्छ भन्ने कुरा मुख्य हो । त्यसकारण संवाद फलदायी , परिणाममुखी बनाउने , युद्ध पनि फलदायी र परिणाममुखी बनाउने भन्ने कुरा त्यसको कारण हुनु पर्‍यो । त्यसको उठ्नु पर्ने कारण पनि हुनु पर्‍यो अथवा समस्या हुनु पर्‍यो । अनि त्यसपछि आएर समाधानको एउटा भिजन पनि हुनु पर्‍यो , दृष्टिकोण पनि हुनु पर्‍यो , चिन्तन पनि हुनुपर्‍यो । त्यसले मात्रै के गर्न सक्छ भने दर्ुइवटै मोर्चा सफल हुन सक्छन् परिणाममुखी हुन सक्छन् । यो कुरा हामीले राम्रोस " ग ख्याल गर्नुपर्छ । वार्ताका अनुभवहरुः अव अर्को पक्ष भनेको हाम्रो सर्न्दर्भमा भएका वार्ताका अनुभवहरु के हुन त - अनुभूतिहरु के हुन त - यसरी हेर्‍यौ भने हामीले तीनवटै वार्ताहरु गर्‍यौ । तीन पटककै वार्तामा सामेल भएको हिसावले ब्यक्तिगत रुपले मैले गरेको अनुभवको कुरा गर्ने हो भने मलाई के लाग्छ भने वार्ता प्रक्रियालाई अगाडि बढाउने क्रममा दर्ुइटा खालको मोडालिटीहरु देखिए । एउटा परम्परावादी मोडालिटी र अर्को चा " ही हामीले डेभलप गर्न खोजेको नमुना मोडालिटी । परम्परावादी मोडालिटी कस्तो देखिन्छ त भने समस्याको हल अंश अंशबाट गर्नुपर्छ भन्ने । पहिले विश्वासको वातावरण सृष्टि गर्नु पर्‍यो । दर्ुइ पक्षको बीचमा विश्वासको वातावरण बनाउने र अंश अंशबाट शुरु गर्नुपर्छं र समग्रमा पछि पुग्नु पर्छ अथवा साना एजेण्डाहरुलाई पहिले हल गर्ने भन्ने परम्परावादी खालको नमुना । यो कस्तो खालको भयो भने अंश अंश , साना साना विषय , टुक्रा टुक्रा पहिले हल गर्नुपर्ने , समग्र पछि हल गर्नुपर्ने । व्यवहारिक विषय पहिले हल गर्ने , राजनीतिक विषय पछि हल गर्ने । त्यो विषयबाट कस्तो भयो त भने समस्याको व्यवहारिक हल त कहिले पनि नहुने देखियो । यसरी मुद्धाहरु एकैचोटी समाधान हुनै सक्दैन । व्यवहारिक रुपमा एउटा हल हुन्छ अर्कौ ठाउ " मा फेरी समस्या देखिइहाल्छ । त्यो तरिका कस्तो हो भने टालटुले तरिका हो । मूल मुद्धा ज्यूका त्यू रहने तर मूल मुद्धा हल नह " ुदा ससाना मुद्धाले नै समय खाइदिने । त्यो समय वित्दै जादा मूल मुद्धा ओझेलमा पर्ने र निष्कर्षा नपुग्ने भयो । निष्कर्षा नपुग्दा मूल समस्या जस्ताको तस्तै हुने भयो । परम्परागत रुढीवादी समस्याको हल गर्ने तरिका जस्तोः पहिले आचार संहिता बनाउ , शान्ति सम्झौता गर , त्यसपछि आएर सानासाना कमिटी बनाउ , साना - साना कहा " - कहा " समस्या छ अध्ययन गर , छलफल गर , विधि विधान बनाउ , अनि त्यसपछि हल गर्दै जाउ । त्यसपछि मूल मुद्धा चाही पछि होला भन्ने देखियो । हामीले के देख्यौ भने जस्तो अन्तरिम सरकार र संविधानसभाको एजेण्डाको कुरा छ पहिलेदेखि अहिलेसम्म सत्ता पक्षसंग कुरा गर्दा के पाईयो भने उनीहरु यो विषय हल हुन्छ , ह " ुदैन भन्दैनथे । तर अरु सानातिना झिनामसिना कुरातिर लाग्छन् । अहिलेको सरकारले पनि हल हुन्छ भन्छ तर दुर भविष्यको विषय बनाइदिन्छ राजनैतिक एजेण्डालाई । निश्चित केही प्रक्रिया पूरा गर्नुपर्छ भनेर यो एउटा तरिका अपनाउने चरित्र उसमा छ । यसले विश्वासका साना - साना , मसिना - मसिना कुराहरुलाई मेटाउं " दै गएर अन्त्य गर्छ भन्ने उसले ठान्छ । तर उसले यहा " निर भयंकर गल्ति कहा " नीर गरिराखेको हुन्छ भने मूल राजनीतिक विषयले पैदा गर्ने अन्तरविरोधले हजारँै अन्तरविरोधहरु , हजारौ असमझदारीहरु पैदा गरिराखेको छ । यस्ता असमझदारीहरु एकतरिकाबाट हल हु " दै जान्छ अर्कोथरिकाबाट थपिदै गएको छ भन्ने कुरा विर्सिन्छन् पनि । त्यसले गर्दा निष्कर्षा पुग्न दिदैन । यसको मूल मक्सद के हुन्छ त भने प्रतिक्रियावादी सत्ता आफ्नो मूल एजेण्डाबाट टस मस हु " दैन् आफ्नो ठाउमा बसिराख्छ र व्रि्रोहीलाई साना - साना एजेण्डामा अल्झाएर उसको मूल एजेण्डाबाट विमुख बनाउन चाहन्छ । यस्तो खालको एउटा मोडालिटी यहा " का यथास्थितिवादीहरुले ल्याएको देखियो । अर्को हामीले जोडदार रुपमा यहा " बाट शुरु गर्दै गरेको के हो भने हाम्रँ ठाउ " मा नमिल्ने विन्दु थुप्रै छन् । त्यति हु " दा हु " दै पनि त्यसको आधार के बनायौ भने कुन विन्दुमा हामी मिल्न सकिन्छ भन्ने हो । त्यो छलफलको विषय प्रधान बनायौ । हामी कतिसम्म राजनीतिक समझदारी , कतिसम्म अहिलेको विन्दुमा साझा समझदारी कायम गर्न सकिन्छ , त्यसको निमित्त हामीले देशलाई आधार बनायौ र जनतालाई आधार बनायौ । आधार देश बनाऊ , जनता बनाऊ हाम्रो स्वार्थ भनेको हामी नबनौ आफू नबनौ , त्यस्तो भन्यौ । त्यसो गर्दा के हुने भयो त भन्दा छिटो छिटो निष्कर्स बन्यो र विश्वासको वातावरण पनि ह्वात ह्वात्ती बढ्यो । गुणात्मक रुपले बढ्दै जान्छ । पहिलो वार्ता असफल हुनुको मूल कारण के थियो भन्दा मूल एजेण्डामा प्रवेश गर्न चाहदैनथ्यो । साना साना कुरामा मात्र हल गर्न खोजिन्थ्यो । यो चिन्तनले वार्ता सफल भएन । दोस्रोमा पनि त्यही भयो । तेस्रोमा संविधानसभाको वारेमा १२ बु " देमा हाम्रो समझदारी छ । रियल वार्ताको एउटा निश्कर्षभनेको १२ बु " दे समझदारी हो । १२ बु " दे राजनैतिक समझदारी हुनासाथ हामीबीच रहेका सयौं झिना मसिना समस्याहरु स्वतः आफै हल हुन पुगे । यसरी हेरियो भने एउटा हल के हुने भो भने राजनीतिक समझदारीबाट फेरी अंश हल गर्ने । समग्रमा पहिले हल गर्ने त्यो समग्र भनेको सबै चिज अहिले मिल्न सक्छ भन्ने चांहि होइन । आजको समाजको आवश्यकता , जनताको आवश्यकता र देशको आवश्यकतानुसार कुन विन्दुमा हामी साझा अवधारणा बनाउन सक्छौ भन्ने कुरामा समझदारी भयो भने अरु तपसिलका समस्या र अविश्वास हल हुन्छ । यसकारण वार्ताका यो दर्ुइवटा मोडालिटी हुन सक्छ । एउटा अरुस " ग विश्वासको वातावरण बनाउदै राजनैतिक सहमति गर्दै जाने र त्यसले ह्वात्तै अगाडि बढाउ " छ । अर्को साना साना विषयबाट मूल विषयमा पुग्ने । यो दर्ुइटा विपरित खालको मोडालिटी छ , त्यो मोडालिटीमा अहिले पनि कुरा मिलिराखेको छैन । त्यो मोडालिटी नै नमिल्नुको कारणले वास्तवमा वार्ता अझै सफल हुन नसकेको जस्तो देखिन्छ । यो चरणको वार्ता कस्तो भएको छ भने १२ बु " दे र १२ बु " दे पछि आन्दोलन , आन्दोलनपछि आठ बु " दे सहमति , यो क्रममा जुन फड्को बनिराछ क्रमभंग भैराछ । यो क्रमभंगताले के गरिराखेको छ भने एउटा सफलताको निष्कर्षम्म पुग्न मद्दत गरिराखेको छ । वार्ताका मोडालिटीहरुमा पनि हामी के देख्छौ भने दर्ुइ खालको मोडालिटीमा चाही परम्परावादी तरिकाले हल गर्नुपर्छ भन्ने सोच राख्ने टेन्डेन्सी पनि छ । नया " क्रमभंगताको तरिकाले हल गर्नुपर्छ भन्ने टेन्डेन्सी पनि छ । यो दर्ुइवटै कारणको टकरावले गर्दा वार्ता निष्कर्षम्म पुग्न एकदम गाह्रो गाह्रो भैराखेको छ । किनभने मोडालिटीको ओरियन्टेशन नै फरक भयो । तर हामीले हाम्रँे अनुभवमा के देखिराखेका छौ भने एजेन्डा यसको निमित्त त्यसको प्रोसेसको कुरा भयो । दोस्रो पाटो वार्ताको निमित्त एजेण्डा हो । एजेण्डाले के गर्छ भने मोडालिटीलाई पनि संभव वा असंम्भव तुल्याउ " छ । यो मोडालिटीको कुराले पनि अवरोध गर्छ । मैले अर्को दोस्रो पाटो भनेको एजेण्डा कस्तो छ त वार्ताको लागि - भन्ने प्रश्नले पनि वार्ता सफल वा असफल गर्ने कुरा निर्माण गर्छ । जस्तो हामीले जनताप्रति उत्तरदायी भएको र देशको निमित्त अहिलेको आवश्यक एजेण्डा ल्यायौ भने त्यो वैज्ञानिक एजेण्डा हुन्छ । त्यो वस्तुवादी एजेण्डा बन्छ । यो एजेण्डा स्वतः सबैको एजेण्डा बन्न जान्छ । त्यस्तो एजेण्डाको निमित्त मोडालिटीको हिसावले भन्दा पनि एजेण्डाले संभव तुल्याउंछ । जस्तो तेस्रो वार्तामा आउनु हुन्छ भने संविधानसभाको कुरा छ । पहिलो र दोस्रो वार्तामा संविधानसभा हाम्रो मात्र एजेण्डा थियो अरुको एजेण्डा थिएन । उनीहरुले यसलाई अवैज्ञानिक भन्थे तर हामीहरुले यसलाई बस्तुवादी र सही छ भन्ने ठान्थ्यौ । तर अहिलेको वार्तामा संविधानसभा सबैको एजेण्डा वन्न सक्यो किनकि यो नै बैज्ञानिक थियो । अहिले संविधानसभा विना अर्को हल सम्भव छैन भन्ने कुरा भएपछि वार्ता सम्भव भो । १२ बु " दे समझदारीबाट जुन निष्कर्षनिस्क्यो त्यो आवश्यकताको वोध थियो । त्यसकारणले एजेण्डा यदि बस्तुवादी छ भने त्यसले वार्तालाई सम्भवतिर पुर्‍याउ " छ । मोडालिटीहरुको प्रश्न जस्तो सुकै भए पनि सम्भव तुल्याउछ । तर एजेण्डा अवैज्ञानिक छ भने सफल भएको वार्ता पनि फेल हुन्छ । वार्ता सम्भ्ावतिर हैन असम्भवतिर जान्छ । किनभने त्यो एजेण्डा भित्रको मतभेद निकै आनका ताना फरक पर्न थाल्छ । आ - आफ्ना कोणबाट तर्क सशक्त हुन सक्छन् । एउटा जड कोणबाट आउला , एउटा अनुभवबाट आउला । एउटाले मनोगत तर्क गर्ला । एउटा अब्जेक्टिभ तर्क गर्ला , त्यो त मिल्दैन । एक्स्ट्रीम खालको तर्कहरु आउ " छन् त्यो त मिल्दैन । त्यो तर्कले गर्दा निष्कर्षा पुग्न सक्दैन । अनि वार्ता असफल हुन्छ । त्यसकारण मोडालिटीको कोणबाट हर्ेदाखेरि र अर्को एजेण्डाको कोणबाट हर्ेदाखेरी अब्जेक्टिभ खालको एजेण्डा शुरु भाछ भने त्यो वार्ता सफल हुन्छ तर अव्जेक्टिभ खालको एजेण्डा छैन भने वार्ता असम्भव तुल्याउ " छ । त्यसकारण एजेण्डा एउटा र मोडालिटी अर्को यो तरिकाले वार्ता हुने वा नहुने तर्क निर्धारित गर्छ । वार्ताका वाधकहरुः प्रवृत्तिगतरुपले वार्ताका लागि वाधक को हुन् त भन्दा एउटा त परम्परावादी सोच राख्ने तत्वहरु भए । जसले परिवर्तन चाहदैनन वरु यथास्थानमै आफ्नो स्वार्थ पर्ुर्ति गर्ने सपना देखेका छन् । यो प्रवृतिगत पक्ष भो । यसलाई मर्ुत व्यवहारिक रुपले भन्ने हो भने यसका दुइवटा पाटाहरु छन् । एक - देशभित्रका राजनैतिक शक्तिहरु , राजनीतिक शक्तिका पनि उच्च नेतृत्व तहमा देखिएको चिन्तनको समस्या । त्यो चिन्तनको समस्या भनेको स्वतन्त्र रुपले सोच्न नसक्ने , आत्मनिर्भर भएर सोच्न नसक्ने हो अथवा देशको निमित्त एउटा स्ट्रोङ भिजन दिन नसक्ने , एउटा मजवुद राजनीतिक इच्छाशक्तिसहित जान नसक्ने समस्या । देशभित्र एउटा त्यस्तो चिन्तन देखा पर्‍यो । खास गरेर संसदवादी दलका सबै राजनीतिक पार्टर्ीी एउटा एउटा तहमा जानु पर्‍यो । - जुन हाम्रो देशमा कायम छ । ) पराधिनतावादी मानसिकता देखियो । यो पराधिनतावादी मानसिकतालाई मलजल दिने काम अन्तर्रर्ााट्रय शक्तिकेन्द्रहरुले खास गरेर अमेरिकी साम्राज्यवादले गरेको छ । अमेरिकी साम्राज्यवादले नेपालभित्र मर्ुदा शान्ति चाहन्छ । नेपाली जनता परिवर्तन चाहन्छन वा चाहदैन उसले त्यसको हेक्का राखेको छैन । नेपाली जनतालाई प्रजातन्त्र चाहिन्छ या चाहिदैन भन्ने कुरा उसको देखावटी कुरा मात्र हो । नेपाली जनतालाई मानवअधिकार चाहिन्छ कि चाहिदैन भन्ने कुरा पनि उसको देखावटी कुरा हो । तर उसले के चाहन्छ त भने नेपालमा आफ्नो वर्चश्व कायम गर्न चाहन्छ । कुनै न कुनै तरिकाले राज्यसत्तामा आफ्नो वर्चश्च गर्न चाहन्छ । त्यसको निमित्त उसको वर्चश्वको अंग भनेको सेना विघटन भएको , सेना परिवर्तन भएको , सेना नया " रुपान्तरण भएको देख्नै चाहदैन । त्यस्तो देख्ने वित्तिकै आफ्नो वर्चश्व घटेको वा कमजोर परेको वा सिद्धिएको ठान्छ । त्यसकारणले पनि अहिले यथास्थितिवादी प्रवृतिलाई मलजल गर्ने एउटा प्रमुख शक्ति भनेको अमेरिका हो । दोस्रोमा यहीस " ग जोडिएको छ हतियारको प्रश्न । हतियारको प्रश्न अहिले सबैभन्दा बाधकको प्रश्न किन बनेको छ - किन केही मान्छेहरु हाम्रो हतियारलाई प्रधान दुश्मनका रुपमा देखिराख्या छन् अहिले - मान्छेले होइन यो देखेको । देखेको भनेको सिधै अमेरिकाले हो । मोरियार्टर्ीी हो र नेपालमा रहेका मोरियार्टर्ीीेन्डेन्सी भएका मानिसहरुले हो । राजाले हो र सेनाका केही जनरलहरुले हुन सक्छ । नेपालको मूल मुद्धा भनेको सही अर्थको लोकतन्त्रको मुद्धा हो । त्यो भनेको गणतन्त्रको मुद्धा हो । गणतन्त्र हुने वित्तिकै अमेरिकी स्वार्थ भत्किने वाला छ । त्यसकारण गणतन्त्र हुन नदिने उनीहरुको षड्यन्त्र छ । त्यसको निमित्त उनीहरुको प्रमुख वाधक जनमुक्ति सेना देखिन्छ । उतापटि्टबाटको कोणबाट , गणतन्त्र विरोधी कोणबाट हर्ेर्ने हो भने बाधक जनमुक्ति सेना देखिन्छ । तर जनताको कोणबाट , गणतन्त्र स्थापनाको कोणबाट हर्ेर्ने हो भने वार्ता र राजनैतिक निकासको प्रमुख बाधक पुरानो सेना देखिन्छ । कुन सेना विघटन गर्ने भन्ने कुरा कुन कोणबाट हर्ेर्ने भन्ने प्रश्नले निर्धारण गर्ने हो । त्यसकारण अहिले हतियार प्रधान कुरो होइन । लोकतन्त्र ल्याउने अर्थात पर्ूण्ा प्रजातन्त्र स्थापना गर्ने कि नगर्ने भन्ने प्रश्न प्रमुख हो । अहिलेको प्रमुख प्रश्न देखावटी प्रजातन्त्र , देखाबटी लोकतन्त्रको होइन । रियल अर्थको लोकतन्त्र जसलाई लोकतान्त्रिक गणतन्त्र भनिन्छ त्योसम्म पुग्ने कुरामा विदेशीहरु खासगरी अमेरिकी साम्राज्यवाद , राजा र पार्टर्ीीभत्रका राजावादी शक्तिहरु अहिले पनि वाधकका रुपमा छन् । त्यसकारण हतियारको विषयलाई अगाडि सारेर लोकतन्त्रको मूल विषयलाई ओझलमा पार्ने जुन षड्यन्त्र हु " दैछ यो पर्दा पछाडिको कुरालाई पर्दा अगाडि ल्याउन जरुरी छ । यसो गर्दा हतियारको समस्या सहायक हो । मुख्य प्रश्न हल गरिसकेपछि हतियारको प्रश्न सहज हल हुन सक्छ भन्ने स्पष्ट हुन्छ । निष्कर्ष हाम्रो अहिलेसम्मको वार्ताको अनुभवमा निष्कर्षके हो भने हामीले संविधानसभाको एजेण्डा एकदम वैज्ञानिक , वस्तुपरक एजेण्डा राखेका थियौ । त्यसकारण अहिले हाम्रो वार्ता प्रक्रिया सम्भव देखिएको हो । मोडालिटीको हकमा अहिले पनि हाम्रो बीचमा अन्तरविरोध छन् । त्यसकारणले कतिपय विषयहरु एकदम कस्तो छ त भने वार्ता छिटो छिटो जानुपर्ने हो तर यो ढिलो भैराखेको छ । यही वार्ताकै प्रक्रियास " ग यहा " आउ " दाखेरी हतियार व्यवस्थापनको कुरा र नेपालको राजनीतिक अवस्था सम्बन्धी थुप्रै वहसका कुराहरु उठेका छन् । एउटा उदाहरणको लागि १२ बु " दे समझदारीपछिको कुरा गर्दा आठ बु " दे समझदारी जसरी कायम गरियो , त्यो धेरै ग्रेट लिभ थियो । ऐतिहासिक थियो । त्यो प्रक्रियास " ग नेपाली का " ग्रेसलगायत थुप्रै संसदीय दलका नेताहरुले के टिप्पणी गरे भने निर्ण्र्ाासहमति ठिकै हु " दा हु " दै पनि त्यहा " सम्म पुग्ने प्रक्रिया वेठिक भयो भनेका छन् । मोडालिटीमा उनीहरुको असहमति भयो । उनीहरुले त्यहा " पुग्नको लागि एक वर्षदर्ुइ वर्षखर्चिन चाहन्थे । एकै चोटी पुग्न उनीहरुको दिमागले भ्याउन्न । त्यो त वर्ग दृष्टिकोणको कुरा पनि भयो । देश , जनताको समग्र पंक्ति अहिले निकासको कुन विन्दुमा पुगिराखेको छ त - समस्याको चुरो कहा " नेर हो - समाधानको चुरो कहा " नेर हो भन्ने बुझाइमा हामी सबै एक ठाउ " मा हुन सक्यौ भने शायद हामीले वार्ता निष्कर्षा पुर्‍याउन सक्छौ । जस्तो एउटा कुरा देशमा अहिलेको मुख्य समस्या भनेको लोकतन्त्रको समस्या हो । सबैले भन्छन् शान्ति र लोकतन्त्र अर्थात शान्ति र परिवर्तन । हामी कुन निश्कर्षा पुग्ने हो तीनवटा कुरामा क्लियरली पुग्नु पर्छ जो १२ बु " दे समझदारीमा पुगेका हौ । त्यहा " हामी कहिले पनि यताउता ढुलमूल हुनु हु " दैन । विचलित हुनु हुदैन । पहिलो यो देशमा वास्तविक खालको लोकतन्त्र आएन त्यो कुरामा हामी सहमत हुनर्ुपर्छ । आएको लोकतन्त्र त्यो अपर्ूण्ा थियो , पर्ूण्ा थिएन । त्यसकारण त्यसलाई जतिखेर पनि , जसले पनि निमोठ्न सक्दो रहेछ भन्ने पाठ सिक्नु पर्छ । त्यसकारण पर्ूण्ा प्रजातन्त्र , पर्ूण्ा लोकतन्त्र भनेको के हो त भने राज्य सत्तामा जनताको हस्तक्षेप , जनताको निगरानी , जनताको नियन्त्रण र जनताको आधारभुत आवश्यकताको सुनिश्चितता हुनु पर्‍यो । त्यसको संस्थागत व्यवस्था हुनु पर्‍यो । त्यस्तो व्यवस्था नहुन्जेलसम्मको प्रजातन्त्रलाई त जसले पनि घाटी निमोठ्न सक्दो रहेछ भन्ने कुरामा क्लियर हुनु पर्‍यो । दोस्रो हामी कहा " नेर क्लियर हुनु पर्‍यो भने त्यसको निमित्त ६० वर्षो अनुभवले यो सावित गरिदिएको छ कि नेपालमा यो प्रजातन्त्रको अथवा लोकतन्त्रको वाधक भनेको राजतन्त्र हो । प्रमुख वाधक भनेको राजतन्त्र हो भन्ने कुरा क्लियर्रर्ली हुनु पर्‍यो । त्यो कुरा पनि १२ बु " देमा टुंगिएको विषय हो । तेस्रो कुरा भनेको पर्ूण्ा प्रजातन्त्र हो अथवा गणतन्त्र हो । लोकतान्त्रिक गणतन्त्र जनआन्दोलनको निस्कर्षहो । गणतन्त्रले मात्रै समस्याको समाधान गर्न सक्छ । यही लोकतान्त्रिक गणतन्त्र दिगो गणतन्त्र हुन सक्छ । यही दिगो लोकतन्त्रले मात्रै दिगो शान्ति कायम गर्न सक्छ । त्यसकारण शान्तिको जुन हाम्रँे चाहना छ , त्यो लोकतान्त्रिक गणतन्त्रबाट मात्रै पूरा हुन सक्छ । ६० वर्षो अनुभवले यो सिद्ध गरिसक्यो कि राजतन्त्र लोकतन्त्रको प्रमुख दुश्मन हो । लोकतान्त्रिक गणतन्त्रमा नै नेकपा - माओवादी ) को मिल्ने विन्दु हुन्छ । हाम्रो पार्टर्ीी अधिकतम लचकताका साथ आफ्ना सबै एजेण्डाहरुलाई त्यहा " अन्तरनिहित गर्न सक्छ । सबै राजनीतिक पार्टर्ीीले पनि आफूलाई त्यहा " सम्म उठाउन सक्नु पर्छ । चिन्तन , दृष्टिकोण पूरानो ठाउ " मा रहेर हामीले निष्कर्षनिकाल्न सक्दैनौ । यही साझा विन्दु हुन सक्छ । यो विन्दुमा सवै आउने नआउने भन्ने कुराले नै वार्ता सफल हुन्छ या हु " दैन भन्ने कुरा निश्चित हुन्छ । नवचेतना अंक १ , २०६३ - ५ , ६ मा प्रकाशित २००१ सालदेखि तपाइँका रचना - सिर्जना प्रकाशित हुँदै आएका छन् । तपाइँ आफैँ छाप्ने छपाउनेतर्फ पनि लाग्नु भो । ' स्वास्नी मान्छे ' , ' साहित्य ' र ' सेवा ' जस्ता पत्रिका प्रकाशन गर्नुभएको छ । रमेश विकलको पहिलो प्रकाशित कथा ' सेवा ' मै प्रकाशित भएको हो भनी विकल स्वयम्ले एउटा अन्तर्वार्तामा बताउनुभएको थियो । यसरी वीरगञ्जबाट पहिलो साहित्यिक पत्रिका निकाल्ने साहित्यिक पत्रकारको रूपमा पनि तपाइँ सम्मानित हुनुहुन्छ । यो छाप्ने छपाउने कुराचैँ कसरी सोच्नुभो तपाइले ? बायाँबाट टोपराज तामाङ , सन्तोष गुरूङ र रोशा लिम्बू । तस्वीरः जगतअम्बु गुरूङ / एचकेनेपाल डट कम । थप तस्वीरहरू हेर्न यहाँ क्लिक गर्नुहोस् ~~जगत राम बर्देवा घायल गोरखा , १३ कि मि हाल : दोहा कतार~~ न्याय नपाय गोर्खा जानु भन्ने शब्द त हामी सबैले सुन्दै आयका थियौ तर त्यती मात्रै कहाँ रहेछर सुन्दरता को पनि खानि रहेछ गोर्खा जिल्ला मैले पुरै गोर्खा घुम्न त पायको छैन तर जती आज सम्म घुमे सुन्दरता नै सुन्दरता देखे त्यसैले तपाईं हरुलाई पनि यो सुन्दरता देखाउने प्रयाश गरेको छु यसअघि मलेसियाले अवैधानिक कामदारहरुलाई आम माफी दिई घर फर्काउने जनाएको भएपनि त्यसो गर्दा पुनः अवैधानिक हुनेहरुको संख्या बढ्दै जानसक्ने र श्रमबजार अव्यवस्थित हुनसक्ने भन्दै यसो गरिन लागेको सुब्रामानियमलाई उदृत गर्दै राजदुत अधिकारीले बताए । वारि उत्तरगंगा , पारि स्यालापाखे । हिउँ भरिएको डाँडोलाई सुर्तीबान लेक भन्दारहेछन् । त्यही लेक रुकुम र डोल्पाको साँध रहेछ । ढोरपाटन आरक्षमा नाउरको सिकार गर्न पाइन्छ । राजस्व शुल्क चर्को भएकाले प्रायः विदेशीमात्र आउँछन् । एकचोटिमा ३ - ४ वटा समूह सिकारका लागि आउने नबीका नन्द सुनारले बताए । ' ती पनि हवाइजहाजबाट आउँछन् , ' सुनारले भने । तर सिकार खेल्ने ठाउँका बारे स्थानीयलाई त्यति जानकारी रहेनछ । १२ लेटरप्याड वा कापीका पानामा रातो रंग वा रगतले लभ लेटर लेखिएको भेटिएमा । सहमतिमा नेपाली काङ्ग्रेसका कार्यवाहक सभापति सुशील कोइराला , नेकपा - एमाले ) का महासचिव माधवकुमार नेपाल , नेकपा - माओवादी ) का अध्यक्ष प्रचण्ड , जनमोर्चा नेपालका अध्यक्ष अमिक शेरचन , नेमकिपाका अध्यक्ष नारायणमान बिजुक्छे , नेपाल सद्भावना पार्टी आनन्दीदेवीका महासचिव श्यामसुन्दर गुप्ता र संयुक्त वाममोर्चा नेपालका अध्यक्ष सिपी मैनालीले हस्ताक्षर गर्नुभएको छ । प्रकाशन मिती : November 09 , 2009 बाट : धौलाश्री समाचार डेस्क श्रेणी : प्रमुख समाचार महेन्द्र पासवान , सिरहा ५ नेकपा माओवादीको तर्फाट प्रत्यक्ष निर्वाचन प्रणालिमा सिराहा ५ बाट विजयी संविधान सभा सदस्य महेन्द्र पासवानले मधेसी दलितको पनि प्रतिनिधित्व गर्नुहुन्छ । पार्टीको सही राजनीतिक कार्यदिशा र जनताले पार्टी प्रति गरेको भरोसा नै आफ्नो विजयको कारण रहेको पासवानको भनाई छ । सिरहाको मझौलिया - ९ जयपुरमा वि . स . २०३१ साल भदौ २० गते जन्मेका पासवानको घर त्यस क्षेत्रमा वाम राजनीति गर्नेहरुको लुकेर बस्ने स्थान थियो । माओवादी नेताहरु रामवृक्ष यादव , इश्वरी दाहाल तथा सीपी गजुरेल पासवानको घरमा गइरहन्थे । नेताहरुको कुरा सुनेर पासवान राजनीतितिर आकषिर्त हुनुभएको थियो । अर्काको घरमा हलो जोतेर र गाई पालेर गुजारा गर्ने पासवानको परिवारमा उहाँको दाजु पनि वामपन्थी राजनीतिमा हुनुहुन्थ्यो । माओवादी पार्टी भित्र अरबिन्द उपनामले चिनिने पासवानले कानुनमा स्नातक तहसम्मको अध्ययन गर्नुभएको छ । २०४५ सालदेखि राजनीतिमा लाग्नुभएका पासवान तर्राईका अधिकाशं जिल्लामा काम गर्नुभएको छ । पासवानले बारा , पर्सा , उदयपुर , मकवानपुर र ललिपुर जिल्लामा माओवादीको इन्चार्ज भएर पनि काम गरिसक्नुभएको छ । २०५७ सालमा भारतको सिलगढीमा गठन गरिएको मधेसी मुक्तिमोर्चाको संयोजक पनि पासवान हुनुहुन्थ्यो । त्यसपछि मोर्चाको अध्यक्षमा जयकृष्ण गोइत र मातृका यादव बन्नु भयो । माओवादीको केन्द्रिय समिति ९५ सदस्यीय हुँदा पासवान केन्द्रीय सदस्य पनि हुनुहुन्थ्यो । छुवाछुत र जातीय विभेदले आक्रान्त मधेसी दलित समुदायका पासवान हाल मिथिला भोजपुरा राज्य समितिका सचिव हुनुहुन्छ । पासवानकी श्रीमती संजीता समेत माओवादी भातृ संगठनकी अखिल नेपाल महिला संघकी नेतृ हुनुहुन्छ । क्षेत्रीय र जातीय हिसाबले पिछाडिएका वर्गको पक्षमा संविधान लेख्नमा आफ्नो भूमिका रहने पासवान बताउनुहुन्छ । पक्षिहरुको वर्गीकरण एक विवादास्पद मुद्दा छ । सिबली र अह्ल्कुइस्तको फाइलोजेनी एन्ड क्लासिफिकेशन अफ बर्ड्स ( 1990 ) पंक्षिहरुको वर्गीकरणमा एक महत्वपूर्ण कार्य छ , [ २५ ] हलाँकि यसमा लगातार बहस होती रही छ र धेरै पल्ट संशोधित हो चुका छ । अधिकाँश सबूत यो दर्शाते हैं कि वर्गीकरण सही छ , [ २६ ] तर वैज्ञानिकहरुमा यस विषयमा असहमति है ; आधुनिक पक्षी शारीरिकी , जीवाश्म र डीएनए देखि सबूतहरुलाइ पेश गर्न पछि पनि कुनै सर्वसम्मति उभर गरेर अगाडी हैन आए छ । अझै हालमा , नयाँ जीवाश्म र आणविक सबूत आधुनिक पंक्षिहरुको प्रजातिहरुको विकासको स्पष्ट तस्वीर प्रदान गर्दै छन् । मेरा आँखा अगाडि बुर्लुक्क उफ्रने साँढेका सिङहरूबाट अजस्र ' दूध ' का धाराहरू चुहिरहेका छन् र मानव भीड पङ्क्तिबद्ध दूधेरो बोकेर उभिएको छ कसैका बाल्टीभरि दूध छ कसैका करुवाभरि कोही त ड्रम बोकेर आएका छन् गाउगाउहरूबाट बस्तीहरूबाट हो , हिजोसम्म साँढेको दाइ थियो ती सिङहरूले सिगौरी खेल्दा अनगिन्ती घरहरू भत्किए कतिका झोपडीहरू ध्वस्त भए बुर्लुक्क उफ्रदै कुद्दा जिपसहित पुल भत्काउने साँढे बिजुलीका पोल र विद्युत्गृहका मेसिन ध्वस्त पार्ने साँढे रातभरि मान्छेका करेसाबारीको बाली सखाप पार्ने साँढे घरका ढोका फोर्दै डालोको पीठो भकुर्दै र आँगनको विस्कुन सखाप पार्ने साँढे डाको न बोलायो गजधम्म बलेसीमा उग्राउने र बाटो ढाक्ने गरी लम्पसार पर्ने साँढे जङ्गलजङ्गल डुक्रदै हिड्ने साँढे उसका सिङमा झुण्डिएर धेरै मरे कति घाइते भए बोल्नै नसक्ने र हिाड्नै नसक्ने भए मानिसहरूले दाम्चालेे हिर्काउने कोसिस गरे डोरीले बाँध्ने प्रयत्न गरे उधुम विगुचो गरिरहृयो यसले सााढेकै कारण कति परिवारको विस्थापन भयो , अन्धकारमा झुल्किने उज्यालोमा उम्किने जुन साढेका सिङमा दिनरात रगतका टाटाहरू सिवाय अरू देख्नु दुर्लभजस्तै थियो तर अब चोला फेरिएको छ । सााढेका सिङबाट धरधरी दूधका धाराहरू चुहुन थालेका छन् । गाउाका गाईहरू थारै बस्न थालेपछि व्याकुल भएका गाउलेहरू र निस्ताएका शिशुहरू प्रसन्न छन् , दङ्ग छन् सााढेकै भए पनि दूध पिउन पाएका छन् के फरक पर्छ र पिउनुसम्मको त कुरा हो । आज गाउभरि रमिता छ साढेको सिङबाट दूधको वषर्ा भएको हेर्ने तमासेहरूको भीड छ छरछिमेकका मान्छेहरू टाढा टाढाबाट आएका पाहुनाहरू क्यामेरा , भिडिओ , क्यासेट सबैमा कैद गर्दैछन् यस दृश्यले संसार छक्क छ प्राणी विशेषज्ञहरू आश्चर्यमा परेका छन् गोरुको सिङ सुत्केरी भएर दूध दिने भएको छ । आज सााढे पनि शान्त छ , चुपचाप छ , मौन छ । शिर ठड्याएर तर सिङ घोप्टाएर उभिएको छ ऊ । अब झोपडी र घरहरू भत्कने छैनन् , अब पुलपुलेसाहरू र अरू संयन्त्रहरू ध्वस्त हुने छैनन् , अब करेसाबारीको विनाश रोकिनेछ , सडक र गल्लीहरू अवरुद्ध हुने छैनन् । किसानले बालीनाली अब सजिलै भित्र्याउन पाउने छन् । साहित्यकार , पत्रकार , सङ्गीतकार संस्कृतिकर्मी बाजागाजा रागसुर ताल शब्द सबै एकै पटक जोडेर समवेत स्वरमा मङ्गलगीत गाइरहेका छन् सााढेमाथि प्रशंसाको वषर्ा भइरहेको छ यौटै लय , यौटै भविष्य , यौटै भरोसा साढे र साढेको दूधालु सिङ । वेत बसेका र थारा भएर बसेका गाईहरूका लागि अब झोक्राउनुको विकल्प पनि छैन तिनीहरूले घासपानी सबै छाडे , जसोतसो जीवन को धुक्धुकी चल्न भने छाडेको छैन तिनीहरूको जसको प्रजनन् क्षमता विनाश भइसकेको छ बिनाप्रजनन् दूध आउने होइन , विचरा , थारा गाईहरू कहिलेकाहीा चरण र घाासपात नपाउादा खोले र पानी नपाउदा मानव मलसमेत तिनीहरूले आहारा बनाउन छाडेनन् गाई भनेर के गर्नु मति बिगि्रएपछि कसको के लाग्छ र ? जति पूजा गरे पनि , जति छिछि गरे पनि मानिसहरू तिनीहरूमा नै निर्भर थिए । अब दिन फेरिएको छ गाईहरू थारै बसेर के भो त ? सााढेको सिङबाट दूधको मूल फुट्न थालेको छ तैपनि सााढेले नयाा शिशु दिन्छ कि दिादैन क्रमशः सन्देहले आकार ग्रहण गर्न लागेको छ । किनकि नयाा शिशुबिना वंश चल्नेवाला छैन र , शिशुका लागि गर्भाधान गर्न ऊ अझै समर्थ भइसकेको छैन , अरू कुनै विदेशी , विकासे , कि विदेशी कुनै सााढे अनिवार्य छ यसै पनि आमाशय नभएको सााढेमा शिशु गर्भस्थ कसरी हुन सक्छ र ? सााढे भित्रभित्रै सोचमग्न छ मानिसहरूको भीड झन्झन् बढ्दै गएको छ दूध भर्नेहरू थपिादै छन् । तर सााढेको चिन्ता अर्कै छ निःसन्तान भएर पो मरिने हो कि ? तर दूध थाप्न आउनेहरू निश्चिन्त छन् , निःपृह छन् । उनीहरूको स्वार्थ साढेको कुनै सन्तानसाग जोडिएको छैन एक बाल्टी दूधसाग मात्र हो ग्ाोरु ब्याओस् कि नब्याओस् दूध भए पुगिहाल्यो दूध चुहिरहेसम्म र सिङ नभाचिएसम्म उनीहरू पुजा गरिरहने छन् जब सिङ भाचिने छ र दूध रोकिने छ मानिसहरू आफै तितरवितर हुनेछन् त्यसबेलाको एक्लो वृद्ध साढे उठेर फेरि सिगौरी खेल्न खोज्ने हो कि डुक्रिदै करेसाबारी फाड्न दगुर्ने हो ? डर पनि छ शङ्का पनि छ त्यसबेलामा मान्छेहरू लुक्ने हुन् कि लखेट्ने हुन् र दूधालु साढे कता पुग्ने हो यसको उत्तर हामीसाग पनि छैन र सम्भवतः साढेसाग पनि छैन । बीकानेर , 5 जनवरी । पंचायत चुनावों में बीकानेर से कांग्रेस पर्यवेक्षक अश्क अली टाक ने कहा कि महिलाएं जहां पंचायत चुनावों में 50 फीसदी आरक्षित हो चुकी हैं वहीं नौजवानों को कांग्रेस पूरी तन्मयता से तरजीह देकर मौका देगी । मंगलवार को यहां विश्नोई धर्मशाला में बीकानेर , लूणकरणसर , नोखा , कोलायत , श्रीडूंगरगढ़ के चुनाव लड़ने वाले आवेदनकर्ताओं [ . . . ] [ . . . more ] एनआरएनले स्वदेशमा पैसाभन्दा सीप लगानी गरिरहेको उनले बताए । ' पैसाभन्दा पनि बुद्धि र सीपको लगानी अहिले एनआरएनले गरेका छन् , ' उनले भने , ' शान्ति र लोडसेडिङबाट मुक्त अवस्थामा लगानीको सम्भावना ठूलो छ । ' उक्तकार्यक्रममा दुबईमा आत्महत्यागरेकी भनिएकी गुल्मी मुसिकोटकी स्व बबिता थापाको परिबारको सहयोगार्थ बिभिन्न संघसंस्था , समाजसेवी र सहयोगीद्वारा संकलनगरिएको आर्थिक रकमाको हालसंम्मको बिवरण प्रस्तुतगरिएकोथियो । जसमा दुबई नेपाल जनकल्याण राहतप्रतिष्ठान , य ' ए ई नेपाली एकता समाज , लुम्बिनी वयलफेर सोसाईटी , नेपाली युथ सोसाईटी , निनु लामा , मृतकका नातेदार , कृष्ण ढकाल लगायत समाजसेवी , तथा सहयोगीबाटगरि जम्मा करिव १० हजार ५० दिरहम ने रु . २लाख लगभग संकलनभएको र ३ हजार दिरहम ताराचन्दबाट आउन बाकीरहेको जानकारी गराउदैं सो रकम यथासिघ्र मृतकको परिवारको खातामा पठाइदिने घोषणा गरिएकोथियो । त्यसो त मान्यताका बारेमा पनि निकै हल्ला मच्चिएका छन् । चलचित्र लेखकका रुपमा संर्घष्ा गरिरहेका मेहराज शेखले मान्यता २००३ देखि आफ्नी श्रीमती भएको र ती उनले आफूसँग सम्बन्ध विच्छेद नगरी अर्कै पुरुषलाई लोग्ने मानेको भन्दै मुद्दा हालेका छन् । यता मेहराज चाहिँ केही समययता केही फिल्म सेलिब्रिटीहरुलाई अश्लील एसएमएस गरेको अभियोगमा केही महिनाअघि जेल चलान गरिएका छन् । उनीहरू बडो विलखबन्दमा परेछन् । सुख्खा ठाउँको यत्रो ठूलो पोखरी कसरी भर्ने होला भनेर संकटमा परेछन् । आमाको अखण्ड प्रतिज्ञा पनि पूरा नगराई नहुने , बडो धर्मसंकट आएको महसुस गरी भएभरका सबै आफ्ना सन्तानलार्ई तुरुन्तै डाकी आमाका सम्पूर्ण कुरा सुनाए पछि लिखुरेले भनेछ - सबै मिलेर भर्न थाल्यौँ भने क्षणभरमै पोखरी भरिन्छ । आमाले हार्नु भनेको हामी पराइको दास बन्नु हो । त्यसकारण मिलौँ । सिकुटेले थपेछ - हातमा हात मिलाएर सबैजना आओ । घरघरैबाट घैलाका घैला पानी लिएर आओ । सबैले भरौँ पोखरी । यही पोखरीमा कमल फुलाऔँ । आमाको मुहारमा मुस्कान भित्र्याऔँ । आफ्नो डेब्यु चलचित्र ' कहो ना प्यार है ' मा इनोसेन्ट ब्युटीका रूपमा देखा परेकी बलिउड अभिनेत्री अमिशा पटेललाई त्यसपछि भने बलिउड त्यति फापेको दे खिंदैन . . . बैठकपछि माओवादी उपाध्यक्ष नारायणकाजी श्रेष्ठ प्रकाशले सरकारलाई पूर्णता दिने विषयमा बैठकमा छलफल भएको बताउनुभयो । उहाँले सातबुँदे कार्यान्वयन हुनुपर्ने अडानमा आफु कायम रहेको तथापी , सरकारमा सहभागिताका विषयमा सकारात्मक छलफल भएको बताउनुभयो । ~~मतदानका लागि लाइन बसेका प्रतिनिधिहरु । जम्मा १ सय ४० मत खसेको थियो ।~~ आगामी मार्च १८ देखि २२ सम्म राजधानी काठमाडौंमा हुने प्रथम अन्तरराष्ट्रिय नेपाली भाषासाहित्य सम्मेलनमा उहाँहरूलाई सो सम्मान प्रदान गरिने भएको छ । नरेन्द्रराज प्रसाई सदस्यसचिव महाकवि देवकोटा शताब्दी महोत्सव त्यत्रो पैसा हराएका पौडेल होस हवास हराएजस्ता भई प्रहरीलाई समेत खबर नगरी काठमाडौं फर्किसकेका थिए । पौडेलकी मीतछोरी अनिता कार्कीका अनुसार अनुजासँग सम्पर्क भएकै भोलिपल्ट काठमाडौंबाट पौडेल आए । र , अनुजाले भानुचोकमा लगेर झोला जस्ताको तस्तै फिर्ता दिइन् । निम्न बर्गमा ति पर्थे जसलाई पेट र परिवार पाल्न धौधौ पर्थ्यो । विहान खाए साँझ के खाऊँ ? हिजो खाए आज के खाऊँ ? यही फिक्री हुन्थ्यो र यही पीरले तिनको शिर खान्थ्यो । ' बनिबूतो गर्न पाऊँ र छिटोछिटो मर्न पाऊँ ' भन्ने कामना हुन्थ्यो । काम नगरे माम जुर्दैनथ्यो । आकास ओड्नु र धर्ती ओछ्याउनु बाहेक ओत लाग्ने र बास बस्न लायक कमैका छाप्रा हुन्थे । तिनका सन्तानले पढ्ने / लेख्ने सौभाग्य गुमाउँथे । वा तिनका सन्तानका टाउकामा शिक्षा हुँदैनथ्यो । राज्यले पनि तिनलाई तेस्रो दर्जाको नागरिक ठान्थ्यो र आतंककारीका नाममा गोली हान्थ्यो । यसरी ति निम्नबर्गका नागरिकमा दरिन्थे । तर अब जमाना बद्लेको छ । अब परम्परागत हिसाबले नेपालीको बर्ग विभाजन हुँदैन । तपाईँ आफु कुन बर्गमा पर्छु भन्ने जान्न चाहनुहुन्छ भने पढिहाल्नुहोस् । यो पढेपछि तपाईँले आफ्नो बर्ग थाहा पाउनु हुनेछ । विहान उठेर पिज्जा ज्युनार गर्ने पिज्जाबर्ग । जसमा हुने - खानेहरू पर्दछन् , विहान उठेर पाउरोटी ज्युनार गर्ने पाउरोटीबर्ग । जसमा हुँदा खानेहरू पर्दछन् र विहान उठेर पिँडालु ज्युनार गर्ने पिँडालुबर्ग । जसमा भए खाने र नभए हेर्नेहरू पर्दछन् । चर्चित ढुंगेल रिपोर्टर्स क्लब लुम्बिनी शाखाले शनिबार बुटवलमा आयोजना गरेको बार्यक्रममा बोल्दै कोइरालाले भनिन् ' शान्ति प्रक्रिया निष्कर्षमा पुगे माओवादी नेतृत्व अन्तर्राष्ट्रिय रुपमै हिरो हुन्छ नभए उनीहरुको राजनीति समाप्त हुन्छ । ' घामपनि धेरैमाथि आइपुगेको थियो । गाइबस्तुपनि भोकले आत्तिएर किलोबाट दाम्लो नै छिनालुम्ला झैं कराईरहेका थिए । गोठमा पुगेर कुलबीर कराउँछ - ' ए म्यौची ! यो त बा त्यो छोरीको गफसँगै अल्मलिछे कस्ती आईमाई । कुनै सुर्ता छैन । म आउन ढिला भएपछि यस्सो बस्तुभाउको पनि त ख्याल गर्नु पर्थेन ? अरु नभ्याएपनि काटेर राखेको घाँस त खानदिनु पर्छ ' फतफताउँदै भैंसीलाई हरियो अलिकति घाँस लगाइदिन्छ । आध्यात्मिक साधन की प्रेरयित्री है वह पुकार जो अन्तरात्मा से उठती है और केवल मात्र भगवान के सान्निध्य से ही शान्ति होती है । शरीर प्राण मन और बुध्दि की इच्छाएं तथा तृष्णाओं से वह परे की वस्तु है । केवल बौध्दिक विकास के द्वारा ही आध्यात्मिक विकास के पथ पर अग्रसर नही हो सकते । तालिमको पहिलो दिन प्रशिक्षक पुण्य पौडेलले खोज पत्रकारिताका बारेमा सहभागीलाई सहजीकरण गराउनुभयो । खोज पत्रकारितामा लुकाईएका विषय खोजी गरी बाहिर ल्याउँदा विषयको गाम्भिर्यतालाई बुझ्न आवश्यक रहेकोमा सहभागीलाई यस विषयमा जानकारी गराउनुभएको थियो । आम पत्रकारिता भन्दा खोज पत्रकारिता बढि जोखिम हुने हुँदा अपराध , भ्रष्टाचार , सामाजिक रुढिवादी लगायतका विषयमा समाचार लेख्दा बढि सजग अपनाउनुपर्नेमा उहाँको जोड थियो । सभ्य समाजको निर्माण , सामाजिक कुरीतिको हटाउन खोज पत्रकारिताले सहयोग गर्ने तर यसको चुनौति वहन पनि स्वयं पत्रकारले नै गर्नुपर्ने भएकाले पत्रकारिता क्षेत्रमा खोज पत्रकारिताको निकै महत्व रहेको उल्लेख गर्नुभयो । तालिमको दोस्रो दिन आईतबार पत्रकार भरत कोईरालाले आलेख लेखनका विषयमा सहजीकरण गराउनुहुने अनिज कास्कीले जनाएको छ । सेन्टरः तपाईले सेन्टर रोज्नुभएमा उक्त वालपेपर डेस्कटपको बीचमा देखा पर्नेछ । टाइलः यदि टाइल रोज्नुभएको खण्डमा त्यो सानो वालपेपर डेस्कटपभरी दोहोरिएर देखिनेछ स्ट्रेचः यो विकल्प रोज्दा तपाईले रोज्नुभएको वालपेपर तन्किएर संपूर्ण डेस्कटप ढाक्नेछ । कम गुणस्तरका साना चित्रहरु स्ट्रेच गर्दा नराम्रो देखिन पनि सक्छ । औँला पोल्ने भएपछि जमिलाले चुरोटको ठुटो ओठबाट छुटाइन् । एकोहोरो तल बेँसीतर्फ हेर्न लागिन् उनी । माथि गाउँ जाऊँ कि सरसर्ती तल ओर्लेर सोह्रखुट्टेमै गएर उनलाई कुरौँ भन्ने दोधारमा उनी अलमलिन पुगिन् । आइते उनको नजिकै आएर चौतारोको ढुङ्गामा टुसुक्क बसेर भन्यो - " किन ? तिमी धेरै थाकेकी जस्ती छ्यौँ । भिनालाई कहिले भेटौँ भएर भाउन्न भएको हो कि तिमीलाई ? चिन्ता गर्नुपर्दैन । भिना गजबका छन् । " मङ्गल वि . क . , परशुराम रम्तेल , भरत साह , सूर्यनाथ यादव , शालिकराम जमरकटेल , परमानन्द बर्मा , विनोद उपाध्याय , शिवकुमार मण्डल , चिनक कर्र्मी , रामलोटन तिवारी , सत्यनारायण भगत , इन्द्रजित चौधरी , पुरन राना थारु , पूर्णसिंह राजवंशी , गमबहादुर श्रीश , सुदर्शन बराल , र्सूयमान तामाङ , खिमलाल देवकोटा , फूर्बी शेपा , शिला यादव र वसन्त माझीले पनि नेकपा माओवादीका तर्फाट व्यवस्थापिका संसद्मा प्रतिनिधित्व गर्नुहुने सो अनलाइनले जनाएको छ । पत्रकारद्वारा सोधिएको प्रश्नको जवाफमा नेत्री कोइरालाले वर्तमान गृहमन्त्रीको विकल्प नखोजिएसम्म र सुदृढ रक्षा संयन्त्र निर्माण नभएसम्म संविधानसभाको निर्वाचन शान्तिपूर्ण रुपमा सम्पन्न गर्न नसकिने धारणा पनि व्यक्त गर्नुभयो । मन्त्रालयद्वारा जारी प्रेस विज्ञप्तिमा समितिले घटनाको कारण पत्ता लगाउने , क्षतिको परिणामको मूल्याङ्कन गर्ने , मन्दिरको जिर्णोद्वार सम्बन्धमा सुझाव पेस गर्ने र आगामी दिनमा यस प्रकृतिको घटना घट्न नदिन पूर्व सावधानीका उपायबारे सुझाव पेस गर्ने कार्य गर्नसक्नेछ । काठमाडौं , १९ जेठ । सरकारले नेपाल प्रहरीका प्रमुख रमेशचन्द ठकुरीलाई हटाएर प्रहरी महानिरीक्षकमा रविन्द्र प्रताप शाहलाई नियुक्त गरेको छ । मन्त्रिपरिषदको हिजो सिंहदरबारमा बसेको बैठकले ठकुरीलाई जिम्मेवारीबाट हटाएर उहाँको ठाउमा रविन्द्र प्रताप शाहलाई नियुक्ति गर्ने निर्णय गरेको हो । यस अघि गृहमन्त्री बामदेब गौतामको पालामा पनि बहालवाला प्रहरी महानिरीक्षक अच्युतकृष्ण खरेललाई हटाएर अर्को महानिरीक्षक धु्रबबहादुर प्रधानलाई बनाईएको थियो । महानिरीक्षक चन्दलाई प्रधानमन्त्रीको कार्यालयमा सरुवा गरिएको छ । चन्दले प्रधानमन्त्रीको सल्लाहकारका रुपमा काम गर्नुहुने सरकारका प्रवक्ता तथा शिक्षामन्त्री गंगालाल तुलाधरले जानकारी दिनुभयो । मुलुकको सुरक्षा ब्यवस्थालाई चुस्तदुरुस्त बनाउनुपर्ने भएकाले चन्दलाई प्रधानमन्त्रीको सल्लाहकारका रुपमा ल्याएर शाहलाई महानिरीक्षकमा ल्याएको तुलाधरले बताउनुभयो । त्यसैगरी सरकारले बिभिन्न राजनीतिक नियुक्तिहरु पनि गरेको छ । बिभिन्न संस्थानहरुमा नियुक्तिका बढुवा समेत गरेको सरकारका प्रवक्ता तुलाधरले बताउनुभयो । सगरमाथाको सफल आरोहण गर्ने ९ जना निजामती कर्मचारीलाई पुरुस्कार स्वरुप सरकारले जनही दुई लाखका दरले रकम उपलब्ध गराउने निर्णय पनि गरेको छ । त्यस्तै सरकारले जेठ २१ गते जातिय तथा छुवाछुत दिवास मनाउने र जेठ ९ गते उर्जा दिवस मनाउने निर्णय गरेको छ । सरकारले बुद्धजयन्तीका लाग ४ लाख र १२ बर्षे खड्गजात्राका लागि १५ लाख रुपैया दिने निर्णय गरको छ । सरकारले इराकको किरबुक र वारसामा संयुक्त राष्ट्रसंघको मातहतमा रहने गरेर प्रहरी पठाउने निर्णय गरेको छ । पूर्व प्रधानमन्त्री कृष्णप्रसाद भट्टराईको आश्रमलाई ट्रस्ट बनाउने निर्णय गरेको सरकारले त्यसका लागि ७ सदस्सीय समिति पनि गठन गरेको छ । समितिले तीन महिन भित्र आफ्नो प्रतिवेदन बुझाएपछि त्यसै अनुसार काम सरकारले गर्ने छ । त्यस्तै जडीबुटी प्रशोधन केन्द्रमा सीताराम नेपाललाई अध्यक्षमा नियुक्ति गरिएको छ । एमाले सभासद तथा पूर्व राज्यमन्त्री ल्हारक्याल लामाको तीन मुलुकको नागरिकताका सम्बन्धमा छानविन गर्न बनेको आयोगको म्याद असार १८ गते सम्म थप भएको छ । सरकारले संयुक्त राष्ट्रसंघीय मानव अधिकार उच्च आयुक्तको कार्यालयको म्याद सन् २०११ नोभेम्वर सम्म म्याद गर्ने निर्णय गरको छ भने कर्णाल स्वास्थ्य बिज्ञान प्रतिस्ठान बनाउने पनि निर्णय गरेको छ । सरकारले उच्च माध्यामिक शिक्षा परिषदको सभा गठन गर्नुभा साथै साचारमन्त्रीको प्रेस सल्लाहकारमा बिदुर भारतीलाई नियुक्ति गरिएको प्रवक्ता तुलाधरले जानकारी दिनुभयो । काठमाडौ , चैत्र २५ - उपप्रधानमन्त्री एवम् सूचना तथा सञ्चारमन्त्री कृष्णबहादुर महराको रोल्पाको लिवाङमा नेपाली शैलीको पैतृक दुईतले घर र गोठ रहेको छ । के गर्छन् यी डटकमहरू ? एक हरफमा जवाफ हुन्छ , भनेका ठाउँमा सामग्री पुर्‍याइदिन्छन् । जस्तो ः घरमा बसेर रोजेका उपहार यी साइटहरूले भनिएको स्थान वा घरमा लगिदिन्छन् । अझ यी साइटहरूले तिहारलाई विचार गरेर पनि भिन्न प्रकारका उपहार प्याकेज तयार गरेका छन् । चार दिनसम्म पनि सम्पर्कमा नआएपछि श्रीमती लक्ष्मी र स्वकीय सचिव वचन देउजाले एमाले पार्टी कार्यालय बल्खुमा निवदेन दिइ खोजतलास गर्न आग्रह गरेका थिए । श्रेष्ठ हराएको जानकारी प्रधानमन्त्री झलनाथ खनाल र गृह प्रशासनलाई समेत गराइएको थियो । भेटघाट र चिनाजानीपछि उनी मेरा घनिष्ट साथी बन्दै गए । उनी काठमाडौंका भए पनि शहर भन्दा बाहिर काठका थिए । उनीहरुको रहन सहन , रीतिरिवाज , चार्डपर्व , संस्कृति अलिक फरक किसिमको थियो । त्यस बेला सतुंगल भन्ने ठांउमा पुराना शैलीका घरहरु थिए । शौचालयको ब्यवस्था कम थियो । हामी पूर्व प्रमुख निर्वाचन आयुक्त बिष्णु प्रसाद श्रेष्ठकी छोरी ज्वार्इका घरमा बसेका थियांै । बिष्णुलाल कपडा सिलाउने काम गर्थे , म चांहि चौधरी गु्पको निर्माण बनस्पति घ्यू फ्याक्ट्रीमा सहायक स्टोर किपरको काम गर्थें । दिनहरु बित्दै जांदा पञ्चायती ब्यवस्थाको उग्र बिरोध हुदैं थियो । बिष्णलाल पहिले देखि नै आन्दोलनमा जाने गर्दा रहेछन् । म पनि बिस्तारै बिस्तारै उनका पछि लाग्न थालें । त्यस ताका क्याम्पसमा मण्डले भन्ने साथीहरुको बडो बिगबिगी थियो । मण्डले साथीहरुको थिचाइ सहन नसकेर मैले कलेज परिवर्तन गरें । बिष्णलाल त्यहीं पढिरहे । उनको घर नजिकै म बस्ने हुनाले हाम्रो भेट दिन दिनै हुन्थ्यो । मैले फ्याक्ट्रीको पेशा छाडेर शिक्षण पेशातिर लागें । उनले आफ्नो काम गरिरहे । प्रजातन्त्र प्राप्तिको लागि चर्किएको आन्दोलनको लागि हामी प्रायः एकै ठांउबाट भेला भएर रातमा रांके जुलूस र दिनमा काला झण्डा बोकेर जुलूसमा गइन्थ्यो । त्यसै शिलशिलामा हामी शिक्षकहरुलाई स्कूलबाट नै पक्रिएर लग्यो र सिंहदरबारको अघिल्तिर रहेको बग्गीखाना नजिकैको खाध्य संस्थानको गोदामभित्र खाँदेर करङ्ग सोझ्यायो । बिष्णुलालहरुलाई कालीमाटीतिर कता लगेर धूलो टक्टक्याएछ । पछि निलडामसहित भेट भइयो । आइसिसी वल्र्ड क्रिकेट लिग डिभिजन - ५ अन्तर्गत शुक्रबार भएको सेमिफाइनलमा नेपाल पराजित भएको छ । अफगानिस्तानसँग ३७ रनले पराजित भएपछि नेपाल प्रतियोगिताबाट बाहिरिएको हो । टस जितेर पहिलो ब्याटिङ गरेको अफगानिस्तानले निर्धारित ५० ओभरको खेलमा ४९ दशमलब ४ ओभरमा सबै विकेट गुमाई एक सय ४२ रनको योगफल तयार पारेको थियो । प्रतिउत्तरमा कीर्तिमान रच्दै अघि बढेको नेपाल ४५ दशमलब पाँच ओभरमा एक सय पाँच रनमा समेटिएको थियो । अफगानिस्तानका लागि मध्यक्रममा आएका एम नाबी इसाखिलले सर्वाधिक ४८ रन बनाएका थिए । त्यस्तै मध्यक्रमकै अर्का ब्याट्सम्यान रइस अहमदजियाले २२ , कप्तान केके सेडेकले १८ तथा मोहम्मद स्टेनिकजियाले १८ रनको योगदान दिए । नेपालका लागि शक्ति गौचनले तीन , विनोद दासले दुई , महबुब आलम र पारस खड्काले एक / एक विकेट लिएका थिए । एक सय ४३ रनको लक्ष्य पछ्याउने क्रममा नेपालले पहिलो अवस्थामा नै झड्का पाएको थियो । पहिलो ओभरको दोस्रो बलमा नै पारस लोहनी खाता खोल्न नपाई पेभेलियन फर्किएका थिए । नेपालका लागि महबुब आलमले सर्वाधिक १७ रन बनाएका थिए । उनका अतिरिक्त ज्ञानेन्द्र मल्ल , कप्तान विनोद दास र बसन्त रेग्मीले क्रमशः ११ , १२ र १० रनको योगदान दिए । बाँकी सबै ब्याट्सम्यानले दोहारो अंकको स्कोर बनाउन सकेनन् । अफगानिस्तानका लागि डबलाट अहमदनीले सर्वाधिक तीन तथा गुल अबेद र हामिद हसले २ / २ विकेट लिएका थिए । उहाँहरुले सो प्रक्रियामा विशेष समितिलाई सहयोग गर्न आफ्ना सरकार र अनमिनको उत्सुकता देखाउनुभयो । अन्तर्संघर्र्षलाई उपयुक्त विधिभित्रबाट सञ्चालन गरी कुशल व्यवस्थापन गर्न सक्दामात्र पार्टीपंक्ति , जनसमुदाय र अन्तराष्र्ट्रिय कम्युनिस्ट आन्दोलनमा महत्वपूर्ण अभिलेख बन्न जान्छ । भीषण उथलपुथलकारी जनसंघर्षको पृष्ठभूमिमा स्थापित पार्टी र तिनका नेताहरुबाट मुलुक र जनताले पुनः आशावादी नजरले हेर्नलायक पार्टी , नेता तथा कार्यकर्ता र जनमुखी तथा रुपान्तरणकारी राजनीतिक कार्यक्रम माग गरिरहेका छन् । हेर्न बाँकी के छ भने माओवादी नेता , कार्यकर्ताहरु यस अग्निपरीक्षामा सफल हुन्छन् वा नेपाली जनयुद्धलाई इतिहासमा एकादेशको कथा बनाउँछन् । फैसला हुन धेरै समय कुर्नुपर्ने छैन । लेखक माओवादीसमर्थित विद्यार्थी संगठन अखिल ( क्रान्तिकारी ) सम्बद्ध छन् । सप्तरी , वैशाख ११ गते । राजविराज - १ निवासी १६ वषर्ीया बन्दना दास , १८ वषर्ीया वविता दास र १९ वषर्ीया सोनी दासले भक्कानो छाडी सञ्चारकर्मी र अधिकारवादी माझ पीडा पोखिरहादा उनीसागै उपस्थित सबैको आाखा मात्र रसाएनन् पैसाका लागि यस्तो निचता र घृणित काम गर्नेहरू प्रति आक्रोश पनि पैदा गर्‍यो । एक पटक हेर्नै पर्ने , सुन्नै पर्ने ह्रिदयस्पर्शी गायक डम्बर नेपालीको गित अपहरण तथा शरीर बन्धक र जर्वजस्ती करणी मुद्दामा कारागारमा रहेका दुई जना पश्चिम तिरको सुरक्षा पोष्ट नजिकैबाट पर्खालमा प्वाल पारी विहान ६ बजे तिर भागेका हुन् । तर एक भुटानी शरणार्थी पत्रकार युएनएचसीआरसँग प्राथमिकतासम्बन्धि स्पष्ट मापदण्ड नरहेको बताउँछन् । " सरसर्ती हेर्दा पढेलेखेका र शारीरिक रुपले बलिया शरणार्थीले नै प्राथमिकता पाएका छन् " - उनी भन्छन् । उनी शरणार्थीलाई लैजान तयार देशहरु मानवीय सहयोगको भावनाले भन्दा पनि सस्ता श्रमिकको आवश्यकताले प्रेरित भएको आशङ्का गर्छन् । " हामी अङ्ग्रेजी बोल्न र लेख्न सक्छौं , " उनी भन्छन् , " त्यही भएर हामीलाई लैजान अमेरिकाजस्ता देशहरु तयार भएको हुनुपर्छ । " उनी तेस्रो देश पुनर्वासका लागि शरणार्थी छनौट गर्ने आधार पनि यही हुनसक्ने बताउँछन् । " जो अङ्ग्रेजीमा तगडा छन् बलको काम गर्न सक्छन् उनीहरु सजिलै तेस्रो देश गएका छन् " - उनी भन्छन् । " यो मूर्खहरूको दुनियाँ हो वा विद्वान्हरूको ? " कौतूहल आफैंसँग प्रश्न गर्छ । जे जसो भएपनि अमेरिकामा छिर्नासाथ अरु धेरैले ग्रिनकार्डका लागि नक्कली शरणार्थी बनेर आवेदन दिएजस्तो आवेदन दिनका लागि मेरो मन तयार भएन । यसो नगर्दा कैयनका नजरमा म वेवकुफ कहलिएं । ग्रिनकार्डका लागि विहे गर्ने र नक्कली शरणार्थी बनेर आवेदन दिने सुझावलाई मैले सधैका लागि खारेज गरिदिनु कैयनका नजरमा मेरो वेवकुफी वा बहुलठ्ठी थियो । तर पनि मलाई किन हो कुन्नी शरणार्थीका लागि आवेदन नदिएर वेवकुफ हुन नै मन लाग्यो । किनभने म जिन्दगीमा यसरी अरुका नजरमा धेरैपटक वेवकुफ कहलिइसकेको छु । सरकारी स्तरबाट पाइने सेवा सुविधा पाइदैन । बोर्ड प्रथमको प्रथा हटेकाले पहिचान नै गुम्दो रहेछ अलि नराम्रो लागेको छ । तनहुँ , अषाढ - यस वर्षको एसएलसी परीक्षामा सहभागी ढोरफिर्दी ३ लालिमका १७ वर्षीय भिक्टोर पौडेलले अनिवार्य अंग्रजीमा ९९ अंक प्राप्त गरेका छन् । जिल्लाको दुलेगौंडा ७ गाछेपानीस्थित वाल विद्या मन्दिर हाईयर सेकेण्डरी स्कुलवाट उनी एसएलसी परफक्षामा सहभागी थिए । उनको जन्म २०५१ साल असार ६ गते हो भने सिम्वोल नम्वर ०४२२९७४ ' एस ' रहेको छ । ' संस्कृति जोगाउ " , परिचय बनाउ " m ' भन्ने नारासहित आज शुक्रबार मिस शेर्पा - २०११ सम्पन्न हुँदैछ । कला संस्कृति संरक्षण केन्द्रको आयोजना एवं प्रभा अमात्यको कोरियोग्राफीमा सञ्चालन हुने . . . पोखराबाट धन बस्नेत , फोटोः सुदर्शन रञ्जित / एचकेनेपाल डट कम । थप फोटोहरु हेर्न यहाँ क्लिक गर्नुहोस् । अषाढ १३ - नयाँ संविधानमा रहेको राज्य पुनःसंरचना सम्बन्धि विवाद २५ वटामा झरेको छ । यसअघि ७८ वटा विवाद दलहरुबीच राज्य पुर्नसंरचना सम्बन्धमा थियो । नयाँ संविधान विवाद समाधान उपसमितिको बैठकले सोमबार राज्य पुनःसंरचना सम्बन्धि विवाद २५ वटामा झरेको औपचारिक निर्णय गरेको हो । यसअघि सभासद लक्षमण कर्ण संयोजक रहेको कार्यदलले राज्य पुनःसंरचनाका २५ वटा र शासकीय स्वरुपसहित २२ वटा गरी ४७ वटा विवाद बाँकी रहेको प्रतिवेदन बुझाएको थियो । उपसमितिको सोमबार बसेको बैठकले कार्यदलको उक्त प्रतिवेदन स्वीकार गरेको छ । यस्तै कार्यदलले राष्ट्रपति र प्रधानमन्त्रीमा कार्यकारी अधिकार समान हुने गरी फ्रेन्च मोडलको शाशकीय स्वरुप छलफलका लागि प्रस्ताव गरेको छ । प्रस्तावमा प्रत्यक्ष निर्वाचित राष्ट्रपति तथा संसदबाट निर्वाचित प्रधानमन्त्रीमा अधिकार बाँडफाँड हुने फ्रेन्च मोडल छलफलका लागि उल्लेख गरिएको छ । बैठकपछि माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालले नयाँ संविधानमा रहेका विवाद समाधान गर्न राजनीतिक तहमा वार्ता हुने बताए । उनले सबै विषयहरुमा सहमति गरिने जनाए । अर्को बैठक बिहीबार बस्नेछ । उहाँले २००७ को क्रान्तिमा पश्चिमाञ्चलको नेतृत्व गर्नुभएको थियो । सोही क्रममा मुक्ति सेनाले तनहुँ कब्जा गरेपछि उहाँ तनहुँ जनसरकार प्रमुख हुनुभएको थियो । काठमाडौं , असार २९ - आर्थिक वर्ष सकिनु चार दिनअघि मंगलबार राष्ट्र बैंकले घरजग्गा कर्जा खुकुलो बनाएको छ । राष्ट्र बैंकले चालु वर्षसम्म पाकेको ब्याजमात्रै भुक्तानी गरेको अवस्थामा सम्पूर्ण कर्जा आगामी आर्थिक वर्षसम्म नवीकरण गर्न सकिने व्यवस्था गरेको छ । है तो किसी नदी का तट ही । पर पल्ले नहीं पड रहा । गूगल में भी सर्च करें तो किस नाम से ? मन्त्रिपरिषद्को बिहीबार बसेको बैठकले शान्तिप्रक्रियालाई तार्किक निष्कर्षमा पुर्‍याएर तोकिएकै समयमा संविधान निर्माण गर्न राजनीतिक दल , नागरिक समाज , आमनागरिकलगायत सबैसँग सहयोगका लागि अनुरोध गरेको छ । फिर श्रद्धापूर्वक भोजन कराकर मधुर वाणीसे प्रश्नोत्तर करके तथा उसके जानेके समय पीछे - पीछे जाकर उसको प्रसन्न करे ॥ ६० ॥ ब्यापारीहरूले भारतबाट ५० देखि सय रुपैयामा खरिद गरेर ल्याएको फूल नेपालगन्जमा डेढ सयदेखि दुई सय रुपैयासम्म बिक्री भइरहेको पाइन्छ । चाडपर्व बाहेक पूजाआजाका लागि सय रुपैयामा बिक्री गर्ने व्यापारीहरूले तिहारमा फू्कलको मूल्य बढाएर प्रतिकेजी डेढ सय बढी पुर्याएका छन् । भारतबाट आउने करिब दुई क्विन्टल फूल मध्ये स्थानीय स्तरमा एकदेखि डेढ क्विन्टलसम्म उपयोग हुने व्यापारीहरूको अनुमान छ । आशा छ , तिमी अवश्य आउनेछौ हातमा हात मिलाई मसँगै हिड्नेछौ प्रेम गर्नेको सधैँ जीत हुन्छ भनी यो दुनियाँलाई देखाउनेछौ । यसरी चिन्ताव्यक्त गर्ने चितवनका सभासद्हरूमा एकीकृत नेकपा ( माओवादी ) का रामबहादुर थापा ' बादल ' , अमिक शेरचन , नारायणप्रसाद दाहाल , चित्रबहादुर श्रेष्ठ , खुशीराम पाख्रिन र शान्ता न्यौपाने साथै नेपाली काँग्रेसका उमा अधिकारी रेग्मी तथा नेकपा एमालेका लालमणि चौधरी , शारदा कुमाल र पार्वती महतो कुमाल हुनुहुन्छ । मेसिन रिडएबल पसपोर्ट ( एमरपी ) जारी गर्ने सम्बन्धी नेपाल मिसनद्वारा प्रकाशित जुरुरी सुचना : ‏ एमाले बैठक आज पनि जारी रहने / बहुमत नेताहरु सहमतीय सरकारकै पक्षमा - [ मुख्य समाचार ] महिलाले विभिन्न यौनांगलाई प्रयोगमा ल्याई हस्तमैथुन गर्ने गरेको पाइएको छ । महिलाले योनिमा औंला पसाउनेदेखि आफूलाई सजिलो लाग्ने वा मन पर्ने कुराले यसलाई चलाउने पनि गर्छन् । महिलाले योनिलाई वा अन्य यौनांगलाई यसरी नै चलाउनुपर्छ वा घर्षण गर्छन् भन्ने स्पष्ट वा कुनै ठीक तरिका भने छैन । उनीहरूले आफूलाई मन पर्ने कुनै पनि तरिकाले आफ्ना यौनांलाई चलाएर हस्तमैथुन गर्ने गरेका छन् । डा . रूपाखेतीका अनुसार , चलाउने वा घर्षण गर्नेदेखि बाहेक दबाब दिने , विस्तारै हल्लाउने , जोडले हल्लाउने वा यसलाई कुनै वस्तुमाथि थिच्नेजस्ता अनेक उपायबाट पनि महिलाले यौनआनन्द लिने गरेका छन् । यीबाहेक महिलाले आफ्नो योनि , स्तन , नाइटो , ओठ , घाँटीको छाला , तिघ्रालगायतका शरीरका अन्य अंगको स्पर्श , मर्दन वा सुमसुम्याएर पनि यौनआनन्द लिने गरेका छन् । तर , अचेल बजारमा आएका विभिन्न कृत्रिम यौनसाधन तथा वस्तुको प्रयोग गरेर पनि महिलाले हस्तमैथुन गर्ने गरेको पाइएको छ भने कतिपय महिलाले पानीको फोहोराको प्रयोग गरेर पनि यौन चाहना पूरा गर्ने गरेका छन् । काठमाडौं , साउन १८ ( नागरिक ) - हैजाग्रस्त मध्यपश्चिमका जिल्लालाई स्वास्थ्य संकट क्षेत्र घोषणा गर्न माग राखी सर्वोच्च अदालतमा आइतबार रिट दायर भएको छ । संक्रमण रोक ऐन २०२० बमोजिम ती ठाउँलाई स्वास्थ्य संकट क्षेत्र घोषणा गरी रोग नियन्त्रण कार्य अघि बढाइनुपर्ने माग गर्दै सुर्खेतका अधिवक्ता कमल निओलले रिट दिएका हुन् । ती क्षेत्रमा विगत डेढ महिनामा हैजाले करिब तीन सयको मृत्यु भइसकेको छ । सरकारी निकायले सक्रीयता नदेखाउँदा जाजरकोट रुकुम दैलेख सल्यान सुर्खेत लगायतका जिल्लामा हैजाले सैयांै व्यक्तिको मृत्यु भएकाले ती ठाउँमा प्रभावकारी रुपमा रोग नियन्त्रण कार्य गर्न आदेश जारी गर्न माग गरिएको छ । रोग प्रभावित क्षेत्रमा सरल र सहज रुपमा औषधी वितरणको व्यवस्था मिलाउन सरकारका नाममा आदेश जारी गर्न माग गरिएको छ । मन्त्रीलगायत सरकारी अधिकारीले गैरजिम्मेवारपूर्ण अभिव्यक्ति दिने गरेको जनाउँदै रिटमा त्यस्तो अभिव्यक्ति नदिन र रोगसम्बन्धी यथार्थ नलुकाउन आदेश जारी गरिनुपर्ने उल्लेख छ । रिटमा प्र्रधानमन्त्री माधवकुमार नेपाल मन्त्रिपरिषदको कार्यालय स्वास्थ्य मन्त्री स्वास्थ्य मन्त्रालाय विभाग निर्देशनालय र जनस्वास्थ्य कार्यालयलाई विपक्षी बनाइएको छ । ( रामजी बलामी ) बाटोमा हिँड्दै थिए , एक बटुवा ( अपरिचित ) ले मोबाइलमा यसरी कुरा गर्दै थियो - ँत्यो हात्तीपाइलेको औषधि नखानू है । ' मलाई लाग्यो , उसले आफनो कुनै नातेदारलाई सचेत तुल्याउँदै छ । उसको कुराले ममा एक प्रकारको छट्टै अनुभूति पैदा भयो र विगतमा यो औषधि सेवन गर्दा भएका विविध घटनाहरू मानसपटलमा सल्बलाउन थाले । त्यसैले छिमेकीदेखि सर्म्पर्कमा रहेका सबैलाई यो औषधि खायौ वा खाएनौ भनेर जवाफ मागे । मेरो यो अनौपचारिक र्सवेक्ष्ँण तथ्यांकअनुसार करिब ७५ प्रतिशतले यो औषधि सेवन गरेका छैनन् । केेही दिनअघिसम्म हात्तीपाइलेको औषधि वितरणसम्बन्धी समाचार छापिरहेको नेपाली सञ्चारमाध्यमले लगत्तै औषधिका कारण अकाल मृत्यु र बेहोससम्बन्धी खबर छाप्न बाध्य भयो । यस पटक मात्रै होइन , विगतका केही वर्षेखि नै यो क्रम दोहोरिरहेको छ , जसबाट र्सवसाधारणमा तीव्र रोष र त्रास फैलाएको छ तर पनि सम्बन्धित निकायले यस विषयमा कुनै प्रतिक्रिया दिन सकेको छैन । यस पटक मात्रै हालसम्म करिब विभिन्न ठाउँमा गरी ७ जनाको ज्यान गएको खबर र्सार्वजनिक भइसकेको छ । सरोकार निकायले यो औषधि सेवन गर्दा वाकवाकी लाग्ने र केही सीमित रोग लागेकाहरूले खान हुँदैनसम्म भनेको छ तर त्यो जानकारी पनि ती गाउँघरका आमाबुबाले थाहा पाउन सकेका छैनन् । आखिर किन अकालमा ज्यान गुमाउन परिरहेको छ - स्वस्थ हुन औषधि वितरण गरिएको हो वा अस्वस्थ हुन - यो आमजनताको साझा प्रश्न हो । सरकारले २ वर्षुनिका शिशु , गर्भवती महिला र अन्य मुटु - कलेजोसम्बन्धी रोग भएकाहरूले यो औषधि सेवन गर्न नहुने भनेको छ । नेपाली समाजमा सकारात्मकभन्दा नकारात्मक कुराको प्रचार छिटो हुने भएकाले सरकारको आ ³ वानभन्दा यो औषधि खाए मरिन्छ भन्ने सन्देश गाउँघरमा व्यापकरूपमा फैलिएको छ । सन् २०२० भित्र हात्तीपाइले रोग निर्मूल पार्नका लागि सन् २००३ देखि निःशुल्करूपमा मुलुकभर यो औषधि वितरण गर्दै आइरहेको छ । नेपालमा ६० जिल्लाका जनतामा यो रोग लागेको आशंका गरिएको छ । यस वर्षो पहिलो चरणअर्न्तर्गत ३६ जिल्लामा १० हजार स्वास्थ्यकर्मी तथा ५० हजार स्वयंसेवक खटाइएर यो औषधि ख्वाइएको छ । स्वयंसेवक तथा स्वास्थ्यकर्मीले औषधि वितरण गरी दायित्व निभाउने मात्रै नभएर त्यसको प्रयोग विधि र प्रयोग गर्न नहुने अवस्थाहरूको बारेमा पनि जानकारी दिनर्ुपर्छ , जसले अबुझ र्सवसाधारणको ज्यान जोखिममा पर्नबाट जोगिन्छ । सम्बन्धित विशेषज्ञहरूका अनुसार यो रोग फैलिन नदिनका लागि नियमित औषधि सेवन गर्नु आवश्यक छ तर नकारात्मक प्रचार र सरकारी उदासीनताका कारण त्यति प्रभावकारी हुन सकेको छैन । यो औषधि खाँदा रिंगटा लाग्ने , वाकवाकी लाग्ने , कोही - कोहीलाई बान्ता हुने र सामान्य ज्वरो आउने विशेषज्ञहरूको भनाइ छ । रोगग्रस्त व्यक्तिले यो औषधि सेवन गर्न नहुने आधिकारिक जानकारी आए पनि सम्बन्धित व्यक्तिसमक्ष पुग्न सकेको छैन , फलस्वरूप त्यत्रो लगानी गरेर बाँडेको औषधि बेकारमा फाल्नुपरेको छ । यति मात्र नभएर ज्यानसमेत गुमाउनुपरेका घटनाहरू र्सार्वजनिक भइरहेका छन् । ज्वरो आएको व्यक्तिले यो औषधि सेवन गरेर रिंगटा लागी भीरबाट लड्नु , वाकवाकी र बान्ता भएर अस्पताल भर्ना हुनु , बेहोस भएर ढल्नुजस्ता घटनाहरू पहिलेदेखि नै भइरहेकै छन् । यसको अलावा मृत्युसम्मको घटना दोहोरिंदासमेत सरोकारवाला मौन बस्नुले जनतामा दोधारेपन छाएको छ । कुराकानीकै सिलसिलामा एक मित्रले रमाइलो तर यथार्थ कुरा यसरी सुनाए - ँऔषधि खाएर गाई चराउन गएको थिएँ , रिंगटा लाग्यो भनेर एकछिन् चौरमा पल्टेको त उठ्नै सकिनँ , पछि छिमेकीहरूले जीउभरि पानी छ्यापेपछि मात्रै होसमा आएँछु । त्यतिखेरसम्म नजिकैको काउलीको बीउ सखाप पारेछ , निःशुल्क औषधि खाँदा ३ हजार तिरेको थिएँ , त्यो बेलादेखि खान छोडें । ' उनकै कुराले पनि सबै कुरा र्छल • हुन्छ । औषधि त वितरण गर्ने तर पर्याप्त जानकारी नदिने गरेकै कारण यस्तो विडम्बना भोग्न विवश भएको हो । हात्तीपाइलेको औषधि खाए मरिन्छ भन्ने भनाइलाई निर्मूल पार्नका लागि शसक्त आवाज उर्ठाई स्वयंसेवक आफैं उपस्थित भई यो औषधि ख्वाउनर्ुपर्छ साथै प्रयोग गर्न नहुनेहरूका लागि विशेष जानकारी पनि दिने व्यवस्था मिलाउनुपर्छ । यो राज्यको दायित्व हो । बाँनफेफटी नामक फाइलेरियाका कारण हात्तीपाइले रोगको संक्रमण हुने विशेषज्ञहरूको भनाइ छ । त्यसैले रोग लागेर उपचार गर्नभन्दा रोग लाग्नै नदिनु बेस । यसको लागि थालिएको यो अभियानलाई सकारात्मकरूपमा लिन सकिन्छ तर यस्तो दुःखदपूर्ण् खबरहरू सुन्नुपर्दा भने सरकारप्रति नै वितृष्णा जाग्छ । अर्काे प्रसंग , औषधि वितरण गर्ने स्वयंसेवकहरू घरमा आई नपुगेको , अल्छी गरेको भन्ने एकतर्फो आवाज छ भने अर्काेतिर घण्टी बजाउँदा स्वयंसेवक देखेपछि मुन्टो फर्काउने , थप कुरा बुझ्नुभन्दा त्यस्तो औषधि किन बाँडेको भनी होच्याउने गरेकोे आवाज छ । त्यसैले यो कुरामा स्वयंसेवकलाई मात्रै दोष देखाई आफू चोखिन खोज्नुभन्दा आफू पनि सजग रहनु बेस हुनेछ । कतै स्वयंसेवकको ताँती , कतै हप्तौं बाँड्दा पनि नसक्ने , यस्तो प्रकारले स्वयंसेवक नियुक्त गर्नुहुँदैन , जसले गर्दा औषधिको गुणस्तरमाथि समेत प्रश्नचि ³ न खडा हुन सक्छ । काठमाडौंलगायतका शहरी क्षेत्रमा एउटै घरमा धेरै परिवार डेरा गरी बसेका हुन्छन् भने ग्रामीण क्षेत्रमा एउटा घर र अर्काे घरको दूरी निकै टाढा हुन्छ । त्यसैले यस्ता कुराको मनन गर्नु आवश्यक छ । यी र यस्ता कारणले सबैले औषधि पाइरहेका छैनन् भने कतै जानकारीको अभावमा अकालमा ज्यान गुमाउनुपरेको छ । त्यसैले आखिर सत्यतथ्य के हो , वास्तविक कुराको जानकारी र्सवसाधारणलाई दिई मृतकप्रति क्षतिपूर्तिको समेत व्यवस्था गर्नु आवश्यक छ । र्सवसाधारणले औषधि नै गुणस्तरहीन भन्न थालेका छन् । आखिर के हो त यथार्थ - पागल प्रेमि जस्तै भाको थिय तिम्रो मायामा । सातसमुन्द्र तर्दा पनि तिम्रो छाया भुल्न सकिन । । गत जेठ १४ गते भएको पाँचबुँदे सहमतिमा मधेसी दलको प्रतिनिधित्व नरहेका कारण उनीहरूको माग सम्बोधन गर्न सेनामा मधेसीसहितको समावेशी प्रवेशका बारेमा छलफल थालिएको संसद् स्रोतले बताएको छ । रासस सोल माघ २३ । आगामी हप्ता प्योङ्याङको भ्रमणमा जाँदा आफूले छ राष्ट्र सम्मिलित निःशस्त्रीकरण वार्ता पुनः ब्युँताउनेलगायतका सम्पूर्ण मुद्दाहरुमा छलफल गर्ने राष्ट्रसङ्घ महासचिवमा वरिष्ठ सल्लाहकार लिन पास्कोको बताए । लिन उत्तर कोरियाको भ्रमणमा जानुअघि उत्तर कोरियाको आणविक कार्यक्रमबारे वार्ता गर्न शनिबार सोल पुगेका छन् । चीन जापानलगायत चार राष्ट्रको भ्रमणका लागि निक्लेका लिन फेबु्रअरी ९ देखि १२ सम्म प्योङ्याङमा रहने बानको प्रेस कार्यालयले भनेको छ । लिनले सोल पुगेपछि भने - हामीले प्योङ्याङ पुगेपछि सम्पूर्ण मुद्दाहरुमा छलफल हुने अपेक्षा गरेका छौँ । सोलमा छ राष्ट्र सम्मिलित वार्ताका दक्षिण कोरियाली वार्ताकार बी सुङ लाकसँग शनिबार भएको आफ्नो बैठकलाई लिनले ुअत्यन्त राम्रोु भनेका छन् । भविष्यमा सँगै मिलेर काम गर्न सकिने विषयहरुमा दुई वार्ताकारबीच छलफल भएको उनले बताए । राष्ट्रङसङ्घले गत वर्षको सुरु मै प्योङ्याङमा आफ्ना दूतहरु पठाउन चाहेका थिए तर उत्तर कोरियाले त्यत्तिखेर उक्त प्रस्तावलाई अस्वीकार गरिदिए । रासस एएफपी सो महोत्सवका लागि स्याङ्जा र पाल्पा जिल्लाको सिमानास्थित राम्दीघाटदेखि रत्नपुर गाविसको ज्याग्दीघाटसम्मको २८ किलोमिटर जलयात्रा तय गरिएको आयोजक समितिका कोषाध्यक्ष विष्णु थापाले जानकारी दिनुभएको छ । तीन दिनसम्म चल्ने नदी महोत्सवका लागि आवश्यक तयारीका काम अन्तिम चरणमा पुर्‍याइएको आयोजकले बताएका छन् । गृहमन्त्री महराले पश्चिम क्षेत्रका क्षेत्रीय सुरक्षा भेलामा आफूले पनि सम्पत्तिका लागि घुस नलिने र प्रमुख जिल्ला अधिकारी र प्रहरी प्रमुखहरूलाई पनि घुस नलिन निर्देशन दिएकै दिन रसुवा प्रहरीका अधिकृतहरूले भारतीय जाली नोट कारोबारमा संलग्न रहेको अभियोगमा जिल्ला प्रहरी कार्यालय रसुवाको हिरासतमा रहेका चीत्रमान डंगोलसँग मोटो रकम मागेका छन् । उहाँले उहाँको समन्वय गर्ने र सहअस्तित्वलाई स्विकार गर्ने नेता भए अहिले पनि सात दिन नयाँ संविधान बनेर जारी हुने ठोकुवा गर्नुभयो । उहाँले सिद्धान्तमा अडिग रहने र अवसरमा कहिल्यै नलाग्ने भट्टराईको निष्ठालाई आत्मसाथ गर्ने हो भने अहिले पनि जटिलताहरु क्रमश अन्त्य हुदै जाने विश्वास ब्यक्तगर्नुभयो । घाइतेमध्ये ८ जनाको अवस्था गम्भीर रहेको छ । घाइतेहरूको भरतपुर र हेटौंडा अस्पतालमा उपचार भैरहेको छ । कोठा बाहिर राखिएका दुई सेफमध्ये एउटामा कुनै बेला राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकको च्यातिएका चेकबुक र अर्कोमा पुरानो समयका आधा तोलादेखि ५० तोलासम्म जोख्न प्रयोग गरिने नापतौलका ढक १२ थान प्राप्त भएको छ । माओवादीका अध्यक्ष प्रचण्डलाई प्रधानमंत्रीको रूपमा समर्थन गर्नु परेको वेला फोरमको संसदीय दलको बैठकमा प्रस्ताव राखिएको थियो ः फोरम र नेपाल सरकारका बीच भएको २२ सूत्रीय सम्झौता र संयुक्त लोकतान्त्रिक मधेसी मोर्चा र नेपाल सरकारका बीचको ८ सूत्रीय सम्झौताको अक्षरशः कार्यान्वयनका लागि माओवादी र एमालेबाट संविधानमा संशोधन निम्ति ठोस रूपको लिखित प्रतिवद्धता नआएसम्म हामीले किमार्थ पनि सरकारमा जानु हुदैन । संसदमा माओवादी सरकारलाई समर्थन पनि दिनु हुदैन । यसलाई उपेन्द्र यादवले मान्नु भएन र प्रधानमंत्रीमा प्रचण्डलाई बिनाशर्त समर्थन दिने काम भयो । परिणमतः संयुक्त सरकारको साझा समझदारी पत्रमा हस्ताक्षर गर्दाको बखत हामी आफ्नो मुद्दाको वेबास्ता सहेर पनि शीर निहुँराएर हस्ताक्षर गर्न बाध्य भयौं । यसअघि नै एमालेका तर्फबाट भरतमोहन अधिकारी र माओवादीका तर्फबाट कृष्णबहादुर महरा उपप्रधानमन्त्री नियुक्त भइसकेका छन् । फोरमले पनि उपप्रधानमन्त्री पाउनैपर्ने दाबी गर्दै आएको छ । ' हामीलाई सरकारमा जान जरुरी होइन , हामीले उपप्रधानमन्त्रीसहित जनतासँग प्रत्यक्ष सरोकार राख्ने चार मन्त्रालय पाएनौं भने सरकारबाहिरै रहेर सहयोग गर्छौं , ' फोरमका एक नेताले भने । म - मैले पनि , , तुम्हारा देश मे हिरो भी , प्राई मिनिस्टर भी झुठ है तो तुम कयौ नबोले ? य हुइ न बात् | यस अभियानलाई चिन्ह - चमत्कार अभियान ( Signs and Wonders Movement ) र भिन्यार्ड अभियान ( Vineyard Movement ) भनिन्छ । यो द्रुतगतिले वृद्धि हुँदै गरेको अभियान हो जसले दुवै क्यारिज्म्याटिक तथा गैर‍ - क्यारिज्म्याटिक मण्डलीकाहरूलाई खिँच्दै छ । यस अभियानले " शक्ति प्रचार " ( " power evangelism " ) लाई जोड दिन्छ जसमा सुसमाचारलाई अलौकिक चिन्ह र चमत्कारद्वारा व्याख्या र प्रकट गरिन्छ । बिज्ञप्तीका अनुसार शुभकामना साँझमा " नेपाल पर्यटन बर्ष २०११ " को सन्दर्भलाई समेत जोडेर नेपाली कला , सँस्कृति झल्किने खालका कार्यक्रमहरुलाई बिशेष महत्व दिइने छ र सो अवसरमा जानाकारीमूलक सामाग्रीहरु समाविष्ट गरिएको संस्थाको मुखपत्र पनि प्रकाशन गरिने कार्यक्रम रहेको छ । उक्त कार्यक्रममा सम्पूर्ण जापानबासी नेपाली तथा जापानीहरु लगायत अन्य महानुभावहरुमा उपस्थितिका लागि थसेस जापानका अध्यक्ष शरदकुमार गौचनले हार्दिक आमन्त्रण गर्नुभएको छ । नेपाल भारत व्यापार र नयाँ बजार खोजी गर्ने बिषयमा व्यवसायीहरुले विभिन्न समस्या रहेको बताएका थिए । कार्यक्रममा भन्सार वाहेक क्वारेन्टाइन लगायतका गैरभन्सार गतिविधिले द्धिपक्षिय व्यापारमा समस्या आउने गरेको बिषयमा पनि छलफल भएको थियो । जिता नेपाल रिसाए जस्तो गरेको के थिए टाढियौ आखिरी जिस्कने बानी जिस्केको थिँए सधंैको जसरी एजेन्सी काठमाडौं १५ साउन । एक सुरक्षा सल्लाहकारले फेसबुक प्रयोग गर्नेहरु मध्ये १० करोड भन्दा बढि मान्छेहरुको गोप्यता खुलासा भएको जानकारी दिएकाछन् । उनले फेसबुकलाई स्क्यान गरिएको र त्यसलाई इन्टरनेटमा राखिएको बताएका छन् । यो जानकारीलाई सबैले सजिलैसंग इन्टरनेटमा डाउनलोड गरेर हेर्न सकिन्छ । सुरक्षा सल्लाहकार रन बोल्सका अनुसार व्यत्तिगत मुद्दा माथि बहस गर्नको लागि यस्तो गरिएको हो । फेसबुकका प्रतिनिधीहरुको भनाईछ , यो जानकारी पहिलेबाटै इन्टरनेटमा एउटा फाइलको रुपमा राखिएको छ , जसलाई डाउनलोड गरेर सजिलै हेर्न सकिन्छ । यस फाइलमा सदस्यको नाम र उनीहरुको प्रोफाइल लिंक र आईडी नम्वर पाउन सकिन्छ । इन्टरनेटमा उक्त फाईल धरै छिटो फैलिएको छ र यसलाई धेरैले डाउनलोड गरेर हेरेकाछन् । ल्युसिफर ६९ नामक एक सदस्यले भने ' यो सुची रमाइलो छ , तर थोरै डरलाग्दो पनि ' बीबीसीलाई जानकारी गराईएको एक वक्तव्यमा फेसबुकले यस्तो वेबसाइट पहिलेबाटै इन्टरनेटमा रहेको जानकारी दिएको थियो । वक्तव्यमा भनिएको छ ' जसले फेसबुकको प्रयोग गर्छ त्यसलाई कस्तो कुरा आममास मा पुराउने भन्ने अधिकार पनि उसंग हुन्छ ' । व्यक्तिगत गोप्य अधिकारको बारेमा काम गर्ने संगठन प्राइवेसी इन्टरनेश्नलले बीबीसीसंग वार्ता गर्नेक्रममा भने ' फेसबुकलाई हामीले यस्तो प्रकारको घटना हुनसक्ने चेतावनी पहिले नै दिएका थियौं ' । प्राइवेसी इन्टरनेशनलका प्रतिनिधि साइमन डेविसले भने ' फेसबुकसंग हजारौं इन्जीनियर छन् , जसले यस्ता गतिविधि रोक्न सक्थ्ये ' । फेसबुक युजरलाई आफ्नो निजी जानकारी कसरी लुकाउने भन्नेबारे थाहा नभएका कारण यस्तो नजिता आएको डेविडको ठहर छ । यस वर्षको जुन महिनामा फेसबुकका सदस्यहरुको संख्या ५० करोड भन्दा बढि नाघेको छ । मान्छेहरू आवेशमा मनपरि बोल्ने गर्छन् । आफूले अरुका लागि के बोलियो भन्ने कुराको समेत ख्याल राख्दैनन् । आफूद्वारा बोलिएको कुनैपनि शब्दले दोश्रो व्यक्तिलाई जीवनभरको पीडा दिन सक्छ र उक्त पीडा सधैंभर रहिरहन्छ । कसैलाई पिट्नु , शरिरमा चोट पुर्याउनु या अंग भंग गर्नु बचनको प्रहार भन्दा सामान्य हुन्छ । किनकि यसको सीमा निश्चित हुन्छ । देह नै यसको सीमा भएकाले यसमा लागेको चोट औषधीमूलो पश्चात समाप्त हुन्छ परन्तु अरुलाई भनिएका कटु बचनहरूले हृदयको गहिराईसम्म नै प्रहार गर्छन् तथा यसले बनाउने घाउ जीवनको अन्तिम घडीतक निको हुँदैन । यसैले भन्ने गरिन्छ " वचनको घाउ कहिल्यै निको हुँदैन । " यो कुरा सत्य प्रतित लाग्छ । एक पटक मेरी आमा सामान्य दुर्घटनामा पर्नु भो । खुट्टामा चोट लाग्यो र खुट्टा फुलिएर आयो । केही दिनको उपचार पश्चात खुट्टाको पीडा कम पनि हुँदै गयो । म सानै थिएँ । गाउँमा खेल्न जाँदा छिमेकी घरमा आमाको अवस्था बारेमा भनेछु । मेरा कुरा सुनेपश्चात छिमेकी नातेदार एउटी आमाले " खुट्टै भाँचिनु पर्ने " भनिन् । घरमा फर्कें र रुँदै सो कुरा आमालाई सुनाएँ । आमाले सान्त्वना दिंदै मलाई सम्झाउनु भयो । यो घटना घटेको आज २२ बर्ष भैसकेको छ । ती आमैसँग मेरो कुनै पनि रिस , राग र बैरभाब कहिल्यै छैन । तापनि उनको बचनले बनाएको घाउ काहीं बल्झिने गर्छ । पुराना कल्पेका सपनाहरु चुलिन्छ दृश्यहरु अघि खेल्छ । स्वदेशमा आफ्नो मान्छेलाई के दिँऊ खाली शून्य अनि मलेशिया बसाँईको रंगीन सपना बोकेर फर्किन्छ रित्तो हात । ऋणमा थपिएको व्याज घरमा बढेको समस्याले ऊ बैचैन बन्छ । त्यही पल नथाम्दाको क्षणले ऊ पोलिरहन्छ … जलिरहन्छ … अनि बोलिरहन्छ … छ्या कस्तो ' कुकुर ' भएछु । प्रधानमन्त्रीका राजनीतिक सल्लाहकार प्रकाश ज्वालाले दल र पार्टीका नेताहरूसँगको छलफलकै आधारमा म्याद थपसम्बन्धी प्रस्ताव अघि सारिएको बताए । ' म्याद थप्ने प्रस्ताव हतारमा आएको होइन , संसद्मा परिपक्व हुन समय लाग्ने भएकाले दर्ता गरिएको हो , ' एमाले पोलिटब्युरो सदस्यसमेत रहेका ज्वालाले भने , ' अन्य दलहरूसँग पनि पहिलेदेखि नै छलफल हुँदै आएको थियो , अब प्रस्ताव दर्ता गरेपछि पनि छलफल हुँदै गर्छ । ' इस दिवस को मनाने का विचार केटालोनिया से प्राप्त हुआ जहाँ 23 , अप्रेल को सेण्ट जॉर्ज दिवस मनाया जाता है और परम्परागत रुप से इस दिन पुस्तक खरीदने वाले प्रत्येक व्यक्ति को प्रत्येक पुस्तक के साथ एक गुलाब भेंट किया जाता है । काठमाडौ , वैशाख १० - अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालले जनविद्रोहलाई स्थगित गरी शान्ति र संविधानलाई संक्रमणकालीन प्रस्ताव ल्याएपछि उपाध्यक्ष मोहन वैद्यले उनलाई ' दोधारे चरित्र ' भनेका छन् । वैद्यले दाहालको राजनीतिक प्रस्तावविरुद्ध अर्को प्रस्ताव शुक्रबारदेखि सुरु भएको केन्द्रीय समिति बैठकमा पेस गरेका छन् । उनले दाहालले विद्रोहको कार्यदिशा छाडेको भन्दै प्रचण्डलाई ' वितण्डावादी ' को आरोप पनि लगाए । वितण्डावादको अर्थ - कुरा एउटा काम अर्कै गर्ने हुन्छ । कहिलेकाहीँ लाग्छ मलाई काठमाण्डु जान पाए लाउन पाए राम्रो राम्रो मीठो चोखो खान पाए ! भन्छ मेरो किताबले रमाइलो छ सहर त्यो रमाइलोमा डुल्ने , घुम्ने मेरो पनि रहर यो । कहिलेकाहीँ लाग्छ मलाई मोटरगाडी चढ्न पाए सहरका ठूला - ठूला इस्कुलमा पढ्न पाए । भन्नुहुन्छ हजुरबाले सहरमा त गजब छ रे आमा पनि भन्नुहुन्छ जे खोज्यो त्यै पाइन्छ रे । कहिलेकाहीँ लाग्छ मलाई सहर यतै आए हुन्थ्यो सहरसित चँै पाखामा हाँस्न खेल्न पाए हुन्थ्यो । ~~प्रकाशन मिती : June 27 , 2011 बाट : धौलाश्री समाचार डेस्क श्रेणी : प्रमुख समाचार~~ नियमित गीत संगीतको लागी हामीलाई ढाकाटोपी डट कम का अनिल मण्डलले सहयोग पुर्याउदै आउनु भएको छ | यति धरै हाम्रा अनलाइनको अडियो गतिविधिलाई हाम्रा वेब मास्टर मोती खरेलले ब्यबस्थापन गर्दै आउनु भएको छ | नेपाली समुदायलाई स्थानीय स्तरको खबर जस्ताको जस्तै दिने उदेस्यले हामीले भिडियो र तस्बिरहरु पनि बाड्न सुरु गरेका छौ | सामाजिक संजाल मार्फत हामी हजारौ श्रोता र दर्शकहरुको साथमा छौ ! डीएसपी थापाले अभियुक्त बस्नेतलाई ' सूचना चुहाएको ' र लगातार फोन सम्पर्कमा रहेर प्रहरीका ' सबै योजना सुनाएको ' पाइएको एक प्रहरी अधिकारीले बताए । ती अधिकारीका अनुसार फरार अभियुक्तसँग साँठगाँठ गरेका डीएसपीलाई लगभग निलम्बनकै अवस्थामा राखिएको छ । यो पूजा गर्दाको मुन्धुमः - " सत्य परमेश्वरि ! जागाताङमा , जिमिताङमा , छेन्डाङकुम्मा , रुङपाहाङमा , नगरिनिशाना हाङमाना आलिसेअ् । चासुम कापूई , खिवाकापूईमा हाङमाना आलिसेअ् । तायामुलुवा इंग्ल्यान्डको स्पिन पक्षलाई ग्रेन स्वान र जेम्स ट्रेडवेलले सम्हाल्नेछन् । स्वानले प्रतियोगितामा १२ विकेट लिइसकेका छन् । ट्रेडवेलले भने वेस्ट - इन्डिजविरुद्ध जित्नैपर्ने खेलमा ४ विकेट लिएका थिए । नोट यदि आप इस वर्कफ़्लो को किसी क्रमिक वर्कफ़्लो के रूप में सेट करते हैं , तो वर्कफ़्लो सहभागियों के नाम उस क्रम में जोड़ें जिस क्रम में आप कार्य असाइन करना चाहते हैं . एक प्रकारले फुक्का थियो दिनचर्या । अझ फुक्का हुने रहरले युसेप छाडेँ । रगमार्कको पदावधि सकियो । यत्तिकैमा कान्तिपुरका साथीहरूले नयाँ अखबार सुरु गर्ने समाचार सुने । कुन्नि किन तरुणहरूको हुलमा मिसिएर काम गर्ने रहर लाग्यो । नारायणजीलाई भने । दैनिकीमा पुगेपछि म पनि मिसिएँ । साथीहरू थपिए । अनलाइन सुरु भयो । झन् रमाइलो र रोमाञ्चक पनि । आधारातमा पनि समाचार / विचार अपलोड गर्ने जाँगर चल्ने । आफूले नसके साथीहरूसँग इमेल गुहार माग्ने । दैनिकीमा गाली पनि सबैभन्दा धेरै खाएँ । लेखको अर्थ नै नबुझी खनिए पाठकहरू । नयाँ विधाको अनुभव नमजा चाहिँ लागेन । अनि नेपाली अनलाइन पत्रकारिता ब्लग संस्कृतिबाट थालिएकाले त्यसैको सेरोफेरोमा रुमल्लिएको छ । पाठक पनि पत्रकार पनि । अखबार ब्लग होइन बुझ्न - बुझाउन अझै सकिएको छैन । एक दिन , आफ्नो नौकरलाई झपार्दै गजेन्द्रले भन्यो " उल्लु ! कस्तो गँवार जान्दैनस् कस्तो हिफाजतसित यी बहूमूल्य सुटहरू ? एकै गजको मोल छ , तं बराबर ! " - मई दिवसदेखि यहाँसम्म आइपुग्दा हामीले केह नियाँ रेकर्ड र इतिहास बनायौं । हडताल अभूतपूर्व रह्यो । - हाम्रो उदेश्य संविधानसभामार्फत संविधान बनाउनु थियो । शान्ति र संविधानको नारा अन्र्तगत हामीले नौलो र अभूतपूर्व हडताल गर्‍यौं । - नेपाली जनताले नचाहेका , नरुचाएका मन्त्रीहरुले यस्तो शान्तिपूर्ण हडताल ३ सय ६५ दिननै भए पनि के भयो र भनेको सुन्यौं । - हामी कम्युनिष्ट जस्तालाई तस्तै गर्छौं , जतिबेला उनीहरु हडताल चाहन्छन् , हामी गर्दैनौं , जूनबेला उनीहरु हडताल चाहदैनन् , तब हामी गर्छौं । - हामी जनताप्रति संवेदनशील भएकाले हामीले आमहडताललाई हालका लागि स्थगित गरेका हौं । अर्को जनताप्रति परेको अप्ठ्यारो परेकाले जनतामाथि जनता भीडाउने षड्यन्त्रकाविरुद्ध हामीले फिर्ता लियौं । - ठूलो पार्टी भएका नाताले हामीले जनताप्रतिको जिम्मेदारी महसुस गरेका छौं । आन्दोलनको स्वरुप बदलेका थियौं , तर आन्दोलनको मोर्चाबाट टाढा भएका छौं । - यसबेला हामी जिल्ला जिल्लामा प्रभावकारी कार्यक्रमहरु संचालन गर्ने , उपत्यकामा पनि सरकारलाई केन्द्रित गरेर सिंहदरवार घेराउ कार्यक्रम भने भइरहन्छ । - हामीले चाहेजस्तो शान्ति र संविधान यो रिहर्सल जेठ अगाडि नै सांच्चै नाटकको मञ्चन गरिने छ । संघर्षको स्वरुप फेरिएको छ रोकिएको छ । सरकारका विरुद्ध आन्दोलन केन्द्रित हुने छ । - माओवादी आतङ्ककारी हुन् र प्रचण्डलाई फाँसी दे भन्ने नारा शान्ति र्‍यालीमा लागेको दाबी गरे । अनि भने - प्रचण्डलाई फाँसी दिएर शान्ति आउँछ ? - धैर्य र संयम सडकमा देखाएको शालिनता अर्को हडतालमा जनविद्रोहमा परिणत हुनेछ । - तेश्रो आन्दोलन रोकिने छैन । - शान्ति र्‍यालीको दबाबमा होइन , हामीले कसैको दबाबमा होइन , आन्दोलन नरोकेको । - केही प्रतिक्रियावादीहरु गुण्डाहरु हुन्छन् शान्ति र्‍याली रोक्नु भनेको थियो , उहाहरुले शान्ति र संविधानका बिषयमा मात्रै कुरा राख्ने भनेका थिए , कैयौं कलाकार र बुद्धिजिवीहरुको नियत राम्रै थियो । - धेरै ठाउँमा माओवादी आतंककारी मुर्दाबाद भनियो , प्रचण्डलाई फाँसी दे भनियो । प्रचण्डलाई मारेर शान्ति आउँछ । यो शान्ति प्रक्रिया भाँड्ने षड्यन्त्र थियो । - सरकारमा रहेका दलहरु संघीयतामा जाने पक्षमा छैनन् , लडाईँ यहाँ छ । सरकारमा रहेका दलहरु धर्मनिरपेक्षता चाहँदैनन् , त्यसका लागि लडाईँ परेको छ । - सुकिला मुकिलाहरुलाई धर्म निरपेक्षता मन परेको छैन , संविधानसभामा माओवादी ठूलो भएकाले यसलाई राख्ने कि नराख्ने भनेर ठूलो विवाद छ । - जनआन्दोलनमा हामीले काठमाडौंमा राजधानी आए । यो कसैले भनेनन् बाहिरबाट आएका भनिएन । तीनै ले संविधानसभा , संघीयता ल्याए । कुन स्वार्थले काम गरेको छ , तिनै जनता आज आउदा बाहिरका मान्छे आए भनेर प्रचार गरियो । - नेपालको शान्ति प्रक्रिया नारायणहिटी , सिंहदरवार र बालुवाटारबाट जन्मिएको होइन , त्यसको रक्षा गर्न जनता आएका हुन् । ती आउदा यहाका बुद्धिजिवीहरुले अपमानित गरे । - सरकारमा रहेका पार्टीहरु इतिहासको चक्का पछाडी धकेल्ने प्रयत्न गरिरहेका छन् । भक्तपुरमा कसले गोली चलायो , यसको हिसाव जनताले लिनेछन् । - गुण्डाहरुले आतंक मच्चाँउदा स्थानीयवासी देख्ने यो भन्दा धिक्कार र बेइमानी के हुन सक्छ । - आन्दोलनको स्वरुप बदल्नु निरन्तरतामा क्रमभङ्ग नै हो । - हिजो फासी दे भन्नेहरुले मन्त्री र सरकारमा रहेका दलहरुले बधाई दिए । यदि तिमीहरुले शान्ति र संविधानको पक्षमा निर्णय गर्न ढिलाइ गरे यो टेलर हुनेछ , रियल फिल्म पछि देख्नेछौ । - बुद्धिजिवीहरुको हविगत पनि के हुन्छ । त्यसको एक एक हिसाव किताव जनताले लेखेर राखेको छ । यीनीहरुले के - के लेखेका छन् । - मधेसी दलहरु किन संघीयताविरोधीसँग घुँडा टेकेर बसिरहेका छन् । - आन्दोलन फिर्ता लिंदा बधाई आएको छ । आउनुपर्ने ठाउबाट पनि आएको छ नआउने पर्ने ठाउबाट पनि आएको छ । यसको हिसाव राखेका छौं , हामीले । - सरकारवादीहरु यदि शान्ति र संविधानको पक्षमा हो भने दुई दिनभित्र प्रतिक्रिया देउ , हामी वार्तामा आउदैनौं , त्यो प्रतिक्रिया हेरेपछि मात्र हामी वार्तामा त्यसरी नै जान्छौं । - जोस र उत्साहका साथ देशैभरी र उपत्यकामा भएको आन्दोलनमा बिचलित नभइ लाग्न कार्यकर्ताहरुलाई आग्रह गर्दछु । - सरकारवादीहरुलाई सुझाव देऊ कुटनीतिज्ञहरु , सहमतिका लागि । - फूटबल सरकारवादीको कोर्टमा छ उनीहरुले कसरी फर्काउंछन् हेर्न बाँकी छ । - पार्टी झुक्यो कि भन्नेतिर ध्यान नदिन आग्रह गर्दछु । तेश्रो जनआन्दोलन जारी छ ।

Download XML • Download text

Text view

nep-12

View options