| s-101
| Eg berre spør. |
| s-102
| Og registrerer at det her er essensielle element i nytestamentleg kristendom som ikkje er godt nok gjennomtenkt i min tradisjon. |
| s-103
| Den prinsipielle bakgrunnen for ein slik prosedyre som Paulus tek i bruk når han møter kulturen aktiv og kontekstuelt, finn vi til dømes i 2 Kor 10: |
| s-104
| 'Vi tek einkvar tanke til fange under lydnad til Kristus.' |
| s-105
| Eller 1 Kor 9: |
| s-106
| 'For jødar har eg blitt jøde, for grekar grekar, for dei alle har eg blitt alt, for i det minste å kunne vinne nokre.' |
| s-107
| Eller 1 Kor 3: |
| s-108
| 'Alle ting tilhøyrer dykk, anten det er Paulus, Apollos, verda etc' |
| s-109
| Det er den jødiske trua som ligg til grunn her. |
| s-110
| Gud har skapt alle ting, han har valt ut sitt folk (Israel/kyrkjelyden), han skal fullende sitt rike på jorda. |
| s-111
| Så alt tilhøyrer Gud, og når evangeliet går ut i verda, så skjer det ein ' gjenerobring ' av verda, på basis av dette grunnsynet. |
| s-112
| Derav dei mange krigsmetaforane i NT, som naturlegvis ikkje siktar til bokstaveleg krig, men til å vinne verda attende til Gud ved vitnesbyrd, bering av frukter, liding. |
| s-113
| Uansett - dette er berre kjappe refleksjonar 'på vegen,' dei kjem til å bli kontinuerleg revidert etter kvart. |
| s-114
| Men eg tykkjer det er veldig spennande å lese Paulus på denne måten, det opnar ein god del ' vistas ' som min tradisjon ikkje har hatt syn for, eller jamvel har stengt godt att. |
| s-115
| Så det er fruktbart for den systematiske teologien å lese Paulus på denne måten. |
| s-116
| For øvrig understrekar dei perspektiva eg har gjeve ovanfor, også kor fleksibel og nytenkande (og ikkje minst djupttenkande) Paulus var. |
| s-117
| Og også kor problematisk det er å ville avvise forfattarskapet til visse av hans brev, på basis av språkanalysar, av typen 'her er visse ord som Paulus ikkje brukar andre stader' etc |
| s-118
| Problemet er jo at Paulus kontinuerleg tenker kontekstuelt, så det er uansett veldig problematisk å single ut visse brev (sei, Rom og Gal) som ' normen ' for kva paulinsk teologi er. |
| s-119
| Det opnast opp litt interessante perspektiv her, ja. |
| s-120
| Set at vi tenker at det som dei urkyrkjelege kristne lærte som ' grunndogmatikk ', var det dei lærte i katekesen (som vi ikkje nett har direkte eller fullstendig tilgang til, bortsett frå Didache, då. Men vi kan rekonstruere ting likevel), medan det som Paulus forkynte, var aktiv og kontekstuell forkynning på basis av ulike konkrete situasjonar. |
| s-121
| Vel, hm ... då kan ein jo saktens spørje om vi ikkje bør etterlikne Paulus' grunnleggjande metodikk i vår tid, slik apologetane gjorde. |
| s-122
| Og då bør vi nok også lese Paulus på litt andre måtar, dvs. ikkje som 'forsteina, tidlaus dogmatikk', men heller som ein kreativ og aktiv og fleksibel forkynnar som vi kan etterlikne. |
| s-123
| Hm. |
| s-124
| Eg meiner ikkje med dette å setje spørsmålsteikn ved Paulus' autoritet, som også er ein del av evangeliet, kan ein seie. |
| s-125
| Eg meiner berre vi må freiste å forstå kva Paulus' brev og forkynning faktisk tyder, reint historisk, før vi reflekterer over korleis han kan brukast i dag. |
| s-126
| Ok, nok prat. |
| s-127
| Men tykkjer ikkje de også at dette er veldig interessant?? |
| s-128
| (Og veldig konsekvensrikt, for korleis vi tenker teologi??) |
| s-129
| Etc |
| s-130
| Nok ein gong berre personleg blabla. |
| s-131
| Yup, så var denne perioden i Kviteseid ferdig. |
| s-132
| I går var det ei flott Yngres-samling. |
| s-133
| Vi bakte pepperkaker, song jolesongar, hadde andakt, åt graut med mandlar i, og pynta pepperkakene. |
| s-134
| Ganske hyggeleg å vere prest på slike samlingar, med fine ungdomsleiarar og flotte deltakarar. |
| s-135
| Men det var sikkert femten år sidan sist eg var med på å bake pepperkaker ;-) |
| s-136
| I dag har det vore meir jol. |
| s-137
| Det var jolegrantenning i Kviteseid. |
| s-138
| God stemning, masse folk også. |
| s-139
| Eg vart spurt om å vere forsongar til joletregangen, og kva gjer ein vel ikkje for bygda :) |
| s-140
| Så hadde eg ein liten andakt, men det var nesten umogleg å få merksemd frå folk, sånn sidan det var mange born og folk var spreidde rundt omkring. |
| s-141
| Jaja, det var jo ei oppleving, det også. |
| s-142
| Men folk hadde det bra. |
| s-143
| Så i går hadde eg også tale på Kvitsund. |
| s-144
| Sidan eg har hatt litt dårleg tid, har det vorte til at eg flikka litt på ein bibeltime eg heldt på CU for nokre månader sidan, over Fil 2. |
| s-145
| Ja, altså same talen som eg heldt på Misjonshuset her om dagen. |
| s-146
| Ja, kva skal ein seie. |
| s-147
| Det var kanskje litt mykje å henge med på, for elevane. |
| s-148
| Det er ikkje alltid så lett å tenke seg inn i korleis ein tenkte før, då ein ikkje hadde lært så mykje som ein kan no. |
| s-149
| Men jaja, noko godt fekk dei vel med seg. |
| s-150
| Elles fekk eg ei interessant tilbakemelding etterpå også. |
| s-151
| Mot slutten av andakten nemnte eg så vidt Nietzsche, som sa at kristen moral er slavemoral, der ein utslettar seg sjølv og så å seie sløsar bort livet sitt. |
| s-152
| Ein må heller vere sterk, lage sin eigen moral, hevde seg sjølv etc |
| s-153
| Det er jo på mange måtar det som gjer Nietzsche til ein interessant filosof; han freistar verkeleg å seie noko om kva konsekvensene vil vere av at den kristne trua fell bort. |
| s-154
| Ok, dette er spennande stoff å diskutere. |
| s-155
| Uansett. |
| s-156
| Eg sa då at dersom Gud ikkje eksisterer; dersom Gud ikkje er treeinig kjærleik; dersom Gud ikkje skal halde dom; dersom Gud ikkje skal løne kvar og ein etter det han har gjort; dersom Guds rike ikkje er på veg - då kan ein faktisk moglegvis seie at Nietzsche har rett. |
| s-157
| Då er kristendomens moral verkeleg ein slavemoral som tenderer til å utslette livet. |
| s-158
| (Trass alt bed Jesus sine læresveinar om å krossfeste seg sjølv, liksom.) |
| s-159
| No skal ein ikkje overdrive dette; det er nettopp ved å miste seg sjølv at ein finn seg sjølv, og får ein ny identitet - og eit meiningsfullt liv. |
| s-160
| I så måte har jo kristen moral sjølvstendig verdi 'uansett.' |
| s-161
| Pdas: |
| s-162
| Denne (ikkje-subjektive) meininga med livet kan neppe seiast å vere rasjonelt tilgjengeleg for den som avviser Guds eksistens. |
| s-163
| Til poenget: |
| s-164
| Eg fekk ei tilbakemelding om at ikkje var tydeleg nok på evangeliet, liksom. |
| s-165
| At forkynninga mi kunne skape inntrykket av at det berre dreier seg om å gjere fleire gode gjerningar enn dårlege gjerningar. |
| s-166
| Mm. |
| s-167
| Mon det. |
| s-168
| Eg tok imot tilbakemeldinga med interesse og takksemd, men gjekk ikkje inn på nokon dialog om dette. |
| s-169
| Men eg gjorde meg jo tankar i mitt stille sinn. |
| s-170
| Eg har verkeleg bevega meg eit stykke bort frå kristendomsforståinga i den tradisjonen, tenkte eg. |
| s-171
| Joda: |
| s-172
| 'Det kviler ikkje på gjerningar,' at vi er frelste. |
| s-173
| Ok. |
| s-174
| Ein får ta imot alt av berre nåde. |
| s-175
| Ja. |
| s-176
| Men den siste domen skal likevel vere etter gjerningar, i fylgje både Jesus, Paulus, Johannes etc |
| s-177
| 'Han skal gje ein kvar attende etter det han har gjort.' |
| s-178
| Det er faktisk det fundamentale. |
| s-179
| Løysinga er naturlegvis at rettferdiggjeringa og fornyinga ikkje kan lausrivast frå kvarandre, siden den mest fundamentale kategorien hjå Paulus (arguably) er å vere 'i Kristus,' og denne omfattar både rettferdiggjering og helging, for å seie det litt grovt. |
| s-180
| Ein blir rettferdiggjort (d. e. får ei rett stilling framfor Gud) ved trua på Jesus, og ved hans soning. |
| s-181
| Men dette er ei foregriping av den siste domen; den siste domen, som er etter gjerningar, er bragt inn i nåtida. |
| s-182
| Vel, altså. |
| s-183
| NT-språkbruken er verkeleg ein del annleis enn mykje av det ein kan høyre i NLM-tradisjonen. |
| s-184
| Til dømes: |
| s-185
| Paulus set verkeleg fram Jesu sjølvoppofring og påfylgjande herlegdom (difor har Gud storleg opphøgt han osb.) som førebilete for dei truande. |
| s-186
| Så på mange måtar tenker eg at NLM-tradisjonen kan stå i fare for å bli 'meir katolsk enn paven,' d. e. meir ' evangelisk ' enn NT sjølv. |
| s-187
| Det som trengst, tenker eg, er vel at ein opnar opp for ein del tekstar ein tradisjonelt ikkje har teke fram i særleg grad. |
| s-188
| I så fall må ein også til dels ta oppgjer med delar av tradisjonen. |
| s-189
| Men tja, dette har eg sagt så mykje om før. |
| s-190
| Uansett! |
| s-191
| No er det attende til Oslo; intens lesing dei neste dagane, med nokre avbrekk med vener, heldigvis. |
| s-192
| Så skal Nobu og eg på Messias-konsert, og eg skal sjølv spele ein liten konsert med nokre vener (kjem meir info etter kvart), og elles chille max når eg er ferdig med skulepliktene. |
| s-193
| Til slutt, ein av dei finaste songane på Sufjans siste plate. |
| s-194
| Veldig fin song. |
| s-195
| Men kanskje livet ikkje er sånn. |
| s-196
| Berre nokre tankar om kristendomens tilstand i vårt land |
| s-197
| På ein måte er det ok at vi lever i eit sekulært samfunn. |
| s-198
| Vi er ein del av Guds by som truande. |
| s-199
| Vi ventar på at det heilage Jerusalem skal kome ned frå himmelen så Guds folk i himmel og på jord endeleg skal sameinast. |
| s-200
| (For øvrig er dette eit perspektiv som er veldig underfokusert i dagens norske protestantiske kristendom. |