EN | ES |

guj-42

guj-42


Javascript seems to be turned off, or there was a communication error. Turn on Javascript for more display options.

આપ સૌને શબ્દ - સાગરના કિનારે ( રાજીવ ) તરફથી " વેલેન્ટાઈન ડે " ની ખુબ ખુબ શુભ કામનાઓ ! આપ સૌ સદા આપના સ્નેહીજનો , પ્રેમીજનો , સ્વજનોથી ઘેરાયેલા રહો અને સૌનુ જીવન પ્રેમમય , પ્રેમપુર્ણ અને પ્રેમ - નિતરતુ બની રહે તેવી અભ્યર્થના . વિનંતી ખાસ એટલા માટે કરીએ છીએ કે આજે સમય ખરાબ છે ભલભલાની નૈતિકતા ફેરવી નાખે છે . અંતરાત્મા સિવાય તમારી કોઈ ચોકી પણ નહીં કરે . પ્રજાએ પહેલીવાર મહોખ્બત કરી છે . જો પછડાટ ખાશે તો બીજા કોઈને ફરી નહીં ચાહે . જાણીયા રે જેવી આતો અજાણ છે રે વસ્તુ અધુરીયાને નો કે ' વાય જી ૨૬ . દર્શન કરવાની સાચી રીત જાણો . જેવા છો તેવા ભગવાનના દરબારમાં હાજર થાવ . પ્રભુ સમક્ષ ભાવથી બે હાથ જોડી ઉભા થઇ જાવ . તેમની આંખોમાં આંખો પરોવો . તમે જેમ ભગવાનનાં દર્શન કરવા આતુર છો તેમ ભગવાન પણ તમે જોવા આતુર છે . તમારી રજૂઆત ટૂંકમાં મુદ્દાસર કરો . પ્રાર્થના વગરના શબ્દો કરતાં શબ્દોની વગરની પ્રાર્થના જલદી ફળે છે . આંખો મીંચીને ક્યારેય દર્શન ના કરશો . તમારા માટે ભગવાન ૨૪ કલાક જાગે છે . તમારી પોતાની જેટલી લાયકાત છે તેટલું ભગવાન પાસે માગો . અતિ સર્વત્ર વર્જ્યયેત . અતિ લોભ તે પાપનું મૂળ . સમજદાર કો ઇશારા કાફી હૈ . રર " - ર૪ " ઉત્તર અક્ષાંક્ષ અને ૭૦ " - ૭ર " પુર્વ રેખાંશ પર આવેલ છે . જિલ્લાની ઉત્તર , ઈશાન ખુણે બનાસકાંઠા જિલ્લો , પશ્ચિમ - ઉત્તરે વાયવ્ય સરહદે પાટણ જિલ્લો , દક્ષિણે અને નૈઋત્ય સરહદે અમદાવાદ જિલ્લાનો થોડો ભાગ અગ્નિ ખુણામાં સુરેન્દ્રનગર તથા પુર્વમાં ગાંધીનગર જિલ્લો આવેલ છે . શેક્સપીયર થીએટરની પ્રેક્ટિકલ સમજ ધરાવતો શ્રેષ્ઠ કવિ હતો . [ ૧૩૫ ] તે સમયના બીજા નાટકોની જેમ શેક્સપીયર પેટ્રાર્ચ ( Petrarch ) અને હોલિન્શ્ડ ( Holinshed ) જેવા સ્ત્રોતોમાંથી મળતી વાર્તાઓને નાટકીય સ્વરૂપ આપતો હતો . [ ૧૩૬ ] તે કથાવસ્તુના દરેક હિસ્સાને નવો આયામ આપી રસકેન્દ્ર ઊભા કરતો હતો અને પ્રેક્ષકોને તેના ઉદ્દબોધનના શક્ય તેટલા વધારે પાસા બતાવતો હતો . આલેખનની શક્તિના લીધે શેક્સપીયરના નાટક ભાષાંતર , કાપકૂપી અને મુખ્ય નાટકના હિસ્સાને ગુમાવ્યા વગર વ્યાપક પણે થતી વ્યાખ્યામાં પણ ટકી શક્યા છે . [ ૧૩૭ ] શેક્સપીયરની નિપુણતા વિકસવાની સાથે તેણે તેના પાત્રોને વધારે સ્પષ્ટ અને વૈવિધ્યસભર ધ્યેયવાળા બનાવ્યા અને બોલવાની જુદી - જુદી ઢબ દ્વારા તેમની અલગ છાપ ઉપસાવી . તેણે પાછળના નાટકોમાં પ્રારંભિક શૈલીના પાસાને જાળવી રાખ્યા હતા , આમ છતાં તેના છેલ્લા રોમાન્સ ( late romances ) માં તે સ્વતંત્ર રીતે પાછો વધારે કુત્રિમ શૈલી પર પાછો ફર્યો છે . જેમાં થીએટરની ભ્રમણા પર ભાર મૂકાયો છે . [ ૧૩૮ ] એક રવિવારે કે શનિવારે હ્યુસ્ટનના સાહિત્ય રસિકો મળે , કોઇ પણ જાતના સંકોચ શરમ વાહ સરસ લેખ આપ્યો છે , શ્રી ગોવિદભાઈ અને શ્રી રવિંદ્રભાઈને ધન્યવાદ . તો આવનારા તહેવારના એંધાણ છે પણ હજુ ગઈકાલે ગયેલા મટકી ફોડ ગોવિંદાઓ વિશે શું કહેવુ છે ? ૭૫ લાખની મટકી તે વળી હોઈ શકે ? ? અને પૈસા કોના , મુંબઈમાં વસતા ગુજરાતીઓના ને કે બીજા કોઈના ? ? ધારો કે કોઈ મટકી વગર ઈનામે - માળ ઉચે બાંધી હોય તો ત્યા આટલી ભીડ થશે ? ? બાળકવિતામાં તર્ક અથવા લોજિકની જરૂર ખરી ? ના . તર્કની આંગળી પકડીને બાળકાવ્યો લખાય . બાળકાવ્યોનો હિપ્પોપોટેમસ કુલફી ખાય અને એને શરદી થાય ત્યારે ઉદયન ઠક્કરે હિપ્પોની પૂંછડી નીલગિરિના તેલમાં બોળવી પડે અને વિક્સની બાટલીને બદલે આખી બરણીની વ્યવસ્થા કરવી પડે . શબ્દો એના પરંતુ પોત અલગ છે , ભાત અલગ છે ! ધમણે શ્વાસ ધમાય , ઘટડામાં ઘોડાં ફરે ; છોરુની ચિંતા થાય , કેમ વીસરીએ કાગડા ? તમારો ખુબજ સારો પ્રયત્ન છે ખરી રીતે જુઓ તો આપણી ભાષા મા પણ - બૂક્સ મળે એટલે ભાષા નુ ગૌરવ છે . . હુ સમજણો થયો ત્યાર થી વાંચુ છુ , વાંચવુ એટલે કે તે એક જરૂરીયાત જેવુ છે મન નો ખોરાક છે . અત્યાર ની બદલતી દુનીયા મા ડીઝીટલ એટલે કે - બૂક્સ ખુબજ ક્રાંતીકારી વસ્તુ છે . . એક આઝાદી છે તમારા વિચાર પહોંચાડવા ની અને પણ મફત ! મારા જેવા ઘણા વાંચનપ્રેમી લોકો અત્યાર ની મોંઘવારી મા પ્રિન્ટેડ બુક્સ નથી ખરિદી શકતા કે સાચવી શકતા તેના માટે તો આશિર્વાદ રૂપ છે . જ્યારે ડિસ્ક પાર્ટીશન કરવા જેવા મુદ્દાઓની ચર્ચા કરી રહ્યા હોય છે , ત્યારે વપરાતા હાર્ડવેર વિશે થોડી જાણકારી મેળવવાનું મહત્વનું છે . કમનસીબે , વિગતોમા ખૂબ ઊંડો ખ્યાલ નહિં મળે ખૂબ સરળ છે . તેથી , પરિશિષ્ટ ડિસ્ક ડ્રાઈવની સરળ આકૃતિ વાપરે છે જે જ્યારે ડિસ્ક ડ્રાઈવમાં પાર્ટીશન થાય ત્યારે વાસ્તવમાં શું થાય તે સમજાવવામાં મદદ કરે છે . આકૃતિ A . 1 , " નહિં વપરાયેલ ડિસ્ક ડ્રાઈવ " , એકદમ નવી , નહિં વપરાયેલ ડિસ્ક ડ્રાઈવ બતાવે છે . ૩૫૭૬જેટલો વ્યવહાર આદર્શ થતો જાય , તેટલી સમાધિ વધતી જાય . ઇમારતના આગળના ભાગે ત્રિકોણાકાર રચના ધરાવતા શિલ્પો એથેન્સના પ્રેક્સિયાસ અને એન્ડ્રોસ્થેનિસના છે . આટલા કદનું બીજું મંદિર સ્ટાઇલોબેટ પાસે 6 બાય 15 કોલમની પેટર્નમાં જાળવી શકાયું છે . [ ૨૩ ] તેની અંદર ડેલ્ફિક ઓરેકલનું કેન્દ્ર એડીટોન અને પાયથિયાની બેઠક હતી . 1938 - 1300 દરમિયાન ઇમારતનું આંશિક પુનઃનિર્માણ કરવામાં આવ્યું હતું . પંચમભાઈ , સુંદર ગીત ! જગદીશભાઈની વાત સાચી છે . છેવટે તમારા મનમાં રહેલ લયની ઓડિયો પણ મૂકો ! મારા મનમાં જે તરજ આવે છે તે હીંચમાં બેસે છે અને " " શબ્દ બંગાળીની જેમ લઘુ ઉચ્ચારણ કરવો પડે છે . મને ગમ્યું કે કાવ્ય તો સીધી છાંદોગ્ય ઉપનિષદની સાબિતી ! એક પંખી ઘેનમાં તો ઘેરાય પણ બીજું પંખી એના વિષે કવિતા પણ લખે ! કહો હવે કોના પર હું ભરોસો મૂકું દોસ્‍ત , રક્ષકો ખુદ અહીં ભક્ષકો થઇ ગયાં . શ્રીમતિ નિર્મળાબેન એચ . પટેલ , મોન્ટ્રીય ( કેનેડા ) થી લખે છે ; તેમના દીકરાએ એક નવું મકાન ખરીદયા પછી થોડા દિવસોમાં મોટી તકલીફમાં મુકાઈ ગયો . તેની તબિયત ખરાબ થઈ જતા તેઓ સૌ પરિવારજનોએ કેટલાક સમય ખૂબ ચિંતામાં પસાર કર્યા . દરમ્યાન પૂ . બાપાનું સ્મરણ થતા પૂરી શ્રદ્ધા સાથે દીકરાના સ્વાસ્થ્યની રક્ષા કાજે તેમણે પરચો માન્યો . . . ને પૂ . બાપાની દયા દ્રષ્ટિથી તેમના દીકરાની તબિયતમાં ચમત્કારિક રીતે સુધારો થવા લાગ્યો . થોડા દિવસોમાં તે સંપૂર્ણ સ્વસ્થ થઈ ગયો . પૂ . બાપાએ તેમના નાના - મોટા અનેક કાર્યો સફળતાપૂર્વક પાર પાડ્યા છે . સ્વપ્નમાં સાચી પરી આવે પછી રોજ સપનાઓ તૂટે છે ભીતરે અરે ભરતભાઈ તો બરોબર કે ' સરસ ' છે . પણ એમાં રસપૂર્વક શીખવા લાયક શું લાગ્યું ભાઈ મારા જે તમને સૌથી વધુ અસર કર્યું . જણાવશો તો વાત હજુ જામશે . " બધાં લાગણીભીનાં સ્પંદનો એવી રીતે હ્રદય માં ઉદભવતાં હોય છે જાણે કે ફૂલો પર ઝાકળબિંદુઓ પ્રસરી રહ્યાં હોય . . ! ! . . " બહુ સરસ લખ્યુ છે . મહાનગર , નગર અને પંચાયતોની ચૂંટણીઓ હંમેશા ગટર , પાણી , લાઈટ , રસ્તા અને અન્ય પ્રાથમિક સુવિધાઓ સહિતના સ્થાનિક પ્રશ્નોને લઈ લડાય છે અને એમાં લોકોના પ્રશ્નોની ચિંતા અને તેમની સવલતોને કેન્દ્દ સ્થાને રખાય છે પરતું ગુજરાતમાં પોતાની લોકપ્રિયતાની હંમેશા છડી પોકરતું ભાજપ વખતે સ્થાનિક નાગરિકોના પ્રશ્નોને લઈને નહીં પણ કેન્દ્રની કોંગ્રેસ સાથેના પોતાના રાજકીય હિસાબ - કિતાબને સરભર કરી લેવાના આશયસહ પોતાના વાચાળ રાષ્ટ્રિય નેતાઓની ફોજની સાથે ચૂંટણી જંગમાં ઝંપલાવશે . જાને ક્યોં હર ગીત અચાનક લગતા હૈ રહ ગયા અધૂરા જાને ક્યોં લગતા હૈ કહ કર ભી કુછ તો કહના હૈ બાકી જાને ક્યોં લગતા હૈ મદિરા સુધિ ને જિતની પી હૈ કમ હૈ જાને ક્યોં લગતા હૈ પ્યાલા છોડ રહી હૈ રીતા સાકી જાને ક્યોં લગતા હૈ મુટ્ઠી બન્દ , અભી ભી ખુલી હુઈ હૈ જાને ક્યોં લગતા હૈ સપબા ઔર એક બનના નયનોં મેં જાને ક્યોં લગતા હૈ અબ ભી હૈ શ્રંગાર અધૂરા મન કા જડે કલ્પનાઓં મેં , બાકી શેષ અભી હૈ કુછ ગહનોં મેં જાને ક્યોં લગતા હૈ બાતેં મેરી અભી અધૂરી હૈં સબ યદ્યપિ નિશા લગી હૈ ઢલને તુમસે વે સબ કહતે કહતે જાને ક્યોં લગતા હૈ મન કા પર્વત અબ ભી હૈ વૈસા હી ચાહે વર્ષોં બીત ગયે હૈં એક પીર મેં ઉસે પિઘલતે જાને ક્યોં લગતા હૈ પરિચય કે પશ્ચાત અપિરિચિત હો તુમ જાને ક્યોં લગતા હૈ મેરે હોકર , નહીં હુએ તુમ મેરે જાને ક્યોં લગતા હૈ હર એક રોજ ઉષા આતી હૈ જબ જબ સૂરજ કે સઁગ લે આતી હૈ ઔર ઉમડતે ઘને અઁધેરે જાને ક્યોં લિખકર ભી ઐસા લગતા , લિખા નહીં હૈ કુછ ભી જાને ક્યોં હર બાર શબ્દ યે મેરે , અક્ષમ હો જાતે હૈં તુમ યદિ સમઝ સકો તો આકર મુઝકો ભી બતલાતે જાના કહાઁ છન્દ બનને સે પહલે ભાવ હ્રદય કે ખો જાતે હૈં એમની પાસેથી ધીરે ધીરે વાત કઢાવવાની હોય છે . પોતાની વાત પોતે કરે . પોતાની ભાષામાં કરે . પોતાની રીતે કરે . પોતાના સમયે કરે . હું જાણતો હતો એટલે વહેલી તકે ગુજરાતી - અંગ્રેજી શબ્દકોષને માનપૂર્વક વિદાય આપીને ગુજરાતી - ગુજરાતી શબ્દકોષ લીધો . ' સાર્થ ગુજરાતી જોડણીકોષ ' મગાવ્યો . હજી યાદ છે કે કયો શબ્દકોષ છે એની ખાતરી કરવા માટે જેની પાસે હું મગાવતો હતો ભાઇએ મને પૂછ્યું : ' વીસ રૂપિયાવાળો , નહિ ? ' હા . અરે હા ભાઈ ખસી જાઉં ખસી જાઉં હં કોણ જાણે ચાલો ભાઈ હું શું ? શ્રી ચીનુ મોદી એટલે ગુજરાતી કવિતાનો આજનો જાજરમાન અને દબદબાભર્યો પડાવ અને એમના શેરનો મિજાજ તો જુઓ . . ધાર કે વેચાય છે સામી દુકાને સ્વર્ગ પણ , કોણ ઓળંગે સડક ધારણાના નામ પર એમની એક અભૂતપૂર્વ ગઝલ આજે માણીએ . . આપણા આજના યુગની ખુશનસીબી છે કે સગવડો તીર ઝડપે વધી છે અને સાથે બદનસીબી છે કે ચિંતાઓ એથી પણ વધુ ઝડપે વધી છે . . યુવાન હોય અને વડિલોની આમન્યા રાખતો હોય અને મિત્રોની સોબતમાં એક - બે વ્યસન પાળ્યા હોય એને ચિંતા હોય છે શ્વાસની દુર્ગંધની પકડાઈ જવાની . . અને યુવાનીને જો વિજાતિય આકર્ષણ થયું હોય અથવા કોઈ મિડ - લાઈફ ક્રાઈસિસ વાળા જણે જો લગ્ન બહારનું સાહસ કર્યું હોય તો બીક હોય છે ચર્ચાઈ જવાની . . શ્વાસમાં છલકાય છાની ગંધ તો , ને બધે ચર્ચાય સંબંધ તો ? હવેના શેરની વાત જુઓ . . કોઈ તમને એક પંક્તિ સંભળાવે જેમાં મોરનો ટહુકો એના કંઠમાંથી નિકળવાની વાત હોય . તમે વિચાર્યા કરો કે કવિ બીજી પંક્તિમાં ટહુકાનું શું કરશે ? પણ સાથે સાથે એક આડવાત . . કે આપણે આપણા હાથે આપણા યુગને એવી દિશામાં લઈ જઈ રહ્યા છીએ જેમાં મોરનો ટહુકો કોઈ વાસ્તવિક નહિ પણ પરિકથામાં આવતી વાત લાગે ! કંઠથી છટક્યો ટહુકો મોરનો , ડાળ પરથી જો મળે અકબંધ તો ? મને - તમને કોઈ આંસુની વાત કરે અથવા આંખમાં આંસુ આવે તો આપણો હાથ આંસુ લૂછવા માટે આંખ તરફ જાય કે વિચારો આંસુ પાછળના સુખ અથવા દુ : તરફ જાય . . પણ કવિ આટલી નાની બહેરના ( ટૂંકી પંક્તિના ) શેરના બીજી પંક્તિમાં વાતને કેટલી ઉંચી કક્ષા પર લઈ જાય છે . . આંખમાંથી આંસુઓ લૂછો નહીં , તૂટશે પે . . . લો ઋણાનુબંધ તો ? અને છેલ્લો શેર . . જે વાત ચીનુ મોદી કરી શકે . . આપણે સમય સાથે હંમેશા સમય પસાર કરીએ છીએ પણ કોઈ વાર એની સાથે છેડછાડ કરતા નથી . . ઊંડા ઉતરતા નથી એમાં . . કેમ ? આપણે હકિકતમાં કોઈ પણ વસ્તુમાં ઉંડાણમાં જતા નથી . . કારણ આપણને બીક છે કે ઉંડાણમાં આપણે ખોવાઈ જઈશું તો ? ખુદથી લાગતી બીક પણ આપણે પ્રામાણિકતાથી સ્વિકારી શકતા નથી અને પોતાનાથી નહિ પણ કોઈ બીજુ આપણને સમયમાં બંધ કરી દેશે કે પેલા ઊંડાણમાં પૂરી દેશે તો ? હું ક્ષણોના મ્હેલમાં જાઉં અને કોક દરવાજો કરી દે બંધ તો ? મનોવૈજ્ઞાનિક કાર્લ ગુસ્તાવ જુંગ કા જન્મ સ્વિટજરલૈંડ કે એક છોટે સે ગાંવ મેં 26 જુલાઈ 1875 કો હુઆ થા . ઇનકી માઁ કે પરિવાર મેં આધ્યાત્મિકતા ઔર રહસ્યવાદ કો પોષિત કરને વાલા માહૌલ થા . ઇનકે પિતા ભી બહુત અન્ધવિશ્વાસી થે . જુંગ કે પિતા તંત્ર - મંત્ર પર બહુત વિશ્વાસ કરતે થે . ઇનકે પિતા કા માનના થા કિ ઉનકી બાત ઉનકી પ્રથમ પત્ની કી આત્મા સે હોતી હૈ , જો મર ચુકી થી . ઇસ પ્રકાર કી પારિવારિક પરિસ્થિતિયોં કે કારણ બાલક જુંગ કી રૂચિ આધ્યાત્મિકતા તથા ધાર્મિક કાર્યકલાપોં કી તરફ બઢી . બાલ્યાવસ્થા મેં જુંગ ભાવુક ઔર સંવેદનશીલ પ્રવૃત્તિ કે થે . અપને જીવન કે આરમ્ભિક સમય મેં ઉનકા ઝુકાવ પુરાતત્વવિજ્ઞાન કી ઓર થા , પરન્તુ બાદ મેં ધીરે - ધીરે વે ચિકિત્સા વિજ્ઞાન કી ઓર આકૃષ્ટ હુએ . સન 1900 મેં ઉન્હોંને બસેલ વિશ્વવિદ્યાલય સે ચિકિત્સા - શાસ્ત્રી કી ઉપાધિ પ્રાપ્ત કી . ઇસકે બાદ જ્યૂરિક મેં ઉન્હોંને વર્ગોલ્ટડલી માનસિક અસ્પતાલ મેં ચિકિત્સા સહાયક કે રૂપ મેં કાર્ય કિયા . સન્ 1900 મેં ફ્રાયડ કી પુસ્તક ' ઇંટરપ્રટેશન ઑફ઼ ડ્રીમ્સ ' કે પ્રકાશન કે બાદ જુંગ ઔર ફ્રાયડ મેં પત્રોં કા આદાન પ્રદાન હુઆ . જુંગ ફ્રાયડ સે બહુત પ્રભાવિત થે . ઉનમેં અચ્છી મિત્રતા ભી હો ગઈ . સન 1903 મેં ઇનકા વૈવાહિક સમ્બન્ધ Emma Rauschenbach સે હુઆ જો સન 1955 મેં એમા કી મૃત્યુ તક ચલા . 1907 મેં ફ્રાયડ કે આમંત્રણ પર જુંગ વિયના ગએ . ફ્રાયડ કી મદદ સે હી 1911 મેં જુંગ " ઇંટર નેશનલ સાઇકોએનાલિટિક એસોસિએશન " કે અધ્યક્ષ હુએ . ઇન દોનોં કે બીચ સામંજસ્ય ઔર મિત્રતા ઇતની બઢ ગઈ કિ જુંગ કો ફ્રાયડ કા ઉત્તરાધિકારી સમઝા જાને લગા . ફ્રાયડ ને સ્વયં ઇન્હેં અપના ઉત્તરાધિકારી તથા યુવરાજ ( my successor and crown prince ) કહા . ઇસકે બાદ કે એક - દો સાલોં મેં ફ્રાયડ ઔર જુંગ કે બીચ મતભેદ બહુત બઢ ગએ . સન 1913 મેં યે મતભેદ અપની પરિણિતિ પર પહુંચે ઔર જુંગ ફ્રાયડ સે અપને સમ્બન્ધ તોડકર અલગ હો ગએ . ઇસી કે સાથ ઉન્હોંને 1914 મેં ઇંટર નેશનલ સાઇકોએનાલિટિક એસોસિએશન કે અધ્યક્ષ પદ સે ઇસ્તીફા દે દિયા ઔર ઉસકી સદસ્યતા ભી ત્યાગ દી . યહ અલગાવ દોનોં કે મન મેં ઐસી દીવાર બના ગયા કિ પૂરી જિંદગી વે ફિર એક દૂસરે સે મુખાતિબ નહીં હુએ . ફ્રાયડ સે હુએ ઇસ સંબંધ - વિચ્છેદ કે બાદ જુંગ કુછ વર્ષોં કે લિએ આત્મકેંદ્રિત હો ગએ ઔર આત્મવિશ્લેષણ મેં જુટે રહે ફિર ઉન્હોંને વાપસ અપના લેખન કાર્ય આરમ્ભ કર દિયા . જુંગ ને મનોવિજ્ઞાન કે જિસ સંપ્રદાય કી નીંવ રખી ઉસે વિશ્લેષણાત્મક મનોવિજ્ઞાન ( analytical psychology ) કહતે હૈં . ઇનકે સંપ્રદાય મેં સોદ્દેશ્યવાદ ઔર કારણતા કા સમ્મિશ્રણ હૈ . જુંગ ને યૌન ઊર્જા પર ફ્રાયડ દ્વારા દિએ ગએ બલ કો ઠુકરા કર માનવ કે રચનાત્મક વિકાસ પર બલ દિયા . ઉન્હોંને માનવ કે વ્યક્તિત્વ નિર્માણ એવં અધ્યયન મેં પ્રજાતીય ( racial ) તથા જાતિવૃત્તિક ( phylo - genetic ) આધારોં કો મહત્વ દિયા . જુંગ કી પ્રસિદ્ધિ ઉનકી પુસ્તક " સાઇકોલૉજિકલ ટાઇપ્સ " કે પ્રકાશન કે બાદ સે પરવાન ચઢી . ઇસ પુસ્તક કે પ્રકાશન કે બાદ ઉન્હેં કઈ વિશ્વવિદ્યાલયોં જૈસે હાર્વડ , આક્સફોર્ડ ઔર કલકત્તા વિશ્વવિદ્યાલય દ્વારા સમ્માનનીય ઉપાધિયાઁ દી ગઈં ઔર 1944 મેં વે બેસેલ વિશ્વવિદ્યાલય કે મેડિકલ મનોવિજ્ઞાન કે પ્રાચાર્ય નિયુક્ત હુએ . અપને ખ઼રાબ સ્વાસ્થ્ય કે કારણ ઉન્હોંને યહ પદ 1945 મેં છોડ દિયા . સન 1961 મેં જૂન મહીને કી છઠી તારીખ કો જ્યૂરિક મેં ઉનકી મૃત્યુ હુઈ . જુંગ ને સમ્પૂર્ણ વ્યક્તિત્વ કો સાઇકે ( psyche ) કી સંજ્ઞા દી હૈ , જો કઈ અંતર્ક્રિયાત્મક વ્યવસ્થાઓં સે નિર્મિત હોતા હૈ ઔર ઇસકે નિર્માણ કે લિએ ઉત્તરદાઈ ઘટકોં કો જુંગ ને વિસ્તાર સે વિવેચિત કિયા હૈ . જુંગ કે અનુસાર મનુષ્ય કા સામાજિક વ્યક્તિત્વ એક મુખૌટા હોતા હૈ , જિસે વ્યક્તિ સામાજિક માન્યતાઓં સે અનુક્રિયા કરકે નિર્મિત કરતા હૈ તથા ઇસમેં ઔર અપની આંતરિક આદ્યસ્વરુપ ( આદ્ય સે જુંગ કા તાત્પર્ય હમેશા માનવ કે પ્રારંભિક ઇતિહાસ કી ઓર હોતા થા ) આવશ્યકતાઓં કી પૂર્તિ મેં સંતુલન બનાતે હુએ વ્યક્તિત્વ કા વિકાસ કરતા હૈ . જુંગ ને મન કે સ્વરુપ કો ગત્યાત્મક માના હૈ . ફ્રાયડ કે સમાન જુંગ ને ભી માનસિક સંરચના કો દો ભાગોં મેં વિભાજિત કિયા હૈ - ચેતન એવં અચેતન . જુંગ કા માનના થા કી વ્યક્તિત્વ ( સાઇકે ) કા વહ ભાગ જો વ્યક્તિ કી આદ્ય ભાવનાઓં / ક્રિયાઓં સે સંચાલિત હોતા હૈ , મૂલત : વ્યક્તિ કા અચેતન હોતા હૈ . ઇસમેં સભી તરહ કી દમિત ઇચ્છાએં , દબાયે ગએ ભાવનાત્મક સંવેગ , મનોગ્રંથિયાઁ ઔર અંશરૂપ ( archetype ) સે જુડી અવાધારણાએઁ ઉપસ્થિત હોતી હૈં . જુંગ કે લિએ વ્યક્તિત્વ કા યહ ભાગ મૂલતઃ " છાયા " પ્રત્યય સે સમ્બંધિત હૈ . વહીં સચેતન કો જુંગ ને મુખ્યતઃ આત્મન સે જોડા હૈ . જુંગ કા માનના થા કિ અચેતન મન હી વ્યક્તિ કે માનસિક સ્વાસ્થ્ય મેં ઉત્પન્ન વિકારોં કો સમઝને એવં ઇનકે નિદાન કા જરિયા હૈ . કહા જા સકતા હૈ કિ જુંગ કે લિએ વ્યક્તિ કે વ્યવહાર કા સામાન્ય પક્ષ વિશ્લેષણ કા વિષય નહી હૈ બલ્કિ ઇસસે પરે હોકર વે વ્યક્તિત્વ કી અસામાન્ય ઘટનાઓં કો મનુષ્ય કે વ્યવહાર કે વિશ્લેષણ કા સૂત્ર સમઝતે હૈં . જુંગ કે લિએ સાઇકે કા નિર્માણ ચેતન ઔર અચેતન દોનોં સે સમ્બન્ધ રખતા હૈ . જુંગ ને મનોગ્રંથિયોં કી પહચાન કે લિએ શબ્દ સાહચર્ય નિયમ ( word association test ) કા ઉપયોગ કિયા . જુંગ કા માનના થા કિ અચેતન કી સભી યાદોં કા પ્રત્યાહ્વાન નહી કિયા જા સકતા . ઇસ પ્રકાર હમ દેખતે હૈં કિ યહાઁ જુંગ ફ્રાયડ સે બહુત અલગ હટકર કોઈ પ્રસ્થાપના નહીં પેશ કર પાતે . વસ્તુતઃ જુંગ ઔર ફ્રાયડ કે " અવચેતન " પ્રત્યય મેં કોઈ વિશેષ અંતર નહીં હૈ . જુંગ સિર્ફ ફ્રાયડ કી ઇસ માન્યતા કો ઠુકરાતે પ્રતીત હોતે હૈં કિ અચેતન સિર્ફ યૌન ઊર્જા કી દબી છુપી અભિવ્યક્તિ હૈ . ફ્રાયડ કે યૌન ઊર્જા પર ડાલે ગએ બલ કો અસ્વીકાર કરકે વે સામાજિક - સાંસ્કૃતિક ઘટકોં તક અચેતન કો વિસ્તાર દેતે હૈં તથાપિ વે અચેતન કી ફ્રાયડ કે અવચેતન કી તરહ હી જાદુઈ વ્યાખ્યા કરકે રહ જાતે હૈં ઔર કિસી ઠોસ વસ્તુગત ઔર પ્રામાણિક નિષ્કર્ષ પર નહી પહુંચા પાતે જુંગ અચેતન કો દો ભાગોં મેં બાંટતે હૈં - વ્યક્તિગત અચેતન ઔર સામૂહિક અચેતન . વ્યક્તિગત અચેતન મુખ્યતઃ વ્યક્તિ કો હુએ ઉન સભી અનુભવોં કા સંગ્રહ હૈ જો ઉસકી ચેતના કો તાત્કાલિક રૂપ સે સ્મરણ હૈં અથવા નહી ભી હૈં યે વિસ્મૃત અનુભવ દમન અથવા ઉપેક્ષા કે કારણ અચેતન મેં ચલે જાતે હૈં . જુંગ કી માન્યતા થી કિ મનોગ્રંથિયાઁ ( complexes ) યહીં પાઈ જાતી હૈં . ઇસકી સંરચના પ્રત્યેક મનુષ્ય કે લિએ ભિન્ન હોતી હૈ . યહાઁ જુંગ કે અચેતન કા હમ ફ્રાયડ કે અવચેતન સે સ્પષ્ટ સામ્ય દેખ સકતે હૈં . સામૂહિક અચેતન કી અવધારણા જુંગ કી સાર્વાધિક વિવાદાસ્પદ દેન રહી . જુંગ કા માનના થા કિ માનવ મેં વ્યક્તિગત અચેતન કે અલાવા એક સામૂહિક અચેતન કી ભી ઉપસ્થિતિ હોતી હૈ . યહ સાઈકે કી સાર્વાધિક શક્તિશાલી એવં પ્રભાવશાલી વ્યવસ્થા હૈ . સામૂહિક અચેતન વિકસિત નહી કિયા જા સકતા . જુંગ કી માન્યતા થી કિ સભી મનુષ્યોં મેં ઇસકે અવશેષ સંરક્ષિત હોતે હૈં જો ઉસે ઉસકે આદિમ પૂર્વજોં કી આનુવાંશિક દેન હૈં . ઇસમેં માનવ કે ઉદ્ગમ એવં વિકાસ કે માનસિક અવશેષ જો માનવ કે વિકાસ કે ક્રમ મેં બાર - બાર દોહરાએ ગએ હોં ઔર આદિકાલીન પ્રતિમાએં ( primodal images ) સંચિત હોતી હૈં . માનવ કે આદિમ પૂર્વજોં દ્વારા પૃથ્વી , સૂર્ય , ઈશ્વર કે સંપ્રત્યય સે પ્રાપ્ત હોનેવાલી અનુભૂતિયાઁ ઇસમેં સંચિત હોતી હૈં . ધાર્મિક વિશ્વાસ , દંતકથાએં ( legands ) , દેવકથાએં ( myths ) આદિ ભી સામૂહિક અચેતન મેં હી સમ્મિલિત હોતી હૈ . સામૂહિક અચેતન કે અંતર્વસ્તુ કો જુંગ ને આદ્યરૂપ / અંશરૂપ ( archetype ) કી ઉપાધિ પ્રદાન કી . યહ વ્યક્તિગત અચેતન કે " મનોગ્રંથિ " પ્રત્યય સે ઇસ અર્થ મેં ભિન્ન હોતા હૈ કિ યહ સભી મનુષ્યોં મેં સામાન્યીકૃત હોતા હૈ . જુંગ ને મુખ્ય પાંચ તરહ કે આદ્યરુપોં કા વર્ણન કિયા હૈ - પર્સોના ( persona ) , આત્મન ( self ) , છાયા ( shadow ) , એનિમા ( anima ) ઔર એનિમસ ( animus ) # પર્સોના ( persona ) - વ્યક્તિત્વ કે સામાજિક રૂપ કો જુંગ ને પર્સોના કી ઉપાધિ દી . જુંગ કી સ્પષ્ટ માન્યતા થી કિ યહ પર્સોના એક પ્રકાર સે વ્યક્તિ કે મન ( મષ્તિષ્ક કે પ્રકાર્યોં કા સમેકિત રૂપ ) દ્વારા નિર્મિત એક સમઝૌતાપરક અવધારણા હૈ . યહ યથાર્થપરક નહી હોતા , બનાવટી હોતા હૈ . જુંગ ઇસકે સાથ યહ ભી કહતે હૈં કિ વ્યક્તિ કે યથાર્થ ભાવનાઓં કી જાનકારી ઇસી પર્સોના કે વિશ્લેષણ સે પ્રાપ્ત હો સકતી હૈ . યહ ફ્રાયડ કે ઇગો પ્રત્યય કે સમાન હૈ . # આત્મન ( self ) - સેલ્ફ કો જુંગ ને પહલે સમ્પૂર્ણ વ્યક્તિત્વ અથવા સાઇકે કે સમકક્ષ માના થા , પરન્તુ બાદ મેં જબ ઉન્હોંને અંશરૂપોં ( archetype ) કા પ્રત્યય દિયા તબ વ્યક્તિ કે અન્દર જો એકત્વ કા કેંદ્ર હૈ ઉસે સેલ્ફ ( આત્મન ) કહા જુંગ કે અનુસાર આત્મન જીવન કા લક્ષ્ય હૈ જિસે તબ હી પ્રાપ્ત કિયા જા સકતા હૈ , જબ વ્યક્તિ ખુદ કો હર પ્રકાર સે સંતુલિત કર પાતા હૈ જુંગ કે અનુસાર આત્મન વ્યક્તિત્વ કા કેંદ્ર બિંદુ હૈ , જિસકે ઇર્દ ગિર્દ સભી વ્યવસ્થાએં પુંજ કે રૂપ મેં રહતી હૈ એવં આત્મન હી વ્યક્તિત્વ મેં સંતુલન સ્થાયિત્વ ઔર ઢૃઢ઼તા કે લિએ જિમ્મેદાર હૈ . જુંગ ઇસ પ્રત્યય કી સ્થાપના કે લિએ બહુત હદ તક પ્રાચ્ય ધર્મ એવં દર્શન સે પ્રેરિત રહે . ઉનકા માનના થા કિ યહ જીવન કી મધ્યાવસ્થા મેં હી ઉદિત હોતા હૈ . જુંગ કી યહ પરિભાષા ફ્રાયડ કે પરાઅહમ્ ( super ego ) સે મિલતી જુલતી લગતી હૈ # છાયા ( shadow ) - છાયા કા પ્રત્યય મૂલતઃ વ્યક્તિ કે અન્દર પાઈ જાને વાલી પાશવિક મૂલ પ્રવૃતિ કા પ્રતિબિમ્બ હૈ . જુંગ કે અનુસાર છાયા હી વ્યક્તિ સે સામાજિક રૂપ સે અનુચિત કાર્ય કરવાને કે લિએ જિમ્મેદાર હોતી હૈ . ઇસી પ્રત્યય સે પ્રેરિત હોકર મનુષ્ય અપને દોષોં કો દૂસરોં પર આરોપિત કરતા હૈ . વ્યક્તિત્વ કે કુસમાયોજન કે લિએ યહી પ્રત્યય જિમ્મેદાર હોતા હૈ . યહ અવધારણા બહુત હદ તક ફ્રાયડ કે ઇદં ( ID ) કે પ્રત્યય કે સમાન થી # એનિમા ( anima ) ઔર એનિમસ ( animus ) - જુંગ કા માનના થા કિ માનવ એક દ્વિલિંગી પ્રાણી હૈ એવં ઉસમે સ્ત્રૈણ એવં પૌરુષ દોનોં ગુણ હોતે હૈં . પુરુષ કે સ્ત્રૈણ પહલૂ કો જુંગ ને એનિમા કહા ઔર સ્ત્રી કે પૌરુષ વાલે પહલૂ કો ઉસને એનિમસ કહા . જુંગ કા માનના થા કી જબ કોઈ સ્ત્રી અધિકાર સ્વરુપ અપના મત રખ રહી હો તો યહ ઉસકે પૌરુષ પક્ષ યાનિ એનિમસ કી અભિવ્યક્તિ હૈ ઇસી પ્રકાર અગર કોઈ પુરુષ છોટી - છોટી બાતોં મેં ઉલઝતા હૈ તો યહ એનિમા કી અભિવ્યક્તિ હૈ . જુંગ કે મત કો સંક્ષેપ મેં રખને કે લિએ કહ સકતે હૈં કિ યુગોં સે સાથ રહને કે કારણ સ્ત્રિઓં ઔર પુરુષોં મેં ક્રમશઃ પૌરુષ ઔર સ્ત્રીત્વ કે અંશ ગએ હૈં ઔર ઇનમે ફર્ક સિર્ફ કિસી એક પક્ષ કી પ્રબલતા કા હોતા હૈ ઉપરોક્ત આદ્યરૂપોં કે આધાર પર જુંગ ને કુછ આદ્યરૂપ ચરિત્રોં ( archetype image ) કા ભી વિવરણ દિયા જો નિમ્નલિખિત હૈ . 1 > . દૈવીય શિશુ પ્રતિરૂપ - યહ નિષ્કલંક , નિષ્કલુષ અબોધ શિશુ કે રૂપ મેં વર્ણિત હોતા હૈ , જિસકા જન્મ મુસીબતોં કે બીચ હુઆ હૈ . યહ માનવ જાતિ કે આશાપૂર્ણ ભવિષ્ય કા પ્રતીક હૈ . 2 . > નાયક - યહ અપરાજેય , ચમત્કારિક ગુણોં સે યુક્ત , ચરિત્રવાન , મોહક ઔર કર્મનિષ્ઠ યોદ્ધા હૈ . જબ - જબ મનુષ્ય પર કિસી પ્રકાર કા સામૂહિક સંકટ આતા હૈ , મિથકોં મેં વર્ણિત ઇસ અંશરૂપ કી કલ્પના કી સહાયતા લી જાતી હૈ . 3 > . માતૃશક્તિ - યહ સ્ત્રી ચરિત્ર હૈ જો માતૃશક્તિ કા પ્રતીક હૈ . ઇસકે ચરિત્ર મેં જ્ઞાન , કર્મ અથવા અનુભવ કો અધિક મહત્વ દેકર ભાવના , બલિદાન , ક્ષમા , મમતા , સ્નેહ જૈસી ચીજોં કો મહત્વ દિયા જાતા હૈ . 4 > . પરામર્શદાતા - યહ અધિકતર અનુભવ અથવા સંચિત જ્ઞાન કા પ્રતીક હોતા હૈ . યહ અંશરૂપ ત્રિકાલદર્શી ઔર દાર્શનિક હોતા હૈ . યહ કર્મ કે પ્રતિ સકિય હોકર સિર્ફ દૂસરોં કો નિર્દેશિત કરતા હૈ . 5 > . શૈતાન - યહ ઈશ્વર કે સમાનાંતર ઔર વિરુદ્ધ એક સત્તા હૈ જો તામસિક પ્રવૃતિ કા પ્રતીક હૈ ( કભી - કભી સંભવતઃ ઈશ્વર કે કિસી સંભાવિત નકારાત્મક આયામ કા હી અવતાર ) હૈ . નાયક કા નાયકત્વ ઇન્હીં શૈતાની શક્તિયોં કે વિરોધ મેં ઉભરતા હૈ . જુંગ ને ઇન અંશરૂપ - બિમ્બોં કી અવધારણા કો મૂર્ત રૂપ દેને કે લિએ મિથકોં ઔર ધર્મ કથાઓં કા ગહરા અધ્યયન કિયા . જુંગ કા અન્ય મહત્વપૂર્ણ યોગદાન મનોવૃત્તિ ( attitudes ) ઔર પ્રકાર્ય ( functions ) કે ક્ષેત્ર મેં માના જાતા હૈ . જુંગ કા મત હૈ કિ વ્યક્તિત્વ કે દો પહલૂ હોતે હૈં જો ચેતન ઔર અચેતન દોનોં સ્તરોં પર કાર્ય કરતે હૈં . જુંગ ને વ્યક્તિત્વ કી દો મનોવૃત્તિયોં કા બ્યૌરા દિયા - અંતર્મુખતા ઔર બહિર્મુખતા . ઇન્હી દોનોં મનોવૃતિયોં કે આધાર પર જુંગ ને વ્યક્તિત્વ કે દો પ્રકારોં અંતર્મુખી ઔર બહિર્મુખી , કા ઉલ્લેખ કિયા . અન્તર્મુખી ( introverted ) વ્યક્તિત્વ મેં અંતર્મુખતા કી પ્રવૃત્તિ ઔર બહિર્મુખી ( extroverted ) વ્યક્તિત્વ મેં બહિર્મુખતા કી પ્રવૃત્તિ સબલ હોતી હૈ પ્રકાર્ય કી અવધારણા કે અંતર્ગત જુંગ ને ચાર મૌલિક પ્રકાર્યોં કા પ્રતિપાદન કિયા - સંવેદન ( sensing ) , ચિંતન ( thinking ) , ભાવના ( feeling ) , અન્તઃપ્રજ્ઞા ( intuting ) . જુંગ કે અનુસાર યે ચારો પ્રકાર્ય કિસી વ્યક્તિ મેં સમાન રૂપ સે વિકસિત યા વિભેદિત નહી હોતે . સબસે અધિક પ્રબલ પ્રકાર્ય હી ચેતના કે નિર્ધારણ મેં મુખ્ય ભૂમિકા નિભાતા હૈ . ઇન પ્રકાર્યોં ઔર અભિવૃત્તિ કે આધાર પર જુંગ ને ચાર અંતર્મુખી ઔર ચાર બહિર્મુખી પ્રકાર કે વ્યક્તિત્વોં કા પ્રત્યય દિયા . > અંતર્મુખી સંવેદન પ્રકાર > અંતર્મુખી ચિંતન પ્રકાર > અંતર્મુખી ભાવના પ્રકાર > અંતર્મુખી અન્તઃપ્રજ્ઞા પ્રકાર > બહિર્મુખી સંવેદન પ્રકાર > બહિર્મુખી ચિંતન પ્રકાર > બહિર્મુખી ભાવના પ્રકાર > બહિર્મુખી અન્તઃ પ્રજ્ઞા પ્રકાર જુંગ કા મત થા કી જિનકા આત્મન પૂર્ણ રૂપ સે સિદ્ધ ( actualized ) હો ચુકા હૈ , ઉનમે યે ચારો એક સામાન રૂપ સે વિકસિત એવં વિભેદિત હોતે હૈં . જુંગ ને ફ્રાયડ કે યૌન ઉર્જા પર ડાલે ગએ બલ કો સિરે સે ખારિજ કિયા હૈ . હમ જાનતે હૈં કિ ફ્રાયડ સિર્ફ કારણતા ( અતીત ) કે આધાર પર વ્યક્તિત્વ કી વ્યાખ્યા કરતે થે જુંગ ને કારણતા ઔર ઉદ્દેશ્ય ( ભવિષ્ય ) દોનોં કે આધાર પર વ્યક્તિત્વ કી વ્યાખ્યા કી . જુંગ કે મનોવિજ્ઞાન કા એક પ્રમુખ તત્વ આનુવાંશિકતા હૈ . જુંગ કા સ્પષ્ટ માનના થા કિ જહાઁ વ્યક્તિગત સ્તર પર અનુવાંશિકતા જૈવિક ગુણોં સે સમ્બંધિત હૈ , વહીં સામૂહિક સ્તર પર આદિમ પ્રવૃતિયોં ઔર આદ્ય સ્વરૂપોં સે . યહાઁ હમ સ્પષ્ટ દેખ સકતે હૈં કિ જુંગ ઇસ બિંદુ પર મનોવૈજ્ઞાનિક કમ ઔર અધિભૂતવાદી તત્વ મીમાંસક ( metaphysicist ) અધિક પ્રતીત હોતે હૈં . સામૂહિક અવચેતન કા પ્રત્યય તમામ મનોવૈજ્ઞાનિકોં દ્વારા આલોચના કા શિકાર હુઆ ક્યોંકિ ઇસકા કોઈ વૈજ્ઞાનિક આધાર નહી થા ઔર ઇસ સંપ્રત્યય દ્વારા જાઁચનીય પ્રાક્કાલ્પ્નાઓં કી નિષ્પત્તિ નહી કી જા સકી . જુંગ કે આદ્યરૂપ સે સમ્બંધિત કથનોં કા સત્યાપન વ્યાવહારિકતા કી કસૌટી પર નહી કિયા જા સકા કઈ આલોચકોં ને ઇસ સંપ્રત્યય કો આત્મ નિષ્ઠ ઔર અવ્યવહારિક બતાયા . હમ દેખ સકતે હૈં કિ જુંગ તાર્કિકતા કો અનદેખા કરકે લોકપ્રિય વિચારોં કા તુલનાત્મક અધ્યયન કરતે હુએ અપના નિષ્કર્ષ રખતે હૈં . કઈ જગહ ઉનકા લેખન અસ્પષ્ટ ઔર પરસ્પર વિરોધી પ્રતીત હોતા હૈ . વે આધ્યાત્મિકતા કે આવરણ મેં વસ્તુગત તથ્યોં કી અનદેખી કરકે અપને નિષ્કર્ષોં મેં આત્મપરક હો જાતે હૈં . વે મન કી સત્તા કો વસ્તુપરક દૃષ્ટિકોણ સે ભૌતિક ક્રિયાકલાપોં સે સંચાલિત માનકર કોઈ ઐસી ચમત્કારિક વસ્તુ માનતે હૈં જો મનુષ્ય કો વિરાસત મેં મિલી હૈ ઔર મનુષ્ય કે ભૌતિક કાર્યકલાપોં સે સર્વથા ભિન્ન હૈ . વે સંસ્કૃતિ , કલા . સાહિત્ય એવં સંગીત કો માનવ ચેતના કા અધિગમ સે વિકસિત હુઆ માનકર ઇનકી જાદુઈ વ્યાખ્યાએં કરતે હૈં જો બહુત હદ તક ઉનકી વ્યક્તિગત અનુભૂતિ પર આધારિત હોતા હૈ . ઉપરોક્ત તમામ બાતોં કો ધ્યાન મેં રખતે હુએ કહા જા સકતા હૈ કી જુંગ માનવ મન કી વસ્તુપરક વ્યાખ્યા દેને મેં અસમર્થ રહે પરન્તુ ઉનકે દ્વારા કિયે ગએ આધ્યાત્મિકતા કે કઈ અનુપ્રયોગ માનસિક સ્વસ્થ્ય હેતુ ઉપયોગી પાએ ગએ હૈં . જુંગ દ્વારા દિએ ગએ પ્રત્યય તાર્કિક રૂપ સે વૈધ હોતે હુએ ભી માનવ મન કી રચનાત્મકતા ઔર કાર્યશૈલી પર એક નએ કોણ સે પ્રકાશ ડાલતે હૈં . જુંગ દ્વારા કિયે ગએ કાર્યોં કા પ્રભાવ સિર્ફ મનોવિજ્ઞાન અપિતુ કલા સંગીત ઔર સાહિત્ય પર ભી પડ઼ા હૈ . જાણે સ્વપ્નમાંથી જાગતાં , વીચાર એક મારા મનમાં હતો ગુરુગમ પાયો મનમાં ધર્યો , જુગતે કરી જદુરાય , ગંગાદાસકુ જ્ઞાન બતાયો રામદાસ મહારાજ દયા કરીને તને . 1997માં , કે . આર . નારાયણન પ્રથમ દલિત રાષ્ટ્રપતિ બન્યા . 2008માં , બહુજન સમાજ પક્ષની દલિત મહિલા , માયાવતી ભારતના સૌથી મોટા રાજ્ય ઉત્તર પ્રદેશના મુખ્ય પ્રધાન બન્યા . તેમના રાજકીય આધારને દલિતોથી આગળ લઇ જવાના પ્રયત્નોને કારણે તેમની જીત થઇ , જેમાં મુખ્યત્વે ઉત્તર પ્રદેશના બ્રાહ્ણણોનો સમાવેશ થાય છે . [ ૪૪ ] [ ૪૫ ] માયાવતી અને તેમના રાજકીય ગુરૂ કાંશિ રામે જોયું કે સરેરાશ દલિત ( જેમાંથી મોટા ભાગના જમીનવિહોણા ખેતમજૂરો હતા ) ઉત્તર પ્રદેશમાં મોટા ભાગની ખેતીની જમીન ધરાવતા યાદવ જાતિ જેવી મધ્યમ કક્ષા સાથે હિતનો સંઘર્ષ ધરાવતા હતા , નહીં કે શહેરમાં રહેતા ઉચ્ચ વર્ગના લોકો સાથે . [ ૪૬ ] [ ૪૭ ] દલિતો અને ઉચ્ચ વર્ગના લોકોને એકઠા કરવાની તેમની સફળતાને કારણે તેમને ભારતના વડા પ્રધાન પદના સંભવિત ઉમેદવાર તરીકે રજુ કરવામાં આવે છે . [ ૪૮ ] આરબ દેશોનું રોકાણ આકર્ષવા બીએસઈ શરિયા ઈન્ડેક્સ રજૂ કરશે સોફ્ટવેરની મદદથી બાળકો કોઈપણ શબ્દ કમ્પ્યૂટરના અવાજથી સાંભળી તેનો ઉચ્ચાર કરતા શીખી શકે છે . સોફ્ટવેરથી એક શબ્દને વારંવાર સાંભળ્યા બાદ બાળકો માઈક્રોફોનની મદદથી કમ્પ્યૂટરની સામે વાંચી શકે છે . સોફ્ટવેર બાળકોના અવાજ પરથી જે શબ્દ સંભળાય તેને કમ્પ્યૂટરના સ્ક્રીન પર દર્શાવે છે જેના આધારે બાળકોને ખબર પડી શકે છે કે તેમનો ઉચ્ચાર સાચો છે કે ખોટો છે . અત્રે ઉલ્લેખનીય છે કે જૂનાગઢ જિલ્લાના મોટી ધણેજ ગામે ધનવન્તરિજીનું સમાધિસ્થાન હોવાની માન્યતા છે . સ્વ . રાજવૈઘ રસિકલાલ પરીખે સાડા ત્રણ દાયકા પહેલાં પોતાના એક અહેવાલમાં સ્થળનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો . અહીં એક આશ્રમ પણ છે . ધરાના વિલયને હું જોતો રહ્યો છું , શબદને બચાવીને ઊભો રહ્યો છું . પરિવાર છે ' આદર્શ અમદાવાદ ' અને પરિવાર્ના મોભી છે ભરતભાઇ શાહ . તેમના પરિવારમાં સમસ્ત અમદાવાદની જનતાનો સમાવેશ થાય છે . મિકેનિકલ તેમજ ઇલેકટ્રીક એન્જિનિયર ભરતભાઇનો જન્મ , બાળપણ અને ઉછેર બધુંય ગાંધીઆશ્રમમાં એઅટલે સ્વાભાવિક ગાંધિયન સંસ્કાર પણ ખરા . પહેલેથી મનમાં નિશ્રિત હતું કે નિવ્રુત્તિની ઉમંર એટલે ૬૫ કે ૭૦ વર્ષ નહિ . ૫૫ વર્ષની ઉંમરે તો સેવાની ભાવનાને અમલમાં મુકી દીધી . પ્રભુની દયાથી તેઓ સુખી છે . અપણી પાસે પણ શાંતિય્હી રહી શકાય તેટલા પૈસા બહૂ ને હાલાઁકિ અભી - અભી અપને કમરે કી બત્તી બન્દ કી હૈ ; લેકિન ખટખટાહટ સુનકર દરવાજા ખોલને કે લિએ રમા કો હી જાના પડતા હૈ દરાવાજા ખુલતે હી બગલ મેં પ્રમાણ - પત્રોં કી ફાઇલ દબાએ બાહર ખડા છોટા દબે પાઁવ અન્દર દાખિલ હોકર સીધા મેરે પાસ બૈઠતા હૈ મૈં ઉઠકર બૈઠ જાતા હૂઁ ઉસકી માઁ રજાઈ કે અન્દર સે મુઁહ નિકાલકર હમારી ઓર અપના ધ્યાન કેન્દ્રિત કર દેખને લગતી હૈ " ક્યા રહા ? " મેરી નિગાહેં ઉસસે મૌન પ્રશ્ન કરતી હૈં " કુછ ખાસ નહીં દયાલ કહતા હૈ કિ ઇંટરવ્યૂ સે પહલે પાઁચ હજાર નગદ ! " છોટે કા વાક્ય ખત્મ હોતે હોતે બગલ કે કમરે મેં બહૂ કી ખાટ ચરમરાતી હૈ , " , સો ગએ ક્યા ? " પતિ કો ઝકઝોરતે હુએ વહ ફુસફુસાતી મહસૂસ હોતી હૈ , " નબાવ સાહબ ટૂર સે લૌટ આએ હૈં , રિપોર્ટ સુન લો " એક ઔર ચરમરાહટ સુનકર મુઝે લગતા હૈ કિ વહ જાગ ગયા હૈ પત્ની કે કહે અનુસાર સુન ભી રહા હૈ , અઁધેરે મેં યહ દર્શાને કે લિએ ઉસને અપના સિર અવશ્ય હી ઉસકી ખાટ કે પાયે પર ટિકા દિયા હોગા ઇધર કી બાતેં ગૌર સે સુનને કે લિએ શાન્તિ બનાએ રખને હેતુ દોનોં અપને - અપને સમીપ સો રહે બચ્ચોં કો લગાતાર થપથપાતે મહસૂસ હોતે હૈં " સુનો , મેરે ગહનોં ઔર અપને પી એફ કી ઓર નજરેં દૌડા બૈઠના , બતાએ દેતી હૂઁ " પતિ કે સિર કે સમીપ મુઁહ રખે લેટી વહ ફુસફુસાતી લગતી હૈ બડા બેટા પિતા કા અઘોષિત - ઉત્તરાધિકારી હોતા હૈ પરિવાર કી આર્થિક - દુર્દશા મહસૂસ કર બહૂ ઇસ જિમ્મેદારી સે ઉસે મુક્ત કરાને કે લિએ નિરન્તર પ્રયત્નશીલ રહી હૈ ; લેકિન સામાજિક ઉપેક્ષા કે ભય ને બડે કો જબરન ઇસી ખૂઁટે સે બાઁધે રખા હૈ " અભી તુમ સો જાઓ " મેરે મુઁહ સે ફૂટતા હૈ , " સવેરે સોચેંગે " ફાઇલ કો મેજ પર રખ , કપડે ઉતારકર છોટા અપની માઁ કે સાથ લગે બિસ્તર મેં જા ઘુસતા હૈ દરવાજા બન્દ કરકે કમરે મેં ખડી રમા ભી મેરા ઇશારા પાતે હી બત્તી બન્દ કર અપની માઁ કે પાસ જા લેટતી હૈ ઘર મેં અજીબ - સા સન્નાટા બિખર ગયા હૈ રિશ્વત કે લિએ રકમ જુટા પાને કી પહલી કડી ટૂટ જાને કે ઉપરાન્ત કસાઈઘાટ પર ઘિર ચુકી ગાય - સા અસહાય મેરા મન અન્ય સ્રોતોં કી તલાશ મેં યહાઁ - વહાઁ ચકરાને લગતા હૈ સબ ઓર અઁધેરા હૈ સૌથી જુની સુરત સુધરાઇની પ્રથમ સભાને ૧૬૦ વર્ષ થયા ચિંતનકણિકાઓ મનનો મુખવાસ છે , એકાદ વાક્ય ક્યાંક વાંચવામાં આવ્યું હોય અને તે પછી સમયાંતરે મનમાં પડઘાયા કરે , દરેક વિચાર વખતે તેના વધુ ગહન અર્થો સમજાવે ત્યારે વિચારમોતીઓનું મૂલ્ય સમજાય છે . આજે પ્રસ્તુત છે કેટલાક સંકલિત આવાં વિચારમોતીઓ . ઈન્ટરનેટ પરથી વિવિધ માધ્યમો દ્વારા મળેલા સુ - વાક્યો અનુવાદ કરીને અહીં મૂક્યાં છે . એક એક કણિકા એક સાથે વાંચતા સમયાંતરે તેની મજા લેવામાં આવે તો વિચારરસ વધુ ઘેરો બનશે નિશ્ચિત છે . ' વાત મારા મિસિસ ને કહેશો નહિતર ભડકશે અને લોકો ધોળા વાળને કાળા કરવા કલપ લગાવે છે . જ્યારે તો આવીને માથે ચૂનો લગાવશે ' વ્યકતિપૂજા શરૂ થાય તે અગાઉ જીવતાં સમાઘિ લેવા કહળસંગ ભગતે પરિયાણ આદર્યું . ગંગાબાએ પણ પતિનો સંગાથ નિભાવવાનો નિશ્ચય જાહેર કર્યો . પરંતુ કહળુભાએ પાનબાઇ ભક્તિને માર્ગે બરાબર ચાલી શકવા તૈયાર થાય ત્યાં સુઘી રોકાઇ રહેવા વિનંતી કરી . . . 1894ની 21મી જાન્યુઆરીના દિવસે સમઢિયાળામાં પોતાનીજ વાડીમાં કહળસંગનો આત્મા પરમાત્મામાં વિલીન બન્યો . . . 1843 થી 1894 સુઘી 51 વર્ષનું આયુષ્ય જીવી કહળસંગ ભગતે વિદાય લીઘી . દાદાશ્રી : જુદાપણું બેભાનપણું છે . હું કંઈક જુદો છું , બુદ્ધિનું અડપલું કર્યા બરોબર છે . તમે તો આત્મા થઈ ગયા હવે , આને સહજ કરવાનું છે . અને જે દ્રવી જાય છે તેને હૈયુ કહેવામાં આવે છે બીજું , તેવા સિટિઝનને મેડિકલેઇમ , મેડિકેર તથા ડ્રગ માટે પાર્ટ ' ડી ' ડોક્ટર , હોસ્પિટલ કે દવાનો કોઇ પણ જાતનો ખર્ચ થતો નથી . જ્યારે ભારતમાં જો ગંભીર માંદગી આવી તો ડોક્ટર અને હોસ્પિટલ તથા દવાનાં બિલો જોઇ વ્યક્તિ વધુ ગંભીર માંદગીમાં સરી પડે ! ટૂંકમાં તમારે નક્કી કરવું જોઇએ કે ક્યાં રહેવાથી ફાયદો છે . જો એકલતા પ્રિય હોય તો અમેરિકામાં વાંધો નથી . જીવનભારતીશાળા , સુરત ના કલાભવન ની ૨૦ વર્ષો પહેલા ની સ્મૃતિ તાજી થઇ . ' જરૂર , જરૂર ! પણ ક્યારે ? ક્યાં ? ક્યારથી શરૂ કરવાનું છે ? ' મુગ્ધ જાણે હાથમાં આવેલી તકને સરી જવા દેવા નહોતો માગતો . નવરાશના સમયે , પ્રોફેસર વીરાણીને સ્વયંસેવક તરીકે કામ કરવું ગમે છે . તેઓ અલ - ખવાબીની પર્વત માળામાં સીરિયાના યુવકો માટેના અરબી ઉનાળુ શિબિરનાં સ્થાપક હતા . પૂર્વ આફ્રીકા ખાતે , કેન્યા , યૂગાન્ડા , ટાન્ઝાનિયા અને ઝાંઝિબારના પછાત વિસ્તારોમાં મદરેસા રીઝોર્સ સેન્ટર દ્વારે નિયામક મંડળના સભ્ય તરીકે તેઓ સેવા આપે છે . કલ્પિત સાહિત્યમાં પણ તેઓ રસ લીયે છે , અને વેનકૂવર , એડમંટન અને કેલગરી જેવા કેનેડાના શહેરોમાં ભજવાયેલ ગુજરાતી હાસ્યરસ નાટક ' સુઈ ગયો હશે ' ના સહલેખક હતા અને તેમાં તેઓ અભિનેતા પણ હતા . ભાઈબીજ : કારતક સુદ બીજ ભાઈ બહેનના ઘરે જમવા જાય અને બહેનને આશીર્વાદ - શુભેચ્‍છાઓ આપે છે . નજરનાં જામ છલકાવીને ચાલ્યા ક્યાં તમે જીગરને આમ તરસાવીને ચાલ્યા ક્યાં તમે તમને બોલાવે પ્યાર તમે ઉભા રહો દિલના ખુલ્લા છે દ્વાર તમે ઉભા રહો જરા ઉભા રહો , જરા ઉભા રહો જીવનને આંગણે આવીને ચાલ્યા ક્યાં તમે , નજરના જામ . મારી થઇ ગઇ છે ભુલ મને માફ કરો મેં તો આપ્યા છે ફુલ મને માફ કરો મને માફ કરો , મને માફ કરો પ્રણયના ફુલ કરમાવી ને ચાલ્યા ક્યાં તમે નજરના જામ . થઇને પુનમની રાત તમે આવ્યા હતા થઇને જીવન પ્રભાત તમે આવ્યા હતા તમે આવ્યા હતા , તમે આવ્યા હતા વિરહની આગ સળગાવીને ચાલ્યા ક્યાં તમે નજરના જામ . નજરનાં જામ છલકાવીને ચાલ્યા ક્યાં તમે જીગરને આમ તરસાવીને ચાલ્યા ક્યાં તમે રાણી મુખર્જી અને આદિત્ય ચોપરાએ જાહેરમાં સાથે દેખાવાની હિંમત કરી રાઈટ બંધુઓએ તેઓની 1903 પેટન્ટ અરજી જાતે લખી હતી , પણ તે નકારાઈ હતી . જાન્યુઆરી 1904માં તેમણે ઓહિયો પેટન્ટ એટર્ની હેન્રી ટોલમિનને રોક્યા હતા , અને 22 મે , 1906માં તેઓને " ફ્લાઈંગ મશીન " માટે યુએસ ( US ) પેટન્ટ 821393 [ ] મળી હતી . અસિસ્ટેંટ કમાન્ડેંટ રાજ્યશ્રી રાઠૌડ઼ કો બધાઈ ઔર શુભકામનાએં , આશા હૈ સેના કે સાથ - સાથ હર વર્ગ કે મહિલાઓં કે માન સમ્માન કે લિએ રાજ્યશ્રી જી નિડરતા સે હરસંભવ પ્રયાસ કરેંગી , ક્યોકિ આજ મહિલાઓં કા સમ્માન હર જગહ અસુરક્ષિત હૈ જિસે સુરક્ષિત કરને કી જરૂરત હૈ . . . પગમાં થતી કળતર ( ) ડુંગળીનો રસ ગ્રામ , ગાયનું ઘી ૫૦ ગ્રામ , મધ ગ્રામ અને આદુનો રસ ગ્રામ મેળવી પીવાથી રાત્રે થાક લાગીને પગમાં થતી કળતર બંધ થાય છે . ( ) વધુ પડતું ચાલવાથી કે ઉભા રહેવાથી પગમાં કળતર થતી હોય તો દરરોજ નીયમીત મેથીની ભાજીનું સેવન કરવાથી રાહત થાય છે . કાચી ભાજી વધુ અસરકારક છે , પણ એનું શાક ખાવાથી પણ લાભ થાય છે . અનુક્રમણિકા મેં શામિલ હોને વાલે સભી શીર્ષકોં કો માર્ક કર લેને કે બાદ નિમ્ન વિધિ અપનાયેં : વધુ ફેરફારો શરતો કે જે UI unworkable સામગ્રી માટે વધારાના આધાર સમાવેશ થાય છે , જ્યારે ઉદાહરણ તરીકે jQuery સાધનો કેટલાક પ્લગઇન અથવા થીમ સાથે ઉપયોગ થતો હતો , હવે - અમે તેને કામ કરી રહ્યા છે . પાણીનું ટીપુ વિચાર કરે : " હું કોણ ? " જગત પરનું બધું એણે નિહાળ્યુ . વાવ - કુવાઓ અને નીરજ જી , બહુત સુન્દર ભાવ હૈં આપકી ગજલ કે હર શેર કે . . ખાસતૌર પર યે દોનોં શેર . . . તુઝે દેખ કર મુઝે યૂઁ લગા કોઈ સંદલી સી હૈ શાખ તૂ જો રહ સકે તુઝે છોડ઼ કર , મેરા દિલ યે જૈસે ભુજંગ હો હો લિજલિજા બિના રીઢ઼ કા , હૈ યહી દુઆ મેરે ખુદા દે વતન કો ઐસા તૂ રહનુમા , જો દિલેર ઔર દબંગ હો બહુત બધાઈ . . છો હોય તે દૂર ગગન પર , ને હોય સર્વવ્યાપી , અદભૂત સ્પર્શવાનું સૂરજ સમું તમારું . ( સંધ્યા ભટ્ટ ) પોતાની માતૃભૂમિ - હિંદુસ્તાનની ધરતીની સ્વતંત્રતા માટે શ્રી અરવિંદનું મન વિચારોથી ઊભરાઈ જાતું ! * બેચલર ઓફ વેટરનરી સાયન્સ એન્ડ એનિમલ હસબન્ડરી ( પાંચ વર્ષ ) મૈંને 1976 મેં કાનપુર વિશ્વવિદ્યાલય સે નિજી છાત્ર કે રૂપ હિન્દી મેં ફર્સ્ટ ડિવીજન મેં એમ . કિયા થા . યહાં યહ બતાના અનુચિત નહીં હોગા કિ ઇણ્ટરમીડિએટ કે બાદ કી મેરી પૂરી શિક્ષા એક નિજી છાત્ર કે રૂપ મેં હી હુઈ . પારિવારિક પરિસ્થિતિયાં ઐસી થીં કિ નૌકરી કરના મેરે લિએ આવશ્યક હો ગયા થા ઔર અપ્રૈલ 1973 મેં જબ મુઝે રક્ષા લેખા વિભાગ મેં નૌકરી મિલી તબ મેરે ખાતે મેં કેવલ ઇંણ્ટરમીડિએટ કા પ્રમાણપત્ર થા . ઉન દિનોં કાનપુર વિશ્વવિદ્યાલય સે ચાર સૌ કૉલેજ સંબદ્ધ થે ઔર ઉનમેં કેવલ બીસ છાત્રોં કો ઉસ વર્ષ હિન્દી મેં પ્રથમ શ્રેણી પ્રાપ્ત હુઈ થી . મૈં ડી . . વી . કૉલેજ કેન્દ્ર સે સમ્મિલિત હુઆ ઔર ઉસ કૉલેજ કા એક માત્ર પ્રથમ શ્રેણી પાને વાલા છાત્ર થા . કોરી કલમ ને ભીનો કાગળ . . જાણે વરસાદ પડે ને ગોતુ ઝાકળ . ઝરમર ઝરમર ઉર્મિ નું મંડાણુ ચોમાસુ વરસાદ ને કહો સેજ પોરો ખાઈ ને આવે . ! / કપ દૂધ / ટી . સ્પૂન મેંદો કળી ક્રશ કરેલું લસણ ટેબ . સ્પૂન કુકિંગ ચીઝ નંગ લીલા મરચા ઝીણા સમારેલા ટેબ . સ્પૂન પ્રોસેસ ચીઝ નંગ ડુંગળી ઝીણી સમારેલી થી સ્લાઈસ બ્રેડ ટેબ . સ્પૂન બટર સ્વાદ પ્રમાણે મીઠું ટી . સ્પૂન મરી પાવડર ટેબ . સ્પૂન ઝીણા સમારેલા કેપ્સીકમ સર્વ કરવા માટે : થરથરાતે હોંઠોં કે લફ્જોં કો માની ચાહિએ એક મિસરા હૈ અકેલા એક સાની ચાહિએ સિર્ફ બીનાઈ નહીં આંખોં મેં પાની ચાહિએ ઝીલ દરિયા હો તો સકતી હૈ રવાની ચાહિએ જિસકો દુનિયા યાદ રક્ખે વો કહાની ચાહિએ જ઼િંદગી મેં જ઼િંદગી કી તર્જુમાની ચાહિએ બાદશા બેચૈન હૈં દુનિયા પે ક઼બ્જે કે લિએ હમ ફ઼ક઼ીરોં કો દિલોં પર હુક્મરાની ચાહિએ રાત મેં સૂરજ ઉગે દિન લેકે ઘૂમે ચાઁદ કો લોગ ક્યા ક્યા સોચતે હૈં શર્મ આની ચાહિએ કોશિશેં તો કોશિશેં હૈં કામયાબી કે લિએ કોશિશોં કે સાથ ઉસકી મેહરબાની ચાહિએ કર લિયા ઇકરાર દિલ ને કહ દિયા આઁખોં ને હાઁ હમકો લેકિન ફૈસલા તુમસે જ઼બાની ચાહિએ | જબ ખ઼ુશી કે મિલને પર ભી ખ઼ુશી નહીં હોતી ઇસસે બઢ કે દુનિયા મેં બેબસી નહીં હોતી ઇક નિગાહ મિલતે હી પ્યાર હો તો સકતા હૈ દિલ મિલે બિના લેકિન દોસ્તી નહીં હોતી લોગ બારહા ખ઼ુદ કો રોજ઼ કત્લ કરતે હૈં યાર ક્યા કરેં હમસે ખ઼ુદકુશી નહીં હોતી બાહરી ઉજાલોં સે સૂરતેં ચમકતી હૈં દિલ મેં ઇન ચરાગ઼ોં સે રોશની નહીં હોતી સુન સકો તો આઁખોં મેં લફ્જ ગુનગુનાતે હૈં ખ઼ામોશ જ઼બાનોં કી ખ઼ામોશી નહીં હોતી તશ્નગી ભટકતી હૈ જિંદગી કે સહરા મેં જો દિખાઈ દેતી હૈ વો નદી નહીં હોતી ખ્વાહિશોં કે જંગલ મેં દૂર તક નહીં જાના ખ્વાહિશોં કે જંગલ સે વાપસી નહીં હોતી | [ રાજેંદ્ર તિવારી કી ગજલેં પત્ર - પત્રિકાઓં મેં પ્રકાશિત હોતી રહતી હૈં | વહ કઈ સંસ્થાઓં સે પુરસ્કૃત સમ્માનિત હો ચુકે હૈં | યહાઁ પ્રકાશિત ઉનકી ગ઼જ઼લોં કે સાથ દિયે ગએ ચિત્ર શૈલેષ મેશ્રામ કી પેંટિંગ્સ કે હૈં | ] આપણે એકમેકની સાથે શ્વાસો લીધા હતા ભુલી જજે ! આપણે એકમેકની સાથે પગલા ભર્યા હતા ભુલી જજે ! સાસમ ગામે જુની અદાવતમાં બે જુથો વચ્ચે ધિગાણું ખેલાયુ સિઘ્ધાંતો પ્રમાણે આ૫ણે આ૫ણું વ્યક્તિત્વ ઢાળવું જોઈએ અને ૫રિવારમાં તે પ્રમાણેની ૫રં૫રાઓ પ્રચલિત કરવી જોઈએ . આવા વાતાવરણમાં ઉછરીને બાળકો સુસંસ્કારી બને છે . નવી પેઢીને જો ઉચ્ચ શિક્ષણ આપી શક્વાની , તેના માટે વારસામાં અઢળક સં૫ત્તિ મૂકી જવાની આ૫ણી સ્થિતિ હોય તો કોઈ વાંધો નથી , ૫રંતું તેને જો સદ્દગુણી , સુસંસ્કારી બનાવી દેવામાં આવે તો તેઓ દરેક ૫રિસ્થિતિમાં સુખી રહી શકશે તે બાબતે નિશ્ચિત રહેવું જોઈએ . 12 મેં તને પૃથ્વી પરની અહીંની વાતો વિષે કહ્યું છે . પણ તું મારામાં વિશ્વાસ કરતો નથી . તેથી ખરેખર જો હું તને આકાશની વાતો વિષે કહીશ તો પણ તું મારામાં વિશ્વાસ કરીશ નહિ ! ઔર શાયદ અચેતન મેં અબ તક , જબ તક લિખા નહીં થા , તબ જહાઁ - જહાઁ સે ગુજરે સબ ભીતર કિસી બડે ગહરે કૂઁયે મેં ઇકટ્ઠા હોતા રહા . . . સમય , અનુભૂતિ , લોગ , દુખ સબ સ્મૃતિ મેં અટકા રહા કીલ જીભ કી નોક પર કૌન ભૂલા સ્વાદ કબ તૃપ્ત કર દે , કિસ બંસી પર કૌન સી સ્મૃતિ ફઁસ કર નિકલ જાયે , કિસ કહાની કી ઘટના બન જાયે યે માલૂમ નહીં લેકિન દેખા , ભોગા , કાલ્પનિક , વાસ્તવિક . . . સબ કિસી તરતીબ મેં જુટ જાયે , કોઈ રહસ્યમય જાદૂ કા ખેલા હો જાયે , બસ ઇસી કી તલાશ હૈ લિખના મેરે લિયે ચતુરાઈ નહીં કથ્ય ઔર શિલ્પ કા ચૌકન્ના ખેલ નહીં હૈ કુછ નયા અજૂબા કર દૂઁ કા સજગ શાતિરપના નહીં હૈ , ઇસિલિયે જબ કિસી કહાની પર યે સુનાઈ પડતા હૈ કિ ચીજેં સાફ નહીં તબ સહજતા સે સોચતી હૂઁ કિ સબ જવાબ લિખ દૂઁ , સબ ચીજેં પહલે સે અગૃદૃષ્ટિ રખ કર કવર કર લૂઁ ઐસા સોચ કર તો લિખા નહીં થા ઇસલિયે ભી કિ અબ તક કી લિખાઈ , સોચી સમઝી લિખાઈ નહીં હૈ , આલોચકોં કો ચુપ કરા દૂઁ , સારે ફ્લૈંક્સ કવર કર લૂઁ વાલી ચાલાકી નહીં હૈ કહાનિયાઁ એક બાર મેં લિખી ગઈ હૈં ઉનપર કુછ " કામ " નહીં કિયા ગયા હૈ યહાઁ તક કિ જો શબ્દ પહલી બાર મેં જેહન મેં આયે ઉન્હેં પરિષ્કૃત નહીં કિયા ગયા હૈ હો સકતા હૈ યે " તરીકા " ગલત હો લેકિન જંગલ કી ઉન્મત્ત સુન્દરતા કિસી તરતીબવાર બગીચે સે જ્યાદા આકર્ષિત કરતા હૈ રકારી સુવિધાએં ઔર પૈસે લેકર નિકલનેવાલે અખબારોં કી સામાજિક પ્રતિબદ્ધતા ક્યા હૈ ? યે એક ફરેબ હૈ , જો હિંદી મેં જ્યાદા ચલ રહા હૈ પત્રકારિતા કસ્બે સે લેકર રાજધાની તક દલાલી ઔર ઠેકેદારી કા લાઇસેંસ દેતી હૈ મૈંને કિસી મિશન કે તહત પત્રકારિતા નહીં કી મેરી પ્રતિબદ્ધિતા અપને પેશે યાની પત્રકારિતા કે પ્રતિ હૈ આજાદી કી લડ઼ાઈ કે દૌરાન પત્રકારિતા મિશન થી ઇસલિએ વસ્તુપરક ભી નહીં થી મિશન કી પત્રકારિતા હમેશા સબ્જેક્ટિવ હોતી હૈ યદિ કોઈ પાર્ટી , સંસ્થાન , આંદોલન મિશન કી પત્રકારિતા કરે તો સમઝ મેં આતી હૈ લેકિન નવભારત ટાઇમ્સ , જનસત્તા યા હિંદુસ્તાન ક્યોં મિશન કી પત્રકારિતા કરે ? દસમા સ્કંધના પૂર્વાર્ધના પહેલા અધ્યાયમાં ભાગવતકારે એક સુંદર આહલાદક પ્રસંગનું વર્ણન કર્યું છે . પ્રસંગ ખૂબ રસમય છે . પ્રાચીન સમયમાં શૂરસેન નામના યદુવંશી રાજા મથુરાનગરીમાં રહીને માથુરમંડળ તથા શૂરસેનમંડળ પર શાસન કરતા . એમના પુત્રનું નામ વસુદેવ હતું . એમણે દેવકી સાથે લગ્ન કરીને રથમાં બેસીને ઘેર જવાની તૈયારી કરી . દેવકીના પિતા દેવકે એને વિદાય કરતી વખતે સોનાના સુંદર હારથી શણગારેલા ચારસો હાથી , પંદર હજાર ઘોડા , અઢારસો રથ તથા સર્વશ્રેષ્ઠ વસ્ત્રાભૂષણોથી વિભૂષિત બસો દાસીઓની ભેટ આપી . ઉગ્રસેનના પુત્ર કંસે પોતાની કાકાની દીકરી બેનને પ્રસન્ન કરવા માટે એના પ્રત્યેના પ્રખર પ્રેમથી પ્રેરાઇને રથના ઘોડાઓને પોતાના હાથે હાંકવાનું શરૂ કર્યું . આખોય પ્રસંગ પરમ આનંદનો હોવાથી સૌ કોઇની સાથે કંસ પણ અસાધારણ આનંદમાં મગ્ન બનેલો , પરંતુ થોડાક વખત પછી એના આનંદનો અંત આણનારી એક અવનવીન અકલ્પ્ય ઘટના બની ગઇ . ઘટનાએ એને એકદમ ઉત્સાહરહિત કરી દીધો . રથને આગળ વધારતાં ચિત્રવિચિત્ર કલ્પનાજગતમાં રાચતાં રસ્તાને કાપી રહેલો ત્યાં એકાએક આકાશવાણી થઇ કે મૂર્ખ ! જેને રથમાં બેસાડીને આટલા બધા ઉલ્લાસથી લઇ જાય છે તેના આઠમા સંતાનથી તારો નાશ થશે . જોર - જોર સે દરવાજા પીટના બંદ કરો મૈં રહા હૂં . ઝોયા અખ્તરની ફિલ્મમાં હૃતિક રોશનની બાવડેબાજ કાયાનું પ્રદર્શન બન્નેના ભાગાકારના જે પરિણામ આવે તેનો સરવાળો કરો તમારૂં મેરિટ ગણાશે . દાખલા તરીકે - ગુજકેટમાં ૬૦ ગુણ હોય તો તેનો ત્રણથી ભાગાકાર કરતાં ૨૦ આવશે . બોર્ડમાં કુલ ૧૫૦ ગુણ હોય તો તેનો ૫થી ભાગાકાર કરતાં ૩૦ આવશે . હવે તમારા મેરિટ ગુણ કુલ ૧૦૦માંથી ૫૦ ( ૨૦ વત્તા ૩૦ ) ગણાશે . સરખી રે સૈયરું સાથે જાવું છે પાણી રે ના ના આતો હું મારા પોકેટમનીમાંથી લાવી છું ખાસ તમારા માટે તમને બહુ ભાવે છે ને ? અને મને ખબર છે એટલા માટે તો મેં બપોરે ફ્રુટી પણ પીધી . સાતમા આઈફા એવોર્ડસમાં અમિતાભ બચ્ચન અને રાની મુખર્જીને શ્રેષ્ઠ અભિનેતા અને શ્રેષ્ઠ અભિનેત્રી તરીકે ' બ્લેક ' ફિલ્મનાં અભિનય માટે ટ્રોફી એનાયત કરવામાં આવી હતી . ' શહર સે દૂર નદી કી ઔર લે લો ' ગૂમલૂમ મનપ્રીતે લૂચના આપી . રીક્ષાવાળાએ રીક્ષા મારી મૂકી , શહેરની બહાર નદીની ઉપર બંધાયેલા એક પ્રખ્યાત બ્રિજ ઉપર પહોંચીને મનપ્રીતે રીક્ષા ઊભી રખાવી . ચૂપચાપ નીચે ઉતરી . બ્રિજ ઉપર એક ચોક્કસ જગ્યાએ જઈને ઊભી રહી . રીક્ષાવાળો દુનિયા જોઈ ચૂકેલો માણસ હતો . શહેરથી દૂર આવું નિર્જન સ્થળ , અવનિ ઉપર ઊતરતા અંધારા , એક ગુમલૂમ , ખૂબલૂરત જુવાની અને એની ચિંતાજનક હિલચાલ ! રીક્ષાવાળાને સમજતાં વાર લાગી કે બધાનો સરવાળો એટલે આત્મહત્યા . ઉસે અન્દાજ નહીં થા કિ મૈં ઇતના મૂર્ખ હો સકતા હૂં કિ વે વસ્તુયેં જાનૂં દો બાર પૂછને પર બોલા - " મકોય , મકોય રસભરી " ઈશ્વર અને એમના અધીનસ્થ ( ગૌણ ) દેવતાઓનું વિસ્તૃત વર્ણન આપણે ઈશ્વરના પ્રસંગમાં આગળ કરીશું . અંજલી ચાર રસ્તા પાસે રહેતા રમેશચંદ્ર નામના ૬૨ વર્ષના વૃઘ્ધ ગત રવિવાર તા . ૩૧ના રોજ ધરણીધર વિસ્તારમાં મંદિરમાંથી દર્શન કરી બહાર નીકળ્યા હતા . રાતે પોણા નવ વાગ્યાના અરસામાં મંદિર બહાર ૫૦ વર્ષના જયાબેન પ્રકાશભાઈ પટેલ નામના મહિલાએ ' જય સ્વામિનારાયણ ' કહ્યું હતું . સ્વાભાવિક રીતે રમેશભાઈએ ' જય સ્વામિનારાયણ ' કહીને પ્રતિભાવ આપ્યો હતો . જવાબ મળતાં જયાબેને વાતચિત શરૂ કરી હતી . સાથે ચાલતા ચાલતા વાત કરવા લાગેલા જયાબેનની વાતોથી સંમોહીત થયેલા રમેશભાઈ સેક્સની લાલચમાં આવી ગયા હતા અને તેમના ઘેર જવાની વાત પણ સ્વિકારી લીધી હતી . કામના ઇન્‍સ્‍પેકશન તથા માપાસનું ચેકીંગ , પ્રિસ્‍ટ્રસ્‍ડ પુલના કામો , મોટા અને નાના આર . સી . સી . પુલના કામો , મકાનોના કામો રસ્‍તના કામો હોટમીક્ષ તથા ડામર કામ , સોઇલ સ્‍ટેબીલાઇઝેશન અને અન્‍ય પ્રાયોગીક કામો , માટી કામ દબાવ ( કોમ્‍પેકશન ) ની ટેસ્‍ટો , પુલ મકાન કે અન્‍ય બાંધકામના લોડ ટેસ્‍ટ , સાંધા બેરીંગ વોટર પ્રુફીગ , મેટલ રસ્‍તાના તથા કપચી ગ્રીટ વપરાશવાળા રસ્‍તના કામો , હયુમર પાઇપ નાળાના કામો , ટેસ્‍ટીંગ વ્‍યવસ્‍થા , પ્રિ . અને પોસ્‍ટ મોન્‍સુન ઇન્‍સ્‍પેકશન , વાહનોના ઇન્‍સ્‍યોરન્‍સ , સ્‍ટોર અને ચકાસણી વિગેરે . ત્રીજી જુલાઈ ને રવિવાર ના રોજ જ્યારે આખું અમદાવાદ " જય રણછોડ " ના નાદ પોકારીને ૧૩૪મી રથયાત્રાના રંગમાં રંગાયેલું હતું , ત્યારે ઉત્સવમાં ૯૪ . માય એફ . એમ . પણ નખ - શીખ સામેલ થઇ ગયું હતું . રથયાત્રાના ઈતિહાસમાં પહેલીવાર કોઈ રેડિયો ટ્રક સામેલ થઇ હતી , અને તે હતી આપણા પોતાના માય એફ . એમ . ની . ટ્રકે યાત્રામાં અલગ આકર્ષણ જમાવ્યું હતું . કેમ કે માય એફ . એમ . ના ચારેય આર . જે . મિત્રો - અંકિત , કૃપા , પાયલ વિશાલ સહીત સમગ્ર ટીમ . . . " તમે તો એવી રીતે બોલો છો કે હું હમણાં બોલાવું તો તમે હમણાં આવી જાવ " હસમુખ ગાંધીને ગુજરાતી પત્રકારત્વના ઉત્તમ તંત્રી ગણવામાં આવે છે . . . . . તેઓ પત્રકારત્વના સિદ્ધાંતો અને ભાષા સાથે બાંધછોડ કરતાં નહીં યુવાન પત્રકારોને પ્રોત્સાહન આપતા ભૂલ હોય તો ટકોર કરતા તેઓ માનતા હતા કે , તંત્રી કોઈ પત્રકારનો દોસ્ત હોઈ શકે , જ્યારે અત્યારે તંત્રીઓ આખી દુનિયાના દોસ્ત હોય છે તેમનામાં સાચું કહેવાની તાકાત હતી , કારણ કે તેમને તેમની આવડત પર વિશ્વાસ હતો તેમના હાથ નીચે પત્રકારત્વની એક આખી પેઢી તૈયાર થઈ છે . તેમનો સૌથો મોટો ગુણ તટસ્થતા હતી તેઓ પૂર્વગ્રહથી પર હતા . ન્યાયાધીશની જેમ તંત્રી પણ શંકાથી પર હોવો જોઈએ અને ગાંધીસાહેબની પત્રકારત્વ પ્રત્યેની નિષ્ઠા પર કોઈ આંગળી ચીંધી શકે . તેની સરખામણીમાં અત્યારે તંત્રીઓ દલાલની ભૂમિકા ભજવી રહ્યા છે . હાલ મોટા ભાગના તંત્રી દલાલ છે . અત્યારે વાતાવરણ એવું છે કે , સારો દલાલ હોય તે તંત્રી થઈ શકે . હું રમું ને તું નહીં ; હું રમું ને તું નહીં . ' મારી મિલકત મને આપ . જિંદગીના યુવાનીના અતિ ઉત્તમ દિવસો પાછા આપ નિલય તું તો ક્રૂર છે - જન્મજાત ક્રૂર છે . પણ મારા વીતેલા દિવસોનું શું ? ' આપથી પ્રેરાઇને આપણા દેશ - વિદેશમા રહેતા ભાઇ - બહેનો વેબના વિશ્વમા પા પા પગલી માંડી શકશે . શ્રી રમણીકભાઈ એસ . મહેતા ; જાખર ( જિ . જામનગર ) થી લખે છે : તેમને દાઢીના ભાગે સફેદ ડાઘ થયા હતા . તે મટી જાય તે માટે તેમણે આઈ શ્રી ખોડલને પ્રાર્થી પરચો માન્યો . મા ખોડલની અમી દ્રષ્ટિથી તેમને સફેદ ડાઘ બિલકુલ મટી ગયા . આઈ શ્રી ખોડિયારની દયા અપરંપાર છે . ભક્તજનોના અંતરમાં કર્મો સામે સંગ્રામ ખેલવાનું અદ્ભુત શૌર્ય પૂરતા કેશરવર્ણા શ્રી અજાહરા પાર્શ્વનાથજીનો એક ગૌરવવંતો ઈતિહાસ છે . તીર્થના અનુપમ અતીતને જાણવા આપણે ભૂતકાળની વૈભવશાળી અયોધ્યા નગરીમાં પહોંચીએ . અયોધ્યાના સૂર્યવંશી રાજાની વંશપરંપરામાં પુરંદર , કીર્તિધર , સુકોશલ , હિરણ્યગર્ભ અને નઘુષ આદિ રાજાઓ થયા . નઘુષ રાજાની રાણી પવિત્ર સથી હતી . તેની રાજ્ય પરંપરામાં ચોવીસમો કકુસ્થ રાજા થયો . કકુસ્થ રાજાના પુત્ર રઘુને અજયપાલ ઉર્ફે અનરણ્ય નામનો પુત્ર હતો . અજયપાલ રાજ્ય સિંહાસન પર આરૂઢ થતાં તેણે સાંકેતપુરને પોતાની રાજધાની બનાવી . પરમ જિનભક્ત અજયપાલ રાજા એકદા સિદ્ધિગરિની યાત્રાએ નીકળ્યો . દીવ બંદરે આવતાં તેના દેહમાં ભયાનક વ્યાધિઓ પ્રગટ થયા . વ્યાધિની પીડાથી ગ્લાન બનેલો રાજા કેટલોક કાળ ત્યાં રોકાઈ ગયો . અરસામાં સમુદ્રમાં એક ઘટના બની . રત્નસાર નામના વ્યાપારીનાં વહાણો સમુદ્રના ભયાનક તોફાનોમાં અટવાઈ ગયાં . અત્યંત ભયાનક પરિસ્થિતિનું સર્જન થતાં પાણની રક્ષા કાજે રત્નસારે પરમાત્માનું ધ્યાન ધર્ય઼ું . તેની શ્રદ્ધા અને ભક્તિના બળે દિવ્યવાણી સંભળાઈ . દિવ્ય વાણીના સંકેતથી રત્નસારે તે સ્થાનમાં કલ્પવૃક્ષના પાટિયાના સંપુટમાં રહેલી શ્રી પાર્શ્વપ્રભુની પ્રતિમાની બાતમી મેળવી . દૈવી સંકેતથી તેણે જાણ્યું કે પ્રતિમા ઘણી પ્રાચીન અને પ્રભાવક છે . ધરણેદ્રે તે પ્રતિમાને સાત લાખ વર્ષ સુધી પૂજેલી છે . કુબેર દેવે 600 વર્ષ સુધી તેની અર્ચના કરી છે . અને વરૂણ દેવે પણ તેને સાત લાખ વર્ષ સુધી પૂજી છે . પ્રભાવક પ્રતિમાને પ્રાપ્ત કરીને દીવબંદરે રહેલા અજયપાલને સોંપવા અધિષ્ઠાત્રી દેવી પદ્માવતીએ દિવ્યવાણીથી સૂચન કર્ય઼ું . પ્રતિમાના આવા પરમ પ્રભાવને જાણીને તેને પ્રાપ્ત કરવા રત્નાસર ઉત્સુક બન્યો . દૈવી સહાયથી તેણે પ્રતિમા સમુદ્રમાંથી પ્રાપ્ત કરી અને પ્રતિમાના પ્રાગટય માત્રથી ગાંડોતૂર બનેલો સમુદ્ર ક્ષણમાં શાંત થયો . દીવ બંદરે પહોંચીને રત્નસારે પ્રતિમા ભવ્ય આડંબરપૂર્વક રાજા અજયપાલને સુપ્રત કરી , મનોહર પ્રતિમાના દર્શનથી હર્ષન્વિત બનેલા રાજાએ ભવ્ય સ્નાત્ર મહોત્સવ ઊજવ્યો . અને પરમાત્માનું સ્નાત્ર જળ પોતાના અંગે લગાડયું . સ્નાત્ર જળના દિવ્ય પ્રભાવથી તેનો વેધક વ્યાધિ પણ શીઘ્ર ઉપશાંત થયો . પ્રતિમાના પરમ પ્રભાવથી પ્રભાવિત બનેલા અજયપાલે અજયનગર નામનું એક નગર વસાવ્યું . નગરની મધ્યમાં એક ભવ્ય જિનપ્રાસાદ બંધાવી , ચમત્કારી પ્રતિમાજીને પ્રતિષ્ઠિત કર્યા . પરમાત્માની ત્રિકાલ પૂજા કરતા રાજાની સમૃદ્ધિ અત્યંત વૃદ્ધિ પામી . માસ પર્યંત ત્યાં રહીને રાજાએ સિદ્ધગિરિની યાત્રા કરી . શ્રી પાર્શ્વપ્રભુના ચૈત્યને દસ ગામ સહિત અજયનગર સમર્પિત કરીને રાજા પોતાના સ્થાને ગયો . અજયરાજાના રોગને હરનાર પરમાત્મા શ્રી અજાહરા પાર્શ્વનાથના નામથી પ્રસિદ્ધ થયા . સં . 1034 ના લેખવાળો ઘંટ તથા ચૌદમા સૈકાના કેટલાક શિલાલેખો તીર્થની પ્રાચીનતા પર સારો પ્રકાશ પાડે છે . શ્રી ઉદયપ્રભસૂરિના પટ્ટાલંકાર શ્રી મહેદ્રસૂરીશ્વરજીના હસ્તે સં . 1323 માં પ્રતિષ્ઠિત થયેલી કાઉસગ્ગીઆ મૂર્તિઓ જમીનમાંથી મળી આવેલી છે . સં . 1343 ના મહાવદ 2 ને શનિવારે અહીં શ્રી ચિંતામણિ પાર્શ્વનાથજીનાં પ્રતિમાજી પ્રતિષ્ઠિત કરવામાં આવ્યા હતા . અત્યારે વિશ્વમાં જે હવા ચાલે છે જોતા માનવતાનો વિકાસ થવાની શકયતા ઘણી ઓછી છે . તમે રાશિ બદલવા માગતા હોય તો તમારી દીકરીનું નામ માયા , મમતા , મનીષા કંઇ પણ રાખી શકો છો . અત્યારે માયા વધશે , મમતા વધશે , મનીષા વધશે પણ માનવતા વધવાની નથી . તમારે તમારી દીકરીનો સુમો પહેલવાન જેવો વિકાસ કરવો હોય તો એનું નામ મોંઘવારી રાખો , દિવસે બે ગણી રાતે ચાર ગણી વધશે . આશરે અઢારમી સદીના ઉત્તરાર્ધમાં ભાવનગર જિલ્લાના સમઢિયાળા ગામના ગંગાસતી અથવા ગંગાબાઈ ભક્તિ , યોગસાધના , બોધ તથા સાક્ષાત્કાર એવી ભૂમિકાને સાકાર કરતાં પદો લખ્યાં છે . ભાવની માર્મિક્તા અને ભાવકને તન્મય કરી દેતી લયાત્મક્તા ગંગાબાઈના પદોની લાક્ષણિક્તા છે . કુલ ચાળીસેક પદોમાંથી અડધા પદો એમણે પાનબાઈને સંબોધીને લખ્યાં છે . એવું મનાય છે કે પાનબાઈ એમનાં પુત્રવધુ હતાં જેમને શિક્ષણ આપવા માટે ગંગાસતીએ પદો રચ્યા હતાં . * કાન્તિ ભટ્ટે પોતાની ' ઇસ્ટાઇલ ' માં સ્વર્ગસ્થ બક્ષીને શ્રધ્ધાંજલિ આપી છે . તેમને લેખ શું ખાઇ અથવા પીને લખ્યો તે સમજાતું નથી . મારું મરણ ક્યાં એકલું મારું મરણ હતું ? સંસાર , આંખ મીંચી તો નશ્વર બની ગયો ! કંપારી દેહમાં ઊઠે , રૂંવાડાં થાય છે ખડાં ; 29 આજનો દિવસ મારી એક પ્યારી સખીનાં જીવનનો આનંદ - મંગલ અવસર છે , એનાં આજે લગ્ન થવા જઈ રહ્યા છે . શુભ પ્રસંગે એને ખૂબ ખૂબ હાર્દિક શુભકામનાઓ અને નવદંપતિને સુખી અને પ્રસન્ન દાંમ્પત્યજીવનની અઢળક અઢળક શુભેચ્છાઓ સાથે ગીત એમને સસ્નેહ અર્પણ . લેણદારોના ત્રાસથી પરિવારના ચાર સભ્યોની આત્મહત્યાના કેસમાં પોલીસ કોર્ટમાં મુદ્દામાલ જમા કરાવતી નથીશહેરમાં ફરી એકવાર વ્યાજખોરોએ માથું ઊંચક્યું છે . તાજેતરમાં શહેરના બિલ્ડર પંકજ જાદવની હત્યા થઈ કે તેમણે આત્મહત્યા કરી તે અંગે પોલીસ હજુ કોઈ નિષ્કર્ષ પર આવી શકી નથી . અલબત્ત એટલું તો નક્કી છે કે , પંકજ જાદવના મૃત્યુ માટે લેણદારોનો ત્રાસ જવાબદાર હતો . હજુ ઘટનાની શાહી સૂકાય તે પહેલાં વસ્ત્રાપુરના શેરદલાલ અતુલ . . . તાના ના ના તુમ , તાના ના ના તુમ , તાના ના ના તુમ , તાના ના ના તુમ તા ના ધી રે , તા ના ધી રે , ધી રે ના . . . ! . . મેરે ઢોલના . . માની મમતાના મોલ અણમોલ ખૂબજ સુંદર કાવ્ય આપના બ્લોગ પર માણવા મળ્યું . ઉરના ઉંડાણ ભર્યુ આકાશદીપનું કવન . ધન્યવાદ ચીરાગ પટેલ ( ફાઈનાન્સિયલ ટેક્નોલોજીસ ગ્રુપનો કોર્પોરેટ સોશિયલ ઓપોર્ચ્યુનિટીઝ ( સીએસઓ ) વિભાગ તેને પાર પાડવા માટે મધ્યવર્તી કેન્દ્ર હશે . સ્નેહાબેન , ખૂબ સરસ . . આજે પહેલી વાર તમારો બ્લોગ જોયો . સરસ લખો છો . બસ . . આવી રીતે લખતા રહો . . ખૂબ પ્રગતિ કરો . . એવી પ્રભુને પ્રાર્થના . - મીતિક્ષા . સપાટી ઉપર છુપાયેલી છાપને ટોનર દ્વારા ઉપસાવવામાં આવે છે , જેમાં સૂકાયેલા પ્લાસ્ટીકના પાવડરની સાથે કાળા કાર્બન કે રંગીન સૂક્ષ્મ કણોના મિશ્રણને ઉમેરાય છે . ચાર્જ થયેલા ટોનરના સૂક્ષ્મ કણો નકારાત્મક ચાર્જ આપે છે , અને તેના ઇલેક્ટ્રોસ્ટેટિકલી આકર્ષણથી ફોટોરિસેપ્ટરની છુપાયેલી છબીના વિસ્તારને લેસર દ્વારા સ્પર્શવામાં આવે છે . કારણ કે જેમ ચાર્જને નિવારવા , નકારાત્મક રીતે ચાર્જ ટોનર ડ્રમનો નકારાત્મક ચાર્જ યથાવત્ હોય ત્યાં સ્પર્શ કરતાં નથી . તેમ છતાં અમુક ગીતો છે જે પ્રખ્યાત છે , અને એમાંનું શ્રીઅવિનાશ વ્યાસ રચિત એક ગીત અંહી પ્રસ્તુત છે . . રક્ષાબંધનનાં અન્ય ગીતો માટે અંહી ક્લિક કરો બેટા , આપણી લાંબી પાંપણો રણની ઉડતી રેતી અને પવનથી આપણી આંખોનું રક્ષણ કરે છે . Continue reading » રૂપ છે નમણી પ્રતિભા હાય કિન્તુ ! દબદબો ! ફૂલ પણ એકાદ ધરવા એક ભવ ઓછો પડે . જકડેલો ભાવ તો જાણે રેતને જકડ્યા જેવું બડી બેશઊર હોતી હૈ વો ખિડકિયાઁ જો ભીતર કા નજારા દિખલાયેં . . . . . . કભી ખુદ કો જિતાને કી ખાતિર વો અપનોં કો હી હારા દિખલાયેં . . . દીન " કેદાર " ના દીન દયળૌ , અનહદ કરુણા તમરી ભાવ થકી સદા ભુધર ભજું હું , રાખજો એવી મતી મારી . . ) પ્રાચીન જ્ઞાન કી ઉપેક્ષા કરતી શિક્ષા પ્રણાળી : - શિક્ષા પાટ્યક્રમૌ મૈં તૌ તેશ કે પૂર્વજૌં કે જ્ઞાન ઔર અનુપવ કૌ સ્તાન તિયા કયા હૈ ઔર હી પુરાતન શિક્ષા ક્રંતૌં કૌ શામિળ કિયા કયા હૈ પ્રાચીન કકૌળશાસ્ત્ર , જ્યૌતિષ વિજ્ઞાનં , આયુર્વેત જ્ઞાન , યૌક ઐવં અત્યાત્મ ઐવં અનેક ઐસે કઈ વિષયૌં કી ઉપેક્ષા કી કયી હૈ જિસસે કી પારત કૌ વિશ્વકુરુ હૌને કા તર્જા પ્રાપ્ત તા ઐસે વિષયૌં કે જ્ઞાન કૌ પરિષ્કૃત ઔર પરિમાર્જિત કર તેશ કે સામને ળાને કા કંપીર પ્રયાસ હી નહીં કિયા જા રહા હૈ જપકિ વિતેશી જ્ઞાન કા અન્તાનુકરણ કર તૌપને કા પ્રયાસ કિયા જા રહા હૈ જૌ કી તેશ કી પરિસ્તિતિ કે પૂરી તરહ અનુકૂળ નહીં હૈ માણસ ગમે તેટલો ઉપદેશ સાંભળે , ગમે તેટલા શાસ્ત્રો વાંચે , ગમે તે ધર્મ અનુસરે કે ગમે તેટલી સાધના કરે તો યે એની મૂળભૂત ઝંખના બે મહાન શબ્દો દ્વારા વ્યકત થતી રહે છે . તે શબ્દો છે : . . પ્રેમ અને આનંદ ! ! ઇતિહાસની વિગતો ગૌણ છે , ભૂગોળની સરહદો તકલાદી છે . અને સંસ્કારિતાના માપદંડ દેશકાળના કહ્યામાં રહેનારા છે . પરંતુ માણસની ઝંખનાની સરિતા તો પ્રેમ અને આનંદના મહાસાગરને પામવા વહેતી રહે છે . બધું તત્વજ્ઞાન બે શબ્દોમાં સમાઇ જાય છે . અને બધા ધર્મ બે શબ્દ પાસે ફિક્કા લાગે છે . વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી પણ બે શબ્દોની આણ હોય તો વાંઝિયા બની રહે છે . જ્યાં પ્રેમ અને આનંદ નો ઓચ્છવ હોય ત્યાં ગોકુળ હોવાનું . ગોકુળ એક આબોહવાનું નામ છે . . જેમાં પ્રેમની ભીનાશ અને આનંદનો પવન છે . પ્રેમ માણસની મૂળભૂત ઝંખના છે અને આનંદ માણસની મૂળભૂત આંકાક્ષા છે . અને બને વાતની પ્રતિષ્ઠા કરનારો ધર્મ માણસને તારનારો ને તૃપ્ત કરનાર બની શકે છે . ધર્મ પાણી ની પરબ જેવો છે . . જે માણસને પરિતૃપ્ત કરે છે . કૃષ્ણ અન્ય અવતારો કરતા જુદા છે . જાણ્યે કે અજાણ્યે કે પછી કોઇ ઉમદા ગેરસમજણને કારણે તથાકથિત ધર્મો જાણે પ્રેમ અને આનંદના દુશ્મનો હોય તેવી ચાપ ઉભી થઇ છે . માણસની બે ઝંખનાઓનો અનાદર ધર્મને નામે થતો રહ્યો છે . તેનો અનાદર કે વિરોધ કરીને એના પર સદગુણોનો , સદવૃતિઓનો , કે સદાચારનો મારો ચલાવી માણસને પજવવો દંભ ના દરવાજા ખુલ્લા મૂકી ને ધર્મનું પૂંછડુ પકડી રાખવા બરાબર છે . કૃષ્ણ દંભને આસુરી સંપતિઓની યાદીમાં પ્રથમ સ્થાને મૂકે છે . ક્લીં બીજના પ્રતિક રૂપ મહાકાલી " આનંદ " રૂપ છે . કાળી ચૌદશે આપણે ઉગ્ર દેવોની ઉપાસના કરીએ છીએ . વળી , દિવસે અશુભ કામ થતું જોતા કે કુંડાળામાં પગ ના પડી જાય એની ખાતરી રાખતા થઈએ છીએ . જે આનંદ આપનારી છે વળી ક્યાંથી અશુભ , અઘોર , તાંત્રિક કર્મોની અધિષ્ઠાત્રી થઇ ગઈ ? દિવસે તો સમગ્રપણે આપણે સદગુણો જગાવી આનંદની પ્રાપ્તિ માટે પૂજન કરવાનું હોય છે . પ્રેમ તણી કશ્તીને દિલમાં હિલોળી , મૌનનાં ખડક થઈ તમે રે ડુબાળી . સાગરના મોતી , તમોને મુબારક તન્હાઈઓમાં યાદી તમારી અમારા બધા સુખ તમોને મુબારક લેકિન કયૂં અપને આપ કો દુઃખી બનાતી હૈ ? અલ્લાહ પર ભરોસા રખ . ઉસને બિગાડા હૈ , વો હી બનાયેગા ! ' 51 પછી ઈસુએ તેના શિષ્યોને પૂછયું , " હવે તમે બધી બાબતો સમજો છો ? " શિષ્યોએ કહ્યું , " હા , અમે સમજીએ છીએ . " તો ક્યાંથી પામીએ અન્ન ? ઘેલી કોણે કરી રે ? ઈન્દ્રજીત કામ છે જ્યારે લક્ષ્મણ વૈરાગ્ય છે . ઈન્દ્રજીત અનેકવાર પરાજીત ઠાય છે પણ એક વખત તે લક્ષ્મણને બેભાન કરે છે . આનો અર્થ એવો થાય કે વૈરાગ્ય કામને હરાવે પણ ક્યારેક કામ વૈરાગ્યને પણ હરાવી શકે . કાલ તો હવે વડલાડાળે ઝૂલશું લોલ , કાલ તો હવે મોરલા સાથે કૂદશું લોલ , ઝૂલતાં ઝોકો લાગશે મને , કૂદતાં કાંટો વાગશે મને , વાગશે રે બોલ વ્હાલમના . ઉંબરે ઊભી સાંભળું રે બોલ વ્હાલમના . હેલ્થ ટીપ્સ : - કેળાં વધારે ખવાઈ ગયા તો ઈલાયેચી ખાઈ લો તો કેળાં હજમ થઈ જશે . હેમુ ગઢવીનો જન્મ સાયલાના ઢાંકળિયા ગામે તા . 04 - 09 - 1929 નાં રોજ . હેમુ ગઢવી ના મુખે લોકગીત કે ભજન કાને પડે ત્યારે એનો આનંદ રોમાંચ મનેખને ડોલાવી દે છે . હેમુ ગઢવીને ડૉ . સર્વપલ્લી રાધાકૃષ્ણજી ના હસ્તે લોકસંગીત પુરસ્કાર એનાયત કરવામાં આવ્યો છે . રાજકોટ મુકામે 1998 માં મ્યુ . કોર્પો . દ્વારા બંધાયેલ ઑડીટોરિયમ ને ' હેમુ ગઢવી ' નામ આપવામાં આવ્યુ છે . આકાશવાણી , રાજકોટ આજે જે કાંઇ છે , તેમાં મુખ્ય ફાળો હેમુભાઇ ગઢવીનો છે . સૌરાષ્ટના લોકસાહિત્યને જીવંત કરનાર સૂરમણી સ્વ . શ્રી હેમુભા ને લાખ લાખ વંદન તેં મને માતૃત્વ બક્ષવા બદલ હું તારી ખૂબ આભારી છું . રાજકોટ સોનીબજારમાં ચાર વેપારીઓને ત્યાં આવકવેરાનો સર્વે હાથ ધરાયો છે . 3 કરોડનું ડિસ્કલોઝર મેળવવામાં આવ્યું છે . . મુખીને ગએલા જોઈને ખુશાલ હરણફાળે પેલા ખેતર તરફ દોડ્યો . રૂપાને સ્પર્શવાનો અધિકાર ગુમાવી બેઠેલા ખુશાલે નીંકમાં વહી રહેલા પાણીનો બેભાન રૂપાના મોં ઉપર છંટકાવ કર્યો . રૂપાએ આંખો તો ખોલી , પણ કેટલોક સમય નિશ્ચેતન પડી રહી . છેવટે રૂપા પૂર્ણ ભાનમાં આવી કે તરત કશું બોલ્યા વગર યંત્રવત્ ઘર તરફ ચાલવા માંડી . સઘળી વાતને પામી ગએલો ખુશાલ પણ ચૂપચાપ આંબા નીચે જઈ બેઠો . વિચારોના ચગડોળે ચઢેલા ખુશાલને સાંજ ક્યારે પડી તેની ખબર સુધ્ધાં પણ રહી . ખરેખર લોકો ધર્મ માટે થોડા બધું કરે છે , લોકો તો ધંધો કરે છે . રોગ બાળકોમાં વિવિધ સ્વરુપે હાનિ પહોંચાડે છે . મગજ નો ટી . બી . થવાથી બાળક ને ખેંચ આવી શકે - હાથ પગનો લકવો - માનસિક રીતે મંદ બુધ્ધિ કે અન્ય હાનિ થઈ શકે છે અને ઘણા ખરા કેસમાં બાળકનુ મૃત્યુ થઈ શકે છે . દવાઓ હોવા છતા રોગ થયા પછી સારવાર ખૂબ અઘરી અને પરિણામ શૂન્ય હોય છે . ફેફસાનો ટી . બી બાળકમાં શ્વસન તંત્રના રોગના લક્ષણ પેદા કરે છે જેવાકે લાંબા સમયની ખાંસી - કફ - શ્વાસમાં તકલીફ વિ . જોકે મોટા ભાગના દર્દીઓને સામાન્ય તકલીફ સાથે ઉંમર સાથે યોગ્ય વિકાસ થવો - ભૂખ લાગવી - ઝીણો તાવ રહેવો કે વારંવાર બિમાર પડવા જેવી ની મુખ્ય તકલીફ જોવા મળે છે . ચાલો કે ગતિની મજા લઈએ કે અમને , મંઝિલ રહી યાદ , રસ્તો , દિશા યાદ . મેવાડા સુથાર સમાજના સંગઠન હેતુ સમાજના મડંળો , ઘટકો , ગોળ , જ્ઞાતિ , વાડા અને જીલ્લાના નિમંત્રણ મુજબ સંગઠન સભાઓનું આયોજન થઇ રહ્યું છે . આગામી સમયમાં અંબાજી મુકામે સમાજનું મહાસંમેલન યોજાશે . માટે આપના મંડળ , ઘટક , ગોળ , વાડા અને સ્થાનિક પ્રતિનિધિ તથા વ્યક્તિગત સંપર્ક માટે આપની વિગતો સત્વરે મોકલી આપશો . હિસાબ . ૩૦ - બિટ્ટા - નવા અને અનન્ય POS ( Point of Sale ) લાક્ષણિકતાઓ સાથે બહાર પડી ગયું છે . આવતી કાલના ગુજરાતને ઘડવા માટે શિક્ષણની ' આજ ' મહત્વની છે . પરદે કે પિછે બૈઠી સાંવર ગોરી થામ કે તેરે મેરે મનકી ડોરી યે ડોરી ના છુટે યે બંધન ના ટૂટે ભોર હોને વાલી હૈ અબ રૈના હૈ થોડી તરમ્પમ સર કો ઝુકાયે તું બૈઠા ક્યા હૈ યાર ? ગોરી સે નૈના જોડ ફિર દુનિયા સે ડોલ . . ભલે સચિન તેંડુલકર પોતાની સદીઓની સદી ના ફટાકરી શક્યો હોય પરંતુ તે સિવાય રાહુલ દ્રવિડ અને મહેન્દ્ર સિંહ ધોનીએ ટેસ્ટમાં રેકોર્ડ્સ બનાવ્યા છે . જેમાં ધોની પહેલો એવો ભારતીય વિકેટ કીપર બન્યો છે જેણે એક ટેસ્ટ મેચના બન્ને દાવમાં બોલિંગ કરી હોય . પહેલા ધોનીએ ઈંગ્લેન્ડના પ્રથમ દાવમાં પણ બોલિંગ કરી હતી . એટલું નહીં પ્રથમ દાવમાં ધોનીએ એક મેડન ઓવર પણ કરી હતી તે પણ એક રેકોર્ડ છે . ઉપરાંત ઈંગ્લેન્ડના વિકેટ કીપર . . . પ્રગતીશીલ , સમજદાર બધા દેશોમાં માતૃભાષામાં બાળકને શીક્ષણ આપવામાં આવે છે . યુરોપના દેશોમાં ગયેલ ગુજરાતી બાળકને માટે પણ પ્રાથમીક શીક્ષણ ગુજરાતીમાં આપવાની વ્યવસ્થા કરવામાં આવે છે , એમ સાંભળ્યું છે . જો કે સુરેશભાઈ કહે છે તેમ બાળકની અનુકુલન સાધી લેવાની શક્તી ગજબની હોય છે , પરંતુ તે બધાં બાળકો માટે કદાચ સમાન પણ હોય . તે રીતે હાઈસ્કુલ સુધીનું શીક્ષણ ગુજરાતીમાં મેળવ્યા બાદ ઉચ્ચ શીક્ષણ અંગ્રેજીમાં શરુ કરવામાં મોટા ભાગનાવીદ્યાથીઓને મુશ્કેલી રહે , પણ એમાં પણ જો માતૃભાષામાં શીક્ષણની સુવીધા હોય તો વધુ પ્રગતીની શક્યતા રહેલી છે . હા , જરુર છે માતૃભાષામાં જરુરી સાહીત્ય - પાઠ્યપુસ્તકો અને સંદર્ભ ગ્રંથો તથા અન્ય સાધનસામગ્રીની ઉપલબ્ધતા . પણ જ્યાં મહદ્ અંશે લોકમાનસ ધનલક્ષી હોય તો વધુ ધનપ્રાપ્તી થઈ શકે તે પ્રવૃત્તી હોવાની . એક દિવસ સંત અષ્ટાવક્ર તેમના દરબારમાં આવ્યા અને રાજાએ તેમને પ્રશ્ન પૂછ્યો કે " સત્ય છે કે સત્ય હતું ? " તે સંત હતા તેથી જનક રાજાના મનને પામી સ્મિત સાથે સામો પ્રશ્ન કર્યો " જ્યારે તમે રાજા છો ત્યારે સમયે ભિખારી હોઈ શકો ? " રાજાએ કહ્યું , " નહીં " તેમણે બીજો પ્રશ્ન કર્યો , " જ્યારે તમે ભિખારી હતા ત્યારે તે સમયે રાજા પણ હતા ? " જનક રાજાએ કહ્યું " નહીં " . સામાન્ય રીતે યુનિવર્સિટીની સ્થાપનાની ઉજવણીમાં થનારા કાર્યક્રમોની જવાબદારી સ્પોર્ટસ ડિપાર્ટમેન્ટના માથે હોય છે . પરંતુ આવતીકાલે યોજાનારા કાર્યક્રમોની કોઇપણ પ્રકારની જાણકારી સ્પોર્ટસ વિભાગના અધિકારીઓને નથી . અંગે સ્પોર્ટસ વિભાગના અધિકારીઓ કહે છે કે યુનિવર્સિટી દ્વારા અમને કોઇપણ પ્રકારની જાણકારી કે માહિતી પણ આપવામાં આવી નથી . મેરાથોન દોડ યોજવાની તેવી માહિતી અમે સમાચાર માઘ્યમો દ્વારા જાણી છે . ઉપરાંત દિવસ દરમિયાન કેવા અને કેટલા કાર્યક્રમો યોજાવવાના છે તેની પણ કોઇ માહિતી અમને આપવામાં આવી નથી . ઉલ્લેખનીય છે કે યુનિવર્સિટીના સ્પોર્ટસ ડિપાર્ટમેન્ટ દ્વારા વર્ષ દરમિયાન જુદી જુદી ૩૨ પ્રકારની રમત સ્પર્ધાઓનું આયોજન કરવામાં આવે છે . યુનિવર્સિટી કક્ષાએ વિજેતા વિદ્યાર્થીઓને ઇન્ટર યુનિવર્સિટીની સ્પર્ધાઓમાં ભાગ લેવા મળતો હોય છે . આમ , વર્ષ દરમિયાન રમતોનું આયોજન કરનાર સ્પોર્ટસ વિભાગને હીરક મહોત્સવમાંથી બાકાત રાખવામાં આવ્યો છે . જો કે , હીરક મહોત્સવની જવાબદારી સંભાળનાર યુનિવર્સિટીના કાર્યકારી રજીસ્ટ્રારનો અંગે સપર્ક કરતાં તેઓ મળી શકયા નહોતા . * ગુગલ કંઈ કરે એમાં પૂછવાનું હોય . જુઓ , ગુગલ ડિક્શનરી . આણંદ શહેરના ટી . પી . નં . - ૨ના ફા . પ્લોટ નં . - ૨૧૯ / ૧વાળી જમીન સંબંધિત તંત્રને વર્ષ ૨૦૦૫માં ર્ડા . આંબેડકર ભવન બનાવવા માટે ફાળવવામાં આવી હોવા છતાં આજે ઘણો સમય વીત્યો હોવા છતાં પણ ભવનનું નિર્માણ થવા પામ્યુ નથી . જવાબદાર તંત્રની બેદરકારી અને આળસુ નીતિને લીધે લાંબો સમય વીતવા છતાં કોઈપણ કામગીરી ભવનના નિર્માણ માટે કરાતા જાગૃત નાગરિકોમાં રોષની લાગણી વ્યાપી છે . ગઈ કાલે ભાવનગરમાં કવિવર શ્રી રવિન્દ્રનાથ ટાગોરની ૧૫૦મી જન્મ જયંતિ નીમિત્તે તેમને શ્રદ્ધાંજલિ આપવા અર્થે ભારતીય રેલ્વે દ્વારા યોજાયેલી સંસ્કૃતિ યાત્રા ભાવનગર આવી પહોંચી છે . સંપુર્ણ વાતાનુકુલિત ટ્રેનમાં કુલ પાંચ વિભાગો છે જેને વિશેની માહિતિ નીચેના ફોટોગ્રાફસ પરથી મળી Continue reading પાણી માટે પ્રભાશંકર પાણિયારા પાસે ગયા ને ઘૂંટડો ગળે ઉતારીને પાછા વળતા હતાં ત્યાં એકાએક જાણે કોઈએ પાછળથી એમની કોટની બાંય ઝાલીને એમને રોક્યા . એમનાથી એકાએક પુછાઈ ગયું - ' શું છે , હસમુખની માં ? ' . વિશ્વનાં મોટરકાર ઉદ્યોગમાં અવનવાં વમળો સર્જાઈ રહ્યાં છે . અમેરિકામાં મોટરકાર ( પેસેંજર કાર ) કંપનીઓ સમસ્યાઓથી ઘેરાયેલી છે . ઘણા સમય બાદ , આજે મારી અને રીના ની વાતચીત પર થી , યોગીબાપા ની એક બોધ કથા યાદ આવી ગઈ . શિક્ષક પત્ની ના પતિ હોવા નો ફાયદો છે કે - તમે તમારું જ્ઞાન ગમે તેટલું વધારો પણ " મૂળ " જ્ઞાન છૂટતું નથી . યોગીબાપા પણ , ગહન માં ગહન શાસ્ત્ર ની વાત - સહજ પણે . . એક બોધકથા ના સ્વરૂપ કહી દેતા . " ગુરુ . . " એવો હાકોટો પડે અને યોગીબાપા ના સત્સંગ માર્ક સામાન - ધબ્બો પડે એટલે ભલ - ભલો બિન સત્સંગી પણ સત્સંગી થઇ જાય . અને બોધ એના ગળે ઉતરી જાય . . ! રાવણ મરતો નથી ; મરવાનોય નથી ; એને ખુદ ભગવાનનું વરદાન હતું , . આવતાં સુખદુઃખોના કારણે દેહ અને બુદ્ધિને પોતાના વિવેક અને જ્ઞાન વડે સમાપ્ત કરે છે . મારા પ્રવચનમા ઘણીવાર અંતમા જણાવુ - શેષં આચારેણ પૂરયેત્ બીજી તરફ કેટલાંક રાષ્ટ્રોની સરકારો , ખાસ કરીને બિનજોડાણવાદી અભિયાન ( નામ ) સાથે જોડાયેલા બિનઆણ્વિક રાષ્ટ્રો છઠ્ઠી કલમને અસ્પષ્ટ હોવાનું અર્થઘટન કરે છે . તેમના મત મુજબ , કલમ એનપીટીએ માન્યતા આપેલા આણ્વિક રાષ્ટ્રોને તેમની રીતે અણુશસ્રોનો નાશ કરવાની ઔપચારિક જવાબદારી સૂચવે છે . તેમની દલીલ છે કે રાષ્ટ્રો તેમની જવાબદારી નિભાવવામાં નિષ્ફળ નિવડ્યાં છે . નિઃશસ્રીકરણ પરની પરિષદમાં હાજરી આપનાર કેટલાંક રાષ્ટ્રોના પ્રતિનિધિમંડળોએ સંપૂર્ણ અને વૈશ્વિક નિઃશસ્રીકરણની દરખાસ્ત રજૂ કરી છે , પણ દરખાસ્તોમાંથી કોઈ પણ પ્રકારની નિઃશસ્રીકરણ સંધિ થઈ શકી નથી . ( સંદર્ભ આપો ) એનપીટીની માન્યતા ધરાવતા અણુશસ્ર સંપન્ન રાષ્ટ્રોના ટીકાકારોની દલીલ એવી છે કે એનપીટીની માન્યતા ધરાવતા અણુશસ્ર સંપન્ન રાષ્ટ્રો નિઃશસ્ત્રીકરણ કરવામાં નિષ્ફળ ગયા હોવાથી સંધિનો ઉદ્દેશ માર્યો ગયો છે અને તેના પગલે , ખાસ કરીને શીત યુદ્ધ પછીના સમયગાળામાં એનપીટી સાથે જોડાયેલાં કેટલાંક બિનઆણ્વિક રાષ્ટ્રોમાં નારાજગી વધી છે . ટીકાકારો ઉમેરે છે કે , પ્રકારની નિષ્ફળતા બિનઆણ્વિક રાષ્ટ્રોને એનપીટીમાંથી ખસી જવા માટેનું અને પોતાની રીતે અણુ શસ્રો વિકસાવવાનું વાજબી કારણ પૂરું પાડે છે . કોણે લખ્યું છે તેની જાણકારી ના હોવાને કારણે અમુક ગુજરાતી બ્લોગર નામને ન્યાય આપ્યા વિના ( કોઈપણનું નામ લખ્યા વિના ) તે રચના પોતાનાં બ્લોગ પર મૂકે છે ત્યારે તમે સલાહ આપવાને બદલે તે બ્લોગરનો રીત - સર ઉધડો લઈ લ્યો છો ઊંચાઈના શિખરે ચઢી જા તું નિરાશાની પળોને ટાળી દે તું કંટાળાની પળોને ટાળી દે તું સ્વામીજી ક્યાંક મહત્તા , ક્યાંક ઓછપ . ચડતીએ પડતીની સ્થિતી સાંખી લે તું , જીવન મળ્યું છે , જીવી લે તું યાદ રાખો . . પ્રક્રિયામાં તમે ઇશ્વરના કાર્યમાં ભાગીદાર બનો છો . અધિકાર ઇશ્વરે ફકત સ્ત્રીઓને આપ્યો છે . સાયના નેહવાલે ક્વીન એલિઝાબેથ સ્ટેડિયમમાં યોજાયેલી હોંગકોંગ ટાઈટલની ફાઈનલમાં એશિયન ગેમ્સમાં ગોલ્ડ મેડલ વિજેતા ચીનની શિશિયાન વાંગને ૧૫ - ૨૧ , ૨૧ - ૧૬ , ૨૧ - ૧૭ થી પછાડીને પોતાની કારકિર્દીનું ચોથું સુપર સિરીઝ ટાઇટલ મેળવ્યું હતું . તેણે વાંગને એક કલાક અને ૧૧ મિનિટમાં પરાજિત કરી હતી . જીત સાથે સાયનાએ વિશ્વ ચેમ્પિયનશિપ ૨૦૧૦માં શિશિયાન વાંગ સામે મળેલા પરાજયનો હિસાબ પણ ચૂકતે કર્યો હતો . જીતને સાયનાએ એશિયન ગેમ્સના પરાજય બાદ ઐતિહાસિક અને ખાસ ગણાવી હતી . ઘરે બેઠા સહુને વ્હેતી ગંગામાં હાથ ધોવડાવ્યા છે . બડા બેલ - આઉટનુમા માહૌલ બન ગયા હૈ . મજા આયા પઢ કર . મા = કેટલા પ્રકાર , જન્મદાતા - જનનીરૂપે , ધરતી મા - જન્મભૂમી અને કર્મભૂમિ રૂપે , નદી મા - જળસ્ત્રોત રૂપે , ભાષા - સરસ્વતી રૂપે કોઈ રીતે આપણે એનું ઋણ ચૂકવી શકવા સમર્થ નથી માત્ર પ્રયાસ કરી શકીએ છીએ બસ . એક પણ રૂપ જુવો એના વિના આપણું જીવન સંભવ છે ખરું ? ગુણવંત શાહ સાહેબ એનું ઋણ ચૂકવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે . ખુબજ સરાહનીય છે . હું એમની કલમનો છેલ્લા ૧૦ વર્ષથી વાચક છું અને એમની કલમ મને ખુબજ ગમે છે . આજે એમને એમના કાર્યથી એમણે જનતા સમક્ષ માતૃભાષા પ્રત્યેના પ્રેમને ઉજાગર કર્યો છે . વર્ષોથી ગુન્હાખોરી માટે કુખ્યાત બનેલા પોરબંદરમાં છેલ્લા એકાદ દસકાથી શાંતિનો સુરજ ઉગ્યો છે ત્યારે જાણ્યે - અજાણ્યે ફરીને . . ૨૦૦૮ના આતંકી હુમલામાં પોરબંદરની ફીશીંગ બોટનો ઉપયોગ થયાનું બહાર આવ્યા બાદ પોરબંદરનું નામ વઘુ બદનામ થઇ રહ્યું છે પરંતુ તેનાથી પણ વઘુ દરિયાઇ સુરક્ષા એજન્સીઓનું નામ દરિયાના પાણીમાં બોળાયું છે . ગેરુ રોગનો પ્રતિકાર કરી શકે તેવી ઘઉંની જંગલી પ્રજાતિનો ઉપયોગ જનીની વૈવિધ્ય ધરાવતી આધુનિક પ્રજાતિના ઉત્પાદન માટે થઈ શકે છે . ઉદ્ધભવના કેન્દ્રોમાં મૂળ કુદરતી અવસ્થામાં રહેલા છોડની ગેરુ સામેની પ્રતિકારકતાને ચકાસવામાં આવે છે , ત્યારબાદ તેની જૈવિક માહિતીનું વિશ્લેષણ કરવામાં આવે છે અને અંતે જંગલી છોડ અને આધુનિક પ્રજાત્તિઓનું આધુનિક છોડ ઉછેરની પદ્ધતિ દ્વારા સંકરણ કરવામાં આવે છે , જેથી જંગલી છોડમાં રહેલા પ્રતિકારક જનીનો આધુનિક પ્રજાત્તિઓમાં દાખલ કરી શકાય . [ ૫૧ ] પોલિયો વિશે પોલિયો ખાસ પ્રકાર ના વાઈરસ થી થતો રોગ છે . રોગના વાઈરસ ખાસ કરીને પાંચ વર્ષથી નાની વયના બાળક્માં વિવિધ પ્રકારના લક્ષણૉ પેદા કરે છે . શરુઆતી સમયમાં શરદી - ઉધરસ - તાવ આવે છે અને બાદમાં પગ - હાથ કે આખુ શરીર ખૂબ દુઃખે છે અને પછી ખોટુ પડી જાય છે . મહદ અંશે પગમાં કે કમરથી નીચેના ભાગમાં લકવાની અસર રહી જાય છે . આવા લકવાગ્રસ્ત એક કે બંને પગનો વિકાસ અન્ય સાજા પગની સરખામણીએ ઓછો વિકસીત રહી જાય છે અને તેના સ્નાયુ કોઈ કામ કરવાને સક્ષમ હોતા નથી . બા તૂ જો કહતિ બલ કી બેની જ્યૌં હ્ વૈ હૈ લાંબી મોટી . હીરા માણેકનં મુગુટ મજાના મોરપીંછ પાઘ મારી રહી ગઈ ગોકુળમાં . નંદબાબાને અર્થ : હે કલ્પતરુની જેમ કામનાઓને પૂર્ણ કરનાર ! અમારા અલ્પવિષયક , અજ્ઞાન રાગદ્વેષાદિ દોષોથી મલિન ચિત્ત ક્યાં અને આપનું ત્રિગુણ રહિત યથાર્થ ગુણગાન પણ થઈ શકે એવું શાશ્વત ઐશ્વર્ય ક્યાં ? બેની અત્યંત અયોગ્ય તુલના કરતાં હું આશ્ચર્ય પામું છું . મને તમે દયા કરીને તમારી ભક્તિ કરવા પ્રેર્યો છે અને તેથી તમારાં ચરણકમળોમાં અમારી વાક્યો રૂપી પુષ્પોની ભેટ આપવાને હું શક્તિમાન થયો છું . ઉત્તર : ગુરુ અને શિષ્યનો સંબંધ જન્માંતર સુધી ચાલે છે અથવા નથી પણ ચાલતો . એક જજ્મ પૂરતો , એક જન્મમાં પણ થોડાક વરસો પૂરતો મર્યાદિત રહેશે કે આગળ વધશે એનો આધાર સંસ્કારો પર રહેતો હોય છે . સર્વ કાંઈ સંસ્કાર કે ઋણાનુબંધને અનુસરીને નક્કી થાય છે . સંબંધમાં કોઈ એકસરખો નિયમ નથી લાગુ પડતો . વરસાવે પુલ ધસી પડવાની ભીતિ ( અમારા પ્રતિનિધિ તરફથી ) મુંબઈઃ જો તમે વરસાવે પુલ પરથી પસાર થવાના હો તો સાવધાન ! મુંબઈ - અમદા ( 1 : 35 : 14 AM ) ઋતુઓની રાણી ભલે વર્ષા હોય પણ તેનો રાજા તો વસંત છે . પાનખરમાં સાવ હાડપિંજર જેવી થઈ ગયેલી પ્રકૃતિ વસંતના આગમન સાથે તેમાં નવું જોમ પુરાય છે , ફરિ તેની ડાળીએ નવી કુંપણૉ ફૂટે છે અને એક મનમોહક દ્રશ્ય ઊભું થાય છે . વસંતમાં દિવસ ખૂબ ખુશનુમા અને સાંજ રળિયામણી બની જાય છે . પ્રભાતે ફૂલો પણ ઝાકળભીના થઈ એક માદકતા ફેલાવે છે અને નશામાં ભાગ્યે કોઈ એવી વ્યક્તિ હશે જેના હૈયામાં સૂતેલી ભાવોર્મિ જાગે . તો પળને માણતા માણતા મારી મિત્ર મન પણ મને વસંતરાજાના આગમનની વધાઈ ખાતી રચના આપી છે જે અહીં રજું કરું છૂં . આપનો પ્રતિભાવ જરૂરથી આપશો . એહરેમનનું લશ્કર હંમેશા યઝદાનના લશ્કર સાથે જંગ માટે તૈયાર છે અને સામાન્ય રીતે કામ્યાબી એહરેમનની થાય છે , પરંતુ એવી રીતે નહિ કે યઝદાની નાબુદ થઇ જાય અને જમીન પર તેની નસ્લ બાકી રહે , પરંતુ તંગી અને સખ્તીના સમયે ખુદાની તરફથી યઝદાન કે જે તેની ઔલાદ છે , ( તેને ) મદદ પહોંચી જાય છે અને એમની જંગ ૯૦૦૦ વર્ષ સુધી ચાલતી રહેશે અને સમયે એક મોટી કામ્યાબી યઝદાનને હાંસીલ થશે અને એહરેમનના લોકો દુનિયાથી નાશ પામશે . તમામ ઝમીન અને આસમાનમાંથી એહરેમનનું શાસન નાશ પામશે . યઝદાનની કામ્યાબી અને એહરેમનની સંપૂર્ણ તબાહી પછી દુનિયા પોતાની સઆદત તરફ રવા - દવા થઇ જશે . અને આદમ ( . . ) ની ઔલાદ કામ્યાબી અને સઆદતના તખ્ત ઉપર કાયમ થશે . ઇતના બહોત હી ઉબરા , હાડ ચામ ઓર શ્વાસ . ખંગેલા પાસે સેલ્સમેનને આંતરી ભરબપોરે ૧૬ હજારની લૂંટ Linux ડિસ્ક પાર્ટીશનોનો સંદર્ભ લે છે કે જેઓ અક્ષરો અને આંકડાઓનો સંદર્ભ લે છે કે જેઓ ચિંતામાં મૂકી દે એવા હોય છે , ખાસ કરીને જો તમે " C ડ્રાઈવ " વાળા માર્ગે હાર્ડ ડિસ્ક અને તેમના પાર્ટીશનોને વાપરવા માટે તૈયાર થયેલા હોય . DOS / Windows ના વિશ્વમાં , પાર્ટીશનોને નીચેની પદ્ધતિથી નામ આપવામાં આવે છે : સભ્ય અને ( એક અવાજે ) : માર્ટિન કૂપર . ' ' દેશવાસીઓ આઝાદી મેળવવા માટે આતુર હતા પણ અંગ્રેજો તેમની માગણીને ઠોકરે મારતા હતા . એટલા માટે ગાંધીજી કાનૂનભંગ કરી સરકાર સામે સત્યાગ્રહ કરવા ચાહતા હતા . તેઓ એવા કાનૂનનો ભંગ કરવા માગતા હતા કે જેને તોડવાથી આમજનતાને લાભ થાય . તેમણે મીઠાના કાયદાનો ભંગ કરવાનું નક્કી કર્યું . મીઠું ગરીબ તેમ તવંગર સૌ કોઈની જરૂરિયાતની ચીજ છે . દરિયાના પાણીમાંથી અને અમુક જગ્યાની જમીનમાંથી જેની ઇચ્છા થાય તે મીઠું બનાવી શકે . એક અજાણ્યા પણ દુ : ખી માણસને જોઈને તેણે તેની સામે સ્મિત કર્યું . આથી એને ઘણું સારું લાગ્યું અને ભૂતકાળમાં તેના એક મિત્રે બતાવેલો સ્નેહભાવ તેને યાદ આવ્યો . એટલે મિત્રને તેણે આભાર માનતો પત્ર લખ્યો . સાધુ અભી ભી હિમ્મત નહીં હારતે હૈં ઔર કહતે હૈં , ૮૦ . ઘર માંડવાના આણામાં રૂ . ૫૦૧ ની પહેરામણી કરવી . સાથે આવનારને રૂ . ૨૫ ની પહેરામણી કરવી . ઘરધણીના સગાભાઈઓએ જમાઈને રૂ . ૫૧ પહેરામણી કરવી . કવિ નર્મદના રાહની શાન , છે ગરવીની પહેચાન જય જય ગરવી ગુજરાત ! ( ઓહ , પોસ્ટ લિખને ઔર પબ્લિશ કરને મેં તીન દિન કા અન્તરાલ ઔર ઓબામા બાઉન્સ બૈક કર ગયે ! અબ સારા પાલિન કો અપના ઉપરાષ્ટપતીય જોડીદાર બનાને સે મેક્કેન બઢત લેંગે ક્યા ? આલાસ્કા કી ગવર્નર તો અબ ભી બ્યૂટી - ક્વીન સી લગતી હૈં ! ) ડૉ . ધવલ શાહે , કમ્પ્યૂટરમાં યુનિકોડ એક્ટિવેટ કરવાની વિધિ એકદમ સરળ રીતે , સ્ક્રીનશોટ્સ સાથે સમજાવીને અનેક નવા બ્લોગર માટે માર્ગ મોકળો કરી દીધો . તો અમેરિકાસ્થિત વિશાલ મોણપરાએ અંગ્રેજીમાં ટાઈપ કરતાં ગુજરાતી લખાણ મળે એવું અફલાતૂન , ઓનલાઇન ટાઇપપૅડ તૈયાર કરી આપ્યું . વિશાલે અન્ય ફોન્ટના લખાણને યુનિકોડમાં કન્વર્ટ કરવાની સુવિધા પણ આપીને પાયાનું કામ કર્યું . વિશાલે ગુજરાતી અખબારો ફોન્ટ ડાઉનલોડ કર્યા વિના યુનિકોડમાં વાંચી શકાય એવી પણ સુવિધા આપી . શરૂઆતમાં વિકાસ દર ધીમો હતો . ૧૯૯૫માં દર મહિને માંડ સરેરાશ . સંદેશાઓ પ્રતિ જીએસએમ ગ્રાહકો મોકલાતા હતા . [ ૨૦ ] એસએમએસની ધીમી શરૂઆત પાછળ ઓપરેટર્સની અક્ષમતા એક રીતે કારણભૂત રહી એમ કહી શકાય . જેમ કે ઓપરેટર્સ ચાર્જિંગ બાબતે ધીમા રહેતા , પરિણામે ખાસ કરીને પ્રિ - પેઈડ ગ્રાહકોને તકલીફ વધતી અને ઉપરાંત બિલમાં છેતરપિંડી જે વ્યકિતના હેન્ડસેટ પર એસએમએસસી ( SMSC ) સેટિંગ્સ બદલીને બીજા ઓપરેટર્સના એસએમએસસી વાપરવા શકય બનાવતું હતું ( સંદર્ભ આપો ) . ચિરાગ ! તમારો પ્રશ્ન વ્યાજબી છે . એક જમાનાના પ્રચલિત મત પ્રમાણે , હજારો વર્ષ અગાઉ , એશિયામાંથી , ખાસ કરીને ભારતમાંથી એક જૂથ - કદાચ મય લોકો ? - સાઈબેરિયા થઈ બેરિંગની સામુદ્રધુનિ ઓળંગી અમેરિકા પહોંચ્યું . કુદરતી સંયોગોમાં બેરિંગનો રસ્તો બંધ થયો અથવા ભૂલાઈ ગયો . તે ગ્રુપનાં કેટલાંક સદસ્યો ઉત્તર અમેરિકામાં વસ્યા ( રેડ ઇંડિયન ? ) અન્ય નીચે મધ્ય અમેરિકા જઈ વસ્યાં . તે માયા પ્રજા હોઈ શકે ? આપણા યુવાન મિત્ર ચિરાગ માટે મને અંગત રીતે ઘણું માન છે . તેમનું વાચન અને ચિંતન પ્રેરણાદાયી હોય છે , તેથી તેમની કોમેંટ વિચારવાલાયક ગણાય . માયા કેલેંડર વિશે મતમતાંતર ઘણા છે . તેથી 2012નો પ્રશ્ન ઊછળ્યા કરે છે . ધન્યવાદ , દોસ્ત ! . . હરીશ દવે અમદાવાદ સાભરાઈ શામજી કુંવરજી ગડા ( . . ૬૫ ) મુંબઈમાં તા . ૩ના અવસાન પામેલ છે . સ્વ . કેસરબેન કુંવરજીના પુત્ર . ગાંગજી , સ્વ . કાનજી , સ્વ . લાલજી , હંસરાજ , સાભરાઈ પાનબાઈ વલ્લભજી , બાંભડાઈ કસ્તુર ઉમરશી , ડુમરા નિર્મળા ધીરજના ભાઈ . ભોજાય સ્વ . ગોમીબાઈ સામતના દોહીત્ર . પ્રાર્થના રાખેલ નથી . નિઃ પાનબાઈ વલ્લભજી મારૂ / ૧૧ , સખારામ ભગત બિલ્ડીંગ , આયરે રોડ , મલ્હાર બંગલાની સામે , ડોંબિવલી ( પૂ ) - ૪૨૧૨૦૧ . નાના પણ સીધા દવાખાના પર આવી ગયા હતા અહી રસી દેતા પહેલા મારો વજન કરવામાં આવ્યો હતો જે . કી . ગ્રા . થયો . અને પછી મને રસી આપવામાં આવી હું થોડી વાર માટે રડી પછી નાનાના ઘરે જઈને સુઈ ગઈ . સાંજે પાછા ટીંબાવાડી આવી ગયા હતા . વચ્ચે હું ભાવનામાસીને ત્યાં પણ આંટો મારી આવી . ત્યાં પણ મને બહુ મજા આવી . ટીંબાવાડીમાં મને મજા આવતી હતી પુષ્ટિદીદી , નેત્રાદીદી , દાદા , બા , અદા , મોટી મમ્મી અને મમ્મી હું એક અને રમાડવા વાળા કેટલા બધા . . . હા ક્યારેક નેત્રા દીદી મને ઉઠાડી દેતા હતા તે ખરું પણ મને બહુ મજા આવતી હતી . દિવાલ થઈને ઊભો હિમાલય મુઠ્ઠીમાં મહેરામણ , ઘરના પરના દુશ્મન સાથે ખેલાશે સમરાંગણ , મુક્ત ધરા છે , મુક્ત ગગન છે , મુક્ત જીવનની જ્યોત જલે , ફૂલો ફાલ્યો ફાગણ રહેશે , સ્વાધીનતાનો રંગ ઢળે , આભ ને ભૂરજ એક સૂરજ તું બીજો સૂરજ થા , જા રે ઝંડા જા . . રમત એટલે રમવા માટેનો થતો ભાવ ! શું હશે ? માનવ સર્જિત નથી , કુદરત - પ્રેરિત છે . રમકડાં અને રમતગમતનાં સાધનો માનવીએ સર્જ્યા કેમ કે તે સભ્યતા અને સંસ્કૃતિ ધરાવે છે . પણ પશુ - પંખી અને કીટપતંગ કે જેમની પાસે સભ્યતાની કંઈ સામગ્રી નથી તેમનામાં પણ રમતની પ્રવૃત્તિ , અવલોકન કરશો તો , જરૂર જોવા મળશે . પેટ ભરાયું હોય , ઊંઘ લઈ લીધી હોય , તેવું બાળક પોતાના ચેતન પ્રમાણેની રમત શોધી લે છે ; અને બાળકની પ્રાણશક્તિનું માપ પણ આપણે તેના પ્રકારના વલણથી કાઢીએ છીએ . પ્રાણવાન બાળક કોને કહીશું ? જે આવી રમતો અને પ્રવૃત્તિઓ ખોળી લે છે તેને . પોતામાં રહેલી ચેતનાને તોળવા - કસવાનો કસબ બાળક અંત : પ્રેરણાથી જાણે છે અને આપણે તેની મૂક અપેક્ષા સમજી ઘટતા વાતાવરણ અને સામગ્રી ગોઠવી આપવાનાં રહે છે . વાત લક્ષમાં રાખી આપણે - સાત માસનાં બાળકોને નીચેની રીતો અને વિધિઓથી રમાડી શકીએ : શ્રી ભાગવત વિદ્યાપીઠઃ કૃષ્ણધામ સોલા ખાતે લાલધરાના હિંડોળા દર્શનનું આયોજન . ફેલાયો છે . જેનો ઉપાય હજુ સુધી પામ્યા નથી . શાનનું મગજ ઘણી વાર બધિર થઈ હલી શક્યો કે ચાલી શક્યો હું , નજીક કે દૂર જઈ શક્યો હું , મુક્તા - સાગરમાં વિમૂઢતા - તણા અટૂલા ખડકે છિતાયલા કો નાવભાંગ્યા જનને ઉગારવા આવંત હોડી સમ તું સરી રહી . Next Blog આપકો કિસી ભી બ્લૉગર ( Blogger ) કે રૈંડમ બ્લૉગ પર લે જાયેગા વર્ષોજુની પાણીની સમસ્યામાંથી અમરેલી જિલ્લાને મુક્તિ મળશે - મોદી પાણીનો છે આભાસ એવો લાગું છું સ્વયં દરિયા જેવો , કંઈ એવી તરસથી રણ જેવું સૂકાઈ ગયેલો માણસ છું . કેશોદ થી માંગરોળ સ્ટેટ હાઈ વે પોરબંદર થી વેરાવળ કોસ્ટલ હાઈવે નક્સલબારી આંદોલનના નેતા ચારૂ મઝુમદારે ૧૯૬૯માં કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી ઓફ ઇન્ડિયા ( માઓઇસ્ટ - લેનિનિસ્ટ ) - ટૂંકમાં સીપીઆઇ ( એમ - એલ ) - ની સ્થાપના કરી . તેમાંથી અનેક પેટાસંગઠનો રચાયાં . પક્ષની સમાંતરે માઓઇસ્ટ કમ્યુનિસ્ટ સેન્ટર ( એમસીસી ) નો પણ આરંભ થયો , જેમાં સીપીઆઇ ( એમ - એલ ) થી અસંતુષ્ટ એવા નક્સલવાદીઓ જોડાયા . ૧૯૮૦માં આંધ્ર પ્રદેશમાં પીપલ્સ વોર ગુ્રપ ( પીડબલ્યુજી ) અસ્તિત્ત્વમાં આવ્યું . વેરવિખેર સ્વરૂપે કામ કરતાં સંગઠનો ૨૦૦૪માં એક થઇ ગયાં અને તેમાંથી સીપીઆઇ ( એમ ) તરીકે ઓળખાતું માઓવાદી હિંસક સંગઠન અસ્તિત્ત્વમાં આવ્યું , જે અત્યારે સરકારોની ઊંઘ હરામ કરી રહ્યું છે . દૃષ્ટિએ જોતાં નક્સલવાદ અને માઓવાદ વચ્ચે હવે કશો તાત્ત્વિક કે વાસ્તવિક ફરક રહ્યો નથી . બન્ને શબ્દો એકબીજાના પર્યાય તરીકે વાપરી શકાય છે દાહોદ જિલ્લાની ધાડપાડુ મજુર ગેંગ ગઈકાલે પોરબંદર પોલીસના સકંજામાં આવી ગઈ હતી . ગેંગ પોરબંદરના પી . ડબલ્યુ . ડી . ના કર્મચારીના ઈશારે ઢાંકના કાઠી દરબારની હત્યા કરવા માટે નીકળી હતી . હત્યાની સુપારી આપનાર પી . ડબલ્યુ . ડી . ના કર્મચારી ગાંગા વિસા ઓડેદરા તેમજ ગેંગનો ભેટો કરાવનાર કેશુ રામા કડછાની પોલીસે મોડી સાંજે અટકાયત કરી હતી . ધાડપાડુ ગેંગની પોલીસે અદાલતમાંથી આઠ દિવસના રિમાન્ડ મેળવ્યા છે . પોરબંદરના પી . ડબલ્યુ . ડી . . . . આપકી ઇસ પોસ્ટ કો મૈંને બુકમાર્ક કર લિયા હૈ ધીરે - ધીરે ઇસ ખજાને કો ખર્ચ કરૂઁગી . [ ભાવાર્થ ] - જ્યારે તારકાસુરે ખૂબ અધિક ઉત્પાત કર્યો હતો ત્યારે બધા દેવતાઓએ મળીને પોતાની રક્ષા કરવા માટે આપની શરણ લીધી . જગજીત સિંહ ના આલ્બમ જીવન - મરણ છે એકની ગઝલ બેગમ અખ્તર અને પુરુષોત્તમ ઉપાધ્યાયના સ્વરમાં પણ ગવાયેલી છે . સાંભળો http : / / preetnageet . blogspot . com / 2008 / 12 / blog - post_4343 . html મારી મનપસંદ ગઝલો પૈકીની એક દરેક શેર હૃદયસોંસરવો નીકળી જાય છે . ગોરી તારા પાંપણનાં પલકારે ગોરી તારા નયણાંનાં ઝબકારે ગોરી તારા શમણાંનાં શણગારે હૈયું મારું હેલે ચઢે મારું હૈયું હેલે ચઢે આથી તેમણે તે પ્રમાણે જવાબ આપ્યા પછી મનમાં બોલ્યાં કે , મનુષ્ય કે હાથી તેની મને ખબર નથી . ધર્મનિષ્ઠાને કારણે યુધિષ્ઠિરનો રથ ચાર આંગળ ઊંચો રહેતો હતો તે જમીન પર આવી ગયો . મીરાં , એક દિવસ તો પાસે આવ . મારે તને કાનમાં એક સવાલ પૂછવો છે . તું અમેરિકામાં રહેતી હોત તો મીરાં થઈ શકી હોત ? તું વીસમી સદીને અંતે કે એકવીસમી સદીને આરંભે ' જોગી મત જા , મત જા ' જેવું પદ ગાઈ શકી હોત ? . મેં શેખાદમે લખેલી ગઝલ વાચી હતી જે ખરેખર દિલમાં રાખવા જેવી છે . બાળસાહિત્ય : ચાર દાયકાથી લંડનમાં વસતાં નિરંજના દેસાઈએ બાળગીતો , બાળવાર્તાઓ અને લેખો વિપુલ માત્રમાં આપ્યાં છે . ' આવતા રે ' જો ' કાવ્યસંગ્રહનું લોકાર્પણ ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદના ૪૩માં અધિવેશનમાં તત્કાલીન પ્રમુખ દિવંગત બકુલ ત્રિપાઠીએ કર્યું હતું . તદુપરાંત , ' ઝબુકિયાં ' ને ' રમ્મત ગમ્મત ' નામક બાળકાવ્યોના બે સંગ્રહો આપ્યા છે . સદ્દગત અરવિંદ જોશીએ બાળગીતોના બે સંગ્રહ ' તાલી પાડું , તાલ મિલાવું ' અને ' ઝાંઝરીઓ ' આપ્યા છે . ઉપરાંત , બાળ શિક્ષણ સાથે સંકળાયેલાં કુસુમબહેન શાહ , શુષમાબહેન સંઘવી , ચંપાબહેન પટેલ , વિજ્યાબહેન ભંડેરી , રેણુકાબહેન માલદે વગેરેએ પણ બાળશિક્ષણને અનુરૂપ સાધનો આપ્યાં છે . ફાયદો કે નુકસાન ? - મેટ્રો ટીમ આજથી એક વરસ પહેલાં મુંબઈ ઉપરાંત સંપૂર્ણ મહારાષ્ટ્રમાં ૨થી ૧૬ કલાક લોડશેડિંગ થતું હતું . લોડશેડિંગની અસર વ્યવસાય પર થઈ હતી અને અનેક વેપાર - ઉદ્યોગ મહારાષ્ટ્રથી ગુજરાત જતા રહ્યા હતા . બધા વચ્ચે ઈન્વર્ટરના ઉદ્યોગમાં સારી એવી તેજી આવી હતી , કારણ કે લોડશેડિંગના અંધારામાં લોકો માટે ઈન્વર્ટર એક પ્રકાશ હતો , પરંતુ છેલ્લાં કેટલાક સમયથી લોડશેડિંગ કાં તો બંધ થઈ ગયું છે અથવા તો એકદમ ઓછું થઈ ગયું છે અને આની અસર જોવા મળી રહી છે ઈન્વર્ટર ઉદ્યોગ પર . ઠપ્પ થઈ ગયો છે ઈન્વર્ટર ઉદ્યોગ લોડશેડિંગ થવાને કારણે ઉદ્યોગ એકદમ ઠપ્પ થઈ ગયો હતો . પહેલાં સીઝનમાં વર્ષ દરમિયાન ૧૦૦ જેટલા ઈન્વર્ટર સરળતાથી વેચાતા હતા ત્યાં હવે ૧૦ ઈન્વર્ટર વેચતા પણ વેપારીઓના નાકે દમ આવી રહ્યો છે . સંપૂર્ણ મહારાષ્ટ્રમાં ડોમેસ્ટિક ઈન્વર્ટર બિઝનેસનું ટર્નઓવર વર્ષદીઠ રૂ . ૪૦ કરોડનો હતું જેમાં ૫૦ ટકાનો ઘટાડો જોવા મળ્યો છે . વીજળીના બિલમાં થયો ઘટાડો સામાન્યપણે ઈન્વર્ટરને ચાર્જ કરવા માટે ૪થી કલાકનો સમય લાગતો હતો , જેને કારણે આખા મહિનાના બિલમાં વધારાના ૩૦૦ રૂપિયા ચૂકવવા પડતા હતા . મિત્રો , ઉપરની પંક્તિઓ વરસો જુની છે , એવુ શક્યજ નથીકે કોઇ હિન્દુસ્તાની પ્રાર્થનાગીતોથી અપરિચિત હોય હું તમે ને આપણે બધા વરસોથી સંભળતા આવ્યાછે અને વરસો સુધી સાંભળવાના પણ છે . . પણ વાત ને ઘસીટીપી લાંબી એટલા માટે કરુછું કે ઘડીએ આપસૌને વાંચતા વાંચતા પણ એક ક્ષણ પૂરતી પણ જો માનસિક અને આંતરિક શાંતિ મળે તો પણ ગીતોની આત્યારે તમને યાદ અપાવી ને હું મારી જાતને ધન્ય ગણીશ . કદાચ મારા વિચારો સામે તમરા મનમા સવાલો ઉઠે સ્વાભાવિક છે . પણ શું કરું બસ એટલું કહીશ રાવત રણસિંહ આંબલિયાના બીજ લાવ્યા , ખીમડીયા કોટવાળે આંબો રોપ્યો , ને આંબાની કેરી વેડવામાં આવી , પ્રથમ કેરી આબુગઢ ને ગિરનાર ગઈ , બીજી કેરી સિંહલદ્વિપ , ત્રીજી ધણીને દ્વાર , ને ચોથી ગત ગંગામાં વહાવી રે . વ્યક્તિગત વાત છે નહીં , સમષ્ટિની વાત છે . ભજન સ્વરૂપની ઉત્કૃષ્ટ શક્યતાઓ કઈ કઈ પડી છે આમાંથી જોઈ શકીએ છીએ , આજની કવિતા જેવું નથી કે જે માત્ર લેખક અને વિવેચક સમજે . તો આમ જનતા પણ સમજે . ભજન સ્વરૂપ ક્લાસમા અને માસમાં બંને જગ્યાએ લોકહ્રદયમાં રહ્યું છે તેથી દરેક સંપ્રદાયના આજના અનુયાયીઓ , ફિરકાધારીઓ પોતાનાપંથથી ભજનની શરૂઆત થઈ તેમ દાવો કરવા લલચાય તે સ્વભાવિક છે , હકીકતમાં અત્યારે આપણે કોઈનો નકાર કરી શક્તા નથી એમ સ્વીકાર કરવાની ઉતાવળ પણ નથી . આપણે તો ઐતિહાસીક તથ્યોના આધારે સત્યની નજીક જવાનો માત્ર પ્રયાસ કરવાનો છે . પોટાશ જેવો આજનો વર્તમાન છે , ને કમનસીબે આપણી રૂ ની દુકાન છે ! - અશોકપુરી ગોસ્વામી પ્રથમ લક્ષણ તો સર્જનશીલતા . સુંદર કૃતિઓનું સર્જન કરવું . જીવનમાં સૌંદર્યદ્રષ્ટિ ખીલવવી . બીજું લક્ષણ , સ્વતંત્ર વિચારધારા અને તેની અભિવ્યક્તિ . મુક્ત વાતાવરણમાં વ્યક્તિ તથા સમષ્ટિનો વિકાસ . નૂતન વિચારોથી , કાર્યોથી , નવીન આવિષ્કારોથી જીવન તથા સમાજને સમૃદ્ધ કરવાં . એક વિશેષ મહત્ત્વનું લક્ષણ : સમાજ પ્રત્યેની જવાબદારીઓ સ્વીકારવી તથા નિભાવવી તથા . સમાજના સૌ ઘટકો સાથે સૌજન્યપૂર્ણ વ્યવહાર કરવો . આપકો શાયદ પતા હો કિ યાત્રા . કૉમ કા રેલ્વે ટિકટ બુકિંગ કે લિએ ઇણ્ડિયન રેલ્વે કૈટરિંગ . . . એક સમે ક્યારેક ને આજે બારે માસ , આંસુ ઝાંઝર પ્હેરતાં નખ નાખે નિશ્વાસ ; 9 માર્યો કંસ મથુરા જઇને , ગાદી સોંપી લાયકને . " તમારી દીકરી વળી ; બીજું કોણ ? એમ પૂછો કે મૌલીક કોણ ? " સમીરે આગ ચાંપી . રમણલાલ ભડકો થઈ ગયા . સારું હતું કે પેટ્રોલની ટાંકી બરાબર બંધ હતી , બાકી આખું સ્કૂટર સળગીને રાખ થઈ ગયું હોત . પ્રત્યેક સ્પર્ધક્ને ૨૦ પ્રશ્નો પુછાશે અને સંસ્થાનાં માનદ જજ સંસ્થાનાં નામ સાથે વિજેતાની માહીતિ રવાના કરશે . ફોગાના ની જેમ છેલ્લી સ્પર્ધા જે ગુજરાતી સમાજે સ્પર્ધકોને નિમંત્ર્યા હશે ત્યાં થશે . કોઇ પણ વિવાદના સમયે સાર્થ જોડણી કોશ કે ભગ્વદ ગો મંડળની ગુજરાતી વાતો સ્વિકારાશે . / ચા . ના . કા . . પંચાયત સિંચાઇ પેટા વિભાગ , ચાણસ્‍મા કાર્યક્ષેત્ર ચાણસ્‍મા અને સિધ્‍ધપુર તાલુકો મારા શબ્દો મારો ટહૂકો ! ! આના વિશે ખબર પડે , વધુ કંઇક લખો સાહેબ , વિચાર ના આવેતો કોપી પેસ્ટ પણ ચાલશે મોટા ભાઈ . જાણુ છુ નથી હું એકલો તુજ માટે જગમા , મધ્યપ્રદેશ સરકારના " સ્કુલ ચલેં હમ " અભિયાનનું ગુજરાતના મુખ્યમંત્રીશ્રીના હસ્તે સમાપન તેટલામાં જન્નતની હુરોના પ્રતિનિધિઓ તેઓની પાસે આવશે અને કહેશે કે અમને હુરોએ આપની સેવામાં મોકલ્યા છે અને અરજ કરી છે કે તેઓ આપની મુલાકાતની ચાહતમાં બેચૈન છે , અને આપ લોકો મોડું કરી રહ્યા છો ! આના લીધે તેઓની ખુશી અને સન્માનમાં વધારો થશે . તેઓ પ્રતિનિધિઓને કહેશે : ઉપરોક્ત યાદીમાંની વ્યક્તિના ફોન નંબર મારી પાસે છે , તે માટે મારો સંપર્ક કરવો . ભાજપમાંથી સ્વૈચ્છાએ રાજીનામું ધર્યું હતું અને ત્યારે પણ વિચારધારા સાથેનો વિશ્વાસઘાત સહન થવાથી અને સામૂહિક કાર્યપદ્ધતિના બદલે ' ' વન મેન શો ' ' ની લોકશાહી વિરોધી કાર્યપદ્ધતિના વિરોધમાં રાજીનામું આપ્યું હતુ તેવો હુંકાર ભરતાં તેમણે જણાવ્યું હતું કે , આજે તો સ્થિતિ અત્યંત ખરાબ છે અને સત્તાની લાલચમાં હિન્દુ હિત સાથે છડેચોક અન્યાય થઇ રહ્યો છે . એટલું નહીં , લઘુમતીની ખુશામતમાં મોદી - ભાજપ પાછળ નથી અને ટૂંકમાં કહીએ તો ભાજપનું ખૂબ ઝડપથી કોંગ્રેસીકરણ થઇ રહ્યું છે . જે રીતે ખૂની પંજાઓને ભાજપમાં પ્રવેશ મળી રહ્યો છે અને ભાજપના દરવાજા આવાં તત્વો માટે ખુલ્લાં છે ત્યારે હકીકત હિન્દુ હિતરક્ષકો માટે ચિંતા અને ચિંતનનો વિષય છે તેવી ચિંતા વ્યક્ત કરતાં તેમણે જણાવ્યું હતું કે , મૌન બેસી રહેવાથી ભારે નુકસાન હિન્દુહિતને થવાનું છે . રામ કુમાર કૃષક જી ને આપ બીતી ઔર જગ બીતી બહુત ખૂબસૂરતી સે કહ દી હૈ યૂઁ હી મહકતી રહે સબકો લુભાને વાલે પુષ્પોં કી યહ વાટિકા રામેશ્વર કામ્બોજ ' હિમાંશુ ' rdkamboj @ gmail . com પ્રશ્નકર્તા : પણ નવેનવા આપની પાસે આવે તો ખારું લાગે જરા . દાદાનું જેને બહુ ફીટ ના થયું હોય કે દાદા પ્રત્યે જરા થોડું હોય , તેને દાદા બહુ કડક લાગે . Pingback : NET - ગુર્જરી ! જુગલકિશોર « ગુજરાતી બ્લોગ જગત ને એક તાંતણે બાંધતી કડી પહોંચાડી મધદરિયે પ્યાસા રાખશો કોને ખબર ? વિકટ સમયે ઢાલ પણ બન્યા , આઘાત પણ આપણે તો ક્યાં કદી કોઈ પણ ધોરણ હતું ? તું કહે તો વાદળું ને તું કહે તો રણ હતું . પૂજવા કાયમ હજારો સૂર્ય હો હાજર છતાં , આગિયાને પૂજવાનું આમ ક્યાં કારણ હતું ? સુખ જેવો તો શબ્દ લખવાની કંઈ સગવડ નથી , ચોતરફથી ભાગ્યને જોયા પછી તારણ હતું . જગતથી હારવું રોજની બાબત હતી , જાત સામે હારવાનું દર્દ સાધારણ હતું . મેં ઉદાસીની ઇમારત એમ શણગારી હતી , બારણે એના લટકતું યાદનું તોરણ હતું કહે કબીર ઇશ તો અસીમ ને અમાપ છે , જરાક જેટલો જણાય તોય છે ઘણું ઘણું . - સેવા તરીકે પણ ઓળખાય છે , ડિમન વપરાશકર્તાઓને તેમના NIS પાસવર્ડો બદલવા માટે પરવાનગી આપે છે . સે અલગ આર્ટ ઑફ રીડિંગ કા ક્યા વુજૂદ હૈ ? પરસોં ટૂટી હુઈ બિખરી હુઈ નામ કા બ્લૉગ શુરૂ કિયે હુએ મુઝે પૂરા એક સાલ હો જાએગા . ઇસી બ્લૉગ પર આપકી પ્રતિક્રિયાઓં સે મુઝે આપકી ઉસ આર્ટ કા પતા મિલા હૈ જિસકા જિક્ર મૈંને ઊપર કિયા . બરસોં સે જારી હમારી ઇસ રીડિંગ કી બીમારી કો અબ આપને એક લાઇલાજ રોગ બના દિયા હૈ ઔર હમારે પાસ ઇસ બાત કી એક વૈલિડ વજહ હૈ કિ હમ સુનને - સુનાને કા બિલ્કુલ નયા ઔર અનોખા મંચ બનાએઁ . મુનીશ ઔર ઇસ બાત સે પૂરી તરહ સહમત હૈં કિ સિર્ફ ઑડિયો ફાઇલોં કા એક અલગ બ્લૉગ , સાહિત્ય ઔર છપે હુએ શબ્દોં કો જ્યાદા દૂર તક પહુઁચા પાએગા ઔર યારોં કો પસંદ ભી આએગા . બસ સુનને - ગુનને કા હી બ્લૉગ હૈ . આપ ઇસ ઑડિયો બ્લૉગ કે લિયે અપને સુઝાવ ભી ભેજ સકતે હૈં કિ આપ ક્યા સુનના ચાહતે હૈં . લગે તો લિખિયે - ramrotiaaloo @ gmail . com - બાત જોધપુર કી ચલ રહી હૈ તો યહાઁ કે અનેક રાજાઓં મેં એક ઔર યશસ્વી રાજા જસવંત સિંહ જી ઔર ઉનકી હાડી રાની જસવંત દે કી ભી ચર્ચા કરલી જાએ | મહારાજ જસવન્ત સિંહ જી ને દિલ્લી કી ઔર સે બાદશાહ શાહજહાઁ ઔર ઔરંગજેબ કી ઔર સે કઈ સફલ સૈનિક અભિયાનોં કા નેતૃત્વ કિયા થા તથા જબ તક વે જીવિત રહે તબ તક ઔરંગજેબ કો કભી હિન્દૂ ધર્મ વિરોધી કાર્ય નહી કરને દિયા ચાહે વહ મન્દિર તોડ઼ના હો યા હિન્દુઓં પર જજિયા કર લગના હો , જસવંત સિંહ જી કે જીતે જી ઔરંગજેબ ઇન કાર્યોં મેં કભી સફલ નહી હો સકા | ૨૮ નવમ્બર ૧૬૭૮ કો કાબુલ મેં જસવંત સિંહ કે નિધન કા સમાચાર જબ ઔરંગજેબ ને સુના તબ ઉસને કહા " આજ ધર્મ વિરોધ કા દ્વાર ટૂટ ગયા હૈ " | યે વહી જસવંત સિંહ થે જિન્હોંને એક વીર નિડર બાલક દ્વારા જોધપુર સેના કે ઊઁટોં કી ઉન્હેં ચરાને વાલોં કી ગર્દન કાટને પર સજા કે બદલે ઉસ વીર બાલક કી સ્પષ્ટવાદિતા , વીરતા ઔર નિડરતા દેખ ઉસે સમ્માન કે સાથ અપના અંગરક્ષક બનાયા ઔર બાદ મેં અપના સેનાપતિ ભી | યહ વીર બાલક કોઈ ઔર નહી ઇતિહાસ મેં વીરતા કે સાથ સ્વામિભક્તિ કે રૂપ મેં પ્રસિદ્ધ વીર શિરોમણિ દુર્ગાદાસ રાઠૌડ઼ થા | મહારાજ જસવંત સિંહ જિસ તરહ સે વીર પુરૂષ થે ઠીક ઉસી તરહ ઉનકી હાડી રાની જો બૂંદી કે શાસક શત્રુશાલ હાડા કી પુત્રી થી ભી અપની આન - બાણ કી પક્કી થી | ૧૬૫૭ . મેં શાહજહાઁ કે બીમાર પડને પર ઉસકે પુત્રોં ને દિલ્લી કી બાદશાહત કે લિએ વિદ્રોહ કર દિયા અતઃ ઉનમે એક પુત્ર ઔરંગજેબ કા વિદ્રોહ દબાને હેતુ શાજહાઁ ને જસવંત સિંહ કો મુગ઼લ સેનાપતિ કાસિમ ખાં સહિત ભેજા | ઉજ્જેન સે ૧૫ મીલ દૂર ધનપત કે મૈદાન મેં ભયંકર યુદ્ધ હુઆ લેકિન ધૂર્ત ઔર કૂટનીતિ મેં માહિર ઔરંગજેબ કી કૂટનીતિ કે ચલતે મુગ઼લ સેના કે સેનાપતિ કાસિમ ખાં સહિત ૧૫ અન્ય મુગ઼લ અમીર ભી ઔરંગજેબ સે મિલ ગએ | અતઃ રાજપૂત સરદારોં ને શાહી સેના કે મુસ્લિમ અફસરોં કે ઔરંગજેબ સે મિલને મરાઠા સૈનિકો કે ભી ભાગ જાને કે મધ્ય નજર યુદ્ધ કી ભયંકરતા પરિસ્થિતિયોં કો દેખકર જ્યાદા ઘાયલ હો ચુકે મહારાજ જસવંત સિંહ જી કો ચાહતે હુએ ભી જબરજસ્તી ઘોડે પર બિઠા ૬૦૦ રાજપૂત સૈનિકોં કે સાથ જોધપુર રવાના કર દિયા ઔર ઉનકે સ્થાન પર રતલામ નરેશ રતન સિંહ કો અપના નાયક નિયુક્ત કર ઔરંગજેબ કે સાથ યુદ્ધ કર સભી ને વીર ગતિ પ્રાપ્ત કી | ઇસ યુદ્ધ મેં ઔરગ્જેબ કી વિજય હુયી | મહારાજા જસવંત સિંહ જી કે જોધપુર પહુઁચને કી ખ઼બર જબ કિલેદારોં ને મહારાની જસવંત દે કો દે મહારાજ કે સ્વાગત કી તૈયારિયોં કા અનુરોધ કિયા લેકિન મહારાની ને કિલેદારોં કો કિલે કે દરવાજે બંદ કરને કે આદેશ દે જસવંત સિંહ કો કહલા ભેજા કિ યુદ્ધ સે હારકર જીવિત આએ રાજા કે લિએ કિલે મેં કોઈ જગહ નહી હોતી સાથ અપની સાસ રાજમાતા સે કહા કિ આપકે પુત્ર ને યદિ યુદ્ધ મેં લડતે હુએ વીરગતિ કો પ્રાપ્ત કિયા હોતા તો મુઝે ગર્વ હોતા ઔર મેં અપને આપ કો ધન્ય સમઝતી | લેકિન આપકે પુત્ર ને તો પુરે રાઠૌડ઼ વંશ કે સાથ - સાથ મેરે હાડા વંશ કો ભી કલંકિત કર દિયા | આખ઼િર મહારાજા દ્વારા રાની કો વિશ્વાસ દિલાને કે બાદ કિ મૈ યુદ્ધ સે કાયર કી તરહ ભાગ કર નહી આયા બલ્કિ મૈ તો સેન્ય - સંસાધન જુટાને આયા હૂઁ તબ રાની ને કિલે કે દરવાજે ખુલવાયે | લેકિન તબ ભી રાની ને મહારાજા કો ચાઁદી કે બર્તનોં કી બજાય લકડ઼ી કે બર્તનોં મેં ખાના પરોસા ઔર મહારાજા દ્વારા કારણ પૂછને પર બતાયા કિ કહી બર્તનોં કે ટકરાને કી આવાજ કો આપ તલવારોં કી ખનખનાહટ સમઝ ડર જાએ ઇસલિએ આપકો લકડ઼ી કે બર્તનોં મેં ખાના પરોસા ગયા હૈ | રાની કે આન - બાન યુક્ત વ્યંગ્ય બાણ રૂપી શબ્દ સુનકર મહારાજ કો અપની રાની પર બડ઼ા ગર્વ હુઆ | જ્ઞાન દર્પણ પર ઇતિહાસ કે લેખ સલમાન ખાનની સાથે વોંટેડ જેવી સુપરહિટ ફિલ્મમાં કામ કર્યા બાદ લગ્ન કરી ચૂકેલી અભિનેત્રી આયેશા ટાકિયા બોલીવુડમાં હજુ બીજી ઈનિંગ્સ રમવા તૈયાર છે . પ્રાપ્ત અહેવાલ મુજબ આયેશા ટાકિયા ગલી ગલી મે ચોર હૈ ફિલ્મ મારફતે એંટ્રી કરી રહી છે . તાજેતરમાં નાગેશ કુકુનૂરની સાથે મોડ ફિલ્મનું શૂટિંગ પણ આયેશા પૂર્ણ કરી ચૂકી છે . રુમી જાહરીની એક ફિલ્મમાં તે અક્ષય ખન્નાની સાથે પણ જોવા મળશે . ગલી ગલી મે ચોર હૈ ફિલ્મ ભ્રષ્ટાચાર પર . . . ૨૦૦૮નું વર્ષ સમગ્ર વિશ્વ માટે કારમી મંદીનું વર્ષ હતું અને અમેરિકા તથા યુરોપમાં મંદીએ હાહાકાર મચાવી દીધો . અમેરિકામાં મંદીને કારણે એક તરફ લેહમેન બ્રધર્સ જેવી વર્ષો જૂની કંપનીઓ બંધ થઈ તો બીજી તરફ મેરિલ લિન્ચ , મોર્ગન સ્ટેન્લી , વાઓવિયા નાદાર થઈ . ફોર્ડ , જનરલ મોટર્સ , ક્રાઈસલર જેવી ઓટોમોબાઈલ્સ ક્ષેત્રની મોટી કંપનીઓ પણ નાદારીના આરે આવી ગઈ . અમેરિકાની સબ પ્રાઈમ મોર્ગેજ કટોકટી હદે વણસી છે કે વર્ષે ૨૫ જેટલી બેંકો બંધ થઈ ગઈ છે અને ચાલુ વર્ષે લાખો લોકોએ નોકરીઓ ગુમાવી છે . જ્યોર્જ બુશે ૭૦૦ અબજ ડોલરનું બેલઆઉટ પેકેજ જાહેર કર્યું પછી પણ મંદી આગળ ધપી રહી છે . અમેરિકાની મંદીની અસર આખી દુનિયા પર પડી છે ને યુરોપમાં પણ સંખ્યાબંધ બેંકો બંધ પડી ગઈ . ભારતમાં પણ મંદીની અસર વર્તાઈ છે . મંદી ક્યાં સુધી ચાલશે તે ખબર નથી ને ૨૦૦૯ના વર્ષ પર પણ મંદીનો ઓથાર રહેશે . ' કહાની કા સફર ' , ' આધે - અધૂરે પરિચય ' તથા ' આંગન ખડા ફકીર ' ( સમીક્ષા ) કે અલાવા ' વૈષ્ણવોં સે વાર્તા ' તથા ' પત્રકારિતા કે આયામ ' જૈસી પત્રકારીય કૃતિયાં ભી છપી હૈં . પ્રથમવાર પાટણ જિલ્લાને મેડીકલ કોલેજ અપાઇ છે તથા આવતા બે વર્ષમાં ઉત્તર ગુજરાતને હરિયાળું બનાવવાનું અભિયાન હાથ ધરાયું છે . સાંતલપુર , ચાણસ્મા , સમી અને હારીજ તાલુકાની ધરતીને સિંચાઇ માટેનું શુદ્ધ પાણી પહોંચવાનું છે ત્યારે ખેડૂતો જમીન સંપાદનમાં સહયોગ આપશે તો ખૂબ ટૂંકાગાળામાં પાણી ઉપલબ્ધ થઇ શકશે , એમ તેમણે ઉમેર્યું હતું . આજ આપકો એક ખ઼બર ભી દેંગે ઔર એક ઐસી વેબસાઇટ સે ભી પરિચિત કરાએંગે જો કિ બહુત સી ઐસી જાનકારિયાં અપને દામન મેં સમેટે હુએ હૈ જો કિ સભી ઔરતોં કે લિએ ઔર ખ઼ાસ તૌર પર એક માં કે લિએ બહુત જ઼રૂરી હૈં ના પ્રતિક્ષા કે ટકોરાની જરૂર સાવ ખુલ્લા છે ને દ્વારે હું છુ હા , યાદ આવે છે . અમારા પાલંનપુરના બસસ્ટેન્ડ ઉપર એક જાયન્ટ સાઈઝનું હોર્ડિંગ હતું . ગપ્પા લેન્ગવેજમાં જે મનમાં આવે તેને ગોઠવીને ઝડપથી બોલી નાખવાનું . મારો એક મિત્ર ધંધાદારી કલાકાર હતો , પણ પંદરેક જેટલી અભાસી ભારતીય ભાષાઓ બોલી બતાવીને મિત્રવર્તુળને મનોરંજન પૂરું પાડતો . હું અહીં ચર્ચિત વિષય ઉપર સત્ય ઘટનાત્મક એક આર્ટિકલ લખવાનો છું . સામાન્ય રીતે કોઈ માણસ જેટલાં વર્ષો સુધી પોતાની માતૃભાષા વિષયક જે કંઈ શીખ્યો હોય તે ભૂલે નહિ . મેં અમદાવાદમાં એક મદ્રાસી પાનવાળાને ગૂંચવી નાખ્યો હતો . હું આભાસી તમિલમાં કેટલાક સાચા તમિલ શબ્દો ભેળવીને એવી સ્ટાઈલથી બોલ્યો હતો કે છેવટે તેણે એમ કહીને શરણાગતી સ્વીકારી લીધી હતી કે ' મૈંને બચપનમેં હી મદ્રાસ છોડ દિયા થા , ઈસ લિએ શાયદ મૈં મેરી જબાન ભૂલ ગયા હૂં ! અહમદાબાદમેં ભી હમારે ઘરમેં સબ તમિલ બોલતે હૈં | આપ તમિલમેંહી બોલતે હૈં , પર મેરી સમઝમેં કુછ નહીં આતા ! " બિચારાને ક્યાં ખબર હતી કે હું ગમ્મત ખાતર તેની ફિલ્લમ ઊતારી રહ્યો હતો . વાત 1960 આસપાસની છે . એક બીજી વાતનો નિર્દેશ પણ નાનકડી કથામાંથી આપોઆપ મળી રહે છે . નિર્દેશ છે મુનિ પરાશરની અસાધારણ શક્તિનો . એમની શક્તિ કેટલી બધી અસામાન્ય - અદભુત હતી ? એના વિના ચારે તરફ ધુમ્મસ પાથરીને મત્સ્યગંધાને દૈવી પરિમલનું પ્રદાન ભાગ્યે કરી શક્યા હોત . તુલસીદાસે રામાયણમાં ' સમરથકો નહિ દોષ ગોસાંઇ ' કહ્યું છે તે તેમના જેવા શક્તિશાળી સંતપુરુષોના સંબંધમાં ને ? આપણી સ્ત્રી જાતિ મૂળ સંસ્કારમાં આવેને , તો તો દેવી છે . પણ તો બહારના સંસ્કાર અડ્યા છેને , એટલે વિફરી છે હવે . વિફરે ! ! તેથી શાસ્ત્રકારોએ કહ્યું સ્ત્રી તો , સ્ત્રી છે સરસ . રમા રમાડવી સહેલ છે , વિફરી તો મહા મુશ્કેલ થઈ જાય અને વિફરે એવું કરે છે આપણા લોકો . સળી કરીને વિફરાવડાવે . અને વિફરે તો પછી વાઘણ જેવી કહેવાય . ત્યાં સુધી જવું જોઈએ આપણે . મર્યાદા જોવી જોઈએ . અને ત્યાં આપણે સ્ત્રીને છેડ છેડ કરીએ તો ક્યાં જાય બિચારી ? એટલે પછી વકરે ! પહેલાં વકરે અને પછી વિફરે અને વિફરી કે પછી થઈ રહ્યું ! માટે એને છંછેડશો નહીં . લેટ ગો કરવું . વિફરેલાને ઓળખાય કે ના ઓળખાય વિફર્યું ? ' રમા રમાડવી સહેલ છે . વિફરી મહા મુશ્કેલ છે . ' સીમા એક મઘ્યમ વર્ગની ગૃહિણી છે . તે અઘ્યાત્મિક વલણો ધરાવતી સ્ત્રી છે . તે શરીર સંબંધ માત્રને નિમ્ન વૃત્તિની પેદાશ ગણે છે . સીમાને જ્યારે શરીર સંબંધને અંતે ક્લાઇમેક્સની લાગણી જન્મે ત્યારબાદ તે રીતસરની અપસેટ થઈ જાય છે અને ક્યારેક તો ખૂબ અસ્વસ્થ થઈ જાય છે . તેના મનમાં કામાનંદ માણ્યાનું જે ગીલ્ટ રહ્યું હોય છે તે રીતે વ્યક્ત થાય છે . ના યાચના , ના પ્રાર્થના , આનંદ બસ , આઠે પ્રહર . " એક દિવસ આર્યાન કોલેજમાંથી રજા પાડીને ઘરે બેઠો હતો . બપોરના વાગ્યા હતા . આર્યાને એક મહિના પહેલાજ ટાટા ( tata ) કંપનીનો મોબાઇલ ફોન વસાવ્યો હતો . વખતે આખા ગુજરાત માં કોઇ પણ ટાટા ના મોબાઇલથી બીજા ટાટાનામોબાઇલ પર વાત મફતમાં થતી હતી . આર્યાન સેક્ટર - ૨૩ , - માં એક રૂમ રાખીને તેના બીજા બે મિત્રો ચિરાગ અને અંકુર સાથે રહેતો હતો . આજે કોલેજમાં રજા પાડીને એના રૂમની પાછળ આવેલી બાલ્કનીમાં ખુરશી નાખી અને પાળી પર પગ ચઢાવીને ગીતો સાંભળતો હોય છે . એટલામાં ફોન આવે છે . મોબાઇલ સ્ક્રીન પર નામ આવે છે " અનીતા " . આર્યાન અને અનીતા મિત્રો છે અને તે આર્યાનની સ્કૂલના સમયની મિત્ર સ્નેહલની નાની બહેન હતી . આર્યાન અને સ્નેહલ વર્ષોથી મિત્રો હતા . બંન્ને જણા અને ત્રિપુટીનો ત્રીજો સભ્ય ઉત્સવ . અનીતા પણ tata નો મોબાઇલ લિધા પછી આર્યાન જોડે વાતો કરવાનો સિલસલો ચાલુ કર્યો હતો . આર્યાનને તો આમ પણ સ્નેહલ જોડેજ વાત કરવાનું ગમતું હતું છતાંય અનીતા સ્નેહલની નાની બહેન હોવાથી ફોન આવે તો થોડી - ઘણી વાતો કરી લેતો . આર્યાન ફોન ઉપાડે છે અને કહે છે ગઝલ : રંગ અને રૂપ - રઈશ મનીઆર ( ટૂંક સમયમાં નેટ પર ઉપલબ્ધ થવાની તૈયારીમાં ) . શીલા હસી ' શુભ , તું તો એવી રીતે કાર્ડ્સ લખવા બેઠો છે જાણે કે કંકોત્રીઓ લખી રહ્યો હોય . . ! ! ' બેટા તમે લોકો જેને ફ્રેન્ડશીપ ડે કહો છો એવા અમારે તો ૩૬૫ દિવસ હોય . . ! ! પ્રવાસ દરમિયાન મોટી મુંઝવણ થાય છે - હોટલ , રેસ્ટોરેન્ટ કે કોઈ વિશિષ્ટ સેવા લેવા બદલ ટિપ - બક્ષિસ આપવી કે આપવી . રંગ ફાટે કે ફીટે નહિ પ્યારનો , ઝાલ , પાટણનું પટોળું છે હવે . ચીની ( સરળ અને પારંપરિક ) , જાપાની , અને કોરિયાઈ માટે મૂળભુત ઈનપુટ પદ્ધતિ IIIMF - Internet / Intranet Input Method Framework માં બદલાઈ ગઈ . IIIMF ભારતીય ભાષાઓ માટે પણ ઈનપુટની મૂળભુત પદ્ધતિ છે . IIIMF સ્થાનિક રીતે GTK2 IM મોડ્યુલ મારફતે આધારભૂત છે , અને httx ક્લાઈન્ટ વાપરતા XIM મારફતે પણ . IIIMF ઘણા Language Engine ( LE ) ને એક સમયે ચલાવવા માટે પણ આધાર આપે છે ; GNOME Input Method Language Engine Tool ( GIMLET - એક એપ્લેટ ) ની મદદથી વિવિધ ભાષાઓના LE વચ્ચે GTK2 કાર્યક્રમોની અંદર ફેરબદલી કરવાનું શક્ય છે . શબ્દ જેવું કોણ નિર્લેપી હશે ? સાવ કોરો સાગરેથી નીકળે . લેસ્લી ક્લાઉડીયસ : ગ્રેટ એન્ગલો ઈન્ડિયન હોકી ખેલાડી લેસ્લીએ ૧૯૪૮ , ૧૯૫૨ અને ૧૯૬૦માં ભારતને ઓલિમ્પિક્સમાં સુવર્ણચંદ્રક અપાવ્યા હતા . ભૃંગા જેવી સૌંદર્યની દેવીને દિલોજાનથી ચાહી હતી , ઈશ્વર કરતાં વધારે શ્રદ્ધાથી પૂજી હતી . પ્રેમનો એકરાર પણ કર્યો હતો અને ભૃંગાએ સ્વીકાર કર્યો હતો . પછી લગ્ન થઈ શક્યાં અલગ વાત છે . એનાં સંસારમાં સુખી છે અને આપણે આપણા સંસારમાં . સોનાની શુદ્ધતા કેરેટ અને ફાઈનનેસમાં મપાય છે . કેરેટઃ શુદ્ધ સોનાને 24 કેરેટનું કહેવાય છે ફાઈનનેસઃ દર એક હજારે ભાગ આમ , 18 કેરેટ = 1000 ભાગના 18 / 24 = 750 ફાઈનનેસ આધુનિક ભારતીય પત્રકારિતા કે મહાનાયક સુરેંદ્ર પ્રતાપ સિંહ યાની એસ . પી . કી 14વીં બરસી પર ઉન્હેં યાદ કરતે હુએ દિલ્લી મેં એક કાર્યક્રમ આયોજિત કિયા જા રહા હૈ ઇસ દૌરાન કૉરપોરેટ મીડિયા સે બાહર , માસ મીડિયા કે જો મહત્વપૂર્ણ પ્રયોગ હો રહે હૈં , ઉસ બારે મેં બાતચીત કી જાએગી આપ જરૂર આએં બીજા પાંચ દિવસ વીતી ગયા છે . ધીમે ધીમે ઘરમાં વાતાવરણ થોડું સુધરતું જાય છે . પણ હજુ ઘરમાં બીજા માણસો છે . તેથી મને બહું મજા નથી આવતી . ઉમગી ફૈબાની કોલેજ ચાલુ છે તેથી હવે તે કોલેજે જાય છે . મમ્મી તો નવરી નથી પડતી . મને ગમે તે કોઇ ખવડાવી દે છે . કયારેક માલા માસી તેને ઘેર લઇ જાય છે . મને મમ્મી સિવાય કોઇ નવડાવે ગમતું નથી . તેથી કયારેક રડી પડું છું . એટલે તુરત કોઇ બોલે , * ઍમિલિ ડિંકિન્સન - " તમે જ્યારે ખૂબ ઉતાવળમાં હોવ ત્યારે એકમાત્ર માતાને તમે તકલીફ આપી શકો છો . " પ્રશ્નકર્તા : દાદા , સીમંધર સ્વામીને યાદ કરવાથી , સીમંધર સ્વામી પાસે જવાય એવું નક્કી થાય ખરું ? જવાનું ટાળી ઘરેજ રહ્યો હતો , અનુ બેવાર જઈને ખબર કાઢી આવી . મોસંબી સંતરાનો સામાન્ય લોકોને કેન્દ્રમાં રાખીને નવાં આયોજન કરવાની વાત વઘુ પડતી આદર્શવાદી નથી ? એવો સવાલ કૉહનને વારંવાર પૂછાય છે . ૧૯૧૫માં ભારત આવેલા પ્લાનર , સંશોધક અને પોતાના ગુરૂ પેટ્રીક ગેડીસ તથા ગાંધીજીને યાદ કરતાં બર્નાર્ડ કૉહન કહે છે , ' હા , આદર્શ છે , પણ આદર્શ વગરના વગરના ભારતની કોઇ હસ્તી નથી . ' આજે બે સારા સમાચાર આપવાના છે . મિત્રો આવતીકાલે એટલેકે ૨૭મી જુલાઈએ ગાંધીનગરમાં ધબકાર ગ્રુપની પહેલી બેઠક યોજાવાની છે . જેમાં ધબકાર ગ્રુપના સભ્યો સંગીતમય અને લયપ્રદ ગુજરાતી ગીતો અને કવિતાઓની રમઝટ બોલાવવાના છે . ગ્રુપ દરેક વ્યક્તિને પોતાની આગવી કળા રજૂ કરવા માર્ગદર્શન અને પ્રોત્સાહન પૂરુ પાડે છે તો તેમના સૌના વતી હુ આપને આમંત્રણ પાઠવું છું તો મિત્રો રવિવારની રજાની મજા માણવાની ચુકતા નહીં . કોઈને લાગતો મમ્મી જેવો , કોઈને પપ્પા જેવો અમે ઈચ્છીએ , બનજે બેટા , તું બસ તારા જેવો હોથલ ! મને તારા સુંવાળા ખોળામાં માથું મેલીને સૂતાંય આજ નીંદર નથી . મારો સૂકો અળગતો કચ્છ સાંભર્યા કરે છે . વિભાગ x86 પ્લેટફોર્મ માટે મૂળભૂત બુટ લોડર માટે જુએ છે , GRUB . સિસ્ટમના આર્કિટેક્ચર પર આધાર રાખીને , બુટ પ્રક્રિયા થોડી અલગ પડી શકે છે . બિન - x86 બુટ લોડરોની સંક્ષિપ્ત ઝાંખી માટે વિભાગ F . 2 . 2 . 1 , " અન્ય આર્કિટેક્ચરો માટે બુટ લોડરો " નો સંદર્ભ લો . GRUB રૂપરેખાંકિત કરવા પર અને વાપરવા પર વધુ જાણકારી માટે , પરિશિષ્ટ E , GRUB બુટ લોડર જુઓ . માન્ચેસ્ટરના મિલ મજૂરોની વ્યથા શોર્ટ ફિલ્મ સ્વરૃપે . . . છેલ્લા લગભગ ૫૦ વર્ષ થી એમ લાગે છે કે દુનીયા ઘણીજ નાની થઇ ગઈ છે . હજારો , બલ્કે લાખો માણસો અને કુટુંબો ભારત ખંડથી નિક્ળી ને યુરોપ અને અમેરિકા રહેવા ચલ્યા ગયા છે . સાધારણ રીતે આવા દેશાંતર આર્થીક સ્થિતી સુધારવા માટે કરવામા આવે છે . તેના સિવાય બધા પશ્ચિમિ દેશો માં જો આપણે કરકસરથી રહીએ તો બહુજ જલ્દી થી મુડી ભેગી થાય . સિવાય ત્યાં ના રીત અને રીવાજ અને રહેણી કરણી પણ રીતનાં છે કે ધર્મની એટલી જરુરત લાગે . ઉત્પાદનથી લઈને લેબોરેટરી સુધીની વિવિધ પ્રક્રિયાઓ માટે જૈવઅભિયાંત્રિકોને નોકરીએ રાખવામાં આવે છે . એટલું નહીં , અન્ય એન્જનિયરોની જેમ તેઓ સંચાલન , અર્થશાસ્ત્ર , અને કાયદાકીય બાબતો સાથે પણ વ્યવહાર કરે છે . જ્યારથી પેટન્ટ ( patents ) અને નિયમો ( [ [ : en : U . S . Food and Drug Administration | યુ . એસ . ફુડ એન્ડ ડ્રગ એડમિનિસ્ટ્રેશન ] ] ( U . S . Food and Drug Administration ) , અમેરિકામાં નિયમો ) મહત્વના બન્યા છે ત્યારથી જૈવ તકનીક સાહસ , જૈવ અભિયાંત્રિકોને આવા મુદ્દાઓ બાબતે જ્ઞાન હોવાનું જરૂરી બન્યું છે . ' તને નહીં સમજાય , ઝાંઝરી ! હા , તારી વાત સાચી કે મારિયામાં રસ પડે એવું ખાસ કશું નથી . પણ મારા જેવા પુરુષને બધું ચાલે . ટાઇમપાસ માટે બધું ચાલે . પત્ની તરીકે ઘરમાં તારા જેવી અપ્સરા હોય પછી બહાર તો ગમે તે ચાલે . ' કેટલા બધા વર્ષો પછી બધાં ઉખાણાં વાગોળ્યાં ! ! કિશોરાવસ્થા પાછી તાજી થઇ ગઇ . જો દરેક પ્રાથમિક શાળામાં પુસ્તકાલયો શરૂ થાય અને પહેલા ધોરણનાં બાળકો મૂળાક્ષર શીખે , ત્યારથી તેમને વાંચવાની તેવ પડે તો ક્રમશ : સાત ધોરણ સુધી ઇતર વાચન કરતાં રહેશે અને તેમને હંમેશને માટે ઉપયોગી ઇતર વાચન કરવાની ટેવ પડશે , તેમ અમારું માનવું છે . 08 : 03 am | જમ્મુ - કાશ્મીર સરકારના એક મંત્રીના નિવેદનથી રાજ્યના રાજકારણમાં ખળભળાટ મચી ગયો છે . મુખ્યમંત્રી ઉમર અબ્દુલ્લાના કેબિનેટમાં આરોગ્ય મંત્રી શામલાલ શર્માએ કઠુઆમાં એક રેલીમાં પોતાની કોંગ્રેસ પાર્ટીને સલાહ આપી છે સતીશ સહેજ ખચકાયો - ધીમે રહીને એણે જવાબ આપ્યો " આગળના 29 જણાં જીવે છે ને ? " કારતકી પૂનમ [ દેવદિવાળી ] : - દેવોની દિવાળી તેમજ તુલસી વિવાહ પોતાના વર્કશોપની સ્થાપના કર્યા બાદ , બેલે ઇલેક્ટ્રીસિટી અને ધ્વનિ સાથે હેલ્મહોલ્ત્ઝના કામ પર આધારિત પ્રયોગ કરવાનું સતત રાખ્યું હતું . [ ૩૨ ] તેમણે પિયાનોની ડિઝાઇન કરી હતી , જે ઇલેક્ટ્રીસિટીના હેતુથી અંતરે તેનું સંગીત વહન કરી શકે છે . એક વખત પરિવાર સ્થાયી થયા બાદ , બેલ અને તેમના પિતા બન્નેએ શીખવાની પદ્ધતિ સ્થાપિત કરવાનું નક્કી કર્યું હતું અને 1871માં , તેમણે મોન્ટ્રીયલમાં તેમના પિતાને સાથ આપ્યો હતો , જ્યાં મેલવિલેને વિઝીબલ સ્પીચની પદ્ધતિ શીખવવાનો દરજ્જો ઓફર કરવામાં આવ્યો હતો . પ્રભુ , તું કોણ રે , તો બતાવ તો બતાવ ( ) અત્યંય ભોગી , કાયમ ભોગમાં રચ્યા પચ્યા રહેનારા લોકો સિવાય તમે શિમલા , મનાલી , સિરમોર , નાહન , પરવાણૂ જેવી જગ્યાઓમાટે 2 રાત અને 3 દિવસ માટે જઈ શકો છે . માટે તો આપને 7 હજારથી 10 હજાર સુધીના પેકેજ મળી રહેશે . તો તેની જગ્યાએ તમે રુષિકેશ , મસૂરી , નેનીતાલ , આગરા જેવી જગ્યાઓ પણ પસંદ કરી શકો છો . સુનીલ દત્ત wrote 6 months ago : રાજીબ દીક્ષિત જી બર્તમાન ભારત કે સચ્ચે - પક્કે ક્રાંતિકારી થે રાજીબ જી કો જબ હમને પહલીવાર સુના તો ઉનકી more વાણી સાંભળી મધરે શીક્ષણનું ક્ષેત્ર છોડી ગરીબોઓની સેવામાં પોતાનું જીવન સમર્પણ કરી દીધું . કલકત્તાની મીશન સ્કુલના પ્રીન્સીપાલની નોકરીની સાથે શાળાની પાછળ આવેલી ' મોતી ઝીલ ' ની ગંદી ગોબરી ઝુંપડપટ્ટીમાં એકલે હાથે બાળકોને ભણાવવાનું શરુ કર્યું . સેવાયાત્રા મરણ સુધી ચાલુ રહી . ( 5 , સપ્ટેમ્બર - 1997 ) ઓછો થશે જ્યારે બંન્ને વચ્ચે સમાનતા આવશે ત્યારેજ તેનો જવાબ મળશે . માતા - પિતા કે સાસુ - સસરા પ્રકાશિત પુસ્તક : વર્ષ 2009 મેં પંજાબી મેં એક કવિતા સંગ્રહ ' આપણે આપ કોલ ' પ્રકાશિત હું મારામાં અરૂપ થઇને આવી તમને મળું , હર એક પળને અનુભૂત થઇ મધુર સમણાં શું છળું , વાસંતી ફરફર ઓઢીને મદન બેઠો પલકે , કાંઇ ઝીણું ઝીણું ફરકે . યાત્રાનો માર્ગ : વૈષ્ણવી દેવી જવા માટે દિલ્હીથી પઠાણકોટ થઈને જમ્મુ જવું પડે છે . જમ્મુથી કટરા સુધી લગભગ 3૧ માઈલનો મોટર - રસ્તો છે . તે પછી લગભગ ૧પ માઈલ યાત્રામાર્ગ છે . કટરામાં કુલી એજન્સી દ્વારા યાત્રા માટે મજૂરની વ્યવસ્થા થઈ શકે છે . કટરા મોટું સ્થળ હોવાથી , ત્યાંનું બજાર પણ મોટું છે . યાત્રા દરમિયાન ત્યાં નવીનવી કેટલીય દુકાનો મંડાય છે . પર્વતીય પ્રદેશની આગળની યાત્રા માટે લાકડી , રબરનાં તળિયાંવાળા બૂટ વગેરે આવશ્યક વસ્તુઓ ત્યાંથી લેવામાં આવે છે . ૩૫૨૩જ્યાં પરમાત્મા વ્યક્ત થયા છે એવાં ' જ્ઞાની પુરુષ ' ને પૂરેપૂરા અર્પણ થઈ જવાનું હોય . ત્યાં આપણો આત્મા આત્મસ્વભાવમાં ને દેહ પરમ વિનયમાં હોય . શહેરની એક સોસાયટીમાં દિકરીના લગ્ન પ્રસંગે દાંડીયારાસનું આયોજન થયું હતું . કલાકારો ' સનેડો ' અને ' મુન્ની ' વગાડી રહ્યા હતા . લગ્નની ખુશીમાં કન્યાના ભાઈ દ્વારા હવામાં કરવાનો ભડાકો ' મીસ ફાયર ' થયો અને એક સાજીંદાની આંખ પાસે ગોળી ધુસી ગઈ . યુવાને એક આંખ તો ગુમાવી દીધી છે અને બીજી પણ કામ કરશે કે કેમ તે પ્રશ્ન છે . એક પરિવારનો આધાર આંધળો ' ततः शंङ्खाश्च भेर्यश्च पणवानकगोमुखाः ' - જોકે ભીષ્મજીએ યુદ્ધના આરંભની ઘોષણા કરવા માટે શંખ વગાડ્યો હતો . પરંતુ દુર્યોધનને ખુશ કરવા માટે શંખ વગાડ્યો હતો , તો પણ કૌરવોની સેના ભીષ્મજીના શંખનાદને યુદ્ધની ઘોષણા સમજી . આથી ભીષ્મજીએ શંખ વાગાડ્યો એટલે કૌરવસેનાનાં શંખ વગેરે સઘળાં વાજાં એક સાથે વાગી ઊઠ્યાં . ' शंख ' સમુદ્રમાંથી થાય છે . ઠાકોરજીની સેવાપૂજામાં રાખવામાં આવે છે અને આરતી ઉતારવી વગેરે કામોમાં આવે છે . માંગલિક કાર્યોમાં તથા યુદ્ધના આરંભમાં એમાં મોઢાની ફૂંક મારીને વગાડવામાં આવે છે . ' भेरी ' નગારાને કહે છે ( જે મોટાં નગારાં છે , એને નોબત કહે છે . ) નગારાં લોઢાનાં બનેલા હોય છે અને ભેંસના ચામડાથી મઢેલાં હોય છે , તથા લાકડાના દાંડિયથી વગાડવામાં આવે છે . મંદિરોમાં અને રાજાના કિલ્લઓમાં રાખવામાં આવે છે . ઉત્સવ અને માંગલિક કાર્યોમાં ખાસ વગાડવામાં આવે છે . રાજાઓને ત્યાં દરરોજ વગાડવામાં આવે છે . ' पणव ' ઢોલને કહે છે . લોઢા કે લાકડાનાં બનેલાં હોય છે અને બકરાના ચામડાથી મઢેલાં હોય છે , તથા હાથથી કે લાકડાના દાંડિયાથી વગાદવામાં આવે છે . આકારમાં ઢોલકી જેવાં હોવા છતાં પણ ઢોલકીથી મોટાં હોય છે . કાર્યના આરંભમાં પણવ વગાડવાને ગણપતિના પૂજન સમાન કલ્યાણ કરનારું માનવામાં આવે છે . ' आनक ' મૃદંગને કહે છે , એને પખવાજ પણ કહે છે . આકારમાં લાકડામાંથી બનાવેલી ઢોલકી જેવું હોય છે . માટીમાંથી બનેલ હોય છે , ચામડાથી મઢેલ હોય છે અને હાથથી વગાડવામાં આવે છે . ' गोमुख ' રણશિંગાને કહે છે . આકારમાં સાપ જેવું વાંકું હોય છે અને એનું મોઢું ગાયના જેવું હોય છે . મોઢાથી ફૂંકીને વગાડવામાં આવે છે . ' सहसैवाभ्यहन्यन्त ' [ ] - કૌરવસેનામાં ઉત્સાહ ઘણો હતો . એટલા માટે પિતામહ ભીષ્મનો શંખ વાગતાંની સાથે કૌરવસેનાનાં બધાં વાજાં અનાયાસે એક સાથે વાગી ઊઠ્યાં . એમના વાગવામાં વાર લાગી અને એમને વગાડવામાં પરિશ્રમ પણ થયો નહિ . ' शब्दस्तुमुलोङभवत् ' - જુદાજુદા વિભાગોમાં , ટુકડીમાં ઊભેલી કૌરવ સેનાનાં શંખ વગેરે વાજાંઓનો અવાજ ઘણો ભયંકર થયો અર્થાત્ એમનો અવાજ ઘણા જોરથી ગૂંજતો રહ્યો . જમવાનું પીરસાયું ને પહેલો કોળીયો મોંમાં મૂક્યો , ત્યાં ગૃહલક્ષ્મીએ કલાપીની ' ગ્રામ્યમાતા ' ના ' નહીં તો ના બને આવું ' અંદાજમાં ઉલટતપાસ લેતાં કહ્યું , ' આજ સુધી કદી મારી દાળ દુણાઇ નથી , ભાત ચોંટ્યા નથી , રોટલી બળી નથી , ભજિયાં કાચાં રહ્યાં નથી . . . અને આજે બઘું થયું . આવું કેમ ? સાચું કહેજો , તમારા મનમાં આજે શું ચાલે છે ? ' ' આજના દિવસે ઘરમાં કરેલા પ્રવાસ વિશે હું પ્રવાસવર્ણન લખવાનો છું . ભોજન વિશે પણ . ' ' જોયું ? હું નહોતી કહેતી ? કારણ જડી ગયું ને ! તમારા મનમાં આવા વિચારો ચાલતા હોય પછી ભોજનમાં ક્યાંથી ભલીવાર આવે ? ' પરંતુ પોરબંદરમાં ગઇકાલે અધિક જિલ્લા મેજીસ્ટ્રેટ એમ . એચ . જોષીએ જાહેર કરેલા જાહેરનામામાં એવું જણાવ્યું હતું કે , પોરબંદરનાં ચોપાટી ગ્રાઉન્ડમાં જન્માષ્ટમીનો મેળો ભરાવાનો હોવાથી લોકોની અવરજવર મોટી સંખ્યામાં હોવાથી લોકોનાં જાહેર આરોગ્યને નુકસાન થાય અને ચેપી રોગનો ઉપદ્રવ પામે તેથી તા . ૧૩ ઓગષ્ટથી તા . ૧૭ ઓગષ્ટ સુધી પોરબંદર પાલિકા વિસ્તારનાં આજુબાજુનાં કિ . મી . નાં વિસ્તારમાં ખાધ પદાર્થોખુલ્લા રાખી વેચાણ કરવું નહી , ગંદકી કરવી નહિ , રકતપિત જેવા ચેપી રોગવાળા વ્યકિતને દાખલ થવા દેવા નહિ , જયાં - ત્યાં મળમૂત્ર કરી ગંદકી કરવી નહિ અને અંગે યોગ્ય પગલા લેવા મુખ્ય જિલ્લા આરોગ્ય અધિકારી તથા તેઓએ નિયુકત કરેલા કર્મચારીઓને અધિકાર આપવામાં આવે છે કે જાહેરનામાનો ભંગ શિક્ષાને પાત્ર ઠરશે . અધિક જિલ્લા મેજીસ્ટ્રેટે બહાર પાડેલા જાહેનામામાં રકતપિતનાં દર્દીઓને મેળામાં દાખલ થવા દેવા નહિ તેવા ઉલ્લેખને કારણે જબરો વિવાદ ઉભો થતાં તંત્રમાં ભારે દોડધામ મચી ગઇ હતી . મારૂ કોણ ? તાઃ૨ / / ૨૦૧૧ પ્રદીપ બ્રહ્મભટ્ટ સુખદુઃખ સંગે ચાલે દેહને , ના કોઇથીય છોડાય મારુતારુ દેહને મળતાં , જીવને જન્મ મરણ બંધાય . સુખદુઃખ સંગે ચાલે દેહને . જીવને બંધન કર્મના છે , ને દેહને મળી જાય સંબંધ સાચવીલેતા બંધનને , જીવનો જન્મ સફળપણથાય . સુખદુઃખ સંગે ચાલે દેહને . બાળપણની શીતળતા જોવા , માતાની માયા થાય પારણે ઝુલતા સંતાને , માતાના હૈયા પણ ઉભરાય [ . . . ] ગલી મેં ગિરી સુબહ કી ઓસ પર મૈં લિખ રહા હૂઁ તેરા નામ જૈસે પહલે ભી કિસી કવિ ને લિખા થા નામ - સ્વતંત્રતા કા હરેક વસ્તુ પર તેરા નામ લિખને લગા તો મિટાના કઠિન હો જાએગા ધરતી ઔર આકાશ પર ક્રાંતિ કે સાથ પ્રેમ કે લિએ ભી જગહ હૈ તેરે નામ કી સેજ પર સો રહા હૂઁ મૈં તેરે નામ કી ચહચહાટ કે સાથ જાગતા હૂઁ મૈં જહાઁ - જહાઁ મૈં સ્પર્શ કરતા હૂઁ ઉભર આતા હૈ તેરા નામ ઝરતે પત્તોં કે ઘસમૈલે રંગોં પર પ્રાચીન ગુફાઓં કી સ્યાહ દીવારોં પર કસાઈ કી દુકાન કે દરવાજે પર ગીલે રંગોં પર તાજે લહૂ પર જુત રહે ખેતોં પર ચાંદની કે ફડ઼ફડ઼ાતે પંખોં પર કાફી ઔર નમક પર ઘોડ઼ે કી નાલ પર નૃતકી કી મુદ્રા પર તારોં કે કંધોં પર શહદ ' જહર પર નીંદ પર , રેત પર , જડ઼ોં પર કુલ્હાડ઼ી પર , બન્દૂક કી ગોલી પર ફાંસી કે તખ્તે પર મુર્દાઘર કે ઠંડે ફર્શ પર શ્મસાન - શિલા કી ચિકની પીઠ પર પ્રશ્ન : સ્ટેટીસ્ટીક્સ - આંકડાશાસ્ત્ર પણ ? કોમ્પ્યુટેશનલ ભાષાશાસ્ત્ર સાથે સ્ટેટીસ્ટીક્સ કેવી રીતે સંકળાયેલું છે ? પણ , હું તો તને પ્રેમ કરું છું . - ડો . હંસલ ભચેચ અલ્પના જી કો બધાઈ . શૌક કા કોઈ જવાબ નહી હોતા ફીસ જમા કરાયી ગાઇડ સાથ મેં લિયા ઓર જા પહુંચે જંગલ કે અન્દર , અન્દર એક ઓર બાર ચેકિંગ હુઈ , માર્ગદર્શન ફિલ્મ શોના આયોજન વલસાડ જીલ્લાના ઉમરગામ , પારડી , કપરાડા , ધરમપુર અને વલસાડ તાલુકાની ૨૬૫ શાળાઓના ધોરણ થી ૧૨માં અભ્યાસ કરતાં અંદાજે ૪૦ , ૦૦૦ વિદ્યાર્થીઓને પ્રેરણાદાયી ફિલ્મો બતાડવાનું આયોજન કર્યું છે . વધુ માહિતી માટે લોગઓન કરો . . www . margdarshan . ning . com ખંભાળીયામાં પણ બાઇકર્સ ગેંગનો આતંક , બસોના તોડયા કાચ એક દિવસ જ્યારે પારવતીજી નાહવા માટે ગયા ત્યારે ત્યાં નારદજી આવ્યા . તે બાળક જોઇ ને સીધા શિવજી પાસે ગયા અને બોલ્યા ઓરે શિવજી ઓરે શિવજી તમે તો વન વગડા માં ફરતા રહો છો . આંક , ધતૂરો ને વિજ્યા ચાવો છો . તમે તો વન માં તપ કરો છો અને તમારા ઘરે તો ઘરસુત્ર ચાલ્યુ છે . તમારા વગર ઉમિયા જી સંતાન ઉપજાવ્યા છે . સાંભળી શિવજી ત્યાંથી કૈલાશ જોવા જય છે . ત્યા તેમ્ને ગણપતિજી રોક્યા અને બોલ્યા : અલ્યા જટિલ જોગી , ભસ્મ લગાવી દેખાતો અદ્ભૂત આજ્ઞા વીના અધિકાર નહિ . હોય પૃથ્વી નો જો ભૂપ્ . વાત સાંભળી ને શિવજી ગુસ્સે થયા અને ગણપતિ ને પગે થી પાટૂ મારી ને ઘર માં આવ્યા જ્યા પાર્વતી જી નહતા હતા . ગણપતિ ના પડવા થી આખી પૃથ્વી ડોલવા લાગી . શિવજી કોપાયમાન થયા છે , અને એમને મનમાં રીસ ચઢી . ત્રિલોક આખું ખળભળવા લાગ્યું . કોપ કરી ને શિવજી ત્રિશુલ થી ગણપતી નું શીશ છેદ્યું . માગશર વદ ચોથ ના દિવસે પિતા પુત્ર માર્યો . તે દિવસ થી ગણેશ ચોથ નુ વ્રત ચાલુ થયુ . તે મસ્તક જઇ ને ચન્દ્ર ભગવાન ના રથ માં પડ્યું . તેથી ચતુર્થી ને દિવસે ચન્દ્ર પૂજન થાય છે . હવે શિવજી ઘર માં આવ્યા , જ્યાં ઉમિયાજી નાહતા હતા . અને ઓખા બારણે બેઠી તે ઘર માં નાસી ગયી . અને વલણ ( મીઠુ ) કોટડી માં જઈને બેસી ગયી અને મન મા વિચાર્યુ કે ભાઇ ના કટકા કરીયા માટે મને પણ મારી નાંખસે . બીજી બાજુ શિવજી ઘરમાં ગય ત્યાં પાર્વતીજી નાહતા હતા શિવજી ને સામે જોઈ ને ઉમિયાજી ઝબકી ને બોલ્યા : કેમ આવ્યા મહાદેવ , આંક , ધતૂરો ચાવો , નફટ ભૂંડી ટેવ નાહતા ઉપર શુ દોડી આવો સમજો નહી મન માંહે . બે બાળક મેલ્યા બારણે , કેમ આવ્યા મંદિર માંહે ? ત્યારે શિવજી બોલ્યા : ચૂપ રહે તું પાપણી મેં જોયું પારખ્યું બધું , આટલા દિવસ સતી જાણતો હતો પણ બધું લૂંટી ખાધું તે . મારા વગર પ્રજા કરી એવું તારુ કામ છે , પાર્વતી તમે તો હિમાચલ નું નામ બહુ સારું રાખ્યું . વાત સાંભળી ઉમિયાજી ના મન માં જ્વાળા ઊઠી ને તે બોલ્યા : કાલે તમે કહી ગયા હતા , કે પ્રગટ કરજો બાળ . સાંભળી શિવજી નીચું જોયું અને મનમાં વાત વિચારી ને બોલ્યા તારી પુત્રી નાસી ગયી અને તારા પુત્ર ને મેં મારી નખ્યો .

Download XMLDownload text