| s-101
| Það er ekki endilega sanngjarnt að taka 36 46<percent/> af tekjum fólks, en við búum við þann ríkisrekstur að þurfa peninga. |
| s-102
| Þá peninga sem við fáum ekki fáum við sjálfkrafa að láni. |
| s-103
| Við erum að fá sanngirni fyrir útgerðarmenn að láni. |
| s-104
| Það er það sem fólk er ósátt við. |
| s-105
| Ef ríkisstjórnin hefði komið með tillögur þar sem ekki hefði verið þetta tekjutap fyrir ríkið, hvort sem við köllum það lækkun eða frestun eða afbókun á hækkun eða hvað sem við köllum það, ef eitthvað hefði komið til móts við það, jafnvel þótt það hefði verið tímabundið, hefðu viðbrögðin í samfélaginu ekki verið þau sömu. |
| s-106
| Þá væru ekki 34 þúsund undirskriftir gegn þessu. |
| s-107
| Það væru ekki 70<percent/> aðspurðra á móti því. |
| s-108
| Það væri mun skárra, það hefði verið hægt að gera það með meiri sátt, en það var einfaldlega ekki gert. |
| s-109
| Virðulegi forseti. Ég hyggst ræða málið í hv. allsherjar- og menntamálanefnd og taka tillit til þeirra umsagna sem þar koma fram. |
| s-110
| Þar mun ég aftur viðra skoðanir mínar og sjá hvað aðrir nefndarmenn hafa um þær að segja og reyna að mjaka þessu í einhverja rétta átt. |
| s-111
| Aðalmisskilningurinn hér er kannski sá að ekki eru öll vandamál heimsins leyst með því að Alþingi banni eitthvað. |
| s-112
| Það er fullt af vandamálum, sérstaklega samfélagslegum, sem samfélagið sjálft þarf að laga og hefur lagað. |
| s-113
| Hv. þm. Össur Skarphéðinsson minntist sérstaklega á réttarbót samkynhneigðra. |
| s-114
| Nú vil ég árétta eitt. |
| s-115
| Svokölluð réttarbót fyrir samkynhneigða í lögum kom ekki sem fyrirrennari samfélagslegrar samþykktar á samkynhneigð. |
| s-116
| Fyrst kom samfélagið og sagði: Vitið þið hvað, samkynhneigð skiptir í versta falli engu máli. |
| s-117
| Virðulegi forseti. Ég þakka svarið og tek heils hugar undir þau sjónarmið sem hér voru borin á borð að með opnun fjármálanna og opnun ríkisbúskaparins sé auðveldara að hvetja til heilsteyptrar umræðu um málið. |
| s-118
| Sú umræða er óneitanlega af skornum skammti því að þrátt fyrir að þessar upplýsingar séu í raun allar opinberar er kannski ekki svo auðvelt að nýta þær. |
| s-119
| Ég vil því þakka hv. þingmanni enn og aftur fyrir starf sitt sem hæstv. ráðherra við að opna gögn og setja þau á netið og tek undir að ganga megi mun lengra í þeim efnum. |
| s-120
| Ég held að ekki sé hægt að ganga of langt þegar að því kemur og þá er mikið sagt fyrir mann eins og mig sem telur að allt geti gengið of langt, kannski með einstaka undantekningum. |
| s-121
| Ég velti fyrir mér hvort hv. þingmaður sjái nánari útfærslur á því nákvæmlega hvað mætti opna, eitthvert heilræði til nýrrar hæstv. ríkisstjórnar í þeim efnum. |
| s-122
| Virðulegi forseti. Ég þakka hv. þm. Pétri H. Blöndal fyrir svarið. |
| s-123
| Hv. þingmaður nefnir réttilega að tveir vondir kostir séu í stöðunni. |
| s-124
| Það er óumdeilt að við göngum hérna á friðhelgi einkalífsins. |
| s-125
| En áttar hv. þingmaður sig á því að þessar upplýsingar eru nýtanlegar í öðrum tilgangi en þeim sem hér um ræðir? |
| s-126
| Þegar upplýsingarnar verða til get ég lofað því, ég get lofað öllum því vegna þess að það er byrjað, að þá byrjar þrýstingurinn á að nýta þau gögn með víðtækari hætti. |
| s-127
| Ef það er tölfræðin, að fá hana, og ég skil að hún sé mikilvæg, ef það er nóg til þess að ganga svona langt, hvers vegna ekki þegar Seðlabanki Íslands kemur og segir: Við getum notað hana til eftirlits, við getum notað hana til þess að forða okkur frá nokkru hruni nokkurn tíma aftur? |
| s-128
| Af hverju ættum við að segja nei? |
| s-129
| Af hverju ættum við að segja nei þá ef ekki núna? |
| s-130
| Virðulegi forseti. Það var ýmislegt áhugavert í ræðu hv. þingmanns. |
| s-131
| Ég er sérstaklega að velta fyrir mér þessari desemberuppbót sem við höfum verið að ræða hérna. |
| s-132
| Ég er þeirrar skoðunar að við eigum vissulega að veita hana. |
| s-133
| Ég átti í svolitlum vandræðum með það fyrst vegna þess að á sama tíma heldur alltaf í mann að staða ríkissjóðs er algjörlega bölvanleg þrátt fyrir gott framtak fyrri ríkisstjórnar til að reyna að laga það og að hún hafi unnið marga sigra þar. |
| s-134
| Einhvern veginn hafði ég það hreinlega samt ekki í mér að taka af fólki það að geta tekið þátt í jólunum. |
| s-135
| Ég er ekki sérstaklega kristinn maður en mér þykir ægilega vænt um jólin vegna þess að þetta er eini tími ársins þar sem við sleppum okkur einhvern veginn í góðmennsku. |
| s-136
| Ef maður ætlar að fara að líta á þetta eins og tölva eða einhvers konar últra rökhyggjumaður væri þetta kannski ekki allt æðislega rökrétt. |
| s-137
| Það er heldur ekki punkturinn, heldur snýst það um að hugsa aðeins með hjartanu af og til, a.m.k. einu sinni ári. |
| s-138
| Manni finnst það ekki til of mikils ætlast. |
| s-139
| Þetta er fyrsta atkvæðagreiðslan þar sem ég hef raunverulega orðið sorgmæddur yfir niðurstöðunni og þó var ég viðstaddur atkvæðagreiðsluna í hagstofumálinu í sumar. |
| s-140
| Það tók á, en þetta var alveg ægilegt. |
| s-141
| Mig langaði að spyrja hv. þingmann vegna desemberuppbótarinnar. |
| s-142
| Ég hitti háttvirtan mótmælanda fyrir utan um daginn sem sagðist hafa fengið 3 þús. kr. í desemberuppbót og sagði að öryrkjar fengju þetta. |
| s-143
| Ég var að velta fyrir mér hver hefðin væri í þessum efnum, hverjar upphæðirnar hefðu verið og hvenær hefði verið tekið upp á þessu. |
| s-144
| Er það eitthvert nýmæli að við veitum atvinnulausum eða öryrkjum ekki desemberuppbót? |
| s-145
| Hvernig hefur þessu verið háttað í gegnum tíðina? |
| s-146
| Herra forseti. |
| s-147
| Hef ég sex mínútur eða svo? |
| s-148
| Hlátur í þingsal. |
| s-149
| Sem sagt, örfáar spurningar. |
| s-150
| Vandi Íbúðalánasjóðs var viðvarandi viðfangsefni og honum var lagt til fé, staða hans kortlögð og unnið mikið með mál hans, meira og minna allt kjörtímabilið. Gripið fram í: Lögum breytt. |
| s-151
| Lögum var breytt og þar fram eftir götunum. |
| s-152
| Það var að mörgu að hyggja þar, m.a. að bjarga honum gagnvart áliti ESA og annað í þeim dúr. |
| s-153
| Síðan var Íbúðalánasjóður auðvitað nýttur í aðgerðir eins og 110<percent/>leiðina og honum lagt til fé í því skyni. |
| s-154
| Það er því ekki eins og Íbúðalánasjóður hafi gleymst á þeim tíma. |
| s-155
| Ég var aðallega ræðu minni að velta því upp og eiginlega harma að það skyldi vera þannig hjá núverandi ríkisstjórn að henni kæmi aldrei til hugar sá möguleiki gagnvart vanda ríkisfjármálanna og því að afla fjár til að setja í brýn verkefni, eins og við erum sammála að þurfi að gera með heilbrigðiskerfið, að að einhverju leyti að minnsta kosti gæti tekjuöflun komið til greina. |
| s-156
| Það er orðin sú breyting á, klár pólitísk breyting á, að ríkisstjórnin það er bara tabú, það er bannað að ræða það í þessari ríkisstjórn. |
| s-157
| Ég kalla það hömlun og vona að það móðgist enginn úti í þjóðfélaginu þó að ég segi það að menn skuli ekki einu sinni geta velt því fyrir sér. |
| s-158
| Á fyrra kjörtímabili og í tíð fyrri ríkisstjórnar fóru menn það sem kölluð hefur verið blönduð leið, blönduð leið sparnaðar og tekjuöflunar. |
| s-159
| Menn fóru ekki blinda niðurskurðarstefnu, austerity-stefnu, sem sætir vaxandi gagnrýni núna í hagfræðilegri umræðu alls staðar á Vesturlöndum. |
| s-160
| Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn gaf meira að segja út tímamótaskýrslu síðastliðið vor þar sem hann lagði til við lönd í efnahagsþrengingum að afla líka tekna við slíkar aðstæður og leggja þær byrðar á breiðustu bökin. |
| s-161
| Þar hefur kannski að einhverju leyti verið litið til þess að hin blandaða leið hafði skilað góðum árangri á Íslandi. |
| s-162
| Ég hef margtekið það fram úr þessum ræðustóli að ég fagnaði því að fjárlagafrumvarpið kom fram í haust og stefnt var að hallalausum fjárlögum. |
| s-163
| Að því höfum við unnið hörðum höndum undanfarin þrjú ár eða meira að segja fjögur og hálft en síðustu þrjú árin eftir að við endurskoðuðum Forseti hringir. ríkisfjármálaáætlun til meðallangs tíma hefur verið stefnt að því að ná hallalausum fjárlögum 2014 og ég er eindreginn stuðningsmaður þess að það sé gert. |
| s-164
| Herra forseti. Það þarf alltaf að vega það og meta vel og vandlega hvort ríkið geri rétt í því að afsala sér eða selja þær eignir, losa þær eða láta þær skila af sér arði. |
| s-165
| Ef við tökum Landsvirkjun sem dæmi þá væri það um það bil það síðasta undir sólinni sem ég teldi að íslenska ríkið og þjóðin ætti að láta frá sér. |
| s-166
| Það er augljóst mál að þessi sameign okkar getur skilað vaxandi arði á komandi árum til eiganda síns, þjóðarinnar, ef við höldum rétt á spilunum. |
| s-167
| Hvers vegna ættum við þá að láta það frá okkur? |
| s-168
| Varðandi sjávarútveginn þá veifa menn því hér mikið að hann borgi núna meiri skatta til ríkisins en áður. |
| s-169
| Það er rétt. |
| s-170
| Um 20 milljarða, hafa einhverjir sagt hér og ég dreg ekki úr því að það geti verið nærri lagi ef við tökum skattgreiðslur sjávarútvegsfyrirtækjanna. |
| s-171
| En hvers vegna er það? |
| s-172
| Jú, það er vegna þess að sjávarútvegurinn er loksins farinn að borga tekjuskatt. |
| s-173
| Stór hluti fyrirtækjanna er nú búinn að vinna upp allt uppsafnað tap, sum þeirra eru orðin skuldlaus og eru með þvílíka fantaafkomu að auðvitað borga þau tekjuskatt. |
| s-174
| Það er gott og ég er sammála því að sjávarútvegurinn þarf að vera sterkur og hann þarf að geta fjárfest og hann þarf að geta byggst upp. |
| s-175
| En það fara ekki bara peningar í það. |
| s-176
| Það fara líka peningar í hæstu arðgreiðslur, einhverjar hæstu arðgreiðslur sem við höfum séð ganga ár eftir ár út úr einni atvinnugrein til eigenda sinna. |
| s-177
| Þær arðgreiðslur eru sprottnar af því að sjávarútvegurinn hefur þennan verðmæta aðgang að sameiginlegri auðlind sem er í óvenjulega góðu ástandi og gefur færi á mjög mikilli arðsemi eins og við sjáum á stóru fyrirtækjunum til dæmis sem hafa sterka stöðu í veiðiheimildum í uppsjávartegundum. |
| s-178
| Ég man ekki dæmi rekstrar sem skilar jafn vel af sér og til dæmis rekstur Síldarvinnslunnar í Neskaupstað þessi missirin. |
| s-179
| 7 milljarða hagnaður á þó ekki meiri veltu en þar er auðvitað fádæma góð afkoma, fádæma góð afkoma og það er í þetta sem við erum meðal annars að vísa. |
| s-180
| Forseti hringir. |
| s-181
| Ef við lítum yfir greinina í heild þá hefur hún mikla burði til að leggja líka af mörkum. |
| s-182
| Frú forseti. Nei, það á væntanlega eftir að gera ráð fyrir því í sjálfu sér. |
| s-183
| Verði verðlagsuppfærslan hærri og verðbólgan eða breyting launavísitölunnar, frekar en neysluverðsvísitalan að ég held, hærri milli ára en menn gerðu ráð fyrir þegar þeir lögðu frumvarpið fram þá er talan röng sem þar kemur fram, persónufrádrátturinn verður þá eitthvað meira en 48 þúsund og eitthvað krónur á mánuði eins og menn voru að giska á að hann yrði. |
| s-184
| Í sjálfu sér á það ekki endilega að hafa áhrif að því tilskildu að laun og tekjur fylgi upp í sama takti. |
| s-185
| Þá helst breytan á báðar hliðar óbreytt, þá á persónufrádrátturinn í sjálfu sér ekki að kosta meira enda sé það þannig að þessir hlutir þróist í sama takti með hliðsjón af verðlagi. |
| s-186
| Væntanlega er þessi tala þá of lág miðað við það sem í stefnir með verðlagsþróun. |
| s-187
| Til að svara þessu með eldsneytisgjöldin, nei, það voru kannski ekki miklar umræður um þetta, aðeins var þetta þó rifjað upp. |
| s-188
| Ég man margar heitar ræður hér og tillögur á síðasta kjörtímabili þegar bensínverð og olíuverð var á svipuðum slóðum og það er í dag, um að það ætti að stórlækka það, það væri verið að drepa alla með þessum bensíngjöldum. |
| s-189
| En nú er annað uppi, nú er hér ekki lagt til að hreyfa neitt við þessu. |
| s-190
| Þó vottar fyrir örlitlu samviskubiti einhvers staðar vegna þess að í nefndaráliti meiri hlutans er svolítið vandræðalegt orðalag um að þetta sé nú ekki eins tilfinnanlegt og ella vegna þess að innkaupsverð á bensíni hafi heldur lækkað. |
| s-191
| Þannig er það afgreitt. |
| s-192
| Frú forseti. Það skyldu nú ekki eiga eftir að verða örlög þeirra sem nú segjast ætla að taka að sér að ná mikilli sátt um þetta mál að finna út að það er hægara sagt en gert. |
| s-193
| Það er auðvelt að elta uppi alla óánægju og ágreining sem rís þegar verið er að lenda stórum og flóknum málum af þessu tagi. |
| s-194
| Þetta snýst vissulega og réttilega, eins og hv. þm. Birgir Ármannsson kom inn á, oft um að finna jafnvægi og settla mál en það er hægara sagt en gert. |
| s-195
| Íhaldssemin er oft mikil þegar komast á áfram með framsækna löggjöf af þessu tagi. |
| s-196
| Varðandi andstöðuupptalningu þá hina miklu sem hér kom fram í ræðu ráðherrans nei, ræðu hv. þingmanns, tilvonandi ráðherra hugsanlega einhvern tímann síðar á öldinni, þá bið ég hv. þingmann aðeins að gæta sín. |
| s-197
| Er ekki fullmikið í lagt að segja að allir þeir aðilar sem hv. þingmaður taldi upp hafi verið algjörlega á móti málinu? |
| s-198
| Það vill svo til að ég var í sambandi við suma af þessum aðilum sjálfur og það kom í ljós í fleiri en einu og fleiri en tveimur tilvikum að það var kannski eitt einasta efnislegt atriði sem eftir stóð sem sumir sögðu: Ja, ég er ekki viss um að ég sé sáttur við þetta, þetta er kannski ekki nógu vel úr garði gert. |
| s-199
| Aðilar sem voru tíundaðir sem andstæðingar málsins sögðust í raun og veru vera ánægðir með þessa nýju og metnaðarfullu löggjöf að öllu leyti nema einu eða tveimur atriðum. |
| s-200
| Dæmi um vegamálin og aksturinn. |