| [1] |
|
|---|
| [2] |
opera bellica virtus apud Romanos extincta est, quid de Assyriis, Medis,
|
|---|
| [3] |
Persis, Graecis, Macedonibus innumerabilibusque aliis nationibus, quarum etiam
|
|---|
| [4] |
in re militari gloria ingens fuit, dicemus? An forsan eorum quoque animos
|
|---|
| [5] |
aliquis papa, nobis ignotus, enervavit? Quid quod Torquati, Fabii, Camilli ante
|
|---|
| [6] |
Christi adventum nasci?5) desierunt? Jam enim nobilissimi eorum scriptores
|
|---|
| [7] |
de ignavia, luxu inertiaque civium suorum queruntur. Nec etiam imperium et
|
|---|
| [8] |
rerum gestarum magnitudo et bellicae ?9) virtutes religionis verae indicia sunt.
|
|---|
| [9] |
Nam si ita esset, Turci et Saraceni, quorum regnum hoc tempore longe lateque
|
|---|
| [10] |
protenditur, longe melius quam Christiani de immortali Deo sentirent. Quodsi
|
|---|
| [11] |
pontifices magis ad artes pacis quam belli populos sibi commissos erudiunt,
|
|---|
| [12] |
quis ?") tandem eos iure reprehendendos putet? Qui a magistro suo et domino
|
|---|
| [13] |
salvatore audiunt: pacem meam do vobis, pacem meam relinquo vobis. Delira-
|
|---|
| [14] |
menta sunt haec et perfugia, ut in proverbio est, miserorum. Non enim sine
|
|---|
| [15] |
divina providentia factum est, ut nil in rebus humanis firmum stabileque
|
|---|
| [16] |
spectemus, sed omnia fluxa, caduca et momentanea, quo scilicet maiori rerum
|
|---|
| [17] |
aeternarum desiderio teneamur. Neque novum est omnia mala, quae in orbe
|
|---|
| [18] |
terrarum contingunt, Christianis temporibus a perversis adscribi. Porphyrius in
|
|---|
| [19] |
libro, quem adversus religionem nostram conscripsit: nunc vero, inquit, miramur,
|
|---|
| [20] |
si tam multis annis peste?!) civitas vexatur, cum et Aesculapius et alii dii
|
|---|
| [21] |
longe absint ab ea. Postquam enim Jesus colitur, nil utilitatis a diis consequi
|
|---|
| [22] |
possumus. Et Demetrianus, quem Cyprianus acerrime refellit, bella, morbos,
|
|---|
| [23] |
famem nobis tribuebat. Augustinus quoque in libris, quibus de civitate Dei
|
|---|
| [24] |
titulus est, copiosissime diligentissimeque hos confutavit, ut monstrum sit in-
|
|---|
| [25] |
veniri ??) hominem, qui opinionem a doctissimo quoque improbatam damna-
|
|---|
| [26] |
tamque sequi et restaurare audeat. At religionem quoque a pontificibus eversam
|
|---|
| [27] |
criminatur. Quid hic dicam, nescio. Si enim quid proferret ratione, authoritateque,
|
|---|
| [28] |
cur plerisque nostris institutis cerimoniisque offendatur, ostenderet, respon-
|
|---|
| [29] |
deremus: forsitan ut, qui male loquitur, male quoque audiat. Nihil tale facit.
|
|---|
| [30] |
Itaque aut ego fallor, aut indignatur pontificum cura et diligentia priscas re-
|
|---|
| [31] |
ligiones et cultum multorum ??) deorum evanuisse. Quod si ita est, improbe
|
|---|
| [32] |
nomen Christiani usurpat, neque dignus est, cum quo a Christiano disputetur.
|
|---|
| [33] |
Commemorat enim adhuc Torquatos et Camillos, quasi**) viri illi patriae
|
|---|
| [34] |
amantissimi, si in vita et nostra republica essent, passuri fuissent quemquam
|
|---|
| [35] |
impune provinciae quietem turbare aut ea, quae pro salute eius geruntur, im-
|
|---|
| [36] |
pedire. Sed prosequamur reliqua:
|
|---|
| [37] |
»Si vitam inspicias illius, religionis
|
|---|
| [38] |
Vestigia sanctae cernere nulla datur.
|
|---|
| [39] |
Fastus et ambitio, impietas dominatur
|
|---|
| [40] |
Atque omnis morbi mater avaritia.
|
|---|
| [41] |
?8 M nasci vynechal.
|
|---|
| [42] |
39) M gallicae.
|
|---|
| [43] |
3°) M quo.
|
|---|
| [44] |
31) M slovo to vynechal.
|
|---|
| [45] |
33) M nec agat.
|
|---|
| [46] |
33) M cultorum.
|
|---|
| [47] |
39) M num.
|
|---|
