Dependency Tree

Universal Dependencies - Upper Sorbian - UFAL

LanguageUpper Sorbian
ProjectUFAL
Corpus Parttest
AnnotationZeman, Daniel; Nedoluzhko, Anna

Select a sentence

Showing 2 - 101 of 623 • previousnext

s-2 Biologija je wědomostny wobłuk, kotryž analyzuje žiwy swět.
s-3 Pod biologiju móžemy dać dalše wědomosće.
s-4 Je to napřikład Molekularna biologija, biochemija, genetika, bańkowa biologija, fyziologija, anatomija, wuvojowa biologija, ewoluciska biologija, etologija, ekologija, systematika, botanika, coologija, mykologija, mikrobiologija, morfologija, bionika, lěkařske discipliny, wirologija a mnoho dalšich specializowanych wědomostnych disciplin.
s-5 Bazalne ćělesa šwikacych prućikow wobsedźa charakteristisku wjeleworštowu strukturu z mikrotubulijow ale tež zakótwjenje w cytoskeleće.
s-6 Mitoza je wotewrjena, za čas dźělenja bańkow so fragmoplast twori.
s-7 Pyrenoidy zwjetša faluja.
s-8 Hriby su žiwe přez wottwar žiwych a nježiwych rostlinow, w symbiozu z rostlinami (mykorica) abo jako parazity.
s-9 Z Mezopotamiskej jako Mjezyrěčina su geografisce dźensniše kónčiny Iraka sewjerowuchodneje Syriskeje kaž tež južnowuchodneje Turkowskeje definowane.
s-10 Za přirodne mjezy maja wuchodne dólne nakromne kónčiny horinow Zagros a Taurus, pobrjóžna kónčina Persiskeho golfa a započinaca so syrisko-arabska pusćina.
s-11 Žórłowe regiony Eufrata a Tigrisa pak geografisce k Mezopotamiskej njesłušachu.
s-12 Z kóncom nowowbabylonskeho mócnarstwa tež historiske stawizniske zapřijeće Mezopotamiska.
s-13 Slědowace epochi z jich nowymi politiskimi statnymi wutworami tohodla pod historiske mjeno Mezopotamiska njesłuša.
s-14 Serbski institut / Sorbisches Institut w Budyšinje přepytuje rěč, stawizny a kulturu Serbow w Hornjej a Delnjej Łužicy w zašłosći a přitomnosći.
s-15 Wón zběra a archiwěruje k tomu trěbne materialije, přihotuje je za wědomostne slědźenje a spřistupnja je zdobom zjawnosći.
s-16 Nimo toho su interdisciplinarne slědźenja instituta na aktualne połoženje, na wosebitosće a na přirunowanje małych rěčow a kulturow w Europje wusměrjene.
s-17 Sobudźěłaćerjo spytaja kulturnu a rěčnu praksu Serbow we woběmaj Łužicomaj ze swojimi móžnosćemi podpěrać.
s-18 Serbski institut ze sydłom w Budyšinje a wotnožku w Choćebuzu je so k 1. januarej 1992 wot Swobodneho stata Sakska zhromadnje z krajom Braniborska wutworił.
s-19 Po swojej prawniskej formje je wón zapisane towarstwo.
s-20 Jeho tradicije jako zwonkauniwersitne slědźenišćo złožuja so na Institut za serbski ludospyt, kotryž so lěta 1951 załožił a wot 1952 do 1991 Němskej akademiji wědomosćow (wot 1972: Akademiji wědomosćow NDR) přisłušał.
s-21 Serbski institut kooperuje z druhimi wědomostnymi zarjadnišćemi w tu- a wukraju.
s-22 Jeho fachowcy spjelnjeja wučbne nadawki na uniwersitach a wysokich šulach.
s-23 Kóžde druhe lěto wuhotuje institut mjezynarodny prózdninski kurs za serbsku rěč a kulturu.
s-24 Nimo 'normalneje' woda eksistuje tež tak mjenowana 'połćežka woda', 'ćežka woda' (deuteriumowy oksid) a 'přećežka woda' (tritiumowy oksid).
s-25 Při ćežkej a přećežkej wodźe normalny wodźikowy atom (protium, symbol H) so přez jeju ćežkej izotopaj deuterium abo tritium naruna.
s-26 Při połćežkej wodźe, jedyn wodźikowy atom so přez deuterium naruna.
s-27 Cycaki buchu do tři podklasow z něhdźe 25 hač 30 porjadow rozdźělene, kotrež buchu z jich strony při měchawcach a wyšich cycakach hišće raz dwě resp. štyri nadporjadowanym skupinam přidźělować móžeja.
s-28 Bóle detailowa systematika z wšěch swójbami so namaka w systematika cycakow.
s-29 Frankfurt nad Mohanom (tež Frankfurt nad Mainom, němsce Frankfurt am Main) je najwjetše město zwjazkoweho kraja Hessenska a pjaty najwjetše město Němskeje.
s-30 Wot bronzoweje doby su znate kulturne formy z wjetšimi symjenjemi.
s-31 K dnjej archiwow přeprošuje Serbski kulturny archiw w Budyšinje na Dwórnišćowu 6 - sobotu, dnja 6. měrca wot 14 hodź.
s-32 Knižna premjera zwjazka 48 Spisow Serbskeho instituta 'Stätten und Stationen religiösen Wirkens' w Smolerjec kniharni
s-33 W Etiopiskej so rěči 84 rěčow.
s-34 Někotre z nich su:
s-35 Naš zaměr je, serbski słowoskład tak šěroko kaž móžno registrować, tak zo budu w nim tež słowa, kiž hišće njejsu nihdźe registrowane.
s-36 Planowane je tež pytansku funkciju integrować, kiž wužiwarjej dowoli, wopak pisane słowo namakać.
s-37 W tutej dobje rozłama jednota duchowneje a swětneje mocy.
s-38 Palasty buchu za kralow natwarjene, kotrež nic jenož reprezentaciji słužachu.
s-39 Kralojo tuteje doby mjenowachu so lugal (= 'wulki čłowjek').
s-40 Swój mócnarski narok pokazachu knježićeljo tež přez swoje rowy, dajo so z swojej družbinu pohrjebać.
s-41 Wjacore tutych kralowskich rowow namakachu blisko města Ur.
s-42 Jeli chceće so na aktualnych projektach Klemena wobdźělić, abo jeho k wustupej do swojeho kraja přeprosyć, wobroćće so na sćěhowacu adresu.
s-43 Tutón nastawk resp. wotrězk hišće ma wobsahowe mjezoty: faluje wjele družinow.
s-44 Hlej do němskeje nastawka. --Tlustulimu 12:39, 14. awg 2008 (CEST).
s-45 Z werba danci 'rejować' móže substantiw nastać danco 'reja', adjektiw danca 'rejowanski' a adwerb dance 'rejowansce', ale tež z substantiwa martelo 'hamor' móže nastać werb marteli 'klepać z hamorom', adjektiw martela 'hamorowy' a adwerb martele 'z hamorom'.
s-46 Rjemjesło a wikowanje nabywaštej dale a bóle wuznam a města buchu dale a bóle zamóžite.
s-47 Kóžde z tutych sydlišćow politisce samostatne.
s-48 Po spadźe Assyriskeje Babylon zaso na mocy naby.
s-49 Kral Nabopolassar dobywa naposledk nad Assyriskej.
s-50 18 lět po smjerći Assurbanipala dobychu zjednoćeni Medojo a Babylonjenjo wójska Assyriskeje (609 . n. l.).
s-51 Potom bu Babylon znowa kulturelny centrum Mezopotamiskeje.
s-52 Assur a Niniwa buštej dospołnje zničenej a Assyričenjo so skónčnje z pomjatka naslědnych generacijow zhubjachu, doniž so tute mjeno z politisko-socialnych přičinow znutřka assyriskeho luda na wuchodźe w 19. lětstotku n. l. zaso njewožiwi.
s-53 Dalše znamjenja, kotrež tež wjele druhich zastupjerjow nadrjadowanych taksonow charofyta abo chloroplastida wobsedźa, su chloroplasty z chlorophyll a a b jako fotosynteizskej pigmentaj a karotinoidy jako akcesoriske pigmenty, škrob jako rezerwny polysaccharid a bańkowe sćěny ze celulozy.
s-54 Wutrusowa sćěna wobsahuje sporopolenin, sporofyty tworja kutikulu.
s-55 Woda je chemiska wjazba, kotraž je njeparujomna za wšěch žiwochow na zemi.
s-56 Wona pod normalnymi wuměnjenjemi je kapalny při temperaturach mjez 0 °C a 100 °C.
s-57 Pod škrějnym dypkom bywa kruta maćizna, a to lód.
s-58 Nad warjenskim dypkom bywa para.
s-59 Tuta doba wuznamjeni so přez krute zarjadnistwo a přez wudawanje prawniskich wukazow (Kodeks Ur-Nammu).
s-60 Je to poslednja wot Sumeričanow charakerizowana epocha.
s-61 Jich rozpad je přez zańdźenje mocy městow wuznamjeny.
s-62 přez to měł dalši nomadny lud swoju šansu k postupej dóstać (hlej tež: Lisćina kralow z Ura).
s-63 Nacionalsocializm (prěnjotnje němsce Nationalsozialismus, tež krótko nacizm) je njedemokratiska, antikomunistiska a antisemitiska (a tež antisłowjanska) ideologija, swětonahlad, kotry bu załoženy wot Adolfa Hitlera a jeho strony w dobje Weimarskeje republiki.
s-64 Je waženy za hłownu přičinu Druheje swětoweje wójny a tež přičina wjele złóstnistwow Třećeho reicha, na přikład holocausta.
s-65 Jednora ale wažna a jónkróćna kajkosć wody je, zo jeje kruta forma płuwa na kapalnej.
s-66 Kruta faza je mjenje husta hač kapalna woda, dla geometrije sylnych wodźikowych wjazbow kotrež so jenož při niskich temperaturach zdźěłuja.
s-67 Tohodla hłuboka woda wostanje kapalna, ćopliša hač lodowy powjerch, a wodowe organizmy (prěnje žiwe organizmy na zemi) móžeja lodowe wumjenja přežiwić.
s-68 Indiska je multietniski kraj a z 1,2 miliardow wobydlerjemi druhi najwjetši stat swěta po wobydlerstwu.
s-69 Tež archelogoiske namakanki su snadne.
s-70 Wjele starobabylonskich sydlišćow bu rozpušćeno.
s-71 Po Gasche et al. (1998, 7) je so tutón proces wšak hižo před padom Babylona započał a zda so, zo to ze změnu hydrologiskeho systema w času knjejstwa Samsuiluny zwjazane.
s-72 Ur, Uruk a Larsa nad Eufratom běchu potrjechene, ale tež Girsu a Lagaš buštej rozpušćenej, w 30. lěto knjejstwa Samsuiluny potom tež Isin a Nippur.
s-73 Tež rozpjeće keramikowych formow jasnje woteběra (Gasche et al. 1996, 43).
s-74 Zda so, zo kónčina na wuchod Tigrisa mjenje potrjechena.
s-75 Kultura so stajnje wuwiwa a měnja.
s-76 Přeměnjenja kultury - kajke wone we Łužicy wupadaja, kak so wone formuja a kak so z nimi wobchadźa?
s-77 Pod titlom 'Wandel gestalten - Geschichten und Strategien um Identitäts- und Landschaftswandel in der Lausitz' wuhotuje Serbski institut na Gižkojskim kuble we Wikach pola Drjowka fachowu konferencu, na kotrejž wobdźěli so 16 referentow a referentkow z wobłukow wědomosće, hospodarstwa a regionalneho zarjadnistwa.
s-78 Rozeznawa so mjez kwalitatiwnym ablawtom (změna wokala) a kwantitatiwnym ablawtom (změna wokaloweje dołhosće).
s-79 Pomjenowanja ablawtowych schodźenkow jednotnje njejsu.
s-80 Zwjetša so pola indoeuropskeho ablawta tři schodźenki rozeznawaja:
s-81 Jeli sy jedyn z mjenowanych njedostatkow skorigował(a), wotstroń prošu potrjecheny parameter předłohi .
s-82 Podrobnosće namakaš w dokumentaciji.
s-83 Zelo a słoma stej na bělkowinach bohatu skótnu žratwu.
s-84 Marilyn Monroe [ ] (Norma Jean Baker; *1. junija 1926, Los Angeles; 5. awgusta 1962, Los Angeles) US-amerikanska dźiwadźelnica, spěwarka, mjezynarodny fotowy model a sex-symbol.
s-85 Hodźi so jenakorazny, zwjetša nic dokładnje jenaki system ablawtowych rjadow wobkedźbować, dokelž su so wšelake zwukowe přesunjenja stali.
s-86 Pismowy wobraz husto starše formy dołho wobchowuje, kotrež su so w rěčanej rěči hižo změnili.
s-87 Pomhaj Wikipediju, z tym ty jón rozšěriš a nětko wudospołniš.
s-88 Na čole Assyričanow steješe kral, kiž so tež za zastupjerja bóha Aššur měješe.
s-89 Pódla kupnicy wulku móc w kraju wukonjachu.
s-90 Assur, geografisce ležo při wažnych wikowanskich pućach, wikowaše z Babylonom, Anatolskej a dźensnišim Iranom.
s-91 Najwjetše přitoki Kaspiskeho morja su Wolga, Ural a Kura.
s-92 Mócnarstwo Akkada žane dołhe wobstaće njeměješe.
s-93 Mnoholičbne zběžki a předewšěm přupućowacy hórski lud Gutejčanow skónčichu tutu epochu.
s-94 Sylny werb je na . trinken, wokal měnja so při tworjenju preterituma: trinken, trank, getrunken.
s-95 Geografiske eksonymy su mjena geografiskich objektow (na přikład rěkow, horow, krajowych mjenow, krajinow) zwonka serbskeje Łužicy.
s-96 Materialowa zběrka bazuje hłownje na wupiskach z wučbnicow za geografiju 5. do 10. lětnika kaž tež ze słownikow, mjez druhim z 'Němsko-hornjoserbskeho słownika noweje leksiki', a na naprašowanjach.
s-97 Projekt je nastał w kooperaciji z Rěčnym centrumom WITAJ .
s-98 Jeho symjenišćo so přeco w płódniku zawěra.
s-99 Tutón so při zrałoće do płoda přetworjuje, při čimž so dalše dźěle kćenja móžeja wobdźělować.
s-100 Nimo toho ma štyri diftongi: ae, oe, eu, au.
s-101 Najstarše archeologiske wobsydlenske sćěhi hodźa so za połojcu 11. lěttysaca . n. l. při srjedźnmy Eufraće w Murejbeće dopokazać, hdźež su so pochowane byče nopy w kulojtych domach namakali.

Text viewDownload CoNNL-U