EN | ES |

mar-40

mar-40


Javascript seems to be turned off, or there was a communication error. Turn on Javascript for more display options.

लिंब्याभाउंना अनुमोदन . मेनोपॉज जवळ येऊ लागल्यावर या लक्षणांची तीव्रता वाढते काय ? आरं तिच्या मारी . . . म्हंजी तितं बी आता साहित्यिक मुल्यं आणि इशयाचं वैविध्य आन पुना कक्षा रुंदावलेलं बी लागंल म्हनता ? चालू द्या . सध्या बिझी आहे लेख वाचीन नंतर . तूर्तास वर्गणी आपलं प्रतिसाद घ्या . होण्यास भगवंताशी एकरुप हवी साधना सहज , अरुप ह्या उपक्रमाला अनेक शुभेच्छा . थोडेसे विषयांतर वाटेल पण शहरातल्या शिक्षणाचा दर्जा , अनेक योजना ग्रामीण भागापर्यंत पोहोचायला खुप वेळ लागतो त्यामानाने गुटखा , कोककोला ह्या गोष्टी मात्र खुप लवकर पोहचतात . गदचिरोलीसरख्या दुर्गम भागात दरवर्षी जवळपास ७५ - ८० कोतीचा गुटखा खपतो . त्या लोकांची तळागाळात पोहोचण्याची modus operandi काय असते हे नीट जाणुन घेतले तर त्याचा उप्योग चांगल्या गोष्टी पोहचवण्यासाठीपण होउ शकेल . 27 जून : योगिनी एकादशी व्रत , देवरहा बाबा समाधि दिवस , मधुमेह जागृति दिवस सकाळी उठल्या उठल्या एक चमचा च्यवनप्राश घ्यायचा काहीही खाण्यापिण्यापूर्वी . मग मोजून अर्ध्या तासाने एक कपभर गरम दुध घ्यायचे . नंतर मग भूक लागेल तसे खाऊदे . आपोआप भूक वाढेल . आणि हळू हळू प्रतिकार शक्ती पण वाढेल . तसेच सर्दी , खोकला सगळे कमी होईल . सितोपलादी चूर्ण पण चालू कर लगेच . किंवा : _ माणूस शांत बसलेल्या लाडाक्या पाळिव् प्राण्याच्या पाठिवर् पाय् ( एकाच बाजुला ) मोकळे सोडुन् बसला असावा आणि त्याला खुर्चीची आयडीया आली असावी . कदाचित मग् खुर्ची - पाळिव् प्राणी ह्यात् साम्य भासलं असाव् . माणूस् प्राण्यावर् बसलेला असतानाच , प्राणी हलु लागताच , त्याच्या डोक्यात् आलं असावं " अशीच आपली खुर्चीही ऑटोम्याटिक हलली तर् ? " आणि ऑटोम्याटिक हलणार्‍या खुर्चीचा झाला जन्म् . . . म्हंजे खुर्चीला लागली चाकं . किंवा चक्क " वाहन् " ही आयडीया मानवाच्या डोक्यात आली . क्काय ? पटतय का ? या चर्चेच्या अनुषंगाने श्री . दिनेशदा यांनी " बालगंधर्व " यांचा विषय योगायोगाने छेडला आहे . या विषयावर मात्र माझे बर्‍यापैकी वाचन आहे , आणि एक विलक्षण योगायोग मला इथे आढळला , तो असा की , श्री . दिनेशदा यांनी काल दिनांक २६ जून रोजी " एकच प्याला " मधील बालगंधर्वांच्या गाण्याच्या जादूविषयी लिहिले आणि दिनांक २६ जून हाच बालगंधर्वांचा " जन्मदिवस " . ( १२२ वा . . . ) . पुण्याबाहेरच्या पण पुण्यात आलेल्या सगळ्या लोकांनो , इथे येऊन तुमची अक्कल चालवू नका . आमच्या जीवावरच तुम्ही पोसले जाताय . सरकारी कामे होणे यामध्ये कमी मनुष्यबळ हा एक मुद्दा असला तरी एकमेव नक्कीच नाही . सरकारी कामे होण्यामागे नोकरशाही हे एक मोठे कारण आहे आदल्या दिवशीच हरिभाई म्हणाले होते , " माझ्या अंदाजानुसार आम्ही साध्या बहुमताच्या समीप पोहोचू . इतर पक्षांच्या साथीने सरकार आमचे बनेल . " आताच दगडफूलावर एक लेख लिहिला आहे . त्याबाबत आणखी माहिती असेल तर अवश्य कळवा . सर्वप्रथम जीवनाला स्पर्श करण्याचे धैर्य तुमच्याकडे असेल , तर तुमच्या डोक्यावर काय येऊन आदळलेय हे तुम्हाला कधीच कळणार नाही . शिकवलेल्या , वाटलेल्या आणि अनुभवलेल्या सगळ्या गोष्टींनीच काढता पाय घेतलाय आणि त्या जागी काहीही येऊन बसलेले नाही . शिवाजी महाराजांना राज्याभिषेक झाल्यान ंतर बहुधा दुसऱ्याच दिवशी जिजाऊसाहेबांना रायगडावरून खाली पाचाड गावातील वाड्यात आणण्यात आले . त्यांची प्रकृती बरी नव्हतीच . त्यांनी पाचाडला अंथरुण धरले . हे त्यांचे अंथरुण शेवटचेच होते . वार्धक्याने त्या पूर्ण थकल्या होत्या . त्यांचे वय यावेळी ७४ किंवा ७५ असावे . त्या आता कृतार्थ मनाने मृत्यूला सामोऱ्या जात होत्या . शिवाजीमहाराजांपेक्षा जिजाऊसाहेबांचे जीवन खडतर गेले होते . त्यांनी आयुष्यभर चिंतेतच दिवस काढले . ती त्यांची चिंता होती . स्वराज्याची , रयतेची आणि शिवाजीराजांची . प्राणावर बेतणारी संकटे महाराजांवर येत होती . मृत्यूच्या ओठावरच महाराज स्वराज्यासाठी लपंडाव खेळत होते . मृत्यूने जीभ फिरवली असती तर हा आट्यापाट्यांचा डाव मृत्यूने त्यांच्या सवंगड्यांसह गिळून टाकला असता . पण प्रत्येकवेळी महाराजांचा जणू पुनर्जन्मच होत गेला . पण त्या पुनर्जन्माच्या भयंकर प्रसूतीवेदना जिजाऊसाहेबांना सहन कराव्या लागल्या . त्या त्यांनी सहन केल्या , कण्हता , विव्हळता . जिजाऊसाहेब सतत चिंतेच्या चितेत उभ्या जळतच राहिल्या . आता शेवटचे जळणे त्या मानाने अगदीच शांत आणि शीतल ठरणार होते . या त्यांच्या अखेरच्या दहा - बारा दिवसांचा तब्बेतीचा तपशील कोणी लिहून ठेवलेला सापडत नाही . पण त्या नक्कीच शांत होत्या . कृतार्थ होत्या . प्रसन्न होत्या . त्यांनी अपार दानधर्म केला होता . त्यांनी सर्वात मोठे दान या महाराष्ट्राला आणि भारतवर्षाला दिले होते . त्यांनी सूर्यपराक्रमी छत्रपती या भूमीला दिला होता . त्यांच्या शिवनेरीवरील अंगाई गीतांचे वेदमंत्र झाले होते . त्यांच्या आसवांच्या सप्तगंगा झाल्या होत्या . त्यांच्या हृदयाचे सिंहासन झाले होते . त्यांच्या मायेचे छत्र झाले होते . त्या तृप्त होत्या . दिवसा दिवसाने ज्योत मंदावत होती . तेल संपले होते . ज्योत जळत होती फक्त . आपण जिजाऊसाहेबांच्या कथा अत्यंत आवडीने ऐकतो , सांगतो . पण त्या कथांच्यामागे केवढी व्यथा धगधगत होती , याचा आपण कधी विचार करतो का ? कधीकधी मनात दडलेला कवी जागा होतो आणि विचार करू लागतो . ज्याक्षणी महाराज शिवाजीराजे सोन्याच्या सिंहासनावर आरूढ झाले आणि त्यांच्या मस्तकावर छत्र धरले गेले त्याक्षणी राजसभेत आनंदकल्लोळ उसळला . लोकांचे चौघडे झडू लागले . हे इतिहासाला माहितच आहे पण त्याक्षणी जिजाऊसाहेबांच्या डोळ्यांना समोर काय दिसले असेल ? काहीच दिसले नसेल आनंदाश्रूंच्या डोहात कलियामर्दन करणारा योगेश्वर त्यांना दिसला असेल . अर्जुनाचे सारथ्य करणारा श्रीकृष्ण दिसला असेल . जिजाऊसाहेब आता निघाल्या होत्या . दहा वर्षांपूवीर् शहाजीराजे मरण पावले , तेव्हा त्या सती जायला निघाल्या होत्या . महाराजांनी त्यांना कळवळून गळामिठी घालून रडून आकांत करून परत आणले होते . पण आता मात्र ते अशक्य होते . दिनांक १७ जून , बुधवारचा दिवस मावळला रात्र झाली , अंधार दाटत गेला , काळोखाने पृथ्वी गिळली . एक ज्योत मंदमंद होत गेली आणि जिजाऊसाहेबांनी डोळे मिटले . महाराजांच्या आणि महाराष्ट्राच्या आऊसाहेब गेल्या . महाराजांच्या मनात त्याक्षणी जो आकांत उसळला असेल तो अंदाजाने तरी शब्दात सांगता येणे शक्य आहे का ? ती अखेरची यात्रा निघाली असेल . आऊसाहेबांचा देह पालखीत ठेवला गेला असेल . कैलासाच्या दिशेने पालखी चालू लागली असेल . महाराजांनी अखेरचे दंडवत आऊसाहेबांना घातले असेल . त्यावेळी त्यांच्या ओठातून कोणते शब्द उमटले असतील ? इतिहासाला काहीच माहीत नाही . त्याला काहीच ऐकू आलेले नाही . पण असं वाटतं की , महाराज पुटपुटले असतील , ' इष्ट कार्य प्रसिद्ध्यर्थ पुनरागमनायच ' ज्वाला आकाशाला पोहोचल्या . - बाबासाहेब पुरंदरे महिने म्हणता म्हणता - महिने बार्शी जवळ साईटवर गेले , महिन्यातुन एक - दोन दिवस घरी येउन जायचो . पाईप लाईन पंपिंग अशी दुहेरी जबाबदारी घेउन काम चालु होतं . आता आपण लवकरच लग्न केलं पाहिजे ही भावना जोर धरु लागली होती , जे मनात येतंय कुणाशी तरी बोलावसं वाटतंय ते ऎकणारं कुणितरी असावं हा विचार आता सारखा सारखा छ्ळायला लागला होता , अशातच भेटली ती , साखर कारखान्याच्या हंगामी शाळेत शिकवायला येणारी बार्शीच्या एका कॊलेजची काही मुलं आणि अर्थातच मुली पण . रडार वर पुन्हा ठिपके दिसायला लागले . आम्ही रोज बार्शी ते साईट येणं जाणं करायचो , त्यामुळं कधि या मुलांची एसटि चुकली की आमच्या जिप मध्ये त्यांना कारखान्याच्या फाट्यावर सोडत असु . एके दिवशी या ग्रुपबरोबर एक नविन मुलगी होती . त्यांचं बार्शीत ऒषधांचं दुकान होतं आणि काका काकु कारखान्यावर होते ऎडमिन मध्ये . दोन दिवसात तिचं नाव कळालं , माधवी . अजुन दोन दिवसांनी साईटवरच्या सुपरवायझर ड्रायव्हरनी त्यांचं दुकान कुठं आहे ते हुडकुन काढलं . नागपूर - काळानुसार गुन्ह्यांचे स्वरूप बदलत असल्याने रासायनिक तंत्रज्ञानाच्या मदतीने गुन्हेगाराचा शोध पोलिसी यंत्रणेला घेता यावा , यासाठी गृहविभागाच्या न्यायसहायक वैज्ञानिक प्रयोगशाळेने आठ " मोबाईल फॉरेन्सिक व्हॅन ' खरेदी केल्या . यातील अर्ध्या " व्हॅन ' केवळ आठ वर्षांत निकामी झाल्यानंतर नव्याने पाच " मोबाईल फॉरेन्सिक व्हॅन ' खरेदीच्या प्रस्तावाला हिरवी झेंडी मिळाल्याची धक्कादायक माहिती पुढे आली आहे . घडलेल्या गुन्ह्यातील मुद्देमालाचे तपशील गोळा करण्यासाठी न्यायसहायक वैज्ञानिक प्रयोगशाळेने सुमारे दीड कोटी रुपये खर्चून आठ " मोबाईल फॉरेन्सिक व्हॅन ' खरेदी केल्या . परंतु , केवळ 8 वर्षांत अर्ध्याअधिक व्हॅन निकामी करण्याचा विक्रम केल्यानंतरही गृहविभागाने याकडे दुर्लक्ष केले . तर , महालेखागार कार्यालयानेही या प्रकरणाकडे डोळेझाक केली . कोणतीही चौकशी होता , पुन्हा 5 " मोबाईल फॉरेन्सिक व्हॅन ' खरेदी करण्याच्या प्रस्तावाला गृहविभागाने हिरवी झेंडी दिली . अल्पावधीतच या मोबाईल व्हॅन पुन्हा शोभेची वस्तू बनतील . वर्धा आणि अमरावती शहरातील " मोबाईल व्हॅन ' निकामी झाल्या आहेत . त्यांचा कोणताही उपयोग होत नाही . नागपूरच्या प्रादेशिक न्यायसहायक वैज्ञानिक प्रयोगशाळेतील " मोबाईल फॉरेन्सिक व्हॅन ' चा उपयोग गुन्ह्यांतील सत्य शोधनासाठी झाला नसल्याची शंका व्यक्‍त केली जात आहे . " मिशन कमिशन ' - आमदार सावंत प्रादेशिक न्यायसहायक वैज्ञानिक प्रयोगशाळेतील " मोबाईल फॉरेन्सिक व्हॅन ' चा उपयोग गुन्ह्यांतील सत्य शोधनासाठी होतो . परंतु , आजपर्यंत या " मोबाईल फॉरेन्सिक व्हॅन ' द्वारे किती संशोधन न्यायसहायक वैज्ञानिक प्रयोगशाळेने केले हाच संशोधनाचा विषय आहे . वाहन असो की यंत्र , केवळ खरेदी करणे , त्या निकामी करणे , पुन्हा खरेदी करणे हा खेळ केवळ " मिशन कमिशन ' साठी या शासनाने सुरू केला आहे , असा आरोप आमदार डॉ . दीपक सावंत यांनी केला . प्रत्येक व्हॅनमध्ये " फॉरेन्सिक किट ' आहेत . त्या किटदेखील निकामी झाल्या आहेत . या प्रकरणाची चौकशी करण्यात यावी , असेही आमदार डॉ . सावंत म्हणाले . ह्या देशाच्या सुरक्षेसाठी अणस्त्रे बनवणाया " अब्दुल कलामांच्या " मनात हा विचार येत नसेल का की आपण ज्या राष्ट्रासाठी झटतो आहोत त्या राष्ट्रामधील काही शक्ती आपल्याला आपल्या जमातीला " उपरा " मानून त्यांच्या विरोधात शत्रे घेऊन त्यांच्या संहाराची भाषा बोलत आहेत , जेव्हा " युसुफ़ पठाण इरफ़ान पठाण " हे हाती बॆट - बॊल घेऊन प्रतिस्पर्धी " पाकीस्तानी " संघावर तुटुन पडतात तेव्हा त्यांना वाटले की " अरे आपण ज्यांच्यासाठी आपल्याच जातीय भाईबंदाविरुद्ध उभे आहोत ते लोक आपल्याला उपरा मानतात " अशा परिस्थीतीत काय ? लियंडर पेस , सानिया मिर्झा ला वाटले की आपल्या धर्माबंधूंवर , धर्मगुरुंवर हल्ले होत असताना आपले ह्या देशासाठी खेळणे पटत नाही तर काय ? बहुतेक वाईन स्वताहुन नितळ होत जातात . काहि फ़र्मेंटेशनच्या तिसर्‍या आठवड्यातच होतील तर काहि तीन महिने घेतील . भुंगा , शिंपी ? शेपटीचा अँगल तितका मॅच होत नाही . कुठे काढला आहे ? मामी , भारीये किस्सा ! ! ! कसली हिम्मत लागते असे आइनवेळी खोटे बोलायला > > > चारुदत्त , हिंमत तर लागतेच . . . पण प्रसंगावधान , हजरजबाबीपणाही असावा लागतो , बरंका ! ! ! बाकी खोटं बोलून तोंडघशी पडण्यापेक्षा खरं बोलून समोरच्याचा राग ओढावून घेणे केंव्हाही बरेच , नाही का ? ? ? महाराज : तर मग आजच युद्धभुमीवर निघण्याची तयारी करा . " लेका म्हणून शिवी घालतोस साल्या . सायबर क्राईमची केस टाकतो तुझ्यावर मग बघच तू ! ! " " मी श्रीवर्धनला चाललोय च्या गाडीने . काही न्यायचे आहे का ? " , वैभव मला फ़ोनवर दुपारी वाजता विचारत होता . मला त्याच्यासोबत सुमारे वर्षापूर्वी केलेला प्रवास आठवू लागला . " मी श्रीवर्धनला चाललोय च्या गाडीने . काही न्यायचे आहे का ? " , १२ वीच्या सुट्टीमध्ये वैभव मला याच वेळेस विचारत होता . " मलाच ने . तसेही मी इथे काही दिवे लावत नाहीये . त्यापेक्षा तिकडे भारनियमनात काहीतरी दिवे लावतो . स्वारगेटला भेटू . जागा पकडून ठेव . " असे म्हणून मी फ़ोन ठेवला आणि राज सायबर कॅफ़े मध्ये गेलो . घरी इंटरनॆट येईपर्यंत ही माझी नेहमीची सवय होती . दुपारी १२ वाजता जायचे ठरायचे मग लगेच जावून रिझर्वेशन करुन यायचे . मग . ३० ला जेवून राज मध्ये जायचे . तिकडून . ३० - ३५ ला आल्यावर मिनिटांमध्ये बॅग भरुन . ४५ ला स्वारगेटकडे कूच करायचे . पण आज रिझर्वेशन केले नसल्यामुळे . ३० लाच आवरुन घरुन निघालो . स्वारगेटला जावून बघतो तर जवळपास अर्धे श्रीवर्धन गाडीमध्ये होते . वैभव आलाच होता . जागा पकडल्याबद्दल त्याला प्रेमाचे शब्द सुनावून झाले . मी गाडीत जावून श्वास घेता येतोय की नाही ते बघितले . श्वास घेण्यास त्रास नव्हता पण किती वेळ अशा गर्दीमध्ये उभे रहावे लागेल हे माहीत नव्हते . वैभवनी असा उभा राहून तास प्रवास केल्यामुळे तो परत तसा येणार नव्हता . " ला महाड गाडी आहे . तिने माणगावला जाऊ . तिथून मग बघू " वैभवने सुचवले . आम्ही दूर उभ्या असलेल्या महाड गाडी मध्ये जावून बसलो . गाडी सुटायला वेळ असल्यामुळे ती अजून फ़लाटावर लागली नव्हती . " बस स्टॅडवर तास " असा मी फ़क्त निबंध वाचला होता . पण प्रत्यक्ष अनुभव घेवून तो प्रकार किती भयंकर आहे हे कळाले . वेळ जाता जात नव्हता . त्याकाळी मोबाईलाचे एवढे प्रस्थ नव्हते त्यामुळॆ त्याचाही प्रश्न नव्हता . शेवटी वाजले . तरी गाडी हलत नव्हती . म्हणून बाहेर जावून बघून आलो तर फ़लाटवर दुसरीच महाड गाडी लागली होती . आणि तीसुद्धा भरत आली होती . मग काय विचारता ? कशीतरी धावत पळत जावून जागा पकडली आणि एकदाची गाडी सुटली . पौडच्यापुढे गाडी आल्यावर समजले की तीत काहीतरी बिघाड आहे . मग ती सावकाश नेण्याचे ठरले . एवढ्यात वैभवला गाडीमध्ये एक जुने शिक्षक भेटले . ते त्याला महिनेच शिकवायला होते . पण त्यावर ते दोघे गप्पा मारू लागले . ते आता जसवलीस ( जसवली हे म्हसळा आणि श्रीवर्धनच्या मध्ये श्रीवर्धनपासून अंदाजे किलोमीटर अंतर असलेले छोटेसे गाव आहे . ) नोकरीला होते . उन्हाळ्याची सुट्टी संपवून ते आता परत जसवलीला निघाले होते . त्यांच्या गप्पा ऎकत ऎकत ( ? ) माणगाव आले तेंव्हा वाजले होते . घरी फ़ॊन करुन मी झालेल्या प्रकाराची कल्पना दिली आणि उशिरा घरी येईन असे सांगितले . नशीबाने आम्हाला लगेच मुंबई - शेखाडी - श्रीवर्धन गाडी मिळली . ती म्हसळा - दिघी - शेखाडी या मार्गे श्रीवर्धनला रात्री . ३० च्या सुमारास पोहोचणार होती . तासांचा जास्त हेलपाटा पडणार होता आणि वैभवच्या सरांनासुद्धा ती उपयॊगी नव्हती कारण त्यांना श्रीवर्धनहून लगेच रिक्शा मिळाली नसती . तेंव्हा कंडक्टरने आम्हाला सांगितले की म्ह्सळ्य़ाहून १२ . ३० ला मिरज गाडी आहे . ती . ३० पर्यंत श्रीवर्धनला पोहोचेल . म्हणजे हिशॊब तोच होता पण सरांची सोय होणार होती . मग आम्हीपण म्ह्सळ्य़ाला उतरायचे ठरवले . गाडीमध्ये बसण्यापेक्षा तिकडे काहीतरी खावू असा विचार आम्ही केला . तिकडे उतरल्यावर मग मात्र सरांनी मत बदलले . त्यांना त्यांच्य़ा खोलीची अवस्था माहीत नव्हती म्हणून त्यांनी तिथेच लॉजवर राहण्य़ाचे ठरवले . आणि ते निघूनही गेले . मी वैभवला परत शब्द ऐकवले . भूक तर लागलीच होती . " ड्रॅगन चायनीज " नावाचे एकमेव उघडे दुकान बंद होण्याच्य़ा मार्गावर होते . तिथे जे थोडेफ़ार शिल्लक होते त्यातून काहीतरी बनवण्यास सांगितले . तयार झालेल्या पदर्थाचे नाव शेझवान राइस आहे हे दुकानदाराने सांगितल्यामुळे आम्हाला कळाले . तोपर्यंत आम्ही दोघे नुसते अंदाज करत होतो . खावून झाल्यावर आम्ही बस स्टॉपवर येवून थांबलॊ . स्टॉपवर अजून - स्थानिक तरूण गप्पा मारत होते . त्यांच्यात सामील झालॊ . तेवढ्यात तिथे एक सुस्वरुप तरुणी येवून थांबली . आणि १५ - २० मिनिटांनी पोलिसांची गाडी तिथे आली आणि त्या मुलीला घेवून गेली . त्यानंतर तिथल्या मुलांनी ती मुलगी " तसली " असल्याचे सांगितले . आणि आणि गप्पा तसल्य़ा मुलींकडे वळू लागल्या . तेवढ्यात पोलीस त्या मुलीची विसरलेली बॅग नेण्यासाठी परत आले . ती घेतल्य़ावर आम्ही नवीन असल्य़ामुळे आम्हाला - प्रश्न विचारले पण तिथल्या पोरांमुळे आमची लगेच सुटका झाली . [ : P ] थोड्या वेळाने पाऊस सुरु झाला आणि दिवेही गेले . मग अंधारातच गप्पा रंगल्या . वाजल्यावर शेवटी मिरज गाडी आली . त्यात चालक - वाहकाशिवाय कोणीच नव्हते . गाडीत बसल्य़ावर मी भुतांच्या गोष्टी आठवू लागलो . गाडी शेवटी श्रीवर्धनच्या बाहेरील पेट्रोल पंपाजवळ आली . बघतो तर काय ? फ़णसाचे एक भले मोठे झाड रस्त्यावर पडले होते आणि S . T . च्या गाड्या तिथे उभ्या होत्या . गाडी पुढे जाणे शक्य नव्हते . गमंत म्हणजे ज्या गाडीने आम्ही गेलो नाही तॊ शेखाडी मार्ग चालू होता . वाहकाने गाडी बाजूला लावली आणि आम्हांला जायला सांगितले . ते दोघे तिथेच झोपणार होते . . ४५ च्या सुमारास मग आम्ही घराकडे चालू लागलॊ . साधारण किलोमीटरचा रस्ता होता . वैभव आता वैतागला होता . वाटेवर एक रिक्शा दिसली . ती दुसरीकडे चालली होती . पण रिक्शाचालकाने आम्हांला घराच्य़ा जवळपास पोहोचवण्याचे कबूल केले . वैभवला त्याने घरी सोडले परंतु मला मला घरापासून जरा लांब सोडून तो निघून गेला . रस्त्यावर उतरलॊ आणि - कुत्री अंगावर भुंकू लागली . तेवढ्यात पाऊस सुरू झाला . कुत्री पांगली . लगेचच दिवेही गेले . ( मला असा संशय आहे की MSEB च्या सर्व कार्यालय़ात कर्मचारी २४ तास फ़क्त यासाठीच बसलेला असतो . जरा पावसाला सुरुवात झाली की तो लगेच दिवे घालवतो . ) तसाच भिजत घरी आलो . पंखा नसताना डासांच्या सहवासात कधी झोप लागली हे कळाले नाही . जास्तीत जास्त . ३० तासांच्या प्रवासाला तब्बल १२ तास लागलॆ होते . पण सर्वात आनंदाची गोष्ट म्हणजे मी माझ्या घरी होतो . " याचसाठी केला होता अट्टाहास " अशी माझी स्थिती झाली होती . एवढे सगळे रामायण मला सेकंदामध्ये आठवले . मी उत्तरलो " मलाच ने . स्वारगेटला भेटू " गुरुवायूर हे प्रसिद्ध तीर्थस्थळ कोचीन पासून सुमारे ९० किलोमिटर अंतरावर आहे . येथे श्री कृष्णाचें ( गुरुवायुरप्पन् ) देऊळ आहे . देवळांत प्रवेश करतांना , पुरुषांना ' मुंडू ' म्हणजे श्वेत लुंगी परिधान करावी लागते . कमरेच्या वरील भागांत कांही वस्त्र नसावें . खांद्यावर शर्ट ठेवला तर चालतो . महिलांना साडी अथवा ड्रेस चालतो . पाहिजे असल्यास मुंडू रु . १० भाड्यानें मिळते . रोज प्रचंड संख्येने , लोक दर्शनाला येतात . वरिष्ठ नागरिकांकरिता वेगळी रांग असते . शबरीमलयला जाणारे भक्त , अय्याप्पाच्या दर्शनाला जाताना प्रथम येथे येतात . पाणी काढलेल्या जुन्या नारळाचा एक डोळा उघडून त्यांत तूप भरतात वात लावतात . असे नारळ , कांही मोबदल्यांत तयार करून देणारे अनेक जण येथे दिसले . शबरीमलयच्या पायथ्याशी वात पेटवितात . या भक्तांचा वेष काळा असतो . कपाळावर जसें गंध लावतात तसे सर्व ठिकाणी बाहेरून गंध लावलेल्या , या भक्तांना शबरीमलयकडे नेणार्या मोटारी बसेस् सहज ओळखू येतात . देवळांत सांजवेळेला वाती लावलेल्या हज्जारों दिव्यांची आरास दररोज करतात . हे सर्व दिवे लावण्याचे काम फक्त १० मिनिटांत करतात . या वेळेत फक्त देवळाचा सेवक वर्ग आवारांत असतो . संपूर्ण देऊळ याने उजळून निघते . फार विलोभनीय दृष्य असते . देवळाच्या आवाराबाहेर एक भव्य , कायम स्वरुपाचा मंडप आहे . नृत्याचा पहिला प्रयोग ( अरंगेत्रम् ) , बर्याच मुलींचे पालक येथे योजतात त्याचें चित्रीकरण करून ठेवतात . दर्शनार्थींकरिता रहाण्याची , चपला ठेवण्याची , टॉयलेट ब्लॉकची कार - पार्किंगची शुल्क घेऊन सोय आहे . देवळाचे ६४ हत्ती आहेत . कांही अंतरावर असलेल्या प्रचंड हत्तीशाळेंत त्यांचें वास्तव्य असते . प्रतीव्यक्ती कॅमेरा ( स्थिर / चल ) वापरण्याकरिता शुल्क देऊन हे स्थळ ते . तासांत पाहाता येते . त्यामुळे , तेथील रोजच्या प्रचंड खर्चाची - खाणे - पिणे , माहूत , साफसफाई , औषधोपचार , शिक्षण इत्यादि - कल्पना येते . या हत्तीशाळेतला देवळाचा प्रमुख हत्ती केशवन् - जीवनकाल १९०४ ते १९७६ - हा प्रख्यात होता गजराज पदवीने सन्मानित होता . एकादशीच्या दिवशी उपवास करून , देवळाच्या दिशेने बसून सोंड वर करून नमस्कार करीत त्याने प्राण सोडला . Taxi - dermi करून , त्याला मरणोत्तर जतन करून ठेवले आहे . त्याच्या प्रत्येक मृत्युदिनी हयात असलेले सर्व हत्ती त्याच्यापुढे रांकेत उभे रहातात सद्याचा प्रमूख हत्ती - याचेही नांव केशवन् आहे - त्याला हार घालतो . केरळमधील या धर्म - स्थळावर लोकांची अतिशय श्रद्धा आहे . ' पाताळंजना ' शीळेपासून कोरलेली गुरुवायूरप्पन्ची मूर्ती अद्वितीय आहे . ती सुमारे ५००० वर्षे इतकी जुनी आहे या स्थानाला भूलोकीचें वैकुंठ असे समजतात . एक आख्यायिका अशी - आदि शंकराचार्य आकाशमार्गे शृंगेरीला जात असता , गुरुवायूरवर असताना , तेथील भव्यतेला भूतबळीच्या मिरवणुकीला पाहून हंसले गुरुवायूरप्पन्ला प्रणिपात करताच पुढे जाण्याच्या प्रयत्नांत असता , एकाएकी , देवळाच्या नैऋत्य भागांत कोसळले . सांवरून पहातात तर काय ! साक्षात गुरुवायुरप्पन् राजशाही थाटांत समोर उभे . आपल्या एकाएकी कोसळण्याचें कारण आचार्यांना क्षणार्धांत समजलें . त्यांनी देवाला साष्टांग नमस्कार घातला तेथल्या तेथे गोविंद - अष्टकम् रचून स्तुती केली . आचार्य खाली पडताना मांडवाला एक भोक पडले . ते भोक , भक्त आस्थेने पहातात . दुसरी आख्यायिका अशी - मंजुळा ही एक सत्शील दासी होती . ती रोज गुरुवायुरप्पनला हार घेउन जात असे . एके दिवशी तिला जायला उशीर झाला देवळाचे दरवाजे बंद झाले . तिने , त्या दिवशी , हार एका वटवृक्षाखाली असलेल्या शिळेवरच ठेवला . दुसर्या दिवशीं जेव्हा देवावरलें निर्माल्य काढलें तेव्हा हार मात्र मूर्तीला चिकटून राहिला . तोच हार मंजुळाने आदल्या दिवशी वटवृक्षाखालील शिळेवर ठेवला होता . ही कथा सर्वांना कळल्यानंतरच , तो हार मूर्तीवरून खाली आला . या वटवृक्षाला नंतर मंजुळाळ असे नांव मिळालें . देवळाच्या उत्सवांत , येथुनच हत्तींची शर्यत सुरू करतात . क्रमश : > > > कुमारकोम अलेप्पी देवलाकडे देवळासमोरील मंडपांत अरंगेत्रम् सुरू आहे Manasi : नावाचा उगम महाराष्ट्र नावाचा उगम आणि इतिहास - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - आपला महाराष्ट्र आणि त्याची माहिती ( Aapala Maharashtra aani tyachi mahiti ) Information about Maharashtra - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - क्षेत्रफळ ३०७ , ७१३ km ² ( ११८ , ८०९ sq mi ) [ ] राजधानी मुंबई मोठे शहर मुंबई जिल्हे ३५ लोकसंख्या घनता ९६ , ७५२ , २४७ ( २रा ) ( २००१ ) ३१४ . ४२ / km ² ( ८१४ / sq mi ) भाषा मराठी महाराष्ट्राला ऋग्वेदामध्ये " राष्ट्र " या नावाने संबोधले गेले आहे . अशोकाच्या काळात " राष्ट्रिक " आणि नंतर " महा राष्ट्र " या नावाने ओळखले जाउ लागले असे ह्युएन - त्सांग इतर प्रवाशांच्या नोंदींवरून दिसून येते . हे नाव प्राकृत भाषेतील " महाराष्ट्री " या शब्दावरून पडले असण्याची शक्यता आहे . काही जण महाराष्ट्र या शब्दाचा अर्थ महार रट्टा यांच्याशी लावतात परंतु काहींच्या मते हे नाव महाकांतार ( महान वने - दंडकारण्य ) या शब्दाचा अपभ्रंश आहे . इतिहास या विषयाचा विस्तृत लेख पारधी - भिल्ल समाजा पहिले शेतकरी मध्यपाषाण कालीन ४००० इस पुर्व धान्याची लागवड तापी नदीच्या खोर्‍यात सुरु झाले . जोर्वे येथे पुरातन काळातील संस्कृतीचे अवशेष प्रथमः सापडले जे १५०० . पु . चे आहेत . या संस्कृतीचे नामकरण गावाच्या नावाहुन करण्यात आले आहे . त्यात मुख्यतः रंगवलेले भांडी तांब्यापासुन बनवलेले भांडी आणि शस्त्रे सापडली . येथील लोक कोकण वगळता सर्व महाराष्ट्रात पसरले . येथील अर्थव्यवस्था मुख्यतः शेती , पशुपालन , शिकार मासेमारीवर आधारलेली आहे . ते विविध पिके पिकवत होते . येथील घरे मोठे चौकोनी , चट्टे माती पासुन बनवलेली असत . धान्य कोठारांत कनगीत साठवलेली आढळते . स्वयंपाक दोन कोन्याच्या चुलींवर घरात केला जाई , बाहेर जाळावर प्राण्यांचे मांस भाजले जाई . अश्ववाहक / राऊत समाज पहिले नागरीकीकरण मौर्य ते यादव ( . . पू . २२० ते . . १३१० ) मौर्य साम्राज्याचा काळ महाराष्ट्राचा कोकण विभाग हा प्राचीन काळांत मौर्य साम्राज्याच्या ( . . पू . ३२१ - १८४ ) अंतर्गत होता . या काळात महाराष्ट्राने भरभरटीचा व्यापार आणि बौद्धधर्माचा विकास पाहिला . पण मौर्य साम्राज्याच्या ऱ्हासाबरोबर महाराष्ट्रावरील मौर्य सत्ता संपुष्टात आली , आणि या प्रदेशावर निरनिराळ्या घराण्यांची सत्ता प्रस्थापित होऊ लागली . सातवाहन साम्राज्याचा काळ सातवाहन हे महाराष्ट्राचे पहिले ज्ञात राजघराण होय . त्यांचा काळ . . पू . साधारणतः २२० ते . . २२५ पर्यंतेचा मानला जातो . अर्थात्‌ या कालखंडाबाबत मतभेद आहेत . प्रतिष्ठान अथवा पैठण ही त्यांची राजधानी आणि सिम्मुक सातवाहन हा या घराण्याचा मूळ पुरूष . महाराष्ट्राच्या राजकीय . सांस्कृतिक आणि सामाजिक इतिहासाच्या दृष्टीने सातवाहनांचा कालखंड हा महत्वाचा गणला जातो . सातव्या शतकातील हाल राजाने महाराष्ट्री प्राकृत भाषेत संकलित केलेले गाथासप्तशती हे काव्य ही सातवाहनांची साहित्याला मोठी देणगी . हिंदूंचा शालिवाहन शक सातवाहनांनीच सुरू केला . वाकाटकांचा काळ वाकाटक ( . . २५० ते ५२५ ) राजांनी विदर्भ आपल्या वर्चस्वाखाली आणला होता . वाकाटक काळांत महाराष्ट्राची साहित्य , कला आणि धर्म या क्षेत्रांत राजाश्रयामुळे उल्लेखनीय प्रगती झाली . अजिंठ्याची १६ , १७ , १९ या क्रमांकांची लेणी ही वाकाटक काळांतील आहेत . भित्ति - चित्रांची कला या काळात अतिशय विकसित झाली होती . कलाचूरींचा काळ वाकाटकांनंतर कलचुरी राजघराणे . . च्या सहाव्या शतकात महाराष्ट्राच्या काही भागांवर राज्य केले . महिष्मती ही त्यांची राजधानी होती . बदामी चालूक्य आणि कल्याणी चालूक्यांचा काळ वाकाटकांचे महत्त्वाचे राजघराणे म्हणजे चालुक्यांचे . महाराष्ट्राचा भूप्रदेश त्यांच्याकडे . . ५५० ते ७६० आणि . . ९७३ ते ११८० या दोन कालखंडांत होता . जयसिंह हा या घराण्याचा संस्थापक आणि बदामी ही त्याची राजधानी . त्रैमहाराष्ट्रिकाचा स्वामी आणि या घराण्याचा सर्वश्रेष्ठ राजा दुसरा पुलकेशी याने नाशिक येथे आपले महत्त्वाचे ठाणे केले होते . चालुक्य राजे हिंदू धर्माचे अभिमान होते त्यांनी मंदिरे बांधण्याच्या कामी मौलिक कामगिरी केली होती . राष्ट्रकुटाचा काळ दंतिदुर्ग या राष्ट्रकूट राजाने . . ७५३ च्या सुमारास चालुक्यांचा पराभव केला आणि गुलबर्गा जिल्ह्यातील मान्यखेत ( मालखेड ) आपली राजधानी बनविली . कल्याणी शाखेच्या तैलप चालुक्याने . . ९७३ च्या सुमारास राष्ट्रकूटांची सत्ता संपुष्टात आणून चालुक्यांची राजवट दुसऱ्यांदा प्रस्थापित केली . वेरूळ येथील जगप्रसिद्ध कैलास लेणे हे कृष्ण पहिला या राष्ट्रकूट राजाने बांधले . यादवांचा काळ महाराष्ट्राच्या कांहीं भागावर कल्याणीच्या चालुक्यांनी सत्ता . . ११८९ पर्यंत टिकली . यादवानी त्यांचा पराभव केला . . १३१० पर्यंत महाराष्ट्रावर राज्य केले . गोव्याचे कदंब , कोकण आणि कोल्हापूर येथील शिलाहार राजे हे चालुक्य आणि राष्ट्रकूट यांचे मांडलिक म्हणून राज्य करीत होते . यादवांनी त्यांची सत्ता सपुष्टात आणली . यादवांनी महाराष्ट्राचा बराचसा भाग आपल्या आधिपत्याखाली आणला होता . यादव राजांनी धार्मिक सहिष्णुतेचे धोरण अवलंबिले होते . त्यांनी मराठी भाषेला राजाश्रय दिला आणि तिला राजभाषेचा दर्जा प्राप्त करून दिला . भक्ती सांप्रदायाचे उद्‌गाते आणि महाराष्ट्राचे सर्वश्रेष्ठ संतकवी ज्ञानेश्वर महाराज हे याच यादव काळात उदयास आले . नवव्या शतकात नाशिक जिल्ह्यांतील चांदोर या ठिकाणी यादवांची पहिली राजधानी होती . . . ११८७ च्या सुमारास भिल्लम राजाने ती देवगिरी येथे आणली . अजिंठ्यातील लेणी महाराष्ट्रातील विविध स्थळांचा - नदी , पर्वत , स्थळ . - रामायण महाभारत इत्यादी प्राचीन ग्रंथामध्ये उल्लेख आढळतो . व्यवस्थित माहितीची उपलब्ध ऐतिहासिक साधने . . पूर्व तिसर्‍या शतकापासून महाराष्ट्राची माहिती देतात . महाराष्ट्राच्या प्रत्येक विभागाचा राजकीय कालखंडानुसार इतिहास वेगळा असला तरी सांस्कृतिक सामाजिक इतिहास बराचसा समान आहे . जनपद , मगध , मौर्य , सातवाहन , वाकाटक , चालुक्य , राष्ट्रकुट , देवगिरीचे यादव , अल्लाउद्दीन खिलजी , मुहम्मद बिन तुघलक , पोर्तुगीज , विजापूर , मुघल , मराठा , हैदराबादचा निजाम , इंग्रज , इत्यादी राज्यकर्त्यांनी महाराष्ट्राचे विविध भाग वेगवेगळ्या कालखंडात व्यापले होते . मध्ययुगीन इतिहास इस्लामी राज्य महाराष्ट्राचा इतिहास महाराष्ट्री भाषेच्या वापराच्या संदर्भात ३र्‍या शतकापासून नोंदवला गेला आहे . त्या आधीच्या कालखंडाबद्दल विशेष माहिती उपलब्ध नाही . महाराष्ट्र त्या काळात ' दंडकारण्य ' म्हणून ओळखले जात असे . मगध , चालुक्य , वाकाटक , राष्ट्रकुट यांचे राज्य महाराष्ट्रावर वेगवेगळ्या मध्ययुगीन कालखंडात होते , परंतु सातवाहन राजा शालिवाहन आणि देवगीरीचे यादव यांच्या कालखंडात मराठी भाषा - संस्कृतीचा विकास झाला . मौर्य साम्राज्याच्या विघटनानंतर सातवाहन यांनी . . पू २३० - २२५ पर्यंत महाराष्ट्रावर राज्य केले . सातवाहनांच्या राज्यात मोठ्या प्रमाणात सांस्कृतिक सुधारणा झाली . महाराष्ट्री प्राकृत भाषा , ( जी नंतर आधुनिक मराठी भाषेत रुपांतरीत झाली ) सातवाहनांची राजभाषा होती . . . ७८ मध्ये महाराष्ट्राचा राज्यकर्ता गौतमीपुत्र सातकर्णी किंवा शातकारणी ( शालिवाहन ) हा होता . त्याने सुरू केलेला शालिवाहन शक आजही रूढ आहे . त्यानंतर देवगिरीच्या यादवांनी महाराष्ट्रावर राज्य प्रस्थापित केले . १३व्या शतकात महाराष्ट्र प्रथमच इस्लामी सत्तेखाली आला जेव्हा दिल्लीचे अलाउद्दीन खिलजी नंतर मुहम्मद बिन तुघलक यांनी दख्खनचे काही भाग काबीज केले . . . १३४७ मध्ये तुघलकांच्या पडावानंतर विजापूरच्या बहामनी सुलतानांनी सुमारे १५० वर्षे राज्य केले . मराठा पेशवे छत्रपती शिवाजी महाराज १७व्या शतकाच्या सुरुवातीस ( पश्चिम महाराष्ट्रातील ) मराठा - साम्राज्याची मुहूर्तमेढ रोवली गेली . शिवाजी महाराजांनी हिंदवी स्वराज स्थापन केले . छत्रपती शिवाजीराजे भोसले यांच्या नेतृत्त्वाखाली मराठ्यांनी आपले स्वतंत्र राष्ट्र निर्माण करणे सुरू केले . . . १६७४ मधील राज्याभिषेकानंतर शिवाजी महाराजांच्या राज्याची ' अधिकृत ' सुरुवात झाली . शिवाजीराजांचे पुत्र संभाजीराजे भोसल्यांना मोगल बादशहा औरंगझेब यांनी पकडले त्यांची हत्या घडवून आणली . पुढील चार दशकात मराठा साम्राज्य पेशव्यांच्या हातात पडले . भोसले हे केवळ नाममात्र राज्यकर्ते राहिले . मोगलांना हरवून पेशवे भारताचे नवे राज्यकर्ते म्हणून उदयास आले . बाळाजी विश्वनाथ पेशवे त्यांचे पुत्र बाजीराव पहिले यांनी मराठा राज्य वाढवले सध्याच्या भारताच्याही सीमेपार आपली वर्चस्व प्रस्थापित केले . . . १७६१ साली पानिपतच्या तिसर्‍या लढाईत अफगाण सेनानी अहमदशाह अब्दालीने पेशव्यांचा पर्यायाने मराठी साम्राज्याचा मोठा पराभव केला . या पराभवानंतर मराठा साम्राज्याची एकसंधता नष्ट झाली महराष्ट्रातील सत्ता पेशव्यांकडे राहिली असली तरी महाराष्ट्राबाहेरचे साम्राज्य अनेक सरदारांनी आपापल्यात वाटून घेतली . ब्रिटिश राज्य स्वातंत्र्योत्तर काळ ब्रिटिश ईस्ट इंडिया कंपनीने भारतात बस्तान घातले असताना मराठे ब्रिटिश यांच्यात . . १७७७ - १८१८ च्या दरम्यान तीन युध्दे झाली . . . १८१९ मध्ये ब्रिटिशांनी पेशव्यांना पदच्युत करून मराठ्यांचे राज्य काबीज केले . महाराष्ट्र ब्रिटिशांच्या बॉम्बे राज्याचा एक भाग होता . बॉम्बे राज्यात कराची ते उत्तर दख्खन भाग समाविष्ट होते . अनेक राज्यकर्ते ब्रिटिशांचे वर्चस्व मानून आपापले राज्य सांभाळीत होते . मराठवाडा निजामाच्या अंमालाखाली राहिला . ब्रिटिशांनी सामाजिक सुधारणा तसेच अनेक नागरी सोयी - सुविधा आणल्या . परंतु त्यांच्या भेदभावी - निर्णयांमुळे पारतंत्र्याच्या जाणिवेमुळे भारतीयांमध्ये असंतोष निर्माण झाला . विसाव्या शतकाच्या सुरुवातीस लोकमान्य टिळक यांनी ब्रिटिशांविरुध्द लढा उभारला जो पुढे महात्मा गांधी यांनी चालवला . मुंबई हे भारतीय स्वातंत्र्यलढ्याचे एक महत्त्वाचे केंद्र होते . महाराष्ट्र राज्याची निर्मिती हुतात्मा स्मारक , मुंबई ऑगस्ट १५ , . . १९४७ रोजी भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यावर प्रांत राज्यांची पुनर्रचना करण्याचे हाती घेतले गेले . साधारणतः भाषेप्रमाणे प्रांत निर्मिले जात होते . परंतु भारत सरकारने मुंबईसह महाराष्ट्र राज्य निर्मितीस नकार दिला . केंद्राच्या या पवित्र्याच्या विरोधात महाराष्ट्रातील जनतेने प्रखर आंदोलन केले . यात १०५ व्यक्तींनी आपल्या प्राणाचे बलिदान दिले . केंद्र सरकार मुंबई महाराष्ट्रात समाविष्ट करण्याच्या विरोधात होते . आचार्य अत्रे , शाहीर साबळे , सेनापती बापट , डांगे इत्यादी प्रभृतींनी संयुक्त महाराष्ट्र चळवळीला बळ दिले . आचार्य अत्र्यांनी मराठा या पत्रात आपली आग्रही भूमिका मांडली . अखेर मे , १९६०ला महाराष्ट्राचे सध्याचे प्रमुख भौगोलिक विभाग कोकण , मराठवाडा , पश्चिम महाराष्ट्र , दक्षिण महाराष्ट्र , उत्तर महाराष्ट्र , विदर्भ एकत्र करून सध्याच्या मराठी भाषिक महाराष्ट्राची रचना करण्यात आली . १९६० च्या दशकातील संयुक्त महाराष्ट्र चळवळीने महाराष्ट्राच्या विविध भौगोलिक भागांस एकत्र आणले . परंतु बेळगांव आणि आसपासचा परिसर गुजरातेतील डांगी बोली बोलणारा प्रदेश महाराष्ट्रात समाविष्ट केला गेला नाही . बेळगांवासह ८६५ गावे महाराष्ट्रात सामील करण्यासाठी आजही प्रयत्न सुरू आहेत . भौगोलिक स्थान महाराष्ट्रातील पर्वत कोकण महाराष्ट्र राज्य हे भारतीय उपखंडाच्या साधारण पश्चिम - मध्य दिशेला स्थित आहे . महाराष्ट्राची जमीन प्राकृतिकदृष्ट्या एकसारखी ( homogeneous ) आहे खूप मोठे क्षेत्र ( महाराष्ट्र देश ) पठारी आहे . डेक्कन वा दख्खन असे या पठारांना संबोधले जाते . दख्खनचा पठारी प्रदेश विविध नद्यांनी व्यापलेला आहे . महाराष्ट्राच्या पश्चिमेस अरबी समुद्राला समांतर अशा सह्याद्री पर्वतरांगा ( किंवा पश्चिम घाट ) आहेत ज्यांची उंची सुमारे २१३४ मी . ( अंदाजे , ००० फूट ) आहे . या पर्वतरांगांमधून गोदावरी , नर्मदा आणि कृष्णेसह इतरही अनेक नद्या उगम पावतात . अरबी समुद्राच्या सह्याद्री पर्वतरांगाच्या मध्ये असलेल्या भागास कोकण म्हणतात . कोकण भागाची रुंदी ५० - ८० कि . मी आहे . राज्याच्या उत्तरेस सातपुडा तर पूर्वेस भामरागड - चिरोळी - गायखुरी पर्वतरांगा आहेत . राज्यात मौसमी पाऊस पडतो . महाराष्ट्रातील काळी बेसाल्ट मृदा कापसाच्या लागवडीसाठी उपयुक्त आहे . प्रशासन मंत्रालय : महाराष्ट्र राज्य भारतातील इतर राज्यांप्रमाणेच , राज्यपाल राज्याचा प्रमुख व्यक्ती असते . राष्ट्रपती केंद्र सरकारच्या सल्ल्याने राज्यपालांची नेमणूक करतात . राज्यपाल हे पद केवळ नाममात्र असते . राज्याचे शासन मुख्यमंत्री , चालवतात . या व्यक्तीकडे शासनाचे सर्वाधिक अधिकार असतात . महाराष्ट्र विधानसभा मंत्रालय राजधानी मुंबई येथे आहे . मंत्रालयात राज्य सरकारची प्रशासकीय कार्यालये आहेत . मुंबई उच्च न्यायालय याच शहरात आहे . राज्य सरकारचे पावसाळी अधिवेशन मुंबई येथे तर हिवाळी अधिवेशन नागपूर ( महाराष्ट्राची उपराजधानी ) येथे होते . महाराष्ट्रात दोन विधान - सदने ( bicamel ) आहेत . विधान सभेत लोकांनी प्रत्यक्षपणे निवडून दिलेले प्रतिनिधी असतात तर विधान परिषदेत अप्रत्यक्षरीत्या नियुक्त प्रतिनिधी असतात . महाराष्ट्राचे संसदेत ६७ प्रतिनिधी असतात , पैकी राज्यसभेत १९ प्रतिनिधी तर लोकसभेत ४८ प्रतिनिधी असतात . भारताच्या स्वातंत्र्यानंतर महाराष्ट्रातील राज्य मुख्यत : कॉँग्रेस पक्षाकडे आहे . यशवंतराव चव्हाण , वसंतदादा पाटील , शरद पवार या काही महत्त्वाच्या कॉंग्रेस नेत्यांनी महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्रीपद भूषविलेले आहे . १९९५ साली शिवसेना - भाजपा युती सत्तेवर आली . कॉँग्रेस पक्षातील फुटीनंतर शरद पवारांनी राष्ट्रवादी कॉँग्रेस हा नवा पक्ष स्थापन केला . सध्या ( . . २००६ ) महाराष्ट्रात कॉँग्रेस - राष्ट्रवादी कॉंग्रेस युतीची सत्ता असली तरी सर्वांत मोठा पक्ष राष्ट्रवादी कॉँग्रेस हा आहे . अशोक चव्हाण हे मुख्यमंत्री तर छगन भुजबळ हे उप - मुख्यमंत्री आहेत . विभाग महाराष्ट्र राज्याचे विभाग महाराष्ट्र राज्य ३५ जिल्ह्यात विभागले गेले आहे . या जिल्ह्यांचे समूह अथवा विभाग आहेत - औरंगाबाद , अमरावती , कोकण , नागपूर , नाशिक पुणे . हे महाराष्ट्र शासनाचे अधिकृत राजस्व विभाग आहेत . भौगोलिक , ऐतिहासिक राजकीय - मतांनुसार महाराष्ट्रात पाच मुख्य विभाग आहेत : विदर्भ किंवा बेरार ( नागपूर आणि अमरावती विभाग ) , मराठवाडा ( औरंगाबाद विभाग ) , खानदेश उत्तर महाराष्ट्र विभाग ( नाशिक विभाग ) , देश किंवा पश्चिम महाराष्ट्र विभाग ( पुणे विभाग ) आणि कोकण ( कोकण विभाग ) . मुक्तस्रोत आणि त्या मागचा विचार जाणण्यासाठी ह्या परवाण्याचा उपयोग होईल असं वाटतं . मुक्तस्रोता मागची भूमीका सुध्दा लक्षात येईल . अनेक लोकांना या लेखाद्वारे लिनक्सची ओळख होईल . ओळख होतानाच त्या लोकांपर्यंत मुक्तस्रोतामागची भूमीका पोहोचली तर कदाचित मुक्तस्रोतात योगदान देणार्‍या मराठी संख्येत वाढ होईल आणि मराठीला त्याचा लाभ होईल . वर्षापूर्वीची गोष्ट . . . . आई बाबा दोघेही कामावर गेले होते . दुपारी चारला मी आपल्या टुकार्या करून घरी परार आलो . टेबलावर एक साखरपुड्याची निमंत्रण पत्रिका होती . मुलीचे नाव वृषाली ! म्हटले छान नाव आहे . कोणाची मुलगी आहे पाहावे . खाली चक्क मुलीचे वडील म्हणून माझ्या बाबांचे नाव ! ! मला बहिण असल्याचे माझ्यातरी ऐकिवात न्हवते . डोक्यात शंका म्हटले बापाचा दुसरा घरोबा तर नाही ! ? पुढे मुलीच्या आईचे नाव वाचले . . . . तिथेपण माझ्याच आईचे नाव . आता मात्र माझे डोके सरकले . . म्हटले . . . मला एक सख्खी बहिण आहे . तिचा साखरपुडा होण्याइतकी ती मोठी पण झाली आणि मला माहित पण नाही . मला कुठे दिसली कशी नाही ? कुठे राहते मग ती ? मी विचार केला कि आई बाबा आले कि जाब विचारावा . संध्याकाळी मी आईला विचारले . आईने मग कॅजुअली सांगिलते कि काही नाही रे . provident fund मधुन पैसे काढण्या साठी सरकारला कारण सांगितले होते कि मुलीचा साखरपुडा आहे . . . आणि प्रूफ म्हणून एकच पत्रिका बनवून घेतली होती ( नाहीतरी यात मराठी शब्दांची भरणा आहे . संस्कृत - स्वभाषकाने लिहिलेली ही वाक्ये नव्हेत , मराठीभाषकाने " सम्प्रतिवार्ता : श्रूयन्ताम् " धर्तीवर लिहिलेले परिच्छेद आहेत . मराठीभाषक नसेल , भारतातल्या दुसर्‍या कुठल्या मातृभाषेचा संस्कृत जाणकार असेल , त्याला समजायला जडच जाईल . ) जेंव्हां राजीव गांधी रिक्तहस्ते परतले त्यावेळी खानसाहेबांनी पुन्हा झियांकडे खरीखुरी अण्वस्त्रचांचणी करण्याबाबत साकडे घातले होते अशा तर्‍हेच्या अफवांना ऊत आला होता . भारतीय संसदेने लष्करी कारवाईची मागणी केली त्या अनुषंगाने अमेरिकन सरकारला उपपरराष्ट्रमंत्री मायकेल आर्माकॉस्ट राष्ट्रीय सुरक्षा समितीतील एक ज्येष्ठ अधिकारी डोनाल्ड फॉर्टियर यांच्या नेतृत्वाखालील एक उच्चस्तरीय शिष्टमंडळ ' अग्नीशमना ' साठी इस्लामाबाद दिल्लीला संतापाच्या भावनांना थंड करण्यासाठी पाठविणे भाग पडले . या भेटीआधीची त्यांची " हे शिष्टमंडळ भारत - पाकिस्तानमधील परस्पर सहकार्याबद्दल चर्चा करेल " , " अण्वस्त्रांबद्दल प्रश्न उपस्थित होण्याची शक्यता आहे " " नवीन खास अशा कुठल्याही चिंता नाहींत " " भारत पाकिस्तानच्या अण्वस्त्रप्रकल्पावर हल्ला करेल काय अशा ' जर - तर ' वाल्या प्रश्नांना आम्ही उत्तर देऊ इच्छित नाहीं " अशा तर्‍हेची निवेदने गोंधळात टाकणारी होती ! गुगलच्या हिंदुस्तानातील सर्व अधिकाऱ्यांची तुरुंगात साधायला रवानगी करा . या दिनक्रमामध्ये कधी कधी विचार यायचा , यापुढे आपण काय करणार आहोत ? आपण कोणत्या प्रकारची प्रॅक्टिस करणार आहोत ? नेमकं कसं काम करायचं आहे आपल्याला ? मनाच्या मुळाशी त्या विचारांचा एक ट्रॅक सतत सुरू राहायला लागला . जी सायकिअ‍ॅट्री मी शिकत होतो , ती होती ' हार्ड सायकिअ‍ॅट्री ' , म्हणजे तीव्र मानसिक आजार आणि त्यांच्यावरचे औषधोपचार , विद्युत उपचार इत्यादी . केईएममध्ये आमच्या विभागाची इमारतही शवागाराच्या लगत . इतर विभाग मात्र प्रमुख इमारतींमध्ये . कार्डिअ‍ॅक सर्जन , न्यूरॉलॉजिस्ट अशा वैद्यकशाखांसारखी प्रतिष्ठा माझ्या शाखेला का नाही ? कारण ही शाखा ज्यांच्यावर उपचार करते त्यांना समाजाने आधीच प्रवाहाबाहेर टाकलेलं . म्हणजे समाजाची या रुग्णांबद्दलची दृष्टी बदलायची असेल तर लोकशिक्षणाची , प्रबोधनाची एक चळवळच उभारायला हवी . ज्यांना तीव्र मानसिक आजार नाहीत परंतु मानसिक समस्या आहेत अशा अनेकांसाठी माझं डिपार्टमेंट आता काय सेवा देतं आहे ? तर काहीच नाही . आणि ज्यांना आपलं जीवन अधिक समृद्ध बनवायचं आहे अशा अनेकांना माझी शाखा मानसिक विकासाचं प्रशिक्षण देतेय का ? इथेही उत्तर ' नाही ' असंच . अहो तुकोबा कोणी तरी चांगले करत आहे तर कशाला पाय खेचता तुम्ही , दुष्टांचा संहार करण्या साठी युग पुरशाला जन्म घ्यावा लागतो नाही तर होते २६ / ११ . ते चालले का तुम्हाला ? ? अर्चना , जरा जपूनच , बरका . कधीही आपल्या अशा मुष्टीयोध्या नवर्याला रागावून देऊ नकोस . हे नेल पॉलिश मधे वापरु शकत नाहीत कींवा जर वापरले तर नेल पॉलिश तयार होणार नाही . CH3 - CH2 - CH2 - OH म्हणजे Propanol घेतल तर‍ ? जास्त फरक कुठे आहे स्ट्रकचरमधे ? पण Acetone फक्त रंग घालवत Propanol फक्त drying agent म्हणून काम करत . म्हणजे स्ट्रक्चर बदलल की कार्य बदलत . आता जरा स्ट्रक्चर कार्य ह्यातले जालीम फरक बघु . काय करू यार , जाम टेन्शन आले आहे . कस बोलू ? आता नाश्त्याला येतेस का विचारू ? की , कॉफीला बोलावू . कालपासून हाच विचार करतो आहे . यार , ना झोप येते ना चैन पडते आहे . फक्त मोजून तीन दिवस उरले आहेत . आता आज गेला की दोनच दिवस उरतील . झालेत सगळे सोपस्कार . आणि गोडी गोडीत त्या डीएमला देखील ' जाऊ दे ' म्हणून मागे लागलो . यार जणू काय मी ह्याची गर्लफ्रेंड आहे , आणि ह्याने मला प्रपोज केल आहे . आणि मी नकार देतो आहे , . . . खरतर मी हि श्रावण क्वीन ह्या स्पर्धेचा एक भाग होते . ते जगच निराळ आहे , तिथले नियम वेगळे आहेत . तिथे उभ रहायच म्हणजे तुम्हाला कोडगेपणा , पैसा , निर्लज्जपणा आणि राजकारण खिशात घेउन फिराव लागत . Beauti with Brain हे फक्त आपल्या सारख्या अनभिद्न्या लोकांसाथि , बाकी काहीही नाही . आपण नियम बदलू ( ? ) ह्या विचाराने मी गेले अगदी ' select ' सुद्धा झाले , पण मोरुंचे मोर व्हायला वेळ लागत नाही , आणि अशी शंका उपस्थित होताच तो फक्त एक अनुभव आहे ह्याच भावनेने बघायला लागले . . . . . . . . . . . . . . . . . . . सूर्यप्रकाश पूरेसा मिळेल , अशा तर्‍हेने ते पाण्यात तरंगत राहतात . सूर्य अस्ताला गेल्यावर , हे जेलिफिश , त्या खळग्याच्या तळाशी जातात . तिथल्या गाळातली खनिजे ते त्या शैवालाला मिळवून देतात . एरवी साधासा असणारा हा जीव , पोटासाठी इतके काही करतो , हे नवलाचेच आहे . हो तर . . माहित नाही का ? भारताचं परराष्ट्र धोरण , टॅक्स पॉलिसीज , कसाबची फाशी , ओबामांचे निर्णय एवढंच नव्हे तर कांद्याचे भाव देखील मिसळपाव च्या चर्चा वाचुनंच ठरतात - मनामनाचे गुंफण - अवकाशाचे अंगण ' अशी ` कॅचलाईन ' असलेला मुंबई सखी मंडळ द्विवार्षिक मेळावा जानेवारीत अत्यंत उत्साहानं पार पडला या दोन दिवसांमध्ये सगळ्या सखी अक्षरश : ` चार्ज ' होऊन आपापल्या गावी परतल्या . सुरुवातीला अगदी पारंपरिक वाटणाऱ्या - दिसणाऱ्या महिलांनी आपली विचारांची , कार्यक्रमांची जादू अशी पसरवली की , उपस्थित सर्व मान्यवरांनीही कौतुकाची बरसात केली . व्यासपीठावरची ` कॅचलाईन ' आणि त्याखाली पार्ले , दादर , चेंबूर , पुणे , बंगळुरु , भोपाळ , भुसावळ , सोलापूर येथील सखी मंडळांचे उडणारे पतंग सगळ्यांचे लक्ष वेधून घेत होते . कार्यक्रमाच्या सुरुवातीला देवी सरस्वती , सावित्रीबाई , बहिणाबाई , लीलावती , मेधा पाटकर , किरण बेदी यांचा जागर मांडण्यात आला आणि सगळ्या मैत्रिणींना येण्याचं आवाहन केलं गेलं . यानंतर सुरू झाला " घडवू आम्ही ' हा आगळावेगळा कार्यक्रम . यात लालबत्ती विभागातील महिला , त्यांची मुलं , एडस्‌ग्रस्त महिला , मुलं यांच्या पुनर्वसनाचं काम करणाऱ्या स्नेहालय संस्थेचे गिरीश कुलकर्णी , सामाजिक कार्यकर्त्या संध्या चौगुले , भिवंडीच्या सहाय्यक पोलीस आयुक्त रश्मी करंदीकर यांना सन्मानित करण्यात आले . यानंतर त्यांचं अनुभवकथन झालं . प्रमुख पाहुणे म्हणून संगणकतज्ञ अच्युत गोडबोले होते . सामाजिक बदल हा कृतीने , चळवळीने होईल असे गिरीश कुलकर्णी म्हणाले . इंगळेवाडीसारख्या खेड्यात कामाला सुरुवात करणाऱ्या प्रा . संध्या चौगुले यांनी एक स्त्री म्हणून दुसऱ्या स्त्रीला बळ देण्याचं आवाहन केलं . याच कार्यक्रमात पार्लेसखी मंडळाच्या 40व्या वर्षांच्या पदार्पणानिमित्त पार्ल्याच्या सखींचे लेख असलेलं ` अवकाश एकटीचं ' या पुस्तिकेचं प्रकाशन झालं . आकर्षक पालखीतून हे पुस्तक मंचावर आणण्यात आलं . यावेळी पार्लेसखी मंडळाच्या संस्थापक कुंदा बर्वे यांचा उल्लेख करण्यात आला . मंडळाच्या चढत्या आलेखाच्या शिल्पकार वैजयंती नागपूरकर , आशा वाघमोडे , प्रभा जोग , सुनीता क्षीरसागर , वसुधा पंडित , सुमन शेवडे , दीपा पेठे यांचा सत्कार करण्यात आला . सुग्रास जेवणानंतर सर्व सखी मंडळांचा सहभाग असलेला आंबटगोड चारोळ्यांचा कार्यक्रम उत्साहात झाला . दुपारच्या सत्रात ` स्त्रियांसाठीचे कायदे किती पुरे , किती अपुरे ' या परिसंवादात मुंबई विद्यापीठाच्या माजी कुलगुरु डॉ . स्नेहलता देशमुख , ठाणे कुटुंब न्यायालयाच्या न्यायाधीश सुनंदा जोशी , ऍड . जाई वैद्य , विद्या बाळ आदी सहभागी होत्या . हा परिसंवाद प्रेक्षकांनी उत्स्फूर्तपणे विचारलेल्या प्रश्नांमुळे आणखीनच गाजला . सायंकाळच्या सत्रात ` पदर ' , ` मुंबई अशी स्वच्छ करू ' , ` कालची आई - आजची आई ' , ` दहशतवाद - एक समस्या ' , ` प्रौढ वयातील गुंतवणूक - आर्थिक , शारीरिक , मानसिक ' , ` जाहिरात कशी करावी ' , करमणूक ' , ` सुख म्हणजे नक्की काय असतं ? ' , " संगणक साक्षरता ' , ` सखी मंडळाचे वेगळेपण ' या विषयांवर रंगतदार ` संवाद चर्चा ' झाली . ओडिसी नृत्यशैलीच्या माध्यमातून प्रसिद्ध नृत्यांगना झेलम परांजपे यांनी सादर केलेला ` सावित्री वदते ' हा सावित्रीबाई फुले यांच्या कविता पत्रांवर आधारित देखणा कार्यक्रम सर्वांचीच दाद मिळवून गेला . दुसऱ्या दिवसाची सुरुवात दादर सखी मंडळाने लोकसंगीताच्या माध्यमातून भ्रष्टाचार , रटाळ मालिकांवर ताशेरे झाडणाऱ्या कार्यक्रमाने केली . चेंबूर सखी मंडळाने ` सुजाण नागरिकत्व ' या विषयावर कार्यक्रम सादर केला . यांचं टीमवर्क लाजवाब होतं . ` कल्पना एक आविष्कार अनेक ' या शीर्षकांतर्गत ` बे्रकिंग न्यूज ' , ` पर्यावरण प्रदूषण ' , ` वेगळ्या वाटेने जायचं मला ' , ` शिक्षणाच्या आईचा घो ' , ` संशय कल्लोळ ' या विषयांवर चालू घडामोडींचा परामर्श घेत सर्व सखी मंडळांनी पथनाट्याचं सादरीकरण केलं . भोजनोत्तर सत्रात पार्लेसखी मंडळाने स्त्रीच्या भावभावनांचे अनेक पदर मायलेकीच्या नात्यांमधून उलगडत नेले . परत आईच्याच कुशीत येणाऱ्या संजीवनी मराठे यांच्या ` तू हो आई मी होईन बेबी ' या मन हेलावणाऱ्या कवितेने या कार्यक्रमाची सांगता झाली . बघता बघता समारोप सत्राची वेळ झाली . ` निरोपात असते अंत : करणाचे जडत्व , निरोपात असते हासू आणि आसूचे ममत्व , निरोपात असते पुनश्च भेटीची आस , सख्यांनो घेऊ या आता पुढच्या मेळाव्याचा ध्यास ' या शब्दांमधून निरोप घेतला गेला . - - - - - खरंय . " लगी है है चोट कलेजे पे उम्रभर के लिये " असे हे लेखन . " तुम्हीने दर्द दिया है , तुम्हीने दवा देना ! " अशी ही अवस्था . त्याने सल्ला दिला , " हे बघ अ‍ॅना . अमोल म्हणतो त्याप्रमाणे तू इंडीयात का निघून जात नाहीस ? तुझ्या वडीलांनी जरी तसे लिहिले आहे तरी त्यांच्या म्हणण्याप्रमाणे ते सगळे ऐकीव माहितीवर आधारीत आहे . त्यामुळे तो तुला भासच झाला असेल . तु इंडियात जा . त्याच्या घरच्यांना भेट . आणि अमेयने तूला सांगितलेल्या त्या स्त्री बद्दल म्हणशील , तर अमेय ने तुझी गम्मत सुद्धा केली असूऊ शकेल गं . डोंन्ट वरी ! " मुख्यमंत्री येडियुरप्पा यांच्याकडे मागणी करूनही अद्याप तो करण्यात आलेला नाही . हा कायदा करण्यास आणखी उशीर झाल्यास आंदोलन छेडण्यात येईल , अशी चेतावणी प्रसिद्ध इतिहासतज्ञ डॉ . चिदानंद मूर्ती यांनी येथे दिली . हिंदु जनजागृती समितीने आयोजित केलेल्या हिंदु धर्मजागृती सभेत ते बोलत होते . या वेळी धर्माभिमानी श्री . लक्ष्मीश गब्लाडका , सनातन संस्थेच्या कु . स्फूर्ती बेनकनवारी आणि हिंदु जनजागृती समितीचे राज्य प्रवक्ता श्री . मोहन गौडा यांनीही उपस्थितांना मार्गदर्शन केले . चांगलं लिहिलयस . घात करा . घात करा . > > > बुवांनी प्यायला पुदिना घातलेला सोडा आणून दिला . तो फारसा पसंत पडल्याने दुसरे ड्रिन्क बनवण्याच्या आधी नितीनला सॅम्पल दिले ते त्याने फार स्ट्रॉन्ग आहे असे सांगितले . > > > बुवा जनतेवर कसले कसले प्रयोग करत असतोस रे . दिल्ली विश्वविद्यालय में इतिहास विभाग के प्राध्यापक और श्रम इतिहास के विशेषज्ञ डा . प्रभु महापात्र चिंतलनार , दंतेवाडा - & nbsp नक्षलप्रभावित सरपंचगुडा भागात पोलिस आणि नक्षलवाद्यांमध्ये झालेल्या चकमकीत 30 नक्षल्यांना कंठस्नान घातल्याचा दावा छत्तीसगढ पोलिसांनी केलाय . जवळपास 150 नक्षल्यांनी पोलिसांच्या पथकावर अंदाधुंद गोळीबार सुरु केला ज्यात 3 पोलिस शहीद झाले तर 9 जखमी झाले . 145 जवानांचें हे पोलिस पथक एका विशेष शोधमोहिमेवर निघाले होते . नक्षल्यांनी गावक - यांची ढाल करुन हा हल्ला केला . प्रत्युत्तरादाखल पोलिसांनी केलेल्या गोळीबारात 30 नक्षली ठार झाले . सुमारे 4 तास ही चकमक सुरु होती . जखमी जवानांपैकी एकाची प्रकृती गंभीर असून त्याला रायपूरच्या रुग्णालयात दाखल करण्यात आले असून बाकी 8 जवानांवर जगदलपुर येथील इस्पितळात उपचार सुरु आहेत अशी माहिती अतिरिक्त पोलिस निदेशक राम निवास यांनी दिली आहे . या चकमकीनंतर लगेच तेथे मदतीकरता अतिरिक्त कुमक पाठवण्यात आली असून नक्षल्यांच्या मृतदेहांचा शोध सुरु आहे . तसेच संपुर्ण भागात पोलिसांची शोधमोहिम सुरु आहे . मंडावी मुकेश , विकी आणि दसमू अशी शहीद झालेल्या पोलिस जवानांची ओळख पटली आहे . हातात - पाटल्या - - ५मिमी रूंद , सोन्याच्या , चपट्या , आणि काहीशा ठोकलेल्या असतात . अमिताभ१ उर्फ डॉन - डॅनी सरकारने याच्यातली skills लहानपणीच ओळखली होती आणि त्यालाच आपला वारीस मानलं होतं . लहानपणापासून practical training मिळालेला अमिताभ१ डॅनीनंतर ' डॉन सरकार ' म्हणून ओळखला जाऊ लागला . ती शेजारच्या निर्जन आवारातली खास कोकणातली भुताळी विहीर होती . . बळीबिळी घेणारी . . खोल . . काळीशार . . त्यामुळे बहुधा त्यात " बाल्दी " सोडण्याऐवजी तो ब्याट्स्मन पोरगा बी . आर . आय किंवा एम . आर . आय चा नवीन लाल बॉल वाण्याकडून घेऊन यायचा . मनसेच्या १३ हिरे मधील एक हिरा हरपला कि ज्यांनी सगळीकडे केवळ दोन वर्षात २० वर्षाची लोकप्रियता मिळवली ज्यांनी ५०००० लोकांना केवळ १०० रुपयात काशी दाखवली आणि कित्येक मुस्लीम बांधवाना अजमेर दाखवले सलाम वांजळे साहेब . परमेश्वर आपणास आपल्या जवळ विलीन करून घेवो हीच एका कार्यकर्त्याची प्रार्थना गुजरातमधील या बदलाचे साक्षीदार आणि माहिती - जनसंपर्क विभागातील वरिष्ठ अधिकारी अभय रावळ गुजरातची गेल्या आठ - दहा वर्षांतील परिस्थिती आकडेवारीसह मांडतात . त्यानुसार , शेतीचे उत्पन्न २००१ - ०२ सालातील १२ हजार कोटी रुपयांवरून २००७ - ०८ मध्ये ४८ हजार कोटीवर गेले आहे . पूर्वी २५० ते ३०० फुटांपर्यंत खालावलेली भूजल पातळी आता बरीच सुधारली आहे . काही भागात तर सातत्याने २५ - ५० फुटांवर पाणी उपलब्ध झाले आहे . पूर्वी मजुरी करावे लागणारे लोक पाण्याच्या उपलब्धतेमुळे स्वत : शेतीचे उत्पादन घेऊ लागले आहेत . शेतीचे उत्पादन वाढल्यामुळे डिझेल पंप , शेतीची अवजारे , खते - बियाणे , कीटकनाशके तसेच इतर वस्तूंची मागणी वाढली आहे . या बदललेल्या परिस्थितीमुळे मोठय़ा प्रमाणावर रोजगारनिर्मिती झाली . त्याचा परिणाम म्हणून आता शेतीसाठी मजुरांची कमतरता जाणवू लागली आहे . आता सौराष्ट्रात कितीही पाऊस कमी पडला तरी दुष्काळ पडणार नाही , असे रावळ आत्मविश्वासाने सांगतात . . संपूर्ण गुजरातेत झालेल्या बदलांमागे इतरही कारणे आहेत . पण सौराष्ट्राचा विषय येतो , तेव्हा तेथील बदलांचा संबंध जलसंधारणाच्या कामातील यशोगाथेशी जोडावाच लागतो . बबन लाजून आत पळून गेला . त्याने काही लाजलज्जा सोडली नाही . > > आणि दहावी मध्ये असते P - SAT . म्हणजे pre - SAT . ह्या परीक्षेचे मार्क मात्र कशा मध्ये धरत नाहीत . ही SAT च्या सरावा करता असलेली परीक्षा आहे . साहेब मराठी साठी काही केले तर तुम्हाला पोटात का दुखते ? ? ? ? ? देशातील आघाडीच्या खासगी विमा कंपन्यांना आपल्या पूर्वसंमतीविना कोणत्याही नव्या योजना जाहीर करण्यास वा जुन्या योजनांचे पुनरुज्जीवन करण्यास मनाई करून " सेबी ' ने जबर हादरा दिला आहे . मात्र , देशभरातील लाखो विमाधारकांना या कारवाईने दिलासा दिला आहे . या खासगी कंपन्यांद्वारे जाहीर केल्या जाणाऱ्या अनेक " युलिप ' किंवा युनिट लिंक्ड योजना वरकरणी विमा योजनांसारख्या दिसत असल्या तरी प्रत्यक्षात त्यातील पैसा शेअर बाजारात गुंतवला जात असल्याने म्युच्युअल फंडांप्रमाणेच त्यांचे स्वरूप असते . त्यामुळे शेअर बाजारातील चढउतारांचा , अनिश्चितेचा फटका बसला तर ठेवीदारांचे पैसे बुडू नयेत , यासाठी " सेबी ' ने हे पाऊल उचलले आहे . खरे तर देशातील विमाविषयक व्यवहारांचे नियमन करण्यासाठी आयआरडीए किंवा इन्शुअरन्स रेग्युलेटरी अँड डेव्हलपमेंट अथॉरिटी ही स्वतंत्र व्यवस्था आहे . " सेबी ' म्युच्युअल फंड आणि त्यांच्या योजनांचे नियमन करते , तर आयआरडीए विमा कंपन्यांच्या कारभारावर देखरेख ठेवते . परंतु देशात कावळ्याच्या छत्र्यांप्रमाणे अलीकडच्या काळात उगवलेल्या खासगी विमा कंपन्यांच्या कारभारावर आयआरडीएचा तीळमात्र वचक राहिलेला नाही . सरकारच्या उदारीकरणाच्या नीतीतून उदयास आलेल्या खासगी विमा कंपन्यांचे काम प्रत्यक्षात कसे चालते , त्यांच्या योजनांमागची ग्यानबाची मेख कोणती आहे , पॉलिसीधारकांचा तो पैसा कुठे गुंतवला जातो , यावर देखरेख नाममात्रच राहिली आहे . त्यामुळे विम्याच्या नावाखाली नवनव्या आकर्षक योजना पुढे करून खासगी विमा कंपन्यांनी बघता बघता भारतीय आयुर्विमा महामंडळासमोर आव्हान उभे केले आहे . एलआयसीच्या तुलनेत अधिक ग्राहक सन्मुखता आणि आक्रमक मार्केटिंग असल्याने खासगी विमा कंपन्यांकडे ग्राहकांचा ओढा वाढू लागला आहे . अर्थात भारतीय आयुर्विमा महामंडळाची विश्र्वासार्हता आजही टिकून आहे आणि केवळ आरआरडीएच्या भरवशावर खासगी कंपन्यांमध्ये पैसा गुंतवण्यास जाणकार ग्राहक सहसा तयार होत नाही . " सेबी ' आणि " आयआरडीए ' यांच्यातील शीतयुद्ध जगजाहीर आहे , परंतु " सेबी ' ने घेतलेला हा निर्णय केवळ आयआरडीएला गोत्यात आणण्यासाठी घेतला गेला आहे असे म्हणणे योग्य होणार नाही . मार्केट रेग्युलेटरी अथॉरिटी म्हणून शेवटी " सेबी ' चीही काही कर्तव्ये आहेत . खासगी विमा कंपन्यांचा वाढता व्याप पाहाता म्युच्युअल फंडप्रमाणे त्यांचेही कार्य चालते आहे , हे पाहून त्यावर स्वतःचे नियंत्रण ठेवण्यासाठी " सेबी ' ने हे पाऊल उचलले आहे . " सेबी ' च्या या निर्णयाविरुद्ध खासगी कंपन्या न्यायालयीन कारवाईचे पाऊल उचलतील हे स्पष्टच आहे . परंतु या निमित्ताने खासगी विमायोजनांसंबंधात ग्राहकांमध्ये जागृती उत्पन्न झाली हेही मोठेच फलित आहे . आयुष्याच्या उत्तरार्धात आपले जीवन सुखकर व्हावे यासाठी परवडत नसतानाही सामान्य माणूस विमा योजनांमध्ये गुंतवणूक करतो . त्याच्या आयुष्याची पुंजी गरजेच्या क्षणी त्याला आणि त्याच्या कुटुंबियांना मिळणार नसेल तर ती फार मोठी फसवणूक ठरेल . त्यादृष्टीने सेबीच्या दंडकांमुळे खासगी विमा कंपन्यांवर थोडा वचक राहील . यापूर्वी अनेक बचत आणि गुंतवणूक कंपन्यांनी तऱ्हेतऱ्हेची आमिषे दाखवून ग्राहक आकृष्ट केले आणि बस्तान बसताच एकाएकी काढता पाय घेतला . लाखो ठेवीदारांचे कोट्यवधी रुपये गंडवून फरार झालेल्यांची उदाहरणे गोव्यातही कमी नाहीत . त्यामुळे सरसकट आपल्या पैशाच्या गुंतवणुकीसंदर्भात मध्यमवर्गात धास्ती दिसते . " सेबी ' च्या या निर्णयामुळे त्यात निष्कारण भर पडू नये . हा केवळ खबरदारीचा उपाय आहे . ज्या खासगी विमा कंपन्यांना मनाई करण्यात आलेली आहे , त्या काही ऐऱ्यागैऱ्या कंपन्या नाहीत . आपल्या ग्राहकाभिमुख व्यवहाराने त्यांनी अल्पावधीत चांगले नाव कमावलेले आहे . त्यामुळे " सेबी ' च्या या निर्णयाचा बागुलबुवा उभा करून या खासगी कंपन्यांबाबत अपप्रचार होणार नाही , याची दक्षताही घ्यायला हवी . देशाच्या विमाक्षेत्राचा कायापालट घडवण्यात या कंपन्यांचा मोलाचा हातभार आहे . फक्त त्यांचा व्यवहार अधिक पारदर्शी व्हावा , दिवाळखोरीकडे त्यांची वाटचाल कळत - नकळत होऊ नये यादृष्टीने " सेबी ' ची ही कारवाई उपकारक ठरेल . म्हातोबा - अरे यो कसचा थांबतोय . फकत भुक लागली की थाबतोया बगा . तवा मग कालवतोच की त्याला आबोण . विनायक दिवटे - सकाळ वृत्तसेवा पाचोरा - येथील पंचायत समितीतर्फे तालुक्‍यातील शंभर ग्रामपंचायतींच्या माध्यमातून संपूर्ण तालुक्‍यात येत्या दोन वर्षांत दोन लाख झाडे लावले जाणार आहेत . निसर्गाचा समतोल राखण्याच्या दृष्टीने " इको व्हिलेज ' ची संकल्पना प्रत्यक्षात राबविली जाणार आहे , अशी माहिती येथील गटविकास अधिकारी राजेंद्र पाटील यांनी दिली . पाचोरा तालुक्‍याची लोकसंख्या सुमारे 2 लाख 417 इतकी आहे . त्यामुळे " एक व्यक्ती एक झाड ' ही संकल्पना राबवून सर्वांना झाडांचे महत्त्व पटवून दिले जाणार आहे . याबाबत अधिक माहिती देताना श्री . पाटील यांनी सांगितले , की शासनाच्या एकात्मिक बालविकास सेवा योजना , पशुसंवर्धन विभाग , माध्यमिक प्राथमिक शाळा , ग्रामपंचायती आदींसह काही सामाजिक संस्थांच्या सहकार्याने झाडे लावण्याचा प्रकल्प राबविला जाणार आहे . तालुक्‍यात मागील आठवड्यात दमदार पाऊस झाल्यामुळे लागवडीच्या दृष्टीने शेतजमिनीला पोषक वातावरण झाले आहे . त्यामुळे शेतकऱ्यांनी देखील आपापल्या शेताच्या परिसरात विविध झाडे लावावीत , असे आवाहन शेतकऱ्यांना करण्यात आले आहे . गुरुवारी ( ता . 1 ) स्वर्गीय वसंतराव नाईक यांची जयंती कृषी दिन म्हणून तालुक्‍यात साजरी करण्यात आली . यानिमित्ताने कृषी विभागातर्फे झालेल्या कार्यक्रमातही झाडे लावण्याबाबत प्रबोधन करण्यात आले आहे . तालुक्‍यातील सर्व गावांमधील ग्रामसेवकांची बैठक बोलावून त्यांना निसर्गसंपन्न गाव मोहिमेबाबत आवश्‍यक त्या सूचना देण्यात आल्या असल्याचे श्री . पाटील यांनी सांगितले . बियांचे वाटप तालुक्‍यातील ग्रामसेवकांना " ग्लेरीशिया ' नावाच्या बियांचे वाटप करण्यात आले आहे . या बिया रस्त्याच्या दुतर्फा किंवा मोकळ्या जागेवर लावण्याचे आदेशही देण्यात आले आहे . याशिवाय शेतकऱ्यांना या मोहिमेत सहभागी करून त्यांच्या बांधावर बिया लावण्याच्या सूचनाही देण्यात आल्या आहेत . " ग्लेरिशिया ' झाडे वाढल्यानंतर त्याची पाने गुरे खात नाहीत . त्यामुळे झाडांचे काळजीपूर्वक संगोपन करण्याचीच जबाबदारी राहणार आहे . ही झाडे वाढल्यानंतर त्याच्या पानांचा उपयोग सेंद्रिय खतांसाठी केला जाईल , असे सांगून श्री . पाटील यांनी सांगितले , की या बियांसोबतच सीताफळांच्या बिया देखील लावल्या जाणार आहेत . याशिवाय वड , पिंपळ , लिंब , शिसम , जांभूळ , निलगिरी सारख्या रोपांचीही त्या त्या भागात आवश्‍यकतेनुसार लागवड केली जाणार आहे . वृक्ष लागवड सुरू वृक्ष लागवडीच्या या मोहिमेत कोल्हे येथील रमेश बाफना , सुभाष माळी यांच्यासह कळमसरे येथील रोपवाटिकेतही अल्पदरात विविध रोपे उपलब्ध करून देण्यात आली आहे . त्यादृष्टीने काही शाळांनी सुरवात देखील केली आहे . आमदार दिलीप वाघ यांच्या अध्यक्षतेखाली " इको व्हिलेज ' च्या संदर्भात लवकरच कार्यशाळा घेतली जाणार असल्याचेही श्री . पाटील यांनी सांगितले . वडाचे झाड लावून शुभारंभ पाचोरा पंचायत समितीच्या सभापती महिला असल्याने वटसावित्री पौर्णिमेच्या दिवशी सभापती शोभाबाई सोनवणे यांनी अनेक शाळांमध्ये वडाचे झाड लावून " इको व्हिलेज ' योजनेचा शुभारंभ केला . या मोहिमेत नागरिकांनी स्वयंस्फूर्तीने सहभागी व्हावे , असे आवाहन गटविकास अधिकारी राजेंद्र पाटील यांनी केले आहे . Us on कोल्हापुरच्या कोल्हापुराजवळच्याच कोल्हापुरात कोल्हापुरातल्या कोल्हापुरातही कोल्हापुरातील कोल्हापुरातून कोल्हापुराबाहेर कोल्हापुरी कोल्हापुरीच कोल्हापूर कोल्हापूरकडून कोल्हापूरकर कोल्हापूरकरांचा कोल्हापूरकरांच्या कोल्हापूरकरांनाही कोल्हापूरकरांनी कोल्हापूरचा कोल्हापूरची कोल्हापूरचे कोल्हापूरच्या कोल्हापूरच्याच कोल्हापूरपासून कोल्हापूरबद्दल कोल्हापूरमध्ये कोल्हापूरमध्येच कोल्हापूरमार्गे कोल्हापूरला कोल्हापूरलाच कोल्हापूरलाही कोल्हापूरवासियांच्या कोल्हापूरशी कोल्हापूरसाठी कोल्हापूरसारख्या कोल्हापूरहून कोल्हापूरात कोल्हापूरातली कोल्हापूरातील कोल्हापूरी निर्माता - विजय गालानी , - अनिल शर्मा , कथा - सलमान खान , संगीत साजिद वाजिद , गीतकार - गुलजार . कलाकार - सलमान खान , जरीन खान , सोहेल खान , मिथुन चक्रवर्ती , नीना गुप्ता , जॅकी श्रॉफ . सलमान खानने कथा लिहिलेली असल्याने वीरबद्दल प्रचंड उत्सुकता होती . हॉलीवुडच्या तोडीचा भव्य चित्रपट बनवण्याचा दावाही सलमान खानने केला होता . परंतु चित्रपट पाहिल्यानंतर जाणवते ही वीर म्हणजे रत्जडीत कपड्यांनी सजवलेले निर्जीव शरीर आहे . उत्कृष्ट सेट , भरजरी पोशाख , हजारों घोडे , प्रचंड मोठी रणभूमी . चांगले कलाकार , परंतु एवढे सगळे असले तरी मुळात होम पेज » हिन्दी » सिनेमा » बॉलीवुड » कसौटी आमची यावर्षीची घरी बनवलेली ' इको फ्रेंडली ' मुर्ती . मुर्ती माझ्या " अहोंनी " बनवली आहे . ( पहिल्यांदाच ) . मी नॉन टॉक्सिक रंगानी रंगवली आहे . रायपूर - & nbsp छत्तीसगडच्या दुर्ग जिल्ह्यात एका नक्षलवाद्याला पोलिसांनी आज अटक केली . नक्षलवाद्यांचा प्रवक्ता गुडसा उसेंडी याचा तो प्रमुख सहकारी आहे . राधेश्‍याम गिरी याला लाखीनगर भागातील त्याच्या निवासस्थानी पकडण्यात आले . त्याच्याकडे आक्षेपार्ह पत्रके आढळली . " सेल्समन ' असल्याचा बहाणा करून तो राहत होता . नक्षलवाद्यांना त्यांच्या कारवायांमध्ये सोयी - सुविधा , शस्त्रास्त्रे , पैसे आदी तो पुरवीत असे . गिरीच्या अटकेमुळे छत्तीसगड राज्यातील नक्षलवाद्यांच्या शहरी ठिकाणांची , त्यांच्या संघटनांची मोलाची माहिती मिळेल , असे पोलिसांचे म्हणणे आहे . अब आयेगा आनंद वर्ड - प्रेस में गुरुदेव को साक्षात पढने पढवाने का ! कहो कैसी रही ! का सखये , हा तुजला , छंद आगळा , ह्या ' डिशेस ' खाताना , आवळे गळा , ईश्वरा , अता मला , पळून जा‌उ दे ! ताटलीत ही वडी , अशीच राहु दे ! त्या क्षणी तो नृत्य दिग्दर्शक म्हणजे एखादा देवदूत आणि ती मूकबधीर मुले म्हणजे शापित यक्षांसारखी भासत होती . देवदूताच्या डोळ्यातून यक्षांकरीता अपार स्नेह पाझरत होता . दोघांमध्ये विश्वासाचा अतूट सेतू तयार झाला होता . आजुबाजुला चाललेल्या घडामोडींपासून ते पूर्णपणे अलिप्त होते . फक्त देवदूताची नजर आणि बोटे त्यावर त्यांनी विश्वासाने धरलेला ठेका , एवढेच त्या वातावरणात भरून उरले होते . टेपवरील गाणे शेवटच्या ओळीला पुन्हा सुरू झाले आणि ते स्वर्गीय नॄत्य संपले . टिंबांचा वापर म्हणजे नवकवी असल्याची लक्षणे मी मानतो . तुम्ही तर जुने कवी आहात , म्हणून म्हणतो ; आधी ' हिंदुत्त्ववादी ' ह्या शब्दाची सर्वमान्य व्याख्या करा . ती नाही केली तर हा सणसणाटी खटाटोप व्यर्थ होय असे जाणून असा . ) दुसरे असे की , मुस्लिम नसलेल्या व्यक्तीच्या संपत्तीवर संपूर्ण ताबा मिळविता येईल . याविषयीसुद्धा ' इमाम मालिक ( . ) , ' इमाम अहमद ( . ) ' आणि ' इमाम अबू हनीफा ( . ) ' यासारख्या विधिज्ञांचा असा फतवा आहे , वरील ओळींनी सुरवात करण्याचे कारण इतकेच की सावरकरांनी इच्छा मरण स्विकारून आता ४० वर्षे झाली , त्यांनी ना धड कधी सत्तेचे पद मिळवले ना धड कधी ऐश्वर्य भोगले . त्यांचे समर्थक कितीही चांगले असले तरी त्यांना त्यांचे तत्वज्ञान किती कळले , पचनी पडले हा एक गहन प्रश्नच आहे . तरी देखील सावरकरांचे विरोधक आजही त्यांच्या अत्यंत तर्कशुद्ध विचारांना चळाचळा कापतात . त्यातील सर्वात ज्यावरून आजही सावरकरांवर टिका होते तो विषय म्हणजे त्यांनी केलेली हिंदुत्वाची व्याख्या . महाक्षत्रिय आपण म्हणवित समरांगणी मागें पळत वृत्ति हरी सीमा लोटित ग्रंथ निंदित महापुरूषांचे भारतात १० वर्षांपर्यंत खिस्ती धर्मप्रसाराचे काम केल्यानंतर फादर जॉन्सन अमेरिकेला परतले . ह्युस्टन येथे त्यांची मुलाखत घेण्यात आली . या मुलाखतीच्या वेळी भारतातील खिस्तीकृत धर्मांतराविषयी सांगितलेली आई - वडिल हेच परत जायचे कारण असेल तर इथे ( अमेरीका ) सिटीझन झाल्यानंतर त्याना आणता येते का अमेरीकेत ? > > > > अर्ज केल्यावर महिन्यात ग्रीनकार्ड मिळते . पण परदेसाई यानी म्हटल्याप्रमाणे मेडीकल इन्शुरन्स चा विचार व्हावा . माझ्या वडीलानी यायला सरळ नकार दिला . ते २०१० पर्यंत वेळा आले . एकदाही महिन्याच्यावर टिकले नाहीत . अमेरिकेत घरात पाउल टाकल्या टाकल्या निघण्याच्या दिवसाची तयारी करायचे . सो आमचे विमान तिकडुन परत आले मला माझ्या बहिणीसाठी अ‍ॅप्लाय करायचा होता पण आम्हीच तिथे राहणार नाही मग तो विचार बारगळला . जे तिथे आहेत त्यानी आपल्या भावंडांसाठी अ‍ॅप्लाय करायचा जरुर विचार करावा . लागतील १० - १२ वर्ष पण ग्रीनकार्ड तरी होइल . ( सॉरी थोडेसे विषयांतर ) . खूपच रंगतदार केला आहे विषय . ह्या लेखात वर्णन केलेल्या गतीचा विचार आपण करीत नाही हे खरे . साहित्यसंमेलनाच्या अध्यक्षांच्या निवडणूकीच्या निमित्ताने प्रत्येकवर्षी कोणता तरी वाद असतो , त्यामुळे त्या वादात काय होत आहे , होणार आहे , यापेक्षा . . हातकणंगलेकरच्या साहित्य विचारावर कोणी मराठीच्या अभ्यासकांनी विवेचन केले असते , त्यावर चर्चा घडवून आणली असती तर एक वाचक म्हणून आम्हाला ते अधिक आवडले असते ! अरेच्या ! अजून एक ॠषिकेश इथे दिसतोय . पण हा मी नव्हे ; ) आताशा मी पुस्तकाचं नुसतं बाहेरचं कव्हर आणि त्याचं डिझाईन बघत नाही , पानांचा गुळगूळीत स्पर्श घेत नाही , शाईचा वास घेत नाही , पानावरून पोहत जाणार्‍या शब्दांचं बोलणं ऐकत नाही , तर माझ्या नाकात आता पानापानावरचा ज्ञानाचा सुगंध पण शिरल्याशिवाय रहात नाही . " मला हा रमेशचा ज्ञानेंद्रिया द्वारे वाचन करण्याचा प्रकार ऐकून खूपच गंमत वाटली . " तुम्ही हिंदी गाणी लावता , आणि त्याचा आनंद आहेच आम्हाला . तुम्ही पंजाबी गाणी लावता , याचाही आनंद आहे . पण पंजाबी ते कॉस्मोपॉलिटन आणि मराठी ते व्हर्नॅक्युलर हा न्याय कुठला ? म्हणजे रब्बीचं ' बुल्ला की जाणां ' तुम्हाला चालतं , पण सलील - संदीपच्या ' डिबाडी डिबांग ' चं तुम्हाला वावडं का ? " कृष्णम्माचारी श्रीकांत त्याच्या धडाकेबाज आक्रमक फलंदाजीसाठी प्रसिद्ध होता . पण निवड समितीच्या अध्यक्षाची त्याच्या कारकीर्दीची सुरुवात अतिशय सावधपणे झाली आहे . निवड समितीने कुठलाही धोका पत्करता सर्व जुन्याजाणत्या खेळाडूंनाच ऑस्ट्रेलिया विरुध्द्च्या पहिल्या दोन सामन्यासाठी निवडले आहे . धन्य आहेत ते विद्वान महापंडित आणि आमचे " पगारी " अर्थतज्ज्ञ . . . . . . . ! ! काय करावे या " पगारी " अर्थतज्ज्ञांचे ? यांचे पाय धुऊन तीर्थ प्यावे की शेतकर्‍यांनी आपल्या चामडीचे पादत्राणे बनवून यांच्या पायात घालावे ? शेतकर्‍यांनी नेमके काय करावे म्हणजे या " पगारी " अर्थतज्ज्ञांचे पाय वास्तववादी जमिनीला लागतील ? * * * ताजा कलम : - माफ करा , मी विसरलो होतो , एक गोष्ट मात्र शेतकर्‍याला अगदी फुकटात मिळते . पीळदार मिशी बाळगणार्‍या शेतकर्‍याच्या घरात जर त्याची बायको गर्भवती असेल तर तिच्या गर्भसंवर्धनासाठी तो पीळदार मिशी बाळगणारा शेतकरी अपात्र आहे असे गृहीत धरून आमचे मायबाप राज्यकर्ते फुकटात मूठभर लोहाच्या लाल गोळ्या तिच्यासाठी घरपोच पाठवतात , अगदी दर महिन्याला , चुकता ! अशा अनेक गमती - जमती घटना फुलपाखरांच्या आयुष्यात घडत असतात . या सर्व घटनांमध्ये नैसर्गिक अवस्थेत फुलपाखराचे कोषातून बाहेर येताना पाहणं खूप कठीण असतं . कारण बऱ्याच वेळा ती पहाटेच बाहेर येतात . कोषातून बाहेर येण्याचा काळ म्हणजे कसोटी असते . अशा वेळी पंख ओलावल्या अवस्थेत पक्ष्यांनी त्यांना गाठू नये म्हणून निसर्गाने ही पहाटे बाहेर येण्याची योजना केली असावी . ' त्या कोषातून पंख आकाराला येण्याचा क्षण फारच मॅजिकल असतो . ' " मॉम , तिथे जायलाच पाहिजे का ? आय मीन , यु गाय्ज कॅन गो . . . मी राहतो इथेच . मला कंटाळा येईल तिथे . " पालीची आणि बायकोची हो ना . . दोन्ही प्रकारचे प्राणी एकमेकांना जाम घाबरत असतात . . . . धुळे - येथील देवपूर पंचवटी परिसरात बेशुद्ध पडल्याने एकाचा मृत्यू झाल्याची घटना आज सकाळी घडली . देवपूर पोलिस ठाण्यात सायंकाळी उशिरापर्यंत नोंद करण्याचे काम सुरू होते . पद्माकर सुपडू पवार ( वय 45 , राजीव गांधीनगर , नटराज चित्रपटगृहाजवळ ) असे त्यांचे नाव आहे . आज सकाळी सहाच्या सुमारास पंचवटी परिसरात ते एका ठिकाणी पडल्याने बेशुद्ध झाले . त्यांना संजय माळी यांनी जिल्हा रुग्णालयात दाखल केले . तेथे उपचार सुरू असताना सकाळी नऊच्या सुमारास निधन झाले . डॉ . झाडबुके यांनी त्यांना मृत घोषित केले . मृत्यूचे नेमके कारण समजू शकले नाही . येथील जुने धुळे परिसरातील अरुण एकनाथ जाधव ( वय 48 , रा . सुभाषनगर ) यांची प्रकृती बिघडल्याने त्यांना देवपूर परिसरातील एका खासगी रुग्णालयात दाखल केले होते . तेथे उपचार करून काल सकाळी जिल्हा रुग्णालयात दाखल केले . जिल्हा रुग्णालयातील वैद्यकीय अधिकाऱ्यांनी अरुण जाधव यांना मृत घोषित केले . सहचालकाचा मृत्यू - येथील नागपूर - सुरत महामार्गावरून गेल्या शुक्रवारी ( ता . 13 ) ट्रक घेऊन चालक यशवंत चिमणाजी जोगदंड ( रा . शिरुड , ता . राधापूर , जि . हिंगोली ) सुरतकडे जात होता . सायंकाळी पाचच्या सुमारास नेर शिवारात ( ता . धुळे ) त्याने ट्रकचा ब्रेक दाबला . त्या वेळी ट्रकच्या दुसऱ्या बाजूला बसलेला सहचालक सुदाम येसजी दसवणे ( वय 40 , रा . शिरूड ) तोल जाऊन ट्रकमधून खाली पडला . त्यात त्याला गंभीर दुखापत होऊन तो मरण पावला . या प्रकरणी सहाय्यक उपनिरीक्षक . . बोरसे यांनी दिलेल्या फिर्यादीनुसार चालक यशवंत जोगदंड याच्याविरुद्ध तालुका पोलिस ठाण्यात काल गुन्हा दाखल झाला . सहाय्यक उपनिरीक्षक बोरसे तपास करीत आहेत . ' आपण दोघे यात भाग घेतोय . ' मी म्हटले . तो तोंड भरुन हसला . हे काम कष्टाचं आहे आणि त्यासाठी खूप मेहेनत कौशल्य खर्ची पडलं असणार यात वादच नाही . त्याबद्दल जगदीश पटवर्धन यांना दाद दिलीच पाहिजे . झपाटायचा मक्ता घेतलेल्या हडळी मुंजे आणि खविस यांना तुमच्या साम्राज्यावर गदा आणायचा विचार नाही आमचा मान्य आहे आम्हा तुमचा व्यवसाय भटकण्याचा नको तेथे नाक खुपसुन नको ते बोलण्याचा अंगकोर मधे हजार वर्षापूर्वीची भारतीय संस्कृती धर्म ( हिंदू बुद्ध ) यांची ही गौरवशाली परंपरा बघितल्यावर प्रत्यक्ष भारतात त्या काली ही संस्कृती किती वैभवशाली असली पाहिजे असे माझ्या मनात येते आहे . भारतापासून 2000 मैलावरचा हा एक देश , आपल्या देशातील लोकांचा मूळ पुरुष भारतीय आहे असे नाते अजून सांगतो . भारतीय धार्मिक परंपरा काय होत्या हे आपल्या देशातील पुरातन मंदिरे , संग्रहालये यातून जतन करतो आहे या परंपरांबद्दल अजून अभिमान बाळगतो आहे . सियाम रीप मधले गाईड्स त्यांच्या रोजच्या कामात हजारो नव्हे लाखो जगभरच्या लोकांना भारतीय संस्कृतीची वैशिष्ट्ये सांगताना ऐकून त्यावर काय बोलणार असे मनात येते आहे . मात्र या देशाबरोबरचे भारताचे संबंध मैत्रीचे असले तरी जिव्हाळ्याचे नाहीत . भारतीय पर्यटकांना सियाम रीप बद्दल पुरेशी माहितीच नाही . भारतातून थेट विमान सेवा सुद्धा सियाम रीपला नाही . या सगळ्या गोष्टी झाल्या तर भारतीय पर्यटकांचा ओघ अंगकोरकडे सुरू झाल्याशिवाय रहाणार नाही हे नक्की . सातवा जयवर्मन राजा ( फोटो पॅरिस म्युझियम ) वेदांचा कालावधी हा अवेस्ता पेक्षा खूप जुना आहे . बापरे ! . . 1950 मधे , म्हणजे पानशेत धरण पूर्ण होण्याअगोदर , पुण्याची लोकसंख्या होती अंदाजे 6 लाख . म्हणजे प्रत्येक व्यक्तीसाठी 0 . 33 TMC एवढी क्षमता उपलब्ध होती . आता पुण्याची लोकसंख्या अंदाजे 46 लाख आहे म्हणजे प्रत्येक व्यक्तीसाठी आता 0 . 62 TMC एवढी क्षमता उपलब्ध आहे . या आंकड्यावरून एक गोष्ट तर नक्कीच सांगता येते की पुण्याची लोकसंख्या वाढल्यामुळे पाण्याची टंचाई होते आहे या मुद्यात काही दम नाही कारण प्रत्येक व्यक्तीसाठी उपलब्ध पाणी 1950 च्या मानाने दोन पट तरी वाढले आहे . यावर असे म्हणता येईल की पाण्याची ही क्षमता असली तरी प्रत्यक्ष उपलब्ध पाणी किती होते ? ते कदाचित कमी असेल . अगदी मागच्याच वर्षाचे उदाहरण घेऊ . मागच्या वर्षी ऑक्टोबर महिन्यापर्यंत सर्व धरणे पूर्ण भरलेली होती म्हणजेच 9 महिन्यांपूर्वी 28 . 5 TMC पाणी उपलब्ध होते . आजचा धरणांच्यातला साठा फक्त 1 . 3 TMC एवढाच आहे . म्हणजे पुणेकरांनी 27 . 2 TMC पाणी वापरले का ? असे असले तर पुणेकर पाण्याची प्रचंड नासाडी करतात असे म्हणणे योग्य ठरावे . परंतु पुणे म्युन्सिपल कॉर्पोरेशन म्हणते की ते इरिगेशन खात्याकडून वर्षाला फक्त 14 TMC पाणी उचलते म्हणजे ऑक्टोबर 09 मधे उपलब्ध असलेल्या 28 . 5 TMC पाण्यापैकी , 9 महिन्यात पुणे कॉर्पोरेशनने अंदाजे 10 . 5 TMC पाणी ( 14 / 12 * 9 ) फक्त उचलले असणार . याचा स्पष्ट अर्थ होतो की इरिगेशन खात्याने गेल्या 9 महिन्यात 18 TMC पाणी दुसर्‍या कोणत्या तरी उपयोगासाठी पुरवले आहे . मागेही मी यावर मत नोंदवले आहे पण कोणी प्रतिक्रिया दिली नाही . परत एकदा लिहितो . सर्व पेट्रोल pump मालकांना स्वच्छता ग्रह ठेवणे सक्तीचे करावे . त्याचा गैर वापर होऊ नये , या करता ltr पेट्रोल खरेदीवर स्वच्छता ग्रहाचा वापर करू द्यावा . पेट्रोल मालकांना नवीन लीसिन्से देताना किवा reniew कारताना हि अट त्यात घालावी . कधी कधी एखादे गाणे मनाला खुपच भिडते का ते माहिती नाही पण एखाने गाणे खुप आनन्द देते . डोळे बन्द असताना कुणीतरी चेहर्यावरुन अलगदपणे मोरपीस फिरवत आहे असे वाटते . असेच एक गाणे आहे जे मला सद्ध्या खुपच आवडत आहे . इश्किया मधील दिल तो बच्चा है जी . मी अजुन तो चित्रपट नाही बघितला आणी ते गाणे पण नाही बघितले पण हे गाणे खुपच आवडत आहे . गाण्यातील एक एक शब्द काळजाला जाउन भिडतो फार सुंदर लेख आहे . अजून एक शब्द मला आठवला कृमी - जनता ह्या अर्थी . जकार्ता च्या मुख्य रस्त्यावर कृष्ण गीता अर्जुनाला गीता सांगतानाचा भव्य रथ आणि सुंदर मूर्ती आहेत . इन्दोनेसिअन लोकांना मुस्लीम देश असूनही अजून त्याचे वावडे नाही . चित्रकूट , : भारतीय जनता पार्टी ने जिले की कानून व्यवस्था को ध्वस्त बताया है पार्टी का कहना है कि लगातार अपराधों का ग्राफ बढ़ रहा है पुलिस का अंकुश नहीं है एक सप्ताह के अंदर चोरी , डकैती , अपहरण हत्या जैसे जघन्य अपराध हो चुके हैं जो पुलिस के लिए खुली चुनौती है मान्य आहे , ती तशी नाजूक आहे , पण तरीही , तो फुलांचा अन् लतेचा बंध मी मोडू कसा रे ? मला आसे वाटते आहे , की काही दशकांपूर्वी जे लोक गंगा - यमुनेच्या प्रयागातच सरस्वती बघत त्यांना काही कारणासाठी हल्लीच पंजाबातील सरस्वतीचा साक्षात्कार झाला आहे . त्यांच्या नावडत्या इतिहास - संशोधकांना हे आधीच माहीत होते , पण त्या इतिहाससंशोधकांचा दु : स्वास अबाधित करता यावा म्हणून याच्याकडे जाणूनबुजून दुर्लक्ष केले जात आहे का ? सई , वीणा लोकूर यांचा ' प्लॅटफॉर्म ' येतोय छत्रपति शिवाजी महाराजानी स्वताच्या रक्ताचे पानी करून साकारलेल सुन्दर स्वप्न म्हणजे अखंड महाराष्ट्र , आणी आज याच महाराष्ट्राचे सत्ते साठी तुकडे करण्याचे षड़यंत्र काही हलकट , ना_लायक , आणी लोचत सत्ता लोभी कुत्री करता आहेत , यांच्या पैकिच एक स्वताला विदर्भ वीर म्हणवून घेणार्या लोचत कुत्र्या बद्दल थोड . . . . . . . . . . . . . . . लच्छी मोरासाठी नाचत रहाते . मोर येतो आणि जातोही पण ती नाचतच रहाते . हे नाचणंच महत्वाचं होऊन जातं मोर येण्यापेक्षा . मोर यायलाच हवा याची गरज वाटेनाशी होते कारण नाचता नाचता ती स्वत : मोर होते . हेच तर सावू सांगते कादंबरीत . . ' मोर हवा तर आपणंच मोर व्हायचं . जे जे हवं ते आपणंच व्हायचं . मोराला आपल्यातंच कुठेतरी ठेवून द्यायचं मग तो जाईलच कुठे ? पण मोर आत भिनायला हवा तर मग आनंदी राह्यलंच पाहिजे . ï आयातित एवं देश का रेडियोधर्मी ( विकरण पदार्थ मुक्त ) कचरा , खनन ( कोयला , पत्थर , मार्बल , अभ्रंक , अल्यूम्यूनियम आदि ) मी आणि माझे कुटुंबीय जेव्हा फटाके उडवत असतात तेव्हा मला आवडतात . काही अंकांवर खिडक्या असतात . ज्याला आपण चावट म्हणू अशा प्रकारची व्यंगचित्रे . " आवाज " ने बहुदा हा प्रकार आणला असावा . ज्ञानेश सोनार ही चित्रे काढत असत . गेल्या एक् दोन वर्षाचे आवाज चे अंक पाहता , सध्या सोनार त्यात दिसत नाहीत . खिडक्या मात्र आहेत . सोनारांच्या चित्राबद्दल मला आता थोडे कुतुहल वाटते . मीदेखील कधी काळी पौगंडावस्थेतला होतो . त्याकाळात त्या वयाला अनुरूप असा हा खिडक्यांचा ऐवज मी देखील एंजॉय केला आहे ; पण काहीकाही चित्रे आठवून आता असे वाटते की , विनोद , आंबटशौक आणि ज्याला " सॉफ्ट् पोर्न् " असे म्हणतात त्याच्या सीमारेषा अतिशय धूसर वाटाव्यात असा हा प्रकार इतर दिवाळी अंकांच्या जोडीने अगदी राजरोस बसायचा . दिवाळी अंकाच्या पहिल्या दिवशी या अंकावर उड्या पडायच्या - अर्थातच पुरुषांच्या . या प्रकारात काही विसंगत आहे याची जाणीवही कुणाला असायची नाही . लैन्गिकतेच्या बाबतीत एरवी विलक्षण सोवळेपणा असणार्‍या समाजात , खिडक्यांच्या आडून स्तनानितंबांच्या लार्जर - दॅन - लाईफ अशा ऑब्जेक्टिफिकेशनबद्दल कधी चर्चा झाली की नाही ? चला , मराठी संस्थळावर येऊन थोडेतरी मराठी तुम्हाला शिकायला मिळते हेही नसे थोडके . फ़ोन ठेवून सतीशने सुमतीकडे पाहीले . भोगायची सारी मजा भोगून झाली होती . बोलायचे ते सारे बोलून झाले होते . भिंतीवरच्या जुन्या आठवणींचे चित्रपट आता विरले होते . उरला होता फ़क्त मरणाचा थकवा . मस्त गाढ झोप हवीहवीशी वाटत होती . ही स्वर्गीय ट्रीप केवळ अविस्मरणीय झाली . ईश्वरा पुढचे सारे जीवन असेच आनंदाचे असू दे . आयसीसी ने क्रिकेटचा बिजनेस वाढवायचं ठरवलंय त्यामुळे नविन नविन देशात क्रिकेटचं प्रमोशन जोरात सुरू आहे . आताच पंधरा / सोळा देश झालेत लवकरच हाफ सेंच्युरी लागेल . अप्रतिम कथा आहे ही . लालू हि कथा भाषांतरीत केल्याबद्दल खुप आभार . अनेक वर्षापूर्वी जेव्हा दुरदर्शन वर खरोखर चांगले आणि मोजके कार्यक्रम लागत त्यावेळी त्यातल्या एका कार्यक्रमात बहुतेक " कथा " का " कथाकथी " का असच काहीतरी नाव असलेल्या सिरियल मधे दर आठवड्याला एक नवी कथा असायची . त्यात हि कथा आली होती . तेव्हापासुन हि कथा मनात आहे . तशीच्या तशी . मस्त . ती म्हणाली , ' मी धनी तुमचीच आहे ' त्या खुशीतच घासला मी किचन ओटा मराठी संकेतस्थळावरील लेखक मंडळीही मराठी विकिपीडियात लेखन करतात परंतु पुरेशा संख्येने ती मंडळी मराठी विकिपीडियाकडे येताना दिसत नाहीत . यात एक तर व्यक्तिगत मते लिहिता तटस्थ दृष्टीने लेखन करणे आणि संदर्भ देणे जड जाते का काय कोण जाणे . त्या शिवाय दुसरीकडचे प्रताधिकारीत लेखन ग्यायचे तर नाही पण त्यांचे संदर्भ द्यायचे ते नेमके कसे ही अडचणही बोचत असावी . अर्थात हि मंडळी लिहिती असल्यामुळे त्यांनी स्वत : हूनच शंका विचारून शंका निरसन करून घ्यावयास हवे . गुर्जी झाडावर बसुन कविता मात्र मस्त एकदम झक्कास लिहतात . जे काही लिहायचे ते एका कवितेतुन एकदमच मांडतात . अमेरिकेतुन भारतात जाणारे दुर्दैवी असतात असे तुम्हाला म्हणायचे आहे का ? Just kidding ` ` धुरपदे , कुनाला सांगू नगंस . हा दोष समद्यांना समजला पाड्यावर तर तोंड दावाय जागा ऱ्हानार न्हाई . त्यापरीस जीव देईन मी ! ' ' आता एक नजर कवठीचाफा यांच्या वाटेकडे लागलेली आहे , जादुइ दिव्यातुन परत मायबोलीवर केव्हा परत येतिल ? आशा आहे येतिल तेव्हा सोबत खुप कथां / कादंबरीं चा साठा असेल . मी वोट करुन माझा जेनेटिकली मोडिफाईड फुड खाण्याचा अजिबात इरादा नसल्याचे कळवलेय . पण आता हे माझ्या डोक्यावर कोणी लादले तर काय करावे ? ? ? साधारण तासा दोन तास - ते पाच एक तासापर्यंतच्या प्रवासासाठी इथं छोट्या गाड्या आहेत . छोट्या म्हणजे साधारणपणे गाडीच्या दोन्ही ' शीटां ' दरम्यान उभं राहून दोन्ही हाताची ' वाव ' गाडीत फैलावली की दोन्ही बाजूचा हाताचा पत्रा हाताला लागलाच पायजे . गाडीच्या दोन बाजूला प्रत्येकी दोन ' शीटां ' ची रचना असते . ( आणि या शीटांच्या बाजूलाच विविध रंगद्रव्याची शिटं बिल्कुल फ्री . ) हे सीट म्हणजे साधारणपणे ' बूड ' टेकवण्याची जागा अशी त्याची व्याख्या करता येईल . कारण या सीटांवर बसणे जगातील दोन अत्यंत सडपातळ माणसे आली तरी शक्य नाही . अशा साधारणपणे तीस - बत्तीस जागा असतात . डायवरच्या मागे आणि बाजूलाही सीटं बसतात . ही संख्या बहुतेकदा गर्दीवर अवलंबून असते . ती साधारणपणे वीस - पंचवीस जणांपर्यंतही जाऊ शकते . याशिवाय गाडीत दोन सीटांच्या मधल्या भागात उभे राहून प्रवास करण्याची ' मेहरबानी ' ही प्रवाशांवर केली जाते . ही संख्याही अर्थात आत किती जास्तीत जास्त येऊ शकतील आणि त्याहीपेक्षा गाडीचा कंडक्टर - ड्रायव्हर - क्लिनर अशा ' कम ' लोकांवर अवलंबून असते . त्यामुळे बसलेल्या लोकांना आपल्याला जागा मिळाल्याचा आनंद लोकांचे पार्श्वभाग चेहर्‍याच्या आजूबाजूला लागतात त्यावेळी उडून गेलेला असतो . . अणूभट्टीतून धूर वा अन्य घाण बाहेर पडत नाही . कोळसा , डिझेल वा गॅस जाळून कितीतरी घातक पदार्थ बाहेर फेकले जातात . फुटलेल्या केंद्रकातील ऊर्जा उष्णतेच्या रुपाने बाहेर फेकली जाते तिचा वापर करून पाण्याची वाफ बनवून त्यावर टर्बाईन फिरवून जनित्र वीज बनवते . डोरा च्या केकवर मधे एडिबल आयसिंगच आहे . संध्याकाळी घरी आल्यावर पटकन केलेल डेकोरेशन आहे ते २००१ मधे माझा संबंध अशाच अमेरिकेतील एका संघटनेशी आला तिचे नाव " International Council for Local Enviornmental Initiative - ICLEI ( इक्ली ) " असे आहे . ICLEI ने स्थानीक स्वराज्यसंस्थांना नजरेसमोर ठेवून पर्यावरण बदल टाळण्यासाठी अथवा कमी करण्यासाठी म्हणून कार्यक्रम तयार केला आणि त्यात देशभरच्या विविध स्थानिक स्वराज्य संस्थांना सामावून घेण्याचा प्रयत्न केला . त्या कार्यक्रमाअंतर्गत एक विद्यापिठातील विद्यार्थी काम करायला ( स्थानिक स्वराज्यसंस्थेस पैसे द्यायला लागता ) मिळायचा . त्या विद्यार्थी / विद्यार्थिनीचे काम असे की स्थानिक स्वराज्य संस्थेच्या सर्व इमारतीतील उर्जावापर , कचरा निर्मिती , वाहने , इंधन वापर इत्यादीची माहिती संकलीत करणे आणि त्या माहितीसाठी ज्या विशिष्ठ वर्षातील माहिती उपल्ब्ध असेल तिचा ( baseline ) वापर करणे . त्याच पद्धतीने संपूर्ण शहराची माहिती पण मोघम पद्धतीने संकलित करणे ( कारण व्यक्तिगत अथवा उद्योगांची सर्व माहिती गोळा करणे शक्यही नाही आणि गरजेचेही नाही ) . या प्रकल्पाचा संकल्प म्हणून मी काम करतो त्या शहराचा ( त्यावेळेस शहराची ) महापौर आणि निवडून आलेल्या सदस्यांना ठराव करावा लागणार होता की शहरातून तयार होणारा " कार्बन डाय ऒक्साईड " ( उर्जा / इंधनवापर ) योग्य तितक्या % ट्क्क्यांनी दहा वर्षात कमी करायाचा . अर्थातच याची सुरवात राजकीय नेत्यांना समस्येबद्दल शिक्षण देण्यापासून झाली . जेंव्हा लक्षात आले की याने पैशाचा अथवा इतर काही त्रास होणार नाही किंबहुना मतदार झाले तर खूषच होतील तेंव्हा पाठिंबा लगेच मिळाला . परिणामी योग्य माहितीचे संकलन तर झालेच पण हळू हळू लोकशिक्षण पण झाले . त्याचसुमारास अनेक स्थानिक रहिवाशी ज्यांचे काम हार्वर्ड , एम आय टी , राज्य पर्यावरण विभाग , काही ( संशोधनात्मक ) आंतराष्ट्रीय संघटना यांच्याशी चालले होते ते सुद्धा एकत्र आले . आणि बरीच कामे सरकारी आणि रहिवाशांच्या / उद्योगांच्या दृष्टीने झाली . त्यात रस्त्यावरील , इमारतीतील आणि घरातील दिवे बदलून उर्जा बचतीचे दिवे लावणे येथपासून ते या राज्यातील पहिली " हिरवी " शाळा ( ग्रीन स्कूल ) बांधण्यापर्यंत अनेक गोष्टी झाल्या . अण्णा , मंद्या अन गण्या गडबडले होते , जग्गनाथ काका नुसताच माझ्याकडं पहात होता , आत्या बिपि वाढल्यासारखि दिसत होती , तर शकुताई फक्त पांढरीफटक पडायची राहिलि होती . एक - दोन मिनिटं कुणिच काहि बोललं नाही . या धक्क्यातुन सावरत अण्णा बोलले ' अरे , ह्ये काय लिलाव चाललाय का काय जिल्हा सहकारी बॅंकेचा , एकजण चार म्हणतंय , दुसरा सात म्हणतोय अन आता तु दहा , चक्क दहा , समजतंय का काय बोलतोस ते , चालु बाजारभावाच्या पेक्षा अडीचपट भाव बोलतोस तु . आहेत का एवढं पैसं तुझ्याकडं ? कुणालाही येईल तसा माझ्या ऐपतीचा प्रश्न आल्यावर मला पण राग आला , ' अण्णा , गावातलं मोठे म्हणुन तुम्हाला बोलावलंय , बाजारभाव काय आहे अन काय नाही ते आम्हाला पण कळतंय . आणि कुणाकडं किती पैसा आहे अन नाही याच्या उचापती तुम्ही करु नका , कागदोपत्री व्यवहार होणार आहेत ना मग जेवढा द्यावा लागेल तेवढा पैसा आहे माझ्याकडं , बिनपैशाचं बोलत नाही मी उगा गमजा म्हणुन . जे व्यवहार चाललेत त्यावर फक्त थोडं लक्ष द्या तुम्ही , नस्या चवकशा नका करु उगा . ' ओबामा राष्ट्राध्यक्ष झाल्यावर बर्‍याच प्रमाणात या संबंधांत अंतराय येऊ लागला . राष्ट्राध्यक्षपदाच्या निवडणुकीच्या प्रचाराच्या काळातच " जगातील सर्वात धोकादायक जागा " असा पाकिस्तानचा उल्लेख ओबामांनी खूप वेळा केला पाकिस्तानातील दहशतवाद्यांना मुशर्रफ यांनी मारले नाहीं तर " अमेरिका आपली फौज पाठवून त्यांना मारेल " असेही वचन दिले होते . ( अलीकडेच ओसामांना मारून त्यांनी ते खरेही करून दाखविले . ) निवडून आल्यानंतरच्या पहिल्याच १०० दिवसांनंतरच्या वृत्तपत्रपरिषदेतही त्यांना एका वार्ताहाराने विचारलेल्या प्रश्नाला उत्तर देताना ते म्हणाले होते कीं पाकिस्तानच्या हातातील अण्वस्त्रे सध्या तरी सुरक्षित असून नजीकच्या भविष्यकाळात पाकिस्तानचे सरकार कोसळून तालीबानचे किंवा अल कायदाचे सरकार राज्यावर बसेल अशी शक्यता अजीबात नाहीं . पण तिथले मुलकी सरकार फारच ठिसूळ ( very fragile ) असून त्या सरकारकडे शाळा , आरोग्य , कायद्याचे राज्य न्यायसंस्था यासारख्या मूलभूत गरजाही भागविण्याची क्षमता नाहीं म्हणून ! ( पूर्ण मुलाखत http : / / blogs . wsj . com / washwire / 2009 / 04 / 30 / transcript - of - obamas - 100th - day - [ 7 ] . . . किंवा http : / / www . huffingtonpost . com / 2009 / 04 / 29 / obama - 100 - days - press - conf_n_193 [ 8 ] . . . या दुव्यांवर वाचता येईल ) तांदूळ अर्धा तास भिजत घालून ठेवायचा . मग चाळणीत निथळून ठेवायचा . आता तूप / वेज स्प्रेड गरम करून आधी गाजर रेसीन्स मस्त परतून पेपर टॉवेल वर निथळायचे . त्यातच कांदा अगदी रंग बदलता परतायचा जो पर्यन्त translucent होत नाही . मग त्यात एक चिमटीभर साखर टाकायची . ( मी नाही घालत ) . कांदा कॅरामलाय्ज होतो ह्यामुळे . मग ह्यात वरच्या मसाल्याचा एक चमचा टाकून मस्त तूपात परतून घ्यायचे . नुसता घमघमाट सुटतो ताज्या मसाल्याचा . मग भात एक मिनीटे परतून घ्यायचा . तुटला नाही पाहीजे . मग एक चमचा दही टाकून परतायचे . मग तो पर्यन्त उकळत असलेले पाणी / ब्रॉथ टाकायचे . आधी जरा उकळी येवु द्यायची १० मिनीटे खदखदा . मग चवीप्रमाणे मिठ वगैरे घालून ( जर ब्रॉथ असेल तर मिठ चेक करा ) झाकण लावून मंद गॅस करून शिजू द्यावा १० मिनीटे . झाल्यावर गाजर् , रेसीन्स् , पिस्ते वगैरे वगैरे टाकून सजवायचे . हुश्श . . . झाला तयार . अफगाणी लोक हा भात चिकन तंदूरी , दही ह्याबरोबर खातात . बदाबदा दही खातात / पितात हे लोक चिकन् / मटणाच्या डिशेश बरोबर . मला सुरुवातीला विचित्र वाटायचे . पण मी ही खाते आता घाबरत घाबरत . पण एकदम मस्त घरगूती दही असते घरी कोणी अफगाणीने बोलवले असेल तर . धर्मपत्नी टाकूनि दुराचारी तिच्याच घरी वास करी मद्यमांसरत अहोरात्री कामकर्दमी लोळत ६९ या वाक्याबरोबर पुस्तक संपतं . आपल्या जाणावत राहतं की आपल्या आयुष्यातुन सुद्धा आपली शिरोडकर अशीच निघुन गेली आहे . भोवताली हे अफाट भव्य जग तसंच आहे . शाळा संपली आहे आणि आता फक्त भयाण आयुष्य उरलं आहे जे पोटापाण्याच्या चिंतेत जगायचं आहे . नाही शाळा एवढं गंभीर नाहं . किंबहुना ते अजिबात गंभीर नाही . तो एक शाळा नावाच्या उत्सवाचा सोहळा आहे . शाळेतुन बाहेर पडुन वर्षं / शतकं उलटल्यानंतर पुन्हा तोच अनुभव घेण्यासाठी शाळा एकदा वाचाच . फोटो फारच छान आले . निसर्ग किती मोहक आहे फोटो पाहून निसर्गात मोकळ्या हवेत जावास . e वाटते . जे वाचल्यानंतर आपले चिरपरिचीत जग अक्षरशः उलटेपालटे होते त्यातल्यापैकीच . झापडं म्हणून टिकु द्यायची नाहीत असे जीव खाऊन ठरवून लिहील्यासारखे . कलाकारांनी साधना केल्यावरच त्यांना स्वतःचे आणि स्वतःतील वाईट शक्तींचे वेगळे अस्तित्व जाणवू शकते , अन्यथा नाही . ( बर्‍याच वाईट शक्ती या मानवाच्या देहात किंवा देहाबाहेर राहून त्याला विविध त्रास देत असतात . ) याचे कारण कलाकाराचे शरीर , मन आणि बुद्धी यांवर सतत काळ्या शक्तीचे आवरण असल्यामुळे त्याला स्वतःचे अस्तित्व जाणवतच नसते . ' जे काही चालू आहे , ते आपल्या मनानुसारच चालू आहे ' , असे त्याला वाटत असते ; कारण त्याला स्वतःच्या देहातील ( अशी अंध ) श्रद्धा नसली तर आम्हाला काय वाटते हे प्रतिसाद देण्याचे स्वातंत्र्य नाही आहे का ? हो नक्कीच आहे . आम्ही आमच्या ठिकाणी बरोबर तुम्ही तुमच्या ठीकाणी असा पवित्रा ठेवक्ल्यास चर्चा करण्याची मजा कशी मिळणार ? होऊन जाऊद द्या एक जोरदार डिबेट . . ह्या सम्राट पुष्यमित्राचा मुलगा म्हणजे अग्निमित्र , तो बापासारखा पराक्रमी निघाला . विदर्भावर स्वारी करुन विदर्भ जिंकला पण वैदर्भिय राजकन्या मालविकेसोबत त्याचे पुढे लग्न झाले . कालिदासाने त्यावर " मालविकाग्निमित्रम " हे नाटक देखील लिहीले आहे . अरे हो हो हो . . . सांगतो . . असे शीर्षक का ते सांगतो . . . " विश्वकर्मा नीलकांत " असे धमालराव आमच्या कांताला संबोधत असतात , कारण दिवसभर ( ऍटलिष्ट धा तास तरी ) मिपाच आमच्या साठी विश्व असते हो . आम्ही दिवसभर इकडे वावरतो , चकाट्या पिटतो , एकमेकांची खेचतो , एकमेकांची सुख दु : ख्खे वाटतो झालच तर आत्मानंदी गुरु वैगेरे पण मिळवतो . आता काही जण आम्हाला पडिक वैगेरे म्हणुन पण हिणवतात , पण आम्ही काय ते मनावर घेत नाही , म्हणो बापुडे ! वाटलंच जर जावं कधी पावसात फिरायला मस्त साजरा करू यावेळेस ववी म्हणतात यह आदेश दिया गया है डेमो स्थापित पी एल डेटाबेस / pgSQL में . पाकिस्तान को सौंपी जाने वाली मोस्ट वांटेड अपराधियों की नई लिस्ट में दाउद इब्राहिम का नाम सबसे ऊपर है . . . . . अकलूज ( जि . सोलापूर ) - ठाण्याच्या सह्याद्री मानव सेवा संघातर्फे , संत ज्ञानेश्वर महाराज आणि संत तुकाराम महाराजांच्या पालखीतील वारकऱ्यांना वैद्यकीय सेवा पुरविण्याचे काम १९८३ पासून निष्ठेने करण्यात येते . या पथकात ४० डॉक्टर सहभागी झाले आहेत झक्‌ मारत पाव आणायला नि बाकी कचरापट्टी जमवायला बाजारात रवानगी . मग ` जातोच आहेस , तर माझ्या बॅंकेतून पैसेही काढ ' ही एक प्रेमाची गळ . मुंडी हलवून संमती देण्याव्यतिरिक्त दुसरा पर्यायच नाही ! मग सवलत म्हणून " स्कूटी ' वापरण्याची परवानगी घेऊन स्वारी बाजारात रवाना ! किल्ल्याची उची - ४५०० फूट श्रेणी - मध्यम मिसळपाव या मराठी संकेतस्थळावर एका सदस्याने त्याचा अनुभव लिहिला . आपल्या परदेशी पाहुण्यांना घेऊन सदर सदस्य अमृतसरमधील सुवर्णमंदिराला भेट द्यायला गेले होते . तिथे शीख इतिहासावर एक संग्रहालय आहे . त्या . . . सून मग म्हातारी कडे बघायला लागली . म्हातारी उमजून कमरेच्या पिशवीला हात घालत म्हणाली , " किती पैसं दिऊ ? " 38 . कुर्जी मांझी को किस विद्रोही नेता का सहयोग मिला , जग्गू दीवान या अलबर्ट एक्का ? . जग्गू दीवान . अल्बर्ट एक्का . दोनों . इनमें से कोई नहीं परंतु " आर्ट ऑफ लिव्हिंग " , " एस एस वाय " यांना कल्ट म्हणणे पटले नाही . त्यांचे स्वतःचे प्राणायामाचे तत्वज्ञान आहे . त्यांना अनुयायीही बरेच आहेत . पण त्यांनी काहि समाजविघातक कृत्ये केल्याची नोंद नाही . रविवार सकाळ फुल मनाची तयारी करून मी कॉलेज ला निघालो होतो पण आकाश बघून कॅमेरा साठी हात शिवशिवायला लागले . मग मी आणि माझा कॅमेरा . . . बाकीचे सगळ जग विसरून गेलो पुढचे काही तास . . पुन्हा एकदा प्रस्ताव नीट वाचून पाहा , इथेच चिकित्सा करुया असा ह्या प्रस्तावाचा उद्देश नाही . तर चिकित्सा झाली पाहिजे का ? ह्यावर मते मागवली आहेत . " ते खूप खुश आहेत " असे लिहिले जावे " जाम खुश " जाम हा काही मराठी शब्द नाही . सकाळ हे आपल्या चांगल्या भाषे मुळे प्रसिद्ध आहे . तरी भाषेचा स्तर खाली जाऊ देवू नये . हि विनंती . कारण आपल्या मुलेच भाषेचा उत्कर्ष होत असतो . कृपा करून उधार करू नये . म्हातारा चप्पल घालता फिरायचा असे ऐकले आहे , ते खरे आहे का ? ( धागा आदरांजलीचा असला तरी चित्रापासून माधुरीपर्यंत काहीही लिहायला आडकाठी नसावी असे वाटते . ) अल्प शक्ती मंद बुद्धी आपला मी आहे भक्त शक्ती बुद्धी देओनिया दासाला ह्या उद्धरावं धाव धाव रे हनुमंता किती अंत पाहशी धाव रे हनुमंता आप्पासाहेब , खरंच असं पडलं मुंबईचं नाव बॉम्बे ? गंमतच आहे की . आम्हाला फक्त मुंबादेवीची मुंबई एवढंच ठाऊक . वाह ! भाकर्‍या एकदम खास . मानुषीचा प्रश्न रीपीट . लसणाची चटणी यो . जा . टा . आमचं छोटं डायनिंगटेबल मोडल्याचं लक्षात आल्यावर ' आता मोठं आणि नवं घ्यायला मिळणार ' असा आनंदही झाला . मायबोली धर्मात प्रामुख्याने प्रकारचे पंथ दिसतात . प्रत्येक पंथाचे आपापले देव आहेत आणि त्या त्या देवांची ते निरनिराळ्या प्रकारे उपासना करतात . एका देवाची पुजा करणारे सामान्यत : इतर देवतांना पुजतांना दिसत नाही . ( अपवाद क्र . चा ) बिहारमधे कोवळे फणस वाफवून , ठेचून त्यात तिखट मीठ घालून खातात . पण जास्त खाल्ले तर घसा बसतो म्हणे . पण राष्ट्रव्रत हे घरच्या लोकांना सामोरे जाण्याची हिम्मत जमविण्यासाठी घ्यायचे आहे ना ? की इतर काही उद्देशाने घ्यायचे आहे ? " थोड्याशा पैशासाठी , आत्मा विकुन आपल्या स्वतःला आपल्या घरच्या लोकांना सामोरं जाता येणार नाही . " या विधानावरून तरी असे वाटते की " राष्ट्रव्रतामुळे वैयक्तिक फायदा होतो म्हणून ते घ्यावे " असे तुम्ही सांगत आहात . समजा , एखाद्याने राष्ट्रव्रत घेतले नाही तर त्याच्या आयुष्यात काय तोटा होतो ? मंग काय ? आसली भारी सिच्यूएशन दिल्यावर लगेच लिहून काढली कविता . वाचा तर मग : नगर - पत्नीचा गळा दाबून खून केल्याच्या आरोपावरून लष्करातील जवान पती सतीश दिलीप खराडे ( वय 35 , रा . तिखी , ता . कर्जत ) याला न्यायालयाने आज जन्मठेपेची शिक्षा सुनावली . जिल्हा अतिरिक्त सत्र न्यायाधीश एम . व्ही . देशपांडे यांनी हा निकाल दिला . आरोपी सतीश याला खुनात जन्मठेप दोन हजारांचा दंड , दंड भरल्यास सहा महिने सक्तमजुरीची शिक्षा भोगावी लागणार आहे . याबाबत माहिती अशी आरोपी सतीश खराडे नाशिक येथे लष्करात नोकरीला होता . इंदूबाई हिच्याशी 13 वर्षांपूर्वी लग्न झाले होते . त्यांना पप्पू स्वप्नील अशी दोन मुले आहेत . चारित्र्यावर संशय घेऊन सतीश नेहमी इंदूबाईचा शारीरिक मानसिक छळ करीत असे . तिने माहेराहून पैसे घेऊन येण्याचीही तो मागणी करीत होता . घटनेपूर्वी सतीश नाशिक येथून दोन दिवस रजेवर आला होता . त्याने नेहमीप्रमाणे 12 सप्टेंबर 2009 च्या रात्री इंदूबाईशी भांडण केले . तेव्हा इंदूबाईला मारहाणही केली . मध्यरात्री झोपेतून उठून त्याने इंदूबाईला परत मारहाण केली . इंदूबाईचा गळा दाबून खून केला . त्यावेळी मुले वेगळ्या खोलीत झोपली होती . याबाबत इंदूबाई हिच्या वडिलांनी कर्जत पोलिस ठाण्यात फिर्याद दिली . या गुन्ह्याची सुनावणी जिल्हा अतिरिक्त सत्र न्यायाधीश - 1 यांच्यासमोर सुरू होती . सरकारी पक्षातर्फे दहा साक्षीदार तपासण्यात आले . त्यांचे जबाब कागदोपत्री पुरावे खटल्यात महत्त्वाचे ठरले . त्यावरून न्यायालयाने आरोपीस जन्मठेपेची शिक्षा सुनावली . जिल्हा सरकारी वकील ऍड . पुष्पा कापसे यांनी सरकारी बाजू मांडली . ऍड . चांगदेव ठुबे - पाटील यांनी आरोपीतर्फे काम पाहिले . पंचरत्नों की माया मात्र जीव सकल निर्माण नहीं निर्गुण शांत प्रार्थना का परम आनंद हूँ कितनो को आत्मज्ञान हो पाता है ऐसा ? जिन्हे होता है वही इतना प्रखर व्यक्त कर पाते हैं शायद् आभार - ज़माने बाद आपको पढ़ा आज - - हॉटेल बुक करत असाल तर चुकूनही भारतीय माणसाचे मॉटेल बुक करु नका ( माझा एक अनुभव फार वाईट आहे ) . मोठ्या हॉटेलच्या सोयी अतिशय उत्तम असतात . शक्यतोवर फॉल्सच्या जवळचे बघा थोडे महाग जाते पण जाण्यायेण्यातला वेळ वाचतो शिवाय विश्रांती घेणे सोयीचे पडते . कॅनेडिअन साईडने बघणे शक्य असेल तर तेही जरुर करा . ( तुम्हाला कॅनडात वीसा लागतो की नाही त्याची नीट चौक्शी करुन जाणे ) मी पोटात असताना आई बाबा पिक्चर पहायला गेले होते . त्याकाळी जोडप्या जोडप्याने चित्रपट पहायची पद्धत फारशी प्रचलित नसल्याने बरोबर आज्जी देखील होती . चित्रपट होता अब्दुल्ला . राज कपूर् , संजय खान , संजीव कपूर , झीनत अमान , परवीन बाबी , डॅनी , मेहमूद अशी भलीमोठी स्टारकास्ट होती त्याची . पण चित्रपट तद्दन राडा असणार कारण मध्यंतरात आज्जीने आईला अश्या वेळेस असले पिक्चर बघु नयेत , याला ( म्हणजे पिताश्रींना ) बसु देत बसायचे असेल तर असे सांगुन बाहेर काढले . आईने तो चित्रपट अर्धवट सोडला आणि बहुधा त्याची भरपाई मी अजुनही तसलेच किंवा त्यापेक्षाही रद्दड चित्रपट बघुन करतो आहे . " नको ! " , सौम्या एकदम म्हणाली , " आपण सहाव्या फ्लोर वर राहतो बाबा . हिला बाहेर टाकलं तर लेबरमध्ये असलेल्या एका मुक्या आईला आणि त्याला जन्मलेल्या पिल्लाला मारायचं पातक आपला माथी लागेल . " नूडल्स काय मस्त दिस्ताहेत रे आदित्य ! मॉझ्झरेला आणि टोमॅटो कापांचं सॅलड पण झकास ! अर्थ - नेहमी पूर्व आणि दक्षिणेकडे डोके करून झोपावे . उत्तर किंवा पश्चिमेकडॆ डोके करून झोपू नये त्यामुळे आयुष्य क्षीण होते तसेच शरीरीत अनेक व्याधी ( रोग ) उत्पन्न होतात . " किशा , पुस्तक काढायचं म्हणजे खायची गोष्ट नाही . पैसे नकोत का त्यासाठी ? " ह्या सर्व गोष्टी आठवायचं कारण म्हणजे लहान मुलांची शाळेतून ने - आण करण्यासाठीच्या तीन आसनी रिक्षांवर आता सरकारने टप्प्याटप्प्याने बंदी घालायचे ठरविले आहे . त्यांची जागा आता बसेस घेणार आहेत . कारणही सुरक्षिततेचे आहे . एका परीने ते योग्यच आहे . कारण मुलांना अशा रिक्षांमधून कश्या प्रकारे दाटीवाटीने , कोंबलेल्या मेंढरांगत नेले जाते तेही मी पाहिले आहे . गेल्या वर्षी स्वाईन फ्लूच्या साथीमुळे अनेक पालकांनी आपल्या मुलांना रिक्षाऐवजी व्यक्तिशः शाळेत नेऊन सोडणे पसंत केले . तेव्हाच ह्या व्यवसायाला घरघर लागायला सुरुवात झाली होती . सरकारच्या नव्या धोरणामुळे गेली किमान तीस वर्षे चालू असणारा हा व्यवसाय काही काळाने बंद होण्याची चिन्हे दिसत आहेत . शाळांच्या दारांशी आणि रस्त्यांवर आता मुलांनी ठसाठस भरलेल्या , डुचमळत्या रिक्षाही दिसणार नाहीत आणि रोज सकाळी इमारतीच्या दाराशी ' ' काका , चला नाsss , उशीर होतोय , ' ' चा गिल्लाही ऐकू येणार नाही . मुलांच्या बसेस मुलांना अरुंद गल्ल्यांमधून वाट काढत घराच्या दाराशी नक्कीच सोडणार नाहीत . त्यांचे थांबे ठराविकच असतात . > देशाच्या प्रत्येक व्यक्तीस नवीन ओळख देणारा एक नंबर - युनिक आयडेंटिफि़केशन अथॉरिटी ऑफ ईंडिया . [ यु . आय . डी . . आय ] > देशातील नवजात बालकापासुन तर वयोवृद्धास एक विशिष्ट ओळख . . . > सार्वजनिक वितरण प्रणाली [ पी . डी . एस . ] पासुन , आर्थिक देवाण - घेवाणीस सुलभ बनवेल . > ही योजना मध्यवर्ती सर्वरवर काम करेल . > याच्याशी जुळलेली प्रत्येक व्यक्ती देशाच्या कोणत्याही कोपर्‍यात याचा लाभ घेऊ शकेल . धर्मांधांना तेंव्हा " माणूस " दिसत नाही फक्त तलवारच दिसते हे तितकेच खरे ! हे अगदी बरोबर बोललात " इतिहास हा केवळ सांगण्यातून किंवा ऐकण्यातून कळत नसतो तर तो अनुभवायला देखील लागतो . " अगदी खरं आहे ! मी नुकतंच घरी केलेला प्रयोग - पेस्टो + टोमॅटो केचप + sriracha sauce ( थाई हॉट सॉस ) हे मिक्स करून पिझ्झा बेसवर स्प्रेड करायच आणि वरून सिमला मिरची + रेड ऑनिअन + ऑलिव्ज + italian 4 cheese blend . मस्त चट्पटीत पिझ्झा होतो . आठवण आली ती प्लेटो / ऍरिस्टॉटलच्या विचारांची . जाती ( फॉर्म ) वर त्याने लिहिलेल्या विचारांशी थोडीफार सांगड घातलेल्या सारखी वाटते . एकदा राजनैतीक संबंध तोडले की त्यांचे आपल्या देशातील कॉन्सुलेट बंद होतील आणी भारतियांना व्हिसा मिळणार नाही . रहेगा बांस > > ज्यांना पैसा ठेवायचा आहे ते विसा घेऊन सूटकेसमधे पैशाच्या थप्प्या भरून तिथे जाऊन पैसे भरतात असे वाटतेय का तुम्हाला ? अजानुकर्ण तुमचा हा लेख धाडसी प्रवास वर्णनाचा उत्तम नमुना आहे . अंगातील मस्ती अश्या रितीने उधळायची हौस मला देखिल आहे पण मला ट्रेकींगचा जरा देखिल अनुभव नाही . नाही म्हणायला लहाणपणी नवि - मुंबईतील गवळीदेव खारघरच्या डोंगरावर बरीच चढउतर केली आहे . पण या विषयाचे शास्त्रशुद्ध प्रशिक्षण मात्र घेतले नाही . हे प्रशि़क्षण कुठे घ्यावे या बाबत जरा मार्गदर्शन करावे ही विनंती . आणि त्या पाद्रींचे देह जखमांनी विद्ध झाले . त्यांना ठार करण्यापुर्वी गावकर्‍यांनी त्यांना देवालयाभोवती दोनदा फरफटत फिरविले , नंतर देवासमोर उभे करुन नमस्कार करविला आणि मग आबालवृद्ध त्यांच्यावर तुटून पडले . मेल्यानंतर त्यांच्या रक्ताने देवाला अभिषेक घालण्यात आला . पुणे - राहुल त्रिपाठी चिराग खुराणाने केलेल्या सुरेख खेळाच्या जोरावर रत्नागिरी येथे झालेल्या अव्वल श्रेणीच्या " ' गटातील कुचबिहार करंडक ( 19 वर्षांखालील ) साखळी क्रिकेट स्पर्धेत सोमवारी महाराष्ट्राने राजस्थान संघाचा पाच गडी राखून पराभव केला . या विजयामुळे महाराष्ट्राने पाच गुण मिळविले . दोन सामन्यांतून त्यांचे आठ गुण झाले असून , त्यांचा तिसरा सामना रत्नागिरी येथे 11 ते 14 डिसेंबर दरम्यान बडोदा संघाबरोबर होईल . छत्रपती शिवाजी स्टेडिअम मैदानावर संपलेल्या या चार दिवसांच्या सामन्यात महाराष्ट्राने कालच्या तिसऱ्या दिवशी पहिल्या डावात 45 धावांची महत्त्वपूर्ण आघाडी घेतली होती . त्यानंतर राजस्थानने सहा बाद 210 धावा करून दिवसअखेरीस 165 धावांची आघाडी मिळवली होती . परंतु आजच्या सकाळच्या सत्रात त्यांचे अखेरचे चार फलंदाज 21 धावांचीच भर घालू शकले . त्यामुळे त्यांची मोठी आघाडी घेण्याचे मनसुबे धुळीला मिळाले . त्यांचा डाव 80 षटकांत 231 धावांत आटोपला . महाराष्ट्राकडून चिराग खुराणाने 59 धावा देऊन सहा गडी बाद केले . त्याला धवल हेमनानी याने तीन गडी बाद करून सुरेख साथ केली . विजयासाठी 187 धावांचे आव्हान महाराष्ट्राने सहज पार करताना 59 . 5 षटकांतच 5 बाद 189 धावा करून विजय मिळविला . पहिल्या डावातील शतकवीर राहुल त्रिपाठीने दुसऱ्या डावातही झुंजार फलंदाजीचे प्रदर्शन करताना नाबाद 70 धावा केल्या . त्यात नऊ चौकार एक षटकाराचा समावेश होता . महाराष्ट्राला विजयापर्यंत नेताना राहुलने चिराग खुराणाच्या साथीत पाचव्या विकेटसाठी 52 , रोहित चरणच्या साथीत सहाव्या विकेटकरिता 54 धावांची नाबाद भागीदारी केली . आहेत . संक्षिप्त धावफलक - राजस्थान पहिला डाव - 319 , दुसरा डाव ( 80 षटकांत ) सर्वबाद 231 ( अशोक मणेरिया 41 , अझम अख्तर 39 , अंकित लांबा 35 , दीपक रहार 29 , गौरव शर्मा 27 , चिराग खुराणा 6 - 59 , धवल हेमनानी 3 - 55 ) पराभूत विरुद्ध महाराष्ट्र - पहिला डाव - 364 , दुसरा डाव - ( 59 . 5 षटकांत ) 5 बाद 189 ( राहुल त्रिपाठी नाबाद 70 , चिराग खुराणा 26 , रोहित चरण नाबाद 24 , अभिजित साळवी 20 , दीपक चहार 2 - 61 ) . राज ठाकरेंनी जे केले ते योग्यच केले त्यांनी हा निर्णय संपूर्ण विचार करूनच घेतला आहे . आणि तो निर्णय हा स्वतच्या पक्षाच्या आमदारान साठी घेणे गरजेचे होते . आम्ही पूर्ण मराठी जनता राज साहेबांबरोबर आहोतच . ते मराठी माणसाच्या हिताचाच विचार करताहेत . उद्या जर तेच आमदार तेथे गेले तर पुन्हा सर्व तेरा आमदार मराठीच्या आणि मराठी माणसाच्या भल्यासाठी रान उठवू शकतात . अर्थातच " हे सत्य आपल्याला कटू ठरले " आणि म्हणून अजूनपण कम्यूनिस्टांच्या हिंसेचा आपण निषेध करायला तयार नाहीत . . . कारण कम्यूनिझम हा आपल्यासाठी रिलीजन झाला आहे आणि तुम्हाला माहीतच आहे की " रिलीजन ही एक अफूची गोळी आहे ! " चक्क कम्यूनिझम हा रिलीजन असे म्हणणे ! वाहवा ! चीयर्स फॉर विकासराव ! झकास ! माणसाचा मेंदू हे एक अद्भुत इंद्रीय आहे . हे तुम्ही सकाळी उठल्या - उठल्या काम करायला सुरुवात करते आणि तुम्ही ऑफीसमध्ये पोचेपर्यंत अविरत काम करत रहाते ! . मेथी निवडून धुवुन चिरुन घ्यावी . साधारण - कप निवडलेली मेथी असावी . . तुरीची डाळ धुवुन त्याबरोबर चिरलेली मेथी आणि पुरेसे पाणी घालून कुकरला शिट्ट्या कराव्यात . डाळ अगदी गिर्र शिजायला नको . . दरम्यान शेंगदाणे भाजून घ्यावेत , तसेच मिरच्या देखील भाजुन घ्याव्यात . . दाणे , मिरच्या , लसूण , धने पावडर , गरम मसाला हे सगळे मिक्सरमधुन बारिक वाटुन घ्यावे . पाणि अगदी कमी घालावे . घट्ट पेस्ट झाली पाहीजे . . तेलाची नेहमीप्रमाणे फोडणी करुन त्यावर ही दाण्याची पेस्ट बारिक गॅसवर परतावी . साधारण - मिनीटमधे त्याला व्यवस्तीत तेल सुटायला लागते . . आता कुकरचे झाकण पडले असेल तर शिजलेली डाळ - मेथी जरा एकसारखी करुन भाजलेल्या पेस्टवर ओतावी . . चवीप्रमाणे मीठ आणि गरज असेल तपाणिणी घालून व्यवस्थीत एक उकळी आणावी . भाजी थोडी सरसरीत असावी . अगदी बरोबर , निनाद ! विजूभाऊंनी लिहिलेल्या परिस्थितीतून बाहेर पडून भारत आता स्वतःचे स्वत्व जागृत करू लागला आहे . . . . . नंतरच सरकारने त्यांच्या बरोबर चर्चा करणे योग्य ठरेल . मिलिंद शिंदे आगे बढो , हम तुम्हारे साथ हे . म्हणजे प्रार्थनास्थळांचे एवढे प्रस्थ माजले आहे की , यावर आदेश द्यावा लागत आहे . पण आम्ही भारतीय कधी विचार करतो का ? कामापेक्षा आपल्याला देवधर्म जास्त महत्वाचे वाटतात . एकच उदाहरण देता येईल ते म्हणजे महाराष्ट्रातील गणेशोत्सव . काय त्याला विकृत रूप आले आहे . गणपती उत्सव झाल्यानंतर ती मुर्ती जवळच एखादे मंदिर बांधून त्यात वर्षभर ठेऊन पूजा केली जाते . पण यापासून रहदारीला काय अडथळा होतो आहे याचा विचारच नाही . मला अत्यंत आवडणारे एक गाणे लगेचच पाहायला मिळाले . . बम चिकी चिकी बम , चिकी बम बम , एक दुसरेसे करते है प्यार हम , एक दुसरे के लिये बेकरार हम , एक दुसरे के वासते मरना पडे तो है तैयार हम उदा . रस्ता ओलांडताना आपण मध्ये उभे असताना एखादे वाहन जर नकळत आपल्या पाठिमागून किंवा समोरुन जोरात गेल्यास आपला तोल जातो किंवा क्षणभर आपण आपले भान हरवुन बसतो . या वीकांताच्या मुंबईचा प्रवासात " वेडिंग क्रॅशर्स " नावाचा तद्दन पाणचट पण प्रचंड विनोदी ( खररतर आचरट ; ) ) चित्रपट विमानात् माहिला . . खूप टाईमपास चित्रपट आहे : ) मजा आली हे पहा ट्रेलर शेवट वेगळे वळण घेणार आहे हा अंदाज येऊनही - थक्क झालो ! खरच का नाही कविता वाचायला दिल्या _किमान ढगाला_ ' पत्ता चुकलो ' म्हणण्यापूर्वी ? तो नाही पण ढग तरी लाजला असता ना ! आणि हो IT चे पण नुकसान नसेल झालेले रामकुमार दिपांजली , वैशालीचा आयडी वगैरे काही मिळू शकेल का ? आयमिन थेट तिच्याशी संवाद साधायचा असेल तर ? - वर्षापुर्वि इथे बालमोहन मुळे आले . परत त्यामुळेच रोमातुन बाहेर पडते . पण आता लिहायला ज्अरा कठिण वाटते आहे . आता खिडक्या उघडत नाही का ? लिहीलेले तपासायला सोपे पडायचे असो . होइल सवय . मी १९८८ ची . तुझा कर्तुत्वाला सलाम . . . . भारतीय क्रिकेट मध्ये तुझे नाव अजरामर राहील यात शंका नाही . . सागर अन् आकाश दोन्हींत जाणवतो तुझाच प्रकाश त्यांची अथांगता , असीमता त्यांची दोन्हींत होते तुझीच प्रचीती एरव्ही आकलन शक्ती बाहेरचा तू कधी कधी कित्ती जवळचा वाटतोस एखाद्या मित्रा सारखा , आई सारखा , भावा सारखा धावून येतोस मदतीला आमच्या अन् कधी कधी इतका अंत पाहातोस कि तुझ्या अस्तित्वा विषयीच वाटते शंका आम्हा सामान्यांची नको रे घेऊस अशी परिक्षा नको देऊस अशी कठोर शिक्षा तसाच रहा जसा वाटतोस जवळचा CiTI bank Customer Care Representatives कडुन बरेच फॉलो अप कॉल आले , पण आपल्या मा . बो . करांचे CITI बद्दल अनुभव वाचुन CITI नको अस ठरवल कधीही उपयोगी सल्ला . . . छान . . पण आम्ही असे वागलो कि लोक म्हणतात " कोडगी आहे " . . त्यांना पण आम्ही फाट्यावरच मारतो म्हणा . तू आदिमध्यांतरहित अज अव्यय मायातीत विश्वव्यापका विश्वनाथ विश्वंभर जगद्गुरो मैत्री केली आहेस म्हणुन तुला सांगावस वाटतय , गरज म्हणून ' नातं ' कधी जोडू नकोस सोय म्हणून सहज असं तोडू नकोस . . रक्ताचं नाही म्हणून , कवडीमोल ठरवू नकोस भावनांचं मोल जाण . . मोठेपणात हरवू नकोस . . आयुष्याच्या प्रत्येक वळणात नवं नातं जुळत असतं जन्मभर पुरेल इतकं भरून प्रेम मिळत असतं . . तुझी ओंजळ पुढे कर , कमीपणा मानू नकोस व्यवहारातलं देणं घेणं फक्तं मध्ये आणू नकोस . . मिळेल तितकं घेत रहा , जमेल तितकं देत रहा दिलं घेतलं सरेल तेव्हा . . पुन्हा मागून घेत रहा . . समाधानात तडजोड असते . . . फक्त जरा समजून घे ' नातं ' म्हणजे ओझं नाही , मनापासून उमजून घे . . विश्वासाचे चार शब्दं . . दुसरं काही देऊ नकोस जाणीवपूर्वक ' नातं ' जप . . मध्येच माघार घेऊ नको . बंद करा हे black berry . अमेरिकेने मागितले असते तर आत्ता आणून दिले असते सगळे . म्हणजे त्यांची ती सुरक्षा आणि आम्ही ? ह्यांना हिसका दाखवला पाहिजे . काही वर्षांपुरीवी microsoft १२८ बीट encryption IE मध्ये भारता साठी देत नव्हते काय हा माजुरेपना ? रामायणकालात ज्या रूढी , नीतीनियम प्रचारात होते असे आज समजले जाते , त्यात विशेष फरक केलेला दिसत नाही . समुद्रात दगड टाकून सेतू बांधणे अशासारख्या अचाट कल्पना त्यात नाहीत . लंकेपर्यंत पोचण्याचा कोहली साहेबांनी लिहिलेला मार्ग त्या मानाने किंचित अधिक विश्वसनीय वाटतो . तो देखील संभवनीय वाटत नसला तरी त्यात विज्ञानाने सप्रमाण सिध्द केलेल्या नियमांचे उल्लंघन होत नाही . पण असे करण्याने अनेक लोकांच्या भावना दुखावल्या जाणे शक्य आहे . तसे होणे अकारण आहे की सकारण आहे यावर मतभेद होऊ शकतात . चढावर झोपेत ती १२ तासात मी . घसरते . म्हणजे चढताना सुद्धा ती २मी / १२तास घसरत असली पाहिजे . म्हणून सपाटीवर वेग ( + ) = ५मी / १२ तास . आता उतारावर ती घसरणारच . म्ह . उतारावर चालण्याचा वेग ( + ) = ७मी / १२ तास नंतर १२ तासाच्या झोपेत ती मी घसरते . म्ह . उतारावर एका दिवसात ( + ) = मी . जाते . हा भाग डोक्यावरुन गेला ! कृपया आणखीन स्पष्ट करावे . शुचि मामी , अहो आत्ता आत्ता / दिवस झाले मिपाचा सर्व्हर जरा तग धरायला लागलाय . नका हो लगेच पुन्हा त्याच्यावर बळजबरी करु . चार दिवस तरी जौ द्या ! पण शेवटी ' मुलाचा जावई ' ' मुलीची सून ' हळूहळू कुठे तरी मान्य करते . . . ते कुटुंबाच्या ख्रिस्मस पार्टीत धुसफुसत का होईना पण ' या ' पार्टनर्स ना प्रवेश मिळतो यातून दिसते . फुरसुंगी - फुरसुंगीच्या गंगानगर येथील अवैध दारूधंद्यांवर ; तसेच हांडेवाडी येथील दारूभट्ट्यांवर लोणी काळभोर पोलिसांनी आज ( ता . 14 ) सायंकाळी चार वाजता छापा टाकून चोरून दारूविक्री करणाऱ्या चौघांना अटक केली . या कारवाईत पोलिसांनी दारूभट्ट्या उद्‌ध्वस्त करून सात हजार लिटर रसायन एकशेवीस लिटर दारू जप्त केली . अटक केलेल्यांत एका महिलेचाही समावेश आहे . पोलिसांनी दिलेल्या माहितीनुसार , गंगानगर येथील अवैध दारूविक्री धंद्यांवर पोलिसांनी सायंकाळी चारच्या सुमारास अचानक छापा टाकला . पोलिसांची चाहूल लागताच धंदेचालकांची पळापळ झाली ; परंतु मोठ्या संख्येने कारवाईत सहभागी पोलिसांनी चारही विक्रेत्यांना अटक केली . सुरेंद्रसिंग अण्णासिंग जुनी ( वय 29 , गंगानगर ) , कल्पना सुरेंद्रसिंग जुनी ( वय 28 , गंगानगर ) , तुळशीराम लक्ष्मण ढाकणे ( वय 42 , गंगानगर ) मच्छिंद्रसिंग फौजासिंग कलपानी ( वय 44 , गंगानगर ) या चौघांना पोलिसांनी अटक केली . चोरून विक्रीसाठी ठेवलेली 120 लिटर दारू पोलिसांनी जप्त करून दारूविक्री शेड उद्‌ध्वस्त केल्या . याचवेळी लोणी काळभोर पोलिसांच्याच दुसऱ्या एका पथकाने हांडेवाडी , न्हावलेवस्ती येथील दोन अवैध दारूभट्ट्यांवर छापा टाकला . येथे भट्ट्याचालक सापडले नाहीत . पोलिसांनी येथून दारू बनविण्याचे सात हजार लिटर रसायन जप्त केले ; तसेच भट्ट्या , पिंप , रसायन वाफे अन्य साहित्याची मोडतोड करून हे धंदे पूर्ण उद्‌ध्वस्त केले . उपविभागीय पोलिस अधिकारी रवींद्रसिंह परदेशी यांच्या मार्गदर्शनाखाली लोणीचे पोलिस निरीक्षक सुहास गरुड , पोलिस उपनिरीक्षक प्रवीण खानापुरे , सहायक पोलिस निरीक्षक मनोज यादव , बी . जी . जगताप , बी . बी . मारणे यांसह अन्य पोलिस कर्मचाऱ्यांनी ही कारवाई केली . दारूधंद्यांमुळे त्रस्त नागरिकांनी या कारवाईबद्दल समाधान व्यक्त केले . गेल्या महिन्यात केलेल्या दारूविरोधी कारवाईत अटक केलेल्या तीन कंजाऱ्यांना आज शेषन कोर्टाने जामीन नाकारला . एक महिन्यापासून हे भट्ट्याचालक तुरुंगात असूनही हस्तकांकरवी भट्ट्या चालवतात . त्या भट्ट्यांवरही कारवाई केल्याची माहिती प्रवीण खानापुरे यांनी दिली . सांगली - वसंत घरकुल योजनेत जत तालुक्‍यातीलच लाभार्थींच्या सर्वाधिक निवडी करण्यात आल्या आहेत . पदाधिकाऱ्यांना विश्‍वासात घेता कामांचे वाटप होत असल्याने आज झालेल्या जिल्हा परिषदेच्या स्थायी समिती सभेत सदस्यांनी नाराजी व्यक्त केली . यापुढे जिल्हा परिषद गटनिहाय समान वाटप करण्याचा निर्णय घेण्यात आला . प्रादेशिक नळपाणी पुरवठा योजना पुनर्जीवित करण्यासाठी 80 कोटींचा आराखडा शासनाकडे पाठविण्यात आला आहे . समिती सभापती अध्यक्ष आनंदा डावरे यांच्या अध्यक्षतेखाली सभा झाली . आकाराम मासाळ समाजकल्याण सभापती असताना वसंत घरकुलसाठी जत तालुक्‍यातीलच लाभार्थींची जास्त निवड झाली आहे . जत तालुक्‍याला 103 , शिराळा 11 , आटपाडी 13 , कडेगाव 5 , कवठेमहांकाळ 18 , मिरज 35 , पलूस 18 , तासगाव 20 वाळवा 18 असे प्रस्ताव मंजूर करण्यात आले होते . खानापूर तालुक्‍यातील एकही प्रस्ताव मंजूर करण्यात आला नाही . तसेच अन्य तालुक्‍यांवर अन्याय झाला आहे . सदस्यांना विश्‍वासात घेता प्रस्तावांना मंजुरी दिल्यामुळे अभिजित पाटील संभाजी कचरे यांनी नाराजी व्यक्त केली . प्रादेशिक नळपाणी पुरवठा योजना कालबाह्य झाल्या आहेत . यापैकी 10 पाणी योजना पुनरुज्जीवित करण्यासाठी 80 कोटींचा दुरुस्ती आराखडा तयार करण्यात आला आहे . हा प्रस्ताव शासनाकडे मंजुरीसाठी पाठविण्यात आला आहे . मिरज तालुक्‍यातील म्हैसाळ येथे आक्‍सोमॅक्‍स क्‍लोरिनेशनचे मशिन बसविण्यात आल्यामुळे टीसील खर्चाची बचत झाली आहे . असे मशिन जिल्ह्यात सर्वत्र बसविण्याचा निर्णय घेण्यात आला . त्यामुळे 40 लाखांच्या टीसीएलची बचत होणार असल्याची माहिती डावरे यांनी दिली . कृषी विभागात फाईल रेंगाळत असल्याने अनेक कामे प्रलंबित राहात आहेत . वेळेत मंजुरी मिळाल्याने शासनाकडून येणार निधी कुचकामी ठरत आहे . त्यासाठी कामात सुधारणा करून प्रस्ताव वेळेवर पाठविण्याचे आदेश या वेळी कृषी विकास अधिकाऱ्यांना देण्यात आले . चिकनगुण्या , स्वाइन फ्ल्यू या रोगांना आळा घालण्यासाठी ग्रामपंचायत आरोग्य विभागाने स्वच्छता मोहीम राबविण्याचे आदेश देण्यात आले . या रोगांचे नमुने पुणे येथे तपासणीसाठी पाठविण्यात येत असल्याने विलंब होत आहे . त्यामुळे ही सुविधा सिव्हिल हॉस्पिटलमध्ये करण्यात यावी , असा ठराव करण्यात आला . या वेळी उपाध्यक्ष मोहनराव भोसले , समाजकल्याण समिती सभापती सदाशिव खाडे , शिक्षण आरोग्य समिती सभापती बाळासाहेब लाड , महिला बालकल्याण समिती सभापती संगीता खरात , ग्रामंचायत विभागाचे उपमुख्य कार्यकारी अधिकारी संतोष जोशी , सदस्य सत्यजित देशमुख , सुभाष पाटील , विजय खाडे , कांचन पाटील उपस्थित होते . आंधळा मनुष्य गणितात कसे काम करू शकेल हा अचंबित करणारा प्रश्न आहे . यावर एक विस्तृत लेख डॉ . रामन यांनी मागच्याच महिन्यात प्रकाशित केला . हा लेख गणितात रूची असणा - या प्रत्येकाने नक्कीच वाचावा इतका तो आदर्श आहे . अक्षमुक्त संगणन कसे शक्य होऊ शकते याची ती गाथाच आहे . आमच इंग्रजी सुधारण्याच श्रेय विजय नाईक , प्रकाश गावकर आणि नलावडे बाईंना जातं . पहिले दोघे माझ्या मित्राचे नि मैत्रिणीचे वडील . ह्या दोन्ही घरात मला कुठल्याही पुस्तकाला अ‍ॅक्सेस होता . . निषादचे बाबा आम्हा तिघांसाठीच पुस्तके आणायचे एवढी त्यांच्या घरची पुस्तके मी वाचली . लहानपणीच सगळ्या संस्कृतीतली अनुवादीत पुस्तके आम्ही वाचली . . मग त्यावर चर्चा वै . . त्यामुळे नंतर इंग्रजीत मूळ पुस्तके वाचताना सहज धागे जुळले . . उपरं वाटलं नाही . बाईंनी सगळे इतरत्र वाचन इंग्रजीत भाषांतर करायला लावलं . . रोजच्या बोलण्यात इंग्रजी वाक्य बोलायला लावली . यातून भाषेची गोदी , आकलन आणि मग आत्मविश्वास निर्माण झाला . हीच पद्धत लेकीसाठी सध्या उल्ट वापरतेय . . परदेशात मराठीशी नाळ जुळायला . . नि इंग्रजीत उपरेपणा वाटू नये म्हणून हाच पर्याय सध्या सुचतोय . शाळेत खाजगी उद्योग हे " बाजाराच्या गुप्त हातामुळे " सर्वात कमी किमतीत ( = सर्वात कार्यक्षम पद्धतीने ) ग्राहकापर्यंत माल पोचवतात असे शिकवले जाते . त्यामुळे जी असते ती किंमत वाजवी असते . हा सिद्धांत लागू होण्यासाठी खूप मोठ्या प्रमाणात उद्योजक एकामेकांशी चढाओढ करणे अनिवार्य असते . ज्या मालाच्या बाबतीत हे सत्य असते , त्या बाबतीत तुमची उदाहरणे " भ्रष्टाचार " नाहीत , " बाजारभाव " आहेत . काही विशिष्ट प्रकारच्या मालाच्या बाबतीत हे शक्य होत नाही . " बाजारपेठेत अपयश येण्याची परिस्थिती " ( मार्केट फेल्युअर ) याबाबत अर्थशास्त्रात बराच अभ्यास झालेला आहे . परंतु " एकाधिकाराचे तोटे " या शब्दांखाली तो सर्व प्रकार ढकलून अर्थशास्त्रातला तो अभ्यास शालेय आणि सुरुवातीच्या कॉलेज वर्षांत टाळला जातो . मग खाजगी क्षेत्रातल्या मालाची किंमत " अवाजवी " वाढली ( = " भ्रष्टाचार " ) की लोकांना आश्चर्य वाटते . ते तसे वाटू नये . बासुरी , अप्रतीम ! गणेशाचे अगदी सर्वांगसुंदर वर्णन ! विनायकाने सुचविल्या प्रमाणे तुझ्या कुंचल्यातील रेखाटनांनी लेखाची शोभा चतुर्गुणीत झाली असती ! " हं . नशीब आपण काही करत नाही असलं . " गा गा गा गा गा गा गा गा गा गा गा गा ते वा णे सा धे सु धे ते बो णे गो डा ले = २८ मात्रा Education Cess हे एकच उदाहरण नाही . सर्वच तर्‍हेच्या करावर हे लागू आहे . करदाता कर भरतो पण त्याचा विनियोग योग्य तर्‍हेने होतो की नाही , यावर त्याचे नियंत्रण नाही . काहीच माहीती नसल्याने दोन्ही बाजू ५० % खर्‍या आहेत असे वाटते . नशीब , कर्म , ज्योतीष , वास्तुशास्त्र , फेंगशुई , आकडे , हस्ताक्षर अजुन काही ह्या सर्वांनी आपल्याला थोडे वाटून घेतले आहे . जर आपले भले बुरे ज्या दुसर्‍यावर अवलंबून आहे तर त्या दुसर्‍याशीच जरा मांडवली केली तर काम सोपे नाही का ? जे खरोखर दुर्दैवाचे फेरे आहेत ते समाजाने , सरकारने सामुहीक जबाबदारी समजून सुसह्य केले पाहीजेत . शेवटी काय " उपाय " झाल्याशी कारण ना ? प्रत्येक मनुष्याकडे ( बेशुद्ध , झोपलेला , रोगाने मतिमंद झालेला असे थोडे अपवाद सोडता ) इच्छा आणि वेळ असल्यास सारासार विचार करायचे सामार्थ्य असते , असे माझे मत आहे . हे खरे आहे . तुमचे मत कळले . या मताला माझी ना किंवा हो असण्याचे काही कारण मला येथे दिसत नाही . विचार करायचाच झाला तर कदाचित मी सहमतीही दर्शवेन . राजीव जोशी , बीकानेर अखिल भारतीय पुष्टिकर सेवा परिषद शाखा द्वारा गठित पुष्करणा दिवस महोत्सव आयोजन समिति की बैठक संरक्षक मोहनलाल किराडू की अध्यक्षता में संपन्न हुई परिषद की स्थानीय इकाई के अध्यक्ष सुरेन्द्र कुमार व्यास आयोजन समिति के संयोजक राजकुमार व्यास ने बताया कि बैठक में पुष्करणा सामूहिक सावा में विशिष्ट सेवाएं देने वाले सामाजिक कार्यकर्ता प्रह्लाद ओझा , राजकुमार किराडू , नवरतन व्यास एवं मांगीलाल जोशी बीकानेर के प्रसिध्द मायड़ भाषा जनकवि स्व . भत्तमाल जोशी स्मृति सम्मान से शिवराज छंगाणी को सम्मानित करने , शिक्षा क्षेत्र के व्याख्याता डॉ . अजय जोशी आदि को सम्मानित किए जाने का निर्णय लिया गया करत्यें , जात्यें अश्या प्रकारची त्येंकारान्त रूपे कोंकणी लोकांच्या भाषेत आहेत अशी माझी कल्पना होती . श्यामच्या आईतल्या दुर्वांच्या आजीच्या तोंडी अशीच रूपे आहेत . पुण्याच्या आणि इतर कुठल्याही दखनीत ' मी ' साठी मैं , अपन , अपुन , हम ही सर्वनामे येतात . आणि क्रियापदांची रूपे वर्तमानकाळात हटकती , देई , होई ; भूतकाळात बांध्या , मिल्या , जमी अशी तर भविष्यकाळात जासी , करसी वगैरे . अर्थात पछानीसारखे रूप तिन्ही काळात ऐकू येते . तिस कोई तो पछानी ? अपुन पछानी . तूने कल हमकु ना पछानी तो कूं करी ? ही तिन्ही काळातली वाक्ये . मराठीतही मोरोपंतांनी ' धरी शस्त्र करीं मी ' मध्ये धरी हे रूप धरीन अशा अर्थी वापरले आहे . - - वाचक्‍नवी हे म्हणणं सोप्पं आहे . . . . दु : खात पडेपर्यंत आणि बाहेर पडल्यावरही . . . . पण त्या मधल्या काळात भोगणार्‍या माणसाचं जे होतं ते होतं . . . त्यालाच ते कळू जाणे . दिनेशदा , कुठेतरी दीप तुमच्यासाठीही तेवत होता . . . हे वाचून खूप बरं वाटलं . सहा - सात वर्षांचा मानसिक संघर्ष . . . . सोप्पा नाही . दुसर्‍यांसाठी दीप बनेन असं जाहीरपणे सांगणं यातूनच तुमची उमेद आणि धैर्य दिसून येतय . . . यापुढला प्रवास निर्वेध होवो , दिनेशदा . . . . यापरतं तुमच्यासाठी दुसरं मागणं नाही . निनाद इतका वेळ मिळतो कधी ? एकदा टाईम मॅनेजमेंटबद्दल लिही बाबा ! एकादा बिनडोक अकबर , तानसेनाला म्हणाला की मला तुमच्या गाण्याचा आनंद लुटायचा आहे . त्याने हुकूम केला की जो कोणी तानसेन गाताना ओरडेल , आवाज करेल त्याचे हात कापले जातील . तानसेन गायला बसले , बराच वेळ तानसेन गायले पण कोणी हूं की चूं केले नाही , अचानक एक माणूस जोरात ओरडल्या , क्या बात है ! , वाह वैगरे . झाले बादशहाची आज्ञा मोडली म्हणून त्याचे हात कापले जाणार असे त्याला वाटले , पण तानसेन बादशहाकडे गेले म्हणाले की हा एकटाच खरा रसिक आहे , बाकी सर्व लोकांना गाणे कळत नाही . मी फक्त ह्याचा साठी गाणार . बादशहाने त्याला सोडले म्हणे . एक दाद देण्यासाठी त्याने आपल्या हातांची पर्वा केली नाही . चिंचा खाऊन संधिवाताचा त्रास होऊ शकतो तसंच चिंचा खाऊन किडनी स्टोन टाळता येऊ शकतो , ह्या दोन्ही माहित्या नवीन आहेत माझ्याकरता . < < सायो , दुसर्‍या बद्दल माहिती नाही पहिल्या बद्दल सांगु शकते . माझ्या मामे भावाला लहान पणी लहान मुलांच्या संधीवाताचा भयंकर म्हणजे अशक्य त्रास होता ! त्याची आयुर्वेदिक ट्रिटमेन्ट चालु असताना त्याला इतर पथ्य बरोबर आंबट गोष्टी खाणे टोटली बन्द होतं . अगदी चतकोर लोणच्याची फोड जरी पोटात गेली तरी भयानक त्रास होयचा त्याला , इतक्या सिरियस लेव्हल चा त्रास कि मिनिटापूर्वी चालणार्‍या मुलाला एकाएकी इतका त्रास सुरु होयचा कि एका खोलीतून दुसर्‍या खोलीत उचलून न्यावे लागायचे , शाळा वगैरेला दांडी मारून घरी बसावे लागायचे , आई वडिलंना चिंता होती कि हा शालेय शिक्षण तरी पूर्ण करु शकेल कि नाही ! सगळ्या डॉक्टरांनी हात टेकल्यावर सगळ्यात शेवटी आयुर्वेदाकडे वळले आणि पुण्यातल्या एका सुप्रसिध्द वैद्यांच्या ट्रिटमेन्ट्नी मुलगा - वर्षात १०० % खडखडीत बरा झाला . वैद्य म्हंटले पण कि दुर्दैवानी सगळ्या ट्रिटमेन्ट्स चालेनाश्या झाल्या कि मग अयुर्वेदाकडे येता ! असो , अता मामे भाउ ३० च्या पुढी असेल पण पुन्हा कधीही हा त्रास उद्भवला नाही , उच्च्शिक्षित , यशस्वी करिअर करून मोठ्या designation वर आहे ! . शोनू , मी गिट्स चं ' खट्टा ढोकला मिक्स ' आणून बनवते . त्यात साखर , आल - हिरवी मिरची पेस्ट , कॉर्न दाणे घालते . वरून अख्ख्या हिरव्या मिरच्यांची चरचरित फोडणी . चांगले लागतात . 9 members Latest Activity : Jul 2 ' महाराष्ट्र धर्म वाढवावा ' असे सांगणार्‍या समर्थ रामदासांच्या अस्तित्वाने पावन झालेला त्यांची समाधी असलेला आणि छत्रपतींच्या गादीचे स्थान असलेला शादाब ने लगेच तोंड उघडले नाही . इकड आड तिकड विहीर ! अशी त्याची गत झाली . बरीच बात - चित झाली , सरते शेवटी , नागपुर चाळीतील कोणाला ही कळु देणार नाही या मुख्य अटीवर , ' अ‍ॅरिस्ट्रोकॅट ' च्या दोन क्वार्टर पोटात गेल्यावर , पाकिटाच्या अमिषामुळे , तासाभरात सगळं काही ओकून बसला . अर्धी लढाई जिंकल्याच्या अविर्भावात रमाकांत डॉन मधुन बाहेर आला , गाडीला किक मारली आणि मग त्याच्या लक्षात आले की शादाब ने दिलेला पत्ता कुठला होता . ' बर्माशेल झोपडपट्टी ' चा ! कुख्यात गुंड साखरे बाई चा हातभट्टीचा धंदा , कानडी - मराठी मजुरांची चारशे घरांची वस्ती , भर दुपारी जिथे पोलीस जरी हफ्ता मागायला गेला की हातात कोयता घेवुन बायका अंगावर चालून येतात , एयरपोर्टला जाणार्‍या मुख्य रस्त्याच्या बाजुन , एखादा फाटा फुटावा अश्या खिंडी एव्हढ्या ! नव्हे पांदी एव्हढ्या चिंचोळ्या रस्त्यातून ज्या वस्ती एन्ट्री करावी लागते ती वस्ती ! कार्पोरेशन , एयर - फोर्स ला त्या वेळी पाच वर्षात जी वसाहत उठवता नाही आली ती झोपडपट्टी ! सिव्हील ड्रेस मध्ये , जीव मुठीत आणि शर्टाच्या आत रिव्हॉल्वर लपवून जावे लागणार होतं . नवी दिल्ली - भारताकडे असलेल्या सर्वाधिक जनावरांमुळे , जागतिक स्तरावरील प्रथिनांची गरज आपण सहज भागवू शकतो , असे कृषी अन्न प्रक्रीया उद्योग राज्यमंत्री हरीश रावत यांनी आज ( मंगळवार ) सांगितले . यामुळे मांस विक्री करणारे , जनावरांचे उत्पादन करणारे व्यावसायिकांनी चांगला आर्थिक लाभ होऊ शकतो , असेही ते म्हणाले . भारतात , प्रतिवर्षी 4 टक्के इतक्‍या दराने मांस मांसाच्या पदार्थांचे उत्पादन वाढत चालले आहे , तसेच दरवर्षी मांस निर्यात करण्याचे प्रमाण 30 टक्केपर्यंत वाढत चालले आहे , असे एका राज्यस्तरीय परिषदेच्या उद्घाटनाच्यावेळी रावत यांनी सांगितले . रावत म्हणाले , " " सध्याच्या काळात , लहान तसेच मोठ्या शहरांच्या महानगरपालिकांकडे आता पुरेसे निधी उपलब्ध आहेत . तसेच , त्यांच्या भागातील स्थिती सुधारण्याची मूलभुत गरजेची जाणीव त्यांना होऊ लागली आहे . आता शहरी भागातील कत्तलखान्यांची गुणवत्ता वाढविणे तसेच ग्रामीण भागातील कत्तलखान्यांची सेख्या वाढविणे गरजेचे आहे . ' ' असे केल्याने जास्तात जास्त चांगल्या प्रकारचे प्रथिनयुक्त मांस आपल्यासाठी तसेच निर्यात करण्यासाठी उपलब्ध होईल , असे त्यांनी सांगितले . पुंडलीक आणि विठ्ठोबाची जी घटना घडली , त्याचा मी गांभिरय़ाने विचार करु लागलो . निसर्गाचा सहभाग आणि मानवी योजना ह्यांत काय असतील ह्याची उकल करण्याचा प्रयत्न केला . सारे कांही घडत असते ते निसर्गाच्या नियमाना धरुनच . मी पण अनाश्या पोटी ग्रीन टी आणि नंतर हापिसात दा कटिंग घेतेय दिल्ली मध्ये कामाची , राहण्याची खाण्याची व्यवस्था उत्तम झाली होती तसेच जे चारी जी होते ते एक सदगृहस्थ , सरळ मार्गी जिवन तसेच त्यांचे कुटूंब . काही दिवसामध्येच मी देखील त्यांच्या कार्यालयीन जिवनाचाच एक महत्वाचा भाग बनलो , त्यांच्या मुळे किती तरी प्रयोग करुन करुन मी संगणक दुरुस्ती देखील शिकलोच . कधी बोर्ड बदल कधी विंडॊज बदल , कधी प्रिंटर वर काम करुन बघ , तर कधी नेट वर . वेगळ वेगळ्या संकेतस्थळावर जाऊन संगणकाबद्दलची माहीती आपल्याकडे जमा करणे त्यांचे रात्री बसून अभ्यास करणे ह्यावरच काही महीने माझा जोर होता , चारी जींनी देखील धाडस करुन कधी मला आपला संगणक तर कधी स्वत : चा Laptop दुरुस्ती साठी दिला मी देखील त्यांच्या विश्वासला तडा जाऊ देता त्यांचे काम व्यवस्थीत करुन देऊ लागलो , तेव्हा मात्र त्यांनी माझी शिफारीश वेग - वेगळ्या व्यक्ती समोर करणे चालू केले एखाद दुसरे बाहेरील काम देखील मला ते करण्यासाठी पाठवू लागले , ते नेहमी म्हणायचे " राज , देखो तुम्हे यह काम सिखना पडेगा क्यूं की यह काम तुम्हे पुरी जिंदगी रोटी देगा . . यहा तुम कहा से कहा तक पोहच सकते हो . . बहोत बहोत ३००० . ०० से ८००० . ०० रु . ही कमा सकोगे . . . पर यह जो काम है एक दिन तुम्हे दिन के ५००० . ०० रु . कमा के देगा देखना . . . " मी हसून हो म्हणत असे . नवरा घरी आल्यावर . . . . बायको : अहो , मी आज ना जगातली सर्वात सुंदर बाई बघितली . नवरा : मग काय केल तु ? बायको : काही नाही , थोड्या वेळाने मी आरश्या समोरुन बाजुला झाले . मध्यंतरी , एका मुलीला चार्वाकावर एम्‌फ़िल / पीएच्‌डी करायचे होते म्हणून ती माझ्याकडे या विषयावर काही पुस्तके किंवा निदान त्यांची यादी मिळते आहे का ते विचारायला येऊन गेली . माझ्याकडची पुस्तके तिला फारशी उपयोगी पडण्याची शक्यता नव्हती , म्हणून मी पुणे आणि मुंबई विद्यापीठांमधील पुस्तकांची यादी जालावर शोधण्याचा प्रयत्‍न केला . त्याचवेळी सहज म्हणून वॉशिंग्टन विद्यापीठाच्या संकेतस्थळावर भेट दिली . चार्वाक तत्त्वज्ञानावरची शंभराहून अधिक पुस्तके तिथे सापडली . सुमारे दहा बंगाली किंवा दक्षिणी भारतीय आणि - १० मराठी लेखक ( लक्ष्मणशास्त्री जोशी , के . व्ही . आपटे , सदाशिव आठवले , जी . व्ही . तगारे , गणेश उमाकान्त थिटे , लक्ष्मण श्रीनिवास अर्जुनवाडकर , . . ) सोडले तर बाकीचे लेखक पाश्चिमात्य . पुस्तकांची यादी येथे आहे . प्रयत्‍न केल्यास त्यांतली काही पुस्तके आपल्या येथेही मिळू शकतील . - - वाचक्‍नवी वाह . बहुत अच्छी बात है . इसी प्रकार और भी बहुत से सुधार किया जा सकता है . ज्योतिष हे शास्त्रच ! . . . आणि आता मान्यताप्राप्त शास्त्र . डॉक्टर . प्रा . संजय होनकळसे . M . A . ; M . Phil . ; M . D . ; M . Com . LL . B . D . B . M . ; D . H . E . ज्योतिषशास्त्र वर पाश्चात्यांनी संशोधन सुरु केलेले आहे . मिशेल गौकालीन drsanjayhonkalse @ gmail . com http : / / drsanjayhonkalse . tripod . com ज्योतिष शास्त्र हे प्राचीन शास्त्र असून त्याची उत्पत्ती ही भारतात ब्याबिलोन संस्कृतीत झाला आहे . ऋषी पराशर हे या शास्त्राचे जनक होत . ज्योतिष शास्त्र हे " ज्योती " म्हणजे " प्रकाश " अथवा " दिशा " ( मार्ग ) दाखवणारे शास्त्र होय गम्मत म्हणजे . या शास्त्रास स्वातंत्रपूर्व काळात अमाप राजाश्रय लाभला होता . तरं पाश्चिमात्य जगात ते एक थोतांड फसवे शास्त्र म्हणून नाकारले जात होते पण १९५० नन्तर चित्र अगदी उलट झाले . पाश्चिमात्य जगात या शास्त्राचे संशोधन सुरु झाले , तरं भारतात बुद्धी वाद्यांचा , शास्त्रज्ञांचा यांचा या शास्त्राला विरोध सुरु झालायात अंधश्रधा निर्मूलन वाल्यांची गरळ चालू झाली , पहानाf , फ्युचरोलोजी ( Futurology ) ज्याला भविष्य शास्त्र म्हणतात आणि ज्यात मागील घडलेल्या घटनाक्रमावर आधारित भविष्यात शकणाऱ्या घटनांचा वेधअथवा अंदाजच घेतला जातो त्याला शास्त्र म्हणून मान्यता आहे . खरेतर ते एक अंदाज शास्त्र आहे . पण खागोलशात्रीय घटना बाबींवर आधारित भविष्य सांगणारे ज्योतिष हे शास्त्रच नाही , ते एक फसवे शास्त्र आहे असे म्हणणे म्हणजे केवढा विरोधाभास . असे म्हणणारे सांगतात शास्त्रज्ञांच्या मते ज्योतिष शास्त्र हे नैसर्गिक शास्त्राच्या कसोट्यांवर खरे उतरत नाही म्हणून ते फसवे शास्त्र आहे . तसेच सूर्य , राहू , केतू हे ग्रह नाहीतच म्हणून त्यांचा ग्रह म्हणून विचारच करणे चुकीचे आहे . ज्योतिष अथवा शास्त्र हे सामाजिक घटनांवर भाष्य करत नाही किंवा सार्वत्रिक घडामोडींवर घटनांचे भविष्य वर्तवत नाही असा आक्षेप घेतला जातो . हर्शल नेपच्यून , प्ल्युटो , हे गेले ग्रह आधुनिक काळात शोधले गेले आहेत त्यामुळे त्यांचा विचार या शास्त्रात केला जात नाही . त्यात आता हल्लीच अस्त्रोनोमिकाल सोसायटीने तेरावी रास " भुजंग धारी " शोधून काढली आहे . या सर्व बाबींमुळे ज्योतिष शास्त्र निकालातच काढले जाते . शास्त्रज्ञांच्या मते ज्योतिष शास्त्र हे नैसर्गिक शास्त्राच्या कसोट्यांवर खरे उतरत नाही म्हणून ते फसवे शास्त्र आहे . पण हे म्हणणे चुकीचे आहे . कारण एका शास्त्राच्या कसोटीवर दुसऱ्या शास्त्राचे मोजमाप करणे किती योग्य ठरेल हा वादाचा मुद्दा होईल . नैसर्गिक शास्त्राच्या कसोटीवर मानस शास्त्र इतर सामाजिक शास्त्रे पण फसवी ठरतील . खरेतर ती तशी ठरवली गेलीच होती . गेल्या शतकाच्या उत्तरार्द्धापर्यंत मानस शास्त्र हे शास्त्र म्हणून मान्यता पावले न्हवते . कारण मन ही सज्ञाच शास्र , मुख्यत्वे पाश्चात्य शास्त्रज्ञ , मान्य करीत न्हवते . मन ही भौक्तिक वा दृश्य वस्तू म्हणून स्वीकारली जाऊ शकत नाही जसा मेंदू , हृदय . अशी त्यांची धारणा होती , शास्त्र निरीक्षणात्मक दृश्य वास्तुमानाचाच विचार करतंआणि आज फक्त विलाज नाही म्हणूनच , कारण ते शास्त्र नाही म्हणून सिद्ध करता येत नाही आणि त्याच अतीत्वा नाकारता येत नाही अशीं सांगता येत नाही आणि सहन होत नाही अशी अवस्था झल्याने , आज त्याला शास्त्र म्हणून मान्यता मिळाली आहे . थोडक्यात शास्त्राचा आवाकाच थिटा आहे . त्याच्या थिटे पणात ज्योतिष शास्त्रच काय इतर अनेक गोष्टी अथवा विद्या जसे अष्ट सिद्धी / विद्या योगिक शक्ती ज्याला भारतीय परंपरेत शास्राचाच दर्जा आहे बसत नाहीत . तसेच सूर्य , राहू , केतू , यांना ग्रह मानाने ही एक सोय आहे . त्यांचा मानवी जीवनावर पडणारा प्रभाव त्याचा अभ्यास महत्वाचा . जसं अर्थाश्स्त्रात नफा हा व्याजाचाच घटक अथवा जमीन ( land ) ह्या संकल्पनेत . सर्व निसर्ग संपत्ती ग्राह्य धरली जाते , त्यामुळे कुणी अर्थशास्त्र निकालात काढत नाही , , तसेच ज्योतिशास्त्र एक सोय म्हणूनच ग्रह , तारे , छायाग्रह यांना सोयीस्कर रित्या ग्रह म्हणून संबोधले जाते . त्याला या मुद्द्यावरून नाकारणे म्हणजे अर्थश्स्त्र पण खोटे आहे , फसवे आहे असे म्हणावे लागेल . हर्शल , नेपच्यून , प्लुटो ग्रह आधुनिक युगात जरी शोधले गेले असले तरी ते त्याआधीही होते त्यांचा अस्तित्वाचा उल्लेख आढळतो . महाभारतात त्यांचा उल्लेख श्यामल वरुण , आणि , प्रजापती असा उल्लेख आढळतो . त्यांची आजही नाव ग्रहांबरोबर , विशेषता वरुणाची , पूजा होते ते अत्याधुनिक तंत्रज्ञान , स्फोटके , अणु परमाणु ( हर्शल ) , अंतर्मन ( नेपच्यून ) , सामाजिक घटना ( प्रजापती ) दर्शवतात . थोडक्यात ज्योतिष शास्त्राला फसवे ठरवण्याही . साठी घेतले जाणारे सारे आक्षेपच " फसवे " ठरतात . या उलट ज्योतिष शास्त्रावरील विश्वासाची अतालता जगात कोठेही नाकारता येत नाही . . उदा . या एप्रिल महिन्यात आपल्या एका ( हाय मर जावां ) चित्रपटाच्या प्रमोशन करतेवेळी E . T . C . या चानलवर मान्य केले कि तिच्या विवाहाचे भविष्य बद्री उझ्मान या अमेरिकेत स्थायिक असलेल्या नटाने सांगितल्या प्रमाणे तंतोतंत खरे झाल्याचे सांगितले . येव्ध्येच न्हावे तरं बडे बडे लोक जे जाहीरपणे ज्योतिष देवाला रिटायर करा असे सांगतात ते लपून छपून आपल्या समस्यांचं समाधान ज्योतिषाकडे करतात . हा इतर व्यवसायांप्रमाणे येथेही दांभिकता आहे , अर्धवट ज्ञान असलेले लोक आहेत पण त्यामुळे शास्त्र खोटे ठरत नाही . राशी भविष्य हे सर्व साधारण भविष्य असते एखादा पोपट वाला ज्योतिषी किंवा सुशिक्षित सज्जन ज्योतिषी पण चूक करू शकतो पण त्यामुळे शास्त्रच निकालात काढणे म्हणजे एखाद्या डॉक्टरच निदान चुकलं म्हणून वैद्यक शास्त्रच अवैध ठरव्ण्या सारख आहे . जेवढ एखाद्याच्या ज्ञानाचं कुंपण तेवढी त्या व्यक्तीची झेप . त्यामुळेच ज्योतिष शास्त्राचा औपचारिक अभ्यास होणे महत्वाच अती आवश्यकच आहे . औपचारिक अभ्यास सुरु केल्यानंतर सुशिक्षित जबाबदार ज्योतिषी तयार होतील . त्यांची बार कौन्सिल वा मेडिकल कौन्सिल सारखी regulatory authority स्थापन होऊ शकेल त्यामुळे शास्त्राची औपचारिक विश्वासाहर्ता वाढेल . थोडक्यात या शास्त्राचा अभ्यास होणे महत्वाचे होय . या संदर्भात न्यूटनने एडमंड ह्यले याला दिलेले उत्तर समर्पक आहे . न्यूटनचा ज्योतिष शास्त्रावर गाढ विश्वास होता . ह्यालेने त्यांना आपला ज्योतीशास्त्रावर एवढा विश्वास कसा काय ? असा प्रश्न केला तेंव्हा " मी वस्तू विषयाचा अभ्यास केला आहे तू तो केलेला नाहीस म्हणून माझा विश्वास आहे तुझा नाही . " असे उत्तर दिले या मुळेच कदाचित विद्यापीठ अनुदान आयोगाने ( University Grants commission ) , जी भारतीय उच्य शिक्षणाची शिखर संस्था आहे , ज्योतिष अभ्यासक्रम विद्यापीठात शिकवण्याची शिफारस केली . या मुले सुशिक्षित ज्योतिषी तयार होतील वा या शास्त्राचा औपचारिक अभ्यास होईलआणि ढोंगीपणावर ताबा ठेवता येईल . ही शिफारस २००१ साली वा ती स्वीकारली गेली असती तरं एव्हांना दोन तुकड्या तयार झाल्या असत्या . पण ते भाग्य या शास्त्राच्या वाट्यास यावयास अजून अवकाश होता . कारण त्या शिफारशीच्या विरुद्ध आव्हाहन दिले गेले हे आव्हाहन श्री भार्गव नावाच्या व्यक्तीने आंध्रप्रदेश उच्च न्यायालयात दिले गेले परंतु ते आव्हाहन उच्च न्यायालयाने फेटाळून लावले . पण याने समाधान होईल ते बुद्धिवादी कसले ? यासाठी जनहित मंच नावाची संस्था कामाला लागली . या मंचच्या वतीने श्री भगवान रैयानी यांनी याचिका दाखल केली . ड्रग मेजिक कायदा ( Drug and Magic Act ) १९५४ या खाली त्यांनी ज्योतिष , वास्तू शास्त्र ( भारतीय वस्तू विज्ञान महती ऐकून अमेरिकन राष्ट्र अधक्ष्यांनी अहमदाबादच्या स्वामी नारायण मंदिरास याच सुमारास भेंट दिली होती हे लक्षात घेणे येथे महत्वाचे ) इतर संबधित शास्त्रांविरुद्ध कारवाई करण्याची मागणी केली . या शास्त्रा वरबंदी घालण्यात यावी अशी त्यांनी मागणी केली . पण ही ती याचीकापण एप्रिल २०१० च्या शेवटच्या आठवड्यात म्हणजे याच वर्षी रद्द केली गेली . यासंदर्भात ड्रग कंट्रोलर डॉक्टर पी . रामकृष्ण यांनी ज्योतिष शास्त्राचा बाजूने जनहितार्थ प्रतिज्ञापत्र सदर केले . या प्रतिज्ञापत्रात ते लिहतात " ज्योतीश्शात्र हे चार हजारहून अधिक जुने ' शास्त्र ' असून त्यावर बंदी घालणे गैर अनुचित आहे " या पार्श्व भूमीवर " ज्योतिषशास्त्र हे शास्त्रच आहे " यावर केंद्र सरकारद्वारे शिक्कामोर्तबच झाला आहे . त्याचा आत्तातरी औपचारिक abhyas संशोधन सुरु होणे आवश्यक आहे मंचाद्वारे मी हे अपील करीत आहेकि भारतीय ज्योतिषशास्त्र हे सूक्ष्म योग्य , वैशिष्ट्यपूर्ण आहे . भारतात या बाबतीतपुढाकार घेतला जाने आपल्या दृष्टीने हितावह आहे . या बरोबरच ज्योतीश्शात्राच्या भविष्य कथनाची परीक्षा घेणे आवश्यक आहे असेसर्वश्री जयंत नारळीकर , , कुंटे , घाटपांडे यांनी करंट सायन्स च्या ( " Current Science " ) ९६ व्या व्हॉल्यूम पान ६४१ - ४६ मार्फत सुचवले आहे पण याच बरोबर भविष्य सांगण्याची पद्धत , नैतिकता , कायदा , मानसिकता , सामाजिक परिस्थिती च्या पार्श्वभूमीवर यावरही विचार विनिमय होणे आवश्यक आहे . त्यादृष्टीने अभ्यासक्रम आखणे आवश्यक आहे . या पद्धतीनेच होमियोपथी या चिकित्सा पद्धतीने ने अलोपथी या पाश्चात्य चिकित्सा वा औषध पद्धतीला मोठी स्पर्धा निर्माण केली आहे . ज्योतिष शास्त्रा चा चिकित्सा ( dignosis ) औषधोपचार या साठी उपयोग केला जाउ शकतो . खरे तरं " औषध ज्योतिष " ( Medical Astrology ) हा एक संपूर्ण विषयच आहे . म्हणजेच ज्योतिष शास्त्राचा साधारण ( General ) विशेष ( Special ) ( विवाह ज्योतिष , आरोग्य ज्योतिष , औषध ज्योतिष , रत्न ज्योतिष , व्यवसाय ज्योतिष , गुन्हे ज्योतिष . ) आभ्यासक्रम तयार करता येउ शकतात .

Download XMLDownload text