| s-101
| Օրինակ՝ Քոֆի Անան Խաղաղութեան Նոպէլեան մրցանակին արժանացած է 2001-ին՝ ՄԱԿ-ի գլխաւոր քարտուղար դառնալէն չորս տարի ետք։ |
| s-102
| Եասէր Արաֆաթ, Իսհաք Ռապին եւ Շիմոն Փերես Նոպէլեան մրցանակ ստացած են 1994-ին՝ Օսլոյի պայմանագիրին ստորագրումէն շուրջ մէկ տարի ետք։ |
| s-103
| - Բնագիտութեան, քիմիագիտութեան եւ բժշկութեան մրցանակները սովորաբար կը յանձնուին, երբ տուեալ ձեռքբերումը լայն ճանաչում կը ստանայ։ |
| s-104
| Երբեմն կրնայ անիկա տասնամեակներ տեւել։ |
| s-105
| Ոչ բոլոր գիտնականները կ՚ապրին մինչեւ իրենց աշխատանքներուն ճանաչում ստանալը։ |
| s-106
| Այդ պատճառով ալ մեծ թիւով յայտնագործութիւններ չեն ներկայացուիր Նոպէլեան մրցանակին։ |
| s-107
| Մրցանակներ |
| s-108
| Մրցանակի դափնեկիրները կը ստանան շքանշան մը եւ 1 միլիոն եւրօ: |
| s-109
| Այս դրամը ընդհանրապէս կը գործածուի հետազօտութիւններու կամ բարեսիրական աշխատանքներու համար: |
| s-110
| Այս մրցանակներուն ամէնէն նշանաւորը խաղաղութեան մրցանակն է, որ 2014-ին կը տրուի յատկապէս փոքրիկ աղջիկներու դաստիարակչութեամբ զբաղող երիտասարդ Մալալային: |
| s-111
| Նոպէլեան մրցանակը յետմահու չի շնորհուիր, բայց եթէ անձը դափնեկիր յայտարարուի ու մահանայ նախքան ստանալը, ապա մրցանակը կը շնորհուի։ |
| s-112
| Թէեւ իւրաքանչիւր մրցանակի դափնեկիրներու միջին թիւը մեծցած է Ի. դարու ընթացքին, բայց զայն կարելի չէ բաժնել երեքէն աւելի մարդոց միջեւ։ |
| s-113
| Բացառութիւն կը կազմէ Խաղաղութեան Նոպէլեան մրցանակը, որուն դափնեկիրներ կրնան դառնալ կազմակերպութիւններ կամ երեքէ աւելի անձինք։ |
| s-114
| Նոպէլեան դասախօսութիւն |
| s-115
| Ըստ Նոպէլեան հիմնադրամին կանոնադրութեան՝ իւրաքանչիւր դափնեկիր պարտաւոր է հրապարակային դասախօսութիւն մը կարդալ՝ նուիրուած այն նիւթին, որուն համար ինք արժանացած է մրցանակին։ |
| s-116
| Նոպէլեան դասախօսութիւնը՝ իբրեւ հռետորական ժանր, իր ներկայի ձեւաչափին հասած է տասնամեակներու ընթացքին։ |
| s-117
| Այդ դասախօսութիւնները սովորաբար կը ներկայացուին Նոպէլեան շաբթուան ընթացքին (մրցանակներու յանձնման ու ճաշկերոյթին նախորդող շաբաթը, որ սովորաբար կը սկսի մրցանակակիրներու ժամանումով Սթոքհոլմ եւ կ՚աւարտի ճաշկերոյթով), բայց ասիկա պարտադիր չէ։ |
| s-118
| Մրցանակակիրները պարտաւոր են դասախօսութիւնը ներկայացնել մրցանակը ստանալուն յաջորդող վեց ամիսներուն ընթացքին։ |
| s-119
| Սակայն ոմանք աւելի ուշ կը ներկայացնեն։ |
| s-120
| Դասախօսութիւնները կը կազմակերպուին այն նոյն հիմնարկներուն կողմէ, որոնք կ՚ընտրեն դափնեկիրները։ |
| s-121
| Նոպէլեան ճաշկերոյթ |
| s-122
| Շուէտի մէջ Նոպէլեան մրցանակներու յանձնման արարողութենէն ետք հանդիսաւոր ճաշկերոյթ մը տեղի կ՚ունենայ Սթոքհոլմի քաղաքապետարանին Կապոյտ դահլիճին մէջ, որուն կը մասնակցին Շուէտի թագաւորական ընտանիքն ու շուրջ 1300 հիւրեր։ |
| s-123
| Խաղաղութեան Նոպէլեան մրցանակին յանձնումէն ետք ճաշկերոյթ մը կը կազմակերպուի Օսլոյի Կրանտ հիւրանոցին մէջ։ |
| s-124
| Բացի մրցանակակիրէն, ներկայ կը գտնուին Սթորթինկի (Storting) նախագահը, վարչապետը, իսկ 2006-էն ի վեր՝ նաեւ Նորվեկիոյ թագաւորն ու թագուհին։ |
| s-125
| Ընդհանուր առմամբ ճաշկերոյթին կը մասնակցի շուրջ 250 հիւր։ |
| s-126
| Ան պատմեց քեզի պատմութիւնը քու մասիդ: |
| s-127
| Անապատէն կու գաս դուն ալ, իրեն պէս: |
| s-128
| Կապ չունի որ ծնունդէդ եօթ ու կէս տասնամեակ առաջ էր Դէպքը: |
| s-129
| Մինչ կը կարծէիր, թէ կը մեծնայիր ապահով, ասիկա-անիկա ըսելով աշխարհը կը ճանչնայիր, Դէպքը հետդ էր, մէջդ. կը մեծնար, քեզի հետ կամ քեզի համար: |
| s-130
| Մինչ այդ կային պատմութիւնները Դէպքին. կարաւաններ՝ արեւուն տակ կռնծած, անդէմ անանուն: |
| s-131
| Եւ ողբացիր ամէնուն հետ, ճիշդ որչափ որ պէտք էր՝ ոչ աւելի, ոչ պակաս: |
| s-132
| Սպասեցիր: |
| s-133
| Սպասեցիր մինչեւ աչքդ արեւի կուրցնող լոյսին վարժուէր, եւ տեսնէիր վերջապէս, որ դուն ալ հոն էիր, կարաւանին մէջ, մեծ պապայիդ քովը. կը քալէիր: |
| s-134
| Եւ որոշեցիր փախչիլ հոնկէ: |
| s-135
| Կարծեցիր՝ դիւրին էր ատիկա: |
| s-136
| Բայց այդ արեւները քու լեզուդ ալ խանձեցին, եւ օր մըն ալ հաւատացիր, թէ լեզու չունէիր: |
| s-137
| Ի վերջոյ հասկցար, որ չկայիր. փնտռեցիր ինքզինքդ ամէն տեղ՝ չկայիր: |
| s-138
| Գիրքեր բացիր, ֆիլմեր նայեցար՝ չկայիր: |
| s-139
| Հասկցար, որ օր մըն ալ պիտի մոռնայիր թէ եղած ես: |
| s-140
| Այն ատեն որոշեցիր խօսիլ, վիրաւոր, տկար լեզուովդ: |
| s-141
| Եւ խօսքդ փաստումի ու փրկումի պարզ ժեստ մը պիտի ըլլար միայն, սկիզբէն ձախողումի դատապարտուած, եթէ չհանդիպէիր անոր: |
| s-142
| Եւ ան պատմեց քեզի պատմութիւնը քու մասիդ: |
| s-143
| Թէեւ չընդունեց պատմելու արարքը: |
| s-144
| Եւ ան վկայեց քու գոյութիւնդ: |
| s-145
| Թէեւ չընդունեց վկայելու կարելիութիւնը: |
| s-146
| Անկարելի պատմասանն ու վկան՝ որ աշխարհդ բացաւ քեզի, ան որ քուկդ ըրաւ քեզի: |
| s-147
| Այն ատեն միայն համարձակեցար առերեսուիլ ինքզինքիդ, «կրել ինչ որ կը պայթի երբեմն գլխուդ մէջ»: |
| s-148
| Սաստիկ տաք օրէն ետք զով օդի հոսանք մը վերջապէս ամառնային երեկոյին հանդարտութիւնը կը բերէ: |
| s-149
| Կը քալես, ջանալով քայլերդ իր քայլերուն յարմարցնել: |
| s-150
| «Ի՞նչ դիպուածներ միջամտեր են որպէսզի հայրդ եօթը տարեկանին որբանայ, բայց փրկուի, մայրդ երեք տարեկանին որբանայ եւ փրկուի, յետոյ անոնք հանդիպին իրարու եւ քեզ ծնին։ |
| s-151
| Պատմութիւնդ կը սկսի նման դիպուածներով»։ |
| s-152
| Նո՞յն դիպուածները միջամտեր էին, որպէսզի քու ալ մեծ ծնողքդ որբանային բայց փրկուէին, հանդիպէին իրարու եւ հիմը դնէին ընտանիքին, որ ի վերջոյ քեզմով պիտի լրանար: |
| s-153
| Կ՚արժէ գտնել պատասխանը. պիտի հանդիպէ՞իք եթէ Դէպքը չըլլար: |
| s-154
| Թերեւս անապատներէ անցնելու էիք երկուքդ ալ, այդքան տարիներ ետք արեւելեան հայրենիքի մայրաքաղաքին մէջ հանդիպելու համար: |
| s-155
| — Պիտի ըլլայի՞նք , եթէ դէպքը չըլլար: |
| s-156
| Այսպէ՞ս պիտի ըլլայինք: |
| s-157
| Կը ժպտի, չի պատասխաներ: |
| s-158
| Միշտ բան մը քեզի կը ձգէ պրպտելիք: |
| s-159
| Ամէն բան չ՚ըսուիր արդէն, չէ՞ : |
| s-160
| Կ՚ուզես խօսիլ, պատմել պատմութիւնը կորսնցուցած ժամանակիդ եւ փնտռտուքներուդ մասին, պատմել ճամբան, որ քեզ դէպի իրեն բերաւ: |
| s-161
| Բայց գիտես որ պէտքը չկայ՝ ան գիտէ ամէն բան, դո՛ւն չէիր գիտեր. հիմա գիտցար: |
| s-162
| Կը յիշես պզտիկ սրահը, ուր առաջին անգամ հանդիպեցաք… |
| s-163
| Մտահոգ էիր. ի՞նչպէս մօտենալ, ի՞նչ ըսել. այդքան տարիներու «հեռակայ մտերմութիւն»էն ետք իսկապէս հանդիպի՜լ : |
| s-164
| «Դժուարահա՛ճ է», զգուշացուցին: |
| s-165
| «Անհաղո՜րդ է», աւելցուցին: |
| s-166
| Կծկտեցար, վախը փորդ մտաւ: |
| s-167
| Ի՞նչ պիտի ըսէիր՝ բարե՞ւ , ի՞նչպէս էք, ծանօթանա՞նք … եւ չհամարձակեցար մօտենալ: |
| s-168
| Կեցած էր քանի մը քայլ անդին, երկրպագուներով եւ հիացողներով շրջապատուած, քաղաքավար, բայց քիչ մը անտարբեր ժպիտը դէմքին: |
| s-169
| Յոգնած էր թերեւս: |
| s-170
| Արդէն չես յիշեր՝ ի՞նչ դիպուած միջամտեց, որ յետ-դասախօսային ճաշկերոյթին քե՛զ ալ հրաւիրէին եւ… քովը նստեցնէին: |
| s-171
| Եւ նստած էիր քարացած, վախնալով աւելորդ շարժում մը ընելու, երբ յանկարծ դարձաւ եւ սուր նայուածքը քեզի յառեց: |
| s-172
| — Ուրկէ՞ ես… |
| s-173
| Ծանրացած լեզուդ դժուարաւ դարձաւ բերնիդ մէջ, ջանացիր կապակցուած խօսքեր ըսել: |
| s-174
| Յանկարծ ժպտեցաւ. այն ատեն առաջին անգամ հասկցար՝ ան ամէն բան գիտէր քու մասիդ: |
| s-175
| Բնաւ չզարմացար. գիտէիր, շատոնց գիտէիր: |
| s-176
| «ըլլալը անհետացած ըլլալ մըն է» եւ կարծեցիր՝ թէ գտար պատասխանը: |
| s-177
| «կը փարիս ջնջումիդ…» |
| s-178
| — Ինչպէ՞ս հայաշէնցի տղան ինքզինք ֆրանսացի տեսաւ, միեւնոյն ատեն հայ մնալով: |
| s-179
| Նորէն կը ժպտի. ինքդ պիտի գտնես պատասխանը: |
| s-180
| Կը նայիս աչքերուն. կարծես ոչինչ փոխուած է՝ առջեւդ նոյն այն հայաշէնցի տղան կեցած է, որ 18 տարեկանին Փարիզ մեկնեցաւ: |
| s-181
| Ինչպէ՞ս ուրիշ այդ միջավայրին մէջ ուրիշ մը չեղաւ: |
| s-182
| Ինչպէ՞ս նոյնացաւ, ձուլեցաւ այդ միջավայրին, միեւնոյն ատեն պահպանելով այդ ուրիշ միջավայրին համար ուրիշ մը ըլլալու իրաւունքը, այսինքն` ինչպէ՞ս ըրաւ, որ իր ուրիշութիւնը պարտադրուած չըլլար: |
| s-183
| — Ծագումիդ չես դաւաճաներ, ան շուքի պէս կը հետեւի քեզի… |
| s-184
| Բայց ինչպէ՞ս կառուցել ինքնութիւն մը, որ ըլլաս ամբողջապէս օտար եւ ամբողջապէս ընտանի, միեւնոյն ատեն չըլլալով երկուքէն ո՛չ մէկը: |
| s-185
| Մէկ բան յստակ էր. հայաշէնցի տղան երբեք չդաւաճանեց իր ինքնութեան, կարելի է՝ քիչ մը հեռացաւ անկէ, յետոյ աւելի մօտենալու համար: |
| s-186
| Բայց արդեօ՞ք տունին մէջ — կամ համար — ալ ուրիշ մը չէր: |
| s-187
| Արդեօք ո՞ւր էր տունը. Հայաշէ՞ն , Փարի՞զ թէ հիմա հոս՝ Երեւան: |
| s-188
| Արդեօք քո՞ւ տունդ ուր էր: |
| s-189
| Եղան օրեր, երբ հաւատացիր թէ չունէիր տուն, փնտռեցիր ամէն տեղ՝ ո՛չ մէկը քուկդ էր: |
| s-190
| Այն ատեն հաւատացիր, կամ ուզեցիր հաւատալ, թէ անապատներուն մէջ մնացեր էր տունդ… |
| s-191
| Բայց հիմա գիտէիր, հիմա գտար: |
| s-192
| Որով գիտցար ի՛ր տունին տեղը: |
| s-193
| Չէ, ան բան մը չըսաւ, պարզապէս կար վայրը ուր ան եղաւ: |
| s-194
| Շիտակ դէմքին նայեցար, ուզեցիր խօսիլ, ըսել խօսքերը, որ չէիր կրցած ըսել ո՛չ անձնական հանդիպումներուն, ո՛չ ալ նամակներուդ մէջ. չկրցար, նորէն: |
| s-195
| «Խօսքերը կը պակսին», եւ բերնիդ մէջ «բռնկեր էր լեզուն»: |
| s-196
| Եւ հիմա հոս ես, համակարգիչիդ պաստառին առջեւ, դուն որ պիտի չըլլայիր, լեզուով մը որ պիտի չըլլար՝ կը ջանաս գրել այն որ չկրցար ըսել: |
| s-197
| Կը ջանաս գրել տողեր՝ անոր համար, ինչպէս ինք գրեց ատենօք Մեծարենցի համար: |
| s-198
| Գիտես որ չափազանց յաւակնոտ է խորագիրդ. ի՞նչ կրնաս գրել անոր համար, ի վերջոյ: |
| s-199
| Արդեօ՞ք պիտի կարենաս թուղթին վրայ տեղաւորել ըսել ուզածդ, պահպանելով տրամաբանութեան գիծը: |
| s-200
| Բայց կ՚ուզէիր գոնէ կերպով մը երախտագիտութիւնդ յայտնել անոր, որ ստեղծեց վայրը, ուր կարելիութիւնը ունիս ըլլալու: |