s-401
| En er hann kom að götu þeirri, er þjóðgata var þeirra manna er riðu og gengu, þá sá hann nakkvað glóa við á götunni. |
s-402
| En þar gengu þá stafkarlar eftir götunni og sté einn þeirra á það ofan er verkmaður hafði séð. |
s-403
| Síðan gekk hann til og tók þá þar upp sylgjuna þá hina sömu, er áður var frá sagt, er týnst hafði á öðrum bænum en nú fannst og var sem nýlögð væri niður, albjört og ólest. |
s-404
| En þá voru liðin frá því fjórtán misseri er týnst hafði sylgjan og þótti sá atburður mikils verður þeim er vissu og gerðu guðir þakkir og sælum Þorláki biskupi. |
s-405
| Undir Eyjafjöllum varð sá atburður, er fákunnlegur er, þar var fylgt húsa á milli sveini einum ungum, sjö vetra gömlum eða átta, og fylgdu honum mjög margir menn af bæ þeim er heitir í Arnarbæli til þess manns híbýla er það var margra manna mál að faðir væri drengsins og hafði presturinn fært fram sveininn þangað til en hann var þá bæði gamall og fésnauður. |
s-406
| En þá var vatnavöxtur mikill en þar voru vatnföll tvö á milli þeirra bæjanna, er sveininum var fylgt, og hvorki grynnra en tók í miðja síðu hrossi og óæð óknám mönnum, þótt rosknir væru, fyrir strangleiks sökum. |
s-407
| En er þeir höfðu niður settan sveininn, þá fóru þeir á braut og aftur í Arnarbæli. |
s-408
| En búandinn var eigi heima á þeim bænum er sveinninn var niður settur. |
s-409
| En húsfreyja varð við óð og keyrði sveininn höggum á braut þegar á hæla þeim. |
s-410
| Þá var framorðið dags og skúraveður á. |
s-411
| En sveinninn hafði skinn yfir sér. |
s-412
| En er nótt var orðin, þá kom henni í hug húsfreyjunni hversu ferlega hún hafði sveininn á braut rekinn og bað þá síðan að menn skyldu fara að leita hans. |
s-413
| Fóru tveir menn að leita sveinsins og fundu eigi og fóru uns þeir komu í Arnarbæli og réðust menn þaðan í ferð með þeim að leita sveinsins. |
s-414
| En prestur sá, er upp hafði fæddan sveininn, varð hryggur við þenna atburð og fór til kirkju og söng saltera og hét af öllum hug á hinn sæla Þorlák biskup að hann leiðrétti nakkvað þeirra mál. |
s-415
| En stundu síðar þá kom sveinninn þar í Arnarbæli, þurr og kátur, svo að hann var ekki votur stórs of ökkla upp. |
s-416
| Hann sagði svo frá ferð sinni, sveinninn, að hann fór grátandi úr garði þar er þeir höfðu við hann skilist og vissi hann eigi hvert hann horfði en veðrið ósvást. |
s-417
| Kvaðst hann þá heitið hafa á hinn sæla Þorlák biskup of allt sem hann mátti að hann skyldi honum við hjálpa. |
s-418
| Fór hann uns hann kom að sauðaskjóli og sofnaði þar. |
s-419
| En er hann vaknaði þá sá hann þegar í bæinn í Arnarbæli og gekk þá til húss og hafði ekki vatnið fundið á leiðinni. |
s-420
| En hvergi mátti svo fara þar á milli að mennskri ætlun að eigi væri þar tvö rennandi vötn fyrir er sveinninn mundi yfir hvortki komast mega fararskjótalaust. |
s-421
| Urðu allir fegnir þessi jartein er við voru staddir og lofuðu guð almáttkan er slíkar dýrðir og jarteinir lætur verða í sífellu fyrir þjón sinn, Þorlák biskup. |
s-422
| Það barst enn að þenna vetur að einn ungur maður fátækur svo að hann hafði sér öngva björg nema þá er góðir menn gáfu honum fyrir guðs sakar eða það er hann mátti veiða nakkvað til matar sér úr fiskivötnum. Sjá maður var frændi hins sæla Þorláks biskups og hafði hann honum margt gefið og löngum veitt. |
s-423
| Hann gekk síðan til vatns einn hvern dag of skammdegi og sat á ísi allan dag í allmiklum kulda og veiddi ekki og ekki veiddu aðrir og, þeir er á ísinum sátu. |
s-424
| En sveinninn hafði ekki til náttverðar nema hann veiddi nakkvað. |
s-425
| En þá tók að líða á daginn svo að komið var að sólarfalli. |
s-426
| Tók þá síðan að harðna í skapi sveinsins. |
s-427
| Var bæði að hann kól mjög og hungraði en veiddi ekki. |
s-428
| Hét hann síðan með gráti á hinn sæla Þorlák biskup að hann skyldi honum þá enn nakkvað til náttverðar gefa, svo margan málsmat sem hann hafði honum fyrr gefinn og hét hann að syngva fimm tigum sinna Pater noster til dýrðar hinum sæla Þorláki biskupi. |
s-429
| En hinn helgi guðs þjónn heyrði bón hans og áheit og veitti það er hann var beðinn. |
s-430
| Fór sveinninn eigi fyrr heim af ísinum of aftan, en hann hafði veidda fimm tigu fiska og voru miklu betri holdi en þá þótti von vera í það mund vetrar. |
s-431
| Ekki kól hann þaðan frá er hann hafði heitið. |
s-432
| En aðrir veiddu ekki þeir er hjá honum sátu á ísinum. |
s-433
| Fór hann síðan heim þangað er hann var innhýstur, þá er hann fékk sér nakkvað til atvinnu og vissu þeir glögglega þenna atburð og svo þingaprestur þeirra og lofuðu allir guð og hinn sæla Þorlák biskup. |
s-434
| Sá atburður varð í Viðeyju að örn lagðist í eyna of vorið eftir vetur þann, er áður er frá sagt, í það mund er von var að eggver væri sem mest ef eigi bæri annað til. |
s-435
| En örninn gerði svo mikið búrán og fjárskaða að foglinn varp nær engi. |
s-436
| En sá er varp, þá bar örninn undan jafnskjótt. |
s-437
| En er örninn fló enn of dag í eyna nær nóni dags, þá fór Bjarni prestur búandi til kirkju og hét á hinn sæla Þorlák biskup til fulltings að af mætti ráðast þetta vandræði. |
s-438
| En verkmenn voru að arningu og vissu ekki til að hann hefði heitið, presturinn. |
s-439
| En er örninn kom í eyna, þá settist hann skammt frá þeim. |
s-440
| Þá hljóp einn verkmaður til og vildi elta á braut örninn. |
s-441
| En hann beið hans í sama stað og laust hann örninn með verkfærinu er hann hafði í hendi og drifu þeir þá til fleiri verkmenn og gátu hlaðið erninum. |
s-442
| En síðan samnaðist fogl i eyna og varð eggver bæði gott og mikið og lofuðu allir guð og hinn sæla Þorlák biskup. |
s-443
| Í Flóa varð sá atburður að kona sú, er Þórný heitir, hóf ketil af eldi. |
s-444
| En þá varð tré fyrir hælum henni og féll hún á bak aftur. |
s-445
| En ketillinn vellandi slagnaði á hana og brann hún mjög svo að mönnum þótti trautt lífs von. |
s-446
| Gerði síðan í sviða mikinn svo að hún mátti eigi óæpandi bera. |
s-447
| En síðan hét hún með alhuga miklum á hinn sæla Þorlák biskup að hann skyldi svo linast láta sviða að hún mætti bera svo að öðrum þætti eigi illt hjávistar, þeim er henni þyrftu þá að þjóna. |
s-448
| En nálega þegar er hún hafði heitið, þá tók úr allan sviða og féll á hana svefnhöfgi. |
s-449
| En er hún vaknaði þá þóttist hún heil vera orðin til loks og var þá síðan til leitað þar er hún hafði ákaflegast brunnin verið og var þá skinn á ungt og þunnt og reis hún upp þegar annan dag eftir alheil, lofandi guð og hinn sæla Þorlák biskup. |
s-450
| Kona hét Halldóra, ung að aldri og gift einum ættstórum manni. |
s-451
| Hún tók meinsemi mikla svo að hún gerðist kararmaður og varð henni í rekkju allt að vinna. |
s-452
| Hún mátti eigi ganga og trautt sitja og var nálega afllaus í öllum liðum og varð hana að bera ávallt fram eða innar og hvertki er hún skyldi fara. |
s-453
| Voru löngum miklir verkir að henni og féll henni nær allt saman og var henni löngum skapþungt. |
s-454
| Voru og löngum í hörðum hugum ástmenn hennar er yfir henni sátu. |
s-455
| Var heitið fyrir henni mjög drjúgt og fékk ekki á nema smáróar einir og þó skammir. |
s-456
| En er hún hafði í kör legið nálega sex misseri, þá gerðist mönnum sem tíðast of áheit við hinn sæla Þorlák biskup og var það rætt í hvers manns híbýlum daglega að segja frá hans jarteinum og heilagleik. |
s-457
| Þá tók einhver maður til orða of aftan, er slíkt var hjalað, og mælti svo: ' Þá þætti mér nú mikils um vert of jarteinakraft Þorláks biskups ef hann léti Halldóru verða heila er sex misseri hefir í kör legið.' |
s-458
| En margir tóku undir að hann mundi það af guði geta ef hann vildi. |
s-459
| En sjá atburður var í Vestmannaeyjum. |
s-460
| Þá bar það síðan fyrir einhverja húsfreyju of nótt þar í eyjunum, réttorða, að henni þótti sem maður kvæmi að sér í svartri kápu og þóttist hún vita að hinn sæli Þorlákur biskup var. |
s-461
| Hann mælti við hana fyrri: ' Þykir yður eigi sýnt hvort eg mun geta að guði að Halldóra verði heil.' |
s-462
| Hún svaraði: ' Öllum þykir það sýnt,' sagði hún. |
s-463
| Hinn sæli biskup mælti: ' Fás þykir mér í leitað. |
s-464
| Far þú og seg henni þessa vitran og mæl við hana að hún fari í Skálaholt ef hún vill heilsu geta. |
s-465
| En eg mun fara fyrir henni og greiða farlengd hennar.' |
s-466
| Síðan vaknaði hún, húsfreyjan, og fór út að segja hinni sjúku vitran þessa. |
s-467
| En þá er leiði gaf úr eyjunum, þá fór hún utan og var hún síðan í börum borin í Skálaholt og fylgdi henni móðir hennar og búandi. |
s-468
| En þegar er hún sá kirkjuna í Skálaholti, þá þótti henni sér þegar hugléttara verða en áður hefði orðið né einu sinni í hennar meinsemi. |
s-469
| Hún kom þar nekkverjum nóttum fyrir kirkjudag og þótti henni nekkver skái á hverju dægri verða á sínum mætti allt til kirkjudagsins. |
s-470
| En þar var þá fjölmenni mikið og hafði Páll biskup í formæli sínu að menn skyldi biðja fyrir henni að hún árnaði það í sinni þangaðkomu sem henni var mest skylt að þiggja en hinum sæla biskupi til dýrðarauka en allri alþýðu til trúbótar. |
s-471
| En hinn næsta dag eftir, þá gekk hún til altaris og varði fingurgulli og reið síðan fám náttum síðan til alþingis og var sýnd þar öllum þingheimi alheil og lýsti þessi jartein Karl ábóti og lofuðu allir guð er slíka hluti veitir fyrir þjón sinn Þorlák biskup. |
s-472
| Á alþingi þessu hinu sama lét Páll biskup ráða upp að bæn manna jarteinir hins sæla Þorláks biskups þær er hér eru skrifaðar á þessi bók. |
s-473
| En þar var sá maður viðstaddur er svo var daufur að hann heyrði ekki nema æpt væri að honum. |
s-474
| En er jarteinir voru upp sagðar, þá heyrði hann jafnglöggt sem aðrir menn og var hann heill orðinn síns meins. |
s-475
| Sá var annar við staddur við þenna atburð er svo var óskyggn að hann sá trautt fingra sinna skil og var eigi verkfær en nálega félaus. |
s-476
| Honum fékk mikils er hann heyrði jarteinir hins sæla Þorláks biskups og gekk inn í kirkjuna og lagðist á knébeð og bað hinn sæla Þorlák biskup með tárum að hann skyldi honum nekkverja líkn veita. |
s-477
| En er hann reis upp af bæninni, þá var hann heill og var þessi jartein lýst og lofuðu menn guð og hinn sæla Þorlák biskup. |
s-478
| Ein kona hafði vanheilsu mikla. |
s-479
| Hún hafði kviðsull harðan og hættlegan. |
s-480
| Hún reis upp úr rekkjulátum og vann að nökkverjum hlut til reiðu sér en var þó auðskæð og auðkumul í skapi af sínu meini. |
s-481
| En hún lá einvæn á hverjum hálfum mánaði og spjó þá blóði nær fullum munnlaugum. |
s-482
| En er hún hafði þetta mein haft nálega þrjátigu vetra og var henni sitt mein því óhægra er lengur hafði við leikið. |
s-483
| En er skammt var til messudags hins sæla Þorláks biskups, þess er of veturinn er, þá tók hún hina sömu meinsemi sem hún átti vanda til og hafði hún aldregi orðið einvænni en þá var hún. |
s-484
| Kennimaður stóð yfir henni og lagði það ráð til að hún skyldi heita á hinn sæla Þorlák biskup og gerði hún svo og hét af öllum hug til heilsubótar sér söngvum og bænahaldi. |
s-485
| En að messudeginum hins sæla Þorláks biskups reis hún upp úr rekkju og hafði þegar meiri heilsu þegið af árnaðarorði hins sæla Þorláks biskups en langa ævi áður en þó var enn nekkver sullur í kviði hennar. |
s-486
| Hún hafðist þá löngum á bænum of jólin og var að kirkju. |
s-487
| En er hún var að kirkju síð of aftaninn fyrir hinn átta dag í jólum og var myrkt í kirkjunni, þá bar fyrir hana ljós mikið að sjá í sönghúsið, svo að hún mátti trautt í gegn sjá, en þó þóttist hún sjá mann skrýddan í ljósinu. |
s-488
| En frá þeirri stundu mátti eigi kenna í kviði hennar þrota en þó þóttist hún kenna meinsemi fyrir brjósti nakkvað og miklu miður en áður. |
s-489
| En of nóttina fyrir hinn átta dag frá hinum þrettánda, þá bar fyrir hana að hún þóttist sjá Þorlák biskup ganga í svefnhúsið og að rekkjunni þar er hún hvíldi í. |
s-490
| En þá vaknaði hún og var þá alheil og svo alla daga síðan meðan hún lifði og svo hæg í skaphöfnum sínum að hún mælti engum manni mein. |
s-491
| Þakkaði hún almáttkum guði heilsu sína og hinum sæla Þorláki biskupi. |
s-492
| Sú var enn önnur kona er varð fyrir miklu meini á þeim hinum sama vetri er áður var frá sagt. |
s-493
| Sá var annar vetur frá því er upp var tekinn heilagur dómur hins sæla Þorláks biskups. |
s-494
| Sjá kona gekk úr stofu fimmta dag á miðlum imbrudaga of jólaföstu í eldhús. |
s-495
| En er hún laut niður mjög að sýslu þeirri er hún hafði fram, þá féll úr ræfri ofan tré mikið og þungt og kom á bak henni og lamdist fyrir bæði hryggurinn og önnur beinin þar er á kom og vissi ekki til manna er menn komu að henni og var hún borin í vaðmáli þaðan. |
s-496
| Hún vissi löngum ekki hingað og var hætt með öllu og hvergi hrærandi og kolblátt bak hennar allt og hjartsára. |
s-497
| En er svo var komið mætti hennar, þá var heitið fyrir henni á hinn sæla Þorlák biskup með umráði góðra kennimanna, er þar voru við staddir, að hún skyldi syngva fimm tigum sinna Pater noster til dýrðar hinum sæla Þorláki biskupi og hafa sungið allt áður liðinn væri messudagur hins sæla Þorláks biskups með fulltingi búanda síns og sonar ef hún hefði eigi mátt til sjálf. |
s-498
| En drottinsdaginn eftir imbrudagana var hún í stofu inni, þá er aðrir menn voru að tíðum úti, með svo litlum mætti sem áður var frá sagt og var inni hjá henni húsfreyja hennar og dóttir húsfreyjunnar, mær lítil og ung, og var fóstra hinnar sjúku konu. |
s-499
| En er hún söng slíkt, er hún þóttist mega af heitsöng sínum, þá rann á hana ómeginshöfgi. |
s-500
| En þegar er henni höfgaði, þá þóttist hún sjá hinn sæla Þorlák biskup ganga í stofuna í kanokabúningi og að þar er hún hvíldi. |