Հերն անիծած, բայց Արարատը միշտ եղել է Արարատյան հովտում, իսկ հովիտն Ասորիքից հյուսիս է. հեթիթներն էլ հյուսիս էին, բայց այդ առեղծվածային հիքսոսները կռվել են նաև հեթիթների դեմ:
Թուխ ու ջղային մարդկանց մի ցեղ, որ իրեն հիքսոս էր կոչում, հյուսիսի Արարատ երկրում զինվեց Մեծամորի պողպատե սրով, մարտակառքի անվաճաղերը հղկեց Արեգունու կենի ծառից, որ մետաղի կարծրություն ունի...
T’owx ow ǰġayin mardkanc’ mi c’eġ, or iren hik’sos ēr kočowm, hyowsisi Ararat erkrowm zinvec’ Meçamori poġpate srov, martakaṙk’i anvač̣aġerë hġkec’ Aregownow keni çaṙic’, or metaġi karçrowt’yown owni...
Ցորնաթուխ ու եռանդուն մարդկանց մի ցեղ, որ երկաթը քարից զատում էր ֆոսֆորի մոգությամբ, իսկ ֆոսֆորը գտել էր ոչխարի ու տավարի ոսկորի մեջ և առհասարակ ոսկորի մեջ՝ լինի տավարի թե մարդու...
C’ornat’owx ow eṙandown mardkanc’ mi c’eġ, or erkat’ë k’aric’ zatowm ēr fosfori mogowt’yamb, isk fosforë gtel ēr očxari ow tavari oskori meǰ ew aṙhasarak oskori meǰ, lini tavari t’e mardow...
Թուխ ու ջղային մարդկանց մի ցեղ, որ իրեն հայ ու իր երկիրը Հայք էր կոչում, հեթիթներին ոտնատակ տալով հյուսիսից իջավ Ասորիք, սուրաց ու փշրեց երկաթով բրոնզե բանակներն ու...
T’owx ow ǰġayin mardkanc’ mi c’eġ, or iren hay ow ir erkirë Hayk’ ēr kočowm, het’it’nerin otnatak talov hyowsisic’ iǰav Asorik’, sowrac’ ow p’šrec’ erkat’ov bronze banaknern ow...
Թուխ ու ջղային մարդկանց երկու ցեղ, որ իրենց հայ ու հույն էին կոչում, զինվեցին սաղավարտով, նիզակով, թրով, զրահավորվեցին իրենք և զրահապատեցին իրենց նժույգը, միացան, դարձան հայ-հույն միակուռ ասպետ, և Մարաթոնից զրնգոցով եկավ ասպետը...
T’owx ow ǰġayin mardkanc’ erkow c’eġ, or irenc’ hay ow howyn ēin kočowm, zinvec’in saġavartov, nizakov, t’rov, zrahavorvec’in irenk’ ew zrahapatec’in irenc’ nžowygë, miac’an, darjan hay-howyn miakowṙ aspet, ew Marat’onic’ zrngoc’ov ekav aspetë...
Քո երկիր մտել են ոչ թե փաղանգների կուռ սպառնալիքով կորզելու հավասարի քո դաշինքը կամ գնելու քո մեծահոգի չեզոքությունը, այլ թափթփված խուժանի խմբերով են եկել՝ կնիկ, ճարմանդ, կարպետ, ձի խլելու, արտ հրդեհելու:
K’o erkir mtel en oč t’e p’aġangneri kowṙ spaṙnalik’ov korzelow havasari k’o dašink’ë kam gnelow k’o meçahogi čezok’owt’yownë, ayl t’ap’t’p’vaç xowžani xmberov en ekel, knik, č̣armand, karpet, ji xlelow, art hrdehelow.
Մեկ-երկու տարի չանցած թանգարաններ կդառնան Մեծամորը, Հառիճը, Շենգավիթը, Սևանի ջրերից ազատված տարածությունները և, ամենայն հավանականությամբ, ազատվելիք տարածությունները նույնպես:
Գնացքի էր սպասում երկաթուղին, լռում էին Էջմիածնի պղնձե զանգերը, խորհում էր կավե մի կտոր պատը խաղողի պառավ որթի մոտ, լույսը ծփում էր Երևան քաղաքի վրա Արարատյան հովտով մեկ, Մեծամոր բլրի մոտ մթի տակ տնքում էին փորձնական տնտեսության գոմեշները, ջուրը փայլում էր ածուների մեջ, Արարատի ձյուներից ներքև՝ քանդված մատուռի մոտ, հովվակրակի հետ մարմրում էր ոչխարաշան ոռնոցը երկու միլիոն մեռելների ուրվականների մեջ, նիրհող հոտի վրա՝ ամուուու...
Հանգստանում էին շոգեքարշը, անավարտ քարի մոտ՝ մուրճը, մեռնում էին հին շշուկները հին իջևանատան պառավ մոխրի մոտ՝ Անիի կանաչ ճանապարհին, խամրում էր երեկվա լրագիրը ուրախ լուրով՝ թե Երկրի գերբնակեցման վտանգը չի սպառնում մեր մեծ Միությանը:
Hangstanowm ēin šogek’aršë, anavart k’ari mot, mowrč̣ë, meṙnowm ēin hin ššowknerë hin iǰewanatan paṙav moxri mot, Anii kanač č̣anaparhin, xamrowm ēr erekva lragirë owrax lowrov, t’e Erkri gerbnakec’man vtangë či spaṙnowm mer meç Miowt’yanë.
Խոր գիշերվա մեջ լուռ մտածում էին գրքերը, լքված իջևանատունը Անիի հին ճանապարհի վրա, անավարտ քարը տառեր, ողկույզ ու խաչ էր խոկում, պառավում էր Էրեբունի բերդի կավը, թանգարանում դանդաղ փոշիանում էր տեգը, և անհավատալի էր, թե այս երկրում երբևէ տեգ են կոփել և տեգ են բռնել,— և ճաղատ մատենագիրը կարճ պինդ մատներով տրորում էր մեծ գլուխն ու վախենում էր մոտենալ լավաշի չափ լուսավոր գրասեղանին,— գալիս է հոտը... գալիս է հոտը... գալիս է հոտը...
Xor gišerva meǰ lowṙ mtaçowm ēin grk’erë, lk’vaç iǰewanatownë Anii hin č̣anaparhi vra, anavart k’arë taṙer, oġkowyz ow xač ēr xokowm, paṙavowm ēr Ērebowni berdi kavë, t’angaranowm dandaġ p’ošianowm ēr tegë, ew anhavatali ēr, t’e ays erkrowm erbewē teg en kop’el ew teg en bṙnel,— ew č̣aġat matenagirë karč̣ pind matnerov trorowm ēr meç glowxn ow vaxenowm ēr motenal lavaši čap’ lowsavor graseġanin,— galis ē hotë... galis ē hotë... galis ē hotë...