Universal Dependencies - Armenian - ArmTDP

s-1

legal-006C-00010C70

Հանուն Հայաստանի Հանրապետության

Hanown Hayastani Hanrapetowt’yan

s-2

legal-006C-00020C71

Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրական դատարանի ո ր ո շ ո ւ մ ը

Hayastani Hanrapetowt’yan Sahmanadrakan datarani o r o š o w m ë

s-3

legal-006C-00030C72

ՀՀ Նախագահի թեկնածու Լևոն Տեր-Պետրոսյանի դիմումի հիման վրա` 2008թ. ՀՀ Նախագահի ընտրություններում ՀՀ Նախագահի թեկնածուի համար առաջացած խոչընդոտներն անհաղթահարելի ճանաչելու վերաբերյալ գործով

HH Naxagahi t’eknaçow Lewon Ter-Petrosyani dimowmi himan vra, 2008t’. HH Naxagahi ëntrowt’yownnerowm HH Naxagahi t’eknaçowi hamar aṙaǰac’aç xočëndotnern anhaġt’ahareli č̣anačelow veraberyal gorçov

s-4

legal-006C-00040C73

Քաղ. Երևան 11 փետրվարի 2008թ.

K’aġ. Erewan 11 p’etrvari 2008t’.

s-5

legal-006C-00050C74

Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանը՝ կազմով Գ. Հարությունյանի (նախագահող), Կ. Բալայանի, Հ. Դանիելյանի, Ֆ. Թոխյանի, Վ. Հովհաննիսյանի, Զ. Ղուկասյանի, Հ. Նազարյանի (զեկուցող), Ռ. Պապայանի, Վ. Պողոսյանի, մասնակցությամբ՝ դիմողի ներկայացուցիչներ Ռուբեն Թորոսյանի, Արտակ Զեյնալյանի, Ռոբերտ Սանոյանի, համաձայն ՀՀ Սահմանադրության 100 հոդվածի 4-րդ կետի, 101 հոդվածի 9-րդ կետի, «Սահմանադրական դատարանի մասին» ՀՀ օրենքի 44 և 75 հոդվածների, դռնբաց նիստում բանավոր ընթացակարգով քննեց «ՀՀ Նախագահի թեկնածու Լևոն Տեր-Պետրոսյանի դիմումի հիման վրա` 2008թ. ՀՀ Նախագահի ընտրություններում ՀՀ Նախագահի թեկնածուի համար առաջացած խոչընդոտներն անհաղթահարելի ճանաչելու վերաբերյալ» գործը:

Hayastani Hanrapetowt’yan sahmanadrakan dataranë, kazmov G. Harowt’yownyani (naxagahoġ), K. Balayani, H. Danielyani, F. T’oxyani, V. Hovhannisyani, Z. Ġowkasyani, H. Nazaryani (zekowc’oġ), Ṙ. Papayani, V. Poġosyani, masnakc’owt’yamb, dimoġi nerkayac’owc’ičner Ṙowben T’orosyani, Artak Zeynalyani, Ṙobert Sanoyani, hamajayn HH Sahmanadrowt’yan 100 hodvaçi 4-rd keti, 101 hodvaçi 9-rd keti, «Sahmanadrakan datarani masin» HH òrenk’i 44 ew 75 hodvaçneri, dṙnbac’ nistowm banavor ënt’ac’akargov k’nnec’ «HH Naxagahi t’eknaçow Lewon Ter-Petrosyani dimowmi himan vra, 2008t’. HH Naxagahi ëntrowt’yownnerowm HH Naxagahi t’eknaçowi hamar aṙaǰac’aç xočëndotnern anhaġt’ahareli č̣anačelow veraberyal» gorçë.

s-6

legal-006C-00060C75

Գործի քննության առիթը ՀՀ Նախագահի թեկնածուի 07.02.2008թ. դիմումն է ՀՀ սահմանադրական դատարան:

Gorçi k’nnowt’yan aṙit’ë HH Naxagahi t’eknaçowi 07.02.2008t’. dimowmn ē HH sahmanadrakan dataran.

s-7

legal-006C-00070C76

Լսելով գործով զեկուցողի հաղորդումը, դիմողի ներկայացուցիչների բացատրությունները, հետազոտելով գործում առկա փաստաթղթերը, Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանը Պ Ա Ր Զ Ե Ց .

Lselov gorçov zekowc’oġi haġordowmë, dimoġi nerkayac’owc’ičneri bac’atrowt’yownnerë, hetazotelov gorçowm aṙka p’astat’ġt’erë, Hayastani Hanrapetowt’yan sahmanadrakan dataranë P A R Z E C’ .

s-8

legal-006C-00080C77

1. Դիմող կողմը գտնում է, որ «2008թ. ՀՀ Նախագահի ընտրություններում ՀՀ Նախագահի թեկնածու Լևոն Տեր-Պետրոսյանից անկախ պատճառներով, արդեն իսկ, առաջացած խոչընդոտներն անհնարին են դարձնում նրա հետագա մասնակցությունը ՀՀ ընտրական օրենսդրությամբ սահմանված ընտրական գործընթացներին»:

1. Dimoġ koġmë gtnowm ē, or «2008t’. HH Naxagahi ëntrowt’yownnerowm HH Naxagahi t’eknaçow Lewon Ter-Petrosyanic’ ankax patč̣aṙnerov, arden isk, aṙaǰac’aç xočëndotnern anhnarin en darjnowm nra hetaga masnakc’owt’yownë HH ëntrakan òrensdrowt’yamb sahmanvaç ëntrakan gorçënt’ac’nerin».

s-9

legal-006C-00080C78

Որպես պատճառ, մասնավորապես, ներկայացվում է, որ «Հանրային հեռուստառադիոընկերությունը, «Հ1» հեռուստաընկերության «Հայլուր» ծրագրի միջոցով, ՀՀ օրենսդրության (Ընտրական օրենսգրքի 18-րդ, 20-րդ և 22-րդ, ինչպես նաև, «Հեռուստատեսության և ռադիոյի մասին» օրենքի 11-րդ և 28-րդ հոդվածներ) պահանջների կոպիտ խախտումներով, երեք ամիս շարունակ առ այսօր, հակաքարոզչական զանգվածային հաղորդումներ է հեռարձակել ՀՀ Առաջին Նախագահ, ՀՀ Նախագահի առաջադրված և գրանցված թեկնածու Լևոն Տեր-Պետրոսյանի նկատմամբ»:

Orpes patč̣aṙ, masnavorapes, nerkayac’vowm ē, or «Hanrayin heṙowstaṙadioënkerowt’yownë, «H1» heṙowstaënkerowt’yan «Haylowr» çragri miǰoc’ov, HH òrensdrowt’yan (Ëntrakan òrensgrk’i 18-rd, 20-rd ew 22-rd, inčpes naew, «Heṙowstatesowt’yan ew ṙadioyi masin» òrenk’i 11-rd ew 28-rd hodvaçner) pahanǰneri kopit xaxtowmnerov, erek’ amis šarownak aṙ aysòr, hakak’arozčakan zangvaçayin haġordowmner ē heṙarjakel HH Aṙaǰin Naxagah, HH Naxagahi aṙaǰadrvaç ew granc’vaç t’eknaçow Lewon Ter-Petrosyani nkatmamb».

s-10

legal-006C-00090C79

Դիմողը մի շարք այլ փաստարկների հետ մեկտեղ, նշում է նաև, որ «Հանրային հեռուստատեսությամբ նախընտրական քարոզչության համար թեկնածուներին տրամադրված և հեռուստալսարանի համար շատ անհարմար ժամանակը, որևէ հնարավորություն չի տալիս անգամ մեղմացնել «Հայլուր»-ի հակաքարոզչությունը»:

Dimoġë mi šark’ ayl p’astarkneri het mekteġ, nšowm ē naew, or «Hanrayin heṙowstatesowt’yamb naxëntrakan k’arozčowt’yan hamar t’eknaçownerin tramadrvaç ew heṙowstalsarani hamar šat anharmar žamanakë, orewē hnaravorowt’yown či talis angam meġmac’nel «Haylowr»-i hakak’arozčowt’yownë».

s-11

legal-006C-00090C7A

Վկայակոչելով նախընտրական քարոզչության ընթացքում թեկնածուի վստահված անձանց կողմից ձեռնարկված առանձին քայլերը, շեշտվում է, որ «ՀՀ Նախագահի թեկնածու Լևոն Տեր-Պետրոսյանի նախընտրական շտաբը ձեռնարկել է ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված բոլոր հնարավոր միջոցները` կանխելու Նախագահի թեկնածուի նկատմամբ իրականացվող օրինախախտումները կամ վերացնելու դրանց հետևանքները, սակայն այդ նախաձեռնությունները որևէ դրական արդյունքի չեն բերել»:

Vkayakočelov naxëntrakan k’arozčowt’yan ënt’ac’k’owm t’eknaçowi vstahvaç anjanc’ koġmic’ jeṙnarkvaç aṙanjin k’aylerë, šeštvowm ē, or «HH Naxagahi t’eknaçow Lewon Ter-Petrosyani naxëntrakan štabë jeṙnarkel ē HH òrensdrowt’yamb sahmanvaç bolor hnaravor miǰoc’nerë, kanxelow Naxagahi t’eknaçowi nkatmamb irakanac’voġ òrinaxaxtowmnerë kam verac’nelow dranc’ hetewank’nerë, sakayn ayd naxajeṙnowt’yownnerë orewē drakan ardyownk’i čen berel».

s-12

legal-006C-000A0C7B

Դիմողի կողմից որպես խոչընդոտ է դիտարկվում այն, որ «Մեր երկրի ընտրություններում առաջին անգամ թեկնածուներից մեկը հայտնվել է այնպիսի իրավիճակում, որ իրենից անկախ պատճառներով չի կարողանում մյուս թեկնածուների հետ հավասար պայմաններով նախընտրական քարոզչություն իրականացնել, այն է` հաղթահարել իր նկատմամբ կիրառված նախադեպը չունեցող պետական հակաքարոզչության հետևանքները և մասնակցել ՀՀ ընտրական օրենսդրությամբ սահմանված ընտրական գործընթացներին»:

Dimoġi koġmic’ orpes xočëndot ē ditarkvowm ayn, or «Mer erkri ëntrowt’yownnerowm aṙaǰin angam t’eknaçowneric’ mekë haytnvel ē aynpisi iravič̣akowm, or irenic’ ankax patč̣aṙnerov či karoġanowm myows t’eknaçowneri het havasar paymannerov naxëntrakan k’arozčowt’yown irakanac’nel, ayn ē, haġt’aharel ir nkatmamb kiraṙvaç naxadepë čownec’oġ petakan hakak’arozčowt’yan hetewank’nerë ew masnakc’el HH ëntrakan òrensdrowt’yamb sahmanvaç ëntrakan gorçënt’ac’nerin».

s-13

legal-006C-000B0C7C

Դիմողը խնդրում է սահմանադրական դատարանին` «2008թ. ՀՀ Նախագահի ընտրություններում ՀՀ Նախագահի թեկնածու Լևոն Տեր-Պետրոսյանի համար առաջացած խոչընդոտները ճանաչել անհաղթահարելի»:

Dimoġë xndrowm ē sahmanadrakan dataranin, «2008t’. HH Naxagahi ëntrowt’yownnerowm HH Naxagahi t’eknaçow Lewon Ter-Petrosyani hamar aṙaǰac’aç xočëndotnerë č̣anačel anhaġt’ahareli».

s-14

legal-006C-000C0C7D

Դիմումին կից սահմանադրական դատարան են ներկայացվել դիմողի փաստարկներին առնչվող նյութեր:

Dimowmin kic’ sahmanadrakan dataran en nerkayac’vel dimoġi p’astarknerin aṙnčvoġ nyowt’er.

s-15

legal-006C-000D0C7E

2. Սահմանադրական դատարանն արձանագրում է, որ «Հանրապետության Նախագահի թեկնածուներից մեկի համար անհաղթահարելի խոչընդոտներ առաջանալու» դրույթը նախատեսված է ՀՀ Սահմանադրության 52 հոդվածում, համաձայն որի` Հանրապետության Նախագահի ընտրությունը հետաձգելու և նոր ընտրություն նշանակելու երկու հնարավոր դեպք է նախատեսված:

2. Sahmanadrakan datarann arjanagrowm ē, or «Hanrapetowt’yan Naxagahi t’eknaçowneric’ meki hamar anhaġt’ahareli xočëndotner aṙaǰanalow» drowyt’ë naxatesvaç ē HH Sahmanadrowt’yan 52 hodvaçowm, hamajayn ori, Hanrapetowt’yan Naxagahi ëntrowt’yownë hetajgelow ew nor ëntrowt’yown nšanakelow erkow hnaravor depk’ ē naxatesvaç.

s-16

legal-006C-000D0C7F

Նախ` խոչընդոտի բնույթի գնահատման արդյունքում, երբ Հանրապետության Նախագահի թեկնածուներից մեկի համար անհաղթահարելի խոչընդոտներ են առաջացել ու դրանք չեն վերացել, երկրորդ` իրավունքի ուժով` մինչև քվեարկության օրը թեկնածուներից մեկի մահվան դեպքում:

Nax, xočëndoti bnowyt’i gnahatman ardyownk’owm, erb Hanrapetowt’yan Naxagahi t’eknaçowneric’ meki hamar anhaġt’ahareli xočëndotner en aṙaǰac’el ow drank’ čen verac’el, erkrord, iravownk’i owžov, minčew k’vearkowt’yan òrë t’eknaçowneric’ meki mahvan depk’owm.

s-17

legal-006C-000D0C7G

Ընդ որում, ՀՀ Սահմանադրության 100 հոդվածի 4-րդ կետի համաձայն` ՀՀ Նախագահի թեկնածուներից մեկի համար առաջացած խոչընդոտի բնույթի գնահատումը` դրա անհաղթահարելի ճանաչման կամ չճանաչման առումով, վերապահված է սահմանադրական դատարանի իրավասությանը:

Ënd orowm, HH Sahmanadrowt’yan 100 hodvaçi 4-rd keti hamajayn, HH Naxagahi t’eknaçowneric’ meki hamar aṙaǰac’aç xočëndoti bnowyt’i gnahatowmë, dra anhaġt’ahareli č̣anačman kam čč̣anačman aṙowmov, verapahvaç ē sahmanadrakan datarani iravasowt’yanë.

s-18

legal-006C-000E0C7H

Սահմանադրության 52 և 100 (կետ 4) հոդվածների պահանջներից ելնելով «Սահմանադրական դատարանի մասին» ՀՀ օրենքի 75 հոդվածի 5-րդ մասը սահմանել է.

Sahmanadrowt’yan 52 ew 100 (ket 4) hodvaçneri pahanǰneric’ elnelov «Sahmanadrakan datarani masin» HH òrenk’i 75 hodvaçi 5-rd masë sahmanel ē.

s-19

legal-006C-000E0C7I

«Սահմանադրական դատարանը կարող է անհաղթահարելի ճանաչել այն խոչընդոտները, որոնք արդեն իսկ առաջացել են և տվյալ թեկնածուից անկախ պատճառներով անհնարին են դարձնում նրա հետագա մասնակցությունն ընտրական գործընթացներին»:

«Sahmanadrakan dataranë karoġ ē anhaġt’ahareli č̣anačel ayn xočëndotnerë, oronk’ arden isk aṙaǰac’el en ew tvyal t’eknaçowic’ ankax patč̣aṙnerov anhnarin en darjnowm nra hetaga masnakc’owt’yownn ëntrakan gorçënt’ac’nerin».

s-20

legal-006C-000F0C7J

3. Անդրադառնալով «Հանրապետության Նախագահի թեկնածուներից մեկի համար առաջացած անհաղթահարելի խոչընդոտ» դրույթի սահմանադրաիրավական բովանդակությանը, սահմանադրական դատարանը նշում է, որ այդ դրույթի իրավական նախադեպն սկզբնավորվել է ֆրանսիական սահմանադրաիրավական պրակտիկայում, համաձայն որի` «անհաղթահարելի խոչընդոտը» մեկնաբանվում է որպես Նախագահի թեկնածուներից մեկի կոնկրետ վիճակով պայմանավորված ընտրական գործընթացին անձամբ նրա հետագա մասնակցության անհնարինություն:

3. Andradaṙnalov «Hanrapetowt’yan Naxagahi t’eknaçowneric’ meki hamar aṙaǰac’aç anhaġt’ahareli xočëndot» drowyt’i sahmanadrairavakan bovandakowt’yanë, sahmanadrakan dataranë nšowm ē, or ayd drowyt’i iravakan naxadepn skzbnavorvel ē fransiakan sahmanadrairavakan praktikayowm, hamajayn ori, «anhaġt’ahareli xočëndotë» meknabanvowm ē orpes Naxagahi t’eknaçowneric’ meki konkret vič̣akov paymanavorvaç ëntrakan gorçënt’ac’in anjamb nra hetaga masnakc’owt’yan anhnarinowt’yown.

s-21

legal-006C-000G0C7K

Այս ինստիտուտը կիրառվում է բացառապես Նախագահի թեկնածուների նկատմամբ` նկատի ունենալով, որ նախագահական նոր ընտրությունների անհրաժեշտությունը պայմանավորվում է ոչ թե ընտրապայքարի վիճահարույց խնդիրներով, այլ վիճակի անհաղթահարելիությամբ` թեկնածուի այնպիսի վիճակով, որի պատճառով վերջինս անկարող է մասնակցել ընտրական հետագա գործընթացներին:

Ays institowtë kiraṙvowm ē bac’aṙapes Naxagahi t’eknaçowneri nkatmamb, nkati ownenalov, or naxagahakan nor ëntrowt’yownneri anhražeštowt’yownë paymanavorvowm ē oč t’e ëntrapayk’ari vič̣aharowyc’ xndirnerov, ayl vič̣aki anhaġt’ahareliowt’yamb, t’eknaçowi aynpisi vič̣akov, ori patč̣aṙov verǰins ankaroġ ē masnakc’el ëntrakan hetaga gorçënt’ac’nerin.

s-22

legal-006C-000H0C7L

Սահմանադրական դատարանը գտնում է, որ ընտրական գործընթացում տեղ գտած հնարավոր օրինախախտումների ու դրանցով պայմանավորված վիճահարույց խնդիրների լուծման համար օրենքով նախատեսվում են վերջիններիս բացահայտման, գնահատման ու վերացման կոնկրետ ընթացակարգեր` հստակեցնելով ժամկետները և տարբեր իրավասուբյեկտների լիազորությունները:

Sahmanadrakan dataranë gtnowm ē, or ëntrakan gorçënt’ac’owm teġ gtaç hnaravor òrinaxaxtowmneri ow dranc’ov paymanavorvaç vič̣aharowyc’ xndirneri lowçman hamar òrenk’ov naxatesvowm en verǰinneris bac’ahaytman, gnahatman ow verac’man konkret ënt’ac’akarger, hstakec’nelov žamketnerë ew tarber iravasowbyektneri liazorowt’yownnerë.

s-23

legal-006C-000H0C7M

ՀՀ Սահմանադրության 52 հոդվածի, 100 հոդվածի 4-րդ կետի, ինչպես նաև «Սահմանադրական դատարանի մասին» ՀՀ օրենքի 75 հոդվածի իրավակարգավորման առարկայի շրջանակներում «Նախագահի թեկնածուի համար առաջացած անհաղթահարելի խոչընդոտ» դրույթի սահմանադրաիրավական բովանդակությունը հանգում է այլ բանի:

HH Sahmanadrowt’yan 52 hodvaçi, 100 hodvaçi 4-rd keti, inčpes naew «Sahmanadrakan datarani masin» HH òrenk’i 75 hodvaçi iravakargavorman aṙarkayi šrǰanaknerowm «Naxagahi t’eknaçowi hamar aṙaǰac’aç anhaġt’ahareli xočëndot» drowyt’i sahmanadrairavakan bovandakowt’yownë hangowm ē ayl bani.

s-24

legal-006C-000H0C7N

Այն ենթադրում է, որ Հանրապետության Նախագահի թեկնածու գրանցվելու պահից մինչև Հանրապետության Նախագահի ընտրության օրվան նախորդող ութերորդ օրը տևող ժամանակահատվածում Հանրապետության Նախագահի թեկնածուի կամքից անկախ նրա հետ կապված այնպիսի վիճակ է առաջացել, որն այդ ժամանակահատվածում օբյեկտիվորեն անհնարին է հաղթահարել, և որը գործնականում նրան զրկել է ընտրական գործընթացին հետագա մասնակցելու հնարավորությունից:

Ayn ent’adrowm ē, or Hanrapetowt’yan Naxagahi t’eknaçow granc’velow pahic’ minčew Hanrapetowt’yan Naxagahi ëntrowt’yan òrvan naxordoġ owt’erord òrë tewoġ žamanakahatvaçowm Hanrapetowt’yan Naxagahi t’eknaçowi kamk’ic’ ankax nra het kapvaç aynpisi vič̣ak ē aṙaǰac’el, orn ayd žamanakahatvaçowm òbyektivoren anhnarin ē haġt’aharel, ew orë gorçnakanowm nran zrkel ē ëntrakan gorçënt’ac’in hetaga masnakc’elow hnaravorowt’yownic’.

s-25

legal-006C-000I0C7O

4. Դիմողը հիմնականում փաստում է, որ թեկնածուներից մեկը հայտնվել է այնպիսի իրավիճակում, որ «...իրենից անկախ պատճառներով չի կարողանում մյուս թեկնածուների հետ հավասար պայմաններով նախընտրական քարոզչություն իրականացնել», նկատի ունենալով, որ Հանրային հեռուստառադիոընկերությունը, «Հ1» հեռուստաընկերության «Հայլուր» ծրագրի միջոցով, ՀՀ օրենսդրության պահանջների կոպիտ խախտումներով շարունակաբար հակաքարոզչական զանգվածային հաղորդումներ է հեռարձակել իր նկատմամբ:

4. Dimoġë himnakanowm p’astowm ē, or t’eknaçowneric’ mekë haytnvel ē aynpisi iravič̣akowm, or «...irenic’ ankax patč̣aṙnerov či karoġanowm myows t’eknaçowneri het havasar paymannerov naxëntrakan k’arozčowt’yown irakanac’nel», nkati ownenalov, or Hanrayin heṙowstaṙadioënkerowt’yownë, «H1» heṙowstaënkerowt’yan «Haylowr» çragri miǰoc’ov, HH òrensdrowt’yan pahanǰneri kopit xaxtowmnerov šarownakabar hakak’arozčakan zangvaçayin haġordowmner ē heṙarjakel ir nkatmamb.

s-26

legal-006C-000I0C7P

Սահմանադրական դատարանն արձանագրում է, որ ՀՀ ընտրական օրենսգրքի 18 հոդվածի 1-ին մասի համաձայն պետությունն է ապահովում քաղաքացիների նախընտրական քարոզչության ազատ իրականացումը:

Sahmanadrakan datarann arjanagrowm ē, or HH ëntrakan òrensgrk’i 18 hodvaçi 1-in masi hamajayn petowt’yownn ē apahovowm k’aġak’ac’ineri naxëntrakan k’arozčowt’yan azat irakanac’owmë.

s-27

legal-006C-000I0C7Q

Օրենքի պահանջն է նաև, որ նախընտրական քարոզչությունն իրականացվում է հավասար հիմունքներով:

Òrenk’i pahanǰn ē naew, or naxëntrakan k’arozčowt’yownn irakanac’vowm ē havasar himownk’nerov.

s-28

legal-006C-000I0C7R

Նույն հոդվածի 3-րդ մասը սահմանում է, որ զանգվածային լրատվության միջոցներից օգտվելու համար թեկնածուներին երաշխավորվում են հավասար պայմաններ` եթերաժամանակ կամ ծավալ, սակագին և այլն:

Nowyn hodvaçi 3-rd masë sahmanowm ē, or zangvaçayin lratvowt’yan miǰoc’neric’ ògtvelow hamar t’eknaçownerin erašxavorvowm en havasar paymanner, et’eražamanak kam çaval, sakagin ew ayln.

s-29

legal-006C-000J0C7S

Միաժամանակ, ՀՀ ընտրական օրենսգրքի 20 հոդվածը սահմանում է, որ Հանրային հեռուստաընկերությունը և հանրային ռադիոն պարտավոր են հավասար պայմաններ ապահովել ընտրություններին մասնակցող բոլոր թեկնածուների համար:

Miažamanak, HH ëntrakan òrensgrk’i 20 hodvaçë sahmanowm ē, or Hanrayin heṙowstaënkerowt’yownë ew hanrayin ṙadion partavor en havasar paymanner apahovel ëntrowt’yownnerin masnakc’oġ bolor t’eknaçowneri hamar.

s-30

legal-006C-000J0C7T

Հանրային հեռուստաընկերությամբ և հանրային ռադիոյով հեռարձակվող լրատվական հաղորդումներում թեկնածուների կողմից իրականացվող նախընտրական քարոզարշավի վերաբերյալ պետք է ներկայացվի անկողմնակալ և գնահատականներից զերծ տեղեկատվություն` ապահովելով արդար ու հավասար պայմանների պահպանումը:

Hanrayin heṙowstaënkerowt’yamb ew hanrayin ṙadioyov heṙarjakvoġ lratvakan haġordowmnerowm t’eknaçowneri koġmic’ irakanac’voġ naxëntrakan k’arozaršavi veraberyal petk’ ē nerkayac’vi ankoġmnakal ew gnahatakanneric’ zerç teġekatvowt’yown, apahovelov ardar ow havasar paymanneri pahpanowmë.

s-31

legal-006C-000J0C7U

Դրա ապահովմանն առնչվող մի շարք լիազորություններ նախատեսված են նաև «Հեռուստատեսության և ռադիոյի մասին» ՀՀ օրենքով:

Dra apahovmann aṙnčvoġ mi šark’ liazorowt’yownner naxatesvaç en naew «Heṙowstatesowt’yan ew ṙadioyi masin» HH òrenk’ov.

s-32

legal-006C-000K0C7V

ՀՀ ընտրական օրենսգիրքը սահմանել է նաև նախընտրական քարոզչության նկատմամբ վերահսկողության կարգը (հոդվ. 20, մաս 9), համաձայն որի.

HH ëntrakan òrensgirk’ë sahmanel ē naew naxëntrakan k’arozčowt’yan nkatmamb verahskoġowt’yan kargë (hodv. 20, mas 9), hamajayn ori.

s-33

legal-006C-000K0C80

«Հեռուստաընկերությունների և ռադիոընկերությունների կողմից նախընտրական քարոզչության սահմանված կարգի կատարման նկատմամբ վերահսկողությունն իրականացնում է Հեռուստատեսության և ռադիոյի ազգային հանձնաժողովը, որը նախընտրական քարոզչության սահմանված կարգի խախտումներ հայտնաբերելու դեպքում իրավասու է դիմելու դատարան:

«Heṙowstaënkerowt’yownneri ew ṙadioënkerowt’yownneri koġmic’ naxëntrakan k’arozčowt’yan sahmanvaç kargi katarman nkatmamb verahskoġowt’yownn irakanac’nowm ē Heṙowstatesowt’yan ew ṙadioyi azgayin hanjnažoġovë, orë naxëntrakan k’arozčowt’yan sahmanvaç kargi xaxtowmner haytnaberelow depk’owm iravasow ē dimelow dataran.

s-34

legal-006C-000K0C81

Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովն իրավասու է խախտումների վերաբերյալ կարծիք ներկայացնելու դատարան»:

Kentronakan ëntrakan hanjnažoġovn iravasow ē xaxtowmneri veraberyal karçik’ nerkayac’nelow dataran».

s-35

legal-006C-000K0C82

Բացի դրանից, ՀՀ ընտրական օրենսգրքի 41 հոդվածի 1-ին մասի 5-րդ կետը սահմանում է, որ կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը «վերահսկում է զանգվածային լրատվության միջոցների կողմից քարոզչության համար սահմանված հավասար հնարավորությունների ապահովումը»:

Bac’i dranic’, HH ëntrakan òrensgrk’i 41 hodvaçi 1-in masi 5-rd ketë sahmanowm ē, or kentronakan ëntrakan hanjnažoġovë «verahskowm ē zangvaçayin lratvowt’yan miǰoc’neri koġmic’ k’arozčowt’yan hamar sahmanvaç havasar hnaravorowt’yownneri apahovowmë».

s-36

legal-006C-000K0C83

Միաժամանակ, համաձայն Հայաստանի Հանրապետության վարչական դատավարության օրենսգրքի 25-րդ գլխի դրույթների` ընտրական իրավունքի պաշտպանության վերաբերյալ գործերի վարույթն իրականացնում է ՀՀ վարչական դատարանը` հիշյալ օրենսգրքի 143-150 հոդվածներով սահմանված կարգով:

Miažamanak, hamajayn Hayastani Hanrapetowt’yan varčakan datavarowt’yan òrensgrk’i 25-rd glxi drowyt’neri, ëntrakan iravownk’i paštpanowt’yan veraberyal gorçeri varowyt’n irakanac’nowm ē HH varčakan dataranë, hišyal òrensgrk’i 143-150 hodvaçnerov sahmanvaç kargov.

s-37

legal-006C-000L0C84

5. Սույն գործը դատաքննության նախապատրաստելու ընթացքում ՀՀ վարչական դատարանից, ՀՀ կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովից և Հեռուստատեսության և ռադիոյի ազգային հանձնաժողովից պահանջված տեղեկանքները վկայում են, որ դիմողի վստահված անձը սահմանադրական դատարան դիմելու օրը` 2008թ. փետրվարի 7-ին, դիմումում շարադրված փաստերով հայցադիմում է ներկայացրել ՀՀ վարչական դատարան:

5. Sowyn gorçë datak’nnowt’yan naxapatrastelow ënt’ac’k’owm HH varčakan dataranic’, HH kentronakan ëntrakan hanjnažoġovic’ ew Heṙowstatesowt’yan ew ṙadioyi azgayin hanjnažoġovic’ pahanǰvaç teġekank’nerë vkayowm en, or dimoġi vstahvaç anjë sahmanadrakan dataran dimelow òrë, 2008t’. p’etrvari 7-in, dimowmowm šaradrvaç p’asterov hayc’adimowm ē nerkayac’rel HH varčakan dataran.

s-38

legal-006C-000L0C85

Հեռուստատեսության և ռադիոյի ազգային հանձնաժողովն իր 07.02.2008թ. թիվ 01-17 գրությամբ սահմանադրական դատարանին տեղեկացրել է, որ «07.02.2008թ. հանձնաժողովը ստացել է ՀՀ Նախագահի թեկնածու Լևոն Տեր-Պետրոսյանի վստահված անձ Արտակ Զեյնալյանի կողմից ՀՀ վարչական դատարան ներկայացված գործողության կատարման հայց նախընտրական քարոզչության սահմանված կարգի նկատմամբ հսկողություն իրականացնելու մասին»:

Heṙowstatesowt’yan ew ṙadioyi azgayin hanjnažoġovn ir 07.02.2008t’. t’iv 01-17 growt’yamb sahmanadrakan dataranin teġekac’rel ē, or «07.02.2008t’. hanjnažoġovë stac’el ē HH Naxagahi t’eknaçow Lewon Ter-Petrosyani vstahvaç anj Artak Zeynalyani koġmic’ HH varčakan dataran nerkayac’vaç gorçoġowt’yan katarman hayc’ naxëntrakan k’arozčowt’yan sahmanvaç kargi nkatmamb hskoġowt’yown irakanac’nelow masin».

s-39

legal-006C-000L0C86

Նույն գրությամբ տեղեկացվում է նաև, որ 06.02.2008թ. ՀՀ Նախագահի թեկնածու Լևոն Տեր-Պետրոսյանի նախընտրական շտաբի կողմից նույնպես ստացվել է դիմում-առաջարկություն, որը վերցվել է ուսումնասիրության:

Nowyn growt’yamb teġekac’vowm ē naew, or 06.02.2008t’. HH Naxagahi t’eknaçow Lewon Ter-Petrosyani naxëntrakan štabi koġmic’ nowynpes stac’vel ē dimowm-aṙaǰarkowt’yown, orë verc’vel ē owsowmnasirowt’yan.

s-40

legal-006C-000M0C87

ՀՀ սահմանադրական դատարան ներկայացված փաստարկների շրջանակներում 2008թ. փետրվարի 6-ին ՀՀ Նախագահի թեկնածուի վստահված անձի կողմից դիմում-առաջարկություն է ներկայացվել նաև ՀՀ կենտրոնական ընտրական հանձնաժողով:

HH sahmanadrakan dataran nerkayac’vaç p’astarkneri šrǰanaknerowm 2008t’. p’etrvari 6-in HH Naxagahi t’eknaçowi vstahvaç anji koġmic’ dimowm-aṙaǰarkowt’yown ē nerkayac’vel naew HH kentronakan ëntrakan hanjnažoġov.

s-41

legal-006C-000N0C88

Սահմանադրական դատարանը գտնում է, որ ՀՀ Նախագահի թեկնածուի վստահված անձանց այդ գործողություններն իրավաչափ են, բխում են օրենքի վերոհիշյալ պահանջներից, և ՀՀ կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի, Հեռուստատեսության և ռադիոյի ազգային հանձնաժողովի, ինչպես նաև ՀՀ վարչական դատարանի խնդիրն է իրենց իրավասության շրջանակներում, օրենքով սահմանված կարգով ու ժամկետներում ապահովել զանգվածային լրատվամիջոցների կողմից ՀՀ ընտրական օրենսգրքի և «Հեռուստատեսության և ռադիոյի մասին» ՀՀ օրենքի պահանջների հստակ կատարումը:

Sahmanadrakan dataranë gtnowm ē, or HH Naxagahi t’eknaçowi vstahvaç anjanc’ ayd gorçoġowt’yownnern iravačap’ en, bxowm en òrenk’i verohišyal pahanǰneric’, ew HH kentronakan ëntrakan hanjnažoġovi, Heṙowstatesowt’yan ew ṙadioyi azgayin hanjnažoġovi, inčpes naew HH varčakan datarani xndirn ē irenc’ iravasowt’yan šrǰanaknerowm, òrenk’ov sahmanvaç kargov ow žamketnerowm apahovel zangvaçayin lratvamiǰoc’neri koġmic’ HH ëntrakan òrensgrk’i ew «Heṙowstatesowt’yan ew ṙadioyi masin» HH òrenk’i pahanǰneri hstak katarowmë.

s-42

legal-006C-000N0C89

Այս հարցում ցանկացած ձևական մոտեցում անվստահություն կարող է առաջացնել ընտրական գործընթացի նկատմամբ:

Ays harc’owm c’ankac’aç jewakan motec’owm anvstahowt’yown karoġ ē aṙaǰac’nel ëntrakan gorçënt’ac’i nkatmamb.

s-43

legal-006C-000O0C8A

Միաժամանակ, նախընտրական քարոզչության գործընթացի շրջանակներում ՀՀ Նախագահի թեկնածուի վստահված անձանց վերոնշյալ գործողությունները, ինչպես նաև թեկնածուի կողմից նախընտրական քարոզչության շարունակման փաստը վկայում են, որ ոչ թե առկա են անհաղթահարելի խոչընդոտներ, այլ այդ գործընթացի շրջանակներում առաջ է քաշվում նախընտրական քարոզչության օրինականության ապահովման հետ կապված վեճ, որն օրենքով սահմանված կարգով արդեն իսկ ներկայացվել է ընտրությունների այս փուլում դրանց գնահատման և լուծման իրավասությունն ունեցող վերոհիշյալ մարմիններին:

Miažamanak, naxëntrakan k’arozčowt’yan gorçënt’ac’i šrǰanaknerowm HH Naxagahi t’eknaçowi vstahvaç anjanc’ veronšyal gorçoġowt’yownnerë, inčpes naew t’eknaçowi koġmic’ naxëntrakan k’arozčowt’yan šarownakman p’astë vkayowm en, or oč t’e aṙka en anhaġt’ahareli xočëndotner, ayl ayd gorçënt’ac’i šrǰanaknerowm aṙaǰ ē k’ašvowm naxëntrakan k’arozčowt’yan òrinakanowt’yan apahovman het kapvaç več̣, orn òrenk’ov sahmanvaç kargov arden isk nerkayac’vel ē ëntrowt’yownneri ays p’owlowm dranc’ gnahatman ew lowçman iravasowt’yownn ownec’oġ verohišyal marminnerin.

s-44

legal-006C-000P0C8B

Սահմանադրական դատարանն անհրաժեշտ է համարում նաև ընդգծել, որ ՀՀ Սահմանադրության և «Սահմանադրական դատարանի մասին» ՀՀ օրենքի հիշյալ հոդվածներում խոսքը վերաբերում է ՀՀ Նախագահի թեկնածու իրավասուբյեկտին:

Sahmanadrakan datarann anhražešt ē hamarowm naew ëndgçel, or HH Sahmanadrowt’yan ew «Sahmanadrakan datarani masin» HH òrenk’i hišyal hodvaçnerowm xosk’ë veraberowm ē HH Naxagahi t’eknaçow iravasowbyektin.

s-45

legal-006C-000P0C8C

Այսինքն` այն անձին, ով օրենքով սահմանված կարգով առաջադրվել, գրանցվել և ձեռք է բերել ՀՀ Նախագահի թեկնածուի իրավական կարգավիճակ:

Aysink’n, ayn anjin, ov òrenk’ov sahmanvaç kargov aṙaǰadrvel, granc’vel ew jeṙk’ ē berel HH Naxagahi t’eknaçowi iravakan kargavič̣ak.

s-46

legal-006C-000P0C8D

Այս առումով, դիմողի բերած այն փաստարկները, որոնք առնչվում են ՀՀ Նախագահի թեկնածուի գրանցմանը նախորդող գործընթացներին, անմիջականորեն չեն վերաբերում սույն գործով սահմանադրական դատարանին ներկայացված խնդրանքին:

Ays aṙowmov, dimoġi beraç ayn p’astarknerë, oronk’ aṙnčvowm en HH Naxagahi t’eknaçowi granc’manë naxordoġ gorçënt’ac’nerin, anmiǰakanoren čen veraberowm sowyn gorçov sahmanadrakan dataranin nerkayac’vaç xndrank’in.

s-47

legal-006C-000Q0C8E

Ելնելով գործի քննության արդյունքներից և ղեկավարվելով Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության 52 հոդվածով, 100 հոդվածի 4-րդ կետով, 102 հոդվածով, «Սահմանադրական դատարանի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 63, 64 և 75 հոդվածներով, Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանը Ո Ր Ո Շ Ե Ց .

Elnelov gorçi k’nnowt’yan ardyownk’neric’ ew ġekavarvelov Hayastani Hanrapetowt’yan Sahmanadrowt’yan 52 hodvaçov, 100 hodvaçi 4-rd ketov, 102 hodvaçov, «Sahmanadrakan datarani masin» Hayastani Hanrapetowt’yan òrenk’i 63, 64 ew 75 hodvaçnerov, Hayastani Hanrapetowt’yan sahmanadrakan dataranë O R O Š E C’ .

s-48

legal-006C-000R0C8F

1. Դիմողի ներկայացրած փաստարկները` ՀՀ Սահմանադրության 52 հոդվածի և «Սահմանադրական դատարանի մասին» ՀՀ օրենքի 75 հոդվածի իրավակարգավորման առարկայի շրջանակներում, 2008թ. ՀՀ Նախագահի ընտրություններում ՀՀ Նախագահի թեկնածու Լևոն Տեր-Պետրոսյանի համար չեն կարող համարվել որպես անհաղթահարելի խոչընդոտներ:

1. Dimoġi nerkayac’raç p’astarknerë, HH Sahmanadrowt’yan 52 hodvaçi ew «Sahmanadrakan datarani masin» HH òrenk’i 75 hodvaçi iravakargavorman aṙarkayi šrǰanaknerowm, 2008t’. HH Naxagahi ëntrowt’yownnerowm HH Naxagahi t’eknaçow Lewon Ter-Petrosyani hamar čen karoġ hamarvel orpes anhaġt’ahareli xočëndotner.

s-49

legal-006C-000S0C8G

2. Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության 102 հոդվածի երկրորդ մասի համաձայն սույն որոշումը վերջնական է և ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից:

2. Hayastani Hanrapetowt’yan Sahmanadrowt’yan 102 hodvaçi erkrord masi hamajayn sowyn orošowmë verǰnakan ē ew owži meǰ ē mtnowm hraparakman pahic’.

s-50

legal-006C-000T0C8H

ՆԱԽԱԳԱՀՈՂ Գ. ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ

NAXAGAHOĠ G. HAROWT’YOWNYAN