EN | ES |

mar-43

mar-43


Javascript seems to be turned off, or there was a communication error. Turn on Javascript for more display options.

गावाचं म्हणणं सडाफटिंग राहू नका . एक दिवस बुवांमुळे शेजारच्या गावातल्या एका कुटुंबाला न्याय मिळाला . त्यांच्यावरचं सावकाराचं अरिष्ट नाहीसं झालं . लग्नासाठी काढलेलं कर्ज आणि मोडलेलं लग्न यात त्यांनी सावकार आणि सासरकडची मंडळी यांना योग्य तो दंड दिल्याने पंचक्रोशीत त्या न्यायाची चर्चा झाली . न्याय तर झाला पण वधूपित्याचं म्हणणं असं पडलं कि आता मुलीशी कोण लग्न करणार ? इथे मी काय लिहीतो यापेक्षा मी जे लिहित नाही ते कदाचित जास्त महत्वाचे असू शकते पण तरीही हा एक प्रामाणिक प्रयत्नच आहे स्वतःतील स्वत्वाला ( अहंभावाला ) पुसून टाकण्याचा विभक्ती कडून भक्तीकडे जाण्याचा अगदी मदर तेरेसांच्या खोलीतल्या वर्षानुवर्षे भिंतीवर टांगलेल्या कवितेसारखा इतकेच ! चिकित्साशास्त्रातील एका मताप्रमाणे , स्वत : चिकित्सेस एक प्रामाण्य येण्याकरिता निष्कर्षाबाबत केल्या जाणार्‍या विधानाची मांडणी शास्त्रशुद्ध रीतीने शक्यतो स्वानुभवाधारित अशी केली जावी . चिकित्सेमध्ये मांडलेल्या निष्कर्षास जोपर्यंत अभ्यासपूर्ण माहिती - उदाहरणे - पुरावे इत्यादींसह पुष्टी मिळत नाही , तोपर्यंत तो निष्कर्ष जसाच्या तसा स्वीकारणे हे चिकित्सेसाठी सर्वथा अयोग्य होय . विचार केला असतां आपल्या असे लक्षात येईल की येथे नाडिशास्त्रापुरते पहावयाचे झाल्यास , बसलेल्या ठिकाणी बुद्धीवाद करून शक्याशक्यतेची कितीही गणिते मांडली तरी ती निरर्थक होत . कारण उदाहरणादाखल आपल्या हाती काहीही माहिती - पुरावे नाहीत . आणि त्यातूनही असा बुद्धीवाद कोणी केलाच , तर त्यास चिकित्सा असे संबोधिता ' माझ्या बुद्धीच्या जोरावर असे प्रतिपादन करतो आहे ' असे म्हणून मोकळे व्हावे ; म्हणजे निदान चिकित्सेवर प्रश्नोत्तरे तरी होणार नाहीत . कारण एकच् . हे सर्व एक तर् बहुदेवता उपासक् होते . किंवा निसर्ग ( अग्नि ) पूजक् ( पारश्यांसारखे ) होते . ह्यांना स्वतःचा असा निश्चित अंतिम् ग्रंथ नव्हता . ( अपवाद पारशी ) हे कुणीही गर्वानं / अभिमानानं म्हणत नसत की " आम्ही अब्राहमाचे वंशज् आहोत् . " . आज तिथला प्रत्येक् ज्यू - ख्रिश्चन् - मुस्लिम अभिमानानं हे म्हणतो . अब्राहमाला आपला मूळ् पुरुष् मानतो . परमेश्वर एकच आहे ह्यावर त्याची श्रद्धा असते . आणि परमेश्वर् आहेच ह्यावरही त्याची श्रद्धा असते . आपल्या सर्वांच्या उपस्थीती मदतीशिवाय या संस्थेस लोकसेवा करण्याची ताकद मिळणे केवळ अशक्य आहे . हे बीज आपल्याच परिवारातल्या काही सदस्यांनी पेरले आहे त्याची जोपासना करणे आपल्या सर्वांचे कर्तव्य मानुन कृपया पहिल्या सर्वसाधारण सभेला अगत्य येणेचे करावे ही कळाकळीची विनंती आहे . होईन शूर , जाईन दूर , ठरले कितीकितीदा . . . माझे मलाच उघडे दार . . . जिथल्या तिथेच सारे ! आता हा फरक किती सेकंदांचा ? ? या पाच सेकंदांत काय काय घडेल ? रँकिंगमध्येही तो जगात दहाच्या आत आहे का ? मग तो एकदम पहिल्या तीनात येईल का ? या अपेक्षा त्याच्या डोक्यावर द्यायच्या का ? किंवा का द्यायच्या ? . . . या सार्‍या प्रश्नांची उत्तरे आपणच शोधायची आहेत . . . येणारा जातोच , मग का येतो ? येतो जातो तेव्हा काय करतो ? काय शिकतो ? . . . विझत्या डोळ्यांतही काहीतरी मिळतंच . . एकदा आमच्या एका मामाने पण , मी कॉलेजमधे असतांना एका लग्नात " अरे , हा बारावीत नापास झाला होता . ह्याचं काही खरं नाही . ह्याच्यासाठी काही काम - धंदा पहा रे " म्हणून माझ्या जिवावर लोकांसमोर करमणूक करुन घेतली होती . . - विवृत्त - याचाच अर्थ वर ( पाश्चात्य उच्चारशास्त्रज्ञांच्या व्याख्येत म्हटल्याप्रमाणे ) उच्चारकांचा एकमेकांना अजिबात स्पर्श होणे . यात सोडून सर्व स्वर येतात . निवडणूक लढवून साहित्य संमेलनाचे अध्यक्षपद मिळविण्यास तात्त्विक विरोध असणारे अनेक लेखक साहित्य क्षेत्रातील सर्वोच्च मानल्या जाणाऱ्या या पदापासून वंचित राहिले . ज्ञानपीठ पुरस्कार मिळविणाऱ्या विंदांसहित बा . . बोरकर , जयवंत दळवी , मंगेश पाडगांवकर , श्री . ना . पेंडसे आदी अनेक जण साहित्य संमेलनाचे अध्यक्ष होऊ शकले नाहीत . त्यामुळे शासनाच्या वतीने विंदांच्या नावे दिल्या जाणाऱ्या जीवनगौरव पुरस्काराच्या निमित्ताने दरवर्षी एका साहित्यिकाचा साहित्य संमेलनात गौरव होणार आहे . या पुरस्कारासाठी शासनाने एप्रिल महिन्यात समिती गठित केली होती . बाण सुळका बरोबर तेथुनच आम्ही वरती गेलो . . . कात्रा पाहिल्या जबरी आहेत . . . कराची - पाकिस्तानचा कर्णधार शाहीद आफ्रिदीच्या संघाने विश्‍वकरंडक क्रिकेट स्पर्धेत उत्तम कामगिरी केली आहे . परंतु , पाकिस्तानसाठी येथून पुढची परीक्षा खऱ्या अर्थाने कठीण असल्याचे मत पाकिस्तानचा माजी कर्णधार जावेद मियॉंदादने बुधवारी ( ता . २३ ) व्यक्त केले आहे . पहिल्या उपांत्यपूर्व सामन्यात पाकिस्तानने वेस्ट इंडिजवर दहा गडी राखून बुधवारी विजय मिळविला . उपांत्यपूर्व फेरीत हा संघ आनंद साजरा करण्याचा योग्यतेचा आहेच . परंतु , हे विसरून चालणार नाही की , येथून पुढे कठीण परीक्षा आहे . पुढे उपांत्य फेरी असून , भारत ऑस्ट्रेलिया हे वेस्ट इंडिजपासून महत्त्वाचे संघ आहेत , असे मियॉंदाद यांनी म्हटले आहे . मियॉंदाद हे १९९२ मधील विश्‍वकरंडक विजेत्या संघातील एक खेळाडू आहेत . बुधवारी वेस्ट इंडिज विरुद्ध झालेल्या सामन्यात पाकिस्तानचा संघ उत्कृष्टपणे खेळला आहे . परंतु , खेळाडूंनी आता जमिनीवर येऊन उपांत्य फेरीबद्दल नियोजन करायला हवे . आपल्या संघात काही दोष आहेत का याचा विचार करायला हवा . भारताबरोबर जर मुकाबला होणार असेल , तर गोलंदाजीबद्दल वेगळा विचार करावा लागेल , असेही मियॉंदाद यांनी म्हटले आहे . लहानपणी शिवाजी माझ्या स्वप्नातही यायचा . आमच्याकडे दीनानाथ दलालांनी काढलेलं शिवाजीचं चित्र ङ्ग्रेम करून लावलेलं होतं . ते धारदार नाक , त्या डौलदार मिशा , ती टोकदार दाढी पण मला एक उणीव नेहमीच जाणवली ती म्हणजे त्याचं समोरून काढलेलं एकही चित्र मी पाहिलं नव्हतं . त्या काळात मी पाटीवर सारखे शिवाजीचेच चित्र काढायचो . तसेच नाक , मिशी , दाढी कपाळावर शिवाचे आडवे तीन पदरी गंध डोक्यावर मागे वळ्यावळ्यांनी बनलेला शिरेटोप काढायचो . तसाच मागे जाणारा तुरा , खाली लोंबणारा मोत्यांचा झुपका मी मोती न् मोती मन लावून काढायचो . आमच्या घरासमोर एक देऊळ होते . ते माझे विश्वच जसे . तिथल्या दारांवर खडूने शिवाजी काढायचो . तुळयांवर खडूने अशी ऐतिहासिक काव्यांची वाक्ये लिहून ठेवायचो . एक आठवतंय , ' मुक्या मनाने किती उडवावे शब्दांचे बुडबुडे , तुझे पवाडे गातिल पुढती तोफांचे चौघडे . ' आणि हो , मी पोवाडेही म्हणायचो . डोक्याला एखादे फडके फेट्यासारखे बांधून . सगळंच इतकं शिवाजीमय , की एक थोडासा गोलाकार खड्डा असलेल्या दगडाला आम्ही शिवाजीच्या घोड्याचा उठलेला पाय म्हणूनच दाखवायचो . अलीकडे एका राजकीय पोस्टरवर शिवाजीचे डोळे वटारलेले चित्र पाहिले . मनात म्हणालो , ' नाही , नाही . असा तो उग्रट नव्हता रे भाऊ . तो शांत , संयमी , माणुसकीचा जिव्हाळा असलेला माणूस होता . प्रसंगी तो रागावतही असेल , पण ते प्रसंगीच . लोकांना त्याच्या जवळ जावेसे वाटायचे . मनातले बोलावेसे वाटायचे . मनात आलेला नवा डावपेच सांगावा , असे वाटून तो निर्भयपणे शिवबादादाला सांगता यायचा . निदान माझा शिवाजी तरी तसा होता . अलीकडे काहीजणांनी त्याला मुस्लिमविरोधी भावनांचंही प्रतीक केलंय . शिवाजीदादा , सांग रे या लोकांना , की तू नव्हतास तसा . किती देवळांबरोबर मशिदींना तू अनुदानं दिलीस . किती मुस्लिम सैनिक , सरदार तुझ्या सैन्यात होते . आणि ते केवढे तुझे जिवाभावाचे होते . अंगरक्षक , हेर , किती किती सांगावं . दुबई - अफाट उत्साह आणि जोशपूर्ण वातावरणात येथे पहिली सकाळ बालमित्र चित्रकला स्पर्धा शुक्रवारी झाली . एकूण ३७ मुला - मुलींनी स्पर्धेत भाग खूप छान example आहे हे . असी खूप चांगली मराठी माणसं आहेत महाराष्ट्रात . जर आपण saglayni असा ठरवल तर आपण भारतातच नाही तर जगात हि number one आहेत हे धाकुन dayla खूप वेळ लागणार नाही . असलं काही बाष्कळ लिहून टी आर पी वाढवण्यापेक्षा स्वतःची प्रतिभा दाखवा ना ! आजवर चर्चने ( किंवा इतर संस्थांनी ) असा कोणताही प्रयत्न प्रस्तुत किंवा तत्सम संकेतस्थळांवरून केल्याचे आठवत नाही . केल्यास त्यालाही सदस्यांकडून कडकडून विरोधच होईल , याची खात्री आहे . बाबरी मशीद पतनाच्‍या घटनेचा अभ्‍यास करून त्या संदर्भात अहवाल सादर करण्‍यासाठी स्‍थापन करण्‍यात आलेल्‍या न्‍या . मनमोहनसिंह लिबरहान समितीने अखेर 17 वर्षांच्‍या कालखंडानंतर अहवाल सादर केला . वर्षाखेरीस संसदेच्‍या हिवाळी अधिवेशनात हा अहवाल सादर करण्‍यात आला . अहवालात माजी पंतप्रधान अटल बिहारी वाजपेयींचेही नाव आल्‍याने त्‍यावरून मोठा गदारोळ माजला . ( ) हृदय शुद्धिः - ( राग - द्वेषथी रहित बनवानी भावना पूर्वक हृदय पर हाथ राखवो . ) तीन तारखेला , सामान लादलेले बरेच उंट जाताना दिसले . काही बलुची सैनिक चारपाईवर जखमींना नेतानाही दिसले . अचानक पणे दीड मैलांवर त्यांनी एक चौकी उभारायचे काम चालू केले . त्यासाठी त्यांनी इंग्रजांच्या सेनेचा तंबू वापरला होता . बर्‍याच संख्येने त्यांना जमलेले पाहून त्या रात्री सर्व मराठे लढाईच्या तयारी बसले . त्या रात्री काहीच झाले नाही . दुसर्‍या दिवशी मात्र काही बलुची सैनिक किल्ल्यापाशी दौडत आले आणि त्यांनी मराठ्यांना त्यांच्या येणार्‍या कुमकेची कशी वाताहत झाली त्यांनी सगळ्या साहेबांची कत्तल केली आहे हे सांगितले . एवढेच नव्हे तर त्यांनी त्या तोफाही काबिज करून आणल्या आहेत हेही सांगितले . याच्यावर अर्थातच विश्वास ठेवण्यात आला नाही . हा निरोप घेऊन येणार्‍यांना बंदूकीच्या गोळीने निरोप देण्यात आला . कॅ . ब्राऊन त्यांच्या सगळ्या हालचाली दुर्बिणितून न्याहाळत होता . शेवटी त्याला वाटणारी भीती खरी ठरली . त्या बलूचींच्या गोंधळात त्याला एका तंबूतून डोकावणारी तोफांची तोंडे दिसली . ते बघताच त्याला येणार्‍या मदतीचे काय झाले असेल याची कल्पना आली . अन्नावाचून जनावरांची स्थिती फारच बिकट झाली होती . माणसांनाच खायला अन्न नव्हते तर यांना कोण देणार ? तांदुळाची / पोती आणि पिठाची / पोती एवढेच अन्न आता किल्ल्यावर शिल्लक राहिले होते . काही जवानांना पिठाची १० पोती सापडली . ती ताबडतोब उघडण्यात आली पण ती खानसाम्याने वाळू मिसळली आहे म्हणून फेकून दिलेली होती . शेवटी त्याचाही उपयोग करण्यात आला . या दुर्भिक्षामुळे , भुकेमुळे एका उंटाच्या मालकाने तांदुळाची चोरी केली पण पकडले गेल्यावर त्याच रात्री त्याने आत्महत्या केली . शरद पवार , पृथ्वीराज चव्हाण , कपिल सिब्बल हे मंत्री फार पूर्वीपासून बीटी वाणांचे समर्थक आहेत . त्यांची भूमिका अचानक बदललेली नाही . आतापावेतो तर रेशन कार्डाव्यतिरिक्त कुठल्याही कागदपत्राची अ‍ॅड्र्सप्रूफसाठी गरज पडली नव्हती . प्रिमाईस - नाट्यलेखनतंत्राबद्दल लिखाण सुरु झाले की पिडाकाका झोपतात आणि संपले की पिडा काकांना उठवावे लागते ! अर्थात तळघर ह्या शोधमोहीमेतून वगळण्यात आले होते हे वेगळे सांगायची गरज नाही . उपाय दोन : ) बोका जेथे झोपतो तेथे रोज नवनवीन मांजरीचे चित्र लावा . ) काही दिवसांनी मग बोक्याला ओकं बोकं वाटायला लागेल . मग तुम्हीच मांजराचे कातडे पांघरा . ) बोक्याला वरील कातडे पांघरून भुलवा . ( पुढची जबाबदारी तुमची . . . ) ते अणूशास्त्रज्ञ म्हणून नावाजले जाणे योग्य आहे का ? ते अणुशास्त्रज्ञ आहेत असा दावा त्यांनी स्वतःही केलेला नाही . आग्निपंखमध्ये एका ठिकाणी त्यांनी त्यांच्यावरील प्रशासकीय / म्यानेजमेंटमधील जबाबदारीचा स्पष्ट उल्लेख केलाय . ते त्या अणुसंशोधन कार्यक्रमात असताना त्यांच्यातील एका वरिष्ठाने त्यांचे गुण हेरुन त्यांना बढती दिली . सांगितल की " इतर छोट्या छोट्या गोष्टींचा तपशील सहकार्‍यांवर सोडलात तरी चालेल . इथे काम करणारे तज्ञ / स्पेशालिष्ट आहेत . तु तुझं लक्ष मुख्यतः कार्यक्रम / प्रोजेक्ट च्या उर्वरीत भागाकडे ठेव , त्याच्या प्रशासकीय भागाकडे राहु दे . जसे की ह्या वेगवेगळ्या तज्ञ लोकात सुसंवाद असणं गरजेच आहे , कार्यक्रमाच्या रूपरेखेवर सुसूत्रीकरणावर ध्यान देणं जरुरीचं आहे . त्याशिवाय हा प्रोजेक्ट् दिलेल्या अवधीत ठराविक रकमेतच पूर्ण झाला तर इतर मोठ्या प्रोजेक्टसना अधिक आर्थिक पाठबळ मिळेल . " हे त्यांनी लख्खपणे आणि थेट अग्निपंख मध्ये दिलय . त्यांच्या बॉसचं नाव् विसरलो . ते त्यांचे प्रेरणास्थान वगैरे होते म्हणे . ह्या आख्ख्या जबाबदारीत कुठेही अणुतंत्रज्ञानातील सखोल ज्ञानी / तज्ञ आहेत हे ध्वनित होत नाही . उत्तम ऍडमिनोस्ट्रेटर / प्रशासक मात्र नक्कीच असावेत , म्हणुन बढती मिळाली . अजुन एकः - मागे एक् दीड वर्षापूर्वी ( भारत - अमेरिका अणुकरार होण्याच्या काळात ) वृत्तपत्रांमध्ये इस्रो , भाभा संशोधन केंद्र वगैरे ठिकाणच्या शास्त्रज्ञात चांगलाच कलगीतुरा रंगला होता . भारताला अजुनही अनेक अणुचाचण्यांची गरज् कशी आहे हे ते शास्त्रज्ञ शंख करुन सांगत होते . भारताचा अणुकार्यक्रम् आणि आण्विक सिद्धता पाश्चात्त्यांच्या तुलनेतच काय , तर् चीन - पाक ह्यांच्याही तुलनेत बाल्यावस्थेत आहे असं काहिसं ते म्हणत होते . त्यांचा प्रतिवाद करत कलामांनी हा करार तितकासा वाइट नाही वगैरे विधानं केली . दुसर्‍या गटाने मग् थेट त्यांच्या त्या विषयातील ज्ञानावरच प्रश्नचिन्ह उभं केलं . नंतर एका रात्रीतच एकाएकी हा वाद मिडियातुन गायब झाला . कुणी म्हटलं वाद संपला . कुणी म्हटलं वाद् घालणारे संपले ( किंवा यथाशक्ती सुमडी सुमडीत भारतीय सत्ताधार्‍यांकडुन किंवा अमेरिकेकडुन संपवले जातील ) . कुणी म्हटलं त्या करारातल्या अटी भारताला अनुकुल करण्यासाठी भारत सरकारनच ( किंवा इस्रो , भाभा संशोधन् केंद्र वगैरेंनी ) ठरवुन हा " प्लॉट " घडवुन आणला . खरं खोटं ठाउक नाही , पण वाद अणू पोटात शिरुन गुप्त व्हावा तसा झाला . सडकें : उत्तराखंड में पक्‍की सड़कों की कुल लंबाई 29 , 939 किलोमीटर है सार्वजनिक निर्माण विभाग की सड़कों की लंबाई 22 , 623 कि . मी . , स्‍थानीय निकायों द्वारा बनाई गई सड़कों की लंबाई 3 , 925 कि . मी . है बेंगलोर हून तिरूपतीला जाण्यासाठी आंध्र टूरिझची बससेवा आणि दर्शन अशी पॅकेज टूर आहे . सकाळी च्या दर्शनासाठी नेले जाते . प्रत्येकी २०० / - चे तिकीट हे पॅके़जमध्ये समाविष्ट असते . मी , माझी पत्नी , आई , बाबा आणि आजी ( वय ७५ + ) असे गेलो होतो . तिथे आम्हाला तिकिटे देऊन रांगेत उभे रहा म्हणून सांगितले . तिकीटाच्या रकमेनुसार वेगवेगळ्या रांगा असतात असे ऐकून होतो . जिथे लोखंडी बार असलेल्या रांगा सुरू होतात तिथे सकाळी वाजता प्रचंड गर्दी ढकला - ढकली सुरू होती . पत्र्याची शेड असलेल्या त्या भागात - लोखंडी बार असलेल्या रांगा होत्या . त्यातली नेमकी कोणती किती रकमेची हे लिहिलेले नव्हते . ( नंतर कळले की रकमेनुसार वेगवेगळ्या रांगा पुढे होत्या . ) शिवाय सगळ्यांचे एकच तिकीट होते आणि तसेही चुकामूक होणे परवडणारे नव्हते . त्या लोखंडी रांगांपैकी काही रांगांमधूनच लोकांना सोडले जात होते . ( का ते माहित नाही ) पण हे सांगण्याची पद्धत म्हणजे एक खाकी गणवेशातला माणूस चुकीच्या रांगेत शिरणार्‍या लोकांना काठीने बडवत होता ( ज्यात दुर्दैवाने माझ्या बाबांनाही मार बसला ) तरीही लोक दुसर्‍या रांगेत घुसत होते . लोखंडी रांगांपर्यंत पोचताना आजीच्या अंगावर लोक पडतील की काय अशी अवस्था झाली होती . सुदैवाने असे झाले नाही . पुढे रांगा सुरळीत होत्या पण या रांगांसाठी बांधलेल्या इमारतीमधून मुख्य देवळात रांग गेल्यावर पुन्हा तशीच गोंधळाची परिस्थिती , रेटारेटी सुरू होती . देवळाच्या मुख्य गाभार्‍यात रांगेत सारखे पुढे जाण्यासाठी धक्के दिले जातात . त्यासाठी खास माणसांची तिथे नेमणूक आहे . कदाचीत भारतातील बाकी ठिकाणांपेक्षा इथे चांगली सोय असेल पण ती चांगली म्हणणे अवघड आहे . मुख्य म्हणजे रांग सुरू होतानाची परिस्थिती फार अवघड आहे . ह्या सर्व रहस्यमय घटना घडल्यानंतर ' एफ बी आय ' ने दिलेल्या माहिती नुसार ' एलिट ग्रुप ' ने ' मार्क - रॉबिन्स ग्रुप ' ह्या प्रसिद्ध ऑइल कंपनीच्या खात्यातुन ऑनलाईन मनी ट्रान्सफर प्रोसेस हॅक करुन तब्बल मिलियन डॉलर्स लंपास केले होते . ह्या सगळ्या घडामोडींनंतर ब्रुस आणी वॉल्टरला तपासासाठी ताब्यात देखील घेण्यात आले , पण त्यातुन काहीच निष्पन्न होउ शकले नाही . खरे तर पोलीस ' एलिट ग्रुप ' अस्तित्वात आहे हे देखील सिद्ध करु शकले नाहीत . अखेर दोघांनाही सोडून द्यावे लागले . त्यानंतर जवळ जवळ वर्षे ' एलिट ग्रुप ' चे अस्तित्वच जणु नष्ट झाले होते . पण अचानक २००५ साली ' मार्क - रॉबिन्स ' च्या जनरल मॅनेजरने निवृत्तीनंतर लिहिलेल्या पुस्तकात त्या काळच्या ऑनलाईन बॅंकींग व्यवस्थेवर केलेली टिका आणी मिलियन डॉलर रहस्यमयरीत्या खात्यातुन गायब झाल्याची दिलेली कबुली ह्यामुळे ' एलिट ग्रुप ' पुन्हा चर्चेत आला . त्याचवेळी ह्या पुस्तकासंदर्भात आपले मत व्यक्त करताना त्या वेळचे तपास अधिकारी असलेले ' थॉमस बार्क ' ह्यांनी ' एलिट ग्रुप ' नेच हे कृत्य केल्याचा ह्या चोरी नंतर एलिट ग्रुप मध्ये फुट पडल्याचा संशय पुन्हा एकदा व्यक्त केला . गणवृत्ताची ओळख ओळ व्याकरणशुद्ध लिहिणे अत्यावश्यक असते . अन्यथा अपेक्षित गण पडणार नाहीत . * " मासाजा सतताग येती गण ते शार्दूलविक्रिडिती " शुद्धः - मा सा जा ता येति गण हे शार्दूलविक्रीडितीं | . * जयामध्ये येती यमनसभलगा शिखरिणी ' हे शुद्धः - - जयामध्ये येती ला गा शिखरिणी | सनातन प्रभातचे कार्यकर्ते येथे येऊन लेख लिहून गेलेले आहेत आणि उपक्रमींनी ते आनंदाने पाडलेले आहेत . २००७ पासून सुरु झालेले उपक्रम सनातन प्रभातची शाखा झाल्याचे मला दिसत नाही . तसे ते होऊ नये यासाठी बरेचसे सदस्य प्रयत्न करतील असा मला विश्वास वाटतो . याचबरोबर , उपक्रम अंनिसची शाखाही होऊ नये . उपक्रमाने या सर्वांपासून स्वतंत्र राहावे आणि तटस्थपणे विचार करावेत असे वाटते . त्याला पकडाया सगळे पुढेच पळती हाती घ्यायला सारेच जोरात धावती सोडू नका हो कुणीही त्याला बोलती होणार्‍या धावा रोका | | | | करूणाजी : . . येस . . . ऑफ कोर्स . . . माझ्या पुढच्या टेकमधला ड्रेसही अजून टाईट करायचा आहे . टेलरकडेच आहे तो . तोपर्यंत होवून जाईल आपले बोलणे . हेराफेरी चित्रपटातला एक संवादः " आजकल आप लोगों को भी इज्जत से बुलाना पडता है | " मॅथ्यू फ्लिंडर्सवर आणखी माहिती दे ना . वाचायला खूप आवडेल . मॅथ्यू फ्लिंडर्सची गोष्टच तुझ्या शब्दांत लिहिता येईल का ते बघ . धन्यवाद प्रभाकर , एकतर ही पोस्ट वाचल्याबद्दल दुसरे आपले मत दिल्याबद्दल . तुमचा विचार अत्यंत योग्य आहे . पण मला वाटते की जर संस्कृतमध्ये वाक्य बनविता येणे म्हणजे संस्कृत भाषा येणे अशी अट सध्याच्या परिस्थितीत जरा कठीण आहे . स्तोत्रांचा किंवा मंत्रांचा थोडाफार अर्थ आपणा सर्वांना नक्कीच समजतो . " प्रणम्यम् शिरसा देवम् . . " म्हणजे आपण देवाला नमस्कार करतोय हे आपल्याला कळते . . . सध्या तेवढे पुरेसे आहे . हा खोटेपणा तर नक्कीच नाही . . . असलाच तर कमीपणा आहे , तोही आपलाच आपल्या भाषेबद्दलचाच . . . या विषयाची / उपक्रमाची माहिती मी खूप लोकांना प्रत्यक्षही दिली . . . तेव्हा असे समजले की बऱ्याच लोकांना आपल्याला संस्कृत भाषा वापरता येते , हेच माहीत नव्हते . . . रोजच्या रोज स्तोत्रे किंवा मंत्र म्हणत असूनसुद्धा . . . जेव्हा त्यांना हे समजावून सांगितले तेव्हा त्यांना ही जाणीव झाली . अशी जाणीव असणेच सध्या महत्त्वाचे आहे . . . कालांतराने यात सुधारणा होऊन लोक तुम्ही म्हणताय त्या स्थितीलाही येतील . . . या माणसाने आयुष्यात फक्त वाचनच केले आहे का ? मूर्तिपूजकांवर हल्ला केला तर जन्नत मिळेल , शिवाय आपल्या तिजोर्‍याही भरता येतील या विचारानं घझनीनं आपण दरवर्षी हिंदुस्थानावर हल्ला करू , अशी शपथ घेतली आणि त्यानं पृथ्वीराजाचा थानेसरच्या युद्धात पराभव केला . पुढे कुतुबुद्दीन ऐबक , रझिया बेगम , जलालुद्दीन खिलजी , अल्लाउद्दीन खिलजी या राज्यकर्त्यांनंतर १३२१ साली तघलक घराणं सत्तेवर आलं . ग्यासुद्दीन तघलकानं दिल्लीपासून चार मैल दूर तघलकाबाद ही नवी राजधानी उभारली . त्याच्यानंतर सत्तेवर आलेल्या महंमद तघलकानं किला याय पिठोरा आणि सिरीच्या मध्ये जहाँपनाह या नावानं नवी राजधानी वसवली . पण नंतर तिथल्या हिंदूंना शिक्षा म्हणून त्यानं आपली राजधानी दिल्लीहून दौलताबादला , म्हणजे देवगिरीला नेण्याचा तीनदा प्रयत्न केला . केवळ आकसापोटी त्यानं दिल्लीतल्या सगळ्या रहिवाशांना देवगिरीला हलवलं . दिल्ली निर्मनुष्य झाल्यावर त्यानं परत इतर शहरांगावांतल्या रहिवाशांना दिल्लीला स्थायिक होण्यास भाग पाडलं . सेझ क्षेत्रात उद्भवलेले खटले सेझ मध्ये गठित केलेल्या खास न्यायालयापुढे चालणार . . स्रुजन = करंट : प्रक्षेपक = फेज ; प्रेक्षक = न्युट्रल ; बाकी सर्व जग - अर्थींग ! हे वाचून माझ्या मेंदूरुपी जनरेटरचे शॉर्ट सर्किट झाले आणि फ्यूज उडाला ! आता फ्यूज उडाला म्हटल्यावर निवांतपणे AC / DC ऐकत बसलो , त्यात सृजनशीलता होती की नाही कल्पना ( अय्यर नव्हे ! ) नाही . जागू त्या अंड्यांबरोबर दुसरे काहीतरी जसे नाणे . ठेव ना म्हणजे त्यांची साईज नक्की किती ते कळेल . इथे साल्मनची अंडी मिळतात आणि ती कच्ची ही खातात . सुंदर केशरी लाल रंगाची दिसतात . पण मी कधी खाऊन बघायचा धीर केला नाहीये . . वरचा निफ्टी चार्ट निट पाहा , मी सांगीतलेले असे नाही असे काही दिसत आहे का ? असल्यास काय ? - निफ्टी हेड अन्ड शोल्डर पॅटर्न दाखवत आहे का ? जाता जाता पुस्तक कधी कधी फसवी असतात . त्यांचे मुल्य त्या काळाशी रिलेटेड असते , स्पेशली जर ते राजकीय विचारांचे असेल तर . कारण राजकारण प्रवाही असते . पुस्तक नसतात ! ह्म्म , असेल असेल . मला काही कल्पना नाही . कुठे झाला बा . रा . प्रयोग ? कणेकरांना हसवणं आता झेपत नाही असं दिसतंय . पूर्वी त्यांची कणेकरी कधी कधी मस्त वाटायची आणि कधी कधी प्रचंड बोअर . मिपाकरांना याबद्दल काय वाटते ? इथल्यापैकी कुणी याचे मेंबर आहे का ? काय अनुभव आहेत ? मला फसवणुकीचा प्रकार वाटतो आहे . मी अश्याप्रकारच्या कोणत्याही गुंतवणुक योजनेची सभासद नाही . मला अनुभव नाही पण बाकिच्यांना वाईट आला असावा . तुमच्या ओळखीच्या ब्यांकवाल्यांना तर बरा अनुभव दिसतोय . परदारा आणि परधन ज्यांची वमनाहूनि नीच पूर्ण विरक्त सुशील गेलिया प्राण दुष्ट प्रतिग्रह घेती २४ हि डोकेदुखी आता कायमचीच संपवून टाका . नाहीतर राह्ज्याकार्त्यांना जनता संपवेल . अरे अमेरिका जर आपल्या जागी असती तर पाकिस्तान १९५० सालीच नकाशावरून गायब झाला असता . तुमची तडीपारी का झाली हे मला अजुनही कळलेले नाहि . पण असो . सणासुदीला परत आलात . छान झालं . आपली त्रिमिति अवकाशाची जाणीव ज्ञानेंद्रियसापेक्ष असल्यास जग ( अवकाश ) चतुर्मिति ( किंवा बहुमिति ) असण्याची शक्यता नाकारता येईल काय ? डॉ . बिरुटेसरांनी सांगितले म्हणून मध्वमुनिश्वर अमृतराय यांची एकदमच ओळख करून देण्याचा विचार होता . पण त्या आधी अमृतराय यांचा एक विशेष नमुद करावासा वाटतो . हा मराठीतला पहिला गझलकार . इतके दिवस हा मान मोरोपंत पंडितांना दिला जात होता . त्यांची " रसने राघवाच्या थोडी यशात गोडी " ही पहिली गझल मानली जात होती . त्यावरून छंद - - रसना जाती असे नावही पडले . पण अमृतराय ( १६५८ - १७५३ ) हा मोरोपंतांना ( १७२९ - १७९४ ) ज्येष्ठ असल्याने त्याची " जगव्यापका हरीला नाहीं कसें म्हणावे " हीच मराठीतली पहिली ज्ञात गझल म्हणावयास पाहिजे . याशिवाय कोणताही फंड मॅनेजर प्रत्येक वर्षी इंडेक्सला हरवू शकत नाही . गेल्या पाच वर्षातील इक्विटी डायव्हर्सिफाईड फंडांचे परतावे पाहिले तर कोणत्याही एकाच फंडाने प्रत्येक वर्षी सेन्सेक्स निर्देशांकाला हरवलेले नाही . सर्वोत्तम परतावा देणारा फंड हा दरवर्षी वेगळा आहे . मात्र प्रत्येक वर्षी या फंडातून त्या फंडामध्ये बेडूक - उडी मारणे खर्चिक असते . ( . २५ टक्के प्रवेश कर ! ) आम्हाला आयकर जास्त लागू नये . यासाठी ची काही गूंतवणुक आहे , का या बाजारात . यांच्या ऑनररी डिग्रिज बद्दल लिहायचं तर एक मोठठं पान भर लिहावं लागेल . कित्येक विद्यापिठांनी दिलेल्या पिएचडी च्या डिग्रीज . . आहेत त्यांच्या नांवे . . त्यांनी मिळवलेल्या डीग्रीज च्या बद्दल थोडक्यात तेहरान विद्यापीठाची मान्द पीएचडी , नाइटहुड ची डी लिट , त्रिभुवन विद्यापीठ नेपाळची पीएचडी , मॉस्कॊ युनिव्हर्सिटीची पीएचडी , डॉक्टर ऑफ लॉ , या शिवाय ऑक्सफोर्ड , केंब्रिज , लंडन , विद्यापीठाच्या डॉक्टरेट्स त्यांना मिळाल्या . या शिवाय जवळपास जगातिल असंख्य विद्यापीठांनी त्यांना डॉक्टरेट दिली . अरे वा ! ! सुग्रणीने हा ढोकळा कधी टाकला ? ? करून बघायलाच हवा ! ! आंब्याच्या मोसमात आमरस करायचा आणि सोबत मांडे ! एरवी एक माणुस फक्त अर्धाच मांडा खाऊ शकतो एकावेळी . पण आमरस केल्यास मात्र ते दिड मांडा एक माणुस सहजपणे खाउन जातो अशी आमरसाची किमया आजोबांनी ऐकवली ! ! ! ! अगदी अभ्यासासाठी सुद्धा नाव काढू नका असे म्हणणारे कर्मठ लोक आहेत हे ! आदर्शाचा बुडबुडा हे सगळंच ' आदर्श ' ह्या एका भासाच्या बुडबुड्यासारखं होतं . महत्त्वाकांक्षेच्या बुडबुड्यांना जन्म द्यायचा , त्यांना फ़ुगवत जायचं , ते हवेत तरंगायला लागले की आपणही तरंगायचं , ते फ़ुटले की आपणही फ़ुटून खाली आदळायचं . असं रोज घडत असूनसुद्धा , स्वप्नांच्या नवनवीन बुडबुड्यांना जन्म देणं मी काही थांबवत नव्हते . " ते करतात म्हणून आम्ही करतो असे करायचे झाले तर त्यांच्यासोबत आपणही मध्ययुगीन काळात जाऊन बसावे असे निदान मला तरी वाटत नाही . " राष्ट्रपति के अभिभाषण से शेयर बाजार में लौटी तेजी मुंबई राष्ट्रपति प्रतिभा पाटिल द्वारा अर्थव्यवस्था की गुलाबी तस्वीर पेश किये जाने के बाद प्रारंभिक गिरावट से उबरते हुये घरेलू शेयर तेजी पर बंद हुये विदेशी बाजार कमजोर रहे जिससे प्रारंभ में शेयर बाजार पर दबाव दिखा ( मदरसे स्थापन व्हायची सुरुवात इराणमधे समरकंद आणि खारगिर्द येथे ९व्या शतकात झाली . प्रत्येक मदरशात एक छोटी मशीद , शिक्षकांना , विद्यार्थ्यांना रहायला खोल्या आणि शिक्षणाचे वर्ग असायचेच . प्रत्येक मदरसा हा हनाफी , शफी किंवा मलिकी या चारपैकी एका परंपरेचे पालन करत होत्या . ज्या ठिकाणी इब्न बतूतने ट्युनिसमधे आसरा घेतला ते महाविद्यालय बहुधा पुस्तके तयार करणार्‍या लोकांच्या सामुहिक वर्गणीतून चालवले जात असाव . ) छान . . . आपण ( इतलिअन सरकारनी ) पहिल्यांदा बिग बोस शोव बंद करून दाखवावा . . . तर थोडी प्रगती होईल देशाची लोकल ट्रेनच्या बाकाखाली पहुडलेला एक कळकट मनुष्य दिसला . . चिन्मय : एखादा रंगभूषाकार चित्रपट , नाटक , दूरचित्रवाणी , फॅशन या वेगवेगळ्या क्षेत्रांत तितकंच उत्तम काम करू शकतो का ? विक्रम : तू म्हणतोस ती सारी क्षेत्रं खूप वेगवेगळी आहेत . मी चित्रपट , थिएटर , सोसायटी मेकअप असं सगळं केलं आहे . पण पण प्रत्येक ठिकाणी काही गोष्टींकडे लक्ष द्यावंच लागतं . उदाहरणार्थ , नाटकात प्रेक्षक लांब बसलेले असतात . त्यामुळे नटाचा चेहरा नीट दिसावा म्हणून काही विशिष्ट रंगछटा वापरल्या जातात . नवरीची रंगभूषा म्हणजे ब्रायडल मेकप करताना लक्षात ठेवावं लागतं की , लोक अतिशय जवळून नवरीला बघणार आहेत . त्यामुळे तिचा मेकअप हा अतिशय खरा दिसायला हवा . नाहीतर तिचा चेहरा पांढरा दिसेल . त्यामुळे अशाप्रकारचा सोसायटी मेकअप करणं अवघड असतं कारण तो मेकअप जवळून बघितला जातो . त्याचप्रमाणे फोटो काढण्यासाठी पूर्वी फिल्म वापरावी लागत असे . आता डिजीटल कॅमेरे असतात . हे कॅमेरे वापरून काढलेले फोटो खूप शार्प असतात . त्यामुळे जाहिराती किंवा एखाद्या कॅलेंडरसाठी काम करताना काळजीपूर्वक रंगभूषा करावी लागते . पण कधी कधी अशा प्रसंगी नकळत का होईना काही गंमती घडतात . त्याविषयी परत कधीतरी . . ' एखाद्या देवळात प्रदक्षिणा घालण्याची सोय नसेल , तर स्वतःभोवती प्रदक्षिणा घालण्याची आवश्यकता नाही . देवाच्या आरतीच्या वेळी नादशक्ती जागृत होण्यास साहाय्य झाल्याने आरतीनंतर स्वतःभोवती बापानें केला अपराध , घेईं पदरात , बोल एक शब्द , बाळ जीजाऊ अरे वा ! चांगली बातमी आहे . मुलांना घेऊन बघण्यासारखा आहे का ? आपली काव्यप्रतिमा खरंच अगाध आहे ! ! मी असे काव्य लवकरच बनवून इथे टंकेन ! ! ! ! रूमवरचे दिवस हा एक स्वतंत्र लेखाचा विषय आहे खरं तर . नॉस्टॅल्जिक केलेत . पुढे वाचण्यास उत्सुक . समोर दिसत असताना मुद्दाम कशाला शोधु ? ? ? चष्मा पण लागला वाटत समोर बरंच काही दिसत साहेब . . . पुराव्या शिवाय काहीच सिद्ध होत नाही . . . तुमच्या डोळ्यावरचा " राज प्रेमाचा " चष्मा उतरावा आधी असं काही घडलं की आनंदाने मन अगदी भरून जातं . आणि निव्वळ , पुढचे दोन महिने सायकल चालवावी लागणार नाही , पोलिस चौक्यांचं पुन्हा पुन्हा दर्शन घ्यावं लागणार नाही , विसरभोळे म्हणून आपल्यावर व्यक्तीगत टीका होणार नाही इतका स्वार्थी विचारच त्यामागे नसतो . त्याही पलिकडे काहीतरी जाणवतं . हे जग सुंदर आहे असं वाटायला लागतं . माणसाच्या माणूसकीवर पुन्हा एकदा विश्वास ठेवावासा वाटतो . ' आज फिर जीने की तमन्ना है ' सारखी गाणी खरोखर मनाला भिडतात . हे फक्त पुण्यातच घडू शकतं . अजून एक गंमतशीर माहीती पण केवळ ऐकीव : भूजमधील सरकारी इमारती पडल्या नव्हत्या ( अथवा कमी पडल्या ) कारण त्या बिल्डींग कोड प्रमाणे बांधलेल्या होत्या . : - ) आज सकाळी कावळा उड सारखा खेळ खेळताना मुलीने इंद्रधनुष्य पण उडालं अस म्हटलं . त्या नंतर तिलाच गंमत वाटून ती विचारायला लागली कि इंद्रधनुष्याला पंख असते तर आणि ते उडालं असता तर कित्ती छान दिसलं असतं वगैरे . या बोलण्यावरून सुचलेली हि गोष्ट . थोडं डावीकडे सरकून दोन्ही फुले एकाच वेळी फोकसमध्ये घेतली असती तर अजून उठावदार आला असता . दोन्ही गुलाबांमध्ये आकार रंग वगैरे मध्ये फार फरक नसताना एकच का निवडला ? काही खास कारण ? ; - ) इंग्लिश शब्द शोधताना स्पेलिंग चुकले तर गूगल त्याला जे बरोबर वाटते ते स्पेलिंगही सुचवतो . तसे काही इथे करता येईल का ? शिवाय चुकीचे उकारांचे काय ? मी उपक्रमावर दुध आणि दूध दोन्ही शोधून पाहिले . दोन्ही वेळेस पूर्णपणे वेगळी पाने मिळाली . हॉर्टन आकाराने मोठा असला तरी तो आपल्या आकाराचा उपयोग ' सद् रक्षणाय ' यासाठीच करतो . तो एक खरा मित्र आहे आणि कल्पक शिक्षकही . आपण जर ताकदवान असलो तर आपल्या ताकदीचा उपयोग दुर्बळांचे रक्षण करण्यासाठी केला पाहीजे , आणि आपलं वय कितीही असलं तरी आपल्या आत दडलेलं लहान मूल , आपला आतला आवाज , कल्पनाशक्ती , नव्या कल्पना यांच्यासाठी आपल्या मनाची कवाडे सदैव उघडी ठेवली पाहीजेत हे ही यातून ध्वनित होतं . माझ्या यादीतल्या बहुतेक झाडांच्या नावात इंडिका असुनही , आपल्याकडे हि झाडेच दुर्मिळ झालीत . आईसीआईसीआई सेंन्टर , जी - 2 , तल मंजिल , नरीमन भवन , नरीमन पॉईट मुंबई 400021 हळुहळु मग नि : स्तब्धातुन स्वप्ने उडाली गुलाल घेऊन लालचुटकश्या चोचीमध्ये पिंजर - पंखी , आणिक नंतर ' आप ' खुशीने अभ्र वितळले उरले केशर आणि भराभर उधळण झाली आकाशावर आकारांची रंगदंगल्या . मी बंगळुरला अस्तानाचा माझा अनुभव - एका आप्तेष्टांकडे होसुरला गेलो असताना त्यांनी मला सांगीतले की होसुरला एक नाडी ज्योतीष आहे . काहीशा शंकेनीच मी आणि बायको त्या कडे गलो ( ह्या आधी कधीही आम्ही कोणच्याही ज्योतिषा कडे गलो नव्हतो ) नेहमीच्या ( नंतर कळले ) त्याने ज्योतिष सांगीतले ( ५०० रु चा न्यनतम पॅक घेतला होता ) तेव्हा मी थक्क झालो . माझ्या स्वभावाचे रेखाटन इतके बरोबर केले होते त्याने , की माझे नाडीशास्त्राबद्दल चे कुतूहल वाढले ( मी स्वतः इंजिनीयर असुन ) . मला एक वाईट खोड आहे . बसमध्ये बसलेली अनेक माणसं विंडो सीट मिळाली , की कानाला ईयरफोन लावतात , आणि मस्तपैकी डुलकी काढतात . मी मात्र , खिडकी मिळाली की रस्त्यावरचा कोपरान कोपरा उगीचच न्याहाळत बसतो . . . आणि , कधीच नवीन काहीच पाहायला मिळत नाही . मुंबईच्या नेहेमीच्या रस्त्यावर रोज नवीन काय दिसणार म्हणा . . . तेच , फेरीवाल्यांनी पॅक केलेले फूटपाथ , एखाद्या मोकळ्या जागेत सुस्त पडलेलं एखादं गलेलठ्ठ कुत्रं , भरभरून वाहाणारी कचरा कुंडी , उघडीवाघडी पोरं , बाजूनं चालणार्‍या प्रत्येकाचं पुढे पडणारं प्रत्येक पाऊल न्याहाळणारा मोची , कळकट , लक्तरलेल्या कपड्यातला , अस्ताव्यस्त वाढलेल्या केसांचा , भयाण , शून्य नजरेनं आसपासच्या गर्दीसमोर आशाळभूतपणे हात पसरणारा एखादा भिकारी . . . कुठेतरी , रस्त्याकडेच्या फूटपाथवर दोन झाडांना बांधून केलेला जुनाट साडीचा पाळणा , आणि त्याच्या पातळ , पारदर्शकपणातून दिसणारं , आपल्याशीच खेळणारं , हातपाय चोखत जगाच्या अस्तित्वाचीही जाण नसणारं एखादं तान्हं . . . त्याच्या बाजूला राखणदारासारखं पहारा देणारं भटकं कुत्र . . . एखाद्या आडोशाला अंगाभोवती फाटकीतुटकी कापडं गुंडाळून सिगारेटच्या चांदीवरची पावडर हुंगणारं गर्दुल्यांचं टोळकं , नाहीतर , भर उन्हात , तर्र होऊन वाकडातिकडा पडलेला कुणीतरी दारुडा . . . त्याच्या शेजारी , संधीची वाट पाहात त्याच्या ' खिशा ' वर नजर खिळवून बसलेला कुणीतरी गर्दुल्या , एखाद्या कोपर्‍यात , पान खाऊन रंगवलेल्या ओठांची , खाकी पावडरचा मेकप केलेली , काजळानं डोळे माखलेली आणि ' नकली सोन्या ' नं अंगभर मढलेली , भडक साडीतली , तरुणपण हरवलेली , भिरभिरत्या नजरेनं ' गिर्‍हाईक ' शोधणारी कुणीतरी . . . आणखीही कितीतरी . . . तेच तेच ! ! . . . तरीही मी बसमधून प्रवास करताना हे सगळं कंटाळता पाहात बसतो . . . . कहीतरी , काहीतरी वेगळं , नवं दिसेल या आशेनं ! अजून तरी यापेक्षा वेगळं काही दिसलं नाही . पण परवा मला यातलंच एक वेगळेपण चमकल्यासारखं दिसून गेलं . . . . . . ही माणसं अशी कुत्र्यामांजरासारखी , दुसर्‍या जगातलं असल्यासारखी , का राहातात ? आपल्या , लिहित्यावाचत्यांच्या , नोकरीधंदेवालांच्या , घरदारवाल्यांच्या दुनियेशी त्यांचा काहीच संबंध का नसतो ? सध्या देशभर जनगणना - शिरगणती - सुरू आहे . . . ही माणसं कोणाच्या खिजगणतीत तरी असतील ? . . . किती असतील अशी माणसं ? . . . कुणालाच माहीत नसेल . अगदी , रस्त्यावरच्यांसाठी ' समाजकार्य ' करणार्‍या एखाद्या ' एनजीओ ' कडेही , याचं रेकॊर्ड नसेल . . . पण , ती माणसं तसं हौसेनं नक्कीच राहात नसावीत . अस्वच्छपणा , गलिच्छपणा , कुणाला स्वभावत : आवडत नाही . अगदी , कचराकुंडीजवळ जगणार्‍या त्या अस्तित्वहीनांनापण . . . मी हे खात्रीनं सांगतोय . . . . . . आता मी मुद्द्यावर येतो . . . . त्या दिवशी बसमधून येताना , माझी ही खात्री झाली . . . . अत्यंत फटके , कुठूनही उघडे पडलेले , रंगावर काळीकुट्ट पुटं चढून मूळचा रंग हरवलेले कपडे घातलेला , भुकेनं किंवा नशेनं , उभं राहण्याचं त्राण हरवलेला , हातापायांच्या केवळ काड्या झालेला . . . असाच भयाण , शून्य डोळ्यांचा एक मानवी जीव - त्याला माणूस म्हणणं मला शक्य होत नाहीये . - सिग्नलजवळ रस्त्याकडेला अशक्तपणे उभा होता . . . बस थांबली , तसा त्यानं केविलवाणा चेहेरा करून हात पसरत दोनचार खिडक्यांशी भीक मागायचा प्रयत्न केला . पण नंतर तो बहुधा थकला असावा . निमूटपणे रस्त्याकडेला गेला . . . माझं सवयीनुसार लक्ष होतंच . त्यानं खांद्यावरचं एक मळकट फडकं हातात घेतलं . . . त्याचा बोळा केला , आणि तो खाली बसला . त्या बोळ्यानं त्यानं जमिनीचा लहानसा तुकडा साफ केला . . . धुळीचा एक कणही त्यानं तिथे राहू दिला नाही . मग थोडा मागं झुकला . . . मान वाकडी करून त्यानं ती स्वच्छ झालेली जागा न्याहाळली , आणि समाधानानं मान हलवत तो त्या स्वच्छ जमिनीवर टेकला . . . . . . हेही दृष्य मी पहिल्यांदाच पाहिलं असेल असं नाही . . . पण त्या वेळी मात्र , मी चमकलो . कशाला हवी त्याला स्वच्छता ? . . . तो स्वत : तर इतका गलिच्छ , मळलेला , मूळचा चेहेरादेखील धुळीनं हरवलेला होता . तरीही बसायच्या जागेवर त्यानं लख्ख सफाई केली होती . . . म्हणजे , त्याला स्वच्छता आवडत होती . अस्वच्छतेचा त्यालाही तिटकारा होता . . . पण , परिस्थितीनं त्याला तसं राहाणं भाग पाडलं असावं , हे स्वच्छ होतं . . . मला त्याच्या त्या कृतीचं तेव्हा हसू आलं होतं . . . इतका मळकटलेला तो , बसण्यासाठी जागा साफ करतोय , ह्या विरोधाभासाचं हसू . . . मी विचार करू लागलो . . . ह्या विरोधाभासाचाच . उत्तर मिळालं . . . पण ते कश्या शब्दांत सांगायचं ते कळत नाहीये . - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - नितीन मित्रा , मी लिहीलेला एक अन एक शब्द खरा आहे मी उगाच कधीच कशाचं कौतुक करत नाही . अप्रतिम आहे , जरुर बघ अरे मित्रा तो गमती गमतीतला निषेध होता . मुऑफी वैग्रे काही नको दिल पे मत ले यार . बाकी व्यानी केला आहेच . वेदांमध्ये पशुपालनाचे किंवा गायीविषयी जी रुपके वापरली आहेत त्याचे दाखले हडप्पा आणि मोहेंजेदाडो संस्कृतीतही मिळतात , रोजच्या व्यवहारासाठी ते घोड्यांचा वापर करत हे ही दिसते , इतकेच नव्हे तर होड्या बांधून समुद्र व्यापरही चालत असे . तेथे पशुपालन चालत होते हे उत्खननाद्वारे सिद्ध झाले आहे . आर्यांनी बाहेरून येऊन पशुपालन . भारतात आणले ही संकल्पना त्यामुळे फोल ठरते . तिला , , , , चा उच्चार कधीही जमला नाही > > होय . . चायनीज लोकाना उच्चार जमत नाही . . आणि जपानीज लोकाना . . चा , चा करतात , जपानीज बोलताना चिनी लोक . . अलिगतो गोजैमस ( Thank you , म्हणतात , , ) एकूणात काय . . आपली संस्कृत हीच संपूर्ण भाषा फोटो नेहमीप्रमाणे सुंदर आहेतच पण वर्णनाने त्यांना चार चांद लागले . मी पण केला हा प्रकार . न्यू जर्सी मधे एका दुकानात छोट्या कैर्‍या मिळाल्या ( इथल्या लेमन पेक्षा जरा लहान असतील ) . त्याच्या काचर्‍या पावणे दोन ते दोन कप झाल्या . त्यात दोन टेस्पून तीळ जरा भाजून त्याचं कूट , टे स्पून मीठ , टे स्पून गूळ , टे स्पून कैरी लोणचं मसाला घालून कालवलं . शेंगदाण्याच्या तेलात मोहरी अन चणाडाळी एवढा खडा हिंग घालून फोडणी केली . यम्मी यम्मी . वाटीभर तरी खाऊन झालंय आत्ताच . प्रदर्शनाच्या हॉलमध्ये प्रोझ डॉट कॉमचा बूथ असतो जिथे त्यांचे रिप्रेझेंटेटीव्ह प्रत्यक्ष हजर असतात आणि प्रोझबद्दल माहिती पुरवतात . प्रोझप्रमाणेच Wordfast , SDL Trados , Lionbridge या अशांसारख्या भाषांतर उद्योगाशी संबंधित नामवंत कंपन्यांचेदेखील बूथ्स असतात जिथे त्यांच्या उत्पादनांविषयी माहिती डेमोही दाखवले जातात . याखेरीज दोन सेशन्सच्यामध्ये ब्रेक्सही असतात आणि त्या वेळात आपण लाऊंजमध्ये इतर भाषांतरकारांची गाठभेट घेऊ शकतो . त्यादृष्टीने आपल्या आयडीवर आपला स्वत : चा असा ' अवतार ' किंवा छायाचित्र लावण्याचीही सोय करुन दिली आहे . ओकायामा कॅसल पाहण्यासाठी कागीयामासान बरोबर जाण्याचे ठरले . बरोब्बर वाजता आम्ही सुमा गावात पोहोचलो , तो गाडी घेऊन तयारच होता . ढगाळ पण कुंद नाही अशी सुखद गारवा असलेली हवा , वार्‍याच्या मध्येच येणार्‍या झुळूका आणि डेकमध्ये लावलेल्या मंद संगीताची जोड ! त्यात आणि जातानाचा रस्ता इतका सुंदर होता . दोबाजूला हिरवी मखमल पसरली होती . भाताची इवली रोप डोलत होती . एका डौलदार वळणानंतर मात्र एका बाजूला खोल दरी आणि दुसर्‍या बाजूला आणि समोर दूरवर डोंगर दिसू लागले . सार्‍या हिरव्या रंगछटांची उधळणच होती तिथे . हळूहळू डोंगरांवरची हिरवाई कमी होऊ लागली . आणि नुसते काळे , तपकिरी कातळ दिसायला लागले . " इथे दगडांच्या खाणी आहेत . " कागीयामाने जणू आमच्या मनातला हिरवा प्रश्न ओळखून लगेचच उत्तर दिले . डोंगरांच्या कुशीतून मोठमोठे बोगदे खोदले आहेत आणि माया टनेल , निशीवाकी टनेल अशी नावाची पाटी , बोगद्याची लांबी आणि तो बोगदा कधी खोदला ते साल अशा माहितीच्या पाट्या बोगद्यात शिरतानाच खोदलेल्या दिसतात . लांबच लांब बोगदे , दोन्ही बाजूंनी घातलेले रेलिंग , अंतरा अंतरावरचे संकटकाळासाठीचे टेलिफोन या सार्‍याची त्यावेळी नवलाई वाटत होती कारण आपला मुंबई पुणे एक्स्प्रेस हायवे सुध्दा तेव्हा पूर्ण झाला नव्हता . मात्र स्वातंत्र्य प्राप्तीचा हा अग्निमार्ग सोपा नाही तर भयंकर आहे आणि याचा परिणाम ' उध्वस्त होणे ' हाच आहे , पण आजच्या या उध्वस्ततेतुनच उद्याचे स्वराज्य निर्माण होणार आहे हेही त्यांनी सांगीतले . शत्रूचे सामर्थ्य वा क्रौर्य या दोहोंची फिकिर नसलेल्या वा यातनामय अंताचे भय नसलेल्या आणि बेभान होऊन रणात उतरलेल्या वेड्या मुलांविषयी कुसुमाग्रज म्हणतात , अलाहाबाद - आरुषी तलवार हत्येप्रकरणी अटक करण्यात आलेल्या दंतवैद्यक राजेश तलवार आणि नुपूर तलवार यांची याचिका अलाहाबाद उच्च न्यायालयाने आज ( शुक्रवार ) फेटाळून लावली . आरुषी तलवार आणि नोकर हेमराज यांच्या हत्येप्रकरणातील चौकशी आणि न्यायालयाच्या कामकाजापासून मुक्तता मिळण्यासाठी त्यांनी न्यायालयात याचिका दाखल केली होती . गाझीयाबाद येथील सीबीआयच्या न्यायालयात हजर झाल्याने न्यायालयाने त्यांच्याविरुद्ध जामीनपात्र वॉरंट काढला होता . तसेच कायदेशीर कारवाई करण्याचे आदेश दिले होते . मराठीपळ्यात १०० % मराठी लोकसंख्या आहे . महाराष्ट्राबाहेर शेकडो वर्षे राहून मराठी भाषा आणि संस्कृतीचे वर्षानुवर्षे जतन करणाऱ्यांना मात्र कधीही रस्त्यावर उतरावे लागलेले नाही . सगळेच फोटो झकास आलेत . . तरीपण प्रचि क्लास ! बहुधा सूर्याच्या विरुध्द दिशेने काढल्यामुळे रंग मस्त खुललेत ! मालिका ? वाचते आहे . मायबोलीच्या कित्येक उपक्रमांत तुझा सक्रीय सहभाग असतो , बर्‍याच उपक्रमांचं नेतृत्वही केलं आहेस , तेव्हा तुझे अनुभव बहुरंगी आणि चिंतनीय असतील यात शंकाच नाही . मुळात चित्र फोटोशॉप करून संदेश त्यावर चिकटवला आहे . यातून काय अर्थ अपेक्षित आहे कळले नाही . मिळाला मूर्ख भक्तांना कुणी निर्जीव पाखंडी समाधी बांधली त्याचीच जो ध्यानस्थही नाही उपसंहार : शाळेत असताना आम्हाला व्याकरणामध्ये अतिशयोक्ती हा अलंकार होता . इयत्ता सातवीपर्यंत आमच्या वर्गात फक्त वर्गबंधू असत . सहशिक्षणाचे पुरोगामी वारे परिणामी वर्गभगिनी वर्गात नसल्याने आम्ही मास्तरांकडेच लक्ष देऊन प्रामाणिकपणे शिक्षण घेत होतो . ( आठवीपासून वर्गभगिनी वर्गात आल्या नि शिक्षण बोंबलले ! ते असो . ) तर अतिशयोक्ती अलंकाराचे उदाहरण देताना आमचे मास्तर खूप मस्त उदाहरण देत असत . सर्वात महत्वाचे म्हणजे सल्ले जरुर ऐकावेत पण ते आपल्याला पटले तरच स्वीकारावेत आणि एकदा स्वीकारल्यावर अ‍ॅड्वायजर ला दोष देण्यात काही पॉईंट नसतो . करण शेवटी पैसे तुमचे असतात ! मीही अ‍ॅड्वायजर च्या इन्सेन्टीव्ह ला बळी पडून एक गुंतवणूक केली होती ' कोटक ३० ' पण त्याचा म्हणावा तसा परतावा मिळाला नाही . अर्थात केदारने म्हटल्याप्रमाणे मी त्यावर लक्ष ठेवले नाही . ह्यावरुन अजून एक सूत्र मला मिळाले की तुमचा पोर्टफोलियो भरमसाठ वाढवू नका . जेव्हा शक्य असेल तेव्हा नुकसान सोसूनही Consolidation करता येत असेल तर करत जा कारण नाहीतर बर्‍याच गुंतवणूकीत दुर्लक्ष होऊ शकते . सचिन तू ग्रेट आहेस , असाच खेळत राहा . तरुण क्रिकेटर नि काहीतरी शिकायला पाहिजे सचिन पासून , लवकरच १०० चे शतक कर . मराठी चित्रपटसृष्टीतला आजचा आघाडीचा गायक अवधूत गुप्ते ज्या गीताचे विडंबन करून महाराष्ट्रातल्या तमाम रसिकांच्या मनात घर करून बसला , ते गीत ' बाई , बाई मनमोराचा कसा पिसारा फुलला ' कसं जन्माला आलं , त्याबद्दलची ही कथा . 1964 ची गोष्ट . भालजी पेंढारकर हे माझं श्रद्धास्थान . भालजींनी मराठी चित्रपटसृष्टी नुसती जन्माला घातली नाही , तर ती वाढवली . सर्वच विषयांत त्यांचा हातखंडा . मलाही त्यांच्याबद्दल आवड , आस्था होती . भावाच्या सांगण्यावरून मी गीतं लिहिली अन्‌ वसंत पवारांच्या आशीर्वादानं मी या सृष्टीत आलो . त्यामुळं काहीतरी काम मिळेल , या आशेनं मी वरचे वर जयप्रभा स्टुडिओत जायचो , पाहायचो आणि परतायचो . योगायोगानं माझी आणि भालजींची ओळख झाली . त्या वेळी मी नुकताच " प्रायव्हेट ' ला शिक्षक म्हणून रुजू झालो होतो . एवढी मोठी व्यक्ती आणि मी त्यांच्यासमोर , हे मला पटण्यासारखं होतं . भालजी म्हणाले , " " खेबुडकर , तुम्ही चित्रपटांसाठी गीतं लिहिताय असं समजलं . मलाही कधी गरज लागली , तर निश्‍चित सांगेन . ' ' ते एवढं बोलले नि निघून गेले . मला थोडी आशा वाटली ; पण नंतर वाटलं , भालजी स्वतः गीतकार , लेखक आहेत . ते मला कशाला बोलावतील ? असा विचार मनात आणून मी माझ्या कामाला लागलो . दिवस जात होते . माझं काम सुरू होतं . एक दिवस शाळा सुरू असतानाच शाळेतील फोन खणाणला . फोनवर मला बोलावण्यात आलं अन्‌ ऐकतो तर काय ? स्वतः भालजींनी फोन केला होता आणि मला जयप्रभा स्टुडिओत बोलावलं होतं . मी नुकताच सेवेत गेलेलो असल्यामुळं मला रजा मिळत नव्हती . मी भालजींना सांगितलं , " " मला रजा मिळत नाही . मी ऑफ तासाला किंवा शाळा सुटल्यानंतर येईन . ' ' एक दिवस मुख्याध्यापकांना सांगून मी भालजींना भेटायला स्टुडिओत गेलो . भालजी कुठल्या तरी कामात मग्न होते . मी गेल्यावर त्यांनी मला आपल्याजवळील खुर्चीत बसण्याची खूण हाताने केली . मी अगदीच त्यांच्याजवळ बांधल्यासारखा बसलो . काम आटोपल्यावर त्यांनी माझ्याशी बोलायला सुरवात केली . " " खेबुडकर , मी एक चित्रपट करतोय . चित्रपट स्त्रीप्रधान आहे , शिवाय ऐतिहासिकही आहे . ' ' त्यांनी चित्रपटाचे सर्व कथानक मला ऐकवले . गीतांच्या जागा सांगितल्या आणि त्यावर सहा गीते लिहायला सांगितली . वाचनाची आवड असल्याने ; शिवाय थोड्या चित्रपटांचा अनुभवही असल्याने मी भालजींचं हे आव्हान स्वीकारलं अन्‌ गीतं लिहायला घेतली . भालजींना आवडतील की नाही मला माहीत नव्हतं ; पण मी लिहीत गेलो अन्‌ एक नव्हे , दोन नव्हे तब्बल सहा गीतं घेऊन मी दुसऱ्या दिवशी शाळा सुटल्यावर स्टुडिओत गेलो . भालजींना सर्व गीतं वाचून दाखवली . भालजींनी माझ्याकडे एक नजर टाकली आणि विचारलं , " " खेबुडकर , तुम्ही ही गीतं एका दिवसांत लिहिलीत ? ' ' मी म्हटलं , " " नाही , एका रात्रीत ! ' ' भालजींनी मला हेरलं . त्यांनी सांगितलेल्या कथेनुसार मी लिहिलेलं " बाई , बाई मनमोराचा कसा पिसारा फुलला ' हे गीत तर त्यांना खूप आवडलं . प्रियकराला भेटल्यानंतर मंजुळा घरी मोरासारखी नाचत येते , हे भालजी बोलता - बोलता बोलून गेलेले शब्द मी पकडले आणि त्यावर हे गीत जन्माला घातलं ! भालजींनी ही सर्व गीतं घेऊन मुंबईला लता मंगेशकरांना भेटण्यासाठी जायला सांगितलं . मी सुट्टीचा दिवस गाठून मुंबईला गेलो . लताबाईंना ही सर्व गीतं दाखवली . कारण या चित्रपटाला संगीत त्यांचं होतं . गीत दाखवल्या - दाखवल्या त्यांनी गळा आळवला आणि या गीताच्या बोलांना जी चाल त्यांनी त्या वेळी दिली होती , जी अजरामर आहे ! बाई बाई , मन मोराचा कसा पिसारा फुलला चिमणी मैना , चिमणा रावा चिमण्या अंगणी , चिमणा चांदवा चिमणी जोडी , चिमणी गोडी चोच लाविते , चिमण्या चाऱ्याला चिमणं , चिमणं , घरटं बांधलं चिमण्या मैनेला शिलेदार घरधनी माझा , थोर मला राजांचा राजा भोळा भोळा जीव माझा जडला , त्याच्या पायाला रे मनमोरा , रंगपिसारा , अंगी रंगुनी जीव रंगला गोजिरवाणी , मंजूळगाणी , वाजविते बासुरी डाळिंब ओठाला येडं , येडं मन येडं झालं , ऐकुन गाण्याला - जगदीश खेबुडकर ' फेसबुक ' वरील सप्तरंगच्या पेजला भेट देण्यासाठी इथे क्‍लिक करा . बहुधा त्या दुसर्‍या दुव्यावरच्या ध्वनिफिती ऐकल्याशिवाय काही समजण्याची अपेक्षा नसावी . नवी दिल्ली - पुण्यातील भाजप शहराध्यक्षपदावर पक्षाध्यक्ष नितीन गडकरी यांनी " आपल्या ' उमेदवाराची नियुक्ती केल्याने प्रचंड नाराज झालेले मुंडे आता थेट कॉंग्रेसमध्येच " हिरवळ ' शोधण्याच्या प्रयत्नात आहेत काय ? गडकरी एकीकडे , भाजपमधून गेलेल्या नेत्यांची दिल्लीत " बेरीज ' करत असताना खुद्द बाजपचेचे लोकसभेतील विरोधी उपनेते गोपीनाथ मुंडे यांची पावले " वजाबाकी ' च्या दृष्टीने पडत आहेत काय ? नाराज मुंडे यांनी थेट कॉंग्रेसचे ज्येष्ठ नेते सरकारचे संकटमोचक प्रणव मुखर्जी यांची दिल्लीत भेट घेतली . त्यामुळे वरील दोन्ही प्रश्‍नांची उत्तरे काय असू शकतात , याचेही संकेत मिळत आहेत . दरम्यान पुणे शहराध्यक्षपदावरून मुंडे यांनी अगदी " टोकाचे ' पाऊल उचलायचे ठरविले तरी पक्षांतरबंदी कायद्यामुळे तूर्त त्यांना तसे करणे अशक्‍य असल्याचे सांगितले जाते . मात्र मुंडेंसारखा मनस्वी नेता प्रसंगी काहीही करू शकतो त्यांची मदत करण्यासाठी " त्यांचे सख्खे शेजारी विलासराव ' ' तयार आहेतच , असाही तर्क याबाबत दिला जातो . गडकरी यांची संघाने थेट राष्ट्रीय अध्यक्ष म्हणून नियुक्ती केल्यालाही दीड वर्ष उलटले तरी मुंडे - गडकरी वादाला पूर्ण विराम मिळण्याऐवजी तो वाढतच चालल्याचे दिसते . दोन वर्षांपूर्वीच मुंडे यांनी बंडाळीचे शस्त्र परजले होते ते तेव्हाचे प्रदेशाध्यक्ष गडकरी यांच्याशी वादातूनच . तेव्हा लालकृष्ण अडवानींच्या मध्यस्तीने तत्कालीन अध्यक्ष राजनाथसिंहांच्या पाठिंब्याने ते म्यान करणाऱ्या मुंडेंच्या मनात पुन्हा वेगळा विचार सुरू झाल्याचे खात्रीलायक वृत्त आहे . पुण्याच्या निमित्ताने लागलेल्या आगीनंतर अलीकडेच मुंडे - विलासराव देशमुख त्यापेक्षाही मुंडे - मुखर्जी भेटीने त्याला पुष्टीच मिळत आहे . भाजपच्या पुणे शहराध्यक्षपदाचा वाद आता दिल्लीतही गाजू लागला असून मुंडे गटाच्या योग्य उमेदवाराऐवजी गटबाजीतून भलतीच नियुक्ती तेथे झाल्याची उघड चर्चा राजधानीत आहे . " " आपण राज्याच्या राजकारणात लक्ष घालत नाही , ' ' असे म्हणता म्हणता पक्षाध्यक्ष गडकरी यांनी पुण्याच्या कारभारात थेट हस्तक्षेप करून आपल्या गटाच्या उमेदवाराचेच घोडे पुढे दामटल्यापासून मुंडे संतप्त झाले आहेत . सूत्रांच्या माहितीनुसार पुण्याचा शहराध्यक्षपद वाद चिघळल्यावर पक्षनिरीक्षक म्हणून पाठविलेले माजी अद्यक्ष वेंकय्या नायडू यांनीही गडकरींनी आता नियुक्त केलेल्या भाजप नेत्यापेक्षा मुंडे गटाच्या उमेदवारालाच " योग्य ' असा कौल दिला होता . मात्र गडकरी गटाने तो धुडकावून पुणे शहराध्यक्षांची नियुक्ती जाहीर केल्याने मुंडे संतप्त आहेत . त्यातूनच त्यांनी पुन्हा वेगळा विचार सुरू केल्याचे सांगितले जाते . गोपीनाथ मुंडे यांनी " " आपण नाराज आहोत , ' ' असे आज " सकाळ ' शी बोलताना मान्य केले . या नाराजीतूनच आपण शिवशक्ती - भीमशक्तीच्या पुणे मुंबईतील मेळाव्यांवर बहिष्कार घातला असेही त्यांनी सांगितले . मात्र , आपल्या मनातील नाराजी सर्वश्री अडवानी किंवा स्वराज यांना भेटून प्रकट करणार काय ? या प्रश्‍नावर मुंडे यांनी , आपण आताच काहीही ठरविलेले नाही असे सांगितले . प्रणवदांची दिल्लीत भेट घेतल्याबद्दल मुंडे यांनी मौन बाळगले तरी ही भेट दिल्लीत निश्‍चितपणे झाल्याची माहिती सकाळला " " फ्रॉम हॉर्सेस माऊथ ' ' उपलब्ध झाली आहे ! दिल्लीच्या " तालकटोरा रस्त्यावर ' मुंडे यांनी प्रणवबाबूंची भेट घेतली तेव्हा त्यांच्यासोबत स्वराज , जेटली किंवा अन्य कोणीही पक्षनेता नव्हता . याचाच सरळ अर्थ मुंडे हे लोकसभेतील उपनेते म्हणून मुखर्जींना भेटले नाहीत हेही स्पष्ट आहे . " येक्स्क्यूज मी मिस्टर , पीप्पळ् आर वेईटिंग इन् क्यू . कॅन् यू प्लीस् बी इन दि क्यू ? " शांत पण निश्चयाचा आवाज आला . मधे जाऊ पाहणारी व्यक्ती गडबडून जाऊन मागे वळून पहात म्हणते , " सॉरी , बट होप यू नो मी . आय हॅव टू गो अर्जंटली . माझे शूटींग सुरू होणार आहे . " आपल्या मोबाईल फोनवरून नजर हटवता काळ्या कोटातल्या व्यक्तीच्या नम्र आवाजाला धार येते . " आयेम् सॉऽरी . . . यू हॅव टू ऑऽनर दि क्यू सिस्टीम . . . " # अशा व्यक्तीपासून स्थान / परिस्थितीपासून लवकरात लवकर दूर जाण्याचे आपल्या मुलांना सांगा . बाकी या प्रतिसादाचे शिर्षक देण्यासाठी जरी मी महाभारत मालीकेच्या गीताचा वापर केला असला तरी त्यात निव्वळ " कथा है स्वार्थ की " इतकेच म्हणून थांबावेसे वाटत आहे . मयूरेश - गेल्या वर्षा पासून राफाला विंबल्डनच्या चर्चेत घ्यायला लागतय , नाइलाज आहे . ह्यात आवडत असेल तर खायला डॉ ची हरकत नसेल तर थोडे साजूक तूप घालायचे . यम्मी टेस्ट ! दुसर्‍या दिवशी मी सकाळी त्यांना भेटायला पतीसह गेले . हॉटेलच्या लॉबीत ते आले . त्यांचा ब्रेकफास्ट झालेला नव्हता त्यामुळे आपण ब्रेकफास्ट रुममधेच बसायचे का असे त्यांनी मला विचारले . मी अर्थात ' हो ' म्हणाले . मग ब्रेकफास्ट करता करता आम्ही अगदी इन्फॉर्मल गप्पा मारल्या . मला खरेतर थोडी मनातुन धाकधुक वाटत होती पण संदीपशी बोलल्यानंतर ती भीती कुठल्याकुठे पळाली . कारण मला त्यांच्यात कुठलीही आढ्यता , गर्व असल्या गोष्टींचा लवलेशही नाही सापडला . हि वॉज सो डाउन टु अर्थ अँड सिंपल . असे थेट विचारण्याचे दिवस आलेत . आणि आपण सुरवात केली . नेतृत्वांना आणि उच्चपदस्थांना प्रतिप्रश्न विचारण्याची सभ्यता ( किंवा भिडस्तपणा ) पाळल्यामुळे ही वेळ आली . तुकोबारायांनी ती भीड नाकारली आणि शोषण व्यवस्थेला थेट सवाल केले . नाही भीड भाड ! तुका म्हणे सान थोर ! ! आपले अंत : करण पूर्वक अभिनंदन ! गाव संपले किंवा सुरू झाले की एखाद दोन किमी रस्ता चांगला असे नंतर मात्र तो खडीचा असे . लोय गावात ( गाव खरे तर आश्रमशाळेपासून लांबच असते . ) आलो तर आश्रमशाळा एका दाट झाडीत होती . सैनिंकांच्या बर्‍याक कशा असतात तशा या आश्रमशाळा बांधलेल्या असतात . सरकारी डिपार्टमेंट बहूदा एकच डिझाईन पास करत असल्याने सगळ्या आश्रमशाळा मला एकाच मुशीतून काढलेल्या आढलल्या . अगदी बाहेरचा दिलेला रंगही एकसारखा . दाट झाडीमुळे मला शाळा निट दिसली नाही त्यामुळे एकदोन ठिकाणी विचारावे लागले . तोपर्यंत . ३० वाजले . तेथे असलेल्या मुलांना मी मुख्याध्यापकांबद्दल विचारले . मला बघण्यासाठी शिक्षकांच्या घरांतील काही व्यक्ती आल्या . ते बहूतेक शिक्षकच असावेत . त्यांनी सांगीतले की दिवाळीच्या सुटीत घरी गेलेली मुले अजून शाळेत आली नाही . आज रविवार असल्याने मुख्याध्यापक येथे नाहीत . मी माझे काम फक्त सहीकरण्यापूरते असल्याचे सांगीतल्यानंतर त्यांनी शिक्यांसाठी मुख्याध्यापकांची शाळेतील रूम उघडण्यासाठी चाव्या शोधायला सुरूवात केली . मुख्याध्यापकांच्या पत्नीने चाव्या त्यांच्याकडेच असल्याचे सांगीतले . आता माझी पंचाईत झाली . तात्काळ निर्णय घेवून मी तेथे नंतर येण्याचे ठरवून चाव्या त्यांच्याकडेच घरी ठेवण्याची विनंती करून मी गाडीला किक मारली . शी ऐतिहासिक व्यक्ती १८५७ च्या स्वातंत्र्य युद्धात सहभागी झालेली अथवा नंतरची असावी . राजसा जवळी जरा बसा , मालकांचे जरा ऐका घाला शेअर मधे पैसा , मग रडा ढसा ढसा नवी दिल्ली - इजिप्तचा फॅरो तुतअन्‌ खामेन यांचा दुर्मिळ खजिना येत्या डिसेंबरमध्ये भारतात येणार आहे , अशी माहिती इजिप्तचे राजदूत खालेद एल बाकले यांनी " सकाळ न्यूज नेटवर्क ' ला येथे दिली . या खजिन्याचे प्रदर्शन प्रथम दिल्ली नंतर मुंबईत होईल . काही महिन्यांपूर्वी तहरीर चौकात झालेल्या क्रांतीच्या संदर्भात दिल्लीत भरलेले प्रदर्शन येत्या जुलैमध्ये मुंबईतही भरविण्यात येणार आहे . तुतअन्‌ खामेनचा खजिना " लक्‍झरच्या व्हॅली ऑफ किंग्ज ' येथील त्याच्या थडग्यात संशोधक हार्वर्ड कार्टर यास 1922 मध्ये सुरक्षित जसाच्या तसा सापडला . पिले बिलगती आईला झाड आवरे पाने क्षितिज लाजले किंचित रेखीत रंगीत गाणे या ओळी आवडल्या . या टेकडीत काळे - पांढरे वाळूचे थर स्पष्टपणे आढळून येतात . काही ठिकाणी राखेचे थर , कोळसायुक्त वाळू , सागरी माशांची हाडे , खापरे मडक्यांचे तुकडे , शंख - शिंपले आणि क्वचित नाणीही आढळतात . टेकडीच्या माथ्याकडील भागत गाडल्या गेलेल्या दोन मानवी कवट्यांच्या जवळ चांगल्या अवस्थेत असलेली तांब्याची सहा नाणी आढळली होती . त्यांच्यावर " अल् सुलतान अहमदशहा बिन अहमद बिन अल् हसन अल् बहामनी ८३७ " असा मजकूर दिसतो . याचाच अर्थ ही नाणी बहामनी सुलतान अहमदशहा पहिला याने हिजरी सन ८३७ म्हणजे . . १४३३ मध्ये वापरात आणली हे उघड होतं . टेकडीच्या पायथ्याशी सध्या ज्या भागापर्यंत भरतीचे पाणी येते , तेथे एक जांभ्या दगडाच्या चिर्‍यांनी बांधकाम केलेली शिलाहारकालीन जुनी पक्की विहीर आहे . श्वसुराला , त्रास म्हणालो , श्वसुराला , त्रास म्हणालो , चुकले का हो ? तेव्हा उपक्रम व्यवस्थापनाने पुढाकार घेऊन किंवा काही उपक्रमींनीच पुढाकार घेऊन नवे ललित साहित्य छापणारे असे परंतू प्रगल्भ आणि युजर फ्रेंडली असणारे असे स्थळ काढणे गरजेचे आहे का ? ज्ञान ध्यान पूजा विवेक आनंद हाचि वेणुनाद शोभतसे माझ्या मते १०० ची पत्रमुद्रा असावी आणि आवश्यकता असल्यास २०० ची पत्रमुद्रा छापावी . रंग ' आणि " बांधा ' या दोन घटकांवर वाइनच्या प्रमुख शाखा बसविल्या आहेत . या शाखांना उपशाखा आहेत , कुळी आहेत " घराणी ' सुद्धा आहेत ! पण तो झाला खासियतीने धंदा चालविण्यातला तपशील . तूर्तास आपण प्रमुख नऊ वर्ग किंवा शाखांचा विचार करणार आहोत . हे प्रमुख वर्ग म्हणजे सफेद वाइन - हलक्‍या शेलाट्या बांध्याच्या वाइन्स . सफेद - पूर्ण / ठाशीव बांधाच्या वाइन्स . सफेद - फुर्फुरी / फेसाळ नूरी ( लकाकणाऱ्या ) वाइन्स . सफेद खुशबुदार वाइन्स . गोड - टेबल वाइन्स . लाल हलक्‍या / शेलाट्या बांध्याच्या वाइन्स लाल - मध्यम बांधा वाइन्स . लाल - पूर्ण / ठाशीव वाइन्स जोम दिलेल्या वाइन्स . आवडला लेख , ( पहिला हा दुसरा दोन्ही भाग त्यावरील चर्चा ) कराची : टेनिस स्टार आयसम उल हक कुरैशी ब्रिटेन में बसी पाकिस्तान की फ़ाहा मखदूम से 17 जुलाई को निकाह करेंगे . जहाँ जो भी टोकरी उठाई उसके नीचे छोटी चुहियों - सी दबी - पड़ी दीख गई कितनी इच्छाएँ ! स्पष्ट बोलायचं तर " फालतू लिहिलय " . का लिहिलय ? एकच प्रश्न विचरवस वाटतो " गिव्हींग स्मार्ट - गेटींग इंपॅक्ट " या शिर्षकाखाली एक परीसंवाद The Indus Entrepreneurs - TIE च्या कार्यक्रमात जीम मॅथेसन नावाचे एक व्हेन्चर कॅपिटॅलीस्ट आले होते . बरीच वर्षे नौदलात काम केल्यावर नंतर ते खाजगी क्षेत्रात वळले आणि कालांतराने व्हेंचर कॅपिटल अर्थात उद्यमशील व्यक्तींच्या नफा होऊ शकणार्‍या खाजगी उद्योगांना चालना देण्यासाठी आर्थीक गुंतवणूकीत ते शिरले . पण त्याच बरोबर त्यांना आणि त्यांच्या पत्नीस सामाजीक काम करायची ओढ होती . त्यामुळे सेंटर फॉर वूमन अँण्ड एंटरप्राईज नावाच्या संस्थेत ते मदत करू लागले . त्याच बरोबर दुसर्‍या एका संस्थेशी त्यांचा संबंध आला . त्याचे नाव आहे - " कॉमन इंपॅक्ट " . " सर्व प्रती खरेदी केल्यास सूट किती ? " " एकही रुपया नाही . मुद्रित मूल्यानुसार सर्व प्रतींची किंपत मोजावी लागेल . पुस्तक दुर्मिळ आहे . " कसोटीपटू आंतराष्ट्रीय कारकिदीर्ची वीस वर्षे . . . खरंच या पठ्ठ्याचे कौतुक करावं तितकं थोडंच . गेली अनेक वर्ष मी सचिनबरोबर खेळतोय , त्याचा खेळ जवळून पाहण्याची संधी मिळाली . अनेक यादगार खेळी तो खेळलाय . खरंतर मला आवडणारी त्याची एखादी खेळी सांगणं कठीणच ! तरीही माझ्या डोळ्यासमोर येते ती शारजामधील ऑस्ट्रेलियाविरुद्धची १४३ धावांची वादळी खेळी . खरं , सांगू त्यावेळी मी संघात असूनही त्याचा खेळ पाहिला नव्हता . पॅव्हेलियनमध्ये बसून सचिन असाच खेळत राहो , अशी प्रार्थना करत होतो . आमचा फायनलमधील प्रवेश त्या सामन्यातील नेट रनरेटवर ठरणार होता . त्यामुळे हृदयाचे ठोके वाढले होते . सचिनच्या अफलातून खेळीने संघाला अंतिम फेरीत प्रवेश मिळवून दिला . नंतर हायलाईट्समध्ये तो सामना पाहताना सचिनची फलंदाजी मनसोक्त पाहिली . पाच षटकार , नऊ चौकारांसह त्याने १३१ चेंडूत १४३ धावा चोपून काढल्या होत्या . शारजातील त्या खेळीतील प्रत्येक फटका आजही डोळ्यासमोर येतो . कटू प्रसंगांना तोंड देताना मित्र संघसहकारी म्हणून सचिन सदैव माझ्या पाठीशी खंबीरपणे उभा राहिला . मुंबई संघात पदार्पण केलं तेव्हा संजय मांजरेकर सचिननेच प्रोत्साहन दिले . त्यामुळे फारसं दडपण आलं नाही . भारतीय संघात माझी निवड झाल्याची बातमी ऐकल्यावर खूप आनंद झाला होता , पण दडपणही आले . खूप अस्वस्थ होतो , चांगली कामगिरी होईल का , हेच विचार सतत मनात येत होते . त्यावेळी सचिनने एक मार्गदर्शक मित्र म्हणून खांद्यावर हात ठेवून समजावले , अन् मनातली भिती कुठे पळून गेली ते कळलंच नाही . कठीण प्रसंगात मित्र म्हणून त्याचा जसा पाठिंबा लाभला , तसंच त्याच्या असण्याने ड्रेसिंगरुमचे वातावरण खुलते . समोरचा माणूस दुखावणार नाही , हे लक्षात ठेवून तो छान गंमती - जमती करतो . ज्या खेळाडूंसह त्याने मुंबईचे प्रतिनिधित्व केले , असे त्याच्या पिढीतील फारसे खेळाडू आताच्या संघात नाहीत . नवे चेहरे संघात सामील झालेत . त्यामुळे सचिन मुंबईच्या ड्रेसिंगरुमध्ये असतो , तेव्हा ही सारी नवी पोरं र्नव्हस होतात , पण मनमोकळा स्वभाव खिलाडूवृत्तीने सचिन ज्युनियर - सीनियर हे अंतर कधी कमी करतो , तेच कळत नाही . हा माणूस म्हणजे जणू सद्गुणांची खाणच ! प्रत्येक खेळाडूचा एक आवडता फटका असतो सचिन मात्र प्रत्येक फटका लीलया खेळतो . कार , वॉचेस , म्युझिक त्याला प्रचंड आवडतं , सध्या आयपॉड वैगरेअसल्याने सीडीज , कॅसेट्स घेऊन जाण्याची तारेवरची कसरत त्याला करावी लागत नाही . गेल्या वीस वर्षांत सचिनच्या स्वभावात बदल झालेला नाही . माणुसकी तो जपतो . तो असाच अनेक वर्ष खेळत राहो , त्याच्या बॅटमधून धावांचा ओघ असाच सुरू राहो . . . सचिनला माझ्या मनापासून शुभेच्छा . प्रकरण पहिले - भाग सत्तेचा घृणास्पद दुरुपयोग दिल्लीच्या इंदिरा गांधी विमानतळावरील प्रयाणकक्ष ( Departure Lounge ) प्रवाशाला टाटा करायला आलेल्या अनेक मित्रांच्या आणि नाललगांच्या हसण्या - खिदळण्याच्या आवाजांनी भरून गेला होता . सुरक्षेच्या कारणावरून फक्त प्रवासीच या कक्षाच्यापुढे जाऊ शकत . राहुल गांधी ज्यांच्यापुढे हे गरळ ओकला ते अमेरिकेचे राजदूत पण या मूर्ख विधानाला या बिनडोक माणसाला हसले असतील . . . अ‍ॅडमिन , यासाठी काही मदत हवी असल्यास करायला तयार आहे . अर्थात अमेरिकन माजी ट्रेजरी सेक्रेटरी ( अर्थमंत्री ) जॉन स्नो ना मात्र या बद्दल वाटते की बाहेरून कोणी काही सांगायची गरज नाही . " बंच ऑफ पीएचडीज् " ना ते काही करू शकतील असे वाटत असेल तर ते हास्यास्पद आहे असे स्नों ना वाटते . पडलो तरी नाक वर . . . रघु : पण असे कसे बोलायचे बुवा भलतेच ! चित्तरंजन भट , धनंजय , वैद्य आणि बेफिकीर च्या मतांशी मी सहमत आहे . वैद्य जसे म्हणतायत त्या प्रमाणे मी हे चित्र कृष्णधवल करून पाहिलं , त्यात देफ्त ऑफ फील्डची कमी भासून येते . मग त्या ऐवजी चित्राच्या लेवल्स बदलून , त्यातल्यात्यात उर्वीच्या सद्र्याचा रंग थोडा फिक्का करून बघितलं . जरा डीफ्युस्ड ग्लो इफेक्ट दिला . मेरी महबूब कहीं और मिला कर मुझ से ! लहानपणी तांदूळ ठेवायचो चीमण्यांसाठी आणी आल्या की एकीला तरी पकडता यावे म्हणून खूप प्रयत्न करायचो . पण मग मला सज्जड दम दीला गेला की जर मी चिमणीला शिवलं तर कंपूतल्या इतर चिमण्या त्या चिमणीला टोचून टोचून मारून टाकतील , म्हणून त्यांचा मागे जाउ नकोस . . . . हे खरं आहे काय ? आपण का जगतो ? इतर प्राणी , झाडे , पक्षी का जगतात ? बरे फक्त जगतच नाही तर नवीन जीवांना जन्मदेखील देतो . इतरांच ठीक आहे निसर्गानं आखून दिलेल्या रस्त्याने जायचं , जगायचं - मरायचं . चिन्नु , खरच केवढे आनंदाचे क्षण असतात ते . मेकमेकांबद्दलच्या भावना बोलून दाखवायची गरजच नसते . त्या समजल्या जातात . मॅकमामा मॅकमामा गेलास का ? " म्हातारा साधु " इतका प्यालास का ? गावाला मामी बघ काय सांगी , मामाचा भाचा आत्रंगी मामाच्या वाड्यात येऊन जा उरलेली चपटी घेऊन जा चपटीत पडली माशी , अडगळ घाली काशी तीन - चारशे वर्षांपूर्वी , अमेरिकेमध्ये गुलामगिरी प्रथा सर्वमान्य असताना , ब्रिटिशांकडून मोठ्या प्रमाणात आफ्रिकेतून कृष्णवर्णीयांना तिथे गुलाम म्हणून विकण्याचा व्यवसाय जोरात होता . लाखो आफ्रिकन गुलाम म्हणून अमेरिकेत वसले आणि दिवसाच्या १८ - २० तासांच्या काबाडकष्टाच्या आयुष्याला सामोरे गेले . अशा आयुष्यात ' स्ट्रेस बस्टर ' म्हणून त्यांनी त्यांच्या मूळ आफ्रिकन स्रोताच्या संगीताचा वापर केला . आपल्या आशा - आकांक्षा , सुख - दु : खे त्यांनी या संगीताच्या मार्गाने व्यक्त करण्यास सुरुवात केली . केंद्रात सर्वोच्च पदावर मराठी माणूस असावा अशी समस्त मराठी जनतेची इच्छा आहे . सोबतच ही सुध्दा आहे की अश्या सर्वोच्च पदावर पोहोचल्यावर त्यांनी महाराष्ट्राच्या हितसंबंधांना जपलं पाहिजे . गेल्या काळात या केंद्रातील मराठी मंत्र्यांची बोटचेपी भुमिका बघता , ह्या पदांवर मराठी असोत किंवा नसोत आम्हाला झगडावंच लागेल अशी परिस्थीती आहे . त्यांच्या लेखनाने पांढरपेशी वाचकांना धक्काच दिला . त्याच बरोबर टीकाकारांनी त्यांचे लेखन अवास्तव , एकांगी , अस्ताव्यस्त लेखन , कृत्रिम संवाद अशी टिकाही केलीच आहे . तरीही दलित कथेंचे शिल्पकार , अण्णा भाऊ साठे , शंकरराव खरात , आणि बाबूराव बागुल यांचे नामोल्लेख टाळुन दलित साहित्याचे मोठेपण सिद्ध करता येणार नाही . गरीब बिचार्या पेट्रोल कंपनी चा कोणी विचार करीत नाहीत , सगळे स्वार्थी आहेत बुवा , वरच्या पोस्ट वाचा नी बघा पन्नाला पाय मागे घ्यायला स्कोप आहे का ? या भागात मुळातल्या आक्षेपकर्त्यात आणि उत्तर देणार्‍यात थोडी भांडाभांडी आहे . वादातही थोडे बारकावे आहेत . म्हणून भाषा थोडी क्लिष्ट झाली आहे . तरी पारिभाषिक संज्ञा कसोशीने टाळल्या आहेत . राजहंसाचा डौल नसला तरी या कवण्याचे चालणे चालवून घ्या ! < < सुखी माणसाचा सदरा कोणाकडेच ना < < > > खरेय . . . जे हवे ते सुख मिळवण्यासाठी बहुतेकवेळा संघर्ष करावा लागतो . तिला गाणेच करायचे असेल तर घरच्यांचा विरोध पत्करुन , संघर्ष करून ती संगीत कलेची साधना करु शकेलही . पण परत तो संघर्षाचा काळ अतिशय कठीण . शिवाय आपल्याच माणसांबरोबरच्या ताणतणावांमुळे टोचणी लागुन जसा मिळायला हवा तसा निर्भेळ आनंद आवडत्या गोष्टीतही मिळेल याची खात्री नाही . पण तरीही आपली आवडती गोष्ट मिळवण्याचा प्रयत्न त्यासाठी वेळ पडल्यास संघर्ष ही करायला हवाच प्रत्येकाने असे मात्र मनापासुन वाटते . विवादे विषादे प्रमादे प्रवासे जले चानले पर्वते शत्रुमध्ये अरण्ये शरण्ये सदा मां प्रपाहि गतिस्त्वं गतिस्त्वं त्वमेका भवानी > > > ते एक बिल्डर आहेत त्यांचं एक पुस्तक आहे ते पण खूप छान आहे असं ऐकलं . आता ते बिल्डर आणि पुस्तक दोन्हीचं नाव आठवत नाहीये . . शोधून टाकते . < < < प्रशांत दामले यांची निर्मिती असलेल्या या नाटकाबद्दल उत्सुकता होती . . . " ओळख ना पाळख ' या नाटकाचे महाराष्ट्रात एक हजार प्रयोग होणारच असं ते मुलाखतीत म्हणाले होते . . . होउदेत बापडे . . . . भारतातच काय जगभर होऊदेत . . . आम्हालाच फ़क्त का त्रास ना ? मुंबईच्या प्रथितयश निर्मात्यांनी म्हणे या नाटकाला मुंबईत चांगल्या तारखा मिळू नयेत अशी व्यवस्था केल्याचेही कोणत्यातरी वर्तमानपत्रात ( बहुतेक लोकसत्ता ) वाचले होते तरीही त्याचे मुंबईबाहेर प्रयोग करून नाटक तगवायचं असं प्रशांत दामले यांनी ठरवलं होतं असं ऐकलं होतं . . . त्याबद्दलची परीक्षणेही काही उत्साहवर्धक नव्हती पण त्यामुळेच नाटकावर अन्याय होतोय असं उगीचच वाटलं होतं . . तरीही नाटकाकडून जास्त अपेक्षा ठेवताच दीडशे ( का ? का ? का ? ) रुपयांची तिकिटे काढून गेलो होतो प्रयोगाला . विज्ञान = विषयाचे ज्ञान ( मला समजलेला अर्थ ) . इथे नियम , माध्यम , पात्रता वगैरे प्रत्येक मुद्दा महत्त्वाचा असतो . म्हणूनच इंजिनीयर , डॉक्टर , फोटोग्राफर वगैरे मंडळी कलाकार गणले जात नाही . म्हणून फोटोग्राफी हे विज्ञान आहे . त्याचा वापर करुन पैसा , नाव , संम्मान मिळवणे ही कला आहे . ह्याचे उदाहरण बघा . ~ उपक्रम वयाने वाढावे ह्याचे मी समर्थन करतो ! ~ . हे असे फक्त फोटो ग्राफी या कले मधेच का दिसते कारण मी असा कोणी बघितला नाही कि त्याने एक महागडी बासरी आणली आहे आणि लगेच प्रक्टिस करून तो सुंदर वाजवायला शिकला आहे . . आपल्या बैलजोड़ी सोबत शेतकरी रहाटावर पाणी उपसत होता आणि ते पाणी पाटातून वाहत शेताकडे जात होते . ते दृश्य टिपायला मी एकटाच मागे थांबलो होतो . बाकी सर्व पुढे निघून गेले होते . काही वेळात मी पुढे जाउन पोचलो तर सर्वजण रस्त्याच्या कडेला एका झाडाखाली बसले होते आणि उरलेली सिताफळे आणि मोसंबी खात होते . कितीही खाल्ली तरी मन भरेना अशी गोड गोड सिताफळे होती ती . बाजुच्या एका गावातली शाळात सुटली होती आणि लहान लहान मूले सर्वांकडे पेन मागत होती . लडाखमध्ये सुद्धा आम्हाला हाच अनुभव बऱ्याच ठिकाणी आला की मूले खाऊ किंवा पैसे ऐवजी पेन मागत आहेत आमच्याकडे मात्र त्यांना द्यायला पेन काही नव्हते . . . उच्चारावर लतादिदींचे खास लक्ष असते . उच्चारात कोणताही दोष असु नये यासाठी त्यांनी गोनिंदा यांना तातडिने येण्यासाठी पत्र पाठविले . . फिटे अंधाराचे जाळे , झाले मोकळे आकाश ( श्रीधर फडके ) . भरून भरून आभाळ आलय ( अनुराधा पौडवाल कोरस ) . कुण्या देशीचे पाखरू माझ्या अंगणात आले ( अनुराधा पौडवाल ) . माझ्या मातीचे गायन , तुझ्या आकाश श्रुतीने कधी कानोसा देऊन ऐकशील का रे ( अनुराधा पौडवाल ) . मन मनास उमगत नाही , आधार कसा शोधावा ( श्रीधर फडके ) . ओलेत्या पानात सोनिया उन्हात भरून मेघ आले ( अनुराधा पौडवाल ) . त्या कोवळ्या फुलांचा बाजार पाहिला , पैशात भावनेचा व्यापार पाहिला ( श्रीधर फडके ) मुंबई - क्रिकेट वर्ल्ड कप स्पर्धेच्या अंतिम सामन्यादरम्यान हवाई हल्ल्याची भीती लक्षात घेता , राज्य सरकारने केंद्र सरकारकडे वानखेडेला " नो फ्लाईंग झोन ' घोषित करण्याबाबत मागणी केली होती . ही मागणी केंद्राने मान्य केली असल्याची माहिती गृहमंत्री आर . आर . पाटील यांनी आज दिली . वर्ल्ड कप स्पर्धेच्या शनिवारी होणाऱ्या अंतिम सामन्याच्या पार्श्‍वभूमीवर आज वानखेडे स्टेडियमला पाटील यांनी भेट देऊन , तेथील सुरक्षेची पाहणी केली . त्या वेळी त्यांनी ही माहिती दिली . अंतिम सामन्यावर दहशतवादी हल्ल्याचे सावट आहे . आठ वर्षांनंतर भारत प्रथमच विश्‍वकरंडक स्पर्धेच्या अंतिम फेरीत दाखल झाल्याने या सामन्यासाठी अनेक अतिमहत्त्वाच्या व्यक्तींसह सर्वसामान्य प्रेक्षकही या सामन्याला उपस्थित राहतील . त्यामुळे गुरुवारपासूनच सुरक्षा यंत्रणांनी " वानखेडे ' चा ताबा घेतला आहे . या वेळी सुरक्षेची जबाबदारी मुंबईचे पोलिस आयुक्त अरूप पटनायक यांच्यावर सोपविण्यात आली आहे . गृहमंत्र्यांनी आज दुपारी 2 वाजता स्टेडियमला भेट देऊन , तेथील सुरक्षेची पाहणी केली . पाटील यांनी स्टेडियमची अर्धा तास पाहणी केली आणि सुरक्षा व्यवस्थेबद्दल समाधान व्यक्त केले . ते म्हणाले , ' अंतिम सामन्यासाठी अधिकारी कर्मचारी मिळून तीन हजार पोलिस स्टेडियम परिसरात तैनात असतील . याशिवाय मुंबई पोलिसांच्या मदतीसाठी केंद्रीय औद्योगिक सुरक्षा दल ( सीआयएसएफ ) , एनएसजी कमांडो , धडक कृती दलाचे जवानही तैनात आहेत . या सामन्यासाठी आम्ही केंद्र सरकारकडे हा परिसर " नो फ्लाईंग झोन ' करण्याची मागणी केली होती ; तिला केंद्राने मान्यता दिली आहे . ' ' सामन्याच्या दिवशी परिसरावरून एकही विमान उडणार नाही . तसेच सर्व परिस्थितीवर सुरक्षा यंत्रणा लक्ष ठेवून आहेत . या काळात नागरिकांनी अफवांवर विश्‍वास ठेवू नये आणि पोलिसांनी अधिकाधिक सहकार्य करावे , असे आवाहनही पाटील यांनी या वेळी केले . सकाळी सकाळी उठून काही थोर विचारवंतांच्या शंकांना नाहक उत्तरे द्यावी लागल्याने वैतागलेल्या मेंदूला आराम मिळाला . ; - ) आता माझी उत्तरे - फ्लोरीडात बघण्यासारखे खूप आहे . पण सर्वात जास्त थरार आहे तो केनेडी स्पेस सेंटर बघण्यात . केनेडी स्पेस सेंटर एका बेटावर ( साधारण पुणे शहराएवढे ) आहे आजुबाजूने प्रशांत महासागर आहे . समुद्रामुळे अनेक अवजड भाग तेथे समुद्र मार्गाने सोयीने आणता येतात . पण स्पेस सेंटर तेथेच करण्याचे खरे वैशिष्ठ्य म्हणजे स्पेस शटल , रॉकेट्ला अवकाशात योग्य मार्गाने कमीतकमी तांत्रिक अडचणींने नेण्यासाठी पृथ्वीवरची सगळ्यात योग्य जागा विषुववृत्ताजवळची असते . ( दुसरे उदा . श्रीहरीकोटा . ही माझी ऐकिव माहिती आहे , त्यात चुक असु शकेल ) . आणि हेच कारण त्याबेटाला स्पेस सेंटर करण्यात महत्त्वाचे ठरले . मला काही माहीती / सल्ला मिळू शकेल का तुमच्या अनुभवावरून ? मी पुण्यात असते . दोन वर्‍शात आम्ही - डॉ . बदलले आहेत . हो , जर मी ठरविले की दररोज सकाळी लवकर उठायची सवय लावीन , तर प्रयत्न करू शकतो . पण कामावरून उशीरा आल्यावर कसले लवकर उठणे आणि कसला संकल्प . व्यायामाचेही तेच . रामायणातील सुंदरकांडात हनुमान लंकानगरीत प्रवेश करताना त्याची भेट साक्षात लंकादेवीशी होते . ती हनुमानाचा मार्ग अडवून उभी असल्याने हनुमान तिला आपली ओळख विचारतो . त्यावेळेस ती त्याला पुढील उत्तर देते . सुमतीबाईंच्या मनात आलं . ' दादाचा स्वभाव थोडा तुटकच आधीपासून . त्यात आपलं लग्न त्याच्या मनाविरुद्ध झाल्यापासून थोडा आणखीच दूर गेलेला वाटतो तो आपल्याला . पण वहिनी मात्र सगळे बंध जपते मायेनं . . . . ' उंच ठिकाणावरून खाली सोडलेली वस्तू गुरुत्वाकर्षण बलामुळे ( फोर्स ऑफ् ग्रॅव्हिटी ) जमिनीकडे येते . तिला खाली यायला लागणारा वेळ हा तिच्या वजनावर ( वस्तुमानावर ) नसतो . गॅलिलिओने पिसा येथीले मनोर्‍यावरून एक मोठा आणि एक लहान असे दोन दगड एकाच वेळी खाली सोडून हे तत्त्व सप्रयोग सिद्ध केले , असे आपण विज्ञानाच्या पुस्तकात वाचतो . . . . . . . गॅलिलिओने हा प्रयोग केला असेल तर तो लोकांच्या समाधानासाठी . आपल्या शिष्यांसमोर केवळ तर्कशुद्ध युक्तिवाद करून त्याने हे तत्त्व आधीच सिद्ध केले होते . तो युक्तिवाद असा : भविष्य सांगून झाल्यावर तो हे खरं ठरो माझा धंदा वाढो यासाठी पून्हा प्रार्थना करत असतो . तुम्ही करत असाल हो ! आम्हाला नाही करावे लागत असले काही ! कारण मी लोकांना फुकटच सल्ला देतो ! हा हा हा ! ! ! गुंडोपंत ~ उपक्रम वयाने वाढावे ह्याचे मी समर्थन करतो ! ~ ( मंत्र बोली श्री उवसग्गहरं महायंत्रने स्पर्श करवो . ) पितृ पंधरवड्यात कसे काय नवीन कार्यालय चालू केले ? कमाल आहे . आई , आश्चर्याचा सुखद धक्का दिलास तू . लेख तर छान आहेच , पण आता तुला टाईप करण्याचीही चांगली सवय झाली याचा आनंद आहे . आता अधिकाधिक कविता आणि लेख टाकत रहा . All the best ! - प्रशांत लहान मुलांनी सांगितलेल्या लैंगिक अत्याचारांबद्दल शहानिशा करता असे अत्याचार नेहमी खरे आढळून आले आहेत . ही खरोखरीच आश्चर्याची खेदाची बाब आहे की समाजात अशा लैंगिक अत्याचारांकडे दुर्लक्ष केले जाते . हेही दिसून येते की लैंगिक अत्याचार करणाऱ्यांना पाठीशी घातले जाते आणि अत्याचाराचे जे बळी ठरतात त्यांबद्दल उलटे आरोप केले जातात अत्याचार रोखण्यासाठी काही उपाय केले जात नाहीत . देवाला क्रिकेट खेळायचे होते म्हणून देव " सचिन " बनून खेळायला आला . . . सचिन is great सुभाष डिके - वडगाव शेरी , पुणे १४ या बाबतीत " आउट ऑफ कॉन्टेक्स्ट " हा शब्द कधी कधी योग्य वाटतो कारण सर्व दोष संतांना दिला जातो ज्यांनी ( विशेष करून मराठी संतांनी ) कधी नुसतीच भक्ती शिकवली नाही . जेवणात बांगड्याचे तिकले , चिकन , वांगा बटाटा भाजी , वालीच्या दाण्याची मसाल्याची भाजी , तांदळाची भाकरी असा समस्त गजालीकरांना आवडणारा बेत होता . आणि त्यांनंतर गुलाब्जामून डीप्ड इन केसर पिस्ता आईस्क्रीम असा गोडधोडाचा कार्यक्रम झाला . जेवणानंतर सर्वांनी बसल्या जागेवरच वामकुक्षी पार पाडली . आणि मग उखाण्याचा कार्यक्रम झाला . त्यात मास्तरांनी मस्तरीण बाईंच्या समोरच एक हायटेक उखाणा घेत धमाल उडवून दिली . मी ही मग एक साधेच ' नाव ' घेत स्वताचे नाव राखले . आणि गेली सात आठ ( किंवा अधिक ) वर्ष आयुर्वेदिक औषधे देणार्‍या रामदेवबाबाकडे मेडिकल लायसन्स नाही ही गोष्ट दिग्विजय सिंह याला काल आठवली ? इतकी वर्ष झोपला होता का ? हा मी जुन्या मायबोलीवर लिहिलेला एक लेख आहे . एका तत्कालिक घटनेवर मनात उठलेल्या प्रतिक्रियेवर . त्या वेळेला मनात फार चलबिचल झाली होती . असे कसे घडू शकेल असे प्रश्न होते आता दोन तीन वर्षानंतर ती घटना देखील नीट आठवत नाहिये . रोजच्या अमानुष खून् , बलात्कार आणि अतिरेकी कारवाया . काय काय लक्षात ठेवणार . आणि किती लक्षात ठेवणार ? ? राजा हे मान्य करतो . हॅरीचे सहकारी दूरवरच्या टर्मिनस ग्रहावर जाऊन राहू लागतात आणि हॅरीच्या दृष्टीतले " फाऊंडेशन " स्थापतात आणि " एनसायक्लोपेडीया गॅलेक्टीका " लिहू लागतात . पण या ग्रहावर नॅचरल रिसोअर्सेस कमी असल्याने त्यांना " इनोव्हेटीव्ह " होवून नित्यनवीन गोष्टी शोधायला लागतात . तसे करता करता " महापौर " असलेले हे छोटे नगर तयार होते . हॅरी सेल्डनने त्यांना टाईम कॅप्सूल दिलेली असते . त्यातून तो काही वर्षांनी " उगवायचा " ( रेकॉर्डींग केलेले ) आणि त्या त्या वेळेस काय घडू शकत असेल याचे अचूक वर्णन करायचा आणि त्या त्या काळातील लोकांना मार्गदर्शन करायचा . थोडक्यात हॅरीचा साध्या भाषेत " बुवा / बाबा " होतो . पण नंतर काही काळाने ( शतकांनी ) एका हुशार महापौराच्या लक्षात येते की हे " एनसायक्लोपेडीया गॅलेक्टीका " एक ' फ्रॉड ' आहे . सर्वजण घाबरतात असे कसे हा हॅरीबद्दल बोलतो ? पण कर्मधर्म संयोगाने त्याच वेळेस हॅरी परत टाईम कॅप्सूल मधून उगवतो आणि स्वतःच सांगतो की , " मी तुम्हाला केवळ " एनसायक्लोपेडीया गॅलेक्टीका " लिहायला इतक्या लांब पाठवले नाही आहे तर , सत्ता केंद्रापासून दूर एक नवीन सत्ता तयार करण्याच्या हेतूने पाठवले आहे . " तो पर्यंत " गॅलेक्टीक एम्पायर " लयास जाऊ लागलेले असते आणि " रानटी " पणा रोखण्यासाठी नवीन राज्य स्थापण्याची संस्कृती ( सिव्हिलीझेशन ) स्थापण्याची गरज भासू लागली असते . लखनौ - & nbsp उत्तर प्रदेशमध्ये संवेदनशील मानल्या जाणाऱ्या मेरठ शहरात दोन गटांत झालेल्या संघर्षात दहा पोलिसांसह 30 जण जखमी झाले . काझीपूर येथील इमामाला धक्काबुक्की झाल्याच्या कारणावरून रविवारी ( ता . 24 ) सायंकाळी हा प्रकार घडला . काझीपूर भागातील रस्ते बंद करण्याबरोबरच जमावाने काही सरकारी वाहने पेटविण्याचा प्रयत्न केला . झाकिर वसाहतीतील पोलिस चौकीलाही आग लावण्यात आली . दोन्ही गटांकडून एकमेकांवर दगडफेक करण्यात आली . यात काही पोलिसही जखमी झाले आहेत . पहाटेपर्यंत हा संघर्ष सुरू होता , अशी माहिती सूत्रांनी दिली . रात्रभर या भागात तणावाचे वातावरण होते . परराष्ट्रमंत्री कोलिन पॉवेल यांचे लक्ष तर्कशुद्धपणे अफगाणिस्तानवर केंद्रित झाले होते कारण त्या देशाने बिन लादेनना अल - कायदाला आसरा दिला होता . पण उपसंरक्षणमंत्री वुल्फोवित्स डिक चेनी यांचे प्रमुख अधिकारी स्कूटर लिबी यांचे लक्ष्य ' चांडाळचौकडी ' च्या कार्यक्रमानुसार इराकवर अमेरिकेने आपणहून हल्ला करण्यावर केंद्रित होते . खरे तर हद्दपारीतल्या इराकी नॅशनल काँग्रेस या विरोधीपक्षाकडून मिळालेल्या १९ , ००० कागदपत्रांची छाननी करूनही त्यांना सद्दाम हुसेन पुरस्कृत नसंहारक शस्त्रास्त्रांबद्दलच्या ( WMD ) प्रकल्पाचा एकही संदर्भ मिळाला नव्हता , तरीही सद्दाम यांचा त्या भागावर खूप प्रभाव असल्यामुळे ते नक्कीच त्यात गुंतले असणार अशा तर्‍हेचे मुद्दे हिरीरीने मांडले जात होते सद्दाम यांना ' टिपून ' अमेरिकेचे ' अरक्षित भगदाड ' ( window of vulnerability ) बंद करावे असा त्यांचा ( दुरा ) ग्रह कायम होता . या आपापसातील लठ्ठालठ्ठीमुळे पाकिस्तानकडे कुणाचेच फारसे लक्ष नव्हते . बहुत गंभीर भाव शब्दों का सहज प्रवाह सुखमय अरु समृद्ध हो जीवन स्वर्णिम प्रकाश से भरा रहे दीपावली का पर्व है पावन अविरल सुख सरिता सदा बहे दीपावली की अनंत बधाइयां प्रदीप मानोरिया पण या आणीबाणीवर मात करण्याऐवजी शरीफ आपल्या आवडल्या गोष्टींकडे वळले : स्वतःची खुर्ची टिकविण्यासाठी फोन टॅप्पिंग कारस्थाने रचणे . आठव्या घटनादुरुस्तीचा उपयोग करण्याच्या राष्ट्राध्यक्षांच्या अधिकाराच्या काळजीने त्यांनी इशाक खान यांच्याकडे आपला मोर्चा वळवला , पण ते त्यांना झेपले नाहीं . उलट गैरकारभार , वशीलेबाजी लांचलुचपत या नेहमीच्या अंशतः बरोबर असलेल्या कारणांवरून एप्रिल् १९९३ मध्ये त्यांनीच शरीफ यांना पुन्हा बडतर्फ केले . शरीफ यांनी सर्वोच्च न्यायालयाकडे धाव घेतली राष्ट्राध्यक्षाचा निर्णय तात्पुरता उलटवण्यात ते यशस्वी झाले . इशाक खान शरीफ यांची जुंपली पण जानेवारी १९९३ साली लष्कराची सूत्रे नव्याने हाती घेतलेले वाहिद ककड मध्ये पडले त्यांनी दोघांना जुलै १९९३ ला राजीनामा देण्यास भाग पाडले . अशा तर्‍हेच्या वाढतच जाणार्‍या राजनैतिक अंदाधुंदीने KRL च्या गुप्त तंत्रज्ञानाच्या देवाणघेवाणीच्या काळ्या व्यवहारांवर पांघरूण घातले ! पाकिस्तानच्या या र्‍हासाकडे सारे जग पहात होते आणि अफगाणिस्तानमधील परिस्थिती आणखीच बिघडत चालली होती . पण नव्याने अधिकारावर आलेल्या राष्ट्राध्यक्ष क्लिंटननीही यात कांहींच सकारात्मक योगदान दिले नाहीं . डेमोक्रॅटिक पक्षाचा राष्ट्राध्यक्ष आला कीं पाकिस्तान नाराज असे . कार्टरच्या कारकीर्दीत काय झाले होते याची सगळ्यांना चांगलीच आअठवण होती . आधी पाकिस्तानवर निर्बंध घालले गेले , मग त्याला वाळीत टाकण्यात आले शेवटी संबंध इतके दुरावले कीं अमेरिकेच्या मदतीला " Peanuts " असे हिणवून ती नाकारण्यापर्यंत मजल गेली . क्लिंटन यांच्या वॉरन क्रिस्टोफर या परराष्ट्रमंत्र्यांनी पाकिस्तानला ब्रह्मदेशाला एकाच तराजूत टाकून मानवी मूल्यांची पायमल्ली होत असलेले टाकाऊ देश असे विधान केले . पाकिस्तानला कधीही आलेल्या क्रिस्टोफर यांनी असे विधान करायला नको होते असे भूतपूर्व परराष्ट्रमंत्री आगाशाहींचे म्हणणे होते . मग आतल्या पिरॅमिडकडे जाणरा मार्ग सोडुन आम्ही उजवी कडच्या चौथऱ्यावर गेलो आणि त्या स्फिंक्सच्या नाना अंगानी वविध्यपूर्ण दिसणाऱ्या प्रतिमा टिपल्या . मग जरा आचरटपणाही केला , जे सहसा मी करत नाही : मी मागे सरकत अगदी भिंतीपर्यंत गेलो , पुढे चिरंजीवांना कड्याच्या अगदी जास्तीत जास्त पुढे स्फींक्सच्या रेषेत उभे केले वा कोन साधुन त्याला हात वर करत बरोबर तो त्या पुतळ्याच्या हनुवटीला हात लावतो आहे अशी छबी टिपली . कोलकता प्राप्‍तीकर विभागातर्फे बंगाल क्रिकेट असोसिएशन कोलकता नाईट रायडर्सच्या कार्यालयांवर बुधवारी टाकलेल्‍या छाप्‍यात अभिनेता शाहरूख खानच्या कोलकता नाईट रायडर्सच्या आर्थिक व्यवहारात अनियमिततेचे पुरावे आढळून आले आहेत . तेरी शेरडी मेरे परडी मे आकर क्यू वरडी याचा अनुवाद करा योग्य ते बक्षीस दिले जाईल अजूनही बंड्याच्या आयुष्यात भुतं लुडबुडत असतात . . लेकिन वो किस्से फिर कभी ! साधारणपणे नव्वदीच्या दशकात पाकिस्तानात हिंसाचार टिपेला पोचला होता . १९८६ मध्ये मुहाजिर् कौमी मूव्मेंट् ( नंतरच्या काळात मुत्तहिदा कौमी मूव्मेंट् ) ची स्थापना झाली . पाकिस्तानची माध्यमे या बाबतीत कायम रॉ च्या नावाने शंख करत आलेली आहेत . एम् . क्यू . एम् आणि पोलिस यांचे उघड युद्ध कराचीच्या रस्त्यांवर चालत असे . १९९५ पर्यंत सुमारे १८०० लोक यात मेले असावेत . शेवटी मिलिटरीने ऑपरेशन् क्लीन् - अप् करून ही चळवळ मोडून काढण्याचा प्रयत्न केला . एकदा तर कराची आणि सिंध मध्ये इतकी अंदाधुंदी माजली की संसद बरखास्त करावी लागली . त्यांचा नेता अल्ताफ् हुसैन् याच्यामागे पोलिसांचा ससेमिरा लागल्यामुळे त्याने इंग्लंडमध्ये आश्रय घेतला . आपल्याकडे बाबरी मशिद विध्वंसाआधी रामरथयात्रेमुळे वातावरण अत्यंत कलुषित झाले आणि विध्वंसानंतर तर कित्येक वर्षे थोडे थंड पडलेले जातीय उद्रेक पुन्हा उफाळून आले . तेव्हापासून सूड प्रतिशोधाचे चक्र अव्याहत सुरू आहे . मुद्दा हा की आपल्याप्रमाणेच तिथेही राजकीय / सामाजिक असंतोष त्यातून उद्भवणारी हिंसा ही अलीकडची नाही . तेंव्हा पासुन न्यूटन गाजला कारण मोठ्या आकारातून लहान मांजर पण गेले असते , अशा हास्यापद कोटया केल्या गेल्या आणि त्या तहहयात त्याला ऐकाव्या लागल्या असतील . नंतर हि ह्या कोटया जो पर्यंत पृथ्वी आहे तो पर्यंत राहतील असेच खेदाने म्हणावेसे वाटते . खर तर मांजरांच्या उडी मारण्याच्या क्षमते नुसार त्याने दोन उपाय केले . बंगळूर - & nbsp बेहिशेबी मालमत्ता जमविल्याप्रकरणी तमिळनाडूच्या मुख्यमंत्री जयललिता यांच्याविरुद्ध दाखल करण्यात आलेल्या खटल्याची सुनावणी बंगळूरच्या विशेष न्यायालयाने आज 8 जुलैपर्यंत पुढे ढकलली . जयललिता यांच्या वतीने ज्येष्ठ वकील ऍड . बी . कुमार यांनी कामकाज हाती घेतले असून , हा खटला गुंतागुंतीचा असल्याने अभ्यासासाठी त्यांनी चार आठवड्यांची मुदत न्यायालयाकडे मागितली होती . त्यावर विचार करून न्यायालयाने 15 दिवसांची मुदत दिली . जयललिता यांचे आधीचे वकील नवनीत कृष्णन यांची तमिळनाडूच्या ऍडव्होकेट जनरलपदी नियुक्ती झाली आहे . औरंगाबाद - बेगमपूरा येथून चोरलेली एक गाय इंडिका कारमधून घेऊन जाणाऱ्यांपैकी एकाला पोलिसांनी पाठलाग करुन शहानूरवाडी येथे अटक केली . कारमधील तिघेजण फरार आहेत . याबाबत पोलिसांकडून मिळालेल्या माहितीनुसार , पोलिस कॉन्स्टेबल शेळके यांना बेगमपुरा परिसरात गुरुवारी ( ता . २१ ) पहाटे साडेचार वाजेच्या सुमारास एका पांढऱ्या इंडिका कारमधे गाय घेऊन चौघेजण जात असल्याचे दिसले . शंका आल्याने त्यांनी ही माहिती नियंत्रण कक्षाला कळवली . नियंत्रण कक्षातून सर्व बीटमार्शलना ही माहिती देण्यात आली . पैठण गेट परिसरात बीट मार्शल कमलेश शिंदे आणि नारायण पायघन हे दोघे गस्त घालत होते . संबंधित इंडिका गाडी सिल्लेखाना परिसरात येण्याची शक्‍यता असल्याने ते सिल्लेखान्यात इंडिकाची वाट पाहात थांबले . मात्र पोलिसांना पाहून इंडिका थांबता पुढे निघून गेली . बीटमार्शल कारचा पाठलाग करत गेले असता , इंडिका ( एम . एच . २० बीसी २३०३ ) शहानूरवाडीतील शम्सनगर येथील नाल्याजवळ एका घराजवळ थांबली आणि त्यातून तिघेजण पळून जाण्यात यशस्वी झाले . आरोपी शेख हनीफ शेख अय्युब ( वय २९ , रा . शम्सनगर , शहानुरवाडी ) याला अटक करून गाय आणि इंडिका गाडी जप्त करण्यात आली आहे . ही गाय बेगमपुरा येथील दिलीप बिसेन पुसे ( वय २८ , रा . पहाडसिंगपुरा ) यांच्याकडून चोरण्यात आली होती . याप्रकरणी बेगमपूरा पोलिस ठाण्यात गुन्हा दाखल करण्यात आला आहे . आपण सर्वांनी मिळून आशा करूया कि लोकपाल विधेयक लोकसभेच्या पावसाळी अधिवेशनात संमत केले जाईल . वॉशिंग्टन - पाकिस्तानची गुप्तचर संस्था आयएसआय ही दहशतवाद्यांना मदत आणि आसरा तर देतेच ; याशिवाय आयएसआयतर्फे दहशतवाद्यांना प्रशिक्षणही दिले जाते , असे पेंटॅगॉनच्या एका माजी वरिष्ठ अधिकाऱ्याने आज ( शुक्रवार ) सांगितले . यावेळी यासंदर्भात पाकिस्तानचे लष्करप्रमुख जनरल अश्‍फाक परवेझ कयानी यांनी वारंवार अमेरिकेला खोटे सांगितल्याचा आरोपही , पेंटॅगॉनचे माजी वरिष्ठ अधिकारी जनरल जॅक केन यांनी केला . पाकिस्तानकडून वारंवार अशी फसवणूक होऊनसुद्धा अमेरिकेला पाकिस्तानबरोबरील व्यूहात्मक भागीदारी कायम ठेवण्यावाचून दुसरा पर्याय नसल्याचा दावा यावेळी केन यांनी केला . " अफगाणिस्तानमधील अमेरिकन सैनिकांचा मृत्यू आणि आयएसआय यांचा थेट संबंध आहे . ही भागीदारी काही कटु सत्यांवर आधारित आहे . अमेरिकेचे सैनिक , अफगाणिस्तानी सैनिक आणि अफगाणिस्तानमधील नागरिकांना ठार मारण्यासाठी वापरण्यात येणाऱ्या दारुगोळ्यापैकी ८० % दारुगोळा पाकिस्तानमधून येतो . याबद्दल विचारणा केली असता पाकिस्तानकडून वारंवार खोटे बोलण्यात येते . मात्र ही भागीदारी कायम ठेवण्यावाचून दुसरा पर्याय नाही , ' ' असे केन म्हणाले . " पाकिस्तान हा व्यूहात्मकदृष्टया अत्यंत महत्त्वपूर्ण देश आहे . पाकिस्तानमध्ये धार्मिक मुलतत्त्ववादी देशाचा ताबा घेण्याचा प्रयत्न करत आहेत . पाकिस्तानकडे आण्विक शस्त्रास्त्रे असल्याने असे काहीही घडू देणे , अमेरिकेच्या दृष्टिकोनामधून योग्य ठरणार नाही , ' ' असे केन यांनी सांगितले . दुसर्‍या दिवशी सराव सामना होता . पियुष चावलाने उंची दिलेल्या चेंडूवर सेहवाग क्रीज सोडून पुढे आला आणि मिडविकेटला झेलबाद झाला . " तुला मी हज्जारदा सांगितलं होतं , पण ऐकू नकोस . " ( ' सेहवाग की माँ ' सेहवाग को याद आयी . तीही लहानपणी अशीच करवादायची . ) डोईवरचे नसलेले केस उपटायचा प्रयत्न करत गॅरी म्हणाला . " आता काय सांगितलं , कसं सांगितलं की तू अशी चूक पुन्हा करणार नाहीस ? " आरोग्य कर्मचा - याने क्लोरोक्वीन गोळयांचा उपचार रुग्णास जेवणानंतर किंवा काही खाल्ल्यानंतर स्वतःच्या समक्ष द्यावा . उपाशीपोटी उपचार देऊ नये . सज्जाद हुसेनची जी काही गाणी ऐकली ती चांगलीच वाटली आहेत . त्याच्या विक्षिप्तपणामुळे आणि अहंकारामुळे त्याला जास्त सिनेमे मिळाले नसावेत . फिल्म इंडस्ट्रीमधे प्रसिद्ध व्ह्यायच्या आधी केलेला अहंकार फार महाग पडतो . " हे " म्हणजे काय करत राहाणार ? इन्फिनिट सीरीजबद्दल काही नियम दिलेला आहे काय ? मतदारांनी विद्यमान 27 पैकी 20 नगरसेवकांना घरी बस्वले , तर न्व्या 70 चेहऱ्यांना संधी दिली . शिवसेनेचे कार्याध्यक्ष उद्धव ठाकरे यांनी येथे दोन वेळा सभा घेऊनही त्यांच्या पक्षाच्या वाट्याला फक्त पाचच जागा मिळविता आल्या . या निवडणुकीत कॉंग्रेस राष्ट्रवादी कॉंग्रेस यांनी शिवसेना - भाजप युती , शाहू आघाडीचा धुव्वा उडविला . शाहू आघाडीचे वादग्रस्त नगरसेवक सुनील मोदी त्यांच्या पत्नी कविता मोदी या दोघांचाही पराभव झाला . महापौर सागर चव्हाण यांचे बंधू सचिन चव्हाण निवडून आले ; मात्र त्यांच्या पत्नी जयश्री चव्हाण यांना पराभवाचा धक्का बसला . ( वेगवेगळ्या परंपरांमधे फरक असावा , आणि तिखट वादविवाद असावा . नामशेष झालेल्या ' बाष्कल ' शाखेचे नाव आता मराठीत निंदा म्हणून वापरले जाते ! त्या अर्थी एका संकलनात असलेली सूक्ते दुसर्‍या परंपरेतले लोक " प्रक्षिप्त " मानत असतीलही . ) कोडे आवडल्याबद्दल धन्यवाद . ते लिहायला आणि त्याची इतिहासाशी सांगड घालायला मला मजा वाटली . अर्थाबाबत फारसा गैरसमज होणार नसेल तर , सकारान्त स्त्रीलिंगी नावांची अनेकवचने होतात . घूस - घुशी , रास - राशी , चुरस - चुरशी , वगैरे . परंतु आस , कास , बारस , तेरस , बस यांची अनुक्रमे आशी , काशी , बारशी , तेरशी आणि बशी होत नाहीत . - - वाचक्‍नवी तु घरी नसलास कि मी अधिर होते भेटायला तु येतोस आणी पुन्हा बाहेर जातोस वेळ कधी मला देणं जमेल का तुला माझ्या साठी जगणं जमेल का तुला स्थानिक शासन संस्था ) गा " मीण " ामपंचायत - 831 पंचायत समिती - 14 जिल्हा परिषद सदस्य - 59 ) नागरी नगर परिषद / पालिका - 10 महानगरपालिका - 01 साधारणपणे मुंबईत तरी ज्यांच्याकडे भांडी मिळतात त्यांच्याकडे असतो तो तवा . समजा नाहीच मिळाला तर जाड लोखंडी तव्यावर सिझलर्स पेश करता येतात . ज्या हॉटेलमधे सिझलर्स मिळतात त्यांच्याकडे पण चौकशी करता येईल . ह्याला काही पुरावा आहे का ? सरकारी नोटीफिकेशन शिवाय असले टोल माफ होत नाहीत . मालविकाबाईंचा आता आगीचा लोळ झालेला होता . पण अजून मोह सुटत नव्हता गांधीवादाचा ! जोशी बाई टपकली नसती तर दुपारपर्यंत गांधीदिन खेचण्याची त्यांची तयारी होती . तरी उरलासुरला धीर एकवटून त्या म्हणाल्या . . घूर घुरररर . . . . हं . . . . बस चालू झाली . वा वा छान . . . तो मेकॅनिक बस खालून एकदाचा अवतीर्ण झाला . " साला . . . इनाच्या कारणी त्रास देतात * * " . . . " जाऊ द्या हो . . आपण केलं की नाही काम " मी . मला माझेच फार कौतुक वाटत होते . पण त्याने एक थंड नजर माझ्याकडे टाकली . मी मनात विचार केला . . . जाऊ दे . . . बिचारा इतका वेळ बस खाली होता . . . . नीट दिसलं नसेल त्याला . . . त्याने त्याच्या पार्ट्नर ला शिव्या देऊन उठवलं झोपेतून आणि ते त्यांच्या सर्विस गाडीत जाऊन बसले . . . ड्राइवर कंडक्टर ची जोडी घाईने बस मध्ये बसली आणी बस चालू करून घूर घूर करत राहीले . . . . मी विचार केला टेस्टिंग चाललं असेल काहीतरी . . . १४ . सगळ्यात शेवटी स्वतः चे डोके ( असल्याचा संशय येउन ) आम्हाला इंग्रजी माध्यमाची भीति नाही . पण लोक इंग्रजी माध्यम आणि कॉनव्हेंट यातील फरक समजता मुलांना त्या शाळेत घालतात याची भीति आहे . . . 1713 मधे छत्रपति शाहू महाराजांनी , बाळाजी विश्वनाथ भट यांची पंतप्रधान पेशवा म्हणून नियुक्ती केली श्रीवर्धनाच्या भट घराण्याकडे , छत्रपति शिवाजी महाराजांनी स्थापन केलेल्या , हिंदवी स्वराज्याची सूत्रे आली . भट किंवा पेशवा घराण्याच्या पांच पिढ्यांनी हे राज्य वाढावे म्हणून स्वत : च्या जिवाची पर्वा करता जे प्रयत्न केले तो इतिहास आपणा सर्वांस ज्ञात आहेच . या घराण्यातील . . . टण्या , दंडोबा खूप आधी वाचली होती . . त्यावेळेस प्रतिसाद दिला होता की नाही ते आठवत नाहिये . . पण सध्याच तुमची वारी कादंबरी वाचुन काढली . . त्यावेळेस तिथे आलेला दंडोबाच्या उल्लेखावरुन हे सर्व आठवलं . . पण ते कुठे वाचलं होतं तेच आठवत नव्हतं . . पण तुमच्या लिखाणात बघावे हेच लक्शात आलं नाही . . आज हे दिसल्यावर सगळे संदर्भ जुळले . . . सोडा हो ! सगळेजण बटन दाबणारच ! तुम्ही एका खोलीत आहात जिथे एकच बटण आहे . नागपूरला सकाळी उतरलो अजनी स्थानकाबाहेर शाळेला जाणार्‍या मुलांची लगबग चालली होती . सायकल रिक्षावर मुले खचाखच भरली होती . सायकल रिक्षा हे हळू हळू नामशेष होणारे वाहन . या लेखात ~ १६०० शब्द आहेत . एका दुव्यावरील लेखात शब्द ~ ५०० पेक्षा अधिक नको असा ठोकताळा मानायला हरकत नाही . मूळ लेखाबद्दलः तीन गट होऊ शकतात ही थिअरी मान्य करून ( संदर्भ : राजेश घासकडवी यांचा प्रतिसाद ) तिसर्‍या गटाचं विश्लेषण पुरेश्या आकलनाअभावी चुकीचं झालं आहे . हल्ली काही टॅलेंटच राहीले नाही हो . . . आधी कसे भरघोस प्रतिसाद असायचे या क्रिडेला . . . हल्ली काही येत नाहियेत . . . अगदी पटते . कारण तत्त्वज्ञानासारख्या जड विषयापासुन दुर राहणारा वर्ग यामुळे तरी डोकावेल . समश्लोकी अगदी उत्तम . गेयते मुळे अधिक प्रभावी . बायकोला पण ऐकवले . नाना चेंगट तथा अवलिया यांनी लिहिलेल्या नासदीय सुक्तावरील भाष्याची आठवण यानिमित्ताने झाली . प्रकाश घाटपांडे ती सदासर्वदा चैतन्यमयी नजरेनं वावरणारी , नेहमी हसतमुख राहणारी , निर्मळशा झऱ्‍यासारख्या मुक्त स्वभावाची एक युवती . नेहमीच खळाळता संवाद साधीत हास्यमळा फुलवण्याची तिची हातोटी जगावेगळी . तिचा मार्केटींगच्या क्षेत्रात वावर असल्यामुळे नव्हे तर प्रत्येकाला तिच्या बद्दल वाटणारा स्नेह , आपुलकी अन् विश्वास यांमुळेच तिचे दोन मोबाईल अविश्रांत रुणझुणत असतात . तिच्या बोलक्या स्वभावामुळे ती प्रत्येकाला आपलंसं करीत जाते . तिचं फ्रेन्ड सर्कलही मोठं विस्तारत जाणारं . त्यात कमी अधिक वयाच्या अनेक व्यक्ती . तिच्या बरोबरीच्या जितक्या मैत्रिणी तितकेच मित्रही . या सर्वाँशी ती मिळून मिसळून राहणार , मोकळेपणाने वागणार , बोलणार , आस्थेनं कुटुंबियांची चौकशी करणार . प्रत्येकाच्या घरातल्या व्यक्तिंना नावासहीत लक्षात ठेवण्याचं कसब तिच्याकडे आहे , त्यामुळेच तिला अनेक चांगल्या मित्र मैत्रिणी लाभल्यात . आमची ओळख फार फार तर दोन अडीच वर्षाँपासूनची . तशी ती विशी पंचविशीतली . नव्या युवापिढीची प्रतिनिधी असावी अशी . परंतु त्यामुळे काही आमच्या मैत्रीत वयाची भिंत उभी राहिली नाही कधी . तसं जाणवलंही नाही . ती मला आदरार्थी संबोधून संवाद साधत असली तरी आपुलकीच्या नात्याने आमचं मन मोकळं संभाषण होत असतं . ' काय हो मॅडम ? तुम्ही भेटेल त्याच्याशी मैत्री करता का हो ? ' असं विचारता ' कसं असतं माहितीये का सर . . ' अशी सुरुवात करीत ती तिच्या पिढीला उमजलेले तत्वज्ञान अगदी सहजतेने विशद करीत जाते - ' मैत्री शुअर असली तरी प्युअर असेल तरच मी जास्त इंटरेस्ट घेते . नाही तर कोणी अघळ पघळ बोलू लागला की पुन्हा फोन करायचा नाही . असं स्पष्टच सुनावते . ' कधी मी तिला एखादा जुना अनुभव रंजकपणे कथन केल्यास त्यावर प्रतिक्रिया देतांना ' अर्रे बापरे ! ' असा आश्चर्योद्गार काढीत आमच्या पिढीला सलाम करण्याची जाणही तिच्यात मुरलेली . तिच्याशी झालेल्या संभाषणातून तिचा अविरत वाहणारा निर्मळ जीवनपट उलगडत गेला . . निरेहून दररोज अपडाऊन करीत ती पुण्यात येते ; अनेक संभाषणाच्या साखळ्या जोडीत . तिचा प्रवास मित्रमैत्रिणींशी संवाद साधण्यात सुरु होतो , अन् संपतोही तसाच . तसं पाहिलं तर पुण्यातही तिचे बरेच नातेवाईक , बराच गोतावळा . प्रत्येकाशी तिचा आपुलकीयुक्त संपर्क अजूनही टिकून आहे . कोणाचाही फोन आला तरी ती तत्परतेने घेतेच . अनेकजण आपले भलेबुरे अनुभव किंवा अडीअडचणी तिच्याशी शेअर करतात . आपल्या मनातलं हक्काने ऐकवण्याचं ठिकाण म्हणजे ती . जणू प्रत्येकानं आपले प्रॉब्लेम्स लिहून ठेवण्याचा फळा किंवा डायरीच ! त्या सर्वाँना ती समजून घेते , त्यांच्या व्यथा ऐकते , तिच्या परीने सजेशन्स देत राहते . मुळात तिच्याभोवतीचं मैत्रीचं वर्तुळ बरंच मोठं असल्याने तिचं अनुभवविश्व समृद्ध आहे . म्हणूनच अनेक प्रश्नांची उत्तरे तिच्याकडे सहजपणे उपलब्ध होतात . तिच्या फ्रेन्ड सर्कलमधील हरेकाच्या आयुष्यातल्या चढउतारांची साक्षीदार असलेली ती एकमेव मुलगी असावी . तिच्याशी एकदा जरी संवाद साधला की लगेच विश्वास निर्माण होऊ लागतो . याचे कारण तिच्या दिलखुलास अन् उत्साही संभाषण कौशल्यात दडलेलं आहे . ती इतरांना फक्त ऐकूनच घेते असे नाही , कधी कधी आपलीही कैफियत अधिक विश्वासाने मांडते . मध्यंतरी असेच बोलता बोलता तिने तिच्या नात्यातील मुलाशी जमलेले लग्न मोडल्याचं जेव्हा मला सांगितलं तेव्हा माझ्या काळजात क्षणभर चर्र झालं . तिनं ज्यांच्याशी हा दर्द शेअर केला असेल त्यांच्याही भावना अशाच सहानुभूतीच्या असणार यात शंका नाही . तो तिचा अर्ध्यावर मोडलेला डाव ऐकून वाटलं , इतक्या गोड स्वभावाच्या मुलीला त्यानं का बरे त्यागावं ? पण त्यापाठीमागे बरीच कौटुंबिक अन् वैयक्तिक कारणं होती . . या घटनेनंतर दुसरी कोणी असती तर खचून गेली असती , पिचून गेली असती . परंतु तिचं भलं चाहणाऱ्‍या अनेक व्यक्ती या दुनियेत आहेत . त्यांच्या पाठबळावरच ती पटकन सावरू शकली . ' आयुष्यात वादळे येतच असतात सर , त्यांना का म्हणून घाबरायचं ? ' असा तिचा प्रसंगांपुढे उभे राहण्याचा ठाम निश्चय असतो . ' जे घडले ते पुढे काहीतरी चांगले व्हावे यासाठीच घडले . ' यावर तिचा पूर्ण विश्वास . एवढा धीर तिच्यात आला कोठून ? तर आपल्या पडत्या काळातही साथ देऊ शकणाऱ्‍या व्यक्तिंच्या आश्वासक मैत्रीतूनच . ' इतरांचं भलं चाहलं की आपलंही भलंच होतं असतं . ' हे तिचं जीवनतत्व . त्यामुळेच ती त्या मानहानीच्या प्रसंगातून उभी राहू शकली . आजही ती अनेक प्रश्नांवर योग्य तो सल्ला द्यायला तत्पर असते . तिच्याशी बोलत राहिलं की एक प्रकारचं स्पिरीट वा प्रेरणा आपोआप मिळत जाते . मनावरचं मळभ दूर होतं , तिच्याशी गप्पा रंगत जातात अन् एक आश्वासक चैतन्य प्रदान करतात . ताणतणावांमुळे कोसळलेल्या व्यक्तिला ती स्थिर आधार देत राहते , समजावते , कोठे चुकतंय तेही नेमकेपणाने आडपडदा ठेवता सांगून टाकते . इतकंच नाही तर एखादा टगेखोर उगाचच फोन करुन छेडू लागला तर त्याला तिथल्या तिथेच झापूनसुद्धा काढते ! असं तिचं सर्वांगिण व्यक्तिमत्व भुरळ पाडणारं असलं तरीही ती स्वतःची लक्ष्मणरेखा कधीच ओलांडत नाही . सीमारेषा सांभाळूनच वागते आणि म्हणूनच ती जरी लहान असली तरी अनुभवाने मोठी वाटते . त्यामुळे मी तिला ' अरे - तुरे ' संबोधत नाही . आदराचा परीघ छेदून ' अगं - तू गं ' करीत तिच्या निकट जाण्याचा आततायीपणा करण्यास मन धजावत नाही . कारण ती परिपूर्ण आहे , तिच्या ठिकाणी स्वतंत्र आहे . ती कित्येकदा म्हणते , ' सर , मी लहान आहे . अरे - तुरे केलेलं चालेल मला . काही चुकलं तर नक्की सांगत जा . ऐकेन मी , तुम्ही मोठे आहात ना म्हणून . ' परंतु इतरांना मोठे मानून त्यांचा मोठेपणा जपणाऱ्‍या व्यक्तीच मोठ्या मनाच्या असतात . तशीच ती आहे . स्वतःकडे मोठेपण घेणारी . इतरांचा आदब राखीत संवाद साधणारी . म्हणूनच तिच्याशी जुळलेले आदरार्थी मैत्र मला फार मोलाचे वाटते . असे मैत्र प्रत्येकाने जपले पाहिजे . . . . तिच्या भावी संपन्न समृद्ध आयुष्याकरिता हार्दिक शुभेच्छा ! ( पूर्व प्रसिद्धी - सकाळ - मुक्तपीठ - २० सप्टें . २०१० . ) नाईक मराठा मंडळ , मुंबई . ही संस्था " देवळी " या ज्ञातीची असून महाराष्ट्र राज्याच्या इतर मागास वर्ग ( OBC ) यादीमध्ये अंतर्भूत आहे . ह्या संस्थेची महाराष्ट्र राज्याच्या धर्मादाय आयुक्तांच्या कार्यालयात नोंदणी क्र . - १३२१ ( बी ) या क्रमांकावर नोंदणी झालेली आहे . आता ह्या सर्वांचा गांभीर्याने विचार करून , दूरदर्शनवरील कार्यक्रमांसाठी सेन्सॉर बोर्डाची जरूरी आहे , म्हणजे या सर्वांना् खीळ बसेल . सिनेमात होणारी हौस इथे भागवली जाते , कारण सगळं रानच मोकळं आहे ना ? कोणत्याही चॅनेलवर देशहितावर , समाज प्रबोधनवर जाहिरात अथवा कार्यक्रम नसतो . सोमेश्‍वरनगर - पुरेशा उसाअभावी सोमेश्‍वर कारखान्याची गाळप यंत्रणा बुधवारी ( ता . 15 ) मध्यरात्रीपासून पुन्हा एकदा ठप्प झाली . त्यामुळे प्रतापगड कारखाना , डिस्टिलरी सहवीजनिर्मिती प्रकल्पही बंद पडले . शुक्रवारी ( ता . 17 ) सकाळपासून ऊस तोडीला प्रारंभ करण्यासाठी राष्ट्रवादी कॉंग्रेसच्या ज्येष्ठ सभासदांनी पुढाकार घेतला आहे . त्यामुळे शुक्रवारी सायंकाळपर्यंत कारखाना सुरू होईल , अशी चिन्हे आहेत . सोमेश्‍वर कारखान्याचे अध्यक्ष शहाजी काकडे उपाध्यक्ष सुधाकर टेकवडे यांनी संचालक मंडळासह स्वतः पुढाकार घेतला आणि बुधवारपासून पोलिस बंदोबस्तात ऊस आणण्यास सुरवात केली . शेतात पडून असलेला वाहनात भरून राहिलेला ऊस कारखान्यापर्यंत आणला होता . त्यामुळे बुधवारी दुपारी एक ते रात्री एकपर्यंत कारखान्याचे गाळप सुरू राहिले . केवळ सतराशे टन गाळप झाल्यावर कारखाना पुन्हा उसाअभावी बंद पडला . " सोमेश्‍वर ' ने चालविण्यास घेतलेल्या प्रतापगड साखर कारखान्याचेही गाळप उसाअभावी पूर्णपणे ठप्प आहे . तसेच सोमेश्‍वर कारखान्यावरील डिस्टिलरी प्रकल्प बॉयलर बंद पडल्याने बंद करण्यात आला असून पुरेशा बगॅसअभावी सहवीजनिर्मिती प्रकल्पही बंद पडला आहे . यामुळे कारखान्याचे दररोज लाखो रुपयांचे नुकसान होत आहे . दरम्यान , बुधवारी दिवसभर यशस्वीपणे ऊस भरलेली वाहने कारखान्यापर्यंत पोहोच झाली ; मात्र रात्री गडदरवाडी , निंबूत आठफाटा येथे उसाने भरलेले चार ट्रक अडवून काचा फोडण्यात आल्या . गुरुवारी सकाळी काही ट्रक पोलिस बंदोबस्तात कारखान्यापर्यंत आणले गेले ; मात्र एवढा ऊस कारखाना सुरू करण्यासाठी पुरेसा नसल्याने गाळप सुरू होऊ शकले नाही . काही शेतकऱ्यांचा ऊस अजूनही शेतात पडून असल्याने त्यांचे मोठे नुकसान होत आहे . आंदोलनकर्त्यांचे हे सत्र सुरूच असल्याने ऊस तोडणी कामगार आजही ऊस तोडणीसाठी गेले नाहीत . गुरुवारी " राष्ट्रवादी ' चे काही ज्येष्ठ कार्यकर्त्यांनी संचालक मंडळाशी चर्चा केली . यामध्ये कारखान्याचे नुकसान होऊ नये , म्हणून तोडणी यंत्रणा सुरू करण्यासाठी पुढाकार घेतला आहे . चाऱ्याचा प्रश्‍न गंभीर तोडणी कामगारांच्या बैलांच्या चाऱ्याचा प्रश्‍न गंभीर झाला असून , कुणाच्या शेतातून वाया गेलेले तण काढून बैलांना घालत आहेत ; तर काही कामगारांनी पदरचे पैसे खर्च करून कडवळ मका विकत आणली आहे . आंदोलन मिटल्याशिवाय ते मोकळेपणाने तोडणीला जातील , असे सध्या तरी वाटत नाही . सध्या तरी झोपड्यांवर गप्पा छाटण्याशिवाय त्यांना उद्योग नाही . आणखी दोन चार दिवस आंदोलन सुरू राहिल्यास तोडणी कामगार कारखानाच सोडून जातील की काय , अशी भीतीही व्यक्त करण्यात येत आहे . ही कविता ' ' निंगोलीचं पानी ' ' या कविता संग्रहातील आहे . कवी रामनाथ पाटील कांबळे आहेत . आपण या दोघांपैकी आहात का ? . कोणत्याही एका विषयाचे ( गणित सोडून ) उदाहरण घेऊ . एका पुस्तकात उदा . १० धडे आहेत त्यात सगळे मिळून १०० तथ्ये ( फॅक्ट ) , पद्धती , संरचना आहेत . ह्यांना आपण १०० उद्दीष्ट्ये म्हणू . अर्थातच ह्यातील काही उद्दीष्ट्ये फक्त आठवणे ( उदा . कुप्रसिद्ध सनावळ्या ) तर काही समजणे तर काही वापर करणे अशा वेगवेगळ्या ज्ञान आत्मसात करण्याच्या पातळीवर नेणे आवशक आहे . त्यासाठी ते शिक्षकाला कळण्यासाठी ती १०० उद्दीष्ट्ये ज्ञान आत्मसात करण्याच्या पातळीला संलग्न करावीत पाठ्यपुस्तकात नमुद करावीत . ( उदा . उद्दीष्ट्य : समजणे , उद्दीष्ट्य : आठवणे , उद्दीष्ट्य : वापर , ) . लेसन प्लॅनला ह्याचा फायदा होईल . शिक्षकाने काय प्रश्न विचारले पाहिजेत ते ही ठरवता येईल ( हे आपण पुढे पाहूच ) . नवी दिल्ली - " टू जी स्पेक्‍ट्रम ' " राष्ट्रकुल स्पर्धा ' या दोन प्रकरणांचा तपास निर्भीडपणे करावा दोषी व्यक्ती कोणत्याही पदांवरील असल्या तरी गय करू नये , अशा सूचना पंतप्रधानांनी केंद्रीय अन्वेषण विभागाला ( सीबीआय ) आज दिल्या . " या दोन प्रकरणांचा तपासही तुमच्यासाठी " लिटमस टेस्ट ' आहे ' , असे पंतप्रधान मनमोहन सिंग " सीबीआय ' च्या अधिकाऱ्यांना म्हणाले . " सीबीआय ' च्या नव्या मुख्य कार्यालयाचे उद्‌घाटन सिंग यांच्या हस्ते झाले . त्या वेळी ते बोलत होते . " टू जी स्पेक्‍ट्रम ' " राष्ट्रकुल स्पर्धा ' ही प्रकरणे अतिशय महत्त्वाची गाजलेली आहेत , त्यांचा तपास करताना कोणतीही धास्ती बाळगू नका , दबाव झुगारून द्या दोषी व्यक्ती कितीही मोठी असली , तरी तिच्यावर खटला भरा , अशा सूचना सिंग यांनी या अधिकाऱ्यांना दिल्या . केंद्रीय गृहमंत्री पी . चिदंबरम , दूरसंचार मंत्री कपिल सिब्बल , राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार शिवशंकर मेनन , कॅबिनेट सचिव के . एम . चंद्रशेखर , गृह सचिव जी . के . पिल्ले आदी या कार्यक्रमास उपस्थित होते . " मान खाली घालून कठोर परिश्रम करा आणि प्रसारमाध्यमांपासून दूर राहा , जेणेकरून या प्रकरणांचा निकाल लवकर लागेल , ' असा सल्ला सिंग यांनी या वेळी " सीबीआय ' ला दिला . काही दिवसांपूर्वी आपण प्रशासकीय अधिकाऱ्यांच्या बैठकीत भ्रष्टाचाराच्या प्रश्‍नावर भर दिला होता भ्रष्टाचार लोकांच्या सहनशक्तीच्या पलीकडे गेला असल्याचे म्हटले होते , अशी आठवण सिंग यांनी " सीबीआय ' च्या अधिकाऱ्यांना करून दिली . तपास करताना ठोस पुरावे जमविण्याकडे लक्ष द्या , केवळ ठोकताळे बांधू नका , असा इशारा सिंग यांनी अधिकाऱ्यांना दिला . आपल्या समाजात खुले वातावरण आहे . कोणत्याही प्रश्‍नावर अनेकांची अनेक मते व्यक्त होत असतात . त्या मतांची दखल " सीबीआय ' ने घ्यावी , परंतु अंती जे योग्य सत्य आहे , तेच खटल्यात मांडावे , असे नमूद करताना सिंग यांनी , " प्रामाणिक अधिकाऱ्यांची चौकशी करताना मात्र त्यांना त्रास होणार नाही सन्मान राखला जाईल , याची काळजी घ्यावी , ' असे आवाहन केले . " दोषी व्यक्तींना शिक्षा होण्याची तपास ही पहिली पायरी आहे . खटला सुरू झाल्यानंतर सुनावणींमध्येही अनेकदा त्रुटी राहून जातात वा सुनावणी संथपणे चालतात . हे टाळायला हवे . याचकरिता " सीबीआय ' च्या अखत्यारीतील खटल्यांसाठी आणखी 71 विशेष न्यायालये स्थापन करण्याचा निर्णय आम्ही घेतला आहे . यातील 64 न्यायालये मंजूर झाली आहेत , मात्र केवळ 16 न्यायालये कार्यान्वित झाली आहेत , अशी माहिती मला देण्यात आली आहे , ' असे सिंग म्हणाले . " सीबीआय ' ला पुरेसे स्वातंत्र्य लवचिकता देण्यास आपले सरकार कटिबद्ध आहे , तसेच मनुष्यबळ , आर्थिक निधी तंत्रज्ञान त्वरित देण्यात येईल , असे आश्‍वासन सिंग यांनी दिले . मी विचारले , " प्रिस्क्रिप्शन शिवाय ह्या गोळ्या का दिल्या जातात ? " पारू काढत होती म्हशीच दुध वाटल मला बोलली hey what ' s up dude ! अगदी बरोबर मनस्वी . मलाही त्याचे सगळे सिनेमे आवडतात . ( अनादर व्यक्त करणारी चित्रे असती , तरी सुद्धा ठीकच आहेत . पण ) ही चित्रे अनादर व्यक्त - करतासुद्धा त्यांच्याबद्दल विपरित प्रचार करून क्षोभ उसळवला गेला हे विशेष करून काळजी करण्यासारखे आहे . १० एकराहून जास्ती ऊस असणारे शेतकरी किती आहेत बुवा ? किंबहूना १० एकर स्वःताची बागायत जमीन असणारे किती लोक आहेत ? कर्जमाफी झालीय पण ज्या शेतकर्‍याने शेतीसाठी कर्ज काढलेय त्याचे इतर कोणाचेही नाही . शिवाय ते कर्ज जिल्हा मध्यवर्ती मधूनच काढायला हवे . कर्जमाफी झालेल्यात जास्ती करुन जि . . सदस्य , पंचायत समीती सदस्य , ग्रामपंचायत सदस्य , काही नोकरवर्ग असेच आहेत . आज मी माझा / १२ घेऊन कोणत्याही बॅकेमधे गेलो तर किती बँका मला कर्ज देतील ? विजेबद्दल बोलावयचे झाले तर शेतकर्‍याला विज फुकट नकोच असे स्वःता शेतकरी म्हणतोय . फक्त वीज द्या . . . माझ्याकडे रोज ११ तास वीज नसते . असते ती पण खूप वेळा रात्री ११ ला येते त्यातही सातत्य कमीच . आवडलेच ! खरं तर पुळ्याला जाणं होत नाही जास्त , पावसलाच जाणं होतं , पण तरी फोटो बघून आता जावंसं वाटतंय . > > पण फॉक्स बाईंनी जेव्हा तोच प्रकार केला तेव्हा सापाचे डोके सटकले आणि त्याने त्याचा स्थायीभाव निभावत फॉक्स बाईंच्या शस्त्रक्रियेने कमावलेल्या अवयवावर हल्ला चढवला . मला असे वाटते की ह्या चेहर्‍र्याला काळा - गोरा , श्रीमंत - गरीब , स्वकीय - परकीय अशा क्षुद्र वर्गात वाटण्यापेक्षा त्यातुन व्यक्त होणरे भाव समजुन घ्यावेत , आणि कदाचित श्ब्दांची गरजच लागणार नाही त्यासाठी . कारण जर शब्द आणि भाषा यांच्यातच वक्तव्य करण्याची ताकत असती तर मग देवाने पक्षी , मनुष्येतर प्राणी किंवा निर्जीव वस्तु या सर्वांनाच मग बोलण्याची क्षमता दिली असती . दिल्ली आणि मुंबईहून आलेली टीम आसंद जवळच्या एका शहरातल्या हॉटेलमध्ये सात वाजता येवून थांबली होती . त्यात त्रीशा आणि भार्गवी दोन्ही होत्या . एस टी गावात पोहोचायला दुपारचे वाजले होते , उन्हाळ्याचे दिवस असल्याने चांगलच तापल होत , वारा सुद्धा चटके देणारा वाटत होता , एस टी मधून आज उतरणारा मी एकटाच होतो , बस थांब्यापासून घर तस ते किलोमीटर लांब , रस्ता , रस्ता कसला गाडीवाट होती ती , पूर्ण फुफात्याने भरलेली होती , अंगात तेरीकोट चा सदरा आणि पायजमा होता , उन्हामुल तो सुद्धा तापून अंगाला चिकटत होता , अंग पूर्ण घामाने चपचपलेल होत , पायात स्लीपर होती , फुफात्यातून जाताना निखार्यावरून चालल्यागत वाटत होत , कधी घरी जातोय अस झलेलं . ह्या गावाच आणि माझ नातं कधीच तुटलेल , भाऊ , म्हणजे माझे वडील , गेला आणि मी हे गाव सोडल , गावात फक्त माझी आज्जी राहते आता , आई तर लहानपणीच वर्लेली होती त्यामुळे आज्जीनेच भाऊचा संसार केला म्हणायचा , पदरात एकुलत एक पोर टाकून आईने प्राण सोडला . अर्ध्या हाताचा असतानापासून तिने मला तळहाताच्या फोडाप्रमाणे जपला , गावात , एकर कोरडवाहू जमीन आणि पडवीच आमच घर एवढीच संपत्ती होती आमची , त्यातली जमीन पण आता राहिली नाही , राहत घर तेवढ शिल्लक आहे , ते सुद्धा आता शेवटच्या घटका मोजतय . . . . आजीसारख . माझी आज्जी खूप ताकदीची बाई , भर जवानीत नवरा गेला , मोल मजुरी करून तीनं पोटच्या पोराला पोसला त्याच लग्न लावल , तर म्हातारपणी सून पदरी एक पोरग टाकून गेली , मुलाला दुसावटयावर लग्न करायला सांगितल तर त्याने ते ऐकल नाही , शेवटी दारू पिऊन पिऊन स्वतःच आयुष्य आणि आमच सुद्धा खराब करून गेला तो . दारू सोडली तर तो खूप सच्चा माणूस . कधीच कोणाचे पैसे खाल्ले नाही की लांडी लबाडी केली नाही . तारा तारा कथी हेच मजला रोज तशी या अमोज मनी शंका पुष्प पुष्प सांगे डुलुनी बागेंत अनन्ततेची / अनंतेची प्रीत मजवरीच परी नाही होत समाधान जीवा प्रीतिला ठावा - मोदभाव १२३ अरे देवाचं दरसन . . झालं झालं आपसुक , हिरिदात सुर्यबापा दावी अरुपाचं रुप ! ! समाजाच्या साधनसंपत्तीचा उपभोग कोणी घ्यावा ? हा शतकानुशतके चर्चिलेला , भांडलेला , रक्त सांडलेला प्रश्न आहे . मात्र जोवर आपल्याला वाटते , की प्रश्न मूलभूत हक्काचा निर्णय केला तर " न्याय्य दृष्टिकोनातून " सुटणार आहे , तोवर आपले प्रयत्न एका मृगजळाकडे जात आहेत . ) पाच प्रकारची जनावरे हि ब्राम्हण क्षत्रियांस खाण्यास योग्य असतात . मी त्यातील एकाहि प्रकारात मोडत नाही . माझी हाडे , त्वचा माझे केस हे कुठल्याच प्रकारे मनुष्यास उपयोगी पडु शकत नाहित , असे असताना सुद्धा तु माझी हत्या का केलीस ? ? हूड अरे मालीबू . जगातील सर्वात ग्ल्यामरस बीच कि रे , शोभना समर्थ् , दुर्गा खोटे , सी . रामचंद्र , नूतन् , ललिता पवार् , लक्ष्मीकांत् ( प्यारेलाल ) , माधुरी दीक्षित ही माणसे कोण आहेत ? नाना पाटेकर कोण आहेत ? ह्याहून अधिक लोक आहेत , सध्या जेवढे आठवले ते लिहिले . संगित क्षेत्रात तर गायकीत तर मराठी गायिकाच होत्या . चार किलो या फ़ळांचा गर घेऊन त्याव ऊकळते पाणी ओतावे . थोडे थंड झाले कि हाताने कुस्करावे . त्यात दोन मोसंब्याचा रस घालावा आणि दोन लिंबाचा रस किंवा चार ग्रॅम सायट्रिक अ‍ॅसिड घालावे . त्यात एक किलो साखर एका संत्र्याची साल घालावी . ( संत्र्याची किंवा लिंबाची साल जेंव्हा स्वादासाठी वापरायची असते तेंव्हा त्यात पांढरा भाग अजिबात घ्यायचा नसतो . त्याने पदार्थ कडु होतो . ) दर दिवशी ढवळत रहावे . बाराव्या दिवशी त्यात एक किलो साखर घालावी . २१ दिवसानी डिकॅंट करुन रॅक करावे . ग्रॅम KMS घालुन बाटल्या भराव्या . हि वाईन वयात यायला महिने लागतील . हे सगळे वाचताना एकदम तल्लीन होतो . . काय ते अफाट निरीक्षण , बारकावे नि तो अभ्यास . . मस्तच नि धन्यवाद देणे आलेच . . विनामूल्य नाडिग्रंथवाचन करणारे देखील काही लोक आहेत . मी नांवे सांगणार नाही - ती आपणच ढुंढाळा ! ( हो , नाहीतर ' जाहिरातबाजी , जाहिरातबाजी ' म्हणून आख्खा उपक्रम बडवाल ! ) ; - ) . ज्या पदार्थावर ते लेखन कोरलेले आहे त्याचे वय तपासले आहे का ? हजारो ( म्हणजे नक्की किती ? ) वर्षांपूर्वीच लिहून ठेवलेल्या आहेत का ? पसायदान मागणारे ज्ञानदेव प्रेमाची मूर्ती असणार हे खचितच . म्हणूनच समकालिनच त्यांना माउली म्हणू लागले असावेत . लोकांनी एखाद्याला ( विशेषतः पुरुषाला त्यात लहान वयाच्या ) त्याचे जगाप्रती ओसंडणारे प्रेम पाहून माउली म्हणावे हा त्याचा सर्वोच्च सन्मान आहे असे मला वाटते . - - लिखाळ . माझ्याही माहितीतल्या अमेरिकन लोकांची राहणी थोड्याफार फरकाने माझ्या घरासारखीच आहे असं म्हणता येईल . एमबिट इन्फोटेक या संस्‍थेतर्फे करण्‍यात आलेल्‍या एका नवीन सर्व्‍हेनुसार इंटरनेटवी बॉलीवुड अभिनेत्री कॅटरीना कैफ आणि सेक्स हा शब्‍द सर्वाधिक सर्चेबल आहे . तर पॉप स्टार एकोन हिला सर्वात जास्‍त वेळा डाऊनलोड करण्‍यात आले आहे . बॉलीवुड अभिनेत्री कॅटरीना कैफने मोबाइल डाऊनलोडिंग पॉप्युलेरिटीमध्‍ये किंग खान शाहरुखलाही मागे टाकले आहे . या यादीत कॅटरीना कैफ़ पहिल्‍या क्रमांकावर असून एंजेलिना जोली , करीना कपूर , सलमान खान , बिपाशा बसू , ऐश्वर्या रॉय , आमीर खान हे देखिल सर्चेबल आहेत . या सर्व्‍हेमध्‍ये एमबिटच्‍या 1 , 20000 युजर्सने भाग घेतला . तर या सर्व्‍हेवरून असेही आढळून आले आहे , की ' सेक्स ' हा शब्‍दही सर्वाधिक सर्चेबल आहे . 6730 शब्‍दांपैकी सुमारे 30 टक्के लोकांनी सेक्स हा शब्‍द सर्च केला आहे . लखनउ 31 मई न्यूज़ आज : इलाहाबाद उच्च न्यायालय की लखनउ पीठ ने कांग्रेस अध्यक्ष सोनिया गांधी का नाम बदलने के आग्रह वाली याचिका आज ठुकरा दी न्यायमूति प्रदीपकांत और न्यायमूर्ति वेदपाल की खंडपीठ ने यह फैसला स्थानीय वकील अशोक पाण्डेय . . . . . . . . मना वासना दुष्ट कामा ये रे प्रक्रियांमध्ये भाग घेण्यासाठी त्याला वर किंवा खाली कुठलीतरी स्पिन असणे गरजेचे नाही का ? खरेच तसे आहे का ? असावे का ? नव - याच्या मिळाले पैसे म्हणून त्यांनी साहित्यलेखन केले का ? त्यांचे साहित्य लेखन पाहता दहाएक पुस्तकात तरी तसा उल्लेख येईलच ? तेव्हा देता आले तर आपण संदर्भ द्यावा म्हणजे आपल्या मताची पुष्टी होण्यास मदत होईल असे वाटते ? आणि आम्हा वाचकांनाही त्याबाबत खुलासा होईल , आम्हीही याबाबत काही संदर्भाचा शोध घेता येतो का , शोधतो आणि मग मत मांडतो ! भारत सरकार तुला अजून करोडो रुपये देतील पण तुला निकम मिळणार नाही घरगुती स्तरावरः - . किलो वजनाच्या बाळांची देखभाल ही आरोग्य कार्यकर्त्यांच्या देखरेख आणि मार्गदर्शनाखाली घरगुती स्तरावर करता येते . बाळाला उब , अन्न पुरेसं आणि वारंवार दिलं जाणं आणि संक्रमण टाळण्याची निगा देण्याची खात्री करावी . त्यांच्या वजनातून समाधानकारक प्रगती दिसून आली पाहिजे . उपक्रम या संकेतस्थळावरील एका चर्चेला प्रतिसाद देताना खालील प्रतिसाद लिहीला होता . त्याचा एक लहानसा लेख बनतो आहे असे वाटल्याने तो येथे टंकत आहे . खालील विचार माझे नसून मी नुकत्याच वाचत असलेल्या पुस्तकातील आहेत . लेखाच्या शेवटी पुस्तकाची माहिती दिली आहे . ( या लेखातून कोणतेही वाद निर्माण करायची इच्छा नाही . ) आर्य भारतात बाहेरून आले का ? या मुख्य मुद्द्यावर येण्यापूर्वी या प्रकाराची थोडीशी पार्श्वभूमी . जो समाज शहरे वसवतो तो इतर समाजापेक्षा अधिक सुसंसकृत गणला जातो हे त्रिकालाबाधित सत्य आहे . येथे झपाट्याने अमर्याद फोफावलेल्या मुंबईसारख्या शहरीकरणाचा विचार करू नये . हे वाक्य का आले त्याचा उहापोह खाली केला आहे . जगाच्या इतिहासात सर्वप्रथम शहरे वसवण्याचा मान मेसोपोटेमिया , इजिप्त आणि भारताकडे जातो . या तीनही संस्कृतींत . . पूर्व ४००० ते ३००० च्या दरम्यान शहरांची निर्मिती करण्यात आली . भारतात हडप्पा , मोहेंजेदाडो , लोथल , ढोलवीरा अशी सुमारे २६०० पुरातन शहरांची ठिकाणे आढळतात . भारतातील या संस्कृतीला सिंधू संस्कृती म्हटले जाते , परंतु नवीन संशोधनाप्रमाणे ते पूर्ण सत्य नाही . वेदांत आणि इतर पुराणांत वर्णिलेली सरस्वती नदी जी या प्रदेशातून वाहत होती , ती या काळात सुकलेली नव्हती त्यामुळे हल्ली या संस्कृतीला सिंधू - सरस्वती संस्कृती असेही म्हटले जाते . मॅक्स म्युल्लरने ऋग्वेदाचा काळ . . पूर्व १५०० - १२०० असा ठरवला परंतु त्यासोबत त्याने एक महत्त्वाची टिप्पणी केली - वेदांचा निश्चित काळ तो . . पूर्व १००० - २००० की ३००० हे सांगणे पृथ्वीवर कोणालाही शक्य नाही . याचा एक अर्थ असाही घेता येईल की आर्यांनी वेदांची रचना केली असे सिद्ध होत नाही कारण . . पूर्व २००० - ३००० दरम्यान आर्य भारतात आलेच नव्हते . आर्य या नावाची व्युत्पत्ती अधिक खोलात जाऊन सांगायची गरज वाटत नाही . तत्कालिन पाश्चात्य संशोधकांनी ज्याला आर्य समाज हे नाव दिले ते वेदांत वर्णिलेल्या सुसंस्कृत पुरुषांना दिलेले संबोधन आहे इतकेच . म्युल्लरने आर्य भारतात आल्याचा काळही . . पूर्वी १५०० वर्षांचा ठरवला . युरोपातून आलेल्या गोर्‍या लोकांच्या२भटक्या जमातींनी एतद्देशीय समाजाला बळाच्या जोरावर हुसकावून दक्षिणेत जाण्यास भाग पाडले . आर्यांनी आपल्या सोबत जो सांस्कृतिक वारसा आणला तो संपन्न भाषेचा आणि त्यांनी भारतीय लोकांना सुसंकृत बनवले असे गृहितक मांडले गेले . या गृहितकावर , ' गोर्‍यांचे अबाधित वर्चस्व स्थापन करण्याच्या उद्देशाने ' असा मलिन इतिहास लिहीला गेल्याचा ठपका लागतो . आता जर मूळ मुद्दा पाहिला तर पहिले गृहितक युरोपीय वंशाच्या सुसंस्कृत लोकांनी भारतावर स्वारी करून तेथिल द्रविड लोकांना दक्षिणेत जाण्यास भाग पाडले असे ठरते . या गृहितकाला धक्का लागला तो हडप्पा आणि मोंहिजेदाडोच्या खोदकामानंतर . या शहरांचे बांधकाम आर्य येण्याच्या फार पूर्वीचे असल्याने तेथे सुसंकृत संस्कृती नांदत नव्हती या कल्पनेला तडा जातो कारण या शहरांचे बांधकाम , त्यातील विटांचा वापर , जलनि : सारण पद्धत , मूर्ती , खेळणी , शिक्के , भांडी पाहिली असता एका शहरे वसवून राहणार्‍या सुसंस्कृत समाजाला केवळ बळाच्या जोरावर घोड्यावर बसून आलेल्या भटक्या आर्यांनी पळवून लावले असे दुसरे गृहितक मांडले गेले . ( या शहरांत कोणताही लिखित ठेवा का सापडत नाही त्याच्या शक्यतेबद्दल वेगळा लेख लिहीता येईल . ) या गृहितकाने आर्यांचा बाहेरुन येऊन सुसंस्कृत संस्कृती भारतीय समाजाला देण्याचा दावा खोटा ठरवला जातो . परंतु , पुढे हे ही गृहितक खोटे ठरते कारण या खोदकाम झालेल्या ठिकाणांत कोठेही युद्ध झाल्याचे , नासधूस , जाळपोळ , शहर बेचिराख झाल्याचे पुरावे सापडत नाहीत . इतकेच काय परंतु मिळालेल्या मानवी सांगाड्यांवरूनही त्यांचे मृत्यू लढाईत वार होऊन किंवा अपघातात झाले असे आढळून येत नाही . ( असे काही सांगाडे आढळले तरी ते एका प्रसंगात आणि एका ठिकाणी आढळले नसल्याने या ठीकाणी युद्ध झाले अशी कोणतीही खूण मिळत नाही . ) माझ्या ओळखीच्या एका म्हराटी मुलीचे नाव जीगिषा आहे . त्यामुळे जीगिषा हा शब्द मराठीत असावा . जीजीगिषा असायला हरकत नाही . लागले समजाया ज्या क्षणा पासुनी दुजी इच्छा मनीं - आली नाहीं जीविताचें व्हावे - लहानसे फूल तुझे ते पाऊल - खुलविण्यास सजविण्यास . मोठे चमचे धने . अर्धा चमचा मिरे . - लवंगा . मोठा दालचिनीचा तुकडा . मोठी तमाल पत्र ( तेजपान ) - ही अख्खी फोडणीत घालायला . हिंग . मीठ चवीनुसार . वाट्या आधणाचं पाणी . रायगड , २१ जून - रायगड किल्ल्यावर सुमारे साडेतीनशे वर्षांपूर्वीच्या दुर्मिळ वस्तू आढळून आल्या आहेत . गडावरील प्राचीन वाड्यांच्या पडक्या भिंतींचे पुनर्बांधणीचे काम सध्या पुरातत्व विभागाकडून केले जात आहे . आई मागचं आवरत होती तोवर समोरच्या खोलीत दिवाणावर सहज म्हणून आडव्या झालेल्या शंतनूच्या पापण्या केव्हा जडावल्या ते त्यालाही कळलं नाही . आईच्या हातची पुरणपोळी , जेटलॅग , सगळं कसं सुरेख मिसळून गेलं एकातएक . . . . नि गाढ झोप लागली त्याला . ईशान्येचा आलेला कळवळा हा ईशान्येबद्दल नसून त्याने मुख्यभूमीला असलेल्या धोक्यामुळे आहे असा निष्कर्ष काढावा का ? हा धागा सायकॉलॉजीविषयी आहे की सायकिऍट्री असे मी आधीच विचारले होते . ' आईने / बापाने लैंगिक अत्याचार केल्याची आठवण जागविणारे तज्ज्ञ भोंदू आहेत ' या विषयावर सगानने सविस्तर लिहिलेच आहे . तुमच्या प्रतिसादामुळे मात्र पूर्ण सायकिऍट्री खोटी असल्याचा संदेश मिळू शकेल . ( मानसिक रोगांवर औषधोपचारही करू नये असे आरागॉर्न यांना वाटते . तुम्ही समुपदेशनावर टीका केली आहे पण मानसोपचार हा शब्द वापरला आहे . सायकिऍट्रीला तो समानार्थी नाही का ? ) पंक्या अस म्हणतात दारु जेवढी जुनी तेवढी जास्त तिची नशा होते . तसच काहीस झाल आहे . साईट निव्वळ अप्रतिम झाली आहे . ४४ . नियमित लिखानाचा रकाना - दैनंदिनी ! रोजच्या आढाव्यावर तुम्हाला ब्लॉगवर एक " दैनंदिनी " असा रकाना बनवता येईल त्यामध्ये तुमचे रोजचे लेखन करता येईल . . कसं ? मस्त मस्त आयडिया आहेत . माझ्या सासुबाईंची पण या वर्षि साठी आहे . अश्विनी म्हणाल्या प्रमाणे मि पण साठ वस्तु देण्याच म्हणते आहे , कार त्यांना कोणीतरी गिफ्ट दिलेल भयंकर आवडत . वाढदिवस सप्टेंबर मध्ये आहे . पण सुचवा ना कायकाय गिफ्ट घेता येइल . शेवटी शिवरायांच्या पवित्र समाधीपुढे नतमस्तक होउन आमेहे परतीच्या मार्गाला लागलो . . रायगड सोडुन पुन्हा माघारी जावुच नये अशी इच्छा मनात होती . . पण रोजच्याच जीवनातील संघर्ष अटळ असल्याने पुन्हा माघारी फिरणे आलेच . . पुन्हा माघारी येताना रायगड स्थित असणारे श्री नामदेव आम्हाला भेटले ( जे नामवंत गाईड आहेत अआनि फक्त १८ मिनिटात रायगड चढण्याचा पराक्रम केल्याबद्दल त्यांना छ्त्रपती संभाजीराजे ( कोल्हापुर ) आणि श्री बाबासाहेब पुरंदरे यांच्याकडुन पारितोषिक मिळाले आहे . ) त्यांनी आम्हाला त्यांच्या शैलीत शिवरायांचा इतिहास वर्णन करुन अक्षरसा अंगावर शहारे उभे केले . कवि भुषण यांनी दरबारात येवुन शिवरायांप्रति म्हणलेली ' इंद्रजीवी जांभ पर ' ही कविता तर अक्षरसा त्यांनी जीव ओतुन म्हणुन दाखवली . . आणि औरंगजेबाचे शिवरायांप्रतिचे पुर्ण संभाषण त्यांनी ऐकवले ( ह्या चित्रफित नंतर अपलोड करतो ) . शेवटी जाताना आमच्या मनात एकच होते . . धन्य ते शिवराय . . धन्य रायगड . . आणि धन्य धन्य असे हे शिवभक्त . मी त्यादिवशी अरविंदाला म्हणालो , " तुझे मी खूप लेख वाचले . मला माहित आहे की लहानपणापासून तुला लेखनाचं वेड होतं . तुझ्या त्या वह्या मी उघडून वाचल्या होत्या . तुझ्या एकदोन कथेवर आपण चर्चा पण केली होती . " मला अरविंद म्हणाला , " तू ज्याला वेड म्हणतोस त्याला मी प्रेम . . . वागा हवे तसे रे , जखमा नका करू वाढेल वाद , वाढो , नाते झडू नये आदर्श सोसायटीत सदनिका असलेल्यांच्या यादीत अशोक चव्हाण यांच्या सासूबाई आणि इतर दोन नातेवाइकांची नावे असल्याचे उघड झाले आहे . या प्रकरणाबद्दल पक्षश्रेष्ठींनी नाराजी व्यक्त केली असून , कॉंग्रेस महाअधिवेशन संसदेच्या हिवाळी अधिवेशनापूर्वी या प्रकरणावर पडदा टाकण्याचा प्रयत्न करण्यात येणार आहे . ह्याच हॉटेलात चहा प्यायला आलेल्या रोचक , प्रणय आणि प्रसादची फोटु काढण्यावरुन इस्माईलभाईच्या गँगशी खरखर होते . झटापटीत आपला कॅमेरा परत मिळवायच्या प्रयत्नात रोचकच्या हातुन इस्माईलभाईचा शर्ट फाटतो आणि सगळी गॅंग तिघांच्या मागे लागते . तिघेही पळुन जाण्यात यशस्वी होतात पण इकडे आपली इज्जत पुर्णपणे मातीत गेल्याचे इस्माईलभाई ठरवुन टाकतो . आणी प्रणय आणि रोचकचा म्हणजे इस्माईल गँगच्या भाषेत ' अंग्रेजांचा ' बदला घ्यायचा निश्चय सगळे पक्का करतात . ह्यानंतर चालु होतो तो तो अंग्रेजांचा पत्ता मिळवण्याचा आणि बदला घेण्याचा एकेक विनोदी प्लॅन . हे प्लॅन आणि ते प्रत्यक्षात उतरताना होणार्‍या गमती जमती हा भाग चित्रपटातच पाहिला पाहिजे . तो नुसता वर्णन करण्यात गंमत नाही . त्यातल्या त्यात अंग्रेजांच्या बंजारा हिल वरील घराचा पत्ता मिळाल्यावर तिथे जाउन ह्या गँगने त्यांचा शोध घ्यायचा केलेला प्रयत्न म्हणजे कहर आहे . समिकरण सोडवून ' क्ष ' ची किंमत मिळते १३३३ . ३३ , म्हणजे समजा १३३४ . औरंगाबाद - चारित्र्याच्या संशयावरून पतीने पत्नीचा गळा दाबून खून केला . ही घटना सोमवारी ( ता . 8 ) सकाळी सात वाजता घडली . महिलादिनीच ही घटना घडली . याप्रकरणी पोलिसांनी तिघांना अटक केली आहे . याबाबत पोलिसांनी दिलेली माहिती अशी की , रसूलपुरा येथील लता रमेश बनसोडे ( वय 21 , रा . रसूलपुरा , जटवाडा ) हिला तिचा पती रमेश याने चारित्र्याच्या संशयावरून सोमवारी सकाळी सात वाजता मारहाण करण्यास सुरवात केली . मारहाण करून तिचा त्याने गळा दाबला . त्यात तिचा घटनास्थळीच मृत्यू झाला . लता बनसोडे हिला घाटीत दाखल केले असता डॉक्‍टरांनी तिला मृत घोषित केले . याप्रकरणी पोलिसांनी लता हिचा निर्घृण खून केल्याबद्दल तिचा पती रमेश गिरिजाराम बनसोडे , गिरजाराम पुंजाजी बनसोडे , सासू सुंदराबाई गिरिजाराम बनसोडे ( रा . रसूलपुरा , जटवाडा ) यांना अटक केली आहे . याप्रकरणी छावणी पोलिस ठाण्यात गुन्हा दाखल करण्यात आला आहे . अधिक तपास पोलिस निरीक्षक लोखंडे करत आहेत . धावशील शर्यतीत जिंकण्यास तू अडथळा ठरेल जात ! काय फायदा ? - उत्तम म्हणजे गुंतवणूकदाराच्या दृष्टीकोनातून आज एक हजार रूपये भरायचे . एक हजार रूपये म्हणजे भविष्यकाळात मिळणार असलेल्या सगळ्या कॅश फ्लो ची Present value असेल . म्हणजेच गुंतवणूकदाराला अशी perpetuity विकत घेताना नफा - तोटा काही होणार नाही . त्याचप्रमाणे perpetuity जारी करणाऱ्या कंपनीच्या दृष्टीने आज एक हजार रूपये मिळाले तरी भविष्यकाळात गुंतवणूकदाराला द्याव्या लागणाऱ्या कॅश फ्लो ची आजची Present value पण एक हजार रूपयेच असेल . तेव्हा कंपनीच्या दृष्टीनेही Perpetuity या फायनान्शियल एन्स्ट्रुमेन्टपासून काहीही नफा - तोटा होणार नाही . > > रच्याकने , कपड्यातुन जेवढं शरीर सुंदर दिसतं तसं प्रत्यक्षात नसतं . . . स्मित पहिलाच दिवाळी अंक इतका सुंदर काढल्याबद्दल संपादक मंडळाचे अभिनंदन ! त्या त्या लेखाच्या खाली प्रतिक्रिया द्यायला गेलो तेव्हा युनिकोड तेथे चालत नसल्याचे दिसले . ( आय् . मधे तरी ) . याबाबत थोडे स्पष्टीकरण देता येईल का ? आय . . मध्ये डबे येत आहेत . तरीही इथे टाईप करून तिथे चिकटवून प्रतिसाद देईनच . : ) घराबाहेर जास्तीत जास्ती राहून सूर्याची शक्‍ती जास्त मिळावी या हेतूने गच्चीवर वगैरे पतंग उडविण्यासारखी पद्धत रूढ झालेली दिसते . पतंग उडविणे हे एका दृष्टीने आकाशध्यानच आहे . नुसच्या मोकळ्या आकाशाकडे पाहणे तेवढे सोपे मनाला फारसे आवडण्यासारखे नसल्याने सुंदर रंगीत पतंग आकाशाच्या कपाळावर ठेवून त्यावर त्राटक करण्याची क्रिया म्हणजे पतंग उडविण्याचा खेळ . अर्थात एकमेकाचे पतंग कापल्याशिवाय आरडाओरडा होत नाही खेळाला जोशही येत नाही . हम्म ! सोनेरी दिवस होते ते . तेव्हा आम्ही तरूण होतो . व्यायामबियाम पण भरपूर करयचो . एकाच वेळेला - पोरींना वचनं गेली होती आम्ची . त्यांच्यासोबत आणाभाकाही घेतल्या होत्या . . ! ' पहिल्यांदा वाचला तेव्हा " धावणार्‍या रुळांकडे बघत राहिलं की मनातले सगळे इकडे तिकडे विस्कटून राहिलेले विचार कसे छान ओळीत मनात आपोआप लय धरतात . " इथेच मन अडलं . पुढलं वाचण्यापूर्वी मनातल्या सगळ्या गाड्या जाऊन स्टेशन मोकळं करावं लागलं ' सुंदर ! . . . . . . . शर्मिला . . मी तुझी जुनी फॅन . . आपल्यात मेल्सची देवाण घेवाण झालीये खूप वर्षांपूर्वी . . आणी तू लिहिलेलं वाचायला खूप आवडतं का काय माहीत पण सूरूवातीपासून कॉल्सेंटर्सच्या कल्चर बाबत एक तिडीक डोक्यात आहे . . . आणी अशा कथा वाचून तर अजून वाढ्ते . ह्यांना मोकाट सोडण्यासाठी कुठेतरी आपणच कारणीभूत आहोत . . त्याचा विचार कुठेच होताना दिसत नाही . याची खंत जास्त आहे . . मस्तच वाटले वरचे सगळे वाचून ! खुप दिवसांनी काहीतरी वेगळे नि माहीतीपूर्ण ! ) अगदीच लहान मुलांना " अक्षराकडे लक्ष दे , निट लिही , शुद्धलेखन लिही पाच पाने " असे नेहमी म्हणू नये . ते त्यांच्या पद्धतीनेच शिकतील . फक्त ती मुले थोडी समजदार झाली ( ५वी वी च्या पुढे ) तरच त्यांना अक्षरवळण समजेल . तेव्हा चांगल्या अक्षराचा आग्रह करावा . या दोन टोकाच्या विचारांमध्ये समन्वय साधण्याचा ( = त्यांतील संदिग्ध व्याख्यांमुळे होणार्‍या गोंधळाचे विश्लेषण करण्याचा ) प्रयत्न रेमंड स्मल्यान या तत्त्वज्ञानी / तर्कशास्त्र्याने केला आहे . पण त्याची लिहायची पद्धत फार खेळीमेळीची आणि चटकदार आहे . त्या चर्चेचा / नाटकुल्याचा दुवा येथे . सूर्य खूप काळ क्षितिजावरच संधिप्रकाश देत राहाण्याचा अनुभव ध्रुवप्रदेशाजवळ येतो . काहीतरी करून तिथल्या लोकांचे आयुष्य सुसह्य असते . तसेच म्हणतो आहे . पाषाणभेद : खरे आहे . आपल्या सगळ्यांना तेथे एकदा जायचेच आहे तर भिती कसली ? बाकी प्रवासात काही अपघात वैगेरे ? आमचा एक मित्र भारतात कायमचा गेलाय त्याच्या मुलाला मिल्क अ‍ॅलर्जी आहे ( इंटॉलरन्स नाही ) . तर कुणाकडे गेला बाहेर तर काय होते येवढे खाल्ले तर असे विचारणारे लोक आहेत ! किती वेळा सांगितले तरी तेच तेच त्याच त्याच लोकाना परत परत सांगावे लागते हा तिचा अनुभव आहे . मुंबई - & nbsp विदर्भातील धान उत्पादक शेतकऱ्यांना न्याय मिळालाच पाहिजे , या मागणीसाठी विदर्भातील आमदारांनी एकजुटीचे दर्शन दाखवीत अन्न नागरी पुरवठामंत्री अनिल देशमुख यांना चांगलेच धारेवर धरले . या मुद्द्यावरून कॉंग्रेस , भाजप शिवसेनेच्या आमदारांनी एकीचे दर्शन दाखविल्यामुळे राष्ट्रवादी कॉंग्रेस मात्र एकाकी पडली . आमदारांच्या रेट्यामुळे विधानसभेचे कामकाज 15 मिनिटांकरिता तहकूब करावे लागले . अखेर या प्रश्‍नाला न्याय मिळवून देण्यासाठी विदर्भातील सर्वपक्षांच्या आमदारांचे शिष्टमंडळ केंद्रात जाऊन संबंधित मंत्र्यांची भेट घेतील , असे आश्‍वासन मंत्री देशमुख यांनी दिले . विदर्भातील भंडारा गोंदिया जिल्ह्यात भात पिकासाठी आधारभूत धान खरेदी केंद्र कार्यान्वित होऊनही शेतकऱ्यांना मालाची किंमत मिळण्याची लक्षवेधी गोपालदास अग्रवाल यांनी उपस्थित केली . या लक्षवेधीवर विजय वडेट्टीवार , अग्रवाल , आशीष जैस्वाल , खुशाल बोपचे आदी सदस्य फारच आक्रमक झाले होते . केवळ शेतकऱ्यांना नुकसानभरपाई देऊन प्रश्‍न सुटणार नाही , तर ज्याप्रमाणे साखर कापसावरची निर्यात बंदी उठविण्यात आली . माझं नाव हे , माझं नाव ते , असं काहीतरी ओरडत रस्त्यावरून जाताना मी बघितले आहे परवा . रत्नागिरी - जिल्हा परिषदेने जिल्ह्यातील नऊ पंचायत समित्यांसाठी अडीच कोटीच्या निधीची तरतूद करून पंचायती अधिक सक्षम केल्या आहेत . या तरतुदीतून पंचायतींना कृषी आणि पाणी योजनांना प्राधान्य देण्याच्या सूचना करण्यात आल्या आहेत . जिल्हा परिषदेने अलीकडेच अंदाजपत्रकात 14 कोटी 18 लाख 99 हजार 865 आणि आगामी 7 कोटी 60 लाख 69 हजार 865 रुपयांच्या मूळ अंदाजपत्रकाला मंजुरी दिली . अंदाजपत्रकात प्रामुख्याने कृषी आणि समाजकल्याण विभागाच्या योजनांना प्राधान्य देऊन जादा तरतुदी सूचित करताना हे सूत्र पंचायतींनाही लागू करण्यात आले आहे . जिल्ह्यातील नऊ पंचायत समित्यांसाठी दोन कोटी 46 लाख 50 हजाराची तरतूद केली आहे . सर्वाधिक तरतुद रत्नागिरी पंचायतीकरिता करण्यात आली आहे . या तरतुदीतून पंचायतींनी कृषी योजना आणि पाणीपुरवठ्याच्या प्रस्तावित योजनांना प्राधान्य द्यायचे आहे . त्यामध्ये शासनातर्फे राबविण्यात आलेले राष्ट्रीय फलोत्पादन अभियान , सेंद्रिय शेती , कृषी यांत्रिकीकरण , जलचेतना अभियान , पेयजल योजना प्राधान्याने प्रस्तावित करण्याचे सूचित करण्यात आले आहे . जिल्हा परिषदेने पंचायतीच्या तुलनेत साठ टक्के निधी ग्रामपंचायतीला देण्याचे धोरण अवलंबिले असून चालू आणि मूळ अंदाजपत्रकातील साठ टक्के तरतुदी ग्रामपंचायतीला देताना या निधीतून पर्यावरण संतुलित समृद्ध ग्राम अभियान , निर्मल अभियान , तंटामुक्ती आणि ग्रामस्वच्छता अभियान या शासकीय योजना प्राधान्याने राबविण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत . पंचायत समित्यांसाठी केलेल्या तरतुदी मंडणगड - 12 लाख दापोली - 50 लाख खेड - 53 लाख चिपळूण - 30 लाख 50 हजार गुहागर - पाच लाख संगमेश्‍वर - 15 लाख रत्नागिरी - 50 लाख लांजा - 16 लाख राजापूर - 15 लाख - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - एकूण - 2 कोटी 46 लाख 50 हजार > > शाळेत मुलांना मोफत जेवण देण्याची योजना घ्या . कर भरणारे ( म्हणजे खाऊनपिऊन सुखी असलेले ) लोक कदाचित या योजनेची गरज नाही * असे सुचवतील कारण त्यांचे काही जळत नसते . आपले जळत नाही ना मग देश गेला * ड्ड्यात , कदाचित असं विचार करणारी अशी लोक भारतात आहे हि किमान शक्यता तरी मान्य केल्याबद्दल आभारी आहे . हा बुडापेस्ट्मधला फुटपाथ . . . पादचार्‍यानी आपला फोडा खालच्या शिक्याशी मॅच करुन त्यावर उभं राहायचं बहुतेक ! " Ohh , am extremely sorry , but I have not charged it " असं म्हणत त्या बाईंनी एक कोल्ड्रीकसाठी असतो तो पेला माझ्या हातात दिला . आता , त्यांनी याचे पैसे सेंटस घेतले नाहित म्हटल्यावर मी कार्ड पुन्हा देउ केल तेव्हा , असे म्हणतात की कुठल्याही भाषेवर प्रभुत्व मिळवायचे असेल तर प्रथम त्या भाषेतल्या शिव्या शिकुन घ्याव्यात . आमच्यासाठी ही प्रक्रिया फार लवकर सुरु झाली . मायबोलीतल्या काही " मर्दानी " शब्दांवर आम्ही खुप लवकर प्रभुत्व मिळवले . कोल्हापुरात असताना ( माझा लेख सुपरहिट्ट होणार . मी कोल्हापुरचा आहे हे सुरुवातीलाच डिक्लेअर करुन टाकले आहे ) एकदा पिताश्रींच्या एका सुहृदाने " काय रे कोल्हापुरी झालास की नाही " असा सज्जड प्रश्न विचारला होता . मी पुर्ण भंजाळुन हो असे उत्तर देउन टाकले . त्यावर " मग तु * डेच्या म्हणतो की नाही मित्रांना " असे हसत हसत विचारले . यावर पिताश्रींनीही हसुन प्रतिसाद दिला . त्यामुळे कोल्हापुरी होण्यासाठी मित्रांना * डेच्या म्हणणे निरातिशय आहे हे मला खुप बालवयात कळुन चुकले . दुसर्याच दिवशी मी खुपच प्रेमाने मित्रावर या गोड शब्दाच उपयोग केला . दुर्दैवाने मित्राची आई वर्गशिक्षिका होती आणि तिने आपला असा प्रेमळ उल्लेख ऐकला . त्यानंतर जे काही झाले ते सांगवत नाही ( बाई बहुधा पुणेकर असाव्यात . माझ्या भाषास्वातंत्राचे त्यांना जरादेखील कौतुक नव्हते ) . तिल स्नान कर करें शिव पूजा - फागुन कृष्ण पक्ष चतुर्दशी को महाशिव रात्रि महोत्सव मनाया जाता है त्रयोदशी को एक बार भोजन करके चतुर्दशी को दिन भर अनन नहीं ग्रहण करना चाहिए इसके अलावा यह भी मान्यता है कि काले तिलों से स्नान करके रात्रि में विधिवत शिव पूजन करना चाहिए भगवान शिव के सबसे प्रिय पुष्पों में कनेर , बेल पत्र तथा मौलसिरी है लेकिन पूजन विधान में बेलपत्र सबसे प्रमुख है शिवजी पर पका आम चढ़ाने से विशेष फल प्राप्त होता है अजूनही सुचना याव्यात . सध्याच्या मंदीच्या काळात ( किंवा एरवीही ) उत्पन्नाचा दुसरा स्त्रोत असणे योग्यच . कळते गुरू स्मरोनी स्मरताच मायबापा छाया निवांत देता जळतात माणसे ही अहो या मालिका जशा रटाळ झाल्या आहेत तशी त्यावरची हि आरडा ओरड देखील खूप जुनी झाली आहे . मला वाटला लेख काहीतरी खुमासदार असेल म्हणून वाचायला घेतला तर मालिके इतकाच बोर निघाला . तुम्हाला कंटाळा येतो म्हणून काहीतरी फालतू लेख लिहून आम्हाला कशाला बोर करता ? त्यापेक्षा computervar game खेळत बसा . ' डॉ . ऑर्निशस प्रोग्रॅम फॉर रिव्हर्सिंग हार्ट डिसीज ' ह्या पुस्तकात ते लिहीतात की ' रोज एक ते दीड तास चालण्यामुळे आयुष्य दीड वर्षे वाढते असे लक्षात आलेले आहे . मात्र सरासरी आयुष्यात त्यासाठी तुम्ही जो वेळ चालण्यात गमावता तोही त्यासारखाच ( दीड वर्षे ) असतो . म्हणून आयुष्य वाढविण्यासाठी चालू नका . चालल्यामुळे दिवसाच्या उर्वरित वेळात जर तुम्हाला ऊर्जस्वल वाटत असेल , उत्साही वाटत असेल तर चाला . ' सारांश काय की आपल्या आयुष्यात काय साध्य करायचे आहे ते साधण्यास लागणारी स्वस्थता मिळवण्यासाठी आवश्यक तेवढाच वेळ विहारात घालवा .

Download XMLDownload text