10
15
2)
30
272 JUS REG. MONT. LIL. IV, САР. 16.
Cap. 16.
De presumpcionibus.
§ 1. Presumpceio enim secundum jus iontanorum raro per
se facit plenam probacionem, sed semiplenis probacionibus prestat
adminiculum. $ 2. Si vero aliquis laborator alicui in suo
argentifodio per aliquod tempus laboraverit, ct dominus operis,
quamvis semper fucrit presens, пособ. во cidem aliquod. precium
statuisse, neo alie probaciones existant, tamon? ille laboriuis pro
victu cottidiano non gratis presumitur laborasse; unde ex sola
presumpcione dominus operis cidem solvere precium debitum
compelletur. Unde presumpeio est alicujus facti dubii aliquociens
semüplena et aliquociens plena investigacio. $ 3. Sed he pre-
sumpciones in extraordinariis judiciis sun. omptime vilium
causarum dirimendarum, quia judex in his causis recepto a partibus
juramento de veritate dicenda ct. ipsis eximninatis statim ex
J k
presumpcione eliciet veritatem ad finem negocio imponendum.
8 4. Item in omni eausa, que vertitur niter pauperes et potentes,
regulariter est pro pauperibus, quod justam causam foveant,»
presumendum, quia non est verisinile, pauperes litem contra
suos malores) instituere nisi necessitate compulsi vel eciam
suscipere? pociores, quibus pares esse non dobent.9 8 5. Unde
judiees et jurati non solum ad unam probacionis speciem debent
motum sui animi Jnclinare, sed debent diligenter cuncta rimari,
ut veritas insinuacione litigancium 1psls dubia clarius clucescat;
quia vix est, ut volentes? veritatem non inveniant judicantes.
Nam teste Salomone optima eruditrix est presumpcio veritatis.
prout multa ipsius judicia per presumpcionem elicit: manifestant.
Cap. 16. a) tam Pei, Sch. b) fuveant V. с) lirg. nach E d) contra
Zus. Pci, Sch, Jir. e) possunt E, V. r) Corr. statt volentis Pei, Sch,
nach W, XE, V.
