| s-1
| Ա. |
| s-2
| Նախ Միքքին էր: |
| s-3
| Ամրան արձակուրդին առաջին շաբաթն է եւ ծնողներս ամէն օր կը վիճաբանին, թէ ուր պիտի անցընենք արձակուրդի շրջանը. մայրս կը պնդէ թէ պիտի ճամբորդենք, իսկ հայրս յուսահատօրէն կը ջանայ հասկցնել թէ կէս մնացած շատ գործեր ունի եւ դրամի ալ խնդիր կայ եղեր… |
| s-4
| Ասկէ աւելի մտիկ չեմ ըներ. արագ մը կլլելով նախաճաշս, կամացուկ դուրս կ՚ելլեմ տունէն, հեծիկս կ՚առնեմ եւ «իլէրէ՜ , իլէրէ՜ » (թրքերէն՝ յառաջ) պոռալէն կը սուրամ փողոցն ի վար, փախցնելով աղաւնիները եւ վայելելով տակաւին քնատ անցորդներուն հայհոյութիւնները: |
| s-5
| Ղալաթիոյ շուկային հաւատարիմ շուներու վոհմակը դեռ երկար կը վազէ ետեւէս: |
| s-6
| Տուն պիտի դառնամ երեկոյեան միայն, հօրս տուն դառնալէն քիչ առաջ, եւ պիտի սպասեմ թէ երբ կը սկսի նոյն վէճը: |
| s-7
| Յաճախ հայրս եւ մայրս ինծի կը դառնան. |
| s-8
| – Չե՞ս տեսներ որ տղան պտոյտի, աշխարհ տեսնելու կը կարօտի, նոյնիսկ տղուդ համար կը զլանաս…, – կ՚ըսէ մայրս՝ ակնարկով ինձմէ օժանդակութիւն պահանջելով: |
| s-9
| – Իսկ դուն չե՞ս ուզեր անդրադառնալ, թէ տղադ չ՚ուզեր ընկերներէն հեռու ըլլալ, – կ՚ըսէ հայրս: |
| s-10
| Շիտակը, երկուքն ալ կը սխալին. ոչ պտոյտի կը կարօտիմ, ոչ ալ ընկեր ունիմ: |
| s-11
| Կը լռեմ, ջանալով հնարաւորինս աննշմար դարձնել ներկայութիւնս, բայց մեծ օգուտ չկայ ատկէ: |
| s-12
| – Տեսա՞ր , անանկ կը պոռաս, որ տղան վախէն խօսիլ չի կրնար, – հօրմէս բարձր կը ձայնէ մայրս: |
| s-13
| – Այդ դո՛ւն տես, որ տղան չ՚ուզեր կոր պտոյտի երթալ, անոր համար կը լռէ, – կը հակադարձէ հայրս: |
| s-14
| Քիչ վերջ երկուքն ալ պոռալու կը սկսին, ջանալով գերազանցել մէկզմէկու, եւ հայրս կտրուկ շարժումով մը պնակն իրմէ հեռացնելով կ՚ելլէ սեղանէն: |
| s-15
| Կը ջանամ չձգել որ հօրս կողմէ կոպտօրէն հրուած պնակը գետին իյնայ՝ մօրս գայթակղութիւնն առաւել գրգռելով, բայց միշտ չէ որ կը յաջողիմ: |
| s-16
| Արձակուրդի առաջին շաբթուան վերջաւորութեան եկաւ Միքքին: |
| s-17
| Չէ, չեկաւ. հայրս բերաւ: |
| s-18
| Պտոյտէն նոր դարձած եմ եւ կը պատրաստուիմ սենեակս անցնիլ, բայց հեւասպառ ներս կը վազէ Խրիսթինան: |
| s-19
| Խրիսթինան մեր դրացին է եւ չնայած անոր որ ութ տարու է տակաւին, զիս իր ընկերը կը համարէ: |
| s-20
| Տասնամեայ տարիքիս բարձրութենէն բաւական մեծահոգութեամբ եւ նրբանկատութեամբ կը մօտենամ իրեն, չցանկալով ընկերութեան վերաբերեալ իր պատրանքները փճացնել: |
| s-21
| Խրիսթինա կարծես քիչիկ մըն ալ սիրահարած է ինծի, բայց ես չեմ կրնար փոխադարձել, ութ տարեկան է միայն, ան ալ՝ յոյն… |
| s-22
| Ինչ որ է, Խրիսթինան ներս կը վազէ եւ դրան սեմէն շատ չյառաջանալով պոռալու կը սկսի, որ դուրս ելլեմ: |
| s-23
| Անվստահօրէն կը քալեմ դէպի իրեն: |
| s-24
| – Աճապարէ՛ , – կը պոռայ հեւասպառ եւ դուրս կը սուրայ: |
| s-25
| Երբ տունէն կ՚ելլեմ կը տեսնեմ, որ աղջիկը բաւական հեռացած է արդէն դէպի նաւամատոյց տանող ճամբայէն եւ անհամբեր նշաններով կը պահանջէ, որ աճապարեմ: |
| s-26
| Ես ալ վազելու կը սկսիմ: |
| s-27
| – Ի՞նչ պատահեր է, Խրիսթինա, – կ՚ըսեմ շնչակտուր երբ կը հասնիմ անոր, բայց աղջիկը ոչինչ կը պատասխանէ եւ կը շարունակէ խելայեղ վազքը: |
| s-28
| Ճամբու ոլորանին կտրուկ կը կենայ եւ մատով առջեւը ցոյց կու տայ: |
| s-29
| Հեռուէն կը տեսնեմ, որ հայրս կու գայ: |
| s-30
| Սկիզբը ոչինչ կը հասկնամ. պարզապէս հայրս է, որ աշխատանքէն կը դառնայ: |
| s-31
| Բայց քիչ վերջ կը զգամ որ տարբեր է հօրս քայլքը. յաճախ կը կենայ, ճամբան քիչ մը կը շեղէ, կարծես անտես բան մը կ՚առաջնորդէ զինք: |
| s-32
| – Հատէ՛ , – կը ձայնէ Խրիսթինա եւ նորէն վազելու կը սկսի: |
| s-33
| Այս ատեն հրաւէրի չեմ սպասեր: |
| s-34
| Մօտ յիսուն քայլ կը բաժնէ զիս հօրմէս, երբ առաջին անգամ կը տեսնեմ զինք: |
| s-35
| Պզտիկ սեւ արարած մը, նապաստակի պէս ցից ականջներով, աչքերը ծածկած մազափունջով, որ աջ ու ձախ կը դառնայ եւ գետինը կը հոտուըտայ: |
| s-36
| – Ամա՜ն , ասի ո՞վ է, – կ՚ըսեմ ապշահար: |
| s-37
| – Մօտ եկուր, – կ՚ըսէ հայրս ժպտալով: |
| s-38
| Կը կռանամ. շունը հետաքրքրութեամբ մը դէմքը դէմքիս կը մօտեցնէ եւ հոտուըտալու կը սկսի. առաջին անգամն ըլլալով մազափունջի վարագոյրէն անդին պզտիկ սեւ աչքերը կը տեսնեմ, որ ուշադրութեամբ զիս կը դիտեն: |
| s-39
| Յետոյ կը զգամ թէ ինչպէս թաց լեզուն հպանցիկ քթիս կը դպչի. հաւնեցաւ: |
| s-40
| Մայրս ամէն բան կը հասկնայ, առաջին իսկ ակնարկէն: |
| s-41
| Ընթրիքի ատեն չեն վիճիր. մայրս ակնյայտ դժկամութեամբ մը, բայց պատուով կ՚ընդունի իր պարտութիւնը: |
| s-42
| Եւ այսպէս. որոշուած է, կը մնանք Պոլիս: |
| s-43
| Հայրս կրցաւ իր առարկութիւններն աւելի ծանրակշիռ դարձնել: |
| s-44
| Յաջորդ օրը Պէյօղլուի «Թուրապիպապա» թաղային գրադարանին մէջ ամերիկեան հրատարակութիւն մը կը գտնեմ, ուր շուներուն ցեղատեսակները կը նկարագրուին: |
| s-45
| Կը բանամ փնտռած բաժինը. Սգայ-Թիրիըր: |
| s-46
| Օ՜հ , իմ շունս աշխարհի ամէնէն հաւատարիմ շուներուն կարգը դասուած է: |
| s-47
| Գիրքը կը պատմէ, թէ ատենօք Սգայ-Թիրիըր տեսակէն շուն մը ապրած է, որ տիրոջը մահուընէ ետք լման 17 տարի անոր գերեզմանէն չէ հեռացած… |
| s-48
| – Սկովտիա տեղ մը նոյնիսկ անոր արձանը կայ, – կը պատմեմ երեկոյեան Խրիսթինային: |
| s-49
| Մեր դրան սեմի առջեւի աստիճաններուն վրայ նստած ենք: |
| s-50
| Հովը կը խաղայ Խրիսթինայի մազերը բռնած կապոյտ ժապաւէնին հետ: |
| s-51
| Խրիսթինա մտահոգ երեւոյթ ունի: |
| s-52
| – Ուրեմն, եթէ դուն մեռնիս, ան տասնըեօթը տարի պիտի չհեռանա՞յ գերեզմանէդ… |
| s-53
| – Այո, եթէ հիմա մեռնիմ: |
| s-54
| – Իսկ եթէ ուշ մեռնի՞ս : |
| s-55
| – Այն ատեն կը մնայ… է-է… չեմ գիտեր, որչափ որ իր կեանքը բաւէ: |
| s-56
| – Իսկ ո՞րչափ կը բաւէ: |
| s-57
| – Ի՞նչ գիտնամ, ապուշ հարցումներ կ՚ընես, – կ՚ըսեմ սրտնեղած: |
| s-58
| Կը լռէ: |
| s-59
| – Եթէ մեռնիս, ես ալ կու գամ քու գերեզմանիդ, – կ՚ըսէ յանկարծ, – հոն կը մնամ: |
| s-60
| – Ո՞րչափ ատեն. որչափ որ կեանքդ բաւէ՞ : |
| s-61
| – Չէէ՜ , տասնըեօթը տարի՛ : |
| s-62
| – Իսկ անկէ վե՞րջ : |
| s-63
| – Անկէ վերջ չեմ գիտեր… |
| s-64
| Կը լռենք: |
| s-65
| – Լսէ՛ , բայց տակաւին անուն չես տուած անոր, – կ՚ըսէ յանկարծ: |
| s-66
| – Ա՜հ , այո, այսօր կը մտածէի, բայց բան մը չկրցայ յօրինել: |
| s-67
| – Աա՜ա , ես գիտեմ ինչ անուն տալ, – յանկարծ կ՚ոգեւորուի Խրիսթինա, տեղէն ցատկելով: |
| s-68
| – Հապա՞ … |
| s-69
| – Մի՛քքի , Միքքի Մաուզ: |
| s-70
| – Միքքի՞ … |
| s-71
| Շունը «Միքքի» անունը լսելով՝ ականջները ցից կ՚ընէ, եւ գլուխը աջ ու ձախ կը դարձնէ՝ օդը հոտուըտալով. կարծես նոր անունը կը հոտուըտայ: |
| s-72
| – Կը կարծե՞ս , – կ՚ըսեմ անվստահ: |
| s-73
| – Այո՛ , այո՛ , այո՛ , – կը ցատկռտէ Խրիսթինա: |
| s-74
| – Լաւ… թող ըլլայ: |
| s-75
| Որոշուած է: |
| s-76
| Միայն յաջորդ օրը պիտի հասկնանք, որ Միքքին իգական սեռի կը պատկանի, բայց ուշ է ալ. անուանակոչած ենք: |
| s-77
| Իսկ հիմա Միքքի ուրախ կը դառնայ թռչկոտող Խրիսթինային բոլորտիքը: |
| s-78
| Վերջապէս ուժասպառ ըլլալով, Խրիսթինա քովս կը նստի: |
| s-79
| – Տաքը անցաւ, եկուր ելլենք պտըտելու, – կ՚ըսէ: |
| s-80
| – Կը կարծե՞ս , – կ՚ըսեմ բառը ծուլօրէն երկարելով: |
| s-81
| – Այո՜ , – կ՚ըսէ ու մէկէն կ՚ելլէ տեղէն, անմիջապէս Միքքիին կապը վիզը կ՚անցընէ եւ սպասողական նայուածքը ինծի կ՚ուղղէ: |
| s-82
| «Երեխա՜յ », մեծահոգաբար կ՚ըսեմ մտօք եւ դանդաղօրէն կ՚ելլեմ տեղէս: |
| s-83
| Նաւամատոյցի ճամբուն վրայ Մուշեղին կը հանդիպինք: |
| s-84
| Իր տասներկուամեայ տարիքին բարձունքէն արհամարհոտ նայուածք մը կը նետէ մեզի, բայց շուտով Միքքին կը նկատէ: |
| s-85
| – Ասի ո՞վ է, – կ՚ըսէ հրճուած, իսկոյն կռանալով եւ շունը գգուելով: |
| s-86
| – Միքքի՛ն է, – կ՚ըսէ Խրիսթինա: |
| s-87
| – Միքքի Մաուզ… կը նմանի ալ, – կ՚ըսէ Մուշեղ հիացիկ, յետոյ կ՚անդրադառնայ, թէ պէտք չէր որ մանուկներուն առջեւ այդչափ տղայական կեցուածք առնէր, մեղաւոր մեզի կը նայի եւ կ՚ըսէ շուարած. – ուր կ՚երթաք: |
| s-88
| – Պտըտելու, – կ՚ըսեմ հիացումէս հեւասպառ. առաջին անգամն ըլլալով Մուշեղ խօսած է ինծի հետ: |
| s-89
| Մուշե՜ղը , կղզիին է՛ն չար տղան, պզտիկներուս հիացումի առարկան: |
| s-90
| – Ես ալ ձեզի հետ գամ, ապահով կ՚ըլլաք. աղուոր շուն է, չգողնան, – կ՚ըսէ անտարբեր: |
| s-91
| Ես երջանիկ եմ Մուշեղին ներկայութենէն, մտօք շնորհակալութիւն կը յայտնեմ Միքքիին, եւ նոյնիսկ ներողամտաբար կը ժպտիմ Խրիսթինային: |
| s-92
| Սակայն նաւավարին օգնականը չի ձգեր որ նաւ ելլենք: |
| s-93
| Մեր թախանձանքները ի զուր կ՚ըլլան. քիւրտ Թէյիպը քանի մը վայրկեան մեզ մտիկ ընելէն վերջ, ձանձրացած կռնակը կը դարձնէ եւ կը քալէ: |
| s-94
| Ափին կեցած կը նայինք, թէ ինչպէս նաւը կը հեռանայ: |
| s-95
| – Շատ պզտիկ էք, իրաւունք չունէր… մինակ ըլլայի նէ…, – կ՚ըսէ Մուշեղ: |
| s-96
| Ես եւ Խրիսթինա ուսերնիս կը թօթուենք: |
| s-97
| Տրամադրութիւննիս փճացած է: |
| s-98
| – Լաւ, հոգ մի՛ ընէք, ինծի հետ եկէ՛ք , – կ՚ըսէ Մուշեղ եւ արագ քայլերով կը յառաջանայ: |
| s-99
| Լուռ կը հետեւինք Մուշեղին: |
| s-100
| Քսան վայրկեան վերջ կղզիի հին ամարանոցներուն շրջանը կը հասնինք: |