Universal Dependencies - North Sami - Giella

s-101

119

Das makkár hálddašanmálle šaddá lea maid hui ollu dadjamuš.

s-102

121

Boazodoallu gal lea dorvvastan suddjemiidda go dat oaidná movt eatnamat ja meahcci gáržžiduvvo go ruđa fápmu vuoitá.

s-103

122

Suodjemeahcit galget maid geasuhit olbmuid, ja muhtin suohkanat atnet dan turistta geasuhanseaktin.

s-104

123

Dat ii leat buorre go diekkár báikkit gal fargga duolmmastuvvet.

s-105

124

Guovdageainnu guovllut gal leat vel mu mielas sestojuvvon oalle bures dássážii, movt šat guhká.

s-106

125

Ii oktage háliit goit billistit iežas birgejumi vuođu, sihke eatnamiid ja elliid.

s-107

127

Dat gal lea maid okta fáktor muhtin guvlui, muhto gávdnojit maid eará.

s-108

129

Jeageleatnamat leat hui hearkkit, njozet šaddet ja fertejit suddjejuvvot.

s-109

130

Mu mielas goit galggaše sáhttit ovttasbargat, sis dat han leat ollu seamma beroštumit, galggaše goit sin áigumušaid ektui, luonddu gáhttet.

s-110

131

Muhto láve orrot nu ahte sii rohkkáhit boazodoalu máŋgii boasttu čuoččuhusaiguin ja váilevaš dieđuiguin ja duođaštusaiguin, ja de gal fargga šaddet vuostálaga.

s-111

132

Ikte Altaposten áviissas oidnen ahte Luonddugáhttenlihttu soaibmá boazodoalu verrošit vahátbuhtadusa ohcamiiguin.

s-112

133

Dat gal lea čalmmehis ášši dan čuoččuhit, ja lea vel ártet go eai rohkkát sávzaealáhusa mii maid oažžu buhtadusa.

s-113

135

Dutkit dat han leat duođaštan ahte boraspiret goddet eambbo go oba leatge ovdal jáhkkán, daid duođaštusaid leat ožžon dieid radiomerkejuvvon boraspiriin go daid leat čuvvon.

s-114

137

Mun oainnán ahte mis livččii seamma beroštumit go vuos oahppat gulahallat.

s-115

138

Láhka galgá adnojuvvot álbmotrievtti njuolggadusaid mielde álgoálbmogiid ja veahádagaid birra ja daid mearrádusaid mielde mat leat šiehtaduvvon vieris stáhtaiguin guolásteami birra rádjačázádagain.

s-116

139

Áššiin meahcceeatnamiid nuppástuvvan geavaheami birra galget stáhtalaš, fylkkagielddalaš ja gielddalaš eiseválddit árvvoštallat, mo nuppástupmi váikkuha sámi kultuvrii, boazodollui, meahcásteapmái, ealáhusdoaimmaheapmái ja servodateallimii.

s-117

140

Láhka ii guoskkat oktasaš dahje oktagaslaš vuoigatvuođaid, maid sámit ja earrásat leat rábidan oamastusa dahje dološ áiggi rájes geavaheami bokte.

s-118

142

Juos gorreválggain lea dárbbašlaš deavdit gáibádusa, man mielde lahtuid ja sadjásašlahtuid gaskkas galget leat sihke nissonat ja dievddut, de galgá beare uhccán ovddastuvvon sohkabeali evttohasaid loktet badjeliidda dan listtas, mii lea ožžon uhcimus jienaid daid listtaid gaskkas mat galget ovddastuvvot.

s-119

145

Juos ii leat oktage dakkár lista, de manná maŋimuš stivrrasadji boazodoalu ovddasteddjiide, geat leat dan listtas mii lea ožžon eanemus jienaid daid listtaid gaskkas, main leat dakkár evttohasat.

s-120

147

Stivra galgá dárbbašlaš olis mearridit plánaid, budjeahta, válddahusaid ja bagadusaid doibmii.

s-121

148

Stivra čađaha guorahallamiid, maid atná dárbbašlažžan vai sáhttá doaimmahit dahkamušaidis.

s-122

149

Stivra čađaha guorahallamiid, juos okta stivrralahttu gáibida dan.

s-123

150

Stivrrajođiheaddji galgá fuolahit, ahte áigeguovdilis áššit gieđahallojuvvojit stivrras ja ahte stivra gohččojuvvo čoahkkimiidda ulbmillaš vuogi mielde ja govttolaš áigemeriin.

s-124

153

Juos mearriduvvo meahcceeatnamiid nuppástuvvan geavaheapmi golmma ja dušše golmma stivrralahtu doarjagiin ja olles uhcitlohku vuođđudallá oainnus sámi kultuvrra, boazodoalu, meahcásteami, ealáhusdoaimmaheami ja servodateallima destii mii lea árvvoštallojuvvon Sámedikki válddahusaid vuođul, de sáhttá uhcitlohku ovtta oli stivrračoahkkima áigge gáibidit ášši Sámedikki gieđahallamii.

s-125

154

Nuppi lađđasa goalmmát ja njealját čuokkis gusto seamma_láhkai.

s-126

155

Nubbi ja goalmmát lađas gustojit seamma_láhkai virgehasaid ja earrásiid fápmudeapmái dahkat mearrádusa meahcceeatnamiid nuppástuvvan geavaheamis.

s-127

156

Vuosttas lađđasis njealját lađđasii gustojit seamma_láhkai áššiide meahcceeatnamiid dahje daid vuoigatvuođaid luobaheami ja láigoheami birra.

s-128

158

Virgehasaid ovddasteaddjis lea sárdnun- ja evttohanvuoigatvuohta, muhto ii jienastanvuoigatvuohta.

s-129

159

Lahtut ja sadjásašlahtut nammaduvvojit gitta njealji jagi rádjai háválassii.

s-130

160

Ii oktage sáhte leat lahttun eambbo go logi jagi oktilassii.

s-131

161

Lahttu, gean stáhta lea nammadan, lea lávdegotti jođiheaddji.

s-132

163

Gozihanlávdegoddi galgá fidnet buot dábuhahtti dieđuid Finnmárkkuopmodagas, maid dárbbaša dahkamušaidis čađaheapmái dán paragráfa mielde.

s-133

164

Gozihanlávdegoddi addá jahkásaččat raportta Finnmárkku fylkkadiggái, Sámediggái ja departementii.

s-134

165

Raporttas galgá gozihanlávdegoddi čilget gozihandoaimmas, árvvoštallat stivrra jahkemuitalusa ja dilálašvuođaid maid dat siskkilda, ja árvvoštallat mo dát láhka doaibmá ja leago sávahahtti dan nuppástuhttit.

s-135

166

Mávssu lahtuide ja sadjásašlahtuide máksá dat orgána, mii lea nammadan guoskevačča.

s-136

167

Stivrra lahttu, gii eaktodáhtus dahje sahtedohko lea dagahan Finnmárkkuopmodahkii manahusa luohttámušdoaimma čađahettiin, lea geatnegas buhttet manahusa.

s-137

168

Gieldda ja Finnmárkkuopmodaga áššegieđahallamii gusto hálddašanláhka.

s-138

169

Dát paragráfa ii gusto fuođđo- ja smávvafuđošbivdui, stággo- ja duorgobivdui čázádagain ja sáivačázis gođđi luossaguliid bivdimii gittaneavvuiguin.

s-139

170

Finnmárkkuopmodat sáhttá mearridit ahte ávkkástallamii gáibiduvvo lohpi.

s-140

171

Son gii oažžu lobi, galgá vuostáiváldit goartta dahje sullasačča, mii čájeha ahte sus lea lohpi.

s-141

172

Departemeantta miellasuvvamiin sáhttá Finnmárkkuopmodat mearridit spiehkastagaid dán lađđasa mearrádusain.

s-142

173

Bivdo- ja guolástanlobis sáhttá Finnmárkkuopmodat gáibidit divada.

s-143

175

Sáivačázis gođđi luossaguliid sáhttá bivdit dušše gittaneavvuiguin mearas maŋŋil go Finnmárkkuopmodat lea čujuhan bivdosaji.

s-144

176

Sáhttágo Finnmárkkuopmodat bidjat dárkilet eavttuid bivdui, guolásteapmái ja lubmemii iežas eatnamiin?

s-145

177

Bivdui ja guolásteapmái ferte oažžut lobi Finnmárkkuopmodagas.

s-146

178

Finnmárkkuopmodat sáhttá addit dárkilet njuolggadusaid luondduvalljodagaid ávkkástallamii iežas eatnamiin, earret_eará ferte olbmos lohpi dasa.

s-147

179

Juos ovdamearkan leat uhccán eallit dahje luopmánat muhtun guovllus, de sáhttá Finnmárkkuopmodat mearridit ahte bivdu dahje lubmen dán guovllus galgá merrejuvvot.

s-148

180

Leahkki vuoigatvuođat eai lihkahallojuvvo.

s-149

181

Finnmárkkuláhka ii nuppástuhte geavahan- ja oamastanvuoigatvuođaid Finnmárkku eatnamiidda (earret opmodagaid sirdima Statskogas Finnmárkkuopmodahkii).

s-150

183

Juos olmmoš ovdamearkan čuohpai muoraid muhtun vuovddis dahje guođohii šibihiid dihtoguovllus dainna jáhkuin ahte sus lei vuoigatvuohta dasa, de sáhttá oažžut dakkár geavahanvuoigatvuođa dohkkehuvvot.

s-151

184

Iige láhka lihkahala vuoigatvuođaid mat vuođđuduvvet eará vuđđosii, ovdamearkan dakkáriid mat vuođđuduvvet dahkkojuvvon šiehtadussii.

s-152

186

Ja lea dat nuppiide sámiidenai hávski gullat sámi dili birra.

s-153

187

Sámiid boahtimušas ii leat gullon, ahte livččo boahtán gosge.

s-154

188

Mon jurddašan ahte sii leat eallán bivdduin vuohččan, guliid ja lottiid ja gotti bivdduin, guovžžaiguin ja visot meahcielliiguin.

s-155

189

Ja dahke sii rokkiid dego iežánai meahcieallit.

s-156

190

Ja dat gale lea muitalan, ahte son lea gottihuvvon ja biddjon dohko dan roggái.

s-157

191

Sápmelaččas leai dakkár luondu, ahte son háliidišgođii gottiid.

s-158

192

Báhkaid áigge, go boazu ruohttá čoahkkái, de sii lávejit muhtumin mannat alla báktegaskii ja dasa cakkadit dasságo nelgot ja oahpástuvvet olbmo oaidnit ja haksit.

s-159

194

De bohte meara mielde deike dán nuortadavvečihkii ja de balde sámiid eret mearragáttiin.

s-160

195

Ja dološ sámit ledje stuorrát ja dearvašat.

s-161

196

Ja soames sámi godde maiddá.

s-162

197

Ja son ii dahkan maidege dan jagi, muhto bođii fas nuppi jagi, ja de ledje sus guoimmit mielde, ja sii dahke darfegoađi vuohččan ja vuojehedje sámiid eret dasnai.

s-163

198

Ja go sámit oidne, ahte dáža vulggii eret, de vihke sii dan jápma olbmo lusa ja guoddile hoahpus eret rásiid sisa.

s-164

200

Ja dat rievvun lea dáhpáhuvvan olu gerddiid.

s-165

203

Riidin gohččojuvvo dat, mii lea allat ja olu rássi.

s-166

205

Ja boares áiggis eai leat atnán gárddiid, muhto dušše jalges dievás leat sii rátkán, ja jos lea lahka jávrenjárga, dat lea hui buorre.

s-167

206

Ja dat nubbi lahkki lea ain searveeallu.

s-168

208

Jos manai nuppi siidii, de vižže sii dakkaviđe fas eret.

s-169

209

Ja de ferteje geafit čiehkat maid borre, ja go álggos ohppe veháš, de lassánii veháš geardde.

s-170

211

Ja jos meahccái šaddá ja jos iige oaččo dola, de gale galbmo jámas.

s-171

212

Ja go johttámuš dál lea nu áddjái, ahte eai beasa mátkái, de šaddá ein čoaskáseabbu ilbmi ja seavdnjadeapput šaddet ijat.

s-172

213

Ja go firtesta, de álget goikadallat loavdagiid ja muhtumat vulget ohcat daid láhppon bohccuid.

s-173

214

Ja ruhttet meahccái, ja seavdnjadin ii oainne gosa hearggit mannet — ja de dat hearggit fertejit mannat.

s-174

215

Ja dalle leat sii váiban, ja beaivi lea jo nohkan.

s-175

217

Muhtumin vázzá geađggi vuostá ja muhtumin jávrái ja jeaggái ja muoraid vuostá, ja bohccuid ii maiddá oainne muhto beare gullá.

s-176

218

Muhto ii dalle leat velá guhkki idja.

s-177

219

Ja go dál fas šattai eahket, de vulggii fas reainnár ihkku ealu mielde ja manai nu got ovdalnai.

s-178

220

Ja soames báikkiin lea smávva sieđga, muhto jos eai leat goikesieđggat, de lea headju buollit, muhto go leat goikan sieđggat seahká, de lea buorre buollit.

s-179

223

Lea gal surgat muhtun áigge, go leat duoddariin orrume čoaskima áigge.

s-180

225

Ja jos lea botnjasan juolgi dahe giehta dahe soames iežá báiki, de njulgejuvvo dakkaviđe ovdalgo stirdot dávttit, ja jos ii biso muđui, de galgá gurpat dakkár muorain mii soahpá juste.

s-181

227

Dálvet golggadettiin lea guovttegeardán skoađas birra gietkama, vuohččan lea sisti birra, mii gal adnojuvvo geasset ja dálvet, muhto dálvet adnojuvvo nubbi skoađas nalde, mii lea dahkkojuvvon gápmasiin.

s-182

228

Go lea čoaskkis, de galbmo gietkka dan_botta_go mánná bassojuvvo, ja de adnojuvvo báhkka geađgi gietkama siste vai bissu liekkasin.

s-183

229

Ale sura.

s-184

230

Guokte diŋgga son válddii fárrui fatnasis.

s-185

231

Matrosain lea riekta: Pippi lei earenoamáš.

s-186

232

Olles máilmmis ii lean dakkár gievrras boles, jurddaš.

s-187

233

Pippi viesu bálddas lei nubbi gárdin ja nubbi viessu.

s-188

234

Tommi ii goassege gaccaid borran ja álo dagai nu go su eadni logai.

s-189

235

Pippi fárrii Hearvadállui vuosttaš beaivvi.

s-190

236

Tommi ii lean goassege oaidnán nieiddaža, gii_nu imaš lea.

s-191

237

Juste dalle rahpasii Hearvadálu uksa ja nieiddaš bođii.

s-192

238

Njunni lei oaidnit dego unna buđehaš.

s-193

239

Loahpas jearai Tommi sus: Manin don váccát maŋálas?

s-194

240

Mun váccán nu go mun háliidan.

s-195

241

Mo don dieđát dán?

s-196

242

Lean ieš oaidnán dange.

s-197

243

Giissáža siste lei suorpmas ja ruoná geađgi.

s-198

244

Ja dat livččii suddu.

s-199

245

Gárvodeahkku ja mannu geahččat dien nieidda, gii váccii stuora gápmagiiguin.

s-200

246

Makkár ulbmilat dudno oaivvis leat?