Universal Dependencies - Armenian - ArmTDP

s-1

fiction-0043-00010ALM

Խոստացել էր երեխային սպանել հենց ծնվի։

Xostac’el ēr erexayin spanel henc’ çnvi.

s-2

fiction-0043-00010ALN

Ծննդկանին ազատելու համար պիտի ստանար երեսուն ձու՝ կեսը հնդուշկի, թեև նրա տատմերությունը միշտ արժեցել է հավի տասը ձու, և այն հայհոյանքները, որ ստանում է երեխան հետագայում, եթե անկարգ է։

Çnndkanin azatelow hamar piti stanar eresown jow, kesë hndowški, t’eew nra tatmerowt’yownë mišt aržec’el ē havi tasë jow, ew ayn hayhoyank’nerë, or stanowm ē erexan hetagayowm, et’e ankarg ē.

s-3

fiction-0043-00010ALO

(«Ես քու տատմերը...»,— հայհոյում են համոզված՝ ում ձեռքն առաջինը դիպավ նորածնին, նրա հատկանիշներն էլ ժառանգելու է)։

(«Es k’ow tatmerë...»,— hayhoyowm en hamozvaç, owm jeṙk’n aṙaǰinë dipav noraçnin, nra hatkanišnern ēl žaṙangelow ē).

s-4

fiction-0043-00010ALP

Պտուղը վերացնելն ավելի թանկ էր՝ կանաչ շալ կտորը, որ ստացավ այն օրը, երբ աղբյուրի գլխին հավաքված կանանց մեջ Նախշունը երկտակվեց, ծունկը խփեց գետնին ու ցավից մզզաց։

Ptowġë verac’neln aveli t’ank ēr, kanač šal ktorë, or stac’av ayn òrë, erb aġbyowri glxin havak’vaç kananc’ meǰ Naxšownë erktakvec’, çownkë xp’ec’ getnin ow c’avic’ mzzac’.

s-5

fiction-0043-00010ALQ

Կանանցից երկուսը նրա թևերն ընկած քռքաշ տարան տուն, իսկ պատշարի կնիկ Բավականը մի քանիսին, այդ թվում և Սաթոյին, աչքունքով հասկացրեց, որ իր հետևից գնան։

Kananc’ic’ erkowsë nra t’ewern ënkaç k’ṙk’aš taran town, isk patšari knik Bavakanë mi k’anisin, ayd t’vowm ew Sat’oyin, ačk’ownk’ov haskac’rec’, or ir hetewic’ gnan.

s-6

fiction-0043-00010ALR

Երբ ծննդկանի ցավերը թողնում էին, Սաթոն արանքում իրեն գցում էր դուրս։

Erb çnndkani c’averë t’oġnowm ēin, Sat’on arank’owm iren gc’owm ēr dowrs.

s-7

fiction-0043-00010ALS

«Հը՞»,— ձնով սառած ձեռքերը շփելով սպասողական նայում ու հայացքով լռությունը թրատում էին դռան մոտ խմբված կանայք։

«Hë?»,— jnov saṙaç jeṙk’erë šp’elov spasoġakan nayowm ow hayac’k’ov lṙowt’yownë t’ratowm ēin dṙan mot xmbvaç kanayk’.

s-8

fiction-0043-00010ALT

«Չէ»,— նետում ու կրնկի վրա հետ դառնալով ներս էր մտնում, մի կում խնձորի օղի գցում, ոտքով ցան լցնում թոնիրը ու աչքերը կսկծացնող ծխից կկոցելով՝ գոռում դռան մոտ կանգնածներին. «Երդիկը բացեք»։

«Čē»,— netowm ow krnki vra het daṙnalov ners ēr mtnowm, mi kowm xnjori òġi gc’owm, otk’ov c’an lc’nowm t’onirë ow ačk’erë kskçac’noġ çxic’ kkoc’elov, goṙowm dṙan mot kangnaçnerin. «Erdikë bac’ek’».

s-9

fiction-0043-00010ALU

«Լուսինը կխփի ծննդկանին»,— արձագանքում էին դրսից։

«Lowsinë kxp’i çnndkanin»,— arjagank’owm ēin drsic’.

s-10

fiction-0043-00010ALV

Սաթոն ծխից քխկալով ու ջրակալած աչքերը սրբելով մոտենում էր ծննդկանին։

Sat’on çxic’ k’xkalov ow ǰrakalaç ačk’erë srbelov motenowm ēr çnndkanin.

s-11

fiction-0043-00010AM0

«Ձիավոր» ա,— բացատրում էր տանջանքից նվաղած կնոջը,— մի քիչ էլ սպասենք, թե չեկավ, ձեռքս կմտցնեմ կուղղեմ»։

«Jiavor» a,— bac’atrowm ēr tanǰank’ic’ nvaġaç knoǰë,— mi k’ič ēl spasenk’, t’e čekav, jeṙk’s kmtc’nem kowġġem».

s-12

fiction-0043-00010AM1

Վերմակը տպտպացնում էր կնոջ ոտներին, ճակատը շոյում ու աչքերի մեջ նայելով հոգոց հանում. «Մեր ցավն ա՝ պիտի տանենք. ո՞ւմ վրա մուննաթ գանք»։

Vermakë tptpac’nowm ēr knoǰ otnerin, č̣akatë šoyowm ow ačk’eri meǰ nayelov hogoc’ hanowm. «Mer c’avn a, piti tanenk’. o?wm vra mownnat’ gank’».

s-13

fiction-0043-00010AM2

Թունդ օղին, որ տվել էին նրան ձեռքերը լվանալու համար, գնալ-գալու արանքում արդեն կես էր արել ու հիշելով վերցրած կանաչ շալ կտորը՝ մտածում էր, որ եթե խոսքի տերը չլինի, կանայք իրեն կսպանեն։

T’ownd òġin, or tvel ēin nran jeṙk’erë lvanalow hamar, gnal-galow arank’owm arden kes ēr arel ow hišelov verc’raç kanač šal ktorë, mtaçowm ēr, or et’e xosk’i terë člini, kanayk’ iren kspanen.

s-14

fiction-0043-00010AM3

Շալ կտորը մի քանի ամիս առաջ Հարութն էր բերել կոշկակարի կնոջ խնդրանքով, որ սինու մեջ դրած տանի որդու նշանածին, բայց ծննդկանին խղճալով՝ կոշկակարի կինը համաձայնել էր տալ հենց զրույցի պահին, երբ գյուղի կանայք նոր էին սկսել համոզել, իսկ դերձակը կես օրում բուռդիկ էր կարել, որ Սաթոն հանկարծ չփոշմանի։

Šal ktorë mi k’ani amis aṙaǰ Harowt’n ēr berel koškakari knoǰ xndrank’ov, or sinow meǰ draç tani ordow nšanaçin, bayc’ çnndkanin xġč̣alov, koškakari kinë hamajaynel ēr tal henc’ zrowyc’i pahin, erb gyowġi kanayk’ nor ēin sksel hamozel, isk derjakë kes òrowm bowṙdik ēr karel, or Sat’on hankarç čp’ošmani.

s-15

fiction-0043-00010AM4

Հետագայում իննսունն անց Սաթոն հարազատներին ու հիշողությունը կորցրած, իր տարրալուծված գիտակցության մեջ ապրածից կպահի միայն այդ կանաչ բուռդիկը և գյուղը տակնուվրա անելով կփնտրի այն. «Բուռդիկս... ո՞վ տարավ, ո՞ւմ տվիք...»։

Hetagayowm innsownn anc’ Sat’on harazatnerin ow hišoġowt’yownë korc’raç, ir tarralowçvaç gitakc’owt’yan meǰ apraçic’ kpahi miayn ayd kanač bowṙdikë ew gyowġë taknowvra anelov kp’ntri ayn. «Bowṙdiks... o?v tarav, o?wm tvik’...».

s-16

fiction-0043-00010AM5

Մարդիկ կասեն. «Սնդուկիդ մեջ նայի... անկողնու ծալքերում...»։

Mardik kasen. «Sndowkid meǰ nayi... ankoġnow çalk’erowm...».

s-17

fiction-0043-00010AM6

«Է՜, միամիտ հայ ժողովուրդ,— կբացականչի Սաթոն՝ տունն ու գյուղը տակնուվրա անելով,— գնա՜ց... թռա՜վ բուռդիկը, Էրիվանի ճամփին ա... Հարութի սելի մեջ... Գողացան-տարան, էլ ի՞նչ»։

«Ē!, miamit hay žoġovowrd,— kbac’akanči Sat’on, townn ow gyowġë taknowvra anelov,— gna!c’... t’ṙa!v bowṙdikë, Ērivani č̣amp’in a... Harowt’i seli meǰ... Goġac’an-taran, ēl i?nč».

s-18

fiction-0043-00010AM7

Իսկ այն ժամանակ՝ Զավենի հացատան տաք ալրահոտի ու քչփչոցի մեջ կանայք առաջարկել էին՝ փորից ազատվել է պետք։

Isk ayn žamanak, Zaveni hac’atan tak’ alrahoti ow k’čp’čoc’i meǰ kanayk’ aṙaǰarkel ēin, p’oric’ azatvel ē petk’.

s-19

fiction-0043-00010AM8

Ինքն էլ համաձայն էր. «Էրեխու զորությունն ի՞նչ ա, ձեռդ սեղմեցիր քիթբերնին՝ խեղդված ա»։

Ink’n ēl hamajayn ēr. «Ērexow zorowt’yownn i?nč a, jeṙd seġmec’ir k’it’bernin, xeġdvaç a».

s-20

fiction-0043-00010AM9

— Բայց երբ տեսավ, որ ծնվողը մենակ չէ՝ պտուղը զույգ է, հասկացավ, որ իր ուժերից վեր է։

— Bayc’ erb tesav, or çnvoġë menak čē, ptowġë zowyg ē, haskac’av, or ir owžeric’ ver ē.

s-21

fiction-0043-00010AMA

Եթե մեկը լիներ, էլի ոչինչ, մորը կասեր՝ մեռած ծնվեց,— էդպիսի՞ կյանքեր են անցել ձեռի տակով. կյանքումահ դասդասելով գնում է։

Et’e mekë liner, ēli očinč, morë kaser, meṙaç çnvec’,— ēdpisi? kyank’er en anc’el jeṙi takov. kyank’owmah dasdaselov gnowm ē.

s-22

fiction-0043-00010AMB

— Քանի՜ անգամ... վերջերս էլ էն եթիմ-անտերին օգնեց՝ դարբնի թերհաս աղջկան։

— K’ani! angam... verǰers ēl ēn et’im-anterin ògnec’, darbni t’erhas aġǰkan.

s-23

fiction-0043-00010AMC

Մի շաբաթ իր տանը պահեց. թրիքը լցնում էր դույլերը, ասում էր՝ տա՛ր, թափի պասմի վրա, որ վիժեր։

Mi šabat’ ir tanë pahec’. t’rik’ë lc’nowm ēr dowylerë, asowm ēr, ta՛r, t’ap’i pasmi vra, or vižer.

s-24

fiction-0043-00010AMD

«Ո՞ւմ ա պետք ժառանգը, որ անընդհատ պիտի հիշեցնի քո ստորացման մասին»,— համոզում էր աղջկան։

«O?wm a petk’ žaṙangë, or anëndhat piti hišec’ni k’o storac’man masin»,— hamozowm ēr aġǰkan.

s-25

fiction-0043-00010AME

Բայց երևի դույլերն էնքան էլ ծանր չէին։

Bayc’ erewi dowylern ēnk’an ēl çanr čēin.

s-26

fiction-0043-00010AMF

Ինչ խմեցրեց, ինչ կերցրեց՝ ճար չեղավ... երկու գիշեր էլ երկանք դրին փորին. ողնաշարը ճթճթում, մեջքի ոսկորները փխլվում էին, բայց պտուղը չէր պոկվում։

Inč xmec’rec’, inč kerc’rec’, č̣ar čeġav... erkow gišer ēl erkank’ drin p’orin. oġnašarë č̣t’č̣t’owm, meǰk’i oskornerë p’xlvowm ēin, bayc’ ptowġë čēr pokvowm.

s-27

fiction-0043-00010AMG

Հետո պղտոր արնաջրերը հոսեցին. վիժեց, էլի սրա նման յոթ ամսական... առողջ պտուղ էր, տղա՛... դարմանի վրա ընկած ղժում էր, ինքը չէր մոտենում, պորտը չէր կտրում։

Heto pġtor arnaǰrerë hosec’in. vižec’, ēli sra nman yot’ amsakan... aṙoġǰ ptowġ ēr, tġa՛... darmani vra ënkaç ġžowm ēr, ink’ë čēr motenowm, portë čēr ktrowm.

s-28

fiction-0043-00010AMH

Երկու ժամ ղժաց, ձենն աշխարհը բռնել էր, բայց չէր մեռնում։

Erkow žam ġžac’, jenn ašxarhë bṙnel ēr, bayc’ čēr meṙnowm.

s-29

fiction-0043-00010AMI

Ինքը փախել, մտել էր գոմը՝ մորն ու իր վիժածը երես-երեսի թողած...

Ink’ë p’axel, mtel ēr gomë, morn ow ir vižaçë eres-eresi t’oġaç...

s-30

fiction-0043-00010AMJ

Գոնե կարգին եղանակ լիներ, Հարութը կօգներ՝ Էրիվան, Բայազետ, Արան, մի տեղ մի անզավակ ընտանիք կգտներ՝ կտային, բայց հիմիկվա նման, դեռ ավելի ցուրտ, ձմեռ էր, պտուղն էլ առողջ. պորտն անկտրել, էնքան ճչա՜ց...

Gone kargin eġanak liner, Harowt’ë kògner, Ērivan, Bayazet, Aran, mi teġ mi anzavak ëntanik’ kgtner, ktayin, bayc’ himikva nman, deṙ aveli c’owrt, jmeṙ ēr, ptowġn ēl aṙoġǰ. portn anktrel, ēnk’an č̣ča!c’...

s-31

fiction-0043-00010AMK

Ճչոցների մեջ խեղդվեց։

Č̣čoc’neri meǰ xeġdvec’.

s-32

fiction-0043-00010AML

Էն ժամանակ հեշտ էր, ոչ մի կասկած ու վախ չկար. բոլորը գիտեին, բոլորն էլ տեսնում էին, որ էդ թերհասը երեխա պահող չի, հերն էլ ծերացող, մենակ տղամարդ...

Ēn žamanak hešt ēr, oč mi kaskaç ow vax čkar. bolorë gitein, bolorn ēl tesnowm ēin, or ēd t’erhasë erexa pahoġ či, hern ēl çerac’oġ, menak tġamard...

s-33

fiction-0043-00010AMM

Ելք չկար. դարբինը նույնիսկ մի պարկ ալյուր էլ ավել էր խոստացել։

Elk’ čkar. darbinë nowynisk mi park alyowr ēl avel ēr xostac’el.

s-34

fiction-0043-00010AMN

Իսկ էս ծննդկանը բանից անտեղյակ, բերածն էլ՝ զույգ, ու դեռ չծնված էնպես էին ճղվելով ղժում-վնգում, որ նույնիսկ դռնից դուրս լսվում-հասկացվում էր՝ առողջ լաց է։

Isk ēs çnndkanë banic’ anteġyak, beraçn ēl, zowyg, ow deṙ čçnvaç ēnpes ēin č̣ġvelov ġžowm-vngowm, or nowynisk dṙnic’ dowrs lsvowm-haskac’vowm ēr, aṙoġǰ lac’ ē.

s-35

fiction-0043-00010AMO

Չհաշված Հարութը՝ որ իմացավ, տեղում վզքաշ կանի, գլուխը կշպրտի մի կողմ...

Čhašvaç Harowt’ë, or imac’av, teġowm vzk’aš kani, glowxë kšprti mi koġm...

s-36

fiction-0043-00010AMP

Կամ էլ կգա գերագույն պատիժը՝ ձին, որին Հարութը թիմարում ու պահում է հատուկ դեպքերի համար։

Kam ēl kga geragowyn patižë, jin, orin Harowt’ë t’imarowm ow pahowm ē hatowk depk’eri hamar.

s-37

fiction-0043-00010AMQ

Մի անգամ տեսել էր, առավոտ ծեգին,— չիմացավ էլ, թե էդ խեղճ-հեսիրն ի՞նչ էր արել...— մեկ էլ էն տեսավ, որ Հարութը քացով տվեց ձիու պլորներին, ձին խրտնած պոկվեց՝ հետևից քռքաշ ու քարերին լղզելով տարավ...

Mi angam tesel ēr, aṙavot çegin,— čimac’av ēl, t’e ēd xeġč̣-hesirn i?nč ēr arel...— mek ēl ēn tesav, or Harowt’ë k’ac’ov tvec’ jiow plornerin, jin xrtnaç pokvec’, hetewic’ k’ṙk’aš ow k’arerin lġzelov tarav...

s-38

fiction-0043-00010AMR

Քարերից լավ դատավո՞ր։

K’areric’ lav datavo?r.

s-39

fiction-0043-00010AMS

Հարցնողներին թե՝ «Ի՞նչ էղավ էն մարդը, որ անցյալ շաբաթ քարաղի տակ թաքցրած բերիր», Հարութը կեսբերան պատասխանեց. «Մերոնցից չէր... գնաց»։

Harc’noġnerin t’e, «I?nč ēġav ēn mardë, or anc’yal šabat’ k’araġi tak t’ak’c’raç berir», Harowt’ë kesberan patasxanec’. «Meronc’ic’ čēr... gnac’».

s-40

fiction-0043-00010AMT

Էլ ո՞վ կհամարձակվեր Հարութին երկրորդ հարցը տար կամ հաշիվ պահանջեր։

Ēl o?v khamarjakver Harowt’in erkrord harc’ë tar kam hašiv pahanǰer.