s-301
| En ketillinn var mjög þungur, er hún skyldi bera, en hverinn var bæði heitur og djúpur. |
s-302
| Mátti hún eigi fyrr úr hvernum komast en hún óð úr þangað er lengra var og grynnra. |
s-303
| En þá er hún kom úr, þá vildu menn færa hana úr skónum. |
s-304
| En er sokkunum var ofan steypt að skónum, þá fylgdi þar bæði skinnið og holdið. |
s-305
| Þá bauð ógn mikla þeim er yfir stóðu af því að öllum þótti von að miklu meir mundu brunnir vera niður fæturnir en upp of leggina. |
s-306
| Hétu þau síðan á hinn sæla Þorlák biskup að hann skyldi þeim líkn veita og miskunn með sínu árnaðarorði að hún mætti heil verða. |
s-307
| Síðan var hún færð úr sokkunum og var þar miður brunnið er áður hugðu til meira bruna. |
s-308
| Varð hún síðan heil á einum mánaði þar er áður vættu þeir henni trautt lífs en þótti hún ráðin til örkumla þótt hún rétti við og lofuðu guð og hinn sæla Þorlák biskup. |
s-309
| Á hinu sama hausti eftir þetta varð sá atburður að dóttir þessar konu er brunnið hafði féll geigvænlega og lestist lærleggurinn og laust í æðiverk í fótinn og mátti hún ekki stíga á fótinn og nær ekki sofa. |
s-310
| Var hún færð í Reykjaholt og var hún þar mjög lengi og batnaði ekki. |
s-311
| Var hún ávallt borin fram og innar. |
s-312
| Þá var það sagt frá of aftan að menn höfðu heitið á hinn sæla Þorlák biskup til ársbótar og að veðrátta batnaði og vel þótti við hafa skipast. |
s-313
| Þá fékk henni mikils, meyjunni, og hét hún á hinn sæla Þorlák biskup að hann miskunnaði henni. |
s-314
| En á hinni sömu nótt eftir sýndist henni maður í svörtum klæðum og strauk um fótinn. |
s-315
| En of morgininn er hún vaknaði, þá gekk hún með staf en var skamms bragðs alheil og fór sú jartein brátt of allt land og lofaði hver maður guð og sælan Þorlák biskup. |
s-316
| Prestur einn sá er farið hafði fyrir ástar sakar að sækja helgan dóm hins sæla Þorláks biskups féll enn fall mikið er hann fór heim á leið og varð honum svo illt við að hann þóttist nálega ekki mega stíga á fótinn þann er niður hafði komið og mátti hann nær ekki á mat og ekki sofa hinn fyrra hlut nætur fyrir ofverkjum þeim er í fætinum voru. |
s-317
| Þá hét presturinn af öllum hug á hinn sæla Þorlák biskup að hann léti honum batna síns meins. |
s-318
| Eftir það sofnaði hann mjög brátt og vaknaði síðan of morgininn snemma alheill með öllu og fór hann þegar hinn sama dag leiðar sinnar, fagnandi og lofandi guð og hinn sæla Þorlák biskup. |
s-319
| Á hinum sama bæ hafði enn orðið sá atburður að verk miklum laust í hönd manni og fylgdi síðan þroti svo mikill að menn höfðu eigi séð jafnmjög blása á jafnlangri stundu hönd né eins manns eða fót. |
s-320
| Varð hann hættur af með öllu. |
s-321
| Síðan var heitið fyrir honum á hinn sæla Þorlák biskup til heilsubótar. |
s-322
| En svo skipaðist við það áheit að á einni nótt tók bæði úr hendinni allan verk og þrota og var hann heill upp frá þeirri stundu sem hann hafði áður verið eða betur. |
s-323
| Maður fór vestan úr fjörðum þann vetur hinn sama, er áður er frá sagt, að sækja helgan dóm hins sæla Þorláks biskups. |
s-324
| Sá maður var fótveill, hann hafði fallið af baki þrim vetrum áður og hafði meiðst þjóleggurinn og lá hann í hvílu mikinn hlut hinna fyrstu missera eftir er að hafði orðið. |
s-325
| En síðan lágu ávallt verkir í og leitaði hann þó að vinna við. |
s-326
| En er hann var á leiðinni og fór smám, þá er hann mátti svo, þá kom hann of aftaninn fyr kyndilmessu á bæ þann er að Laugarvatni heitir og var þar of nóttina. |
s-327
| Þá var fætinum orðið erfitt af langri göngu, er hann hafði gengið áður of daginn, og var þá verkur mikill í fætinum. |
s-328
| Þá hét hann einkum á hinn sæla Þorlák biskup, skyldi hann láta ferð sína fram koma og hann mætti nekkverja umbót þiggja síns meins. |
s-329
| Síðan sofnaði hann nakkvað og vaknaði of morgininn allstirður og hrumur og fór til kirkju og baðst fyrir. |
s-330
| En hann varð heill of messu og kenndi hann gerla að svo var sem hendi tæki fyrir þá er verkurinn fór úr fætinum og gekk hann síðan hinn sama dag óhaltur og orðinn alheill þá, og sýndi hann þá fótinn Páli biskupi og öllum þeim mönnum er þar voru við staddir og var það öllum auðsýnt að mjög mundi vanmeta verið hafa. |
s-331
| Var þá lýst þeirri jartein í kirkju og sungið Te deum og hringt öllum klukkum og lofuðu allir guð sem kunnu framast og hinn sæla Þorlák biskup. |
s-332
| Í Ölfusi varð sá atburður að maður meiddist í leik og gekk hönd hans úr liði og þurfti marga menn til áður í liðinn kæmist. |
s-333
| Síðan fór hann heim of aftaninn. |
s-334
| En of morgininn eftir laust æðiverk í höndina svo að hann mátti ekki sofa og hann fékk trautt legró. |
s-335
| Hét hann síðan af öllum hug á hinn sæla Þorlák biskup til hjálpar sér og heilsubótar. |
s-336
| Eftir það rann á hann höfgi og sá hann síðan í þeim höfga hinn sæla Þorlák biskup og mælti við hann og tók eigi á honum. |
s-337
| ' Títt gerist yður nú', sagði hann,' að heita á leið fram og enda eigi það er þér heitið.' |
s-338
| Síðan vaknaði hann og var þá alheill og minntist á síðan í hug sér hví hinn sæli Þorlákur biskup mundi þann ákenning gert hafa of heit hans og mundi þá síðan að hann hafði heitið á hinn sæla Þorlák biskup of sumarið áður fyrir augum bróður síns en hafði eigi í hug komið að enda. |
s-339
| Sendi hann síðan í Skálaholt hvort tveggja heitfé og urðu allir fegnir er þessa jartein heyrðu sagða og gerðu guði þakkir og sælum Þorláki biskupi. |
s-340
| Á bæ einum var griðungur mannýgur sá er trautt máttu karlar reka naut fyrir honum. |
s-341
| En þá barst svo að að engi karlmaður var á bænum en nautin þurfti heim að reka. |
s-342
| Varð síðan til kona ein vel tvítug, heldur kná, og vel visk að fara eftir nautum og hafði staf í hendi. |
s-343
| En er hún kom í nánd við nautin, þá gerði griðungurinn á mót henni. |
s-344
| En hún laust hann síðan þegar með stafnum. |
s-345
| En griðungurinn gekk eigi undan og vildi stanga hana. |
s-346
| En hún varð á milli hornanna griðungsins og tók síðan höndum of háls griðunginum og hélt sér svo. |
s-347
| En griðungurinn vildi hana ávallt ofan færa. |
s-348
| Hún tók þá síðan að mæðast mjög og var þá við sjálft að hún mundi verða laust að láta. |
s-349
| Þóttist hún þá ráðin til örkumla eða til bana því að hún fann eigi að griðungurinn mæddist. |
s-350
| Hét hún þá síðan á hinn sæla Þorlák biskup til hjálpar sér. |
s-351
| Eftir það brá hún knífi og leitaði að skera á hálsinn slíkt er hún mátti. |
s-352
| En er henni var minnst von, þá féll griðungurinn og rétti frá sér alla fætur og hugði hún þá fjörbrot á vera. |
s-353
| Komst hún síðan nauðulega heim. |
s-354
| En þá er eftir nautunum var farið, þá gekk griðungurinn eftir nautunum svo hægur og hýr að hann gaf þá að öngum manni gaum. |
s-355
| En á sá of allt sumarið eftir það er atgangurinn hafði verið. |
s-356
| Sá atburður varð enn að maður lét gelda hest er hann átti, ungan og góðan. |
s-357
| En að hestinum kom blóðrás mikil. En eftir það sullur æsilegur og svall allur kviðurinn á hestinum svo að eigi mátti ganga að mat sér of síðir og gerðust að vogföll mikil og hol á svo stór að maður mátti stinga í hnefa sínum og þar kom of síðir að fúnaði kviðurinn og voru skornar af allar skauðirnar af hestinum og þótti eigi von að lifa mundi lengi. |
s-358
| Eftir það hét sá er átti hestinn að gefa hálfan hestinn hinum sæla Þorláki biskupi ef fram kæmist. |
s-359
| Síðan færði hann á braut hestinn, en hríð á mikil. |
s-360
| En hinn sæli Þorlákur biskup gætti svo til hestsins að á einum hálfum mánaði varð alheill hesturinn og svo skauðirnar á sem öðrum geldum hestum. |
s-361
| En sá leysti síðan hestinn til sín of vorið er heitið hafði og endi vel heit sitt eftir ráði Páls biskups og þökkuðu menn guði þessa jartein og hinum sæla Þorláki biskupi. |
s-362
| Maður fór þenna hinn sama vetur eftir upptekning hins sæla Þorláks biskups óvarlega með hest og brast niður ís undir öllum saman þar er vatnfall var undir og djúp. |
s-363
| Komst maðurinn brátt upp úr vökinni en hesturinn komst eigi upp. |
s-364
| Fór maðurinn síðan heim til bæjarins skyndilega og kallaði á menn og greip járnsleggju í hönd sér og rann fyrir og braut ísinn en víddi vökina og er honum var minnst von þá slapp sleggjan úr hendi honum í vökina og djúpið. |
s-365
| Komu þá menn að og komst þá upp hesturinn brátt. |
s-366
| En sleggjan náðist ekki og merktu þeir til hvar sleggjunnar var von, settu upp drangstein á landinu gagnvert og eigi allnær vatnfallinu og gengu heim síðan. |
s-367
| En þeim er sleggjuna hafði niður fellt þótti ill slysför sín en fjárskaði búanda og hét síðan á hinn sæla Þorlák biskup að sleggjan skyldi nást. |
s-368
| En fám nóttum síðar kom hann til þar er sleggjan hafði týnst og þá er hann vildi að hyggja að eigi félli marksteinninn, þá stóð þar sleggjan við steininn sem maður hefði nýsett niður. |
s-369
| Varð hann síðan allshugar feginn og tók sleggjuna og hafði heim og sagði þessa fagurlega jartein öllum mönnum þeim er við voru staddir og lofuðu allir guð og hinn sæla Þorlák biskup. |
s-370
| Annar atburður varð enn þessum glíkur í Skálaholti. |
s-371
| Þar brotnaði þelahögg er gröf var grafin. |
s-372
| En þá var fengin til öx mikil að höggva þelann. |
s-373
| En er gröfin var grafin til loks, þá gleymdist öxin og var öngum seld til varðveislu. En er eigi var saknað fyrr en tveim nóttum eða þrimur síðan en verið hafði margt þeirra manna þar við statt er óvænna þótti til fundarins. |
s-374
| Var heitið síðan viku síðar en horfið hafði öxin á hinn sæla Þorlák biskup til þess að aftur skyldi koma öxin, bæði söngvum og kertisgerð. |
s-375
| En að einni nótt liðinni þá fannst öxin í rekkju þess manns er áður hafði varðveitt of veturinn og var þá sem nýlögð væri niður. |
s-376
| En þar hafði áður oftlega leitað verið svo að víst var að þá var eigi þar. |
s-377
| Þótti öllum sá atburður mikils verður þeim er við voru staddir og var Páll biskup í þessu heiti með öðrum mönnum og virði þessa jartein því meira sem hann kunni görr sjá en flestir aðrir. |
s-378
| Í Odda varð sá atburður at nautahellir féll og urðu þar undir tólf naut, þau öll höfðu þegar bana, og var nálega hvert bein þeirra brotið og engi iður ósökuð í þeim. |
s-379
| En almáttigur guð lét fylgja minnilega huggun þessum fjárskaða í jartein þeirri er hann lét verða fyrir hinn sæla Þorlák biskup. |
s-380
| Þar varð undir bjarginu með öðrum nautum uxi mikill og góður. |
s-381
| En er menn komu til hellisins, þá sáu menn það að undan bjarginu tók höfuð uxans þess hins mikla og það var kvikt en nálega var mannhæð að bjarginu er á uxanum lá. |
s-382
| Þá var til farið að höggva bjargið af uxanum og verið að mikinn hluta dags. |
s-383
| Þá var heitið á hinn sæla Þorlák biskup að uxinn skyldi við rétta og hétu þeir að gera kerti til dýrðar hinum sæla Þorláki biskupi það er tæki um uxann. |
s-384
| En er bergið var fært af uxanum, þá var hann reistur upp og studdur meðan hann fór út úr hellinum en þá gekk hann þegar einn saman til annars hellis og át þegar mat sinn hinn sama aftan og var ekki bein brotið né knýtt og þótti það af þveru frá glíkindum vera öllum þeim mönnum, er deili vissu á, er eigi var hvert bein brotið í honum sem öðrum nautum þeim er undir slíkum þunga höfðu verið. |
s-385
| En kertið var fimm álna langt og brann af helgum dómi hins sæla Þorláks biskups hans messudag og lofuðu allir guð og hinn sæla Þorlák biskup. |
s-386
| Hallur Gissurarson, góður prestur og göfugur, hafði kverkamein og sótti oft mjög svo að hann mátti nálega ekki mæla og öngum mat niður koma en sjaldan meinlaust með öllu. |
s-387
| En er hann fór leiðar sinnar of sumar svo að hann kenndi þessa meins og var honum bæði meint niður að svelga og svo að drekka en meinst að hósta þá kom hann í Skálaholt of farinn veg og baðst fyrir að helgum dómi hins sæla Þorláks biskups of stundar sakar. |
s-388
| En áður hann gengi á braut þá tók hann til trafanna er á klæðum þeim voru er tjaldað var of kistuna og reið á kverkarnar í kross og söng þetta: ' Sancte Thorlace ora pro nobis.' |
s-389
| Síðan gekk hann á braut úr kirkjunni. |
s-390
| En er hann kom til hests síns, þá hrækti hann og varð honum þá ekki illt við eftir því sem vandi var á. |
s-391
| Þá treystist hann enn framar guðs miskunn og jartein þá er hann þóttist fengið hafa og tók þá að hósta eftir því sem þá er honum var mest mein við að verða. |
s-392
| Fann hann þá síðan að hann var þá til loks heill orðinn og sagði hann sjálfur þessa jartein Páli biskupi svo að margir heyrðu á og lofuðu allir almáttkan guð er slíkar dýrðir lætur verða fyrir sælan þjón sinn Þorlák biskup. |
s-393
| Sá atburður varð á bæ þeim er í Gröf heitir, skammt frá Skálaholti, mjög á ofanverðum dögum hins sæla Þorláks biskups að misseratali því er hann hafði hér heima að gullsylgja týndist sú er átti eiginkona þess manns er þar bjó i Gröf. |
s-394
| Var síðan leitað vandlega hvervetna þar er í hug kom og von þótti vera og fannst eigi sylgjan. |
s-395
| Þá var síðan heitið á helga menn bæði föstum og ölmusugjöfum, söngvum og kertagjörð og fannst þó eigi sylgja. |
s-396
| Þá var leitt að spurningum víða því að það þótti mörgum mönnum glíklegast að stolið mundi vera og spurðist hvergi til. |
s-397
| Dofnaði þá yfir síðan og gat engi maður sylgjunnar. |
s-398
| En þann vetur eftir er heilagur dómur hins sæla biskups hafði verið upp tekinn úr jörðu áður of sumarið og nú hefir áður verið mjög margt frá sagt, þá skaut því í hug henni húsfreyjunni, er gullsylgjunnar hafði misst, að heita á hinn sæla Þorlák biskup að sylgjan fyndist eða kvæmi aftur. |
s-399
| Hét hún að gefa hálfvirði sylgjunnar til þakka hans. |
s-400
| En litlu síðan en hún hafði heitið varð sá atburður á bæ þeim, er nálægur var þeim bænum er sylgjan hafði týnst fyrir öndverðu, að maður var að sýslu og reiddi tað á akurland. |