EN | ES |

arz-36

arz-36


Javascript seems to be turned off, or there was a communication error. Turn on Javascript for more display options.

6 . عبدالجليل طعمه ؛ در سال 1224 هجري قمري توليت حرم را بر عهده داشته است . [ xxvii ] [ 27 ] ــ سورۀ الملوک ، چاپ تهران ، ص۱۱ ؛ آثار قلم اعلی ، مؤسسه مطبوعات امری ، تهران ، ۱۳۱ بدیع ، ۱۲ / ۵ : در وصف قرآن می‌گوید : « کتاب قدس حفیظ الذی نزّل علی محمد رسول‌الله و خاتم‌النبیین و جعله حجهً باقیهً من عنده و هدیً و ذکری للعالمین . مـن غش اخاه و حقره و ناواه جعل الله النار ماواه . و مـن حسد مـومنا انماث الايمان فى قلبه كما ينماث الملح . ( 3 ) نقطه ي هيجان انگيز امتحانا جايي نيود و امتحاني نبود به جز امتحان . . . . " معماري كامپيوتر " . . . . كه الان اينجانب از ذوق نمره ي اين درسِ شيرين كه بي سابقه هست يعني ۱۸ به شدت خرسند و خوشحالم و در ابرها و آسمونا سير ميكنم . البته اين امتحان وقايع بي نظيري درش نهفته است كه ميگم حالا . . . رد : اذا جاوبت خطأ معناه انتي انسانه طبيعيه ماتحتاجي للطبيب نفسي پي نوشت1 : مسلما يا خوندن اينهمه خط شما هم به كم حرفي من پي برديد ! برد گلچين دغل آن شاخه ى طوبى به بام آرى آن ظالم ، جفاى خويش پنهان مى كند ديروز به همراه مامان فخري و دايي محمد رضا و بابابيژن رفتيم شانديز براي نهار رستوران پديده واي كه چه جاي قشنگي بود تو هم خيلي كيف كردي پھر اس كے بعد والے باب ميں آيا ہے : آخر المواضيع المضافة في قسم العيادة الطبية و الطب البديل قرار بود بازي جمعه برگزار شه ولي لغو شدش كه اين برا من خهليييييييييييييييييييييييييي طبقه بندى دانش از ديدگاه ارسطو مبحث طبقه بندى علوم در جهان اسلام كه از الكندى و سپس فارابى آغاز شد ، ريشه در طبقه بندى دانش نزد ارسطو دارد . بدين جهت قبل از پرداختن به انديشمندان جهان اسلام ، از طبقه بندى ارسطو ياد مى كنيم . ارسطو علوم را به علوم نظرى و عملى ، و بنابر قول دقيق تر به علوم نظرى ، عملى و فنى ( يا شعرى ) تقسيم مى كند . ۹ غايت علوم نظرى معرفت به خاطر معرفت است ، و اقسام آن عبارتند از : ۱ . علم الهى يا مابعدالطبيعه كه از وجود - من حيث هو وجود - بحث مى كند ؛ ۲ . رياضيات كه از مقدار بحث مى كند ، و اقسام آن عبارتند از : حساب ، هندسه ، فلكيات و موسيقى ؛ ۳ . طبيعيات كه از متحرك و محسوس بحث مى كند و اقسام آن عبارت است از : علم طبيعت ، علم آثار عُلويه ، علم كون و فساد ، علم نبات و حيوان ، علم نفس ، علم طب و علم كيميا . علوم عملى در عرض علوم نظرى قرار مى گيرند ، و سه قسم دارند : ۱ . اخلاق : كه موضوع آن افعال فردى انسان است ؛ ۲ . تدبير منزل كه موضوع آن افعال جمعى انسان در منزل است ؛ ۳ . سياست كه موضوع آن افعال انسان در جامعه مى باشد . غايت علوم شعرى ، تدبير اقوال انسان است ، و به سه قسم تقسيم مى شوند : ۱ . شعر كه موضوع آن اقوال انسان است به صورت نظم ؛ ۲ . خطابه كه موضوع آن اقوال انسان است كه به صورت خيال حاصل شود ؛ ۳ . جدل كه موضوع آن تحقق بخشيدن و قانع كردن است . نكته حايز اهميت در اين جا ، جايگاه سياست در بين اقسام حكمت است . ارسطو سياست را حكمتى نظرى نمى داند و آن را در ذيل حكمت عملى قرار مى دهد . معرفت سياسى نزد او - بر خلاف متأخرين وى - به شعب مختلف تقسيم نمى شود ، و بنابراين به عنوان كلى « سياست » اكتفا مى نمايد و آن را يكى از سه شاخه حكمت عملى معرفى مى كند . شيخ طوسى قدس الله سره نقل فرموده كه : حسين بن محمّد عبداللّه از پدرش نقل نمود ، كه گفت : در مسجد جامع مدينه نماز مى خواندم مردان غريبى را ادامه . . . د افغانستان د فوټبال فدراسيون د دغې لوبې هدف د هېواد د ښځو د لوبډلې د وړتياوو ارزونه او له ایساف سره دوستي ښيي . هر وقت شوراى امنيت خواست عليه رژيم صهيونيستى قطعنامه‌اى بگذراند ، آمريكا سينه‌اش را سپر كرد ، آمد جلو و دفاع كرد و نگذاشت . در هر مناسبتى و بى‌مناسبت كشور ما را تهديد كردند . دائم گفتند حمله ميكنيم ، گفتند طرح نظامى روى ميز ماست ، چنين ميكنيم ، چنان ميكنيم . هر وقت عليه كشور ما حرف زدند ، ملت ما را تهديد كردند . البته اين تهديدها در ملت ما اثر نكرد ، اما آنها دشمنى خودشان را از اين راه نشان دادند . به ملت ايران ، به دولت ايران ، به رئيس جمهور ايران بارها اهانت كردند . يكى از آمريكائى‌ها چند سال قبل گفت ريشه‌ى ملت ايران را بايد كند ! در همين سالهاى اخير يكى از مسئولين آمريكائى گفت ايرانىِ خوب و معتدل ايرانى‌اى است كه مرده باشد ! به اين ملت بزرگ ، به اين ملت با شرف ، به اين ملتى كه فقط گناهش اين است كه از هويت و استقلال خود دفاع ميكند ، اينجور اهانتها كردند . سى سال كشور ما را تحريم كردند ، كه البته اين تحريم به سود ما تمام شد . ما بايد از آمريكائى‌ها از اين بخش تشكر كنيم . اگر ما را تحريم نميكردند ، ما امروز به اين نقطه‌اى از علم و پيشرفت كه رسيده‌ايم ، نميرسيديم . تحريم هميشه ما را وادار كرده كه به خود بيائيم ، به خود فكر كنيم ، از درون خود بجوشيم . ولى آنها قصدشان اين خدمت نبود ، آنها ميخواستند دشمنى كنند . سى سال با ملت ايران اينجورى رفتار كردند . حالا دولت جديد آمريكا ميگويد ما مايليم با ايران مذاكره كنيم ، بيائيد گذشته را فراموش كنيم . ميگويند ما به سمت ايران دست دراز كرديم . خوب ، اين چه جور دستى است ؟ اگر دستى دراز شده باشد كه يك دستكش مخمل رويش باشد ، اما زيرش يك دست چدنى باشد ، اين هيچ معناى خوبى ندارد . عيد را به ملت ايران تبريك ميگويند ، اما در همان تبريك ، ملت ايران را به طرفدارى از تروريسم ، دنبال سلاح هسته‌اى رفتن و از اين قبيل چيزها متهم ميكنند ! ندارد . از صفحه اول تاريخ طبري تا جلد آخر كه در سال 302 هجري پايان يافته ، عبارتي به اين عنوان وجود ندارد . آنچه كه موجود است ، در تاريخ صلة التاريخ الطبري ، يا متمم تاريخ طبري كه آقاي عريب بن سعد قرطبي نوشته ، در جلد 8 ، صفحه 34 ، فتح قاهره ، سال 1939 ميلادي و 1358 هجري چاپ شده است . در آنجا چنين داستاني آمده است كه البته محقق كتاب منهاج السنة ، آقاي محمد رشاد سالم مي‌گويد : لمشتركي الفيس بوك فقط : شاهد احدث مواضيع منتدي اصحاب كول الساخنة بالأسفل - للاشتراك بصفحتنا على الفيس بوك ليصلك كل جديد ومميز اضغط لايك او اعجبنى > > > > > و مش كنت راضية بالنتيجة خالص و ارتحت للسنتر الى انا فى دلوقتى انا بقالى معاها ویژه نامه شامل بخش هاي زیر است : وجود دخترم ترانه هستش كه الان سه سالشه . راستي اينو نگفتم كه پويا الموضوع الاصلي : سعد زغلول . . الشخصيه التاريخيه فى مجال السياسه المصدر : منتدى شباب و بنات دمياط الكاتب : در جزيره در کنار رود شط 629 ـ 930 ه / 1231 ـ 1523 م جناب جلالي مي گيرنتون ميندازنتون زندون ها ! ! ! مراقب باشين : ) ) - تسنيم ، دختر آسمان مرتبط با : نمونه سوالات امتحانی سوم دبیرستان نمونه سوالات ریاضی دبیرستان نمونه سوالات هندسه 2 ( سوم ریاضی ) بانک نمونه سوالات جبر و احتمال سوم دبیرستان رشته ریاضی الحسيني : آقاي [ جناب دكتر حسيني ] قزويني ! خوب گوش بده و آن را براي خود يادداشت كن ! بر اساس آن‌چه مجلسي در بحارالانوار , كه از مصادر شيعه است , نقل مي‌كند پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله وسلم ‌فرموده است : « إذا ذكر أصحابي فأمسكوا , أغلق فمك إذا جاء ذكر صحابة النبي صلى الله عليه وآله وسلّم . » در پايين اين شعر نيز عدد 1388 هجري قمري كه نشان دهنده سال ساخت اين در است ديده ميشود . حرااااااااااااااااااام عليكي ياشيخه كل ده عشان يقوله يرحمكم الله هو عشان ياخد حسنه يرتكب 99 كبيره در اين كه وى سنى بوده است يا امامى ، ميان رجال شناسان اختلاف نظر وجود داشته است . ابن ابى الحديد تأكيد بر سنى بودن وى - و هو من رجال اصحاب الحديث - دارد ، اما خطيب و حموى او را شيعه غالى دانسته اند ( نصر شيعى من الغلاة ) كه كنايه از تشيع امامى يا چيزى نزديك به آن است . ( 3 ) علامه تسترى بر اين اعتقاد است كه مذهب وى مانند ابومخنف است كه از عامه اما قريب به اماميه است . شاهد آن هم كتابهاى اين دو نفر است . وى چند خبر نقل شده توسط نصر بن مزاحم را كه با عقايد سنى قرابت دارد ، به عنوان شاهد اين نوع گرايش ذكر مى كند . تسترى در نهايت به دليل همكارى وى با ابوالسرايا ، ترجيحا او را زيدى معرفى مى كند . الحسن بن على سبط رسول الله و سيد شباب أهل الجنة رضى الله عنه لما حضر الموت بالحسن بن على رضى الله عنهما , قال : أخرجوا فراشى إلى صحن الدار , فأخرج فقال : اللهم إنى أحتسب نفسي عندك , فإنى لم أصب بمثلها ! الصحابى الجليل معاوية بن أبى سفيان رضى الله عنه قال معاوية رضي الله عنه عند موته لمن حوله : أجلسونى . . فأجلسوه . . فجلس يذكر الله . . , ثم بكى . . و قال : الآن يا معاوية . . جئت تذكر ربك بعد الإنحطام و الإنهدام . . , أما كان هذا و غض الشباب نضير ريان ؟ ! ثم بكى و قال : يا رب , يا رب , أرحم الشيخ العاصى ذا القلب القاسى . . اللهم أقل العثرة و أغفر الزلة . . و جد بحلمك على من لم يرج غيرك و لا وثق بأحد سواك . . . ثم فاضت رضى الله عنه الصحابى الجليل عمرو بن العاص رضى الله عنه حينما حضر عمرو بن العاص الموت . . بكى طويلا . . و حول وجهه إلى الجدار , فقال له إبنه : ما يبكيك يا أبتاه ؟ أما بشرك رسول الله . . . . فأقبل عمرو رضى الله عنه إليهم بوجهه و قال : إن أفضل ما نعد . . . شهادة أن لا إله إلا الله , و أن محمدا رسول الله . . إني كنت على أطباق ثلاث . . لقد رأيتنى و ما أحد أشد بغضاً لرسول الله صلى الله عليه و سلم منى , و لا أحب إلى أن أكون قد إستمكنت منه فقتلته , فلو مت على تلك الحال لكنت من أهل النار . . . . . فلما جعل الله الإسلام فى قلبى , أتيت النبى صلى الله عليه و سلم فقلت : إبسط يمينك فلأبايعنك , فبسط يمينه , قال : فقضبت يدى . . فقال : ما لك يا عمرو ؟ قلت : أردت أن أشترط فقال : تشترط ماذا ؟ قلت : أن يغفر لى فقال : أما علمت أن الإسلام يهدم ما كان قبله , و أن الهجرة تهدم ما كان قبلها , و أن الحج يهدم ما كان قبله ؟ و ما كان أحد أحب إلى من رسول الله صلى الله عليه و سلم و لا أحلى فى عينى منه , و ما كنت أطيق أن أملأ عينى منه إجلالا له , و لو قيل لى صفه لما إستطعت أن أصفه , لأنى لم أكن أملأ عينى منه , و لو مت على تلك الحال لرجوت أن أكون من أهل الجنة , ثم ولينا أشياء , ما أدرى ما حالى فيها ؟ فإذا أنا مت فلا تصحبنى نائحة و لا نار , فإذا دفنتمونى فسنوا على التراب سنا ثم أقيموا حول قبرى قدر ما تنحر جزور و يقسم لحمها , حتى أستأنس بكم , و أنظر ماذا أراجع به رسل ربى ؟ الصحابى الجليل أبو موسى الأشعرى رضى الله عنه لما حضرت أبا موسى - رضى الله عنه - الوفاة , دعا فتيانه , و قال لهم : إذهبوا فإحفروا لى و أعمقوا . . . ففعلوا . . فقال : اجلسوا بى , فو الذى نفسى بيده إنها لإحدى المنزلتين , إما ليوسعن قبرى حتى تكون كل زاوية أربعين ذراعا , و ليفتحن لى باب من أبواب الجنة , فلأنظرن إلى منزلى فيها و إلى أزواجى , و إلى ما أعد الله عز و جل لى فيها من النعيم , ثم لأنا أهدى إلى منزلى فى الجنة منى اليوم إلى أهلى , و ليصيبنى من روحها و ريحانها حتى أُبعث و إن كانت الأخرى ليضيقن على قبرى حتى تختلف منه أضلاعى , حتى يكون أضيق من كذا و كذا , و ليفتحن لى باب من أبواب جهنم , فلأنظرن إلى مقعدى و إلى ما أعد الله عز و جل فيها من السلاسل و الأغلال و القرناء , ثم لأنا إلى مقعدى من جهنم لأهدى منى اليوم إلى منزلى , ثم ليصيبنى من سمومها و حميمها حتى أُبعث سعد بن الربيع رضى الله عنه لما إنتهت غزوة أحد . . قال رسول الله صلى الله عليه و سلم : من يذهب فينظر ماذا فعل سعد بن الربيع ؟ فدار رجل من الصحابة بين القتلى . . فأبصره سعد بن الربيع قبل أن تفيض روحه . . فناداه . . : ماذا تفعل ؟ فقال : إن رسول الله صلى الله عليه و سلم بعثني لأنظر ماذا فعلت ؟ فقال سعد : إقرأ على رسول الله صلى الله عليه و سلم منى السلام و أخبره أنى ميت و أنى قد طعنت إثنتى عشرة طعنة و أنفذت فى , فأنا هالك لا محالة , و إقرأ على قومى من السلام و قل لهم . . يا قوم . . لا عذر لكم إن خلص إلى رسول الله صلى الله عليه و سلم و فيكم عين تطرف عبدالله بن عمر رضى الله عنهما قال عبدالله بن عمر قبل أن تفيض روحه : ما آسى من الدنيا على شىء إلا على ثلاثة : ظمأ ا لهواجر ومكابدة الليل و مراوحة الأقدام بالقيام لله عز و جل , و أنى لم أقاتل الفئة الباغية التى نزلت ( و لعله يقصد الحجاج و من معه ) پيامبر اكرم ( ص ) به اميرالمؤمنين ( ع ) فرمود : علي ! كسي جز تو و من خدا را نشناخت و كسي جز خدا و تو مرا نشناخت و كسي جز خدا و من تو را نشناخت . شناخت و معرفت حضرت حق - جل و علا - در حد اعلايي كه براي غيرخدا ميسر است ، جز براي كساني كه در كانون نور محمد ( ص ) و علي ( ع ) قرار دارند ، امكان پذير نيست ، چرا كه اين معرفت و شناخت معرفتي است شهودي و نه ذهني ، معرفتي است متناسب با اوج كمال و تعالي شناسنده ، نه مدرسه اي و استدلالي . از آن سو نيز معرفت تام نبي ( ص ) و وحي ( ع ) جز براي حضرت حق ، براي كسي حاصل نمي شود ، چرا كه ديگران همه فروتر از اين دو وجود مقدس - كه نور واحدي از منشأ واحدند - مي باشند و دستيابي به معرفت تام آنان برايشان مقدور نخواهد بود . مجموعه سئوالات پیام نور - رشته جغرافيا / نیمسال دوم ۸۹ - ۸۸ / سري سوم الف . تعريف ابوحنيفه : و هو حبس العين علي حکم ملک الواقف و التصدق بالمنفعه علي الجهة الخير ( وقف عبارت است از نگه داشتن عين مال در ملکيت واقف و واگذاري آن در امور خيريه ) . بنابر نظر ابوحنفيه ، عين موقوفه از ملک واقف خارج نمي شود . بدين رو مي تواند به آن رجوع کند و فروش آن صحيح است ؛ چون به نظر وي ، وقف از عقود جائزه مانند عاريه است . شروع به خواندن كتاب براي استاد كردم تا اينكه به اين روايت رسيدم كه روزي رسول خدا در نزد اصحاب خبر از رويداد هاي آخر الزمان مي دادند و از جمله فرمودند : در منطقه بيت المقدس ( قبله گاه اول مسلمانان ) يهود حاكم ميشود و مسلمانان را در نهايت ظلم و ستم مورد شكنجه قرار مي دهند . از دست دادن فرصت ، موجب اندوه است . به سخنى از علامه سیدهاشم حسینى بحرانى اشاره مى کنیم : سخنگوي جامعه روحانيت مبارز از برگزاري نخستين جلسه اين تشكل سياسي در سال 1390 به رياست آيت الله مهدوي كني ، رييس مجلس خبرگان رهبري و دبيركل جامعه روحانيت مبارز خبرداد . حجت السلام احمد سالك در گفت و گو با ايرنا با بيان اين مطلب گفت : در آغاز جلسه شب گذشته جامعه روحانيت مبارز كه با حضور اكثريت اعضا برگزار شد ، اعضاي جامعه تبريكات صميمانه خود را از طرف ملت مسلمان ايران به آيت الله مهدوي كني به دليل پذيرش رياست مجلس خبرگان رهبري اعلام كرده و افزودند ، با حضور شما آرامشي در سراسر كشور پديد آمده و موجب خرسندي مردم و حزب الله شده است . وي با اشاره به نامگذاري سال 1390 به نام « جهاد اقتصادي » از سوي مقام معظم رهبري اظهار داشت : اين نامگذاري نيز از سوي اعضاي جامعه روحانيت مورد تعظيم قرار گرفته و مقرر شد هر كس در حد توان براي بهبود وضع اقتصادي تلاش كند . سخنگوي جامعه روحانيت مبارز همچنين با اشاره به اجراي قانون هدفمند كردن يارانه ها اعلام كرد ، اعضاي اين جامعه از دولت خواستند تا با اندیشیدن تدابيري ، مانع از فشار به طبقات محروم و مستضعف جامعه شود . حجت الاسلام سالك تحولات در خاورميانه و شمال آفريقا را از ديگر مسائل مطرح در نخستين نشست جامعه روحانيت مبارز خواند و افزود : اعضاي جامعه اين تحولات را ناشي از بيداري اسلامي ملت ها و الگو گرفتن آنها از انقلاب اسلامي در ايران خواندند . وي تأكيد كرد : اعضاي جامعه روحانيت مبارز تأكيد كردند تحولات منطقه در بحرين ، ليبي ، يمن ، تونس و مصر ناشي از بيداري اسلامي است و نه تحريكات آمريكا و رژيم صهيونيستي . سخنگوي جامعه روحانيت مبارز تحولات اخير در منطقه را شوكي خواند كه مانع از قدرت تفكر و تصميم گيري سران كشورهاي استكباري و به ويژه آمريكا و رژيم صهيونيستي شده است . حجت الاسلام سالك با بيان اينكه اردوكشي عربستان سعودي و امارات به بحرين كه به تحريك آمريكا صورت گرفته اين كشور را به پادگاني نظامي تبديل كرده است ، گفت : اعضاي جامعه روحانيت مبارز به شدت جنايات صورت گرفته در بحرين توسط آل خليفه و آل سعود را محكوم كرده و خواستار پيگيري اين جنايات از سوي مجامع بين المللي كه مدعي دفاع از حقوق بشر هستند ، شدند . وي تلاش آمريكا و غرب را براي مصادره انقلاب هاي اخير در منطقه از ديگر موضوعات جلسه شب گذشته جامعه روحانيت مبارز اعلام كرد و افزود : براي آمريكا و كشورهاي استكباري مردم مسلمان تونس ، مصر ، ليبي ، يمن ، بحرين و ساير كشورها اهميتي ندارند بلكه اين حفظ رژيم صهيونيستي است كه در اولويت قرار دارد . سخنگوي جامعه روحانيت مبارز از مردم مسلمان در كشورهاي تونس ، مصر ، ليبي ، بحرين و يمن خواست تا با حفظ هشياري و بصيرت آينده اي روشن را با محوريت اسلام براي خود و ملت هايشان رقم بزنند . حجت الاسلام سالك همچنين با اشاره به فرمايشات رهبر معظم انقلاب اسلامي در روز نخست فروردين ماه در جوار حرم مطهر امام رضا ( ع ) گفت : اعضاي جامعه روحانيت تحليل هاي بيان شده در سخنراني مقام معظم رهبري را تحليلي علمي ، واقعي ، فني و الهي دانستند و از نخبگان خواستند تا به آن توجه ويژه اي داشته باشند . و همچنين دعاهايي که از رسول الله صلي الله عليه وسلم در کتب احاديث و اذکار ذکر شده است بسيار زياد مي باشد . مانند . « اللّهُمَّ إنّي أسألك العافيةَ في ديني ودنياي وأهلي ومالي وبدني . » . « الهي از تو طلب عافيت مي کنم در دينم و دنيايم و اهلم و مالم و بدنم . » . « لما قتل العباس تدافعت الرجال على اصحاب الحسین ; ( ۲۷ ) هنگامى که عباس کشته شد ، مردان [ دشمن از هر سو ] بر اصحاب امام حسین حمله ور شدند . » امنیّت در عصر مهدوى - قسمت اول خداوند به کسانى از شما که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام داده اند وعده مى دهد که قـطـعـا آنان را . . . اور يہ ہمارے ايمان راسخ كا زندہ ثبوت ہے_ الطبری ، أبی جعفر محمد بن جریر ( متوفای 310هـ ) ، جامع البیان عن تأویل آی القرآن ، ج 30 ، ص 72 ، ناشر : دار الفکر ، بیروت - 1405هـ مرزائيت كيا هے ؟ اور ايكـ مسلمان كو اس كيا اختلاف هو سكتا هے ـ اور مرزائى لوگ مسلمان كەلوانے پر اتنا زور كيوں ديتے هيں ـ اور مسلمان انكو كافر كيوں كەتے هيں ـ يه وه سوال هيں جو كه هر مسلمان كے ذهن ميں آتے هيں ـ مگر هر آدمى ايكـ جيسا علم نهيں ركهتا اور آپنے آپنے انداز ميں ان مرزئى لوگوں سے اختلاف ضرور كرتا هے ـ اور ذياده تر لوگوں كا اختلاف غير منطقى ەٹ دهرمى هوتا هے جو كه ايكـ غلط چيز هے ـ مرزائى لوگ پاكستان ميں اس لئے كافر كەلواتے هيں كه يه لوگ آنحضرت محمد صلی اللہ علیہ و الہ وسلم كو آخرى نبى نهيں مانتے بلكه مرزاغلام احمد صاحب كو نبى مانتے هيں ـ ـ اور اس بات پر بحث مباحثے هوتے رهتے هيں ـ ميرے خيال ميں ختم نبوّت كو ماننا يا نه ماننے كى بحث كو خاص كسى سازش كے طور پر اتنا اهم بنا ديا گيا هے كه اس مذهب مرزائيت كى پيدائش كى اصل وجه سے عام لوگوں كو لاعلم كر ديا گيا هے ـ اور وه وجه هے نظريه جەاد كو اسلام سے ختم كرنا يا جەاد كے معنوں اتنا بدل دينا كه قرآن ميں بتايا گيا جەاد نه ره جائے ـ مرزاصاحب جهاد كے غير ضرورى هونے كا فرماتے هيں ـ حكومتوں كى لڑائى كو جەاد كے طور پر بيان كرتے هيں ـ حكومت كى اجازت كے بغير ظلم كے خلاف جدوجەد مرزا صاحب كى شريعت ميں حرام ( دهشت گردى ) هے ميں يه نهيں كەتا كه ختم نبوّت غير اهم بات هے ـ مگر مسلمان اسى بات پر بحث كئے جاتے هيں اور مرزائى لوگ اپنے مقصد كو بغير كسى روكاوٹ كے لوگوں ميں پهلا رهے هيں اور اچهے خاصے پڑهے لكهے لوگ بهى ان كے نظريات كو صيع سمجتے هيں ـ اور ظلم كے خلاف لڑنے والوں كو بے وقوف اور جاهل كەـ رهے هوتے هيں ـ مرزا صاحب نے تصوّف كى منازل طے كى تهيں اس تصوّف كى جسكو اسلام كے كئى مسالكـ مانتے هيں ـ اور سلوكـ كى منازل طے كرتے هوئے ولّى قطب ابدال اور غوث كے مراتب سے بهى اوپر انبياء كے مرتبے كو چهو ليا تهاـ يه صرف مرزا صاحب هى نهيں ان كے بعدبهى كوئى بهى يه منازل طے كركے نبى بن سكتا هے ـ ( مجهے يه باتيں بتائى تهيں احمديوں كے ايكـ مربّى آصف منظور چيمه نے يه آصف چيمه صاحب بەت هى دهيمے مزاج كے آدمى هيں هم پەلى سے دسويں جماعت تكـ اكٹهے پڑهتے رهے هيں ـ همارے گاؤں ميں احمديوں كى مسجد كا محراب ميرے گهر كے باورچى خانے ميں ابهراهوا هے انەوں نے جب اپنى عبادت گاه پر ڈش انٹينا لگايا تها تو ايسے لگتا تها كه همارے چوبارے پر لگا هے اور كتنے هى لوكوں نے پوچها تها كه خاور ! بەت بڑى ڈش لگائى هے ؟ ) آگر بريلوى مسلكـ اور صوفى آزم كے اولياء اور روحانى لوگوں كے معاشرے ميں هونے سے معاشرے كو كوئى نقصان نهيں تو مرزا صاحب كے نبى هونے سے معاشرے كو كيا نقصان هے ؟ ؟ صرف فرق يهى هے ناں كه ايكـ لوگ اپنا سلسله خواجه حسن بصرى صاحب سے حضرت على اور حضرت على سے رسول اللّه صلی اللہ علیہ و الہ وسلم اور رسول اللّه صلی اللہ علیہ و الہ وسلم سے اللّه صاحب تكـ لے كر جاتے هيں ـ كيونكه نبى پاكـ صعلم نے فرمايا تها كه ميں علم كا شەر هوں اور على اس كا دروازه ـ اس لئے تصوّف والے لوگ اپنے اپنے سلسلے كو حضرت على تكـ لے كر جاتے هيں ـ مگر مرزا صاحب نے ايكـ دوسرا هى كام كيا كه آپنا رتبه اتنا بڑها ليا كه اللّه سے ڈئريكٹ پيغام لينے لگے ـ اور تصوّف كى سجى سجائى دوكان دارى كو نظر انداز كر كے آپنى هى دوكان سجا كر بيٹهـ گئے ـ مگر اسى معاشرے ميں اهل قرآن بهى رهتے هيں جو كه تصوّف كے پورے سلسلے كو هى غير قرانى جانتے هيں اور اس بات پريقين ركهتے هيں كه نبيوں كے سردار حضرت محمد صلی اللہ علیہ و الہ وسلم كے زمانے ميں بهى اگر كوئى مسئله بنا تو آپ حضورصلی اللہ علیہ و الہ وسلم نے اللّه سے دعا فرمائى اور اللّه نے هميشه جبريل كے ذريعے آپنا پيغام قران كى شكل ميں بهيجاـ اور جب اللّه صاحب نے قرآن ميں دين كے مكمل هونے كا فرماديا تو جبريل عليه اسلام كى ڈيوٹى بهى ختم هو كئى ـ اس لئيے نبى آخرزماں حضرت محمدصلی اللہ علیہ و الہ وسلم كے بعد كوئى بهى آدمى چاهے وه كوئى بهى هو آكر وه كەتا هے كه اس كو اللّه صاحب كے طرف سے كوئى پيغام آيا هے تو وه جهوٹا هے ـ ميں خاور بهى اسى بات پر يقين ركهتا هوں كه تصوّف كا پورا سلسله هى غير قرآنى هے ـ مرزا صاحب كے نبى هونے كا تو خود ان كے ماننے والوں ميں سے لاهوى لوگوں نے انكار كرديا تها اور ان كو مجتٍد يا مجدّد كەنے لگے تهے ـ ان صاحب كى وفات كا ٹٹى خانے ميں هونے كے متعلق خود مرزائيوں كىكتابوں ميں مرزا صاحب كے اسەال كے مريض هونے كا لكها هے ـ جٍەاد كو متعلق ميں نے ايكـ پوسٹ دوهزار پانچ كى جنورى ميں لكهى تهى آپ لوگ ميرى اس پوسٹ كو اس پوسٹ كل تسلسل سمجهـ كر پڑه ليں تو ميرے خيالات كى وضاحت هو جائے گى ـ يەاں كلكـ كريں : Archmodel 38 انواع چراغ هاي مدرن و کلاسيک خليد بن عبد الله أبو سليمان العصري تابعي حضر مع علي بن أبي طالب يوم النهروان وحدث عنه وعن أبي ذر الغفاري وأبي الدرداء روى عنه قتادة بن دعامة وأبان بن أبي عياش أخبرني الأزهري حدثنا محمد بن المظفر حدثنا محمد بن أحمد بن ثابت قال وجدت في كتاب جدي محمد بن ثابت حدثنا أشعث بن الحسن السلمي عن جعفر الأحمر عن يونس بن أرقم عن أبان عن خليد العصري قال سمعت أمير المؤمنين عليا يقول يوم النهروان أمرني رسول الله صلى الله عليه وسلم بقتال الناكثين والمارقين والقاسطين . ٤ - نیت مراقبہ وقوف خفی فیض می آیداز ذات بییچون بلطفیہ خفی من بواسطہ پیران کبار رحمتہ اللہ علیہ - استغفر الله استغفر الله استغفر الله استغفر الله استغفر الله استغفر الله استغفر الله استغفر الله استغفر الله استغفر الله يحيى گفت : نقل است كه رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله فرموده : « هر وقت وحى از من قطع مى شد گمان مى بردم كه بر آل خطّاب نازل شده » . چرا اقامه‌ی عزای حضرت زهرا سلام اله علیه واجب است ؟ د : در مواردي كه موديان قادر به ادامه فعاليت در نقاط مذكور نباشد با ارائه دلايل مورد قبول وزارت امور اقتصادي و دارائي تمام يا قسمتي از بدهي هاي موصوف مودي بخشوده خواهد شد . آيه ى بعدى از همسر زكريا نبي سخن آورده است كه او را " امرأة " نخوانده بلكه با وصف " زوجه " . آیا در این فاجعه غمناک چیزى به نام غیرت در میان اعراب وجود نداشت ، یا در زمان کتک زدن دختران رسول خدا صلى الله علیه وآله فراموش کرده بودند که عرب هستند و غیرتشان باید مانع کتک زدن زنان و دختران شود ؟ ! فى لحضه تشعر انك الوحيد فى العالم بينما يوجد شخص فى العالم يشعر بانك العالم باسره كل نقطة دم بقلبى تصرخ احبك يا كوردستان 4 - اسناد ديگر موجود در وقعة صفين « فَلا يَنْجُوا اِلاَّ مَنْ اَخَذَ اللّهُ مِيثاقَهُ وَكَتَبَ فِى قَلْبِهِ الاِْيمانَ وَاَيَّدَهُ بِرُوحٍ مِنْهُ وَ لَتُرْفَعَنَّ اِثْنَتا عَشْرَةَ رايَةً مُشْتَبِهَةً لا يُدْرى اَىٌّ مِنْ اَىٍّ قالَ فَبَكَيْتُ ؛ و نجات نيابد [ از اين امتحان ] ، مگر كسى كه خدا از او پيمان گرفته و در قلبش ايمان را نقش كرده و او را با روحى از جانب خود مؤيّد كرده باشد . و دوازده پرچم مشتبه بر افراشته شود كه هيچ يك از ديگرى باز شناخته نشود . [ راوى ] گويد : من گريستم . » ' ' ميرے بعد ميرا بيٹا قائم ہے اس ميں پيغمبروں كى دو خصوصيتيں يہ بھى ہوں گى كہ وہ عمر دراز ہوں گے اور غيبت اختيار كريں گے _ ان كى طولانى غيبت سے دل تاريك اور سخت ہوجائيں گے ، آپ ( ع ) كے عقيدہ وہى لوگ باقى و قائم رہيں گے كہ خدا جن كے دلوں ميں ايمان استوار ركھے گا اور غيبى روح كے ذريعہ ان كے مدد كرے گا _ ( 2 ) اس سلسلہ ميں 46 حديثيں اور ہيں _ وفاى به عهد نسبت به هر شخصى خوب باشد یا بد . حبيبتى ولال يهمك الدنيا مابتقفش على حد معين والا كان الناس كلها ماتو والدنيا انتهت وطالما هى ماقدرتش مشاعرك يبقى ماتستاهلش ولا دمعه واحده من عينك انا حصللى زيك كده بالظبط بس ساعتها ادركت انها ما تسوى اى حاجه ولا تسوى دمعه من عيون كانت مخلصهلها ولا تستاهل ان قلبى اللى خاف عليها واعتبرها اخت انه يزعل عليها ولا يهمك وارمى ورا ضهرك اذا اردت شيئا بشده فاطلق صراحه ان عاد اليك فهو ملك لك الى الابد وان لم يعد فهو ليس لك من البدايه حبيبتى تقبلى مرورى انټليکټ کور بينکنګ سالوشن به بينک دَ دے جوګه جوړه وي چه هغه دي دَ مختلف کارونو دَ پاره يو درخواست جوړ کړي دَ کوم په سبب چي به ګاهکانو ته ډيره آساني ميلاو شي ۔ دَ ټرانفارميشنل حکمت عملي په توګه سونالي بينک دا غواړي چي دَ ښه اندروني اختيار يقيني جوړولو په ذريعه دَ ګاهک اطمينان ښه کولو دپاره آن لائن ريئل ټائم بينکنګ ( او آر ټي بي ) نافذ کړي ۔ دَ ډيرغوروفکر نه ورسته سونالي بينک کوم چي په کمپني کښي غټه برخه لري دَ انټليکټ سي بي ايس انتخاب وکړو ۔ بي سي بي ايل هوم دَ خپل نظام جديد کولو دَ پاره د دے انتخاب وکړو ۔ دغه رنګ دونړا بينکونو دَ پولاريس سره په ملګرستيا دَ اقتصادي ټيکنالوجي کمپني دَ جوړولو دَ پاره دَ دے خاص ماډل انتخاب وکړو ۔ اس میل کو نشر کیجئے شاید آپ کو فائدہ دے آپکی وفات کے بعد سفیر محترم جمهوری اسلامی ایران جناب شاکری از محل حوزه بازدید بعمل آوردند العنايه بالبشره - العنايه بالشعر - العنايه بالجسم - العنايه بالملابس این روایت صحیح است همانطور که مجلسی می گوید موثق كالصحيح ملاذ الأخيار في فهم تهذيب الأخبار ، ج 3 ، ص : 298 یه ذره آب بده به من داره جیگرم می سوزه آمد آن بانو كه فخر هر زن است رفتیم خونه آقا ( پدر بزرگم ) در مورد سریال مختار داره حرف می‌زنه بعد به آقا می‌گه بگو مختار . اون هم سر به سرش می گذاره . ميگه بگو مخ اون هم مي گه مخ بعد مي‌گه حالا بگو دار . مخدار اصحاب پرسيدند : يا رسول الله ان موقع قدرت مسلمانها چه مي شود ( كه انها غلبه پيدا مي كنند بر مسلمانان و مسلمانها را كه به تعبير قران حتي به قدري قوي بودند كه بر روم غالب ميشوند ) كه يهوديان بتوانند اينگونه ظلم و ستم وارد كنند . اين حديث نيز در برخى از روايات بدون سند از رسول خدا « ص » نقل شده كه فرمود : « ولدت فى زمن الملك العادل انوشيروان » ( 1 ) من در زمان پادشاه دادگر يعنى انوشيروان متولدشدم . . . ولى اين حديث گذشته از اينكه از نظر عبارت فصيح نيست وبه سختى مى توان آن را به يك اديب عرب زبان نسبت داد تا چه رسد به پيامبر اسلام و فصيح ترين افراد عرب از چند جهت جاى خدشه و ترديد است : 1 - از نظر سند كه بدون سند و بطور مرسل نقل شده . . . و ازكتاب « الموضوعات الكبير على قارى » - يكى از دانشمندان اهل سنت - نقل شده كه در باره اين حديث چنين گفته : « . . . قال السخاوى لا اصل له ، و قال الزركشى كذب باطل ، و قال السيوطى قال البيهقى فى شعب الايمان : تكلم شيخناابو عبد الله الحافظ بطلان ما يرويه بعض الجهلاء عن نبينا « ص » ولدت فى زمن الملك العادل يعنى انوشيروان » . ( 2 ) يعنى سخاوى گفت : اين حديث اصلى ندارد ، و زركشى گفته : دروغ باطلى است ، و سيوطى از بيهقى در شعب الايمان نقل كرده كه استادش ابو عبد الله حافظ در باره بطلان آنچه برخى از نادانان از پيغمبر ما « ص » روايت كرده اند كه فرمود : « ولدت فى زمن الملك العادل يعنى انوشيروان » سخن گفته . . . 2 - طبق اين حديث رسول خدا « ص » انوشيروان ساسانى رابه عدالت ستوده ، و دادگر و عادل بودن او را گواهى داده ، و بلكه به ولادت در زمان وى افتخار ورزيده ، ولى با اطلاعى كه ما ازوضع دربار ساسانيان و انوشيروان داريم نسبت چنين گفتارى برسولخدا « ص » و تاييد عدالت او از زبان رسول خدا « ص » قابل قبول و توجيه نيست ، و ما در اينجا گفتار يكى از نويسندگان معاصر را كه در باره زندگى چهارده معصوم عليهم السلام قلمفرسائى كرده و اكنون چشم از اين جهان بر بسته ذيلا براى شما نقل مى كنيم ، تا به بينيم واقعا سلطان عادلى در گذشته وجود داشته ؟ و آيا انوشيروان عادل بوده يا نه ؟ نويسنده مزبور چنين مى نويسد : انوشيروان كسرى به عدالت مشهور است ولى اگر نگاهى بى طرفانه باوضاع اجتماعى ايران در زمان سلطنت وى بيفكنيم خواه و ناخواه ناچاريم اين عدالت را يك « غلطمشهور » بناميم . زيرا در زمان سلطنت انوشيروان عدالت اجتماعى بر مردم ايران حكومت نمى كرد . در اجتماع از مساوات و برابرى خبرى نبود . ملت ايران در آن تاريخ با يك اجتماع چهار طبقه اى بسر مى برد كه محال بودبتواند از عدالت و انصاف حكومت بهره ور باشد . درست مثل آن بود كه ملت ايران را در چهار اتاق مجزا ومستقل جا بدهند و هر يك از اين چهار اتاق را با ديوارى محكم تر از آهن و روى ، از اتاق ديگر سوا و جدا بسازند . گذشته از شاه و خاندان سلطنتى كه در راس كشور قرار داشتندنخستين صف ، صف « ويسپهران » بود كه از صفوف ديگرملت به دربار نزديكتر و از قدرت دربار بهره ورتر بود . طبقه ويسپهران از اميرزادگان و « گاه پور » ها تشكيل مى يافت . و بعد طبقه « اسواران » كه بايد از نجبا و اشراف ملت تشكيل بگيرد . . . امراى نظام و سوارگاران كشور از اين طبقه بر مى خواسته اند . طبقه سوم طبقه دهگانان بود كه كار كتابت و دبيرى وبازرگانى و رسيدگى بامور كشاورزى و املاك را بعهده داشت . طبقه چهارم كه از اكثريت مردم ايران تشكيل مى شدپيشه وران و روستاييان بودند ، سنگينى اين سه طبقه زورمند واز خود راضى بر دوش طبقه چهارم يعنى پيشه وران و روستاييان فشار مى آورد . ماليات را اين طبقه ادا مى كرد . كشت و كاربعهده اين طبقه بود رنج ها و زحمت هاى زندگى را اين طبقه مى كشيد و آن سه طبقه ديگر كه از دهگانان و اسواران وو يسپهران تشكيل مى يافت به ترتيب از كيف ها و لذت هاى زندگى يعنى دسترنج طبقه چهارم استفاده مى كرد . ميان اين چهار طبقه ديوارى از آهن و پولاد بر پا بود كه مقدورنبود بتوانند با هم بياميزند . اصلا زبان يكديگر رانمى فهميدند . اگر از طبقه ويسپهران پسرى دل به يك دختر دهگانى يادخترى از دختر اسواران مى بست ازدواجشان صورت پذير نبود . انگار اين چهار طبقه چهار ملت از چهار نژاد عليحده وجداگانه بودند كه در يك حكومت زندگى مى كردند . تازه طبقه ممتازه ديگرى هم وجود داشت كه دوش به دوش حكومت بر مردم فرمان مى راند . اين طبقه خود را مطلقا فوق طبقات مى شمرد زيرا بر مسند روحانيت تكيه زده بود و اسمش « موبد » بود . فكر كنيد . آن كدام عدالت است كه مى تواند براين ملت چهار اشكوبه بيك سان حكومت كند . اين طبقه بندى در نفس خود بزرگترين ظلم است . اين خودنخستين سد در برابر جريان عدالت است تا اين سد شكسته نشود و تا عموم طبقات بيك روش و يك ترتيب بشمار نيايند ، تا ويسپهران و پيشه وران دست برادرى بهم نسپارند و پنجه دوستى همديگر را فشار ندهند محال است از عدالت اجتماعى و برابرى در حقوق عمومى بيك ميزان استفاده كنند . در حكومت ساسانيان حيات اجتماعى بر دو پايه « مالكيت » و « فاميل » قرار داشت . ملاك امتياز در خانواده ها لباس شيك و قصر مجلل و زنهاى متعدد و خدمتگذاران كمر بسته بود . « خسروانى كلاه و زرينه كفش علامت بزرگى بود » طبقات ممتاز يعنى مؤبدان و ويسپهران در زمان ساسانيان از پرداخت ماليات و خدمت در نظام مطلقا معاف بودند . پيشه وران زحمت مى كشيدند ، پيشه وران بجنگ مى رفتند ، پيشه وران كشته مى شدند و در عين حال نه از اينهمه رنج وفداكارى تقدير مى شدند و نه در زندگى خود روى آسايش وآرامش مى ديدند . تحصيل علم و معارف ويژه مؤبدان و نجبا بوده ، بر طبقه چهارم حرام بود كه دانش بياموزد و خود را جهت مشاغل عاليه مملكت آماده بدارد . حكيم ابو القاسم فردوسى در شاهنامه خود حكايتى دارد از « كفشگر » و « انوشيروان » روايت مى كند كه خيلى شنيدنى است و ما اكنون عين روايت را از شاهنامه در اينجا بعنوان شاهد صادق نقل مى كنيم : بشاه جهان گفت بو ذرجمهر كه اى شاه با داد و با راى و مهر سوى گنج ايران دراز است راه تهيدست و بيكار مانده سپاه بدين شهرها گرد ما ، در كس است كه صد يك ز مالش سپه را بس است ز بازارگانان و دهقان درم اگر وام خواهى نگردد دژم بدان كار شد شاه همداستان كه داناى ايران بزد داستان فرستاده اى جست بو ذرجمهر خردمند و شادان دل و خوبچهر بدو گفت از ايدر دو اسبه برو گزين كن يكى نام بردار گو ز بازارگانان و دهقان شهر كسى را كجا باشد از نام بهر ز بهر سپه اين درم وام خواه بزودى بفرمايد از گنج شاه فرستاده بزرگمهر در ميان دهقانان و بازرگانان شهر مرد كفشگرى را پيدا كرد كه پول فراوان داشت . يكى كفشگر بود موزه فروش بگفتار او پهن بگشاد گوش درم چند بايد ؟ بدو گفت مرد دلاور شمار درم ياد كرد چنين گفت كى پر خرد مايه دار چهل مر درم ، هر مرى صد هزار بدو كفشگر گفت كاين من دهم سپاسى ز گنجور بر سر نهم بياورد قپان و سنگ و درم نبد هيچ دفتر بكار و قلم كفشگر با خوشرويى و رغبت ثروت خود را در اختيار فرستاده بزرگمهر گذاشت . بدو كفشگر گفت اى خوب چهر نرنجى بگويى به بو ذرجمهر كه اندر زمانه مرا كودكيست كه آزار او بر دلم خوار نيست بگويى مگر شهريار جهان مرا شاد گرداند اندر نهان كه او را سپارم به فرهنگيان كه دارد سرمايه و هنگ آن فرستاده گفت اين ندارم برنج كه كوتاه كردى مرا راه گنج فرستاده به كفشگر وعده داد كه استدعاى او بوسيله بزرگمهر بعرض انوشيروان برسد . و بزرگمهر هم با آب و تاب بسيار تقاضاى كفشگررا كه اينهمه درهم و دينار بدولت تقديم داشته بود در پيشگاه شاه معروض داشت و حتى خودش هم خواهش كرد : اگر شاه باشد بدين دستگير كه اين پاك فرزند گردد دبير ز يزدان بخواهد همى جان شاه كه جاويد باد و سزاوار گاه اما انوشيروان بيرحمانه اين تقاضا را رد كرد و حتى پول كفشگر راهم برايش پس فرستاد و در پاسخ چنين گفت : بدو شاه گفت اى خردمند مرد چرا ديو چشم ترا خيره كرد برو همچنان باز گردان شتر مبادا كزو سيم خواهيم و در چو بازارگان بچه ، گردد دبير هنرمند و با دانش و يادگير چو فرزند ما بر نشيند به تخت دبيرى ببايدش پيروز بخت هنر بايد از مرد موزه فروش سپارد بدو چشم بينا و گوش بدست خردمند مرد نژاد نماند بجز حسرت و سرد باد شود پيش او خوار مردم شناس چو پاسخ دهد زو نيابد سپاس و دست آخر گفت كه دولت ما نه از اين كفشگر وام مى خواهد و نه اجازه مى دهد كه پسرش به مدرسه برود و تحصيل كند زيرااين پسر پسر موزه فروش است يعنى در طبقه چهارم اجتماع قراردارد و « پيروز بخت » نيست در صورتيكه براى وليعهد مادبيرى « پيروز بخت » لازم است . آرى بدين ترتيب پسر اين كفشگر و كفشگران ديگر و طبقاتى كه در صف نجبا و روحانيون قرار نداشتند حق تحصيل علم وكسب فرهنگ هم نداشتند . البته انوشيروان به نسبت پادشاهان ديگر از دودمانهاى ساسانى و غير ساسانى كه مردم را با شكنجه و عذاب هاى گوناگون مى كشتند عادل است . آنچه مسلم است اينست كه كسرى انوشيروان ديوان عدالتى بوجود آورده بود و تا حدودى كه مقتضيات اجتماعى اجازه مى داد به داد مردم مى رسيد ولى اينهم مسلم است كه در يك چنين اجتماع . . . در اجتماعى كه به پسر كفشگر حق تحصيل علم ندهند و ويرا از عادى ترين و طبيعى ترين حقوق اجتماعى و انسانى محروم سازند عدالت اجتماعى برقرارنيست . گناه كفشگر به عقيده شاهنشاه ساسانى اين بود كه « پيروزبخت » نبود . . . در اينجا بايد بعرض خسرو انوشيروان رسانيد كه آيا اين كفشگر زاده « نا پيروز بخت » ايرانى هم نبود ؟ نگارنده گويد : تازه معلوم نيست چگونه اين داستان از لابلاى تاريخ ساسانيان و پادشاهان كه پر از مديحه سرائى و تمجيدهاى آنچنانى است نقل شده ، و فردوسى كه معمولا افسانه پرداز آنان بوده و گاهى بگفته خودش كاهى را به كوهى جلوه مى داده چگونه اين داستان را با اين آب و تاب نقل كرده ؟ و گويا اين بيدادگرى را عين عدالت و داد مى دانسته ، كه آنرا در كتاب خودبنظم درآورده و زحمت سرودن آنرا بخود داده است ! ! و شايد - چنانچه بعضى احتمال داده اند - هدف فردوسى نيز همين افشاءگرى بوده كه از اين دروغ مشهور پرده بردارد و عدالت دروغين انوشيروان را بر ملا سازد ! 3 - اختلاف در نقل حديث و بخصوص اختلاف در متن آن كه سبب ترديد در اصل حديث و تضعيف آن مى شود زيرا دربرخى از روايات همانگونه كه شنيديد « ولدت فى زمن الملك العادل انوشيروان » است ، و در برخى ديگر بدون لفظ « انوشيروان » و در برخى با اضافه كلمه « يعنى » است ، بگونه اى كه از نقل « على قارى » استنباط مى شد كه معلوم نيست كلمه « يعنى » از اضافات راوى است يا جزء متن روايت است ، و دربرخى از نقلها متن اين روايت بگونه ديگرى نقل شده كه نه لفظ « عادل » در آن است و نه لفظ « انوشيروان » مانند روايت اعلام الورى طبرسى و كشف الغمه كه در آن اينگونه است : « . . . ولدت فى زمان الملك العادل الصالح » كه همين عبارت در نقل مجلسى « ره » در بحار الانوار لفظ « العادل » هم ندارد و اينگونه نقل شده « ولدت فى زمان الملك الصالح » كه طبق اين نقل معلوم نيست اين پادشاه عادل صالح ، يا اين پادشاه صالح و شايسته چه كسى بوده ، چون بر فرض صحت حديث روى اين نقل معلوم نيست منظور رسولخدا « ص » انوشيروان باشد ، و از اينرو مرحوم طبرسى و اربلى كه خود متوجه اين مطلب بوده اند قبل از نقل اين قسمت در مورد سال ولادت آنحضرت مى نويسند : « . . . و ذلك لاربع و ثلاثين سنة و ثمانية اشهر مضت من ملك كسرى انوشيروان بن قباد . . . و هو الذى عنى رسول الله - صلى الله عليه و آله - على ما يزعمون : ولدت فى زمان الملك العادل الصالح » . پى نوشتها : 1 - بحار الانوار ج 15 ص 250 . مناقب ج 1 ص 172 . 2 - « الموضوعات الكبير » على قارى - ط كراچى - ص 136 . درسهايى از تاريخ تحليلى اسلامى جلد 1 صفحه 111 رسولى محلاتى گلچین احادیث زیبای امام سجاد علیه السلام امام سجاد - عليه اسلام - فرمود : نزد خداوند متعال حالتي محبوب تر از يكي از اين دو حالت نيست : حالت غض . . . زینت هفت آسمان / پروفایل شمیم عشق / مادر گفت : اى فرزند ! اگر پادشاه بداند كه تو در اين زمان متولد شده اى تو را بكشد . پس چون مادرش بيرون رفت ، حضرت ابراهيم عليه السلام خود از غار بيرون آمد و در آن وقت آفتاب فرو رفته بود ، پس نظرش بر زهره افتاد گفت : اين خداى من است ، چون زهره فرو رفت گفت : اگر خداى من مى بود حركت نمى كرد و زايل نمى شد ، و گفت : دوست نمى دارم آفلان را ، يعنى آنها كه غايب مى شوند ؛ و چون ماه از مشرق طالع شد گفت : اين خداى من است اين بزرگتر و نيكوتر است از زهره ، پس چون حركت كرد و زايل شد گفت : اگر هدايت نكند مرا پروردگار من هر آينه خواهم بود از گروه گمراهان ؛ پس چون صبح شد و آفتاب طالع شد و شعاعش عالم را روشن كرد گفت : اين بزرگتر و نيكوتر است ، پس چون حركت كرد و زايل شد حق تعالى گشود براى حضرت ابراهيم عليه السلام آسمانها را تا آنكه عرش و هر كه بر عرش است ديد ، و خدا ملكوت آسمانها و زمين را به او نمود ، پس در آن وقت گفت : اى قوم ! من بيزارم از آنچه شما شريك خدا گردانيده اند ، گردانيدم روى خود را بسوى آن كسى كه از نو پديد آورده آسمانها و زمين را در حالتى كه ميل كننده ام از دينهاى باطل به دين حق و نيستم از مشركان . پس آمد به نزد مادرش ، و مادرش او را داخل خانه آزر كرد و در ميان فرزندان خود او را رها كرد ، چون آزر به خانه آمد و نظرش بر او افتاد به مادر ابراهيم گفت : اين كيست كه در پادشاهى ملك زنده مانده است و ملك فرزندان مردم را مى كشد ؟ گفت : اين پسر توست در فلان وقت متولد شده كه من از تو عزلت كردم . آزر گفت : واى بر تو ! اگر پادشاه اين را بداند منزلت من در نزد او برطرف شود ؛ و آزر صاحب اختيار و وزير نمرود بود و از براى او بت مى تراشيد و به فرزندانش مى داد كه مى فروختند و بتخانه در دست او بود . پس مادر ابراهيم به آزر گفت : بر تو باكى نيست ، اگر پادشاه مطلع نشود فرزند ما مى ماند ، و اگر مطلع شود من جواب پادشاه مى گويم ، و هرگاه كه آزر بسوى ابراهيم عليه السلام نظر مى كرد محبت عظيم از او در دلش بهم مى رسيد ، و بت مى داد به او كه بفروشد چنانچه به برادرانش مى داد ، پس ابراهيم ريسمانى در گردن بت مى بست و به زمين مى كشيد و مى گفت : كيست كه بخرد چيزى را كه نه ضررى به او مى تواند رسانيد و نه نفعى ؟ و در آب و لجن بت را فرو مى برد و مى گفت : بياشام و حرف بزن . پس چون برادرانش اينها را براى آزر نقل كردند ، آزر ابراهيم را طلبيد و منع كرد اما سودى نبخشيد ، پس او را در خانه خود حبس كرد و نگذاشت كه بيرون رود . ( 723 ) و به سند معتبر از حضرت موسى بن جعفر عليه السلام منقول است كه : در روز اول ماه ذيحجه حضرت ابراهيم خليل عليه السلام متولد شد . ( 724 ) و به سند صحيح از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه : پدر حضرت ابراهيم منجم نمرود بن كنعان بود ، و نمرود بى راءى او كارى نمى كرد ، پس شبى از شبها نظر كرد در ستارگان ، چون صبح شد به نمرود گفت : در اين شب امر عجيبى ديده ام . نمرود گفت : چه ديدى ؟ گفت : ديدم كه فرزندى بهم رسد در زمين ما كه هلاك ما در دست او باشد ، و در اندك زمانى ديگر مادر او به او حامله شود . پس نمرود تعجب كرد از اين امر و گفت : آيا زنان به او حامله شده اند ؟ گفت : نه . و او در علم نجوم يافته بود كه او را به آتش بسوزانند و اين را نيافته بود كه خدا او را نجات خواهد داد . پس امر كرد نمرود كه مردان را از زنان جدا كنند و مردان از شهر بيرون روند و زنان در شهر باشند ، و در همان شب پدر ابراهيم عليه السلام مجامعت كرد با زوجه خود و نطفه ابراهيم بسته شد ، پس گمان برد كه همين فرزند خواهد بود ، پس طلبيد زنان قابله را كه هر چه در شكم بود مى دانستند ، و نظر كردند به مادر ابراهيم ، پس حق تعالى آنچه در رحم بود بر پشت چسبانيد كه آن زنان نيافتند و گفتند : ما در شكم اين زن چيزى نمى بينيم . پس چون ابراهيم متولد شد پدرش خواست كه او را به نزد نمرود برد ، زن او گفت : پسر خود را مبر به نزد نمرود كه او را بكشد ، بگذار من او را به يكى از اين غارها ببرم و بيندازم تا اجلش برسد و بميرد و تو پسر خود را نكشته باشى . گفت : ببر . پس مادر ابراهيم عليه السلام او را به غارى برد و شير داد و بر در غار سنگى گذاشت و برگشت ، پس حق تعالى روزى او را در انگشت مهين خودش مقرر فرمود كه انگشت خود را مى مكيد و شير از آن بهم مى رسيد و مى خورد ، و در روزى آنقدر نشو و نما مى كرد كه اطفال ديگر در هفته اى مى كنند ، و در هفته آنقدر نمو مى كرد كه اطفال ديگر در ماهى مى كنند ، و در ماهى آنقدر نمو مى كرد كه اطفال ديگر در سالى ، پس مدتها بر اين گذشت ، روزى مادرش به پدرش گفت : مرا رخصت ده بروم بسوى غار و ببينم چه بر سر فرزند ما آمده است ؟ پدر او را رخصت داد ، چون مادر داخل غار شد ديد كه ابراهيم زنده است و چشمهايش مانند دو چراغ روشنى مى دهد پس او را برداشته به سينه خود چسبانيد و او را شير داد و برگشت . پدرش احوال ابراهيم را جويا شد . گفت : او را در خاك پنهان كردم و برگشتم . پس هميشه چنين بود كه گاهى به بهانه كارى از پدر ابراهيم غايب مى شد و خود را به ابراهيم مى رسانيد و او را شير مى داد . چون به حركت آمد روزى مادرش رفت و او را شير داد ، و چون خواست برگردد جامه اش را گرفت ، مادر گفت چيست تو را ؟ گفت : مرا با خود ببر . گفت : باش تا از پدرت رخصت بگيرم . پس پيوسته حضرت ابراهيم عليه السلام در آن غيبت شخص خود را مخفى مى داشت و امر خود را كتمان مى كرد تا آنكه ظاهر شد و علانيه دين خود را ظاهر كرد و خدا قدرت خود را در حق او ظاهر ساخت . ( 725 ) و در روايت ديگر از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم منقول است كه ابراهيم عليه السلام و پدر و مادرش از پادشاه طاغى گريختند و مادرش او را زائيد در ميان تلى چند در كنار نهر عظيمى كه او را ( ( حزران ) ) مى گفتند ، از غروب آفتاب تا آمدن شب ، پس چون ابراهيم عليه السلام بر روى زمين قرار گرفت برخاست و دست بر سر و رويش ماليد و اشهد ان لا اله الا الله بسيار گفت ، پس جامه را برداشت و بر دوش گرفت ؛ مادرش را از مشاهده اين احوال غريبه ترسى عظيم رو داد ، پس پيش روى مادر خود به راه افتاد و چشمان خود را بسوى آسمان بلند كرده بود و استدلال كرد به آن ستاره هها بر خالق آسمان و زمين ، چنانچه حق تعالى از او در قرآن مجيد ذكر فرموده است . ( 726 ) و على بن ابراهيم روايت كرده است كه : چون حضرت ابراهيم عليه السلام قوم خود را نهى كرد از بت پرستيدن ، و حجتها و برهانها بر ايشان در اين باب تمام كرد ، و ايشان ترك نكردند ، روز عيدى حاضر شد و نمرود و جميع اهل مملكتش به عيدگاه رفتند ، ابراهيم عليه السلام نخواست كه با ايشان بيرون رود پس او را موكل كردند به بتخانه و ايشان بيرون رفتند ، چون همه بيرون رفتند ابراهيم طعامى برداشت و داخل بتخانه شد و به نزديك هر يك از بتها مى رفت و مى گفت : بخور و حرف بزن ! چون جواب نمى گفت تيشه را مى گرفت و دست و پايش را مى شكست تا آنكه با همه آن بتها چنين كرد ، پس تيشه را در گردن بزرگ ايشان كه در صدر بتخانه بود آويخت . چون پادشاه و جميع اوامر و لشكر و رعايا از عيدگاه برگشتند ، بتهاى خود را شكسته ديدند گفتند : هر كه اين كار را با خدايان ما كرده است ، او از ستمكاران بر خود است و كشته خواهد شد . گفتند : اينجا جوانى هست كه ايشان را به بدى ياد مى كند و او را ابراهيم مى گويند و او فرزند آزر است . پس او را به نزد نمرود آوردند ، نمرود به آزر گفت : با من خيانت كردى و اين فرزند را از من مخفى كردى ؟ گفت : اى مالك ! اين عمل مادر اوست و مى گويد : من حجتى در اين باب دارم ، و اگر او نباشد فرزند از براى ما بماند ، و الحال دست بر او يافته اى آنچه خواهى با او بكن و دست از كشتن فرزندان مردم بردار . پس نمرود مادر ابراهيم را طلبيد و گفت : چه باعث شد تو را كه امر اين طفل را مخفى كردى از من تا كرد به خدايان ما آنچه كرد ؟ عرض كرد : اى ملك ! اين را براى مصلحت رعيت تو كردم ، چون ديدم كه اولاد رعيت خود را مى كشتى و نسل ايشان برطرف مى شد ، گفتم اگر فرزند من آن فرزند باشد كه در ستارگان ديده شده است مى دهم به پادشاه كه او را بكشد و دست از كشتن فرزندان مردم بردارد ! نمرود عذر او را قبول كرد و راءيش را صواب ديد ، پس به ابراهيم گفت : كى كرده است اين كار را نسبت به خدايان ما ؟ ابراهيم فرمود : بزرگ ايشان كرده است ، پس سؤ ال كنيد از ايشان اگر حرف بزنند ! پس مشورت كرد نمرود با قوم خود در باب ابراهيم ، گفتند : بسوزانيد ابراهيم را و يارى كنيد خدايان خود را اگر يارى كننده ايد . پس حضرت صادق عليه السلام فرمود : فرعون زمان ابراهيم عليه السلام و اصحابش ، همه اولاد زنا بودند كه بزودى به كشتن پيغمبر راضى شدند ؛ و فرعون موسى عليه السلام و اصحابش همه حلال زاده بودند كه گفتند : او را و برادرش را بگذار و ساحران را جمع كن ، و حكم به كشتن ايشان نكردند ، زيرا كه راضى نمى شوند به كشتن پيغمبر يا امام مگر اولاد زنا . پس حبس كرد ابراهيم را و هيزم براى او جمع كرد و لشكرش همه بيرون آمدند و براى نمرود منظر رفيعى ساخته بودند كه از آنجا نظر كند به ابراهيم كه چگونه آتش او را مى سوزاند ! چون ابراهيم عليه السلام را آوردند ، كسى به نزديك آتش نمى توانست رفت كه او را در آتش اندازد ، زيرا كه مرغ از يك فرسخ راه نمى توانست كه پرواز كند از بسيارى آن آتش ، پس شيطان آمد و منجنيق را تعليم ايشان كرد . چون آن حضرت را در منجنيق گذاشتند ، آزر آمد و طپانچه بر روى مبارك او زد و گفت : برگرد از آنچه بر آن هستى ، او قبول نكرد ، در آن حال خروش از آسمان و زمين برآمد و هيچ چيز نماند مگر آنكه طلب يارى آن حضرت كرد . زمين عرض كرد : خداوندا ! به پشت من احدى نيست كه تو را عبادت كند بغير او ، مى گذارى او را بسوزانند ؟ ملائكه گفتند : خداوندا ! خليل تو ابراهيم را مى سوزانند ؟ ! حق تعالى فرمود : اگر مرا بخواند اجابت او مى كنم . جبرئيل عرض كرد : خداوندا ! خليل تو ابراهيم عليه السلام بر روى زمين احدى نيست كه تو را بپرستد بجز او ، بر او مسلط كرده اى دشمن او را كه او را به آتش بسوزاند ؟ ! حق تعالى فرمود : ساكت شو كه اين سخن را بنده اى مثل تو مى گويد كه ترسد امرى از تحت قدرت او بدر رود ، او بنده من است ، هر وقت كه خواهم او را مى گيرم و اگر مرا بخواند اجابت او مى كنم . پس ابراهيم عليه السلام پروردگار خود را به سوره اخلاص خواند : يا الله يا واحد يا احد يا صمد يا من لم يلد و لم يولد و لم يكن له كفوا احد نجنى من النار برحمتك . پس جبرئيل ابراهيم را ملاقات كرد در ميان هوا كه از منجنيق جدا شده بود و گفت : اى ابراهيم ! آيا تو را بسوى من حاجتى هست ؟ ابراهيم فرمود : اما بسوى تو حاجتى ندارم و بسوى پروردگار عالميان دارم ، پس انگشترى به او داد كه بر آن نقش كرده بودند : لا اله الا الله محمد رسول الله الجاءت ظهرى الى الله و اسندت امرى الى الله و فوضت امرى الى الله . پس حق تعالى وحى فرمود به آتش كه ( كونى بردا ) ( 727 ) يعنى ( ( سردباش ) ) پس در ميان آتش دندانهاى مبارك آن حضرت از سرما بر هم مى خورد تا خدا فرمود ( و سلاما على ابراهيم ) ( 728 ) يعنى : ( ( و سلامت باش بر ابراهيم ) ) ، و جبرئيل آمد و با آن حضرت نشست در ميان آتش و مشغول صحبت شدند و اطرافشان همه گل و لاله شد . چون نمرود لعين نظر كرد و آن حال غريب را مشاهده نمود گفت : كسى كه خدائى بگيرد ، مثل خداى ابراهيم بگيرد . در آن وقت يكى از عظماى اصحاب نمرود گفت : من قسم داده بودم بر آتش كه نسوزاند او را . ناگاه عمودى از آتش بيرون آمد بسوى آن بدبخت و او را سوخت . نمرود ملعون ابراهيم عليه السلام را ديد كه در باغ سبز و خرمى نشسته است و با مرد پيرى سخن مى گويد ، پس به آزر گفت : اى آزر ! چه بسيار گرامى است فرزند تو نزد پروردگار خود ! و چلپاسه مى دميد در آتش ، و وزغ آب مى برد و بر آتش مى ريخت كه خاموش كند ، و چون حق تعالى وحى نمود به آتش كه سرد باش ، تا سه روز هيچ آتشى در دنيا گرمى نداشت . ( 729 ) و نيز على بن ابراهيم روايت كرده است كه : چون نمرود ، ابراهيم عليه السلام را در آتش انداخت و آتش بر او برد و سلام گرديد ، نمرود گفت : اى ابراهيم ! پروردگار تو كيست ؟ فرمود : پروردگار ما آن كسى است كه زنده مى گرداند و مى ميراند . نمرود گفت : من نيز زنده مى كنم و مى ميرانم ! ابراهيم فرمود : چگونه زنده مى كنى و مى ميرانى ؟ نمرود امر كرد تا دو نفر از آنها كه واجب القتل بودند نزد او حاضر ساختند ، يكى را گردن زد و ديگرى را رها كرد . ابراهيم عليه السلام فرمود : اگر راست مى گوئى آن را كه كشتى زنده كن . پس ابراهيم فرمود : پروردگار من آفتاب را از مشرق بيرون مى آورد ، تو از مغرب بيرون آور . پس مبهوت و عاجز شد آن كافر . ( 730 ) و به سندهاى معتبر از حضرت امام رضا عليه السلام منقول است كه : چون ابراهيم عليه السلام را در كفه منجنيق گذاشتند جبرئيل در غضب شد ، حق تعالى به او وحى فرمود : چه چيز تو را به غضب آورد اى جبرئيل ؟ عرض كرد : پروردگارا ! ابراهيم خليل توست و بر روى زمين كسى نيست بجز او كه تو را به يگانگى بپرستد ، بر او مسلط كرده اى دشمن خود و دشمن او را . حق تعالى فرمود : ساكت شو ، و تعجيل نمى كند مگر بنده اى مثل تو كه ترسد امرى از او فوت شود ، اما من پس او بنده من است ، هر وقت كه خواهم او را مى گيرم . پس جبرئيل شاد شد و رو به ابراهيم كرد و گفت : تو را حاجتى هست ؟ ابراهيم فرمود : بسوى تو نه . پس حق تعالى انگشترى براى او فرستاد كه در آن شش كلمه نقش بود : لا اله الا الله محمد رسول الله لا حول و لا قوة الا بالله فوضت امرى الى الله اسندت ظهرى الى الله حسبى الله ، پس خدا وحى كرد به او كه : اين انگشترى را در دست كن كه من آتش را بر تو سرد و سلامت مى گردانم . ( 731 ) و به سند معتبر منقول است كه از حضرت صادق عليه السلام سؤ ال كردند كه : چرا موسى بن عمران عليه السلام چون ريسمانها و عصاهاى ساحران فرعون را ديد ترسيد ، و ابراهيم عليه السلام را كه در منجنيق گذاشتند و بسوى آتش انداختند نترسيد ؟ فرمود : ابراهيم عليه السلام استناد و اعتماد داشت بر نور محمد و على و فاطمه و حسن و حسين و امامان از فرزندان حسين عليه السلام كه در پشت او بودند ، لهذا نترسيد ؛ و موسى آن انوار در صلب او نبودند ، به اين سبب ترسيد . ( 732 ) و در حديث معتبر از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه : چهار كس پادشاه جميع روى زمين شدند ، دو مؤ من و دو كافر : اما دو مؤ من پس سليمان بن داود و دوالقرنين بودند ، و دو كافر نمرود و بخت النصر . ( 733 ) و از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه : اول منجنيقى كه در دنيا ساخته شد منجنيقى بود كه براى حضرت ابراهيم عليه السلام در كوفه ساختند بر سر نهرى كه آن را ( ( كوثا ) ) مى گفتند در قريه اى كه آن را ( ( قنطانا ) ) مى گفتند ، و شيطان آن را ساخت ، و چون حضرت ابراهيم عليه السلام را در منجنيق نشاندند و خواستند كه به آتش اندازند جبرئيل آمد و گفت : السلام عليك يا ابراهيم و رحمة الله و بركاته ، آيا تو را حاجتى هست ؟ گفت : به تو حاجتى ندارم . پس در آن وقت حق تعالى به آتش ندا كرد كه : سرد شو . ( 734 ) و به سند معتبر از حضرت صادق عليه السلام مروى است كه : چون آتش براى حضرت ابراهيم عليه السلام افروختند ، جانوران زمين همه بسوى خدا شكايت كردند و رخصت طلبيدند كه آب بر آن آتش بريزند ، خدا هيچيك را رخصت نداد بغير از وزغ ، پس دو ثلث بدن آن سوخت و يك ثلث باقى ماند . ( 735 ) و در حديث معتبر ديگر فرمود كه : هفت كسند كه عذابشان در قيامت از همه كس بدتر خواهد بود : قابيل كه برادر خود را كشت ؛ و نمرود كه به ابراهيم منازعه كرد در باب پروردگارش ؛ و دو كس از بنى اسرائيل كه يهود و نصارى را گمراه كردند ؛ و فرعون ؛ و ابوبكر و عمر . ( 736 ) و در حديث ديگر در حكمت خلق پشه فرمود كه : حق تعالى آن را روزى بعضى از مرغان قرار داده است ؛ و ذليل گردانيد به پشه ، جبارى را كه تمرد و تجبر كرد بر خدا و انكار بر خداوندى او كرد ، پس مسلط كرد بر او ضعيفترين خلقش را تا بنمايد به او قدرت و عظمت خود را ، پس داخل بينى او شد تا به دماغش رسيد و او را كشت . ( 737 ) و از حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام به سند معتبر منقول است كه : در روز چهارشنبه ابراهيم را در آتش انداختند ، و در چهارشنبه مسلط كرد خدا بر نمرود پشه را . ( 738 ) مؤ لف گويد : از اين احاديث ظاهر مى شود كه قصه پشه و نمرود واقع است ، اما تفصيلش در اخبار معتبره به نظر نرسيده ، و اكثر مورخان و بعضى از مفسران ذكر كرده اند كه : بعد از نجات حضرت ابراهيم از آتش ، نمرود را دعوت به دين حق كرد ، آن شقى گفت : من با خداى تو جنگ مى كنم . پس روزى را براى اين امر تعيين كردند و نمرود با لشكر بيكران بيرون آمد و و صف كشيدند ، و ابراهيم عليه السلام تنها در برابر ايشان ايستاد ( 739 ) تا آنكه حق تعالى پشه اى بى حد فرستاد تا هوا را تيره كردند و بر سر و روى لشكريان تاختند تا آنكه همگى روى به هزيمت گذاشتند و نمرود خجل و منفعل برگشت و باز ايمان نياورد ، تا آنكه حق تعالى پشه ضعيفى را امر فرمود كه به دماغ آن ملعون بالا رفته مشغول شد به خوردن مغز سر او ، تا آنكه به حدى او را بيتاب كرد كه جمعى را موكل كرده بود كه گرزهاى گران بر سر او مى زدند كه شايد از آن حالت تسكين يابد ، و چهل سال بر اين حال ماند و ايمان نياورد تا به جهنم واصل شد . ( 740 ) و به سندهاى معتبر از حضرت موسى بن جعفر عليه السلام منقول است كه : در جهنم واديى است كه او را ( ( سقر ) ) مى نامند كه نفس نكشيده است از روزى كه خدا او را خلق كرده است ، و اگر حق تعالى او را رخصت دهد كه به قدر سوزنى نفس بكشد هر آينه هر چه بر روى زمين است بسوزد ، و اهل جهنم همه پناه مى برند از گرمى آن وادى و بوى بد آن و قذارت آن و عذابها كه خدا در آن مهيا كرده است از براى اهل آن وادى ، و در آن وادى كوهى هست كه پناه مى برند اهل آن وادى از حرارت و گند و قذارت آن كوه و آنچه خدا در آن كوه مهيا كرده است براى اهلش ، و در آن كوه دره اى هست كه پناه مى برند جميع اهل آن كوه از گرمى آن دره و بوى بد و قذارت آن و آنچه خدا در آن مهيا كرده است از عذابها براى اهل آن دره ، و در آن دره چاهى هست كه پناه مى برند جميع اهل آن دره از گرمى و گند و قذارت آن چاه و عذابها كه خدا مهيا كرده است در آن براى اهلش ، و در آن چاه مارى هست كه پناه مى برند جميع اهل آن چاه از خباثت آن مار و گند و قذارت آن و آنچه خدا مهيا كرده است در نيشهاى آن مار از زهر براى اهلش ، و در شكم آن مار هفت صندوق است كه در آنها پنج كس از امتهاى گذشته و دو كس از اين امت هستند ؛ اما آن پنج نفر ؛ قابيل است كه هابيل را كشت ؛ و نمرود كه با حضرت ابراهيم محاجه كرد در امر پروردگارش و گفت : من زنده مى كنم و مى ميرانم ؛ و فرعون كه گفت : منم پروردگار بزرگتر شما ؛ و يهودا كه يهود را گمراه كرد ، و بولس كه نصارى را گمراه كرد ؛ و دو نفر كه در اين امتند : ( 741 ) ابوبكر و عمر است . و به سند معتبر از حضرت امام رضا عليه السلام منقول است كه : چون حضرت ابراهيم عليه السلام را در آتش انداختند دعا كرد خدا را به حق ما ، پس خدا آتش را بر او سرد و سلامت گردانيد . ( 742 ) و به سندهاى معتبر از حضرت امام محمد باقر عليه السلام و حضرت امام جعفر صادق عليه السلام منقول است كه : دعاى حضرت ابراهيم در روزى كه او را به آتش انداختند اين بود يا احد يا صمد يا من لم يلد و لم يولد و لم يكن له كفوا احد توكلت على الله ، پس حق تعالى به آتش وحى كرد كه : سرد و سلامت باش بر ابراهيم ، پس سه روز بر روى زمين كسى از آتش منتفع نشد و آب گرم نشد ، و عمارت بلندى براى نمرود ساخته بودند ، بعد از سه روز با آزر بر آن عمارت بر آمد و بر آتش مشرف شد ، حضرت ابراهيم عليه السلام را ديد در ميان باغ سبزى نشسته با مرد پيرى سخن مى گويد ، پس نمرود به آزر گفت : چه بسيار گرامى است پسر تو بر پروردگارش ! ( 743 ) پس نمرود به ابراهيم عليه السلام گفت كه : از ملك من بدر رو و با من در يك ديار مباش . ( 744 ) و به سند موثق از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه : چون يوسف عليه السلام به نزد نمرود آمد ، گفت : چه حال دارى اى ابراهيم ؟ گفت : من ابراهيم نيستم ، من يوسف پسر يعقوب پسر اسحاق پسر ابراهيم ، و آن همان شخص بود كه با ابراهيم محاجه كرد در امر پروردگارش و چهار صد سال جوان بود . ( 745 ) و به سند معتبر از حضرت امام زين العابدين عليه السلام منقول است كه : چون حضرت ابراهيم عليه السلام را در آتش انداختند ، جبرئيل پيراهنى از بهشت از براى او آورد و در او پوشانيد ، پس آتش از او گريخت و بر دورش نرجس روئيد ، و همان پيراهن بود كه چون حضرت يوسف عليه السلام آن را بيرون آورد در مصر حضرت يعقوب بوى آن را در اردن شنيد و گفت : من بوى يوسف را مى شنوم . ( 746 ) مؤ لف گويد : منافاتى ميان اين احاديث نيست ، و ممكن است كه اينها همه واقع شده باشد و آن دعاها را خوانده باشد ، و رسول خدا و ائمه طاهرين عليهم السلام را شفيع گردانيده باشد ، و حق تعالى انگشترى و پيراهنى براى او فرستاده باشد ، و نداى برد و سلام به آتش نيز كرده باشد . و به سند معتبر از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه : روزى كه حضرت ابراهيم بتها را شكست ، روز نوروز بود . ( 747 ) و در تفسير حضرت امام حسن عسكرى عليه السلام مذكور است كه : حضرت رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم فرمود كه : به محمد و آل طيبين او خدا نوح عليه السلام را نجات داد از شدت غم عظيم ، و به بركت ايشان سرد كرد خدا آتش را بر حضرت ابراهيم و بر او برد و سلام گردانيد ، و متمكن ساخت او را در ميان آتش بر كرسى و فرشهاى نرم نيكو كه آن پادشاه طاغى مثل آنها را نديده بود و براى احدى از پادشاهان زمين مثل آن ميسر نشده بود ، و رويانيد دور از درختان سبز خرم خوش آينده و از گلها و شكوفه ها و سبزه ها آنچه در چهار فصل ميسر نشود . ( 748 ) و در حديث معتبر از حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام منقول است كه : نمرود خواست نظر كند در ملك آسمان ، پس چهار كركس گرفت و تربيت كرد آنها را و تابوتى از چوب ساخت و شخصى را در آن تابوت داخل كرد و پاهاى كركسها را به پايه هاى تابوت بستند ، و در ميان تابوت عمودى نصب كردند و بر سر آن عمود گوشتى آويختند پس آن كركسهاى گرسنه به هواى گوشت پرواز كردند و تابوت را با آن مرد به جانب آسمان بالا بردند ، و آنقدر او را بلند كردند كه چون به زمين نظر كرد كوهها را به مثابه مورچه ديد ، و چون نظر به آسمان كرد آسمان به حال خود بود ، باز بعد از زمانى بسوى زمين نظر كرد بغير از آب چيزى نديد و چون به آسمان نظر كرد بر همان حال بود كه پيشتر مى ديد ، باز مدتى بالا بردند او را تا آنكه چون به زمين نظر كرد هيچ چيز نديد ، و چون به آسمان نظر كرد بر حال اول ديد ، پس در تاريكى افتاد كه نه بالاى خود را مى ديد و نه زير خود را ، ترسيد و گوشت را به زير تابوت آويخت ، پس آن كركسها سرازير شدند تا به زمين آمدند . ( 749 ) مؤ لف گويد : مشهور ميان مورخان آن است كه خود نيز در آن قفس با يكى از مخصوصان نشسته بود كه كركسان ايشان را بالا بردند . ( 750 ) و به سند معتبر از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه : محل ولادت حضرت ابراهيم عليه السلام ( ( كوثاربا ) ) بود كه از محال كوفه بوده است ، و پدرش از اهل آنجا بود ، و مادر ابراهيم عليه السلام و مادر لوط - يعنى ساره و ورقه - هر دو خواهر بودند و دخترهاى لاحج بودند ، و لاحج پيغمبر انذار كننده بود اما رسول نبود ، و ابراهيم عليه السلام در اول طفوليت بر آن فطرت بود كه حق تعالى همه كس را بر آن خلق كرده است تا آنكه خدا او را هدايت نمود به دين خود و برگزيد او را ، و به تزويج خود در آورد ابراهيم ساره دختر خاله خود را ، و ساره گله بسيار و زمينهاى گشاده و حال نيكو داشت ، و جميع اموال خود را به حضرت ابراهيم عليه السلام بخشيد ، و حضرت ابراهيم سعى كرد و آن اموال را به اصلاح آورد و گله و زراعتش بسيار شد به حدى كه در زمين كوثاربا كسى حالش از او بهتر نبود . چون حضرت ابراهيم عليه السلام بتهاى نمرود را شكست ، نمرود امر كرد او را در بند كشيدند ، و امر كرد حظيره اى ساختند و پر كردند حظيره را از هيزم و آتش در آن هيزمها زدند و ابراهيم را در آتش انداختند تا او را بسوزانند و خود دور شدند تا شعله آتش فرو نشست ، پس مشرف شدند بر حظيره كه حال حضرت ابراهيم را مشاهده نمايند ، ناگاه ديدند كه حضرت ابراهيم از بند رها شده و به سلامت در ميان آتش نشسته است ، چون اين خبر را به نمرود دادند امر نمود كه ابراهيم عليه السلام را از بلاد او بيرون كنند و نگذارند كه گله ها و مالهاى خود را با خود ببرد . پس حجت گرفت بر ايشان و حضرت ابراهيم عليه السلام گفت : اگر گله و مال مرا مى گيريد ، به من پس دهيد آن عمرى كه من در تحصيل آنها صرف نموده ام ، پس مخاصمه را به نزد قاضى نمرود بردند ، قاضى حكم كرد كه ابراهيم هر چه در بلاد ايشان تحصيل كرده است به ايشان بگذارد ، و بر اصحاب نمرود حكم كرد كه عمرى كه ابراهيم در بلاد ايشان گذرانيده است به او پس دهند . چون اين قضيه را به نمرود نقل كردند حكم كرد حضرت ابراهيم را از بلاد بيرون كنند و اموالش را به او بدهند و گفت : اگر او در بلاد شما مى ماند دين شما را فاسد مى كند و ضرر به خداهاى شما مى رساند . پس بيرون كردند ابراهيم و لوط عليهما السلام را از بلاد خود به جانب شام ، پس حضرت ابراهيم و لوط و ساره عليهما السلام بيرون رفتند و حضرت ابراهيم گفت ( انى ذاهب الى ربى سيهدين ) ( 751 ) ( ( من مى روم بسوى پروردگار خود - يعنى به جانب بيت المقدس - بزودى مرا هدايت خواهد كرد . ) ) . پس حضرت ابراهيم عليه السلام گله و اموال خود را برداشت و تابوتى ساخت و ساره را در آنجا گذاشت و قفل زد بر آن تابوت - از نهايت غيرتى كه براى ساره داشت - و رفت تا آنكه از ملك نمرود بدر رفت و داخل ملك شخصى از قبط شد كه او را غزاره ( 752 ) مى گفتند ، پس به يكى از عشاران او گذشت ، عشار آمد كه عشور اموال ابراهيم عليه السلام بگيرد ، چون نوبت به تابوت رسيد عشار گفت : اين تابوت را بگشا تا آنچه در آن هست ما عشور آن را بگيريم . ابراهيم گفت : آنچه در اين تابوت است هر چه خواهى حساب كن از طلا يا نقره و عشرش را از من بگير و تابوت را مگشا . عشار گفت : تا نگشايم نمى شود . پس عشار به جبر در تابوت را گشود ، چون ساره را با حسن و جمالى كه داشت مشاهده نمود از ابراهيم پرسيد : اين زن چه نسبت دارد به تو ؟ گفت : حرمت من و دختر خاله من است . گفت : چرا او را در اين تابوت مخفى كرده اى ؟ ابراهيم فرمود : براى غيرت بر او ، كه كسى او را نبيند . عشار گفت : نمى گذارم از اينجا حركت كنى تا آنكه حال اين زن و تو را به سلطان عرض كنم . پس رسولى بسوى پادشاه فرستاد و حقيقت حال را عرض كرد . پادشاه فرستاد جمعى را كه تابوت را ببرند . ابراهيم عليه السلام به ايشان فرمود : من از تابوت جدا نمى شوم مگر آنكه جانم از بدنم جدا شود . چون اين خبر را به پادشاه رسانيدند ، فرستاد كه ابراهيم را با تابوت به نزد او حاضر نمايند ، چون ابراهيم و تابوت و جميع اموال او را به نزد پادشاه بردندت به آن حضرت گفت : تابوت را بگشا . فرمود : اى پادشاه ! حرمت من و دختر خاله من در اين تابوت است و جميع اموال خود را مى دهم كه اين تابوت را نگشائى . پس پادشاه به جبر تابوت را گشود ، و چون حسن و جمال ساره را ديد ضبط خود نتوانست كرد و دست به جانب او دراز كرد . ابراهيم عليه السلام رو از او گردانيد و گفت : خداوندا ! حبس فرما دست او را از حرمت و دختر خاله من . فورا دستش خشك شد و نتوانست كه به ساره رساند و نتوانست كه بسوى خود برگرداند ، به ابراهيم گفت : خداى تو چنين كرد ؟ فرمود : بلى ، خداى من صاحب غيرت است و حرام را دشمن مى دارد ، و چون اراده حرام كردى مانع شد ميان تو و اراده تو . پادشاه گفت : از خداى خود بطلب كه دست مرا بسوى من برگرداند كه من ديگر متعرض حرمت تو نمى شوم . ابراهيم عليه السلام گفت : پروردگارا ! دستش را به او برگردان تا ديگر متعرض حرمت من نشود . پس خدا دستش را به او برگردانيد . باز چون نظرش به ساره افتاد ضبط خود نتوانست كرد و دست بسوى او دراز كرد ، و باز ابراهيم عليه السلام از غيرت رو گردانيد و دعا كرد ، دستش خشك شد و به ساره نرسيد . پادشاه گفت : خداى تو بسيار صاحب غيرت است و تو بسيار غيورى ، پس از خداى خود سؤ ال كن دست مرا بسوى من برگرداند كه اگر دعاى تو را مستجاب كند ديگر اين كار را نخواهم كرد . فرمود : سؤ ال مى كنم به شرط آنكه اگر كه ديگر چنين كارى بكنى از من سؤ ال نكنى كه از براى تو دعا بكنم . پادشاه قبول كرد و حضرت گفت : خداوندا ! اگر راست مى گويد دستش را به او برگردان ، پس دستش به او برگشت . چون پادشاه اين حال را مشاهده كرد از حضرت ابراهيم عليه السلام مهابتى در دل او افتاد و آن حضرت را بسيار تعظيم و تكريم كرد و گفت : تو ايمنى از آنكه متعرض حرمت تو شوم يا چيزى از اموال تو بگيرم پس هر جا كه خواهى برو و ليكن مرا بسوى تو حاجتى است . ابراهيم گفت : آن حاجت چيست ؟ گفت : مى خواهم مرا رخصت دهى كه كنيزك جميله خوشروى عاقل دانائى دارم آن را به ساره ببخشم كه خدمت او بكند . چون حضرت رخصت داد ، هاجر مادر اسماعيل را به ساره بخشيد . پس ابراهيم عليه السلام با اهل و اموال خود روانه شد كه برود ، و پادشاه او را مشايعت نمود و از براى تعظيم ابراهيم و مهابت او در عقب سر او راه مى رفت ، پس حق تعالى وحى فرمود به ابراهيم كه : بايست و جلوى پادشاه جبارى كه تسلط يافته اى راه مرو و ليكن او را مقدم دار و از عقب او برو و تعظيم او بكن كه او مسلط است و ناچار است از پادشاهى در زمين ، يا نيكوكار يا بدكار . پس ابراهيم عليه السلام ايستاد و به پادشاه فرمود : جلو برو كه خداى من در اين ساعت به من وحى فرمود كه تو را تعظيم كنم و تو را مقدم بدارم و از عقب تو راه روم براى اجلال تو ، پادشاه گفت : خداى تو به تو چنين وحى فرمود ؟ ابراهيم عليه السلام فرمود : بلى . پادشاه گفت : شهادت مى دهم كه خداى تو صاحب رفق و مدارا و بردبارى و كرم است و مرا راغب گردانيدى به دين خود . پس ابراهيم عليه السلام را وداع كرد و آن حضرت روانه شد تا در اعلاى شامات فرود آمد و لوط را در ادناى شامات گذاشت . و چون دير شد فرزند بهم رسانيدن ابراهيم به ساره گفت : اگر خواهى هاجر را به من بفروش شايد خدا فرزندى به من عطا فرمايد كه خلف ما باشد . پس هاجر را از ساره خريد و با او مقاربت كرد ، پس اسماعيل عليه السلام بوجود آمد . ( 753 ) و به سند معتبر منقول است كه : مردى از اهل شام از اميرالمؤ منين عليه السلام پرسيد از تفسير قول حق تعالى يوم يفر المرء من اخيهَ و امه و ابيه ( 754 ) ، فرمود : آنكه از پدرش مى گريزد در قيامت ، ابراهيم است . ( 755 ) مؤ لف گويد : در اين فصل چند اشكال هست كه اشاره به حل آنها ضرور است و تفصيلشان در ( ( بحارالانوار ) ) ( 756 ) مسطور است : اول آنكه : ظاهر آيات و احاديث آن است كه آزر پدر ابراهيم عليه السلام بوده است و مشهور ميان عامه اين است ، و مشهور ميان علماى شيعه بلكه اجماعى ايشان آن است كه آزر پدر ابراهيم نبوده است و پدرش تارخ بوده است و تارخ مسلمان بوده است ، و جمعى از اكابر علما دعواى اجماع علماى اماميه بر اين كرده اند ، و احاديث بسيار وارد شده است كه پدران حضرت رسول صلى الله عليه و آله و سلم تا آدم عليه السلام همه مسلمان بوده اند بلكه همه انبيا و اوصيا بوده اند ، و چون ابراهيم عليه السلام جد آن حضرت است بايد كه پدرش مسلمان باشد ، و ارباب نسب نيز اتفاق دارند كه پدر آن حضرت تارخ بوده است ، پس آنچه در قرآن مجيد و اكثر اخبار وارد شده است كه آزر را پدر گفته اند بر سبيل مجاز است كه عم آن حضرت بوده است ، و در ميان عرب متعارف است كه عم را پدر مى گويند ، يا جد مادرى آن حضرت بوده است و جد را نيز شايع است كه پدر مى گويند ، يا عم آن حضرت بوده و بعد از فوت تارخ مادر او را خواسته است و آن حضرت را تربيت كرده است ، و به اين سبب او را پدر مى گفته است ، و بعضى از احاديث كه قابل تاءويل نبوده باشد ممكن است حمل بر تقيه بوده باشد . ( 757 ) دوم آنكه : حق تعالى در قصه ابراهيم عليه السلام فرموده است فنظر نظرة فى النجوم فقال انى سقيم ( 758 ) كه مضمونش موافق اخبار آن است كه : چون خواستند قوم او به عيدگاه روند ، ابراهيم عليه السلام نظرى در ستارگان كرد و گفت : بدرستى كه من بيمارم و با ايشان نرفت و ماند و بتهاى ايشان را شكست ، آيا اين كلام بر چه وجه بود ؟ راست بود يا دروغ ؟ بعضى گفته اند : آن حضرت را تب نوبه عاض مى شد ، نظر كرد در ستارگان و گفت : وقت نوبه من است و من تب مى خواهم و با شما بيرون نمى توانم آمد . و بعضى گفته اند : چون آنها منجم بودند ، آن حضرت هم به طريقه ايشان نظر به ستارگان كرد و گفت : من در ستاره خود مى يابم كه بيمار خواهم شد ، يا واقعا يا بر سبيل مصلحت و عذر ؛ و كلامى كه خلاف واقع باشد و بر سبيل مصلحت گفته شود و توريه كنند و در آن قصد صحيحى بكنند ، آن دروغ نيست و جايز است ، بلكه در بسيارى از جاها واجب مى شود براى حفظ نفس خود يا مال خود يا عرض خود يا ديگرى . و بعضى گفته اند : آن حضرت چون نظر كرد در ستارگان كه دلالت بر وجود و وحدت صفات كماليه صانع مى كنند و قوم خود را ديد كه مى پرستند ستارگان و بتها را فرمود : من دلم بيمار است و در اندوهم از ضلالت قوم خود . ( 759 ) و ظاهر احاديث معتبره بسيار آن است كه اين كلامى بود بر سبيل مصلحت ، و به يكى از اين وجوه كه مذكور شد يا مذكور خواهد شد ، توريه فرمود كه از ظاهر آنها اين معنى بفهمند و غرض واقعى آن حضرت صحيح باشد ، چنانچه در حديث معتبر منقول است كه از حضرت صادق عليه السلام سؤ ال كردند كه : چگونه حضرت ابراهيم گفت من سقيمم ؟ فرمود : ابراهيم سقيم نبود و دروغ نگفت ، و غرضش آن بود كه من بيمارم در دين خود و طلب دين حق مى كنم يا طلب چاره اى مى كنم كه دين باطل را بر هم زنم . و در روايت ديگر وارد شده است : يعنى من بيمار خواهم شد و هر كه در معرض مردن است در معرض بيمارى است . و در روايت ديگر وارد است : چون در نجوم نظر كرد به علمى كه خدا به او عطا كرده بود و مطلع شد بر واقعه كربلا و شهادت امام حسين عليه السلام پس گفت : من بيمارم ، يعنى دلم زار و غمگين و بيمار است براى آن واقعه . ( 760 ) سوم آنكه : چون ثابت شد كه پيغمبران از اول عمر تا آخر عمر معصومند ، پس چه معنى دارد قوم ابراهيم در وقتى كه ديد زهره يا مشترى و ماه و آفتاب را ، قوم او مى پرستيدند : ( هذا ربى ) ( 761 ) يعنى ( ( اين پروردگار من است ) ) ؟ اين سخن به حسب ظاهر كفر است ، و اين شبهه را به چند وجه مى توان جواب گفت : اول آنكه : اين سخنى بود كه در نفس خود در مقام تفكر مى گفت ، چنانچه كسى در مساءله اى فكر كند اول شقى از شقوق را مطمح نظر قرار مى دهد كه اگر چنين باشد چون خواهد بود ، و بعد از آن فكر مى كند تا صحت و بطلانش ظاهر گردد ، و مؤ يد اين وجه است آنچه از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه : پرسيدند از آن حضرت كه : آيا حضرت ابراهيم مشرك شد در آنكه گفت ( هذا ربى ) بغير خدا ؟ فرمود : اگر امروز كسى اين سخن را بگويد مشرك مى شود اما از حضرت ابراهيم شرك نبود زيرا كه در طلب پروردگارش بود . ( 762 ) و در حديث معتبر ديگر فرمود : هر كه غير ابراهيم در مقام تفكر و طلب دين حق چنين چيزى بگويد مثل او خواهد بود ، ( 763 ) و بر اين وجه احاديث بسيار دلالت مى كند . وجه دوم آنكه : اين سخنى بود كه ظاهرش موهم تصديق بود اما مراد فرض و تقدير بود و بر سبيل مصلحت چنين فرمود ، كه اگر در اول انكار مى فرمود قوم از او نفرت مى كردند و حجت او را قبول نمى كردند ، پس در اول حال با ايشان موافقت كرد و اين سخن را ادا كرد و غرضش اين بود كه اگر فرض كنيم كه اين پروردگار ما باشد آيا مى تواند بود ، پس استدلال كرد كه نمى تواند بود و حجت بر ايشان تمام كرد ، و مؤ يد اين وجه است آنچه از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه فرمود : آن سخن هيچ ضرر به ابراهيم عليه السلام نداشت زيرا كه اراده كرد غير آنچه گفت . ( 764 ) وجه سوم آن است كه : اين سخن بر سبيل استفهام بود و سؤ ال ، يا حقيقت يا بر سبيل انكار ، يعنى : آيا شما مى گوئيد كه اين پروردگار من است ؟ چنانچه به سند معتبر منقول است كه : ماءمون از حضرت امام رضا عليه السلام پرسيد از تفسير اين آيه . آهنگ جدید و فوق العاده زیبای امین رستمی و پیمان امین با نام جز عشق تو با ۲ کیفیت متفاوت 3_ ظلم و ستم كے تحت رہنے والے مسلمانوں ( مستضعفين ) كيلئے ہجرت كے واجب ہونے كى شرط ، قدرت و توانائي ہے_ قد تولي بالطف سقي العطاشي ولا عدائه المنون سقاه ناگفته هايي از عبدالمالک ريگي ( سه شنبه 7 تير 1390 ) . انا مش بقرا الموضوع الا اذا عجبنى العنوان وساعتها الموضوع بيطلع عند حسن ظنى وبيبقى حلو اما العنوان اللى مش بيشدنى مش بقراه علشان كده مش عارفه لان كل اللى قراته كانت طريقه عرضه رااااااااااااااااااااائعه . . رد : عايز واحد و يفضل مصرى يعملى استايل غزنيښار ( پژواک ٢٥ غبرګولى ٩٠ ) : د غزني په ښار کې د پولنډپه مالي مرسته د څښاک د اوبو غځول شوې ١٨ کيلومتره نل ليکه د ګټې وړ نه ده . آي لاو نوري همداني : ) - امير عباس جعفري مقدم بزهکاری اطفال ۱ - نمونه سوال ۳ - دانلود گوشي سوني اريکسون ويواز شانزده گيگ 220000 تومان - امین باشد و در کار و مال مردم ، امانت و درستی را حفظ کند . و با در نظر گرفتن آيه قبلى معنا چنين مى شود : برايتان معلوم شد كه ما چه معامله اى با آنها كرديم و حال آنكه آنان آنچه در طاقتشان بود در نقشه چينى و مكر بكار بردند ، غافل از اينكه خدا به مكرشان احاطه دارد ، هر چند هم كه مكرشان عظيم تر از آنچه كردند مى بود و كوهها را از ميان مى برد . من مي خواستم tatto begiram بعد wildfiire رو ديدم به نظرتون اين امکاناتي که داره ارزش 100 تومن اضافه تر بدم wildfire رو بگيرم ؟ جز از تو كه يكتايى و شريكى ندارى خدايا من به خوبى مىيابم كه راه‌هاى جستجو به سوى تو خداوند به پيروان اين دين وعده داده و بر عهده گرفته است تا اسلام را سر بلند ، و نقاط ضعف آن‌ها را بر طرف سازد . آن كس كه آنان را به هنگام كمي جمعيت يارى كرد ، و در اثر كمى نفرات نمى‌توانستند از خود دفاع كنند از آنها دفاع نمود همو زنده است و هرگز نمى ميرد ولى تو اگر شخصا به سوى دشمن حركت كنى و مغلوب گردى براى شهرهاى دور دست مسلمانان پناهى نمى ماند ، ( و اگر تو در ميدان جنگ كشته شوى ، پيش از آن كه مردم با ديگرى بيعت كنند ) كسى نيست كه به او مراجعه كنند . پس مرد جنگ آزموده اى را به سوى آن‌ها بفرست و گروهى كه مشكلات و سختي‌هاى جنگ ها را ديده اند و خير خواه و نصيحت پذير است را با او همراه ساز . اگر خداوند پيروزى داد همان است كه تو مى خواهى . و اگر پيروزي ميسّر نگشت ، تو مدافع مردم و پناه آنها خواهى بود . ( و در سنگر پشت جبهه قرار خواهى داشت . ) نتيجه امام خميني قدس سره با تاسي به قيام خونبار عاشورا ، توانست نهضت عظيم خود را به ثمر برساند و مجددا به احياي ارزش هاي فراموش شده توفيق يابد . نمونه هايي از ارزش هاي مشترك كه اين دو نهضت مقدس ( عاشورا و انقلاب اسلامي ) به آنها راحت بخشيد ، عبارتند از : ج . نماز در اوّل وقت را در اولويّت قرار دهيد . اور چاند کی جب وہ پورا دکھائی دیتا ہے هتوحشنى كلمة مبحبش لشموسه فى المطبخ و هى تقولى مافيش حاجه اسمها مبحبش لازم تحبى بنزين سهميه ماه هاي گذشته خودروهاي شخصي كه در كارت سوخت افراد باقيمانده است به صورت ذخيره براي آنان حفظ و با قيمت هر ليتر بنزين معمولي 1000 ريال و بنزين سوپر 1500 ريال قابل استفاده است آشنایی با تحدّی در قرآن تحدّي در اصطلاح به اين معنا آمده است كه ، هر كسي ديگران را براي عمل يا گفتار يا نوشتار خود به مبارزه . . . السٹریٹر میں جی میش ٹول کا ٹیوٹوریل : [ CENTER ] زنديق مصرى تحت تإثير استدلال هاى امام صادق ( ع ) قرار گرفت و مسلمان شد . امام صادق ( ع ) به هشام دستور داد تا تعاليم اسلام را به او بياموزد . ( 14 ) اللهم صل وسلم على نبينا محمد صلى الله عليه وسلم أجمل ما فى الحياة أن تعلى جدارا . . و تبنى إنسانا . . و تزرع قيما . . و تحصد فعلا طيبا عطرا . . تبصره در صنايعي كه آسياب هاي سنگي به كار مي رود و در اين جدول در گروه خاص خود پيش بيني نشده است ، بهاي سنگ آسياب كلاً در سال اول استفاده از آن در حساب هزينه بهره برداري پذيرفته مي شود . تعامل فرهنگي آري ، تقابل برنامه اي هرگز برنامه ريزان فرهنگي در جهت دستيابي به اهداف و آرمان مط ادامه . . . شبكه خبري الجزيره انگليسي يكشنبه شب به نقل از يك گزارش . . . شى داگاڭ ، جۇ چاڭجىييلەر شىنجاڭنىڭ مۇئاۋىن رەئىسى بولدى عموها و عموزادگان پیامبر صلى الله علیه و آله لب فرو بسته و هیچ نگفتند . من كه در میان آنان كم سن و سال ترین بودم ، گفتم : یا رسول الله ! من وزیر و یاور تو خواهم بود . آن گاه رسول خدا صلى الله علیه و آله دست مرا گرفت و گفت : « ان هذا اخى و وصیى ووزیرى وخلیفتى فیكم فاسمعوا له واطیعوا ; ( 16 ) این على ، برادر ، وصى ، وزیر و جانشین من در میان شما خواهد بود . دستور او را بشنوید و از او اطاعت كنید ! » لأنــكـم أننــآ لآنحلل من شي من آلمنتدى ولو كآن فكــل مآوجــــد منتدآنآ و فقط بالانسر حرفه اي SkyRC يك بالانسر همه كاره براي بالانس قطعات مختلف اعم از ملخ هليكوپتر ، ملخ هواپيما و روتور هليكوپتر است . ايه صح مي الله غالب انا مانشتيش نبخل عطيت ليها مجرد راي برك اللهم نور بكتابك بصري ، واشرح به صدري ، وفرح به فلبي ، وأطلق به لساني ، واستعمل به بدني ، وقوني على ذلك ، وأعني عليه إنه لا معين عليه إلا أنت ، لا إله إلا أنت ' " دانلود رایگان پاسخنامه الگوریتم نیمسال اول 89 - 90 , دانلود پاسخنامه تستی طراحی الگوریتم دانشگاه پیام نور , جواب سوالات طراحی الگوریتم پیام نور , جواب سوالات تستی طراحی الگوریتم , درس طراحی الگوریتمدانلود پاسخنامه درس الگوریتم [ خواندن ادامه مطلب . . . ] ارسال شده در : پاسخنامه تگ شده با : جواب تست های الگوریتم , پاسخنامه الگوریتم نیمسال 89 - 90 , پاسخنامه درس الگوریتم استاد شهید مرتضى مطهرى رحمه الله در این باره مى فرماید : « اسلام دو پیوند با اقتصاد دارد : مستقیم و غیرمستقیم . پیوند مستقیم اسلام با اقتصاد ؛ از آن جهت است که مستقیما یک سلسله مقررات اقتصادى درباره مالکیت ، مبادلات ، مالیاتها ، ارث ، هبات ، صدقات ، وقف و مجازاتهاى مالى و غیره دارد . و منشا اين اختلاف در تفسير تبديل ، اختلاف رواياتى است كه در تفسير اين آيه آمده است . و اختلاف روايات در صورتى كه معتبر باشند ، خود بهترين شاهد است بر اينكه ظاهر آيه شريفه مقصود نيست ، و اين روايات به عنوان مثل آمده است . حضرت عبدالمطلب ( ع ) كے سب سے چھوٹے بيٹے حضرت عبداللہ تھے ( 22 ) كہ جنہيں رسول خدا ( ص ) كے والد ہونے كا فخر حاصل ہوا وہ ، حضرت ابوطالب ( ع ) ( اميرالمومنين على عليہ اسلام عليہ السلام كے والد ) اور زبير ايك ہى ماں يعنى حضرت فاطمہ سلام اللہ عليہا كے بطن سے تھے ( 23 ) _ حضرت عبداللہ ( ع ) اپنے والد كى نظروں ميں دوسرے بھائيوں سے زيادہ قدر ومنزلت كے حامل تھے _ جس كى وجہ ان كے ذاتى اوصاف اور معنوى كمالات تھے اس كے علاوہ دانشوروں اور كاہنوں نے بھى يہ پيشين گوئي كى تھى كہ انكى نسل سے ايسا فرزند پيدا ہوگا جسے پيغمبرى كے لئے منتخب كياجائے گا ، اس خوشخبرى كى تائيد و تصديق اس خاص چمك دمك سے بھى ہوتى تھى جو حضرت عبداللہ ( ع ) كے چہرے سے عياں تھي ( 24 ) هيچ قومى با همديگر مشورت نكنند , مگر آن كه به رشد و كمالشان هدايت شـوند . أما حَمُوله يا بنت الغيه . . يا ست الكل بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در ديدار با دانشجويان دانشگاه شهيد بهشتى من پر از پاييز پر از تنهايي پر از موج هاي بي تابي پر از شب پر از آرزوي مهتابي پر از آسمان پر از ستاره هاي رويايي پر از اميد اميد روزهايي كه مي آيي من بدون تو . . . آه . . . پر از پاييز . . . پر از تنهايي . . . تبصره در مواردي كه استهلاك براساس سال تعيين شده نسبت به مانده مستهلك نشده دارايي ها در اولين سال مالياتي مشمول اصلاحيه قانون مالياتهاي مستقيم مصوب 27 / 11 / 80 به شرح زير عمل خواهد شد : پالۋان لوڭقىسى ئەركىن مۇشتلىشىش مۇسابىقىسى 17 - ئىيۇن ئۈرۈمچىدە باشلىنىدۇ البته نه به شدت قبل اما خب مسائلي هست ديگه يكي دو روز با چايي شستم ولي تغيير آنچناني نكرد تا اينكه ديشب ساعت 6 بردمت دكتر : امام حسـن ( ع ) به يكى از فرزندانـش فرمود : اى پسرم بااحدى برادرى مكـن تا بـدانـى كجـاها مى رود و كجــاها مـىآيد , و چـون از حالـش خـوب آگاه شدى و معاشرتـش را پسنـديدى با او برادرى كـن به شرط ايـن كه معاشرت , بر اساس چشـم پوشى از لغزش و همراهى در سختى باشد . حجت الاسلام و المسلمين ترابي نماينده ولي فقيه و امام جمعه شاهرود در ديدار ادامه . . . ھذا يوم ينفع الصادقين . . . ذلك الفوز العظيم بخواهد پس هزار بار صلوات بفرستد و هفت بار این آیات را بخواند و نیت را خالص کند تا بخواب رود پير بلمار ، ژان فرانسوا ناميا - د كتر هوشنگ لاهوتى اين هفته هم بايد بري دكتر واسه چكاپ و هم مركز بهداشت واسه تزريق واكسن الف : وضعيت نامطلوب كنوني جوامعي كه مسلمانان در آن زندگي مي كنند ، فتنه هاي گوناگون وعوامل فريبنده اي كه گريبانگير آنهاست ، وجود شهوات و شبهاتي كه براثر آن ، دين غريب گشته ودينداران مصداق اين مثال قرار گرفته اند : 1 - مرقد حسينى ، نيروبخش است با ذكر اجمالى تحولاتى كه در عمارت مرقد مطهر امام حسين ( ع ) صورت گرفته است به خوبى معلوم مى گردد كه زيارت قبر آن حضرت در مبارزه با حكومت بنى عباس تأثير مهمى داشته است ، و به همين دليل بود كه عباسيان قبر آن امام را دشمن خود مى دانستند و به ويرانى آن دست مى زدند ، زيرا اين قبر شريف به مركز تجمع مخالفان و مبارزان تبديل شده بود . مشاهده مزار و مرقد شهيدان كربلا و به نظر در آوردن آن مصائب جانگذار ، حالت بيننده را دگرگون ساخته و استقامت حال او را به هم زده و وارونه مى سازد ، كه چگونه عده اى قليل در مقابل جمعى كثير و سپاهى مجهز و مهيا تن به مرگ داده و روى عقيده و ايمان خود ثبات قدم داشته و تا آخرين قطره خون خود مبارزه و جانفشانى نمودند . توہین آميز خاكے - - اسلام اور عصرى قانون تحریر : ڈاکٹرحافظ حسن مدنی ، مدیر ماہنامہ محدث ومدیر التعلیم ( جامعہ لاہورالاسلامیہ ) محدث مارچ 2006 مسلمان دنيا بهر ميں ان دنوں توہين آميز كارٹونوں كى اشاعت كے خلاف پرزور احتجاج كررہے ہيں اور اس سلسلے ميں ميڈيا پر ہرطرح كى خبريں ، مظاہرے ومباحثے ، مضامين اور مقالات شائع ہو رہے ہيں اورعملاً يہ احتجاج روز بروز بڑھتا جارہا ہے - اس كے بالمقابل اس ظلم كا ارتكاب كرنے والے اپنى زيادتى پر بهى اصرار جارى ركهے ہوئے ہيں - توہين آميز خاكوں ميں كئى چيزيں ايسى ہيں جن سے مسلمانوں كا اشتعال ميں آنا لابدى امر ہے - دنيا بهر كے مسلمانوں ميں اس بارے ميں جواتفاقِ رائے سامنے آيا ہے ، اس كى مثال ماضى قريب ميں نہيں ملتى - پهر ان خاكوں كى مذمت كرنے والوں ميں صرف مسلمان ہى پيش پيش نہيں ، بلكہ ہر مذہب سے تعلق ركهنے والے بهى ان كے ہم آواز ہيں ، حتىٰ كہ دين ومذہب سے بالا ہو كر آزاد خيال ليكن سنجيدہ فكر لوگ بهى ان خاكوں كى مذمت كررہے ہيں - توہين آميز خاكے اوراسلام جہاں تك اس احتجاج كا تعلق ہے تو يہ اس ظلم وزيادتى كا رد عمل ہے ، ليكن ان خاكوں يا كارٹونوں ميں كونسى چيزيں ايسى پائى جاتى ہيں ، جن پر اعتراض كيا جارہا ہے ؟ اكثر مضامين ميں اس پر كوئى روشنى نہيں ڈالى گئى ، ذيل ميں ہم ان وجوہات كا تذكرہ كرتے ہيں جن كى بنا پر يہ كارٹون دنيا بهر كے سليم الفكر لوگوں كى دلآزارى كا سبب بنے ہيں ، مثلاً 1 - ديگر مذاہب كے ماننے والے تو اپنى مقدس شخصيات كى تصاوير بنانے ميں كوئى حرج نہيں سمجهتے جيساكہ عيسائى حضرت مريم علیہ السلام ا اور حضرت عيسىٰ علیہ السلام كى تصاوير اكثر وبيشتر اپنے چرچوں يا گهروں ميں آويزاں كرتے ہيں ، حتىٰ كہ ان كے مجسمات بنانے ميں كوئى حرج بهى محسوس نہيں كيا جاتا ، بلكہ بعض مذاہب ميں تو انہى مجسّموں كى ہى عبادت كى جاتى ہے مثلاً ہندو اور بدہ مت وغيرہ - البتہ اسلام جو الہامى مذاہب كى آخرى اور مكمل ترين شكل ہے ، اس كى رو سے مقدس شخصيات كى تصوير كشى كرنا يا ان كے مجسّمے بنانا بذاتِ خود خلافِ شرع ہے جب كہ اس تصوير يا مجسّمے ميں اہانت يا رسوائى كا كوئى پہلو بهى نہ پايا جاتا ہو ! ! اسلام كى رو سے تصوير بنانا ناجائز او رمجسمہ سازى حرام ہے - اور تصوير سازوں كے لئے زبانِ رسالت سے مختلف وعيديں بيان ہوئى ہيں - ايسے ہى مجسمہ سازى بهى حرام ہے اور آج تك مسلم معاشروں كى تاريخ اس تصور سے يكسر خالى رہى ہے - تصوير بنانے كى اس حرمت كى مختلف وجوہات ہوسكتى ہيں ، جن ميں بطورِ خاص شرك كا تذكرہ كيا جاسكتا ہے - چونكہ نبى كريم صلی اللہ علیہ وسلم اور مقدس شخصيات كى تصاوير ميں ' شرك كے نكتہ آغاز بننے كا يہ امكان ' قوى تر ہوجاتا ہے ، اس لئے عام آدمى كى تصاوير پر تو كوئى بحث مباحثہ ہو سكتا ہے ليكن متبرك شخصيات كى تصاوير كى اسلام ميں كليتاًكوئى گنجائش نہيں نكل سكتى - 2 - تصوير سازى كے عنصر كے علاوہ مقدس شخصيات كى تصاوير ميں ايك پہلو ان پر تہمت طرازى كا بهى ہے - كيونكہ جب ان كى تصوير كے بارے ميں كوئى يقين سے يہ نہيں كہہ سكتا كہ يہ فلاں نبى علیہ السلام كى تصوير ہے بلكہ وہ تصوير يا مجسمہ محض مصور كے ذ ہنى تخيل پر مبنى اور اس شخصيت كے بارے ميں اس كے ذاتى احساسات وتصورات كا عكاس ہے جو ظاہر ہے كہ محض اس كے ذاتى تصور سے زيادہ كوئى واقعاتى يا مستند حيثيت نہيں ركهتا - اگر يہى مصور اس تصوير كو كسى اور شخصيت سے منسوب كردے تو ناظرين كے پاس اس كو تسليم كرنے كے سوا بهى كوئى چارہ نہيں ہوگا - علاوہ ازيں اسلام كا معمولى علم ركهنے والے بهى جانتے ہيں كہ نبى آخرالزمان صلی اللہ علیہ وسلم كى محبت مسلمانوں كے ايمان كا جز ہے ، اور آپ كا ہرقول وفعل ايك شرعى حيثيت ركهتا ہے ، ايسے ہى اس نبى صلی اللہ علیہ وسلم كى سيرت بهى آپ پر ايمان ركهنے والوں كى توجہ كا مركز ومحور اور ان كے لئے اُسوئہ حسنہ ہے - اس سيرت كى اتباع كرنا ، ان كے تصورِايمان ميں داخل ہے - ايك تصوير يا مجسمہ ايك شخصيت كا عكاس ہوتا ہے ، جس ميں اس شخصيت كى سيرت كے كئى پہلو جهلكتے ہيں - آپ كى ایسی صورت وسيرت سے محبت جو مبنى برحقيقت نہيں بلكہ محض كسى انسان كے تخيل كى پرواز كا نتيجہ ہے ، اسلامى احكام اور اُسوئہ حسنہ كے تصور ميں خلل كا باعث بنے گى - انبيا كرام علیہ السلام كى مبارك صورتوں كو اللہ تعالىٰ نے خاص وقار عطا كيا ہے - اور شيطان كو بهى اس امر پر قدرت نہيں دى كہ وہ انبياكى صورت اختيار كرسكے - جيسا كہ صحيح بخارى ومسلم ميں نبى كريم صلی اللہ علیہ وسلم كا فرما ن موجود ہے : " جو شخص خواب ميں ميرى زيارت سے مشرف ہوا ، اس نے مجهے ہى ديكها كيونكہ شيطان ميرى صورت اختيار كرنے پر قادر نہيں - " ( مسلم : ٢٢٦٦ ) اہانت ِانبيا پر مسلم اداروں كا مشہور موقف : ہمارا يہ موقف نيا نہيں كہ غير مسلموں كو لاعلمى كى رعايت مل سكے - بلكہ نہ صرف انبياء كرام بلكہ صحابہ كرام رضوان اللہ علیہم الجمعین كى تصاوير اور فلموں ميں اداكارى كے حوالے سے بهى عالم اسلام كے مسلمہ دينى اداروں كا موقف بهى اہل علم ميں مشہور ومعروف ہے - اس سلسلے كى ايك تفصيلى بحث ٣١ برس قبل سعودى عرب كى وزارت مذہبى اُمور كے ايك تفصيلى فتوىٰ ميں شائع كى جا چكى ہے - يوں تو اس فتوىٰ ميں براہ راست اس موضوع كو زير بحث بنايا گيا ہے كہ كيا صحابہ كرام رضوان اللہ علیہم كے كردار كو فلمايا جاسكتا ہے ، ليكن اسى ضمن ميں انبيا كرام علیہ السلام كى تصاوير اور ان كے مجسمات پر بهى سير حاصل بحث موجود ہے - اس بحث ميں رابطہ عالم اسلامى مكہ مكرمہ ، المنظمات الإسلامية العالمية ، ازہر كى فتوىٰ كونسل اور سعودى عرب كى كبار علما كونسل كے فتاوىٰ كو بنياد بناتے ہوئے سعودى عرب كى فتوىٰ كميٹى نے شيخ محمد بن ابراہيم آلِ شيخ كى سربراہى ميں ان تمام چيزوں كى حرمت كا فتوىٰ ديا ہے اور اسے ان مقدس شخصيات كى اہانت سے تعبير كيا ہے - اس مضمون ميں حرمت كى بنياد بننے والے نقصانات اور مفاسد كا تفصيل سے تذكرہ كرتے ہوئے قرآنِ كريم كى آيات اور احاديث ِنبويہ سے بهى استدلال كيا گيا ہے ، تفصيل كے شائقين كے لئے ٢٥ فل سكيپ صفحات پر پهيلے ہوئے اس فتوىٰ كا مطالعہ مفيد ہوگا - ( ديكھيں : مجلة البحوث الإسلامية : عدد اوّل ، رمضان ١٣٩٥ہ ، ص ٢١١ تا ٢٣٦ ) 3 - مذكورہ بالا دو نكات سے يہ پتہ چلتا ہے كہ نبى كريم صلی اللہ علیہ وسلم كى تصاوير بنانا بذاتِ خود اسلامى احكامات سے متصادم ہے گو كہ ان ميں اہانت كا كوئى پہلو بهى نہ پايا جائے - ايسى تصاوير شرك كا پيش خيمہ ، صريح فرامين ِرسالت كى مخالفت اور نبى كريم صلی اللہ علیہ وسلم كى صورت وسيرت پر اتہام كى قبيل سے ہيں - يہى وجہ ہے كہ ہمارى روايات ميں مقدس شخصيات كى تصاوير كا كوئى وجود نہيں پايا جاتا - البتہ حاليہ واقعات ميں جب ان تصاوير ميں اہانت او راسلامى تعليمات كے مذاق كا پہلو بهى بطورِ خاص شامل كرليا جائے تو يہ مكروہ فعل شرعى گناہ سے بڑھ كر ايك عظيم جسارت كا روپ اختيار كرليتا ہے - جس كا مرتكب اگر مسلمان ہو تو وہ دائرئہ اسلام سے خارج ہوكر مرتد ہو جاتا ہے اوراگر غير مسلم ہو تو تب بهى اس كو كسى طو رپر گوارا نہيں كيا جاسكتا - اس كى وجہ يہ ہے كہ نبى آخر الزمان صلی اللہ علیہ وسلم رہتى دنيا تك تمام انسانيت كے نبى ہيں ، جملہ مذاہب كے ماننے والوں كے ہاں تو آپ كاتذكرہ كسى نہ كسى صورت ميں پايا جاتا ہى ہے جبكہ باقى انسانيت كى فطرتِ سليم ميں قرآن كى رو سے ربّ كى توحيد كا اقرار اور اسلام كى حقانيت كا اثبات موجود ہے - آج اگر بعض كم نصيبوں كو آپ كى رسالت قبول كرنے كا شرف حاصل نہيں ہوا اور وہ آپ كى اُمت ِاجابت ميں شامل ہونے سے محروم ہيں تو پهر بهى وہ آپ كى اُمت ِدعوت ميں ضرور شامل ہيں - اور يہ بات كئى فرامين نبوى صلی اللہ علیہ وسلم سے صراحت كے ساتھ ثابت ہے - آپ نے ديگر انبيا كرام علیہ السلام سے اپنے امتيازات كا تذكرہ كرتے ہوئے اس امتياز كا بهى تذكرہ فرمايا كہ " پہلے انبيا ايك مخصوص قوم كى طرف بهيجے جاتے تهے اور ميں تمام انسانيت كے لئے بهيجا گيا ہوں - " ( بخارى : ٤٣٨ ) آپ صلی اللہ علیہ وسلم كى رحمت انسانوں سے بڑھ كر جانوروں كو بهى شامل ہے اور آپ كا لقب رحمتہ للعالمين ہے - آپ شرفِ انسانيت اور اللہ عزوجل كے محبوب ِگرامى ہيں ، اس لئے آپ كى توہين انسانيت كى توہين كے مترادف ہے ، جس كى كسى غير مسلم كو بهى اجازت نہيں دى جاسكتى - دور نبوى كے متعدد واقعات اس پر شاہد ہيں كہ توہين كے مرتكب يہوديوں كو بهى آپ صلی اللہ علیہ وسلم نے خود اپنے جانثاروں كو بهيج كر قتل كروايا - يہ شانِ رسالت كا تقاضا ہے كہ كل انسانيت كے نبى صلی اللہ علیہ وسلم كى ناموس كا تحفظ كى جائے - حضرت ابو بكر رضی اللہ عنہ كا فرمان ہے : لا والله ما كانت لبشر بعد محمد صلي الله عليه وسلم ( سنن ابوداؤد : ٤٣٦٣ ) مختصراً " اپنى توہين كرنيوالے كو قتل كروا دينا محمدصلی اللہ علیہ وسلم كے علاوہ كسى كے لئے روا نہيں ہے - " اسلام نے يہ اعزاز صرف نبى آخر الزمان صلی اللہ علیہ وسلم كے لئے مخصوص نہيں كيا بلكہ ناموسِ رسالت كے اس تحفظ ميں تمام انبياے كرام كو بهى شامل كيا - ايك طرف مسلمانوں كو ہر قوم كى مقدس شخصيات اور شعائر كے احترام كا درس ديا اور دوسرى طرف تمام انبياكا يہ حق بنا ديا كہ ان كى شان ميں توہين كرنے والوں كو زندگى كے حق سے محروم كرديا جائے - اس سلسلے ميں امام ابن تيميہ رحمہ اللہ نے حضرت موسىٰ علیہ السلام كے ايك قصے پر اپنى كتاب الصارم المسلول ميں تفصيلى بحث كرتے ہوئے بڑا بليغ استدلال كيا ہے : حارث بن نوفل سے مروى ہے كہ موسىٰ عليہ السلام كے خلاف ان كے عم زاد بهائى قارون نے سازش تيار كى اور ايك فاحشہ عورت كو مال وزر كے لالچ سے اس بات پر آمادہ كرليا كہ جب ميں اپنے حواريوں ميں بيٹها ہوں تو ميرے پاس آكر فرياد كرنا كہ موسىٰ نے ميرى عزت پرہاتھ ڈالا ہے - اس عورت نے ايسے ہى كيا اور حضرت موسىٰ كو برسرمجمع رسوا كيا - رسوائى كى يہ خبر جب حضرت موسىٰ كو پہنچى تو اُنہوں سے ربّ تعالىٰ سے سجدے ميں گر كر فريا د كى اور اپنى عزت كے دفاع كے لئے اس كى مدد طلب كى - اس دعا كے بعد آپ علیہ السلام قارون كى مجلس ميں گئے اور اس كے حواريوں كى موجودگى ميں كہا كہ تو نے ميرے بارے ميں فلاں فلاں سازش كى ، اے زمين ! اس كو پكڑ لے - حضرت موسىٰ علیہ السلام كى اس بددعا كا يہ اثر تها كہ زمين نے ان سب كو اپنے اندر دہنسانا شروع كرديا اور ديكهتے ہى ديكهتے اُنہيں گهٹنوں ، كمر اور سينے تك اندر كهينچ ليا - ان كى چيخ وپكار كے باوجود حضرت موسىٰ علیہ السلام نے اپنى دعا جارى ركهى جس كا نتيجہ يہ ہوا كہ قارون اور اس كے سب ساتهى زمين ميں دہنس گئے - " مختصراً ( ص : ٤١٢ ، ٤١٣ ) قارون اور اس كى جماعت كے دہنسنے كا يہ واقعہ قرآن ميں بهى ذكر ہوا اور نبى كريم صلی اللہ علیہ وسلم كا فرمان ہے كہ وہ قيامت تك دہنستے رہيں گے اور قارون كا خزانہ ان كے سر پربوجہ بن كر ان كے ساتھ ہوگا - يہ اوراس جيسے كئى واقعات اسلامى شريعت كے اس تصور كى تائيد كرتے ہيں كہ ناموسِ رسالت كى حفاظت كا يہ حق ديگر انبيا كو بهى حاصل ہے - جو شخص ان كى شان ميں گستاخى كا ارتكاب كرے گا ، اس كو بهى شديد سزا كا سامنا كرنا ہوگا - حضرت على رضی اللہ عنہ سے مروى ہے كہ نبى كريم صلی اللہ علیہ وسلم نے فرمايا : ( ( من سبَّ نبيا قُتِل ومن سبَّ أصحابه جُلِدَ ) ) ( الصارم المسلول : ص٩٢ ) " جس نے نبى صلی اللہ علیہ وسلم كو گالى دى ، اسے قتل كيا جائے اور جس نے آپ صلی اللہ علیہ وسلم كے صحابہ رضی اللہ عنہم كو گالى دى تو اسے كوڑے مارے جائيں - " حضرت عمر رضی اللہ كے پاس ايك آدمى لايا گيا كہ وہ نبى صلی اللہ علیہ وسلم كو برا بهلا كہتا تها تو فرمايا : ( ( من سبّ الله أو سبّ أحدا من الأنبياء فاقتلوه ) ) ( الصارم المسلول : ص٤١٩ ) " جس نے اللہ كويا انبيا كرام ميں سے كسى كو گالى دى تو اسے قتل كرديا جائے - " يہى وجہ ہے كہ پاكستان ميں نافذ العمل توہين رسالت كى سزا تمام انبيا كى توہين كرنے والوں كے لئے عام ہے - ( ناموسِ رسول اور قانون توہين رسالت : ص ٣٣٦ ، طبع سوم ) ديگر مذاہب كے ماننے والے اپنى مقدس شخصيات سے جو بهى سلوك كريں ليكن مسلمانوں نے ماضى ميں بهى كبهى اہل كتاب كو بهى اس امر كى اجازت نہيں دى كہ وہ اپنے انبيا كى تصوير كشى يا ان كو كسى ڈرامہ كى منظر كشى ميں پيش كرسكيں - خلافت ِعثمانيہ كے آخرى سالوں ميں شام كے بعض ممالك ميں بعض عيسائيوں نے حضرت يوسف علیہ السلام كے كردار كو كسى ڈرامہ ميں پيش كرنا چاہا تو اس وقت اس مسئلہ پر اہل علم كے ہاں بہت لے دے ہوئى اور بالآخر سلطان عبد الحميد نے عيسائيوں كو بلادِ اسلاميہ ميں انبيا كى اس اہانت سے حكما ًروك ديا - ( مجلة البحوث الإسلامية سعودى عرب ، عدد اوّل ، مجريہ ١٣٩٥ہ ، ص ٢٢٢ ) ايسے ہى بيسيويں صدى كے آغاز ميں ہى لندن ميں ايك ڈرامے ميں نبى كريم صلی اللہ علیہ وسلم سميت بعض ديگر انبيا كے كردار كو بهى پيش كئے جانے كى خبر ملى ، اس موقع پر بهى اسى خليفہ نے پہلے سفارتكارى اور بعد ازاں يہ دہمكى دے كر اس مذموم فعل كو رو بہ عمل آنے سے روك ديا كہ وہ بحيثيت ِخليفہ " پورى اُمت ِمسلمہ كو برطانيہ كے خلاف جنگ كا حكم جارى كريں گے - " 4 - ان توہين آميز خاكوں كے ذريعے جہاں ناموسِ رسالت پر حرف آيا ہے ، وہاں اللہ كے آخرى دين اور اكمل شريعت كى بے حرمتى كا بهى ارتكاب كيا گيا ہے - ان كارٹونوں كے بارے ميں جو تفصيلات بعض ذرائع ابلاغ ميں چهپى ہيں ، ان سے پتہ چلتاہے كہ باقاعدہ منظم منصوبہ بندى كے ذريعے قرآنِ كريم ، فرامين ِنبويہ اور شريعت ِمطہرہ كا تمسخر اُڑانے كے لئے يہ سارى سازش عمل ميں لائى گئى - اوراس تمسخر كو كارٹون يا خاكوں كى ذو معنى شكل ميں پورى دنيا ميں پهيلايا گيا ہے - فرامين نبوى اور آياتِ قرآنى كى اس تضحيك كے علاوہ اسلام سے ديگر مذاہب كو بدترين تعصب ميں مبتلا كرنے كے لئے يہوديوں كے بارے ميں بعض واقعات كى مضحكہ خيز منظر كشى بهى كى گئى ، تاكہ ديگر مذاہب كے ماننے والوں كو اسلام سے بدظن كياجائے - يہ تمام خاكے اس امر كا بهى واضح ثبوت ہيں كہ اسلام كو قبو ل كرنے كى جو روايت امريكہ اوريورپ ميں جڑ پكڑ رہى ہے ، اس سے اسلام دشمن برى طرح خائف ہيں اور وہ ہر حيلے بہانے سے اسلام كى بڑہتى مقبوليت كے آگے بند باندہنا چاہتے ہيں اور اسى لئے وہ اسلام كو دہشت گردى ، تنگ نظرى اورتعصب وجبر كا دين ثابت كرنے پر تلے ہوئے ہيں - قرآن كہتا ہے : ( ( يُرِيْدُوْنَ لِيُطْفِوٴُوْا نُوْرَ اللهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللهُ مُتِمُّ نُوْرِه وَلَوْ كَرِهَ الْكٰفِرُوْنَ ) ) ( الصف : ٨ ) ) " يہ اپنى پهونكوں سے اللہ كے نور كى شمع گل كرنا چاہتے ہيں ، حالانكہ اللہ نے اپنے نور كو تمام كركے ہى رہنا ہے ، چاہے كافر اسے لاكہ ناپسند كريں - " اللہ كے كامل واكمل دين كے ساتھ كفار كا يہ رويہ شديد ہٹ دہرمى اور بدترين تعصب كى نشاندہى كرتا ہے اور قرآنِ كريم كى زبانى اللہ تعالىٰ نے اپنى شريعت ِمطہرہ كا مذاق اُڑانے والوں پر لعنت كى اور اُنہيں عذابِ اليم كا وعدہ ديا ہے : ( ( ذٰلِكَ جَزَاوٴُهُمْ جَهَنَّمُ بِمَا كَفَرُوْا وَاتَّخَذُوْا آيٰتِيْ وَرُسُلِيْ هُزُوًا ) ) ( الكہف : ١٠٦ ) " ان كى سزا جہنم اس لئے ہے كيونكہ اُنہوں نے اسلام سے كفر كيا اور اللہ كى آيات اور اس كے رسولوں كا مذاق اُڑايا - " ( ( وَلَقَدِ اسْتُهْزِىَ بِرُسُلٍ مِّنْ قَبْلِكَ فَأَمْلَيْتُ لِلَّذِيْنَ كَفَرُوْا ثُمَّ أَخَذْتُهُمْ فَكَيْفَ كَانَ عِقَابِ ) ) ( الرعد : ٣٢ ) " رسولوں كا اس سے پہلے بهى مذاق اُڑايا جاتا رہا - تو ميں كافروں كو ڈہيل ديتا رہا ، پهر ميں نے ان كو اپنى گرفت ميں لے ليا پهر كيسا رہا ميرا عذاب ! ! " اللہ تعالىٰ نے قرآن كريم ميں جابجا كفار كى اس قبيح عادت كا تذكرہ كيا ہے كہ وہ اللہ اور اس كے رسول كا مذاق اُڑاتے ہيں ( المائدة : ٥٧ ) پهر ان سے يہ سوال كيا ہے كہ اللہ اور اس كے رسول ہى تمہيں اس تمسخر كے لئے ملتے ہيں ، تم فكر نہ كرو ، تمہارا انجام عنقريب اس ربّ كے ہاتھ ميں جانے والا ہے - ( التوبہ : ٦٥ ) نبى كريم كا يہ موٴثر اندازِ دعوت ملاحظہ فرمائيں : ( ( يٰحَسْرَةً عَلى الْعِبَادِ مَا يَأْتِيْهِمْ مِّنْ رَّسُوْلٍ إِلاَّ كَانُوْا بِهَا يَسْتَهْزِءُ وْنَ ) ) ( يٰسين : ٣٠ ) " ان بندوں ( كى نامرادى ) پر افسوس و حسرت ! ان كے پاس جو رسول بهى آتا ہے ، تو يہ اس كا تمسخر اُڑانے سے نہيں چوكتے - " الغرض اللہ كے دين كا تمسخر اُڑانا اور اس كى آيات سے ہنسى مذاق كرنا ايك مسلمان كو لمحہ بهر ميں دائرئہ اسلام سے خارج كركے مرتد بناديتا ہے اور كفار كے لئييہ قبيح حركت اللہ كو چيلنج كرنے اور اس كے عذاب كو دعوت دينے كے مترادف ہے - يہ ہيں بالاختصار وہ چار وجوہات جن كى وجہ سے مسلمان ان توہين آميز خاكوں پر دنيا بهر ميں اپنا ردّ عمل ظاہر كررہے ہيں - اور يہ ردّ عمل اس ظلم وزيادتى كے بالمقابل بڑا ہى ادنىٰ گويا مجبور و مظلوم كى فرياد كے مصداق ہے - اسلام اورنبى رحمت صلی اللہ علیہ وسلم كى يہ توہين مسلمانوں كے حكمرانوں كى اس كيفيت كا برملا اظہار ہيں كہ جس نبى كى اطاعت كا دم بهر كر اسلام كے تمغے وہ سينوں پر سجائے بيٹهے ہيں ، اس نبى صلی اللہ علیہ وسلم كى ناموس كے تحفظ كے لئے مخلصانہ جذبات سے ان كے دل ودماغ عارى ہيں اور اپنے اقتدار كے تحفظ كے لئے وہ شانِ نبوت اور اسلام سے ہر طرح كى مضحكہ خيزى گوارا كرنے كے لئے آمادہ ہيں ، وگرنہ ايسے نازك لمحات پر ان كى اسلاميت جوش ميں آتى اور دنيا بهر كے مسلمانوں كے جذبات كى پاسدارى كرتے ہوئے وہ ہرممكن ايسا اُسلوب اختيار كرتے كہ نبى كريم فداہ اَبى واُمى كى ناموس كى طرف بڑہنے والے ہاتھ توڑ ديے جاتے - يہ تصاوير اور توہين آميز خاكے مسلم حكمرانوں كى اسلام سے عدم وابستگى كا نوحہ ہيں ، جس كا ادراك كرنے كے بعدہى غيرمسلموں كو اس مكروہ حركت كى جسارت ہوئى ! ! توہين آميز خاكے اور عصر حاضركے قوانين توہين كے ان واقعات پر غير مسلم حكومتوں كا رويہ بهى ہٹ دہرمى ، تكبر وتمسخر اور انانيت كا مظہرہے - اس نوعيت كے واقعات پر ان كى پيش كردہ بعض معذرت آرائياں بهى منافقت كے پردے ميں لپٹى ہوئى ہيں - ان اخبارات كے سابقہ رويے ، ان ممالك كے اپنے قوانين اور اقوامِ متحدہ وديگر عالمى قوانين ان كے اس دوہرے معيار كى كسى طو رحمايت نہيں كرتے ، ليكن اس كے باوجود ميڈيا كے بل بوتے پر ان كى تكرار جارى وسارى ہے - 1 - جہاں تك توہين آميز خاكے شائع كرنے والے اخبار كاتعلق ہے جس كى پيشانى پر يہوديوں كا عالمى نشان ' سٹار آف ڈيوڈ ' اس كے متعصب يہودى ہونے كابرملا اظہار ہے تو اسى اخبار نے ٢ برس قبل حضرت عيسىٰ كے بارے ميں بعض متنازعہ خاكے شائع كرنے سے انكار كيا تها ، كيونكہ ان كى نظر ميں اس سے ان كے بعض قارئين كے جذبات متاثر ہونے كا خدشہ تها - وہ خاكے كرسٹوفرزيلر نامى كارٹونسٹ نے بنائے تهے - مذكورہ خاكوں كى اشاعت كے عمل كا بهى اگر جائزہ ليا جائے تو حادثہ كى بجائے ايك منظم سازش كا پتہ چلتا ہے - ( تفصيلات : روزنامہ ' جنگ ' ١٦ / فرورى ' زير وپوائنٹ ' جاويد چودہرى ) لمحہ بہ لمحہ اس سازش كو جس طرح پروان چڑهايا گيا ، اور جن جن مراحل سے اسے گزارا گيا ، اس كا تفصيلى تذكرہ ہفت روزہ ' ندائے خلافت ' كے يكم مارچ ٢٠٠٦ء كے شمارے ميں ايك مستقل مضمون ميں كيا گيا ہے - يوں بهى يہ ڈنمارك سكنڈے نيوين ممالك ميں سب سے زيادہ يہوديت نواز ملك ہے ، كيونكہ تاريخى طور پر يورپ سے نكالے جانے كے بعد سب سے زيادہ يہودى ڈنمارك ميں ہى رہائش پذير ہوئے تهے - اس لئے اسى ملك ميں اس سازش كا بيج ڈالا گيا ہے - اس سازش كا مختصر تذكرہ اپنے الفاظ ميں حسب ِذيل ہے : " ان خاكوں كى اشاعت كے دو بنيادى كردار ہيں : پہلا ڈينيل پائبس نامى امريكى عيسائى جو صدر بش كے ساتھ گہرے سياسى وتجارتى مراسم ركهنے كے علاوہ بعض كميٹيوں كا بهى ركن ہے اور امريكى اخبار اسے ' اسلام فوبيا كا مريض ' اورمغربى دانشور ' اسلام دشمن ' قرار ديتے ہيں - اسلام كے نام پر دنيا بهر ميں جہاں كوئى سرگرمى ہو تووہ اس كے لئے ہرقسم كى مدد دينے كے لئے آمادہ رہتا ہے - دوسرا اہم كردار جيلانڈ پوسٹن نامى اخبار كا يہودى كلچر ايڈيٹر فليمنگ روز - مسلمانوں كے خلاف يہ دہشت گردى عيسائيوں اور يہوديوں كى ملى بہگت كا نتيجہ ہے - يہ ايڈيٹر كافى عرصہ سے توہين رسالت كے موقع كى تلاش ميں تها كہ كرے بلوٹكن نامى ايك ڈينش مصنف نے نبى صلی اللہ علیہ وسلم پر ايك مختصر كتاب ميں شائع كرنے كے لئے اس سے آپ كا كوئى خاكہ طلب كيا - اس تقاضے پر فليمنگ نے ڈينيل كى حمايت اور تعاون كے بل بوتے پر آپ صلی اللہ علیہ وسلم كے خاكے بنانے كيلئے اپنے اخبار ميں اشتہار شائع كرا ديا - ٤٠ ميں سے ١٢ بدبخت كارٹونسٹ اس مذموم حركت كے لئے آمادہ ہوئے اور ان ميں سے ويسٹر گارڈ نامى ملعون كارٹونسٹ نے توہين آميز خاكے تيار كئے - اپنے قتل كا فتوىٰ ملنے كے بعد سے يہ شخص روپوش يا ڈينش پوليس كى حفاظت ميں ہے جبكہ فليمنگ ميامى ( امريكہ ) ميں اپنے دوست ڈينيل كى ميزبانى اور تحفظ سے محظوظ ہورہا ہے - " ( ہفت روزہ فيملى ميگزين : ٥ مارچ٢٠٠٦ء ' سازش كے اصل مجرم ' ) ڈينش اخبار كا يہ واقعہ كوئى حادثہ نہيں بلكہ ايك سوچى سمجهى ذہنيت ہے جيساكہ واشنگٹن پوسٹ نے بهى يہى قرارد يا ہے - اور خود فليمنگ روز سے جب اپنے طرزِ عمل پر افسوس كے بارے ميں پوچها گيا تو اس نے جواب دياكہ ايسى كوئى بات نہيں ، ان خاكوں كى اشاعت كے پس پردہ ايك جذبہ كار فرما ہے او روہ ہے ' دہشت گردى ' جسے اسلام سے روحانى اسلحہ فراہم ہوتا ہے - ( روزنامہ ڈان : ١٩ فرورى ٢٠٠٦ء ) 2 - جہاں تك ڈنمارك كے قوانين كا تعلق ہے تو اس حركت ميں اس كے اپنے طے شدہ كئى قوانين كى مخالفت پائى جاتى ہے - مثلاً ڈنمارك كے كريمنل كوڈ كے سيكشن ١٤٠ كے مطابق " ہر وہ شخص جوملك ميں قانونى طورپر مقيم كسى فرد يا كميونٹى كے مذہب يا عبادات اور ديگر مقدس علامات كى تضحيك كرے گا ، اسے زيادہ سے زيادہ چار ماہ كى قيد يا جرمانہ كى سزا دى جا سكے گى - " غور طلب امر يہ ہے كہ جيلانڈ پوسٹن نامى اخبار اوراس كے ايڈيٹر كو اس قانون سے كيوں بالاتر ركها جارہا ہے ؟ جبكہ ڈنمارك كى سركارى ويب سائٹ پر خود اس اخبار پر اس قانون كے تحت كاروائى كرنے كا امكان ظاہر كيا گيا ہے ، ليكن ابهى تك كسى قانونى اقدام سے گريز كا رويہ زير عمل ہے - ايسے ہى ڈنمارك ہى كے پينل كوڈ كے سيكشن ٢٦٦ بى كے مطابق " ايسا كوئى بهى بيان يا سرگرمياں جرم ہيں ، جو كسى بهى كميونٹى كے افراد كے لئے رنگ ، نسل ، قوميت ، مذہب يا جنس كے حوالے سے دل آزار ہوں - " ڈنمارك كے يہ اخبارات وجرائد اس دفعہ كى خلاف ورزى كے بهى مرتكب ہوئے ہيں ليكن يہاں بهى قانون كو حركت ميں نہيں لايا جارہا - مزيد برآں ڈنمارك كے آئين ميں آزادىٴ اظہار كے حوالے سے سيكشن ٧٧ كى رو سے " ہر شخص كواپنے خيالات كے اظہار اور اُنہيں چهاپنے كى مكمل آزادى ہے ليكن وہ اپنے خيالات كے حوالے سے ' كورٹ آف جسٹس ' كو ضرور جواب دہ ہے ' ' اگر ان اخبارات كى اس حركت كو آزادىٴ اظہار كے زمرے ميں لانے كو بهى بفرضِ محال تسليم كرلياجائے تب بهى اس ' كورٹ آف جسٹس ' نے دنيا بهر كے مظاہروں كے بعد ان اخبارات سے كسى جواب طلبى سے تاوقت كيوں گريز كيا ہے ؟ 3 - ڈينش اخبارات وجرائد كے بعد جب يہ كارٹون مغربى ميڈيا ميں شائع ہوئے ہيں تو اس امر كا جائزہ لينے كى بهى ضرورت محسوس ہوتى ہے كہ كيا عالمى قوانين اور مغر ب كے مسلمہ تصورات مغربى ميڈيا كو بهى انہيں شائع كرنے كى اجازت ديتے ہيں يا نہيں ؟ اس سلسلے ميں ميڈيا ہر جگہ آزادىٴ اظہار كے حق كا تذكرہ كر رہا ہے ، يوں بهى مغرب ميں اس فلسفے كو بعض وجوہ سے ايك مسلمہ كى حيثيت حاصل ہوچكى ہے - باوجود اس امر كہ اسلام آزادىٴ اظہار كے مغربى تصور كا قائل نہيں ليكن حاليہ خاكے مغرب كے اپنے پيش كردہ تصور پر بهى پورا نہيں اُترتے كيونكہ ہر انسان كو اس حد تك ہى آزادىٴ اظہار حاصل ہوتا ہے جب تك يہ اظہار دوسرے كى حدود ميں داخل نہ ہوجائے - آزادىٴ اظہار كا يہ مطلب قطعاً نہيں ہے كہ دوسروں كى حدود ميں دخل اندازى كى جائے - ايك انسان جب آزادىٴ اظہار كے ذريعے دوسروں كے مقدس تصورات و نظريات اور رہنما شخصيات پر تنقيد كرے گا تو يہ آزادى كے بجائے كهلم كهلا جارحيت كا ارتكاب كہلائے گا - دوسرے كے جذبات سے كهيلنا آزادىٴ اظہار كے بجائے ' دہشت گردى كا ارتكاب ' ہے - جرمن مفكر ايمانويل كانٹ كا مشہور مقولہ ہے كہ " ميں اپنے ہاتھ كو حركت دينے ميں آزاد ہوں ، ليكن جہاں سے تمہارى ناك شروع ہوتى ہے ، ميرے ہاتھ كى آزادى ختم ہوجاتى ہے - " ايسے ہى " ہر انسان كى آزادى وہاں جا كر ختم ہوجاتى ہے ، جہاں دوسرے كى شروع ہوتى ہے - " اس لحاظ سے بهى ان اخبارات كا يہ رويہ آزادىٴ اظہار كے مغربى تصور كے استحصال اور كهلى مخالفت پر مبنى ہے - آزادىٴ اظہار كى يہ حد بندى صرف ايك مسلمہ حقيقت نہيں بلكہ يورپى كنونشن كا چارٹر ( مجريہ ١٩٥٠ ، روم ) اس كو قانونى حيثيت بهى عطا كرتاہے - جس كى رو سے " آزادىٴ خيالات كے ان حقوق پر معاشرے ميں موجود قوانين كے دائرہ كار كے اندر ہى عمل كرنا ہوگا ، تاكہ يہ آزادياں كسى دوسرے فرد ياكميونٹى كے تحفظ ، امن وامان او رديگر افراد يا كميونٹى كے حقوق اور آزاديوں كو سلب كرنے كا ذريعہ نہ بنيں - " مزيد برآں اسى چارٹر كے سيكشن ١ ، آرٹيكل ١٠ كى شق اول ودوم ميں يہ بهى درج ہے كہ " آزادىٴ اظہار كے حوالے سے ملكى قوانين پامال نہيں كئے جائيں گے ، تاكہ جمہورى روايات علاقائى سلامتى ، قومى مفادات ، دوسروں كے حقوق كى پاسدارى اور باہمى اعتماد كو نقصان نہ پہنچے - " " آزادى اظہار كا يہ تصور فرض شناسى اور ذمہ دارانہ رويے سے مشروط ہے - " " آزادىٴ اظہار كا حق نہايت حزم واحتياط او رذمہ دارى كے ساتھ استعمال كيا جانا چاہئے ، اس كے ذريعے كسى كو يہ حق حاصل نہيں كہ وہ ملك ميں معاشرے كى اخلاقى اقدار ، دوسروں كى عزتِ نفس ، اور ان كے بنيادى حقوق كو گزندپہنچائے - " آزادىٴ اظہار كا يہ حق ' انٹرنيشنل كنونشن آن سول اينڈ پوليٹكل رائٹس ' ICCPRكے ذريعے بهى محدود كرديا گيا ہے - مزيد تفصيلات كے لئے حسب ِذيل مضمون ديكهيں : روزنامہ پاكستان ، لاہور ' نسلى ومذہبى منافرت اور عالمى قوانين ' از آغا شاہى توہين آميز خاكوں كى اشاعت كى مخالفت ان متعدد فيصلہ جات سے بهى ہوتى ہے جو ماضى ميں مغرب كى مختلف عدالتيں سنا چكى ہيں - اس كے باوجود ڈينش حكمرانوں كا يہ عذر ' عذرِ گناہ بدتر از گناہ ' كا مصداق اور ديگر حكمرانوں كى ان سے ہم نوائى دراصل اسلام سے دشمنى كا برملا اظہار ہے - ميڈيا كے بل بوتے پر اسلام كے بارے ميں پيدا كيا جانے والا تعصب مختلف مراحل پر اپنا رنگ دكها رہا ہے اور اس كو اپنے لبرل قوانين كا تحفظ پہنانے كى ناكام كوشش كى جارہى ہے - يورپى يونين كى ہيومن رائٹس كى اعلىٰ ترين عدليہ نے سال ١٩٩٦ء ميں برطانيہ كے ہاؤس آف لارڈز كے توہين مسيح كے مقدمہ ميں فيصلہ پر اوپر درج شدہ آرٹيكل ١٠ كے تحت اپيل كى سماعت كے بعد ايك اہم اور دلچسپ مقدمہ ' ونگرو بنام مملكت ِبرطانيہ ' ميں بڑا معركہ آرا فيصلہ صادر كياہے جو يورپى يونين كے تمام ممبر ممالك پر لاگو ہے - يہ كيس ايك ايسى فلم كے بارے ميں تها جس سے حضرت عيسىٰ كى توہين كا تاثر اُبهرتا ہے اور اس كو برطانوى سنسر بورڈ نے اس بنا پر نمائش سے روك ديا كہ اس سے عيسائى شہريوں كے جذبات مشتعل ہونے كا انديشہ تها - سنسربورڈ كے اس فيصلہ كے خلاف فلمساز نے برطانيہ كى سب سے بڑى عدالت ' ہاؤس آف لارڈز ' ميں اپيل كى ، جہاں اس عدالت ِعظمى كے ايك لبرل جج اسكارمين نے يہ قرار ديا كہ " توہين ِمسيح كا قانون برطانيہ كے لئے ناگزير ہے - " اس ہاؤس نے بهى فلم كو نمائش سے روكنے كا فيصلہ برقرار ركها - فلمساز نے پهر اس فيصلہ كے خلاف حكومت برطانيہ كو فريق بناتے ہوئے حقوقِ انسانى كى اعلىٰ ترين عدالت ميں اس فيصلہ كو اوپر درج شدہ آرٹيكل ١٠ كى رو سے چيلنج كرديا - يورپى يونين كى اس اعلىٰ ترين عدالت نے اس آرٹيكل كى تشريح كرتے ہوئے يہ قرارد يا كہ " توہين ِمسيح كے قانون كى بدولت حقوقِ انسانى كا تحفظ برقرار رہتا ہے - " اور سابقہ فيصلوں كو برقرار رركها - ہيومن رائٹس كميشن كے ايك مشہور كيس Faurisson VS Franceكا عدالتى فيصلہ ملاحظہ ہو : " ايسے بيانات پرجو يہوديت دشمن جذبات كو ابهاريں يا انہيں تقويت ديں ، پابنديوں كى اجازت ہوگى ، تاكہ يہودى آباديوں كے مذہبى منافرت سے تحفظ كے حق كو بالادست بنايا جاسكے - " روزنامہ نوائے وقت لاہور ميں شائع ہونے والے مضمون ' يورپ اور توہين انبيا ' ميں مجاہد ناموسِ رسالت جناب محمد اسمٰعيل قريشى لكهتے ہيں : " يورپ كى عيسائى اور نام نہاد سيكولر حكومتوں كا شروع سے يہ عجيب وغريب دوہرا معيار رہاہے كہ اپنے ملكوں ميں تو توہين مسيح كے جرم كى سنگين سزا ، سزاے موت نافذ رہى ہے جو اب بهى عمر قيد كى صورت ميں موجود ہے ليكن وہ چاہتے ہيں كہ پاكستان يا دوسرے مسلمان ملكوں ميں پيغمبر اسلام صلی اللہ علیہ وسلم كى اہانت كى سزا كا سرے سے وجود ہى نہ رہے كيونكہ اس سے عيسائى اور ديگر اقليتوں كے انسانى حقوق مجروح ہوتے ہيں - " مغرب كى منافقانہ روش : ان خاكوں كى اشاعت كے لئے بہت سے اخبارات نے يہ موقف بهى اختيار كيا كہ سيكولر معاشرے كے نمائندہ ہونے كى وجہ سے وہ مذہبى نظريات كے تحفظ كے پابند نہيں - دوسرى طرف ان ممالك كے آئين اس امر كى ضمانت بهى ديتے ہيں كہ وہ اپنے ہاں بسنے والوں ميں كسى مذہبى امتياز كو جگہ نہيں ديں گے ، ليكن ان ممالك كا عملى رويہ اس دعوىٰ كے برعكس ہے - ان ممالك ميں عيسائيت اور يہوديت كو جوتحفظ حاصل ہے اور قوانين ميں ان كى جو ترجيحى حيثيت موجودہے ، اسلام كو يہ تحفظ كسى مرحلہ ميں بهى ميسر نہيں - ڈنمارك اور ديگر يورپى ممالك ميں يہوديوں كے جرمنى ميں قتل عام كى خود ساختہ تاريخ اور ان كى مظلوميت كو پورا تحفظ ديا گياہے - اس مزعومہ قتل ِعام ( ہولوكاسٹ ) ميں مقتولين كى تعداد كو ٥٠ لاكہ سے كم بيان كرنا كسى كے مجرم بننے كے لئے كافى ہے - حتىٰ كہ اس كہانى كے كسى جز كا بهى انكار كرنا ٢٠ سال تك قيد كى سزا كا مستوجب ہے - ان ممالك كا يہ قانون مذہبى امتياز پر واضح دليل اور آزادىٴ اظہار پر صاف قدغن ہے - ليكن چونكہ اس سے يہوديوں كى دل شكنى ہوتى ہے ، اس لئے اس كو تو قانونى تحفظ عطا كيا گيا ہے ، ليكن مسلمانوں كى دنيا بهر ميں او رخود ڈنمارك ميں دل شكنى كوئى جرم نہيں - يہ تضاد مغربى لبرل ازم كا پورا پول كهولتا ہے ! برطانيہ ميں حضرت عيسىٰ علیہ السلام كى توہين پر موت كى سزا موجود ہے اور اس سزا كو عالمى عدالت ِانصاف بهى مختلف موقعوں پر تسليم كرچكى ہے گويا وہ برطانيہ كے اس تصورِ قانون كى موٴيد ہے جيساكہ اس كى تفصيل اوپر گزر چكى ہے - غور طلب امر يہ ہے كہ حضرت عيسىٰ علیہ السلام كى توہين كو آزادىٴ اظہار كے دائرے ميں لانا كيوں برطانوى حكومت كو گوارا نہيں - علاوہ ازيں برطانيہ كے اس قانون كا دائرہ صرف چرچ كے تحفظ تك ہى كيوں محدود ہے ؟ يہ قوانين شہريوں ميں عدم مساوات اور مذہبى امتياز پر واضح دليل ہيں - حضرت عيسىٰ علیہ السلام كى توہين كا ايك كيس آسٹريا ميں بهى ١٩٩٠ء ميں زير سماعت لايا گيا ہے ، جس سے پتہ چلتاہے كہ يہ قانون ديگر مغربى ممالك ميں بهى موجود ہے - اس كيس ' اوٹو پريمنگر انسٹيٹيوٹ بنام آسٹريا ' كے فيصلہ ميں عدالت نے تحرير كيا كہ " دفعہ ٩ كے تحت مذہبى جذبات كے احترام كى جو ضمانت فراہم كى گئى ہے ، اس كے مطابق كسى بهى مذہب كى توہين پر مبنى اشتعال انگيز بيانات كو بدنيتى اور مجرمانہ خلاف ورزى قرار ديا جاسكتا ہے - جمہورى معاشرے كے اوصاف ميں يہ وصف بهى شامل ہے كہ اس نوعيت كے بيانات ، اقوال يا افعال كو تحمل ، بردبارى اور برداشت كى روح كے منافى خيال كيا جائے اور دوسروں كے مذہبى عقائد كے احترام كو صد فى صد يقينى بنايا جائے - " ١٩٨٩ء ميں ايك فلم Visions of Ecstasy كو برطانوى سنسر بورڈ نے اس بنياد پر نمائش سے روك ديا كيونكہ اس ميں چرچ كى توہين پائى جاتى تهى - حالانكہ بعدازاں وہ يہ ثابت نہيں كرسكے كہ اس ميں توہين آميز اور قابل اعتراض چيزيں كہاں پائى جاتى ہيں ؟ اس واقعہ ميں ' ہمہ قسم كے نسلى امتياز ( يا تعصبات ) كے خاتمے پر عالمى كنونشن ' ICERD كى بهى صريحاً خلاف ورزى كى گئى ہے - جس كى رو سے نسلى برترى ، نفرت انگيز تقارير اور نسلى تعصب كو ابهارنے كے عمل كوغير قانونى قرارديا گيا ہے - اور اقوام متحدہ پر لازم ہے كہ اس قسم كے قابل تعزير اقدامات كے ذمہ داروں كو قرارِ واقعى سزا دے - ايسے معاشرے جہاں مذاہب كى بنياد پر تفريق ممنوع ہے ، وہاں اسلام كو نظر انداز كركے ديگر مذاہب كو يہ تقدس عطا كرنا بذاتِ خود قابل موٴاخذہ اور مذہبى امتياز كا مظہرہے - يہ مغرب كى اس منافقت كا پول كهولتا ہے جو آئے روز مذہبى مساوات كا دعوىٰ كرتى اور مسلم ممالك كو ا س كا درس ديتى رہتى ہے - بالخصوص اس وقت جب جمہورى اُصولوں كى دعويدار حكومتيں اس حقيقت كے علىٰ الرغم اس زيادتى كا ارتكاب كريں كہ يہ دنيا ميں پائے جانے والے ڈيڑھ ارب يعنى دنيا بهر كى چوتہائى آبادى كے مذہبى جذبات كا تمسخر اُڑانا ہے - اسلام كى توہين ؛ ايك جرمِ مسلسل توہين آميز خاكوں كى اشاعت كوئى وقتى مسئلہ نہيں كہ اس پر مسلمان اپنے غم وغصہ كا اظہار كركے اپنا احتجاج ريكارڈ كراليں اور اسے ہى كافى سمجهيں - بلكہ اگر صرف گذشتہ چند برس كى تاريخ كو پيش نظر ركها جائے تو پتہ چلتا ہے كہ توہين ِاسلام غيرمسلموں كا ايك مسلسل رويہ ہے ، جس كا ارتكاب غير مسلم ايك تسلسل سے كررہے ہيں اور اس كو كافر حكومتيں لگاتار تحفظ عطا كرتى ہيں - ا س جرم كے مرتكبين ان كى آنكھ كا تارا اور ان كى عنايتوں كا مركز ومحور ٹهہرتے ہيں - ان واقعات كے بارے ميں حسب ِذيل اشارے اس مسلسل رجحان كى عكاسى كرنے كے لئے كافى ہيں جس كے تدارك كے لئے اُمت ِمسلمہ كو سنجيدگى سے غور كرنا ، اس كى وجوہات تلاش كرنا اور اس كے خاتمے كے لئے ٹهوس اقدامات بروئے كار لانا ہوں گے : ٨٠ اور ٩٠ كى دہائيوں ميں سلمان رشدى كى شيطانى آيات اور تسليمہ نسرين كے ناولوں كى اشاعت او رمغرب ميں ان كى ريكارڈ تعداد ميں فروخت ، بعد ازاں ان دونوں ملعون شخصيات كو مغربى حكومتوں كا سركارى پروٹوكول پيش كرنا اور ان كے گرد حفاظتى حصار قائم كركے مقبولِ عام شخصيتوں كا درجہ دينا - نواز حكومت كے دوسرے دور ميں دو مسيحيوں كا توہين رسالت كا ارتكاب اور راتوں رات اُنہيں جرمنى كى حكومت كے تحفظ ميں دينے كے لئے پاكستانى ائيرپورٹوں سے باعزت روانگى جنورى ٢٠٠٠ء ميں انٹرنيٹ پر ايك حياباختہ لڑكى كے سامنے مسلمان نمازيوں كو اس حالت ميں سجدہ ميں گرا ہوا دكهايا گيا كہ وہ اس كى عبادت كررہے ہيں - اس پر ہفت روزہ ' وجود ' كراچى ميں توجہ دلائى گئى - ستمبر ٢٠٠٠ء ميں انٹرنيٹ پر قرآن كى دو جعلى سورتيں ' دى چيلنج ' كے عنوان سے شائع ہوئيں اور يہ دعوىٰ كيا گيا كہ يہ وہ مظلوم سورتيں ہيں جنہيں مسلمانوں نے اپنے مقاصد كى راہ ميں ركاوٹ سمجهتے ہوئے قرآن سے نكال باہر كيا ہے - معاذ اللہ اكتوبر ٢٠٠١ء ميں ' دى رئيل فيس آف اسلام ' نامى ويب سائٹ پر نبى كريم صلی اللہ علیہ وسلم سے منسوب چہ تصاوير كے ساتھ ہتك آميز مضامين شائع كئے گئے ، جس ميں اسلامى تعليمات كو مسخ كركے يہ تاثر اُبهارا گيا كہ مسلمان اپنے سوا تمام ديگر انسانوں بالخصوص يہود ونصارى كوواجب القتل سمجهتے ہيں - نبى كريم صلی اللہ علیہ وسلم سے تصاوير منسوب كركے يہ دعوىٰ كيا گيا كہ آپ دنيا ميں قتل وغارت اور دہشت گردى كا سبب ہيں - نعوذ الله نومبر ٢٠٠٤ء ميں ہالينڈ كے شہر ہيگ ميں Submission نامى فلم ميں اسلامى احكامات كا مذاق اُڑايا گيا اور برہنہ فاحشہ عورتوں كى پشت پر قرآنى آيات تحريركى گئيں - قرآنى احكام كو ظالمانہ قرار دينے كى منظر كشى كرتے ہوئے مغرب ميں بسنے والے انسانوں كو يہ پيغام ديا گيا كہ اس دين سے كسى خير كى توقع نہيں كى جاسكتى - اس كے نتيجے ميں وہاں مسلم كش فسادات شروع ہوگئے - آخر كار ايك مراكشى نوجوان محمد بوہيرى نے اس گستاخِ قرآن ' وان گوغ ' كو اس كے انجام تك پہنچايا - يادر ہے كہ اس فلم كا سكرپٹ نائيجريا كى سياہ فام مرتد عورت عايان ہرشى على نے لكها تها ، جب يہ عورت ہالينڈ ميں سكونت پذير ہوئى تو مسلمانوں نے اس كى سرگرميوں پر احتجاج كيا ، آخر كار ڈچ حكومت نے ا س عورت كے تحفظ كے لئے اسے سركارى پروٹوكول فراہم كرديا - جنورى ٢٠٠٥ء ميں فُرقان الحق نامى كتاب شائع كركے اس كو مسلمانوں كا نيا قرآن باور كرانے كى مذموم مساعى شروع كى گئيں - ٣٦٤ صفحات پر مشتمل ا س كتاب ميں ٨٨آيات ميں خود ساختہ نظريات داخل كئے گئے جس كى قيمت ٢٠ ڈالر ركهى گئى - مارچ ٢٠٠٥ء ميں امينہ ودود نامى عورت نے اسرىٰ نعمانى كى معيت ميں امامت ِزن كے فتنے كا آغاز كيا اور مغربى پريس نے اس كو خوب اُچهالا - مئى ٢٠٠٥ء ميں نيوز ويك نے امريكى فوجيوں كى گوانتا ناموبے ميں توہين ِقرآن كے ٥٠ سے زائد واقعات كى رپورٹ شائع كى جس كے بعد دنيا بهر كے مسلمانوں ميں اشتعال پهيل گيا - ستمبر ٢٠٠٥ء ميں جيلانڈ پوسٹن نامى ڈينش اخبار ميں توہين رسول صلی اللہ علیہ وسلم كا ارتكاب كيا گيا - جس كے بعد وہاں كے كئى جرائد نے اُنہيں دوبارہ شائع كيا - بعد ازاں فرورى ٢٠٠٦ء ميں كئى مغربى اخبارات نے ان توہين آميز كارٹونوں كو اپنے صفحہ اوّل پر شائع كيا - نبى رحمت محمد عربى صلی اللہ علیہ وسلم كى شان ميں گستاخيوں كا يہ سلسلہ ان چند سالوں پر محيط نہيں بلكہ دشمنانِ اسلام نے آپ كى شانِ رسالت كو ہميشہ اپنى كم ظرفى اور كمينگى كے اظہار كے لئے نشانہ بنانے ميں كوئى كسر نہيں چهوڑى - قرونِ وسطىٰ ميں جان آف دمشقى ( ٧٠٠ تا ٧٥٤ء ) وہ پهلا نامراد شخص ہے جس نے آپصلی اللہ علیہ وسلم پرالزامات واتہامات كا طومار باندها اور بعد ازاں اكثر وبيشتر مستشرقين نے انہى الزامات كو دہرايا - منٹگمرى واٹ نے ' محمد ايٹ مكہ ' ميں لكها ہے كہ " مغربى مصنّفين محمد صلی اللہ علیہ وسلم كے بارے ميں بدترين چيز پر بهى يقين كرنے كو ہردم آمادہ رہتے ہيں - دوسرى طرف جہاں كہيں اپنے كسى مذموم فعل كى كوئى ممكنہ توجيہ اُنہيں ميسر آئے ، اسے حقيقت تسليم كرنے ميں لمحہ بهر تامل نہيں كرتے - " انسائيكلوپيڈيا برٹانيكا ( ١٩٨٤ ) كا مقالہ نگار لكهتا ہے : " بہت كم لوگ اتنے بدنام كئے گئے جتنا محمد صلی اللہ علیہ وسلم كو بدنام كيا گيا ، قرونِ وسطى كے عيسائيوں نے ان كے ساتھ ہر الزام كو روا ركها ہے - " A History of Medievalكا مصنف جے جے سانڈرز لكهتا ہے : " اس حقيقت سے انكار ممكن نہيں كہ پيغمبر عربى كو عيسائيوں نے كبهى ہمدردى اور توجہ كى نظر سے نہيں ديكها ، جن كے لئے حضرت عيسىٰ كى ہستى ہى شفيق و آئيڈيل رہى ہے - صليبى جنگوں سے آج تك محمد صلی اللہ علیہ وسلم كو متنازعہ حيثيت سے ہى پيش كيا جاتا رہا او ران كے متعلق بے سروپا حكايتيں او ربے ہودہ كہانياں پهيلائى جاتى رہيں - " ( ص ٣٤ ، ٣٥ ، لندن ١٩٦٥ ) عيسائيوں اور غيرمسلموں نے اسلام كى راہ روكنے كے لئے تاجدارِ رسالت كى شان ميں توہين كے علاوہ تنقيد كا رويہ بهى اپنايا ليكن اس تنقيد كا جواب ہميشہ سے مسلم علما نے مبرہن انداز ميں ديتے ہوئے ان كے اعتراضات كا خاتمہ كيا - مذكورہ بالا واقعات كى نشاندہى اور اقتباسات كى پيشكش كا يہ مطلب ہرگز نہيں كہ مسلمان اسلام يا نبى اكرم صلی اللہ علیہ وسلم كى سيرت پر علمى تبادلہ خيال بهى گوارا نہيں كرتے ليكن تنقيد اور توہين ميں بڑے بنيادى فرق ہيں - مسلمانوں نے مستشرقين كے اعتراضات كا جواب دلائل وبراہين كے ساتھ ديا ہے ليكن توہين رسالت كے مرتكبين كے خلاف ہميشہ ہی صداے احتجاج بلندكى او راُنہيں كيفر كردار تك پہنچانے كى جہدوسعى بروے كار لائے - مذكورہ بالا واقعات كا تسلسل جہاں مغرب كى تنگ نظرى اور تعصب كا آئينہ دار ہے وہاں اس ميں مسلمانوں كے لئے غور وفكر كا كافى سامان بهى موجود ہے - كسى قوم كے مذہبى تصورات ، شعائر اور مقدس شخصيات كى بے حرمتى كے لگاتار واقعات اس امر كا بين ثبوت ہيں كہ اس كا جسد ِملى كهوكهلا ہوچكا ہے - اسلام جو كئى صدياں دنيا كى قيادت كے منصب پر فائز رہا ہے ، آج ايك مظلوم مذہب ميں تبديل ہوچكا ہے - مسلمانوں كى روز بروز بڑہتى عددى اكثريت اور ہر قسم كے وسائل سے مالا مال ہونے كے باوجود اسلام كى عالمى پيمانے پر قدر ووقعت روز بروز كم كيوں ہوتى جارہى ہے ؟ اس كى وجہ غيروں كى بجائے خود ہمارے اپنے اندر پوشيدہ ہے - توہين كى ايك شكل تو وہ ہے جس كا ارتكاب آئے روز غير مسلم كر رہے ہيں اور ايك توہين وہ ہے جس كا ہم اللہ كے احكامات اورنبى كريم صلی اللہ علیہ وسلم كے مقدس فرامين كو رو بہ عمل نہ لا كر ، ان كى نافرمانى كرتے ہوئے ہر مرحلہ زندگى ميں مرتكب ہو رہے ہيں - توہين كے اس مسلسل ارتكاب كى بنا پر غيروں كو يہ ہمت پيدا ہوئى كہ وہ اسلام اور اس كے مقدس نبى صلی اللہ علیہ وسلم كو اپنا تختہ مشق وستم بنا سكيں - آج دنيا ميں ٦٠ كے لگ بهگ اسلامى حكومتيں پائى جاتى ہے ليكن مقامِ عار يہ ہے كہ كسى ايك جگہ بهى اسلامى معاشرہ اپنى كامل شكل ميں موجود نہيں - ايك آدہ جزوى استثنا كے ساتھ تمام ممالك ميں غيراسلامى نظام ہائے معاشرت كى بهر مار ہے اور عملاً اسلام تاريخ كے صفحات پر نظر آتا ہے يا كتابوں كے اوراق ميں مدفون ہے ! ! اسلام ايك عظيم نظريہٴ حيات اور طرزِ زندگى ہے ، جبكہ كفر ايك كم تر معاشرت اور تہذيب وتمدن كا حامل ہے ، ليكن اس كى برترى يہ ہے كہ وہ جس امر كو درست سمجهتے ہيں ، اس كو رو بہ عمل لانے سے ہچكچاتے نہيں اور ہم جس كو حق جانتے ہيں ، اس كى تعريف و توصيف كرتے تو ہمارى زبان تهكتى نہيں ليكن اس كو روبہ عمل لانے او راپنے اجتماع وافراد پر نافذ كرنے كى ہم ميں ہمت نہيں - ہم عملى منافقت كى بدترين صورت كا شكار ہيں جس ميں قول وفعل ميں بعد المشرقين پايا جاتا ہے - اگر اسلام پر ہمارا دل وجان سے يقين ہے تو ہمارى خير وفلاح اسى پر عمل كرنے ميں مضمر ہے ليكن اسلام سے محض ايك جذباتى تعلق استوار كرنے كے بعد ہم ہر تصور ونظريہ كے لئے مغرب سے بهيك مانگتے ہيں - قرآن كريم كے ہر ہر لفظ پر ہميں ايمان ركهنے كا دعوىٰ ہے ، ليكن اس قرآن كا يہ حكم ہمارى نظروں سے كيوں اوجہل ہوچكا ہے " اور تم غيرمسلموں كے لئے بقدرِ استطاعت قوت تيار ركهو ، ايسے ہى گهوڑوں كى تيارى بهى ( جس كا فائدہ يہ ہوگا كہ ) تم اس سے اللہ كے اوراپنے دشمنوں پر اور ان پر رعب طارى كر سكو گے جن كو تم تو نہيں جانتے ، ليكن اللہ جانتا ہے - " اس آيت ميں يہ حقيقت واضح الفاظ ميں بيان كى گئى ہے كہ اسلام كو دنيا كا كوئى لادين تصور ونظريہ كبهى گوارا نہيں كرسكتا اور سب لوگ ان كى مخالفت ميں يكجان ہيں - كفار سے مبنى برانصاف رويے كى واحد بنياد يہ ہے كہ مسلمان اپنى حربى قوت سے ان پر رعب وہيبت برقرار ركهيں وگرنہ سب غير مسلم قوميں مل كر اسلام پر حملہ آور ہوجائيں گى - ہمارى نظر ميں توہين كے ان مسلسل واقعات كا واحد حل يہ ہے كہ مسلمان خلوصِ دل سے اسلام كو اپنى زندگيوں اور اپنے معاشروں پر نافذ كريں ، اپنى حد تك اسلام كى پابندى كو اپنے اوپر لازمى قرارديں اور اسلام كى اس پابندى ميں ہرقسم كے شرعى فرض كى تكميل داخل ہے ، جن ميں علوم ميں اپنى كهوئى ہوئى ميراث كو حاصل كرنا اور مسلم قوم كى ہر ميدان ميں تعمير كركے ان كو ايك مضبوط قوم بنانا بهى شامل ہے - اگر ہم اسلام كو حرزِ جان بنائيں اور نبى صلی اللہ علیہ وسلم كے فرامين ہمارى آنكهوں كا سرمہ ہوں تو اس كے بعد غير مسلموں كو يہ جرات ہرگز نہيں ہوسكے گى كہ وہ مسلمانوں كے مقدس شعائر اور نامور شخصيات كى بے حرمتى كا خيال بهى دل ميں لائيں - آج آياتِ الٰہى اور فرامين نبويہ كى بے حرمتى كے پس پردہ مغرب كا يہ طنز چهپا ہوا ہے كہ وہ ہميں اپنے شعائر كى حرمت كے تحفظ پر قادر ہى نہيں خيال كرتے وگرنہ ان كو لگاتار يہ رويہ اپنانے كا موقع كيوں كر ملتا - مغربى ميڈيا اور حكومتوں كى يہ اسلام سے يہ مضحكہ آرائى مسلم حكمرانوں كى بے حميتى اور مفاد پرستى كا بهى نوحہ ہے ! ! مسلم حكمران اگر آج بهى غيروں كى كاسہ ليسى چهوڑ كر اپنے مسلمان عوام كى رائے كا احترام كريں اور عوام كو اپنى مقبوضہ جاگير سمجهنے كى بجائے ان كى نمائندگى كا راستہ اختيار كريں تو نہ صرف اس سانحہ سے بلكہ اُمت ِمسلمہ كو درپيش متعدد مسائل سے نجات حاصل كرنے كا باعزت راستہ مل سكتا ہے - غور طلب امر يہ ہے كہ مغربى طرزِ حكومت ملكى حد بنديوں اور چارديواريوں ميں مقيد نظامِ حكومت كا تصور پيش كرتا ہے ، جبكہ اسلام اللہ كے ماننے والے تمام مسلمانوں كو ايك ملت اسلاميہ اورجسد ِواحد كا تصور ديتا ہے - ليكن دنيا كى عملى صورتحال آج بالكل اس كے برعكس ہے - اسلام كا يہ سياسى نظريہ آج مغرب نے اپنے حرزِ جان بنايا ہوا ہے - خود تو امريكہ رياستوں كے ساتھ پورے بر اعظم كو ايك حكومت ميں سميٹے بيٹها ہے اوردوسرى طرف يورپى ممالك نے يورپى يونين كے ذريعے آپس ميں ايك دوسرے كو متحد كرركها ہے - آپس ميں آمد ورفت كى پابنديوں اور تجارتى بندشوں سے آزاد يورپى ممالك فقط انتظامى لكيروں كى حد تك متعدد ممالك ہيں جبكہ مشتركہ كرنسى ، كثيرالقومى تجارتى كمپنيوں ، مشتركہ عدالت ہائے انصاف اوريورپى يونين كے قوانين كے ذريعے يہ تمام ملك داخلى تشخص كے ساتھ ساتھ ايك بڑى اكائى ميں متحد و يكجان ہيں - ان كى قوت كا راز اسى ميں پوشيدہ ہے ! ! جبكہ دوسرى طرف مسلمان ممالك اپنے جهوٹے مفادات كے لئے ، اقوام متحدہ اور عالمى تنظيموں كے بل بوتے پر آپس ميں تقسيم د رتقسيم ہورہے ہيں - اور اس تمام تر تقسيمكو مغرب كے پروردہ اسلامى حكمران ہر طرح سے تحفظ فراہم كررہے ہيں - يہاں ملكى لكيريں كو اتنا گہرا تقدس بخش ديا گيا اور وطنيت پرستى كا وہ صور پهونكا گيا ہے كہ آپس ميں ملى مفادات كے لئے مل بيٹهنے كے امكانات دور دور تك نظر نہيں آتے - نسلى وحدت اور تہذيبى مماثلتوں كے علاوہ سب سے بڑھ كر ان مسلمانوں كا مذہبى ودينى تشخص اور نظريات وتصورات بالكل ايك ہيں ، ليكن ان كے ملى مسائل حل كرنے اور اُنہيں آپس ميں متحد كرنے كے لئے ٹهوس اقدامات بروئے كار نہيں لا جارہے - مسلمانوں كا سياسى ادارہ ' خلافت ' جو اسلام كى عظمت وسطوت كا نشان تها ، اس كى بساط اس طرح لپيٹى گئى ہے كہ دوبارہ اس طرف كوئى مسلم حكومت پلٹ كر بهى نہيں ديكهنا چاہتى ! ! اس المناك سانحے كے مرحلے پر بهى ايك بار پهر يورپى يونين نے اپنے اتحاد واشتراك كے بل بوتے پر اُمت ِمسلمہ كو رنج والم كى كيفيت سے دوچار كر دياہے - ڈنمارك كے بعد ديگر يورپى ممالك ميں ان خاكوں كى اشاعت كسى حادثہ يا محض اتفاق پر مبنى نہيں بلكہ ڈينش وزير اعظم كى ديگر يورپى ممالك سے رابطوں كا نتيجہ ہے - ديگر ممالك ميں ان كارٹونوں كو شائع كرانے كے پس پردہ يہ ہدف كارفرما ہے كہ اُمت ِمسلمہ كسى ايك ملك كى مصنوعات كا بائيكاٹ كرنے پر تو قدرت ركهتى ہے ليكن ان تمام ممالك او ريورپى يونين كى مصنوعات كو ترك كرنے كى اہليت نہيں ركهتى - گويا اس طرح وہ اس جرم ميں بهى اپنے ساتهى كى معاونت سے پيچهے نہيں ہٹتے ! اس واقعہ پر جس طرح دنيا بهر ميں مسلمانوں نے اپنے دلى جذبات كا واضح اظہار كيا ہے ، اور تمام اُمت ميں كلى اتفاق رائے حاصل ہوا ہے ، اس موقع سے فائدہ اُٹها كر امت ِمسلمہ كو كسى ايسے مركزى نظم ميں پرويا جاسكتا ہے جس كے بعد مغربى ممالك كى اس ثقافتى جارحيت كے علاوہ ان كى سياسى جارحيت كا توڑ بهى ہوسكے گا - جس طرح يورپى يونين نے يہ اعلان كيا كہ كسى ايك ملك پر حملہ تمام ممبر ممالك پر حملہ سمجها جائے گا او رسب مل كر اس كا جواب ديں گے ، اسى طرح مسلمانوں كو اپنے ہى سياسى فلسفے ' ملى وحدت ' كے احيا كے اس نادر موقع سے فائدہ اٹهانا چاہئے - مسلم حكمرانوں كى كاسہ ليسى ، اقتدار پرستى اور مغرب نوازى اب ايك پختہ روايت بن چكى ہے ، جن سے بہت سى توقعات وابستہ كرنے كى بجائے اُمت ِمسلمہ كے بين الاقوامى اداروں كو اپنا كردار ادا كرنے كے لئے ميدانِ عمل ميں آنا ہوگا - اُمت ِمسلمہ كے بين الاقوامى ادارے اپنا مقصد ِجواز كهو ديں گے ، اگر وہ اس مرحلے پر اُمت كے اس اجتماعى موقف كو كوئى نتيجہ خيز شكل دينے پر قادر نہيں ہوتے - الغرض ہمارى نظر ميں اس مرحلہ پر مسلمانوں كا اسلام كى طرف رجوع ، اجتماعى وانفرادى سطح پر اسلامى احكامات كو اپنانا ، مسلم حكمرانوں كو پوريمسلم اُمہ كو سياسى وحدت ميں پرونے اور مشتركہ قوت كى طرف بڑہنے كے لئے اس موقع سے فائدہ اُٹهانا اور عالمى اسلامى تنظيموں كو اس موقع پر اُمت كے اجتماعى موقف سے مستقل نوعيت كے فوائد كى طرف پيش بندى كرنا ہى ايسا حاصل ہے ، جس كے نتيجے ميں مستقل نوعيت كے تحفظ كى توقع كى جاسكتى ہے - جہاں تك نبى كريم صلی اللہ علیہ وسلم كى شان وعظمت كا تعلق ہے تو ان كفار ملحدين كے كہنے سے اس ميں كوئى كمى واقع نہيں ہوسكتى - جس نبى كو كائنات كا ربّ ذو الجلال ( ( وَرَفَعْنَا لَكَ ذِكْرَكَ ) ) كى نويد سناتا ہے اور اس كے دشمنوں كو ( ( إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الاَبْتَر ) ) كى وعيد ديتا ہو ، اس كى شان كو ايسے حقير ہتهكنڈوں سے كوئى خطرہ نہيں - اللہ تعالىٰ كا اپنے نبى صلی اللہ علیہ وسلم سے يہ وعدہ ہے : ( ( إِنَّا كَفَيْنٰكَ الْمُسْتَهْزِئِيْنَ الَّذِيْنَ يَجْعَلُوْنَ مَعَ اللهِ إِلٰهًا آخَرَ فَسَوْفَ يَعْلَمُوْنَ وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّكَ يَضِيْقُ صَدْرُكَ بِمَا يَقُوْلُوْنَ فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَكُنْ مِّنَ السّٰجِدِيْنَ وَاعْبُدْ رَبَّكَ حَتّٰى يَأْتِيَكَ الْيَقِيْنُ ) ) ( الحجر : ٩٥ تا ٩٩ ) " ہم تيرى توہين كرنے والوں كو خوب كافى ہيں - يہ وہ لوگ ہيں جو اللہ كے ساتھ بهى دوسرا الٰہ كهڑا كرتے ہيں ، عنقريب اُنہيں پتہ چل جائے گا - ہميں خوب علم ہے كہ ان كى اس تمسخرانہ حركتوں سے تيرا سينہ تنگ ہوتا ہے ( ليكن ان كى پرواہ مت كر ) اور اپنے ربّ كى تسبيح بيان كر اور سجدہ كرنيوالوں ميں سے ہوجا - پهر اپنے ربّ كى عبادت كرتا رہ تاآنكہ تجهے موت آجائے - " http : / / www . kitabosunnat . com / componen . . . sri - qanon . html

Download XMLDownload text