Universal Dependencies - Armenian - ArmTDP

s-1

fiction-0040-00010AJH

Ամեն տարի ամառային արևադարձին նախորդող օրվա մայրամուտից առաջ Արևը մի պահ կանգ էր առնում՝ կարծես կառչում սարից, և նրա վերջին ճառագայթներից լուսավորվելով՝ Հաչա Քարի զույգ կատարները կարմրում էին, ու այդ կարմրությունը պահպանվում էր մինչև լուսաբաց։

Amen tari amaṙayin arewadarjin naxordoġ òrva mayramowtic’ aṙaǰ Arewë mi pah kang ēr aṙnowm, karçes kaṙčowm saric’, ew nra verǰin č̣aṙagayt’neric’ lowsavorvelov, Hača K’ari zowyg katarnerë karmrowm ēin, ow ayd karmrowt’yownë pahpanvowm ēr minčew lowsabac’.

s-2

fiction-0040-00010AJI

Ողջ գիշեր լույս էր լինում, իսկ առավոտյան Գյուղը զարթնում էր հաճույքից խոնջացած կնոջ նման։

Oġǰ gišer lowys ēr linowm, isk aṙavotyan Gyowġë zart’nowm ēr hač̣owyk’ic’ xonǰac’aç knoǰ nman.

s-3

fiction-0040-00010AJJ

Միայն մեկ անգամ՝ 1941 թվականի հունիսի 21-ի երեկոյան, Արևը չկատարեց հրաժեշտի իր ծեսը, և գյուղամիջում՝ Բազարի հսկա չինարիների տակ նստոտած ու ծեսին սպասող մարդկանց մոտով դեպի իր ժայռափոր կացարանը գնացող հղի Եվան ասաց.

Miayn mek angam, 1941 t’vakani hownisi 21-i erekoyan, Arewë čkatarec’ hražešti ir çesë, ew gyowġamiǰowm, Bazari hska činarineri tak nstotaç ow çesin spasoġ mardkanc’ motov depi ir žayṙap’or kac’aranë gnac’oġ hġi Evan asac’.

s-4

fiction-0040-00020AJK

— Փորձանք ա լինելու։

— P’orjank’ a linelow.

s-5

fiction-0040-00030AJL

Չինարիների տակ նստոտած ու ծեսին սպասող մարդիկ հաջորդ օրը և հետագա ամբողջ կյանքում հիշեցին այդ կնոջ ասածը, որովհետև 1941 թվականի ամառային արևադարձին նախորդող օրվա երեկոյան Հաչա Քարի կատարները չվառվեցին, գիշերը լուսավոր չեղավ, իսկ առավոտյան՝ պատերազմը մտավ Գյուղ, թակեց լուսամուտները, շրխկոցով բացեց բոլոր դռները, չափահաս տղամարդկանց շարք կանգնեցրեց ու տարավ ռազմաճակատ։

Činarineri tak nstotaç ow çesin spasoġ mardik haǰord òrë ew hetaga amboġǰ kyank’owm hišec’in ayd knoǰ asaçë, orovhetew 1941 t’vakani amaṙayin arewadarjin naxordoġ òrva erekoyan Hača K’ari katarnerë čvaṙvec’in, gišerë lowsavor čeġav, isk aṙavotyan, paterazmë mtav Gyowġ, t’akec’ lowsamowtnerë, šrxkoc’ov bac’ec’ bolor dṙnerë, čap’ahas tġamardkanc’ šark’ kangnec’rec’ ow tarav ṙazmač̣akat.

s-6

fiction-0040-00030AJN

Մենակ էր ապրում ու առանձին՝ Գյուղից կտրված։

Menak ēr aprowm ow aṙanjin, Gyowġic’ ktrvaç.

s-7

fiction-0040-00030AJO

Ոչ ոք չգիտեր, թե այդ կինը երբ և որտեղից է հայտնվել։

Oč ok’ čgiter, t’e ayd kinë erb ew orteġic’ ē haytnvel.

s-8

fiction-0040-00030AJP

Պարզապես արդեն սովորել էին նրա գոյությանը։

Parzapes arden sovorel ēin nra goyowt’yanë.

s-9

fiction-0040-00030AJQ

Միայն տեսնում էին, որ երբեմն առավոտյան, երբեմն երեկոյան Գյուղ է իջնում, նայում՝ ինչ կա-չկա ու դարձյալ բարձրանում Հաչա Քարի տակ՝ Մկաց Աղբրի մոտ գտնվող իր ժայռափորը։

Miayn tesnowm ēin, or erbemn aṙavotyan, erbemn erekoyan Gyowġ ē iǰnowm, nayowm, inč ka-čka ow darjyal barjranowm Hača K’ari tak, Mkac’ Aġbri mot gtnvoġ ir žayṙap’orë.

s-10

fiction-0040-00030AJR

Ամենատարեց ծերունիներն անգամ չէին հիշում, թե ժայռափորի վերջին բնակիչը երբ էր անհետացել։

Amenatarec’ çerowninern angam čēin hišowm, t’e žayṙap’ori verǰin bnakičë erb ēr anhetac’el.

s-11

fiction-0040-00030AJS

Մկաց Աղբյուրը սուրբ էր համարվում, ջուրը՝ բուժիչ։

Mkac’ Aġbyowrë sowrb ēr hamarvowm, ǰowrë, bowžič.

s-12

fiction-0040-00030AJT

Բայց սովետական իշխանության հաստատումից հետո միայն հատուկենտ աստվածավախ պառավներ էին այցելում էդ սուրբ վայրն ու մոմ վառում, մեկ-մեկ էլ՝ աքլոր մատաղ անում։

Bayc’ sovetakan išxanowt’yan hastatowmic’ heto miayn hatowkent astvaçavax paṙavner ēin ayc’elowm ēd sowrb vayrn ow mom vaṙowm, mek-mek ēl, ak’lor mataġ anowm.

s-13

fiction-0040-00030AJU

Սրանք էլ, մինչև այն օրը, երբ խաչը գցում էին եկեղեցու գմբեթից, Եվային չէին նկատել ու չգիտեին, թե ժայռափորում բնակիչ է հայտնվել։

Srank’ ēl, minčew ayn òrë, erb xačë gc’owm ēin ekeġec’ow gmbet’ic’, Evayin čēin nkatel ow čgitein, t’e žayṙap’orowm bnakič ē haytnvel.

s-14

fiction-0040-00040AJV

Գյուղացիք այդ դեռ ջահել աղջկան առաջին անգամ տեսել էին հենց եկեղեցու գմբեթից խաչը գցելու օրը։

Gyowġac’ik’ ayd deṙ ǰahel aġǰkan aṙaǰin angam tesel ēin henc’ ekeġec’ow gmbet’ic’ xačë gc’elow òrë.

s-15

fiction-0040-00040AK0

Գավկոմի քարտուղարը հայտարարել էր, թե կուսակցության որոշմամբ Աստված չկա, և եկեղեցին կոլխոզի պահեստ պիտի դառնա։

Gavkomi k’artowġarë haytararel ēr, t’e kowsakc’owt’yan orošmamb Astvaç čka, ew ekeġec’in kolxozi pahest piti daṙna.

s-16

fiction-0040-00040AK1

Կոլյովը բարձրացել էր եկեղեցու գմբեթին և հսկա խաչը, երկար չարչարանքով քանդելով, գցել գետնին։

Kolyovë barjrac’el ēr ekeġec’ow gmbet’in ew hska xačë, erkar čarčarank’ov k’andelov, gc’el getnin.

s-17

fiction-0040-00040AK2

Ոմանք հետո ասում էին, թե լսել էին այդ աղջկա շշնջոցը.

Omank’ heto asowm ēin, t’e lsel ēin ayd aġǰka ššnǰoc’ë.

s-18

fiction-0040-00040AK3

«Քոռանաս դու, հա, քոռանաս»։

«K’oṙanas dow, ha, k’oṙanas».

s-19

fiction-0040-00040AK4

Կոլյովն, իսկապես, տարիներ անց կուրացավ։

Kolyovn, iskapes, tariner anc’ kowrac’av.

s-20

fiction-0040-00050AK5

Ամեն տարի աշնանային գիշերահավասարին նախորդող օրվա երեկոյան Մկաց Աղբյուրը հանկարծակի ժայթքում էր։

Amen tari ašnanayin gišerahavasarin naxordoġ òrva erekoyan Mkac’ Aġbyowrë hankarçaki žayt’k’owm ēr.

s-21

fiction-0040-00050AK6

Իր ակունքն ու երկրի ընդերքն էր մաքրում, հետո՝ արագ զուլալվում էր։

Ir akownk’n ow erkri ënderk’n ēr mak’rowm, heto, arag zowlalvowm ēr.

s-22

fiction-0040-00050AK7

Այդ օրը Եվան էլ իր ծեսն էր անում, որ բնազդով, թե ինչ-որ մեկի հուշելով սկսել էր անել 15 տարեկանից. Աղբրի զուլալվելուց հետո մարմինը լվանում-օծում էր, ապա՝ մի բուռ ջուր էր խմում ու հաջորդող տարվա հունիսի 21-ի լույս 22-ի պայծառ գիշերը՝ ծննդաբերում։

Ayd òrë Evan ēl ir çesn ēr anowm, or bnazdov, t’e inč-or meki howšelov sksel ēr anel 15 tarekanic’. Aġbri zowlalvelowc’ heto marminë lvanowm-òçowm ēr, apa, mi bowṙ ǰowr ēr xmowm ow haǰordoġ tarva hownisi 21-i lowys 22-i payçaṙ gišerë, çnndaberowm.

s-23

fiction-0040-00050AK8

Սակայն երեխաները մեռած էին ծնվում։

Sakayn erexanerë meṙaç ēin çnvowm.

s-24

fiction-0040-00050AK9

Վեց տարի՝ տասնհինգ տարեկանից սկսած, այդպես էր։

Vec’ tari, tasnhing tarekanic’ sksaç, aydpes ēr.

s-25

fiction-0040-00050AKA

Եվ միայն յոթերորդ անգամ, այդ օրը՝ 1941 թվականի հունիսի 21-ի լույս 22-ի խավար գիշերը երեխան ողջ ու առողջ ծնվեց։

Ev miayn yot’erord angam, ayd òrë, 1941 t’vakani hownisi 21-i lowys 22-i xavar gišerë erexan oġǰ ow aṙoġǰ çnvec’.

s-26

fiction-0040-00050AKB

Սովոր էր մենակ ծննդաբերելուն և դժվարություն չունեցավ. նորածնի պորտն ինքն էլ կտրեց։

Sovor ēr menak çnndaberelown ew džvarowt’yown čownec’av. noraçni portn ink’n ēl ktrec’.

s-27

fiction-0040-00050AKC

Ու այդ պահին էր, որ Հաչա Քարից լսեց.

OW ayd pahin ēr, or Hača K’aric’ lsec’.

s-28

fiction-0040-00050AKD

«Աբկա՜յ»։

«Abka!y».

s-29

fiction-0040-00060AKE

Եվ տղային Աբկայ կոչեց։

Ev tġayin Abkay kočec’.