EN | ES |

mar-36

mar-36


Javascript seems to be turned off, or there was a communication error. Turn on Javascript for more display options.

खरडवही मध्ये एकास एक अशी चर्चा होते आणि ती इतरांना पाहता / वाचता येते . उगाच कवटाळले आभास आसही उराशी दिनरात संध्याकाळ येता डोळ्यातून सारं निखळणारच होतं पुण्यातील अभियांत्रिकी उद्योग - भारत फोर्ज ( जगातील दुसरी सर्वांत मोठी फोर्जिंग कंपनी ) , कमिन्स , अल्फा लावल , सँडविक एशिया , थायसन क्रुप ( बकाव वुल्फ ) , केएसबी पंप , फिनोलेक्स , ग्रीव्ह्‌ज् इंडिया , फोर्ब्स मार्शल , थर्मेक्स इत्यादी . बुश - ४१ यांचे संरक्षणमंत्री डिक चेनी यांच्या माहितीसाठी पाकिस्तानवर एक सर्वंकश अहवाल लिहायची बार्लोंना आज्ञा झाली . चेनी लवकरच या विषयावरील राष्ट्रीय सुरक्षा समितीच्या बैठकीला हजर रहाणार होते . उपलब्ध असलेला सर्व पुरावा गोळा करून बार्लोंनी अतीशय गुप्तता बाळगणार्‍या पेंटॅगॉनच्या सर्व गुप्तहेर संघटनांमध्ये समन्वय ठेवणार्‍या Defence Intelligence Agency ( DIA ) शी संपर्क साधला . DIAला बार्लो चांगलेच परिचित होते कारण बार्लो CIA असताना त्यांनी DIAचे अहवाल वापरले होते . DIAला पाकिस्तानच्या अण्वस्त्रप्रकल्पाबद्दल त्यांनी काय साध्य केले आहे काय करू पहात आहेत याचा आढावा घेणारा एक अहवाल बनविण्यास सांगण्यात आले होते . त्यात खास करून DIAने अमेरिकेने पुरविलेल्या F - 16 जातीच्या विमानाबाबतच्या माहितीवर लक्ष केंद्रित केले होते कारण त्यांची सहा विमानांची पहिली तुकडी १५ जानेवारी १९८३ला सरगोढा विमानतळावर येऊन दाखल झाली होती . ही विमाने रेगन - झिया करारातील एकूण ४० विमानविक्रीच्या कराराचा भाग होती ती पाकिस्तानने सोविएत सैन्याबरोबरचे युद्ध चालूच ठेवण्यासाठी दिली गेली होती ती विमाने अणूबाँबवहनक्षम बनवणे पाकिस्तानला शक्य नव्हते असेही सांगण्यात आले होते . ~ ~ श्री . प्रदीप यांच्यासारख्या ज्येष्ठ आणि संतुलित विचाराच्या सदस्याने " . . . आरारारारारा . . . " सारखी ग्रामपंचायतीच्या कट्ट्यावर बसून गावगप्पा मारणार्‍यासम पातळी या विषयासंदर्भात गाठावी याचा मनस्वी खेद होत आहे . मुंबई - राज्य सरकारने मागील पाच वर्षांतील खतांचा वापर , बदलती पीकपद्धती , उपलब्ध सिंचन क्षमता जिल्ह्यांची मागणी यांचा विचार करून या वर्षासाठी 46 . 35 लाख मेट्रिन टन खतांची मागणी केंद्र सरकारकडे नोंदविली होती . राज्याच्या मागणीला केंद्र सरकारने सकारात्मक प्रतिसाद दिला असून , राज्यासाठी 43 लाख मेट्रिन टन खतसाठा मंजूर केल्याची माहिती मुख्यमंत्री पृथ्वीराज चव्हाण यांनी दिली . मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत घेण्यात आलेल्या निर्णयांची माहिती देताना ते बोलत होते . राज्याची एकूण 18 . 35 लाख क्‍विंटल बियाण्यांची गरज असून , एकूण उपलब्धता 20 . 57 लाख क्‍विंटल आहे . आतापर्यंत 16 . 33 लाख क्‍विंटल बियाण्यांचा पुरवठा शेतकऱ्यांना झाला असल्याचे मुख्यमंत्र्यांनी सांगितले . कापूस हे महाराष्ट्रातील नगदी पीक आहे . त्याची लागवड प्रामुख्याने 26 जिल्ह्यांतील 39 लाख हेक्‍टर क्षेत्रावर केली जाते . कापसाच्या एकूण क्षेत्रापैकी 95 टक्‍के क्षेत्रावर बीटी कापसाची तर उर्वरित क्षेत्रावर देशी सुधारित वाणांची लागवड करण्यात येते . राज्यात कापूस पिकाच्या क्षेत्रात सातत्याने वाढ होत आहे . आज रात्रो ठिक साडे बारा वाजता भारतीय लोकशाहीचे एक भयनाट्य सुरु होईल . प्रचंड प्रमाणात पैसा , दारु अन . . चा पुर येउन त्यात लोकशाहीचे प्रेत वाहुन जाईल . तर तम्माम नागरिकांनो , आज आत्ता ताबडतोब , दोन मिनिटे शांत बसुन , आपण आपल्या लोकशाहीला आदरांजली वाहु ! आमच्याकडे माझी बायको आमच्या लग्नाआधी घरी आली की , आई तिला शेंगादाणे भाज , झाडावरची फुलं काढुन आण अशी कामं लावत असे . अनुभवी सासवांना अशा छोट्या छोट्या गोष्टीतुन सुनांच्या / होणा - या सुनांच्या स्वभावाची बरीच वैशिष्ट्ये कळतात . शर्माजींना देखील ह्याची बातमी लागलीच होती ते मला पाहताच म्हणाले " हा राज बेटे बडा तीर मारा , साल हो गये मुझे यहा झक मारते हुये पर हमे तो ट्रेन से भी कही नही भेजा कंपनी ने पर तुझे तो सिधे हवा मे भेज रही है . . . हा हा . . . यार एक काम कर ना , प्लेन में ना जो लडकीयां होती है ना मस्त होती जब वापस आयेगा ना तब बात करेंगे . " मी लगेच त्यांना म्हणालो " शर्माजी . . . कमसे कम नाम के वास्ते ही सही कुछ शर्म करो . . . बाबूजी आप भी ना आपकी उम्र देखो . . . आप की बाते देखो " मग शर्माजी पुन्हा जोर जोरात हसत म्हणत " तो तुभी बोलना सिख ही गया . . . यह सब जिंदल की माया है " अर्थात त्यामुळे मला अनेक वर्षांपुर्वी आलेल्या एका अनुभवाचे रहस्य उकलायला मात्र पुरेशी मदत झाली असे वाटत नाही . माझ्या स्वप्नात मराठी डिटेक्टीव्ह नंदु नार्वेकर एका पार्टीला जातो आणि खुप खातो आणि त्याला तसे करतांना पाहुन ते सर्व माझ्या पोटात जात असल्यासारखे मला वाटते . दुसर्या दिवशी माझे पोट बिघडलेले होते . चला म्हणजे आता पुढची मतच सानिया बुरखा घालून खेळणार ! ! ! कोई सामग्री प्रकार निर्धारित करने के बाद , आप इसे वर्तमान साइट या अन्य साइट्स के एकाधिक दस्तावेज़ों में पुन : उपयोग कर सकते हैं . यह आपको अपनी सामग्री किसी अर्थपूर्ण तरीके में संगठित करने में सक्षम करता है और आपके दस्तावेज़ प्रबंधन समाधान में आपकी सामग्री से समान क्षमताएँ संबद्ध करता है . उदाहरण के लिए , यदि आपका संगठन किसी विशेष प्रकार का कॉन्ट्रैक्ट उपयोग करता है , तो आप उस कॉन्टैक्ट के लिए मैटाडेटा निर्धारित करने वाला कोई सामग्री प्रकार , उस कॉन्ट्रैक्ट के उपयोग के लिए टेम्पलेट , और कॉन्ट्रैक्ट की समीक्षा और उसे पूरा करने के लिए आवश्यक वर्कफ़्लो बना सकते हैं . कोई दस्तावेज़ लायब्रेरी प्रकार , जिस पर आप कॉन्टैक्ट सामग्री प्रकार जोड़ते हैं , मैटाडेटा परिभाषाएँ और सामग्री प्रकार का वर्कफ़्लो सम्मिलित करता है , और लेखक नए कॉन्टैक्ट बनाने के लिए आपके द्वारा निर्दिष्ट टेम्पलेट उपयोग कर सकते हैं . नाटकाच्या तिसर्‍या वैशिष्ट्याला डॉ० केळकर समाराधन म्हणतात . समाराधन म्हणजे सर्व संबंधितांची एकत्र खुषी होणे आणि एका घटकाने दुसर्‍याची खुषी राखणे . प्लॅस्टिकच्या पिशवीचं वाक्यं तर एकदम ' जियो ' अशी दाद घेणारं . तुम्हाला असा अनुभव तुमच्या वा इतरांच्या वापराबाबत आहे का ? - नक्कीच आहे . ' लैंगिक बाबींची चारचौघात उघडपणे चर्चा करणे ' हे आवश्यक नाही . ती चर्चा शक्य तितक्या खाजगीत असावी . शक्यतो कळत्या वयातल्या लहान मुलांच्या कानांवर हे शब्द पडू नयेत असा माझा कल असतो . आपण ज्या व्यक्तींना आपल्या खाजगीतले समजत नाही त्या व्यक्तींशी या विषयावर बोलताना मर्यादा हव्यात . अशा मर्यादाच शहरी , ब्राह्मणी मध्यमवर्गीयांना लैंगिक शब्दांचे इंग्रजी रूप वापरण्यास भाग पाडतात . कारण त्यांना तो पर्याय उपलब्ध असतो . ग्रामीण लोकही असे मराठी शब्द सर्रास वापरत नाहीत . नाहीतर या शब्दांचे ' असभ्य ' , ' अप्रतिष्ठीत ' , ' अर्वाच्य ' , ' शिवीगाळ ' असे वर्णन रूढ झाले नसते . ज्याअर्थी अजूनही शहरी अथवा ग्रामीण दोन्ही प्रकारचे लोक हे शब्द इतरांना अपमानीत करताना उघडपणे उच्चारतात त्याअर्थी मराठी संस्कृतीमध्ये अजूनही त्या शब्दांना इतर शब्दांच्या बरोबरीचा दर्जा नाही . तथाकथित उच्चभ्रू , शहरी , मध्यमवर्गीय , ब्राह्मणी . समाजात अशाही व्यक्ती आहेत ज्या उघडपणे असे मराठी शब्द चारचौघात वापरतात , वर्णन करतात . परंतु ही उदाहरणे अपवादात्मक आणि अशा व्यक्तींना ' सैल जिभेची ' म्हणून ओळखण्यात येते . तसं असल्यास तुम्हाला माझी कारणं पटतात का , की दुसरी कोणती कारणं आहेत ? - ( व्हिक्टोरिअन प्यूरिटानिजम प्रमाणे तो ब्राह्मणी सोवळेपणा मला वाटतो . इंग्रजी शब्दांमुळे त्या सोवळेपणाला तडा जाणाऱ्या अर्थाची धार बोथट होते असं वाटतं . ) हे मत पटत नाही . वर मी म्हटल्याप्रमाणे ' ब्राह्मणी सोवळेपणा ' वगैरे सापेक्ष आहे . ब्राह्मणेतर समाजातही कारण नसताना उगाचच कोणी ' ते ' मराठी शब्द उच्चारत नाही . याचाच अर्थ असा की ते शब्द उच्चारायला सर्वांना सारखीच लाज वाटते . एकूण सर्व समाजात ( केवळ ब्राह्मण नव्हे ) पर्याय उपलब्ध असेल तर शक्यतो मराठी शब्द टाळण्याकडे कल असतो . तुकोबांनी असे शब्द काही ठिकाणी वापरले म्हणून पूर्ण अभंगगाथा याच शब्दांनी भरलेली आहे असे म्हणता येणार नाही . शिवाय कालमानपरत्वे समाजातील फरकाबरोबरच भाषेबद्दलचा दृष्टीकोनही बदलत जातो . तुकारामांस जे शब्द सहज वाटले ते शब्द आज डॉ . सदानंद मोरे त्यांच्या व्याख्यानात वापरतील असे वाटत नाही . ( त्यांना विचारले पाहिजे . : ) ) राहूल देशपांडे : सध्या गझलचे खूप कार्यक्रम इथे आल्यावर करायला लागलो . म्हणजे झालं असं , थोडं विषयांतर होईल पण सांगतो . आत्ता इथे आल्यानंतर काही पाकिस्तानी लोकं आहेत डॅलसला . त्यांना माझी सीडी ऐकायली दिली होती . त्यांचं म्हणणं पडलं की शब्दावर अजून काम करायला पाहिजे . मला वाटतं ती - वर्षांपूर्वीची सीडी होती . तर मी त्यांच्यासाठी एक कार्यक्रम केला . फक्त चारच लोक होते . माझी गझल ऐकल्यावर त्यांना खूप आवडली ती . ते म्हणाले की अशी गझल खूप वर्षांनी ऐकली आम्ही . आता तेच लोक खटपट करून डॅलसला माझा गझलचा कार्यक्रम करताहेत . तर हे गझल काय , ठुमरी काय , दादरा काय , आजोबांचं प्रचंड प्रभुत्व होतं या सगळ्यांवरती . एन . चंद्रा तर प्रोड्युसरही होते . ते तर संधी " देणार्‍या " जागी पोचले होते . . . अशा वेळी तिथे पोचल्यावर तरी नाव लपवण्याचा उद्देश काम मिळवणे असा असू शकत नाही . पहिल्या भेटीतच हे पाणी काही वेगळं आहे असं माझ्या ध्यानात आलं . मग केतकर बर्‍याच वेळा भेटले , भेटतच राहिले . काही व्यावसायिक कारणानं आम्ही एकत्र आलो खरे , पण ते कारणही नंतर विरघळून गेलं . केतकर झुऑलजीचे प्रोफेसर होते खरे , पण त्यांनी प्राध्यापकी सोडूनही आता बरीच वर्षं झाली . गेली काही वर्षं ते पेस्ट कंट्रोलचा व्यवसाय करतात . त्या आधी काही वर्षं त्यांनी इंडस्ट्रीतही काम केलं होतं . आता सगळं स्थिरस्थावर झालं आहे , मुलंही आपापल्या मार्गाला लागली आहेत , पण केतकरांचा धडपड्या स्वभाव त्यांना स्वस्थ बसू देत नाही . सतत त्यांच्या डोक्यात काहीतरी शिजत असतं . परासेठना खास विनंती ( खास हाही इंपोर्टेड शब्द हो ) : गुळांब्याचा कीस अशी एक पाकृ त्यांनी लिहावी . सुवर्णमध्य साधणे कठीण आहे पण अशक्य नसावे बहुतेक . . छोट्या राज्यांची निर्मिती करावी . वेगळे मुंबई राज्य हाच या समस्येवरील एकमेव उपाय आहे . त्यातच मायमराठी चे हित आहे . महाराष्ट्राची राजधानी पुणे करावी . त्यामुळे मराठीला चांगले दिवस येतील . वेगळे मुंबई राज्य आता आवश्यक झाले आहे . खर पाहता मुंबई इतिहासात गुजरात मध्ये होती . दादाभाई नवरोजी , जमशेदजी , फिरोजशहा मेहता यांनी मुंबईला मोठे केले . दिल्ली आणि मुंबई या दोन राज्यांना विशेष दर्जा द्यावा . ओंकार जोशींचे हार्दिक अभिनंदन ! पुढील वाटचालीसाठी शुभेच्छा ! ही चांगली बातमी उपक्रमींपुढे मांडल्याबद्दल तात्या आणि दुव्याबद्दल प्रमोदकाकांचे आभार ! ज्याप्रमाणे अत्र्यानी विडबंन प्रकार मराठी साहित्यात आणला त्याप्रमाणे स्लार्टीनी हा एक नविन कथा प्रकार मराठी साहित्यात आणण्याचा प्रयत्न केल्याबद्दल त्याचे त्रिवार अभिनंदन ! ! ! ! डम्पसाठी सिस्टीम = . योग्य त्या कॉर्डस ज्या कॅमेर्‍यातून कॉम्पमधे डाटा वाहून नेतील आणि परत आणतील . . किंवा मग दोन्हीमधे चालणारी मेमरी कार्डस . . भरपूर जागा हा . डि वर . . एडिट सॉफ्टवेअर मधे चालणार्‍या फॉर्मॅट मधे फायलीला बदलू शकेल आणि परत उलटा बदलू शकेल ( mpeg / avi to dat and other way round ) असा बदलक . उलटपक्षी , माझ्या ( कोणीही सक्ती करता किंवा कोणीही करायला सांगता , स्वेच्छेने आणि वैयक्तिक आवडीखातर केलेल्या ) गोमांसभक्षणामुळे माझे हिंदुत्व आणि ( हल्ली बरेच कमी , पण तरीही काही थोड्या प्रमाणात ) माझ्या मांसभक्षणामुळे माझे ब्राह्मणत्व भ्रष्ट होते असे मानणारे अनेक हिंदुबांधव आणि ( हल्ली बरेच कमी , परंतु तरीही काही थोडे ) ब्राह्मणबंधू ( इतक्या फालतू कारणांनी भ्रष्ट होण्याइतका माझा हिंदुधर्म किंवा माझे ब्राह्मणत्व तकलादू नाही असे मला स्वतःला कितीही वाटत असले तरी ) हिंदुस्थानात ( येथे अमेरिकेत मला क्वचित उपद्रव देऊ शकणार्‍या ख्रिस्ती धर्मप्रसारकांच्या तुलनेत ) खूपच अधिक भेटू शकतात . ( माझ्या ब्राह्मणत्वामुळे माझ्याबद्दल आपोआप छुपा किंवा उघड आकस असणारे हिंदुबांधवही हिंदुस्थानात अनेक असू शकतात , हाही एक पूर्णपणे वेगळा मुद्दा . तो तूर्तास विषयबाह्य म्हणून सोडून देऊ . ) धबधब्याच्या डाव्याबाजूने एक वाट जाते , ती थेट त्याच्या तळाशी , जिथे वरून जोरदार पाणी पडत असते तिथे घेउन जाते . त्यात हिणवण्यासारखं अन हिणवुन घेण्यासारखं काय हेच मला समजले नाही . . . आणि तसंच म्हणायचं तर कोणी काय घालावं , काय खावं वगैरे वैयक्तिक गोष्टीच आहेत नाही का ? " चांगल चार हजार फुटांवरून पडा म्हणजे कळेल तर लोकांना तुम्ही किती उंचावर पोहचला होता ते ! " आणि तेव्हाच मी निश्चय केला , आता झाले ते खूप झाले . मराठी संकेतस्थळांवरचा माझा वावर पूर्णपणे निनावी असणार . ( हा दिवस मराठी संकेतस्थळांसाठी सुवर्णाक्षरांनी लिहिलेला ठरणार , म्हणून कमीतकमी साध्या पेनाने तरी कागदावर माझा निश्चय लिहून ठेवावा असे ठरवले . पण आमच्या घरी नीट चालणारे पेन सापडणे , हे संजोपरावांच्या घरी सोवळे सापडणे , किंवा तात्यांच्या घरी शुद्धलेखनाचे पुस्तक सापडण्याइतके अवघड आहे . ) @ तन्वी , धन्यवाद तन्वी . तुम्हां सर्वांना हे पुस्तक आवडल्याचे पाहुन आनंद होतोय : ) खजूर हलवा साहीत्यः वाटी बिन बियांचा खजूर ( बिया असलेला खजुर असला तर बिया काढायचे काम वाढते ) , / वाटी कणीदार तूप् ( हे घरी काढलेले असेल तर आणखी उत्तम ) , - लवंगा , एखादी दालचीनीची काडी , / वाटी दूध , वेलची , काजू , केसर केळी हलवा साहित्यः चार मोठी पिकलेली राजेळी केळी , नाहीतर केरळा केळी , / वाटी कणीदार तूप , लवंग , किसलेले आले , वेलची , काजू , केसर रोजचेच . पेरु हलवा साहित्य : चार पाच पिकलेले पेरु ( गावठी लालवाले ज्यास्त सुवासिक असतात असे मला वाटते ) , - लवंगा , वेलची पूड , / वाटी तूप , किंचित जिरा - बडिशेप पूड ( मस्त चव लागते ) , मिठ चिमटीभर फणस हलवा साहित्यः वाट्या बरका रसाळ फणसाचा रस चाळणीत गाळून घेतलेली , / वाटी तूप , वेलची , काजू , भोपाळ / गुणा - रामदेवबाबांनी उपोषण मागे घेतले असले , तरी त्याबाबतचे वाद काही थांबायला तयार नाहीत . कॉंग्रेसचे सरचिटणीस दिग्विजयसिंह यांनी त्यांना टीकेचे लक्ष्य केले आहे . " " रामदेवबाबांनी नऊ दिवस केलेले उपोषण हे नाटक होते . बहुतेक सगळ्या मागण्या सरकारने मान्य केल्या असल्याने त्यांच्याशी यापुढे चर्चा करण्याची गरज नाही , ' ' असे दिग्विजयसिंह यांनी म्हटले आहे . " " त्यांची " नौटंकी ' संपली याचा मला आनंद आहे . आता त्यांच्याशी आणखी चर्चा करण्याची गरज नाही , ' ' असे दिग्विजयसिंह यांनी भोपाळ येथे पत्रकारांशी बोलताना सांगितले . बेमुदत उपोषण करण्याची गरज नव्हती , असे स्पष्ट करून ते म्हणाले , " " काळा पैसा बाहेर काढण्याबाबत केंद्र सरकार गंभीर आहे . आपण सर्वांनी सरकारवर विश्‍वास दाखविला पाहिजे . ' ' आपल्याकडे गुप्तपणे आलेल्या देणग्यांचे परिवर्तन ते " व्हाईट मनी ' करत आहेत . हेलिकॉप्टर दान देणाऱ्या व्यक्तीचे नाव त्यांनी जाहीर करावे , असे आव्हान दिग्विजयसिंह यांनी रामदेवबाबांना दिले आहे . " " काळा पैसा असलेल्यांची नावे जाहीर करण्याची मागणी रामदेवबाबा करत आहेत , तर त्यांनीही हेलिकॉप्टर दान देणाऱ्याचे नाव जाहीर करावे . माझ्या प्रश्नांची मालिका मध्येच सोडून आजीनं तळ्याच्या बांधावरून झपाझप पुढं चालायला सुरुवात केली . विदर्भ , महाराष्ट्राकडे या " आदर्श " सरकारचं लक्ष आहे ? हं - नेम्का अर्थ समजला का , असा विचार करतो आहे . ( मला वाटते की हे वाक्य एक " टॉटॉलॉजी " आहे - शब्दार्थाश्रित सत्य आहे . ) मुलाखत छान झाली आहे . समिता शहा यांना संपर्क साधता येइल का ? तसेच त्यांच्या कन्सल्टन्सी आणि services बद्दल पुरेशी माहीती मिळेल का ? आज विकिवर पाहिल्यावर कळलं की ' स्क्रब्स ' या मालिकेत मध्यवर्ती भूमीका साकारणार्‍या झॅक ब्राफने या चित्रपटाची पटकथा लिहिली आहे ( तीही त्याचे शिक्षण चालू असताना ) , दिग्दर्शन केले आहे , आपली आवडती गाणी संकलित करून ती चित्रपटात वापरली आहे स्वतः नायकाची भूमिकाही केली . हे वाचल्यावर या चित्रपटाचे आणखीनच कौतुक वाटले . आणखी एक मजेदार गोष्ट म्हणजे या चित्रपटाच्या सुरवातीलाच " सूर्यकोटी समप् रभ " हा श्लोक पार्श्वसंगीतात वापरला आहे . कोळी नृत्याने तर बहार आणली . तरूणाईची पाऊले आपसुकच थिरकाय लागली . . . . मी हाय कोली , सोडिल्या डोली , मुंबईच्या किनारी . . . मग कवितेतच बुडून गेलो . कार्यक्रम करू लागलो . पुस्तके आली . बरेच काय काय ! सुरेख सुरेख कविता ! सुटसुटीत , साधी तरीही समृद्ध . अगदी सहज . परत भेटुच , तोही म्हणाला - - वा ! अभिनंदन आणि अनेक धन्यवाद ! ! अमेरिकेतील भेटीत बेगींनी इथे काही स्थानिक अमेरिकन ( नेटिव्ह ) लोकांच्या स्थानांना भेटी दिल्या . त्यांची निसर्गपूजक संस्कृती ही अनेक प्रकारे नेटिव्ह अमेरिकनांच्या संस्कृतीप्रमाणे होती . स्थानिक अमेरिकनांच्या संस्कृतीचा विलय कशा प्रकारे झाला हे अरूणाचलींच्या संदर्भात सध्याच्या झपाट्याने बदलणार्‍या परिस्थितीत भारताच्या सीमेवरचे हे राज्य असल्याने समजून घेणे त्यांना महत्त्वाचे वाटत होते . यातूनच त्यांच्या बोलण्यात गांधीजी ( रवींद्रनाथ टागोरांचे बहुदा ) एक वाक्य वापरीत असावे ते आले - " I would let the winds of the world blow through the doors and windows of my house but I will not be blown away " . अरूणाचलमधले नवीन बदल स्विकारताना कदाचित हे वाक्य अरूणाचलींना मार्गदर्शक ठरू शकेल असे त्यांना वाटते . अरूणाचलमधील बदल हा भारताच्या दृष्टीने योग्य प्रकारे व्हायला हवे असतील तर ते अरूणाचलींच्या पद्धतीनेच आणि त्यांना बरोबर घेऊन करावे लागतील याची ही नांदी समजायला हरकत नाही . ? ज्याथबाहा दिपं ? तमुगुबाहा दिपं ? क्वसार ? मुसुंबाहा , रोकनाथ ? महाबुर्ध्द तोकंबाहा ? रायकुबहि ? सिकंमुगु , इउता ? पदुजुया बाहा ? झोछेबाहा नितेधं ? मदुबहि दिपं जीवाला जीव देणारी माणसं जोडली आहेत ह्या अभिजीतनं . ह्याला कारण त्याचे संस्कार . त्याचे आई - बाबा सुद्धा इतके प्रेमळ आहेत ना . मला तर त्यांनी अगदी स्वत : च्या मुलीसारखं प्रेम दिलं आणि मी ही मस्तपैकी हक्काने सगळे लाड करवून घेतले . चिकन काय , फ़िश फ़्राय काय . . काकूंनी अतिशय प्रेमाने खाऊ घातलं . काकांबद्दल काय बोलावं . प्रचंड वाचन आहे त्यांचं . शब्दप्रभू आहेत ते . कायम त्यांचं काहीतरी लिखाण सुरु असतं . अगदी मनापासून कौतुक करणारे , खूप खूप हळवे . प्रत्येक आनंदाच्या क्षणी , टेन्शन्च्या वेळी काकू - काकूंचा आम्हाला खूपच आधार होता . मी , अभिजीत , प्रकाश अर्चना , काका , काकू आम्ही सगळेच ह्या प्रोजेक्ट मधे आकंठ बुडालो होतो . झाले ते पुरे झाले आता मात्र मराठीबद्दल कोणतीही आगळीक सहन करता कामा नये , अन्यथा हेही विसरु नये की या भूमीत जो कोणी मातला त्याला या मातीनेच मातीमोल केले आहे . औरंगजेब - अफझल यांचाही इतिहास हेच सांगतो आणि अबुसारख्यांच्या उन्मत्त आणि घमेंडखोर लोकांचा इतिहास हेच सांगेल . नवी दिल्ली - पुणे मेट्रो प्रकल्प अजूनही मुंबईतच लालफितीत अडकून पडला आहे . या प्रकल्पाच्या मंजुरीसाठी आवश्‍यक तो प्रस्तावच राज्य सरकारने केंद्राकडे पाठविलेला नसल्याची स्पष्टोक्ती सरकारने संसदेत केली आहे . पुण्यासारख्या महानगरातील महत्त्वाच्या मेट्रो प्रकल्पाबाबत राज्य सरकारची ही प्रचंड अनास्था घातक असल्याचे टीकास्त्र भाजपने सोडले आहे . " बुद्धिवंतांच्या पुण्यातील ' विविध घटकांकडून व्यक्त केलेल्या शंकाकुशंकांच्या अडथळ्यांमध्येच हा महत्त्वाकांक्षी प्रकल्प अडकून पडला होता . बंगळूर , कोची , अहमदाबाद आणि जयपूर मेट्रो प्रकल्प मार्गी लागले आहेत . सर्व अडथळे पार करून पुणे महापालिकेने हा प्रस्ताव मंजूर करून राज्य सरकारकडे पाठविला . परंतु राज्य सरकारकडून केंद्राकडे मंजुरीचा प्रस्ताव गेल्यामुळे मेट्रोच्या शर्यतीत पुणे पिछाडीवर असल्याचे केंद्राच्या संसदेतील उत्तराने पुन्हा स्पष्ट झाले आहे . सहा महिन्यांपूर्वीच हा प्रस्ताव राज्याने पाठविणे आवश्‍यक होते . खासदार प्रकाश जावडेकर यांनी राज्यसभेत याबाबत विचारलेल्या प्रश्‍नाला उत्तर देताना केंद्रीय नगरविकासमंत्री एस . जयपाल रेड्डी यांनी लेखी उत्तरात म्हटले आहे , की पुणे मेट्रो प्रकल्पाला केंद्र सरकारने अद्याप आवश्‍यक ती मंजुरी दिलेली नाही . या प्रकल्पाच्या सध्याच्या परिस्थितीबाबत सरकारकडे काहीही माहिती नाही . या प्रकल्पाला मंजुरी देण्याबाबत केंद्राने चालढकल करण्याचा प्रश्‍नच उद्‌भवत नाही . कारण महाराष्ट्र सरकारकडून त्याबाबतचा प्रस्ताव केंद्राकडे आलेला नाही . मुख्यमंत्र्यांना आज भेटणार - जावडेकर दिल्ली मेट्रोचे प्रवर्तक . श्रीधरन यांनीही " सकाळ न्यूज नेटवर्क ' ला नुकत्याच दिलेल्या खास मुलाखतीत राज्याकडून प्रस्ताव पाठविल्याने पुणे मेट्रो रखडल्याचीच बाब स्पष्ट केली होती . आवश्‍यक तो प्रस्ताव राज्य सरकारने पाठविल्याने आता केंद्राने या बहुप्रतीक्षित प्रल्पाबाबत हात झटकले ही राज्याची प्रचंड अनास्था असल्याची टीका जावडेकर यांनी केली . आपण याबाबत उद्या मुख्यमंत्री पृथ्वीराज चव्हाण यांची मुंबईत भेट घेणार आहोत . चव्हाण यांनी दिल्ली मेट्रोचा प्रवास जवळून पाहिला आहे . साहजिकच त्यांना मेट्रो प्रकल्पातील अडथळ्यांची नेमकी माहिती आहे . त्यामुळे ते राज्याकडून केंद्राकडे पुणे मेट्रोचा प्रस्ताव पाठवतील , अशी आशा खात्रीही असल्याचे जावडेकर म्हणाले . लेख मस्तच , नेहमीप्रमाणे , तुमचे राखिव कुरणचे हे , आठवणींचे ! बाकी जास्त जुने कशाला हो ? आपले कॉलेजातले आणि आजचे फोटो पहा की , जमिन - आस्मानाचा फरक आहे , सर्वच बाबतीत . चित्रपटगीतः चला रे चला , चला गणपतीला आणू चला सिच्युएशनः गल्लीत सार्वजनीक मंडळाचा गणपती बसतोय . दोन हिरो अन दोन हिरवीनी आहेत . म्युझीक सुरू . . . . . ( सुचना : एक ओळ हिरो नं एक म्हणेल अन दुसरी ओळ हिरो नं म्हणेल असाही बदल करता येवु शकतो ) दोघे हिरो : चला रे चला , चला गणपतीला आणू चला | | धृ | | अरे बायको म्हणतेय की घरीच पार्टी करूया आमच्या . तुझ्या बायकोला सकाळी बोलावून घेणार आहे मदतीसाठी . काय सांगतोस काय ? हे कधी घडलं ? ओके ओके . सांगतो मी बायकोला . सिच्यूएशन : हिरो एक सीआयडी ऑफीसर . टास्क ( मोहीम ) : एका गुंडाचा पत्ता काढायचा . हिरोने मग भंगारवाल्याचे रूप घेतले आहे . गाणे सुरू . . . . लॉस एंजलिस - & nbsp जागतिक इतिहासात अजरामर ठरलेल्या क्‍लिओपात्रा या सौंदर्यसम्राज्ञीची भूमिका साकारणाऱ्या एलिझाबेथ टेलर ( वय 79 ) या हॉलिवूडच्या आख्यायिकेने आज पूर्णविराम घेतला . या अभिनेत्रीचे आज येथील रुग्णालयात हृदयक्रिया बंद पडल्याने निधन झाले . मृत्युसमयी तिच्याजवळ दोन मुलगे , दोन मुली होत्या . तिच्यामागे दहा नातू आणि चार पणतूदेखील आहेत . दोन वेळा ऑस्कर पुरस्कार पटकावणारी " लिझ ' गेले दोन महिने हृदयविकारामुळे रुग्णालयात होती . गेली काही वर्षे ती या विकाराशी झुंज देत होती . गेल्या काही दिवसांत तिच्या तब्येतीत सुधारणा झाली होती . तिला घरी जाऊ द्यायचे का , याचा विचार डॉक्‍टर करीत होते . लिझला शांतपणे मरण आले . सौंदर्याबरोबरच बेछूट जीवनशैलीमुळेही लिझ रसिकांच्या कायम लक्षात राहील . तिने केलेली आठ लग्ने , तिचे अभिनेता रिचर्ड बर्टन याच्याबरोबरचे प्रेमप्रकरण हा आजही चविष्ट गॉसिपचा विषय आहे . चित्रपट क्षेत्रातील गॉसिपिंगला लिझमुळे झळाळी मिळाली . एखाद्या चित्रपटापेक्षाही तिचे आयुष्य अधिक सुरस होते . त्याला समाजसेवेचीही किनार होती . लिझचे चाहते जगभर होते . या चाहत्यांना तिने क्‍लिओपात्राची मूर्तिमंत अनुभूती दिली . रॉय बाई मला प्रसिद्धीलोलुप , राष्ट्रद्रोही वाटतात असे मी म्हणलेले नाही . त्यांचे वाचन करण्याअगोदर मला काय वाटत होते ते मी मोकळेपणाने म्हणलेले आहे . त्या अभ्यास करुन काही एक विचार मांडतात , आणि ते विचार अभ्यसनीय आहेत , असे मी म्हणत आहे , हे माझ्या लेखावरुन स्पष्ट होते . त्यांचे विचार कशासाठी अभ्यसनीय आहेत तेही मी लिहिलेले आहे . त्या ज्या विषयाबाबत बोलत आहेत , तो विषय जटिल आहे . त्यांच्यासारख्या प्रभावी मंडळींनी अभ्यास करुन काही मते मांडली तर एक वर्ग डोळे झाकून ती मते स्वीकारतो , हे धोकादायक आहे , असे माझे म्हणणे आहे , आणि त्यासाठी त्यांच्या मतांची चिकित्सा झाली पाहिजे . ओघवती आणि सहज मुलाखत . मायबोलीची यशस्वी घोडदौड अशीच चालू राहावी यासाठी शुभेच्छा ! जिजाऊम्हणाल्या , " बोला शास्त्रीबुवा , आम्हांस घोडदौड आणि शस्त्रात्रांचे डोहाळे लावणार्‍या या बाळाचे भविष्य सांगा ! " रस्ता मार्ग . राष्ट्रीय महामार्ग क्र . साकोलीपासून ४० कि . मी . फेकुचंद आहेत हे . काही होणार नाही , only say all is well . फक्त ठराविक शहर भारनिमयन मुक्त होतील . अख्खा महाराष्ट्र अंधारात पडला आहे त्याचा काय ? ? अर्थात ही कल्पना रोचक आहे . अधिक विचारांनी त्यात योग्य ते बदल करून एखादवेळी राबवताही येईल मात्र तुमचेच दुसरे वाक्य पण नोकरशाहीची सत्ता नष्ट करणारी कोणतीही योजना अंमलात येणे महाकठीण आहे अगदी सहमत आहे हे सारं मराठीत आलं पाहिजे . - हा विचार तर करून झाला . पण नुसत्या विचारांनी काय होतं ? इतर भाषांमधल्या लेखिकांचं लेखन मराठीत आणण्यासाठी नेमकं काय करता येईल , या कल्पनेला आकार मिळत नव्हता . मनोविकास प्रकाशनाच्या श्री . अरविंद पाटकर यांनी एका भेटीत सांगितलं की , " मनोविकास आता ललित साहित्याच्या दालनात प्रवेश करतंय . " त्यावेळी ' भारतीय लेखिका ' या मालेची कल्पना मी त्यांच्यापुढे मांडली . भारतीय लेखिकांचं स्त्री - जाणिवांशी निगडित असलेलं लेखन मराठीत आणणारी ' भारतीय लेखिका ' ही पुस्तक - मालेची कल्पना त्यांच्या पसंतीस उतरली . त्यानुसार काम सुरू केलं . त्यातील तामीळ , मल्याळम आणि कन्नड या भाषांमधले अम्बई , मानसी आणि वैदेही या तीन नामवंत लेखिकांच्या निवडक कथांचे संग्रह आता मराठी वाचकांसमोर ठेवत आहोत . श्या ! ! फारच झोपलो होतो . . . शर्यत : पाच विजेते , त्यात जिंकणारा तो क्र . शर्यत : क्र . च्या गटातला २रा आणि शर्यत मधला २रा . यात जिंकणारा तो क्र . . शर्यत : क्र . साठी - ) शर्यत मध्ये क्र . च्या गटातला २रा जिंकला तर क्र . च्या गटातला ३रा आणि शर्यत मधला उरलेला ( = शर्यत मधला २रा ) . ) शर्यत मध्ये शर्यत मधला २रा जिंकला , तर क्र . १च्या गटातला २रा आणि शर्यत मधला ३रा . मनीषजी , आपली काहितरी गफलत होतेय . ह्या भडव्यांना धरून बडवायला पाहिजे . ह्या भिकारचोटांना मराठी येत नाही तर येतात कशाला इथ हगायला ? ? हरामखोर साले . . हे विधान खरा डॉन ह्यांचे आहे . छोटा डॉन ह्यांचे नाहि . त्या अनुषंगाने आपण समस्त बेंगलोरकर मिपाकरांना ह्या वादात ओढले आहे असे वाटते . बाकि त्याबद्दल मेघना छोटा डॉन ह्यांनी स्पष्टीकरण दिलेच आहे . ही जी जाणीव आहे की , शिवाजी राजांनी जो धाक निर्माण केला , जी ताकद निर्माण केली , त्या ताकदीचा आणि धाकाचा परिणाम असा होता की , आमचा समाज पूर्णपणे वाचला ! मग क्रोध नको असं म्हटलं तर चालेल कां ? नाही चालणार ! तर जे जे राष्ट्रहिताचे आहे , ते ते सर्व गरजेचे आहे , जो दुःख देणारा आहे , जो पापाकडे नेणारा आहे , जो समाजाला गर्तेत घालणारा आहे , जो घराण्याला काळीमा लावणारा आहे , असा क्रोध नसावा . परम अणु - अणु अणु - त्रसरेणु ( हा आपण पाहू शकतो ) त्रसरेणुंना सूर्यप्रकाश पार करतो तो काल - त्रुटि ३०० त्रुटि - बोध बोध - लव लव - निमेष निमेष - क्षण क्षण - काष्ठा १५ काष्ठा - लघु १५ लघु - घटी घटी - मुहूर्त ते घटी - प्रहर प्रहर - दिन प्रहर - रात्र प्रहर - अहोरात्र ( अह : - दिन ) अहोरात्र - सप्ताह १५ अहोरात्र - पक्ष ( कृष्ण , शुक्ल ) पक्ष - मास ( मास - महिना ) मास - ऋतु ऋतु - अयन ( उत्तरायण , दक्षिणायन ) उत्तरायण - देवांचा दिन दक्षिणायन - देवांची रात्र अयन - वर्ष ( देवांची अहोरात्र ) देवांच्या ३६० अहोरात्री ( माणसांची ३६० वर्षे ) - देववर्ष ( दिव्यवर्ष ) ४००० दिव्यवर्ष ( माणसांची ३६० X ४००० वर्षे ) - सत्ययुग ( कृतयुग ) संधि - ८०० दिव्यवर्ष ( एक युग संपल्यानंतर दुसरे युग येण्यापूर्वीचा काल ) ( माणसांची ३६० X ८०० वर्षे ) ३००० दिव्यवर्ष ( माणसांची ३६० X ३००० वर्षे ) - त्रेतायुग संधि - ६०० दिव्यवर्ष ( माणसांची ३६० X ६०० वर्षे ) २००० दिव्यवर्ष ( माणसांची ३६० X २००० वर्षे ) - द्वापरयुग संधि - ४०० दिव्यवर्ष ( माणसांची ३६० X ४०० वर्षे ) १००० दिव्यवर्ष ( माणसांची ३६० X १००० वर्षे ) - कलियुग संधि - २०० दिव्यवर्ष ( माणसांची ३६० X २०० वर्षे ) युग - चौकडी ( १२००० दिव्यवर्ष - ३६० X १२००० = ४३ , २० , ००० मानवी वर्ष ) ७१ चौकड्या - मन्वंतर ( मन्वंतरात इंद्र , मनु सप्तर्षी बदलतात नवे निर्माण होतात . ) ७१ X ३६० X १२००० = ३०६७२० , ००० मानवी वर्षे १४ मन्वंतरे - ब्रह्मदेवाचा दिवस ( सृष्टीनिर्मिती ) - कल्प १४ X ३० , ६७ , २० , ००० = , २९ , ४० , ८० , ००० मानवी वर्षे १४ मन्वंतरे - ब्रह्मदेवाची रात्र ( सृष्टीसंहार ) ब्रह्मदेवाच्या ३६० दिनरात्री - ब्रह्मवर्ष ब्रह्मदेवाचे आयुष्य - १०० ब्रह्मवर्ष १०० ब्रह्मवर्षे - १४ भुवन ब्रह्मांडांचा ( सप्तपाताळ , सप्तस्वर्गासहित भूलोक ) नाश होतो - महाप्रलय , यावेळी ब्रह्मदेव ब्रह्मलोकातील इतर मुक्त जीवांबरोबर भगवंतामध्ये विलीन होतात . अशी अनंत ब्रह्मांडे या विश्वात आहेत . त्यांचे स्वामी अनंत ब्रह्मा , विष्णू , महेश आहेत . महाविष्णूच्या नाभीकमलातून ब्रह्मदेवाची उत्पत्ती होते . - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - महाविष्णूच्या एका श्वास घेण्याने ब्रह्मांडे निर्माण होतात . महाविष्णूच्या एका श्वास सोडण्याने ब्रह्मांडे नाश पावतात . १०० ब्रह्मवर्ष - विष्णूचा दिन १०० ब्रह्मवर्ष - विष्णूची रात्र २०० ब्रह्मवर्ष - विष्णूची अहोरात्र विष्णूच्या ३६० अहोरात्री - विष्णूचे वर्ष विष्णूचे आयुर्मान - २०० विष्णूवर्षे - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ३०० विष्णूवर्षे - शिवाचा दिन ३०० विष्णूवर्षे - शिवाची रात्र ६०० विष्णूवर्षे - शिवाची अहोरात्र शिवाच्या ३६० अहोरात्री - शिववर्ष शिवाचे आयुर्मान - ३०० शिववर्षे - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - माणसाला मोजताही येणार नाही अशा काळाचे असे हे संसारचक्र फिरत राहाते . पहिल्या लेखापेक्षा हा लेख खुपच सुमार दर्जाचा वाटला . Waiting for next . पाकने जागविली जिद्द ; भारताने आणली निराशा - सुनील गावसकर मी सचिदानंद , यांचे मताशी सहमत आहे . सध्या जे काही चालले आहे ते काही योग्य आहे असे मला वाटत नाही . मनसे , शिवसेना विरोधक याचा फायदा उठविण्याचा प्रयत्न करणार . पहिल्याच शब्दात लेखक आपण लंडनला असतो हे वाचकांपर्यंत पोहोचवण्यात यशस्वी होतो . आर आर हे लेखकाचे कोणी मित्र आहेत कि नातलग हा suspense ह्याच वाक्यात लेखक निर्माण करतो . बाकी आर आर यांचा निर्णय वगैरे समजण्यास तुमचा महाराष्ट्राच्या राजकारणाचा गाढा अभ्यास पाहिजे . परंतु एकदा का तुम्हास हे रहस्य उलगडले की मग तुम्हाला करून चुकते की एका व्यक्तीच्या निर्णयामुळे किती लोकांची आयुष्ये बदलून जाऊ शकतात . लेखकाचे मित्र सवंगडी नक्की शिक्षणासाठी परदेशात गेले होते की दोन वेळचे कोक / बर्गर / पिझ्झा खायला हा अजून एक suspense लेखक निर्माण करतो आणि तो शेवटपर्यंत टिकवून ठेवण्यात यशस्वी होतो . किंबहुना लेखकाने मराठी भाषेला एक नवीन परदेशात हा एक context sensitive जोडशब्द बहाल केला आहे असे म्हणावेसे वाटते . ( उदा . कोक / बर्गर / पिझ्झा खायला आणि / अथवा / शिक्षणासाठी ह्या ऐवजी कोक / बर्गर / पिझ्झा खायला परदेशात शिक्षणासाठी ) . म्हटले शाळा प्रशासनाशी ह्यावर चर्चा केलीच पाहिजे . . काही झाले तरी आपण त्यांना वेळ बदलायला लावूच ! असे ठरवून आम्ही पाच सहा पालक शाळा प्रशासनाच्या प्रतिनीधींना भेटलो , आमचं म्हणणं मांडलं . . . त्यांनीही ते शांतपणे ऐकून घेतले आणि वरिष्ठ व्यवस्थापनाशी बोलून कळवतो असे आश्वासन देऊन आमची भलावण करण्यात आली . . हो भलावणच ! कारण त्यानंतर आता तीन वर्षे होत आली , शाळेची वेळ तीच आहे . . . काडीचा बदल नाही . . . आम्ही आपले लवकर उठण्याची सवय चांगली असते असे स्वत : चे समाधान करून घेऊन तीच वेळ आमच्या चिरंजीवांच्या माथी मारलीये . ( ) हिंदुराष्ट्र करायचे आहे म्हणजे काय करायचे आहे ? > > हिंदुत्ववाद हा लोकशाहीविरोधी आहे का ? किंवा हिंदुत्ववाद मनुचे सनातनी हिंदु राष्ट्र आणन्यासाठी > > बनवलेली विचारसरणी आहे का ? मुस्लिम् , ख्रिश्चन या सर्वांना मारुन टाकणे अथवा हाकलुन देणे हे > > हिंदुत्वाचे लक्ष्य आहे का ? किंवा हिंदुत्ववाद हा भारताला १६व्या अथवा १७व्या शतकात घेउन जाणार > > आहे का ? ? किंवा हिंदुत्ववाद भारताला ' हिंदु पाकीस्तान ' बनवण्यासाठी आहे का ? ? > > हिंदुराष्ट्र हा शब्द अनेकदा वापरला जातो , इंग्रजी वर्तमानपत्र याचा अर्थ घेतात की हिंदुराष्ट्र म्हणजे > > सर्व अल्पसंख्यांकांना मारुन टाकणे अथवा देशातुन हाकलुन देणे . जेंव्हा संघाचे लोक हिंदुराष्ट्र शब्द > > उच्चारतात तेंव्हा लगेच ते काय हे दोन वाक्यात सांगितले तर काय हरकत आहे ? अलिकडेच मी रामनाथची मिसळ खाल्ली ती मात्र लै भारी होती ! हे सर्व काल्पनिक आहे , कशाशी साम्य असल्यास निव्वळ योगायोग समजावा . खूपच कट्टर भक्त , धार्मिक ( तसेच अती शुद्धलेखनप्रेमी ) मंडळी असाल तर यापुढे स्वतःच्या जबाबदारीवर वाचा . भावना दुखावल्यास स्वतःशिवाय इतर कोणालाही जबाबदार धरू नका ही विनंती . " मापी करा म्हाराज . चुकून लागला ढका . म्या मुद्दाम न्हायी शिवले तुमास्नी . " " नाही . . तसं म्हणलं तर पंत काहीच बोलले नाहीत , परंतु तरीही काय करायचे आहे ? कसं करायचं आहे ? केंव्हा करायचं आहे हे मला पुर्ण समजलं आहे . . असत्यावर सत्याचा , दुर्गुणांवर सज्जनांचा नेहमीच विजय होत आलेला आहे , कदाचीत तो मार्ग खडतर असेल , कदाचीत तिथे पोहोचायला आपल्याला थोडा वेळ लागेल , पण सत्याची कास धरल्यावर , चांगुलपणा अंगीकारल्यावर यशश्री आपलीच आहे . . . . " रामुकाका बोलत होते . . . . . आपन एक्मेकान प्रश्न विचारुन भक्ति बद्दल उहपोह करुयात का ? जरुर् . तुमचे स्वागतच आहे . घोर तिमिरात अवसेच्या दिवे उजळू मांगल्याचे संवादाच्या प्रकाशाने घालवू अंधार - समजांचे झटकू जाळी द्वेषा ची झाडुन काढू राग लोभा घालू रांगोळी सुखाची सडा शिंपू सु - बोलांचा मग सुख येइल दारी लक्षुमि येईल माहेरी आनंदाच्या प्रकाशांत होइल दिवाळी साजरी " मी गंभीरपणे विचार करतोय . जर ज्याला मारायचंय तो मरण्याच्याच लायक असेल आणि हे काम करण्याचे आपल्याला पैसे मिळणार असतील तर काय हरकत आहे ? " शमकीला योग्य ती सगळी माहिती योग्य वेळी ताईने , शमकीच्या शाळेने दिलीच असणार . पण तरी ताईची काळजी सुटत नव्हती आणि ती लॉजिकल वाटत नसली तरी मलाही घेरून राह्यली होती . शमकी ' नॉट बिग डिल ! ' म्हणून विषय झटकत होती का ? मी अत्ताच वापरायला घेतलाय , अत्तापर्यंततरी ज्या त्वरेनी ह्यात नवीन पानं दिसु लागतात त्यावरून ह्यात खरोखरच दम आहे असं वाटतं . " बेटा " ही खरंतर प्रायोगिक पातळीवरची गोष्टं असते , पण गूगलनी एकंदरच ह्या नियमाला सुट्टी दिली आहे कारण लाखो लोक जी जीमेल सुविधा अनेक वर्ष वापरतात ती पण " बेटा " मध्येच आहे ! मस्त फ्रेश वाटत होतं . . आजचा दिवस छान जाणार . मुंबईतील वाहतुकीची समस्या सोडविण्यासाठी एमएमआरडीए , रस्ते विकास महामंडळ खाजगीकरणातून रस्ता रुंदीकरण पुलांची कामे करण्यात येत असल्याचे सांगून मुख्यमंत्री म्हणाले की , थेट परकीय गुंतवणूक क्षेत्रात राज्याने आपले अव्वल स्थान कायम ठेवले आहे . मुंबईतील पहिल्या स्कायवॉकला मुंबईकरांचा मिळालेला प्रतिसाद आणि उत्साह लक्षात घेता आणखी 50 स्कायवॉक यावर्षी बांधण्यात येणार आहेत . एमएमआरडीएने मेट्रो आणि मोनोरेल असे विविध प्रकल्प हाती घेतले असून ते प्रगतीपथावर आहेत . 226 ) आपत्ती नेहमी हानी करण्यासाठी येते असे नव्हे ! 227 ) आळस इतका सावकाश प्रवास करतो की दारिद्रय त्यास ताबडतोब गाठते . 228 ) हाताचे भूषण दान करणे हे आहे . कंठाचे भूषण सत्य बोलणे हे आहे . शास्त्रवचने ऐकणे हे कानाचे भूषण आहे . इतके असताना बाह्य आभूषणांची गरजच काय ? 229 ) राईएवढा दोष लपविण्याने तो दोष पर्वताएवढा मोठा होतो ; पण तो दोष कबूल केल्याने नाहीसा होतो . 230 ) स्वर्ग किंवा नरक स्वत : च्या कृत्यांनी बनविता येतो , म्हणूनच सत्कर्मे करा . 231 ) जीवन म्हणजे फसवणूक ! आशेने मूर्खात काढल्यामुळे ह्या फसवणुकीला आपण कौल देतो . उद्या हा कालच्यापेक्षा जास्तच फसवणूक करतो . 232 ) घर ही स्वातंत्र्यभूमी आहे . जगामध्ये ह्याच जागेवर मनुष्य वाटेल ते प्रयोग करू शकतो . 233 ) संभाषण करताना ज्याचा मागून पश्चाताप करावा लागेल , असा एकही शब्द उच्चारता कामा नये . 234 ) लहान लहान बोबड्या बाळांच्या ओठातून अंत : करणातून दिसून येणारा थोर परमेश्वर म्हणजेच आई ! 235 ) जीवन एक पुष्प आहे , प्रेम हा त्याचा सुगंध आहे . 236 ) पुस्तके म्हणजे तुमचे मन निर्मळ करणारा साबण आहे . 237 ) जीवन हा हास्य आणि अश्रू यांचा सुरेख संगम आहे . 238 ) जितक्या अपेक्षा कमी , त्या प्रमाणात मनाला शांतता अधिक लाभते . 239 ) खरा सामर्थ्यवान तोच की , जो दुसर्‍याची चूक झाली तरी त्याला क्षमा करून कायमचा आपला करतो . 240 ) निरोगी शरीर निष्पाप मन ही दोन असली म्हणजे त्यात सर्व काही आले . 241 ) आपली जसजशी प्रगती होत जाते , तसतशा प्रगतीच्या मर्यादा जास्त जास्त जाणवू लागतात . 242 ) कर्ज काढणे ही एखादी जड वस्तू डोंगरमाथ्यावरून खाली लोटून देण्याइतके सोपे आहे , परंतु ते फेडणे म्हणजे तीच वस्तू खालून डोंगरमाथ्यावर वाहून नेण्याइतके कष्टप्रद आहे . 243 ) मूर्ख मनुष्य आपले हृदय जिभेवर ठेवतो . तर शहाणा आपली जीभ हृदयात लपवून ठेवतो . 244 ) चांगल्यातला चांगुलपणा जाणायलासुध्दा अंगी चांगुलपणा असावा लागतो . 245 ) बुडणार्‍याला सहानुभूती म्हणजे त्याच्याबरोबर बुडणे नव्हे . 246 ) स्वत : च्या बुध्दीनं चालून चूक करण्यापेक्षा दुसर्‍यानं दाखविलेल्या मार्गानं चालणं अधिक चांगलं . 247 ) जे तलवार चालवतील ते तलवारीनेच मरतील . 248 ) अहंकारापेक्षा नम्रतेचे मोल महान आहे . 249 ) पायदळी चुरगाळली जाणारी फुले चुरगाळणार्‍याच्या पायांना मात्र सुगंध देतात . 250 ) मैत्रीच्या रोपट्याला नेहमी प्रेमरूपी पाण्याचे सिंचन आवश्यक असते . . चमत्कार हा पारंपारिक सिध्दत्वाची निषाणी होती . चमत्कार तेथे नमस्कार हा साधा नियम होता . ज्यांच्या जवळ कुठले ही सामर्थ्य नव्हते , अशा गुरुंनी सांगायला सुरुवात केली , चमत्कार म्हणजे हातचलाखी , ते दुय्यम दर्जाचे ! . . . . . . . . . . . . . . . . . . विचार बघा . . . उच्च मानसिक अनुभव घ्या . . . समाधि अनुभवा . सर्व पारंपारिक संतांजवळ , योग्यांजवळ असामान्य दैवी सामर्थ्य होते , सिध्दी होत्या . त्याची विस्तृत वर्णने सगळ्या जुन्या चरित्रात उपलब्ध होती . नव्या गुरुंकडे सिध्दींचा अभाव असल्यामुळे , त्यांनी केवळ मानसिक अनुभवांवर भर द्यायला सुरुवात केली पाकिस्तानातील निवडणुकांमध्ये मुशर्रफविरुद्ध जनतेने कौल दिला असला तरी कोणालाच स्पष्ट बहुमत दिल्याने अनिश्चतेत भरच पडली आहे . झरदारी ( भुट्टो बाईंचा नवरा ) यांच्यावर जनतेचाच काय त्यांच्या स्वतःच्या पक्षाच्या लोकांचाही विश्वास नाही . कालपर्यंत ते आणि नवाझ शरीफ एकत्र येऊन सरकार बनवणार अश्या बातम्या असतानाच ' अमेरिकेच्या प्रभावाखाली झरदारी मुशर्रफांनाच पाठिंबा देतील ' अशी बातमी कुठशी वाचली . कालपरिमाण तेथिचें अलौकिक आणि स्थलमान मूर्तले कीं नवकौतुक जीवचंडोल उभवी रजतपंख स्वैर उडे वासनाव्योम्नीं पण हे खरे आहे . मोझांबिक ह्या देशाच्या ध्वजावर ही तींन्ही चिन्हे एकत्रित पाहायला मिळतात . सांगली , जुलै / प्रतिनिधी युनायटेड बँक ऑफ इंडियाने देशात शेतीला प्राधान्यक्रम देऊन कर्जपुरवठा केला आहे . चहा मळे उद्योगाला या बँकेने दिलेल्या आर्थिक पाठिंब्यामुळे ' चहा बँक ' म्हणून या बँकेची ओळख झाली आहे . त्यामुळे राज्यातील हळद , ऊस , द्राक्ष डाळिंब उत्पादक शेतकऱ्यांसाठीही मोठय़ा प्रमाणात कर्जपुरवठा करून बँक आपली नवी ओळख निर्माण करणार आहे , तुझमें जो लोच है तेरी तहरीर में नही जो बात तुझमें है तेरी तसवीर में नही ( ताज महल ) तुमच्या दोघींच्या डाळी जास्त झाल्या का तांदुळाच्या मानाने ? तांदुळाच्या निम्म्या डाळी असल्या की नाही येत वरणाचा वास . मी बहिणीला ही पाकृ सांगितली तर तिने मला अजून एक भन्नाट प्रमाण दिलं अडईचं - प्रत्येकी एक भाग मूगडाळ , तूरडाळ , चणाडाळ , उडिदडाळ , मसूरडाळ आणि दहा भाग तांदूळ या प्रयोगाची संबंधित टीम या सायबर गुन्हेगारांनी चढवलेल्या फाइल्स काढून टाकण्यापूर्वी त्यांचा अभ्यास करत आहे . पुन्हा काही करण्यासाठी या लोकांनी काही छुपे मार्ग तर ठेवले नाहीत ना याची काळजी घेतली जात आहे . दहशतवाद हा विषय गेली कित्येक वर्षे जागतिक चव्हाट्यावर चर्चिला जातो आहे . २६ नोव्हेंबरला मुंबईवर जे दहशतवादी हल्ले झाले त्यामुळे तर हा विषय दुरदर्शनवरच्या बातम्यांचा मिनिटा मिनिटांचा अपडेट बनला आहे . वर्तमानपत्रांचे अक्षरशः हजारो रकाने दहशदवादाच्या बातम्या , छायाचित्रे , लेख आणि संपादकीयांनी भरून वाहताना आपण गेल्या महिनाभर पाहिले . लोकसभेपासून ते राज्यसभा आणि विधानमंडळापर्यंत हा विषय गाजतो आहे . मुख्यमंत्र्यांपासून ते केंद्रीय गृहमंत्र्यापर्यंत अनेकांना आपल्या खुर्च्या ह्याच विषयामुळे सोडाव्या लागल्या आहेत . जागतिक राजकारण त्यामुळे ढवळून निघाले आहे . युद्धाचे ढग गडगडाट करू लागले आहेत . अन्न , वस्त्र , निवारा आणि दहशतवादापासून संरक्षण ह्या आता खर्‍या अर्थाने सामान्य माणसाच्या चार किमान गरजा बनल्या आहेत . ज्या वेळी दहशतवादी हल्ला होतो त्यावेळी आणि पुढले काही दिवस हा विषय कमालीचा चर्चेत राहतो . पुढे काही दिवसांनी वातावरण शांत झाले की हळू हळू तो विषय पडद्याआड जाऊ लागतो . संसदेवर झालेला हल्ला आठवा . संपूर्ण राष्ट्र त्याने ढवळून निघालं . पण नंतर तो विषय मागे पडला . मग वेगवेगळ्या ठिकाणी बॉम्बस्फोटांच्या मालिका झाल्या . पुन्हा ते सारं विसरून लोक कामाला लागले . मुंबईवर झालेल्या हल्ल्याने मात्र सर्वच जण हादरले . आता जो तो दहशतवादाविषयीची माहिती कुठे वाचायला मिळाली की विशेष जिव्हाळ्याने ती वाचतो . त्यावर चर्चा करतो . हे सारं अगदी मनापासून होतं . कारण सामान्य माणूस आता हे गृहित धरून चालू लागला आहे , की ज्या रेल्वे स्टेशनवर तो उभा आहे तिथे कधीही गोळ्यांचा वर्षाव करणारा दहशतवादी अचानक उपटू शकतो . आयुष्यभर जी पथ्ये , औषधपाणी आणि उपचार घेत तो आपला जीव वाचवत आला तो जीव एका गोळीने केव्हाही जाऊ शकतो . दहशतवादावर वर्तमानपत्रातून खूप लिहीलं जातय . दुरदर्शन वाहिन्यांवर खूप काही दाखवलंही जातय . पण ते सारं तात्कालिक असतं . संसदेवर झालेल्या हल्ल्याची बातमी देणारं वृत्तपत्र आज शोधायचं झालं तर सहजासहजी ते मिळू शकेल का ? अशा वेळी संदर्भासाठी हमखास कामी येतं ते इंटरनेट . पण इंटरनेटवरही ते सारे संदर्भ एका जागी मिळणं दुरापास्त असतं . गुगलवर खूप वेळ शोधावं , पुन्हा पुन्हा शोधावं म्हणजे मग त्यातलं काही हाती येतं . ह्या शोधण्यात खूप वेळ आणि शक्ती खर्ची होते . अशा वेळी स्वाभाविकच मनात विचार येतो की दहशतवादासारख्या विषयाची सर्वांगीण माहिती एका जागी उपलब्ध करणारी एखादी वेबसाईट कोणती ? मनात येणारा हा प्रश्न वरकरणी सरळ वाटतो . पण तो खर्‍या अर्थाने सरळ नसतो . दहशतवाद हा क्षणाक्षणाला बातम्या फोडणारा विषय आहे . वेबसाईटवर दहशतवादाची माहिती एकत्रित तर हवीच , पण ती अगदी मिनिटा मिनिटाला नसली तरी निदान दररोज अपडेट होणारी हवी . सर्वंकषता आणि अद्ययावतता ह्या दोन बाबींची पुर्तता करणारी वेबसाईट मिळेलही , पण त्या दोन बाबींपेक्षाही महत्वाची बाब म्हणजे त्या साईटची विश्वासार्हता . सर्वंकष अद्ययावत पण चुकीची अपुरी माहिती देणारी वेबसाईट असेल तर ती दहशतवादाइतकीच धोकादायक ठरेल . दहशतवादासारख्या विषयावरील वेबसाईट कशी हवी याविषयीची प्रस्तावना आपण वर केली . आणखी एक मुद्दा म्हणजे आपण पॅलेस्टाईन - इस्त्रायलमधील किंवा ब्राझील - मेक्सिकोमधील दहशतवादापेक्षा अधिक संबंधित असतो ते पाकिस्तान , बांगला देश , श्रीलंका , नेपाळ आणि खुद्द आपल्या देशातील दहशतवादाशी . त्यामुळे आपल्याशी संबंधित दहशतवादाशी संबंधित , सर्वंकष , अद्ययावत आणि विश्वासार्ह अशी वेबसाईट ही ह्या संदर्भातील आपली गरज आहे . हे सगळे निकष भागवणारी , मला नोंद घ्यावीशी वाटणारी वेबसाईट म्हणजे http : / / www . satp . org / SATP म्हणजे South Asian Terrorism Portal . ह्या संदर्भात नोंद घेण्यासारख्या दोन गोष्टी . एक म्हणजे ही वेबसाईट . org प्रकारची म्हणजे कोणत्या तरी संस्थेची आहे . दुसरी गोष्ट म्हणजे ही वेबसाईट ना नफा , ना तोटा तत्वावर चालणार्‍या सामाजिक संस्थेची आहे . त्या संस्थेचे नाव आहे Institute for Conflict Management . ही एक नोंदणीकृत आणि मुख्य म्हणजे भारतीय संस्था आहे . पंजाबात पोलीस दलाचे प्रमुख म्हणून गाजलेले के . पी . एस . गिल हे निवृत्त आय . पी . एस . अधिकारी ह्या संस्थेचे अध्यक्ष आहेत . ह्या संस्थेतर्फे दहशतवादाची माहिती देणारं Faultlines नावाचं एक नियतकालिक प्रकाशित होतं . त्याचे संपादकही के . पी . एस . गिल हेच आहेत . दहशतवाद हा विषय जाणणारा गिल यांच्यासारखा ज्येष्ठ अनुभवी माणूस ज्या संस्थेचा अध्यक्ष संस्थेच्या नियतकालिकाचा संपादक आहे अशी वेबसाईट आपण निश्चितच विश्वासार्ह मानू शकतो . SATP . ORG मध्ये फक्त दक्षिण आशियाचा विचार होत असल्याने त्यात फक्त भारत , पाकिस्तान , बांगला देश , भूतान , नेपाळ श्रीलंका हे देश अंतर्भूत होतात . मूळ भारतीय संस्था असल्याने भारताचा विचार त्यात पूर्ण विस्ताराने होणार हे ओघानेच आले . स्वाभाविकच जम्मू - काश्मीर , आसाम , मणीपूर , त्रिपुरा , मिझोराम , नागालँड आंध्र प्रदेश , अरूणाचल प्रदेश पंजाब ह्या राज्यांची दहशतवादाशी संबंधित सविस्तर पार्श्वभूमी आपल्याला इथे एकत्र मिळते . ह्या माहितीशी संबंधित तज्ज्ञांचे शेकडो लेख , आकडेवारीचे रकाने , टाईमलाईन म्हणजे घडलेल्या घटनांचा कालानुरूप क्रमाचा तपशील वगैरे त्यात उपलब्ध करण्यांत आला आहे . ह्या वेबसाईटवरील लिंक्सची ही शीर्षके पहाः Backgrounder , Assessment , Data Sheets , Timelines , Documents , Bibliography , Terrorist Groups , Maps वगैरे वगैरे . ह्या शीर्षकांवरून आत काय असेल याची आपल्याला कल्पना येते . ह्या शिवाय Terrorism Update ह्या सदरामध्ये आपल्याला दैनंदिन स्तरावर घडणार्‍या दहशतवादी घटनांची वृत्ते उपलब्ध होतात . यातला पाकिस्तानचा विभाग भरगच्च माहितीने युक्त आहे . कारगिल युद्धाचे वेळी पाकिस्तानचे पंतप्रधान असणारे नवाझ शरीफ यांनी १२ जुलै १९९९ रोजी पाकिस्तानच्या जनतेला उद्देशून जे भाषण केले होते त्या पासून ते अगदी अलिकडील राष्ट्राध्यक्ष झरदारी यांच्या भाषणांपर्यंतचा शब्दशः तपशील पाकिस्तान डॉक्युमेंटस मध्ये वाचायला मिळतो . १२ जुलै १९९९ रोजी संभाव्य युद्धाच्या संदर्भात पाकिस्तानी जनतेशी जाहीरपणे बोलताना तात्कालिन पंतप्रधान नवाझ शरीफ म्हणाले होते " Dear brother and sisters , by the grace of God , Pakistan is not a wall of sand or a child ' s plaything . We have the ability to deal befittingly with aggression . Had war been imposed on us , the invader would have lived to regret the day . However , we do not wish to make war , nor have we looked for it . We know that in a nuclear conflict there can be no victors . " १९९९ साली नवाझ शरीफ जे म्हणाले होते आणि आज २००८ मध्ये झरदारी आणि गिलानी जे म्हणत आहेत त्यातलं प्रचंड साम्य पाहून आश्चर्य वाटतं . अगदी अभ्यास म्हणून नाही तरी ' युद्धस्य कथा रम्याः ' म्हणतात त्या न्यायानं ही सारी माहिती आपल्याला रंजक वाटते . अशा प्रकारच्या माहितीचा प्रचंड साठा ह्या वेबसाईटवर आहे . थोडक्यात , दहशतवादाचा विषय जेव्हा जेव्हा येईल त्या त्या वेळी satp . org ही साईट आपल्या मदतीला येईल . ह्या विषयासाठी केवळ ह्या एकाच वेबसाईटवर अवलंबून रहावं असं मी अर्थातच म्हणणार नाही . पण ह्या संदर्भात इंटरनेटवर माहितीचा जो सागर आहे त्या सागरातला हा एक उपयुक्त तराफा मात्र नक्कीच आहे . दहशतवादाविषयीच्या माहिती सागरात नेटवर गटांगळ्या खाऊ लागलात आणि दिशा सापडेनाशी झाली तर ह्या तराफ्याचा आधार तुम्हाला नक्कीच वाटेल . . प्रश्न - मी आपणांकडून हे जाणून घेऊ इच्छितो की तुम्ही म्हणता की तुमचा भूतकाळ त्यांनी अगदी १०० टक्के तंतोतंत सांगितला . त्याने तुमच्या कडून सर्व माहिती कशी काढून घेतली ( थोडक्यात तुम्ही त्याच्या खोटेपणाला कसे उघडे पाडू शकला नाहीत ) त्याचे तुम्ही काय स्पष्टीकरण द्याल ? आपल्या लेखात याचे उत्तर मिळत नाही . उत्तर - वस्तुस्थिती अशी आहे की आपण माझा लेख अत्यंत काळजीपुर्वक वाचलेला नाही . ( श्री . प्रेमानंदांनी रिसबुडांनी आपला लेख नीट काळजीपुर्वक वाचलेला नाहीत असे लेखात आधुनमधून फटकारले आहे . त्यातलाच हा एक उल्लेख ) ती अशी - . नंतर असे लक्षात आले की कुंडल्यांवर आमची आमच्या आई - वडिलांची नावे लिहिलेली होती . अन्य माहिती गर्भित ( सटल ) प्रश्न विचारून मिळवली गेली . . काही प्रश्न विचारून त्यांची उत्तरे मिळवल्यावर तो ( नाडीवाचक ) आत गेला . त्याने एक ( सुटी ) ताडपट्टी आणली . ( म्हणजे प्रश्न विचारते वेळी वाचल्या गेलेल्या माळेसारख्या दोरीने ओवून बंद केलेल्या ताडपट्टयांच्या व्यतिरिक्त ) आणि त्यातून त्याने आमचे भूतकाळाचे वर्णन वाचले जे १०० टक्के सत्य होते . . सत्यता ही आहे की नाडीकेंद्रातर्फे काही लोक पेरून ठेवलेले असतात त्यांनी नाडीपट्या शोधायसाठी नाडीवाचकाने विचारलेल्या प्रश्नातून सर्व माहिती मिळवली जाते . नंतर त्या आधारे नाडीपट्टी बनवून वाचली जाते . चुकीची उत्तरे दिली गेली तर भविष्य कथन ही चुकेल . तुम्ही दुसऱ्याची पत्रिका आपली म्हणून दिलीत तर भविष्यकथन तुमच्याकडून काढलेल्या माहितीच्या आधारे होईल ना की त्या पत्रिकेच्या आधारावरून . आपले नाव व्यवसाय सोडता जी बरीचशी माहिती सांगितली जाते ती त्या ताडपट्टीवर नसणार . जे भविष्य कथन म्हणून केले जाते ते ढोबळमानाने सर्वांना लागू पडेल असेच असते . माझी ( ईश्वरनजींची ) प्रतिक्रिया - 3 . याचे साधे सोपे कारण असे आहे की श्री . प्रेमानंदांनी वर सुचवलेला पर्याय नाडी पट्टया ऑर्डर प्रमाणे आत खोलीत बसून तयार केल्या जातात वगैरे सर्व अत्यंतिक कल्पनाविलास आहेत . . . . . भाग समाप्त . . . भाग पुढे चालू . . . आस मूचकूंदाचे झाड या महीन्यातच फूलते . ते त्याच्या विषिष्ट आकाराने लगेच ओळखू येते . याच रविवारी काढ्लेले प्र्चि . आम्ही तर बाबा एकोळीच्या धाग्यांवर मस्त बोटसुख घेणार बाकी चालु द्या मी थोडा वेगळा प्रयत्न करतोय . मी माझी आवड आणि नोकरी वेगळी ठेवली आहे . मला research करायला आवाडतो म्हणुन मी weekends ला करतो एरवी job . ईन्टरफेल तुम्ही तुमचा टाइमझोन Asia / Kolkata किंवा तत्सम निवडून बघु शकता . चला नवीन काही तरी पिक्टुरे चांगला असला तरी बगणार आणि नसला तरी लोक बगणार मग फरक काय पडतोय नितीन , बी बी म्हणजे बुलेटीन बोर्ड . इथे ' गृप्स ' विभागात जावुन तुम्हाला वेगवेगळ्या विषयावर तसेच वेगवेगळ्या गावांच्या गप्पांच्या पानावर जावुन गप्पा मारता येतील . तुम्हाला हव्या असलेल्या गृपचे सदस्य झाल्यावर तुम्हाला अजुन काही सुविधा वापरता येतील जसे नविन गप्पांचे पान किंवा लेखनाचा धागा सुरु करणे . असं करतात होय तंदुरी . . . हसु नको जास्त गपचुप खा नाहीतर मिळणार नाही काहीच . बाकी बहुतांश प्रतिसादाधी सहमत . नॉर्मल आहे हो वागणे , त्यात काही काळजी करण्यासारखे नाही , वय वाढेल तसे ओके दिसेल . मुळात काही ऍबनॉर्मल नाहीच , तो आपला भ्रम अथवा अति काळजीचा परिणाम आहे . . . पल्याडच्या मानसिक अस्वस्थांच्या वृद्धाश्रमाला सदिच्छा भेट वैग्रे देऊन आलायत का येवढ्यात ? बील भरले नाही तर सूर्यदादा बघतो . . . रागाने थरथरून ! लगे रहो सचिन यु आर ग्रेट पैसा वसूल हो गया यार मशहूर अभिनेत्री और प्रस्तोता मंदिरा बेदी अब अपने पति राज कौशल के साथ मिलकर दिल्लीवासियों को प्रेम के गुर सिखाएंगी . कऱ्हाड - " केंद्रीय अर्थसंकल्प हा सर्वसमावेशक असतो . त्यात सर्वांसाठी तरतूद केलेली असते . त्यामध्ये शेतकऱ्यांसाठी अधिक तरतूद करण्यासाठी आम्ही प्रयत्नशील आहोत . मात्र , त्यासाठी वेगळ्या अर्थसंकल्पाची गरज नाही , ' ' असे मत केंद्रीय कृषिमंत्री शरद पवार यांनी आज येथे पत्रकारांशी बोलताना व्यक्त केले . जैतापूरची वीज हवी की नको , याचा निर्णय महाराष्ट्राच्या जनतेने घ्यायचा आहे , असेही त्यांनी या वेळी सांगितले . कोल्हापूर दौऱ्यावर मोटारीने निघाले असता ; श्री . पवार येथे माजी खासदार श्रीनिवास पाटील यांच्या निवासस्थानी काही वेळ थांबले . त्या वेळी त्यांनी पत्रकारांशी संवाद साधला . श्री . पाटील यांच्यासह सारंग पाटील यांनी त्यांचे स्वागत केले . याप्रसंगी माजी आमदार पृथ्वीराज देशमुख , नाना खामकर , प्रशांत यादव , मानसिंगराव पाटील , लालासाहेब पाटील आदी उपस्थित होते . श्री . पवार म्हणाले , " " अर्थसंकल्पात शेतकऱ्यांसाठी अधिक तरतूद झाली पाहिजे , यासाठी स्वतंत्र प्रयत्न सुरू आहेत . तशा सूचना दिल्या आहेत . अर्थसंकल्पापूर्वी काहीही बोलणे योग्य नसते . त्यात शेतकऱ्यांसाठी भरीव तरतूद करण्याची गरज आहे . गेल्या काही अर्थसंकल्पांत शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचे निर्णय झाले आहेत . शेतकऱ्यांना कर्जमाफी दिली आहे . भांडवल मोठ्या प्रमाणात पुरवले गेले . त्यामागे शेतीचे उत्पादन वाढावे , हाच हेतू आहे . शेतीची उत्पादकता वाढावी , असे धोरण आघाडी सरकारने घेतले आहे . त्यामुळे या वेळी वेगळा निर्णय निश्‍चित होईल . या सगळ्या गोष्टींचा विचार करता केंद्रीय अर्थमंत्रीही या वर्षी शेतीसाठी सकारात्मक निर्णय घेतील , अशा विश्‍वास आहे . ' ' शेतकऱ्यांसाठी स्वतंत्र अर्थसंकल्प असावा का , त्या प्रश्‍नावर ते म्हणाले , " " अर्थसंकल्प हा सर्वसमावेशक असतो . त्यामुळे या मागणीत फारसा दम नाही . वेगळा अर्थसंकल्प आला , की त्यासाठी वेगळी तरतूद आली . वीज , पाणी , रस्ता , धरणे जशी शेतीला लागतात , तशीच इतरांसाठीही लागतात . त्यामुळे ते शक्‍य नाही . त्यापेक्षा अर्थसंकल्पात शेतकऱ्यांसाठी अधिक गुंतवणूक केली पाहिजे . ' ' वेगवेगळ्या गैरव्यवहारांवरून आघाडी बदनाम होते आहे , असे वाटत नाही का , या प्रश्‍नावर ते म्हणाले . " " सगळ्या प्रकरणांची सीबीआयमार्फत चौकशी सुरू आहे . त्याबद्दल काही बोलणे योग्य नाही . गैरव्यवहार व्यक्तिगत पातळीवर असेल , तर त्यामुळे आघाडी बदनाम होण्याचे कारण नाही . ' ' जैतापूर प्रकल्पाबाबत ते म्हणाले , " " जैतापूरप्रमाणे एन्‍रॉनलाही विरोध झाला होता . मात्र , आज त्या प्रकल्पामुळे राज्याला वीज मिळत आहे . वीज प्रकल्पाबाबत गैरसमज दूर झाले पाहिजेत . मुख्यमंत्री स्वत : जैतापूरला जाणार आहेत . जैतापूरची वीज हवी की नको , याचा निर्णय महाराष्ट्राच्या जनतेने घ्यायचा आहे . जनतेला सलग आठ तास भारनियमन पाहिजे असेल , तर केंद्र शासनाने 90 ते 95 हजार कोटी रुपये खर्च करून हा प्रकल्प करायची गरज काय ? राज्यात एकीकडे वीज नाही म्हणूनही ओरड , प्रकल्प आला तरी ओरड . या दोन्ही गोष्टींचा मेळ कसा बसणार ? ' ' साखर निर्यातीचा प्रस्ताव पाठवावा पत्रकारांशी संवाद साधण्यापूर्वी श्री . पवार यांनी मुख्यमंत्री पृथ्वीराज चव्हाण राज्याचे मुख्य सचिव रत्नाकर गायकवाड यांच्याशी मोबाईलवरून संपर्क साधला . " महाराष्ट्राने कांदा साखर निर्यातीचा प्रस्ताव पाठवावा , ' अशी सूचना केली . " प्रस्ताव पाठवून तुम्ही स्वत : वैयक्तिकरीत्या केंद्रीय अर्थमंत्री प्रणव मुखर्जी , वाणिज्य मंत्री आनंद शर्मा , कृषी राज्यमंत्री के . बी . थॉमस यांच्याशी बोलावे , ' असेही श्री . पवार यांनी मुख्यमंत्री श्री . चव्हाण यांना सुचवले . थोडी अवांतर ( आणि मलाही नुकतीच मिळालेली ) तांत्रिक माहिती : मात्रावृत्तास ' जाति ' असेही म्हणतात . ' समजाति ' मात्रावृत्तात समान मात्रांनंतर यती येतो . ( ह्याविषयी शंका उपस्थित झाल्याचे आठवते . ) याचे पद्मावर्ती ( दर आठ मात्रांनंतर यती ) , भृंगावर्ती ( दर सहा मात्रांनंतर यती ) , कळंबावर्ती ( दर चार मात्रांनंतर यती ) . प्रकार आहेत . उदा : ' पादाकुलक ' हे पद्मावर्तनी मात्रावृत्त आहे . ( हिरवे हिरवे गार गालिचे , हरित तृणांच्या मखमालीचे . . ) ऍटन आता चिडले होते . " मी त्यांच्याकडे गेलो होतो माहितीची याचना करायला . अशी माहिती , जी संप्रदायाखेरीज दुसरीकडून कुठूनही मिळू शकत नाही . ही माहिती तुम्ही लोकांनी मला दिली याबद्दल मी तुमचा ऋणी आहे . या माहितीचा मोबदला म्हणून मी तुमची मतप्रणाली सिद्ध करून द्यायची असं ठरलं होतं . त्याप्रमाणे मी ती दिलीही . " गेल्या महिनाभरात : बीटी वांग्यासंदर्भात निदर्शनाला आलेल्या काही विसंगती / त्रुटी : . पल्लवी जोशी साधे साधे मराठी शब्द इंग्रजीत का बोलते ? आजकाल शहरांमधुन सगळेच असे मराठी बोलू लागले आहेत हे खरे आहे परंतू कार्यक्रमाचे सुत्रसंचालन म्हणजे काही घरी चाललेल्या किंवा कॉलेज कट्ट्यावरच्या गप्पा टप्पा नाहीत त्यामुळे अशी भाषा वापरणे मला अतिशय अयोग्य वाटते . " वा वा छान नाव आहे . तू अशी याला घेऊन ये आत . मी गड्याला सांगून चहापाण्याचं बघतो आणि मुख्य म्हणजे हे मातीचे हात आधी धुवून येतो . म्हणजे मग ह्या बंडोपंतांना घेता येईल मला . " चिन्मय च्या दिशेने भुवया उडवीत काका म्हणाले आणि लगबगीने आत पळाले . इथे अनेक धार्मीक स्थळे आहेत . मोठ्या संख्येने यात्रेकरु येथील तवांग मधील बुध्दधर्मीयांसाठी सर्वोच्च असलेल्या मठापैकी एक असलेल्या मठात येत असतात . त्याच प्रमाणे लोहीत जिल्यातील परशुरामकुंड , दिबांग जिल्यातील रुक्मीणीचे जन्मस्थान असलेले भिष्मक नगर , पश्चिम सियांग जिल्ह्यातील मालिनिथान इटानगर ही अरुणाचल ची राजधानी असलेल्या शहरातील इटाफोर्ट येथे यात्रेकरु पर्यटक नियमीत येत असतात . झिरो जिल्यात नुकतेच २८ फुट उंच २२ फुट व्यास असलेले विशाल शिवलिंग सापडले असुन तेथे ही पर्यटकांचा ओघ सुरु झाला आहे . बोलवा आणखी पाकिस्तानी क्रिकेटर्सना , कलाकारांना आपल्या देशात . त्यातले कोण काय असतात कोण जाणे . मेरा भ्रात महान कैलासजी , उत्तम गजल ! मी या वृत्तात कधी गजल लिहिली नाही . आपण मला ही ओळ दिली होती . खूप प्रयत्न करत आहे . पाहू केव्हा यश येते ते . तुमच्या मस्त गजले बद्दल अभिननंदन " अहो , मग काही दिव्यौषधी आणायला हवी का ? चहूदिशेने स्वार का नाही पाठवले , अगदी हिमाचलात जरी काही औषधी असेल , तर . . " रुक्मीणीला काहि सूचेनाच . तसा आग्रह करून काही उपयोग नसतोच . पण तरी , मेला - बिलास की काय परत ? की समुद्र , आळस आणि कंटाळा ? एखादी कविता तरी टाक छापून . म्हणजे तुझ्या भाषेत ' जनता काय अर्थ लावत बसते ते बघत हसत बसायला ' बरं तुला ! झाला प्रकार सवंग प्रसिद्धीसाठी होता किंवा तसे नसेल तर माझे तेच खरे ह्या अतिरेकी हट्टासाठी होता असे माझे मत आहे . आवडत नाही , पटत नाही तर चित्रपट नका बघू . इथे मुळ प्रश्र / प्रॉब्लेम काय तर झालेली " दंगल " . त्याचे परिणाम वाईट आहेत . प्राणी आणि पक्षी माणसाप्रमाणे बोलायला लागले तर काय होईल . . . ? ' च्यायला दुपारी तासभरासाठी म्हणून झोपलो , तर आता संध्याकाळ होत आलीय . ' तो आळस देत स्वतःशीच बोलत होता . " ह्या गावच्या मस्त हवेल झोपही मस्त लागते . पण हिनं उठवायचं नाही का मला ! ' लेनिन यांना पहिल्यांदा मार्च १९२२ मध्ये पक्षाघाताचा झटका आला . यातून सावरत असतांनाच त्यांना डिसेंबर मध्ये दुसरा झटका आला . यामुळे लेनिनचे डाव्या बाजुचे शरीर निकामी झाले . सावरण्याचा प्रयत्न सुरू असतांनाच लेनिन यांना पक्षाघाताचा तिसरा झटका आला आणि त्यातच २१ जानेवारी १९२४ या दिवशी लेनिन यांचे निधन झाले . वेळोवेळी , हरतर्‍हेने या पिशव्यांचा वापर कमी करण्यासाठी संदेश , उपदेश केले जातात , परंतु तरीही या पिशव्या रोज वापरल्या जातात , कचर्‍यात फेकल्या जातात आणि पर्यावरणाच्या र्‍हासाला कारणीभूत ठरतात . खरेतर परीक्षण आणि परिचयात चित्रपटात काय काय आहे हे रंगवून सांगायचे असते ; पण इथे आमची झोळी रिकामीच असल्याने काय सांगायचे हा प्रश्नच आहे . आता चित्रपटात काय बघितले असे विचाराल तरी आठवून आठवून लिहावे लागेल . सांगायचे कशाबद्दल ? कथा = भिकार , म्हणजे खरेतर १० / १२ सुप्पर डूप्पर चित्रपटांच्या शॉट्सची मिळून विणलेली गोधडी . पटकथा = कथाच नाही हो , पटकथेचे काय डोंबल घेऊन बसलायत ? अभिनय = शंख ! अक्षरशः सगळ्या कलाकारांना वाया घालवले आहे . आणि सलमान तर असह्यच होतो . देव आनंद . . अगदी गेला बाजार मनोज कुमार देखील स्वतःच्या चित्रपटात स्वतःवर येवढा वेळ कॅमेरा ठेवत नसतील येवढा चित्रपटभर कॅमेरा सलमानवर केंद्रित आहे . ( मनोजकुमार हा गेला बाजारच आहे आणि देव आनंद अजूनही तरुण आहे हे ध्यानात घ्यावे . ) हाय टेंप वर तेल तूप trans fat मध्ये convert होते . तर बटर वापरून केलेल्या पदार्थाचे सुद्ध तेच होते अवन मध्ये हाय टेंप वर म्हणून पुर्वी जे टोस्ट , चहाखारीक विकतचे बेक केलेले असले तरी वाईटच . पाकिस्तानी लष्करप्रमुख . ककर मार्शल क्वांगना KRL च्या अतिशुद्धीकरणाच्या विभागातही दौर्‍यावरही घेऊन गेले जिथे साधारणपणे कुणालाही नेले जात नसे . त्यांनी पाकिस्तानचा डॉ . मुबारकमंद यांच्या अधिपत्त्याखालील प्रक्षेपणास्त्रे बनविण्याचा फैसलाबादचा गुप्त कारखानाही पाहिला . शिवाय प्रक्षेपणास्त्रांची चांचणी करायची झेलम येथील जागाही दाखविली . या भेटीत पाकिस्तानबरोबर इंधनाच्या टाक्या , प्रक्षेपणास्त्रांची इंजिने १२ ते २५ तयार ' नो - डाँग ' प्रक्षेपणास्त्रे पुरविण्याच्या करारांवर सह्या झाल्या . ही सर्व शस्त्रास्त्रसामुग्री १९९६च्या उन्हाळ्यात उत्तर कोरियाच्या कारखान्यात बनून KRL ला पुरवली जाणार होती . याच्या मोबदल्यात उत्तर कोरियाच्या प्रक्षेपणास्त्रांच्या तज्ञांच्या संयुक्त प्रशिक्षणाची जबाबदारी खानसाहेबांनी उचलली . पण मग अचानक पाकिस्तानकडले पैसेच संपले ! भाग : चीनचे वाढते संकट आधी काही ताज्या बातम्या देतो . मग या विषयाचा समाचार घेऊयात . . गिलगीट - बाल्टिस्तानात आहेत चिनी सैनिक . भारत - चीन लष्करी संबंध सर्वसाधारण स्वरूपाचे . लष्करी अधिका - याच्या दौ - यास चीनचा नकार . चीनची कुरापत ; भारताचे चोख प्रत्युत्तर . चीनच्या वाढत्या हालचाली चिंताजनक चीन एक जगातील एक समर्थ आर्थिक महासत्ता होण्याच्या दिशेने वाटचाल करत आहे . गेल्या कित्येक दशकांत चीनची होत असलेली प्रगती त्यांच्याकडे एक ठोस योजना असल्याचे स्पष्टपणे दाखवते . एखादा देश स्वबळावर मोठा होत असेल तर ती नक्कीच कौतुकास्पद गोष्ट असते . भारतही हळू हळू मोठा होतो आहे . पण भारत आणि चीन या दोघांच्या मोठे होण्यात फरक आहे . भारतात लोकशाही आहे तर चीनमध्ये कम्युनिस्ट राज्य करत आहेत . कम्युनिस्ट म्हणजे थोडक्यात हुकुमशाही . का हा प्रश्न नाही विचारायचा ? भारत उद्या कितीही मोठा झाला तरी जगाला एक खात्री आहे की सत्तेचा दुरुपयोग भारताकडून होणार नाही . या खात्रीला एक निश्चितता म्हणता येईल . याचे श्रेय सरकारच्या धोरणापेक्षा प्रामाणिकपणे जगभर काम करत असलेल्या सर्व भारतीयांना दिले पाहिजे . चीनने काय केले ? चीन हा खूप महत्त्वाकांक्षी आहे . चीन ने ( युद्धाच्या स्वरुपात ) रक्ताचा थेंब सांडता तिबेट घशात घातला . तिबेटच्या स्थानिकांचा विरोध असूनही चीन हे करु शकला कारण तिबेटमधील आवाज जगापर्यंत पोहोचू देण्याची दक्षता त्यांनी घेतली होती . तिबेट बळकावण्यापूर्वी चीनने काय काय केले हेही पाहुयात . चीन ने देशात मुबलक प्रमाणात उपलब्ध असलेले मनुष्यबळ सक्तीने उपयोगात आणले . चीनचा आकार , भौगोलिक फायदा आणि उपलब्ध संसाधने यांच्या जोरावर चीनने आधी उद्योग जगत काबीज केले . चीनने आधी व्यवस्थित अभ्यास केला की जगात कोणत्याही वस्तूचे उत्पादन करणे हे प्रत्येक कंपनीला खर्चाचे पडते आणि त्यामुळे त्या कंपन्यांना नफा हा मर्यादित मिळतो . वाचकहो नीट लक्ष देऊन हा मुद्दा समजून घ्या . जगातील कोणतीही कंपनी धंदा करते त्याचे उद्दीष्ट केवळ एकच असते - जास्तीत जास्त नफा मिळवणे . नेमकी हीच नस पकडून चीनने काय केले ? या सर्व मोठ्या कंपन्यांना लक्ष्य केले . आमच्या देशात तुम्ही उत्पादन सुरु करा तुमचा खर्च कमी होईल नफा देखील वाढेल . सरळ सरळ धंद्याचा विचार करणारा कोणीही हेच करेन . मुख्यकरुन त्यांनी अमेरिकेच्या अर्थव्यवस्थेत असलेल्या संधी बरोबर हेरल्या . हळू हळू चीनमध्ये उत्पादनांचा धूर निघू लागला . स्वस्त उत्पादनामुळे कंपन्यांचा पैसा वाचू लागला उत्पादनही जास्त संख्येने होऊ लागले . हा पैसा जाहिरात तत्सम मार्केटींग वर खर्च केला गेला . त्यामुळे कंपन्यांचे विक्रीचे आकडे वाढू लागले . सर्व प्रकारचे उत्पादन चीन ने केले . अमेरिकेतील संगणकांतील चिप्स , मोबाईल हँड्सेट्स , मुख्यत्वेकरुन खेळणी या सर्वांपासून टॉयलेटमध्ये वापरले जाणारे टॉयलेट पेपर , पेपर नॅपकिन्स हे देखील चीन मध्ये तयार होतात . चीनने जगाला अशी सवय लावली होती की स्वस्त उत्पादनाचे दुसरे नाव चीन झाले . त्यामुळे चीनकडे पैसा वाहू लागला . चीनने काय केले ? या पैशांतून मोठ्मोठी धरणे , मोठमोठी बांधकामे , रस्ते , रेल्वेमार्ग अशा इन्फ्रास्ट्रक्चरचे मोठ्या प्रमाणावर जाळे उभे केले . स्वस्तात उपलब्ध असलेला माल स्वस्तातले मनुष्यबळ ह्या जोरावर चीन आपल्या इन्फ्रास्ट्रक्चरचा विस्तार करत गेला . हळुहळू चीनला या इन्फ्रास्ट्रक्चर क्षमतेचे सामरिक महत्त्व कळून आले . आता ड्रॅगनच्या पंज्यात बळ आले होते . तिबेटचा घास जगाच्या ( किरकोळ ) विरोधाला जुमानता गिळला होता . आता चीनची नजर आहे ती अरुणाचल प्रदेश , सियाचीन , गिलगीट - बाल्टिस्तान या भागांवर . तुम्हाला कदाचित आश्चर्यदेखील वाटू शकेल पण नेपाळही या यादीवर आहे . त्यादृष्टीने नेपाळमधील ( आणि भारतातीलही ) माओवाद्यांना शस्त्रपुरवठा छुप्या मार्गाने सुरु आहेच , पण नेपाळमधील राजकारणात पडद्याआड मोठी खेळायच्या प्रयत्नात आहे चीन . भारताच्या लेह मधील सीमेलगतचे रस्त्याचे बांधकाम चीनने बंद पाडले होते . त्यावेळी आपण फक्त निषेध व्यक्त करुन स्वस्थ बसलो . तो रस्ता पूर्ण झाला की नाही ? का काम सोडून दिले काही पत्ता नाही . आम्ही कोणासमोर झुकणार नाही असे म्हणून आपले परराष्ट्र खाते कायमच झुकत आले आहे . आपले लोकनियुक्त सरकार फक्त लक्ष ठेवून आहे . आजची बातमी ही आहे की चीनचा इंटरेस्ट हिंदी महासागरातही वाढायला लागला आहे . त्यावर आपले परराष्ट्रमंत्री यांचे स्टेटमेंट वाचले - " ही बाब चिंताजनक आहे , पण आम्ही लक्ष ठेवून आहोत " म्हणजे काय ? बोलायची गरज आहे का यावर ? वुई कन्डेम्नड् सच अ‍ॅक्टीव्हिटीज असे म्हणून शत्रू काय घुसखोरी थांबवणार आहे काय ? असो . पाकीस्तानच्या रुपाने चीनला एक मोठी संधी दिसत आहे . पाकीस्तानला भारताविरुद्ध सर्व प्रकारची मदत चीन करत आहे . गिलगीट - बाल्टिस्तानात मोठमोठे बोगदे खणणे , मोठे रस्ते बांधणे , रेल्वेमार्ग उभारणे या सर्व साधनांद्वारे चीन आखाताच्या दोन दिवसांच्या अंतरावर आला आहे . हे कशासाठी ? व्यापारासाठी ? अजिबात नाही . चीन हळूहळू युद्धाच्या दिशेने पावले टाकतो आहे . युद्धात सर्वात जास्त काय वापरले जाते ? दारुगोळा चालवण्यासाठी जी मशिनरी लागते त्यांसाठी लागणारे इंधन . आखात जवळ आले की तेलाचा खूप मोठा पुरवठा आणि तो ही ताबडतोब चीनला होणार आहे . पाकीस्तानची मैत्री चीन फक्त भारताविरोधातच नव्हे तर आखाती देशांतील इस्लामी राष्ट्रांचे हितसंबंध जपण्यासाठीही वापरत आहे . तेलाची खरेदी गेल्या काही वर्षांत चीनने जेवढी केली तेवढी कोणीच केलेली नाहिये . चीनकडे याक्षणी प्रचंड तेलसाठा आहे . भारतीय सीमेलगत कित्येक ठिकाणी हे तेलसाठे चीन साठवत आला आहे . युद्धाच्या वेळी काश्मीर च्या मोबदल्यात पाकीस्तानकडून चीनला काय अपेक्षा आहे ? भारताविरुद्ध अतिरेकी कारवायांचे प्रमाण वाढवणे आणि सियाचीन अरुणाचल प्रदेशातील जेवढा टापूं चीन व्यापेल त्याला समर्थन देणे . चीनच्या या तयारीच्या तुलनेत भारताची काय तयारी आहे ? मेनन म्हणाले , की चीन सध्या आंतरराष्ट्रीय पातळीवर आर्थिक महासत्तेचा दर्जा मिळविण्यात अधिक व्यस्त आहे . युद्ध करून चीन ते स्थैर्य धोक्‍यात आणण्याची शक्‍यता नाही . असे बेजबाबदार वक्तव्य करुन मेननसाहेब ( हे भारताचे राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार आहेत ) स्वप्नात जगत आहेत असे मला तरी वाटते . जो सामर्थ्याकडे वाटचाल करतो आहे आणि ज्याला जमीनीची तहान आहे तो चीन भारताशी युद्ध करणार नाही या भ्रमात राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागाराने रहावे ? भारताकडे किती पाणबुड्या आहेत ? किती लष्करी जहाजांचे उत्पादन दरवर्षी भारतात होते ? किती विमाने खरेदी केली जातात ? किती तोफा अद्ययावत आहेत ? लष्करी शस्त्रे अस्त्रे यांबाबतीत एक क्षेपणास्त्र सोडले तर आपला देश सगळ्या महत्त्वाच्या संसाधनांसाठी दुसर्‍या देशावर अवलंबून आहे . आकड्यांच्या तुलनेत भारत चीनपुढे कुठेही टिकत नाही . युद्ध हे कोणत्याही राष्ट्राला परवडत नाही . पण असे होणारच नाही असे गृहीत धरणे म्हणजे मेंदूला ज्वर आल्याचे लक्षण नाही का ? भारतीय परराष्ट्र मंत्रालय चीनबरोबर सामरिक देवाणघेवाणीचे करार करत आहे . त्या अनुषंगाने भारताचे काही लष्करी अधिकारी चीनला भेट देणार आणि चीनचे लष्करी अधिकारी भारताला भेट देणार . लेफ्टनंट जनरल बी . एस . जसवाल यांच्या दौर्‍यावर चीनने आक्षेप घेतला नसता तर लोकांना ही गोष्ट कळाली असती की नाही हे माहिती नाही . पण यापेक्षा भयानक गोष्ट कोणती असेल तर ती ही आहे की जसवाल प्रकरणी प्रत्युत्तर देण्यासाठी भारताने ज्या चीनी अधिकार्‍यांचा दौरा रद्द केला त्याबद्दल कोणी काही माहिती घेतली आहे का ? या दौर्‍याच्या वेळी चीनचे हे अधिकारी पुण्याच्या नॅशनल डिफेन्स अ‍ॅकॅडेमी ( एनडीए ) येथे भेट देणार होते . हे सत्र कधीपासून चालू आहे हे सरकारलाच माहिती . जसवाल यांची नियुक्ती जम्मू काश्‍मीरसारख्या संवेदनशील भागात आहे . तेथील लोक वेगळे पारपत्र ( व्हिसा ) घेऊन येतात . जसवाल काश्‍मीरमधून येत असल्याने त्यांना चीनच्या दौर्‍याची परवानगी देता येणार नाही , ' असे चीनतर्फे भारताला कळविण्यात आले . असे असताना एनडीए ही देशातील सर्वोत्कृष्ट लष्करी अधिकारी निर्माण करणारी संस्था आहे . शेजारचे राष्ट्र सामरिकदृष्ट्या बलवान होत असताना देशातील सर्वोत्कृष्ट लष्करी अधिकारी निर्माण करणार्‍या संस्थेची गुपितं उघड करणे याला कोणत्या बुद्धीचे परराष्ट्र धोरण म्हणता येईल ? ही गोष्ट राष्ट्रीय सुरक्षेला बाधा आणू शकते एवढी साधी गोष्ट सरकारच्या ध्यानात येऊ नये ? चीनचा ड्रॅगन आपले पंजे आधी बळकट करतो आहे आणि मगच हळूहळू पाय पसरतो आहे . चीनची ही नीती लक्षात येत नसेल तर आपले पराष्ट्र धोरण आखणारे सरकारच विफल ठरते आहे हे खेदाने नमूद करावेसे वाटते . तिबेटच्या स्वायत्ततेसाठी आवाज उठवणार्‍या दलाई लामा यांना भारतात आश्रय घ्यावा लागला , केवळ दोन दिवसांच्या अंतरावर आखाताशी संपर्क चीनने निर्माण केला , तेलाचा प्रचंड साठा केला गेला आहे . लष्कराचा विस्तार मोठ्या प्रमाणावर केला आहे . काही लोकांना चीनशी चांगले संबंध ही एक सुवर्णसंधी वाटते आहे . अशा लोकांनी या घडणार्‍या घटनांकडे डोळसपणे पहावे जागे व्हावे एवढेच सांगून थांबतो . मुंग्या तुरुतुरु चालत होत्या , मुंग्या तुरुतुरु धावत होत्या . एकीमागे दुसरी आली , दुसरीमागे तिसरी आली . तिच्यामागे चौथी आली , तिच्यामागे . . . मुंग्या तुरुतुरु धावत होत्या अरे बस झाले अमेरिकेचे कुओतुक , या कॉंग्रेस चा सरकार चा काही उपयोग नाही . आपले हे सरकार कधी गुलामगिरीतून बाहेर येणार . आधी केली ब्रिटीश लोकांची गुलामगिरी . आता अमेरिकेची . आपल्या पंतप्रधांनाना अमेरिकेत जायची काय गरज आहे . तो ओबामा चीन चा दौरा करतो . & आपण त्या अमेरिकेचा मागे लागतो . अरे काही स्वाभिमान आहे कि नाही . . . नक्कीच अतिशय सुंदर कलाकृती असेल . लावणी कधीच इतिहास जमा होणार नाही , या चित्रपटातील सर्व कलाकारांना मनपूर्वक शुभेच्छा दुसर्‍या वेळी खार्दुंगच्या त्या माथ्यावर मी उभा असतो , तेव्हा नुकतीच संध्याकाळ व्हायला सुरुवात झाली असते आणि आभाळातले काळे ढग अनिष्टसूचक दिसतात . उंचावरच्या विरळ हवामानातले धोके माझ्या लक्षात आहेत . चक्कर , मळमळ उलट्या यांचा मला संपूर्ण प्रवासात अद्यापपावेतो त्रास झालेला नाही . पुण्यातून निघण्यापूर्वी मी स्वतःवर जी कठोर बंधनं घालून घेतली होती , ती आतापर्यंत तरी कामी आली आहेत . परंतु मला माझ्या नशिबाची परीक्षा पाहायची नाहिये . मिनिटांपेक्षा जास्त तिथे थांबता कामा नये . ओले बूट आणि त्याहीपेक्षा ओल्या मोज्यांमुळे खरंतर मी जास्त अस्वस्थ आहे . अशा आणीबाणीकरिता माझ्या सामानात ठेवलेले जुने बूट आणि जुने लोकरीचे मोजे मी काधतो . त्यांना वास येतोय , पण किमान उबदार आणि कोरडे तरी आहेत . ही चर्चा मूर्खपणे तर्कटवणारे किती जण किमान दोन पाने भरतील असे अभ्यासपूर्ण लेखन त्यांच्या आवडत्या विषयात दर आठवड्याला करत आहेत ? आता कुठे हे पटण्यासारखं बोलले काहीतरी . मिनी - चिंटूनी आज्ञाधारकासारख्या माना हलवल्या . मिनी म्हणाली , " हो आई , मी तुला कध्धी कध्धी चिडवणार नाही , तू मस्त मस्त पदार्थ कर आधीसारखेच . प्लीज . . " सदर रसग्रहण ज्याना पटले नसेल त्यांनी त्याना जर कविता समजली असेल तर आमच्यासाठी त्याचे रसग्रहण करावे . कविता तर काही समजली नाहीये बिलकुल . " अहो , फार वर्षं झाली त्याला सर . टीसीए म्हणजे क्रेब्ज सायकल ना ? थोडंथोडं आठवतंय , ऑक्झॅलोऍसिटेट , सायट्रेट , आयसोसायट्रेट , अल्फाकीटोग्लुटारेट . " मी अडखळलो . शेवट वहीनीने तो सूट फेकला त्याच्या अंगावर आधी बाहेर हो ! ! ! ! चॉकलेटच्या स्लॅब्ज्स आणून त्याची परत चॉकलेट्स करायची ? ? ? होय . वेगवेगळी सेंटर्स वापरुन मस्त चॉकलेट्स करता येतात . खरेतर विकतचे स्लॅब्स आणुन ते वितळवुन परत गोठवायचे हे खुप सोप्पे वाटते पण ते तितके सोप्पे नाहीये . . . पदार्थ बिघडवण्यात एक्स्पर्ट असलेल्यांची ही कृती पण बिघडलेली आहे . मला म्हणाली , " काका , तुम्ही तुमची तब्यत चांगली ठेवली आहे . तुम्ही सुरवातीपासून काम करण्य़ाची एक शिस्त ठेवली होती . मी तुमचे उदाहरण माझ्या वडलाना नेहमी सांगत असायची . मला आठवतं तुम्ही नेहमी म्हणायचा , शरिर हे ही एक यंत्र आहे . कंप्युटर मधे त्याच्या मेमीरीच्या एखाद्दया मेमरी लोकेशन मधे जर बिघाड झाला तर कंप्युटर स्वतःच ते लोकेशन शोधून काढून बायपास करतो . आणि अशा तऱ्हेने आपलं काम अखंड चालू ठेवतो . तसंच काहीसं आपलं शरिर आपल्या व्याधी दुरुस्थ करतो . तरीपण आपण यंत्रालाही विश्रांती देतो , तशी शरिरालापण दिली पाहिजे हे मी माझ्या वडलाना नेहमीच सांगायची . ते त्यानी कधीच ऐकलं नाही " टाळ बोले चिपळीला नाच माझ्या संग देवाजीच्या दारी आज रंगला अभंग दरबारी आले रंक आणि राव , सारे एकरूप नाही भेदभाव गाऊ नाचू सारे होउनी निस्संग जनसेवेपायी काया झिजवावी , घाव सोसुनीया मने रिझवावी ताल देउनीया बोलतो मृदंग ब्रम्हानंदी देह बुडूनिया जाय़ी एकएक खांब वारकरी होई कैलासाचा नाथ झाला पांडुरंग http : / / www . youtube . com / watch ? v = 5DLeSsL - FHw & NR = 1 देवाची दया , मला असली कामे करावी लागली नाहीत , नि आता लागू पण नयेत ! VOEvent वरील पुस्तकावरुन आम्हाला यांच्याबद्दल काही महिन्यांपुर्वी कळले कारण या विषयावर आमचे एक पुस्तक आहे : http : / / www . cacr . caltech . edu / hotwired2 / book . html आणि ते फुकटात वेबवर ( PDF ) उपलब्ध आहे ! आणि हे लोक मात्र यावर पैसे मिळवु पाहतात प्रस्ताव चांगला आहे , उपयोगीही आहे . पण उपक्रमा सारखी संस्थळे स्वतःला यात गुंतवून घेऊ इच्छीत असतील की नाही याची शंका वाटते . उपक्रमरावांनीच खुलासा केल्यास बरे . बाकी तपशीलवार योजना बनवण्यास आपण सर्व बोलघेवडे लोक सिद्ध आहोतच . पुस्तके पोस्टाने पाठवायचीही गरज नाही , परवल - बद्ध ( पासवर्ड - प्रोटेक्टेड् ) पीडीएफ् फाइल उतरवून घेण्याची सोय केली की झाले . परवल व्यनि ने पाठवायचा , पैसे मिळाल्यावर . अर्थात् ह्याकर लोक काय कुठलेही कुलूप तोडतात म्हणे . आजकालच्या जगात खरी सुरक्षित संचिका असू शकते की नाही याचा खुलासा युयुत्सूंसारख्या ह्याकर तज्ञांनीच करावा . बहूनामेमि प्रथमो बहूनामेमि मध्यम : किंस्विद् यमस्य कर्तव्यं यन्मयाऽऽद्य करिष्यति प्रश्न बाबा अन बाबीला केळकराने सोडवीला माहिती देई मित्राला लेमोनेड स्टँड ची " कोर्ट मार्शल " नावाचा एक कॉलम ते वर्षानुवर्षे " षटकार " मधे लिहायचे . या निमित्ताने एकच षटकार ( आणि संदीप पाटील ) बरेच वर्षांनी आठवला ! यातच दिलीप प्रभावळकरांचे गुगलीही येत असे . मिपावर मला प्रवेश नाही म्हणून ' झाकिर नाईक ' आणि upakram हे शब्द गूगलवर शोधले आणि या धाग्यावर पोहोचलो . धिंगाणा घालण्याचा मक्ता पूर्वी प्रतिपक्षाकडे होता असे दिसते . बघते . अग माझ्या चुलस साबा अगदी दर १५ एक दिवसांनी घरी खवा बनवून पाठवतात . बरोबर - लिटर घरच्या गायीचं दूध . . - पोतंभरून भाज्या . कॉलनीत सगळ्यांना वाटून सुद्धा मला हे सगळं कसं संपवायचं हा प्रश्न पडलेला असतो . ` प्राणसखा ' हा अतिशय वेगळा , सुंदर समर्पक शब्द चोखोबांनी ( तेराव्या शतकात ) संत ज्ञानेश्वरांबद्दल वापरला आहे . कार्यक्रमात ज्येष्ठ नेते एन . डी . पाटील यांना अण्णांचा उल्लेख लढवय्या असा केला . तर सकाळ माध्यम समूहाचे मुख्य संपादक उत्तम कांबळे यांनी त्यांना रस्त्यावरच्या चळवळींचं - आंदोलनांचं विद्यापीठ असा किताबच बहाल केला . अण्णा कधी निवडणूक जिंकले नाहीत . पण , रस्त्यावरच्या आंदोलनांच्या अनेक लढाया त्यांनी लढवल्या आहेत . या चळवळींच्या - आंदोलनांच्या विद्यापीठाला लाल सलाम . . . . अण्णांना दीर्घायुष्य लाभो . . . हीच शुभेच्छा खरंतर ती एक खूप सुंदर सकाळ होती . थंडीचा कडाका पडायच्या आधीची मोहक थंडी आणि कोवळ्या उन्हाचे मऊसूत कवडसे . तिच्या घरासमोरून जाणारी वाटही सुंदर सकाळीएवढीच सुंदर होती . या सगळ्या सौंदर्याच्या कल्लोळावर ओरखडा असवा तशी ती तिच्या घराच्या गॅलरीत उभी होती . परत एकदा मिनिटामिनिटाला आत आत उतरत जाणारं नैराश्य अनुभवत . इतक्या सुंदर सकाळी ती निराश का होत होती हे मात्र कोणालाच उमजण्यासारखं नव्हतं . टाकाऊ अशा मेकॉल्यन शिक्षणपद्धतीनुसार शिकवलेला शाळेतला अभ्यास देखील कधी कधी उपउक्त ठरतो हे ठसवणारा किस्सा . एकदा शिष्य गोळा झाले की राजकारणी पण येणारच ! मग पहा हा गुंडोपंत कसा पावरफुल ' चंद्रगुंडापंतस्वामी आंबट महाराज ' बनतो की नाही शिवाय वर्षात एखादे मोक्यावर मंदिर पण टाकता येईलच . ( कोनाला म्हनु र्‍हायले अतिक्रमन . . . त्याच्या आयला पाहा रे त्याला . . . ) ते मंदिराला लागुन ' भक्तनिवास ' प्रसादाचे लाडू दुकान वगैरे ते वेगळे हो ! शिवाय शाळा ; झालेच तर मेडिकल नाही तर इंजिनियरिंग कॉलेज पण काढू . बोला आंबटबाबा की जय ! आपला आंबटबाबा सुदैवानं , तिसर्‍यांदा मात्र परीक्षा सुरळीत पार पडली . पहिल्या चार प्रश्नांपर्यंत तो कारकुंडा हॉलमध्ये हजर होता . त्यानं सांगितलेल्या उत्तरांकडे मी काणाडोळा करतेय हे एव्हाना त्याच्या ( आणि माझ्या शेजारच्या मुलीच्याही ) लक्षात आलं होतं . चौथ्या प्रश्नाला तो माझ्यामागे येऊन उभा राहिला आणि त्यानं मलाच उत्तर विचारलं . मी त्याच्याकडे दुर्लक्ष केलं पण लाकडी कोनाडारूपी आडोश्याची ऐशी - की - तैशी करून मी नोंदवलेलं उत्तर शेजारच्या मुलीनं बघून घेतलं होतं . तिनंच ते मोठ्या आवाजात जाहीर केलं . अचानक माझ्या मागून , " काय चाललंय तुमचं ? शांत बसता येत नाही का ? नापास करून टाकीन . . . " असा एकदम वेगळ्याच पट्टीतला दरडावण्याचाच आवाज आला . त्या कारकुंड्याच्या टीचभर देहातून असला आवाजही निघतो ? ? मला काही कळेच ना ! अचानक त्याचा द्विधाता कसा झाला ते पहायला मी चमकून मागे बघितलं तर तो गायब झाला होता आणि त्याच्या जागी एक काळाकभिन्न , पोट सुटलेला , ' तैय्यार ' ट्रॅफिक इन्स्पेक्टरच उभा होता . आश्चर्याचा धक्का क्रमांक ! ! पण मला माझ्या ६० टक्यांची जास्त चिंता असल्यामुळे मी चेहरा निर्विकार ठेवून उर्वरीत परिक्षा दिली . इन्स्पेक्टरनं एक्झिट घेतली . त्याच्या मते त्यानं परीक्षेत कुठलाही गैरप्रकार होऊ दिला नव्हता . एका मायक्रोसेकंदाकरता निकाल स्क्रीनवर झळकला . तो फुल्या - फुल्या कारकुंडा पुन्हा अवतरला आणि ' सर्वजण पास ' असं जाहीर करून आम्हाला तिथून त्यानं अक्षरशः हाकललं . आपल्याला शेवटी नक्की मार्क तरी किती मिळाले हे कुणाला नीटसं समजलंच नाही आणि जाणून घेण्याची कुणाला गरजही वाटली नाही . सांगितल्याप्रमाणे बरोब्बर छत्तीस तासांनी मला माझा शिकाऊ लायसन्स ताब्यात मिळाला . लॅमिनेट केलेला , माझ्या फोटोसकट आर . टी . . चा होलोग्राम वगैरे मिरवणारा . हा पाचवा धक्का होता . तो लायसन्स किमान तीस दिवस वापरून , ट्रॅफिकचे नियम माहीत करून घेऊन , वाहन चालवण्याचा सराव करून मगच पक्का लायसन्स मिळवता येणार होता . याचा अर्थ , आम्हाला अभ्यासक्रमात नसलेलेच प्रश्न विचारले गेले होते ! पण ही एक छोटीशी तांत्रिक चूक कुणाच्याच गावी नव्हती . मी लगेच सेलफोनच्या कॅलेंडरमध्ये तीस दिवसांनंतरची तारीख पाहून ठेवली . पण म्हटलं नकोच ; आपण त्या दिवशी अगदी तत्परतेनं जाऊ पण आपला [ ( n - m ) + 1 ] हा नियम त्यांच्या अभ्यासक्रमात नसला तर सांगतील उद्या तीस दिवस पूर्ण होतात , परवा या ! त्यापेक्षा , आपण आपलं चाळीस दिवसांनीच जावं . मी ही शिर्षक वाचून ' होली काउ ' म्हणालो . . धागा वाचायला सुरू होताच ' व्हॉट * * ' म्हणालो पण वाचून होताच सेहवागसाठी आणि श्री . मॉर्गनसाठी " भावा , तोडलंस , फोडलंस , चिरडलंस , चुरगळलंस , कुस्करलंस वगैरे वगैरे . . . " माझा पहिला पासपोर्ट एकही स्ट्यांप पडता तसाच एक्सपायर झाल्याच्या निषेधार्थ मी अजुन नविन पासपोर्ट बनवला नाहीये . गोव्याची जणू सांस्कृतिक राजधानी असलेल्या मडगावमध्ये दिवसाढवळ्या एका तरुणीचा चाकूने सपासप वार करून खून पाडला जातो ही घटना धक्कादायक आहे . एकतर्फी प्रेमप्रकरणातून हा प्रकार घडला असावा असे प्रथमदर्शनी तरी दिसते . भररस्त्यात हा प्रकार घडत असताना केवळ बघ्याची भूमिका घेता , स्थानिक नागरिकांनी झडप घालून गुन्हेगार अभिजित पाटील याला पकडून दिले ही बाब प्रशंसनीय आहे . एकतर्फी प्रेमातून निष्पाप तरुणींचा जीव घेण्याचे हे प्रकार थांबणार आहेत तरी कधी असा प्रश्र्न या घटनेमुळे पडल्यावाचून राहात नाही . आजवर अशी अनेक प्रकरणे सतत घडत आली आहेत . याच दिवसांत कल्याणमध्ये पुण्यामध्ये अशाच स्वरूपाची घटना घडली . काही प्रकरणे तर अतिशय गाजली आहेत . काही वर्षांपूर्वी सांगलीची अमृता देशपांडे अशीच भर रस्त्यावर निर्घृणपणे मारली गेली होती . रिंकू पाटील जिवंत जाळली गेली होती . " प्रेम ' या शब्दाचा अर्थ केवळ भोग असा घेणाऱ्या नराधमांच्या या हीन कृत्याचा निषेध करावा तेवढा थोडाच आहे . एकतर्फी प्रेमातून एखादीचा जीव घेण्यास उठणे हे प्रेमबिम काही नाही , तर सरळसरळ मानसिक विकृती आहे . स्वतःचे मानसिक संतुलन ढळलेल्या तरुणांकडून मग अशा प्रकारचे आततायी कृत्य घडते . कुठे चाकूचे वार होतात , कुठे ऍसिड फेकले जाते , तर कुठे जिवंत जाळले जाते . समाज अशा घटनांमुळे तात्पुरता हळहळतो आणि नंतर विसरूनही जातो . आजकालच्या विकेंद्रित कुटुंबपद्धतीची ही फळे आहेत . मुलांवर पालकांचा धाक तर नाहीच , लक्षही नाही , कारण पालक घरी असतात , मुले अन्य कोठे तरी नोकरी - धंद्यासाठी स्थिरावलेली असतात . पालक आणि पाल्यांमध्ये आवश्यक असलेला संवादच आज हरवत चालला असल्याने या दोनपिढ्यांमधील अंतर स्वतःचे सुखदुःख एकमेकांशी व्यक्त करू शकत नाही . त्यातून होणारी घुसमट सोसता येत नाही आणि सांगताही येत नाही . अशा विचित्र तिढ्यात मग सैतानाला संधी मिळते . आजवर बळी गेलेल्या तरुणींच्या बाबतीत हेच घडले आहे . उमलत्या तारुण्यात प्रेम या गोष्टीचे असणारे अनावर आकर्षण , स्वप्नातील राजकुमाराची लागलेली ओढ आणि वरवर राजकुमार दिसणारा आपला जोडीदार काही दिवसांतच त्याचा खरा चेहरा दाखवू लागला की होणारी फसगत . त्यातून दिला जाणारा नकार आणि तो सहन झाल्याने त्या राजकुमाराचे राक्षसात होणारे रूपांतर या घटनाक्रमाची पुनरावृत्तीच अशा घटनांतून दिसून येते . चित्रपटांसारख्या माध्यमांतून प्रेम या गोष्टीचा जो सवंग बाजार मांडला गेलेला आहे , त्यामधून चुकीच्या कल्पना घेऊन मुले - मुली या मोहजालात अडकतात , फसल्या - फसवल्या जातात . टीव्हीवरील " इमोशनल अत्याचार ' सारखे अत्यंत आक्षेपार्ह कार्यक्रम बंद पाडण्यासाठी आता पालकांनीही पुढे सरसावले पाहिजे . जोवर आपल्या घरापर्यंत संकट ओढवत नाही , तोवर " मला काय त्याचे ' या वृत्तीने अशा घटनांबाबत उदासीन राहणाऱ्या पालकांनी थोडे अंतर्मुखही झाले पाहिजे . बळी गेलेली मुलगी दुसऱ्याची असली तरी आपल्या मुलीवरही प्रसंग ओढवू शकतो ही जाणीव जर पालकांमध्ये जागी झाली , तर अशा गोष्टींस आळा घालण्यास ते पुढे येतील . आजकालच्या तरुणींनीही आपल्या मनीच्या भावना दडवणे सोडून विश्र्वासाच्या व्यक्तीपाशी त्या व्यक्त करण्याचा मोकळेपणा दाखवायला हवा . अशा गोष्टी लपवण्याचा प्रयत्न आपल्या जिवावर बेतू शकतो याची खबरदारी त्यांनी त्यांच्या पालकांनी घ्यायला हवी . तारुण्यात पदार्पण करीत असताना केवळ शारीरिक बदल घडत नसतात , त्याचबरोबर मानसिक बदलही घडत असतात . परस्परांविषयीचे आकर्षण हे ओघाने येतेच , परंतु ज्याच्याशी प्रेम नावाच्या रेशमी धाग्याने आपण जोडले जाऊ इच्छितो आहोत , तो धागा कितपत मजबूत आहे , कितपत विश्र्वासार्ह आहे त्याचा विचार केला नाही तर मग दारुण फसगत ओढवते . प्रेमाच्या धारेत प्रवाहपतित होताना त्यातील भोवरे आणि डोह यांचे भान ठेवले जाणार नसेल तर शेवटी पलीकडचा तीर गाठण्याऐवजी बुडणे हे ठरलेलेच . ते सहन करण्याची ताकद ज्याच्यात नसेल , त्याने मग जिच्यावर प्रेम केले तिच्या जिवावर उठणे हे तर अमानुषपणाचे लक्षण आहे . जसजशी संध्याकाळ व्हायला लागली तसतसे ससे हळूहळू यामापर्वताच्या पायथ्याशी जमू लागले . त्यांना बघायला सगळे लोकं पण जमले . सगळे ससे जमल्यावर मुख्य सशाने शिट्टी वाजवली आणि सगळे ससे भराभरा पर्वतावर चढायला लागले . एक पांढराशुभ्र प्रवाहच डोंगर चढतोय कि काय अस वाटायला लागलं . चंद्रोदय व्हायच्या आधी सशांना पर्वतशिखरावर पोहोचायच होतं त्यामुळे कोणाशीच बोलता सगळे टणाटणा चढत होते . शिखरावर पोचल्यावर अतीव उत्साहाने सगळेजण चंद्राची वाट बघायला लागले . इथे खाली जमलेले लोकं सुद्धा कधी चंद्र उगवेतोय याचीच वाट बघत होते . हळूहळू क्षितिजावर चंदेरी पिवळट प्रकाश पसरला . एक बारीकशी चंदेरी कडहि दिसू लागली . सशांचा आनंद गगनात मावेना . ते आगदी सरसावून बसले . होताहोता चान्दोबा आकाशात अर्धा उगवला . मुलांनी सशांना हात हलवून टाटा केलं , सशांनीहि मुलांना टाटा करून उंच उड्या मारायला सुरुवात केली . मोठे मोठे ससे एका उडीतच पोचले चंद्रावर , मग त्यांनी छोट्यांचे हात धरून त्यांनाही घेतले वर ओढून . हळू हळू सगळे ससे चंद्रावर पोचले आणि चंद्र आकाशात वरवर जायला लागला . हा अपूर्व सोहोळा कुनिदेशातली मुलं माणसे भान हरपून बघत होती . सगळे ससे पोचल्यावर इथे खाली माणसांच्या उत्साहालापण उधाण आलं . सगळे नाकाअकी नाकाअकी त्सुकि त्सुकि असा घोष करून नाच गाण्यात मग्न झाले . आता रात्रभर ते चंद्र आणि सशांचीच गाणी म्हणणार होते . सजली जरी जुनी ती , मैफील आज पुन्हा , दर्दी तसे समोरी , . . असतील काय मित्रा ? पण माझ्या मनात शंका हे थेंब अंगावर झेलून मी गार , शांत , तृप्त . की तुझ्या अस्तीत्वाचा अभाव जाळील मला ? सांग ना . . . . . आले हे पाचक आहे . त्याचा रस पाण्यात मिसळून घेतल्यास किंवा आल्याचा चहा प्यायल्यास हँगओव्हर कमी होण्यास मदत मिळते असे जाणकारांचे मत आहे . रात्री पडल्यापडल्या डोक्यात चक्रं चालुच होती . . कुणाकडुन काय मदत मिळंल का , कुठं जावं , कुणाला मागावं ह्याची चाचपणी करता करता अचानक तुकामामाचं नाव आठवलं . तुकामामा तसा सख्खा नाही , पण बंड्यावर त्याचा भारी जीव . तुकामामाच कायतरी मदत करेल ह्या विचाराच्या समाधानात धायगुड्या उद्याच मामाकडं जाऊ म्हणत झोपुन गेला . दुसर्‍या दिवशी येरवाळीच सगळी कामं आटपून बंड्या दुधेबावीला तुकामामाकडं जाऊन थडकला . अवचितच बंड्याला आलेला बहुन तुकामामा जरा गडबडला . . धोत्रे साहेबाचे धोतर खाली खेचून पोलिसांनी चांगली कामगिरी केली आहे . आता नायालाया पर्यंत जर राजकीय हस्तक्षेप होणार नाही याची काळजी घ्यावी नाही तर मग पत्रकारिते मधून केस चा मागावा घेवू या . . . . नाही तर बातम्या येतील & जातील आणि चोर सुटतील . . . जय हिंद ( बट दॅट फेलो डिडन्ट हॅव दि गट्स टु गो टु दि एण्ड , व्हेन ही गेट धीस एक्सपिरियन्स , ही सेड अ‍ॅज लॉंग अ‍ॅज देअर इज सिंगल सोल इंप्रिजण्ड इन दि वेल ऑफ इल्ल्युजन , ही रिफ्युज्ड टू एंटर दि गेट्स ऑफ निर्वाणा , ही नेव्हर एंटर्ड गेटस ऑफ निर्वाणा , ही रिफ्युज्ड . . . फॉर दि सेक ऑफ मॅनकाईंड , लाईक पॉलीटिशीयन टॉकींग ऑफ मॅन काईंड , ह्यूमॅनिटी . . . यु नो , देन फॉर दि फर्स्ट टाईम इन दि हिस्टरी ऑफ मॅनकाईंड ही इंट्रोड्यूस्ड एलेमेण्ट ऑफ कन्व्हर्शन , प्रॉस्लेटायझेशन , क्रिएटेड संघा , ही मुव्हड टू प्लेस टू प्लेस फॉलोव्ड बाय ऑल दीज पीपल्स , अ‍ॅण्ड ही डिडण्ट अलो विमेन टू जॉईन हीज ऑर्डर फॉर लॉट ऑफ टाईम . . लॉट ऑफ प्रोटेस्टेशन अ‍ॅण्ड फायनली ही रिलेण्टेड अ‍ॅण्ड अ‍ॅडमिटेड देम ऑल्सो . . . देन देअर केम अ‍ॅलॉंग . . . धीस इज माय रिडींग ऑफ हिस्टरी . . टेक इट ऑर लिव्ह इट . . अ‍ॅण्ड अशोका दि किंग . . . युज दॅट अ‍ॅज इन्स्ट्रुमेंट ऑफ पॉवर . . . ही स्प्रेड इट फोर्सिब्ली इन धीस कंट्री . . . देन केम हर्षवर्धना . . अनादर फेलो . . . व्हेन दे केम साऊथ दे स्टॉप्ड . . . ) . मंत्री महोदयांची गाडी मग काय गाडी खाली कोणाला चेंगरले काय ठार मारले काय मंत्री म्हणून हजार गुन्हे माफ हा भारत सरकारचा कायदा आहे गाडीचा ड्रायवर मधी बळी जाणार आणि त्याच्या कुटुंबाचे काय ? मंत्री पोसणार त्याना ? हे माझे मत आहे सासोन्कर यार्देना इस्राईल राधा किसन माल , स्टेशन रोड , सिटी क्लब के सामने , दुर्ग छत्तीसगढ फोन : 0788 3292580 , 4010723 Mobile : 09827165055 नेहमी प्रमाणे अनेक आपट्या खाल्यानंतर वास्तवाचे भान येत आहे . आणि म्हणूनच तुमची स्वतःची सध्या ऐपत नसताना तुमच्या मुलाची डॉक्टर होण्याची इच्छा पूर्ण करण्याची मनिषा कां बाळगता ? आहे ती परिस्थिती हळूहळू सुधारण्यासाठीचे शेती त्याच्याशी निगडित गोष्टींवर अवलंबून असणारे शिक्षण , प्रशिक्षण मुलाला देण्यावर भर का नाही देत ? पक्याने आपले बाहु त्यांच्या खांद्यावर टाकले आणि आपली मिठी घट्ट केली . हळुहळु समोर उभा असलेला गिर्‍या धुक्यात विरघळुन गेला , आता त्याच्या जागी एक चित्ता उभा होता . जिभल्या चाटणारा , हे मोठे मोठे सुळे बाहेर आलेला , आपल्या बळींची वाट पाहात उभा असलेला चित्ता . कुठल्यातरी कोपर्‍यातुन , त्या धुसर धुक्यातुन पुन्हा एकदा डेकाचा आवाज आला . पुस्तके वाचण्यासंदर्भात साहित्यिक संजय भास्कर जोशी यांनी काल रात्री एका कार्यक्रमात मस्त टिप्स दिल्या . या पद्धतीने कुणी पुस्तक वाचत असतील किंवा नाही . पण त्या टिप्स नक्कीच उपयुक्त आहेत . वाचनाचा आनंद वाढविणाऱ्या आणि त्यातले माधुर्य अधिक काळ टिकविणाऱ्या आहेत . " पुस्तक मुखपृष्ठापासून मलपृष्ठापर्यंत वाचावे . पुस्तकाच्या प्रत्येक अंगावर कुणीतरी प्रचंड मेहनत घेतलेली असते . त्याला त्यातून काही तरी सांगायचे असते . मुखपृष्ठावर असलेल्या चित्रात त्या पुस्तकात सांगितलेले साररूपाने किंवा प्रातिनिधिक स्वरूपात मांडलेले असते . मलपृष्ठावरील ब्लर्ब ही त्या पुस्तकात डोकावण्याची खिडकी असते . पुस्तकाचा विषय , आशय यांचा अंदाज त्या मजकुरावरून येतो . विशेषतः पुस्तक खरेदी करण्याचा निर्णय करताना हा ब्लर्ब मार्गदर्शक ठरतो . पुस्तकातील अर्पणपत्रिकाही महत्त्वाची असते . भालचंद्र नेमाडे यांनी " कोसला ' च्या अर्पणपत्रिकेत " शंभरातील नव्व्याण्णवांना ' ती कादंबरी अर्पण केली आहे . अवघेच शब्द , परंतु ते केवढा मोठा आशय सांगून जातात . पुस्तकाची प्रस्तावनाही वाचावी . त्यात काही तारतम्य मात्र पाळायला हवे . वैचारिक पुस्तकाची प्रस्तावना पुस्तक वाचण्याआधी वाचावी , मात्र कथाकादंबऱ्यांची प्रस्तावना आधी वाचू नये . कारण ती आधी वाचली तर पुस्तकासंबंधी काही पूर्वग्रह घेऊन आपण पुढील मजकूर वाचण्याची शक्‍यता असते . आपण जे वाचतो , त्याविषयी एक टिपण मुद्दाम लिहून ठेवावे . आपल्याला त्या पुस्तकात नेमके काय आढळले , किंवा एखादे पुस्तक वाचल्यानंतर आपली काय प्रतिक्रिया झाली हे लिहून ठेवावे . एक पुस्तक जीवनाच्या वेगवेगळ्या वळणावर आपल्याला वेगवेगळे अर्थ सांगत असते . एक पुस्तक अनेकदा वाचल्यानंतर प्रत्येक वेळी काही तरी नव्या अर्थाचा उलगडा होतो . अनेक साहित्यकृतीमध्ये अशा अनेक मिती , अर्थ दडलेले असतात . आपणच आधीचे टिपण काढून वाचल्यावर आपल्यालाही वेगवेगळ्या क्षणी कसा वेगवेगळा अर्थ प्रतीत झाला याची प्रचिती येते . ती आनंददायक असते . वाचल्यानंतर आपला अभिप्राय लेखकाला जरूर कळवा . लेखकही आपल्या या लेखनासंबंधी वाचकाच्या भावना समजून घ्यायला आतुर असतो . अशा संवादातूनआनंदाची पखरण होत असते . ' संजय जोशी बोलले , त्यातील एखाद्या गोष्टीचा एकदा तरी प्रयोग करून पाहावाच . कुणी तसा केलेलाही असेल . त्यांनी सांगितलेल्या अनेक गोष्टीत आनंदाचा प्रचंड खजिना दडला आहे . त्यांनी सांगितल्याप्रमाणे मी सातत्याने या गोष्टी स्वतः केलेल्या नाहीत . मात्र , या सर्व गोष्टी कधी ना कधी केलेल्या आहेत . कुणाचे पुस्तक वा लेख , कविता आवडली तर त्याला तसे सांगितले आहे . त्याचा त्यांना होणार आनंद पाहिलेला आहे . माझ्या लिखाणाविषयी कुणी कधी अभिप्राय देते , तेव्हाचा आनंद मीही अनुभवला आहे . काही पुस्तकेंविषयी टिपणे काढून ठेवली आहेत . ती वाचताना कधी ते पुस्तक पुन्हा अंतःचक्षूपुढून तरळून गेले आहे . कधी ते पुन्हा वाचावेसे वाटून त्यात पुनःप्रत्ययाचा आनंद उपभोगला आहे . संजय जोशी म्हणाले ते खरेच आहे , आनंद आपल्यापाशी असतो . आपण तो इतरत्र धुंडाळत असतो आणि तो गवसत नाही म्हणून दुःखीकष्टी होत असतो . पुस्तकासारख्या रोज हाताशी येणाऱ्या वस्तूतही अनेक अंगांनी उपभोगता येणाऱ्या आनंदाचा प्रचंड स्त्रोत दडलेला आहे . कुणीही त्याला भिडून त्याची अनुभूती घ्यायला हरकत नाही . सातारचा किल्ला ( अजिंक्‍यतारा ) म्हणजे मराठ्यांची चौथी राजधानी . पहिली राजगड मग रायगड , जिंजी आणि चौथी अजिंक्‍यतारा . . . . 1673 मध्ये हा किल्ला शिवाजी महाराजांच्या हाती आला . या किल्ल्यावर शिवरायांना अंगी ज्वर आल्याने दोन महिने विश्रांती घ्यावी लागली . शिवाजीमहाराजांच्या मृत्यूनंतर 1682 मध्ये औरंगजेब महाराष्ट्रात शिरला . . . 1699 रोजी औरंगजेबाने साताऱ्याच्या दुर्गाला वेढा घातला . त्यावेळी गडावरचा किल्लेदार प्रयागजी प्रभू होते . 13 एप्रिल 1700 च्या पहाटे मोगलांनी सुरंग लावण्यासाठी दोन भुयारे खणली आणि बत्ती देताच क्षणभरातच मंगळाईचा बुरूज आकाशात भिरकावला गेला . तटावरील काही मराठे दगावले तेवढ्यातच दुसरा स्फोट झाला . मोठा तट पुढे घुसणाऱ्या मोगलांवर ढासळला दीड हजार मोगल सैन्य मारले गेले . किल्ल्यावरील सर्व दाणागोटा दारूगोळा संपला आणि 21 एप्रिल रोजी किल्ला सुभानजीने जिंकून घेतला . किल्ल्यावर मोगली निशाण फडकण्यास तब्बल साडेचार महिने लागले . किल्ल्याचे नामकरण झाले आझमतारा . ताराराणीच्या सैन्याने पुन्हा किल्ला जिंकला त्याचे नामातंर केले अजिंक्‍यतारा ! पण पुन्हा किल्ला मोगलांच्या स्वाधीन झाला . मात्र 1708 मध्ये शाहुने फितवून किल्ला घेतला आणि स्वत : राज्याभिषेक करून घेतला . पुढे पेशव्याकडे हा किल्ला गेला . दुसऱ्या शाहुच्या निधनानंतर किल्ला 11 फेब्रुवारी 1818 मध्ये इग्रजांकडे गेला . रॉयल चॅलेंजचे ६० मिलि प्याल्यावर दीड - दोन तासांनी रक्तातील आल्कोहल जवळजवळ पूर्णपणे नाहिसे होते . दोन मोठे पेग प्याल्यानंतर - तास लागतात . . . खरे तर तात्यांनी दोन तासांत गाडी चालवायला घेतली असती तर चालले असते , पण दोन मोठे पेग घेतलेल्याने फक्त दोन तास वाट बघून गाडी चालवणे ठीक नसते . छान लिहिलंय . सुरुवातीला वाटले एका टोकाकडून सुरूवात करून दुसरीकडेच गेला . पण नंतर वेळ देऊन नीट वाचले , तेव्हा कळले , मस्त वाटले . ते काय आहे नं . . . . . . जाउ दे आता स्वतःबद्दल काय लिहिणार ; ) ( बाकी : आर्यभट्टा F११ ना ? मी F१० वाला : ) ) लवथवले जीर्ण जीर्ण संस्कार कोसळले शीर्ण शीर्ण प्राकार मालवले दीर्ण दीर्ण आविष्कार नाथक्रिया ही निवृत्तिची मालविकाग्निमित्रम्‌ - यह कालिदास द्वारा रचित नाटक है जिसमें शुंगकालीन राजनीतिक गतिविधियों का उल्लेखनीय वर्णन मिलता है कालिदास यवन की आक्रमण का चर्चा करते हैं और पुष्यमित्र को अग्निमित्र के पुत्र सिन्ध पर आक्रमण कर यवन को पराजित किया था एक अंश त्या अविनाशी तेजाचा दुजा तो प्राणसखा त्या मनमोहनाचा सुदैवी मातेवर कैसा फेरा हा दुर्दैवाचा आपल्याच पिल्लांमध्ये डावे - उजवे करण्याचा . अंकासाठी कोणत्या प्रकारचे आणि किती साहित्य पाठवायचे यावर अर्थातच बंधन नाही . परंतु पाठवलेले सर्व साहित्य स्वीकारले जाईलच असे नाही . कृपया पूर्ण लेख / कथा / कादंबरी / कविता एकाच पोस्टमध्ये पाठवावे . तुळजापूर स्थळ - हडको मैदान , तुळजापूर , जिल्हा धाराशिव वेळ - सायंकाळी वाजता , संपर्क - ९९७५५९२८९९ सर्वांस धन्यवाद . आर्च यो . रॉक्स , माझी बायको म्हणते " या तुमच्या कोंकणाच्या खुळापायी ३० - ३५ वर्षं माझं डोकं खाल्लंत , आता त्या मायबोलीकरांचा हो कशाला पिच्छा पुरवताय ! " < < ५० वर्षे मुंबईत राहूनही , कोकणाशी असलेली नाळ कधी तुटली नव्हती . > > दिनेशदा , Once a Konkani , always a Konkani ! तस कोंकणाबाहेर गेलेला कोंकणी माणूस बहुधा मनाने तिथे उपराच असतो ! १३० कोटी लोकसंख्या असूनदेखील चीन आपल्या उत्पादनक्षमतेच्या केवळ ३० % हिस्सा स्थानिक बाजारांत विकतो ; बाकी सर्व निर्यात करतो . एवढे प्रचंड उत्पादन करण्यासाठी लागणारा कच्चा माल , वीज आणि पाणी मिळवण्यासाठी चीनी शासन आणि कंपन्यांनी आज जग पालथे घातले आहे . आणि आपल्या आर्थिक हितसंबंधांची भविष्यातील धोक्यांपासून रक्षण करण्यासाठी चीनने उचललेली पावले भारतासारख्या देशाच्या पोटात गोळा आणण्यासारखी आहेत . भविष्यातील भारत - चीन संघर्ष हा केवळ वादग्रस्त सीमाप्रश्नाशी संबंधित नसून तो मुख्यत्वे जगाच्या पाठीवर विविध ठिकाणी आणि विविध मार्गांनी होण्याची शक्यता आहे . फक्त हिंदू राष्ट्रव्रती असू शकतो . हे आक्षेपार्ह . तर वरील सूत्रे संत , स्मृती श्रुती यातून आली आहेत हे वस्तुस्थितीला सोडून . ( हे वस्तुस्थितीला धरून असेल तर तुम्ही प्रत्येक सूत्रामागे हे या पुरातन धर्मग्रंथातून आले असे संदर्भ देऊ शकता . ) लालू , मी तो फोटो पुन्हा नव्याने अपलोड केला आहे . आता दिसतोय का ? बाबांचे सर्व कार्यक्रम सुरळीत चाललेले असतात . पोलिसांची आणि सरकारची अरेरावी खपवून घेतली जाणार नाही . विदेशातील काळा पैसा हा भारतात आलाच पाहिजे . आणि तो राष्ट्रीय संपत्ती म्हणून घोषित केलाच पाहिजे . http : / / www . khapre . org / वर पूजा विधी मध्ये दत्तोपासना क्लिक करा . ड्रॉप डाउन बॉक्स येईल . त्यात दत्तबावनी सर्च करा . मराठी आहे . बेळगावातल्या जुन्या खुणांचं वर्णन वाचून बरं वाटलं तर सरकारी धोरणांमुळे हळूहळू वाट लागतीये म्हणून वाईटही वाटलं . माझ्या आजोबांना बेळगाव भारी आवडायचं . तिथून कर्नाटकात शिरलं की आमचं मूळ गाव ! आजीआजोबा घरी मराठी बोलायचे पण ब्यांकेचे वेव्हार मात्र कानडीत बोलून करायचे . असो . लेखन मात्र आवडलं . मुंडे साहेबांनी धीर धरावा आणि नंतर निर्णय घ्या वा . कॉंग्रेस मध्ये जाण्या अएवाजी शिवेसेनेमध्ये प्रवेश करावा . मराठीत प्रथमच मोल्सवर्थ मराठी - इंग्रजी शब्दकोश आता सीडी आवृत्तीत उपलब्ध झाला आहे . तो संगणक प्रकाशनने उपलब्ध केला आहे . त्याची किंमत फार कमी म्हणजे फक्त ७५ / - रू . आहे त्यामध्ये ६०००० हून अधिक मराठी शब्दांचे अर्थ हे इंग्रजी भाषेत उपलब्ध केलेले आहेत . तो शब्दकोश युनिकोडमध्ये असल्याने त्यामध्ये मराठी शब्द शोधण्याची सोयही त्यात केलेली आहे . तसेच वाचण्यासाठी टाईप लहान - मोठा करण्याची सोयही त्यात दिलेली आहे . बाकीच्या वसाहतींच्या तुलनेत ब्रिटीशांच्या धर्म आणि राजकारणात बरीच तफावत होती . . . हेच आपण स्पॅनिश , पोर्तुगिज , ड्च यांच्याबद्द्ल नाही म्हणू शकत . आज जिथं लोकं ऑफिसच्या मिटिंगला वेळेत पोहोचत नाहित तिथं चक्क दोन महानगरातुन १२ जण वेगवेगळ्या वाहतुकीच्या साधनांचा उपयोग करुन बरोबर ठरलेल्या वेळेत लोणावळ्यात आले . ( आता हि वेळ कोणति ते विचारु नका , प्रत्येकाचं उत्तर वेगळं असेल ) , असो , वल्ली , मनराव , अन्या दातार तिघं चिंचवडहुन तर प्यारे१ , वपाडाव , आत्मशुन्य आणि मी पुण्यातुन सातच्या सुमारास निघुन लोणावळ्यात आलो तर स्पा , सुधांशु आणि ईंटरनेटस्नेही भारतीय रेल्वेनं तर तिसरा ग्रुप गणेशा किसन शिंदे हे दोघं गणेशाच्या गाडीकम रॉकेट ज्यादावर आले होते . तर काय सांगत होतो ? हां , सराफा कट्टा इंदौर . इथे सराफांची दुकाने आहेत . रात्री ती दुकाने बंद झाली की इथे मिठाईच्या गाड्या लागतात ! रबडी , गुलाबजाम , कालाजाम , उत्तम देसी घी मधली बालुशाही वगैरे वगैरे . ओहोहो , काय सांगू तुम्हाला मंडळी , इंदुरातल्या मुक्कामात रात्री सराफ्या कट्ट्यावर खादाडी करून निवांतपणे राजवाड्यापाशी १२० पान चघ़ळत घुटमळावं ! हाय कंबख्त ! : ) अरे यार तुमचं स्वीस का काय ते टिंब टिंब मारतं हो आमच्या इंदुरापुढे ! : ) भात आत जायला विरोध करत होता , मी जबरदस्ती करत होतो . आधि तोंडावर , मग गळ्यावर , मग छातीवर आणि नंतर पोटावर अश्या क्रमाने बुक्क्या मारल्या की जायचा खाली . . . . . पण हळुहळु करत ट्रॅफिक जाम होतं गेलं आणि आतली शीतं बाहेर डोकवायला लागली . देवाची कृपा की भात संपला होता आणि मी युद्ध जिंकलो होतो . . . . मी युद्ध जिंकलो होतो . . . . मी युद्ध जिंकलो होतो . . . . मैत्री म्हटली की आठवतं ते बालपण आणि मैत्रीतुन मिळालेलं ते खरंखुरं शहाणपण कोणी कितीही बोललं तरी कोणाचं काही ऐकायचं नाही कधीही पकडले गेलो तरी मित्रांची नावं सांगायची नाही मैत्रीचं हे नातं सगळ्या नात्यांत श्रेष्ठ हे नातं टिकवण्यासाठी नकोत खुप सारे कष्ट मैत्रीचा हा धागा रेशमापेक्षाही मऊ सुत मैत्रीच्या कुशीतच शमते मायेची ती सुप्त भुक . . . या लेखावरून आपण जी दिशाभूल लावली आहे तिला अस्मिता , देशाचे कंपनीकरण वगैरे मोठमोठी नावे दिलीत त्यावर काय भाष्य करायचे ? कप्पाळ ! विश्वाच्या प्रसरणाच्या तीन प्रतिकृती विचारात घेता येतात . पहिल्या प्रतिकृतीत प्रसरणाचा वेग अगदी कमी आहे . आकाशात फेकलेला चेंडू जसा परत जमिनीकडे वळतो तसेच या प्रतिकृतीत होईल . एका कमाल प्रसरणानंतर विश्व परत आकुंचन पावू लागेल शेवटी परत एका बिंदूमधे परिवर्तित होईल . दुसर्‍या प्रतिकृतीमधे प्रसरणाचा वेग इतका अधिक आहे की गुरुत्वाकर्षण त्याला थांबवूच शकत नाही . काही कालानंतर या प्रसरणाला विरोध कोणताच नसल्याने या वेळी काही कालानंतर विश्व अनंत आकाराचे होईल . तिसर्‍या प्रतिकृतीप्रमाणे विश्वाचे प्रसरण गुरुत्वाकर्षणाच्या बलावर मात करू शकेल एवढ्याच वेगाने प्रसरण पावते आहे . या प्रतिकृतीत विश्व सतत प्रसरण पावत राहीलच परंतु त्याचा आकार गुरुत्वाकर्षणाच्या बलावर मात करू शकेल एवढाच राहील . प्रसरणाचा वेग हा या ठिकाणी असलेला कळीचा मुद्दा आहे . एकदा गुरुत्वाकर्षणाच्या बलावर मात करता आली की विश्वाचे सतत प्रसरण होतच राहील . फ्रीडमनने या पैकी पहिली प्रतिकृती मांडली होती परंतु आता या तिन्ही प्रतिकृतींची शक्यता आहे असे समजले जाते . शैक्षणिक आणि इतर क्षेत्रांत स्वातंत्र्योत्तर काळात जे आरक्षण आले त्याचे एक कारण " त्यांच्यात कुवत नाही पण आपण त्यांना संधी द्यायला हवी " असे नव्हते . ऐतिहासिक काळात ( आजपर्यंत ) त्यांना शिक्षण आणि वरचे समजले जाणारे व्यवसाय यांपासून वंचित केले गेले . त्याचे कॉम्पेन्सेशन काही प्रमाणात केले जावे . ज्याला आपणच लंगडा केले आहे त्याला धडधाकटांच्या शर्यतीत धावण्याची सक्ती करता त्याच्यासाठी शर्यतिचे नियम शिथिल करावे अशी भूमिका होती . तमाम होणे म्हणजे संपणे ह्या अर्थी हिंदीत वापरला जातो . मी तमाम हा शब्द मराठीत मुख्यतः सर्व ह्या अर्थाने वापरलेला पाहिला आहे . तमाम जनता वगैरे . सिंहासनी बैसवून षोडशोपचारे केले पूजन देवीने दृढ धरिले चरण कंठी माळ घातली १२ मराठी असे आमुची मायबोली तिला बैसवूं वैभवाच्या शिरी | * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * घसा लवाचा आहे . तो त्याच्या मालकीचा आहे . त्याच्यावर लवाचे स्वामित्व आहे . म्हणून त्या घशाविषयीचा प्रश्न हा लवासाठी वैयक्तिक प्रश्न होतो . भाऊ लवाचा आहे पण त्याच्यावर लवाचा मालकी हक्क नाही . म्हणून भावाविषयीचा प्रश्न लवासाठी वैयक्तिक प्रश्न होत नाही . " तुझ्या बँकेत इंटरनेट बँकिंग ची सुविधा आहे काय ? " असा प्रश्न लवाला विचारला . तर तो लवासाठी वैयक्तिक नाही . आपण " तुझ्या बँकेत " म्हणतो पण ती त्याच्या मालकीची नसते . * केसांसंबंधीच्या कोणत्याही प्रश्नाचे लव उत्तर देणार नाही . केसांवर त्याचे स्वामित्व आहे . प्रत्येक प्रश्न लवासाठी वैयक्तिक आहे . * " तुझी गाय दुभती आहे काय ? " या प्रश्नाचे उत्तर देणार नाही . गाय त्याच्या मालकीची आहे . ग्राहक कोर्टाचे तीन प्रकार आहेत . जिल्हा ग्राहक कोर्ट , राज्य ग्राहक कोर्ट आणि राष्ट्रीय ग्राहक कोर्ट . कल्ट या शब्दाला योग्य मराठी प्रतिशब्द मिळाला नाही म्हणून इंग्रजीच शब्द वापरत आहे . कल्टची एका वाक्यात व्याख्या करणे कठीण आहे . एखाद्या प्रभावी ( charismatic ) व्यक्ती भोवती जमलेला व्यक्तीपूजक समुदाय अशी याची अगदी ढोबळ व्याख्या करता येईल . याच कोड्याचे , " मध्यंतरातील तपशीलावर आणि आकडेमोडीवर विचार करता शेवटी काय चित्र असणार आहे ते पाहल्यास कोडे झटक्यात सुटते . " हेच उत्तर , डॉ . डि . बोनो यांच्या पुस्तकात वाचल्याचे स्मरते आहे . त्यांचा म्हणण्यानुसार " शेवटी काय चित्र असणार आहे ते पाहील्यास " याला ' समांतर विचार पद्धती मध्ये ' महत्व आहे . आई आजी नोकरी करत होत्या , आर्थिक दृष्ट्या कोणावर अवलंबून नव्हत्या . तरीही त्यांना संघर्ष वा घरातील कष्ट चुकले नाहीत . उलट घरी बाहेर अशा दोन्ही आघाड्यांवर स्वतःला वारंवार सिद्ध करावे लागले . वेळप्रसंगी तडजोड , नाराजी , मतभेद , असहकार यांची अग्निदिव्ये त्यांनाही पार करायला लागली . काही संबंध दुरावायलाही लागले . पण ती किंमत चुकती करायची त्यांची तयारी होती . त्याबद्दल त्यांना कधीच खेद वाटला नाही . एकदा निर्णय घेतल्यावर त्यांनी मागे वळून पाहिले नाही . आणि इतरांच्या टीकेची भीड बाळगली नाही . त्यांना मनात त्रास तर नक्कीच झाला असणार . . . . पण तो त्रास त्यांनी पचविला . बाईला केवळ ती बाई आहे म्हणून समाजात किंवा घरात कमीपणा घ्यायला लागणे , तिला एक माणूस म्हणून मनासारखे जगता येणे , आपली मते - विचार व्यक्त करता येणे आणि विनाकारण त्रास सहन करावा लागणे ह्याबद्दल त्यांचे विचार तेव्हाही सुस्पष्ट होते आहेत . यानगॉन - थाई सीमेवर झालेल्या भूकंपात ६० जणांचा मृत्यू झाला असून , अनेक इमारती पडल्या असल्याची माहिती अधिकाऱ्यांनी आज ( शुक्रवार ) दिली . म्यानमार थाई सीमेवर आज ( शुक्रवार ) . रिश्‍टर स्केल एवढा भूकंप झाला आहे . या भूकंपाचा केंद्रबिंदू बॅंकॉकपासून ८०० किलोमीटर अंतरावर आहे . चीनच्या हनोई भागालाही गुरुवारी ( ता . २४ ) भूकंपाचा धक्का बसला होता . म्यानमारच्या अधिकाऱ्यांनी नागरिकांना सावधानतेचा इशारा दिला असून , या भूकंपात ११ पुरुष १३ महिलांचा मृत्यू झाला आहे . भूकंपानंतर पडलेल्या इमारतीखाली दबून या नागरिकांचा मृत्यू झाल्याची माहिती अधिकाऱ्यांनी दिली . स्वप्ना , तुला प्लॉट कश्यासाठी हवा आहे ? म्हणजे घर , फार्म हाउस , शेती , फळबाग यापैकी कश्यासाठी ? जनरली , - १२ चा उतारा , लॅन्ड डेवलपमेंट अ‍ॅग्रीमेंट , जमीन शेती - बिगरशेती कशी आहे ? , पुढे जमीनीतुन काही रोड वगैरे जाणार नाही आहे ना ? , टायटल क्लीअर आहे ना ? हे बघावे लागते . स्थानिक वर्तमानपत्रात जाहिरात देऊन जमीन कोणत्या वादात नाही ना ते बघावे . जागा गावाबाहेर असेल तर वीज , पाणी कनेक्शन आहे ना ते बघावे . हल्ली काही डेव्हलपर शेती जागा ९९ वर्षाच्या लीझने देतात . किंवा फळबाग सोसायटी करुन त्यात हिस्सा देतात . ते नीट बघून घ्यावे लागते . तसेच आपण जी रक्कम देतोय त्यात नक्की काय अंतर्भूत आहेत ते बघावे . कधी कधी अश्या ठिकाणी सुरवातीची रक्कम कमी सांगितली जाते . पण नंतर वीज , पाणी यागोष्टींसाठी भरमसाठ रक्कम मेंटेनन्सच्या नावाखाली घेतली जाते . का म्हणुन काय विचारतोस ? या प्रवासाचा एक नियम आहे . . सुरवात करणा - यांनी लाढायचं तरच मागच्यांचा निर्धार कायम आहे . . गेली कित्येक वर्षे साहित्यव्यवहार मी खूप जवळून बघतो आहे . बहुतेकांप्रमाणेच सायन्स घेऊन बारावीनंतर एम . बी . बी . एस . वा इंजिनीअिरगच्या मळलेल्या वाटेनंच मीही मार्गस्थ झालो . गाडय़ांची थोडीफार आवड होती म्हणून मेकॅनिकल इंजिनीअिरगला प्रवेश घेतला . गेल्या वर्षी शिक्षण संपताच ' फोरेशिया टेक्नॉलॉजी सेंटर इंडिया ' या कंपनीत रुजू झालो . फोरेशिया कंपनी मर्सिडिज , ऑडी , बी . एम . डब्लू . , फोक्सव्ॉगन , फोर्ड अशा गाडय़ांचे इंटिरिअर डिझाइन करते . पण पावसाळ्यात सगळीकडे थंडगार वातावरण असताना म्हैस पाण्यात डुंबत असणे विचित्र वाटले . गोचिडींचा त्रास कमी करण्यासाठी डुंबत असावी . संरक्षण मंत्रालयाने आता आक्षेप घेतला आहे का ? सगळी ईमारत एका रात्रीत तर ऊभी राहीली नाही ना ? ईमारत ऊभी रहात असताना हे लोक काय झोपा काढत होते काय ? मुंबई , ३१ मार्च ( वार्ता . ) - शनिवारी भारत आणि श्रीलंका यांच्यात होणारा विश्वचषकाचा अंतिम सामना पहाता पण महाराष्ट्राच्या निर्मितीपुर्वी , काहीशे वर्षांपुर्वी बरेच " मराठी जन " महाराष्ट्रापासुन दुरच्या प्रदेशात स्थलांतरित झाले . अगदी जवळ म्हटलं तर मध्य प्रदेश . " होळकर संस्थानाच्या " काळापासुन तिथे बरेच मराठी लोक आहेत . * * * माटी कहै कुम्हार को तू क्या रूँदै मोहि एक दिन ऐसा होयगा मैं रूँदूँगी तोहि डिस्क्लेमर या कवितांमध्ये कवीने काही भडक लैंगिक शब्द , रूपकं वापरली आहेत . त्यांबद्दल चर्चा करताना ते तसे इतर शब्द टाळणं अशक्य आहे . अशा शब्दांची ज्यांना अॅलर्जी आहे त्यांनी हे परीक्षण वाचू नये . विठ्ठलाबद्दल , रखुमाईबद्दल काही ओळी आलेल्या आहेत . ही नावं रूपकं म्हणून आलेली आहेत एवढं समजून घेण्याची परिपक्वता नाही , किंवा अशा विधानांनी दुखावण्याइतक्या ज्यांच्या भावना कोमल आहेत अशांनीही हे परीक्षण वाचू नये . आधी एकदा ' डिस्क्लेमर कशाला ? ' असाही प्रश्न आला होता , पण सध्या काही संस्थळांवर त्याची गरज आहे असं मला वाटतं . ज्यांना डिस्क्लेमरची गरज वाटत नसेल त्यांनी त्याकडे दुर्लक्ष करावे ढग लागले सारे गडगडायला बिजलीताई लागली कडकडायला , साय्रांचा गोंगाट ऐकुन रागावले वारे त्यांच्यावर केले त्याने सोट्यांचे मारे , मक्याच्या झाडाला कणसे लागलेली अनेकजणांनी बघितली असतील . मक्याच्या झाडाची नरफ़ूले हि झाडाच्या शेंड्याला तूर्‍याने लागतात , आणि कणसे हि मध्यावर लागतात . त्यातून बाहेर येणारे रेशमासारखे धागे परागनलिकेचे काम करतात . आणि ते झाले कि या नलिका सुकतात . म्हणजे चमकदार सोनेरी रंगाच्या असतात त्या तपकिरी होतात . टोपलीभर ओले थेंब काय , पाऊसहिरे काय , रिकामी झोळी काय , आधीच त्या पावसानं वेड लावलंय आणि त्यात पुन्हा ही आली टोपलीभर ओल्या कल्पना घेऊन ! करावं तरी काय माणसानं ? कसं लिहितेस इतकं सुंदर ? सुचवणी करताना हेर आणि डिटेक्टिव ह्यात गल्लत केली जात आहे का ? नीलकांत यांना नक्की काय अभिप्रेत आहे ? पण तरी ही गल्ली चांगलीच लक्षात राहील माझ्या आणि हे कुटुंबही . श्रीकांत निवड समितीचे अध्यक्ष झालेपासून भारतीय क्रिकेट संघात पुन्हा राजकारण सुरु झाले आहे असे वाटते . केवळ काही विजयामुळे ते दुर्लक्षित होत आहे . सध्या मुरली विजय सतत अपयशी ठरत असताना त्याला पुन्हा संधी मिळते . गेले कित्येक दिवस संघात नसलेला चावला विश्वकपच्या संघात कसा येतो . रोहित आणि श्रीशांतची कामगिरी उंचावत असताना त्यांना संघातून काढले जाते . याच वाईट वाटते . बाकी संघ ठीक वाटतो . विश्वकपासाठी भारतीय संघास शुभेच्छा . . . . . . . . " या बाई या बघा बघा कशी माझी बसली बया " किंवा " लंबोदर पीतांबर फणिवरबंधना सरळ सोंड वक्रतुंड त्रिनयना " या द्न्ही गाण्यातल्या शब्दांना फारसा काहीच अर्थ नाही . या दोन्ही हाण्यात श्री ऑरागॉर्न यांची सही असलेले रोबो नी : ऱिणैयो , चिट्टि नी उयर्दिणैयो , मिऩ्सारम् उडलिल् रत्तम् नवीऩ उलहत्तिल् अऱिवियल् अदिसयम् वायुण्डु आऩाल् वयिऱिल्लै , पेच्चुण्डु मूच्चिल्लै , नाडि उण्डु इरुदयम् इल्लै , पावर् दाऩ् उण्डु तिम हे शब्द घातले म्हणून काहीच फरक पडणार नाही . लहान मुलीला तिच्या समोरच्या बाहुलीत रस असतो गाण्यातल्या शब्दांच्यात नाही . तसेच आरती म्हणणार्‍यांना त्या वेळचा माहोल आवडतो गाण्यातले शब्द नाहीत . औरंगाबाद - लेखकांनी स्त्रियांच्या जीवनाचे चित्रण केले आहे . परंतु हे वास्तव चित्रण अधिक मोठ्या प्रमाणावर होणे गरजेचे असल्याचा सूर पहिल्या लेखिका साहित्य संमेलनात आयोजित " साहित्यातील स्त्री आणि वास्तवातील स्त्री ' या परिसंवादात उमटला . परिसंवादात सहभागी झालेल्या लेखिकांनी या विषयावर विचारप्रवर्तक भूमिका मांडली . या परिसंवादाच्या अध्यक्षस्थानी डॉ . लता मोहरीर यांची उपस्थिती होती . डॉ . शैला लोहिया , डॉ . मथू सावंत , प्रा . मंगला खिवंसरा , डॉ . सविता खोकले , प्रा . कविता नगरे आणि प्रा . चंद्रज्योती भंडारी - मुळे यांनी या परिसंवादात सहभाग घेतला होता . नीलिमा देशपांडे यांनी सूत्रसंचालन केले . डॉ . शैला लोहिया यांनी ग्रामीण जीवनातील स्त्रियांचे काळोखे रंग रेखाटले पाहिजे , अशी अपेक्षा व्यक्‍त केली . मराठवाड्यात दिखावू वृत्ती नसून शहरी जीवन हेसुध्दा ग्रामीण असल्यासारखेच आहे . मराठवाड्यातील साहित्य हे मातीतून उगवले आहे . इथल्या लेखकांचे पाय मातीचे आहेत . मराठवाड्यातील लेखिकांनी ऊसतोड मजूर , पाणीटंचाई , महिलांचा छळवाद यासारख्या विषयांवर लेखन केले आहे . आमच्या लेखिकांनी त्यांच्या कादंबरींतून स्त्रियांचे जीवन रेखाटले आहे , असे त्यांनी सांगितले . डॉ . मथू सावंत यांनी , स्त्रियांची विविधअंगी प्रतिमा साहित्यात आली आहे का ? आली असेल तर , कोणत्या साहित्यात आली याचा शोध घेणे गरजेचे असल्याचे मत व्यक्त केले . साहित्यातील स्त्री आणि वास्तवातील स्त्री यामध्ये थोडेसेच अंतर उरले आहे . त्यांच्या त्यागाची , समर्पणाची आणि धीरोदात्ताची भूमिका मराठी साहित्यात दिसत नाही . स्त्रियांचीसुध्दा स्वप्ने असतात . याचा कोणी विचारच करीत नाही . तीसुध्दा एक माणूस आहे , याचा विचार केला तर , वास्तव आणि कल्पनेतील अंतर गळून पडण्यास वेळ लागणार नाही , असे त्या म्हणाल्या . डॉ . सविता खोकले याप्रसंगी म्हणाल्या , की साहित्यातून व्यक्त होणारी वास्तवता ही साहित्याच्या कसोटीवर उतरलेच असे नाही . लेखिकाचे चित्रण कधी मनाला पटेल किंवा पटणारही नाही . नवसाहित्यामध्ये प्रौढ स्त्रीला समोर ठेवून लिखाण केलेले आहे . या वेळी त्यांनी विविध लेखिकांचे संदर्भ देत साहित्यात स्त्रियांच्या प्रतिमा कशा रेखाटण्यात आल्यात याचे विवरण केले . प्रा . मंगला खिवंसरा यांनी , साहित्यात खालच्या जातीतील स्त्रियांचे प्रश्‍न कमी हाताळण्यात आले असल्याबद्दल खंत व्यक्त केली . माणुसकीसाठी बंड करणाऱ्या , चळवळ करणाऱ्या स्त्रियांचे चित्रण किती करण्यात आले आहे ? आपल्याकडे जात हे वास्तव आहे . त्यापलीकडे जाऊन आपल्याला लिखाण करावे लागेल . राजकारणातील स्त्रियांचे सक्षम चित्रण आम्ही लेखिकांनी किती केले आहे ? , हा प्रश्‍न आहे . हे सक्षम चित्रण येण्याची गरज आहे . लेखणी उचला , जात , प्रतिष्ठा बाजूला ठेवा आणि वास्तवामध्ये जगायला शिका , असे प्रतिपादन त्यांनी या वेळी केले . प्रा . कविता नगरे यांनी या वेळी विविध लेखिकांच्या साहित्यातील संदर्भ घेत स्त्रियांचे चित्रण कशा पध्दतीने रेखाटण्यात आले याविषयी भाष्य केले . सामान्य , वाळीत टाकलेली स्त्री अजूनही साहित्यात उतरलेली नाही . वास्तविकता आताशी येऊ लागली असली तरी अजूनही वास्तविकता येणे गरजेचे आहे , असे त्या म्हणाल्या . प्रा . चंद्रज्योती भंडारी - मुळे यांनी लेखकांनी भावनिक वास्तव टिपले आहे . परंतु ते परिपूर्ण टिपले आहे का ? असा प्रश्‍न उपस्थित केला . स्त्रियांचे सगळचे पैलू आले असतील असे नाही . परंतु आलेच नाही असे म्हणता येणार नाही . साहित्य आणि वास्तव यांचे जवळचे नाते आहे , असे म्हटले जाते . पण स्त्रीचे वास्तव चित्रण आहे का ? असा प्रश्‍न पडतो . फार पूर्वी साहित्यात वास्तवातील स्त्री उतरली , ती पुरुष लेखकांच्या लेखनातून असे त्या म्हणाल्या . अध्यक्षीय समारोप करताना डॉ . लता मोहरीर यांनी स्त्री साहित्यातील 50 वर्षांचा प्रवास पाहताना त्यातील स्थित्यंतरे लक्षात येतात , असे सांगितले . प्रत्यक्ष जगातले वास्तव बदलत असते . परंतु लेखकाने उभे केलेले वास्तव बदलता येत नाही . मराठवाड्यातील स्त्री राजकीय , सांस्कृतिक , सामाजिक जडणघडणीतून घडली आहे , असे प्रतिपादन त्यांनी केले . " शक्ती " हा रोजवापरातला शब्द आहे . सहनशक्तीला भौतिकशास्त्रातले परिमाण लागू नाही . ( पण तार तुटण्यापूर्वी ' क्ष ' ताण सहन करू शकते , वगैरे , नेमकी मोजमापे असलेल्या संकल्पना आहेत , त्या अगदीच वेगळ्या . ) . तबलिगी जमात ही एक राष्ट्रविघातक संस्था आहे का ? . ही एक अतिरेकी संस्था आहे ? . इतक्या भयंकर संस्थेवर बंदी का घातली जात नाही ? . कोणते काम ही संस्था करते ? काही काम खरच करते का ? . तुम्हाला या संस्थे विषयी काय वाटते ? ते पाणी . . . तो जार्वार पर्वत . ढग दाटुन आलेले . पर्वतावर पाऊस पडत असतांना पर्वता वर त्याला दिसलेले ते दृश्य . . . . . २०११ या दिवशी पृष्ठ वर ' गुढीपाडव्याच्या दिवशी गुढीच्या माध्यमातून खेचल्या जाणार्‍या प्रजापति लहरींच्या संदर्भात मिळालेले ज्ञान ' , हा लेख प्रसिद्ध करण्यात आला आहे . हा लेख वाचून त्याप्रमाणे सर्वांनी गुढीपाडवा साजरा करावा , यासाठी गुढीपाडव्याच्या आधी तीन दिवस हा लेख छापला आहे . आषाढी एकादशी . पंढरपूरची एक भव्य दिव्य यात्रा . पावसाळ्याची सुरवात . कदाचित् त्यावेळी मुसळघार पाऊस पडण्याची शक्यता असते . त्या वातावरणांत दिवस काढण्याची , राहण्याची अत्यंत गैरसोय , सर्वत्र ओलावा असतो . कॉलरा हगवण ह्या रोगांच्या फैलावाची भिती . सर्व कांही भयावह आणि निराशजनक परिस्थिती . तरी देखील ह्या सर्व बाबिना तोंड . . . http : / / www . mit . gov . in / sites / upload_files / dit / files / GSR314E_10511 % 281 % 29 . pdf इथे मूळ कायद्याचा मसुदा वाचता येईल . हे नियम संस्थळांसाठीचे आहेत . वापरकर्त्यांनाही साधारण असेच नियम लागू होतात . फेसबूक , ऑर्कुट , ब्लॉगस्पॉट , वर्डप्रेस यांचं सभासदत्व घेताना आपण हे नियम मान्य करत असतो . मायबोलीवरही वापरकर्त्यांचे नियम फार पूर्वीपासून असणं आवश्यक होतं . वापरकर्त्यांनाच फक्त शिक्षा होऊ शकत होती तोपर्यंत गुगलसारख्या संस्थळांचा या नियमांना आक्षेप नव्हता . सध्या हे प्रकरण न्यायालयात आहे . न्यायालयाने सरकारच्या निर्णयाला सोमवारपर्यंत स्थगिती दिली आहे . कालच्या झहीरच्या विकेट्स आणि ओझाने घेतलेली विकेट - ते बॉल्स खल्लास होते . मुरलीचा कॅचपण जबर्दस्त ! ठिकठिकाणी मोफत वृत्तपत्र वाचनालये सुरू करण्याचे आश्वासन वसई - विरार महापालिकेच्या स्थायी समितीच्या सभापतींनी एका कार्यक्रमात दिले . विरार पश्चिमेकडील प्रभाग क्रमांक १८ चे नगरसेवक पंकज ठाकूर यांनी मोफत वृत्तपत्र वाचनालय सुरू केले आहे . अशा प्रकारे आणखी छोटी वृत्तपत्रे वाचनालये आपल्या प्रभागात सुरू करणार असल्याचे ते म्हणाले . या वृत्तपत्र वाचनालयाचे उद्घाटन सभापती जितेंद शाह यांच्या हस्ते करण्यात आले . महापालिका किंवा पक्षीय पातळीवर अशी मोफत वृत्तपत्रे वाचनालये सुरू करण्यासाठी प्रयत्न करणार असल्याचे ठाकूर यांनी सांगितले . मराठी , हिंदी वृत्तपत्रांसह येथे गुजराती भाषिकांची संख्या असल्याने गुजराती मासिके , दैनिकेही येथे मोफत वाचण्यास उपलब्ध होणार आहेत . प्रजासत्ताकदिनी कार्यक्रमांची रेलचेल प्रजासत्ताक दिनानिमित्त वसई , मीरा - भाईंदर भागात रक्तदान शिबीर , सत्यनारायणाची पूजा , स्नेहमेळावे , तीळगुळ समारंभ अशा विविध कार्यक्रमांची रेलचेल होती . विविध सरकारी कार्यालये , सामाजिक संस्थांच्या कार्यालयात ध्वजवंदन करण्यात आले . वसई - विरार महापालिकेत ध्वजवंदनानंतर लोकांशी पदाधिकाऱ्यांनी चर्चा केली , तसेच त्यांच्या सूचना जाणून घेतल्या . विरारमध्ये संविधानाचा गौरव करण्यासाठी ' गौरव रॅली ' काढण्यात आली . सत्पाळे येथे मनसेचे तालुकाध्यक्ष प्रफुल्ल ठाकूर यांनी रक्तदान शिबिराचे आयोजन केले होते . आगाशी चाळपेठ येथील तरुणांनी रक्तदान शिबीर आयोजित केले होते . वसई एव्हरशाईन सिटी येथे वसई सेवा संघ ट्रस्ट सेक्टर - येथे मॅरेथॉन स्पर्धेचे आयोजन करण्यात आले होते . गोखिवरे हंसनगर आश्रम येथे मानव उत्थान सेवा समितीतर्फे सदभावना संमेलन , वालीव गोलानी कॉप्लेक्स येथे सावित्रीबाई फुले जिजाऊ माता स्नेहसंमेलन पार पडले . पालिकेच्या नालासोपारा क्षेत्रीय कार्यालयात कर्मचाऱ्यांनी सत्यनारायणाची पूजा केली . विरार पूर्व मनवेलपाडा येथे बहुजन समता प्रबोधिनीचे दिनेश कांबळे पांडुरंग इंगळे यांनी बक्षीस वितरण समारंभ आयोजित केला होता . ' संस्कार भारती ' विरार समितीच्या वतीने भारतमाता पूजन करण्यात आले . चंदनसार - काशिनाथ पाटील विद्यालय , विरार पश्चिम विद्यल मंदिर , बोळींज जिल्हा परिषद शाळा , आगाशी हनुमान मंदिर येथे भारतमाता पूजन झाल्याचे विरार समितीचे अध्यक्ष शरदकाका कुलकर्णी यांनी सांगितले . महिला मेळावा प्रभाग १८ १२ मधील शेकडो महिलांचा मेळावाही यावेळी पार पडला . प्रणिता ठाकूर , चंदनकवर नाहटा यांच्यासह इतर कार्यकर्त्या मेळाव्याला उपस्थित होत्या . यंग स्ट्रार्स ट्रस्टने महिलांसाठी संतुलित आहार आरोग्य विषयक व्याख्यान शनिवार , २९ जानेवारी रोजी आयोजित केले आहे . विरार पूर्वेला महापालिकेची लायब्ररी इमारत , तलावाच्या शेजारी येथे तज्ज्ञ डॉ . जोगळेकर दुपारी वाजता मार्गदर्शन करणार असल्याचे यावेळी सांगण्यात आले . मोफत रोपेवाटप ' हरित वसई - सुंदर वसई ' म्हणून वसईचा लौकिक टिकविण्यासाठी तालुक्यातील हौसिंग सोसायट्यांना मोफत रोपांच्या वाटपाचा कार्यक्रम वाघोली येथील शनी मंदिर व्यवस्थापनाने हाती घेतला आहे . पंधरा दिवसांत नावे नोंदवणाऱ्या हौसिंग सोसायट्यांना प्रत्येकी ५० फळभाज्यांची रोपे मोफत दिली जाणार आहेत . भाज्यांची बाग फुलविण्यासाठी मार्गदर्शन करण्यात येणार आहे . पर्यावरण विषय जनजागृती करण्यासाठी हा उपक्रम राबवला जात आहे . ते १५ फेब्रुवारी या कालावधीत नावे नोंदवणाऱ्या हौसिंग सोसायट्यांना भाज्यांच्या रोपांचे वाटप केले जाणार आहे . संपर्क : ९०११६६७७८८ . आज क्रांतीकारक अनंत कान्हेरे यांचा बलीदानदिन आहे . या निमित्ताने सर्वपक्षीय राज्यकर्त्यांनी क्रांतीकारकांविषयी दाखवलेली अनास्था येथे पाहूया ! सुरेख प्रतिसाद . शोले वगळता सर्व मुद्यांवर सहमत आहे . ( याचा अर्थ शोलेव्यतिरिक्त आणखीही चित्रपट अनेकदा बघायला आवडतात . ) मी : ' या नंतरचा एक महत्वाचा सीन मुद्दामच कापलेला असतो . . मी म्हणून तुम्हाला सांगतो . . त्या धुण्यात सासरेबुवांचा निळा शर्ट पूर्णपणे पांढरा होतो . . ते पाहिल्याबरोबर त्यांचे डोळेही पांढरे होतात ! त्यावर सासुबाई ' निळा काय ? पहिल्या पासून पांढराच होता तो ' असं ठणकावतात . . त्यामुळे त्यांची कवळीखीळही बसते . ' . . ऐनवेळेला दातखीळीला खीळ घालून त्याची कवळीखीळ केल्याचा मलाच आनंद झाला . ' सुगम रूप सुहावे . . ' या बंदिशीतल्या मध्यलयाची चैन जिवाला वेड लावते . या बंदिशिचा मूड थोडासा गझलेकडे झुकणारा आहे . पतियाळा , भेंडिबाजार गायकीचा खास बाज या बंदिशिला आहे . या बंदिशीचा नुसता अस्थाई - अंतरा मांडणं देखील वाटतं एवढं सोपं नाही . परंतु वरदाने मात्र ही बंदिश चांगलीच मांडली आहे . किराणा , पतियाळा गायकीचे बुजूर्ग कलाकार पं अजय पोहनकर ही बंदिश अतिशय सुरेख गातात . वरदालादेखील काही काळ पोहनकरांची तालीम मिळाली असल्यामुळे त्यांचाकडून तिने ह्या बंदिशींचे विधिवत शिक्षण घेतले आहे ! या मध्ये जे भ्रष्ट सापडतील त्यांचा घराची पण खंडित करा गजाननः तुमचे प्रश्नही योग्य आहेत . आणि त्यात बाळबोध असे काहीही नाहीत . मलादेखील कधीना कधी ते पडलेच होते आणि अजूनही सर्वांची योग्य उत्तरे माहित आहेतच असेही नाही . किम्बहुना मी अनेकांशी बोलूनदेखील बर्‍याच जणांना अनेक महत्वाच्या गोष्टींची सुद्धा माहितीच नसल्याचे जाणवले . . टि . वर सांगितलेले सर्व प्रसंग , पूनम - पग्या - प्रीति - फचिन ही पात्र ( ) , पोलपाट , दोन्ही लाटणी आणि पोळ्या काल्पनिक नाहीत . महत्प्रयासाने साचवलेल्या पैशात तागाभारी परवडायचे नाहीत , त्यामुळे कटुन आलेले तागाभारी बरेच दिवस लाकडाच्या पेटीत पडुन राहत असत . झिलबिंडा करुन उडणार्‍या पतंगांना ढापणे वगैरे म्हणजे तर धमाल् ! त्याशिवाय विजेच्या तारा , झाडी . किंवा कोणी रहात नसलेले घर् - छप्पर् यात अडकुन पडलेले पतंग मिळवायला झिलबिंडे फार् कामाला येतात , मात्र हे काम् येर्‍यागबाळ्याचे नोहे , तेथे पाहिजे जातीचेच . आजचा मुक्काम सगळ्यात उत्तम जागी मोहोरलेल्या सफरचंदाच्या बागेमध्ये होता . महिलांची संख्या कमी असल्यामुळे त्यांना थोडक्यात , दुरुपयोगच करायचा असेल तर त्याला माझे बोट चोरावे लागेल संगणीकृत फाईल नव्हे ! 1 . महाराज पृथु द्वारा दीन हीन भारत को धरती दोहन करके अन्‍न , धनादि प्राप्ति के साधन देकर औखी समृद्ध करने के कारण दीपावली मनाने का वर्णन मिलता है 2 . आज ही के दिन समुदमंथन से भगवती लक्ष्मी के जन्म होने की प्रसन्‍नता के उपलक्ष्य में इस उत्सव को मनाने का उल्लेख है और देवी लक्ष्मी की पूजा का विशेष महत्व माना गया है 3 . कार्तिक कृष्ण चतुर्दशी यानि नरक चतुर्दशी के दिन अत्याचारी शासक नरकासुर का वध कर उसके बन्दीगृह से अनेकों राजाओं और 16000 राज कन्याओं का उद्धार करने के उपलक्ष्य में भगवान कृष्ण के अभिनन्दन करने के लिये अगले दिन अमावस्या को जनता ने दीपमाला सजाई थी 4 . महाभारत के आदि पर्व में पांडवों के वन से लौटने पर प्रजाजनों द्वारा उनके स्वागत में नर को सजाने का भी संकेत पौराणिक गाथाओं में मिलता है 5 . भगवान राम के लंका विजयोपरांत अयोध्या आने पर वहाँ की जनता ने उल्लास पूर्वक यह उत्सव मनाया अतः कहा जाता है कि श्रीराम विजयोवलक्ष में ही दीपावली का प्रारम्भ हुआ 6 . सनत्कुमार संहिता के अनुसार एक बार दैत्यराज बलि ने समस्त भूमण्डल पर अधिकार कर लक्ष्मी सहित सभी देवताओं को बन्दी बना लिया तब भगवान विष्णु ने वामन अवतार धारण कर बड़े कौशल से बलि पर विजय प्राप्त कर सबको कारागार से मुक्‍त कराया इस अवसर पर भगवती लक्ष्मी का विशेष सम्मान किया तथा चारों ओर दीप मालाओं से प्रसन्‍नता व्यक्‍त की गई 7 . ' कल्पसूत्र ' नामक जैन ग्रन्थ के अनुसार ढाई हजार वर्ष पूर्व आज के ही दिन भगवान महावीर स्वामी ने अपनी ऐहिक लीला संवरण की थी 8 . महर्षि वात्सायन अपने काम सूत्र में इसे ' यक्षरात्रि ' के नाम से याद करते है उस समय यह ' माहिमान्य ' उत्सव के रूप में मनाया जाने वाला विशेष पर्व था 9 सप्तम सती में हर्षवर्द्धन इसका उल्लेख अपने नाटक ' नागानंद ' में ' दीप प्रतिपदुत्सव ' के नाम से करते है 10 . नीलमतपुराण में ' कार्तिक अमायां दीपमाला वर्णनम्‌ ' के अन्तर्गत दीपावली का वर्णन किया गया है जिसमें रोशनी , नये वस्त्र धारण करना , गाना - बजाना का निर्देश दिया गया है भक्तिहीन जीवन म्हणजे हीन जीवन होय . अति अग्यानी माणसाला नेहमी पुष्कळ दुःख भोगावें लागतें . म्हणून मना ! भगवंतावर मोठ्या आदारानें प्रेम करायला शिकावें . भगवंताच्या प्रेमाशिवाय असलेल्या ऐश्वर्याची वासना धरूं नकोस . माझ्यापुढे साठे - खर्चाचा हिशेब भांडणात वाढ . . पत्नीसंगे | | नव्या साडीसाठी - त्याच दिवशी मरिन ड्राईव्ह वर एक जोडपे बसलेले होते . त्यातल्या पुरुषाला त्या स्त्रीबद्दल कोणतेच आकर्षण अचानकच वाटेनासे झाले . स्त्रीलाही तसाच अनुभव येवू लागला . एकमेकांबद्दल त्यांना उलट एक प्रकारची घृणा वाटायला लागली . ही मनातली भावना नवीनच होती . त्या दिवशी लग्न झालेले एक जोडपे . त्यांना सुद्धा असाच अनुभव आला . त्यांच्या लग्नात हातावर मेंदी काढण्यासाठी लाख प्रयत्न करूनही कुणालाच मेंदी काढता येणे शक्य झाले नाही . नव वधूला साज शृंगाराचा कधी नव्हे एवढा तिटकारा वाटायला लागला . बोला बोला बोला , बोला बोला बोला खिसा कसा गरम , हात कसा ओला ? . . असे स्पष्ट रितीने कुणी म्हणणे अपेक्षीत आहे ? ज्यांने धर्माचा अभ्यास केला आहे तो माझ्या व्याखेने ' धर्म अभ्यासक ' जो बिरुनींनी केलेला आहे . तरीही त्यांना धर्म अभ्यासक असे म्हणण्याचा तुमचा हट्ट कशासाठी चालला आहे तेच कळत नाही , . . असो , लै शॉर्ट णोटिस वर सांगितलं राव किती जण आहेत ऑलरेडी ते तरी सांगा . . कोण कोण आहेत ? माका एक प्रकर्षानं असा वाटता की तुम्ही दोन दगडांवर पाय ठेवण्यापेक्षा सगळो " फोकस " हॉटेलकडे वळवशात तर बरां . तुमची घरचीच सगळी आसल्याकारणाने मॅनेज करुक तुमका सगळा सोप्या जायत . पहिल्या दिवशी थंडी कमी असल्याने ( ते डि . से . ) कान टोपीची वगैरे गरज भासली नव्हती . आज मात्र थंडी चांगलीच असल्याने कानाला हुड लावावे लागत होते . आम्ही अस्त्र - शस्त्रे लेऊन सज्ज झालो . स्कीईंग साठी तीन आवश्यक तर चार - पाच ऐच्छीक साहित्य लागते . आवश्यक सामान या प्रमाणे . . . सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिन सचिनने अंतिम सामना जिंकायलाच पाहिजे हि परमेश्वराकडे प्रार्थना . सचिनला माझ्याकडून उपांत्य आणि अंतिम सामन्यासाठी मनापासून हार्दिक शुभेच्छा . असेच उंच उंच शिखर गाठ . आणि पुढे जा . आणि हो आम्हाला तुझ्या चीरांजीवाचा खेळ असाच बघायला आवडेल . लवकर त्याला क्रिकेटचे धडे देऊन मैदानावर पाठव . असो संक्रांतीचं स्पेशल स्लोगन काय तर - तिळगुळ घ्या गोड गोड बोला , आणि त्याची पण सोय केलेली आहे . आपले आपले कॅरियर वाहने घेउन यावं आणि तिळ्गुळ घेउन जावा . बाशा यांचे शवविच्छेदन झाल्यानंतर त्याचे व्हिसेरा नमुने तपासण्यासाठी पाठविण्यात आले आहेत . त्यांनी मोबाईलवरून केलेल्या संभाषणाचे तपशील मिळवण्यात आलेले आहेत , अशी माहिती पोलिस आयुक्त टी . राजेंद्रन यांनी दिली . रेल्वे प्रवसी मालमत्ता यांचे नुकसान होणार असेल तर महाराष्ट्रात रेल्वे बंद करु असे लालू म्हणतात . या न्यायाने आम्ही गेल्या आठवड्यात बिहारमध्ये जे घडताना अनेक वाहिन्यांवर पाहिले त्या रेल्वे तोडफोड जाळपोळ प्रकरणांमुळे एव्हाना बिहारातली रेल्वे बंद व्हायला हवी होती . यावर लालू महाशय यांची काय प्रतिक्रिया असेल ? त्या महाग्रुंना कोणीतरी खास पेशल शालजोडीतलेच हाणले पाहिजेत . . त्याशिवाय धड बोलताच येणार नाही त्यांना . . ही नवीन प्रगतीची वाटचाल तुम्हाला कशी वाटते ? तुमचे म्हणणे नोंदवा - कदा एक प्रेयसी तिच्या प्रियकराला विचारते , प्रेयसी : तुला मी का आवडते ? तुझं माझ्यावर प्रेम का आहे ? प्रियकर : मला नाही सांगता येत पण माझं खरच तुझ्यावर खूपखूप प्रेम आहे . प्रेयसी : तुझं जर खरच माझ्यावर येवढं प्रेम आहे तर मग तुला एक साधं कारण नाही सांगता येत ? छे , मग तु कसा असा दावा करतोस की तुझं माझ्यावर प्रेम आहे ? प्रियकर : खरंच मला नाही सांगता येत की , मी तुझ्यावर येवढं प्रेम का करतो . पण तु म्हणतच असशील तर मी तुला सिध्द करून दाखवेन . प्रेयसी : काय सिध्द करून दाखवणारेस . साधं एक कारण सांगत नाहीस आणि सिध्द काय करणार . . . छे ! : ( माझ्या मैत्रिणीचा प्रियकर बघ , तिला किती काय काय सांगत असतो . . . तिच्या सौंदर्याचे किती पूल बांधत असतो आणि तुला साधं एक कारण नाही सांगता येत . : ( प्रियकर : ठीक आहे बाबा . . . उम्म्म . . . सांगतो तुला , की मी का तुझ्यावर प्रेम करतो . . . - कारण तु खूप खूप सुंदर दिसतेस - तुझा आवाज खूप गोड आहे . - तु खूप प्रेमळ आहेस , माझी काळजी घेतेस . . . - तु खूप सुंदर विचार करतेस - तुझे हास्य अगदीच लोभस आहे . . - तुझ्या प्रत्येक हालचाली मुळे ( अदा : अगदी येग्य वाटते . . . ) प्रेयसीची कळी आता एकदम खुलते . काही दिवस आनंदात जातात . आणि असाच एक दुदैवी दिवस उजाडतो . प्रेयसीला अचानक अपघात होतो आणि ती कोमात जाते . प्रियकर तिच्या जवळ येतो . तिच्या बाजुला एक पत्र ठेवतो . त्यामध्ये लिहिलेले असते , प्रिये , तुझा आवाज गोड होता म्हणुन मी तुझ्यावर प्रेम करत होतो . पण तु आता बोलू शकत नाहीस . म्हणुन मी आता तुझ्यावर प्रेम करू शकत नाही . तु माझी फ़ार काळजी घ्यायचीस . म्हणुन मी प्रेम करायचो . पण आता तु माझी काळजी घेवू शकत नाहीस , म्हणुन मी तुझ्यावर प्रेम नाही करू शकत . तुझ्या लोभस हास्यामुळे , तुझ्या प्रत्येक गोष्टींमुळे मी तुझ्यावर प्रेम करत होतो . पण आता तु हसु शकत नाही , इकडे तिकडे फ़िरू शकत नाहीस . त्यामुळे मी तुझ्यावर प्रेम नाही करू शकत . जर प्रेम करण्यासाठी काहीतरी कारणच लागत असेल तर मग आता मी तुझ्यावर प्रेम करावे असे तुझ्यात काहीच नाही . खरच का प्रेम करण्यासाठी काही कारण लागते ? . . . . नाही नक्कीच नाही ! ! आणि म्हणुनच मी अजुनही खूप खूप प्रेम करतो . ( नाव नाही सांगणार माफ़ करावे ) पण वंशाच्या दिव्यासाठी चाललेली लोकांची धड्पड पाहिली आणि विचार करायला लागले . . वंशाचा दिवा , वारस या शब्दाचं हसु यायला लागलं ) ग्लोबलायझेशन बद्द्ल फार पूर्वी त्यांनी विचार मांडले होते . सर्व पत्रांच्या शेवटी ते जय जगत असे लिहीत असत .

Download XMLDownload text