Մեծ բեմը դարձեալ ծածկուեցաւ նոյն վարագոյրով, որ կարմիր է եւ որուն կարմիրը կ՚ունենայ աստիճանական փոփոխութիւններ. վարդագոյնէն կ՚անցնի բոսորի եւ ապա կը մթննայ Տէր-Զորի մէջ թափուած արեան պէս, հիմնական մոթիֆը մնալով կարմիրը:
Meç bemë darjeal çaçkowec’aw noyn varagoyrov, or karmir ē ew orown karmirë k,ownenay astič̣anakan p’op’oxowt’iwnner. vardagoynēn k,anc’ni bosori ew apa kë mt’nnay Tēr-Zori mēǰ t’ap’owaç arean pēs, himnakan mot’ifë mnalov karmirë.
Զանգերը կը հնչեն սուր ու երկար, ահազանգի պէս. բարեբախտաբար այս անգամ քաղաքապետարանի Հրշէջներու ջոկատը չի խուժեր սրահ՝ արդէն հասկցած ըլլալով որ հայոց կրակը չի վառեր ուրիշը, այլ միայն ինքզինք:
Zangerë kë hnčen sowr ow erkar, ahazangi pēs. barebaxtabar ays angam k’aġak’apetarani Hršēǰnerow ǰokatë či xowžer srah, ardēn haskc’aç ëllalov or hayoc’ krakë či vaṙer owrišë, ayl miayn ink’zink’.
Օրուան նախագահ Աշոտ արքայ Բագրատունի, որ շատ յոգնած ըլլալ կը թուի օրուան յայտագիրի ծանրութենէն, դողդոջ քայլերով կու գայ փակ վարագոյրին առջեւ եւ կը յայտարարէ.
— Այժմ հայ կուսակցութիւնները՝ արմենականք, հնչակեանք, դաշնակցականք եւ ռամկավարք, միասնական ոգիով, պիտի ներկայացնեն կենդանի պատկեր մը, որ իրենց ձեռագործն է, տեխնիկական գործակցութեամբ Երեւանի Տիկնիկային թատրոնի կոլլեկտիւի:
— Ayžm hay kowsakc’owt’iwnnerë, armenakank’, hnčakeank’, dašnakc’akank’ ew ṙamkavark’, miasnakan ogiov, piti nerkayac’nen kendani patker më, or irenc’ jeṙagorçn ē, texnikakan gorçakc’owt’eamb Erewani Tiknikayin t’atroni kollektiwi.
Մեծ ու կարմիր վարագոյրին երկու կողմերը կը տեսնուին նոյն վարագոյր-բացողները. Մկրտիչ Փորթուգալեան եւ Քրիստափոր Միքայելեան՝ աջ կողմը, իսկ Փարամազ եւ Միհրան Տամատեան՝ ձախ կողմը:
Հայ համայնավարները, որ դեր չեն վերցուցած նաեւ այս կենդանի պատկերին մէջ՝ ակամայ ծնած ըլլալով կենդանի պատկերի թեմայէն ետք, կը մարեն սրահին լոյսերը, հակառակ այն փայլուն իրողութեան, որ այժմ Հայաստան կ՚արտադրէ 120 անգամ աւելի ելեկտրականութիւն քան ապրիլեան Եղեռնին, իսկ միլիառ անգամ աւելի քան Ադամի եւ Եւայի ժամանակ, որոնց բնակարանը չուներ պատեր:
Hay hamaynavarnerë, or der čen verc’owc’aç naew ays kendani patkerin mēǰ, akamay çnaç ëllalov kendani patkeri t’emayēn etk’, kë maren srahin loyserë, hakaṙak ayn p’aylown iroġowt’ean, or ayžm Hayastan k,artadrē 120 angam aweli elektrakanowt’iwn k’an aprilean Eġeṙnin, isk miliaṙ angam aweli k’an Adami ew EWayi žamanak, oronc’ bnakaranë čowner pater.
Յանկարծ ցասումով ու գոչումով, կ՚երեւայ հայ մեծ գործիչ Ճանկիւլեան, որ պատռտած եւ ոտնակոխ ըրած էր կարմիր Սուլթանին պատկերը, եւ կը կատարէ վսեմ յայտարարութիւն մը.
Yankarç c’asowmov ow gočowmov, k,ereway hay meç gorçič Č̣ankiwlean, or patṙtaç ew otnakox ëraç ēr karmir Sowlt’anin patkerë, ew kë katarē vsem yaytararowt’iwn më.
— Մսակեր են բոլո՛ր գայլերը անխտիր. սոցիալիզմը պիտի թափէ անոնց ակռաները, եւ ըստ Եսայեայ մեծ մարգարէին՝ ոչխարները եւ գայլերը միասնաբար պիտի արածին միեւնոյն մարգագետիններու վրայ...:
— Msaker en bolo՛r gaylerë anxtir. soc’ializmë piti t’ap’ē anonc’ akṙanerë, ew ëst Esayeay meç margarēin, očxarnerë ew gaylerë miasnabar piti araçin miewnoyn margagetinnerow vray....
Իսկ բացառիկ մասնագէտ բժիշկ Անդրանիկ Ճաղարեան ոչխարներու գանկերուն համաձայն կը սկսի քանդակել անոնց դիմաքանդակները, որոնք այնքա՜ն հարազատ նմանութիւն կ՚ունենան իրենց բնորդներուն, որովհետեւ ամենէն աւելի ոչխարները կը նմանին ոչխարներուն:
Ի վերջոյ հովիւները կը վերադառնան Վիեննայի եւ Քէօսթենճէի ժողովներէն եւ գրեթէ միեւնոյն թեմայով զեկուցում կու տան յօշոտուած ոչխարներու մակաղած հօտին.
I verǰoy hoviwnerë kë veradaṙnan Viennayi ew K’ēòst’enč̣ēi žoġovnerēn ew gret’ē miewnoyn t’emayov zekowc’owm kow tan yòšotowaç očxarnerow makaġaç hòtin.