«Ատրպէյճան որքան ալ պնդէ յարձակումը սկսած է Հայաստանի կողմէ, թէ Թուրքիոյ լրատուամիջոցներուն սահմանին վրայ պատրաստ սպասումը եւ թէ Ատրպէյճանի ամբողջ շփման գծի տարածքին շատ արագ յարձակումի մը սկսիլը կ՚ապացուցէ թէ խնդիրը այդպէս չէ» («Ակօս» 27 Սեպտեմբեր 2020)։
«Atrpēyč̣an ork’an al pndē yarjakowmë sksaç ē Hayastani koġmē, t’ē T’owrk’ioy lratowamiǰoc’nerown sahmanin vray patrast spasowmë ew t’ē Atrpēyč̣ani amboġǰ šp’man gçi taraçk’in šat arag yarjakowmi më sksilë k,apac’owc’ē t’ē xndirë aydpēs čē» («Akòs» 27 September 2020).
«Սակայն ԹՌԹ, Անատոլու Լրատու Գործակալութեան եւ Թուրքիոյ մետիայի – Հայաստան յարձակեցաւ Ատրպէյճանին – կաղապարով տարածած լուրերը նոյնութեամբ ընդունուեցաւ կարգ մը անկախ մամուլի կողմէ ալ։
«Նախագահ Էրտողան «Թուիթըրեան» գրառումի մէջ – Ատրպէյճանի ուղղեալ յարձակումներուն նոր օղակ մը աւելցնող Հայաստան կ՚ապացուցէ թէ տարածաշրջանի խաղաղութեան դէմ մեծագոյն սպառնալիքն է – կ՚ըսէ»։
Շատ կարեւոր է այս, որովհետեւ Թուրքիոյ մետիան եւ քաղաքական գործիչները պատերազմին Հայաստանի յարձակումով սկսիլը պնդելով երկրի մէջ տիրող Հայաստանի եւ հայու դէմ թշնամութիւնը հրահրեցին։
Յատկապէս ընկերային ցանցերու մէջ, երբ ատելութեան պատգամները չափազանցութեան հասան պաշտօնական բերաններէ «Թուրքիոյ հայ քաղաքացիներու հետ խնդիր չունինք» ըսին, միաժամանակ շարունակելով Հայաստանի յարձակողականութիւնը յանկերգը կրկնել եւ Թուրքիոյ մէջ հանրային կարծիքը այդ ուղղութիւնով ձեւաւորել։
Yatkapēs ënkerayin c’anc’erow mēǰ, erb atelowt’ean patgamnerë čap’azanc’owt’ean hasan paštònakan berannerē «T’owrk’ioy hay k’aġak’ac’inerow het xndir čownink’» ësin, miažamanak šarownakelov Hayastani yarjakoġakanowt’iwnë yankergë krknel ew T’owrk’ioy mēǰ hanrayin karçik’ë ayd owġġowt’iwnov jewaworel.
Նաեւ կ՚ուզեմ յիշեցնել թէ պատերազմի հետ առնչուած անարդարութիւնները ուսումնասիրելու համար Թուրքիոյ խորհրդարանի Մարդու Իրաւունքներու Հետազօտման Յանձնախումբի կազմին մէջ յատուկ ենթայանձնախումբ մը կազմուած էր, որ իր հաստատումները հրապարակեց 15 Ապրիլ 2021-ին մամլոյ ժողովով մը։
Naew k,owzem yišec’nel t’ē paterazmi het aṙnčowaç anardarowt’iwnnerë owsowmnasirelow hamar T’owrk’ioy xorhrdarani Mardow Irawownk’nerow Hetazòtman Yanjnaxowmbi kazmin mēǰ yatowk ent’ayanjnaxowmb më kazmowaç ēr, or ir hastatowmnerë hraparakec’ 15 April 2021-in mamloy žoġovov më.
Տեղեկագրի խորագիրը հետեւեալն էր՝ «Հայաստանի Ատրպէյճան յարձակումով սկսած լարուածութեան եւ բախումներու գործընթացին մէջ կատարուած իրաւունքի ոտնակոխումներու եւ Թուրքիոյ հայ քաղաքացիներու վիճակին մասին ենթայանձնախումբի տեղեկագիր»։
Teġekagri xoragirë hetewealn ēr, «Hayastani Atrpēyč̣an yarjakowmov sksaç larowaçowt’ean ew baxowmnerow gorçënt’ac’in mēǰ katarowaç irawownk’i otnakoxowmnerow ew T’owrk’ioy hay k’aġak’ac’inerow vič̣akin masin ent’ayanjnaxowmbi teġekagir».
Տեղեկագիրը մամլոյ ժողովի ընթացքին ծանօթացնող Արդարութիւն եւ Զարգացում Կուսակցութեան Պրուսայի պատգամաւոր Հաքան Չաւուշօղլու իր ելոյթին մէջ ըսաւ հետեւեալը.
Teġekagirë mamloy žoġovi ënt’ac’k’in çanòt’ac’noġ Ardarowt’iwn ew Zargac’owm Kowsakc’owt’ean Prowsayi patgamawor Hak’an Čawowšòġlow ir eloyt’in mēǰ ësaw hetewealë.
«Յանձնախումբի դիտարկումներով հաստատած գլխաւոր երեւոյթը Հայաստանին – Ատրպէյճանին յարձակելով սկսող լարուածութիւն ու բախումի միջավայրը մասամբ ալ ըլլայ Թուրքիոյ հայ համայնքը հոգեբանօրէն մտահոգութեան պատճառ դարձած է։
Բոլոր տեսակի մետիայի միջոցներուն հայ հասարակութեան ուղղեալ ատելութեան ոճը եւ բռնութիւնը լուրջ անհանգստութիւն պատճառած է» (Անատոլու Լրատու Գործակալութիւն, 15 Ապրիլ 2021)։
Bolor tesaki metiayi miǰoc’nerown hay hasarakowt’ean owġġeal atelowt’ean oč̣ë ew bṙnowt’iwnë lowrǰ anhangstowt’iwn patč̣aṙaç ē» (Anatolow Lratow Gorçakalowt’iwn, 15 April 2021).
Ամբողջ քաղաքականութիւնը եւ մետիան Հայաստանի յարձակողութեան վերագրուած լուրերով ու մեկնաբանութիւնով լեցուած պահուն, երբ խնդիրը ոչ թէ պատերազմի մը կողմերուն, այլ միայն Ատրպէյճանի լուրերուն յենելով ներկայացնելը շատ բնական է, որ Թուրքիոյ հայ հասարակութիւնն ալ լարուածութեան ու մտահոգութեան պիտի մատնէր։
Amboġǰ k’aġak’akanowt’iwnë ew metian Hayastani yarjakoġowt’ean veragrowaç lowrerov ow meknabanowt’iwnov lec’owaç pahown, erb xndirë oč t’ē paterazmi më koġmerown, ayl miayn Atrpēyč̣ani lowrerown yenelov nerkayac’nelë šat bnakan ē, or T’owrk’ioy hay hasarakowt’iwnn al larowaçowt’ean ow mtahogowt’ean piti matnēr.