| s-201
| En eftir það kom þesskyns mein eigi að honum er hann hafði áður lengi haft. |
| s-202
| Varð hann feginn heilsu sinni og sendi vax í Skálaholt og lét segja Páli biskupi heilsu sína, því að hann hafði einkanlega um ráðist við hann, þá er hann hafði vanheilsuna, of áheit sín og meðferð. |
| s-203
| Sá atburður varð enn er mjög er á mót því er menn megi að líkendum ráða. |
| s-204
| Menn fóru að vinna heyverk í eyju þeirri er á skipi varð til að fara. |
| s-205
| En er þau komu þangað þá fór kona sú úr fötum þeim er hún vildi eigi við verk hafa og spretti frá sér félitlu nisti er önnur kona hafði léð henni. |
| s-206
| Síðan unnu þau allan dag. |
| s-207
| En er þau skyldu heim fara síðla of aftaninn þá fann konan eigi nistið er hún hafði frá sér sprett of morguninn. |
| s-208
| En öngvir menn höfðu farið í eyna né þaðan síðan er þau fóru. |
| s-209
| Þá leituðu þau nistisins og fundu eigi. |
| s-210
| Henni þótti illa, konunni, er hún skyldi týnt hafa því er önnur kona átti. |
| s-211
| Hét hún síðan á hinn sæla Þorlák biskup að finnast skyldi nistið. |
| s-212
| Síðan fóru þau heim á leið. |
| s-213
| En áður þau kæmu að landi þá sá þau liggja á steini þeim, er næstur var vörum, knýtiskauta. |
| s-214
| Er þau komu að landi þá tóku þau knýtiskautann og leystu og var þar í nistið það er týnst hafði og mátti það engi maður vita hverju faraldi þangað mundi farið hafa. |
| s-215
| Skip rak á braut frá manni of nótt í vatnavexti miklum og í ísagang. |
| s-216
| En of morgininn, er sá vaknaði er skipið átti, þá sá hann skipið öðrum megin árinnar en hann væri staddur og var það í ísum og svo hættlega komið að honum þótti þeygi von að borgið mundi verða þótt þar væru menn staddir með skipinu er það var þá komið. |
| s-217
| Þá hét hann síðan á hinn sæla Þorlák biskup að hann skyldi skipið hreppa og nálgast ómeitt. |
| s-218
| En annan dag eftir þá var horfið skipið þaðan er áður var. |
| s-219
| Fór hann þá að leita síðan og hugði að vandlega með því landi, er honum var firr, er skipið hafði nær verið, þá er hann hafði séð, af því að hvassviðri hafði á verið mikið of nóttina, og var von að á það land mundi upp reka sem hann hugði meir að ef að glíkendum færi. |
| s-220
| En er hann hafði langt farið að leita og fann eigi þá hvarf hann aftur og fór þá þeim megin árinnar sem hann átti heima og honum þótti síður skipsins von. |
| s-221
| En er hann var kominn nær heim að túni þá flaut þar skipið heilt við bakka og ósakað og þar í bæði árar og austker og allt það er þar hafði laust í verið og hafði það jafnt farið í gegn hvössu veðri og þótti sú jartein mikils verð öllum sem vissu og lofuðu guð og hinn sæla Þorlák biskup. |
| s-222
| Enn rak annað skip í vatnavexti á braut og fannst eigi er leita var farið. |
| s-223
| Þá var enn heitið á hinn sæla Þorlák biskup að skipið skyldi aftur koma. |
| s-224
| En annars dags eftir fannst skipið óspillt öðrum megin árinnar og hafði það farið bæði í gegn miklu veðri og vindi og straumi g varð sá feginn, er átti, er fannst. |
| s-225
| Þessir atburðir hvorir tveggju urðu skammt frá Skálaholti. |
| s-226
| Gissur, góður höfðingi og göfugur, fór langa leið og mikinn heiðarveg með sitt föruneyti. |
| s-227
| En er þeir voru staddir á heiðum, fjarri byggðum, þá kom sótt á hest þann, er hann reið, svo áköf að hann tók eigi í jörð og reikaði á fótum. |
| s-228
| Var síðan að gert slíkt er í hug kom og skipaðist ekki við. |
| s-229
| Þá hét hann síðan á hinn dýrlega Þorlák biskup skynsamlega og lítillátlega að hann skyldi taka sótt af hestinum. |
| s-230
| Ætlaði hann það í hug sér að taka það fyrir mark hverja tilsjá hann ætti of áheit við hinn sæla Þorlák biskup. |
| s-231
| En hann hét því að hann mundi öllum dögum lífs síns syngva memoriam Þorláks biskups, Misericordiam tuam quesumus domine, ef hesturinn yrði heill. |
| s-232
| En þegar er hann hafði heitið, þá var sem hendi tæki fyrir og veltist hesturinn en beit síðan er grasi náði og var síðan riðið hestinum hinn sama dag langa leið og var þá alheill hesturinn og sagði Gissur sjálfur þessa jartein Páli biskupi. |
| s-233
| Á bæ þeim, er að Reykjum heitir, var mungát gert á móti Páli biskupi þetta sumar sem víða annars staðar. |
| s-234
| En er kveikjur voru undir lagðar mungátsefni og allt vandlega undirbúið þá gerði eigi við taka og voru kveikjurnar ónýtar raunar. |
| s-235
| Varð þá hversvetna í leitað síðan þess er í hug kom og kom þó eigi gerð í mungát og skipti það dægrum mjög mörgum er svo búið stóð og þótti þá flestum nær sýnt að allt mundi ónýtast. |
| s-236
| Þá hét húsfreyjan, er allt ábyrgðist í, á hinn sæla Þorlák biskup að hann skyldi á nökkvern veg leiðrétta þeirra mál. |
| s-237
| En er hún hafði heitið þá kom þegar gerð í kerin, góð og gnóg og varð það hið besta mungát og þótti sú hin fegursta jartein vera þeim mönnum er kunnleikur var á. |
| s-238
| Þá er Páll biskup var í Arnarbæli, þá var bæði á hregg og hrota og svo ósvást að trautt þótti úti vært. |
| s-239
| Þá hét Magnús búandi á hinn sæla Þorlák biskup að veður skyldi þorna. |
| s-240
| En þá er hann hafði heitið, þá þornaði veðrið og hafði áður allóvænt til þótt að svo brátt mundi mega batna, sem nú reyndist, því að það var allt á einni stundu er sægur hinn mesti var og það er þurrt var og heið og sólskin. |
| s-241
| Hafði hann til þess heitið einkum að Páli biskupi skyldi svo gefa veður þaðan að hann væri eigi í vosi og var það veitt sem hann bað og engi regnsdropi kom á hann og hans föruneyti þann dag. |
| s-242
| En hversvetna gengu skúrir við annars staðar í nánd. |
| s-243
| Maður tók sótt mikla og blés hann allan og gerði svo digran sem naut og hafði fárverki. |
| s-244
| En húsfreyja hans var næfur kona og kunni vel fyrir sér. |
| s-245
| Hún hét fyrir honum á hinn sæla Þorlák biskup að honum skyldi batna brátt, því að hann var húskarl, en þetta var of annir. |
| s-246
| Hún lagði um hann kyndilmál og hét kerti að gera til dýrðar hinum sæla Þorláki biskupi. |
| s-247
| En honum batnaði þegar er heitið var fyrir honum og lofaði hann guð og hinn sæla Þorlák biskup. |
| s-248
| En á hinum næsta bæ því er sjá jartein gerðist, er nú var frá sagt, var kona ein ung og málug. |
| s-249
| Hún tók skeypilega á of þenna atburð allan jafnsaman og taldi hún afleiðis þoka of kurteisi karlanna er þá skyldi svo heita verða fyrir þeim sem óhraustum konum áður þær yrðu léttari og geipaði mjög. |
| s-250
| En of aftaninn fór hún í rekkju sína og sofnaði þegar og svaf skamma stund og vaknaði við það er hún hafði verk í augum svo að hún spratt upp þegar og gekk of hús innan. |
| s-251
| Sendi hún þegar mann eftir húsfreyju þeirri er áður var frá sagt að hún skyldi þangað koma og ráða um heit með henni. |
| s-252
| En hún gerði eigi fara og kunni hana mjög raunar of áleitni þá er hún hafði haft of þá jartein er í þeirra híbýlum hafði orðið. |
| s-253
| Var hún síðan verkóða nótt alla. |
| s-254
| En morguninn eftir var heitið fyrir henni á hinn sæla Þorlák biskup og tók þá verk úr augum henni og var hún heil skamms bragðs. |
| s-255
| Sá atburður varð á Reynivöllum að þar var veisla virðileg ger á mót Páli biskupi. |
| s-256
| En er þar var mungát heitt og undir lagt þá kom eigi gerð í mungát en efni þóttu allvæn vera og kunni sá og vel er gera skyldi. |
| s-257
| En er margs var í leitað þá kom gerð í kerin æsileg og óvinveitt og gerði síðan af dám eigi góðan og þótti halda við voða að skjaðak mundi í koma. |
| s-258
| Þá var tekinn stafur sá er átt hafði hinn sæli Þorlákur, þjónn guðs, og settur í kerið það er mungátsefni var í. |
| s-259
| En þegar er stafurinn var settur í kerið þá tók allan óþokka af mungátinu, þann er áður hafði á verið og kom í gerð góð og hallkvæm og varð það hið besta öl. |
| s-260
| Og stóð stafur uns drukkið var ölið. |
| s-261
| Menn voru að tjalda kirkju á einhverjum bæ. |
| s-262
| En er þeir tjölduðu sönghúsið, þá tók maður upp knýtiskauta af gólfinu hjá altera og lagði við nasar sér og mælti við prest er hjá honum var: ' Hví varðveitið þér eigi betur svo dýrlegt reykelsi sem hér er í?' |
| s-263
| Presturinn svaraði: ' Lát mig sjá.' |
| s-264
| Hann seldi honum skautann. |
| s-265
| Prestur mælti: ' Eigi er þetta reykelsi.' |
| s-266
| En þaðan af er þetta enn æðra og enn dýrlegra. |
| s-267
| Þetta er mold úr leiði hins sæla Þorláks biskups er eg hafði á sumri úr Skálaholti þá er heilagur dómur hans var upp tekinn.' |
| s-268
| Síðan leystu þeir til skautans og sáu að þar var moldin í sem presturinn sagði og hafði svarfast af altera er áður hafði legið skautinn. |
| s-269
| Var þá og eigi moldar litur á heldur var litur sem rauður bókasteinn en ilmði sem reykelsi og kenndi jafnt of alla kirkju innan. |
| s-270
| Prestur einn sá er verið hafði undir hendi hins sæla guðs játera Þorláks biskups varð fyrir vandræði miklu. |
| s-271
| Hann hafði með sér húskarl í vist, þungan og þrjótlyndan. |
| s-272
| Var þar hvorki að sjá til værleika né verknaðar. |
| s-273
| En ef hann gerði nekkvern ákenning, presturinn, þá bauð húskarlinn honum á mót öxi og áverk. |
| s-274
| Lét presturinn fyrir vinnast of umræðuna þaðan frá en húskarlinn eigi of heituna na. |
| s-275
| En er prestinum þótti sem þetta vandræði mundi eigi leggjast mega af manna tilstilli þeirra er þar var við kostur, þá fór hann til bænar sinnar og hét á hinn sæla Þorlák biskup að hann skyldi á þeirra mál sjá svo að vildra yrði en þá þótti á horfast og tók hann þegar að syngva saltera til dýrðar sælum Þorláki biskupi. |
| s-276
| En er hann kom inn frá bæn sinni, presturinn, þá var hann hljóður, húskarlinn, og kastaði hann þá öngum illyrðum á prestinn og var það mjög gegn vanda. |
| s-277
| En þaðan frá mælti hann eigi höfugt orð prestinum og virði presturinn sjálfur þessa jartein mesta og fegursta sér í hug hins sæla Þorláks biskups. |
| s-278
| Húsfreyja ein, virðileg og vel fjáreigandi, fór heim skyndilega frá boði, þá er hún skyldi taka við Páli biskupi. |
| s-279
| En er hún var komin nálega heim, þá voru fallnir niður hlekkir hennar sumir úr söðli hennar og var það bæði slys og fjárskaði og var eigi vænt til fundarins af því að þau höfðu eftir fjöru riðið. |
| s-280
| En þá var aðfallinn sær er þau söknuðu hlekkjanna. |
| s-281
| Hét hún síðan á hinn sæla Þorlák biskup að finnast skyldu hlekkirnir og sendi hún síðan mann að leita. |
| s-282
| En sá atburður hafði orðið á þessi stundu að barn eitt hafði farið í fjöru að leika sér og fann það hlekkina og vissi eigi hvað var og lék sér að og hafði heim. |
| s-283
| Kenndu þá síðan rosknir menn og virðu menn þetta fagurlega jartein vera. |
| s-284
| Sá atburður gerðist enn að barn eitt ungt fór óvarlega og féll í eld og stakk hendinni í eldinn allt til úlfliðar og brann mjög og blés síðan höndina svo ákaflega að hönd barnsins var svo mikil sýnum sem roskins manns hendur væru tvær saman. |
| s-285
| Sló síðan ópi á barnið svo að móðir barnsins var hræddari um það að það myndi eigi eira barninu heldur en bruninn í bráð. |
| s-286
| Var síðan bundið um höndina. |
| s-287
| En barnið æpti sem áður á leið fram. |
| s-288
| Síðan hétu á hinn sæla Þorlák biskup faðir og móðir barnsins að hann skyldi þeim við hjálpa öllum saman. |
| s-289
| Eftir það þagnaði barnið og sofnaði brátt. |
| s-290
| Þá var síðan með hinu sama umbandi tvær nætur eða þrjár því að menn þorðu eigi til að leysa og uggðu að ópi mundi slá á barnið þegar ef til væri leyst. |
| s-291
| En er leyst var, þá losnaði af hendinni barnsins þrotinn allur sem glófi væri. |
| s-292
| En þá var á hendi barnsins allri ungt skinn og fagurt og var þá alheilt barnið frá þeirri stundu og lofuðu allir guð og sælan Þorlák biskup. |
| s-293
| Einn fátækur maður, sá er bjó nær sjó, hafði heitið á hinn sæla Þorlák biskup að hann skyldi nakkvert hjálpráð honum leggja. |
| s-294
| Þá fór hann síðan í fjöru að vita ef nakkvað væri rekið til gæða og fann ekki. |
| s-295
| En er hann ætlaði heim að ganga, þá sá hann sel liggja á steini skammt frá sér en eigi allnær sjónum. |
| s-296
| Gekk hann síðan til þangað og hét þá á nýjaleik á hinn sæla Þorlák biskup að hann réði í hönd honum þann sel er hann sá þá. |
| s-297
| En selurinn vakti og sá hann er hann gekk að honum og vildi forðast og fara af steininum og mátti eigi komast og snerist í hring á steininum. |
| s-298
| En er hinn fátæki maður fann það og skildi að svo máttigur kraftur var kominn til fulltingis við hann að selurinn mátti eigi eðli sínu halda, þá laust hann selinn í svima hið fyrsta högg og gekk hann síðan af dauðum selnum og varð hyski hans fegið þessi veiði og gerðu þakkir guði og sælum Þorláki biskupi. |
| s-299
| Í stað þeim, góðum og dýrlegum, er í Reykjaholti heitir, varð sá atburður að konur tvær skyldu bera heim ketil úr hver. |
| s-300
| En er þær höfðu upp tekið ketilinn og hafið á axlir sér stöngina, er ketillinn hékk á, þá slapp önnur þeirra í hverinn báðum fótum. |