EN | ES |

mar-34

mar-34


Javascript seems to be turned off, or there was a communication error. Turn on Javascript for more display options.

बहुत अच्छी रचना है . . . हम सबकी शुभकामनाएं आपके साथ हैं . . . आप जीवन में हर वो सुख प्राप्त करें , जिसकी आप कामना करती हैं . केदार सीट गरम करत कॉमेंट द्यायला काय जातेय जर एवढीच हुक्की असेल तर एक गेम करून दाखवा मेडल मिळवा आणि मग खुशाल कॉमेंट द्या राम राम ताऊ , मीनाक्षी सुन्दरेश्वारा मंदिर , मदुरई , तमिलनाडू , भारत - 625 001 नवी दिल्ली - & nbsp परदेशी बॅंकांमधील भारतीयांचा काळा पैसा परत आणण्यासाठी विविध तपास संस्था आणि संबंधित खाती यांची दहा सदस्यीय उच्चस्तरीय समिती स्थापन करण्यात आली आहे . ही समिती तपासावर देखरेख ठेवेल , असे केंद्र सरकारतर्फे आज सर्वोच्च न्यायालयात सांगण्यात आले . सावनीय शुभकामनायें महेन्द्र जी की कविता बड़ी सुन्दर लगी अर्थात हे सातही शब्द संभोग किंवा मलमूत्रविसर्जनासंबंधी आहेत . हे भाषण कार्लिन यांनी १९७२ मध्ये दिले . प्रथम त्यांना मिलवॉकी येथील एका कोर्टात खेचले गेले पण त्या कोर्टाने त्यांना सोडून दिले . पण पुढे ते भाषण दूरदर्शनवर दिल्यामुळे त्यांना पुन्हा कोर्टापुढे जावे लागले , तो खटला थेट अमेरिकेच्या सर्वोच्च न्यायालयापर्यंत गेला . सर्वोच्च न्यायालयाने " हे शब्द दूरदर्शनवर बोलू नयेत " या बाजूने निर्णय दिला ( १९७८ ) . भांडवलशाही अमेरिकेच्या हातातले बाहुले बनायचे का कम्युनिस्ट रशियाच्या हातातले असे दोनच पर्याय होते . आपल्या नेत्यांनी त्यांना योग्य वाटेल ते केले . परिणाम दिसतातच आहेत . जरा जास्तीच अंधार झाला नै ? पण आकाशात लाल रंग अजुनही आहे ! विचार करायला लावणारा लेख आणि प्रतिक्रिया . बरेचसे मुद्दे वर येऊन गेले आहेतच मात्र पूर्वीच्या बुद्धिजीवी / अभिजन वर्गाने - अनास्थेपोटी म्हणा किंवा एक प्रतिक्रिया म्हणून म्हणा - स्वीकारलेले फाऊस्टियन बार्गेन हा एक भाग झाला . अलीकडेच एका जालस्नेह्याशी झालेल्या चर्चेत ओरहान पामुकच्या एका लेखाची आठवण निघाली होती . दुसरी बाजू म्हणून त्यातला हा परिच्छेद विचारात घ्यावा असा - त्यामुळे कधी फाडकन कानफट फोडतील याचा भरवसा नसूनसुद्धा ( ! ) तसेच त्यांना अहोजाहो असे संबोधून सुद्धा ( ! ) आमच्या वडिलांशी आमची असलेली प्रेम आणि जवळीक आजही आमच्या मनात ताजी आहे . आणि ती आहे हे दाखवण्याकरता त्यांना अरेतुरे करण्याचे केवीलवाणे समर्थन आज आम्हाला करावे लागत नाही हेही आम्ही आमचे सुदैव मानतो ! संपदा , रसनाचे शाही गुलाब , खस , केसर इलायची हे दूधात मस्त लागतात . गुरुजींचे पण हे फ्लेव्हर्स आहेत . ठंडाई पण छान आहे . मी मेड ईन पाकिस्तान , चंदन सरबत प्यायलो आहे . दूधात मस्त लागते . रुह आफजा आहेच . घरी करताना हे स्वाद वापरता येतील . घरी करायची असतील तर एक साधे तत्व आहे . ज्या स्वादाचे सरबत करायचे त्याचा केवळ रस घ्यायचा ( पाणी मिसळता ) मग त्या फळाच्या मानाने ( म्हणजे गोड आंबट कसे आहे त्या मानाने ) साखरेचा पक्का पाक करायचा . त्यात थोडेसे लिंबू पिळायचे ( म्हणजे परत साखर बनत नाही ) आणि मग तो रस मिसळायचा . एखादी बाटली केली तर त्यात प्रिझरवेटिव्ह घालायची गरज नसते . बाटली फ्रीजमधे ठेवायची . आणि सरबत लवकर संपवायचे . उसाचा रस आणि दूध हे पण मस्त लागते . पाऊस बेभान . पाऊस निष्काम . पाऊस अस्वस्थ . पाऊस बदनाम . आता नाही उरले त्राण . . . आठवणीत रमायला आता नाही उरले प्राण . . . ओवाळून टाकायला अर्थात , उपक्रमरावांनी सदर लेख इथुन काढून टाकला तरी माझ्या जिभेवरची नारळाच्या वडीची गोडी जराही कमी होणार नाही , हा भाग वेगळा ! ! ; ) तू चक्क दबंग पाहिलास ? > > हो पाहिला हे त्याचे उत्तर असू शकते ना ? की फक्त मी पाहिला म्हणून दबंग श्रेष्ठ कलाकृती ठरते . तू चक्कं स्वैपाक करतेस असं तुझ्याकडे पाहून वाटत नाही असं लोकं मला म्हणतात . म्हणुन ते लगेच मूर्ख ठरत नाहीत . < < < अनॉलॉजी अजिबात पटण्यासारखी नाही . असो . कालसर्प योगाची शांती आहे पण ती प्रमुख्याने त्रंबकेश्वर येथेच केली पाहीजे असे नाही . जर का आपल्याला कालसर्प योगाची शांती सांगितली असेल तर प्रथम मी सांगीतलेली उपाय योजना करा निश्चित फायदा होईल . हा आमच्या लहानपणचा कायमचा संवाद . आमच्या आई ला हे माहित होतं की मैदा खाल्लेला चांगला नाही , त्यात काहीच जीवन सत्व नसतात असं ती आम्हाला सांगायची . पण जीवन सत्व म्हणजे काय ? मैद्यात ती नसतात तर त्यात एवढा काय बिघडलं ? किंवा मैद्यात ती का नसतात ? अश्या प्रश्नांचं कधी फारसं समाधानकारक उत्तर आम्हाला ( मला आणि माझ्या बहिणीला - त्यात ' पण का ? ' हा प्रश्न विचारण्यात मी पटाईत ) मिळालं नाही . असो . विश्वनाथने सुनीलच्या बहिणीशी लग्न केले . सदानंद विश्वनाथ टकलू होता का ? किरमाणी पूर्ण गोटा होता . शेवटची कसोटी १९८६ मधे खेळला . पुस्तकं वाचण्यापेक्षा कमी वेळ लागतो म्हणुन कधिकधी चित्रपट पाहतो . बरेचसे चित्रपट सुमार असतात म्हणुन विचारुन , गुण तपासुन मगच पाहतो . तरीही काहीकाही आवडत नाहीत . इतका वेळ घालवलाच आहे तर आपणही वाईट चित्रपटांबद्दल लोकांना सावध करावे म्हणुन चांगल्यांची थोडी तारीफ करावी म्हणुन चित्रपटांना गुण देऊन माझ्या संकेतस्थळावर काही पाने भरतो . पण तुमच्याशी मी खोटे नाही बोलणार - अजुन एक अंतस्थ हेतु आहे . मी कोणते चित्रपट पाहिले हे विसरून जातो म्हणुन खरेतर हा लिहुन ठेवायचा खटाटोप - पुन्हा चुकुन तोच चित्रपट पाहु नये म्हणुन . त्यामुळे अनेकदा अगदी थोडक्यात लिहितो . आणि पुन्हा कथानकही तर reveal करायचे नसते . कौपिन छाटी भगवी नेसे | | भरजरि शेला पांघरलासे | | ध्यान ठ्सो दिनदासीं या | | | | समाजातील वलयांकित व्यक्तीला भर - अंतर्जालावर नावे ठेऊन त्यातून सेडीस्ट सुख मिळवण्याचा स्वस्त मार्ग , त्याचबरोबर मध्यमवर्गीय लोकांचे वाभाडे फुकट . प्रसव वसव किती वेणा साही . . पार्थिव देही गांडीव वाही . . वरील काही समजत नाही . . आता अश्या अनेक आठवणी निघतात आणि मन उदास होतं . आजही कधी ग्रँटरोडला जाणं होतं . दस्तुरबुवा राहायचे त्या बिल्डिंगपाशी दोन क्षण उभा राहतो . पटकन दोन जिने चढून जावं आणि दस्तुरबुवा भेटावेत , त्यांच्या पायांना मिठी मारावी असं वाटतं . तर कधी दादरच्या प्रकाशचा बटाटवडा बाबुजी - ललीमावशीची आठवण करून देतो . . ! आहाहा . . . . आता पुन्हा एकदा जायला पाहिजे . . . सुदैवाने अंजप्पारची शाखा न्यू जर्सीलाही आहे आणि मस्त झणझणीत जेवण असतं ! जयप्रकाश नारायणांचे चांगले लक्षात आहे . ऐकलेल्या माहीतीप्रमाणे मुंबई हॉस्पीटलच्या ज्या कुठल्या मजल्यावर होते तेथून कुणाला तरी खाली नेताना कोणी तरी बघितले आणि असे गृहीत केले की ते जयप्रकाशच आणि चक्क सर्वांनी कुठलेही कन्फर्मेशन करून घेता तेच गृहीत पुढे रेटले . . . ' भिउ नकोस ! ! मी तुझ्या पाठीशी आहे ! ! ' , हम गया नही , जींदा है . . अनेकवेळेला स्वामींच्या या वाक्यानी मला धीर दिलेला आहे , आणि पदोपदी हेच जाणवुन देत आहेत कि ते सदैव भक्तांच्या मागे राहुन कायम त्यांचे रक्षण करीत आहेत . . लखनऊ , उत्तर प्रदेश में बसपा और भाजपा अयोध्या के मालिकाना हक पर फैसले को लेकर प्रदेश का माहौल बिगाड़ने की साजिश कर रही हैं दोनों दल अपने - अपने तरीके से सांप्रदायिक उन्माद भड़काने में जुटे हैं बहुजन समाज पार्टी की सरकार ने तनाव और आशंका का ऐसा वातावरण बना दिया है कि लोग ज्यादा मात्रा में सामान खरीद कर रख रहे हैं बाजार में इससे चीजों के दाम चढ़ गए हैं स्कूल - कालेजों में अर्धसुरक्षा बलों का डेरा है या उन्हें अस्थायी जेलों में बदला जा रहा है छात्रों की पढ़ाई चैपट है सरकारी बसें एवं प्राइवेट पिओनि , पिवळा असतो ना ? हे म्हणजे तेच फूल ना जे शकुनाचे म्हणुन त्याचे चित्र लावतात ? मी : एक्स्क्युज मी . मी असं म्हणताच मॅनेजर ने माझ्याकडे पाठ फिरविली आणि फोन संपेपर्यंत माझ्याकडे वळला नाही . मॅनेजरः " कडतडडज्ड्ड्कल्जज्द्लज " बाम्बू तुटताना जसा आवाज येतो तसं काहीसं तो बोलला . मी : " आय हॅव रेजर्वेशन . " मी त्रासिक मुद्रेने त्याच्याकडे पहात . मॅनजरः " क्द्कजद्ग्द्ट्ट्सोस्द्द॑झ्झ . " त्याने एक फॉर्म पुढे केला . नशिबाने तो ईंग्रजी मधे होता . वरति कोणितरि म्हंटलय त्याप्रमाणे टिना आणि सेरा मध्ये कोण जास्त विनोदि आहे हे खरच कळत नाहि . नशिब इथल्या बायकांचे कि ह्या आधि हिलरि होति ह्या निवडणुकित नाहितर ' बायका म्हणजे बिनडोक ' असा समज होउन ' बायकांचे राजकारणातल स्थान ' ह्यावरच प्रश्नचिन्ह उमटु शकल असत . ' मकेन ने फारशि चौकशि करता सेरा पेलन चि निवड केलि ' हा आधि मला विनोद वाटायचा पण ती वस्तुस्थितिहि असु शकते . सबंध जगभर स्वतःच अस हस करुन त्याने काय साध्य केल देवाला ठावुक . जॅक कॅफर्टिच्या कॉमेंट्स मात्र एकदम जबरि होत्या . > > केदार , अत्यंत संयतपणे मुद्दे मांडतो आहेस , पण इथला एकंदर हेटाळणी आणि कुचेष्टेचा सूर बघता काही निकोप चर्चा होईल असे वाटत नाही . अवांतर : देशाने माझ्यासाठी काय केले आहे ? असा एक खोचक प्रश्न मनात येऊन गेला @ टारझनः एकदम बरोबर ! खूपदा हा प्रश्न प्रत्येकाला पडून गेला असेल . . . . . भारत देश तरी ठीक आहे . . . . अफ्रिकेतले गरीब देश , जिथे आयुष्याची खात्री नाही अन्न वस्त्र नाही , अश्या ठिकाणचे लोक ह्या प्रश्नाचं काय उत्तर देतील ? काल मी केलं होतं रावण पिठलं . पण तो झुणका झाला होता . चवीला ब्येश झालं . अर्थात तिखट वाटी वै नाही घातलं . अमेरिकेने ओसामा बिन लादेनला पाकिस्तानात घुसून ठार मारले . पाकिस्तानी आतंकवाद्यांना आम्ही असे ठार मारू शकतो , असे भूतपूर्व स्थलसेनाप्रमुख जनरल दीपक कपूर यांनी म्हटले आहे . त्यांना तसे करण्याची राज्यकर्त्यांची अनुमती नाही ; कारण गांधीवादाला इस्लामविषयी आसक्ती आहे . कौरवांना जसा जुगार प्रिय , तसा इस्लामच्या प्रभूत्वाखालील भारतीय राष्ट्रवाद काँग्रेस संस्कृतीला प्रिय आहे . सहदााो ओसामा भारतात आहेत . त्यांच्याविरुद्ध लढण्याची प्रेरणा मिळावी म्हणून देवळादेवळातून ' गीतारहस्या ' वर प्रवचने झाडली पाहिजेत . लेखक : श्री अरविंद विठ्ठल कुळकर्णी , समादेशक संपादक , सनातन प्रभात , मुंबई . त्याखाली आहे ' मजकूर ' टायपायची जागा . तिथे आपल्याला आपल्या मनात योजलेले लिखाण लिहायचे आहे . परवाच पुण्यात एका ऑफिसात काम होते तिथे त्यांच्या एका कलीगने घरगुती पन्हे आणले होते सर्वांना दिले . ती चव देण्यातील साधेपणा मनाला अगदी भावला . खरे सांगू शिवाजीनगर बस स्टँड कडून बालगंधर्व कडे येताना एक रोड साईन आहे रस्त्याच्या डाव्या बाजूला , डेक्कन जिमखाना , फर्ग्युसन कॉलेज , पुणे मुंबई एक्स्प्रेस हायवे अशी . मी रिक्षातून जाताना पाहिली मला वाटले खरेच अजून काय महत्त्वाचे आहे लाइफ मध्ये ? परत तिथे गेले ती पाटी असली तर तिथे उभे राहून फोटो घेणार आहे . आय लव्ह पुणे नाहीतरी कोणी प्रतिसाद द्यायचे कष्ट घेतले नाहीतच आहेत त्यामुळे चुका तेवढ्याच जाता जाता सुधारता येतात हा फायदा ! ही मुलाखत वाचून ' आत्मविश्वास हीच यशाची गुरूकिल्ली ' यावर पुन्हा एकदा विश्वास बसला . पिंपरी - पिंपरी चिंचवड महापालिकेच्या चारही प्रभागांनी वेळेवर माहिती दिल्यामुळे पालिकेच्या अर्थसंकल्पाला विलंब होत असल्याची माहिती पुढे आली आहे . महापालिकेच्या 2010 - 11 या आर्थिक वर्षाचा अर्थसंकल्प तयार करताना तो प्रथम प्रभाग पातळीवर तयार व्हावा असे आदेश महापालिका आयुक्त आशिष शर्मा यांनी दिले होते . लोकप्रतिनिधींना स्थानिक पातळीवर जी विकासकामे व्हावीत , असे वाटते त्यांचा समावेश प्रभाग पातळीवरच झाल्यास नंतर वर्षभरात त्यात वर्गीकरणाच्या माध्यमातून फारसा बदल करावा लागत नाही . या हेतूने हे आदेश देण्यात आले होते . त्यासाठी सुमारे चार महिन्यापूर्वी म्हणजे पाच ऑक्‍टोबरलाच चारही प्रभाग कार्यालयांना प्रशासनाने परिपत्रक पाठविले होते . त्यानुसार प्रभाग अधिकाऱ्यांनी माहिती संकलित करून पाठवणे आवश्‍यक होते . मात्र याबाबत तत्परतेने कार्यवाही झाली नाही . त्यामुळे संबंधित अधिकाऱ्यांना नियमित स्मरणपत्रे पाठवण्यात आली . तरीदेखील विलंब झाल्याने अंतिमतः त्याचा परिणाम अर्थसंकल्प तयार करण्यावर झाला आहे . अर्थसंकल्प मंजुरीची अंतिम तारीख 20 मार्च असली तरी त्या अगोदरच्या टप्प्यांची मुदत निश्‍चित नसते . आयुक्तांच्या अर्थसंकल्पाला पुणे महापालिकेप्रमाणे 15 जानेवारीची मुदत नाही . त्यामुळे प्रभाग कार्यालयातील अधिकाऱ्यांनी पाच ऑक्‍टोबरचा आदेश गांभीर्याने घेतला नसावा , अशी चर्चा मुख्यालयातील अधिकाऱ्यांमध्ये आहे . या उलट लोकप्रतिनिधींकडून कामांची यादी वेळेत आल्याने हा विलंब झाल्याची माहिती प्रभाग कार्यालयातील एका अधिकाऱ्याने दिली . आता आयुक्त शर्मा यांनी स्वत : या प्रकरणात लक्ष घातल्याने प्रभाग कार्यालयात अर्थसंकल्प तयार करण्याचे काम युद्धपातळीवर सुरू झाले आहे . चारही प्रभागांचा अंदाज आल्यानंतर 10 ते 12 फेब्रुवारीपर्यंत शर्मा स्थायी समितीला सादर करतील . ओके ! मान्य आहे - होमिओपाथी एक थोतांड आहे ! बास ? झाले समाधान ? आता पुरे करा ! जे औषध आम्हाला घ्यायचे ते आम्ही घेउ , तुम्ही नका त्रास करून घेउ जीवाला ! ; ) चाळीसगाव - शून्य सरासरी वापर असलेल्या तसेच सदोष वीज मीटरच्या खातरजमेसाठी महावितरणातर्फे विशेष मोहीम नुकतीच राबविण्यात आली . गेल्या तीन दिवसात जळगाव , धुळे आणि नंदुरबार जिल्ह्यात 633 मीटरमध्ये विविध त्रुटी आढळून आल्या . यातील तब्बल 622 मीटर हे जळगाव जिल्ह्यातील आहेत . त्यामुळे धुळे नंदूरबार जिल्ह्यात केवळ अकराच मीटरमध्ये दोष आढळून आला आहे . महावितरणने अचूक आणि योग्य मीटर रीडिंग होत असल्याच्या खातरजमेसाठी कक्षनिहाय शून्य , सरासरी वापर आणि सदोष असलेल्या मीटरची यादी तयार करण्यात आली . त्यानंतर 21 पासून तपासणी मोहिमेला सुरवात झाली . या मोहिमेत तीनही जिल्ह्यात दीडशेपेक्षा अधिक पथके कार्यरत आहेत . मुख्य अभियंता विजय सोमकुंवर हे मोहिमेत सहभागी झाले असून त्यांनी जळगाव , पाचोरा , भुसावळ येथील मीटर तपासणीत सहभाग नोंदविला आहे . जळगाव परिमंडळामध्ये गेल्या तीन दिवसात वीज वापरात शून्य युनिटने 1 हजार 737 , सरासरी वापराने 1 हजार 113 आणि सदोष असलेले 3 हजार 60 असे एकूण 5 हजार 910 मीटर तपासण्यात आले . यात 633 मीटरमध्ये विविध त्रुटी आढळून आल्या . विजेचा वापर असताना शून्य युनिटची नोंद असणे , मीटर व्यवस्थित असताना त्याचे चुकीचे रीडिंग दाखविणे तसेच वीज वापराची नोंद घेता सरासरी युनिटची नोंद असणे , मीटर व्यवस्थित असताना त्याचे चुकीचे रीडिंग दाखविणे तसेच वीज वापराची नोंद घेता सरासरी युनिटची नोंद करणे आदी प्रकार आढळून आले . यात जळगाव जिल्ह्यात 622 तर नंदूरबार जिल्ह्यात अकरा ग्राहकांच्या वीज मीटरमध्ये हा प्रकार आढळून आला . धुळे जिल्ह्यात शून्य सरासरी वापर आणि दोष असलेले मीटर बदलविण्यात येत आहेत . ज्या वीजमीटरच्या रिडिंगमध्ये त्रुटी आढळून आल्या , त्याचे फोटोमीटर रीडिंग करणाऱ्या कंत्राटदाराच्या कर्मचाऱ्यांकडून अचूक आणि योग्य मीटर रीडिंग होत नसल्याचे दिसून आले . त्यामुळे संबंधित कंत्राटदारांवर कठोर कारवाई करणार असल्याचे महावितरणकडून सांगण्यात आले . तीन दिवसात जळगाव जिल्ह्यात 3 लाख 75 हजार आणि नंदूरबार जिल्ह्यात 67 हजार असे एकूण 4 लाख 42 हजारांची वीज चोरीही या मोहिमेत उघडकीस आली आहे . दोष असलेले 3 हजार 60 मीटर बदलविण्याचे काम प्राधान्याने सुरू झाले असून तीन दिवसात 688 मीटर बदलविण्यात आले आहेत . प्रादेशिक कार्यकारी संचालक उत्तम झाल्टे , मुख्य अभियंता विजय सोमकुवर यांच्या मार्गदर्शनाखाली अधीक्षक अभियंता सतीश पारटकर ( जळगाव ) , किशोर परदेशी ( धुळे ) आणि रतन गीर ( नंदुरबार ) यांच्यासह अभियंता , अधिकारी आणि कर्मचारी मोहिमेत सहभागी झाले आहेत . १९५३ - १९५४ - १९५५ - १९५६ - १९५७ - १९५८ - १९५९ प्रसंग : पुण्यातील एका उच्चभ्रू वस्तीतील ( विमाननगर ) ठिकान so called SALOON . दाराजवळ जाताच कसल्या तरी वासाने sorry सुगंधाने आमच्या नाकाची पार वाट लावली . आत शिरलो तर एक सुन्दर मुलीने रिसेप्शन ला हाय - फाय इंग्लिश . . . हे शेतकर्‍याच्या पोरा , आता गाळलेल्या घामाची रास्त किंमत कशी वसूल करायची हेच तुला शिकायचे आहे . त्यासाठी ठाण मांडून बसायचे आहे आणि प्रश्न निकाली निघेपर्यंत तसूभरही ढळता अंगिकार केलेल्या रस्त्यावर टिकायचेही आहे . निवडलेले एकच नाते चूकीचे होते पण जन्माने जोडलेली आणि मग लाभलेली सर्व नाती , अनेक आयुष्यं उधळुन टाकण्याच्या योग्यतेची आहेत . चुम्बन गुड़िया पोशाक ऊपर इस पोशाक प्यारी छोटी लड़की को . प्रा . वसंत बापटांच्या उल्लेखाशिवाय राष्ट्रसेवा दलाचा इतिहास अपूर्ण राहिला असता , त्यांच्या सविस्तर उल्लेखाने बरे वाटले . यानंतर साधारणपणे अर्ध्या एक तासाने चुरमुरे सरांच्या कानी पुढचा शब्द पडला . मधल्या अस्वस्थ काळात सौ . चुरमुऱ्यांचे चहाचे कप चकल्यांची बशी टेबलावर आणून आपटणे , चिटणीसांचे चकली म्हणजे विज्ञानाच्या प्रयोगाला निरीक्षण करावयास दिलेली गोष्ट आहे असे समजून खाणे , चुरमुरे सरांची चहात बुडवलेली चकली चहात पडणे , ती काढताना हात भाजणे , चिटणीसांचे सुतकी चेहऱ्याने फुर्र फुर्र आवाज करत बशीतून चहा पिणे आदि आदि गोष्टी घडल्या . सीतामऊ - औदुम्बर ब्राह्मण समाज का सामूहिक विवाह सम्मेलन ग्राम महुवा में हुआ समाज के युवा अध्यक्ष ब्रजेश शर्मा ने बताया इस दौरान 9 जोड़ों ने साथ जीने का संकल्प लिया कार्यक्रम के अतिथि सुवासरा विधायक राधेश्याम पाटीदार , भाजपा मंडल अध्यक्ष विक्रमसिंह , कांग्रेस नेता राजसिंह राठौर , दशरथसिंह सुरावत , सरपंच ओमप्रकाश परमार थे 33 यज्ञोपवीत संस्कार भी हुए इस अवसर पर घनश्याम दुबे , कन्हैयालाल शर्मा , सत्यनारायण शर्मा आदि मौजूद थे सध्या प्रचलित असलेल्या बहुतांश आजारांचे मूळ हे दुषित वातावरणात आहे . लोकसंख्येच्या वाढीबरोबरच अस्वच्छतेतही मोठ्या प्रमाणात वाढ झाली आणि त्यामुळेच रोगराईतही वाढ झाली . पूर्वी आपल्याकडे विश्वाच्या सुख - शांती आणि कल्याणासाठी विविध यज्ञ केले जात . आज या यज्ञांविषयी उपेक्षेने बोलले जात असले तरी नासासारख्या जगन्मान्य संशोधन संस्थेने यज्ञांबाबत संशोधन केले आहे . त्या संशोधनानुसार यज्ञामुळे त्या परिसरातील हवेतील विषाणू जिवाणू नष्ट होऊन वातावरणशुद्धी होते . यज्ञामध्ये धूप , वनस्पती , औषधी . ची किती प्रमाणात आहुती दिली . यावर यज्ञाचे कार्यक्षेत्र किती मोठे असेल ते ठरते . अशा प्रकारचे " भेषज यज्ञ " ( प्राण्यांची आहुती नसलेले ) मोठ - मोठ्या देवस्थानांनी आपापल्या शहरात केले तर वातावरणाची शुद्धी होऊ शकते . अशा यज्ञांमध्ये देवदार , वड , पिंपळ , चंदन , टाळ , गुग्गुळ , तुळस , हाततुळस , बेल अशा वनस्पतींची आहुती तुपाबरोबर दिली जाते . पूर्वीच्या काळी अग्निहोत्रालाही बरंच महत्त्व होतं . आज त्याकडेही कुचेष्टेने बघितलं जातंय . एकूणच हिंदू संस्कृतीत आणि त्या अनुषंगाने प्रचलित प्रथा - परंपरा यांच्याकडे आपणच दुर्लक्ष करायला लागलो आहोत . > > > तरी नेहमीच्या बर्‍या - वाईट प्रतिसादांबरोबरच माझ्या विधानांत विसंगती आढळल्यास तसेच शुद्धलेखनात चुका आढळल्यास त्या जरूर सांगाव्यात अशी विनंती आहे . राज साहेब तुम्ही फक्त आदेश द्या , आम्ही तयार आहोत तुमच्या निर्णयाचे स्वागत . अत्यंत योग्य पाऊल उचलले आहे . अशीच काही वर्षे उलटुन जातात आणी तरुण , रुबाबदार सिंबाची अचानक बालमैत्रीण नालाशी गाठ पडते . सिंबाला जिवंत पाहुन नाला आनंदाने बेभान होते . सिंबाच्या पलायनानंतर जंगलाय काय घडले हे ती सिंबाला सांगते . स्कार च्या राजा होण्याने त्याच्या तरस मित्रांची चंगळ आणी इतर प्राण्यांचे होत असलेले हाल , नाश पावत चाललेले जंगल , शिकारीची कमतरता आणी सिंबाच्या आईला आणी कळपातील इतर सदस्यांना शिकारीला पाठवुन स्वत : आरामत जगत असलेला स्कार हे सर्व वर्णन ती सिंबाला ऐकवते . " काहीच्या काही बोलणे थांबवा ! याचा काही दुवा असेल तर द्या आधी . कटलेल्या पतंगाच्या मांजाने कापुस सुद्धा कापला जाणार नाही . " अशी अनेक नेतृत्वाची उदाहरणे देता येतील . पण राजकीय नेतृत्वाची उदाहरणे त्यामानाने कमीच मिळतील . . . प्रत्येक सराफांनी आपल्या दुकानात सुरक्षा रक्षक ठेवले पाहिजे ते पण मराठी आणि सगळे बंदूक धरी पाहिजेत , आणि त्यांना तेवढा अधिकार सुधा पाहिजे कि , आती प्रसंग च्या वेळी गोळी घालायची ती पण कमरेच्या खाली , म्हणजे सुधारतील हे सगळे चोर , गोळी बसली म्हणजे ? कळेल , अरे कष्ट करा कि तुम्ही , सराफ सुधा कष्ट करून वर आले आहे ? मग त्याच्या संपत्ती वर तुमचा डोळा का ? काही नाही अरे हे कॉंग्रेस सरकार पाडा , की उपयोग नाही , अर्धे चोर ह्यांचे असतील , फक्त पैसे खायला पाहिजे , कॉंग्रेस सरकार आल्या पासून गुन्हेगारी खूप वाढली आहे , ऐसी व्यवहारिक सलाह आप जैसा अनुभवी व्यक्ति ही दे सकता है पण या सर्वांपेक्षा पुस्तकभर व्यापून राहिला आहे तो , इराणी लोकांचा जिव्हाळा . हा जिव्हाळा त्यांचा राष्ट्रीयधर्म असावा , इतक्या निष्ठेने ते लोक तो पाळतात . भूता परस्परे जडो , मैत्र जीवाचे , हि ओळ अक्षरशः खरी ठरते तिथे . आपण आपल्या परिचिताना , मित्रमैत्रिणीना सुद्धा जितका जिव्हाळा दाखवू शकत नाही , तितका जिव्हाळा , तिथले लोक , एका परदेशी प्रवाश्याला दाखवतात . ज्या लोकांशी लेखिकेचे वाद झाले , त्यानीदेखील हा जिव्हाळा जपला आणि लेखिकेला शरमिंदे केले . आणि हे सगळे खास मीना प्रभुंच्या निखळ प्रामाणिक लेखनातून आपल्यापर्यंत पोहोचते . हे सर्व प्रसंग मूळातूनच वाचण्याजोगे आहेत . लेखिकेच्याच शब्दात सांगायचे तर , जीवनाच्या व्यवहारात स्वयंपूर्ण आणि स्वतंत्र होण्याच्या नादात मी किती रुक्ष कोरडी झाले आहे . सगळं देणंघेणं किती मोजूनमापून करते आहे या जाणीवेने माझे डोळे उघडले . सारखे पाणावत असले तरी नक्की उघडले . असलं वेडं प्रेम शिकून घ्यायला हवं पुन्हा . - - - - या मातीचा हा गूण असलेला हा प्रेमळपणा मला आतून उसवून पिंजून काढतो आहे . आता विचारा मला पुन्हा कुठल्या देशात जावंसं वाटतय ? इराण , निःसंशय इराण . डाव्यासाठी , आडवाणी आणि मायावतीसाठी खायापिया कुछ नही और कपबशी तोडा अशी वेळ आली . घाणेरी , तेरडा , गुलबक्षी ( सम ) या सोबत शेतातला तीळ ( पिवळी फुले ) , गवतातली जांभळी , लाल , पिवळी आणि पांढरी फुले पहायला मिळाली . यातली जांभळी फुले करंगळीच्याहून लहान पण बहारदार वाटली . ( अधिक छायाचित्रे पहा ) पांढर्‍या आणि पिवळ्या फुलांचे ताटवे दिसावे एवढी जास्त होती . आदल्या दिवशी आम्हाला ती फारशी जाणवली नाहीत ( दिवस वर आल्याने ) . मात्र दुसर्‍या दिवशी ती विशेषकरून दिसली . एक प्रवास सहवासाचा जणु अलगद पडणार - या गारांचा बोलताही बरच काही सांगणारा अन स्पर्श करताही मनाला भिडणारा . . अमेरिकेहून परत आल्यानंतरची गोष्ट . आई मागच्या दारात भांडी घासत होती . मीही सरळ आईच्या बाजूला बसून एक पातेलं ओढून घासायला सुरुवात केली . आई अवाक . थोडावेळ तिला सुचेचना काय बोलावे ते . नंतर जरा सावरल्यावर म्हणायला लागली " अरे अरे , काय करतो आहेस . हे असं भांडी घासणं शोभतं का तुला ? " मग मीही आईला बायकांची कामं आणि पुरुषांची कामं असं काही नसतं हे समजावून सांगितलं . काम हे काम असतं वगैरे वगैरे . . . जर्मन लोक लई परफेक्ट टेक्निकली . माझ्या भावाने एक उदाहरण सांगितले . आपण हवा गरम आहे फार गारठा आहे वगैरे म्हणतो पण ते अगदी इट इज १६ . डीग्रीज . असे म्हणतात . त्यांची मानसिकता समजली की भाषा आलीच . चित्रपटावरूनच समाजाबद्दल कल्पना येते का ? १९५० साली ' पुढचं पाऊल ' चित्रपट आला तेव्हा समाज खरोखर प्रागतिक , पुरोगामी होता काय ? " का हे असं फक्त चित्रपटातच होतं " अशी भावना तेव्हाही होती ? पण हा मुद्दा मला गौण वाटतो . ओमान मध्ये चहा किंवा कॉफी च्या बागा नाहीत . भारत , श्रीलंका आदी देशातून आयात केला जातो . परंतु चहा बनवण्याची पद्धत वेगळी आहे . इथे त्यांच्या परंपरेमध्ये चहात किवा कॉफी दुध घातले जात नाही . सौम्य प्रमाणात उकळवलेला असतो . पाणी गरम करून सुरईत ओतले जाते बाकीचा मसाला घातला जातो . काही वेळाने हा मसाला खाली बसतो अलगद पाणी कपात म्हणजे छोट्या भातुकली सारख्या बाउल मध्ये घालून दिले जाते . ह्या समवेत खजूर , ओमानी हलवा हा असतोच . नाशत्याला बरेच पदार्थ असतात पण हा सरंजाम फक्त थोड्या काळासाठी आलेल्या पाहुण्यासाठी असतो . नविन लेखन प्रकाशित केल्यावर पुर्ण लेख दिसता फक्त थोडाच भाग प्रकाशित होत आहे . ( प्रतिसाद तपासाचा ऑप्शन वापरला तेव्हा पुर्ण लेख दिसत होता , प्रकाशित केल्यावर मात्र काही भागच प्रकाशित होतो ) हाच प्रकार गृप मधे नविन लेखनाचा धागा चालु करताना होत आहे . हा प्रॉब्लेम आज सकाळ पासुन होतोय . परिस्थिती आणि स्वता बद्दल रडगाणे जे गातात त्यांनी प्रा . येटेकार यांचा आदर्श घ्यावा . " अवयवी - वस्तूचा अवयवांमध्ये विभाग जिथे थांबतो , त्याहून लहान भाग करता येत नाही ती मर्यादा पोचते , तोच परमाणू . " यानुसार सकृतदर्शनी वेगवेगळ्या दिसणार्‍या , वेगवेगळे गुणधर्म असलेल्या वस्तूंचा / पदार्थांचा मूलभूत - घटक / परमाणू एकाच स्वरूपाचा असेल हे कसे काय समजले असेल ? उदाहरणार्थ सोने आणि लोखंड ( किंवा भाजी आणि कापड ) या सकृतदर्शनी वेगवेगळ्या दिसणार्‍या , वेगवेगळे गुणधर्म असणार्‍या पदार्थांचे परमाणू एकसारखे ( पृथ्वी तत्त्वाचे अणू ? ) असावेत ही कल्पना ( सूक्ष्मदर्शक वगैरे साधने उपलब्ध नसताना ) कशी काय सुचली असावी ? आता एक माबोकर असे आडनाव करू . त्यांच्यात जात पात , लहान , मोठे , विशिष्ठ गावातले , इतर गावातले , भारतातले , भारताबाहेरचे असे काहिहि भेद करू नयेत . काहीसा सहमत आहे . या व्यक्तीने भारतासाठी खूप वेळ दिला आहे यात शंका नाही . . लादेन हा ऐवोटाबाद येथील एका इमारतीत लपला आहे , अशी माहिती मिळाल्यावर अमेरिकेने ही इमारत आणि त्याचा पूर्ण परिसर याची उपग्रहाच्या साहाय्याने छायाचित्रे काढली . अमेरिकेने या घराची प्रतिकृती तयार करून लादेनला ठार मारण्याची योजना आखली . या मोहिमेची रंगीत तालीमही घेण्यात आली होती . त्या दिवशी दुपारी सू जॉन्सीच्या पलंगाजवळ आली . जॉन्सी एक गर्द निळा , लोकरीचा , अगदी निरुपयोगी स्कार्फ विणत होती . सूने आपला एक हात तिच्याभोवती टाकला . . . गोडसे यांच्या पुस्तकात वाचले होते की नागपूर आणि परिसरात हत्ती असत . तेथे असलेल्या लेण्या आणि गुहाचित्रातून तसेच गणपतीच्या प्रतिमांतून याची सक्ष पटते वगैरे . . . तर नाग म्हणजे संस्कृतात हत्ती . . . त्यावरुन हे नागपूर नाव पडले असावे असा कयास . त्या परिसरात नाग हा श्ब्द असलेली अजूनही काही ठिकाणे आहेत म्हणे . . . - - ( स्मरणशील वाचक ) लिखाळ . रावण , दुर्योधन , लादेन , हिटलर ही सगळी माझीच रुपे आहेत . एका विशिष्ट ध्येय्याने प्रेरीत होऊन मीच त्यांच्यामार्फत वेगवेगळ्या रुपात वावरत होतो . पण तुमचे ते डिझायनर कपडे घालणारे देव . . . कृष्ण , राम , दत्त छे छे ! ! ! आदिमायेने माझ्यावर खुप अन्याय केलाय . . अरे आम्ही दोघेही म्हणजे मी आणि तुमचा देव ही दोघेही तिचीच लेकरे आहोत . . . " विश्वाचा समतोल ठेवण्यासाठी तुला बनवतेय " असं सांगुन तिने माझ्यावर मोठा अन्याय केलाय . स्वत : च्या दोन्ही मुलांना एकाच नाटकात दोन वेगवेगळे म्हणजे चांगले आणि वाईट रोल देणारी ती कुमाता आहे असंच मी म्हणेन . . . मागे एका युध्दात तर मलाच मारुन स्वत ; ला " महिषासुरमर्दिनी " म्हणवुन घेणारी तिच्यासारखी आई तिच रे बाबांनो ! ! ! मी काय करु . . . तुमच्या भाषेत म्हणायचं तर माझे " जेनेटिक्स " हे मुळातच तसं बनलय , त्याला मी तरी काय करणार ? हा माझा महाल बघताय ना . . . . डावीकडे मानवी रक्ताने बनविलेली खास मदिरालये , ही कातड्य़ांची सिंहासने , शेजारच्या दालनातले द्युताचे भव्य मंडप , त्यापलिकडचे वेश्यालय हीच माझी काय ती प्रॉपर्टि आणि इस्टेट . . . मी असाच म्हणजे असाच रहाणार बदलणार नाही . छान लिहिलंय . . असंच आणखी येत राहू द्या ! ! आणि कांडे . . आपलं कांदे आणलेत का शेवटी ? यापूर्वी दुसर्‍या एका प्रसंगात सांगलीतच चित्रपटगृहाच्या बाहेर उभे राहून ' जोधा - अकबर ' चित्रपटाचा सनदशीर मार्गाने विरोध करणार्‍या ' शिवप्रतिष्ठान ' या हिंदुत्ववादी संघटनेच्या ऋषीतुल्य व्यक्तीमत्त्वाच्या पू . संभाजी भिडे गुरुजी यांना शिव्यांची लाखोली वाहत स्वतःच हातातील काठीने झोडपून काढणार्‍या कृष्णप्रकाश यांना ताण येण्याचे काही कारणच नव्हते . कारण त्यांना माहीत आहे , ' हिंदू अधिकाधिक काय करतील ' , तर सनदशीर पद्धतीने या घटनेचा विरोध करतील किंवा वर्तमानपत्रात लेख लिहितील . या दोन्ही प्रसंगांना ताणरहीत पद्धतीने तोंड देण्याची कृष्णप्रकाश यांची तयारी होती . मात्र हा अमानुष नरसंहार ' हिंसा ' या शब्दाच्या अधिकृत व्याख्येत बहुधा सामावला नसावा . कारण या भयानक घटनेविरुद्ध कुण्या मानवतावाद्याने हिंसेच्या तिरस्कर्त्याने काही केल्याचे ऐकिवात नाही . ( मात्र अवघ्या तीन वर्षांनंतर नव्या आंदोलनात झालेल्या हिंसेने व्यथित होउन भरात आलेले आंदोलन तडकाफडकी मागे घेतले गेले होते . ) असो . विद्यार्थ्यांनी जर थोडासा पुढाकार घेतला तर त्रुटींवर मात करुन कॉलेजमधे प्रॅक्टीकल इंजिनियर बनणे सहज शक्य आहे . पण विद्यार्थ्यांचा कल नसतो . सर्वांना एक विनंती - अशा स्वरुपाची , म्हणजे चांगली भाषांतरे किंवा भाषांतरप्रक्रियेबद्दल लेख असलेली पुस्तके माहित असल्यास , कृपया सुचवावी . > > > भारताची अजून पुढेही अशीच नाचक्की होऊ नये यासाठी काय करावे हे पाहिलेच पाहिजे . सहमत आहे . . ! परभणी - जागतिक महिलादिनानिमित्त येथील मराठवाडा कृषी विद्यापीठाअंतर्गत कृषी अभियांत्रिकी महाविद्यालय , कृषितंत्र शक्तीविभाग तसेच महिंद्रा ट्रॅक्‍टर्स ताडेश्‍वर ऍटोमोबाईल्स यांच्या संयुक्त विद्यमाने विद्यापीठाअंतर्गत गृहविज्ञान , कृषी , कृषी अभियांत्रिकी उद्यानविद्या विभागातील विद्यार्थिनींकरिता मंगळवारी ( ता . ) ट्रॅक्‍टर चालविण्याचे प्रशिक्षण शिबिर आयोजित करण्यात आले होते . यावेळी अनेक विद्यार्थिनींनी सहभाग घेतला होता . ( सर्व छायाचित्रे & nbsp - भारत फोटो , परभणी ) & nbsp & nbsp & nbsp & nbsp & nbsp & nbsp & nbsp & nbsp & nbsp & nbsp नमस्कार , मी दिलीप बिरुटे , आता प्राडॉ अशी जालावर ओळख होत चालली आहे . प्रा आहे आणि डॉ . ही आहे . महाविद्यालयात मास्तरकी करतो . मराठी संस्थळावर बर्‍याच वर्षापासून आहे . फार कमी लिहितो . खूप वाचायला आवडते . त्यातल्या त्यात कविता वाचायला आवडते . विनोदी , मिश्कील लेखन मला आवडते . लेखन वाचतांना चेहर्‍यावर स्मायली उमटणार नसेल तर जीव गुदमरतो असे वाटते . प्रसंगी गंभीर आणि सामाजिक लेखनही आवडतेच . माझ्या मित्रांशी मला तुकारामावर बोलायला आवडते . प्रतिसाद डकवत भटकंती करणे हा माझा जालावरील छंद आहे . मराठी संकेतस्थळाने खूप मित्र दिले आहेत . इथे एक नवीनच जग निर्माण झाले आहे . लोक आभासी जग म्हणून या जगाकडे पाहतात . पण , लोक भावनिक होऊन एकमेकांशी जोडलेले जातात हेही मला माहित आहे . भावनिक होतांना प्रसंगी बुद्धीही वापरली पाहिजे याचेही पक्के शिक्षण येथेच मिळाले . कितीही ठरवतो आता नेटावर यायचं नाही . पण , नेटाची सवय सुटत नाही . नेटाने वयक्तिक आयुष्य व्यापून घेतले आहे . ज्ञानाच्या कक्षा रुंदावण्यास मला मराठी जालाची खूप मदत झाली . जालावर वावरतांना मान , अपमान , राग , लोभ , आनंद आणि कौतुकही सहज पचवतो . सध्या मिपावर व्यवस्थापकाने दिलेले संपादकाचे काम चोख बजावतो . [ बस का रे छोटा डॉन की अजून काही लिहू . . . . ] औद्योगिक वापराचे / इंधन म्हणून / मेडिकल इथेनॉल याविषयी काय वाटतं . ते उपयोगी नाही का ? अझर चा बहिष्कार व्हायला हवा . . हा माणूस फिक्सिंग मध्ये अडकला होता . . देशाला विकायचा काम केला आहे त्याने . . त्याच्या मताला मी काडीची हि किंमत देत नाही . . . असले लोक निवडून येतात हे देशाचे दुर्भाग्य आहे . . खरं तर मी या आधी इथे कधी प्रचि टाकले नव्हते . . . त्यामुळे प्रचि टाकताना बराच गोंधळ उडाला . . . त्याचाच परिणाम आहे हा बिंदु . . . . ; ) अकोला - & nbsp राज्यातील माध्यमिक उच्च माध्यमिक शाळांमधील विद्यार्थ्यांना निसर्गाविषयी संवेदनशील सजग करण्यासाठी यावर्षी पासून पर्यावरण सेवा योजना ' राबविण्यात येणार आहे . या योजनेच्या अंमलबजावणीची जबाबदारी पुण्यातील पर्यावरण शिक्षण केंद्राकडे देण्यात आली आहे . सध्या शालेय स्तरावर ' पर्यावरण शिक्षण ' हा विषय अनिवार्य करण्यात आला आहे . परंतु हा विषय केवळ वर्गामध्ये शिकविता निसर्गाच्या सानिध्यात प्रत्यक्ष कृतीच्या आधारे या विषयाबद्दल मुलांच्या मनात जागृती चेतना निर्माण करून बालपणापासूनच असे आधारस्तंभ तयार करणे गरजेचे आहे . जेणेकरून भावी पिढी पर्यावरणाविषयी संवेदनशील सजग होईल . आपल्या कुटुंबांतील व्यक्तींविषयी आस्था ठेवणे सुखदु : खे वाटून घेणे या भावना मानव प्राण्यांप्रमाणेच वनस्पतींतही असतात . हर्ष बैस त्यांचे सहकारी यांनी डेलावेअर विश्वविद्यालयांत केलेल्या संशोधनांत हे दिसून आले आहे . ' पाण्यापेक्षा रक्ताची घनता जास्त - blood is thicker than water ' हे वनस्पतींतही खरे आहे . बैसनी ३००० पेक्षा जास्त वनस्पतींचा अभ्यास वर्षे केला . ' अरॅबिडॉप्सिस थॅलियाना ' या मोहरीवर्गातील वनस्पतींत असे दिसले की एकाच ' आई ' पासून उगवलेल्या रोपांत त्यांच्या आईत जी चढाओढ दिसत नाही ती दुसर्‍या ' आयांपासून झालेल्या रोपांत मात्र दिसते . एखादे रोप आपला भाऊ वा बहीण कसे ओळखते ? त्यांच्या मुळांतून जो द्रव पाझरतो त्या द्वारे ही ओळख होते . जेव्हा एखाद्या रोपाला शेजारील रोप आपल्या कुटुंबातील नाही हे कळते तेव्हा ते जास्त मुळांची निर्मिती करून , जमिनींतील पोषक द्रव्ये पाणी चढाओढीने ओढून घेण्याचा प्रयत्न करते . पण आपल्याच ' बंधु - भगिनी ' आसपास असताना असे होत नाही . मुळांचा श्राव निर्माण होण्याची क्षमता नष्ट होईल अशा रसायनाचा बैस यांनी रोपांवर प्रयोग केला तेव्हा असे दिसले की त्या रोपांनी आपल्या कुटुंबाची ओळख होण्याची क्षमतासुद्धा गमावली . [ साइरा कुरुप यांच्या टाइम्स ऑफ इंडियातील लेखांतून ] सात नद्यांची भूमी ही अवेस्त्याला आर्यभूमींपैकी एक म्हणून ज्ञात होती . मूळच्या सात महान नद्यांपैकी दोन सुकून गेल्या आहेत : ऋग्वेदातली दृशद्वती ही घग्गर नदीचे कोरडे पात्र आहे , तर सरस्वती ( जी त्या काळात तिला मिळत होती आणि सिंधुनदीसह समुद्रात वाहात जात होती ) नदी वेदस्पष्टीकरणात्मक जे ब्राह्मण नामक ग्रंथ आहेत त्यांच्या काळात वाळवंटात समाप्त होऊ लागली होती . आज ती पूर्व पंजाबातली एक छोटीशी नदी आहे ; तिचे नाव इराणी हरह्वैतीवरुन स्थलांतर केलेले असू शकेल - ही तिग्लाथ - पिलेसेर [ असिरियामधील ईसपूर्व ११०० काळातला शिलालेख ] लेखातील अरक़त्तु होय . असे असल्यास मूळची सरस्वती ही हेलमंद नदी आहे ; मुंदिगाग [ कंदाहार पासून ६० किमी हे गाव आहे ] येथील उत्खननातील शोध निष्कर्षाप्रत पोचू शकले नाहीत , तरी पुढील पुरातत्त्वसंशोधकांनी हे तथ्य लक्षात ठेवण्याजोगे आहे . इरावती हे नाव रावी नदीपासून स्थलांतर करून बर्मामधील [ म्यानमारमधील ] एका नदीला मिळाले ; पंढरपूरजवळ वाहाणारी छोटीशी चंद्रभागा ही चिनाब नदीच्या नावावरून आलेली आहे . [ नावांची ] अशी स्थलांतरे सामान्य असतात . An Introduction to the study of Indian History - लेखक : दामोदर धर्मानंद कोसंबी , प्रथम प्रकाशन १९५६ . ( पॉप्युलर प्रकाशनाच्या २००२ सालच्या पुनर्मुद्रणात वरील परिच्छेद पान ८९ वर आहे . ) करड्या ठशातील स्पष्टीकरणे अनुवादक ( धनंजय ) याची हे चित्र शि . . फडणीसांचे की श्याम फडणीसांचे ? मला श्याम फडणीसच माहित आहेत आणि त्यांचे व्यंगचित्रही असेच दिसते . शि . . त्यांचे वडिल का ? : - ( वाटाड्याची वाट चुकली तरी तो घाबरला नाही पांथस्थाने काय करावे ? राम राज्य आलं तरी राम सीता काही सापडत नाहीत रावणांचा मात्र सुकाळ आहे उंच खांबावर लुकलुकणारा दिवा फाटक्या कपड्यात कुडकुडणारं दारिद्र्य आता ऊब सरणावरच त्यानंतर लयाजी बाबांनी मला त्यांचे मिळालेले पुरस्कार दाखवले त्यात महाराष्ट्र राज्य मराठी पत्रकार संघाचा २००९ साली मिळालेला ' आदर्श समाजसेवक ' पुरस्कार होता , अगणित प्रशस्तीपत्रके होती . अहिरे बाबांना मी मंदिरात होणार्‍या महाशिवरात्रीच्या कार्यक्रमात भेटण्याचे आश्वासन देवून मी त्यांचा निरोप घेतला . दीपालीची मानसिक अवस्था म्हणजे कदाचित नैतिकतेची क्रूरचेष्टा आहे , असे वाटण्याचा संभव आहे . परंतु मुळातच नैतिक वर्तनाचा तोच गाभा आहे . अशा प्रकारच्या नैतिक नियमाबद्दल टोकाची भूमिका घेतल्यास नैतिकता हास्यास्पद ठरेल . किंवा त्यातून काहीही निष्पन्न होणार नाही . बाधा समानाधिकरण्यानें वाक्यार्थ कसा होतो एतद्विषयीं वार्तिककरांनीं दृष्टांतर्पुर्वक सांगितलें आहे एक मनुष्य मार्गानें जात असतां त्यांच्या पुढें एक पुरुष उभा होता , तो खुट आहे असं त्यास वाटतें पुढें जवळ येऊन जो पाहतो तों त्यांची स्थाणू बुद्धि जाऊण पुरुष बुद्धि झाली त्याचप्रमाणें मी ब्रह्मा असें ज्ञान होतांच मी जीव हें ज्ञान नष्ट होतें ४३ असे सुंदर अनुभव येणं , आपल्या आराध्य देवतेचं दर्शन होणं , प्रत्येक संकटाच्या वेळी आपला हात धरुन कोणीतरी अलगद त्यातुन आपल्याला कोणताही त्रास होता बाहेर काढतयं ही अनुभुती येणं हे फक्त त्या श्रद्धे फळं आहे . मनापासुन केलेली उपासना ही त्यामुळे खोटी ठरुच शकत नाही . अर्थात , मिसळपावला अश्या पेल्यातल्या वादळांचं काही नाही कारण एका वादळी व्यक्तिमत्वानेच हे संकेतस्थळ सुरू केले आहे ! शिल्पाताई , लेख जसा वाचू लागलो तसे शारुबाईंनी दारुबंदी आणि गुत्तेबंदी केल्याचे उल्लेख कुठे दिसेनात . त्यामुळे अंमळ अस्वस्थ व्ह्यायला लागलो तेवढ्यात वरील ओळ वाचली आणि बरे वाटले ! ; ) वेळोवेळी विविध विषयांवरील चर्चेत स्वच्छ स्पष्ट विचार मांडणारे श्री धनंजय , श्री पंगा , श्री सुनील , श्री चंद्रशेखर , श्री प्रसन्न केसकर , श्री प्रकाश घाटपांडे , श्री . चिंतातूर जंतू , श्री मिसळभोक्ता , श्री क्लिंटन , श्री प्रदीप , श्री इंद्राज पवार , श्री घासकडवी , श्री मितान , श्री प्रियाली , श्री चित्रा यांचाही उल्लेख आवर्जून करावासा वाटतो . आणि काल मराठी चेकमेट पण पाहिला . . चांगला attempt आहे . . काही काही प्रसंगात एकदम ब्लफमास्टर किंवा चॉकोलेट ची छाप वाटते . . कलंत्री साहेब , दै . सकाळच्या लेखनातल्या संपादकीयातील अनेक मुद्यावर चर्चा करता येईल . अर्थात इतर ठिकाणचे लेखन जशास तसे मिपावर येत नाही . असा अनुभव आहे . अर्थात विषय महत्त्वाचा असल्यामुळे संपादकांनी तात्पुरती सूट दिलेली दिसते . असो कंटाळुन , वैतागुन मी बाहेर जातो , माळरानावर हुं - दडण्यासाठी . . . पण पुन्हा परतण्याची ओढ का लागते ? . . . काळ येउन ठेपलाय , हे सगळं एकदा तपशिलवार शोधण्याचा पण मी सुद्धा हे पाहिलेय अगदी की मुलांना पण भारातातच ठेवून आलेत . काय मिळवतात असे करून आई - वडिल देवास ठावूक . मागच्या जन्मात केलेल्या कर्मामुळॆ पुर्नजन्म येतो . त्या जन्मात इच्छा ( षडरिपु ) त्या मानवाचा ताबा घेतात . त्यांतुन पुन्हा पुर्नजन्म प्राप्त होतो . हे दुष्ट चक्र चालुच राहाते . " वासू वासू ! तू पाणी पिऊन गेलास का रे ? कित्ती सांडवून ठेवलं आहेस इथे पाणी ? कामांत काम वाढवतो आहेस , " स्वाती करवादली . " मी कुठे यायला ? ही हातोडी आणि हे खिळे माझ्या हातातच आहेत . ठोकाठोक ऐकते आहेस ना तू ? " " अरे मग इथे पाणी कस आलं ? तळ साचलंय नुसतं . घरात तू आणि मी सोडून दुसरं कुणी आलंय का ? " " तूच पाडवलं असणार . वेंधळेपणाचा अर्क आहेस स्वाती तू . विसरली असशील पाडवलं आहेस ते . " " आता मात्र हद्द झाली . मी बेडरूम मध्ये होते . इथे आले ही नाही , या नीलाबाई वेळेवर येतील तर कामाला थोडा हातभार लागेल , " वैतागून स्वातीने कपडा घेतला आणि सगळं पाणी पुसून काढलं . विचार करणारी , निर्णय घेणारी बुद्धी देवानेच दिली आहे म्हणजे नैतिकतेची व्याख्या त्यानेच लोड करून ठेवली आहे . त्यावर त्याने काहीच उत्तर दिलं नाही . त्याच्या मनात राग , द्वेष अशा भावना नव्हत्या , तो मनात स्वत : शीच विचार करत होता , " IIT मध्ये शिकून बाहेर पडलेली मुलं आयुष्यात यश मिळवतातं हे खरय . पण खरं तर आपलं आयुष्य पूर्णपणे बदलून त्याला वेगळं वळण लावणं हे खरं तर कोणत्याही संस्थेच्या हातात नसून आपल्या हातात असतं . . . " . . मार्च १६६० रोजी सिद्दी जोहरने पन्हाळयास वेढा दिला होता यावेळी छत्रपती शिवाजीराजे पन्हाळा किल्ल्यावर अडकून पडले होते . मुसळधार पावसात सुध्दा सिद्दी वेढा सोडावयास तयार नव्हता . या कठीण प्रसंगी महाराजांनी सिध्दीस तहाचा निरोप धाडला त्यामुळे सिध्दी गाफील राहिला . शिवा काशीद नावाच्या मावळ्याने छत्रपतींच्या वेशात सिध्दी जोहर यास तहाची बोलणी करण्यात गुंतवून छत्रपतींना पन्हाळ्याहून निसटण्यास पुरेसा अवधी दिला . शिवा काशीद चे खरे रूप कळल्यावर सिध्दीने त्यांस ठार केले , तोवर छत्रपती विशाळगडाच्या वाटेवर होते . गाण्या मधल्या तिस - या कडव्या तील ' त्या नभ श्यामल मिठीत नकळत बिजलिसम लखलखले ' या ओळी भर उन्हाळ्यात पण धुवांधार पावसाची चित्रे उभा करतात . पण या गप्पा चालु असताना बहुधा सासुच्या किंवा कुणाच्या तरी येण्याची चाहुल लागते आणि राधा लगेच आपल्या सखीला या शृंगार जालातुन बाहेर काढताना म्हणते ' ' दिसला मज तो देवकी नंदन ' , संपलंच की सारे शृंगारचा पासून सपशेल फरकत आणि चक्क आता श्रीरंगा वरून राधा एकदम देवकी नंदन पर्यंत येउन पोहोचते . साजिर्‍या लेका असे तावातावात नको लिहूस . हे काय मराठी विरोधी लोक नाहीत . अरे झक्कींचे पोस्ट वेगळे होते , त्यांना असे म्हणायचे होते की काही करायाला गेले की भारतात लोक शहाने समजतात आणि स्वतचीच टिमकी वाजवतात , लोक ऐकायला तयार नसतात . हे बर्‍याच अंशी खरे आहे की . मनसेच्या कदमानी , आणि शिशिर शिन्द्यानी , कानाखाली आवाज ऐसा काढीला . . . . हात नका लाऊ माझ्या दाढीला . . . . . . . पर्वा नहीं केलि मी विनंतीची . . . मत मोठी माझ्या साठी हिंदी ची बाई हिंदीची . . . धावला वसंत पुढे , वान्जले ही जोड़ी ला . . . हात नका लाऊ माझ्या दाढीला . . . . . . . . . . . निलंबन झाल मोठ्या थाटात बाई थाटात . . चार डबे चार वर्ष यार्डात जी यार्डात . . . नऊ डबे अजुन बाकी इंजिनाच्या गाडी ला . . . . . . हात नका लाऊ माझ्या दाढीला . . . . . . . . . . . मने जिंकली मराठी माणसांची , मती गुंग झाली सेना भा हे सरित्पते , म्हणजे सरितांचा पती - इथलं काव्य पाहण्यासारखं आहे . सरिता ( नद्या ) सागराला स्वतःचं सगळं समर्पित करतात . तो त्यांचा पती . सरितेला सागराची ओढ असते तशीच सागरालाही सरितेची ओढ असते . सागराला म्हणत आहेत - माझं जिच्यावर प्रेम आहे त्या भारतामातेचा मला विरह घडवशील तर हे सागरा तुझं ज्यांच्यावर प्रेम आहे त्या सरितांचा तुला विरह होईल अशी मी तुला शपथ घालतो . नद्या तुझ्याकडे आल्याच नाहीत तर - मग प्राण तळमळणं म्हणजे काय असतं हे तुलाही कळेल . तद्विरहाची शपथ घालितो तुजला सागरा , प्राण तळमळला तेव्हढ्यात आला एक वेडसर , विरह - व्याकुळ इसम , अर्धवट दाढी वाढवलेला , अस्ताव्यास्त , आणि नशेत धुत्त . त्यानं बालकाच्या हातुन ते काढुन घेतलं आणि विचारलं " ह्यानं माझी प्रेयसी परत मिळेल ? " आणि पुन्हा थोड्या वेळानं " नाही " असं स्वतः शीच म्हणुन तो पुढं निघुन गेला . * किंवा तसाच उद्देश होता पण काही सजग सदस्यांनी कान पकडल्यावर डोळे उघडले . यापैकी ज्याला जे खटकेल ते घ्यावे . सर्व शेरात बेसिकली एकच प्रश्न किंवा मुद्दा आहे . ( गझलेत एक विषय असू शकतो , जसे प्रेम , विरह , निराशा वगैरे ! पण मुद्दा ( किंवा पॉईंट ) किंवा विविध मार्गांनी तेच बोलणे नसते . म्हणजे : इस्लामाबादमध्ये बेग गुल पाकिस्तानच्या नव्या भागीदारांबरोबरचे नवे डावपेच आखत आपले बस्तान बसवत होते आणि लष्कराच्या गुप्त योजनांच्या आर्थिक गरजा नव्या पंतप्रधानांच्या पाठिंब्यासह किंवा शिवाय भागविता येण्याचे मार्ग शोधत होते . झिया असते तर त्यांनी मुस्लिम धर्माच्या नीतिमत्तेच्या उल्लेखांवर , अण्वस्त्रसज्ज मुस्लिम राष्ट्रांची चंद्रकोर नाटोला शक्ती परिणामकारकतेत नाटोच्या तोडीस तोड होईल असल्या गोष्टींच्या उल्लेखांवर भर दिला असता , पण बेग यांचा विश्वास होता " पैसा हाच परमेश्वर " यावर ! प्रत्येक राष्ट्राला अण्वस्त्रें बाळगण्याचा हक्क आहे आणि NPT हा विकसित राष्ट्रांनी आधी तंत्रज्ञान आधी मिळवून अविकसित राष्ट्रांशी चालविलेली दादागिरी आहे ही त्यांची मतें ते कळकळीने व्यक्त करत असत . ठीक आहे तर , आता आपल्या वाटा वेगळ्या तू पूर्वेकडे जा , मी पश्चिमेकडे . . . हो ! चुकूनही भेट व्हायला नको पुन्हा . . . आता मोठ्ठे झालोत ना आपण ? क्षणात कट्टी . . क्षणात बट्टी करायला , लहान का आहोत आता ? असं करु यात . . सीमारेषाच आखू यात , हा भाग तुझा , तो भाग माझा . . वाटून घेऊ सगळं . . तू माझ्या भागात यायचा नाहीसच , ( आणि मला तुझ्या भागात यायची बंदीच आहे ) , पण तुला खरं सांगू का ? आपल्या दोघांमधलं नातं . . च्च ! नातं म्हणलेलं चालेल ना ? अंऽऽ ! किंवा असं म्हणू यात . . कुठलंही नातं , असं ' संपलं ' म्हणून संपतं , यावर माझा खरंच विश्वास नाहीये . . तू मला विचारलंच नाहीयेस म्हणा , असो . - कु . हिराबाई झिराड : मराठी पहिली दुसरीच्या शिक्षिका . आजन्म कुमारीका राहिलेल्या या शिक्षिका अतिशय काटेकोर होत्या . वर्गपाठ गृह्पाठ चांगल्याप्रकारे करण्याची सवय त्यांनी विद्यार्थ्यांना लावली . सगळ्या मायबोलीकरांना दिवाळीच्या हार्दिक शुभेच्छा . माझी यावर्षीच्या दिवाळीची तयारी महिन्याआधीच चाकावर पणत्या करण्यापासून झाली . मग त्या पणत्या वाळवुन , भट्टीतुन भाजून आणल्या आणि घरी रंगवल्या . चाकावर मातीकाम करायला लागुन फार दिवस झाले नाहीत आणि पणत्या पहिल्यांदाच करत होते त्यामुळे विश्वास नव्हता की खरच बनवता येतील की नाही ते , आता पुढच्यावर्षी अजून जास्त बनवेन . स्कंदपुराणाचा संदर्भ मान्य आहे . किंबहुना , स्कंदपुराणातच असावी ही गोष्ट . पंजाबी समजणार्‍यांनाच पिक्चर समजेल आवडेल अशी अपेक्षा करणे मुर्खपणाचे आहे . भरलेला म्हणजे किती हे आपण सगळे बघतोच . पण तरी आपल्याला अंदाज येत नाही की हे प्रमाण नेमकं किती आहे . लेखात उल्लेख झालेले लिकते राम मंदिर नक्की कुठे आहे ( पत्ता ) सांगाल का ? अनुभव छान लिहिला आहे . जनसंख्या विस्फोट भी इन समस्याओं के समाधान में एक बाधा है सरसंघचालकांच्या आवाजाला वजन असते आणि सरसंघचालकांचे म्हणणे सारे जग ऐकते . असे केव्हा होते ? जेव्हा सामान्य स्वयंसेवक शाखा नीट चालवीत असेल ; आपले काम व्यवस्थित करत असेल तेव्हा . तुम्हा सर्व लोकांची शक्ती या पदासाठी कार्य करीत आहे आणि या पदाची तपस्यारूप जी अवस्था झाली आहे , ती हे कार्य पुढे नेत आहे . तर मग मला चिंता करण्याचे काय कारण ? मला तर तो दगड बनायचे आहे ; ओझे वाहणारा तो हमाल बनायचे आहे आणि संघाने सांगितले ते काम करायचे आहे . ते मी करणार आणि करीत राहीन . कार्य होणार हे निश्चित आहे . कारण , कुठल्याही कार्याच्या सफलतेसाठी जितके घटक आवश्यक आहेत , ते सर्वच्या सर्व आपल्या संघकार्यात आधीपासूनच विद्यमान आहेत . गीतेत श्लोक आहे - अधिष्ठानं तथा कर्ता करणं पृथग्विधम्‌ विविधाश्च पृथक्चेष्टा दैवं चैवात्र पंञ्चमम्‌ आमच्या जवळ एक शाश्वत सत्य , अधिष्ठान आहे ज्या सत्याच्या आधारावर आपले संघकार्य सुरू आहे ते काय आहे ? हिंदुस्थान हिंदू राष्ट्र आहे . संपूर्ण सृष्टीच्या विविध प्रकारच्या साऱ्या अस्तित्वात एक समग्र , एकात्म एकच तत्त्व आहे , ज्याची ही सारी रूपे आहेत आणि म्हणून , विविधतेवरून कुठल्याही प्रकारचा संघर्ष व्हायला नको ; मिळून मिसळून आपल्या स्वत : च्या विविधतेचा सन्मान , स्वीकार सर्व काही करीत विविधतांना मान्यता देऊन सर्वांनी प्रगतिपथावर पुढे गेले पाहिजे . प्रत्येकाने प्रत्येकाप्रति कृतज्ञता ठेवली पाहिजे आणि जीवनात त्या एका तत्त्वाचा साक्षात्कार करण्यासाठी भोगांना त्यागून , त्याग आणि संयमाचे जीवन जगले पाहिजे . हे काय आहे ? ही मानवता आहे . यालाच बंधुभाव देखील म्हणू शकतो . या विचाराचा प्रथम साक्षात्कार आणि या विचाराचा प्रत्यक्ष जीवनात अभिव्यक्तिरूप विकास योगायोगाने आमच्या या देशात झाला आहे . समुद्रवेष्टित , हिमालयाच्या मुकुटाने मंडित , आमच्या या मातृभूमीत झाला . याच बंधुभावाला सारे जग म्हणते - हिंदुत्व . ही आमची ओळख आहे . ती आमच्या जीवनाची प्रेरणा आहे . म्हणून आमच्या सर्व पुरुषार्थाचा तो उत्सव आहे ; आमच्या सर्व प्रकारच्या प्रगतीचा तो कारक आहे आणि आमच्या सर्व प्रकारच्या वििवधतेला जोडणारे एकमात्र सूत्र आहे . जगात , सृष्टी , मानवता आणि व्यक्ती इत्यादी इत्यादी सर्वांना जोडून संतुलित रीतीने त्या सर्वांच्या जीवनाला प्रगतीच्या दिशेने नेणारे ते एकमात्र तत्त्व आहे . संयोगाने हीच आमची ओळख आहे . म्हणून हिंदुस्थान हिंदू राष्ट्र आहे . ही सत्य गोष्ट आहे . याला कुणी नाकारू शकत नाही आणि नाकारून काहीही फायदा नाही आणि वारंवार तुम्ही नाकाराल तर , केव्हा ना केव्हा सत्य प्रकट होणारच . भलेही 1925 साली लोक म्हणत असतील की , मला गाढव म्हणा ; परंतु , हिंदू म्हणू नका . परंतु , आज तशी परिस्थिती नाही . आज हिंदुत्वाचे हे तथ्य सर्वांना मान्य करावे लागत आहे . या सत्याला घेऊन आम्ही मार्गक्रमण करीत आहोत . त्या सत्याच्या अनुरूप आपल्या आयुष्याला आकार देणारी कार्यपद्धती आमच्याजवळ आहे . 83 वर्षांच्या प्रयोगानंतर ती सिद्ध कार्यपद्धती झाली आहे आणि या कार्यपद्धतीच्या यशस्वितेसाठी आवश्यक विविध प्रकारचे कार्यकलाप आमचे स्वयंसेवक करीत आहेत . आज आमच्या जीवनाचे असे कुठलेही क्षेत्र शिल्लक नाही , जिथे आमचे स्वयंसेवक कार्य करीत नाही किंवा चांगले कार्य करीत नाहीत . सर्वत्र त्यांच्या कर्तृत्वाला लोक मानत आहेत आणि हे सर्व नीट सुरू राहण्यासाठी , स्वत : ला योग्य करण्याची क्षमता ठेवणाऱ्या , आपल्या जीवनातून कार्याचे प्रत्यक्ष उदाहरण सर्वांसमोर ठेवणाऱ्या देवदुर्लभ कार्यकर्त्यांचा संच आमच्याकडे केवळ आहेच असे नाही तर , तो वृद्धिंगतही होत आहे . आणि पाचवा घटक दैव आहे ; भाग्य आहे . ज्याला कुणीच जाणत नाही आणि भाग्याला जाणून घेण्याची इच्छा देखील करायला नको . परंतु , काही लोक असे असतात की , ज्यांच्या चारित्र्याच्या तपस्येची अवस्था इतकी उन्नत असते की , त्या उंचीवर आसीन होऊन ते बघतात तेव्हा , त्यांना दूरचे देखील दिसते . आमचे द्वितीय सरसंघचालक पू . गुरुजी असे व्यक्ती होते . तसे आमचे आद्य सरसंघचालक पू . डॉक्टरजी देखील होते . डॉक्टरजींनी म्हटले आहे की , हे ईश्वराचे कार्य आहे आणि गुरुजींनी जाता जाता आम्हाला संदेश दिला आहे - " विजयही विजय है ' तर भाग्य आमच्यासोबत असण्याचे संकेत आधीच प्राप्त झाले आहेत आणि आता ते केवळ संकेत राहिलेले नाहीत . अनुकूलता वाढत आहे . जग कड बदलत आहे . नियतीचे मन बदलत आहे . बी , तुझ्या आयडीला कंसात घालायचं तर साधा कंस नको , महिरपी कंस हवा की नाही ? चव , साफ करण्यासाठी लागणारा वेळ , खाण्यासाठी सोपा असे काहि निकष लावून माशांची प्रतवारी करायची . मग हे सगळ्यांनी स्वतंत्रपणे करायचे . सगळ्यांची सरासरी काढली म्हणजे आपल्याला चविष्ठ मासा कुठला ते कळेल . राहती माझ्यासवे ही आसवे गीतांपरी ; हे कशाचे दुःख ज्याला लागला माझा लळा ! नोंद : - वरील विचार हे माझे वैयक्तिक मत आहे . आपली तसेच इतरांची मते त्यापेक्षा वेगळी असू शकतात . काल जे जनगणना अधिकारी येऊन गेले त्यांनी मला एव्हढेच विचारले की , तुम्ही " ओपन कॅटेगोरी " चेच ना ? आणि त्यांच्या फॉर्म मध्ये ओपन ची व्याख्या ब्राह्मण , मराठा , सी के पी , अशी काहीही नव्हती . थोडक्यात आरक्षित का अनारक्षित एव्हढेच ते आत्तातरी पाहत आहेत असे मला वाटले . कदाचित पुन्हा परत येतीलही " जात , पोटजात " विचारायला पण " ओपन " ही अशी एक विस्तृत संज्ञा त्यांनी केली असेल तर आत्तातरी काय कळणार आहे कुणाला . आणि हो , हिंदू का मुस्लीम असा धर्मविषयक प्रश्न त्यांनी विचारलाही नाही आणि त्यांच्या फॉर्म वर तो नव्हताही ! संगणकाला लागेल इतपत इंग्रजी भाषा शिकणे सोपे का मराठीकरण केलेली उबंटू शिकणे ? दिवाळी अंक फार सुंदर बनला आहे ! रंगसंगती वगैरे एकदम झक्कास ! ! ! धन्य ती पंढरी , धन्य ते वारकरी , ध्यन झालो मी पण भूप तो सर्वगुणी वरिष्ठ कीं शिवभजनी गंगेचा लोट कीं विवेकभावरत्नांचा मुकुट समुद्र सुभट चातुर्याचा ३९ शाहू महाराजांच्यासमोरच्या बालपणीच्या मैफिलीनंतर एकदम १० वर्षांचा काळ गेला , म्हणजे साधारण १८ च्या वयाचे बालगंधर्व दिसायला हवे होते . सुबोध भावे काही तिथे पटेना . ( इडियट्स मधे आमिरवर बरीच फोटोशॉपिय मेहनत घेतली गेली , तेवढी घेतली असती तर काही चान्स होता . शिवाय आमिरची चणही लहान . सुबोध भावे थोराड वाटला . ) लग्नातले नवरा नवरी थोराड वाटले मलाही . यावर उपाय म्हणजे लहानपण + नवतारूण्य + तारूण्य / प्रौढावस्था इत्यादींसाठी वेगळे कलाकार घेतले असते तर बरे झाले असते . रत्नागिरी - कोकणातील डोंगराच्या कुशीत वसलेल्या पावस येथील स्वामी स्वरूपानंद जयंतीचे औचित्य साधून " सकाळ ' मधुरांगणतर्फे रविवारी ( ता . 13 ) " भक्तीधारा ' या अंभग गायनाचा कार्यक्रम आयोजित केला आहे . या कार्यक्रमासाठी पावस येथील देसाई बंधू आंबेवाले यांच्या देसाई प्रॉडक्‍टसचे प्रायोजकत्त्व लाभले आहे . हा कार्यक्रम जयस्तंभ येथील दै . सकाळ कार्यालयाशेजारील सभागृहात 13 ला दुपारी साडेचार ते सायंकाळी सहा यावेळेत रंगणार आहे . येथील " सुरांचे चांदणे ' या स्थानिक कलाकारांच्या वाद्यवृंदातर्फे हा कार्यक्रम सादर केला जाईल . स्वामी स्वरूपानंदांनी अनेक भक्तीरचना , अभंग लिहिले आहेत . त्यांचेही गायन या कार्यक्रमात केले जाणार आहे . आतापर्यंत मधुरांगणतर्फे ज्येष्ठ संगीतकार अशोक पत्की , विसुभाऊ बापट , प्रसिद्ध लेखक प्रवीण दवणे यांसारख्या नामवंत कलाकारांचे कार्यक्रम आयोजित केले होते . मेंदी स्पर्धा , काव्यलेखन स्पर्धा यांसारख्या स्पर्धांचे आयोजन करून सभासदांच्या कलागुणांना वाव मिळवून दिला . आता " भक्तीधारा ' च्या माध्यमातून येथील गुणी कलाकरांनाही मधुरांगणचे व्यासपीठ उपलब्ध करून देण्यात येणार आहे . येथील सुरांचे चांदणे हा वाद्यवृंद 1995 पासून कार्यरत असून भक्तीगीतपासून लोकगीतांपर्यंत , फक्त नाट्यसंगीत , अभंग - भक्तीगीते , चंद्रगीत , वर्षागीत , म्युझिकल स्टार या नावाने हिंदी गीतांचे कार्यक्रम केले जातात . सुरसंगम या दूरदर्शन मालिकेतही सुरांचे चांदणे या वाद्यवृदांने कार्यक्रम केला होता . मंगलमूर्ती येई घरा आणि कोकणातील पारंपारिक आरत्या अशा या ग्रुपच्या दोन ध्वनीफितीही बाजारात आल्या आहेत . मधुरांगणतर्फे होणाऱ्या भक्तीधारा या भक्तीमय कार्यक्रमात गायक नीलेश दामले , अभिजित नांदगावकर , गायिका गौरी मुळ्ये , विनया जोशी हे सहभागी होणार असून त्यांना पखवाज साथ राजा केळकर , तबलासाथ राजू धाक्रस , इतर तालवाद्य प्रवीण पवार आणि हार्मोनियम सिंथेसायझरसाथ राजू किल्लेकर करणार आहेत . या सर्व कार्यक्रमाचे संयोजन उदयराज सावंत आणि राजा केळकर आहेत . कार्यक्रमाचे निवेदन सौ . सोनाली सावंत करणार असून निवेदनातून त्या स्वामी स्वरूपानंदाचे जीवनचरित्र उलगडणार आहेत . या कार्यक्रमादरम्यान पुणे येथून येणाऱ्या प्रसिद्ध दिग्दर्शक चंद्रकांत कुलकर्णी यांच्या " आहे मधुर तरी . . . ' या कार्यक्रमाविषयी माहिती देण्यात येणार आहे . 27 डिसेंबरला आयोजित केलेल्या एक दिवसीय सहलीची वर्गणी इच्छुकांनी अद्याप भरली नसेल , त्यांनी 13 डिसेंबरला जमा करावी . कार्यक्रमाला जास्तीत जास्त सभासद आणि रसिक श्रोत्यांनी उपस्थित राहावे , असे आवाहन करण्यात आले आहे . अधिक माहितीसाठी येथील सहसंयोजिका सौ . सावंत ( 9552571491 ) यांच्याशी संपर्क साधावा . कार्यक्रम सर्वांसाठी खुला मधुरांगणचे कार्यक्रम केवळ सभासभांसाठीच असतात ; मात्र स्वामी स्वरूपानंदांच्या जयंतीनिमित्त आयोजित केलेला हा कार्यक्रम सर्वांसाठी खुला ठेवण्यात आला आहे . त्यामुळे सर्व रसिक कार्यक्रमाला उपस्थित राहू शकतात . पानी की फिक्र : दस मई से पहले धान की नर्सरी नहीं तुझ्या गळा , माझ्या गळा गुंफू मोत्यांच्या माळा ताई , आणखि कोणाला ? चल रे दादा चहाटळा ! श्री योगेश्वरजीना लेखसंग्रह ' आत्मानी अमृतवाणी ' मां रजू थयेल लेखो . " हाबार्स " हेरंबा ! ही कथा आहेस अशी प्रभाव पाडणारी ! काहीही काय महेश , एकत्र येणं आणि तेही ब्राह्मणांबरोबर , जात बुडेल ना मग . . . . . . . . . . अमर तुमचा जुना आयडी काय होता हे एव्हाना समस्त माबोकरांना समजले असेलच . पण तरी . . . बाकी केदार , लेखांबद्दल मी मागेच सांगीतलं आहे , ह्या वेळी तुझ्या पेशन्स चं कौतुक करते . > > खाजगी क्षेत्रात एकाचीच मक्तेदारी सहसा नसते . टाटाने घोटाळा केला तर पुढच्या वेळेस टाटाला बाय बाय करुन मारुती वा अन्य कुठल्या कार कंपनीकडे जाता येते . किंबहुना अशा भीतीमुळेच खाजगी क्षेत्रात अशी अंदाधुंद सहसा आढळत नाही . अपघातात जखमी व्यक्तीला सोडून जाणे - युद्धाच्या धुमश्चक्रीमधे असे नेहमीच केले जाते . याला वाईट कर्म असे कोणी म्हणल्याचे ऐकिवात नाही . भ्रष्टाचार - भारतातले अनेक सरकारी नोकर दुसरे काय करत आहेत . त्यांना समाजात मान मिळतोच आहे . दडपशाही - चीनमधे दुसरे काय चालू असते ? चीनला कोणी वाईट कर्मी म्हणत नाही चन्द्रशेखर Learning is not compulsory . . . neither is survival . जिंतूर - माजी मुख्यमंत्री चंद्राबाबू नायडू यांच्या ताफ्यास काळे झेंडे दाखविण्याचा प्रयत्न करणाऱ्या जिल्हा युवक कॉंग्रेस , महाराष्ट्र नवनिर्माण सेना , भारतीय जनता पक्षाच्या कार्यकर्त्यांना जिंतूर पोलिसांनी मंगळवारी ( ता . 20 ) अटक केली . आंध्रचे माजी मुख्यमंत्री चंद्राबाबू नायडू यांचा ताफा नांदेडहून निघाला . हा ताफा जिंतूरमार्गे औरंगाबादकडे जाणार होता . ही बाब ओळखून जिल्हा युवक कॉंग्रेसचे अध्यक्ष ऍड . राजेश देशमुख यांच्या नेतृत्वाखाली सरचिटणीस कपिल शेळके , प्रसाद देशमुख , बालासाहेब पालवे , भगवान देशमुख , विलास हनवते , अभिजित देशमुख , नामदेव जगताप , अभिजित जाधव , बालू राठोड हे जिंतूरला गेले . तेथील वसंतराव नाईक यांच्या पुतळ्याजवळील चौकात ठाण मांडून ताफ्यास काळे झेंडे दाखविण्याचा निर्णय घेतला . ताफा येण्यापूर्वीच हा प्रकार पोलिसांना कळाला . पोलिसांनी तातडीने या सर्वांना अटक केली . तसेच महाराष्ट्र नवनिर्माण सेना भारतीय जनता पक्षाच्याही कार्यकर्त्यांना ठिकठिकाणी अटक करण्यात आली . उपविभागीय पोलिस अधिकारी प्रशांत बच्छाव , पोलिस निरीक्षक जीवन मुंडे , फौजदार कैलास दंडी यांनी या कार्यकर्त्यांना ताब्यात घेतले . " मनसे ' चे प्रशांत कबाडे , खुशाल पालवे , डॉ . सांगळे , प्रसाद बुधवंत यांनाही पोलिसांनी अटक केली . ताफा गेल्यानंतर पोलिसांनी या सर्वांना सोडून दिले . बाकी सगळ्याच भारतीयांना मी षंढ नि नपुंसक म्हंटले याबद्दल क्षमस्व . गरीब बिचारे . दोन वेळचे पोट भरायची मारामार . त्यात आतंकवादी , गुन्हेगार यांची कृष्णकृत्ये , कामे वेळेवर होणे , जिथे जाल तिथे प्रदूषण , गर्दी . अत्यंत गरम हवा . या सगळ्याला तोंड देता देता कुणालाहि राजकारणात लक्ष घालायला वेळ नाही . कर तर भरावाच लागतो . मग त्याचे पुढे काही का होईना , आपण आपले गप्प बसावे , उगाच काही म्हंटले तर कुणितरी अचानक डोक्यात धोंडा घालून मारून टाकतील . त्यापेक्षा ' आपले हक्क ' गेले खड्ड्यात तरी चालेल . इथूनच पुढे आम्ही तोरणा किल्ल्यावरील खास आकर्षण असलेली ' झुंजार माची ' बघण्यासाठी कडेला सरकलो . . तोरणाला बिलगून खालच्या बाजूस असणार्‍या डोंगराच्या सोंडेवर बांधलेली ही माची निव्वळ अप्रतिम ! मोहीत खाली कारमध्ये बसुन गाडी गाडी खेळत होता , आकाश बंगल्याचे दार उघडुन मोहीतशी खेळायला बाहेर आला आणि त्याने दार लावुन घेतले . मर्लम फुली ओई ठुली कतेमा ज्यान खोनबला कतेमा ज्यान म्रंग्बाला कान्ग्बल कान देन ढब चाइ मन्जी देन छेम छेम प्रैमनजी . . . लसो ! पर्णकुटीतील प्रेम - प्रकरण पाहून पर्णकुटीच्या पायर्‍यांवर पत्ते पिसणारी पोरे पूर्व - पश्चिमेला पांगली . प्राचीने पंकजचे पा़किट पैशांविनाच परतवले . परंतू प्रेमात पारंगत पंकजने प्राचीस पाच पाप्या परतवल्या . पुन्हा एकदा " ये रे माझ्या मागल्या " करत माझा अभ्यास सुरु होता . फक्त आता थोडा बेसीक अभ्यास झाला असल्याने , आणि हाताशी वेळ असल्याने अभ्यासाच्या रुंदीसोबतच त्याच्या खोलीचाही विचार करायला लागलो होतो . काही दिवसांनी ही मुंबईला परत गेली . मी प्रिलीम्सच्या तयारीला लागलो . एवढ्यात पुढच्या नोटीफिकेशनमधे UPSC ने आमच्या डोक्यावर बॉम्ब फोडला . त्यावर्षीपासुन म्हणजे २००७च्या प्रिलीम्स पासुन Negative Marking सुरु करण्यात येणार होतं . आम्ही " आलीया भोगासी " ( खरंतर भोकाशी आली होती ) करत प्रिलीम्स दिली . मागच्या शतकात उत्तर अमेरिकेतली कित्येक जंगले पूर्ण संपली होती . आज उत्तर अमेरिका खंडाच्या पूर्व किनार्‍याकडच्या भागात जी विस्तीर्ण जंगले दिसतात , त्यातील वृक्ष हे सगळे जवळजवळ मागच्या ( विसाव्या ) शतकात उगवलेले आहेत . पुणे ; जिलातिल ग्रामिण नागरिकांना आरोग्य सुविधा उपलब्ध करून देण्यासाठी लोकसंख्येच्या प्रमाणात आणखी काही प्राथमिक आरोग्य केंद्रे आणि उपकेंद्रे सुरू करण्याची गरज आहे . लोकसंख्येच्या प्रमाणात आरोग्य केंद्रे सुरू करण्यास सरकारने 1991 मध्ये तयार केलेल्या बृहत्‌ आराखड्यातच मंजुरी दिलीहोती . या आराखड्यानुसार पुणे जिल्ह्यात आणखी तीन आरोग्य केंद्रे आणि 43 उपकेंद्रे सुरू करण्याची मागणी जिल्हा परिषदेच्या आरोग्य विभागाने केली आहे . जिल्हा परिषदेच्या आरोग्य समितीच्या सभेत आणि सर्वसाधारण सभेतही जिल्ह्यात नवीन आरोग्य केंद्रे आणि उपकेंद्रे सुरू करण्याबाबतचा प्रस्तावएकमताने मंजूर करण्यात आला आहे . आता हा प्रस्ताव पुढील कार्यवाहीसाठी जिल्हा नियोजन समितीकडे पाठविण्यात आल्याची माहिती जिल्हा परिषदेच्या बांधकाम आरोग्य समितीचे सभापती संभाजी होळकर यांनी दिली . एकमताने मंजूर करण्यात आला आहे . या प्रस्ताव - वारिल पुढील कार्यवाहीसाठी जिल्हा नियोजन समितीकडे पाठविण्यात आल्याची माहिती जिल्हा परिषदेच्या बांधकाम आरोग्य समितीचे सभापती संभाजी होळकर यांनी दिली . खाजगी शिक्षण संस्थांना फक्त पैसे हवे असतात , आणि त्यासाठी ते पैसे देणाऱ्या पुण्या बाहेरच्या लोकांना प्रवेश देतात . हि मुले , पालक इथे नसल्यामुळे नसते उद्योग करायला मोकळे होतात . खरे दोषी हे खाजगी शिक्षण संस्था चालक आहेत . त्यांना विद्यार्थ्यांच्या आणि शहराच्या भल्याशी काही देणं घेणं नाही . त्यांना हवा आहे , तो फक्त पैसा . सरकारने जेव्हां किमती जास्त होतात तेव्हां हस्त्चेप केला पाहिजे आणि जेव्हां किमती पडतात तेव्हां सुधा हस्त्चेप केला पाहिजे म्हणजे ग्राहकांच नुकसान होणार नाही आणि शेतकऱ्याच सुधा नुकसान होणार नाही . लोक बोंब मारतात जेव्हां धान्याचे भाव वाढतात आणि भाजीपाल्याचे भाव वाढतात . जेव्हा भाजी स्वस्त होते आणि धन्य स्वस्त होते तेव्हां गप बसतात . तेव्हां शेतकऱ्याच नुकसान होत असते याचा पण विचार केला पाहिजे त्याला हि त्याच घर चालवायच आहे आणि तो जे धन्य अंनि भाजीपाला विकून पैसे मिळतात त्यात चालवतो जे मला भोगी समजले , अज्ञ ते होते भोग जे नशिबात होते , भोगले होते असा आहे म्हणून कुणी टीका करू लागले की तो असा नाही असेही धर्मातले वचन दाखवता येते . छाया , लोका सांगे ब्रहज्ञान . . असे माझे व्हायला नको असे वाटतेय ना ? पण शेवटी आपणच आपल्याला सावरायचे असते - सगळ्याच बाबतीत , एवढे सांभाळून आहे ! काऊंटर वरचे कर्मचारी तर इतके उध्दटपणे वागले की सौजन्य कशास म्हणतात ते त्यांना माहितच नव्हते सरहद्द ओलांडून ते पलीकडे जातात . परंतु , इस्त्रायली सुरक्षादलांना सुगावा लागल्यामुळे त्यांची पहिली मोहिम फ़सते आणि त्यांना परत यावे लागते . शेवटी कसंतरी हे सगळं अण्णांना सांगितलं बाबांनी आणि काकांनीच . देवळाच्या बाहेरच्या कट्ट्यावर बसून होते अण्णा हे ऐकून . सुन्न झालेले अण्णा . " माझं ठीक आहे हो , वहिनीला काय सांगू मी ! तिचा माधव कुठेय म्हणून सांगू ! " म्हणून स्वतःचं दु : लपवणारे अण्णा . ' बैअ ' ज्या प्रकरणावर लागू होते , ते ' बाएअ ' अर्थात ' विक्रेता ' एक वस्तू विक्रीसाठी सादर करतो , खरेदीदार आणि विक्रेत्यादरम्यान या वस्तूची एक निश्चित किमत ठरविली जाते त्या किमतीनुसार खरेदीदार ही वस्तू विकत घेतो . हे प्रकरण दोन स्थितींमधून जाते . प्रथम विक्रेत्याने स्वतः आपले कष्ट आणि पैसा लावून ही वस्तू तयार केलेली असते किवा ती दुसर्‍या व्यक्तींकडून खरेदी केलेली असते . दोन्ही स्थितींमध्ये तो त्या वस्तूच्या मूळ मुद्दलीपेक्षा जास्त किवा स्वतः तयार केली असल्यास त्यावर लागलेला खर्च आणि वेळ यापेक्षा जास्त नफा घेऊन ती वस्तू विकतो . अर्थातच हा नफा म्हणजे मूळ किमतीपेक्षा जास्त असलेली वाढीव किमत होय . या वेबसाईट वर आपले लेख विनामूल्य प्रकाशित करण्यास परवानगी दिलेल्या खालील मान्यवरांचे आम्ही आभार मानतो : वॉशिंग्टन - जगातील सर्वांत कुख्यात दहशतवादी ओसामा बिन लादेन आणि त्याचा अत्यंत जवळचा सहकारी अयमान अल जवाहिरी हे दोघे वायव्य पाकिस्तानात " आयएसआय ' या गुप्तचर संघटनेच्या सुरक्षेत जवळजवळच्याच घरांत राहत असावेत , अशी माहिती काही प्रसारमाध्यमांनी आज दिला आहे . अल्‌ कायदाचे हे दोघे म्होरके एकत्र राहत नसावेत , तसेच अमेरिकी तज्ज्ञांच्या अंदाजाप्रमाणे ते एखाद्या गुहेतही लपलेले नाहीत , असे वृत्त " सीएनएन ' या वृत्तवाहिनीने " नाटो ' च्या एका अधिकाऱ्याच्या हवाल्याने दिले आहे . " " अल्‌ कायदाच्या म्होरक्‍यांपैकी कोणीही गुहेत राहत नाहीत . उलट ते अत्यंत ऐषआरामात आणि स्थानिक नागरिकांच्या " आयएसआय ' च्या सुरक्षेत राहत आहेत , ' ' असे " नाटो ' च्या अधिकाऱ्याने नाव उघड करण्याच्या अटीवर सांगितले . अल्‌ कायदाच्या म्होरक्‍यांना आपण संरक्षण देत नसल्याचे पाकिस्तान वारंवार सांगत आहे . " " लादेन पाकिस्तानातच राहत असून , चित्राल ते खुर्रम खोऱ्याच्या भागात त्याचा गेल्या काही वर्षांत संचार होता . अफगाणिस्तान सीमेला लागून असलेल्या भागात तालिबानांचे वर्चस्व आहे . त्यातही टोराबोराजवळील सीमाभागातही लादेनने काहीकाळ वास्तव्य केले असावे , ' ' असे त्या अधिकाऱ्याने म्हटले आहे . अमेरिकेने 2001मध्ये हल्ला केल्यानंतर लादेन अफगाणिस्तानातील टोराबोरा टेकड्यांच्या भागात लपल्याचे सांगितले जात होते . गेल्या काही वर्षांमध्ये लादेन आणि त्याचा सहकारी जवाहिरी यांच्याबद्दल कोणतीच खात्रीशीर माहिती अमेरिकेला मिळालेली नाही . पाकिस्तानातील ज्या भागांत लादेन लपला असल्याचे बोलले जाते , तो भाग शेकडो मैल पसरला आहे . तसेच , तेथे आदिवासी जमातींचेच राज्य चालते . तालिबानांचा आणखी एक म्होरक्‍या मुल्ला उमर हाही क्वेट्टाहून कराचीला गेला असल्याचा अमेरिकी सुरक्षा यंत्रणांचा अंदाज खरा असल्याचे " नाटो ' च्या अधिकाऱ्याचे म्हणणे आहे . पाकिस्तानचे अंतर्गत सुरक्षामंत्री रेहमान मलिक यांनी मात्र हे वृत्त फेटाळले आहे . ते म्हणाले , " " या पूर्वी अशा प्रकारचे वृत्त आले होते , पण त्यात काही तथ्य नसल्याचे स्पष्ट झाले आहे . आताही नुसत्या बातमीच्या आधारे त्या दोघांना अटक करण्यासाठी पावले उचलता येणार नाहीत . ' ' " नाटो ' अधिकाऱ्याच्या म्हणण्यानुसार तालिबान , हिज्बे इस्लामी गुलबुद्दीन आणि पाकिस्तानी तालिबान या दहशतवादी संघटनांकडे 30 हजारांहून अधिक दहशतवादी आहेत . पूर्वी सर्व कागदी नोटा प्रतिज्ञापत्रे होती . म्हणजे नोट छापण्यापूर्वी त्या किमतीचे रिप्रेझेंटिटिव्ह चलन ( म्हणजे सोने , चांदी , वगैरे ) सरकारी तिजोरीत जमा व्हावे लागायचे . ( डॉलरचे अमुक सोने १९४४ मध्ये द्यावे लागे , हा उल्लेख क्लिंटन यांनी केलेलाच आहे . ) या प्रकाराला नेगोशिएबल रिप्रेझेंटेटिव्ह चलन , असेच म्हणावे लागेल . आजही सोने - बाजारात जे लोक पैसा गुंतवून दररोज उलाढाल करतात , ते एकमेकांना सोन्याची नाणी देत नाहीत . सोन्याची नाणी ठेवलेल्या आगराची कागदपत्रेच हस्तांतरित करतात . पाणी अडवा , पाणी जिरवा घोषणेनुसार लवासा छोटे छोटे बांध घालत आहे . त्यातून एवढं पाणी जमिनीत मुरेल की या शहराला बाहेरून पाणी घ्यावं लागणार नाही . . . . निळू दामले . . . . लवासा प्रकल्पासाठी मोशी नदीच्या उगमस्थानाजवळच्या खोऱ्यात बंधारे बांधण्याची योजना आहे . धामणओहोळ आणि दासवे या खेडय़ांजवळ प्रत्येकी पाच बंधारे बांधून सुमारे . ०३१ अब्ज घनफूट पाणीसाठा व्यापारी वापराकरता करण्याची परवानगी कंपनीने मिळवली आहे . या परिसराला जून महिन्यात भेट दिली असता असे आढळले की , दासवे येथील लवासा धरण पाण्याने भरलेले , पण वरसगाव धरण मात्र कोरडे ! . . . सुलभा ब्रम्हे . ? ? ? " छे रे ! तक्रार नाही . एक आपले फक्त मनात आले ते तुझ्यापाशी बोलले येवढेच . का बोलले माहित नाही . पण काय रे परी , मला पहिल्यांदा बघितल्यावर तुझ्या भावना काय होत्या ? " येता जाता श्रावण येथे थांबत होता , त्याचे आर्जव मातीला कळलेच नसावे ! लहानपणी आईबाबाबरोबर फिरायला गेलं आणि कोणी ओळखीचं वा गोतावळ्यापैकी भेटलं , की हमखास एकच ' मुलगी ' का हा प्रश्न कानावर हटकून पडायचा . तेह्वा लहान वयात जाणवलं नाही पण , आता लक्षात येतं की त्या प्रश्नामागे भोचक कुतूहल , आश्चर्य , ' अरेरे . . . ' हा भाव , निव्वळ आगाऊपणा आणि तत्सम बरंच काही असणार . फक्त आई आणि बाबाच नव्हे तर कधी कधी आजी आजोबाही माझ्याबद्दलच्या अशा एकटीच मुलगी वा नात असण्याच्या प्रश्नांना सामोरे जायचे आणि समर्पक उत्तरंही द्यायचे . त्या वयात आपल्याशिवाय अजून दुसर्‍या अपत्याची गरज आई बाबाला वाटत नाही , ही भावनाच फार स्पेशल होती ! एकदम भारीच वाटायचं . समज येता येता , एकदा मनाने घेतलं की खरंच ह्यांना मुलगा नाही म्हणून मनातून वाईट वाटत असेल का . . आई बाबाला हे बोलून दाखवल्यावर त्यांनी माझ्या डोक्यातली ही कीड तेह्वाच कायमची काढून टाकली . त्यानंतर मनात हा प्रश्न कधीच डोकावला नाही . आणि खरंच , मला कधीच दुय्यम वा अति स्पेशल वागणूकही कधीही मिळाली नाही , पण माझंही स्वातंत्र्य नेहमीच जपलं गेलं आणि लहान वयात आणि नंतरही मोठं होताना माझ्याही मताला किंमत होती . जबाबदारीच्या जाणीवा करुन देताना हक्कही मिळाले आणि स्वतःची तत्वं आणि रास्त मतं ह्यांना जपण्याचं आणि पाठपुरावा करायचं भानही . अन्यायाला विरोध करण्याचा कणखरपणाही . मुख्य म्हणजे हे सारं अगदी सहज , रोजच्या वागण्यातून , लहान सहान प्रसंगांमधून आपोआप अंगी बाणत गेलं . एक व्यक्ती आणि स्त्री म्हणूनही माझ्यामधे असलेल्या आत्मविश्वासाचं सारं श्रेय ह्या कुटुंबियांना . श्री . तात्यासाहेब यांस , . . वि . वि . हो . १४च . आपले उत्तर अगदी अचूक आहे . गणित विषयात रस घेऊन आपण कोडे सोडविले . आपल्या या प्रतिसादामुळे आनंद झाला . कळावे . आपला , ( आनंदित ) यनावाला . येथ प्रकटे विकृतिविशेषांचा स्वामी येथ जन्मे बहुशाखवृत्तीचा कामकामी येथ आढळे जीवभाव जो अनंतधर्मी कर्म पंजरीचा जीवशुक १६ तो कुणी माझ्यातला तो घनतमीं ठेचाळतो तरिही मी कां चालतो ? तो बोलतो ना थांबतो . वाकल्याला अन् मला पाहुनीयां मोडतो , झाकितो तो गच्च डोळे , श्वास वक्षी रोखितो . अग्निजाळेच्यापरी तो नग्न आहे केशरी कल्पना होती अशी अन् अजुन आहे ती खरी . कोणते पोषाख त्याचे चोरिले मी भर्जरी , विकित बसलो येथ हाटीं , आणि खातो भाकरी . तो उपाशी तरिहि पोटीं लाज माझी राखतो , राख होतांनाहि ओठीं गीतगाणी ठेवितो . मैफ़लीला तो नि मी दोघेही जातो धावुनी ; ऐकितो मी सूर , तो अन् दूरचे घंटाध्वनी . तो कुणी माझ्यातला तो घनतमी तेजाळतो दीन मी बांधून डोळे एकटा अन चालतो . आरती प्रभू . . . " नक्षत्रांचें देणे " १९७५ . डॉ . - अरे , बगळे तुम्ही परत का आलात अभिनंदन ! आता जर तुमच्याकडून चूक झाली तर कॉंग्रस ला खूप कमी पर्याय असणार आहेत . प्लीस तुमच्या शिक्षणाचा उपयोग करून घ्या . नॅट किंग कोलसारख्या नीग्रो कलाकाराची कला लताबाई मोठी मानतात . मेहेदी हसनसारख्या पाकिस्तानच्या गझलगायकाची टेप ऐकतान भान विसरून क्षणाक्षणाला दाद देत राहतात . ' बीटल्स ' गायकांतला जॉर्ज हॅरिसन भारतात येतो तेव्हा तो लताबाईंच्या भेटीची इच्छा तीव्रतेने व्यक्त करतो , आणि लताबाई आवर्जून त्याला भेटतात . कर्नाटकी संगीतापासून ते अत्याधुनिक बीटल्सपर्यंत आणि विस्तारयुक्त ख्यालगायकीपासून ते रोशन सातारकरच्या ' जाऊ कशी तशी मी नांदायला ' सारख्या उडत्या चालीच्या गीतांपर्यंत सार्‍यांमध्ये लताबाईंना रस वाटतो . शिवसेनेने शाहरूखचा माय नेम इज खान हा चित्रपट मुंबईत प्रदर्शित होऊ देणार नाही अशी धमकी दिली आहे . यासंदर्भात बच्चन कुटुंबातील कुणी पहिल्यांदाच आपले मौन सोडले आहे . अभिषेकने ट्विटर या मायक्रो ब्लॉगिंग साईटवर यासंदर्भात मत व्यक्त केले आहे . त्यात तो म्हणतो , की गेल्या काही दिवसांत जे काही होते आहे ते दुर्देवी निराशाजनक आहे . क्रीडा , कला संस्कृती यांना राजकारणापासून दूर ठेवायला हवे . मी माझे कुटुंब अशा परिस्थितीतून गेलो आहोत . मी सर्व नागरिकांना शांतता सौहार्द राखण्याची विनंती करतो . ' ट्विटरवर यासंदर्भात प्रीती झिंटा , रितेश देशमुख , अनुपम खेर , गुल पनाग , रणवीर शौरी या सेलिब्रेटिजनी आपली मते व्यक्त केली आहेत कलमाडी साहेब जनाची ना मनाची लाज वाटत असेल तर राजेनामा द्यावा केनयात त्याचे कौतूक आहे . इथे झकरांदा अवेन्यू आहे . इथल्या पेंटिग्जमधे त्याला अढळ स्थान आहे . तसे याचे काही औषधी उपयोग आहेत , असेही नाही . पण निखळ आनंद देणे , एवढाच कशाचा तरी उपयोग असावा , हे पुरत नाही का आपल्याला ? झक्या . . त्रास बिस कसला नाय . . जमत असेल तर चुपचाप यायला लाग . . उगीच नाटकं नकोत . . . मी तर म्हणतो तू येच ! रच्याकने शरद पवारांनी बंगालीमधुन सुरुवात केली म्हणे भाषणाची ( चांगला सेन्स ऑफ ह्युमर पब्लेसिटी स्टंट ) कुणाकडे या विडिओची लिंक आहे का ? कृष्णाच्या आभासात जगणार्‍या मीरेसारखं आकाशाला कधीच भेटणार्‍या धरेसारखं माझं प्रेम . . . गोडवा देत विरघळणार्‍या साखरेसारखं काही वर्षे अशीच उडून जातात , आणि या वार्षिक स्थलांतर करणा‍र्‍या पक्षांचे सारे गुण दाखवणार्‍या या भारतीयांच्या घरी नवी पिले जन्म घेतात . सुशिक्षीत आईबाप आपल्या पाखरांची चांगलीच काळजी घेत असताना त्यांना जाणवते की ही पिले काही भारतीय नाहीत . यांनी जर अभारतीय गुण दाखवले तर पंचाईत होणार हे जेव्हा मनी भरते त्यावेळी मात्र यांचे इतक्या वर्षांचे भारतपरतीचे स्वप्न परत उभारी घेते . मुलांना भारतीय बनवायची इच्छा ह्यांना खुपच लुभावते . पण ह्याचा कोणीच विचार करत नाही की आता भारतात सगळेच अमेरिकन ह्वायची मनोकामना बाळगुन आहेत . अनिवासी भारतीयांनी बघितलेला भारत सरासरी - वर्षे जुना आहे . आता सुटीवर जाणार्‍यांना भारतात सगळे सुंदर दिसत असते कारण ते बर्‍याच अवधीने भारतात फिरायला जातात . ज्यावेळी राहायची वेळ येईल तेव्हा तुम्हाला लक्षात येईल की अमेरीका बरी पण भारत आवरा . प्रत्येकजण प्रतिपक्षाकडून शरणागतीची अपेक्षा करतो पण " मी माझे म्हणणे तुझ्या डोक्यात घुसवू शकत नाही म्हणून माझा राग योग्य . पण तू निरुत्तर होऊनही केवळ मत बदलावे लागेल म्हणून राग करतोस ते अयोग्य . " असे केवळ निरुत्तर होणारा ( अधिक फायरपॉवर ) म्हणू शकतो . राग ( = " मला निरुत्तर करणार्‍या तुझे घर उन्हात बांधले जावे " ) व्यक्त करण्याचा जिताचा हक्क मान्य आहे पण राग येण्याचा नैतिक हक्क मान्य नाही . अरे बेसनलाडवा ( ठाकरीय शैली ) , किंग जॉर्ज नाही राजा शिवाजी . आत्ताच सांगितले ना मिभोंनी ? स्वतःच्या शाळेचे नाव ही तुम्हाला माहित असू नये हे जरा अतीच झाले . तुम्हाला राजा शिवाजी नावाचे वावडे आहे का ? किंवा हे नाव फारच डाऊन मार्केट वाटते का ? काफिया मधे उकार - हस्व ( उडु , घडु ) का घेतला आहे कळले नाही . वृत्ताची मागणी पणा दीर्घ ची आहे . विचार करून योग्य वाटल्यास दुरुस्ती करावी . पाचव्या शेरातील दुस - या ओळीत पण वृत्त भंग झाल्या सारखा वाटतो " हि - यास " हा शब्द गा गा असावयाला हवा . आपण वापरलेला शब्द गा असा झाला आहे . निशिकांतशी सहमत . कल्पना आणि द्विपदी आवडल्या . - या मातेच्या पूजेचे ' स्तोम ' वीस हजार वर्षांपासून जगभर माजलेले आहे . कोकणाची काय ( वेगळी ) कथा ? आणि मातेच्या / स्त्रीच्या मूर्तीला चेहरा असावा असाही काही दंडक नाही . ' विशिरा ' नावाची देवी ( मातृका ) अगदी महाभारतातही वर्णिलेली आहे . हूड बाळ , त्यापेक्षा तू अस का म्हणत नाहीस की संघ , भा . . पा . , भगवा झेंडा , हिंदुराष्ट्र ह्या गोष्टींची तुला अ‍ॅलर्जी आहे . दरम्यान एकटेपणामुळे आणि डिप्रेशनमुळे पुढे त्याला दारूचे आणि अमली पदार्थांचे व्यसन लागले आणि तो त्याच्या अगदी आहारी गेला . १९८६ साली त्याचा जवळचा संगीतकार मित्र ' जो फारेल ' मरण पावल्यावर ' जॉन ' ने आपल्या पत्नीच्या , ' ज्युडी ' च्या मदतीने स्वत : ला व्यसनांपासून दूर ठेवण्याच्या प्रयत्नांना सुरुवात केली . वरती मी किंवा जयाने कळणं हा मुद्दा घेतलाय ते कळणं हे अतिशय ठोकळेबाज आणि एकास एक या पद्धतीने अर्थ लावण्यासंदर्भात आहे . अनुभूतीतून उमजलेला / पोचलेला अर्थ हा अतिशय वैयक्तिक स्वरूपाचा असू शकतो आणि त्यामुळेच एकमेव ( युनिक या अर्थी ) . आणि दुसर्‍या कोणाला पोचलेला अर्थ हा अजून वेगळा असतो . या उमजण्याला कळणं चर्चेच्या सोयीसाठी तरी किमान म्हणूया नको . नाहीतर अजून गोंधळ होतील . वृत्तांत सुरेखच आहे . . पण लिहिलं आहे त्यापेक्षा नक्कीच जास्त दंगा झाला असणार याची गॅरेंटी आहे . गुरुजींना या आधी आम्ही त्यांच्याच घरी - दा भेटलो होतो . ( बहुतेक २००२ साली . ) त्यामुळे त्यांच्या आदरातिथ्या बद्द्ल प्रश्नच नाही ! ! यावेळी नाटक्या ने कुठलं कॉकटेल बनवलं ? हे त्या समभागाच्या तांत्रिक विश्लेषणाच्या तक्त्यावरून समजावे . ईंडियाबुलच्या संकेतस्थळावर दोन वर्षांपासूनचे तक्ते पाहता येतात . परंतु बहुतेक ठिकाणी वर्षभरापूर्वीचाच तक्ता उपलब्ध असतो . तांत्रिक विश्लेषणाकरता साधारणतः एका वर्षाचा तक्ता पुरेसा होतो . यांना मिशी आहे त्यांना नव्हती . ती व्यक्ती अंमळ बारिकही आहे . ; - ) फरकाचा हा प्रतिसाद लिहिताना गंमत वाटत होती . जर ह्याचे उत्तर ' नाही ' असेल तर एका सामान्य माणसाने ह्या लोकशाहीच्या दिखावी डोलार्यावर का विश्वास ठेवावा ? दोन्ही कृष्णमूर्तींच्या शिकवणीमध्ये > > > > कृष्णजींबद्दल ( जे . के ) बोलताना ' शिकवण ' हा शब्द योग्य वाटत नाही , त्यानी कुणालाही काहीही ' शिकवले ' नाही , त्यांनी फक्त निरिक्षणे माडली , त्या अनुषंगानी समोर ' प्रश्न ' घेउन बसलेल्या लोकांना , अजून खोल खोल जण्यास उद्युक्त करणारे प्रश्न विचारले , त्यांनी कधीही ' मी शिकवतो ' असे विधान केले नाही . जागू आपल्याकडे सॉफ्ट शेल क्रॅब मिळतात का ? यांचे कवच अगदी नाजूक असते आणि त्यासकटच खातात ते . एक सरदार आपल्या घरासमोर आपल्या कंपाऊंडमध्ये झाडांना पाणी देत होता . तेवढ्यात तिथे बाईकवर एक पोलीस आला . सरदारजीच्या घरासमोर गाडीवरुन उतरला . सरदारजीच्या घरापासून 40 - 50 फुट पळतच समोर गेला आणि थोड्या वेळाने सरदारजीच्या घरासमोर परत आला . नंतर तो दुसऱ्या बाजुला 30 - 40 फुट पळत गेला आणी थोड्या वेळाने पुन्हा परत आला . झाडांना पाणी देणारा सरदारजी हे सगळं पाहतच होता . सरदारजीच्या लक्षात आलेकी कदाचित पोलीस कुण्या गुन्हेगाराला शोधत असावा . ' ' काय साहेब . . . कुणाला शोधताय ? ' ' सरदारजीने विचारले . पोलिस सरदारजीजवळ गेला . त्याने खिशातून एक फोटो काढला आणि सरदारजीला दाखवित म्हणाला , ' ' हा एका अट्टल गुन्हेगाराचा फोटो आहे . . . मी त्यालाच शोधत आहे . . . तुम्ही याला एवढ्यात इथून जातांना बघितले तर नाही ? ' ' पोलिसाने विचारले . सरदारजीने फोटो हातात घेतला आणि निरखुन त्या फोटोकडे पाहाले . फोटो पोलिसाला परत करीत सरदारजी म्हणाला , ' ' नाही . . . मी नाही बघितलं ' ' पोलिस फोटो परत घेवून तिथून जावू लागला . थोड्या अंतरावर गेल्यावर सरदारजीने आवाज दिला , ' ' साहेब एक मिनिट ' ' पोलिस वळून पुन्हा सरदारजीजवळ आला . ' ' जरा तो फोटो तर दाखवा ' ' पोलिसाने पुन्हा तो फोटो सरदारजीकडे दिला . सरदारजीने थोडा वेळ त्या फोटोकडे पुन्हा निरखून बघितले आणि म्हटले , ' ' मला एक गोष्ट कळत नाही . . . जर हा एवढा अट्टल गुन्हेगार होता तर त्याचा फोटो काढला तेव्हाच त्याला का पकडलं नाही ? ' ' मुंबई - मिड - डे सायंदैनिकाचे " इन्व्हेस्टिगेशन्स एडिटर ' ज्योतिर्मय ऊर्फ जे . डे यांच्या हत्येप्रकरणी गुन्हे शाखेच्या पोलिसांनी आज एका सट्टेबाजाला अटक केली . छोटा राजन टोळीच्या " शार्प शूटर ' ना पत्रकार डे यांची माहिती करून देणे आणि मारेकऱ्यांपर्यंत सुपारीचे पैसे पोहोचविणे , अशी महत्त्वाची भूमिका या सट्टेबाजाने पार पाडल्याचे सांगण्यात येते . डे हत्याप्रकरणाचे वेगवेगळे पैलू उघडकीस आणण्यासाठी त्याची कसून चौकशी करण्यात येत असल्याची माहिती गुन्हे शाखेतील सूत्रांनी दिली . वरिष्ठ पोलिस अधिकाऱ्यांनी मात्र याबाबत काहीही प्रतिक्रिया देण्यास नकार दिला . या सट्टेबाजाच्या अटकेनंतर डे हत्या प्रकरणात अटक झालेल्या आरोपींची संख्या आठ झाली आहे . विनोद असरानी ऊर्फ विलास चेंबूर असे पोलिसांनी अटक केलेल्या या क्रिकेट सट्टेबाजाचे नाव आहे . " मिड - डे ' चे ज्येष्ठ पत्रकार डे यांच्या हत्येच्या काही दिवस आधी त्याने सतीश काल्या त्याच्या साथीदारांसोबत एक बैठक घेतली . या वेळी त्याने या हल्लेखोरांना पैसेही उपलब्ध करून दिल्याचे आतापर्यंतच्या तपासात स्पष्ट झाले आहे . कूनी म्हनालं सामाजीक ठीवा , कुनी म्हनल सांस्क्रुतीक , कुनी आनकी कसला चीक्कार भांडना झायली पन कुन्याव कई बी आयकना . तवा काश्या ( माजा बा मंडली , काशिनाथ भोईर , पन तेला सगलीजना काश्या म्हनुनच वलीकतान . आवराच नाय तो सोता पन काशिनाथ म्हुन हाक दील्ली पाच मिन्ट ईचार करुन देतं ) उबा राह्यला म्हनला " यंदा आपून ऐतीहाशीक नाटकच कराचा . मास्तर ? " मीहि दिपांत ने लिहिल्याप्रमाणे अगदि थोड्या तेलात परतून घेते , लालसर रंग येईपर्यंत . त्याने पटकन शिजतात मुगवड्या , पण भरपूर फुलतात . नोटः कुठलीही गॅरंटी मी देत नाही : ) > > ती तर फंड इश्यु करणारे पण देत नाहीत . आणि ही २००८ ची इंग्लंड वि . या दोन्ही व्हिडीओज मधे फटके मारण्यात आलेल्या मर्यादा सांभाळून केलेली बॅटिंग जाणवते . भगव्या युतीच्या जागावाटपात लातूर भारतीय जनता पक्षाकडे आहे . रूपाताई निलंगेकर - पाटील मतदारसंघ राखीव झाल्यामुळे विश्रांती घेणार असल्या , तरी त्यांचा मुलगा संभाजीराव याचा निलंगा विधानसभा क्षेत्रावर प्रभाव आहे . नव्याने जोडल्या गेलेल्या बाबूराव खंदारेंचे अहमदपूरमधील वर्चस्वही भाजपला मदत करणारे आहे . बेरजेचे राजकारण करायचे झाल्यास सध्या हेरचे आमदार असलेले टी . पी . कांबळे भाजपचे लोकप्रिय उमेदवार ठरू शकतात . व्यनित - याच गाजलेल्या शंकरपाळ्या खाल्या , किसन शिंदेनी खास घरुन करुन आणल्या होत्या , आता त्यांनी धागा टाकला कि प्रत्येक शंकरपाळीसाठी एक असे चांगले प्रतिसाद द्यायचं ठरलं आहे . ( हल्लि खरडी करुन कुणी देत नाहि प्रतिसाद . ) मग परत लोणावळ्यात येताना ट्रॅफिक जॅम रस्ता चुकणे हि नित्यकर्मे करुन परत एकत्र आलो , परत जाताना प्रत्येकाचे प्लॅन वेगळे होते , गणेशा डायरेक्ट पुण्याला आला तर , आत्मशुन्य तिथुनच त्याच्या दुस - या मित्राबरोबर राजमाचिला गेला , इंट्या पुण्यात पुस्तक खरेदी साठि येणार होता . सगळ्यांचं टाटा बाय बाय झालं आणि आम्हि पण आमच्या मार्गाला लागलो . जे तोडतात कायदा सगळीकडे . . . का त्यानांच फाईन नाही ? भगवानांची वाट पाहता पाहता मध्यरात्र झाली . दुसरा दिवस उजाडला . सारे लोक कंटाळून गेले निघून गेले . आणि त्या निर्मनुष्य रस्त्यावरून एक म्हातारा एकटाच आला . त्याच्या चेहर्‍यावर एक प्रकारचे तेज होते . संन्याशाने त्याला विचारले , आपणच भगवान का ? म्हातारा म्हणाला , हो . संन्याशाने विचारले , मग आपल्यामागून कोणीच कसे येत नाही ? तो म्हातारा म्हणाला , सारे राम , बुद्ध , येशु , महावीर वगैरेंबरोबर गेले . जो कोणाबरोबर जात नाही तोच माझ्याबरोबर येऊ शकतो . आतापयंत तू माझी वाट पहात उभा आहेस तर मग चल माझ्या बरोबर . भगवानांनी सांगितले , ते बघ तिकडे दूरवर मी जातो तू माझ्या मागून ये . असे म्हणून भगवान अंतर्धान पावले . ताक : महाराष्ट्र ब्यांकेचे उदाहरण चपखल आहे कारण ते अनुभवातून आलेले आहे . त्यांच्या अभूतपूर्व सेवेला कंटाळून शेवटी मी तिथले खाते बंद केले . ऑरेंज क्रीम / पायनॅपल क्रीम / जिमजॅमची बिस्किटे क्रीमचा भाग चाटून साफ करून मग उर्वरित बिस्किटाकडे लक्ष द्यायचे . वेदशास्त्रांची निंदा करी संतभक्तांसी द्वेष धरी हरिहर चरित्रें अव्हेरी माझे शिरीं तीं पापें सराव सामन्यात भारत नेहमीच जिंकतो पण साखळी सामन्यांमध्ये आणि नंतर कच खातो हा इतिहास आहे इकडं सुरेखा आता नॉर्मल दिसत होती पण ज्योती अजुन घाबरलेलीच होती . माझा घसा कोरडा पडला होता , सुरेखाला पाणि मागितलं , तिनं पाणी आणुन दिलं ते पिउन वर गच्चिवर जायला निघालो , मागुन सुरेखाचा आवाज आला ' भावजी खालीच झोपा , उगा वर कुठं एकटं झोपताय . ' तिचं बरोबर होतं , मी म्हणालो ' आलोच माझा लॅपटॉप घेउन येतो फक्त ' एवढं बोलुन वर आलो , लॅपटॉप उचलला , चालुच होता , वर्डफाईलच्या लिखाणात शेवटी लिहिलेलं होतं , ' चला मुलावो प्रार्थना झाली , आता गणिताचा पिरियड सुरु , म्हणा एका एकराला लाख तर अडीच एकराला किती ? ' तसेच पाहायला गेले , तर आमच्या विस्तृत कुटुंबात आम्ही किमान दोन वेगवेगळ्या लिंगांचे लोक व्यवस्थित राहत आहोत . योगायोग म्हणजे , मी आणि माझ्या पत्नीनेच नव्हे , तर माझ्या आईवडिलांनी , माझ्या दोन्ही आजीआजोबांनी * , तसेच ( खात्रीलायक माहितीनुसार ) माझ्या पत्नीच्याही आईवडिलांनी आणि दोन्ही आजीआजोबांनी आंतरलैंगिक विवाह केले आहेत . म्हणजे आमच्या कुटुंबापुरता लिंगभेद गेला आहे असे मानावयास हरकत नसावी . हे मीही सहजच सांगत आहे . या भिंती ओलांडून आत आले की पायऱ्या चढून मुख्य मंदिराकडे जाता येते . येथे पुन्हा एकदा मार्गाच्या उभय बाजूंस ग्रंथालये आढळतात . त्यानंतर पाच मुख्य देवळांचा समूह ( quincunx - ' फाशावरील पाचाचा आकडा ' ) दिसतो . कोणत्याही मंगलस्थानी चार दिशांना चार स्तंभ किंवा इमारती उभ्या करून चतु : सीमा निश्चित करणे मध्यभागी असणाऱ्या वास्तूला / इमारतीला संरक्षण देणे किंवा तिचे महत्त्व वाढवणे ही वैदिक परंपरा आहे . ( उदा . सत्यनारायणाच्या पूजेतील चार खांब मध्यभागी कलश ) या मंदिरांची बांधणीही त्यानुसारच झाल्याचे दिसते . या पाचही मंदिरांतील मध्यावरील मंदिराचा कळस सर्वात उंच असून ते मेरूपर्वताचे प्रतीक समजले जाते . सर्व मंदिरांच्या भिंतींवर अतिशय नाजूक कोरीव काम केलेले आहे . या भिंतींवर प्रामुख्याने देवदेवतांच्या सुबक प्रतिमा कोरलेल्या आहेत . मुख्य मंदिरात पूर्वी भगवान विष्णूंची मूर्ती होती , परंतु बौद्धधर्म स्वीकारल्यावर ती मूर्ती बदलून त्या स्थानी आता बुद्धाच्या मूर्ती आढळतात . अहाहा ! बहुगुणीजी , मस्तच ! दमादम मस्त कलंदर , चढता सूरज , आफरी , अली मौला तर अत्यंत आवडीच्या आहेतच , पण साब्री ब्रदर्सच्या तितक्या ऐकल्या नव्हत्या . मस्तच आहेत . नुसरत फतेह अली खाँसाहेबांच्या तर एकसे एक आहेत ! त्यांची अशीच अजून एक आवडणारी - ' सानु इक पल चैन ना आवे , सजना तेरे बिना ' . तुम्ही पुढल्या भागात याबद्दल लिहालच असं समजून दुवा देत नाही ! मी : " बरं मग दुसरे सुचव . " . . त्यावर खूप डोकं खाजवून देखील दुसरे शब्द मिळाले नाहीत . मग नवीन मिळेपर्यंत तेच ठेवायचे ठरले . . आणि बघता बघता खूप शब्द तयार झाले . एक उदाहरण म्हणुन बघा , ह्या ( आणि ह्या आधिच्या जवळपास सगळ्या ) अतिरेक्यांच्या कटाच्या वर्षभर चालेल्या तयारित त्यांना सगळ्यात जास्त मदत कुणाचि झालि असेल असा तुमचा अंदाज आहे ? माझ्या मते त्यांच्या बेकायदेशिर पैश्यांवर आणि शस्त्रास्त्रांवर पोसलेल मुम्बइच्या अंडर्वल्डचि , आणि हेच अंडर्वल्ड बॉलिवुड साठि प्रमुख फायनांसर आहे ! म्हणजे एका अर्थाने आजच्या काळात चित्रपट बघणे म्हणजे दहशतवादाला आधार आहे . हा काहि प्रमाणात वस्तुस्थितिचा विपर्यास असला तरि दहशतवादाचि पाळमुळ किति सहज आपल्यापर्यंत येउन पोहचतात हे लक्षात याव . आपल्याकडे उपाशी पोटी दारु प्यायली जाते ( हे मी आदिवासी वा वनवासींचे म्हणत नाही , ते तर बिचारे भूक मारण्यासाठी पितात . ) बरोबर जे खाल्ले जाते ( चकणा म्हणतात ना त्याला ? ) ते असते तळलेले , तेलकट आणि कोरडे . त्याने आणखी तहान लागते , म्हणून आणखी दारु प्यायली जाते . मग जेवणाचे भान राहतेच असे नाही . खुपदा बियर म्हणजे काहि दारु नाही , असा युक्तीवाद केला जातो . पण ज्या प्रमाणात ती पितात , त्याने अल्कोहोलचे प्रमाण तेच होते . सोमरसाचा पण उल्लेख केला जातो . मी वाचले आहे त्याप्रमाणे सोमवल्ली हि पांढरे ठिपके असलेली गुलाबी मश्रुमची जात होती ( आता ती बहुतेक उपलब्ध नाही ) तिच्यापासुन केलेले पेय , हे उन्मादक ( लास पाडणारे ) असे पण त्यात अल्कोहोल असे का , हे माहित नाही . आपल्या मेंदूचे संरक्षण आवरण , दोनच गोष्टी भेदू शकतात , एक अल्कोहोल आणि दुसरे निकोटीन . या नाटकात सुदाम्याचे पोहे आहेत > > एक भा . प्र . पोह्यांचा इतिहास खुप मोठा दिसतोय . ? आणि माझी लिस्ट ईथे दिलेलीच बरी . . dsk ने फुकटात बांधून दिले तरी घेवू नका असा सल्ला मी नुकताच एका निवासी संकुलाचे मोठे काम देवू पाहणार्‍या एका co . soc . ला दिला ( dsk चे पुण्यातील साईट्स मी स्वतः बघून आलो . . या बाबत " घरखुळ " मध्येही थोडा उल्लेख आहेच . ) नई दिल्ली जनसंख्या पर नकेल कसने में निजी क्षेत्र को व्यापक स्तर पर शामिल किया जाएगा जनसंख्या स्थिरीकरण पर सरकार के साथ लंबे समय से काम करने वाली संस्था ' पापुलेशन सर्विसेज इंटरनेशनलÓ ने इसके लिए . . . मुंबई & nbsp - राजकीय रणांगणात आजवर एकमेकांच्या विरोधात उभ्या ठाकणाऱ्या दोन शक्ती , शिवशक्ती आणि भीमशक्ती कॉंग्रेस आघाडी सरकारला सत्तेवरून खाली खेचण्यासाठी एकत्रित आल्या आहेत . निळे , भगवे झेंडे , डोक्‍यावर निळ्या , भगव्या टोप्या घातलेले शिवसैनिक आणि भीमसैनिक आज खांद्याला खांदा लावून मोर्चात सामील झाले . या कार्यकर्त्यांनी " जय शिवाजी जय भवानी ' , " जोरसे बोलो जयभीम बोलो ' , " आघाडी सरकारचे करायचे काय ? खाली डोकं वर पाय ' अशा घोषणांनी अवघे आझाद मैदान दणाणून सोडले . शिवसेना - भाजप युती आणि रिपब्लिकन पक्ष यांच्यातील पारंपरिक राजकीय अस्पृश्‍यता संपल्याचे चित्र आज आझाद मैदानात दिसत होते . महागाई , भ्रष्टाचार दलित अत्याचाराच्या विरोधात शिवसेना , भाजप आणि रिपब्लिकन पक्षाने आज आझाद मैदानात मोर्चा काढला . दुपारी 1 वाजता मोर्चाची सुरुवात होणार होती . मात्र आज सकाळपासूनच वरुण राजाने मुंबईवर संततधार धरल्याने आयोजकांत चिंतेचे वातावरण होते . दुपारी 2 वाजेपर्यंत आझाद मैदानात तुरळक कार्यकर्ते दिसत होते . शिवसेना नेत्या नीलम गोऱ्हे किती गर्दी जमतेय याचा अंदाज घेत होत्या . गर्दी जमेल की नाही याची चिंता नेत्यांच्या चेहऱ्यावर दिसत होती . याची साठी केला होता अट्टाहास | शेवटचा क्षण गोड व्हावा | | भारी ! भारी ! ! > > > कुणी पुरे ना म्हणती गझला , कुणी वर्णिती उच्च गेयता ; मात्रागणाची करून जंत्री - मोजित कुणी राही | | संथ पाडते . . . . < < < हा या पोस्टचा सारांश आहे . राजाच्या रंगम्हाली , सोन्याचा बाई पलंग रूप्याचा खांब त्येला , मोत्याची झालर राजाच्या रंगम्हाली , पराची मऊ गादी जरीचा चांदवा , रेशमी शिणगार गडनी , सजनी , गडनी सजनी जीसी सुनील खेर चार दिवसाच्या सुट्टीवर गेल्या पासून परत आला नव्हता . तो गेल्या पासून आजचा पाचवा दिवस होता . आम्ही काळजीत होतो . तो कोठे असेल आता , येईल का परत ? सुट्टी वरून उशीराने परत जरी आला तरी आय एम च्या नियमानुसार त्याचे काय होईल ? त्याचा तो निग्रही चेहरा आठवून आम्हाला वारंवार वाईट वाटत होते . आठ महीने एकत्र रगडा खाल्लेले आम्ही जीसी , एकमेकांचे जिवाभावाचे मित्र झालो होतो . त्यातून तो आमच्याच बटालियनचा , आमच्याच कंपनी मधला आमच्याच प्लटूनचा . मला दोन गोष्टींची काळजी लागून राहीली होती . तो परत येईल का , तो त्याच्या आईला कोठे सोडणार - त्याची आई घर सोडून कोठे जाइल , कोठे राहील तीचे कसे होईल . किती वेळ मी नुसताच बसून होतो कोणास ठाऊक . उत्तर कोणाचंच आलं नव्हतं . मी फोनवर माझ्या इतर मित्रांशी संपर्क साधण्याचा प्रयत्न केला पण नेटवर्क सिग्नल नीट मिळत नसल्यामुळे तो होऊ शकला नाही . मग काँप्युटरवरच्या चॅट लिस्ट्मधे पाहिलं . . फार कोणी ऑनलाईन नव्हते आणि जे होते त्या सगळ्यांना मी मेसेज पाठवला . पण तिथेही कोणाचं उत्तर आलं नाही . माझा धीर आता अगदीच सुटत चालला होता . माझ्या ईमेल लिस्टमधल्या सगळ्या लोकांना " मला प्लिज एकदा तरी भेटून जा ! ! ! " असा ईमेल पाठवला . . तो वाचणार्‍याला माझ्याबद्धल काय वाटेल हा विचार करण्याच्या पलिकडे मी गेलो होतो . मला कोणीतरी भेटायला हवं होतं . जसे बोलतो तसे लिहायचे ' हे अवचटांच्या लिखाणाचे नेहमीचे सूत्र आहे . त्याचबरोबर जो विषय आवडेल , रुचेल त्यावरच लिहायचे हेही त्यांच्या लिखाणाचे दुसरे सूत्र आहे . त्यामुळे ह्या पुस्तकामधे रस्त्यावर चिवडा विकणाऱ्या चिवडेवाल्यापासून ते अमेरिकेमध्ये ' इंटरनॅशनल रायटर प्रोग्रॅम ' मधे प्रोग्रॅम ऑफिसरचे काम करणाऱ्या मिनिता ह्या मेक्सिकन स्त्रीपर्यंत वेगवेगळ्या व्यक्तीविषेशांचे चित्रण लेखकाने केले आहे . अवचटांच्या लिखाणात जाणवणारा सामाजिक दृष्टीकोन ह्या सर्व व्यक्तीचित्रांतूनही जाणवतो . मराठीचे आंतरजालावर आणखी एक पाऊल पुढे टाकणार्‍या ह्या स्थळाचे अभिनंदन . फार महत्वाचा विषय . तुम्ही या परिस्थितीतून तगून गेलात याबद्दल तुमचं कौतुक ! अमेरिकेतल्या बर्‍याच प्रसूतीत्ज्ज्ञांचं मत असं आहे की आईचं कुपोषण , धूम्रपान , मद्यपान , इतर मादक द्रव्यांचा वापर या गोष्टींमूळे मुदतपूर्व प्रसूतीची संभाव्यता वाढते . ज्याने एकेकाळी बलाढ्य बहुराष्ट्रीय कंपन्यांना देश सोडून चालते व्हायला भाग पाडले , लाखो कामगारांचे नेतृत्व करीत भांडवलदारांशी झुंज घेतली , ज्याच्या एका इशाऱ्यासरशी लाखो हात थांबले , ज्याने शृंखला बांधलेले आपले हात उंचावत उन्मत्त सत्ताधीशांना धडकी भरवली , अशा लढाऊ , झुंजार जॉर्ज फर्नांडिस यांच्या नशिबी आयुष्याच्या संध्याकाळी जी विदारक परिस्थिती ओढवली आहे , ती सुन्न करून टाकणारी आहे . केंद्रात मंत्रिपदे भूषवतानासुद्धा अत्यंत साध्या राहणीचा त्याग करणाऱ्या जॉर्ज यांच्या मालमत्तेसाठी कावळे टपावेत तशी त्यांचीच जिवलग मंडळी टपली आहेत आणि अक्षरशः रस्त्यावर उभे राहून कचाकचा भांडत आहेत हे पाहणे उद्वेगजनक आहे . जॉर्ज यांना आज अल्झायमर्सने ग्रासलेले आहे . त्यांना चालता येत नाही , बोलता येत नाही , ते ऐकू शकत नाहीत , स्मृती हरवली आहे . अशा स्थितीत सर्वस्वी दुसऱ्यावर अवलंबून असलेल्या याच माणसाने आपल्या कारकिर्दीत घडवलेले संप , आंदोलने आठवतात , सडेतोड भाषणे आठवतात . त्या पार्श्र्वभूमीवर सध्या त्यांच्या जवळच्या मंडळींनी जो तमाशा चालवला आहे , तो कोणालाही अस्वस्थ केल्याविना राहणार नाही . देशाचे माजी सरन्यायाधीश व्यंकटचलैयांपासून जसवंतसिंह , फारुख अब्दुल्लांपर्यंत अनेक सुह्रदांनी जॉर्ज यांच्या आयुष्याच्या संधिकालात मालमत्तेवरून सुरू असलेली भांडणे चव्हाट्यावर येऊ देण्याचे जे कळकळीचे आवाहन केलेले आहे , ते काळजाला पीळ पाडणारे आहे . पत्नी लीला कबीर , विदेशात वास्तव्य असलेला मुलगा सियान , बंधू मायकेल आणि रीचर्ड , एकेकाळची घनिष्ठ सहकारी जया जेटली ही सारी जॉर्ज यांची एकेकाळची जिवलग मंडळी या साऱ्या नाट्यातील ठळक पात्रे आहेत . न्यायालयीन लढाया लढल्या जात आहेत , दावे - प्रतिदावे केले जात आहेत , मालमत्तेचा ताबा मिळवण्यासाठी जो तो धडपडत आहे . जॉर्ज फर्नांडिस नावाचा या देशाचा एक महान नेता मात्र या साऱ्या गदारोळात अत्यंत हतबल होऊन शरपंजरी पहुडला आहे . फर्नांडिस यांचे सारे आयुष्यच वादळे झेलण्यात गेले . मुंबईच्या मैदानात . का . पाटलांची रग जिरवण्यापासून आणीबाणीत तुरुंगातून लोकसभेची निवडणूक लढवून जिंकून येण्यापर्यंत अनेक चमत्कार त्यांनी जनतेच्या पाठबळावर घडवले . " " जेलका फाटक टूटेगा , जॉर्ज फर्नांडिस छुटेगा ' ' च्या घोषणांनी कारागृहच काय , दिल्ली हादरली . त्याच दिल्लीत पुढे मंत्रिपदे भूषवतानाही हा लोकनेता पूर्वीसारखाच साधा राहिला . दिल्लीत बसून उंटावरून शेळ्या हाकण्यापेक्षा प्रत्यक्ष सियाचीनच्या जगातल्या सर्वांत उंचावरच्या युद्धभूमीवर एकदा नव्हे , सतरा वेळा जाऊन आपल्या सैनिकांचे मनोबल उंचावणारा आणि अण्वस्त्रांनी आपली सैन्यदले सज्ज करतानाच आपल्या कार्यालयाच्या भिंतीवर हिरोशिमाच्या भीषण विद्‌ध्वंसाचे छायाचित्र लावणारा असा अवलिया संरक्षणमंत्री जगाने कधी पाहिला नाही . जॉर्ज यांना आजवर पाठीत खंजीर खुपसणारेच खूप भेटले हे त्यांचे दुर्दैव . लालूप्रसाद यादवांना काटशह देण्यासाठी ज्या नितीशकुमारना पुढे आणले , तेच नितीश राजकारणात स्थिरावताच पुरते उलटले . जॉर्ज यांना पदोपदी अपमानित व्हावे लागले . संयुक्त जनता दलाच्या पक्षाध्यक्षपदावरून खाली खेचण्यापासून राज्यसभेची उमेदवारी नाकारण्यापर्यंतचे जिव्हारी लागणारे अपमान त्यांनी सोसले , पण तेही निमूटपणे नव्हे , तर त्याविरुद्ध सर्व ताकदीनिशी संघर्ष करून . ज्या जया जेटलींवर सर्वस्वी विसंबून राहिले , त्यांच्यामुळे " तहलका ' माजला तेव्हा नाहक बदनामही झाले . ज्याने आयुष्यात कधी पुंजी गोळा केली नाही , त्याच्यावर कारगिलच्या युद्धात हुतात्मा झालेल्या वीरांच्या शवपेट्यांवर दलाली उकळल्याचा घृणास्पद कलंक आला . संधिपर्वात राजकारणापासून दूर होताना ते पुन्हा आपल्या पत्नी मुलाच्या छायेत आले , परंतु दुर्दैवाने अजूनही त्यांची पाठ सोडलेली नाही . परवा दिल्लीत 3 , कृष्णमेनन मार्गावरील बंगल्यासमोर जे घडले , ती तर हद्द आहे . जिवलगांनी केलेले हे वार आहेत . एका लढाऊ , झुंजार नेत्याला आयुष्याच्या संधिपर्वात ते सोसावे लागत आहेत हे विदारक आहे , करुणाजनक आहे . अभिनंदन ! सर्व खेळाडूंचे , ज्यांनी , भारत क्रिकेटच नाही तर इतरही खेळांमध्ये अग्रगण्य आहे , हे दाखवून दिले . . . प्रेक्षकाचा उस्फुर्थ प्रतिसाद मिळाला ग्रेट इंडिया मुंबई - राज्यातील स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुका स्बळावर लढवाव्यात , अशीच कॉंग्रेसच्या कार्यकर्त्यांची इच्छा आहे ; पण अद्याप अंतिम निर्णय घेतलेला नाही . स्थानिक नेत्यांना विश्‍वासात घेऊनच याबाबतचा निर्णय होईल , अशी भूमिका कॉंग्रेसचे प्रदेशाध्यक्ष माणिकराव ठाकरे यांनी आज मांडली . जिल्हा परिषद , महानगरपालिकांच्या आगामी निवडणुका स्वबळावर लढण्याची तयारी असल्याचे राष्ट्रवादी कॉंग्रेसने म्हटल्याच्या पार्श्‍वभूमीवर माणिकराव ठाकरे यांना कॉंग्रेसच्या निर्णयाबाबत विचारणा करण्यात आली . त्या वेळी राष्ट्रवादी कॉंग्रेसची स्वबळावर लढण्याची तयारी असेल , तर आमचीही स्वबळावर लढण्याची तयारी आहे . कॉंग्रेसचा पाया बळकट करण्यासाठी , पक्ष मजबूत करण्यासाठी स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुका स्वबळावर लढविल्या पाहिजेत , अशीच पक्ष संघटनेची भूमिका आहे ; मात्र त्याबाबत कसलाही अंतिम निर्णय झालेला नाही . स्थानिक नेत्यांना विश्‍वासात घेऊनच याबाबतचा निर्णय घेतला येईल , असे ठाकरे यांनी सांगितले . जलसंपत्ती नियमन विधेयकाबाबतही माणिकराव यांनी भाष्य केले . विधानसभेत मंजूर झालेले विधेयक शेतकऱ्यांच्या हिताचे नव्हते . पाणीवाटपाचे अधिकार उपसमितीला देणे कॉंग्रेसला अमान्य होते . कारण उपसमितीत निवडक मंत्री असतात ते राज्याच्या सर्व भागांतून आलेले नसतात . याउलट मंत्रिमंडळात राज्याच्या सर्व विभागातील नेते असतात . त्यामुळे त्यांच्याकडून अधिक चांगल्या पद्धतीने पाणीवाटप होऊ शकते . त्यामुळेच पाणीवाटपाचे अधिकार उपसमितीऐवजी मंत्रिमंडळाकडे देण्याची दुरुस्ती आम्ही मांडली , असे माणिकराव यांनी सांगितले . तसेच एखाद्या भागात किती उद्योग यायला हवेत , याचाही विचार करायला हवा . उपलब्ध पाणी केवळ त्यांनाच वाटून कसे चालेल . शेतीला महत्त्व द्यायला हवे . शेतीचे पाणी सरसकट उद्योगांकडे वळविणे आम्हाला मंजूर नव्हते . त्यामुळेच प्राधान्यक्रमात पिण्याच्या पाण्यानंतर शेतीला महत्त्व असावे त्यानंतर उद्योगांना प्राधान्य मिळावे , असा निर्णय घेण्यात आल्याचे ठाकरे यांनी सांगितले . अण्णा हजारेंचे भाचे पुन्हा कॉंग्रेसमध्ये ज्येष्ठ समाजसेवक अण्णा हजारे यांचे भाचे विनायक देशमुख यांनी पुन्हा एकदा कॉंग्रेसमध्ये प्रवेश केला आहे . गोविंदराव आदिक यांच्यासह राष्ट्रवादी कॉंग्रेसची वाट धरलेले देशमुख आज माणिकराव ठाकरे यांच्या पत्रकार परिषदेत उपस्थित होते . हजारे यांचे आंदोलन आणि देशमुख यांचा कॉंग्रेसप्रवेश याबाबत पत्रकारांनी ठाकरे यांच्याकडे विचारणा केली असता , देशमुख हे पूर्वी युवक कॉंग्रेसमध्ये सक्रिय होते . मध्यंतरी ते राष्ट्रवादी कॉंग्रेसमध्ये गेले होते ; पण आता पुन्हा कॉंग्रेसमध्ये आले आहेत . हजारे यांचे नातेवाईक असण्याचा त्यांच्या पक्षप्रवेशाशी काहीही संबंध नाही , असेही ठाकरे यांनी स्पष्ट केले . अग त्या मेल्सना / लोकांना केकता कपूरचा प्रॉ . कं . चा रस्ता दाखव ! > > तीने ती सोय करुन ठेवलेय तीची वेबसाईट आहे http : / / www . hoonur . com / आणि पोर्ट्फोलिओ portfolio @ hoonur . com ला पाठवायचा . आत्तापर्यंत ज्या ज्या लेखकांनी मक्केची वर्णने केली आहेत त्याच्या तोडीस तोड पध्दतशीर वर्णन मक्का आणि तेथील विधी इब्न बतूतने केले आहे . ते इतके विस्तॄत आहे की बर्‍याच लोकांचा असा समज आहे की यातील बरेचसे वर्णन त्यांनी जुन्या पुस्तकातून घेतले आहे . त्यामुळे त्याच्या चार यात्रांपैकी कुठल्या यात्रेत कुठले वर्णन लिहिले आहे हे सांगणे कठीण आहे . काही ठिकाणी तो इतका कोरडेपणाने लिहितो की मक्केला त्या ठिकाणी तो गेलाय का नाही याचीच शंका यावी . पण एका जागी तो निश्चितच गेला होता . ते म्हणजे " जबल हिरा " . हा एक पर्वत आहे आणि याठिकाणी महंमदाला साक्षात्कार झाला असे म्हणतात . या इथेच त्याला देवाकडून आज्ञा झाल्या ज्या त्याने लोकांना सांगितल्या आणि मग त्याचे कुराण झाले . बीकानेर , 14 नवम्बर श्रीकृष्ण गोपाष्टमी के अवसर पर सरह नात्थानियान गोचर भूमि चारागाह में आयोजित गऊ माता पूजन कार्यक्रम में शिवबाड़ी स्थित श्री लालेश्वर महादेव मंदिर के अधिष्ठाता स्वामी संवित् सोमगिरीजी महाराज ने गऊ माता का वैदिक मंत्रोच्चार के साथ पूजन किया इस अवसर पर सरे नात्थानियान गोचर भूमि में सेवण घास के हजार - हजार [ . . . ] [ . . . more ] इरगोंडा पाटील दै० महाराष्ट्र टाइम्स , दि० मे २००८ चिनूक्स पुण्यात आहे . त्याला व्याकरणाच्या नियमाची ( २० पुस्तकं घेऊन , प्रताधिकार भंग नको व्हायला ) एकच स्कॅन करून पाठवायला सांगू का ? शेवटच्या वर्षी मागच्या वर्षांचा राग , अपमान ( १२वीत झालेला मी अपमानच मानला होता ) , माझ्याकडून कमी पडलेले प्रयत्न , चुकलेले मार्ग , " त्या वेळी का नाही सुटला हा विषय , आणि आता तसंच सगळं असून बरा सुटला " . . . . असे प्रश्न . . . " अरे यार . . . . २५ मार्कांचा पेपर लिहिला मी आणि परत द्यायचा म्हणून तयारी करत होतो . . . . ५५ मार्क्स कसे मिळाले मला ? " असे कोणाचेतरी उद्गार आणि माझ्या डोळ्यांत येणारं पाणी . . . कधीतरी कुणीतरी लागट काही बोललेलं आणि त्यावेळी हात दगडाखाली होते म्हणून मुठी घट्ट मिटून दाबलेला संताप . . . . सगळं धुमसत होतं मनात . खरंच पेटून उठले होते मी ! केंद्रीय कृषीमंत्री शरद पवार यांची कन्या सुप्रिया सुळे , माजी मुख्यमंत्री नारायण राणे यांचे चिरंजीव निलेश राणे , उपमुख्यमंत्री छगन भुजबळ यांचे पुतणे समीर भुजबळ , दिनाबामा पाटील या कामगार नेत्यांचे पुत्र संजय पाटील , नवी मुंबईचे नेते गणेश नाईक यांचे पुत्र संजीव नाईक . एक ना दोन यादी अपूर्ण राहील . आता तर प्रत्येक गल्याबोळात ' खरा वारसदार ' म्हणून एकेक जण उभे ठाकत आहेत . रक्ताची नाती ही सत्तेच्या नात्यापर्यंत पोहचण्याच्या प्रयत्नात आहेत . काहीजण जरुर विजयी झालेही पण बाप आमदार म्हणून पोरगाही आमदार झालाच पाहिजे हा अट्टाहास कशासाठी ! स्वकर्तुत्वावर , जनसेवा करून जर कुणी आमदार झाला तर त्याचे स्वागतच आहे . पण स्वार्थी वारसदारांची यादी बघितली की उबक येतो . संताप येतो . . ) इकडे स्त्रियांचा एक ग्रुप दरवर्षी होळीच्या निमित्ताने सर्व भारतीय स्त्रियांकरता लंच अरेंज करतात . या इवेंट साठी , आयोजकांना प्रोत्साहन देण्यासाठी सर्व स्त्रिया मोठ्या संख्येने तिकिटे विकत घेऊन हजर राहतात . एक स्त्री . . चांगली पन्नाशीतली दरवर्षी एकच बहाणा करते येण्याचा तो म्हंजे नवरा घरी असतो शनिवार चा . तिच्या घरी चोवीस तासाची बाई आणी भारतीय कुक आहे म्हंजे त्या एका दिवशी तिच्या नवर्‍याला काही उपास पडत नाही . ( यानवर्‍याचा तिला आग्रह असून ही ) या निमित्ताने आयोजक स्त्रियांनी केलेल्या कष्टाचे कौतुकही म्हणून तरी तिला यावेसे वाटत नाही , आता याला काय म्हणावे ! ! तिनेच स्वतःवर घातलेल्या बंधनातून , तिला कोण बरं सोडवेल ? ? का ? तर माझा विषय प्रोफेस करायची क्षमता माझ्या अंगी अजून आलेली नाही . . . . . म्हणून एकाच नियमाचा सर्व ठिकाणी आग्रह धरु नका . मूलतत्त्ववादी व्हा परंतु , नियमाना धर्म मानुन अंधानुकरण करु नका . आता भारतीय अप्रशिक्षित मानसोपचार तज्ञ ( बाबा , बुवा , मांत्रिक , मठ पुजारी वगैरे . ) यांच्या बाबत . यांचे दोन पैलू आहेत . रुग्णाला आराम वाटतो . आणि दुसर्‍यांना काहीतरी केल्याचे समाधान लाभते . ( परवडेल तेवढे करायचे . ) यातील पहिल्या पैलूवर पुस्तकातून काही प्रकाश पडतो का ? ( हे कळले नाही ) . याशिवाय दुसरे म्हणजे मानसोपचार तज्ञ ( खाजगी वा सरकारी रुग्णालयातील ) यापेक्षा हे महाग का स्वस्त . काही उपचार जास्त महाग वाटले . ( कदाचित तसे नसेलही . ) सुमन कल्याणपूर सावळ्या विठल्ला केतकीच्या बनी तिथे मृदुल करांनी पाखरा जा दुरदेशी वाट इथे स्वप्नातली नोएडा - मुंबईत पत्रकाराची हत्या झाल्याचे प्रकरण ताजेच असताना येथे एका पत्रकाराचा मृतदेह आढळून आल्याने खळबळ उडाली आहे . मृत्यूचे कारण अद्याप समजू शकले नाही . सेक्‍टर आठमध्ये " शाह टाइम्स ' या स्थानिक हिंदी दैनिकात काम करणाऱ्या पत्रकाराचा मृतदेह सोमवारी रात्री सापडला . नरेंद्र भट्टी असे त्या पत्रकाराचे नाव आहे . प्रत्यक्षदर्शीच्या मते , काल रात्री दहाच्या सुमारास भट्टी सेक्‍टर - 8 मध्ये त्यांच्या गाडीतून आले . मात्र कारखान्याच्या सुरक्षारक्षकाला ते बेशुद्ध अवस्थेत आढळून आले . भट्टी यांना तातडीने कैलास रुग्णालयात दाखल करण्यात आले , मात्र डॉक्‍टरांनी त्यांना मृत घोषित केले . भट्टी यांचा मृतदेह शवविच्छेदनासाठी पाठवण्यात आला आहे . आळेकरांच्या नाटकातील आशय , भाषा आणि वेगवेगळ्या प्रयोगक्षम घटकांचा आढावा घेतानाच , एकूण मराठी नाटकाच्या परंपरांशी त्यांचे काय नाते आहे तेही या फिल्ममधे पहायला मिळेल . निर्मितीशील कलावंताचे अवतीभवतीच्या अवकाशाशी असणारे बहुपदरी नाते उलगडण्याचा हा एक प्रयत्न आहे . १९४७ ते २००८ च्या या नाट्यलेखनाच्या प्रवासात , त्या काळाचेही प्रतिबिंब पडलेले पाहायला मिळेल . प्रतिभावान आणि समाजाभिमुख कलावंताची कला ही त्याचे एकट्याचे संचित रहाता , एकूण समष्टीचा आवाज बनतो , समग्र काळाचे भान त्या संचितात असते . मराठी नाटकांच्या समृद्ध अशा परंपरेचे दस्तावेजीकरणाच्या प्रयत्नातला हा एक मैलाचा दगड ठरावा . तर मंडळी वाचलत ? कसा धैर्यवान अन स्वावलंबी आहे हा यळ्ळुर गाव ? यातली बरीच माहीती , म्हणजे शेती विषयक अन गावाच्या पतपेढ्यांबद्दल वगैरे प्रथम दर्शनी अनावश्यक वाटेल , पण थोडा विचार केला तर जाणवेल या ' सावत्रपणात ' टिकुन रहाण्या साठी या सर्व गोष्टींच योग्य नियोजन केल्यानच आज ही मंडळी खंबीर पणे आपल्या मायमराठीचा पदर धरुन आम्ही ' मराठी ' आहोत अस सांगु शकतात . नाही का ? आणि ही एकिव माहिती नाही बरका , त्यांच्या शेतात पायधुळ झाडुन आलोय . पण मजा अशी आहे कि जरी आंबे लगले नाहीत तरी त्यांना खुप म्हण्जे खुप फायदा होतो . संपादकांना आत्मपरिक्षण करु द्या , त्यांचे पाध्ये इश्यु त्यांना सॉर्ट - आउट करु द्या . सदस्यांची देखील तितकीच जबाबदारी आहे . दुर्दैवाने सदस्य केस बाय केस स्वतंत्र विचारपुर्वक प्रॉब्लेम हाताळायचा सोडून सर्व संपादकांविरुद्ध आवाज करु लागले तर मग सत्तेतल्या ज्यांचे चुकते तरी त्यांचे फावते आहे . अर्थात सत्तेवरच्या कोणाचे कधी चुकत नाही असा समज असेल तर मग काही अर्थच उरत नाही . " कंटकांचे मनोगत " यायला एकाहुन आधीक विडंबक तयारीचे आहेत . पुपेंच्या वाक्यावाक्याला सहमती आहे . स्थानिकांच्या जमिनी जातील त्या जातीलच पण पुढे भविष्याच्या तरतुदीच्या नावे बोंब आहेच . पुन्हा प्रकल्पासाठी समुद्राचं पाणी वापरण्यात येणार असल्याने जवळपासच्या मच्छीमारांच्या पोटावरही पाय येण्याची शक्यता आहे . आणखी एक महत्त्वाचा मुद्दा म्हणजे आण्विक कचरा . विकीवरील माहितीनुसार उत्सर्जित किरणोत्सारी कचर्‍याचं काय करण्यात येणार आहे हे स्पष्ट केलेलं दिसत नाही . अयुथया - अयुत्थ्या ( अयोद्ध्या ) बँकॉकपासून गाडीने तासाभराच्या अंतरावर असलेले हे ऐतिहासिक स्थळ . हे शहर ख्मेर राजवटीत वसवले होते आणि ते आधी राजधानीचे शहर होते . इथे ठिकाणी बुद्धाचे अनेक सोनेरी कळसाचे स्तूप , प्रार्थना / निवास स्थळे होती . बर्मातील टोळ्यांनी जेव्हा थायलंडवर आक्रमण केले तेव्हा त्यांनी इथले सगळे सोने लुटून नेले . आज केवळ अवषेश उरले आहेत . तरी त्यांच्यावरून गतकाळातील वैभवाची कल्पना करता येते . त्यानंतर चक्री राजघराण्यातील राजा राम ( प्रथम ) याने राजधानी बँकॉकला हलवली . > > ज्या पक्षा कडून निवडणूक लढवली तिच्या विरुद्ध सभागृहात मतदान केले , कोणत्याही कारणाने गेराहजर राहिले तर आपोआप सभासदत्व रद्द , आयाराम - गयाराम ला कायद्याने बंदी . त्यास / , / बहुमत वगेरे भानगडी नको अगोदर ' रंगायन ' आणि नंतर ' आविष्कार ' या दोन्ही संस्थांच्या उभारणीत आणि त्या मोठं करण्यात तेंडुलकरांचा फार मोठा वाटा होता . ' आविष्कार ' लाही त्यांची सोबत मिळाली . वाटेत अनेक अडचणी आल्या . आर्थिक अडचणी तर होत्याच . शिवाय सेन्सॉर , राजकीय , धार्मिक संघटनांचा क्वचित दबावसुद्धा . या प्रत्येक वेळी तेंडुलकर आमच्या बरोबर होते . त्यांनी लिहिलेली नाटकं आम्हांला करायला मिळाली आणि कलाकार म्हणून आम्ही अधिक समृद्ध होऊ शकलो . आणि केवळ आम्हीच नाही , तर हल्लीच्या कितीतरी तरुण नाटककारांना , दिग्दर्शकांना तेंडुलकर मार्गदर्शक ठरले . खूप मानतात ही मंडळी तेंडुलकरांना . शफाअत खान आणि प्रशांत दळवी म्हणाले होते , ' तुम्ही आमच्यासाठी खूप प्रशस्त अशी वाट तयार करून ठेवली आहे . आणि त्या वाटेवरून तुम्हांलाही नाकारून आम्ही जाऊ शकतो . ' > > भज्जी , मुनाफ प्रत्येक विकेट नंतर जोरदार शिवीगाळ करत होते . . . त्यांच्या लिप मुव्हमेंट हुन कुठल्या तेही कळू शकतय . . . एकुणच जिगर जाणवली . . . . अरे वाह ! जिगरची ही नविन व्याख्ख्या माहितच नव्हती . . जिंकतील मग विश्वचषक उत्तम विषय फारच चांगल्या पध्दतीने मांडलायस , रुणुझुणु . असे विषय चर्चेला आल्याने पुरुषांना आणि स्त्रीयांनाही स्वतःकडे वेगळ्या दृष्टीकोनातून बघण्याची नजर येईल . दर महिन्याला स्त्री या आवर्तनातून जात असते . त्यावेळी शरीरात आणि मेंदूत किती केमिकल लोच्या होत असतो हे लक्षात आलं की त्याला सामोरं जायला मनाची तयारीही करता येईल असं वाटतं . गंगेला प्रयाग येथे यमुना येऊन मिळते नदीचे नांव गंगाच रहाते . ज्यांना खोटे वाटते त्यांनी घराबाहेर येऊन बघावे , तर काय दिसते . प्रत्येक हिंदू आज हातात तलवार , मशीनगन घेऊन उभा असतो . रोज हजारो लोकं चौका - चौकात मारली जातात . रात्री नंतर कोणीही घराबाहेर पडू शकत नाहीत . कोणीही कोणाचाही कधीही कत्तल करू शकतो . आणि हे सर्व होत असताना या हिंदुना हे उघडपणे सांगण्याचे धैर्य कोणात नव्हते . ते असीम धैर्य एकटवून माननीय युवराज यांनी हिंदूंना कडू औषधच पाजले आहे . हे प्राशन करून हिंदूंनी लवकरात लवकर खाली दिले आहे त्याप्रमाणे वागावे . हा हा लयच भारी वचावचा भांडण हा शब्द खूपच आवडला बर का जीवनमूल्य रत्नागिरी - आठवी - नववीतील शाळकरी मुलींशी प्रेमाचे चाळे करून त्यांच्या मोबाईलवरून अश्‍लील चित्रफिती ( क्‍लिप्स ) काढण्याचा उद्योग टोळक्‍याने केला आहे . एक एक म्हणता चार ते पाच क्‍लिप्स प्रत्येकाच्या मोबाईलवर दिसत आहेत . शहर परिसरातील काही खासगी शाळांतील मुलींचा यात समावेश आहे . गेले दोन आठवडे या विषयावर दबक्‍या आवाजात चर्चा सुरू असल्याने पोलिसांनी तक्रारीची वाट पाहता या अश्‍लील प्रकाराला प्रतिबंध बसण्यासाठी पावले उचलली आहेत . या क्‍लिप्स मिळवून संबंधित मुला - मुलींची छायाचित्रे तयार करण्यात येत आहेत . त्या नुसार त्यांचा शोध पोलिसांनी सुरू केला आहे . या वासनांध प्रेमींना पकडल्यास त्यांच्याकडून या मागील " ब्रेन ' कोणाचा हे उघड होणार आहे . तसेच या अश्‍लील क्‍लिप्स तयार करणारा कोण हेदेखील स्पष्ट होणार आहे . शहरातील नामांकित खासगी शाळांमधील या विद्यार्थिनी आहेत . त्यामुळे त्या शाळांचीही मोठी बदनामी सुरू आहे . ज्या ठिकाणी बांधकाम सुरू आहे ; त्या ठिकाणी भरदिवसा या क्‍लिप्स तयार करण्यात आल्या आहेत ; परंतु हे सर्व संमतीने होत असल्याचेही दिसत असल्याची माहिती आहे . शहरातील अनेक तरुणांच्या मोबाईलवर या क्‍लिप्स डाऊनलोड झाल्या आहेत . ही विकृती वाढू नये म्हणून शहर पोलिसांनी संबंधितांच्या विरोधात मोहीम हाती घेतली आहे . संबंधितांची छायाचित्रे काढून त्यांचा शोध सुरू केला आहे . त्यामुळे दोन दिवसांत हे प्रकरण उघड होण्याची शक्‍यता आहे . गेले काही दिवस गाजत असलेल्या या प्रकारामुळे रत्नागिरीच्या संस्कृतीला गालबोट लागले आहे . ' कर्णावती ( अहमदाबाद ) , गुजरात येथील सनातनचे साधक श्री . कृष्णकुमार जामदार हे चैत्र कृष्ण द्वितीया , कलियुग वर्ष ५११३ ( १९ . . २०१० ) या दिवशी सनातनच्या रामनाथी येथील आश्रमात आले होते . 24 सितंबर को इलाहाबाद हाईकोर्ट के द्वारा अयोध्या मसले पर अहम फैसला आने वाला है और इसी दिन निर्माता साजिद नाडियाडवाला की फिल्म अंजाना अंजानी रिलीज होने वाली थी . परंतु अब इस फिल्म की रिलीज एक सप्ताह पीछे खिसका दी गई है . अब यह फिल्म 24 सितंबर की बजाय 1 अक्टूबर को रिलीज होगी . 24 सितंबर को इलाहाबाद हाईकोर्ट की लखनऊ शाखा अयोध्या जमीनी विवाद पर फैसला सुनाएगी और इस वजह से विवाद उत्पन्न होने की सम्भावना है . इसे देखते हुए फिल्म की रिलीज को एक सप्ताह आगे बढ़ा दिया गया है . इससे पहले फिल्म के मुख्य अभिनेता रणबीर कपूर ने भी कहा था कि वे नहीं चाहते कि 24 सितंबर को फिल्म रिलीज हो क्योंकि उस दिन बहुत ही महत्वपूर्ण फैसला आने वाला है और सभी का ध्यान इसी ओर रहेगा . भाऊ , नेहमीप्रमाणेच सुरेख . होडीच्या बाजूला तो आडवा दांडा जोडलेला असल्याने , होडी उलटत नसे , हो ना ? मालवणला किल्ल्यात जायला अशा तरी होत्या . गोव्यात पूलाचा खर्च नको म्हणून सरकारच मोठ्या फेरीज चालवते . त्यात फक्त वाहनाचे तिकिट काढावे लागते , माणसं फुकट नेतात . आमच्यावर बाँब पडला . एक चारतीन मिनिटांचा तुणतुण परफॉर्मन्स द्यायचा आणि कटायचं अशा तयारीने गेलेले आम्ही पुरते अडकलो . " नाही " म्हणावं तर आमचं अडाणीपण उघड होणार . " हो " म्हणावं तर प्रत्येकामागे सूर धरताना आमची फाटणार . कॉर्ड पकडून सूर देत राहणं हे माझं काम त्यातल्यात्यात बरं होतं . परांजप्याची तर अजूनच वाईट अवस्था झाली . कारण मधल्या मधल्या नोट्स त्याला वाजवाव्या लागणार होत्या . त्यासाठी गिटारवर फारच पक्का हात असावा लागतो . नवी मुंबई - नुकत्याच उघडकीस आलेल्या पनवेलमधील कल्याणी बालक सेवा संस्थेमधील मुलींवरील अत्याचारांमुळे अनाथ मुलींचे संगोपन करणाऱ्या संस्थांमध्येही मुलींचे लैंगिक शोषण होत असल्याचे स्पष्ट झाले आहे . या प्रकरणात दोषी कोण , हा तपासाचा भाग आहे . मात्र वर्षभरात नवी मुंबईत झालेल्या महिलांवरील अत्याचारांचे लैंगिक शोषणाचे प्रकार पाहता हे शहर महिलांसाठी सुरक्षित राहिलेले नाही , हे स्पष्ट झाले आहे . त्यामुळे राजकीय नेते पोलिसांनी या प्रश्‍नाकडे अधिक गांभीर्याने पाहण्याची गरज निर्माण झाली आहे . नवे पोलिस आयुक्त जावेद अहमद यांनी याबाबत तातडीने काही योजना राबवावी , अशी महिलांची अपेक्षा आहे . अनेक आयटी कंपन्या येथे आहेत . त्यांच्या कामकाजाच्या वेळाही वेगवेगळ्या आहेत . अनेक कंपन्यांमधून महिला रात्री बाहेर पडतात . काही जणी रात्री कामावर येतात . या महिलांना कामाच्या ठिकाणीही आपल्या सहकाऱ्यांकडून त्रास सहन करावा लागतो . कामाच्या ठिकाणाहून घर गाठेपर्यंत अनेक गोष्टींचा सामना करावा लागतो . बसथांब्यावर रात्री आठनंतर थांबणे हे एक अग्निदिव्यच असते . मुख्य रस्त्यावर रात्री बसथांब्यावर थांबल्यास येणारी - जाणारी प्रत्येक गाडी लिफ्ट देण्यासाठी तयार असते . पोलिसांचे अस्तित्व अशा वेळी कुठेच जाणवत नाही . कळंबोलीत शाळेतच एका सहा वर्षांच्या मुलीवर लैंगिक अत्याचार झाल्याचा प्रकार उघडकीस आला होता . या प्रकरणानंतर जाळपोळही झाली होती . वाशीत दसऱ्याच्याच दिवशी एका डॉक्‍टरने रुग्ण महिलेवर बलात्कार केल्याचा प्रकार उघडकीस आला होता . विशाल बने या डॉक्‍टरला या प्रकरणात पोलिसांनी अटकही केली होती . शिवसेनेने रस्त्यावर उतरून या प्रकरणाचा निषेध केला होता . त्यानंतर वाशीत कोपरीमधील एका पाच वर्षांच्या मुलीचे तिच्या शेजाऱ्यांनीच पैशांसाठी अपहरण केल्याचा धक्कादायक प्रकार उघडकीस आला होता . पोलिसांनी अवघ्या दोन दिवसांत या प्रकरणाचा छडा लावला . हुंड्यासाठी छळ करण्याच्या गुन्ह्यांचे प्रकार तर सर्रास घडत आहेत . ऐरोलीपासून बेलापूर , पनवेलपर्यंत आजही हुंड्यासाठी विवाहितांचा छळ होत आहे . नुकताच वाशी सेक्‍टर - 7 परिसरात एका 28 वर्षांच्या विकलांग मुलीवर तिच्या घरात 18 वर्षांच्या मुलाने बलात्कार केल्याची घटना उघड झाली आहे . नवी मुंबई अस्तित्वात येण्याआधी या परिसरात महिला सुरक्षित होत्या . वाढत्या नागरीकरणाबरोबरच येथील महिलांना बाहेर फिरणे धोक्‍याचे झाले आहे . भाजपा देखील काही धुतल्या तांदळासारखी नाहीच , पण आधी लिहील्याप्रमाने ह्यांचापेक्षा कमी घाण . २००२ नंतरच्या गुजरातच्या प्रगतीचा आलेखच हे सांगतो . आज त्या राज्यात हे स्युडो सेक्युलर कितीही ओरडले तरी हिंदू मुस्लीम शांत आहेत , बॉम्बस्फोट नाही , प्रगती आहे , ह्यातून काही शिकता येते तर शिकावे ? पण नाही , " परळीला वंजारी जास्त , तर मग वंजारी उमेदवार देउ " असे जातीय राजकारण इथे खेळले जाते . वर भाजपा अ‍ॅन्टाय सेक्युलर अशी बोंबही मारली जाते . गुजरात बघा जरा . शेजारचा महाराष्ट्र बोंबलत बसलाय , वीज नाही , पाणी नाही , आत्महत्या इतर गोष्टी . रांची - झारखंडमध्ये सरकार स्थापन करीत तिसऱ्यांदा मुख्यमंत्रिपदी विराजमान होताना अर्जुन मुंडा यांना अनेक आव्हानांना सामोरे जावे लागणार आहे . खातेवाटपात सरकारमधील सहकारी पक्षांना किती स्थान मिळते यावर त्यांच्या सरकारचे भवितव्य अवलंबून आहे . मुंडा यांचे सरकार निर्धारित पाच वर्षांचा कार्यकाल पूर्ण करेल की नाही , याबाबत सध्या तरी कोणीही शाश्‍वती देताना दिसत नाही . मुंडा यांचा उद्या सकाळी 11 वाजता शपथविधी होणार आहे . भारतीय जनता पक्षाचे मुंडा झारखंड मुक्ती मोर्चा ( झामुमो ) आणि ऑल झारखंड स्टुडंट्‌स युनियन ( आजसू ) यांच्यासह अन्य पक्षांच्या मदतीने राज्यात सत्तास्थापनेचा द्राविडी प्राणायाम करीत आहेत . मुंडा यापूर्वी मार्च 2003 ते मार्च 2005 आणि मार्च 2005 ते सप्टेंबर 2006 असे दोन वेळा मुख्यंमत्री राहिलेले आहेत . आता मुंडा यांच्यासमोर मंत्रिमंडळात कोणत्या पक्षाला किती संधी द्यायची याचे आव्हान आहे . सरकारमधील प्रत्येक पक्षाला महत्त्वाचे खाते हवे आहे . उद्या मुंडा यांच्याव्यतिरिक्त आणखी दोघांचा मंत्रिपदी शपथविधी होणार आहे . मात्र त्यांची नावे जाहीर करण्यात आलेली नाहीत . " झामुमो ' चे नेते शिबू सोरेन यांचे पुत्र हेमंत हे उपमुख्यमंत्रिपदासाठी इच्छुक आहेत , तर " आजसू ' चे सुदेश मेहतो यांची गृह मंत्रालय , रस्ते बांधणी , ग्रामीण विकास , कार्मिक विभाग या खात्यांकडे नजर आहे . या सर्व खात्यांमध्ये अर्थसंकल्पाव्यतिरिक्त अन्य अधिकार आणि खर्च अंमलबजावणीचा अधिकार आहे . या खात्यांचा कार्यभार साधारणपणे मुख्यमंत्र्यांकडेच असतो . मात्र , आता या खात्यांच्या चाव्या घेण्यासाठी हेमंत आणि सुदेश यांच्यात चढाओढ लागली आहे . सुदेश यापूर्वीच्या शिबू सोरेन सरकारमध्ये उपमुख्यमंत्री होते . भाजपमधील नेत्यांनाही सांभाळण्याचे कसब मुंडा यांना करावे लागणार आहे . पक्षाचे ज्येष्ठ नेते यशवंत सिन्हा यांनी राज्यात बिगरआदिवासी मुख्यमंत्री करण्याची मागणी केली आहे . यामुळे पक्षातील एक गट यशवंत सिन्हा यांचेच नाव पुढे करण्यासाठी सरसावला आहे ; परंतु पक्ष सध्या तरी बिगरआदिवासी मुख्यमंत्री नेमण्याची जोखीम पत्करण्यास तयार नाही . शिबू सरकारमधील उपमुख्यमंत्री रघुवर दास यांचे पुनर्वसन करण्याचा मोठा प्रश्‍न आहे . सोरेन आणि दास यांच्यात छत्तीसचा आकडा आहे . झारखंडमध्ये पुन्हा सरकार स्थापन करण्यासाठी लोकभावना तीव्र आहेत . तसेच आमदारांना सरकार नसल्यामुळे कोणीही विचारेनासे झाले आहे . या सर्व परिस्थितीचा मुंडा यांना चांगला फायदा झाला आहे . मात्र , या संधीचा ते सरकार चालविण्यासाठी किती उपयोग करून घेतात याकडेच सगळ्यांचे लक्ष लागलेले आहे . असे होणार खातेवाटप झारखंडमध्ये 81 सदस्यसंख्या असलेल्या विधानसभेत मंत्र्यांची कमाल मर्यादा 12 इतकी आहे . यात भाजपच्या वाट्याला पाच , " झामुमो ' कडे चार , तर " आजसू ' कडे तीन मंत्री येऊ शकतात . संयुक्त जनता दलाला ( जेडीयू ) यात संधी मिळू शकणार नाही . " जेडीयू ' चे दोन आमदार आहेत . खातेवाटपाच्या या खेळात " जेडीयू ' सुद्धा उतरण्याची शक्‍यता वर्तविली जात आहे . खरं पाहता दक्षिण ऑसेशियातील लोकांना रशियातच राहणे पसंत आहे . त्यासाठी तेथे नोव्हेंबर २००६ मध्ये मतदानही घेण्यात आले होते . त्यात ९५ % लोकांनी मतदान केले . मतदानाचा कौल पाहता सरळसरळ असे दिसले की सार्वमत हे रशियाच्या बाजुने आहे . एकुण मतांपैकी ९९ % लोकांनी रशियात राहण्याला पसंती दिली . या सार्वमतावर ३४ देशांच्या आंतरराष्ट्रीय समितीने देखरेख केली होती . पण तरीही या सार्वमताच्या निर्णयाला संयुक्त राष्ट्रांनी अन्य आंतरराष्ट्रीय संघटनांनी मान्यता दिली नव्हती . मला पुस्तकाचा पुर्वार्ध ( सुर्या वगैरे ) आवडला नाही . मध्य ठीक . शेवट आवडला तरीच ! मानसशास्त्र , वैचारिक वाचन , तर्क , विवेक यांचा अतीविचार केला , अभ्यास केला की मानसीसारखीच गोंधळलेली अवस्था होते . आणि मग ' सार्वजनिक ठिकाणी बॉब्मस्फोटामुळे निरपराध माणसांचा बळी जातो , तेव्हा ते कृत्य केव्हाही वाईटच ! ' इतकी साधी गोष्टही समजेनाशी होते ! तेव्हा तो " फक्त टॅक्सवाल्यांचाच त्रास " नसू शकतो असे मानायला जागा आहे . उरलेल्यांनी त्रास दिला हे तर उघड सत्य आहे . पुन्हा दोन मिनिटांचा गॅप गेला आणि ओळी दिसु लागल्या , ' हर्ष्या माफ कर , काल खोटं बोललो म्या तुला , अरं माणुस माणसाला निस्तं चेह - यानंच नाय ओळखत , आत्म्याचं आम्यालापण कनेक्शन असतंच कि , अन त्याच्यातला आत्मा तर माझाच एक तुकडा हाय ' , मी चमकलो , हा काय बोलतोय , काल खोटं बोलला , याच्या आत्म्याचा तुकडा काय , अरे काय चाललंय हे , कशाचा कशाला धरबंद्च नाही . मग टाईपलं , ' ते सोड , आजच्या बैठकीबद्दल सांगणार होतास त्याचं काय ते बोल , उशिर झाला की , पुन्हा सगळ्यांना संशय , आधीच शकुताईला जरा जरा शंका येते आहेच ' यावेळी बहुधा हेम्याकडे उत्तर तयारच होतं , ' आता फक्त आखाडाचं राह्यलंय ना , मग असं कर मंद्या जो रेट बोलंल त्याच्या दुपटीनं तु घ्ये विकत आखाड , अन त्याच्या म्हणण्यानुसारच सा हिस्सं कर अन देतो म्हणं पैसं सा महिन्यात समद्यास्नी , ' मंद्या म्हणेल त्याच्या दुप्पट , म्हणजे मंद्या दोन लाख एकराला म्हणला तर मी चार लाखाची ऑफर द्यायची , हे गणित माझ्या डोक्यात उतरत नव्हतं . आमच्या पुण्यात आम्ही वापरत असलेले काही शब्दः गोड आमटी : बोलीभाषेतही लेखी मराठी , जड शब्दांचा वापर करणारे ' महाशय ' ( शक्यतो ' सदाशिव पेठेतला ' ) अनपरवडेबलः परवडणारे अनझेपेबलः झेपणारे मसशाणा : अतिशहाणा नव्वदने कल्टी खाणे : लगेच सटकणे निगाहे बघ : निघायचे बघ केशवः नाकासमोर चालणारी व्यक्ती होमीओपॅथीचा पेशंटः होमोसेक्शूअल चंद्रावर असणे , टांगा पल्टी - घोडे फरारः पिऊन टुन्न झालेला घे मिटवून नायतर दे पेटवूनः नुसताच आवाज करुन भांडणार्‍यांना उद्देशून , ' हात ' लावता भांडणार्‍यांसाठी : ) अहो प्रश्नांकित गुंडोपंत ; ) , तुम्ही एकदम कळीच्या मुद्द्यावर प्रश्न विचारले आहेत . पुढील येणार्‍या भागांत याची उत्तरे येतीलच . काहि प्रश्न सुचले नव्हते त्याची उत्तरेही जमतील त्या लेखात समाविष्ट करेनच ! का बाबा , महाराष्ट्रातील संत मंडळींना copy right नसते का करता आले ? गाडगे महाराज , तुकडोजी महाराज यांनी त्यांच्या रचना copy right केल्यात काय ? श्रीशंकराचार्यांनी आपली स्तोत्रे copy right केलीत काय ? असे झाले असते तर ? जरा विचार करा . इंग्रजांनी त्याचे सगळे कायदे copy right केले असते तर ? त्याची royalty परवडली असती काय ? मयूर , छान गझल . . . फक्त शेवटच्या शेरात कण्हणे हे हसण्याशी थेट जोडता येत नाहीये . . . तो शब्द बदललास तर बरं होईल . . . चुभूद्याघ्या . . किचकट कामे सारी मेघात भले खालचा मजला मंद सुक्ष्म नरम विंडो गेटस म्युझीयममधे होतील बंद गहनीनाथ हे निवृतीनाथांचे गुरु , त्यांच्याच आज्ञेवरुन निवृत्तीनाथांनी गीतेवर प्रवचने दिली तीच पुढे ज्ञानेश्वरी ठरली हे खोटे आहे का ? ज्ञानेश्वरी मध्ये निवृत्तीनाथांसदर्भाचा खालील श्लोक काय दर्शवतो ? आयोजक : डेटींग प्रकरणात मुलांना आई वडिलांकडून तसेच आई - वडिलांना मुलांकडून एकमेकांना समजाऊन घेण्याच्या अपेक्षा असतात . या चर्चा सत्रामुळे त्या समजाऊन घेण्यासाठी तुम्हाला नक्कीच काहीतरी माहिती मिळाली असेल अशी अपेक्षा . काही तरी समजण्यात गडबड होते आहे . . . . . उत्तर लवकरच द्या मग एकदोन सूत्रांवर त्यांनी व्याख्यान दिले . तेही यथातथाच होते . ते झाल्यावर त्यांनी स्वतःच्या तीन चार पुस्तकं , सिड्या यांचं प्रकाशन केलं . मग पुढे होणार्‍या त्यांच्या ध्यानशिबिरांची वगैरे माहिती दिली . त्यांच्या फिया ऐकून डोळे पांढरे झाले . एका दिवसाच्या क्लासचे २५० $ . भारतातल्या कुठल्याशा २१ दिवसांच्या शिबिराची फी होती लाख रूपये ! हे मला पटलं . " आम्ही भीक देत नाही " हे इथे खरंच कोणी अभिमानाने लिहिलं असेल असं मला वाटत नाही . त्यांच्या कारणांना " नाकर्तेपणा झाकणे " म्हणणे मला पटले नाही . ते कदाचित भीक घालत नसतील पण योग्य मार्गाने गरजूंना मदत होईल अश्या इतर गोष्टी करत असतील . आणि ते काय करतात आणि काय नाही हे इथे कोणी विचारण्याची गरज नाही . प्रत्येकाला या गोष्टी चारचौघात सांगाव्या वाटत असतील असे नाही . लच्छी मोरासाठी नाचत रहाते . मोर येतो आणि जातोही पण ती नाचतच रहाते . हे नाचणंच महत्वाचं होऊन जातं मोर येण्यापेक्षा . मोर यायलाच हवा याची गरज वाटेनाशी होते कारण नाचता नाचता ती स्वत : मोर होते . हेच तर सावू सांगते कादंबरीत . . ' मोर हवा तर आपणंच मोर व्हायचं . जे जे हवं ते आपणंच व्हायचं . मोराला आपल्यातंच कुठेतरी ठेवून द्यायचं मग तो जाईलच कुठे ? पण मोर आत भिनायला हवा तर मग आनंदी राह्यलंच पाहिजे . बटाटे आणले सगळेच संपले फ्रिजमध्ये टोमॅटो काहीच उरले काय ! चिकन करू म्हणता ताजं ? कसली भाजी करू मी पतिराज | | | | विंदा करंदीकर सावरकरवादाकडून मार्क्सवादाकडे वळले , उतारवयात . प्र . प्रधान अध्यात्माकडे वळले . तीन दिवस भैय्याजींचा जप झालाच नाही . व्यायाम पण करावासा वाटला नाही . सुवर्णाने शेवटी मनावरच घेतले . ती माळ पलंगाच्या पायामागे आहे असे वाटले . जराशी ओढली तर थोडीच पुढे आली . " पलंग उचलावा लागेल . मी सुशांतला बोलावते . " ती बाहेर गेली , तशी भैय्याजींनी वाकून माळ थोडी आणखी ओढली , तर दोनच मणी हातात आले . कच्चा धागा तुटला होता . जीव घेण्या स्पर्धेत आणि त्याच्यासाठी परीक्षा देण्याच्या भानगडीत आपण चौकटीच्या बाहेर जाऊन विचार करत नाही हे जितके सत्य आहे तितकेच जेंव्हा कायदा मोडायची अथवा गेला बाजार वाकवायची वेळ येते तेंव्हा डोके नक्कीच आउट ऑफ बॉक्स विचार करत " खोक्यांचा " देखील विचार करताना दिसेल . . . निकिता हे झेपत नाही ती त्याच्या डोक्यात खुर्ची घालते . झटापटी नंतर बॉब तिला शांत करण्यात यशस्वी होतो . तिला विचार करायला वेळ देऊन खोली सोडतो . संशोधनाची उद्दिष्टे निश्चित झाल्यानंतर विशिष्ट प्रश्न तयार करावेत . उदा० ( ) मुलाच्या वडिलांच्या आर्थिक स्थितीचा मुलाच्या प्रमाण भाषावापराशी काय संबंध आहे ? ( ) मुलाच्या आईच्या शिक्षणाचा मुलाच्या प्रमाण भाषावापराशी काय संबंध आहे ? ( ) मुलाच्या वडिलांच्या शिक्षणाचा मुलाच्या प्रमाण भाषावापराशी काय संबंध आहे ? ( ) मुलाच्या जातीचा त्याच्या प्रमाण भाषावापराशी काय संबंध आहे ? इ० . यानंतर या प्रश्नांवर आधारलेली गृहीतके तयार केली . उदा० मुलाच्या जातीपेक्षा त्याच्या आई - वडिलांच्या आर्थिक स्तराचा प्रमाण भाषावापरावर जास्त परिणाम असेल , इ० . प्रत्यक्ष संशोधनाद्वारे ही गृहीतके चुकीची किंवा बरोबर सिद्ध होतील . भारतातील स्त्रियांमध्ये साक्षरतेचे प्रमाण : ५४ . १७ % युनिसेफच्या अहवालानुसार भारतातील जन्म झालेल्या परंतु त्यानंतर काहीही ठावठिकाणा नसलेल्या मुलींची संख्या : ५० दशलक्ष वयाच्या सोळाव्या वर्षापर्यंत विवाह होणाऱ्या भारतीय स्त्रियांचे प्रमाण : ४४ . % सोळाव्या वर्षाअगोदरच विवाह होणाऱ्या भारतीय स्त्रिया : २२ . % दहा - बारा वर्षांपूर्वीच्या राष्ट्रीय पातळीवरील गुन्हा - नोंदीच्या अहवालानुसार भारतात स्त्रियांविरुद्ध गुन्ह्यांच्या नोंदी : १५ , ४६८ बलात्कार , ३२ , ३११ विनयभंगाचे गुन्हे , हुंडाबळी ६६९९ , कौटुंबिक हिंसाचार ४३८२ . सोळा किंवा त्याहून कमी वयाच्या मुलींवर होणाऱ्या बलात्कारांचे प्रमाण : ३० % . विवाहित स्त्रियांमधील कुपोषण : ३३ % भारतीय स्त्रियांमधील अ‍ॅनिमियाचे प्रमाण : ५६ . % वाचनात आले की लाल , पिवळा नि हिरवा हे " रंग संकेत मानका " आधारे रस्त्यांवरील ट्रॅफिक सिग्नल्ससाठी वापरले जातात . काही चालकांच्या रंगांधळेपणाला आधार म्हणून हे रंग वापरले जातात , काहीवेळा लाल रंगांच्या दिव्यामध्ये नारंगी रंगाचा थोडा परिणाम आणि हिरव्या रंगाच्या दिव्यामध्ये निळ्या दिव्याचा थोडा परिणाम दिसतो , तो याचसाठी असावा . - - - अवांतर : चीनमध्ये लाल म्हणजे " जा " असं काही आहे काय ? राज्याकडे पाहण्याची अशी भूमिका असल्यामुळे आजच्या राज्याचा विस्तार होणारच , तसा जणू नियतीचा संकेतच आहे , असेही महाराष्ट्रातील धुरीण कर्तबगार लोकांना वाटू लागल्यास आश्‍चर्य नाही . त्यामुळेच महाराष्ट्राच्या राजधोरणाचे उत्तरायण सुरू झाले . मोगलांवर दबाव आणण्यासाठी युद्धततंत्राचा एक भाग म्हणून मराठे नर्मदेपार उत्तरेत आधीच दाखल झाले होते ; परंतु आता त्यांना तेथील मुलखावर प्रत्यक्ष ताबा हवा होता . साहजिकच पहिल्या बाजीराव पेशव्याने उत्तरेत स्वाऱ्या करण्याचा प्रस्ताव मांडला , तेव्हा श्रीपतराव प्रतिनिधीसारख्या मातब्बर आसामीच्या विरोधाकडे दुर्लक्ष करून बाजीरावाची योजना उचलून धरली . " " तुम्हासारखे कर्ते पदरी असता हिमालयापलीकडीलही किन्नरखंडीचे राज्य साधता येईल . मग या मसलतीचे काय अशक्‍य आहे ? " कृपया हिंदी कडे थोडे दुर्लक्ष करा . खूप चिंध्या केल्या आहेत वृश्चिक : कारोबार में उन्नति सुखद व्यावसायिक यात्रा के योग हैं कर्मक्षेत्र में अपने लगन परिश्रम से जिम्मेदारियों को पूर्ण कर प्रशंसा के पात्र बनेंगे चित्त प्रसन्न रहेगा असेच अनंत प्रश्न मनात घोळवत पोचलो त्याच्या झोपडीच्या सताड उघड्या दारात तेव्हा थबकलो क्षणभर दारुच्या धुंद वासानं अडखळत्या शब्दांच्या उंच स्वरातील गाण्यानं आणि विझत आलेल्या दिव्याच्या मिणमिणत्या प्रकाशातही उजळलेल्या त्याच्या चेहऱ्यानं धीर एकवटता नाही आला त्याच्या समाधीचा भंग करण्याचा दर तीन दिवसांनी ते विक्रीला पाठवतात . ३० युरो सेंट प्रतिलीटर असा सध्या भाव मिळतो . ( आम्ही दूध घेताना ते ६८ ते ७० युरो सेंट प्रतिलीटर मिळते ) . या गायी वर्षाचे महिने शेतात जाऊन चरतात . इतर महिने गोठ्यातच बांधलेल्या असतात . जनावरांसाठी लागणारा चारा शेतातच पिकवितात . साधारण फूट वाढणारं गवत असतं . ते कापून , बारीक करून , प्रेस करून त्याच्या पेंड्या करून ठेवतात . वर्षातून वेळा ही गवतकापणी होते . वर्षातून एक पिक मक्याचं . मका तोडून उरलेली धांडं ट्रॅक्टरखाली दाबून , चुरून गवतात मिसळायचे . त्याचे पाऊस बर्फात रक्षण करायचे . हे गुरांचं हिवाळ्याचं खाद्य . / / श्री गणपतीची आरती / / सुखकर्ता दु : खहर्ता वार्ता विघ्नाची / नुरवी पुरवी प्रेम कृपा जयाची / / सर्वांगी सुंदर उटी शेंदुराची / कंठी झळके माळ मुक्ताफळांची / / 1 / / जय देव जय देव जय मंगलमूर्ती / / दर्शनमात्रे मन कामना पुरती / / धृ / / रत्नखचीत फरा तुझ गौरीकुमरा / चंदनची उटी कुमकुम केशरा / / हिरे जडीत मुकुट शोभतो बरा / ऋण झून तेणु पुरी चरणी घागरिया / / 2 / / जय देव जय देव जय मंगलमूर्ती / / दर्शनमात्रे मन कामना पुरती / / लंबोदर पीतांबर फणिवर बंधना / सरळ सोंड वक्रतुंड त्रिनयना / / दास रामाचा वाट पाहे सदना / संकटी पावावे निर्वाणी रक्षावे सुरवरवंदना / / 3 / / जय देव जय देव जय मंगलमूर्ती / दर्शनमात्रे मन कामना पुरती / / सर्वप्रथम प्रतिसादांबद्दल सर्वांचे धन्यवाद , उत्तरे द्यायला उशीर झाला त्याबद्दल क्षमस्व . थोडक्यात मला वाटते ते लिहीते - हा लेख लिहीण्याचा हेतू थोड्या प्रमाणावर साध्य झाला आहे असे वाटते . हेतू राजेंद्र म्हणतात त्यामुळे ( उपक्रमावर शक्य आहे तेवढा ) सांख्यिकी विदा गोळा करण्याचा होता . तसेच दुसरा हेतू असा होता की आपण ज्या प्रकारे बोलतो त्याच प्रकारे का बोलतो त्याचा मनातल्या मनात तरी स्पष्ट विचार करावा . सावरकर आणि भाषा " शुद्धी " अशासारख्या विषयांमध्ये आपले विचार हे स्वतःपुरते राहता आपल्या इतर भावभावनांचे विचारांवर परिणाम होतात . त्यामुळे केवळ स्वत : पुरता मराठी बोलण्यासंबंधी विचार करणे हाही हेतू होता . तोही थोड्या प्रमाणात साध्य झाला असे वाटते . काही जाणकारांच्या मते मज , तुज , माझिया , तुझिया , घेशी , देशी असे शब्द शक्यतो टाळावेत . मला त्यांचे मत पटते त्या दृष्टीने मी प्रयत्नही करतो मी मात्र सगळ्यांनी हा चित्रपट त्याच्या दर्जासाठी , अभिनयासाठी , गाण्यांसाठी , छायाचित्रणासाठी , उच्च निर्मितीमुल्यांसाठी अवश्य बघावा असे आवर्जून सांगेल . आपल्या घरातल्या संगीताची आवड असणार्‍या ज्येष्ठांना हा चित्रपट अवश्य दाखवा . त्यांनही हा चित्रपट १०० % आवडेल यात कुठलीच शंका नाही . एक उत्तम चित्रपट पाहिल्याचे समाधान हा चित्रपट नक्कीच देतो . माझी आई तर हा चित्रपट पुन्हा बघायचाय म्हणून हट्ट धरून बसलीये . छे ! हिंसेचा मीही निषेधच करतो . माझे म्हणणे माझ्या आर्ग्युमेंटच्या काँटेक्स्टमध्ये पहावे . नक्षल गोळ्या घालणारेच आहेत , पण त्यातल्या त्यात त्यांच्या गोळ्या त्यांच्याच मताने तरी जस्टिफाइड होतात का , कशासाठी ते गोळ्या घालतात , टु व्हॉट एण्ड ; अशा अर्थाने ते वाक्य आहे . नक्षलांकडून काहीच अपेक्षा नाही . त्यांनी विकासकामाला सहकार्य करावे हीदेखील अपेक्षा नाही , ते करणार नाहीत हे ठाऊक आहे . झालेच विकासकाम तर ते त्यांच्या बॅनरखाली व्हायला हवे अशी त्यांचीच अपेक्षा असेल . अलीकडे काही नक्षलग्रस्त भागांत सिव्हिल सप्लायचा तांदूळ आम्ही वाटणार असे म्हणू लागले आहेत . म्हणजे आयत्या बिळावर नागोबा . असाही त्यांचा शिधा या सिव्हिल सप्लायमधूनच जातो म्हणा . पण क्रेडिट घ्यायला हवेच आहे त्यांना . हो , पण फोटोग्राफीने कितीही सूक्ष्म आणि छान फोटो काढता आहे तरी हाताने काढलेल्या चीत्राचीच किंमत बाजारात जास्त असते . . . फोटोग्राफी जरी कला असली तरी ते तंत्रज्ञान आहे आणि हातानी चित्र काढणे हे कसब आहे . . . एका कॅनवास वर आकार , रंग . सगळे हाताने अन बुद्धी वापरून उतरवणे हि खूपच अवघड गोष्ट आहे . . . बाकी चालु द्या . वाटाघाटी फिसकटल्यावर पॅलेस्टीनींनी दुसरा उठाव सुरु केला , ज्याला अल - अक्सा इन्तिफादाह असे ओळखले जाते . हा उठाव विरोधकांचे नेते एरीयल शॅरॉननी ( Ariel Sharon ) माऊंट देवळाला जेरुसलेममध्ये भेट दिल्यावर लगेचच सुरु झाला . वाटाघाटी फिसकटल्यामुळे आणि युद्धाला पुनःश्च तोंड फुटल्यामुळे बरेच डाव्या आणि उजव्या विचारसरणीचे इस्रायली बराकपासून दूर गेले , शिवाय शांतता प्रक्रियेला त्यांनी अपयशी ठरवले . खोब - याचे तुकडे भंडार उधळला जातो . खोब - याचे तुकडे उधळण्यामागे अनेक कारणे आहेत जसे आपला वंश खोब - याच्या कुटक्यासारखा एकास दोन दोनास चार असा वाढत जावा तर दुसरे असे की पूर्वी सोन्याच्या मोहरा भंडारा बरोबर उधळल्या जात असत परंतु कालौघात मोहरा शक्य नाही म्हणून खोबरे उधळले जाते सोन्याच्या मोहरा किंवा खोबरे याहीपेक्षा श्रद्धेने केलेला विधी महत्वाचा अंतःकरणापासून दिलेली हाक देवाला पोहोचते

Download XMLDownload text