EN | ES |

mar-39

mar-39


Javascript seems to be turned off, or there was a communication error. Turn on Javascript for more display options.

तुझ्या तिसर्‍या मुद्द्याचे लॉजिक ( जे की मला चुकीचे वाटतेय ) दुसर्‍या मुद्द्याला लावायचे झाले तर धोनी जरी गांगुलीच्या काळात संघात आला असला तरी द्रवीडच्या काळात ' एक नवा विकेटकीपर ' या कॅटेगरीतुन ' एक चांगला मॅचविनिंग विकेटकीपिंग बॅट्समन ' झाला सूर चढूं लागला गंगा आरंभी लहान परन्तु पुढें एवढी विशाल होते कीं , मोठमोठीं गलबतें तिच्यांतून जा ये करितात . वामनाचें पाऊल प्रथम लहान असलें तरी पुढे त्या पावलांत त्रिभुवन सामावतें . सूर्याचे बिंब प्रथम बेचक्याएवढें दिसतें , परन्तु पुढें त्याच्या तेजाने सारे विश्व धवलते . वटवृक्षाचे बी मोहरीहून बारीक असतें , परन्तु पुढे त्याचा विस्तार वर आकाशाला , खाली पाताळाला सभोवती दशदिशांना कवटाळतो . सर्व थोरांचे असेंच आहे . सर्व सुंदर वस्तूंचे असेंच आहे . लहानशी कळी , परन्तु वाढत वाढत शेवटी सर्वत्र सुगंध पसरते त्यांना उतावीळ नसते . कलाकृति घाईने होत नाहीत . सुंदर गोष्टी घाईने होत नाहीत . आई नवमास गर्भ वाढवते मग सुंदर बाळ जन्मास येते . विनतेने घाई केली तर पांगळा अरुण मिळाला . परन्तु तिनें धीर धरला विष्णूला पंखावर घेऊन ऊड्डाण करणारा गरुड जन्मास आला . ऊत्कृष्ठ गवयाच्या गाण्यांत प्रथम रंग भरत नाही . अधीर लोक कांही अर्थ नाही म्हणून ऊठून जातात . परन्तु जे धीराने बसतात , त्यांना संगीताची अमर मेजवानी प्राप्त होते . उत्कृष्ट भावनाप्रधान वक्ता आधी हलक्या आवाजांत सुरुवात करतो , परन्तु पुढें आवाज एवढा वाढतो की , लाखांना खुशाल ऐकूं जावा . महात्माजी असेच कलावान आहेत . कर्मकुशलता म्हणजे योग . महात्माजींजवळ अधीरपणाला वाव नाही . ऊतावीळपणा नाही . परन्तु निश्चित ध्येय डोळयांसमोर अखंड असते . स्वत : च्या सामर्थ्याचा आत्मप्रत्यय असल्यामुळे ते सदैव आशावान असतात . सिंह , कुत्र्यांप्रमाणे येता जाता भुंकत नाही बसत . परन्तु वेळ आली म्हणजे अशी घनगर्जना करतात की , सारे चुपचाप बसतात . महायुध्द सुरू झाल्यापासून महात्माजींचा सूर कसा हळु होता . पुन : पुन्हा ब्रिटिशांची ते नाडी पहात होते . शत्रूच्या ऊद्गारांत अधिकांत अधिक अर्थ पहावा . त्याच्यावर जास्तीत जास्त विश्वास प्रकट करून त्याच्याजवळ बोलणे करायला जावे . परन्तु शेवटी प्रतिपक्षाचे दुष्ट नष्ट स्वरूपच प्रकट व्हावे . महात्माजींच्या या सत्याग्रही वृत्तीमुळे सरकारचे अंतरंग अधिकच काळेकुट्ट दिसते . या पार्श्वभूमीवर नोकरशाहीचें कुटिल हिडिस स्वरूप अधिकच स्पष्टपणे सर्व जगाच्या नजरेस भरतें . महात्माजींच्या बाजूला जास्तींत जास्त नैतिक सामर्थ्य येऊन ऊभे रहातें . व्हॉइसरायांना भेटून आल्यावर कांही निष्पन्न झालें नाहीं असें जरी महात्माजी म्हणत होते तरी ' अद्याप दार लागलें नाहीं . अजून वाटाघाटींची शक्यता आहे ' असे त्यांनी लिहून ठेवलें . त्या लेखांत , केव्हा लढयाची वेळ येईल याचा नेम नाहीं तरी जनतेनें तयारीनें असावें , असाहि इशारा त्यांनी दिला होता . त्यानंतर लॉर्ड झेटलंड ह्यांचे तें उपमर्दकारक भाषण झालें . त्याला महात्माजींनी स्पष्ट उत्तर दिलें , इंग्लंडला निश्चितपणें बजावलें कीं भारताला स्वातंत्र्याची उत्कट इच्छा आहे , हें मी गंभीरपणें सांगूं इच्छितों . त्यानंतर पुन्हां त्यांनी जो परवां लेख लिहिला आहे , त्यांत ब्रिटिश सरकार हिंदुस्थानावरची पकड दूर करूं इच्छित नाहीं ही दु : खाची गोष्ट आहे , असें सांगितलें आहे . हिंदुस्थानला स्वातंत्र्य देण्याची ब्रिटिशांची इच्छा नाही , इच्छा असती तर मार्ग सापडता . हिंदी स्वातंत्र्याच्या आड ब्रिटिश लोकांनीं चार धोंडे ऊभे केले आहेत . युरोपियन लोकांचे हिंतसंबंध , लष्कर , संस्थाने जातीय तेढ या चार दगडांच्या आड ब्रिटिश सरकार लपत आहे . त्यांना आपली पिळवणूक लूट कायम करायची आहे . युरोपियन [ त्यांत ब्रिटिश आलेच ] व्यापा - यांचे कोट्यवधि भांडवल येथें गुंतलेलें आहे . कोट्यवधि रुपयांचे त्यांचे कर्ज हिंदुस्थान सरकारला आहे . ही चंदी सुखासुखी ब्रिटिश युरोपियन व्यापारी कशी सोडणार ? हिंदुस्थान आपलें संरक्षण कसें करणार ही दुसरी चिंता इंग्रजांना आहे . पहिल्या चिंतेंतून ही दुसरी चिंता उत्पन्न झाली आहे . हिंदुस्थानची चिंता इंग्लंडला का ? त्यांचे अपरंपार भांडवल गुंतलेलें आहे म्हणून . हा हिंदी संरक्षणाच्या प्रेमाचा पुळका नसून स्वत : ची लूट चालावी म्हणून हें सारें आहे . " देशाच्या न्यायसंस्थेवर माझा विश्‍वास आहे . माझ्यासाठी प्रार्थना करा . " - संजय दत्त ( मुंबईच्या ऑर्थर रोड तुरुंगातून येरवड्याच्या कारागृहात निघताना . ) संगीत उपचार पद्धतीएखाद्या अचानक घडलेल्या घटनेचा मानसिक धक्का ( विशेषतः भावनेचा उद्रेक होऊन सतत रडणे किंवा हसणे ) बसलेल्या व्यक्तीला दरबारी कानडा आणि पूरिया रागांच्या साहाय्याने सर्वसाधारण पातळीवर आणता येते तर उच्च रक्तदाब असलेल्या ( हायपरटेन्शन ) व्यक्तींसाठी अहिरभैरव , पूरिया आणि तोडी राग उत्कृष्ट असल्याचं सिद्ध झाले आहे . विकलांग मुलांवर विविध राग आणि तालांच्या योग्य मिलाफातून उत्तम परिणाम साधता येतो , हे संशोधनातून स्पष्ट झाले आहे . डोकेदुखी दूर करून शरीरात तरतरी आणण्यासाठी दरबारी कानडा , जयजयवंती आणि सोहनी रागांची शिफारस केली जाते तर दीप ( ऍसिडिटी ) , गुणकली आणि जौनपुरी ( अत्यंत थकवा , चेहरा पांढरा पडणे , गलितगात्र होणे आदी विकारांवर ) तर मालकंस ( ताप कमी करण्यासाठी ) उपयोगी ठरत असल्याचे डॉ टी . साईराम यांनी प्रयोगातून सिद्द केले आहे . सूर्यकिरणे वगळता इतर ग्रहतार्‍यांपासून इथवर येणारी किरणे क्षीण प्रकाशकिरणे असल्याने त्यांद्वारे माहितीच काय ती मिळविता येते . सूर्यकिरणांचा उपयोग मात्र ऊर्जा मिळविण्यासाठी होतो . प्रकाश मिळविण्यासाठी होतो . तसेच माहिती मिळविण्यासाठीही होतो . सूर्यकिरणे कायमच पृथ्वीच्या कुठल्या ना कुठल्या भागावर पडत असतात . आणि त्यांचा उपयोग मनुष्यप्राण्याने घेतला वा घेतला तरीही त्या सर्व किरणांतील ऊर्जेचे अभिशोषण पृथ्वीतलावर होतच असते . ह्या अभिशोषणाच्या दरम्यानच जर ती ऊर्जा विशिष्ट प्रकारे विद्युत ऊर्जेत साठविता आली तर अंतिमतः सक्षमखर्ची वीज मिळविता येते . अश्या वेळी त्या दलितांना कोणी बौध्द , ख्रिश्चन मुस्लिम संघटनांनी ' ' उत्तम भविष्याची , एकसमानतेची , प्रगतीची ' ' गाजरे ( भले ती कितीही बोगस असली तरी ! ) दाखवली तर प्रामुख्याने अशिक्षित , दारिद्र्यात पिचणारा , उपेक्षेला कंटाळलेला हा दलित समाज त्याला भुलणार नाही तर काय ? कारण त्याचे दायित्व घेण्यास कोणीच तयार नाही . . . . . त्याला जो दिलासा हवा आहे तो जर इतर धर्मांमधून मिळणार असेल तर तो शेवटी त्या धर्माचा मार्गच पत्करणार ना ? माझ्या माहीती नुसार तानाजी मालुसरे हे रायगड जिल्ह्यातील कोणत्यातरी गावचे होते . नवी दिल्ली - & nbsp केंद्रीय रेल्वेमंत्री ममता बॅनर्जी यांनी लालगड येथे घेतलेली सभा त्याच्याशी असलेला माओवाद्यांचा संबंध यावरून आज लोकसभेत गदारोळ झाला . ममता यांनी माओवाद्यांची बाजू घेतल्याचा आरोप करीत भाजपने यावर पंतप्रधानांनी खुलासा करावा , अशी मागणी केली परंतु याबाबत " प्रत्यक्ष स्थिती ममतांकडून जाणून घेतल्याशिवाय यावर काहीही बोलता येणार नाही ' , असा पवित्रा सरकारने घेतला . माओवाद्यांवरील कारवाईबाबत केंद्रातील मंत्रीच परस्परविरोधी वक्तव्य करत असल्याने सरकारने आपले धोरण स्पष्ट करावे , असे भाजप डाव्या पक्षांचे म्हणणे होते . मला म्हणाली , " काका , तुम्ही तुमची तब्यत चांगली ठेवली आहे . तुम्ही सुरवातीपासून काम करण्य़ाची एक शिस्त ठेवली होती . मी तुमचे उदाहरण माझ्या वडलाना नेहमी सांगत असायची . मला आठवतं तुम्ही नेहमी म्हणायचा , शरिर हे ही एक यंत्र आहे . कंप्युटर मधे त्याच्या मेमीरीच्या एखाद्दया मेमरी लोकेशन मधे जर बिघाड झाला तर कंप्युटर स्वतःच ते लोकेशन शोधून काढून बायपास करतो . आणि अशा तऱ्हेने आपलं काम अखंड चालू ठेवतो . तसंच काहीसं आपलं शरिर आपल्या व्याधी दुरुस्थ करतो . तरीपण आपण यंत्रालाही विश्रांती देतो , तशी शरिरालापण दिली पाहिजे हे मी माझ्या वडलाना नेहमीच सांगायची . ते त्यानी कधीच ऐकलं नाही " चेन्नई - रॉयल एनफील्डची तरुणाईमधील क्रेझ लक्षात घेऊन आयशर मोटर्सने ओरागडम येथे नवीन प्रकल्प उभारण्याचा निर्णय घेतला आहे . दरवर्षी दीड लाख युनिट्‌सची क्षमता असणारा हा प्रकल्प सुमारे 350 कोटी रुपये गुंतवणूक करून उभारण्यात येणार आहे . याबाबत माहिती देताना आयशर मोटर्सचे व्यवस्थापकीय संचालक सिद्धार्थ लाल म्हणाले , " " ओरागडम येथे 50 एकर जागा मिळण्याबाबत राज्य शासनाचे अधिकृत पत्र आम्हाला मिळाले आहे . 2013 पर्यंत प्रकल्प पूर्ण करण्यासाठी आम्ही प्रयत्नशील आहोत . सध्या उभारण्यात येणाऱ्या प्रकल्पाची क्षमता दीड लाख युनिट्‌स प्रती वर्ष राहील . त्यानंतर मागणी लक्षात घेऊन प्रकल्पाची क्षमता वाढविण्याचा आम्ही प्रयत्न करू . सध्या या बाईक्‍सचा प्रतीक्षा कालावधी 6 ते 8 महिन्यांचा आहे . तो घटविण्यासाठी नवीन प्रकल्पाचा पुरेपूर उपयोग होईल . नवीन प्रकल्प सुरू झाल्यावर जुन्या प्रकल्पातील जोडणी विभाग तेथे हलविण्यात येईल . सध्या जुन्या प्रकल्पाची क्षमता 70 हजार युनिट्‌स प्रती वर्ष आहे . ' ' कोथरूड , कर्वे नगर , चांदणी चौक , वारजे या भागातील खादडायची ठिकाणे " जो पर्यंत त्या दोन आयटमां तुझ्या क्युबसमोर आहेत तोवर तुला मित्रांचा तुटवडा नाही . बरं चल , ठेवतो फोन . पुन्हा बोलू ! " मराठीत वायव्येकडून आग्नेयेकडे जी रेषा जाते ती रुंदीला कमी असते ( " " मधली " पोटफोडी " रेषा जाड येवून चालत नाही ! ) , आणि नैरृत्येकडून ईशान्येकडे जाणारी रेषा सर्वात रुंद असते . ( " " मधली डाव्या वर्तुळात सुरू होऊन उजव्या वर्तुळात जाणारी रेषा बघावी . ) आणि हीच ती , " लिओनार्डो दा विंची ची जगप्रसिद्ध मोनालीसा " . . . ह्याच अनुपम तस्वीरीच्या शोधात दरवर्षी लाखो लोक " मोनालिसा मोनालिसा " चा गजर करत ह्या वास्तुला भेट देतात . . . अवांतर - तूर्तास माझ्या आयुष्यात अश्या काही घटना घडत आहेत , घडल्या आहेत की त्यामुळे सगळा गुतडा सुटला आहे . . मित्रांचा , नात्यागोत्याचा , सगळाच गुतडा सुटला आहे , स्वच्छ झाला आहे . आपलं कोण , परकं कोण हे स्पष्ट झालं आहे . . आता मला उत्सुकता लागली , हा सिनेमा पाहण्याची . पाहते जालावर मिळाला तर . . . महाभारत , . . मोरोपंत आता पंचाईत अशी की , यमकाची भारदस्त उदाहरणे द्यावयाचे म्हटले की या पंडित काव्याचा अर्थही दिला पाहिजे . विषय आहे युद्धानंतरच्या गांधारी विलापाचा . दुर्योधनाचे प्रेत पाहून ती म्हणते , " लक्ष्मणाच्या विलासवती मुलीने , म्हणजे दुर्योधनाच्या बायकोने , आपल्या विलासासाठी केलेला हा हार [ दुर्योधन ] तीच्या सवतीने , पृथ्वीने , हारवला ; स्वर्गातील फ़ुलांनी त्याची पुजा केली . " पाया नमी दे वंश सारा , पा या मी दे इनवंशसारा या वयामाजि भला जना दे , यावया मा जिभ लाज ना दे . आनंदतनय रामाला मागावयाला आलेल्या विश्वामित्राला दशरथ म्हणतो , " पायाला नमस्कार करतो , सारे कुटुंब देतो , पण या सूर्यवंशतिलकाला देत नाही . या वयामध्ये इतरांना कोण आपला मुलगा देईल ? नाही म्हणावयाला जिभेला लाज वाटत नाही . माझं आणि एशानचं लग्न होऊन जवळ जवळ दोन वर्षे झाली होती . आमचा प्रेमविवाह . एशानला मी कॉलेजात असल्यापासून ओळखते . मी ब्राह्मण तर तो सिंधी . अर्थात घरून विरोध होताच पण तरी आम्ही लग्न केलं . माझ्या इच्छेप्रमाणे रजिस्टर लग्न केलं . मला ते टिपिकल सिंधी भपकेबाजपणा , ते पैसे उधळणं नको हवं होतं . लग्नानंतर दोघाचे सुरूवातीचे काही दिवस खूप सुखात गेले . दोघांचं फिरणं , भटकणं चालूच होतं एशानची स्वतःची अ‍ॅड एजन्सी होती , त्यामुळे पैशाचा पण काही प्रश्न नव्हता . पण तरी का कुणास ठाऊक . . दोघांमधे कुरबुरी चालू झाल्या होत्या . सुरूवातीला अगदी छोट्याशा वादातून हळू हळू भांडणापर्यंत ! ! ! रोज संध्याकाळी ऑफिस संपवून घरी जायला नकोसं वाटायचं . रोज रोजची कटकट मिटवण्याचा आम्ही दोघानी खूप प्रयत्न केला . पण कधी त्याचा तोल जायचा तर कधी माझा . आणि परत येरे माझ्या मागल्या . एड्सच्या रुग्णांना कमी प्रतिकारशक्तीमुळे टी . बी . ची नवी जंतुलागणही सहज होऊ शकते . जेव्हा हे रुग्ण सामान्य रुग्णालयात जातात तेव्हा इतरांचे जंतू त्यांना सहज लागू शकतात . आता हे कथन प्रत्यक्ष की निव्वळ स्वप्नरंजन हे ज्याचे त्याने स्वानुभवाने स्वसिद्ध करावे ही सप्रेम विनंती . ते नको आहे , attachment मधला हवा . फक्त अर्धचंद्र हवा ; चंद्रावर डाग नको . शरद चाळीसगाव - येथील पोलिसांनी दोन बेवारस मृतदेहांचे शासकीय पद्धतीने शवविच्छेदन करून पंचनाम्यासह सर्व आवश्‍यक ते सोपस्कार पार पडले . मात्र , दोन्ही मृतदेहांची अंत्ययात्रा लोटगाडीवरुन गोणपाटात गुंडाळून काढण्यात आली . रस्त्यावरील नागरिक माणसाच्या शेवटच्या क्षणाची अवहेलना पाहून अक्षरशः हळहळत होते . समाजातून माणुसकी हीन होत चालल्याचेच हे उदाहरण होते . माणूस जन्मला की जन्मदात्यांसह नातेवाईक आनंद होतो . जन्माला आलेल्या बाळाचे सर्वत्र कौतुक होते . जसा जसा माणूस वाढतो , तसतसा तो गुण अवगुणांनी ग्रासला जातो . त्यातच परिस्थिती इतर घटकांनी तो बेजार होऊन इतरत्र भटकतो आणि एक दिवस इहलोकाची यात्रा संपवितो . अनेकांना वेगवेगळ्या प्रसंगानुरूप मृत्यू येतो . शहरात एक स्त्री एक पुरुष बेवारस अवस्थेत मृत आढळले . यांच्या अंत्यविधीची जबाबदारी प्रामुख्याने पोलिस प्रशासनाची असल्यामुळे पोलिस कसेबसे करून मयतांचा अंत्यविधी करतात . शनिवार ( ता . 26 ) एक बेवारस महिला रेल्वे पोलिस हद्दीत एक बेवारस पुरुष शहर पोलिस हद्दीत मृत झाले . त्यांचे शवविच्छेदन येथील पालिका रुग्णालयात पोलिसांच्या पंचनाम्यासह करण्यात आले . लोकहो , आमच्या चिरंजीवांचे बारसे स्वाइन फ्लूच्या छायेत १६ ऑगस्टच्या शुभ मुहुर्तावर एकदाचे पार पाडले . हुश्य . . . . . . . . . . मायबोलीकरांनी टाकलेला निश्वास मला एकू येतोय ! सगळ्या मायबोलीकरांचे परत धन्यवाद . फुंकरीने कण उडावा एवढे अस्तित्व माझे गर्व सूर्याहून मोठा माणसांशी वागताना स्मिता तांबे - ही काय नाचली यापेक्षा सचिन तिला आज स्मिता तांबे नाही अप्सराच नाचली म्हणाला तेव्हा खुप एंटर्टेनमेंट झाली . बाबा : तुम्हा पोरांना असलेला हा एक मोठा प्रॉब्लेम . मागच्या जनरेशनला तुच्छ समजायचं . मिडीऑकर म्हणे . अरे मध्यम मार्गात राहूनच तुला जन्माला घातला आणि मोठा केला . मिडीऑकर नोकरी सोडून तुझ्या त्या सो कॉल्ड बेफाम जगण्याच्या मार्गावर गेलो असतो तर भिकेला लागला असतास लहानपणीच . आयटी वाले नवरे शनीवारी घरी सकाळी सकाळी लायब्ररीत जातात . एखादे पाचशे पानी बाड आणतात . आणि मग सगळा दिवसभर लोळत घालवतात . माझ्या वयातील बहुतेक मूलांचा लहानपणीचा आवडता प्रकार म्हणजे शिकरण . शाळेतून आल्यावर किंवा शाळेत जाताना . संध्याकाळी मधेच भूक लागली कि , भाजी तिखट असली , नावडती असली वा झालेली नसली , कि शिकरण चपाती पुढे ठेवली जायची . अमेरिकेत राहणार्‍या भारतीयांची संख्या ही एकूण अनिभांच्या संख्येच्या सुमारे १२ % आहे . जीवा - शीवाची बैल जोडं , लावील पैजंला आपली कुडं डौल मोराच्या मानाचा रं , डौल मानाचा येग रामाच्या बानाचा रं , येग बानाचा तान्या - सर्जाची हं नाम जोडी पुना होवीस हाती घोडी , माझ्या राजा रं या प्रकल्पाच्या खर्चावर कोणत्याही मर्यादा लादण्यात आलेल्या नाहीत . . . . . तसेच कोणतीही राजकीय व्यक्ती किंवा राजकीय पक्ष या प्रकल्पात हस्तक्षेप करु शकणार नाही . खर तर तिरामिसुची कृती फार सोपी आहे थोडक्यात सांगायचे तर कॉफीत बुडवलेली बिस्किटे आणि क्रीम यांचे एकावर एक आपल्याला हवे तेवढे थर दिले की झाले तिरामिसु तयार . . ह्याच्यापलीकडे का . . ही नाही . पण असे सांगीतले तर लोकांना खर वाटत नाही , एवढा छान पदार्थ असा कसा पटकन होईल असे म्हटल्यावर काय करणार म्हणून ही घ्या कृती अगदी सविस्तर . जागू , मग माझे लिखाण आहेच तसे इंप्रेसिव्ह अन त्याही पेक्षा तुझे फोटो इतके जळावू आहेत ना मस्त गं बायो आर्थिक : ) तिची / त्याची आर्थिक क्षमता आपल्याला मान्य असायला हवी . ) आर्थिक व्यवहार स्पष्ट शब्दात ( शक्य असल्यास कायद्यानुसार ) व्हायला हवेत . मी वर जे म्हणालो त्याची येथेच असलेली उदाहरणे देतो . सर्वप्रथम हार्दिक अभिनंदन आपल्या ज्ञानाचा फायदा सर्व राज्याला मिळावा तसेच आपण निष्कलंक मंत्रिमंडळ बनवावे . ज्यांची नावे आदर्श प्रकणात आहेत त्यांना संधी देऊ नका . योग्य व्यक्तीनंच मंत्रिमंडळात स्थान द्याल हि अपेक्षा राजसाहेब ठाकरे यांना नम्र विनंती ) पाळ्या स्वताच्या मुलांना इंग्रजी शाळेतून काढून , मराठी शाळेत घालावे ) आपल्या real estate च्या धंद्यात फक्त मराठी लोकांना कामे द्या ) आणि तुमच्या धंद्यात पंजाबी , बिहारी युपिअन partners काढून मराठी लोक partner म्हणून घ्या ) आपल्या , आपल्या कुटुंबियांच्या , आणि सर्व पार्टी मेम्बर्स च्या रोजच्या जेवणात फक्त मराठी पदार्थ खाण्याचा हुकुम द्यावा राजे , हे सर्व कराल तेव्हा कुठे आम्ही तुमचा आदर करू सुधीर , जोवर मी भोगलेला त्रास इतर कोणाच्याही वाट्याला येऊ नये असे मनापासून वाटत नाही ( कॅरिड फॉरवर्ड ) तोवर परिस्थिती बदलत नाही . कधी कधी तर आपलेच दु : कुरवाळण्याच्या नादात नवीन पिढीला - आमच्या वेळी बाई असे नव्हते किंवा आम्ही किती भोगले तुम्ही किती नशीबवान , या प्रकारातूनही धुसफूस चालते . प्रतिक्रियेबद्दल आभार . आता परत तुम्ही गोळवलकरांच्या दिलेल्या वाक्यासंदर्भात . . . त्यांची मुख्य प्रकरणातील कुठलीही वाक्ये मध्येच बघत असताना , त्या आधी त्यांनी प्रस्तावनेत काय म्हणले आहे ते पाहूया : परंतू विसर्गाचे नेमके उच्चारस्थान कोणते त्याला महत्त्व किती याबद्दल मतभेद असलेले आढळतात . धन्यवाद संजय . दुरूस्ती लगेचच करीत आहे . - माधव शिरवळकर तुम्ही लिहिले आहे की सगळे मित्र मॅनेजर होत आहेत म्हणुन तुम्हालाही तसे वाटतेय हे जरा बरोबर वाटले नाही . मॅनेजर होणे किंवा होणे हे मुख्यतः तुमचा त्या क्षेत्रातील अनुभव यावर अवलंबुन असते . बर्‍याच वेळा एखादी अ‍ॅडवांस्ड पदवी ( एम बी ) , पी एम पी सारखे प्रोफेशनल सर्टिफिकेशनही मदत करु शकते . नागपूर येथील साधक श्री . विजय तळवलकर यांनी दीड वर्षांपूर्वी नागपूर येथील एका साधकाकडून दीड सहस्त्र रुपये घेतले ; मात्र ते त्यांनी अद्याप परत केलेले नाहीत . एका ठिकाणच्या प्रसारासाठी लागणारे साहित्य . मॅरिनेशन चे सर्व साहित्य चिकनला लावून तास बाजुला ठेवावे . . उकडलेल्या कांद्याची पेस्ट करणे . . १टे . स्पून बटर घेवून त्यात मॅरेनेट केलेले चिकन / फ्राय करावे बाजूला ठेवावे . . उरलेले बटर घेऊन त्यात कांदा पेस्ट , आलं - लसूण पेस्ट घालणे , कांदा गुलाबी होईपर्यंत परतणे . नंतर त्यातगरम मसाला , धणे - जिरे पावडर , तिखट आणि कसुरी मेथी ( थोडी तव्यावर परतवून हाताच्या तळव्यावर बारीक करून टाकणें ) . ५नंतर टोमॅटो प्युरी , मीठ , काजु पेस्ट आणि चिकन पीसेस घालून झाकुन ग्रेव्ही शिजवायला ठेवणे . ६ग्रेव्ही तील थीक झाली कि क्रिम घालून / मिनिटे शिजवणे आणि कोथिंबीर घालुन सर्व्ह करणे . एव्हाना मी बामण आहे आणि गुरुजीगिरी करतो हे मामाला कळ्लं होतं , पुन्हा देवांपाशी येताच मामाने आमच्या देवाना अभिशेक करा म्हणुन आग्रह केला , त्याचा आग्रह मोडवेना , म्हणुन पुन्हा टाक्यातलं पाणी घेतलं आणि शनी महाराज आणि भैरोबा यांना महिम्नाचा अभिशेक करुन टाकला . मामादेखील खुश झाला . श्रध्दाळु असतात हो हे लोक . असो . ) फॉस्फरस - जननेद्रियांचे विकार , वांझपणा येतो . ठिसूळ विकृत हाडे , अपूर्ण वाढ होते . बेकिंग मधे वापरले जाणारे काही खास शब्द जसे फोल्डींग , क्रिमिंग त्यांचे अर्थ आणि विश्लेषण इथे लिहा . भारतीय संघ लोकसेवा आयोग अर्थात युपीएससी २८ प्रकारच्या सेवांसाठी उमेदवार निवडते . दर वर्षी नोव्हेंबर - डिसेंबर जाहिरात प्रसिद्ध करुन अर्ज मागवले जातात . मे महिन्यात पुर्व परिक्षा होते . त्याचे निकाल ऑगस्ट महिन्यात जाहीर करुन ऑक्टोबर मध्ये मुख्य लेखी परिक्षा घेतली जाते . त्याचे निकाल मार्च मध्ये जाहीर केले जातात . मुख्य परिक्षा उत्तीर्ण झालेल्या उमेदवारांच्या एप्रिल महिन्या मध्ये मुलाखती होतात . मुख्य परिक्षेतील उत्तीर्ण उमेदवारांना मुलाखती अगोदर त्यांच्या सेवांचा पसंतीक्रम द्यावा लागतो . मुख्य परिक्षेत मुलाखती मध्ये मिळालेले गुण अन त्यांचा पसंतीक्रम लक्षात घेऊन निवड केली जाते . पुर्व परिक्षेसाठी संपुर्ण भारत भरातुन जवळपास चार लाख उमेदवार अर्ज करतात . अंतिम टप्प्यानंतर दर वर्षी साधारण ५०० ते ६०० उमेदवार यशस्वी होतात . यावरुन परिक्षा किती कठीण असेल ह्याचा अंदाज येतो . नियमीत अभ्यास अन योग्य मार्गदर्शनामुळे आता महाराष्ट्रातील ग्रामीण भागातील विद्यार्थीही यश मिळवत आहेत . अधिक माहिती साठी श्री बाळकृष्ण ज्ञान केंद्र , करडकवाडी कडे संपर्क करा . ( मेल kardakwadi @ gmail . com ) माझ्या ओळखीतल्या एका बहुश्रुत गृहस्थांचे सामान्यज्ञान दांडगे आहे . पण अमेरिकेच्या प्रेसिडेंटपासून कोप - यावरल्या पानवाल्यापर्यंत कोणत्याही माणसाने केलेली कोणतीही कृती चुकीचीच आहे असे सांगून " त्याने असे करण्याऐवजी तसे का केले नाही ? " असे विचारायचे आणि त्यांच्याशी वाद घातला तर बारकाव्यात कुठेतरी शब्दात पकडून बोलणा - याला निरुत्तर करायचे हा त्यांचा आवडता छंद आहे . त्यामुळे त्यांनी विचारलेल्या प्रश्नांना सरळ उत्तर देता टोलवत रहायचे असे मी ठरवले होते . माझ्याशी बोलतांना माझ्या मोतीबिंदूच्या शस्त्रक्रियेचा विषय निघताच त्यांनी विचारले , " तुम्ही आपले ऑपरेशन इथेच कशाला करून घेतलेत ? " त्यांना कारणे सांगण्यात अर्थ नसल्यामुळे मी प्रतिप्रश्न केला , " मग मी ते कुठे करायला हवं होतं ? " " अहो ते मद्रासच्या एका डॉक्टरानं तिथं मोठे नेत्रालय उघडलं आहे ना , ते एकदम बेस्ट आहे म्हणतात . " " आपले राष्ट्रपती , पंतप्रधान वगैरे लोक तिथंच जातात , तेच ना ? " " हां , तुम्ही तिथंच का नाही गेलात ? " " त्यानं काय झालं असतं ? " " अहो तिथं लेजरनं ऑपरेशन करतात म्हणे . " " म्हणून काय झालं ? " " लेजर म्हणजे एकदम अद्भुत प्रकारचे किरण असतात . तुम्हाला ठाऊक नाही ? " " आहे ना . पण छान सरळ रेषेत कापली जाते म्हणून आता भाजी चिरायलासुध्दा लेजरगन वापरायची का ? " " अहो मी डोळ्याच्या ऑपरेशनबद्दल बोलतोय् . " " मोतीबिंदूचं ऑपरेशन म्हणजे त्यात काय काय करतात हो ? " " आधी डोळ्यात वाढलेला मोतीबिंदूचा खडा बाहेर काढतात आणि हल्ली त्या जागी एक कृत्रिम भिंग बसवतात . " त्यांनी ऐकीव माहिती सांगितली , पण मला प्रत्यक्ष अनुभव होता . त्यावर मी विचारले , " बरोबर . यात लेजरचा संबंध कुठे आला ? " ते किंचितसे गोंधळलेले पाहून मी सांगितले , " हे काम करण्यापूर्वी डोळ्यावरल्या आवरणाला एक बारीकशी भेग करायची असते . तेवढ्यापुरता लेजरचा उपयोग होतो . " " तेच तर महत्वाचे आहे ना ? " त्यांनी लगेच मोका पाहून विचारले . " असते ना , पण जुने खराब झालेले भिंग जपून बाहेर काढण्याची पुढची क्रिया जास्त महत्वाची असते आणि नवे भिंग व्यवस्थितपणे बसवणे सर्वात जास्त महत्वाचे असते . " " तुम्ही कसली लेन्स बसवून घेतलीत ? " त्यांनी नवा विषय सुरू केला . " ते सगळं डॉक्टरच ठरवतात . " " म्हणजे त्यांनी तुम्हाला विचारलं सुध्दा नाही का ? " " त्यात काँटॅक्ट लेन्ससारख्या निरनिराळ्या शेड्स , स्टाइल्स किंवा फॅशन्स नसतात . आपल्या डोळ्यात कोणत्या साइझची लेन्स फिट होईल ते डॉक्टरच ठरवतात आणि बसवतात . त्यात ते मला काय विचारणार आणि कसले ऑप्शन्स देणार ? " " म्हणजे तुम्ही साधीच लेन्स बसवलीत की काय ? " " मग फोडणीची बसवायला पाहिजे होती का ? " मी वैतागून खवचटपणाने विचारले . " फोडणीची नाही पण फोल्डेबल का नाही घेतलीत ? " " लेन्ससारखी लेन्स असते , तिला काय होल्डॉलसारखं गुंडाळून ठेवायचंय् की छत्रीसारखं मिटवून ठेवायचंय् ? तिची घडी घालायची काय गरज आहे ? " " ते लेटेस्ट टेक्निक आहे . तुझ्या डॉक्टरला माहीत नसेल , नाहीतर तुला परवडणार नाही म्हणून तो बोलला नसेल . " " जाऊ दे . जी फिक्स्ड लेन्स आता माझ्या डोळ्यात बसवली आहे ती कुठे खुपत नाही , तिचा मला कसला त्रास नाही , तिनं मला सगळं काही छान स्पष्ट दिसतंय् . मला एवढं पुरेसं आहे . तुझ्या त्या भिंगाच्या भेंडोळ्यानं आणखी कसला फायदा होणार होता ? " " अहो , लेटेस्ट टेक्निकचा काही तरी लाभ असणारच ना ? उगीच कोण कशाला ते डेव्हलप करेल ? " " ? " अखेर त्याने मला निरुत्तर केलेच ! . . . . . . . ( क्रमशः ) - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - आणि " काहीतरी करायला हवं " म्हणजे अगदी कैच्याके सुद्धा . काही ठिकाणी मात्रांनी गुटली खाल्लीये . पण थोडं काम केल्यास उत्कृष्ट गजल होऊ शकते . अलगुज भावनांचे . . शब्दात मांडताना . . कवितेत शिल्प माझे . . घडवून स्पर्श गेला . . अर्थात माझा काही अभ्यास वगैरे नाही , सहज सुचले ते लिहिले . मी मागे लिहिल्याप्रमाणे , गुप्ते फॅमिलीचा आणि आमचा २० वर्षांचा घरोबा होता . माझी आई आणि गुप्ते काकू , एकमेकींकडून बरेच पदार्थ शिकल्या . त्या शेजारी होत्या , तोपर्यंत प्रत्येक खास पदार्थाची वाटी आमच्या कडे येतच असे . आई पण हा प्रकार करते पण आमच्याकडे नारळाचे दूध वापरत नाहीत . तसेच हा प्रकार अनेक भागात वेगवेगळ्या नावाने करतात . ( पिठल्याच्या वड्या , चुबकवड्या वगैरे ) घटकात थोडाफार फरकही असतो . शेवटचा कॉम्रेड बाकी असे पर्यंत , . . आर्थिक / सामाजिक विषमता असे पर्यंत ' लाल तारा ' ढळणार नाही ! ! लोक आंदोलनामध्ये अशे चढ उतार येणारच ! ! ते सर्व पार करून दिल्ली काबीज करू ! ! ! . . . इंच इंच लढवून स्टालिनग्रड राखले होते . . . इंच इंच लढवून बंगाल राखू . लाल सलाम ! ! रोहनचा पप्पा , रोहन आणि अर्जुन ला घेऊन त्याच्या भावाकडे डिनर ला जातात . हा भाऊ म्हणजे राखी का स्वयंवर मधला ढेप्या अँकर . तिथे रोहन ला त्याची इच्छा विचारता इंजिनियरिंग शिकायला जाण्याचा आदेश होतो . रोहन तो झिडकारतो , आर्ट्स लिटरेचर करुन लेखक होण्याची इच्छा जाहिर करतो . तेंव्हा पप्पा त्याला खुप काही ऐकवतो . रोहन उलट बोलल्यावर त्याच्यावर हात पण उगारतो . अंकल रोहनच्या बाजुने असतो . बापाचे क्रुर नियम , पोरांना अजिबात समजुन घेणं , त्यांना स्वतःच्या ढाच्यात मोल्ड करणं , ह्या गोष्टींत पोरांची होणारी कुचंबना अप्रतिम रित्या हाताळली आहे . रोनित रॉय ला बहुतेक पोरांनी आपल्याला बाबा / डॅड म्हणनं पसंत नसावं . . त्यामुळे पोरांनी आपल्या सिनियर्स ला जसे सर म्हणतो तसं " सर " म्हणावं हा त्याचा आग्रह असतो . सिंडीने सुरेख पैकी पाणीपुरी , सायो फेम दिपसे समोसे आणि पिझ्झ्याची व्यवस्था केली होती . पन्नाने चिवडा आणि नारळीपाकाचे लाडू आणलेले . लालूने सायोसाठी दिलेला चिवडा खात शिट्टीत पोहोचलो > > > > > > > > > तू काही नेलस की नाही ? ? ? ? अश्यानेच गोरी लोकं बदनाम होतात . . . आता दुसरी अडचण , गाडी येणार नव्हती . मग आम्ही लोड फेरी करून सामान आणि माणसे हॉटेल वर पोहचवली . थोडा आराम करून जण पेट्रोल भरायला आणि बाईकस चेक करायला घेऊन गेलो , आदित्यच्या बाईकच्या चैनचा आवाज येत होता म्हणून चैन - स्पोकेट दोन्ही बदलले . बाकीच्या सर्व बाईक्सची छोटी मोठी डाग डुगी करून आम्ही हॉटेल वर परत आलो . फार भूख लागली होती आणि थकलो हि होतो , फ्रेश होऊन जेवायला गेलो . एका डच मैत्रिणीने सुचवले नि आम्ही निघालो बोकरैक गावाला . घरापासून रेल्वेने दोन अडीच तासांवर हे एक खुले संग्रहालय आहे आणि खेड्याशी संबंधित आहे एवढीच माहिती होती . सोबत ३५ वर्षे शिक्षिका म्हणून काम करून निवृत्त झालेली आणि बेल्जियमच्या इतिहासात आकंठ बुडालेली टीना असल्यावर त्या स्थळाची वेबसाईट उघडून बघण्याचीही गरज वाटली नव्हती . रेल्वेत बसल्याबसल्या तिने या ठिकाणची माहिती सांगायला सुरवात केली . असंख्य छायाचित्रे , चित्रे , चित्रफिती मधून होणारे हे जेजुरी आणि खंडोबाचे सर्वागीण दर्शन खंडोबाचे भक्त , उपासक , अभ्यासक पर्यटक यांना मार्गदर्शक ठरेल यात शंका नाही , हे संकेतस्थळ अधिक समृद्ध करण्याचा नियमित प्रयत्न असेलच या साठी आपल्या पतिक्रिया मार्गदर्शक असतीलच > भयं कृतान्तकालस्य I एकदन्ताग्रविग्रहात् I > विघ्नान्तकाय शान्ताय I प्रणवाय नमोनम : II II अर्थ " कृतान्तकालाचे भय " तर " कृतान्तकालात् " असे हवे . भयकारक जे काही असते ते अपादान असते . शिवाय पहिल्या भागात एक क्रियापद कुठेतरी दडले आहे , ते चटकन लक्षात येत नाही आहे . " विघ्नान्तकाय शान्ताय प्रणवाय नमोनम : " हे स्वयंपूर्ण वाक्य आहे , त्यातले " नमः " आदल्या भागाला लागू नाही असे वाटते . ज्ञानात भर घालणारा लेख . अजून येऊ देत असेच लेख . बाप रे हसून हसून जबडा निखळायची वेळ आली . पुढच्या लेखांची आतुरतेने वाट बघत आहे . ( बाकी शब्दांचे खेळ स्वतःला बुद्धिवादी म्हणवणारे / समजणारे इथे नेहेमीच करतात तर तुम्ही का नको ? चालू द्या . पुलेशु . ) इलाहाबाद उच्च न्यायालयाच्या लखनौ खंडपीठाचे न्यायमूर्ती एस . यू . खान , न्यायमूर्ती सुधीर अगरवाल आणि न्यायमूर्ती आमचा बॉस जेंव्हा कधी तरी काम करतो , तेंव्हा तो फारच विनोदी दिसतो . बॉसचा बॉस हेड ऑफीस वरून आलेला असतो . तो आमच्या बॉसला उभा आडवा झाडत असतो . तेंव्हा आम्ही हळूच आमचे मेल चेकून घेतो . समस्त मित्रांना फोन उरकून घेतो . दूपारी हॉटेल मध्ये जावून ' पेश्शल ' थाळी मागवतो . वर रुपये टीप देतो . जमलच तर बाहेर पानाच्या गादीवर जावून ' मसाला पान ' खातो आणि बॉसच्या नावाने ' पिंक ' मारतो . आम्ही परत येतो तेंव्हा बॉसचा बॉस गेलेला असतो . आमचा बॉस प्राणिसंग्रहालयातल्या ( का सर्कशीतल्या ) वाघा सारखा केबीन भर फिरत असतो . आम्ही अलगद त्याच्या समोर जावून उभे रहातो . अगदी ' शेळी आणि वाघ ' गोष्टीतल्या ' शेळी ' सारखे . आमचा बॉस शिव्या देत असतो . मध्ये मध्ये त्याच त्याच शिव्या परत देतो . आम्हाला खूदकन हसूच येत पण आम्ही ते आवरतो . बॉस म्हणतो - ' कोण समजतो कोण स्वतःला ? . कधी तरी इथे येऊन काम करून बघा म्हणाव म्हणजे कळेल ' ( आम्ही आठवायचा प्रयत्न करतो आमच्या बॉस ने शेवटच काम कधी केलय बर ? ) सकाळी १० ते संध्याकाळी पर्यंत रोज मरत असतो ( आम्हाला बॉस च्या पूढे कधी थांबल्याच आठवत नसत ) . ' आता ह्यापूढे टाईम टू टाईम काम करायच . सन्ध्याकाळी च्या पूढे कोणी थांबायच नाही . ' अस म्हणतो . आम्ही लगेच पडत्या फळाची आज्ञा झेलतो . आज घरी जाताना आमच मन अगदी प्रफूल्लीत असत . ' घरच्या बॉस ' बरोबर फिरायला जायला मिळणार म्हणून नव्हे , तर ' आमच्या बॉसला ' आज कोणीतरी त्याच्या ' आम्ही ' पणाची जाणीव करून दिली म्हणून . भारतात असतांना नेहमीच्या जाण्यायेण्याच्या रस्त्यावरील देवळांच्या आत सुद्धा मी क्वचित कधी तरी डोकावीत असेन . मला त्याचे आकर्षण जरा कमीच वाटते . पण लीड्सला राहतांना मात्र कधी कधी मुद्दाम वाकडी वाट करून तिथल्या मंदिरात जावेसे वाटायचे . एक तर थोड्या काळासाठी आपल्या देशातल्या ओळखीच्या वातावरणात आल्याचा भास व्हायचा आणि दुसरे म्हणजे भारतीय वंशाच्या लोकांसाठी गांवात कुठे कुठे खास कार्यक्रम होणार आहेत ते तिथे हमखास कळायचे . १३ जानेवारीच्या संध्याकाळी ' लोह्डी दी रात ' आणि ' मकर संक्रांत ' यानिमित्त एक सार्वजनिक कार्यक्रम त्याच जागी करायचे ठरवले आहे असे एके दिवशी तेथे गेलो असतांना समजले . माझ्या वास्तव्यातला तो तिथला एकमेव सामुदायिक कार्यक्रम होता त्यासाठी सर्वांना जाहीर निमंत्रण होते त्यामुळे एकदा जाऊन पहायचे असे ठरवले . आमच्या लहानपणी संक्रांतीच्या आदले दिवशी ' भोगी ' साजरी केली जायची . त्या दिवशीच्या जेवणात गरम गरम मुगाची खिचडी , त्यावर साजुक तुपाची धार , सोबतीला तळलेले पापड , तव्यावर भाजल्यानंतर आगीच्या फुफाट्यावर फुगवलेली बाजरीची भाकरी , अंधा - या रात्रीच्या आकाशात विखुरलेल्या तारकांसारखे काळसर रंगाच्या त्या भाकरीवर थापलेले तिळाचे पांढरे दाणे , त्यावर ताज्या लोण्याचा गोळा , मसाल्याने भरलेल्या लुसलुशीत कोवळ्या वांग्यांची भाजी असा ठराविक मेनू असायचा . हे सगळे पदार्थ अनेक वेळा जेवणात वेगवेगळे येत असले तरी कुटुंबातील सर्वांनी एकत्र बसून त्या दिवशी ते खास जेवण जेवण्यातली मजा और असायची . मुंबईला आल्यावर तिथल्या दिव्यांच्या झगमगाटात बहुतेक लुकलुकणा - या तारका लुप्त झाल्या आणि तीळ लावलेली ती बाजरीची भाकरीही स्मरणातून हद्दपार झाली . एखाद्या तामीळ किंवा तेलुगुभाषी मित्राने त्यांच्या पोंगल निमित्त त्याच नांवाचा खास पद्धतीचा भात खायला घातला तर त्यावरून आपल्या मुगाच्या खिचडीची आठवण यायची . रात्र पडल्यावर आसपास कोठेतरी एक शेकोटी पेटवली जायची आणि त्याच्या आजूबाजूला घोळका करून ढोलकच्या तालावर पंजाबी लोक नाचतांना दिसायचे . कधी कधी एखादा पंजाबी मित्र बोलावून तिकडे घेऊन गेला तर त्याच्याबरोबर जाऊन आपणही थोडे ' बल्ले बल्ले ' करायचे . यामुळे ' लोह्डी ' हा शब्द तसा ओळखीचा झाला होता . या परदेशात तो कसा मनवतात याबद्दल कुतुहल होते . त्या संध्याकाळी हवामान फारच खराब होते . तपमान शून्याच्या खाली गेले होते , मध्येच बोचरा वारा सुटायचा नाहीतर हिमवर्षावाची हलकी भुरभुर सुरू व्हायची , त्यामुळे दिव्यांचा अंधुक उजेड आणखीनच धूसर व्हायचा . रस्ते निसरडे झालेले असल्यामुळे चालत जायची सोयच नव्हती . वाशीला घरातून बाहेर पडले की रिक्शा मिळते तसे तिकडे नाही . टॅक्सीला तिकडे ' कॅब ' म्हणतात , ती सेवा चालवणा - या कंपनीला फोन करायचा , ते त्यांच्या वायरलेस नेटवर्कवर कोण कुठे आहे ते पाहून त्यातल्या त्यात जवळ असलेल्या कॅबला तिकडे पाठवतील . हे सगळे खर्चिक तर होतेच . शिवाय परत येतांना कुठून फोन करायचा हा प्रश्न होता . वातावरण जितके खराब असेल तशाच या सेवासुद्धा अधिकाधिक कठिण होत जातात . त्यामुळे देवळाकडे जायला मिळते की नाही याची शंका होती . थोडी चौकशी करतां शेजारी राहणारे आदित्य आणि पल्लवी सुद्धा या प्रतिकूल हवामानाची पर्वा करता तिकडे जाण्याचे दिव्य करणार आहेत असे योगायोगाने समजले आणि त्यांच्या गाडीतून त्यांचेबरोबर जाण्यायेण्याची सोय झाली . तेथे जाऊन पोचेपर्यंत तेथील हॉलमध्ये बसूनच ढोलक वाजवून गाणी म्हणणे सुरू होते . तो हॉल माणसांनी असा गच्च भरलेला मी प्रथमच पहात होतो . भांगडा नाच खेळायला रिकामी जागाच उरली नव्हती . गर्दी होण्यापूर्वीच कोणी नाचून घेतले असेल तर असेल . लोह्डी आणि सुंदर मुंदरीची गाणी गाऊन झाल्यावर थोड्या वेळाने एक वयस्क गृहस्थ पुढे आले . त्यांनी सोप्या शब्दात लोह्डीच्या प्रथेशी संबंधित दुल्ला भट्टीची पंजाबी लोककथा सांगितली . या काळात शेतात नवीन पिके हाताशी आलेली असतात , वातावरण प्रफुल्ल असते , त्यामुळे लोकांना एकत्र येऊन हा सण धूमधडाक्याने साजरा करण्यात मोठा उत्साह असतो वगैरे सांगितले . भारतात जन्माला येऊन मोठेपणी तिकडे आलेल्या लोकांना ' देसमें निकला होगा चॉंद ' वगैरे वाटले असेल . तिथेच जन्माला आलेली मुले वासून ऐकत होती . लोह्डीसंबंधी सांस्कृतिक माहिती सांगून झाल्यावर थोडक्यात सूर्याच्या मकर राशीत होत असलेल्या संक्रमणाची माहिती दिली . संक्रांत जरी दुसरे दिवशी असली तरी वेळ वाचवण्याच्या दृष्टीने त्यासंबंधी करण्याची धार्मिक कृत्ये आताच उरकून टाकण्यात येणार आहेत असे त्यांनी सांगितले . हल्ली अस्तंगत होत असलेल्या , आपल्याकडील जुन्या काळातील प्रथेप्रमाणेच या वर्षी संक्रांत कुठल्या आसनावर बसून अमुक दिशेने येते , तमुक दिशेला जाते , आणखी कुठल्या तरी दिशेला पहाते वगैरे तिचे ' फल ' पंडितजींनी वाचून दाखवले . त्याचा कशा कशावर कशा कशा प्रकारे परिणाम होणार आहे याचे भाकितही वर्तवले . कुणालाच त्यातले कांहीसुद्धा समजले नाही आणि कुणाचे तिकडे लक्षही नव्हते . सगळेच लोक पुढील कार्यक्रमाची वाट पहात होते . त्यानंतर रोजच्यासारखी सर्व देवतांची महाआरती झाली . आता पुढील कार्यक्रम गोपूजेचा असल्याची घोषणा झाली आणि सगळेजण कुडकुडत्या थंडीत हळूहळू बाहेरच्या प्रांगणात आले . मंदिरात शिरतांनाच एक विचित्र प्रकारचा ट्रेलर प्रवेशद्वाराजवळ उभा असलेला मी पाहिला होता . त्या जागी त्याचे काय प्रयोजन असावे ते मला कळले नव्हते पण आत जाण्याची घाई असल्याने तो लक्षपूर्वक पाहिलाही नव्हता . सर्कशीतल्या वाघ सिंहांना ज्यात कोंडून ठेवतात तसला एक पिंजरा त्यावर ठेवला होता आणि त्या पिंज - याच्या आत चक्क एक विलायती जातीची सपाट पाठ असलेली गोमाता बसली होती . गांवाबाहेरील जवळच्या कुठल्या तरी गोठ्यातून तिचे या पद्धतीने आगमन झाले होते . तिलाही एक वेगळ्या प्रकारचे दृष्य प्रथमच पहायला मिळत असणार . तिचा मालक का रखवालदार जो कोण तिच्या बरोबर आला होता तो गोरा माणूस जवळच सिगरेट फुंकीत उभा होता . त्याने पिंज - याला लावलेले कुलूप उघडून आंत शिरण्याचा मार्ग किलकिला केला . भटजीबुवा आणि मुख्य यजमान जरा जपूनच आंत गेले . दोन चार मंत्र गुणगुणत त्यांनी हांत लांब करून गोमातेला हळद , कुंकू , अक्षता , फुले वगैरे हलकेच किंचितशी वाहून घेतली . गायीपुढे आधीपासूनच भरपूर चारा ठेवलेला असल्याने तो खाऊन ती शांतपणे रवंथ करीत होती . हे भक्तगण तिला नाही नाही ते कांही खायला घालणार नाहीत ना इकडे त्या मालकाचे बारीक लक्ष होते . यादरम्यान एक सुरेख भरतकाम केलेली झूल बाहेरच्या मंडळींमध्ये कोणीतरी फिरवत होता . सर्वांनी तिला हात लावून घेतला . अशा प्रमाणे प्रतीकात्मकरीत्या सर्वांच्यातर्फे ती झूल त्या गायीच्या पाठीवर पांघरण्यात आली . दिवा ओवाळून तिची थोडक्यात आरती केली . ती तर भलतीच ' गऊ ' निघाली . अगदी शांतपणे पण कुतुहलाने आपले सारे कौतुक पहात होती . बाजूला उभ्या असलेल्या तिच्या मालकाच्या डोळ्यातसुद्धा नेमका तोच भाव दिसत होता . आपापल्या लहानग्यांना कडेवर घेऊन त्यांचे मातापिता " ती पहा गाय , ती तिची शिंगे , ते शेपूट , ती अशी मूऊऊऊ करते " वगैरे त्यांना दाखवून त्यांचे सामान्यज्ञानात भर घालीत होते . ती आपल्याला दूध कशी देते हे सांगणे कठीणच होते , पूजाविधीमध्ये त्याचा अंतर्भाव नव्हता आणि ती क्रिया तिकडे यंत्राद्वारे करतात . पिंज - याच्या गजांमधील फटीतून घाबरत घाबरत हांत घालून कांही लोकांनी गायीची पाठ , पोट , शेपूट वगैरे जिथे मिळेल तिथे हस्तस्पर्श करून घेतला . तेवढीच परंपरागत भारतीय संस्कृतीशी जवळीक ! या गोपूजेचा लोह्डी किंवा संक्रांतीशी काय संबंध होता ते मात्र मला समजले नाही . आता लगेच अग्नि पेटवणार असल्याची बातमी कुणीतरी आणली आणि सगळी गर्दी तिकडे धांवली . इमारतीच्या मागच्या बाजूला असलेल्या मोकळ्या जागेत लाकडांचा ढीग व्यवस्थितपणे रचला होता . ती जाळण्यासाठी प्रदूषणनियंत्रक अधिका - याची रीतसर परवानगी घेतलेली होती . ती जळाऊ लाकडे कुठून आणली होती कुणास ठाऊक ! जशी गाय आणली होती तशीच तीही ग्रामीण भागातून आणली असणार . मंत्रपूर्वक अग्नि चेतवून झाल्यानंतर अर्थातच सगळी मंडळी जितक्या जवळ येऊ शकत होती तितकी आली . उबदार कपड्यांची अनेक आवरणे सर्वांनी नखशिखांत घातलेली असली तरी नाकाचे शेंडे गारव्याने बधीर झाले होते , नाकाडोळ्यातून पाणी वहात होते . यापूर्वी कधीही शेकोटीची ऊब इतकी सुखावह वाटली नव्हती . सगळ्या लोकांनी शेकोटीभोवती प्रदक्षिणा घातल्या . बहुतेक लोकांनी येतांना पॉपकॉर्नची पाकिटे बरोबर आणली होती , कांही लोकांनी रेवडीचे छोटे गोळे किंवा गजखच्या वड्या आणल्या होत्या . त्या पाहून तोंडाला पाणी सुटत होते , पण कोणीच ते तोंडात टाकत नव्हते . सगळे कांही अग्निनारायणाला अर्पण करीत होते . त्याला नमस्कार करून प्रार्थना करीत होते . नवीन लग्न झालेल्या मुलीची पहिली मंगळागौर , संक्रांतीला हलव्याचा सण वगैरे आपल्याकडे कौतुकाने करतात . पण तो संपूर्णपणे महिलामंडळाचा कार्यक्रम असतो . पंजाबी लोकांत पहिली लोह्डी अशीच महत्वाची मानतात त्यात नव्या जोडप्याने जोडीने भाग घ्यायचा असतो . इथेही दोन तीन नवी जोडपी आलेली होती . त्यांना भरपूर महत्व मिळाले . जेवण तयार असल्याची बातमी येताच सगळ्यांनी तिकडे धाव घेतली . हा कार्यक्रम आटोपून आपापल्या सुरक्षित घरट्यात परतण्याची घाई प्रत्येकालाच होती . ' मक्केदी रोटी और सरसोंदा साग ' चा बेत होता . आपल्याकडे कांही देवस्थानात पिठलंभाकरीचा प्रसाद असतो तसा . आमचा त्या कार्यक्रमात श्रद्धायुक्त सहभाग नव्हताच . आमचे वरणभात पोळीभाजीचे जेवण घरी आमची वाट पहात होते . यामुळे आम्ही तिथूनच निरोप घेतला . देवळातल्या समूहात बहुतेक गर्दी पंजाबी लोकांचीच होती . थोडे गुजराथी लोक असावेत . नखशिखांत कपड्यावरून लोकांना ओळखणे कठीणच होते . इंग्रजीव्यतिरिक्त इतर भाषांमधील जे शब्द कानावर पडत होते त्यावरूनच त्यांची भाषा कळत होती . आमच्याशिवाय कोणीच मराठी भाषेतून बोलणारे तिथे भेटले नाहीत . आपली खरी मकरसंक्रांत दुसरे दिवशी होती . त्या दिवशीसुद्धा लोकांनी आपापल्या घरीच तिळगूळ खाल्ला असणार . निदान तेवढ्यापुरती आपली संस्कृती अद्याप टिकून आहे . या दिवशी गांवभर फिरून आप्तेष्टांना भेटणे शहरांमध्ये तरी बंदच झाले आहे . त्यामुळे या सणाचे सामूहिक स्वरूप राहिलेले नाही . - मेल किंवा फोनने " तिळगूळ घ्या गोड बोला " चा संदेश दिला की झाले . भारतात ही परिस्थिती आहे तर परदेशात कोण काय करणार आहेत ? महिलामंडळी मात्र यानिमित्त एखादा सोयीस्कर दिवस पाहून , त्या दिवशी हळदीकुंकू वगैरे करून थोडी किरकोळ गोष्टींची ' लुटालूट ' करतात आणि त्या निमित्ताने चांगले कपडे परिधान करून दागदागीने अंगावर चढवायची हौस भागवून घेतात . तसे तिकडेही लहान प्रमाणात करून घेतले असेल पण तोपर्यंत आम्ही आपल्या स्वदेशात परत येऊन गेलो होतो . माझा डोळ्याचा नंबर खुप जास्त आहे . तेव्हा डोळ्याचे आरोग्य चांगले रहावे यासाठी डोळ्यांचे काही व्यायाम कोणाला माहिती आहेत का ? चिवडा आणि अंडी उकडली ; फेकूनी द्या ती भाजी पोळी संपवुनी चखणा आणि चोखुनी नळी गडी पहुडले तर्र झोकुनी ; हाती घेवूनी रात्र काजळी उजेड फुटतो भल्या सकाळी " रिंग " आणि " रिंग " हे चित्रपट कोणी पाहिले आहेत का ? या चित्रपटातील काही प्रसंग खूपच भितीदायक आहेत . ' फूंक ' हा भयपट नसून तो एक फसलेला विनोदी चित्रपट आहे . मुस्लिमांच्या प्रतिक्रियाही जरुर वाचाव्यात - मला त्या आवडल्या - बहुतेकांनी शांती ठेवण्याचे आवाहन केले आहे . पहील्या पानावरील फोटो तर अप्रतिम आहेत दत्तात्रय , चिन्मयने त्याच्या लेखाच्या शेवटी संदर्भ दिले आहेत . कोनाची जन्मकहाणी त्याला सबिनाने सांगितली . सबिना ही या क्षेत्रातील एक तज्ज्ञ होती . तुमच्या माहितीचा संदर्भ काय ? मराठी समाज हा परंपरावादी आहे , पण ते जोखड घेत वागविणारा हा समाज नाही . कारकुनीत अडकलेला समाज यापासून कितीतरी लांबपल्ल्याची झेप मराठी माणसाने घेतलेली आहे . अर्थातच त्यामुळे त्याच्या जगण्याला विविध पैलू निर्माण झालेले आहेत . त्याच्या अनुभवांचा परिघ विस्तारलेला आहे . अनुभवाची समृद्धी बहरलेली आहे . या सार्‍या समृद्धीला कवेत घेत ' मेनका ' ची वाटचाल सुरू राहील . ती अधिकाधिक समृद्ध करण्यासाठी तुमचा हात हवा आहे . नाही . लेखकाचे अनुभवविश्व वाचकाचे अनुभवविश्व वेगळे असण्याची शक्यता जास्त असते . खास करून जेव्हा आपण एखाद्या प्रसिद्ध कादंबरीवरील चित्रपट पाहतांना याचा अनुभव येतो . लेखकाला चित्रपट बहुधा आवडत नाही . कारण त्याच्या मनातील प्रतिमा वेगळी , दिग्दर्शकाच्या मनातील वेगळी , कॅमेरामनच्या मनातील वेगळी आणि प्रेक्षकाच्या मनातील वेगळी असते . लेखकाचे काही अनुभव वाचकाला ठाऊक नसण्याची शक्यता असते . उदा . अमेरिकेतील वा युरोपातील लेखकाच्या मनातील ट्रॅफिक उजव्या बाजूने जाणार भारतातील वाचकाच्या मनातील डावीकडून . आयर्व्हिंग वॉलेसची ' फर्स्ट लेडी ' वा ' सेव्हन्थ सीक्रेट ' किंवा ' ऑर्थर हॅले ची ' मनीचेंजर ' किंवा ' हॉटेल ' ( मुळातील . भाषांतरित नव्हे ) वाचावी . बघितल तर मराठी टायपिंग करता येणंच महत्वाच आहे . एकदा ते जमला कि मग इमेल / ब्लॉग / लेख काहीही लिहिण सोप आहे . मराठी टायपिंग करण्या मधला मुख्य अडथळा म्हणजे अपल्या सगळ्यान कडचे इंग्रजी भाषेतले कीबोर्ड . कीबोर्ड ला मराठीत टंकलेखनयंत्र म्हणतात अस दिसतंय , पण आपण मराठी फार ताणायला नको आणि त्याला कीबोर्डच म्हणूया . गुवाहाटी - भारताच्या नवोदित संघानेही टीम इंडियाची यंदाची मायदेशातील धवल कामगिरी कायम राखली . विराट कोहलीच्या आक्रमक तसेच भक्कम शतकाच्या जोरावर भारतीय संघाने न्यूझीलंडविरुद्धच्या एकदिवसीय मालिकेतील पहिल्या क्रिकेट सामन्यात चाळीस धावांनी चमकदार विजय मिळविला . भारताचे अखेरचे सहा फलंदाज 26 धावांत बाद झाले , तर न्यूझीलंडच्या काईल मिल्स - नॅथन मॅकल्‌म या नवव्या जोडीने 67 धावांची भागीदारी करीत भारतीय गोलंदाजांना सतावले . या पार्श्‍वभूमीवर कोहलीच्या शतकाचे महत्त्व अधिक उठून दिसते . भारतीय कर्णधार गौतम गंभीरने खेळपट्टी फलंदाजांना साथ देत आहे हे दाखवताना चांगली सुरवात करून दिली ; तसेच मॅकल्‌मचा पाठीमागे धावत जात झेल घेत भारताच्या विजयात मोलाची कामगिरी केली . रवींद्र जडेजाऐवजी संघात आलेल्या आर . अश्‍विनने आपली निवड सार्थ करताना मार्टिन गुप्टील रॉस टेलरसह तिघांना बाद करीत विजयात मोलाचा वाटा उचलला . अश्‍विनने पॉवरप्लेमध्ये आक्रमक प्रभावी मारा करतानाच कॅरम बॉल टाकत न्यूझीलंडला सतावले . त्याच्या अचूकतेमुळे आवश्‍यक असणारी धावगती वाढत गेली भारताचा विजय सोपा होत गेला . गुवाहाटीची खेळपट्टी सकाळच्या सत्रात गोलंदाजांना साथ देते हा इतिहास , पण आज परिस्थिती वेगळी होती . भारताच्या सर्वच फलंदाजांनी भक्कम सुरवात केली होती , पण विराट कोहली सोडल्यास कोणालाही मोठी खेळी करता आली नाही . विराटने एकेरी - दुहेरी धावांचे महत्त्व दाखवून दिले . त्याच्या शतकात केवळ दहा चौकार होते , तर युवराज्या 42 धावांत सात , गंभीरच्या 38 मध्ये सहा आणि मुरली विजयच्या 29 मध्ये पाच . याच वेळी कोहली वेगाने धावा घेत न्यूझीलंडच्या क्षेत्ररक्षकांना चुका करण्यास भाग पाडत होता . येथील यापूर्वीच्या सामन्यात प्रथम फलंदाजी करताना भारताची अवस्था 5 बाद 27 अशी झाली होती , त्यामुळे विजय गंभीरची सुरवात सावध अपेक्षित होती , पण खेळपट्टीचे स्वरूप जाणल्यावर दोघेही आक्रमक झाले , पण विजयला अतिआक्रमकता भोवली , तर गंभीरने वाईड चेंडूचा पाठलाग केला . भारत 2 बाद 92 . युवराजने जम बसवण्यास वेळ घेतला . त्याने पहिल्या 28 चेंडूंत सातच धावा केल्यामुळे धावगती कमी होत गेली . जम बसल्यावर त्याने लौकिकास साजेशी फलंदाजी केली . युवराज - कोहलीची जोडी जमल्यामुळे भारताने 35 षटकांत 179 अशी मजल मारली . युवराज मैदानावर असेपर्यंत कोहलीस कोणी लक्षात घेत नव्हते . त्याने जम बसण्यास वेळ घेतला नव्हता किंवा चेंडूही फुकट घालवले नाहीत . त्याने मनगटाचा हुशारीने वापर करीत गॅप्स शोधल्या . युवराज बाद झाल्यावर तो काहीसा आक्रमक झाला . शतक केल्यावरही त्याने केवळ हात उंचावत आपली कामगिरी संपलेली नाही , असेच सूचित केले . अर्थात , तो बाद झाल्यावर भारताचे शेपूटही झटपट गुंडाळले गेले . त्यानंतर न्यूझीलंडच्या डावात मार्टिन गुप्टीलने पहिल्या सहा षटकांत पाच चौकार मारल्यावर नेहराने रन - अप कमी केला . त्यामुळे त्याला यशही लाभले . त्यातच गंभीरने अश्‍विनची फिरकी काहीशी लवकरच सुरू केली त्याचेही फळ मिळाले . मुनाफ पटेल , अश्‍विन युवराजने डावाच्या मध्यास किवी धावसंख्येस चांगलीच खीळ घातली . या तिघांना विश्रांती देत गंभीरने युसूफ पठाणकडे चेंडू सोपविला . त्याचा फायदा टेलरने घेतला , पण पुनरागमनात अश्‍विनने त्याला कॅरम बॉलवर टिपले . त्यानंतर नवव्या जोडीने प्रतिकार केला खरा , पण त्यांना दोन संघांतील धावांचे अंतर कमी करण्याचेच समाधान लाभले . धावफलक भारत मुरली विजय झे . हॉपकिन्स गो . टफी 29 ( 32 चेंडू , 5 चौकार ) गौतम गंभीर झे . होव गो . मॅके 38 ( 38 चेंडू , 6 चौकार ) विराट कोहली झे . होव गो . मॅके 105 ( 104 चेंडू , 10 चौकार ) युवराज सिंग झे . हॉपकिन्स गो . टफी 42 ( 64 चेंडू , 7 चौकार ) सुरेश रैना झे . होव गो . मिल्स 13 युसूफ पठाण झे . टेलर गो . मिल्स 29 ( 19 चेंडू , 3 चौकार , 1 षटकार ) वृधिमान साहा झे . हॉपकिन्स गो . मॅके 4 आर . अश्‍विन झे . गो . मॅके 0 आशीष नेहरा धावबाद 0 एस . श्रीशांत झे . होव गो . मिल्स 4 मुनाफ पटेल नाबाद 1 अवांतर 11 एकूण 49 षटकात सर्व बाद 276 बाद क्रम 1 - 44 , 2 - 92 , 3 - 180 , 4 - 220 , 5 - 250 , 6 - 256 , 7 - 256 , 8 - 257 , 9 - 275 . गोलंदाजी काईल मिल्स 10 - 0 - 42 - 3 डॅरेल टफी 8 - 0 - 56 - 2 ऍण्डी मॅके 10 - 1 - 62 - 4 ग्रॅंट इलियट 5 - 0 - 24 - 0 नॅथन मॅकल्‌म 9 - 0 - 53 - 0 स्कॉट स्टायरीस 6 - 0 - 26 - 0 केन विल्यमसन 1 - 0 - 11 - 0 न्यूझीलंड मार्टिन गुप्टील झे . मुनाफ गो . अश्‍विन 30 जेमी होऊ झे . विजय गो . नेहरा 9 केन विल्यमसन झे . साहा गो . युवराज 25 रॉस टेलर झे . मुनाफ गो . अश्‍विन 66 ( 69 चेंडू , 3 चौकार , 3 षटकार ) स्कॉट स्टायरीस झे . इरफान गो . युवराज 10 ग्रॅंट इलियट झे . इरफान गो . श्रीशांत 5 डॅरेल टफी झे . रैना गो . युवराज 4 ग्रॅंट हॉपकिन्स झे . इरफान गो . अश्‍विन 16 नॅथन मॅकल्‌म झे . गंभीर गो . श्रीशांत 35 काईल मिल्स झे . साहा गो . श्रीशांत 32 ऍण्डी मॅके नाबाद 0 अवांतर 4 एकूण 45 . 2 षटकांत सर्व बाद 236 बाद क्रम 1 - 32 , 2 - 46 , 3 - 113 , 4 - 131 , 5 - 136 , 6 - 144 , 7 - 157 , 8 - 169 , 9 - 236 . गोलंदाजी आशीष नेहरा 9 - 0 - 44 - 1 एस . श्रीशांत 5 . 2 - 0 - 30 - 3 आर . अश्‍विन 10 - 1 - 50 - 3 मुनाफ पटेल 8 - 0 - 39 - 0 युवराज सिंग 10 - 0 - 43 - 3 युसूफ पठाण 2 - 0 - 24 - 0 सुरेश रैना 1 - 0 - 5 - 0 सामन्याचा मानकरी - विराट कोहली पुढील सामना बुधवारी ( 1 डिसेंबर - जयपूर ) , प्रकाशझोतात ( दुपारी 2 . 30 पासून ) प्रतिस्पर्ध्यांचे बोल भारतास सुरवातीस धक्के देण्याची योजना विजय , गंभीर विराट कोहलीने अपयशी ठरवली . विराटच्या खेळीमुळे आमच्यावर कायम प्रतिकार करण्याची वेळ आली . - रॉस टेलर विराटने सुरेखच खेळी केली , पण त्याचबरोबर सुरवातीस राखलेल्या विकेटस्‌ महत्त्वाच्या ठरल्या . सर्वांत प्रभावी मारा केलेल्या अश्‍विनप्रमाणेच नेहरा अन्य गोलंदाजांनी चांगली कामगिरी केली . - गौतम गंभीर - कोहलीचे सलग दुसरे शतक , तर एकंदर चौथे - कोहलीचे मायदेशातील तिसरे , तर प्रथम फलंदाजी करताना पहिले - कोहलीची एकदिवसीय सरासरी 46 . 55 . भारतीय फलंदाजात दुसऱ्या क्रमांकाची . सर्वोत्तम धोनी ( 49 . 63 ) - भारताने गुवाहाटीतील तिसऱ्या क्रमांकाची सर्वोत्तम धावसंख्या केली . सर्वोत्तम झिंबाब्वेविरुद्ध 6 बाद 333 ( 19 मार्च 2002 ) - भारताच्या शेवटच्या सहा विकेटस्‌ 26 धावांत . न्यूझीलंडविरुद्धची सर्वांत वाईट घसरण - भारताचा मायदेशातील न्यूझीलंडविरुद्धचा सतरावा विजय , केवळ पाच पराभव . याचाच अर्थ विजय - पराभवाचे प्रमाण 3 . 40 . यापेक्षा फक्त झिंबाब्वेविरुद्धच सरस ( 5 . 0 ) लाल रंगाचा संबंध धोक्याशी असतो एव्हढेच मला माहिती होते , दृक हिंसा वगैरे नव्या महिती बद्दल आभार . सातारा - नव्या पुस्तकांच्या गंधाला आज स्वागताच्या सुवासिक फुलांची जोड मिळाली आणि जिल्ह्यातील विविध शाळांतील विद्यार्थ्यांचा शाळेचा पहिला दिवस " गंधित ' होऊन गेला . नवे कपडे , नवे दप्तर , नवे मित्र आणि सोबतीला आलेला रिमझिम पाऊस , याशिवाय मम्मीने दिलेला गोड गोड खाऊ . अनेक मुले त्याचा आनंद घेत होती तर एवढे असूनही आई - बाबांपासून थोडा वेळ का होईना लांब राहावे लागणार , म्हणून काही रडवेले झालेले चेहरे विविध शाळांच्या आवारात आज पाहावयास मिळत होते . " हसू - रडू ' च्या वातावरणातच अनेक शाळा किलबिलू लागल्याचे चित्र आज सर्वत्र दिसून आले . साताऱ्यातील विविध शाळा आजपासून सुरू झाल्या . काही शाळांत मुलांच्या स्वागतासाठी रांगोळ्या घालण्यात आल्या होत्या . बहुतेक शाळांत शिक्षकांनी विद्यार्थ्यांच्या स्वागताची जय्यत तयारी केली होती . अनेक शाळांत गुलाबाची फुले देऊन मुलांचे स्वागत करण्यात आले . नव्या विद्यार्थ्यांच्या स्वागताचा शिक्षण विभागाने फतवा काढल्याने यावर्षीही विविध शाळांत प्रत्येक मुलाला गुलाबाचे फूल खाऊ देऊन स्वागत करण्यात आले . आज सकाळपासूनच शहरात रिमझिम पाऊस सुरू होता . पालकांनी या छोट्यांच्या रेनकोटपासून तयारी केली होती . त्यामुळे रेनकोटच्या बुरख्यातून उत्सुकतेत , बावरलेल्या नजरेने विद्यार्थी आई वडिलांचे बोट धरून शाळेत येत होते . उन्हाळ्याची सुटी लागल्यानंतर लिपिक आणि कर्मचारी वगळता शाळेत शुकशुकाट असायचा . सुटीच्या काळात थांबलेली किलबिल आज पुन्हा सुरू झाली आणि शाळांच्या उजाड वातावरणात चैतन्य भरून राहिले . आज जी मुले प्रथमच शाळेत पाऊल ठेवत होती , ती गोंधळलेल्या अवस्थेत होती . काहींच्या चेहऱ्यावर आनंदी छटा होत्या , तर काही जण मौजमस्तीत शाळेच्या पहिल्या दिवसाचा आनंद घेताना दिसून येत होते . नवीन चेहऱ्यांना सांभाळताना शिक्षकांनाही पहिल्या दिवशी खूपच कसरत करावी लागली . नवी दप्तरे , नवा गणवेश असा सारा नवेपणाचा साज घेऊन मुले आपल्या पालकांबरोबर शाळेत जाताना आज दिसून येत होती . शाळांच्या परिसरातील दोन महिने विद्यार्थ्यांशिवाय उजाड असलेले रस्ते आज गजबजून गेले होते . मुले आजचा दिवस हा गप्पा , गोष्टी आणि मौज मजेत घालवताना दिसून येत होती , तर शाळेतील नवागत विद्यार्थी काहीसे बावरून गेल्याचे दिसत होते . दुसरी , तिसरी इयत्तेतील विद्यार्थी मात्र मोठ्या खुशीत उन्हाळ्याच्या सुटीतील गमती - जमती मित्रांना सांगत होते . सुटीनंतर शाळेच्या वर्गात आल्यानंतर काय वाटले , हे सांगताना नवीन मराठी शाळेतील प्रतीक्षा शिंदे म्हणाली , ' शाळा छान वाटली . सुटीत गावाला गेले होते . आता रोज शाळेत येणार . आज मम्मीने मस्त खाऊ दिला . ' ' तर शार्दुलला सुटीतील गमती छान वाटल्या , त्याबरोबरच आता शाळाही हवी हवीशी वाटत होती . शाळेच्या पहिल्या दिवशी बालवाडीच्या वर्गातील विद्यार्थ्यांची खरी गंमत दिसून येत होती . अनेक विद्यार्थ्यांनी रडून गोंधळ घातला होता . बाईंच्या खाऊने त्याचे रडे थांबायचे ; पण काही वेळातच पुन्हा सुरू व्हायचे . रडणाऱ्या बालकांचे आई किंवा बाबा शाळेच्या आवाराबाहेर उभे होते . शाळा सुटल्यावर आईचे बोट धरून घराकडे जाताना बाई , शाळा याविषयी बोबड्या बोलात सांगत होती . " मम्मी , उद्या शालेत लवकर यायचे बलं का ! ' असे सांगणारे बालचमू पाहून शाळेचा पहिला दिवस सार्थकी लागल्याचेच दिसून येत होते . ग्रामीण भागातही उत्साह ग्रामीण भागातही नवागत विद्यार्थ्यांच्या स्वागताला शिक्षकांबरोबरच आज सरपंचांसह सामाजिक कार्यकर्तेही आवर्जून शाळांच्या दारात उभे होते . कोठे गुलाबाची फुले , तर कोठे खाऊ देऊन बालचमूंचे स्वागत केले जात होते . शहरातील विद्यार्थ्यांइतका त्यांच्या दप्तराचा " डामडौल ' दिसत नव्हता , मात्र तोच उत्साह दिसून येत होता . जे एनडीएतून आले होते त्यांना माहीत होते रोलिंग ह्या शब्दाचा अर्थ . आता हे रोलिंग काय प्रकरण आहे ते समजावून सांगतो . आपण कशा लहानपणी गाद्या टाकल्यावर कोलांट्याउड्या मारायचो . अगदी तशाच कोलांट्याउड्या मारणे म्हणजे रोलिंग . फक्त हे रोलिंग गाद्यांवर नाही करायचे तर कोठेही होऊ शकते कोणत्याही पोषाखात होऊ शकते . त्यामुळे आम्ही रोलिंग करायचा प्रयत्न करायला लागलो . हळू हळू जमू लागले . रोलिंग जर निट जमले नाही तर पाठीच्या कण्याला डोक्याला खूपं छोटे छोटे दगड टोचतात . अगदी असह्य होते . पण जसे आपण रोलिंग मध्ये तरबेज व्हायला लागतो तसे त्यातल्या खुब्या कळतात . रोलिंग मध्ये आपली मान आपण जेवढी दुमडू मणका जेथून सुरू होतो त्याच्या वरच्या बाजूवर मानेच्या मागच्या भागावर पहिल्यांदा भार दिला म्हणजे डोके वाचते . पुढे एवढा जोर देऊन शरीर पालथे घालायचे की मणका लागतच नाहीत जमिनीला . आदळतात फक्त आपले कूले . ईश्वराने त्या पार्श्व भागाची जणुकाही तेवढ्यासाठीच घडण अशी काही केली आहे की बरोबर रोलिंग केल्याने अलगद सगळा भार कमर कुल्ल्यावर येतो लागता कोठेही रोलिंग केले जाऊ शकते . पण ही कला दोन चारदा डोक्याला मणक्याला दगड टोचे पर्यंत आत्मसात होत नाही . मग आम्ही पिटी परेड भर फक्त रोलिंगचीच सवय करत होतो . आता मला समजून चुकले की प्रत्येकाला पिटी ड्रेसचे जोड का दिले होते ते , कारण पूर्णं पिटी ग्राउंड छापले गेले होते आमच्या कपड्यांवर एव्हाना , सकाळच्या दवाने तर अजूनच कपडे मळले . सकाळची सगळी झोप निघून गेली . आता पुढचा तास होता ड्रिलचा . समजा , एखाद्या मराठी मुलाने चांगल्यातल्या चांगल्या बिहारी मुलीशी लग्न केले तर , या प्रक्रियेत या सर्व अडचणीचा फडशा पडेल ना ? सहमत आहे . कूंद्या माझा आर्थिक भागीदार होतोस का ? त्यांनी काढलेल्या एका चित्रातली सिंह दुर्गादेवी युनियन दाखविण्याची कल्पना अत्यंत किळसवाणी आहे . हनुमान , सीता , लक्ष्मी , पार्वती , शंकर , गणपती , भारतमाता . च्या बाबतीतच त्यांना कलाकाराचे स्वातंत्र्य हवे होते . इतर चित्रांमध्ये मात्र त्यांनी हे स्वातंत्र्य घेतल्याचे दिसत नाही . एका नटीबद्दलही त्यांनी विचित्र उदगार काढले होते . त्यात कुणाला गैर वाटत असेल तर वाटो बापडं . तोंडासमोर अहो - जाहो . . . पाठीमागे " आमचा म्हातारा " म्हणण्यापेक्षा एकेरी हाक मारलेली परवडली असे माझे मत आहे . पहा त्यांना मिळणारे भत्ते - मासिक वेतन १२००० रूपये , वेगवेगळ्या कामकाजासाठी १०००० रूपये , कार्यालयीन खर्चासाठी १४००० रूपये , प्रवासभत्ता ४८००० रूपये , अधिवेशन काळातील हजेरी भत्ता रोज ५०० रूपये , देशभरात रेल्वेतून देशभर कुठेही पहिल्या वर्गातून प्रवास , विमानप्रवास बिझनेस क्लासमधून पत्नी अथवा पी . . सोबत ४० वेळा मोफत प्रवास , घरगुती वापरासाठी ५०००० युनिट पर्यंत मोफत वीज म्हणजेच साधारण ४००००० रूपये जमा , दूरध्वनीचे लाख ७० हजार मोफत कॉल्स , म्हणजेच प्रत्येक खासदारावर वर्षाला अंदाजे ३२ लाख रूपये खर्च सरकारी तिजोरीतून , आणि असे ५३४ खासदार आहेत म्हणजे आपल्या कराच्या पैशातून हे लोकप्रतिनिधी ८५५ कोटी रूपये खातात . कोण काय करू शकते , कारण आपणच त्यांना निवडून दिले आहे ना ? आता आम्हाला सांगा कशी यांना समजणार महागाई म्हणजे काय ते ? एवढे असूनही हे आपापसातच भांडत बसलेत . अगदी मराठी अमराठी वाद , शाहरूख खान काय म्हणाला , कोणी म्हणतो मी ज्योतिषी नाही , कोणी चित्रपटाचे राजकारण करतोय , कोणी लोकलमधून प्रवास करून स्टंटबाजी करतो पण यांना विद्यार्थ्यांच्या आत्महत्त्या दिसत नाहीत , साखरेचे भाव समजत नाहीत . ढाल छातिशी पुत्र पाठिशी घेउन लढण्या सिद्ध जाहली ' घात करा , घात करा ' म्हटले तर मी नेहमीप्रमाणे कोणालातरी ' ठोका , बडवा ' म्हणतेय असे वाटून कोणी लक्षच दिले नाही . > > आपल्याला जे नाव अपेक्षित आहे त्यानेच लोक ओळखतील > > . टण्याची फार मोठी सोय होइल . बिचार्‍याला फार त्रास व्हायचा ! ! ते संस्कृती रक्षण फिक्षण आपल्याला काय माहित नाही . पहिल्यांदा गाणं ऐकलं तर डोकं दुखु लागलं . मुळात ते डार्र्र्र्र्र्र्र्र्र्र्र्लिंग कळालंच नव्हतं . पण एक दोनदा ऐकल्यावर ( एकावे लागल्यावर ) ते ' मे झंडु बाम हुई , डार्र्र्र्र्र्र्र्र्लिंग तेरे लिए ' ऐकुन डोके दुखी जरा कमी झाली आणि मग असाच झंडु बाम माझ्या डोक्यावर लावायला मिळालं तर काय बहार येईल या विचारात आम्ही गढुन गेल्याने गाण्यातील पुढील शब्द ऐकुच आले नाहीत . . . आता जर वरील डिक्शनरीतील अर्थ अथवा आपणास माहीत असलेला अर्थ घातला तर ते वाक्य काय होते ? > > > सिद्धीविनाय्क असो वा रिद्धीविनायक असो ते शुद्ध दैवतच आहे . क्षयच काय , आपल्या प्रारब्धानुसार काहीही होऊ शकते . सिद्धीविनायकाची आराधना करणे आणि कुणाला क्षय होणे याचा काही संबंधच नाहिये इथल्या जुन्या आणि प्रस्थापित आयडी ( नपेक्षा आयडीमागच्या व्यक्ती ) आपापसात मौजमज्जा , चेष्टामस्करी करताना पाहुन नव्यांनाही ह्यात सामिल होण्याची इच्छा होणे स्वाभाविक आहे , पण इथे त्यांना अडचण वाटत असेल की " आपली अजुन कोणाशी ओळख नाही , मला कोणी ओळखत नाही , ओळख नसताना मी केलेली मस्करीची इथे कुस्करी तर होणार नाही . . . इत्यादी इत्यादी " असे असंख्य प्रश्न असतील तर नव्या सदस्यांना हा धागा तुमच्यासाठीच आहे . चला , आपण सर्व एकमेकांची ओळख करुन घेऊयात . तुम्हाला नव्या सदस्यांना इथे काही तुरळक समस्या असतील तर त्या सोडवण्यासाठी इथले होणारे मित्रच तुम्हाला मदत करतील , पण त्यासाठी आधी ओळख तर व्हायला हवी ना ! विज्ञाचा उखाणा तर एकदम जोरदार आहे केदारची काय टाप कुणाशी बोलायची आज आयुर्वेदाकडेही केवळ व्यावसासिक उद्देशाने पाहिले जात असल्याने याची मोठी हानी झाली आहे . आयुर्वेदीय उपचारपद्धती किंवा सेवा पुरवतांना त्यातील सेवाभाव नष्ट झाला आहे . त्यामुळे आयुर्वेदाची होणारी हानी रोखण्यासाठी आता व्यावसायिक मानसिकतेवर अंकुश ठेवण्याची आवश्यकता आहे . " चल ! तू विकत काही घेउ नकोस . नुसती बघायला चल . नविन कपड्यांचा वास मनात भरुन घ्यायला चल . " तिने आग्रहं करत हो म्हणायला भाग पाडलं होतं ते आठवलं आणि त्याच्याबरोबरीने तिला पॅरेलिसिस झाल्याचा फोन आल्यावर अडकलेला श्वासही आठवला जसाच्या तसा . देशाला या गांधी घराण्यापासून दहशतवादापेक्षा जास्त धोका आहे ! ! ! सारख्याच प्रमाणातील ताण - संप्रेरके , अंशत : अडथळ्यांनी बंद धमन्यांचे , सामान्य धमन्यांचे मानाने जास्तच आकुंचन घडवितात . जेवढी अवरुद्ध झालेली धमनी असेल तेवढे ताण - संप्रेरक कमी तयार होईल म्हणून अडथळ्याच्या जागीच धमनी आक्रसेल . धूम्रपानामुळेही पेशींपासून ताण - संप्रेरक निर्मिती कमी होते . क्लीनिक योग थेरिपी योगपीठ का हरिद्वार में एक हजार शैया का सर्वसुविधा संपन्न अस्पताल है . इसके अलावा देश भर में करीब दो हजार 22 जनरल क्लीनिक हैं . हरिद्वार - ऋषिकेश मार्ग पर हर्बल पार्क है , जहां पैसे वाले मरीज कॉटेज में ठहरते हैं और योग उपचार लेते हैं . परिकल्पित सामाजिक लाभों को प्राप्त करने हेतु ऐसी सामग्रियों तथा प्रौद्योगिकियों के वास्तविक उपयोग पर अधिकाधिक बल देने के उद्देश्यार्थ शहरी विकास तथा गरीबी उपशमन मंत्रालय , भारत सरकार द्वारा निष्पादनता मूल्यांकन प्रमाणन योजना ( पीएसीएस ) प्रारंभ की गई है तरंगांची " वेव्हलेंग्थ " आणि उंची किती त्यावर केंद्रीभवन कुठल्या कोलीवर होईल ते अवलंबून असते . मात्र वेव्हलेंग्थ आणि उंची या गोष्टी खोलीवरती अवलंबून असतात . याचे गणित थोडे लांब आणि गुंतागुंतीचे आहे असे दिसते . म्हणून ते करायचे मी सोडून दिले : - ) - समवकार - कथानक पौराणिक असते . त्यात अंक असतात . कथेचा विषय देव - असुर यांच्यातील संग्राम असा असतो . त्यामुळे त्यात अनेक नायक , अनेक कपटे , पलायने असतात . दुसऱ्या बाजूला शृंगारही असतो . संपूर्ण नाट्याचा कालावधी १८ नाणिका एवढा असतो . ( नाणिका = २४ मिनिटे ) उदाहरण द्यायला एकही समवकार आज उपलब्ध नाही . परंतू एका आख्यायिकेप्रमाणे भरतमुनींनी सादर केलेला ' अमृतमंथन ' हा पहिलावहिला नाट्यप्रयोग समवकार प्रकाराचा होता . सर्वप्रथम वयाची अट महत्वाची आहे . काही ठराविक वयानंतर माणसाची निर्णयक्षमता कमी होते . विस्मरणाचा त्रास होतो . ज्याप्रमाणी सरकारी कर्मचार्‍याचे निवृत्तीचे वय ५८ वर्षे असते त्याप्रमाणे उमेदवारला वयाच्या ५८व्या वर्षानंतर उमेदवारीस परवानगी नसावी . मुंबई बॉम्बस्फोट होऊन तीन महिने होत आले तरी , पाकिस्तानवर दबाव आणला जात नाही , ठोस निर्णय होत नाही , याचे कारण संसदेत सर्व मंडळी आयुष्याच्या उत्तरार्धात आहेत . भारतीयांची खाती गोठवू शकता नाहीत कारण भारतीयांच्या पैशावरच त्यांची अर्थव्यवस्था उभी आहे . . . मेरा भारत महान . . . सावध केल्याबद्दल धन्यवाद . असेच अगम्य चित्रपट बघून वेळोवेळी सावधानतेचा इशारा तुझ्याकडून अपेक्षित आहे . खरंच . . आपले हॉटेलातले दिवस आठवले . मला जेवताना जगाचा आणि तुझा देखील अगदी निरागसपणे विसर पडायचा . मला नेहमी आवडणारा पदार्थ म्हणजे चहा बटर . एका मसालेचहा बरोबर तु आवडीने जिराबटर मागवायचीस . . खास माझ्यासाठी . तुला आवडणारा जंबो क्रिमरोल मात्र कधी मागवला नाही . पॉकेटमनी कमी असे ना ! त्या मेनुकार्ड वर चहा सांडला तेंव्हा तो वेटर किती ओरडला होता नै आपल्याला ? मग रागाच्या भरात तु त्याच्या मेनुकार्डच्या १२ क्सेरॉक्स कॉपीज त्याच्या तोंडावर फेकल्या तेंव्हा माझा उर कसा भरुन आला होता . एका फुर्रक्यात मी तो चहा संपवला . मेनुकार्ड आजही माझ्या हृदयाच्या घराच्या मार्बल वर कोरलं गेलंय . o . तर कृपया ते चांगले अनुभवच लिहीणे . o . आपसातल्या भांडणांसाठी कृपया या धाग्याचा वापर करू नये , हा मुंबईच्या चाळीतला नळ नव्हे . o . पुण्याबद्दलचा धागा असला तरी पुणेरी रिक्षावाल्यांचा माजोरीपणा हा या धाग्याचा विषय आहे असं समजू नये . o . पुणेरी पाट्याही प्रेमळ असू शकतात याची कृपया जाणीव ठेवावी . o . ' आयपीएल ' च्या पुणेरी पाट्या , आमचे रा . को . छोटा डॉन यांनीच लिहीलेल्या आहेत तेव्हा त्यांचा संदर्भ वापरताना निदान डान्रावांचा ॠणनिर्देश असावा . उपमेय : पुण्यवान पुरी येथे बाजीराव पेशव्या उपमान : मंदिरी जनक सादृश्य : नाना भोग अलिप्त अभ्यंतरी भोगतो उपमाप्रतिपादक : जसा . सभासदत्व नोंदणी करताना सभासदाने पुस्तकविश्वला दिलेली माहीती सत्य आहे ह्याची संपुर्ण कायदेशीर जबाबदारी त्या सभासदाची राहील , सभासदाचे किमान वय १८ वर्षे पुर्ण असणे अनिवार्य राहिल . संकेतस्थळाने सभासदत्व देताना अथवा त्यानंतर वेळोवेळी मागवलेली माहीती पुरवणे सदस्यास बंधनकारक राहिल . देवळांमधल्या दगडाच्या मुर्तींसमोरच्या दानपेटया पैशाने तुडूंब भरून वाहत आहेत पण देवळाच्या बाहेर असणारा " माय पोटाला दोन पैसे द्या " म्हणणारा देव मात्र उपाशीच आहे . आयुष्यभर फकीराचं आयुष्य जगलेल्या साईबाबांच्या संगमरवरी मुर्तीला आज सोन्याचा मुकुट बसवला जात आहे . सबका मालिक एक अशी शिकवण देणार्‍या बाबांच्या दाराशी दर्शनासाठी पैसे देणार्‍यांची एक रांग आणि ईतरांची एक रांग असा उघडउघड भेदभाव केला जात आहे . १९४० साली महात्मा गांधी सिमल्याला गेले होते सभेसाठी . ती सभा ओस पडली कारण आख्खे सिमला मास्टर मदनच्या गाण्याला गेले होते . अस कुणीतरी जिवनात याव् " तु माझा , तु माझा , " म्हणत् प्रेमाने जवळ घ्याव् , फक्त त्याच्या स्पर्शाने अंगावर रोमांच याव् , वाह चिन्मय इथे मस्त पाऊस पडतोय . चहाच्या गरम गरम घोटाबरोबर तुझा हा लेख . बरेच दिवसानी नवा लेख पडला आणि पुढचा भाग येतोय म्हटल्यावर उत्सुकताही वाढली . त्या मित्राच्या डोक्यावरचे केस मात्र अजूनही शाबुत आहेत . आता तो माझ्या घुमटाकार गोल डोक्याकडे पाहून उगाच आपल्या केसांत कंगवा " गुंतवतो " . शि़क्षकांकडुन योग्य मार्गदर्शन मिळेल ही माझी अपेक्षा फोल ठरत आलेय आणि आजही तेच झाल . एक किलो मॅग्नेशिअम देण्यासाठी - 10 . 4 किलो मॅग्नेशिअम सल्फेट - आठ किलो डोलोमाईट अव्हाकाडो च्या तुकड्यांवर थोडा लिंबाचा रस शिंपडुन हलक्या हाताने मिक्स करावे . कांदा , चणे , मिरची , कोथिंबीर एकत्र करून त्यावर उरलेला लिंबाचा रस घालावा . मीठ घालावे . शेवटी आव्हाकाडो चे तुकडे घालावेत . सहमत आहे . आणि याबद्दल वैषम्य वाटण्याचेही कारण नाही . ही त्याकाळची पद्धतच होती . मुद्दा हा की हे जर अकबराने केले असेल तर त्यालाही हाच न्याय लावण्यास हरकत नसावी . - - - - " काय करणार ? जुनी खोड . स्वतःलाही सोडलं नाही . नको ते प्रश्न , नको त्या शंका विचारणारच . " - - मास्तर , सामना चित्रपटात . आजच्या पोरासोरांमधे गुणवत्ता नाहीये का ? जरुर आहे . पण फक्त माती काळीभोर असून चालेल का ? योग्य टीकेचा नांगर , योग्य कल्पनेचे बी , योग्य प्रशंसेचा पाऊस , धीराने वाट पहाणे , आणि मगच यशाची कणसे ! हल्ली पूर्ण कणीस होईपर्यंत कोणी वाटच बघत नाहीत सगळेच फक्त हुरडा खातात असे वाटते ! हा मुळात कावळा आहे की नाही याबद्दल शंका उपस्थित होत असता हा कावळा भूमिपुत्र आहे अथवा नाही हा प्रश्न अप्रस्तुत असावा , असे वाटते . राज्यात नागपूर , ठाणे , अकोलासह सर्वदूर पावसानं दमदार हजेरी लावली . गेल्या १० दिवसांपासून दडी मारलेल्या पावसाने मुंबईत पुन्हा एकदा जोरदार बरसायला सुरुवात केली आहे . या पावसामुळे लोकलसेवा , हवाई सेवा विस्कळीत झाली आहे . काल रात्रीपासून पावसाच्या जोरदार सरी बरसत आहेत . या पावसामुळे रात्री ठिकठिकाणी पाणी साचलं . नेहमीप्रमाणे मुंबईतल्या हिंदमाता परिसरात गुडघाभर पाणी साचलं होतं . ठाण्यात कालरात्रीपासूनच पावसानं जोरदार हजेरी लावली . . सकाळी लोकांना वाहतुकीच्या कोंडीचाही त्रास सहन करावा लागला . वंदना टॉकीज , राम मारूती रोड या भागातल्या रस्त्यांवर पाणी साठल्यानं वाहतूक धीम्या गतीनं सुरु होती . ठाण्याहून कर्जत कसाऱ्याकडे जाणारी लोकल वाहतूकही त्यामुळे काही काळ मंदावली होती . तिकडे नागपुरातही पावसानं दमदार हजेरी लावली . . . दुपारी च्या सुमारास शहरातील सर्वच भागात अर्धा तास दमदार पाउस झाला . जून महिन्यात नागपुरात जोरदारपणे आगमन केलेला पाउस गेले काही दिवस दिसेनासा झाला होता . त्यामुळे उकाडा वाढला होता . मात्र , काल पासूनच नागपुरात मान्सून पुन्हा सक्रीय झाला असून अधून मधून पावसाच्या सरी कोसळतायेत . त्यामुळे तापमानात घट होऊन हवेत गारवा निर्माण झाला आहे . अकोल्यातही पावसाच्या आगमनानं सृष्टीचं रुपच पालटलं . . . पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठाच्या प्रांगणात पावसाच्या आगमनानं आनंदित झालेल्या मोरानं चांगलाच ताल धरला . . . पावसाचं आगमन एका नव्या उत्साहाची आनंदाची पेरणी करणारं असतं . . . आपल्या मुक्या भावना व्यक्त करण्यासाठी या मोरानं मस्त फेर धरला . एक गीत और तीन मूड बहुत प्रिय गीतों मे से है यह गीत | इसे अब भी मैं गुनगुनाता हूँ | फेक मंडळ समितीने केलेल्या चाचणीत त्यांनी ५० विविध क्षेत्रातील लोकांवर हा अभ्यास केला . आणी आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे , जी लोक अतीशय व्यस्त असतात तीच लोक जास्त शौच्यास बसतात . जेव्हा लोकांना जुलाब होतो तेव्हाच कमी बसतात . नोंद तर आहेच संस्कृत भाषेची . जुन्या ग्रंथातले ज्ञान मिळवणे , संशोधन यासाठी लागेल तेवढी नक्कीच जतन होईल . या सारख्या विषयावर जितके आकलनीय पुस्तक लिहीता येईल तितके हे आहे असे वाटते . अर्थात पुन्हा पुन्हा वाचताना अर्थ बदलत जातो हा भाग वेगळा ; ) सर्वात खालच्या प्रतीचा खुबुस नामक रोटी सदृश्य पदार्थ हे तेथील लोकांचे मुख्य अन्न . त्याचेही राशनिंग केले जाते असे ऐकुन आहे . खुबुस मध्ये फलाफल ( डाळीची भजी ) कोंबुन बर्‍याच लोकांना खाताना तिथे मी पाहिले आहे . सरतेशेवटी माध्यमांच्या सामर्थ्याबाबतः माध्यमे ही स्वयंभू नसतात तर ती लोकांवर अवलंबून असतात . पत्रकार बातम्या देतात याचा अर्थ तेच बातम्या शोधतात असे नाही , तर लोकांनीच सांगितलेल्या बातम्या त्या अधिक लोकांपर्यंत पोचवतात . ते माध्यम असतात ते या मर्यादीत अर्थाने . त्यामुळे त्यांची शक्ती ही लोकांच्या प्रतिसादावरच अवलंबून असते . राजकारण्यांप्रमाणेच सर्व गोष्टींसाठी माध्यमांना दोषी धरायचे , हा प्रकार मला पलायनवादाचा वाटतो . ( अन् केवळ पत्रकार आहोत म्हणून स्पेशल ट्रीटमेंट मागणारे नग हे त्याचे शेवटचे टोक आहे , हेही मी मान्य करतो . ) माध्यमांच्या शक्तीचा आणि हतबलतेचा मी स्वतः अनुभव घेतला आहे . कैतरी फालतूपण आहे हा . महिला पवेश कसला ? भज्जी , तुझ्या ऐनवेलची खेळी म्हणजे संकटमोचन होय . तुझी खेळी खूप छान तुझ्या खेळामुळे संघाचीच नव्हे तर भारताची लाज राखली . यात शंका नाही . संतोष हालकुडे , कुर्डूवाडी माझ्याइतकं ग्लॅमर फारच कमी पदार्थांना मिळालं असेल ! इथे मिपावरही मी येते अधनंमधनं , इथेही अनेक मंडळी अगदी दमता माझ्याबद्दल चर्चा करत असतात हे पाहून मला गंमत वाटते ! मी कुठे चांगली मिळते , ठाण्याच्या मामलेदार कचेरीजवळची की कोल्हापुरातली ? पुण्याच्या रामनाथमधली की काटा कीर्र मधली ? लोकांना अगदी चवीपरीने माझ्या नावाची चर्चा करताना पाहून गंमत वाटते . प्रत्येकजण अगदी दांडग्या उत्साहाने , ' अमूकअमूक ठिकाणी गेलो होतो ना , तिथे काय झक्कास मिसळ मिळाली होती ! ' असं सांगतो तेव्हा माझा ऊर अभिमनाने भरून येतो ! अहो नुसतं माझं नांव जरी उच्चारलं तरी लोकांच्या चेहेर्‍यावर एक प्रसन्नतेची रेषा उमटते त्यामुळे माझ्यात अशी काय खासियत आहे हे कधी कधी माझं मलाच कळेनासं होतं . वास्तविक , चवीने चांगली तिखट आणि झणझणीत असूनही माझं इतकं कसं काय कौतुक होतं असा माझा मलाच प्रश्न पडतो ! नवी दिल्ली - मुंबईवरील दहशतवादी हल्ल्याचे कारस्थान पाकिस्तानचेच असल्याची कबुली या हल्ल्याचा कट रचणाऱ्या तहव्वूर हुसेन राणा याने दिल्याच्या वृत्तानंतरही पाकिस्तानशी शांतता वाटाघाटींमध्ये बाधा येणार नाही , असे भारताने आज जाहीर केले . राणा याच्या या कथित कबुलीजबाबावरून भाजप आणि कॉंग्रेसमध्ये नव्याने कलगीतुरा रंगला आहे . भाजपने मात्र यावर तीव्र आक्षेप घेत पाकिस्तानवर मुंबई हल्ल्यातील आरोपींचा ताबा देण्याबाबत दबाव आणावा , अशी जोरदार मागणी केली ; तर कॉंग्रेसने याला प्रत्युत्तर देत लाहोरपासून कंदहार आणि संसदेवरील हल्ल्यापर्यंतच्या सर्व प्रकरणांची जंत्री सांगत , भाजपने आपल्या सरकारच्या काळात पाकिस्तानशी असलेल्या संबंधांबाबत आत्मपरीक्षण करावे , अशी मागणी केली . दोन्ही शेजारी देशांत शांतता नांदावी , हे कॉंग्रेसचे मूळ सूत्र आहे . भाजपला नेमके तेच नको आहे , असा प्रतिहल्ला कॉंग्रेस प्रवक्ते मनीष तिवारी यांनी चढविला . पाकिस्तानी सरकार आयएसआय यांच्यातील संबंधातून मुंबई हल्ल्याचा कट प्रत्यक्षात आल्याची कबुली राणा याने शिकागो येथील न्यायालयात सादर करावयाच्या कागदपत्रांत दिल्याचे वृत्त येताच खळबळ उडाली . मात्र , सरकारने पाकिस्तानशी चर्चेची प्रक्रिया थांबविण्यास स्पष्ट नकार दिला . राणा याच्या कथित कबुलीजबाबाचा मुद्दा पाकिस्तान सरकारशी चर्चेदरम्यान भारत ठामपणे उपस्थित करेल . मात्र , या कबुलीजवाबामुळे शांतताप्रक्रियेत बाधा येण्याचे काही कारण नाही , असाच कृष्णा यांचा सूर होता . ते म्हणाले की , मुंबई हल्ल्यातील दोषींना न्यायासनासमोर खेचण्याचा भारताचा आग्रह कायम आहे . मात्र , त्यामुळे पाकिस्तानशी वाटाघाटी किंवा क्रिकेट सामने हे दोन स्वतंत्र मुद्दे आहेत . त्यांची गल्लत करण्यात येऊ नये , अशी भारताची भूमिका आहे . कृष्णा म्हणाले , शांतता वाटाघाटी क्रिकेटचे सामने सुरूच राहतील , अशी भारताची भूमिका आहे . " शर्म अल शेख ' मधील जाहीरनामा हा त्याचा आधार असेल . मात्र , याचा अर्थ भारत मुंबई हल्ल्याबाबत नव्याने प्रकाशात येणाऱ्या थेट पाकिस्तान सरकारलाच आरोपीच्या पिंजऱ्यात उभ्या करणाऱ्या गोष्टींकडे काणाडोळा करेल , असा घेता येणार नाही . पाकवर राजकीय दबाव आणावा भाजपने राणाच्या कबुलीजबाबानंतर सरकारचे डोळे उघडावेत , अशी उपरोधिक टीका केली . पक्षप्रवक्ते प्रकाश जावडेकर यांनी सांगितले की , राणाच्या कबुलीचा उपयोग भारताने पाकला जगासमोर उघडे पाडण्यासाठी केलाच पाहिजे . मुंबई हल्ल्यासाठी जबाबदार असणाऱ्या कोणालाही भारत सरकारने सोडता कामा नये . भारताने पाकिस्तानवर आता पुन्हा जबरदस्त राजकीय दबाव आणला पाहिजे . " साहित्यनिर्मितीक्षमता " शब्दावर नेमका आक्षेप काय आहे ? ज्या अर्थाने मी वापरला आहे त्यापेक्षा कुठला वेगळा अर्थ निघतो ? आक्षेप जरूर सांगा . पटले तर मान्य करेन आणि वापर थांबवेन . नाही पटले तर पटण्याची कारणे सांगेन . दादा खरच उत्तम कर्णधार होता . . खेळाडू होता आत्ताच्या संघामधले निम्मे खेळाडूना ( धोनी सुद्धा ) गांगुली ने त्यांना पाठींबा दिला . उर्मट ऑस्ट्रेलियन लोकांशी उर्मटपणे वागणारा , इंग्लंड ला लॉर्डस वर शर्ट काढून फिरवणारा , गांगुली खरच भारी होता लाजवंती गं तु माह्या प्रेमाची मैना तुह्या राघोची कशी झाली बघ दैना . . . माह्या मनाची उनाड कबुतरं बघं कशी गटरगु करती हाय . पंकज माहीतीबद्दल धन्यवाद . . ! ! . अशा योजनांचा फायदा शेतकर्‍यांपेक्षा ज्यांच्याकडे शिलकी बँक बॅलेण्स आहे त्यांना किंवा छोट्या व्यापार्‍यांनाच जास्त होतो . अशा योजनांमागे शासनाचा उद्देशही अन्नधान्याची काळाबाजारी रोखणे असा असतो . त्याचा फायदा शेतमालांच्या भाववाढीवर नियंत्रण राखल्यामुळे ग्राहकांना होतो . शेतकर्‍यांच्या पदरी काहीच पडत नाही . या ' स्कॅटिंग ' ला लोकप्रिय करण्याचं श्रेय जातं ' लुई आर्मस्ट्रोन्ग ' याला . १९२५ साली त्याचं गाणं आलं , " Heebie Jeebies " . या गाण्याच्या काही ओळी अशा होत्या की त्यांना अर्थच नव्हता पण त्या निरर्थक शब्दांतून ' लुई ' ने असं झकास संगीत निर्माण केलं की ही चाल देणा ~ या ' बोएड एटकिन्स ' नेही याची कल्पना केली नसेल . यालाच नाव पडलं ' स्कॅटिंग ' . छान काम जमतंय . तुज्या अभिनय मध्ये सहजता आहे . ती भारी वाटते . तुला बागीत्लकीच हसायला येत . तू गावाचा मित्रा सारखा वाटतोस . आम्ही आमचा प्रवास दक्षिण - पुर्व मंदिरांच्या समुदायाकडुन सुरु केला . ह्या समुदायात चतुर्भुज , दुल्हा देव , पार्श्वनाथ आणी आदीनाथ अशी मंदिरे येतात . ईथे गाईड नक्की करावा . ते मंदिरांची फार छान माहिती देतात . जरी सर्व मंदिरांचे स्थापत्यशास्त्र एकच असले तरी त्यांवरची शिल्पकला थक्क करणारी आहे . प्रत्येक मंदिर पायापासुन ते कळसापर्यंत शिल्पकलेने मढविलेले आहे . प्रत्येक मंदिरावर पुराणकाळातल्या कथा , त्याकाळचे लोकजीवन , नृत्ये , खेळ , शिकार , प्रणयदृष्ये असे कोरलेले आहे . ह्या सर्व शिल्पांमध्ये देव , देवता , राजा , दास , दासी , शिकार , शिकारी , दांपत्य , कुटुंब , नृत्यांगना , गायक , वादक , प्रेमी युगुल , श्रृंगार करणारी तरुणी , तरुण , अप्सरा , ललना असे सर्व काही आहे . सर्व मंदिरे मुर्त्या ईतक्या जिवंत , सुंदर आणी प्रमाणबद्ध आहेत की आपण त्याच काळात वावरतो आहोत असा भास व्हावा . भाईलोक , दप्तर या शब्दाचे आजचे आणि पूर्वी चे रूप इतके वेगळे का आहे ? ? ? ( ऐतिहासिक संधार्भा सह सांगितल्यास उत्तम ) विजुभौ , निरिक्षणाशी सहमत आहे . खरे तर उदाहरण म्हणून काही फोटो डकवायला पाहिजे होते . माहितीबद्दल धन्यवाद . - - - - L ' enfer , c ' est les autres - - Jean - Paul Sartre प्रतिसाद लिहिताना १० % हून अधिक रोमन अक्षरे वापरू नयेत . प्रतिसाद लिहिताना १० % हून अधिक रोमन अक्षरे वापरू नयेत . प्रतिसाद लिहिताना १० % हून अधिक रोमन अक्षरे वापरू नयेत . प्रतिसाद लिहिताना १० % हून अधिक रोमन अक्षरे वापरू नयेत . प्रतिसाद लिहिताना १० % हून अधिक रोमन अक्षरे वापरू नयेत . एकंदरीत असमान पातळीवर असल्याने त्यांना आरक्षण द्या अशी आरोळी ठोकत पातळीची मिमांसा करतांना आयुष्य म्हणजे असतं तरी काय आयुष्य असतो इतिहास तारखा वार सण दिवस मास सण युध्द झुंजी मरण य़श , अपयश , स्मरण उत्कर्ष , - हास , हास , परिहास आयुष्य असतो इतिहास आयुष्य असतं गणित बेरजां पेक्षा वजाबाक्या जास्त गुणाकारा पेक्षा भागाकार म्हणणे रास्त आयुष्याची समीकरणं सोडवता सोडवता संपून जातात , आयुष्याची पानं अवघड , कठिण , जटिल आयुष्य असतं गणित आयुष्य असतं साहित्य अश्रुंची फुलेच जिथे उमलतात शोकांतिका जास्त फुलतात कधी कधी होतो विनोद सा - याच जीवनाचा कविता फक्त स्वप्नातच डुलतात अन् कल्पनेतच राहून जातं लालित्य आयुष्य असतं साहित्य आयुष्य असतं राजकारण ज्याचं त्याचं आपलं समीकरण डाव पेच हार जीत कधी पट कधी चीत सत्ते साठी जोड तोड पैशा साठी सारे गोड सारंच अद्भुत असाधारण आयुष्य असतं राजकारण आयुष्य असते तडजोड आयुष्य असते घडामोड आयुष्य असते हसू आयुष्य असते आँसू आयुष्य असतो आरसा आयुष्य असतो कवडसा आयुष्य असतं रेशमी जाळं ज्यात जखडला असतो मनुष्य असं हे आयुष्य . प्रतिक्रिया वाचायला देते त्याला संध्याकाळी . . पण तुमचं प्रोत्साहन पाहून त्याला नक्कीच आनंद होणारे मला तर ह्या बदकिणबाईच वाटतात . बघाना डोळ्यात काजळ घालुन कश्या चालल्या आहेत ? माझे हात आणि चेहरा खूप कला पडला आहे , काहीतरी उपाय सांगा . आयला हे उत्तर देनारे नेहमी किंवा क्ष असेच असतात हे ही लक्षात आले . यामध्ये आपण सभासदत्व घ्यावे , त्यानंतर आपणास एक पत्ता मिळेल . त्या पत्यावर आपण पत्र पाठवावे , अजून कोणाला आपला पत्ता मिळेल त्या व्यक्तिकडुन आपणास पत्र मिळेल अशा प्रकारची व्यवस्था येथे अभिप्रेत आहे . दिनेशदा , आमच्याकडे लागल्यात मुळ्याला शेंगा . मी आणि किरु दचकलोच होतो तो मुळा आहे हे कळल्यावर जनता कटू नीती आपल्या भावना धूर ठेवा , उपोषण रामदेव बाबांचा हा लढा हरिद्वार आश्रमात करा स्वतचा जीवाची महत्व योग धर्म असे शिकोतोका ? त्यांनी भडक भाषणे देणे टाळावे , भारतीयांमध्ये असंतोष निर्माण होवून प्रश्न चिघळू शकतो . सरकारी मालमत्तेचे नुकसान करून काहीही सध्या होत नसते , विरोधी पक्ष हे करतो तुम्ही असे आर एस एस भाजप सारखे अहिंसावादी आहःत का ? ते निर्लज्ज संसदेतच कामा अजून तीव्र चिघळू देशाचे सरकारी मालमत्तेचे नुकसान करणार परिणाम भाववाडी मुळे देशाला वेशीवर टांगली चित्र जनता अन्याय पहात आहे . गोंधळ घालणाऱ्या आमदारांचे समर्थन म्हणून नव्हे पण त्यांचे काय म्हणणे आहे ते ऐकून घेणे आवश्यक नव्हे काय ? त्यांना वेळ देणे जरुरीचे आहे . दिलेल्या वेळेत " योग्य " ते निवेदन सभागृहात सादर करणे हे संबंधित आमदारावर बंधनकारक असावे आणि ती त्यांची जबाबदारी आहे असे अस्म्जून त्यांनी त्या वेळेचा सदुपयोग करावा हि अपेक्षा आहे . या संदर्भात कायमची उपाययोजना म्हणून कायदा करता येईल . पण तमाम आमदारांची तशी मानसिकता असल्याचे जाणवत नाही . सुमारे - लाख नागरिकांचे प्रतिनिधित्व आपण करीत आहोत याचे भान आमदार लोक अभावानेच महाराष्ट्र होण्यामागील प्रेरणा ठरलेले , स्वाभिमानाचे स्पुल्लिंग चेतवणारे राजे शिवाजी हेच खरे दैवत आहे असे आम्ही ( म्हणजे मी ) मानतो . आपली खोड तशीच आहे , काही केले तरी म्हणजे नव्यानं संदी दिली तरी gi आपली लायकी आहे हेच मुली सिद्ध होते सध्या उन्हाळ्याचे दिवस आहेत . त्यामुळे निदान पुण्यासारख्या ठिकाणी तरी नीरा हे थंड पेय घेतल्याशिवाय अनेकांना चैन पडत नाही . सांगून गंमत वाटेल , पण पूर्वीच्या काळात नीरा हे पेय निषिद्ध मानले जात असे . याचे कारण नीरा म्हणजे दारू असते असेच मानले जात असे . त्यामुळे काही लोक लपूनछपून नीरा पीत असत . हेच पेय परदेशात असते तर त्यांनी त्याचे सोने केले असते . अजूनतरी आपल्याकडे त्याचे हवे तेवढे मार्केटिंग झालेले नाही . ते नाशवंत असस्याने त्याला मर्यादा आहे . आपले पण तसेच आहे का ? नेहमीच जास्वंदाचे फूल . . विसुनांचे उदाहरण गमतीदार तर आहेच पण विचार करायला लावणारे आहे . धनंजय यांनी ज्यात आक्षेप घेतला ती विधाने काढून टाकली तर ते असे दिसते . . क्रमांक मधील मिश्रण वर तयार केलेल्या ट्रेमध्ये घालुन ३५० F तापमानाला गरम केलेल्या ओव्हनमध्ये साधारण २५ - ३० मिनिटं भाजुन घेणे . वरील मिश्रणाचे चित्रात दाखवलेल्या ट्रेसारखा गोल ट्रे तयार होईल . - वाणाचे सामान एकत्र जमा करणे नंतर ते वेगवेगळे करुन जवळच्या अनाथ / वृद्ध आश्रमात नेऊन देणे . भाज्यामधे झुत्सीनी , फ़रसबी , छोटी वांगी वैगरे घेता येतील . यावरून आनखी एक उदाहरण आठवले - विद्युल्लतेचा झगमगाट हा गडगडाटाचे " कारण " असतो काय ? अवश्यसंबंध आहेच . शिवाय आजवर मी नेहमीच आधी झगमगाट बघितला आहे , आणि कालांतराने गडगडाट ऐकलेला आहे . ( माझ्या मते येथेसुद्धा अवश्यसंबंधावेगळी संकल्पना नाहक गोंधळात पाडणारी आहे . विद्युत्पाताचा अनुभव फार जवळून घेतलेले लोक सांगतात की झगमग - गडगड यांच्यात आधी - नंतर भाव जवळून जाणवत नाही . त्याच प्रकारे आगीच्या खूप जवळ गेले तर आग आणि धूर यांच्यापैकी कुठलाच आधी - नंतर भाव जाणवणार नाही . चूल फुंकताना तर आग दिसायच्या आधी खूप धूरच डोळ्यात जातो ! ) तुमच्या प्रतिसादाबद्दल धन्यवाद ! . . . पण युनिसरस्वती टंकलेखक आणि मराठी भाषांतर माझ्याकडे आहे . मला गमभन टंकलेखक कसा वापरावा थीम ( मराठी शब्द ? ) कशी बनवावी याबद्दल माहिती हवी आहे . थीम बद्दलची माहितीपुस्तीका डृपलवर उपलब्ध आहे पण ती खुपच त्रोटक वाटली . युक्तिवाद निःसंशय निःसंदिग्ध पन्डित विसर्गाचा ' ' होतो , असा काहीसा नियम आहे . > > बहुतेक विसर्गाच्या पुर्वी / नन्तर ( नक्की आठवत नाही आत्ता , झलाम जशोSन्ते असा पाणिनी तला नियम आहे बहुधा ) वर्गातले ( कवर्ग , चवर्गे , पवर्र्ग , तवर्ग , टवर्ग ) व्यन्जन असताना असे होते अर्धा पाउण तास घुमून झाल्यावर बोक्याने झाडाखालीच बसून देवांचे फोटो काढले आणि मांडले . नंतर त्या देवांसमोर काहीतरी पुटपुटण्यात अर्धा तास घालवला . तो निरुपद्रवी माणूस आहे याची खात्री पटल्यावर मात्र एक म्हातारा जवळ येऊन बोलू लागला . मी कुठेतरी लिहिले होते शेपूचे थालिपिठ का पराठा . नक्के आठवत नाही . हे म्हणे वारकरी अहंकार बघा ह्यांचे . रीतसर त्या / पोलिसांच्या बद्दल तक्रार नोंदवून वारी पुढे न्यायाची तर नाही . लगेच बहिष्कार टाकला . मग काय फरक उरला साध्या साध्या गोष्टीवरून मानसिक संतुलन गमावणाऱ्या माणसा मध्ये आणि ह्या वारकरी यात . आणि बाकीचे पण लगेच लागले पोलीस / सरकार / नेत्या च्या विरोधात ओकायला . पृथ्वीच्या फार थोड्या प्रदेशावरून हे गप्रहण दिसणार असल्याने ही अत्यंत दुर्मिळ अशी वैज्ञानिक घटना आहे . चंद्राची कक्षा लंब वर्तुळाकार असल्याने त्याचे पृथ्वीपासूनचे अंतर बदलत असते . अमावस्येचा चंद्र , पृथ्वी आणि सुर्याच्या मध्ये असतो . अशावेळी चंद्र जर का पृथ्वीपासून दूर असेल तर त्याची गडद सावली पृथ्वीच्या पृष्ठभागापर्यंत पोहोचत नाही . या स्थितीत चंद्रबिंबाचा कोनीय व्यास , सुर्य बिंबाच्या कोनीय व्यासापेक्षा लहान असतो . त्यामुळे पाहणार्‍यांच्या दृष्टीच्या पातळीत जरी बिंबाचे केंद्रबिंदू आले तरी चंद्रबिंबाच्या कडेने सुर्यबिंबाच्या वर्तुळाकार प्रकाशित भाग दिसत राहतो . एखादा गोलाकार ट्युबलाईट अथवा मोठ्या बांगडीत छोटे कंकण ठेवल्याप्रमाणे असे खगोलतज्ञ मराठे म्हणाले . दु : किनारी आनंदाच्या शोभुन दिसते मोसम कसले ? बाराही मधुमास म्हणावे या प्रकरणाची माहिती शेतकऱ्यांनी कृषी विभागाकडे केल्यानंतर परभणीच्या कृषी विद्यापीठाच्या पथकाने इथे येऊन पाहणी केली . त्यांचा अहवाल मात्र अद्याप आलेला नाही . या तुरींना उशिरा फळधारणा होते असं सांगून शेतकऱ्यांचं नुकसान झालंय हे मान्य करणारे अधिकारी मात्र हवामानाच्या बदलामुळेच हे घडल्याचं सांगत आहेत . अजून या गाण्याचा उल्लेख नाही ? पी . के . मेहबूब ह्यांनी नावाला जागून पीकेच लिखेला है शायद . . सोमवार , २७ जून २०११ . भारतीय सौर आषाढ १९३३ . मिती ज्येष्ठ वद्य एकादशी १२ . ४७ मि . भरणी नक्षत्रे १९ . २२ मि . मेषचंद्र . २५ . ५२ मि . सूर्योदय - / , सूर्यास्त - / १८ . योगिनी एकादशी . मेष - उत्साहित बनाल . वृषभ - वेळ मारून न्या . मिथुन - आगेकूच करू शकाल . कर्क - धंद्यात वाढ व्हावी . सिंह - विजय मिळवाल . कन्या - कटकटी होतील . तूळ - सरकारी कामे कराल . वृश्चिक - पथ्य पाळा . धनू - मुले आनंद देतील . मकर - तडजोड करावी लागेल . कुंभ - कल्पना कृतीत येतील . मीन - उधारी वसुलीचा संभव . शुभराशी - मिथुन , सिंह , कुंभ . स्त्रीमुक्तीच्या व्याख्या व्यक्तिपरत्वे आणि प्रसंगानुरुप बदलतात असे माझे मत . अंगावर १५ किलोचे दागिने घातलेल्या स्त्रीला त्या जोखडापासुन मुक्ती हवी असते तर बरोबरीने कमावल्यावर , शिकल्यावर , आचार विचारात कुठेही कमतरता नसताना केवळ एक स्त्री म्हणुन दुर्लक्षित करण्यापासुन मुक्ती हवी असते . सफरचंद आणि संत्र्याची जशी तुलना होऊ शकत नाही तशी स्त्री आणि पुरुषाचीही तुलना होऊ शकत नाही . प्रत्येकाला स्वत : ची बलस्थाने आहेत तर काही उणिवा , फक्त त्यांचा आदर करणं जमल पाहिजे किंबहुना केलाच पाहिजे प्रत्येकाने . माझ्या प्प्रतिसादाचा रोख " तुम्ही तुमच्यातल्या दलितांवर अन्याय करता म्हणून आम्ही मनुस्मृती जाळतो " असा स्टॅण्ड ख्रिस्ती लोकांनी घ्यायला विरोध आहे . ओल होउनी मी ओठांची , कधी गाली होउनी लाली . . तुझ्याच तनी मी वसून कधीचा झालो तुझ्या हवाली , मी वारा होउनी केस तुझे भिरकावुन उडून जावे , मी पाउस होउन रिमझिमणारा तुज चिम्ब भिजवून जावे . . . . फणसाला फुल असे नसतेच . अंगठ्याएवढ्या आकाराचा , छोटासा फणसच , एका हिरव्या आवरणात येतो . खरे तर तेच फुल . हे छोटे फणस , झाडभर लागडलेले असतात , पण ते सहसा नजरेत येत नाहीत . त्यातले बहुतेक झाडाखाली गळून पडतात . त्यांना कोके म्हणतात , आणि लहान मुलांना खेळण्यासाठी ते उपयोगी पडतात . ( त्याशिवाय त्यांचा काहीच उपयोग नसतो . पण बिहार मधे त्याची कोशिंबीर करुन खातात , असे माझ्या भाभीने सांगितले , जास्त खाल्ली तर घसा बसतो असेही सांगितले . ) पण जे छोटे फणस , झाडाच्या मुख्य खोडाला लागतात , ते मात्र तग धरतात . ( त्यांचे परागीभवन झालेले असते . फणसावरचे काटे , हे त्या फुलांचे अवशेष ) एकदा का त्यांनी तग धरला , म्हणजे त्यांची वाढ होऊ लागते . फणसाच्या झाडाचा विस्तार बहुदा उभाच असतो . म्हणजे एकच मुख्य खोड असते . आडव्या फ़ांद्या अगदी तुरळक दिसतात . म्हणजे आडवा विस्तार असतच नाही असे नाही , पण त्या फांद्या बारीक असतात . पण जिथे आडव्या फांद्या मजबूत असतात , तिथे आडव्या फांद्यांनाही फणस लगडलेले दिसतात . माझ्या बघण्यात अशी काही झाडे आहेत . ' वास्तव रामायण ' कार . वि . वर्तक आणि ' तेजोमहाल ' वाले पु . ना . ओक ही नावे गंभीरपणे इतिहासाच्या चर्चेत कुणी घेतली मला हसू येतं . ह्याचा अर्थ ह्या दोघांचे कुठलेच मत पटण्यासारखे असू शकत नाही असा होत नाही . . पू . डॉक्टरच सर्वकाही करतात आणि श्रेय मात्र साधकांना देतात . साधकांना येणार्‍या अनुभूती आणि त्यांची होणारी साधना यांसाठी ते सर्वकाही करत असूनही स्वतः निरपेक्ष आहेत . साधक . पू . डॉक्टरांच्या कृपेला पात्र होण्यासारखी साधना करत नाहीत ; मात्र ' साधकांनी साधना करायला हवी ' , अशी तीव्र तळमळ . पू . डॉक्टरांना आहे . शम्मी कपूर आणी माहीत नसलेली हीरोइन सुद्धा छान रेखाटलीये . . हाईट आहे च्यायला ! असलं काही ऐकलं की मला मुलीच्या घरच्यांचाच जास्त संताप येतो . तेव्हाच्या तेव्हा हाकलुन द्यायला पाहिजे होतं पाहुण्यांना ! घाणेरीचा पण औषधी उपयोग होतो हे माहीत नव्हत . धन्स आर्या . मी लावलेल्या अश्वगंधाला आता छोटी फुले आली आहेत . कानफुटी बर्‍याच ठिकाणी पाहीली आहे मी . फुल आहे गंध भाव आहे अंतरी , सह चालले सातपावलांवरी > > > > सोलापूर - येथील सोलापूर जनता सहकारी बॅंकेची निवडणूक अखेर आज लागलीच . 18 जागांसाठी 52 उमेदवार रिंगणात उतरले असून , 27 मे रोजी मतदान होणार आहे . बॅंकेच्या पंचवार्षिक निवडणुकीसाठी 123 अर्ज मंजूर झाले होते . आज अर्ज मागे घेण्याचा शेवटचा दिवस होता . आजच 49 जणांनी अर्ज मागे घेतला . एकूण 71 जणांनी मागे घेतल्याने निवडणूक रिंगणात 52 उमेदवार आहेत . मागे घेणाऱ्यांमध्ये ज्येष्ठ कविवर्य गणेश ऊर्फ दत्ता हलसगीकर , कर्नल प्रभाकर लांडगे , माजी नगरसेवक संजय कोळी , शिवशंकर घुगे , जगदीश पाटील , सुधीर देव , ऍड . प्रकाश जन्नू , रमेश विश्‍वरूपे , आनंद साळुंके , पांडुरंग हर्षे , विठ्ठल बडगंची , भीमाशंकर धनाळी आदींचा समावेश आहे . एकूण उमेदवार असे ( शहर मतदारसंघ ) प्रकाश अकलूजकर , हणमंतु अल्ली , प्रकाश आळंदकर , महेश अंदेली , दत्तात्रय कल्पवृक्ष , लक्ष्मीनारायण कुरापाटी , दत्तात्रय कुलकर्णी , श्रीनिवास गड्डम , दत्तात्रय गोटीपामूल , वल्लभदास गोयदानी , डॉ . पी . के . जोशी , रामचंद्र तडवळकर , जगदीश तुळजापूरकर , विनायक दाते , किशोर देशपांडे , गजानन धरणे , दीनानाथ धुळम , विवेक पवार , रवींद्र पुजारी , संजय पेठे , गोपीकिशन भुतडा , गिरीश बोरगावकर , सोमनाथ भोगडे , विजय महागावकर . तेजा कुलकर्णी , रोहिणी तडवळकर , अपर्णा फडके , स्मिता भावे ( महिला राखीव ) , संजय चाबुकस्वार , प्रकाश झंपले ( अनुसूचित जाती - जमाती ) , लक्ष्मीनारायण कुरापाटी , रामचंद्र जन्नू , भूपती सामलेटी ( भटक्‍या विमुक्त जाती - जमाती ) , अशोक सरवदे , संजय साळुंखे ( आर्थिक दुर्बल घटक ) , अभिनंदन अगरथडे , विवेक पवार , चिदानंद बासुतकर , अभयकुमार कांती ( इतर मागासवर्ग ) . सुरेश साहेबराव पाटील , बाबू पुजारी , उद्धव सरकाळे ( उस्मानाबाद जिल्हा प्रतिनिधी ) , गुरुनाथ मग्गे , सदाशिव दाते ( लातूर जिल्हा प्रतिनिधी ) , मुरलीधर कुलकर्णी , रामचंद्र गौरकर , शशिकांत चव्हाण , मुकुंद देवधर , विवेक मोहळकर , उमेश वाघोलीकर , राजेश साळुंखे ( सोलापूर जिल्हा प्रतिनिधी ) . 62 मतदान केंद्रे बॅंकेचे 4 हजार 440 सभासद मतदार असून , मतदानासाठी 62 केंद्रे उभारणार असल्याची माहिती सहायक निवडणूक निर्णय अधिकारी व्ही . बी . माने यांनी आज दिली . सोलापूर शहरात 36 केंद्रे असतील . जिल्ह्यात 12 , उस्मानाबादेत 7 , लातुरात 4 , पुण्यात एक तर मुंबईत दोन अशी ही केंद्रे असणार आहेत . न्यायालयीन प्रक्रिया 1 ) निवडणूक कार्यक्रमात सेवक संचालक निवडीचा समावेश नसल्याने मुंबई उच्च न्यायालयाने नव्याने निवडणुकीचा कार्यक्रम घेता येईल का , अशी विचारणा राज्य शासनाकडे केली आहे . त्याबाबत उद्या बुधवारी म्हणणे देण्यास सांगितले . 2 ) लातूरचे उमेदवार गुरुनाथ मग्गे यांच्या अर्जाबाबत सदाशिव दाते यांनी न्यायालयात हरकत घेतली होती . मग्गे हे एका फायनान्सचे संचालक आहेत . त्यांचा अर्ज मंजूर करू नये , अशी ही याचिका होती . ती न्यायालयाने फेटाळली . ) अन्नछत्रात जाऊन मिरपूड मागू नये . आशय : याच आशयाची दुसरी एक म्हण आहे : " भिकार्‍याने त्याला काय लागते हे मागायचे नसते . " मी युपीएससी च्या तयारीला चाणक्य मंडल ला होतो तेंव्हा , सदाशिव पेठेत भास्कर नावाच्या इमारतीत एक महिना राहीलो . ह्याच आपुलकी साठी , जिव्हाळ्यासाठी हा सोस . परत येताना असतात बाबांची घट्ट मिठी , आईचे अश्रू , बहिणींचे दुखी : चेहरे , भावांची काळजी , मित्र परिवाराचे हातात हात घातलेले स्पर्श , साध्या स्वभावानी दिलेली मूक परवानगी , वयस्करांचे आशीर्वाद , बच्चे कंपनीची जावू नका म्हणून घातलेली गळ . सोडवत नाही म्हणून परतांना हे सामान बरोबर परदेशी माघारी घेवून येतो . आयटे फोटो सुरेख आलाय , बोगनवेलाचं फुल जवळून खूपदा पाहीलंय पण तुझ्या फोटोइतकं सुंदर ते कधीच जाणवलं नाही . मनसे factor चा परिणाम , क्रूर कर्म कसाब सुद्धा मराठीत बोलू लागला . राज साहेबांचा धाक ह्या खतरनाक अतिरेक्याला पण बसला . मराठी माणसाचा हा मोठा विजय आहे . कसाब , राज साहेब तुला आता नक्कीच माफ करतील , तू त्यांच्या मर्जीत बसलास मराठीत बोलून . निशिकांत सदाफुले ( मनसैनिक ) मागं वळुन पाहिलं आणि आता , बापरे आता आमची जिप डायरेक्ट कुठुनच दिसत नव्हती . पुन्हा धडधड वाढली . माधवीचा आवाज ऐकुन भानावर आलो , " आई आई , झोपलीस की काय ? - आतुन काही आवाज आला नाही , पण लगेचच दार उघडलं गेलं , एक साधारण ४५ च्या आसपासची बाई , घरगुती पण व्यवस्थित अवतारात दरवाज्यात उभी . माझ्याकडे लक्ष गेल्यावर डोळ्यांनीच माधवीला " हे कोण ? " हा प्रश्न गेला हे मी पाहिलं . यावर तिचं उत्तर बहुधा " चल आत सांगते " असं असावं , कारण त्या माउलीच्या चेह - यावर अजुन काही लिंक लागल्याचं दिसत नव्हतं , म्हणजे या ठिकाणि मी जेवढा नवखा होतो तेवढेच हे सगळे , जे कोणि आणि जे किती असतील ते मला नवखे असणार होते . या अनोळखि पणाची एक गंमत असते , माणुस या अनोळखी पणातच जास्त खुलतो , मोकळा होतो . मी स्वताला सावरत पटकन त्यांना नमस्कार म्हणलं , माधवी आत गेली , मला काय करावं कळेना , मी तिथंच " पायरिशि होवु दंग " या थाटांत . पण तेवढ्यात तिच्या आईनं मला आत यायला सांगितलं . पनवेल - गुढीपाडव्याच्या निमित्ताने हिंदु जनजागृती समितीच्या वतीने पनवेल तालुक्यात धर्मप्रसार करण्यात आला . पनवेल येथील गुढीपाडव्याच्या दिवशी जयकाली मित्रमंडळाच्या वतीने भंडार्‍याचे आयोजन करण्यात मीडिया काहीही सांगतो , आणि आपण ऐकतो ? कोणी म्हणतं इस्लामी अतिरेकी , तर कोणी म्हणतं दहशतवाद्याला धर्म नसतो . . . सुटका झालेल्या दोन तुर्की नागरिकांनी सांगितलं , की आम्हाला अतिरेक्यांनी आमचा धर्म विचारला , आम्ही मुसलमान म्हणून आम्हाला सोडले , सोबतच्या तीन आर्मेनियन ख्रिस्ती महिलांना ठार मारले . पकडलेला अतिरेकी सांगतो की , मी मदरशात शिकलो . आमचे गृहमंत्रालय म्हणते , की उत्तर सीमेवर मदरसे वेगाने वाढतायत . . . हे सगळं काय आहे ? आम्हाला उत्तरं मिळालीच पाहिजेत . माझे मुसलमान मित्र - मैत्रिणी आहेत , ते अतिरेकी नाहीत . आमचे लाडके माजी राष्ट्रपती , आमचे गायक , संगीतकार , खेळाडू , परमवीरचक्र मिळवलेले शहीद सैनिक - हेही मुसलमान आहेत . पण ते जिहादी नाहीत . . . मग हा जिहाद काय आहे , मदरसे काय आहेत , या विषवल्लीचं मूळ कुठे आहे ? आम्हाला उत्तरं मिळालीच पाहिजेत . आणि त्याचा पौरुषत्त्वाशी नि स्त्रीत्त्वाशी संबंध कमी ( किंबहुना शून्य ) : तुमचे बरोबर आहे . मी प्रचलित आणि आवडत्या समजानुसार टीपणी * केली होती . ( just my opinion , not a fact ) असुदे , जबर्‍या लिहिलं आहेस मित्रा . विचार करायला लावणारं लिखाण . वैचारिक पातळीवर समाधान मानता कृती कढे होणार्‍या वाटचालींमधे वेग अन पारदर्शकता हवी हे उत्तमोत्तमरित्या मांडलं आहेस . दु : खाच्या डोंगराखाली दबलेल ते बालपण रोजचं होता वैशाख कधी दिसलाचं नाही श्रावण नव्हता आपल्यांचा आपलेपणा नव्हती भाग्याची साथ लेकराच्या डोक्यावर ठेवायला नव्हता मायेचा तो हात कधी नाही पाहीली बासुंदी कधी पाहिला नाही मुरंबा . . बहीण बापुडी काय करणार नव्हता बापाचाही खांदा . जेव्हा मला माय सोडुन निघुन गेली डोळ्यातली ओली आसवं सुकुन गेली . कधी कधी ते एकटेपणाचं सावटं मनात काहुर माजवायचं माय परत येईल भोळ मन स्वप्न सजवायचं बालपण सारं गेलं वेदनांच्या सागरात बुडुन मग संस्कारांचा मऊपणा येणार तरी कुठुन नव्हती मायेची सावली नव्हता प्रेमाचा गारवा सुकून गेलं रोपट पण मिळला नाही ओलावा आज ही दुःखाची सावट तशीचं राहीली कधी मायेचा उबारा कधी माया नाही पाहीली नको धनदौलत नको संपत्ती कशावरचं आशा ठेवली नसती देवाने काही मागायला सांगितलं असतं तर मी " आई मागितली असती " आय़ुक्त , पशुसंवर्धन , महाराष्ट्र राज्य , पुणे मास्तर , आता परत हापिसात ह्या वाचूची चूक करूचय नाय . दोनदा चूकलय ! हे मेले बाजूचे लोक माका हसतना बघून ' हेका याड लागला काय ' अशा नजरेन बघतत . नवी दिल्ली - सीडी प्रकरणात अडकलेले लोकपाल विधेयकाच्या संयुक्त समितीचे सदस्य शांतिभूषण यांच्यासमोरील अडचणी वाढत असून संबंधित सीडी बनावट नसल्याचे गुन्हे अन्वेषण प्रयोगशाळेच्या अधिकाऱ्यांनी सांगितले . शांतिभूषण यांनी या सीडीमधील संवादांमध्ये छेडछाड झाल्याचा आरोप केला होता . & nbsp प्रयोगशाळेच्या अधिकाऱ्यांच्या म्हण्यानुसार सीडीमधील संवाद अखंड आहे त्यामध्ये कोणत्याही प्रकारचा अचानक असा बदल करण्यात आल्याचे दिसत नाही . & nbsp या सीडीमध्ये मुलायम सिंग यादव अमर सिंग यांच्याशी शांतिभूषण यांचे संवाद आहेत . या सीडीमधील संभाषणात एक व्यक्ती असे सांगत आहे की , न्यायाधीशाला पैसे देऊन आपण आपल्या बाजूने करून घेऊ शकतो . & nbsp हैदराबादमधील ' ट्रूथ लॅब ' चे संचालक एस . आर . सिंग यांनी दिलेला एक अहवालही शांतिभूषण यांनी न्यायालयात सादर केला आहे . या अहवालात ही सीडी बनावट असल्याचे म्हटले होते . जरी हा प्रवास कठीण होता , तरी हरवण्याची भीती अजिबात नव्हती कारण शेकडो वर्षे अनेक काफिल्यांनी हा रस्ता तुडवलेला होता . याखेरीज व्यापारी , सैनिक , नोकर , कवी , शास्त्रज्ञ , तत्वज्ञानी , उंटांचे व्यापारी , गायक , राजदूत , विणकर , लोहार , भिकारी , गुलामांचे व्यापारी , चोर , लुटारु यांचा हाच मार्ग होता . हे ऐकून बघून झाडालापण खूप वाईट वाटल . झाड दुःखी झाल . अस झाड दुःखी झालं की वनराणीला लगेच खबर पोहोचते . झाडांवरचे पक्षी लगेच तीला निरोप देतात . अशी झाड , फुलं , पान यांच दुःख देवीला अजिबात बघवत नाही . त्या रात्रीच वनदेवी आली झाडाकडे त्याची विचारपूस करायला . मग झाडाने तीला त्याच्या लाडक्या छोट्याशा मैत्रिणीची गोष्ट सांगितली . म्हणाल , " ती किती शहाणी आहे , माझे कित्ती लाड करते , माझ्याशी खेळते . आत्तासुद्धा आईबाबांना वाईट वाटू नये म्हणून रडत नाहीये ती . मग मला वाटत आपण नाही का तीला असा सुंदर झगा देऊ शकत ? कित्ती छान दिसेल ती . " वनदेवीला पण खरतर हि चिमुकली माहिती होती . तिच्या पक्षीदुतांकडून तिला नेहेमी हिच्या बद्दल कळायचं . सगळ्यांची लाडकी होतो ना ती . पण झगा देण वनदेवीच्या हि हातातलं नव्हतं . एरवी फुलं , फळ , पान काय मागाल ते देता आलं असतं तिला . मग ती म्हणाली " मी तुला झगा देऊ शकत नाही रे . तो फक्त राजाच देऊ शकतो . पण मी तशीच सुंदर फुल मात्र देउ शकते . ती तु तीला दे . चालेल का तुला ? " झाड आनंदल , सळसळ करत हो म्हणालं . वनदेवीने आपल्या हातातल्या जादुई फुलाने झाडाला स्पर्श केला . सगळ झाड शितल प्रकाशाने क्षणभर उजळल . वनदेवी हसत हसत निघून गेली . आणि झाड गडद अंधारात झोपून गेले . सकाळ झाली . छोटी नेहेमीप्रमाणे सकाळी झाडांना पाणी घालायला बाहेर आली . आणी बघते तर काय हे हिरवागार झाड हिरव राहीलच नव्हतं . त्याच्या अंगाखांद्यावार सुंदर फुलं उमलली होती . लालचुटूक रंगाची , पांढर्या झालरीची , माणकांच्या ठिपक्यांची . सगळ झाड अशा फुलांनी डवरून गेलं होतं . ऊन्हात त्याचा रंग छान चमकत होता . गावातले सगळेच जमून ती फुल बघत राहीले . ती छोटी धावत धावत झाडाखाली आली , आणी झाडाने सळसळ करत तीच्या अंगावर फुल टाकली . गुलमोहोर अगदी आनंदून गेली . सगळ्यानी एकमतानी फुलांना गुलमोहोरची फुल अस नाव ठरवून टाकलं . काही आठवड्यांपूर्वी त्यांनी असे अचाट विधान केले होते की " सर्व मध्यमवर्गीय दर शनिवारी - रविवारी हॉटेलमध्ये जेवतात त्यावर प्रचंड पैसे उधळतात . पण पेट्रोलची किंमत - रू . नी वाढली की हीच मंडळी महागाई वाढली म्हणून आरडाओरडा करतात . " . मोठे चमचे धने . अर्धा चमचा मिरे . - लवंगा . मोठा दालचिनीचा तुकडा . मोठी तमाल पत्र ( तेजपान ) - ही अख्खी फोडणीत घालायला . हिंग . मीठ चवीनुसार . वाट्या आधणाचं पाणी . माझ्या प्रियसीकडे मोटार आहे होंडा माझा प्रियकर माझ्या गळ्यातला धोंडा वाशीम - जिल्ह्यात अवैध धंद्यांना मोठा ऊत आला आहे . सध्याच्या काळात अवैध धंद्यांनी शिखर गाठले आहे . पोलिस विभाग मात्र यातून काळा पैसा कमावण्यात मग्न आहे . गृह विभागाने या प्रश्नाकडे लक्ष पुरविल्यास आपण हिवाळी अधिवेशनादरम्यान आंदोलन छेडू , असा इशारा दलित क्रांती सेनेचे संस्थापक अध्यक्ष काशिराम उबाळे यांनी दिला आहे . जिल्ह्यात अवैध प्रवासी वाहतूक जोरात सुरू आहे . जीवघेण्या स्पर्धेमुळे भरधाव वेगाने ही वाहने चालविली जातात . त्यामुळे अपघातांचे प्रमाण वाढले आहे . कर्तव्यावर असलेले पोलिस मात्र उघड्या डोळ्यांनी हा प्रकार बघतात . उलट अवैध वाहतूकदारांना पोलिस प्रोत्साहितच करतात . त्यामुळे सर्वसामान्यांना मात्र विनाकारण आपला प्राण गमवावा लागतो . अवैध दारूविक्रीमुळे कितीतरी गरीब कुटुंब उद्‌ध्वस्त होत आहेत . दारूच्या दुकानासमोरून चालणेसुद्धा महिलांना कठीण झाले आहे . वरली मटक्‍याची अनेक दुकाने जिल्ह्यात थाटली आहेत . संबंधितांवर कुणाचाही वचक नसल्यामुळे अनेकजण व्यसनांच्या आहारी जात आहेत . या सर्व बाबी आज एक मोठी सामाजिक समस्या म्हणून समोर उभ्या ठाकल्या आहेत . यामुळे समाजातील कायदा सुव्यवस्था धोक्‍यात आली आहे . या समस्यांना वेळीच आळा घालणे गरजेचे आहे . जिल्ह्यातील सामाजिक संघटनांनी याबाबत वेळोवेळी जिल्हा पोलिस अधीक्षक , जिल्हाधिकारी यांना निवेदने दिली . मात्र , त्याचा काही फायदा झाला नाही . या बाबींकडे लक्ष पुरवून जिल्ह्यातील अवैध धंद्यांना आळा घालावा , अन्यथा हिवाळी अधिवेशनात आपण उपोषण करू ; असा इशारा उबाळे यांनी पोलिस महासंचालकांना दिलेल्या निवेदनातून दिला आहे . सांग सांग मंदारभौ , काही युक्ती कळेल काय ? माबोवरच्या कवितांपासून , मुक्ती मिळेल काय ? सांगली , १० मे ( वार्ता . ) - विश्वायतन श्री सद्गुरु ज्ञानेश्वर माऊली ज्ञानयोग प्रतिष्ठान , सांगली यांच्या विद्यमाने भगवान् आशुतोष केदारनाथ , जिल्हा चमोली , उत्तराखंड , उत्तरप्रदेश येथे १५ ते २३ मे या कालावधीत विराट अखिल विश्व संतसाहित्य महासंमेलन आयोजित करण्यात आले आहे . यात श्री ज्ञानेश्वरी पारायण सोहळा आणि नामयज्ञ अुनष्ठान सोहळा होणार आहे . याचे संयोजन वेदांताचार्य . . . लक्ष्मणशास्त्री मोटे यांनी केले आहे . मुंबई - & nbsp नगरपालिका महानगर पालिका क्षेत्रात शहरी वाहतुकीसाठी तसेच एसटीच्या आगारांचा बीओटी तत्त्वावर विकास करण्यासाठी अर्बन ट्रान्स्पोर्ट ऍण्ड इन्फ्रास्ट्रक्‍चर कंपनी येत्या महिनाभरात स्थापन करण्यात येईल , अशी माहिती आज परिवहन मंत्री राधाकृष्ण विखेपाटील यांनी पत्रकार परिषदेत दिली . पालिकांनी जर शहरात एसटी बस वाहतुकीची मागणी केल्यास पालिका सोबत संयुक्तपणे शहरी वाहतूक सुरू करता येईल , यातून सार्वजनिक वाहतुकीच्या साधनांचा वापरही वाढेल . " बांधा वापरा हस्तांतरित करा ' या तत्त्वावर एसटी महामंडळाच्या आगारांचा विकास करण्यासाठी स्वतंत्र यंत्रणेची आवश्‍यकता आहे . संक्रांत म्हणजे राशी संक्रमण . जेव्हा सूर्य एका राशीतून दुसर्‍या राशीत प्रवेश करतो त्यास संक्रमण असे म्हणतात . सूर्य जेव्हा मकरेत प्रवेश करतो ती मकर संक्रांत . वाह , बहुत सुन्दर रचना मां का आशीर्वाद सदा बना रहे , यही दुआ है " थँक्स . पण खरच त्याची आवश्यकता नाही , मी जाईन व्यवस्थीत . " मला एक विरोप आला त्या मुळे मला पुन्हा मी केलेल्या प्रवासाची आठवण झाली . मुंबईत तर रिक्षा ने केलेला प्रवास हा काही फारसा उत्तम नसतो . मी काही कामा निमित्ताने बांद्र्याला जाण्यासाठी रिक्षाला हात दाखवीत होते . रिक्षात बसल्यावर लक्षात आले ही अनोखी रिक्षा आहे . सर्व अत्याधुनिक सोई आहेत . खर पाहिलं तर बिन दाराचे हे वाहन जोखमीच्या सोईनी पाहून आश्चर्य वाटले होते . माझा पाठिंबा जोकोला . कारण फेडररला इतकी वर्षं पाठिंबा देऊन तो हरत आलाय ! सो यावेळेस जोकोला देईन , ( मगतरी फेडरर जिंकतो का बघुया ) . . पण नदाल मात्र हरावा ! ! . लेख वाचून डोके दुखते म्हणून तुम्ही दवाखान्यात गेलात समजा . डॉक्टर म्हणाल्या की : " लेख वाचून डोके दुखू शकत नाही असा डॉक्टरी नियम / शास्त्र आहे . त्यामुळे तुमचे डोके दुखत नाहीच आहे . " तर तुमचे " डोके दुखते " हे वर्णन खरे मानाल , की डॉक्टरी नियम ? माझ्या मते तुम्ही स्वतःचे वर्णन खरे मानावे . हे तत्त्व मी विज्ञानातल्या वर्णना / नियमांना लागू करतो . २३ तारखेला शेरबेग , ज्याच्याबरोबर पत्र पाठवण्यात आले होते तो परत आला . पण तो त्या पत्राबद्दल काहीच बोलला नाही . परंतु त्याने एक महत्वाचा निरोप आणला होता . तो होता मूरीं जमातीच्या प्रमुखाचा - डोडाखान याचा . त्याने असा निरोप पाठवला होता की मराठ्यांनी किल्ला सोडण्यासाठी तो तहाच्या कुठल्याही अटी मान्य करायला तयार आहे . त्याने असेही पुढे सांगितले की त्याने दोनदा त्याचा वकील पाठवायचा प्रयत्न केला पण त्यांना बंदूकीने प्रत्युत्तर देऊन पळवून लावण्यात आले . ते ऐकून कॅ . ब्राऊनला हसू फुटले . पण कॅ . ब्राऊनला ही एक चांगली संधी वाटली . कारण डोडाखान या सरदारानेच किल्ल्यावर पहिला हल्ला केला होता आणि गेल्या चार महिन्यात आत काय झाले असेल याची त्याला पूर्ण कल्पना होती . असे असताना सुध्दा तो या तहाची मागणी करतोय म्हणजे त्यासाठी निश्चितच दुसरे काहीतरी महत्वाचे कारण असणार . कदाचित त्याच्या टोळीलाच काहूनचा ताबा पाहिजे असेल . असेही असण्याची शक्यता नाकारता येत नाही की १७६१ला झालेल्या पानिपतच्या युध्दाच्या कथा अजूनही त्या भागात ताज्या असाव्यात आणि मराठे ही काय चीज आहे हे त्यांना एकून पण चांगले माहीत असावे . पण कॅ . ब्राऊनच्या दृष्टीने आता त्याच्या सैनिकांची सुरक्षिता , मानसन्मान महत्वाचा होता . त्याने ही संधी सोडायची नाही असे ठरवले . त्याने त्याला शेरबेग बरोबर तहाच्या अटी पाठवल्या - रांची भारतीय जनता पार्टी ( भाजपा ) ने झारखंड में शिबू सोरेन के नेतृत्व वाली सरकार से समर्थन वापसी का फैसला गुरुवार को टाल दिया भाजपा नेता निर्धारित कार्यक्रम के अनुसार गुरुवार को सुबह 11 बजे राज्यपाल एम . . एच . फारूख से मिलने नहीं पहुंचे बडबडणार्‍या वस्तूंची चालली होती सहल सगळे पहायला चालले होते राणीचा महल नुसती हजेरी लाउ नकोस नोंदणी करा > > > म्हन्जे नोंदणी करून हजेरी लावली नाही तर चालणारे का पण खेळाविषयी . > > > > विल्यम्स भगिनींना तू " राक्षस " त्यांच्या खेळावरून म्हणत होतास हे मला समजलं नाही . मा . बु . दो . . आधी मंजू , आडो ह्यांनीही त्यांना विल्यम्स भगिनी आवडत नाहीत असं म्हंटलं होतं , पण त्यात अशी कुठली विशेषणं नव्हती त्यामुळे त्या त्यांच्या खेळाबद्दल बोलत आहेत असं मला वाटलं . आणि त्यांच्या मताचा मला आदर आहे . . महाभारताचा मूल्यवेध ~ ~ डॉ . रवींद्र शोभणे ~ ~ विजय प्रकाशन , नागपूर ~ ~ महाभारतातील घटनाकडे समाजशास्त्रीय , तर्कशास्त्रीय , ऐतिहासिक अशा दृष्टिकोनातून पाहण्याचा लेखकाचा प्रयत्न . यांचे फुटकळ लेखण यापुर्वी वाचले असल्याने पुस्तकाबाबत खूपच उत्सुकता आहे . पण मला एकदा असेही वाटते की बघा भाजप , काँग्रेस हे दोन्ही पक्ष एकत्र येऊन महीला आरक्षण , अजून काही मुद्यांवर एकत्र येऊन बराच काळ भिजत असलेली घोंगडी वाळत टाकायला लागली तर काय तोटा होणार आहे ह्या पक्षांचा मला कळत नाही . चांगली , योग्य कामे करायला ती संसदेतील ५५२ मंडळी का बरे एकत्र येऊ शकत् नाहीत ( जसे संसदसदस्यांच्या पगारवाढीला एकत्र येतात ) ? नगरविकास ह्या सारखी महत्वाची कामे जर सर्वच जण एकत्र येऊन करू लागली तर कुणा एकाचा तोटा नसेल ना त्या अप्रिय निर्णयात . पणा स्वहीतापुढे देशहीत गौण आहे त्यांना बहूतेक . श्री . राजेंद्र श्री . चतुरंग यांचे प्रतिसाद माहितीपूर्ण असले तरी त्यातले काही भाग विषयाला धरून नसल्याने ताबडतोब काढून टाकावेत . लेखाचा विषय फक्त तस्लीमा नसरीन उदरनिर्वाहाकरता पैसे कुठून आणतात इतकाच आहे . काही भ्रष्टाचारी लोकांद्वारे भ्रष्टाचारविरोधी चळवळ क्षीण करण्याचे षडयंत्र रचनात येत आहे . अन्ना हजारेच्चे भ्रष्टाचार विरोधी आंदोलन कधीही बन्द होणार नाही . नवी दिल्ली - भाजपच्या राष्ट्रीय अध्यक्षपदाचा निर्णय राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाने घेतल्याचा इन्कार करतानाच , " " या पदाबाबतचा अंतिम निर्णय पक्षाने अद्याप घेतलेला नाही , ' ' असे सांगून पक्षनेते वेंकय्या नायडू यांनी आज नव्या चर्चेला तोंड फोडले . भाजप अध्यक्षपदी नितीन गडकरी यांची निवड झाल्याचे निश्‍चित मानले जात असले , तरी याबाबत नरेंद्र मोदी वगळता अडवानी गटाचे उर्वरित तीनही इच्छुक नेते बोलू लागल्याने गोंधळ वाढला आहे ; मात्र असाच गोंधळ संघ परिवाराला अपेक्षित असल्याचेही बोलले जाते . भाजप अध्यक्षपदाबाबत खुद्द संघाच्या खुलाशानंतरही माजी पक्षाध्यक्षांच्या माध्यमातून पुन्हा खुलासा करण्याची वेळ का आली , हे सांगितले जात नाही ही वस्तुस्थिती आहे . कोणत्याही प्रकारे भाजपला चर्चेत ठेवण्याची संघ परिवाराची केविलवाणी धडपड अद्याप संपलेली नाही हेच त्यातून दिसून येत असल्याचे जाणकारांचे निरीक्षण आहे . नायडू यांनी नवे अध्यक्ष कोण , याबाबत दिल्लीबाहेर पत्रकारांशी बोलताना काही वक्तव्ये केली . त्यापाठोपाठ दिल्लीतून पक्ष मुख्यालयाने त्यांच्या नावाने हे निवेदनच जारी केले . या निवेदनाद्वारे नायडू यांनी संघाद्वारे पक्षाध्यक्ष निवडण्यात आल्याच्या वृत्ताचा इन्कार केला आहे . भाजप संघ वैचारिकदृष्ट्या एकच असले , तरी कामकाजाच्या दृष्टीने दोघेही स्वतंत्र स्वायत्त आहेत , असा दावा नायडू यांनी केला आहे . भाजप अध्यक्षांच्या निवडीची प्रक्रिया सुरू आहे योग्य वेळी एकमताने निर्णय होईल , असे त्यांनी गडकरी यांचे नाव घेता सांगितले . पक्षनेत्या सुषमा स्वराज यांनी कालच पत्रकारांशी अनधिकृतरीत्या बोलताना गडकरी यांचे नाव पहिल्या फळीतील नाही आणि आपणच अडवानी यांचा " फर्स्ट चॉईस ' होतो असे सांगितले होते ; मात्र आपण अध्यक्षपद स्वीकारण्यास नकार दिला , असा दावा करून स्वराज म्हणाल्या , की अरुण जेटली , नरेंद्र मोदी यांची नावेही वेगवेगळ्या कारणांनी बाजूला पडली . नायडू यापूर्वी एकदा अध्यक्ष झाले असल्याने त्यांचेही नाव बाजूला पडले गडकरी यांचे नाव पुढे आले . काही दिवसांपूर्वी खासगी कामासाठी दिल्लीत आल्याचे सांगणाऱ्या गडकरी यांनी पत्रकारांची गर्दी असण्याच्या काळातच भाजप मुख्यालयात दाखल होऊन संघटनमंत्री रामलाल यांच्याशी दीड तास चर्चा केली होती . त्यानंतरच त्यांच्या नावाची चर्चा जोरात सुरू झाली होती . गडकरी यांनी आपण कोणत्याही शर्यतीत नाही , असे स्पष्ट केले , तरी चर्चा सुरू झालीच . गडकरी यांचे नाव अध्यक्षपदासाठी निश्‍चित झाल्याचे सांगून संघ परिवारही सातत्याने गोंधळ वाढवीत राहिला आहे . या पार्श्‍वभूमीवर नायडू यांनी आज गडकरींबाबत केलेल्या विधानाने नवी चर्चा सुरू झाली आहे . त्यांनी संघाच्या हस्तक्षेपाबाबतही अप्रत्यक्षपणे नाराजी व्यक्त केल्याचे मानले जाते . सिम्मी आणि संघ ह्यावर चर्चा चालू आहे . आता दहशतवाद कुठला वाढला हे तुम्हाला सांगायला हवे का ? सगळे सपष्ट आहे . १९९२ नंतर झालेल्या दहशतवादी घटना बघा , मोजा . उगाच नपुंसक वृत्ती कशाला ? आणखीनही एक दिला आहे क्षिप्रा , पण तो अशा कवीबाबत दिला आहे ज्याची कविता लोक ' पैसे देऊन ' ऐकतात ! या tablet ची रचना हि अतिशय स्टायलीश आहे . जोकोला अजून एक फायदा असा झालाय की त्याला क्वार्टर फायनल खेळावी लागली नाही . त्यामुळे त्याला चांगली विश्रांती मिळाली असेल . एवढं करून जोको हरला तर फेडरर नदालला हरवेल फायनलमध्ये . . तुला कर्म करण्याचाच अधिकार आहे . त्याच्या फळाविषयी कधीही नाही . म्हणून तू कर्मांच्या फळांची इच्छा करणारा होऊ नकोस . तसेच कर्म करण्याचाही आग्रह धरु नकोस . ४७ शीर्षक : " वार्‍याची बात " सांगली आणि सोलापूर जिल्ह्यात असलेला महादेवाचा डोंगर परिसर म्हणजे दुष्काळजन्य प्रदेशच आहे . दरवर्षी इथे पावसाळ्यातही पुरेसा पाऊस पडत नाही . बर्‍याच गावांमध्ये तर पावसाळ्यातही ओढे , नाले , तळी कोरडीच असतात . पावसाळ्यातही टँकरनेच या गावांना प्यायचे पाणी मिळते . दृष्टिक्षेपात दूर दूर बस बोडके वृक्षहीन डोंगर दिसतात . इथे मुबलक प्रमाणात उपलब्ध असलेली एकमेव निसर्गदत्त गोष्ट म्हणजे ' सोसाट्याचा वारा ' ! जो वारा एका ढगाला कुठे विसावू देत नाही , की एखाद्या वृक्षाला पठारावर थारा ! पण अशा प्रतिकूल परिस्थितही हार मानेल , तो प्राणी मनुष्य कसा ? लाजो , जबरदस्त रेसिपी आहे . आणि फोटोज तर अप्रतिमच आहेत . . . मस्तंच गं . खूप कष्ट घेतले असशील आम्हाला ही माहीती उपलब्ध व्हावी म्हणून . . . आयूष्य संपताना का भेटला अखेरी आता मुक्या व्यथेचा तू एकटाच वाली ! ! सांगवी - महाराष्ट्र केसरी कुस्ती स्पर्धेतील विजयी मल्लांची पुढील वर्षीपासून उत्तेजक चाचणी घेण्याचा निर्णय गुरुवारी महाराष्ट्र कुस्तीगीर परिषदेच्या 53 व्या अधिवेशनात घेण्यात आला . परिषदेच्या आज झालेल्या अधिवेशनास 58 जिल्ह्यांचे प्रतिनिधी उपस्थित होते . त्यावेळी सरचिटणीस बाळासाहेब लांडगे यांनी उत्तेजक चाचणीचा प्रस्ताव मांडला . येथे सुरू असलेल्या महाराष्ट्र केसरी स्पर्धेत काही आजी - माजी मल्लांनी या वर्षीपासूनच उत्तेजक चाचणी घेण्याची मागणी केली होती . मात्र , नियमानुसार मल्लांना तशी सूचना एक महिन्यात द्यावी लागते . तशी सूचना या वेळी दिली गेली नसल्याने पुढील वर्षीपासून ही चाचणी सक्तीची करण्याचा निर्णय एकमताने घेण्यात आला . परिषदेच्या अधिवेशनात कुस्तीत महाराष्ट्राची पीछेहाट होत असल्याबद्दलही खंत व्यक्त करण्यात आली . मल्लांसाठी आचारसंहिता लागू करण्याचा निर्णय घेण्यात आला . त्यानुसार परिषदेच्या महत्त्वाच्या स्पर्धेत प्रवेश घेऊनही खेळणाऱ्या मल्लांवर दोन वर्षांची बंदी लादण्याचा निर्णय घेण्यात आला . ही जबाबदारी जिल्हा संघटनांवर सोपविण्यात आली असून , ते कारवाई करण्यात अपयशी ठरल्यास त्या संघटनेवर कारवाई करण्याचा निर्णय मंजूर करण्यात आला . त्याचबरोबर राज्य संघटनेने घेतलेले निर्णय मल्लांपर्यंत पोचण्यासाठी " एसएमएस ' आणि - मेल अशा आधुनिक सुविधा वापरण्याच्या सूचनाही यावेळी जिल्हा संघटनांना देण्यात आल्या . राज्य कुस्तीगीर परिषदेची घटना बदलण्याचाही मुद्दा चर्चेत आला . मात्र , घटना दुरुस्तीची तरतूद नसल्यामुळे त्यासाठी नवी समिती नियुक्त करून तिच्या अहवालावरून निर्णय घेतला जावा , असे ठरविण्यात आले . परिषदेच्या वतीने घेण्यात येणाऱ्या अधिवेशनाचा खर्च मोठ्या प्रमाणावर होतो ; मात्र संघटना आर्थिकदृष्ट्या कमकुवत असल्याने अडचणी निर्माण होतात , असे सांगत मुंबई कुस्तीगीर संघटनेचे उपाध्यक्ष संजय शेटे यांनी कार्यालयीन खर्चासाठी दर वर्षी 60 हजार रुपये देण्याची घोषणा केली . त्याचबरोबर महिलांची राज्य अजिंक्‍यपद स्पर्धा पुढील वर्षी धुळ्यात , तर पुरुष गटाची ग्रीको रोमन राज्य अजिंक्‍यपद स्पर्धा खेडमध्ये ( चिंबळी ) येथे घेण्याचा निर्णय झाला . 54 व्या महाराष्ट्र कुस्तीगीर परिषदेच्या पुढील अधिवेशनाच्या आयोजनाविषयी निर्णय परिषदेच्या पुढील कार्यकारिणीच्या बैठकीत घेण्याचे ठरले . ' फेमिनिस्ट ' चळवळीला ज्यांचा हातभार लागला त्या सार्‍याच कार्यकर्त्यांची नोंद इतिहासही ठेवू शकला नाही . काही महत्वाची नावे मात्र कधीही विस्मृतीत जाऊ नयेत - कारण काल ' त्या ' होत्या म्हणून आपण आज या ठिकाणी आहोत . व्वा वा निशिकांतजी क्या ब्बात है , , , सोबतच सुरेश भटांचा एक शेर आठवला , तेवढ्यात बाहेरुन आनंदाचे चीत्कार येऊ लागले . श्रीरामांनी त्वरेने रथाचे पडदे दूर केले . अयोध्येचे नगरजन वेस ओलांडून श्रीरामांच्या स्वागतासाठी आले होते . त्यांचा आनंद गगनात मावेनासा झाला होता . श्रीरामांवर फुले , अक्षता उधळल्या जात होत्या . हवेत अबीर , गुलाल भरुन राहिले होते . म्हातार्‍याकोतार्‍या त्या दोघांकडे बघत कानावर बोटे मोडत होत्या . उपरोल्लेखित आयतीमध्ये वस्तू आणि सेवा यांचा मोबदल्यावर देवाणघेवाणीचा अर्थ ' व्यवहार ' या शब्दापासून अभिप्रेत आहे . आपसातील राजीखुशीसह याला सशर्त नियमांच्या चौकटीत बसवून देवाणघेवाणीच्या अशा या सर्व पद्धतींना अवैध ठरविले आहे की ज्यामध्ये एखाद्या प्रकारचा दबाव सामील असावा अथवा एखादी दगाबाजी अथवा कूटनीती असावी की , जिची कल्पना दुसर्‍या व्यक्तीला झाल्यास ती यावर सहमत व्हावी . मग आणखीन जास्त ताकिदीसह फरमावण्यात आले की , बीकानेर , 31 दिसम्बर हिन्दी पढ़ने से कोई हिन्दू नहीं होता तथा अरवी फारसी पढ़ने से कोई मुसलमान नहीं होता , यह अलफाज मौलवी हाजी सतार खां ने कहे वे दन्तौर में सर्वशिक्षा अभियान बीकानेर विकास खण्ड द्वारा आयोजित अल्पसंख्यक शिक्षा के अन्तर्गत अभिभावक , साम्प्रदायिक मुखियाओं एवं जनप्रतिनिधियों की एक दिवसीय कार्यशाला में बोल रहे थे [ . . . ] [ . . . more ] नुकत्याच एका मराठी वर्तमान पत्रात जाहीर झाल्याप्रमाणे मुंबई मध्ये उत्तर प्रदेश वाल्यांचे २५ % , बिहारी लोकांचे % , दक्षिण भारतीयांचे % , गुजराती आणि मार . . . प्रकाश नसल्याने अंधार म्हणजे काळा रंग हे ठरले . अंधारापासून प्रकाशा पर्यंतचा फरक राखाडी रंग पट्टीच्या ( ग्रे स्केल ) साह्याने मोजतात . कोणत्याही प्रकाशाचा पांढरा रंग किती पांढरा आहे हे ठरवण्याचे माप केलव्हीन अंश ( के डिग्री ) तपमान असे आहे . संगणकाच्या प्रतिमा दर्शकाचा पांढरा रंग ५५०० ते ९३०० के अंश असतो . छाया चल चित्रण व्यवसायात प्रकाश किती के अंश पांढरा आहे हे निश्चित करणे फार महत्त्वाचे मानले जाते . तसेच प्रकाशाचा उजेड ( इंटेन्सीटी ) एखाद्या पृष्ठभागावर किती आहे हे मोजण्याचे माप लक्स ( एल एक्स ) आहे . प्रकाश निर्माण करणाऱ्या साधनाची प्रकाश निर्माण क्षमता मोजण्याचे माप ल्युमेन ( एल एम ) आहे . ( वर सांगितलेली फिल्म तासांची असल्याने प्रत्येक बारकावा इतक्या सुंदरपणे टिपलाय की त्या महाकथेला उत्तम न्याय मिळतो असे वाटते : ) ) ऐतिहासिक जीवनियों में अश्‍वघोष कृत बहुचरित , वाणभट्ट का हर्षचरित , वाक्यपति का गोडवहो , विल्हण का विक्रमांगदेव चरित , पद्यगुप्त का नव साहसांहत्र चरित , संध्याकार नंदी कृत रामचरित , हेमचन्द्र कृत कुमार चरित , जयनक कृत पृथ्वीराज विजय आदि का विशेष रूप से कबुल ! मात्र लाकडाला केवळ धातू , प्लस्टिक्स इतकेच पर्याय आहेत याची मला खात्री नाहि . एखादा जर मला लाकडी फर्निचर वापरू नको म्हणत असेल तर त्याला पुर्वग्रहाने थेट वेडगळ सल्ला ठरवून उडवून लावता त्याने सुचविलेला / ले पर्याय विचारात घेऊ इच्छितो इतकेच ! भारतीय सेनेच्या या दलाची १९११ रोजी स्थापना झाली होती . ( या दलाला या नावानेही ओळखल्या जाते . ) या दलाच्या स्थापनेला १०० वर्षं पूर्ण होत असल्यामुळे भारतीय सेनेने या नावाने भारतातील काही मोजक्या शहरांमध्ये ' एयर शो ' आयोजित केले आहेत . ( ज्यात सुदैवाने आपले नांदेडही होते . ) , आणि यांचा प्रचार आणि प्रसार करणे हाच या मोहीमेमागील उद्देश आहे . मध्यप्रदेशातील महू या शहरातून सुरू झालेली ही ' मोहीम ' आज आपल्या नांदेडात येऊन पोहोचली होती . दुपारी ते या वेळामध्ये नांदेडीअन्सना या ऎतिहासिक मोहिमेला पाहण्याचे नशिब लाभले . या विमानांच्या उड्डाणांची काही छायाचित्रे : - चित्रपटासाठी गाणी लिहिण्या आधी दिग्दर्शक तुम्हाला कथानक सांगतात का ? सालं काढता कूट करणं मान्य , पण खिचडीत वगैरे ते बरं दिसत नाही . . . उन्हातान्हात कामं सारी करतो रातंदिस राबराब राबतो कर्ज काढूनी खत पिकाला देतो तरीबी पोटाला नाही पोटभर भाकरी आम्ही शेतात कसणारे शेतकरी | | | | अशीच एक संध्याकाळ होती . निरुपाचे करवा चौथचे व्रत चालू होते . इकडे अमजद बारमध्ये पीत बसला होता . तेवढ्यात तिथे उगीचच ऍक्सेंट मारत बोलणारा जीवन नावाचा तस्कर आला . त्याने अमजदला स्वतःकडे सहाय्यक तस्कर म्हणून जॉब ऑफर केला . ' मी खुनाचं पाप केलंच आहे . आता मला वाममार्गाला लागल्यावाचून गत्यंतर नाही . त्याशिवाय मला पैसा मिळणार नाही . ' अमजदने मनाशी विचार केला आणि जीवनला आपण ऑफर घेत असल्याचे कळवले . सोन्याच्याच सानिध्यात राहायचे असेल तर एखाद्या पेढीजवळ घर घेणे उत्तम . मुलाचेही नाव सोन्या ठेवावे म्हणजे जोवर तो घरात असेल तोवर सर्वच जण सोन्याच्या सानिध्यात राहतील . इसवी सन १९९८ , सप्टेंबर महिना , मु . पो . पुणे . संध्याकाळी साडेपाच वाजले होते , वडील नुकतेच कामावरुन येत होते , अजुन त्यांनी बजाज सुपर स्टॅंडवर पण लावली नव्हती , तोच मी पळत वाड्यात आलो . मला त्यातल्यात्यात पांढरट शर्ट , थोडीशी गडद पॅंट आणि बुट घातलेले बघुन , डॅड ( आजकाल मी वडिलांना डॅड म्हणत होतो ) म्हणाले , " आजकाय विशेष ? " " मी स्कुटर घेऊन जाऊ ? " " पण आज स्वारी कुठे ? PL शिवाय अभ्यास कधीच करु नये असे काय विद्यापीठाने सांगितले आहे का ? " " मी अभ्यास करतो हो , तुम्हाला दाखवुन करत नाही इतकेच आणि मार्क्स मिळतात ना बस्स ? आणि मला कॉलेजात जायला उशीर होतोय , मी जाऊ " खरे तर मी आता BCS च्या एका क्लासमध्ये अर्धवेळ गणित शिकवत होतो . तिसऱ्या वर्षाच्या परीक्षेच्या दिवसात दुपारी परीक्षा देऊन संध्याकाळी शिकवायचो . तरीसुध्दा मी विद्यापीठात सातवा - आठवा आलो असल्याने घरचे सगळे माझ्यावर जरा खुष होते . " तुकाराम महाराज म्हणाले आहेत ना की जास्त मार्क्स मिळवुन कोणाचे भले झाले आहे ? मला उशीर होतोय मी स्कुटर नेऊ का ते सांगा " " हे आता तुकाराम महाराज कधी म्हणाले ? आजकाल तुला साक्षात्कार पण होतात वाटतं . . . . आणि तुझ्या लुनाला काय झाले ? " " अहो ते मीच म्हटलंय , पण तुकाराम महाराजांच्या नावाने जरा वजन वाढतं , आणि ते गांधीजींनी नाही का आपल्या नाटकात लिहिलंय की ' नावात काय आहे ? ' म्हणुन . . . आणि माझ्या लुनात पेट्रोल थोडे कमी आहे . " " वाह रे वाह , ते शेक्स्पीयरने लिहिलंय " " तेच ते हो ! ! शेवटी ' नावात काय आहे ? ' " असं म्हणत मी स्कुटरला किक पण मारली , " आणि तुम्हाला सागितलेच नाही ना , मी टाटा इंफोटेकच्या Campus interview च्या पहिल्या फेरीत पास झालो आता शेवटची मुलाखत आहे , तिथेच निघालोय " " गाडी फार वेगात चालवतोस तु , सावकाश जा रे " , वडिलांचे वाक्य संपेपर्यंत मी नक्की फडगेट पार केली असेन . मुंबईला सारस्वत आणि सीकेप्यांच्या घरी सर्वात स्वस्त आणि मस्त मच्छीफ्राय मिळेल . गोड्या पाण्यातले मिळेल का सांगता येत नाही पण पापलेट , सुरमई , बांगडा , बोंबिल , मांदेली वगैरे निश्चितच . दोन्ही जाती पक्क्या मासेखाऊ आणि अगत्यशील त्यामुळे मस्त आणि स्वस्त नक्कीच मिळेल . : - ) आदिकाल से भारत में पनिहारिन का महत्व चला रहा है यदि कोई पनिहारिन पानी से भरा बेवड़ा लेकर कार्य पर जाते हुए व्यक्ति के सामने जाए तो शुभ माना जाता है बारमासा लोक गीत में बारह महीने का उल्लेख रहता है पर कतिपय बारहमासा में महत्वपूर्ण महीनों को ही लिया जाता है लोकगीत ग्रामीण जीवन की अभिव्यक्ति हैं , जिसमें उनके व्यस्त दैनिक जीवन के दर्शन होते हैं इन गीतों में व्याकरण दोष होना स्वाभाविक है किन्तु भाषा और भाव की दृष्टि से गरिमामय होते हैं किसी - किसी लोक गीत की भाषा इतनी क्लिष्ट होती है कि उसके भावों को समझना मुश्किल हो जाता है इसके अतिरिक्त संगीत की दृष्टि से भी इन्हें लयबद्ध तरीके से गाया भी जा सकता है संगीत तत्व इनमें समाहित रहता है लोकगीतों में प्राचीन संस्कृति का समन्वय बखूबी देखने को मिलता है कि भूतकाल में किस प्रकार अपनी दिनचर्या प्रारंभ करते थे प्रस्तुत है - बाहरमासा पानिहारिन लोक गीत - आज घुराऊँ धुधलो पणिहारी हे लो मोटो ड़ी छाँटा रो बरसे मेह , बालाजी 1 किणजी खुणाया नाड़ा नाड़ियाँए पणिहारी हे लो किणजी खुणायो तलाब बाला 2 सासु जी खुणायां से नाड़ा नाड़ियाँ पणिहारी हे लो सुसरो जी खुदायो तालाब बालाजी 3 किणसुं बंधावो नाड़ा नाड़ियां . . . . . . . . . . . . किणसुं बंधावो तलाब बालाजी 4 नारेले बंधावो नाड़ा नाड़िया से पणिहारी हे लो मोतीड़े बंधावो समद तलाब बालाजी 5 साता रे सहेल्यां रे झूलरो लो , पणिहारी हे लो पाणिड़े ने गई रे तलाब बालाजी 6 घड़ो ने डूबे बेवड़ो पणिहारी हे लो इंढाणी रे तिर तिर जाय बालाजी 7 ओरा रे तो काजल टीकियाँ , पणिहारी हे लो थारोड़ा है फिका सा नेन बाला जी 8 ओरां रे पीवजी घर बसे लजा ओठी हे लो म्हारोड़ा बसै परदेस , बालाजी 9 सातो रे सहेल्याँ पाणी भर चाली रे पणिहारी हे लो पणिहारी रयोड़ी तलाब बालाजी 10 घड़ो तो पटक दैनी ताल में , पणिहारी हे लो चाले नी ओठीड़े री लार , बाला जी 11 बेवते ओठी ने हेलो मारियो लंजा ओठी हे लो घड़इयो उखणावतो जाव बाला जी 12 बालूं ने जालूँ थारी जीभड़ी लंजा ओठी हे लो डस जो थनै कालो नाग बालाजी 13 चालें तो घड़ाय दो तने बाडलो पणिहारी हे लो चाले तो घड़ावो नवसर हार बालाजी 14 एड़ा तो बाडलिया म्हारे घरे घणा रे लंजा ओठी हे लो खूंटीई ये रे टांग्या नवसर हार , बालाजी 15 हाले तो चीरावो थारे चुड़लो से पणिहारी हे लो हाले तो ओढ़ावा दखणीरोचीर , बालाजी 16 चूड़लो चीरा से घण को साहिबो रे लंजा ओठी हे लो ओढ़णियों ओड़ा से माँ जाओ वीर , बालाजी 17 के हेरे सासू साबकी पणिहारी हे लो के हेरे थारे पीह ररियो - परदेस बालाजी जी 18 नहीं रे सासू म्हारे साबकी रे , लंजा ओठी हे लो नहीं रे म्हारे पीहरियो परदेस , बालाजी 19 घड़ो तो भरने पाछी वाली पणिहारी हे लो आवोड़ी का फल सुंवार , बालाजी 20 घड़ो तो पटकदाँ ऊभी चोक में रे , म्हारा सासू हे लो वेगो रे म्हारो घड़इयो उमराव बालाजी 21 किण तने मोसो मारियो म्हारी बऊवड़ जी है लो किण तने दीनी गाल , बाला जी 22 एब ओठी म्हाने इस्यो मिल्यो , महारा सासू जी हे लो पूछी म्हारे मनड़े री बात बालाजी 23 किण जी सरीखी ओठी फूठरो - - म्हारी बऊवड़ जी हे लो किण जी री आवे अणेहार , बालाजी 24 देवरजी मरीरव खोठी फुठरो , म्हारा सासू जी हे लो किण नणदल बाई आवे अणेहार बाला जी 25 थे तो म्हारा बऊजी भोला घणा भोला बऊजी हे लो वे तो है थारा भरथार , बाला जी 26 उक्त बारहमासा का भाव सारांश इस प्रकार है कि गीत की नायिका का विवाह बाल्याकाल में हो जाने से युवावस्था होने तक वह उसे लेने नहीं आया और परदेश चला जाता है उसे गये बहुत वर्ष व्यतीत होने पर भी नहीं आया वर्षा ऋतु का समय है , रिमझिम - रिमझिम गाते से पानी बरस रहा है ग्राम की नव वधुएँ नाना प्रकार के श्रृंगार कर मन में फूली नहीं समा रही है एक युवा राही सरोवर की पाल पर खड़ा हुआ नायिका को उदास देखकर प्रश्न करता है कि हे पनिहारिन ! अन्य नव वधुओं के नयनों में काजल की रेखा चमक रही है , परन्तु तुम्हारे नयन फिके क्यों हैं नवें चरण में पनिहारिन उत्तर देती है कि हे युवक पथिक ! अन्य नव वधुओं के पति तो उनके साथ रहते हैं किन्तु मेरे पति तो परदेश में है वह युवक गीत की नायिका का पति ही था बहुत वर्षों के वियोग ने तथा नाबालिग आयु में विवाह हो जाने से नायिका को अपने जीवन साथी ( पति ) को अपरिचित सा कर दिया था वह पति को पहचान सकी ग्यारहवें चरण में नायिका को ज्ञात होता है कि पथिक नायिका को संबोधित करके कहता है कि हे पनिहारिन ! घड़े यहीं सरोवर के तट पर छोड़कर मेरे साथ हो जा परन्तु नायिका पतिवर्त धर्म से डिगने वाली नहीं थी पथिक के इन शब्दों ने उसके हृदय में कांति पैदा कर दी तेरहवें चरण में वह साहसपूर्वक पथिक को उत्तर देती है कि हे पथिक ! झुलसती हुई बालू के समान तेरी जीभ झुलस जाये और तुम्हें काला नाग डस लेवे पति जो पथिक के रूप में उससे वार्तालाप कर रहा था और उसको नाना प्रकार के प्रलोभन दे रहा था , मानों वह उसकी परिक्षा ले रहा हो पथिक उसको प्रलोभन देते हुए कहता है कि हे पनिहारिन ! यदि तू मेरे साथ चलेगी तो तुझे ठुस्सी और नवलखा हार बनवा दूँगा नायिका को मूल्यवान वस्त्रों और चूड़ों का भी लालच दिया गया है , परन्तु नायिका इन प्रलोभनों में आने वाली थी अर्थात फँसने वाली थी उसने पन्द्रहवें चरण में उत्तर दिया कि हे युवक पथिक ! ऐसे मूल्यवान आभूषणों एवं वस्त्र मेरे घर में खूँटियों पर टँगे रहते हैं नायिका जैसे - तैसे पानी भरकर अपने घर आयी बहू का क्रोधपूर्ण चेहरा देखकर सास बाइसवें चरण में उससे प्रश्न करती है कि हे प्यारी बहू ! क्या आज तुम्हें किसी ने गाली दी अथवा ताना मारा तेइसवें चरण में बहू उत्तर देती है कि हे सास जी ! आज मुझे एक ऐसा युवक पथिक मिला , जिसने मेरे मन की सारी बांते पूछ ली सास को तो पूर्व से ही ज्ञात था कि वह उसके पतिदेव ही हैं परन्तु चौबीसवें चरण द्वारा वह बहू से पूछती है कि तू क्या उस पथिक का रूप रंग बता सकती है पच्चीसवें चरण द्वारा वह उत्तर देती है कि पूजनीय सास जी ! उस पथिक का रूप रंग देवरजी के रूप रंग के समान ही प्रतीत होता था सास अपनी बहू के भोलेपन पर मुस्कुराई और अंतिम चरण छब्बीसवें में बहू से कहती है कि हे भोली बहू ! वास्तव में तू बहुत भोली है , वे तो तेरे ही पति देव थे यह सुनकर नायिका का हृदय गदगद् हो जाता है उक्त बारहामासा में हमें प्राचीन संस्कृति के दर्शन होते हैं कि प्राचीनकालीन नारियाँ कितनी भोली , चरित्र की दृढ़ हुआ करती थीं प्राचीन संस्कृति का इतिहास भी यही बताता है पति धर्म का पालन करने वाली नारियों को देवता भी शीश नवाते हैं बेग यांच्या धोरणात पैशाखेरीज दुसरे कुठलेच तत्व नसल्यामुळे त्यांनी त्याच वेळी सद्दाम हुसेन यांच्याशीही एक कहूता येथील अधिकारी तिथे पाठवून संपर्क साधला . गंमत म्हणजे याच वेळी संयुक्त राष्ट्राच्या सुरक्षा समितीने ' जरूर त्या सर्व कारवाया ' करून सद्दामला कुवेतमधून हाकलून देण्याच्या मोहिमेला एकमताने परवानगी दिली सद्दाम यांच्या सैन्याला हुसकून काढण्यासाठी अमेरिकेच्या नेतृत्वाखाली फौजेची जमवाजमव सुरू झाली . बेग यांच्या दूताने सद्दामला अणूबाँब देऊ केला . त्यांचा स्वतःचा प्रकल्प इस्रायलच्या ' उसीराक ' येथील reactor वर केलेल्या हल्ल्याने उध्वस्त झाला होता सद्दाम त्यांच्या शास्त्रज्ञांनी त्या प्रकल्पाचे पुनरुत्थान करण्याचे प्रयत्न चालूच ठेवले होते . मुनीर खान डॉ . खान हे दोघे मिळून इराकला संपूर्ण साधन सामुग्री चालवायचे तंत्रज्ञान द्यायला तयार होते . एकनंबर चा भिकारदास , बिनडोक , आघाऊ , ओव्हरकॉन्फिडन्स , कसलाही आगापिछा नसलेला चित्रपट आहे हा . . काय तो अमिरखाण पण . . छ्या . . च्यायला त्या पेक्षा परवा पाहिलेला " दिल तो बच्चा है जी " बरा होता गुरुत्वाकर्षण च्या नियमाप्रमाणे कुठलीही वस्तू उंचावरून किंवा उतारावरून खाली पडते , यात काही वादच नाही . परंतु निसर्गात काही गोष्टी गुरुत्वाकर्षण च्या विरोधात पाहायला मिळतात . ह्यालाच इंग्लिश मध्ये anti garavity म्हणतात . सर्वसाधारण कुठल्याही कार म्हणजे चारचाकी गाडीला नियंत्रण करण्यासाठी ब्रेक , accelerator , गिअर असतात . ज्या योगे आपण गाडी सुलभतेने चालवू शकू . नंतर केपीकाकांनी एंट्री मारली . . . मागे आशू , केपी समजून दुसर्‍याच कोणाला तरी भेटली होती . . . त्यामूळे खर्‍या केपी ला बघून आशूने " कोण आहे मग तो तोतया केपी ज्याला मी मागच्या वेळी भेटले होते ? ? ? ? ? ? ? " अशी आवेशपूर्ण गर्जना केली आणि सगळ्यांचे चेहेरे तपासायला सुरूवात केली . . . . सुदैवाने तो तोतया केपी तिथे हजर नव्हता . . नाहितर बिचारा आशूच्या आवेशात होरपळून गेला असता . .

Download XMLDownload text