[1] |
|
---|
[2] |
|
---|
[3] |
|
---|
[4] |
|
---|
[5] |
JUS REG. MONT. LIB. I, CAP. 6.
|
---|
[6] |
|
---|
[7] |
De officio et jurisdiecione judicis montani.
|
---|
[8] |
1. § 1. Nunc de officio et potestate judicis montani videamus.
|
---|
[9] |
Judex dicitur, ut ait Isidorus, quasi jus dicens populo, sive quod
|
---|
[10] |
jure disceptat. Jure autem
|
---|
[11] |
est judex, si non est in eo justicia. Unde qui recte judicat,
|
---|
[12] |
stateram in manibus gestat, lances equo libramine appendendo,
|
---|
[13] |
ne quicquam judicium verum subvertat,9 scd tantum secundum
|
---|
[14] |
jura pronunciet; magis enim legibus quam sue voluntati judex
|
---|
[15] |
obtemperare debet, quoniam non est solidinn edificium, ubi vo-
|
---|
[16] |
luntas posuit fundamentum.
|
---|
[17] |
disceptare est juste judicare. Non
|
---|
[18] |
$ 2. Sed oportet judicem cuncta
|
---|
[19] |
rinari et ordinem rerum plena inquisicione diseutere, quousque
|
---|
[20] |
sibi rei veritas appercius declaretur. Kt leo cautus sit judex,
|
---|
[21] |
ne absolvendumP condempnet, aut condempnandum dimittat, nam
|
---|
[22] |
utrumque malum est; sed tamen magis est, insontem perimere
|
---|
[23] |
|
---|
[24] |
Sed quia veritas rerum gestarum er-
|
---|
[25] |
roribus non viciatur, ct ideo judex id sequitur, quod plene apparet
|
---|
[26] |
ex fide eorum, que coram co probantur; et sic judex secundum
|
---|
[27] |
allegata secure pronunciet et probata. $ 8. Illud eciam obser-
|
---|
[28] |
vandum est judici, ut in eundo facilem?) se. prebeat, divitibus et
|
---|
[29] |
pauperibus in suis necessitatibus equaliter auscultando. Ita pla-
|
---|
[30] |
catur Deus, ct ipsius judieantis fidelitas in conspectu9 principis
|
---|
[31] |
ct omnis populi virtutum radiis elueescet, nam summatim jus red-
|
---|
[32] |
dere debet, ut suo ingenio auctoritatem augeat dignitatis, Re-
|
---|
[33] |
quiritur eciam in judice moralis maturitas et constancia perfecto-
|
---|
[34] |
rum, quia quanto quis majoribus preest, tanto honestior esse
|
---|
[35] |
debet. Nunquam eciam debet judex vultu) sui animi motum
|
---|
[36] |
litigantibus revelare; non est constans judex ot perfectus, cujus
|
---|
[37] |
animi motum? vultus detegit. Insuper debot esse Judex pacificus
|
---|
[38] |
et tantam in se ordinacionem habere, quod omnes motus ipsius
|
---|
[39] |
obediant racioni, que universa recte disponit et nihil inordinatum
|
---|
[40] |
|
---|
[41] |
|
---|
[42] |
|
---|
[43] |
Cap. 6.
|
---|
[44] |
|
---|
[45] |
|
---|
[46] |
a) pervertat E. b) aliquid solvendum E. c) sequatur E, V.
|
---|
[47] |
|
---|
[48] |
f) vultum V. g) notum Jir.
|
---|