Universal Dependencies - Armenian - BSUT

s-1

fiction-007P-00010DSI

Բլրագագաթը ոչ հայերինն էր, ոչ էլ ադրբեջանցիներինը, ու երկու կողմն էլ չէին փորձում մոտենալ բլրին, քանի որ կրակոցներից ու ռմբահարումից էնպես էր քրքրվել, որ ողջ վերադառնալու շանս չկար՝ վերադարձողներն էլ կամ անմիջապես հոգեխանգարվում էին, կամ մեկ շաբաթվա մեջ անհայտ հանգամանքներում մահանում:

Blragagat’ë oč hayerinn ēr, oč ēl adrbeǰanc’inerinë, ow erkow koġmn ēl čēin p’orjowm motenal blrin, k’ani or krakoc’neric’ ow ṙmbaharowmic’ ēnpes ēr k’rk’rvel, or oġǰ veradaṙnalow šans čkar, veradarjoġnern ēl kam anmiǰapes hogexangarvowm ēin, kam mek šabat’va meǰ anhayt hangamank’nerowm mahanowm.

s-2

fiction-007P-00020DSJ

Խրամատներում պառկած զինվորները ամեն օր սպասում էին, թե ինչպես մահը կայցելի բլրի փեշերին ու կհռհռա հերթական ճակատագրի կործանման վրա:

Xramatnerowm paṙkaç zinvornerë amen òr spasowm ēin, t’e inčpes mahë kayc’eli blri p’ešerin ow khṙhṙa hert’akan č̣akatagri korçanman vra.

s-3

fiction-007P-00030DSK

Չաստերում հայերը հայերին էին սպանում, ադրբեջանցիները՝ ադրբեջանցիներին, իսկ զինվորական դատախազությունն էլ սպանությունների բացահայտման տակից դուրս գալու համար նորանոր ինքնասպանության վարկածներ էր մոգոնում:

Časterowm hayerë hayerin ēin spanowm, adrbeǰanc’inerë, adrbeǰanc’inerin, isk zinvorakan dataxazowt’yownn ēl spanowt’yownneri bac’ahaytman takic’ dowrs galow hamar noranor ink’naspanowt’yan varkaçner ēr mogonowm.

s-4

fiction-007P-00040DSL

Ադրբեջանցիների հորինած վարկածները կայծակնային արագությամբ հասնում էին հայերին, իսկ հայերինը՝ ադրբեջանցիներին, ու այդպես փորձի փոխանակմամբ երկու երկրների ռազմական ոստիկանությունները իրենց հասարակություններին ներկայացնում էին ինքնասպանության հոլիվուդյան նորանոր սցենարներ:

Adrbeǰanc’ineri horinaç varkaçnerë kayçaknayin aragowt’yamb hasnowm ēin hayerin, isk hayerinë, adrbeǰanc’inerin, ow aydpes p’orji p’oxanakmamb erkow erkrneri ṙazmakan ostikanowt’yownnerë irenc’ hasarakowt’yownnerin nerkayac’nowm ēin ink’naspanowt’yan holivowdyan noranor sc’enarner.

s-5

fiction-007P-00050DSM

Զոհերի ծնողներից ոչ բոլորն էին հավատում դատախազության վարկածին, իսկ նոր մեռելները բերում էին հին անպատասխան հարցեր:

Zoheri çnoġneric’ oč bolorn ēin havatowm dataxazowt’yan varkaçin, isk nor meṙelnerë berowm ēin hin anpatasxan harc’er.

s-6

fiction-007P-00060DSN

Բլրագագաթի անունն էլ էին հայերն ու թուրքերը նույն կերպ անվանում՝ «Ղախպի Չուլքի»:

Blragagat’i anownn ēl ēin hayern ow t’owrk’erë nowyn kerp anvanowm, «Ġaxpi Čowlk’i».

s-7

fiction-007P-00060DSO

Բլուրը էնքան անմեղ արյուն էր տեսել, որ լանջերի խոտը տեղ-տեղ կարմիր էր աճել, բլրի երկու կողմերի վրա հոսող առուն էլ ոչ միայն կեղտի գույնի էր, այլև չթաղված դիակի հոտ էր բուրում:

Blowrë ēnk’an anmeġ aryown ēr tesel, or lanǰeri xotë teġ-teġ karmir ēr ač̣el, blri erkow koġmeri vra hosoġ aṙown ēl oč miayn keġti gowyni ēr, aylew čt’aġvaç diaki hot ēr bowrowm.

s-8

fiction-007P-00070DSP

Հիմա որևէ մեկը չի կարող հաստատ ասել, թե որ կողմի մտքով անցավ բլրի վրա բարձրացնել առաջին զոհին, սակայն արդեն քանի տարի, իրար հերթ չտալով, ադրբեջանցիներն ու հայերը այն օգտագործում էին որպես իրենց մեղքերի թողության վայր:

Hima orewē mekë či karoġ hastat asel, t’e or koġmi mtk’ov anc’av blri vra barjrac’nel aṙaǰin zohin, sakayn arden k’ani tari, irar hert’ čtalov, adrbeǰanc’inern ow hayerë ayn ògtagorçowm ēin orpes irenc’ meġk’eri t’oġowt’yan vayr.

s-9

fiction-007P-00080DSQ

Զոհվածների հարազատների համար էլ էր հեշտ լինում լսել, որ իրենց զավակները զոհվել են հակառակորդի կրակոցից, իսկ դատախազությունն էլ խնդիր չուներ հերթական սպանությունը որպես ինքնասպանություն «բացահայտել» ու յուրայինների մեջ մեղավորներ փնտրել:

Zohvaçneri harazatneri hamar ēl ēr hešt linowm lsel, or irenc’ zavaknerë zohvel en hakaṙakordi krakoc’ic’, isk dataxazowt’yownn ēl xndir čowner hert’akan spanowt’yownë orpes ink’naspanowt’yown «bac’ahaytel» ow yowrayinneri meǰ meġavorner p’ntrel.

s-10

fiction-007P-00080DSR

Չաստում սպանությունների թիվն էլ էր հասել նվազագույնի, որովհետև նրանք, ովքեր պետք է սպանվեին հայրենակցի կողմից, խաբեությամբ կամ ստիպողաբար բերվում էին դեպքի վայր ու դառնում թշնամու դիպուկահարի բաժին՝ շատերը նույնիսկ հետմահու:

Častowm spanowt’yownneri t’ivn ēl ēr hasel nvazagowyni, orovhetew nrank’, ovk’er petk’ ē spanvein hayrenakc’i koġmic’, xabeowt’yamb kam stipoġabar bervowm ēin depk’i vayr ow daṙnowm t’šnamow dipowkahari bažin, šaterë nowynisk hetmahow.

s-11

fiction-007P-00090DSS

Հարութի ծննդի կապակցությամբ տնից ուղարկված «տուլիկը» ճակատագրական եղավ:

Harowt’i çnndi kapakc’owt’yamb tnic’ owġarkvaç «towlikë» č̣akatagrakan eġav.

s-12

fiction-007P-00090DST

Տատը Հարութի սիրած ռշտան էր սարքել, Հարութն էլ որոշել էր չաստ նայողներից գաղտնի մենակով ուտել, էն էլ՝ չաստի զուգարանի կողքի սենյակում:

Tatë Harowt’i siraç ṙštan ēr sark’el, Harowt’n ēl orošel ēr čast nayoġneric’ gaġtni menakov owtel, ēn ēl, časti zowgarani koġk’i senyakowm.

s-13

fiction-007P-000A0DSU

Հաջորդ օրն իսկ նա «Բոզի Չուլքու» վրա էր:

Haǰord òrn isk na «Bozi Čowlk’ow» vra ēr.

s-14

fiction-007P-000B0DSV

Ադրբեջանցի դիպուկահարի ձեռքը դողում էր:

Adrbeǰanc’i dipowkahari jeṙk’ë doġowm ēr.

s-15

fiction-007P-000B0DT0

Հերթապահությունից մեկ օր առաջ Ֆահրադդինն էլ էր տատից ուտելիք ստացել ու առանց ծառայակիցների հետ կիսվելու կերել, սակայն նրա բախտը բերել էր, չէր բռնվել:

Hert’apahowt’yownic’ mek òr aṙaǰ Fahraddinn ēl ēr tatic’ owtelik’ stac’el ow aṙanc’ çaṙayakic’neri het kisvelow kerel, sakayn nra baxtë berel ēr, čēr bṙnvel.

s-16

fiction-007P-000C0DT1

Եթե կողմերից մեկը իմանար, որ հակառակորդը չի պահում երբևէ չհաստատված պայմանավորվածությունը ու մատաղ չի անում «Օռուսպու չուլքու» վրա հայտնվածին, ինքն էլ անմիջապես կդադարեր կատարել իր պարտավորությունը, որից հետո երկու երկրների չաստերում սպանությունները կրկին կշատանային ու դատախազությունն էլ էլի կկանգներ փաստի առաջ:

Et’e koġmeric’ mekë imanar, or hakaṙakordë či pahowm erbewē čhastatvaç paymanavorvaçowt’yownë ow mataġ či anowm «Òṙowspow čowlk’ow» vra haytnvaçin, ink’n ēl anmiǰapes kdadarer katarel ir partavorowt’yownë, oric’ heto erkow erkrneri časterowm spanowt’yownnerë krkin kšatanayin ow dataxazowt’yownn ēl ēli kkangner p’asti aṙaǰ.

s-17

fiction-007P-000D0DT2

Ֆահրադդինը ոչ թե մտածում էր դատախազության մասին, այլ չաստի տղեքից գաղտնի կերած տատու ուղարկած կերակուրն էր փորին սանջու տալիս՝ դրանից էլ ձեռքը դողում էր:

Fahraddinë oč t’e mtaçowm ēr dataxazowt’yan masin, ayl časti tġek’ic’ gaġtni keraç tatow owġarkaç kerakowrn ēr p’orin sanǰow talis, dranic’ ēl jeṙk’ë doġowm ēr.

s-18

fiction-007P-000E0DT3

Տատու մի օր առաջ ուղարկած ու փսխած ռշտան Հարութի բերանից էնքան երկար էր կախվել, որ Ֆահրադդինը չէր կարողանում ճիշտ նշան բռնել:

Tatow mi òr aṙaǰ owġarkaç ow p’sxaç ṙštan Harowt’i beranic’ ēnk’an erkar ēr kaxvel, or Fahraddinë čēr karoġanowm č̣išt nšan bṙnel.

s-19

fiction-007P-000E0DT4

Ինչքան Հարութը գլուխը թափ էր տալիս, որ ռշտան բերանից պոկվի, էնքան ավելի էր փաթաթվում լեզվին, իսկ Ֆահրադդինի ձեռքն էլ ավելի մոլեգին ձևով էր սկսում դողալ:

Inčk’an Harowt’ë glowxë t’ap’ ēr talis, or ṙštan beranic’ pokvi, ēnk’an aveli ēr p’at’at’vowm lezvin, isk Fahraddini jeṙk’n ēl aveli molegin jewov ēr sksowm doġal.

s-20

fiction-007P-000F0DT5

Տատու ուղարկած ռշտան Ֆահրադդինի փորը թուլացրել էր, և դիրքերի վրա թարմ կեղտի հոտից գժռած նորանոր ճանճեր էին շտապում տիրանալ իրենց ավարին՝ մոռանալով բլրից հոսող էն երկու առուների մասին, որոնց հոտն էլ պակաս գարշելի չէր:

Tatow owġarkaç ṙštan Fahraddini p’orë t’owlac’rel ēr, ew dirk’eri vra t’arm keġti hotic’ gžṙaç noranor č̣anč̣er ēin štapowm tiranal irenc’ avarin, moṙanalov blric’ hosoġ ēn erkow aṙowneri masin, oronc’ hotn ēl pakas garšeli čēr.

s-21

fiction-007P-000G0DT6

Պատմում են, որ մի անգամ էդ գետից մեկը մի ոսկեգույն ձկնիկ էր բռնել, ու ողջ-ողջ քցել բոզի ճղված չուլքիի մեջ ու փոխանակ ձուկը սղալով ու իրեն պատեպատ տալով ծակերից մեկից դուրս գար, ներքևի մասից մտել էր մարմնի մեջ ու արգանդը ատամներով բռնած բերանից դուրս էր եկել ու իբր էդքանից հետո էլ, ոսկեգույն ձուկը լեզու էր առել ու ասել.-

Patmowm en, or mi angam ēd getic’ mekë mi oskegowyn jknik ēr bṙnel, ow oġǰ-oġǰ k’c’el bozi č̣ġvaç čowlk’ii meǰ ow p’oxanak jowkë sġalov ow iren patepat talov çakeric’ mekic’ dowrs gar, nerk’ewi masic’ mtel ēr marmni meǰ ow argandë atamnerov bṙnaç beranic’ dowrs ēr ekel ow ibr ēdk’anic’ heto ēl, oskegowyn jowkë lezow ēr aṙel ow asel.-

s-22

fiction-007P-000G0DT7

«Երեք ցանկությունդ էլ կկատարեմ, միայն թե բաց թող»:

«Erek’ c’ankowt’yownd ēl kkatarem, miayn t’e bac’ t’oġ».

s-23

fiction-007P-000H0DT8

Ասում են՝ էդ օրը առաջին անգամ բլրի երկու առուները ոչ թե վերևից ներքև են հոսել, այլ ներքևից վերև բարձրացել ու հասել իրենց հունին:

Asowm en, ēd òrë aṙaǰin angam blri erkow aṙownerë oč t’e verewic’ nerk’ew en hosel, ayl nerk’ewic’ verew barjrac’el ow hasel irenc’ hownin.

s-24

fiction-007P-000I0DT9

Հիմա էլ արդեն մուգ կանաչ ճանճերն էին խանգարում ճիշտ նշան բռնել:

Hima ēl arden mowg kanač č̣anč̣ern ēin xangarowm č̣išt nšan bṙnel.

s-25

fiction-007P-000I0DTA

Րոպե առ րոպե ճանճերի պարսերը շատանում էին ու ծածկում Ֆահրադդինի ցռոտած շալվարը:

Rope aṙ rope č̣anč̣eri parserë šatanowm ēin ow çaçkowm Fahraddini c’ṙotaç šalvarë.

s-26

fiction-007P-000J0DTB

Բոզի չուլքին ժամանակի ընթացքում քրքրվել ու մաշվել էր. դաշտանի արյունը տարիներով չէր լվացվել վրայից, բազմաթիվ աբորտներ էր տեսել, հարյուրավոր հիվանդ սիրեկաններ, իսկ այժմ արդեն գործը աբորտին չէր էլ հասնում, պարզապես նոր բեղմնավորված պտուղը, ինքն իրենով վիժում ու ծորալով դուրս էր գալիս մարմնից, լորձի կեսը թողնելով չուլքու վրա:

Bozi čowlk’in žamanaki ënt’ac’k’owm k’rk’rvel ow mašvel ēr. daštani aryownë tarinerov čēr lvac’vel vrayic’, bazmat’iv abortner ēr tesel, haryowravor hivand sirekanner, isk ayžm arden gorçë abortin čēr ēl hasnowm, parzapes nor beġmnavorvaç ptowġë, ink’n irenov vižowm ow çoralov dowrs ēr galis marmnic’, lorji kesë t’oġnelov čowlk’ow vra.

s-27

fiction-007P-000K0DTC

Ասում էին՝ էդ ձուկը սաղ ներքին օրգանների հերն անիծել է, դրա համար նա չի կարողանում սերունդ տա:

Asowm ēin, ēd jowkë saġ nerk’in òrganneri hern aniçel ē, dra hamar na či karoġanowm serownd ta.

s-28

fiction-007P-000L0DTD

Դժվար էր պատկերացնել սրանից ավել ի՞նչ կարող էր լինել չուլքու հետ, պարզապես չուլքիի վրայի ծակերը մեկով ավելացան, իսկ ճանճերն էլ բլրից հոսող երկու առվակներն ու Ֆահրադդինի ցռոտած շալվարը թողած, սկսել էին հետապնդել նրա բերանից կախված ռշտան, որը կոկորդին փաթաթված ոչ մի կերպ չէր ուզում պոկ գալ՝ հնարավորություն չտալով լեզվին արտաբերել երեք բաղձալի ցանկություններից գեթ մեկը:

Džvar ēr patkerac’nel sranic’ avel i?nč karoġ ēr linel čowlk’ow het, parzapes čowlk’ii vrayi çakerë mekov avelac’an, isk č̣anč̣ern ēl blric’ hosoġ erkow aṙvaknern ow Fahraddini c’ṙotaç šalvarë t’oġaç, sksel ēin hetapndel nra beranic’ kaxvaç ṙštan, orë kokordin p’at’at’vaç oč mi kerp čēr owzowm pok gal, hnaravorowt’yown čtalov lezvin artaberel erek’ baġjali c’ankowt’yownneric’ get’ mekë.