Universal Dependencies - Western Armenian - ArmTDP

s-1

reviews-003F-0001071T

ՇԱՀԱՆ ՇԱՀՆՈՒՐ

ŠAHAN ŠAHNOWR

s-2

reviews-003F-0002071U

Անտարակոյս, ամէնէն համակրելի դէմքն է նորերուն մէջ։

Antarakoys, amēnēn hamakreli dēmk’n ē norerown mēǰ.

s-3

reviews-003F-0002071V

Իր վէպը՝ «Նահանջը առանց երգի», ինծի համար թանկագին նմոյշ մըն է այն կարելիութեան, որուն խօսքը ըրի Վ. Շուշանեանի առիթով, երբ զանգուածէն զրկուած եւ օտար մշակոյթի հոսանքին մէջ ձգուած անոր ջիղերուն սպառումը մատնանշեցի։

Ir vēpë, «Nahanǰë aṙanc’ ergi», inçi hamar t’ankagin nmoyš mën ē ayn kareliowt’ean, orown xòsk’ë ëri V. Šowšaneani aṙit’ov, erb zangowaçēn zrkowaç ew òtar mšakoyt’i hosank’in mēǰ jgowaç anor ǰiġerown spaṙowmë matnanšec’i.

s-4

reviews-003F-00020720

Նոյնն էին պայմանները այս երիտասարդին համար ալ։

Noynn ēin paymannerë ays eritasardin hamar al.

s-5

reviews-003F-00020721

Ու մինչ առաջինը հեղեղին մէջ չկորսուելու համար միմիայն իր անձին լաստը ունեցաւ տրամադրելի, Շ. Շահնուր իր անձը կրցաւ բաւական ընդարձակ ընծայել, եթէ ոչ սերունդի մը, գոնէ անոր մէկ մասին հոգեկան դիմագիծը վայել ընկալչութեամբ մը առնելու եւ տալու համար։

OW minč aṙaǰinë heġeġin mēǰ čkorsowelow hamar mimiayn ir anjin lastë ownec’aw tramadreli, Š. Šahnowr ir anjë krc’aw bawakan ëndarjak ënçayel, et’ē oč serowndi më, gonē anor mēk masin hogekan dimagiçë vayel ënkalčowt’eamb më aṙnelow ew talow hamar.

s-6

reviews-003F-00020722

Իր գիրքին մէջ ճնշում մը կայ, հաւասար գալու չափ օտար մշակոյթի ճնշումին։

Ir girk’in mēǰ č̣nšowm më kay, hawasar galow čap’ òtar mšakoyt’i č̣nšowmin.

s-7

reviews-003F-00020723

Եւ ասիկա յաղթանակ մըն է։

EW asika yaġt’anak mën ē.

s-8

reviews-003F-00020724

Գործին յետնաշխարհը (hintedland) մեր ժողովուրդն է. ըսել կ՚ուզեմ՝ այն քանի մը անվերածելի ու մեր սրտէն չքակուելիք զգալու, ըլլալու ձեւերը, որոնք նկարագիր մը կը շինեն ու մեր հոգեկան դիմագիծը կը կնքաւորեն։

Gorçin yetnašxarhë (hintedland) mer žoġovowrdn ē. ësel k,owzem, ayn k’ani më anveraçeli ow mer srtēn čk’akowelik’ zgalow, ëllalow jewerë, oronk’ nkaragir më kë šinen ow mer hogekan dimagiçë kë knk’aworen.

s-9

reviews-003F-00020725

Այսպէս, աննշան այն պատահարին մէջ, որ վէպին intrigueը կը կազմէ եւ որ կնիկի հասարակ պատմութիւնն իսկ չէ, երիտասարդ վիպողը զետեղած է ցեղային անկորնչելի իսկութիւններ, որոնք օտար կնիկին մարմինը կը համեմեն եւ կիրքին ճամբաներուն վրայ շքեղ ոստանի մը ծալքերն ի վեր ցեղէն քիչ մը երանգ, քիչ մը տրտմութիւն, քիչ մը խորք կը սփռեն։

Ayspēs, annšan ayn pataharin mēǰ, or vēpin intrigueë kë kazmē ew or kniki hasarak patmowt’iwnn isk čē, eritasard vipoġë zeteġaç ē c’eġayin ankornčeli iskowt’iwnner, oronk’ òtar knikin marminë kë hamemen ew kirk’in č̣ambanerown vray šk’eġ ostani më çalk’ern i ver c’eġēn k’ič më erang, k’ič më trtmowt’iwn, k’ič më xork’ kë sp’ṙen.

s-10

reviews-003F-00030726

Ինչպէս կը տեսնէք, վեր եմ գործին մանրամասնութեանց մէջ նկատուած ու միշտ ալ գտնուելիք թերութիւններէն կամ պակասներէն։

Inčpēs kë tesnēk’, ver em gorçin manramasnowt’eanc’ mēǰ nkatowaç ow mišt al gtnowelik’ t’erowt’iwnnerēn kam pakasnerēn.

s-11

reviews-003F-00030727

Գործը կ՚արժէ արեւմտեան մարմարի մը վրայ արեւելեան արիւն ու հուրք քալեցնելու գաղտնիքով մը։

Gorçë k,aržē arewmtean marmari më vray arewelean ariwn ow howrk’ k’alec’nelow gaġtnik’ov më.

s-12

reviews-003F-00030728

Ու կ՚արժէ թեքնիքի ուրիշ յանդգնութեամբ մըն ալ, որով վէպը կը դադրի պատկանելու սեռին ընթացիկ տեսակէն։

OW k,aržē t’ek’nik’i owriš yandgnowt’eamb mën al, orov vēpë kë dadri patkanelow seṙin ënt’ac’ik tesakēn.

s-13

reviews-003F-00030729

Վիճելի, հերքելի, թերի, նոյնիսկ սուտ, նոյնիսկ անհեթեթ, բայց կայ անոր մէջ մտածումը, անձնական, սուր ու խայթող։

Vič̣eli, herk’eli, t’eri, noynisk sowt, noynisk anhet’et’, bayc’ kay anor mēǰ mtaçowmë, anjnakan, sowr ow xayt’oġ.

s-14

reviews-003F-0003072A

Օտար վիպասաններու գրչին տակ նման շեղում մը արժանի չնկատուէր թերեւս, քանի որ անոնց մէջ կէս դարէ ի վեր գոյութիւն ունի այս հերձուածը։

Òtar vipasannerow grčin tak nman šeġowm më aržani čnkatowēr t’erews, k’ani or anonc’ mēǰ kēs darē i ver goyowt’iwn owni ays herjowaçë.

s-15

reviews-003F-0003072B

Եւ դուք մտածում ըսելով չէք հասկնար անշուշտ այն ջուրոտ քարոզը, որ՝ օրինակի մը համար՝ կը լեցնէ Տիկին Տիւսաբի վէպերը։

EW dowk’ mtaçowm ëselov čēk’ hasknar anšowšt ayn ǰowrot k’arozë, or, òrinaki më hamar, kë lec’nē Tikin Tiwsabi vēperë.

s-16

reviews-003F-0003072C

Կամ՝ հայրենասիրական հռետորութիւնը, որով ուռած են Րաֆֆիի վէպերը։

Kam, hayrenasirakan hṙetorowt’iwnë, orov owṙaç en Raffii vēperë.

s-17

reviews-003F-0003072D

Տարօրինակ, նոր մտածում, որ մէկէն ի մէկ կը բուսնի, կը փայլի երկվայրկեան մը եւ կը սուզուի գրքին խաւարին մէջ։

Taròrinak, nor mtaçowm, or mēkēn i mēk kë bowsni, kë p’ayli erkvayrkean më ew kë sowzowi grk’in xawarin mēǰ.

s-18

reviews-003F-0003072E

Չեմ մօտենար ուրիշ տարազներու, որոնցմով կը դատենք վէպերը։

Čem mòtenar owriš taraznerow, oronc’mov kë datenk’ vēperë.

s-19

reviews-003F-0004072F

Շահնուրի գործը առաջին ուժով փաստն է մեր նոր սերունդին ընդունակութիւններուն։

Šahnowri gorçë aṙaǰin owžov p’astn ē mer nor serowndin ëndownakowt’iwnnerown.

s-20

reviews-003F-0005072G

Գոյութիւն ունի ընթերցողներու կարգ մը ամրակուռ, ինքն իր մէջ համերաշխ, իր դուռները ետեւէն բաց, բայց առջին գոց, որ կաղապարուած է երկու քառորդ դարու գրականութեան մը շրջափոխումին մէջ։

Goyowt’iwn owni ënt’erc’oġnerow karg më amrakowṙ, ink’n ir mēǰ hamerašx, ir dowṙnerë etewēn bac’, bayc’ aṙǰin goc’, or kaġaparowaç ē erkow k’aṙord darow grakanowt’ean më šrǰap’oxowmin mēǰ.

s-21

reviews-003F-0005072H

Որ վէպէն կը սպասէ տիպար, բարք, էնթրիք, հոգեբանութիւն, գործողութիւն, ոճ, հարազատութիւն, հայեցիութիւն եւ տակաւին՝ գործադրութիւնը գրագիտութեան դասագիրքերու բոլոր պահանջներուն։

Or vēpēn kë spasē tipar, bark’, ēnt’rik’, hogebanowt’iwn, gorçoġowt’iwn, oč̣, harazatowt’iwn, hayec’iowt’iwn ew takawin, gorçadrowt’iwnë gragitowt’ean dasagirk’erow bolor pahanǰnerown.

s-22

reviews-003F-0005072I

Այդ դասակարգին համար Րաֆֆին մեր վէպին մէջ գերագոյն կատարն է, եւ Ա. Իսահակեանը՝ կարելի կատարելութիւնը։

Ayd dasakargin hamar Raffin mer vēpin mēǰ geragoyn katarn ē, ew A. Isahakeanë, kareli katarelowt’iwnë.

s-23

reviews-003F-0005072J

Աշխարհի բոլոր բարեկամեցողութիւնը քիչ պիտի գար այդ դասակարգին չէ թէ մարսելի, գոնէ մատչելի ընծայել Պրուստը։

Ašxarhi bolor barekamec’oġowt’iwnë k’ič piti gar ayd dasakargin čē t’ē marseli, gonē matčeli ënçayel Prowstë.

s-24

reviews-003F-0006072K

Շ. Շահնուր այդ դասակարգէն դժուար թէ ընթերցողներ ճարէ. ու ատոր պատճառը՝ վէպը ընդարձակելու, զայն ազատագրելու իր յանդգնութիւնն է։

Š. Šahnowr ayd dasakargēn džowar t’ē ënt’erc’oġner č̣arē. ow ator patč̣aṙë, vēpë ëndarjakelow, zayn azatagrelow ir yandgnowt’iwnn ē.

s-25

reviews-003F-0006072L

Ոմանք կտիկ-կտիկ կրելով է, որ կը շինեն իրենց շէնքը. ուրիշներ արագ զարկով կը կնքեն իրենց յօրինումը։

Omank’ ktik-ktik krelov ē, or kë šinen irenc’ šēnk’ë. owrišner arag zarkov kë knk’en irenc’ yòrinowmë.

s-26

reviews-003F-0006072M

Դէպքերու դէզը, դիտողութեանց մթերքը, ընդլայնումը trempe-ները անշուշտ թէ բան մը կ՚ապացուցանեն։

Dēpk’erow dēzë, ditoġowt’eanc’ mt’erk’ë, ëndlaynowmë trempe-nerë anšowšt t’ē ban më k,apac’owc’anen.

s-27

reviews-003F-0007072N

Վիպասանը ճարտարապետ մըն է, բայց եթէ ոմանք այդ ճարտարապետութիւնը կ՚ընեն քարին եւ հողին վրայ, ուրիշներ զայն կ՚ընեն պողպատի վրայ։

Vipasanë č̣artarapet mën ē, bayc’ et’ē omank’ ayd č̣artarapetowt’iwnë k,ënen k’arin ew hoġin vray, owrišner zayn k,ënen poġpati vray.

s-28

reviews-003F-0007072O

Ձող մը երկաթը կարծեմ կրնայ հակակշռել պատ մը կրանիթ։

Joġ më erkat’ë karçem krnay hakakšṙel pat më kranit’.

s-29

reviews-003F-0007072P

Այս նմանութեամբ՝ պողպատի վրայ աշխատող մը առէք դուք Շահնուրը եւ ձգեցէք, որ իր վէպը չսիրեն հաստ կառոյցի, հաստատ մեթոտի պաշտպանները։

Ays nmanowt’eamb, poġpati vray ašxatoġ më aṙēk’ dowk’ Šahnowrë ew jgec’ēk’, or ir vēpë čsiren hast kaṙoyc’i, hastat met’oti paštpannerë.

s-30

reviews-003F-0007072Q

Ու եթէ հողը փխրուն է՝ ծռելու չափ գրողի մը քմայքներուն, պողպատը աղեղ իսկ կը շինէ գրողին մատներուն տակ։

OW et’ē hoġë p’xrown ē, çṙelow čap’ groġi më k’mayk’nerown, poġpatë aġeġ isk kë šinē groġin matnerown tak.

s-31

reviews-003F-0007072R

Ամէն վայրկեան կարելի է հրաժարիլ տարազէն, շեղիլ աջ ու ձախ, մտածել, հեգնել, կիրքերը լարել կամ բանաստեղծօրէն յուլանալ եւ դարձեալ մնալ վէպին սահմանին մէջ, խառնել քմայքը վիշտին, հեգնութիւնը՝ կիրքին, Արեւելքի վաւաշը՝ Արեւմուտքի իգութեան ու ըլլալ նորէն վիպասան։

Amēn vayrkean kareli ē hražaril tarazēn, šeġil aǰ ow jax, mtaçel, hegnel, kirk’erë larel kam banasteġçòrēn yowlanal ew darjeal mnal vēpin sahmanin mēǰ, xaṙnel k’mayk’ë vištin, hegnowt’iwnë, kirk’in, Arewelk’i vawašë, Arewmowtk’i igowt’ean ow ëllal norēn vipasan.

s-32

reviews-003F-0007072S

Շ. Շահնուրէն կը խօսիմ, չմոռնա՛նք։

Š. Šahnowrēn kë xòsim, čmoṙna՛nk’.

s-33

reviews-003F-0008072T

ՎԱԶԳԷՆ ՇՈՒՇԱՆԵԱՆ

VAZGĒN ŠOWŠANEAN

s-34

reviews-003F-0009072U

Ամէնէն առաջ համակրած եմ իր զգայնութեան։

Amēnēn aṙaǰ hamakraç em ir zgaynowt’ean.

s-35

reviews-003F-0009072V

Նորերէն շատ քիչեր միայն բերին մեր գրականութեան այդքան առատ ջիղերու տարուածք մը։

Norerēn šat k’ičer miayn berin mer grakanowt’ean aydk’an aṙat ǰiġerow tarowaçk’ më.

s-36

reviews-003F-00090730

Այդ զգայնութեան արտայայտումին համար անիկա գործածեց նորերուն ոճը։

Ayd zgaynowt’ean artayaytowmin hamar anika gorçaçec’ norerown oč̣ë.

s-37

reviews-003F-000A0731

Պզտիկ դիտողութիւն մը հոս. Շուշանեանին ֆրազի ճաշակը կը նրբերանգուի բանաստեղծական բարակ աւիշով մը։

Pztik ditoġowt’iwn më hos. Šowšaneanin frazi č̣ašakë kë nrberangowi banasteġçakan barak awišov më.

s-38

reviews-003F-000A0732

Այսպէս, դրէք այդ գործիքը ու այդ ջիղերը ծո՛ցը հեռաւոր հայ քաղաքի մը. տուէք այդ քաղաքին ալ երեսուն տարի առաջուան մթնոլորտ եւ բարեխառնութիւն. կապեցէք իր ուսերուն մեր գաւառը ու փռեցէք իր հոգիի յատակին՝ մեր պատմութիւնը, — մենք կ՚ունենայինք մեր կեանքին ամէնէն կենդանի արտայայտութիւններէն մէկը։

Ayspēs, drēk’ ayd gorçik’ë ow ayd ǰiġerë ço՛c’ë heṙawor hay k’aġak’i më. towēk’ ayd k’aġak’in al eresown tari aṙaǰowan mt’nolort ew barexaṙnowt’iwn. kapec’ēk’ ir owserown mer gawaṙë ow p’ṙec’ēk’ ir hogii yatakin, mer patmowt’iwnë, — menk’ k,ownenayink’ mer keank’in amēnēn kendani artayaytowt’iwnnerēn mēkë.

s-39

reviews-003F-000A0733

Բայց բախտը տարբեր կերպ ուզեց։

Bayc’ baxtë tarber kerp owzec’.

s-40

reviews-003F-000B0734

Այդ ամէն յատկութիւնները, փոխանակ այդ երազուած պայմաններուն, տրուեցան գրեթէ գլխովին հակառակ գետիններու վրայ։

Ayd amēn yatkowt’iwnnerë, p’oxanak ayd erazowaç paymannerown, trowec’an gret’ē glxovin hakaṙak getinnerow vray.

s-41

reviews-003F-000B0735

Այդ ջիղերը արձակուեցան սողալու ու լողալու — ինչպէս որ կ՚ուզէք — աշխարհի ամէնէն բազմաձեւ ու բազմակնիք մշակոյթի մը ենթահողին ու մարմնահողին մէջ։

Ayd ǰiġerë arjakowec’an soġalow ow loġalow — inčpēs or k,owzēk’ — ašxarhi amēnēn bazmajew ow bazmaknik’ mšakoyt’i më ent’ahoġin ow marmnahoġin mēǰ.

s-42

reviews-003F-000B0736

Արդի՞ւնքը. անոնք սպառեցան, որովհետեւ Արեւելքի զգայնութիւնները կ՚արժեն դէպի խորքը, բայց ոչ դէպի լայնքը։

Ardi?wnk’ë. anonk’ spaṙec’an, orovhetew Arewelk’i zgaynowt’iwnnerë k,aržen dēpi xork’ë, bayc’ oč dēpi laynk’ë.

s-43

reviews-003F-000B0737

Յետոյ՝ ջիղերը երբեք չեն բաւած մինակնին գրագէտ մը պարտադրելու, եթէ անոնք անգնահատելի են իբրեւ խորքի հէնք գործի մը մարմնին մէջ, պարտաւոր են սակայն անցնիլ հզօր գլանի մը ճնշումէն, որ իմացականութիւնն է այս անգամ։

Yetoy, ǰiġerë erbek’ čen bawaç minaknin gragēt më partadrelow, et’ē anonk’ angnahateli en ibrew xork’i hēnk’ gorçi më marmnin mēǰ, partawor en sakayn anc’nil hzòr glani më č̣nšowmēn, or imac’akanowt’iwnn ē ays angam.

s-44

reviews-003F-000C0738

Այդ նոյնիսկ ամէնէն օժտուած իմացականութիւնը, այն պայմաններուն մէջ, որոնք մատուցուեցան Շուշանեանի կազմումի շրջանին, պիտի խորտակուէր իր իսկ ճիգին ծանրութեանը տակ։

Ayd noynisk amēnēn òžtowaç imac’akanowt’iwnë, ayn paymannerown mēǰ, oronk’ matowc’owec’an Šowšaneani kazmowmi šrǰanin, piti xortakowēr ir isk č̣igin çanrowt’eanë tak.

s-45

reviews-003F-000C0739

Տարագրութիւն, անապատ, Պոլիս, Փարիզ, — բոլորն ալ ջիղերը գերազանցապէս սրելու ընդունակ մարզեր, բայց միտքը ոչ իսկ փոքր կէտէ մը ճեղքող, բացի Փարիզէն, ուր կը հասնէր շատ ուշ։

Taragrowt’iwn, anapat, Polis, P’ariz, — bolorn al ǰiġerë gerazanc’apēs srelow ëndownak marzer, bayc’ mitk’ë oč isk p’ok’r kētē më č̣eġk’oġ, bac’i P’arizēn, owr kë hasnēr šat owš.

s-46

reviews-003F-000C073A

Այո՛, ըսել կ՚ուզեմ, որ անհրաժեշտ զարգացումը կը պակսի Շուշանեանին, իսկ ընթերցումներէ քաղուած մէջբերումները իր գործին մէջ՝ կը փաստեն խորքի պակասը ծածկելու աճապարանքը։

Ayo՛, ësel k,owzem, or anhražešt zargac’owmë kë paksi Šowšaneanin, isk ënt’erc’owmnerē k’aġowaç mēǰberowmnerë ir gorçin mēǰ, kë p’asten xork’i pakasë çaçkelow ač̣aparank’ë.

s-47

reviews-003F-000C073B

Պարտաւոր ենք կասկածով դիմաւորել յատուկ անուններու ամէն ցուցադրում։

Partawor enk’ kaskaçov dimaworel yatowk anownnerow amēn c’owc’adrowm.

s-48

reviews-003F-000C073C

Յիշեցէ՛ք Եղիան, որ այնքան առատութեամբ անուններ ցանեց իր գործին մէջ եւ որ դժբախտաբար անուններէն անդին չանցաւ բնաւ։

Yišec’ē՛k’ Eġian, or aynk’an aṙatowt’eamb anownner c’anec’ ir gorçin mēǰ ew or džbaxtabar anownnerēn andin čanc’aw bnaw.

s-49

reviews-003F-000C073D

Մեջբերումները մշակոյթի նշան չեն դարձեալ, եթէ նոյնիսկ ընթերցումները կատարուած են իրապէս, ամբողջապէս։

Meǰberowmnerë mšakoyt’i nšan čen darjeal, et’ē noynisk ënt’erc’owmnerë katarowaç en irapēs, amboġǰapēs.

s-50

reviews-003F-000D073E

Զարգացումը շատ բան գիտնալով չէ, որ կը պայմանաւորուի. գիտութիւնը, գիտնալը նախանիւթն է ամէն կառուցումի։

Zargac’owmë šat ban gitnalov čē, or kë paymanaworowi. gitowt’iwnë, gitnalë naxaniwt’n ē amēn kaṙowc’owmi.

s-51

reviews-003F-000D073F

Դիզեցէ՛ք ատաղձը հրապարակի մը վրայ, սակայն մինչեւ որ ճարտարապետին ուղեղը, այսինքն՝ իմացական discipline մը չանցնի այդ հում՝ նիւթին մէջէն, ատաղձը կառոյցի չի վերածուիր։

Dizec’ē՛k’ ataġjë hraparaki më vray, sakayn minčew or č̣artarapetin owġeġë, aysink’n, imac’akan discipline më čanc’ni ayd howm, niwt’in mēǰēn, ataġjë kaṙoyc’i či veraçowir.

s-52

reviews-003F-000E073G

Աս է, որ ըսել կ՚ուզէի։

As ē, or ësel k,owzēi.

s-53

reviews-003F-000E073H

Այլապէս, Շուշանեանի միտքը պիտի միջամտէր, խնայելու համար մեզի՝ իր գործերուն մէջ՝ բանաստեղծութիւնը, մա՛նաւանդ բառական երակէն, աւելորդ ճապաղում մը, որ առաջ կու գայ կիրքը, զգացումը, յուզումը ծածկելու յարմար գետինէն աւելի ընդարձակ տեղի մը վրայ տարածումէն։

Aylapēs, Šowšaneani mitk’ë piti miǰamtēr, xnayelow hamar mezi, ir gorçerown mēǰ, banasteġçowt’iwnë, ma՛nawand baṙakan erakēn, awelord č̣apaġowm më, or aṙaǰ kow gay kirk’ë, zgac’owmë, yowzowmë çaçkelow yarmar getinēn aweli ëndarjak teġi më vray taraçowmēn.

s-54

reviews-003F-000E073I

Իր միտքը պիտի միջամտէր դարձեալ, որպէսզի իր ջիղերու փորձառութիւնները գտնէին սեղմութիւն, ցայտում, հաւասարակշռութիւն եւ նուաճող տարազ։

Ir mitk’ë piti miǰamtēr darjeal, orpēszi ir ǰiġerow p’orjaṙowt’iwnnerë gtnēin seġmowt’iwn, c’aytowm, hawasarakšṙowt’iwn ew nowač̣oġ taraz.

s-55

reviews-003F-000E073J

Կամ որպէսզի իր մարդերը ըլլային լայնօրէն հասունցուած ու նետուին թուղթերուն վրայ ոսկորոտ ու կազմուած, իրենց մէջքը ամուր պահելու չափ քննադատի ականէն։

Kam orpēszi ir marderë ëllayin laynòrēn hasownc’owaç ow netowin t’owġt’erown vray oskorot ow kazmowaç, irenc’ mēǰk’ë amowr pahelow čap’ k’nnadati akanēn.

s-56

reviews-003F-000E073K

Չեն եղած ասոնք՝ ու մեղքը անմշակ իր մտքինն է։

Čen eġaç asonk’, ow meġk’ë anmšak ir mtk’inn ē.

s-57

reviews-003F-000E073L

Գալով չորրորդ դասակարգի իր «գաղափարաբանութեան», պիտի ըսենք, թէ ո՛չ ոք իրաւունք ունի իրենցմէ կորզելու ուրիշներուն տառապանքը։

Galov čorrord dasakargi ir «gaġap’arabanowt’ean», piti ësenk’, t’ē o՛č ok’ irawownk’ owni irenc’mē korzelow owrišnerown taṙapank’ë.

s-58

reviews-003F-000E073M

Չորրորդ դասակարգի տեսաբանները կը տարբերին Երրորդ Հանրապետութեան արմատականներէն, վասնզի պատերազմին հզօր մղձաւանջը, մա՛նաւանդ անոր փտախտին երկարաձգումը հոգիներուն մէջ, իրական կ՚ընեն ժամանակակից խուլ դժգոհութիւնը միւս երեք կարգերուն դէմ։

Čorrord dasakargi tesabannerë kë tarberin Errord Hanrapetowt’ean armatakannerēn, vasnzi paterazmin hzòr mġjawanǰë, ma՛nawand anor p’taxtin erkarajgowmë hoginerown mēǰ, irakan k,ënen žamanakakic’ xowl džgohowt’iwnë miws erek’ kargerown dēm.

s-59

reviews-003F-000F073N

Վ. Շուշանեան անկեղծ է, երբ կը պոռայ որբի իր կատաղութիւնը աշխարհի երեսին։

V. Šowšanean ankeġç ē, erb kë poṙay orbi ir kataġowt’iwnë ašxarhi eresin.

s-60

reviews-003F-000F073O

Միայն երբ այդ կատաղութիւնը կ՚ուզէ տարազել իմաստութեան, լոկիգա յի, տիալեկտիկա յի եւ բոլոր առձեռն, պատրաստ առածներու պատմուճանով՝ հո՛ն է, որ կը կենանք ու կ՚ըսենք, — ի՛նչ հարկ այս անտեղի ցուցադրումին։

Miayn erb ayd kataġowt’iwnë k,owzē tarazel imastowt’ean, lokiga yi, tialektika yi ew bolor aṙjeṙn, patrast aṙaçnerow patmowč̣anov, ho՛n ē, or kë kenank’ ow k,ësenk’, — i՛nč hark ays anteġi c’owc’adrowmin.

s-61

reviews-003F-000F073P

Գրականութիւնը, ա՛յն՝ զոր ըրած էր այն մինչեւ այս վերջին volte-faceը, ո՛չ միայն դասակարգի մը չէր պատկաներ, այլեւ կը պատմէր միմիայն իր անձը։

Grakanowt’iwnë, a՛yn, zor ëraç ēr ayn minčew ays verǰin volte-faceë, o՛č miayn dasakargi më čēr patkaner, aylew kë patmēr mimiayn ir anjë.

s-62

reviews-003F-000G073Q

Իր էութեամբ գերազանցապէս անհատական՝ գրականութիւնը կրնայ ծառայել զանգուածին ալ շահերուն։

Ir ēowt’eamb gerazanc’apēs anhatakan, grakanowt’iwnë krnay çaṙayel zangowaçin al šaherown.

s-63

reviews-003F-000G073R

Չեմ գիտեր՝ հարիւր տարի ետքը անհատը պիտի դադրի՞ գոյ ըլլալէ, կորսուելու համար զանգուածին ծոցը. մենք դիւրութեամբ պիտի հրաժարի՞նք մշակոյթ որակուած իրողութենէն, զոր չենք կրնար հերքել թուղթի վրայ ուրացումով ու վճիռով։

Čem giter, hariwr tari etk’ë anhatë piti dadri? goy ëllalē, korsowelow hamar zangowaçin çoc’ë. menk’ diwrowt’eamb piti hražari?nk’ mšakoyt’ orakowaç iroġowt’enēn, zor čenk’ krnar herk’el t’owġt’i vray owrac’owmov ow vč̣iṙov.

s-64

reviews-003F-000G073S

Պէտք պիտի ըլլար, հակառակին համար, ընդունիլ նոր բարբարոսներու արշաւանք մը, որ քարուքանդ ընէր մեր արժէքները։

Pētk’ piti ëllar, hakaṙakin hamar, ëndownil nor barbarosnerow aršawank’ më, or k’arowk’and ënēr mer aržēk’nerë.

s-65

reviews-003F-000H073T

Ատիկա եղած է անցեալին մէջ ու հազար տարի պէտք եղաւ՝ վերագտնելու համար ծայրը փրթած թելին։

Atika eġaç ē anc’ealin mēǰ ow hazar tari pētk’ eġaw, veragtnelow hamar çayrë p’rt’aç t’elin.

s-66

reviews-003F-000H073U

Նետել զամբիւղ քաղքենի արուեստն ու կրակի տա՛լ զայն... դիւրին չէ հայհոյանքով ընել ատանկ գործ մը։

Netel zambiwġ k’aġk’eni arowestn ow kraki ta՛l zayn... diwrin čē hayhoyank’ov ënel atank gorç më.

s-67

reviews-003F-000H073V

Ու մենք ունինք գրագէտներ, որոնք կ՚անցնին մեր տարազներէն անդին ու կը մնան կանգուն՝ ժամանակի աւերումներուն դէմ։

OW menk’ ownink’ gragētner, oronk’ k,anc’nin mer taraznerēn andin ow kë mnan kangown, žamanaki awerowmnerown dēm.

s-68

reviews-003F-000H0740

Ու միշտ բարբարոսներու արշաւանքէն յետոյ պիտի գտնուին վերածնունդներ, որոնք թղթային փրթած օղակները իրարու կցէին։

OW mišt barbarosnerow aršawank’ēn yetoy piti gtnowin veraçnowndner, oronk’ t’ġt’ayin p’rt’aç òġaknerë irarow kc’ēin.

s-69

reviews-003F-000H0741

Յանուն պրոլետ-գրականութեան, որուն անունը կայ, ինքը՝ ոչ, նոյնիսկ աշխարհի վեցերորդ մասին մէջ անտեղի է նիզակ ճօճել մարդերու դէմ, որոնց շուքն իսկ ծանր կու գայ մեր ուսերուն։

Yanown prolet-grakanowt’ean, orown anownë kay, ink’ë, oč, noynisk ašxarhi vec’erord masin mēǰ anteġi ē nizak č̣òč̣el marderow dēm, oronc’ šowk’n isk çanr kow gay mer owserown.