EN | ES |

mar-14

mar-14


Javascript seems to be turned off, or there was a communication error. Turn on Javascript for more display options.

अरे आधी जनतेकडे पहा . रोज कोण उपाशी झोपत आहे ते पहा . आपल्या वेळेला किती बंधन असायची . वडीलांच्या वयाच्या लोकांबरोबर गप्पा मारायला कुणी प्रोत्साहन द्यायचे नाही . फार तर मुलाखत व्हायची . कितवीत आहेस . शाळेत नंबर कितवा . हा घे खाऊ , पळ खेळायला . आता तस नाही . मुल आईवडील आणि सिरीयल्स यांच्याबरोबर कायम असतात . आर्यांनी भारतावर स्वारी केली दास दस्यू यांना जिंकले या सिध्दांताला जे लोक उचलून धरतात त्यांनी ऋग्वेदातील काहि ऋचांकडे कानाडोळा केलेला आहे . या ऋचा लक्षात घेता त्या सिध्दांताची ज्यांनी उभारणी केली त्यांचा सारा खटाटोप व्यर्थ आहे , असे त्या ऋचा वाचल्यानंतर लक्षात येते . त्या ऋचा खाली देत आहे . हा नमुना नंबर दोन . तासन॑ तास एका जागेवर एका पोज मधे उभा राहणारा हा पुतळा . मधूनच एखाद्या प्रेक्षकाकडे बघून डोळा मिचकावतो तेव्हा बघणारा क्षणभर हादरतो . या कार्यक्रमाची सुरवात चुकली त्याबद्दल इतकी हळहळ वाटतेय आता . अतिशय सुरेख झाला कार्यक्रम . भीमराव एकदम अनझ्युमिंग वाटले . एखादी गझल म्हणताना त्या गझलेला समर्पक असे दुसर्‍या एखाद्या गजलेतले एखाद दोन शेर म्हणतात . ते अत्यंत चपखल निवडले होते त्यांनी . फार सुंदर , प्रवाही भाषेत लिहिले आहे . आवडले . अभिनंदन . या चर्चेत मी असे कुठेही म्हटलेले नाही . चर्चेत उपस्थित केलेल्या प्रश्नांची उत्तरे जाणून घेण्यात मला खरेच रस आहे . आपल्याला नसल्यास कृपया , इतरांचा रसभंग करू नये . " ज्योतिषाच्या गाभार्‍या " आम्हाला श्री श्री भट भेटले . त्यांनी आम्हाला " खाद्य " पुरवले म्हणुनच आम्ही गाभार्‍याकडे जाणार्‍या लोकांसाठी " ज्योतिषाकडे जाण्यापुर्वी . . . . . . " लिहू शकलो . प्रकाश घाटपांडे मला जर चेक पाठवायचा असेल तर वर दिलेल्या पत्त्यावर private कुरियर जात का ? त्यांची प्रतिभा सर्वस्पर्शी होती आणि त्यांच्या कित्येक रचना त्यांच्या विद्वत्तेची , तत्वज्ञानातील अभ्यासाची ग्वाही देतात . उर्दू शायरीतील कित्येक रचनांप्रमाणे त्यांच्या रचनांतूनही कित्येक अर्थ निघतात , आणि वरवरच्या अर्थापलिकडे खूप काही सांगून जातात . त्यांचा अजून एका प्रसिद्ध रचनेतील ( ' एक नया शिवाला ' ) हे काही अशआर - म्हणजे नक्की काय ? मूळ लेख उपरोधाने लिहिला आहे का ? तो तसा लिहिला नसल्यास भारतीय संस्कृती म्हणजे काय याविषयी गहन प्रश्न उपस्थित करतो . ते प्रश्न हाताळण्याचा प्रयत्न आहे इतकंच . पर्शियन लिपी मला पण येत नाही पण नुक्तयुक्त देण्याच्या उद्देश असा की तो उच्चार ( पर्शियन भाषेत केला जाणारा ) ' हलका ' उच्चार आहे असे दर्शविणे . ह्याच मंचावर पूर्वी शुद्धोच्चारण कार्यशाळेविषयी मी वाचले होते . त्या कार्यशाळेत मला जाण्याचा योग आला तिथेच ही माहिती कळली होती . असो . ' हुरहुर असते तीच उरी ' मुग्धा गाऊ लागते आणि आपल्या अंगावर सर्रकन काटा येतो . अगदी शहारून जातो आपण ! ! आता एक प्रश्न पडू शकतो , की लोकांच्या मनात या व्यवस्थेविषयी इतका रोष असताना ती बदलण्यासाठी क्रांती गेला बाजार संप , मोर्चे तरी का झाले नाहीत ? याचे कारण , म्हणजे या दलदलीत उमललेली काही कमळे . ज्यांनी आपल्या कार्याने , कर्तुत्वाने अशा सेवेचे नाव उज्वल केले . या सेवेसाठी असणारा आदर कायम ठेवण्याचा देखील आपल्या परीने प्रयत्न केला . अविनाश धर्माधिकारी , किरण बेदी , टी . एन . शेषन , आमोद कंठ , ज्ञानेश्वर मुळे ही त्यातलीच काही उदाहरणे . यामुळेच एका बाजुला नितांत आदर तर दुसर्‍या बाजूला द्वेष अशा काहिश्या वेगळ्या अवस्थेत आजचा समाज आहे . पण , प्रत्यक्षात ही ' नोकरशाही ' आहे कशी , ते कोणालाच माहित नाही . आणि अशा अवस्थेला हेच नसलेले सर्वांगीण ज्ञान हे एक महत्वाचे कारण आहे असे म्हणायला हरकत नाही . " सर्वमसामान्यतः " ( माझ्या निरीक्षणातील बहुसंख्य . . खरेतर प्रत्येक जण कधी ना कधी ) लोक वरीलपैकी एका अथवा अनेक कारणांमुळे संवाद तोडतातच अथवा घाऊक वक्तव्ये करतात . नाही , लेख निश्चितच वाचला पाहिजे , कारण आपण फार छान ओळख करून दिली आहे . परंतु त्यावर विचार काय करायचा हा खरा तर प्रश्नच आहे ! : ) लोकं जाणून बुजून असे करतात असे वाटत नाही . पण धर्माच्या नावाखाली जेंव्हा उपदेश केला जातो तेंव्हा अधिक प्रजोप्तादनाचा उपदेश असतो . त्याची कारणे सामान्यांना समजत नाहीत . पण धार्मिक संस्था मात्र जाणून असतात . लोक पाद्र्याचे अथवा इमामाचे ऐकून वागतात . सुदैवाने भटजीचे कोणी ऐकत नाही ( अगदी सत्यनारायणाच्या कथा चालू असल्या , त्याही मराठीत , तरी हळूच घड्याळाकडे बघतात ! ) आणि कुटूंबनियोजनाचा भर हा जाणून बुजून असे मला वाटत नाही , पण बहुसंख्य असल्यामुळे हिंदूंवर देण्यात आले , ज्यांच्यात पण पुर्वी देवाची कृपा , " अष्टपुत्रा सौभाग्यवती भव " वगैरे म्हणायची प्रथा होती . " लेकुरे उदंड झाली , तो ते लक्ष्मी निघूनी गेली , बापुडे भिकेस लागली , काही खाय मिळेना " हे सतराव्या शतकापासून सांगणे चालू आहे . . . . या धाग्याच्या निमित्ताने आमचाच एक धागा आठवला . आत्मप्रौढीचा धोका बाळगून हे दर्शवू इच्छितो की आमच्या ' महाराष्ट्रात फेसबुकवर बंदी ? ' या धाग्यावर आम्ही प्रेषित महंमदाच्या त्या कुप्रसिद्ध चित्रांचे दुवे दिले होते आणि त्यांपैकी ' आमचा ह्याच्यावर भारी जीव ' असलेले असे एक चोप्य - पस्तेदेखील केले होते . ते या प्रतिसादात होते . . घ्या . असे सांगितल्यानंतरही ते संपादित करण्यात आले . निव्वळ त्याचा दुवा ठेवण्यात आला . त्याच धाग्यावरील काही सन्माननीय प्रतिसादकांच्या तिथल्या प्रतिक्रिया आणि गेल्या काही दिवसांतल्या प्रतिक्रिया यांचा तौलनिक अभ्यास करून काही उच्चविद्याविभूषित , सुखवस्तू आणि विद्वान लोक काही रोचक निष्कर्ष काढू शकतील कदाचित , पण इतर गटांत मोडणार्‍या काही साक्षरांनाही ते शक्य होईल याची शक्यता नाकारता येत नाही . बाकी चालू द्या . म्हणूनच जुन्या पत्रांत राजांच्याबद्दल शब्द येतात बेलाफुलासारख्या भक्तीचे , तुळशी - दवण्यासारख्या अन् चाफा - बकुळीसारख्या सुगंधांचे हे बघा ना ! ' राजश्रींचे राज्य म्हणजे देवताभूमी ' , ' हे श्रींचे राज्य आहे ' , ' हे श्रींच्या वरदेचे राज्य आहे . अनिस्टनच्या त्या प्रयोगाद्वारे त्यांनी त्या झाडाच्या पानांचा उपयोग करून पाण्याच्या चौथ्या रुपात म्हणजे " गोठलेल्या पाण्याच्या पण गरम असणार्‍या बर्फाच्या " रुपात त्या जलजीवांना गोठवून अनेक हेलीकॉप्टरद्वारे अंटार्टीका खंडावर त्यांना मोठ्या टाक्यांमध्ये आणून अतिशय खोल खोदून त्यांना गाडून बंद करून टाकले होते . आमच्या व्यवसायात उलट आहे . इथे काय लागते यापेक्षा काय नको हीच यादी फ़ार मोठ्ठी लांबलचक असते . अगदी मारूतीच्या शेपटीपेक्षाही लांब . सगळ्या परम्परा झुगारून देणारे ओशो , जे . आणि यु . जी . ' मीच शहाणा आणि माझेच खरे ' ही मूळ भ्रान्ति काही सोडून देउ शकले नाहीत . या तिघान्चे परस्पर धुलाई केन्द्र तसेही चालू होतेच . आता या तिघान्चे शिष्य आपले बुवा सोडून बाकी दोघे , आणि तथाकथित ' जुन्या वळणाचे ' अध्यात्म यान्चे धुलाई केन्द्र चालवतील . चालायचेच . इतका वाईट अनुभव येऊनही , आपल्याला कोणीतरी साथीदार असावा , ज्याच्याशी आपली मानसिक जवळीक असेल , शारीरीक जवळीक असेल या भावनेने रोहीत अस्वस्थं असतो . त्यातच पुन्हा त्याचं अड्ड्यावर जाणं होतं आणि कोणत्यातरी माणसाशी जवळीक होते . पुन्हा एकदा जेव्हा जातो तेव्हा त्याला तिथे नरेन भेटतो . नरेन एका NGO साठी काम करत असतो . त्या संस्थेचा एक Gay Support Group पण असतो . नरेन कडून रोहीतला त्याची सर्वं माहीती मिळते . नरेन पण Gay असतो तो रोहीतला ट्रस्ट मध्ये येण्याचं आमंत्रण देतो , पण भीती आणि असुरक्षिततेच्या भावनेमुळे तो तिथे जात नाही . नरेनची आणि रोहीतची अधूनमधून भेट होत असतेच . याच काळात अड्ड्यावर आलेल्या संबंधामुळे रोहीतला गुप्तरोग होतो , आणि त्यावेळी त्याला नरेनची खूप मदत होते . रोहीतला नरेनबद्दल विश्वास वाटतो . बाकी बाजूला ज्ञानेश्वर आणि त्यांच्या खाली पंतप्रधान मनमोहनसिंग , ( औपचारीक सरकारी पद नसूनही ) सोनीया गांधी , आणि मुख्यमंत्री अशोक चव्हाण यांचे चेहरे झळकलेले पाहून " अरे अरे विका झालासी पावन " असे स्वगत म्हणले गेले ; ) माझे वडील गुडघेदुखीने सतत आजारी असतात . त्यांचे जेवण इतर सगळं मलाच करावं लागतं . बहीण मतिमंद असून तिचे वर सतत लक्ष ठेवावे लागते . ती झोपलेलि असताना फक्त तिचा काहीच त्रास नसतो , अन्यथा ती फार जोरजोराने बडबडत असते अकारण रडू लागते . मी गेल्या - १० वर्षांपासून ट्रेक करतोय . . काही लेख माबोवर टाकलेही आहेत . . पण या ट्रेकमुळे आणि लेखमालेमुळे ' माझिया जातीच्या ' अनेक धुरंधरांशी प्रत्यक्ष - अप्रत्यक्ष भेट झाली , हा आनंद मोठा आहे . . . धन्यवाद ! ( ) कन्येचे घरातील स्थान : कन्या जन्माला आली की मात्यापित्यांना काळजी सुरू होई . एक शक्यता अशी की काही वेळी नवजात कन्येला वनात सोडून देण्यात येत असावे . सीता ही त्यातली एक असावी . अशोकवनातील सीतेच्या विलापाचे वर्णन करताने वाल्मीकी म्हणतो : ' आठवत नाही . पण हे नाव कुठं तरी ऐकल्यासारखं वाटतंय . कदाचित लहानपणी पुस्तकात वाचलं असेल . ' असेच ' मि . उपक्रम ' ह्यांना देखिल वाटत असल्यास आणि त्यांनी तसे जाहिर केल्यास सगळेच सबुरीने घेतिल असे वाटते . ) तोंडात तीळ भिजणे . सततची बडबड करूनही ह्यांच्या घशाला कोरड कशी पडत नाही , हे काही उमगत नाही . साधी आज घडलेली घटना सांगायची असेल तर दोन महिन्यापुर्वी घडलेल्या तिसऱ्यांच्या गोष्टी पासून सुरवात करून पूर्ण गावाच्या गप्पा ऐकवून शेवटी आज काय घडले ते सांगणारच नाही . फोनवर नुसता निरोप कधीच सांगणार नाहीत . एकदा फोन हातात घेतला , की दोन तासांची निच्छिती ! घरी पोहोचल्यावर आपण दुःखसागरात बुडतो अन पलंगावर पसरतो . सकाळच्या गजरात पुन्हा पीएम ऎकू येऊ लागतो . आपण अर्धवट झोपेत उठतो अन समोरचं कॅलेण्डर शनिवार दाखवतं . आपल्या झोपेतल्या आनंदाला पारावार राहत नाही . आपण पुन्हा लवंडतो अन बाजूच्या ऊशीला आनंदात कवेत घेतो . पण तोच " सोमवारी बघून घेईन ! " असं कुणीतरी आपल्या कानात पुटपुटतं . कवेत ऊशी नसते . पीएम असतो . आपण हडबडून उठतो . डोळे चोळून ऊशी चाचपून पाहतो . एक नजर पलंगाखालीही जाते . पीएम आसपास कुठेच नसतो . विचार करायला लावणारा लेख आहे . पण सर्वे जन आस विचार किवा कृती करत नाही . कार्यक्रम करून भांडवल गोळा करणे जास्त करून हाच उद्देश असतो . मराठी विषय हा नुसता राजकारणी नेत्यांसाठी मराठी नावा खाली हिंदी कार्यक्रम करून भांडवल गोळाकरण्या साठी वापरला जात आहे . लोकांनी अश्या वेळी बहिष्कार घालणे , हे योग्य . पण त्यासाठी एकजूट राहावे लागते . जुन्या हितगुज वर प्रत्येक पोस्ट ला थेट लिंक देता यायची तसे या बदलानंतर आता होउ शकेल का ? नरमांसभक्ष्य बनण्याच्या उदाहरणास तुमची अनुमती अपेक्षितो ( असे सत्य उदाहरण घडलेले आहे ) . स्लिपरी स्लोप बहुदा ' गर्भाला एन्टिटी मानावे की नाही ' येथे सुरू होतो . पण केवळ स्वतःशीच संबंध असलेलेही जितके मोठे स्वातंत्र्य देवाणघेवाणजोगे ठरविले जाईल तितकी शोषणाची भीती वाढेल . रॉबिन कुकच्या ब्लाईंडसाईट या कादंबरीत हा विषय आहे . तसेच डॉ . फॉस्ट या लोककथेत नायकाचा आत्माच विक्रीसाठी असल्यामुळे तो मिळविण्यासाठी सैतान किती धडपड करतो ते पहा . मला असे वाटते की शोषणास प्रतिबंध करण्यास सरकार जितके सक्षम असेल तितक्याच प्रमाणात अधिकाधिक महत्वाच्या स्वातंत्र्यांना निगोशिएबल करण्यात यावे . ( ) मी जीडीपीचा उल्लेख कुठेच केलेला नाहीं . फक्त ' एकूण अंदाजपत्रकापैकी सिंहाचा वाटा ' असे लिहिले आहे अशी माहिती मी पाकिस्तानी वृत्तपत्रातच वाचली आहे . दुर्दैवाने ते दुवे मी जपून ठेवलेले नाहींत . पण शोधून पहातो . ( ) पाकिस्तानची जीडीपी वाढण्याचा आणि मुशर्रफ यांच्या Kashmir Obsession मधील संबंध कळला नाहीं . पण मुशर्रफ यांच्या प्रत्येक भाषणात काश्मीर असतेच तसे इतरांच्या भाषणात नसते . जितकी मजा कंप्युटरला जोडलेली यंत्रं करायची तितकीच आमचे मास्तर आणि पोरं करायची . मला फोर्ट्रान शिकवायला एक अत्यंत तिरसट , खडूस आणि विक्षिप्त मास्तर होता . बोलायच्या ऐवजी तो खेकसायचाच ! जर का एखाद्याची चूक त्याला दिसली तर तो त्याला कार्ड रीडरसारखा फाडून खायचा . त्याला आम्ही तिरसिंगराव म्हणायचो . कोर्स सुरू होऊन महिना होऊन गेला तरी पठ्ठ्या शिकवायला उगवलाच नाही . पोरांनी कंटाळून लेक्चरला येणं बंद केलं . कुणी तरी ' वर ' तक्रार वगैरे केल्यावर एक दिवस तो उगवला . वर्गात कमी पोरं बघून लगेच खेकसला . . ' बाकीचे कुठे आहेत ? सगळे आल्याशिवाय मी लेक्चर घेणार नाही ' . . आणि गेला . पुढच्या लेक्चरला सगळ्या पोरांना बाबापुता करून जमवलं . वर्गात आल्या आल्या तो गरजला ' प्रत्येकाकडे फुलस्केप वही आणि पेन्सील पाहीजे . त्या शिवाय मी लेक्चर घेणार नाही . ' आयला ! पोस्ट ग्रॅज्युएट कोर्स आहे की शाळा ? पण करतो काय ? आलिया तिरसटाशी असावे सादर ! पुढच्या लेक्चरला सगळे वही पेन्सील घेऊन हजर ! म्हंटलं , चला ! आता तरी याची सगळी कारणं संपली असतील . मीठ लावलेली कोलंबी स्वच्छ धूवून घ्यावी . हे अस का ? आम्ही धुवुन मग सगळ लावतो . प्रवासात असताना सकाळी आणि रात्रीचे दुधी - आवळा रस , कोरफड रस इत्यादी मात्र बरोबर ठेवते आणि ते कटाक्षाने घेतेच . दिवस पाचवा - आज आमच्यापुढे गहन प्रश्न होता . रत्नागिरीला जावे अथवा नाही . आधीच्या प्लॅननुसार आम्ही रत्नागिरीजवळील रत्नदुर्ग आणि त्याच्या थोड्या पुढे असलेला देवगडपासून मोहिमेची सांगता करणार होतो . पण मध्ये माझ्या आजारपणामुळे निम्मा दिवस वाया गेलेला . त्यामुळे आता काय करावे हा विचार डोक्याला शिणवत होता . हे स्वतः थेट कोणत्याही वादग्रस्त ठरु शकेल अशा गोष्टीत पडत नसत ते दरवेळी नेहरुंना पुढे करत . मोतीलाल नेहरुंना आपला मुलगा जवाहर हाच पुढे भारताचे नेतृत्त्व करायला यावा आणि त्याला गांधींचा पाठिंबा असावा हीच आस होती . तसे त्यांनी गांधींजवळ बोलूनही दाखवले होते . नेताजी सुभाषचंद्र बोस ह्यांना यथास्थित डावलण्यात जी काही कारस्थाने गांधींनी केली तशीच कारस्थाने त्यांनी ५५ कोटीच्या बाबतीतही केली . उपोषण नेमके त्याच वेळी व्हावे हा काही योगायोग खचितच नाही ! जवाहरलाल नेहरुही पट्टीचे राजकारणी होतेच . भाषा वापरतानाच संदिग्ध वापरायची की सोयिस्कर अर्थ काढायला सोपे जाते हा हेतू . गांधीच्या पाठिंब्याशिवाय आपल्याला जनमताचा आधार नाही हे जवाहरलाल ह्यांना माहीत होते . आपण नेतेपदी असलो तरी खरा करविता गांधीजी आहेत हे ते पक्के जाणून होते त्यामुळे त्यांना दुखावण्याची चूक करणे शक्यच नव्हते . आपल्या मनात जे काही खरे आहे त्याचा उच्चारच करायचा नाही , समोरची व्यक्ती त्या विषयाला तोंड फोडायला अगदी आतुर असताना त्या व्यक्तीला केवळ झुलवत , ताटकळत ठेवायचे , हा मार्ग गांधीनी अनेकदा स्वीकारला आणि मग वेळ येताच अवसानघात करणे ही गांधींची खासियत होती , कारण त्यांच्याच मनात असलेला जबरदस्त आंतर्विरोध ! अहिंसेपेक्षा वेगळा मार्ग स्वीकारणारा तो काट्यासारखा काढलाच गेला पाहिजे हे मूलतत्त्व . कारण त्या मार्गाने जाऊन कोणी लोकप्रिय झाला तर मला कोण विचारणार ? कळले किती कितीसे , वळले किती कितीसे वळल्या आढ्यतेला जपण्यात वेळ गेला त्यापेक्षा दोन - तीन फॅशन ची चॅनेल्स काढा की कोणी नाही सांगायला ? कोणी नाही . अक्तुअल्ल्य . कोणी नाही म्हणून काहीच नाही फरक पडत . पण मी कुठे कमी पडलोय तेच नाही समजत ! ! ! मग जर कुठे कमी पडलो नसेल तर नेहमी माझ्याच बाबतीत का असा होतं ? ? ? मीच का नेहमी मागे राहतो ? ? ? . माझ्या सोबतच का कोणी नसता ? ? ? ना देव ना धर्म . ना मित्र ना शत्रू नेहमी चाच मी एकटाच . सगळ्यात शेवटी . . " चल निघतो " त्याने कॅलिबरला किक मारली आणि गिअर टाकत म्हणाला , " अरे हो , तुझी मैत्रीण छान आहे यार . मस्त गप्पा मारल्या आम्ही " रानभर ओल्या चिंब पावसाला , ओंजळभर आसवांच्या थेंबानी , गहिवरून आलं तरीही , शांत रहा म्हणतेस ? कोणे एके काळी वातुळ निबंध , अतीजड शब्द आणि इन्नोव्हेटिव्ह जोडशब्द यांनी युक्त लेख ( ते ही दिवसाला च्या सरासरीने ) पाडुन श्रीमान कोदा ह्यांनी खरडवहीत येऊन " लेख वाचा आणि प्रतिक्रीया द्या " ह्याचा जाप सुरु केला होता तेंव्हा देखील असाच शॉट लागला होता . मग पु . . म्हणतात त्यानुसार जर एखाद्या गोष्टीचा आपल्याला त्रास होत असेल तर ती गोष्ट आपल्याच साठी आहे असे समजुन आनंद घ्यावा म्हणजे त्रास होत नाही . त्याच हेतु ने प्रेरित होऊन लेख टाकल्या गेला आहे . वैयक्तिक असे काय वाटले ते कृपया स्पष्ट करावे . जे लिहीलंय ते संपुर्ण पणे निनाद यांच्या लेखणशैली शी मॅच करते . निनाद चा रंग , जात , वैयक्तिक आयुष्य किंवा लोक किंवा अजुन कोणत्या कॅरॅक्टरिस्टिक्स् चा लेखात उल्लेख केल्या असल्यास त्याला वैयक्तिक म्हणावे . उगाच सनसनिखेज प्रतिक्रीया देऊन टिआरपी वाढवु नये . ज्येष्ठ नागरिक आणि बुजुर्ग संपादक श्री छोटा डॉण ह्यांचा + देखील आश्चर्यकारक वाटला नाही . हल्ली त्यांना कशातंच मुड नसल्याने ते दुसर्‍यांचाही मुड घालवण्यासाठी असे " + " लावत असावेत असं प्रथमदर्शनी दिसतं . जो प्रत्यक्ष भक्षितो विष जे मूर्ख बैसती त्याचे पंक्तीस त्यांसी मृत्यु आला या गोष्टीस संदेह काही असेना ७७ पक्या - मग त्यात काय एवढंसं ? सगळीकडेच चालतं हे . फुरानो हे शहरापेक्षा एक छोटं गावच आहे म्हटल्यास वावगं ठरणार नाही . होक्काईदोची राजधानी साप्पोरोपासून साधारण दीडशे कि . मी . किंवा दोन - अडीच तासांवर हे गाव वसलं आहे . फुरानोच्या जवळ जाऊ तसं रस्त्याच्या दोन्ही बाजूंना विस्तीर्ण भाताची शेतं दिसू लागली . फुरानो प्रसिध्द आहे तिथल्या फार्म हाऊसेस् साठी . जुलै ते ऑगस्टदरम्यान तिथल्या जवळजवळ प्रत्येक फार्महाऊसमध्ये लव्हेंडरच्या बागा फुलतात . हॉटेलचा ताबा मिळण्यास अवकाश असल्यामुळे मग जवळचं ' तोमिता पाकिस्तानची स्थापना करण्यास त्यांनी दु : खद अंत : करणाने परवानगी दिली खरी , पण फाळणी ही ' एकदाच घडणारी कृती ' ( श्ाठ्ठद्ग ह्लद्बद्वद्ग ड्डष्ह्ल ) आहे , असे त्यांना वाटत होते . म्हणूनच फाळणी नंतर हे दोन देश सुखात नांदतील आणि विभक्त संसार थाटलेल्या भावांप्रमाणे आनंदात राहतील , अशी त्यांची भाबडी समजूत होती . पण फाळणी ही एकदाच घडणारी घटना नसून ती सतत चालणारी प्रक्रिया ठरली आणि अनेक मानसिक भावनिक फाळण्या होतच राहिल्या . हा आपल्याच तत्त्वज्ञानाचा पराभव त्यांना बघावा लागला असता . बहुत पसंद आयी , आपकी रचना है - - - ' विज्ञान ' पर पढ़िए : शैवाल ही भविष्य का ईंधन है ! भारतीय पंचांगातील तिथी , वार , नक्षत्र , योग आणि करण यांच्या सुटसुटीत व्याख्या ; सायन - निरयन पद्धतींची सोपी उकल ; अमावस्यांत आणि पौर्णिमान्त महिन्यांची रचना ; तिथीच्या क्षय - वृद्धीच्या संकल्पना ; अधिक क्षय मासांच्या संकल्पना ; आपापल्या स्थानांचे अक्षांश प्रत्यक्षात सूर्याच्या प्रकाशात पडलेल्या सावलीच्या साहाय्याने कसे काढायचे ही माहिती ; तसेच अगदी आण्विक कालमापनापर्यंत कालगणनेचे सर्वच पैलू उत्तमरीत्या , तपशीलवार हाताळलेले असल्याने हे एक संदर्भ पुस्तक झालेले आहे . आपण उगाच रडतो की महागाई . . . महागाई . . . ! इथे ग्लास रुपायाला . . . ग्लासवर ग्लास फ्री आणि ग्लास घेतले तर तो ग्लास पण फ़्री . . . ! मंथली मेंबर्सना चकणा फ़्री . . . ! लाईफ मेंबर्सना पिक - अप आणि ड्रॉप फ्री . . . ! नुसता सेल लागला होता तिथं . , , , , , , , , , महाण हायसा जनु ! अरे कुठे कुठे जाता आणि काय काय सुचतंय ? लई भारी असो . . चित्रपटातील अविस्मरणीय दृश्यांची आणि संवादाची ओळख तुम्हाला थोड्या प्रमाणात व्हिडोंवरून आली असेलच . तर असा हा हिंदी चित्रपट सृष्टीच्या इतिहासात प्लॅटिनमच्या अक्षरांनी कोरून ठेवावा असा चित्रपट आपण सर्वांनी पाहायलाच हवा . लाकडं तोडतांना प्रत्येकाची नजर असायची एखाद्या घानमाकड बनवायला उपयोगी असणाऱ्या खोडाकडे . घान माकड म्हणजे एका सेंटर पिव्हॉट वर ( पिव्हॉट म्हणजे पण चांगलं कडक वाळलेलं लाकडाचा खांब ( ज्याला आम्ही बल्ली म्हणायचो . ही सागवानाचीच कोणाच्या तरी कंपाउंड्ची चोरुन आणलेली असायची ) . तर हा खांब जमितित गाडून त्यावर एक ( अळी चालतांना कशी दिसते ? आपलं अंग आक्रसुन घेत्ल्यावर . . तशा आकाराचं एखाद खोड घेउन त्याला जमिनित गाडलेल्या खांबावर मध्यभागी सपोर्ट दिला जायचा . मग दोन टॊकांवर दोन मुलांनी बसलं की मेरी गो राउंड सारखं त्याला फिरवता यायचं . होळी पेटवली की मग लहान मुलांना मेरी गो राउंड प्रमाणे त्यावर बसवुन फिरवलं जायचं . . फिरवणं सोपं व्हावं म्हणुन सेंटर पिव्हॉट ला शामबाबुच्या गॅरेजमधलं ग्रिस आणुन लावलं जायचं . मग कोणितरी लहान मुलगा पडुन रडणं सुरु होई पर्य़ंत हा खेळ चालायचा . नंतर मोठी मुलं पण ह्यावर ते लाकुड तुटेपर्यंत खेळायचे . अर्थात हे काही फार वेळ चालत नसे , थॊड्याच वेळात लाकूड तुटलं की होळीमधे फेकुन दिलं जायचं . एकः अधिक पुंजी गुंतवण्याची तयारी असेल तर ( तोटा सहन करायची तयारी ठेवून ) एव्हरेज करुन घ्या तुमच्या स्टॉक्स चे आणि जेव्हा मार्केट थोडे फार स्थिरावेल तेव्हा किमान तुमची मूळ गुंतवणूक तरी परत मिळेल नवी दिल्ली - जम्मू आणि काश्मीरमधील दोडा जिल्ह्यात ' लष्कर - - तैयबा ' या दहशतवादी संघटनेच्या दोन दहशतवाद्यांना आज ( रविवारी ) लष्कर आणि पोलिसांच्या जवानांनी गोळीबारात ठार मारले . पोलिसांनी दिलेल्या माहितीनुसार , लष्करचे हे दोन्ही दहशतवादी प्रमुख नेते असून , या दोघांची ओळख पटली आहे . अबू मुसा आणि झुल्करनैन अशी या दोघांची नावे आहेत . घटनास्थळाहून एके - ४७ जप्त करण्यात आल्या आहेत . य़ा परिसरात शोधमोहिम सुरु आहे . शशिकांत तांबे यांचा पोस्ट - मते - १३ व्ह्यूज ) सर्व देवांना ( पुरुष ) मग ते अगदी ब्रम्हा - विष्णु - महेशा पासून ते किन्नर गंधर्वांपर्यंत कायम जान्हवे घालुन का दाखवले जाते ? सर्व देव हे ब्राम्हण असल्याचे जनमानसावर ठसवण्याचे हे प्रयत्न का खपवुन घेतले जात आहेत ? ह्याउलट राक्षस देव विरोधी लोकांना मात्र ब्राम्हणेतर दाखवले जाते . रावण , बिभिषण वगैरे सोडल्यास कुठल्याच राक्षस वा असुराच्या अंगात कधी जान्हवे बघितले आहे का ? काही काही हलकट लोकांनी तर शिवाजीराजांना देखील काही चित्रपटात जान्हवे घालुन समोर आणले आहे . हा खोटेपणा कशासाठी ? सदस्यांनी ' मताधिक्याने ' म्हणणे हाणून पाडले म्हणताय आणि त्यांनाच लोकशाही हास्यास्पदही वाटते आहे म्हणताय . . कमाल आहे ! सहकार्‍यांनी पदवीपर्यंतचे शिक्षण हिंदीतून घेतले होते . > > माझ्यामते . प्र . , बिहार या राज्यात पण अशी सोय आहे . तिथे पदवी परिक्षेमधले टक्के बघितले की भोवळच येते . तसुमारे १९५० पर्यंत भारतीय मुस्लीमांना एकत्र करण्याचे काम या संस्थेने केले . नंतर या संस्थेचा उत्कर्ष सुरू झाला आणि ही संस्था इंडोनेशिया पर्यंत पोहोचली . आता ही संस्था जगभरातील एक प्रमुख मुस्लीम संस्था बनली आहे . इंडन मध्ये या संस्थेने एक भली मोठी मशिद बांधल्याने ती सर्व बांधवांच्या आदरास पात्र झाली आहे . सध्या अमेरिकेतील मुसलमान जमातीला एकत्र करण्याचे पवित्र कार्य चालले आहे . तिचा तो त्रासिक चेहरा आणि माझं मिश्कील हास्य ती बाब सोडता , मला फार इच्छा होती की टिळकांच्या केसरीचे आणि राजारामशास्त्री भागवतांचे छापील वाद चर्चेत यावेत . पण याबद्दल साहित्य माझ्यापाशी नाही . परिशिष्टात दुर्गाबाई म्हणतात : दीपक भारतदीप wrote 9 months ago : गुणैरुत्तमतां याति नीच्चैरासनसंस्थिताः प्रासादशिखरस्थोऽपि काकः किं गरुडायते हिन्दी में भावार्थ - ऊं more बोलो बोलो कुछ तो बोलो , गुस्सा छोड़ो दिल तोड़ो प्यार हो तो कह दो यस , प्यार नहीं तो कह दो नो फिर जो हो हो सो हो , फिर जो हो हो सो हो , हाय प्यार हो तो कह दो या ( . रफी ) हे गांधी घराणे देशाला विकल्याशिवाय गप्प बसणार नाही . तुला निम्मे आणि मला निम्मे असे करून हे कॉंग्रेस आणि भाजप वाले एकमेकांना गप्प करीत आहेत . देवा या देशाचे काय होणार हे आता तुझ्याच हातामध्ये आहे . अमेरिकेने जर इस्लामाबादकडे दुर्लक्ष केले तर पाकिस्तान आणखीनच चुकीच्या मार्गाने जाईल असे स्मिथ यांचे मत होते तर अफगाणिस्तानला वार्‍यावर सोडून दिल्यास तो देश पाकिस्तानच्या ढवळाढवळीमुळे कट्टर पाश्चात्यविरोधी बनेल आणि अतिरेक्यांच्या हल्ल्यांच्या कारस्थानाचे केंद्र बनेल अशी काळजी CIA ला होती . एकेकाळचे स्वातंत्र्ययोद्धे स्वातंत्र्य मिळाल्यावर ' सवत्या सुभ्यां ' चे ' सुभेदार ' झाले होते आणि त्यांनी अफगाणिस्तानात क्रूर असे यादवी युद्ध पेटविले होते . त्यांच्याकडे भारत पाकिस्तानकडच्या एकत्र हत्यारांपेक्षा जास्त छोटी हत्यारे होती . त्या राष्ट्रात हत्यारे मुल्ला भरपूर संख्येने होते दोन्हीत ISI ची लुडबुड होती ! चित्राताई , तुमच्या रुपाने या चर्चेत आणखी एका आईचा सहभाग झाला . " बुडणारा हिंदु धर्म नव्हे " हे मान्य पण म्हणून सामाजिक स्वैराचारावर अंकुश सुद्धा नसावा ? नवी दिल्ली ; पंतप्रधान डॉ . मनमोहनसिंग यांच्या वतीने 2 - जी स्पेक्‍ट्रम घोटाळाप्रकरणी सर्वोच्च न्यायालयात प्रतिज्ञापत्र दाखल करण्यात आले . माजी केंद्रीय दूरसंचारमंत्री . राजा यांच्याविरोधात न्यायालयात याचिका दाखल करण्यासाठी मागितलेल्या परवानगीवर पंतप्रधान कार्यालयाने निष्क्रियता दाखवल्याचा आरोप फेटाळण्यात आला आहे . त्यामुळे " = अं ( उच्चार ) " हा एका विशिष्ट प्रकारचा मराठी वर्ण आहे . " = ( उच्चार ) " हा वेगळा . त्यांचे वेगळे लेखन केले तर व्याकरणा - लेखनात एका प्रकारची सुसूत्रता येईल . बोलण्याशी सुसूत्रता येईल हा तर मुलांना लिहायला शिकवण्यासाठी आणखी एक फायदा . पुढला प्रयोग २१ ऑगस्ट २००९ ला सन्ध्याकाळी वाजता सुदर्शन रन्गमन्च येथे सादर होईल . क्लिनिक मध्ये गेल्यावर थोडा वेळाने बाई आल्या आणि तपासले . . . विचारले काही वेगळे खाल्ले पिल्ले का ? " नाही , पण हे लोक हल्लीच भारतात आले अमेरिकेतून आणि बाळाची पहिलीच visit आहे " , माझी आई . . . मग मला विचारले तुम्ही बाळाच्या कोण , " आई " . . . बरं . . . बाळाला gastro वाटतोय , admit करावे लागेल . . . फारसे सिरीयस नाही पण काहीही होऊ शकते . . . निर्णय तुमचा . . . मी घाबरले . . . नवर्याला फोन करून विचारले . आता फोनवर त्याला डॉक्टर admit कर म्हणतेय सांगितल्यावर तो होच म्हणणार . . . तर admit केले . . . त्याआधी private रूमचा भाव सांगून general पेक्षा बरे म्हणून रूम घेतली . . . हाताला सलाईन वगैरे लावले . . . मग नवरा आला . . थोड्या वेळाने इतर लोकांशी बोलले तर कळले कि सगळ्यांना gastro साठीच admit केले आहे . . . . बांर . . . ' सचदे पर्फ्यूमरी वर्क्स ' कडून उदबत्तीच्या पाकिटावर हनुमानाचे चित्र छापून धर्मद्रोह ! मैं अच्छी हूं घबराऊ नको ऎसा खत में लिखो कोणी मेल्याने तुझको लिखा मैं निकली रोडापर अगर तुझको शक है मुझपर नहीं निकलूंगी बाहर मैं पानी को जाऊ क्या नको ऎसा खत में लिखो चिन्मय , आपला सविस्तर लेख शांतपणे वाचला . फार छान आहे . बर्‍याच बाजूंची मते विचार घेऊन त्यांचा आपण उल्लेख केला आहे . तसेच शेवटच्या परिच्छेदातले प्रश्न चांगले आणि मह्त्त्वाचे आहेत . समारोपात तुम्ही तुमची मतेही मांडली आहेत . अश्या विवाद्य विषयावरचा चांगला लेख वाचून आनंद झाला . आपले अभिनंदन . - आलास तू उशीरा - रचनाकाल डिसेंबर २००७ महाराष्ट्रात नगरात / महानगरात राहणारे जवळपास सर्व नागरीक कोणत्या ना कोणत्या सहकारी गृहसंस्थांचे सभासद असतात . गंमत म्हणून महाजालावार माहिती शोधण्याचा प्रयत्न केला तर फारशी काही माहिती हाती आली नाही . एकूणच भरपूर लेख देऊन त्यात चांगले शोधायला लावणार्‍या आवाजच्या तुलनेत कमी पानांच्या या अंकात बरेच दर्जेदार लेखन वाचायला मिळाल्याने हा अंक आवडला . जरूर वाचावा असा . ( माझे भविष्यहि चांगले दिल्याने खूपच आवडला ; ) ) " गांधींनी उपोषण करणे आणि सरकारने ५५ कोटी द्यायचा निर्णय घेणे " तसेच " नथुराम हिंदुमहासभेचा सदस्य असणे आणि सावरकर हिंदू महासभेचे अध्यक्ष असणे " या दोन्ही गोष्टी बहुधा सारख्याच योगायोगाच्या असाव्यात . ( असो जगन फडणीस यांच्या पुस्तकात गांधींवर पूर्वीही १९३७ ? खुनाचा प्रयत्न झाला होता असा उल्लेख आहे . १९३७ मध्ये फाळणीही झालेली नव्हती आणि ५५ कोटींचे प्रकरणही नव्हते . तरी खुनाचा प्रयत्न झालाच होता - संदर्भ आता देणे शक्य नाही . २० - २५ दिवसांनंतर देऊ शकेन ) . कोलकाता - अरूणाचल प्रदेशात तवांगनजिक बोमदीर येथे आज हवाईदलाचे हेलिकॉप्टर कोसळून झालेल्या अपघातात 11 जण मृत्युमुखी पडल्याची भीति व्यक्त करण्यात येत आहे . हवाईदलाच्या सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार , वैमानिकांसह 11 जवानांना घेऊन तवांगहून गुवाहाटीकडे येणारे हवाईदलाचे एमआय - 17 हेलिकॉप्टर आज सकाळी साडेदहा वाजण्याच्या सुमारास कोसळले . या अपघाताच्या चौकशीचे आदेश देण्यात आले आहेत . Now यापुढे माझीतरी ऎकच ईच्छा राहील परमेश्वराजवळ कि काहीही होऊदे पण जाण्याआधी ज्यांचा ऋणी आहे त्यांचा तरी गुडबाय / निरोप घेण्याची संधी मिळो हि माझी सर्वोच्य आकांशा / ईच्छा असेल . लेखकांना माझ्या कडुन जास्तित जास्त प्रोत्साहन मिळेल याची काळजी घेतल्या जाईल . वनराणी . . आश्रमाच्या पाकगृहात मी अजून प्रवेश नाही केला आहे . वासंतिका . . ! ! मनू ऋषींच्या अर्धांगिनी , गुरूभार्याच म्हणायला हवं वास्तविक ! ; त्या पाकगृह सांभाळतात . माझं भोजन पत्रावळीवर वाढून ठेवतात . . मग मी आणि साऊ दोघी भोजन करतो . मुनीवरही आवर्जून विचारपुस करतात माझी . काय कमी आहे इथे ? काहीच नाही . मा ' , बा ' तुम्ही दोघे एकदा येऊन बघा . . तुमची शबरी इथे एका ऋषींच्या आश्रमात राहते आहे . रोजचे स्त्रोत्रपठण ऐकते आहे . आप , तेज , पृथ्वी , वायू , आकाश या पंचमहाभूतांच्या साक्षीने तिच्या आयुष्याचं ध्येय शोधते आहे . सुंदर ! अंधार्‍या खोलीत ती दीपमाळ ठेवून त्याचा फोटो काढ ना . ( आणि तो पण इथे टाक ना . . . ) केज - & nbsp गस्त घालणाऱ्या पोलिस जीपवर इंडिका कार समोरून आदळल्याने पोलिस शिपाई जागेवर ठार झाला तर जीपचालक गंभीर जखमी झाल्याची घटना मंगळवारी ( ता . 31 ) पहाटे दोनच्या सुमारास केज - बीड रस्त्यावरील सांगवी पुलावर घडली . घटनेमधील मृताचे नाव शिवाजी गिरी ( वय 48 ) असून , ते पांगरी ( मारुती , ता . शिरुर कासार ) येथील रहिवासी होते . गेल्या दोन वर्षांपासून ते केज पोलिस ठाण्यात कार्यरत होते . मंगळवारी पहाटे जीपचालक घुले यांच्यासह शिवाजी गिरी केज - बीड रस्त्यावर गस्त घालत असताना सांगवी येथील बोभाटी नदीच्या पुलावरच हा अपघात झाला . यावेळी समोरून येणारी इंडिका कार ( एम . एच . 23 , . 8325 ) ही पोलिस जीपवर ( एम . एच . 23 , एफ . 0072 ) धडकली . या घटनेतील दोन्ही गाड्यांचे चालक गंभीर असून , त्यांना पुढील उपचारासाठी अंबाजोगाईच्या रुग्णालयात हलविण्यात आले आहे . इंडिकाच्या चालकाचे नाव समजू शकले नाही . जीपचालक घुले यांची प्रकृती चिंताजनक आहे . मृत्यू पावलेले गिरी यांचे शवविच्छेदन केज येथे करण्यात आले . अंत्यसंस्कार त्यांच्या गावीच करण्यात आले . यावेळी फौजदार सहायक एस . . तुम्ही स्वतः फिरला आहात तुम्हाला कळालेच असेल की हा लेख म्हणजे एक फक्त ठेंब आहे दिल्ली - ची माहीती देणारा . . . प्रचंड मोठा ग्रथं तयार होईल तेथील विविध संस्कृती विषयी लिहायला बसले तर मंडळी , आपले पण मराठी पणाचे असे काही गंभीर निकष असतीलच . कृपया , आपण ते जर ह्या मंचावर मांडावेत . त्याने आपल्या सर्वांनाच " मराठीपणाची " व्याख्या करता येईल . विनोबा भाव्यांना त्यांनी सैन्य नको अशी भुमीका घेतल्यावर चिडुन जाऊन आमच्या आजोबांनी एक पत्र पाठविले होते . त्यांनी त्यात विचारले की , " विनोबाजी आपण रझाकारीत कुठे होतात ? जरा आमच्या कडे येउन येथील हिंदु बांधवाना आपल्या सत्याग्रही अहिंसेनी आणि उपोशनाने वाचवायचे असते " त्याचे उत्तर आले नाही . सैन्य नको , अहिंसा ह्या मोठ्या गप्पा मारनार्‍या विनोबांना रझाकारीत मराठवाड्यातल्या हिंदुंवरचे अत्याचार थांबविता आले नाहीत उलट एका गांधीवाद्यांने ३५ दिवसाचे उपोशन केले ते त्यांनी सोडावयाला सांगीतले . मग विनोबा इतर गांधी वादी लोकांनी स्वतंत्र भारतात १९४८ साली सत्याग्रह करायचा , रझाकार लोकांच्या गोळ्या स्वतःच झेलायच्या की . आमच्या गांधीवादी सत्याग्रही आजोबांनी गावच्या तरुण लोकांना एकत्र केले सशस्त्र प्रतिकार केला . कारण त्यांना शांतता अहिंसेचे डोसे वरुन मिळत होते पण ते डोस रझाकारांना कोणी देउ धजत न्हवते . ह्यात आजोबांचा भाउ वारला . त्यांनाही नंतर स्वातंत्रसैनीक ही " पदवी " मिळालीच . 1 . या संशोधनाबद्दल जरा विस्ताराने सांगा . म्हणजे प्रयोगाची पद्धत काय ? निरीक्षणे कशी नोंदवणार ? पडताळा कसा ? . . या म्हणजे कोणत्या संशोधना बद्दल ही विचारणा आहे ? मी कोणतेही संशोधन केल्याचा कोणताही दावा केलेला नाही . हम्म , कुसुमावती देशपांड्यांच्या ' दमडी ' कथेची आठवण झाली . त्यातील शेवटचे वाक्य काळजात रुतून बसले आहे . " दीड दमडीचा जीव तो , असाच पुढच्या बाजारी येईल , त्याच्या पुढच्या बाजारी , त्याच्या पुढच्याही बाजारी . . . " आमच्यात कोणीच तसा इतिहासाचा शास्त्रशुद्ध , पद्धतशीर अभ्यास केलेला नाही , पण शक्य तेवढी अधिकृत माहिती जमा करून आणि शक्य तेवढ्या ठिकाणाना भेटी देऊन , लोकांशी बोलून , काही ऐकिवातल्या गोष्टींची मदत घेऊन लेखमाला आपल्यापुढे आणत आहोत . कोणाला आणखी काही माहिती असेल तर ती या निमित्ताने सगळ्यांपुढे आणावी ही विनंती . तसंच , लेखमालिकेत जर काही चुका झाल्या , काही उणीव राहिली तर जरूर दाखवून द्या . कारण गोव्याचा इतिहास अभ्यासायचा तर मोठी अडचण म्हणजे , पोर्तुगीजांच्या पूर्वीचा फारसा इतिहास स्थानिक लोकांच्या स्मरणात नाही . देवळांशी संबंधित कथा लोकमानसात आहेत खर्‍या , पण त्या ऐकिव अशाच आहेत , आणि त्यावरून अचूक काळनिश्चिती करणं खूपच कठीण आहे . नुसते चक दे इंडिया सिनेमे काढून चालत नाही त्या मध्ये सुद्धा झोन बाजीच दाखवली आहे , एखाद्या झोन मध्ये चांगला खेळाडू नसेल आणि दिल्ली आणि पंजाब मधेच चांगले खेळाडू असतील तर त्यांनाच खेळवून जिंका . केरळ आणि तामिळनाडू मध्ये दुसरे काही तरी करा . माझ्या मते होय . राज्यकारभाराला नियंत्रीत दिशा आहे . एक प्रोसेस आहे . आणि त्याचा चांगला उपयोग यावेळी विरोधकांनी लोकसभेचे कामकाज रोखून केलाही . मात्र महागाई वाढली तेव्हा सरकारवरील हल्ला भ्रष्टाचार + महागाई असा दुप्पट करायचा सोडून विरोधकांनी जेपीसीचा मुद्दा बाजूला टाकला महागाईच्या विरोधात नारे सुरू केले . खरंतर याच विषयावरचा बंदही यशस्वी झाला होताच . तिथेही अचानक काय झाले कोणास ठाऊक . . महागाईविरोधात विषेश अधिवेशन बोलवायला भाग पाडता आले असते . . इतक्या सगळ्या अपयशानंतर तर सरकारविरूद्ध निदान असंतोषाची खूण म्हणून तरी ( यासाठी की . बंगाल निवडणूकांपर्यंत सरकार पडणे कठीण वाटते ) अविश्वास प्रस्ताव टाकायला काय हरकत होती ? तेव्हा विरोधाचे मार्ग आताच्या राज्यकारभाराच्या प्रोसेसमधेही तसेच आहेत . त्याचा वापर जपून का केला जातोय ? टाटा यांना मनापासून भारताच अभिमान आहेत , त्या ग्रौप चे स्वप्न फक्त या देशासि इक्निष्ठ आहेत . . . . . मग कावल्याबावल्याची खिंड कां नाही केली ? ? तिथल्या प्रसंगाचा इतिहास तर एकदम रोचक आहे . . कुर्डूगड - मानगड करून देवघाटाने वर येऊन कोकणदिवा - रायगड . . एक जबराट ट्रेक . दौ‍याचा हेतू : ) भारतीय संस्कृती तत्वज्ञानाचा प्रचार आणि ) परदेशांतील सांस्कृतिक केंद्रांचा अभ्यास रोमाँचकारी गीत . . इसे अनेकोँ कँठओँ से सुनना , अभूतपूर्व होगा ! - लावण्या साई , त्याला माझा नाईलाज आहे माफ करा मी पण रोखठोक बोलतो . आपला ` स्पस्ट बोल्लो ' ' गुण आवडला . प्रतिसाद आपल्याच फेवरला हवा असा हट्ट नसावाच ह्या मताचा मी जागूने कॅम्पविषयी पृच्छा केल्यावर मी माझे मित्र् , डॉ . रत्नेश म्हात्रे सारिका म्हात्रे यांना विचारले . कॅम्प उरणला करायचाय हे म्हणताच दोघेही एका पायावर तयार झाले . रत्नेश उरणजवळील करंजा गावचा आहे तर सारिका फुंडे या गावच्या आहेत . तसेच डॉ . सारिका यांनी उरणला ग्रामीण रुग्णालयात स्त्री - रोग तज्ञ म्हणून वर्षे कामही केले आहे . त्यामुळे उरण विषयी त्यांना विशेष ममत्व आहे . म्हणजेच कॅम्पसाठी लागणारा स्त्री - रोग तज्ञाचा प्रश्न लगेचच सुटला होता . सयोंजकांनी फोटोशॉप मधे एडिट करुन मिक्स फोटो टाकलाय अशी शंका येतेय ' कलात्म ' च्या दुसर्‍या भागात डॉ . प्रभा अत्रे , नाट्यदिग्दर्शक चंद्रकांत कुलकर्णी , विजय केंकरे , वामन केंद्रे , चित्रकार प्रभाकर कोलते , साहित्यिक रंगनाथ पाठारे , लक्ष्मीकांत देशमुख , महावीर जोंधळे , राजन खान , समीक्षक मुकेश माचकर यांनी त्यांच्या कलाप्रवासाबद्दल मतं मांडली आहेत . पं . सुरेश तळवलकर ( तबल्याचं भवितव्य ) , शांता गोखले ( नाटक आणि सेन्सॉरशिप ) , मीना कर्णिक ( मराठी समीक्षक ) , बाबू मोशाय ( मराठी चित्रपटांचं भवितव्य ) , शाहू पाटोळे ( लोककला ) , डॉ . मंदार परांजपे ( बालनाट्य चळवळ ) , राजश्री पुरंदरे ( कलेचे मानसशास्त्र ) , शाहीर विठ्ठल उमप ( लोककला ) , नीरजा पटवर्धन ( वेशभूषा ) यांच्या लेखांतून कलेच्या सद्यस्थितीची खरी जाणीव होते . एका वेगळ्या विभागात नीलेश चव्हाण , मंगेश हाडवळे , नागराज मंजूळे , समीर विद्वांस या तरुण कलोपासकांनी आपली मतं मांडली आहेत . ' कलाकारण ' या विभागात सुशीलकुमार शिंदे , विलासराव देशमुख , रामदास आठवले , गोपीनाथ मुंढे , उल्हास पवार , कृष्णकुमार गोयल यांची मतं निरीक्षणं वाचायला मिळतात . 20 members Latest Activity : Jul 3 आदित्यचा टिळक भालीचा , बघ पसरे धर्तीच्या गाली , विरली धुंद धुक्याची स्वप्ने , अन् सह्याद्रीच्या धूसर लाटा , दिसू लागली हिरवी शेते , कडी कपारी काळ्या ह्या चर्चेत हे एका दैवी देणगी असलेल्या गायकाबद्दल आणि नंतर अजून अनेकांबद्दल अशा प्रतिक्रीया झाल्या तर इतर ठिकाणी कधी एखाद्या लेखकाबद्दल , गायीकेबद्दल , एकाद्या राजकीय नेत्याबद्दल , कधी राष्ट्रपतींबद्दल तर कधी पुराणातील व्यक्तीरेखा अथवा त्या तयार करणार्‍या व्यासांबद्दल होत राहते . मग एक जण जरा काही चांगले बोलला की ते काही जणू काही अंधश्रद्धाच आहे या थाटात अंधश्रद्धा निर्मूलन चालू ! मला वाटते की असे वाद घडत असताना ( आणि संवाद बिघडत असताना ) तसे वाद करणार्‍या व्यक्तीला त्या विशिष्ठ दैवतांच्या विशिष्ठ दैवी देणग्या अथवा असामान्य कलाकृतीं / कृतीं बद्दल काही अमान्य नसते . पण जर आपण त्यात काही विरूद्ध बोललो नाही तर " दोन विरुद्ध पार्ट्या नेटच्या एकाच बाजूने टेनीस खेळताहेत अशी अवस्था होऊन काही खेळ होणारच नाही " असे कुठेतरी मनात खोलवर वाटून पुढच्या प्रतिक्रीया होतात की काय असे वाटते . दश प्रथमाक्षरें ही जीव कोटी अधिष्ठानलीं एकादश ' ' पृष्ठीं समवायें माझी तेजो वृष्टी शिर्डी - वन खाते मिळाले , याचा अर्थ मी वनात अथवा वनवासात आहे , असा होत नाही . माझ्या मागून येऊन चार जण मुख्यमंत्री झाले , हे मात्र खरे आहे , अशा शब्दांत मनातील सल व्यक्त करीत , राज्याचे वनमंत्री पतंगराव कदम यांनी आपण अद्यापही प्रतीक्षेतले मुख्यमंत्री आहोत , असे सूचित केले . श्री . कदम यांनी आज येथे साईदर्शन घेतले . त्यानंतर पत्रकारांनी विचारलेल्या प्रश्‍नांना त्यांनी मोकळेपणाने उत्तरे दिली . ते म्हणाले , की राज्यात वीस टक्के वनक्षेत्र आहे . ते 33 टक्‍क्‍यांपर्यंत वाढवायचे आहे . त्यासाठी दहा कोटी झाडे लावण्याची मोहीम हाती घेतली . प्रत्यक्षात तेरा कोटी झाडे लावण्यात आली आहेत . त्यापैकी किती जगली , याची माहिती घेतो आहे . आगीत जंगलाचा नाश होतो . त्यावर नियंत्रण आणण्याचा प्रयत्न सुरू आहे . कोकण आणि मराठवाड्यात झाडे तोडायला बंदी घातली आहे . महाराष्ट्रातील वाघांच्या संख्येबाबत ते म्हणाले , की ही मोजणी तुम्ही किंवा मी केलेली नाही . देशात एकाच पद्धतीने मोजणी झाली आहे . त्यामुळे त्यावर विश्‍वास ठेवावा लागेल . महाराष्ट्रात वाघांच्या संख्येत 66 टक्के वाढ झाली आहे . कदाचित ती एवढी नसेलही ; मात्र संख्या चांगली वाढते आहे , हे मान्य करावे लागेल . नागपूर जवळील अभयारण्याजवळ ( गोरेवाडा ) वनखात्याच्या वतीने सातशे वीस कोटी रुपये खर्च करून आंतरराष्ट्रीय दर्जाचे प्राणिसंग्रहालय उभारले जाणार आहे . दरवर्षी त्यावर दोनशे कोटी रुपयांची तरतूद करून पुढील तीन वर्षांत हे काम पूर्ण केले जाणार आहे . मुंबई येथील संजय गांधी राष्ट्रीय उद्यानाजवळ आरे कॉलनीची दोनशे एकर जमीन आहे . त्यावर अशाच प्रकारे प्राणिसंग्रहालय उभारण्यात येणार आहे , असे ते म्हणाले . महिन्याभरात जिल्हाध्यक्षांची निवड चाळीस वर्षांपासून नगर जिल्ह्याचे राजकारण माहीत आहे . त्यामुळे मुख्यमंत्र्यांनी नगरचा संपर्कमंत्री म्हणून नियुक्ती केली आहे . महिन्याभरात कॉंग्रेस पक्षाच्या जिल्हाध्यक्षांची निवड केली जाईल . ठरल्याप्रमाणे वाटप झाले नसेल , कॉंग्रेस कार्यकर्त्यांना डावलले असले , तर जिल्ह्यात नियुक्त केलेल्या शासकीय समित्या रद्द केल्या जातील . कॉंग्रेसच्या दोन्ही गटांसोबत चर्चा करून निर्णय घेतले जातील . * येथे रामायण ( ? ) चित्रपटातील माना वेळावणारी शोभना समर्थांची लाजाळू सीता नेहमी डोळ्यासमोर उभी राहते . पडद्यावर सीतेचे इतके अवमूल्यन कोणी केले नसावे . ( दोष शोभना समर्थांचा नाही , चित्रपटकर्त्यांचा . शोभनाबाई सीन देऊन झाल्या की मस्त सिगरेट * * शिलगावत असे वाचले होते . ) हा मुद्दा क्र . शी मिळताजुळता आहे . लेखाच्या प्रस्तावनेत लिहिले आहे , की त्या विषयाबद्दल संवादकांनी मत आणि मतांतर दिलेले आहे . " या संवादाच्या प्रसंगात = या क्षणी तसे मत - मतांतर दिले आहे " , असे आपोआप स्पष्ट होते असे मला वाटले . पण तसे माझे गृहीतक असल्याचे ऋषिकेश यांनी आता स्पष्ट केलेले आहे . मत आणि मतांतर सांगण्यात या क्षणी संवादकांना रस आहे , असे प्रास्ताविकातून कळावे . एवढा प्रकार होईपर्यंत काल रात्री काय घोळ झाला याची पुरेपूर खात्री परश्याला झाली आणि तो तसाच वर हात करुन जोरजोरात ओरडत घराकडे पळत सुटला . अगदी अलिकडे पर्यंत मला धावणार्या बायका फार माहित नव्हत्या . गेल्या वर्षी मी फक्त बायक्यांच्या ग्रूपमध्ये धावू लागले आणि माझा आत्मविश्वास आणखीच वाढला . बंगलोरच्या आमच्या ह्या ग्रूपचे शंभरावर सदस्य आहेत . आणि कब्बन पार्क , सारजापूर रोड वर आम्ही नियमितपणे धावतो . यांत सर्वात मला आवडतात त्या अगदी ' नवीन ' आया . . . नुकताच जन्म देऊन पुन्हा ' फिट ' होऊ पाहणार्या ' झाशीच्या राण्या ' ! विशेष म्हणजे इथे सर्व आकाराच्या , वयाच्या आणि वजनाच्या मैत्रीणी एकत्र येतात . आणि कुणाची भीड ठेवता मनसोक्त भन्नाट धावतात . यातील काहीजणी मुंबईच्या रनला पण आल्या होत्या . वेगळ्या प्रकारच्या काचर्‍यांची पाककृती आवडली . खूप गिर्र आवडत असेल तर तशी > > > > गिर्र म्हणजे कशी ? आणि साखर / गुळ घातल्यानंतर काचर्‍या शिजतात का नीट ? मी नेहमी पदार्थ शिजल्यानंतरच साखर / गुळ घालते म्हणून विचारले . ज्या प्रमाणे बाहेर जातील त्याचा माझा अंदाज . आनंदी जोशी . अनिरुध्द जोशी . अनिकेत सराफ . संहिता चांदोरकर . अपुर्वा गज्जला . सायली ओक . राहूल सक्सेना . मंगेश बोरगावकर . विजय गटलेवार १० . ज्ञानेश्वर मेश्राम खुप सुंदर , माझ्या आईबाबांचे सहजीवन पण असेच होते . त्याकाळी घरीच काय शेजारी पाजारी देखील फोन नव्हते . बाबांना उशीर झालाच , तर वाट बघण्याशिवाय , काहिच हातात नसे . ज्यांना हा विषय जवळचा वाटतो , जे मनापासून मदत करतात त्यांच्याबद्दल आदरच आहे , पण भावनेच्या भरात पाऊल उचलता थोडा वेगळा विचार करणार्‍यांची मतेही विचारात घ्यावीत . नीधपने लिहिलेला खालचा पॅरा पटला - " . . . . . मुळात या सगळ्यामधे इतके विविध प्रकारातून भिकेशी पोचणारे लोक आहेत की प्रत्येक समस्येच्या शेवटाला भिक मागणे या पर्यायाकडे माणूस येतोय हे लक्षात येतं . तेव्हा भिकारी ही समस्या असण्यापेक्षा अनेक समस्यांचं एक बायप्रॉडक्ट आहे असं म्हणायला हवं . आणि प्रत्येक जण प्रत्येक समस्येवर समजून घेऊन आर्थिक मदत , वेळ वा पूर्णवेळ काम करू शकत नाही . जो तो त्याच्या परीने करत असतो . करायची इच्छा बाळगून असतो . विचार करत असतो . अभ्यास करत असतो . " जयमल नावाचा राजा भगवानदासाचा एक भाऊ होता . त्याची रवानगी बंगाल , बिहार , ओरिसाच्या क्षेत्रात लढाईसाठी झाली होती परंतु भर उन्हाळ्यात घोडेस्वारी करताना तो बिहारमध्ये उष्माघाताने आजारी पडला आणि त्यातच त्याचा मृत्यू झाला . त्याची बायको राव उदयसिंग या मारवाडच्या राजाची मुलगी होती . तिच्यावर सती जाण्यासाठी दडपण येत होते . सती जाण्यास तिची तयारी नव्हती परंतु घरच्यांनी तिला तिच्या संमतीशिवायही सती जाण्यास भाग पाडण्याचा निर्णय घेतला होता . यात खुद्द तिच्या मुलाचा समावेश होता . धन्यवाद ( दिवाळीची सुट्टी उपभोगून परत एकदा शेअर खरेदी - विक्रीसाठी आसुसलेला ) सागर राम - तुमचा प्रतिसाद वाचुन छान वाटलं . मला हेच म्हणायचं होतं . धन्यवाद . यनावाला , आपण गुंडोपंतांच्य अनुभवाची उत्तम तर्कसंगती लावली आहे असे मला वाटते . अख्ख्या विमानाला ऐकू जाईल अशा आवाजात बोलले की तिकीटाचे पूर्ण पैसे भरतेय मी ह्या सेवेसाठी आणि तुझे काम सेवा द्यायचे आहे . तुमच्या वजनात , नियमात बसेल एवढेच सामान मी आणलेय . ते सुध्दा तुला उचलायला सांगत नव्हते तर तुझ्या उंचीमूळे फक्त जॅकेट बॅगवर ठेवायला सांगत होते ज्यामुळे अजून एका प्रवाशाला त्याचे सामान ठेवता येईल . तुझी कर्तव्ये काय आहेत ते मला नक्कीच माहित आहे . तिच्या वरिष्ठाला पण विचारले की असेच प्रशिक्षण देतात का ? लक्षात ठेवा विमान सेवेचा सर्वाधिक वापर भारतीय करतात . अनुभव सांगितल्याबद्दल धन्यवाद . माझ्याही ओळखीतील एका ज्येष्ठ स्त्रीने पाककलेचे पुस्तक लिहीले , प्रसिद्ध झाले , आणि त्यानंतर प्रकाशन संस्थेने नंतरच्या आवृत्तीच्या प्रती किती काढल्या आहेत हेही सांगितले नाही . शेवटी काही प्रती लेखिकेने मागून घेतल्या . . पुस्तकविश्व हे कोणतीही व्यक्ती , पक्ष अथवा संघटना ह्यांचे मुखपत्र म्हणून काम करणार नाही . ह्रीँ श्रीँ सरस्वत्यै नैवेद्यं समर्पयामि स्वाहा ( मंत्र द्वारा - २७ के १०८ वार नैवेद्यपूजा करवी . ) ( माताजीने भोजननो थाळ धराववो . ) फळ पूजा नमोऽर्हत् . . . ( रागः - अर्हद्वक्त्र ) भारतातले याबाबतीतले , म्हणजे libel , slander , defamation हे कायदे याच कल्पनेवर आधारलेले आहेत . उदाहरणार्थ , भारतीय दंडविधानाचे कलम १५३ आणि - लेख मालकाला लवकरच सदबुद्धी सुचो आणी ते नरकातुन लवकरच बाहेर यावे अशी ईश्वर चर्णी प्रार्थना काही लोकांना ते मुसलमान असतील असेच वाटत असे . पण देशभक्त असल्याने जातीपातीची तमा त्यांना नव्हती . फक्त भारतातले ब्राह्मणांपासून शूद्रांपर्यंतचे हिंदू , सर्व प्रकारचे मुसलमान नि इतरहि धर्माचे सर्व लोक इंग्रजांच्या गुलामगिरीतून सोडवायचे एव्हढेच त्यांच्या आयुष्याचे ध्येय ! वा ! चित्रमय लेख मस्त झाला आहे . सफरच झाली माझी पण ! धन्यवाद कृपया लिहित रहा आम्हि शिकत आहोत . . . . ( प्रतिसाद देत नसलो तरी . ) काय सांगत्येस काय योडे ? म्हणजे स्वतःची खरी ओळख सांगण्यासारखी नसणारे काही नरपुंगव किंवा नारीपुंगव्या वावरतायत त्यापैकी काय ? उत्तरार्ध पुढे चालु . ( वरिल जाला वर इंग्रजीत संपुर्ण साक्षात्काराचे विवेचन आहे . ) तसं म्हटलं तर आमचा राजा राणीचा संसार . ठकी , मी आणि हे . ठकीनंतर आमच्या घरात पाळणा हलला नव्हता . मराठी पालकांनी आपल्या मुलांना ऑर्कुट ऐवजी मनोगत / उपक्रमावर पाठवावे , हा सल्ला द्यावासा वाटतो . " छान बातमी दिलीस मार्क , धन्यवाद . तु त्या मॅनेजरच्या संपर्कात रहा . मी / दिवसात बोस्टनला पोचलो की तुला कॉन्टेक्ट करीनच . चलो बाय . " " म्हणजे मी काय तुझ्या मागे फिरणार किंवा तुला माझा काही त्रास होणार असं नाहीच आहे . तू हवं तर घरी बोल . माझ्याही घरुन काही प्रॉब्लेम येणार नाही . तुझी करीयर पूर्ण करेपर्यंत मी हवं तर काहीच बोलत नाही या विषयावर . . पण मला . . " विठ्ठलाची गाणी म्हटले कि एकच नाव लक्षात येईल ते म्हणजे पंडित भीमसेन जोशी . . . दर आषाढी एकादशीला तर नक्कीच ह्या महान कलावंताची सर्वांनाच आठवण येईल . . . ' १४०८ ' हा एक सुंदर भयपट आहे . तात किळसवाणी दॄश्ये अजिबात नाहीत तरीदेखील अंगावर काटा येतो . एका हॉटेलात ' १४०८ ' या नंबरची खोली भुतांनी झपाटलेली असते तिथे एक पत्रकार हट्टाने राहायला जातो आणि मग त्याची कशी भंबेरी उडत जाते याचे फार सुंदरे चित्रण आहे . सगळ्यात जास्त धमाल येत ती या प्रसंगात - ' तो लॅपटॉपवरुरुन आपल्या बायकोला ( जिच्याशी त्याचे ब् आंडण झालेले असते ) चॅटवरुन सांगतो की मी अमुक एका खोलीत अडकलो आहे जी झपाटलेली आहे . तू ताबडतोब पोलिसांना कळव . ती आधी नाही म्हणते पण मग तयार होते . थोड्या वेळाने ती सांगते की पोलिस खोलीत येउन खोली तपासून गेले पन काहीच सापडले नाही . ' हे कळल्यावर त्याला आणि प्रेक्षकांना जो धक्का बसतो तो अनुभवण्यासारखाच आहे . गुंजग्रामीची अगदी खरीखुरी सफर घडवलीत भाऊ . . . त्या ग्रामीण जीवनाच्या बाजासहीत आणि दत्तभक्तीच्या सात्वीक रसाने ओथंबलेली . गुरुमंदीराच्या कळसाला तुमचे काका नमस्कार करण्याचा प्रसंग वाचता वाचता मी देखील उत्स्फूर्तपणे हाथ जोडले . . . खूपच छान . पमू - यात माझं कोसळणं व्यक्त होत नाहीये . . एशियन पेंट्स वाल्यांकडून माझ्या आईवडीलांनी पुण्यात घर पेंट करून घेतले वर्षांपूर्वी . एकदम चांगले काम करतात . त्यांचे वेगवेगळे पॅकेज असते आपल्याला योग्य वाटते ते घ्यायचे . बेडरूमच्या फ्लॅटला त्यांनी २५ - ३० हजार घेतले होते ( नक्की माहीत नाही मला ) , माझ्या आई - वडीलांच्या मते एवढे पैसे थोडे महाग वाटत असले तरी काम बघीतल्यावर मात्र एकदम योग्य वाटतात . नंतर - महिन्यांनी पावसाळ्यात ओल आल्याने एक दोन ठिकाणी पोपडे आले होते तिथे ते परत एकदा येवून टच अप्स करून गेले . ( बाकी शुन्य ही कादंबरी आवडलेला ) - आंद्या पाणिनी वरील वाक्य ' . . . ओक्लाहोमा राज्यात विस्थापित करून दूर करण्यात आला ' असे हवे होते का ? धारावी ला जर नॅशनल टूरिस्ट स्पॉट बनवले तर काही फरक घडूअन येईल का तिच्यात ? ? होप सो ! ! ! युवराज सिंग आत्ताच्या भावना शब्दात मांडणेही कठीण आहे . अखेरच्या चार संघांत प्रवेश करण्याची जी काही थोडीफार संधी होती तीसुद्धा आम्ही दवडली आहे . स्पर्धेस सुरुवात झाली , त्यावेळी आम्ही खूप आशा बाळगल्या होत्या . आपण चांगली कामगिरी करू शकतो हा विश्‍वास होता . हे सर्व असूनही आम्ही अपयशी ठरलो . त्याकरिता आम्हीच जबाबदार आहोत . आमच्या संघातील खेळाडू , त्यांची गुणवत्ता लक्षात घेतली तर आपण का अपयशी ठरलो याचे उत्तर मिळणे जास्तच अवघड होते . क्रिकेटमध्ये सर्व लॉजिक , खेळाडूंची क्षमता ही एका मर्यादेबाहेर काम करीत नाही . स्पर्धेपूर्वी अनेकांच्या मते विजेतेपद जिंकू शकेल असा आमचा संघ होता . आम्ही एकत्रितपणे सर्वोत्तम कामगिरी करण्यास असमर्थ ठरलो हे संघातील प्रत्येक खेळाडू जाणतो . आम्ही संघ म्हणून योजनांची एकत्रितपणे अंमलबजावणी करण्यात अपयशी ठरलो . त्याच चुका परत करत होतो . डेक्कन चार्जर्सविरुद्धचाच सामना बघा . मोक्‍याच्या वेळी खेळ उंचावण्यात आम्ही अपयशी ठरलो . स्पर्धेतील आव्हान राखण्यासाठी आम्हाला तिन्ही सामन्यात विजय हवा होता तसेच अन्य सामन्यातील निकालही अनुकूल हवे होते . मात्र जे आमच्या हाती तेच घडवू शकलो नाही . मूळ चर्चा - येथील बहुतेक जनांना संस्कृत हा शालेय शिक्षणात एक पर्यायी विषय असावा हे मान्य आहे असे दिसते . कुंदन शहांनी ह्यापुढे ऑस्करचे ज्युरी म्हणुन काम करायला आता हरकत नाही , आजकाल त्यांच्या दॄष्टी फारच व्यापक , अभ्यासु आणि चौकस झाली आहे . जय हो ! मराठी असे आमुची मायबोली तिला बैसवूं वैभवाच्या शिरी | * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * श्री . तो लिहितातः डॉ . साने हे गुंडांच्या टोळीतील होते . पण माझ्या मनात तसे नव्हते . मोटासिंगने डॉ . कडे कोटी रु . खंडणी मागितली . दिल्यास जीवे मारण्याची धमकी दिली . म्हणून डॉं . ना खून करणे भाग पडले . " मोटासिंगच्या बाबतीत आणखी काही कण्याचे उरले नव्हते . " म्हणजे करायचे ते करून झाले होते . गोळी वर्मी लागली होती . नाडी थंडावत चालली होती . ( ती बघण्यासाठीच खाली बसले होते ) . डॉं . नी मान हालविली ती नकारदर्शक नव्हे तर खालीवर . " दोन कोटी हवे होते काय ? " या अर्थी . प्रथम " डॉ . नी अर्थगर्भ मुद्रेने मान हालवली . " असे लिहिले होते . पण कोणाला संशय येईल म्हणून ते बदलले . नाव सुद्धा " डॉ . साने " असे सोज्वळ आणि पापभीरू घेतले . असो . पण यापेक्षा डॉ . ना टोळीतच सामील करण्याची श्री . तो यांची कल्पना अधिक चांगली आहे . . . . . . ( मार्टिन गार्डनर यांचे एक कोडे सायंटिफिक अमेरिकन या मासिकातील मॅथेमॅटिकल गेम्स या सदरात वाचले होते . त्यावर हे कोडे आधारित आहे ) आज हे सगळं आठवलं कारण आज अगदी पडता पडता वाचले मी . सिग्नल वगैरे आपल्यासाठी नसतातच असा इथल्या रिक्क्षावाल्यानी ग्रह करून घेतला असावा . मला ग्रीन सिग्नल मिळल्यावर मी निघाले तेव्हा शेजारून एक रिक्षावाला सुसाट गेला . वर पुन्हा मलाच काहीतरी बोलून गेला . मी गाडी थांबवली नि सरळ Traffic Police शोधून त्यांना विचारलं . " काय सांगू मॅडम , आहो यातल्या येकाला जरी आमी पकडलेलं कळलं तरी कोन्तातरी राजकीय पक्ष रस्त्यावर उतरतोच बघा ! आमी तरी काय करनार् ? आमालाबी फ्यामिली पोरंबाळं हायेत . " या उत्तरावर मला पुढे काही सुचेचना . मी शांतपणे किक मारली . आई आणि मी घरी निघालो . ती बिचारी माझी समजूत घालत होती . मधेच मागे बसून running comentry करत होती . " . . . थांब , मागून volvo येत्येय , ती जाऊदेत . . " " . . अगं अगं , जरा हळू घे ! समोर बघत्येस ना ? " " लाल सिग्नल आहे , लक्ष आहे ना ? . . " शेवटी , " घे ! तूच चालव आता ! ! " असं मी म्हटल्यावर ती शांत झाली . कारण तिला माहिती होतं , तिने नुसती किक मारायचा प्रयत्न केला अस्ता तरी आसपासचे लोक गोळा झाले असते . पण प्रत्येक समाजागणिक याच्या व्याख्या बदलतील . म्हणजे आरक्षणाला माझाही विरोध आहे पण अशिक्षित समाजात जिथे मुलीना जन्मायचा , पोटभर जेवायचा , शिकायचा , लग्न आणि मुलांबद्दलचे निर्णय घ्यायचा अधिकार नसतो तिथे स्त्रियांना आरक्षण मिळून त्यांच्या आणि घरातल्यांच्या विचारसरणीत थोडाही बदल होणार असेल , स्त्रियांना मुलभूत अधिकार , वैद्यकीय मदत , स्वताचे निर्णय घ्यायची क्षमता मिळणार असेल तर तिथे आरक्षण जरुरी आहेच . पण मी कधी बघितलेले किंवा अनुभवलेले नसल्याने या समाजाविषयी मला खरच फारसं काही लिहिता येणार नाही . पण एक मात्र वाटतं कि इथे स्त्री बाळाचे संगोपन करून त्याला मोठं करते . म्हणजे एका अर्थी आई बाळाला पुरुष आणि स्त्री यामध्ये फरक करायला शिकवते याचं काय कारणं असेल ? मग जर स्त्री पुरुष समानता आणायची असेल तर आईलाच आधी ती आपल्या बाळांना शिकवायला हवी . त्यासाठी ही जाणीव प्रत्येक आईत जागवायाला हवी . इथल्या प्रत्येक आईने आपल्या बाळाला ही शिकवण दिली तर नक्कीच पुढच्या पिढीत आरक्षणाची गरज रहाणार नाही . त्या बाईनं बळंबळं आईला बसवलं . आईला भीड तुटेना , कारण तिच्याच वावरात बरबडा वेचीत होतो . आई बसली . आईजवळ मीही बसलो . मी नेहमीच चुळबुळा , एका जागी कधी गप्प बसणारा . आईचं अन् बाईचं बोलणं चालू होतो . मी हळूच आईच्या कानाला लागलो . " आई , ऊस आणू का ? " तसे आईनं माझ्यावर डोळे वटारले . पण त्या बाईनं ताडलं . याखेरीज व्हिस्टा इन्स्टॉल केल्यानंतर त्यात साधारणपणे १७६० गोष्टी अनावश्यक असतात आणि त्यामुळे संगणक हळू चालतो . तुमच्यामध्ये बराच रिकामा वेळ , वेठबिगाराप्रमाणे मेहनत करण्याची तयारी आणि तेनसिंग शेर्पाइतकी चिकाटी असेल तर यातील बर्‍याच गोष्टी काढून टाकून तुम्ही आपले जीवण सुसह्य करू शकता . हे कसे करायचे याची माहिती इथे . यांचं " दि सेव्हन हॅबिट्स ऑफ हायली इफेक्टिव्ह पीपल " हे पुस्तक वाचले आहे का ? ह्यातून फारच चांगले विचार मांडले आहेत . माझ्याकडे हे आहे . जरूर वाचा . रागसंगीतात जसे " संकीर्ण राग " असतात , तशाच स्वप्नात आपल्याला " संकीर्ण व्यक्ति " - याचदा दिसतात . म्हणजे कपडे एकाचे , चेहरा दुस - याचा , बोलण्याची ढब तिस - याचीच , हातवारे परत पहिल्याचे , अशी " व्यक्ति " अधूनमधून आपल्याला स्वप्नात दिसते . तरीही ती विश्वसनीय वाटते . म्हणजे अशी व्यक्ति असू शकेल हे पटतं . जो यशस्वी ( " विश्वसनीय " ) जोडराग निर्माण करणारा विदग्ध संगीतकार असतो त्याने काय केले ? तर रागाबद्दलचे एक सत्य त्याने प्रकाशात आणले . तसेच आपल्या स्वप्नाने दोनतीन व्यक्तींबद्दलचे एक " सत्य " आपल्या डोळ्यांसमोर आणले असे मला वाटते . ते जर झटकून टाकले नाही तर त्या माणसांना आपण जास्त समजू शकू . पण ह्या बोलण्यात एक गोम आहे . ती म्हणजे नवनिर्मिती करणे , आणि सत्याचा ( म्हणजे " असलेल्याचा " ) शोध घेणे , ह्यांच्यात विरोधाभास नाही का ? ह्यावर मला वाटतं की तो विरोधाचा निव्वळ आभास आहे . तो आपल्याला इंग्रजीच्या नादानेही वाटला असेल , कारण त्यांच्यात discovery आणि invention हे दोन शब्द आहेत . आपण दोन्हींना निदान बोलीभाषेत तरी " शोध लावणे " असेच म्हणतो . शोध घेणे म्हणजे जणू सत्याची निर्मिती करणे , अशी त्यामागची भावना आहे . तिच्यात तथ्य आहे असे मला वाटते . ( Invention ह्या शब्दात जी एक अत्यंत दर्पयुक्त भावना आहे ती अापल्या संस्कृतीत नीट बसत नसावी . ) हे सर्व बोलण्याचे प्रयोजन काय ? तर सत्य आणि कल्पित ह्यांच्यात फार काही फरक नाही . " शास्त्रज्ञ " अाणि " कवी " ह्यांच्यात नाही . फ्रॉइडचं मी वाचलेलं नाही . वाचायला हवं . पण निदान वरचं वाचून असं वाटतं की प्रत्येकाचे मन हे " कविमन " आहे , असे काहीसे त्याचे मत आहे . म्हणजेच प्रत्येक माणूस कमीअधिक प्रमाणात प्रतिभावंत अाहे . म्हणून माणसामाणसातले संबंध टिकतात . तर स्वप्नाचा कल्पिताशी जर संबंध आहे , आणि कल्पिताचा वास्तवाशी आहे , तर स्वप्न - वास्तवाचा संबंध लागलाच . ह्या तीन्हींचा उगम मनातल्या अथवा अबोधमनातल्या प्रतिभेच्या उन्मेषांत आहे . असा तो संबंध आहे . नवी दिल्ली - स्वतःची बाजू मांडण्यासाठी कॉंग्रेसच्या सदस्याने लोकसभेच्या सभापतींकडे बोट दाखविल्याने मीरा कुमार यांनी तीव्र नाराजी व्यक्त केली . सभागृहाचे कामकाज सुरू होताच कॉंग्रेसचे सदस्य लाल सिंह यांनी जम्मू - काश्‍मीरशी संबंधित विषयावर चर्चा करण्याची परवानगी मागितली होती . मात्र , सभापतींनी त्यांना आसनावर बसण्याची विनंती केली . तसेच , हा मुद्दा दुसऱ्या सत्रातील शून्य प्रहरात उपस्थित करावा , असे सांगितले . तरीदेखील सिंह सभापतींकडे बोट दाखवून आपले म्हणणे मांडत राहिले . त्यावर आक्षेप घेत कुमार यांनी सभापतींच्या खुर्चीकडे बोट दाखवून बोलू नये , असे सिंह यांना ठणकावले . त्यानंतर विज्ञान - तंत्रज्ञानमंत्री पवन कुमार बन्सल यांनी सिंह यांना जागेवर बसण्यास सांगून पुढील विषय मांडण्याची परवानगी मागितली . दोन्ही पाने शेजारी ठेवून बघितली तर स्ट्र्क्चर अन वास यातला फरक नीट कळतो . मागील निवडणुकीत राहुल गांधींनी मागील निवडणुकीत ६२ . ३५ लाख रूपयाची मलमत्ता जाहीर केली होती तर यावर्षी त्यांनी . ३३ कोटी रूपयांची मालमत्ता जाहीर केली आहे . शरद पवारांनी . कोटींची मालमत्ता जाहीर केली आहे , कोण विश्वास ठेवेल . खरंच पवार साहेब विनोद करतात . गंमत तर पुढेच आहे , त्यांची कन्या सुप्रिया सुळे यांनी ५२ . ७६ कोटी रूपयांची मालमत्ता जाहीर केली आहे . > > > शुद्ध मराठी म्हणजे कोणती भाषा नक्की ? शुद्ध भाषा म्हणजे एका व्यक्तीने दुस - या व्यक्तीशी संवाद करतांना ( साधतांना ) असा संवाद करणे जो एकमेकांना कळला पाहिजे . मनातील भावभावना आणि सर्व भाषिक व्यवहार करतांना ' संदेशन ' व्यवहारात अर्थ समजून घेतांना कोणताही अडथळा येता शब्दांच्या माध्यमातून जी प्रक्रिया पूर्ण केली जाते त्यास शुद्ध भाषा असे म्हणावे . - प्रा . डॉ . वाक्य छान आहे पण मग दिल्लीबद्दल काय म्हणावे ? " फोटो काढताना अर्जुन बनू नका . " म्हणजे काय तर तुमच्या त्या फ्रेममध्ये नक्की काय काय येतय ते सगळ बघा . बऱ्याचदा फोटो काढण्याच्या घाईत आपण अगदी अर्जुनसारखे होतो . अर्जुनाला जसा पोपटाचा डोळा दिसत होता तसा ज्याचा फोटो काढायचाय ते टारगेटच फक्त आपल्याला दिसत . आजुबाजूला कुठेच बघत नाही आपण आणि ते लक्ष्य दिसल्यावर धनुर्धारी अर्जुनासारखे बाण मारून . . आपलं बटण दाबून मोकळे होतो . नंतर फोटो बघितला कि त्या फोटोमध्ये असंख्य नको असलेल्या गोष्टी दिसतात . फुलाचा फोटो काढला आणि मधे आलेल पान दिसलच नाही आणि फुलाचा काही भाग फोकस मध्ये नसलेल्या पानाने झाकला गेला . आता हा नक्की कसला फोटो , पानाचा कि फुलाचा ? मित्रांच्या ग्रुपचा फोटो काढला आणि मध्ये एक भलामोठ झाडांच खोड आलंय . सुंदर धबधब्याचा फोटो काढलात पण त्याच फोटोमध्ये खाली पाण्याजवळ माणसांनी केलेला कचरा घाण आलंय . म्हणजे " माणसांनी केलेला कचरा " हाच विषय असेल तेव्हा काढलेल्या फोटोचा एंगल वेगळा असेल बर . तर हे " फ्रेम मध्ये बघणं " अगदी महत्वाच . तुम्ही व्ह्यू फाईंडर मधून बघताना सर्व बाजू , फ्रेमच्या चारीही कडा बघा . कुठली गोष्ट नजरेला खटकतेय का ? ती गोष्ट फोटोमध्ये येणार नाही याची काळजी घेतली तर तुम्ही काढलेला फोटो कसला आहे ते सांगावे लागणार नाही . सचिनचा तो खाजगी विषय आहे . त्याने कुठे श्रद्धा ठेवावी किंवा ठेवू नये हे सांगणारे आपण कोण ? तुम्हाला नाही ठेवायचा विश्व्वास ठेवू नका सचिनने तुम्हाला विश्वास ठेवायला सांगितले नाहीये . पण त्याची जर श्रद्धा असेल तर त्याला उगीच शिव्या घालू नका . तुमचे विचार तुमच्यापाशी ठेवा तो कधी तुम्हाला सांगायला आलाय का कि तुम्ही विश्वास हेवा म्हणून . नाही ना तर मग गपा . . मुख्य म्हणजे जोवर या प्रक्ल्पाला आर्थीक बळ स्वतःचे स्वतः तयार करता येत नाही तोवर त्याच्या विकासाची खात्री कशी घेणार आहात / आहोत ? एक तर मराठी समाज ' समाज या भावनेने ' त्यासाठी उभा राहिला पाहिजे - जे अजून मराठी विकि वरही घडत नाही , हे तर सोडूनच द्या ! किंवा स्थळाने स्वतःचे पैसे मिळवू शकणारे मार्ग शोधले पाहिजेत् . स्थळ पुस्तकां विषयी आहे , सर्व प्रकाशकांची पुस्तक विक्री एकाच ठिकाणी करण्याची आयती संधी ! पुस्तके खपायला लागली तर प्रकाशक आपणहून त्याला प्रसिद्धी देतीलच . वाचनालये हे पुस्तकांचे मुख्य खरेदीदार , ते ही नवीन काय आले याचा संदर्भ म्हणून येथे पाहतील . पण तितके हे स्थळ सतत ताजे असायला हवे ! वाह ! ओंकार खुप छान लिहीलं आहेस . गाणं माझ्या आवडीचं आहेच आता ते अधीक गहीरं झालं असं मी म्हणू शकतो . मनिषा , मी सुरणांच्या देठाबद्दल लिहलेय . तु त्याच्या भाजीबद्दलच लिहीलयस की कंदाबद्दल ? IBM अर्थात International Business Machines यंदा आपला शतक महोत्सव साजरा करीत आहे . यात लक्षात घेण्याजोगी बाब ही की कंपनीला यंदा म्हणजे 2011 साली 100 वर्ष होत असली तरी IBM ह्या नावाला अजून शंभर वर्षे झालेली नाहीत . जून 16 , 1911 ह्या तारखेला Computing - Tabulating - Recording Company ( C - T - R ) स्थापन झाली . ह्या कंपनीने पुढे आपलं नाव बदललं आणि ते International Business Machines ( IBM ) असं केलं . CTR कंपनीची IBM झाली ती तारीख आहे फेब्रुवारी 14 , 1924 . मनस्मी , माहितीबद्दल धन्यवाद . अहो , ह्या बाफचा उद्देशच हा आहे की नीट माहिती मिळावी . तुमच्यामुळे बालेवाडीची माहिती कळली . सांज की बेर सुमिर हरी नाम जो ही सब को करत भवपार महाराष्ट्र , कर्नाटक आदी शेजारची राज्ये दूध दरवाढीसाठी आग्रही असल्याने त्याचे पडसाद गोव्यातही उमटणे स्वाभाविक होते . त्यानुसार गोवा दूध उत्पादक संघाने लीटरमागे पुन्हा एकवार दोन रुपयांची दरवाढ करून गोव्यातील लक्षावधी ग्राहकांना फटका दिला आहे . गेल्या विधानसभा अधिवेशनात फातोर्ड्याचे आमदार दामू नाईक यांनी गोवा डेअरीच्या दरवाढीच्या मागणीसंदर्भात प्रश्र्न उपस्थित केला होता त्यावर मंत्री रवी नाईक यांनी त्या प्रश्र्नावर बैठक घेऊनच निर्णय घेऊ अशी ग्वाहीही दिली होती . सरकारने दरवाढीला मान्यता दिल्याने येत्या एक मे पासून ती लागू होईल . या वर्षात गेल्या चार महिन्यांतील ही दुसरी दरवाढ असल्याने तिची झळ ग्राहकांना बसणे अगदी स्वाभाविक आहे . मात्र , शेजारील राज्यांतून येणारे दूधही महागणार असल्याने " मुकी बिचारी कुणी हाका ' या न्यायाने गप्प राहण्याशिवाय जनतेपुढे दुसरा पर्यायही नाही . दूध ही जीवनावश्यक वस्तू असल्याने ती टाळता येऊ शकत नाही . त्यामुळे ही दूध दरवाढ मुकाट झेलण्याशिवाय नागरिकांना पर्याय नाही . जोवर गोवा दूध उत्पादनात स्वयंपूर्ण होणार नाही शेजारील राज्यांतील दूध उत्पादकांवर अवलंबून राहील , तोवर हीच स्थिती राहील . त्यामुळे येणाऱ्या वर्षात आणखीही दरवाढ झाली तरी आश्र्चर्य वाटायला नको . गोव्याला रोज नव्वद हजार लीटर दूध लागते . त्यापैकी फक्त पस्तीस हजार लीटर दूध गोव्यात उपलब्ध होते . इतर दूध शेजारील राज्यांतून मिळवले जाते . महाराष्ट्रातून पंचावन्न हजार लीटर दूध गोव्यात येते . पशुखाद्याचे कडाडते दर आणि अन्य बाबींमुळे दुधाचे उत्पादनमूल्य वाढत चालले आहे . त्यामुळे दूध उत्पादक सतत दरवाढीसाठी आग्रही आहेत . शेजारच्या कर्नाटकमध्ये दूध लीटरमागे तीन ते चार रुपयांनी महागणार आहे . गुजरातखालोखाल देशातील दुसरे मोठे दूधउत्पादक राज्य असलेल्या कर्नाटकमध्ये रोज चाळीस लाख लीटर दूध उत्पादन होते . त्यातले केरळला अडीच लाख लीटर आणि आंध्र प्रदेशला पन्नास हजार लीटर दूध पुरवणारे कर्नाटक पशुखाद्याच्या वाढत्या किंमतींकडे बोट दाखवीत दरवाढ मागते आहे . गेल्या वर्षी लीटरमागे आठ ते नऊ रुपये उत्पादन खर्च असलेल्या दुधाचा उत्पादन खर्च यावर्षी सोळा रुपये झाला असल्याचा युक्तिवाद कर्नाटक दूध महासंघाने केलेला आहे . महाराष्ट्रातही दूध दरवाढीचे संकेत मिळत आहेत . त्यामुळे गोवा डेअरीनेही निरुपाय होऊन दरवाढ केली आहे . मात्र , सरकारने यामध्ये हस्तक्षेप करून आणि अनुदानस्वरूपात आर्थिक हातभार लावून ही दरवाढ टाळता आली नसती का हा खरा प्रश्र्न आहे . राज्यात दूध उत्पादन वाढीसाठी प्रयत्न होऊनही ते अपुरेच ठरले आहेत . कामधेनू योजनेसारख्या योजनेचा उडालेला बोजवारा , दुग्धोत्पादनातील शेतकऱ्यांचा कमी होत चाललेला रस अशा निराशाजनक परिस्थितीतून दुग्ध उत्पादकांना बाहेर काढण्याचा प्रयत्न होताना दिसत नाही . एकीकडे शहरीकरणामुळे शेतीचे अर्थव्यवस्थेतील योगदान कमी कमी होत चालले असताना दुग्ध उत्पादनातही भर पडताना दिसत नाही . त्यामुळे एकीकडे दुधाची वाढती मागणी आणि दुसरीकडे दुग्धोत्पादनातील घसरण यामुळे जनतेवर हतबल होण्याची पाळी ओढवली आहे . रोज एक लीटर दुधासाठी 34 रुपये मोजणे गरिबांनाच काय , मध्यमवर्गीयांनाही परवडणारे नाही . त्यात गोवा डेअरीच्या दरांपेक्षा एक रुपया अधिक उकळण्याची परंपराच गोव्यात निर्माण झालेली आहे . गोवा डेअरी आपल्या वितरकांना चुचकारण्याच्या प्रयत्नात ही लूट थांबवण्याचा प्रयत्न करीत नाही आणि सरकारच्या यंत्रणाही निमूट बसल्या आहेत . या दरवाढीची तीव्रता कमी करण्यासाठी हा वाढीव रुपया आकारण्याचा दंडक वितरकांवर घातला गेला , तरी लक्षावधी ग्राहकांचा रोज प्रत्येकी किमान एक रुपया वाचेल . दुधासारख्या जीवनावश्यक वस्तूची अशी आठ महिन्यांत तीन तीनदा होणारी दरवाढ सर्वसामान्यांच्या आवाक्याबाहेरची आहे याची जाणीव सरकारने ठेवायला हवी . एकीकडे महागाईचा भडकलेला आगडोंब , दुसरीकडे पेट्रोल - डिझेलच्या भडकलेल्या किंमती , पाण्याच्या दरांत वाढ करण्याची सरकारने केलेली घोषणा असे चहूबाजूंनी जनतेला घेरले गेले आहे आणि आता त्यात दूध दरवाढीची भर पडली आहे . निवडणुका जवळ नसल्या म्हणून मतदारांना असे भरडून काढायचे हा कुठला न्याय आहे ? चंद्रकांत : सगळ्याच प्रांतात खूप उत्स्फूर्त स्वागत झालं . लहान गावां पेक्षा मोठ्या शहरांमध्ये जंगी स्वागत झालं . दक्षिणेत तमिळनाडूमध्ये , महाराष्ट्रात उमरगा सारख्या छोट्या गावात छान स्वागत झालं . गुजरात - मध्यप्रदेश सीमेवरच्या आदिवासींनी खूप जल्लोषात स्वागत केलं . त्यांनी तर जत्राच भरवली होती . त्यांनी पारंपरिक वेशभूषेत लोकनृत्य केलं , आम्ही पण त्यांच्याबरोबर नाचलो . पंजाबात जायला आम्हाला परवानगी नव्हती . ऑपरेशन ब्लु स्तरामुळे तिथे कडक बंदोबस्त होता . रात्री बाबांनी सगळ्या तरुणांना एकत्र बोलावलं . बाबांचा निर्णय ठाम होता . ते म्हणाले की मी या यात्रेला निघालो ते कफन घेऊनच . मी जाणारच तुम्हाला काय करायचे ते तुम्ही ठरवा . त्यांनी ज्या तऱ्हेने , ज्या शब्दात भाषण केलं ते ऐकून प्रत्येक तरुण भारावूनच गेला आणि त्यांच्याबरोबर सगळ्यांनीच जायचं ठरवलं . आम्ही अमृतसरमध्येही गेलो . शीख बांधवांनी जोरदार स्वागत केलं . आम्ही एक रात्र दुर्गायनी टेंपलमध्ये राहिलो . खरच विठ्ठल उमप यांच्या जाण्याने मराठी रसिकांचे फार मोठे नुकसान झालेय . . . त्यांच्या मध्ये एक खट्याळ , अवखळ मुल लपलेलं होत आणि तीच त्यांची शक्ती होती , वयाच्या ८० व्या वर्षी पण ते जितके कार्यरत होते तेवढे खचितच कोणी राहू शकेल . . . पण एक खंत राहिली जो पुरस्कार सैफ आली खान ला मिळू शकतो तो पद्म पुरस्कार महाराष्ट्राच्या या लोकशाहिराला मिळायचा राहिला . त्यांच्या आत्म्याला शांती लाभो हि ईश्वर चरणी प्रार्थना परंतु विविध संसाधनांच्या अभावी त्यांचे कार्य समाजाच्या व्यापक स्तरापर्यंत पोहचलेले नाही . संसाधने म्हणताना मला केवळ पैसा किंवा उपकरणे इतकेच मर्यादित अर्थाने म्हणायचे नसून या लहान संस्थांना तज्ञ मार्गदर्शनाची ( mentoring ) , मनुष्यबळ प्रशिक्षण , इत्यादी बाबींचीही नितांत आवश्यकता आहे . आमच्या कॉलनीत साठे नावाचे आजी आजोबा रहायचे . त्यांच्या घराच्या मागच्या अंगणात चाफ्याचं मोठ्ठं झाड होतं . पण ते इतकं मोठं होतं की आम्ही माना वर करकरुन पाहायचो तरी एकही फुल दूरुन आमच्या दृष्टीस पडत नसे . त्याचीच एक गंमत . . त्या साठ्यांची दूरची भाची माझ्या घराजवळ रहायची . एकदा असंच सकाळी फिरायला गेलेलो , नेहेमीच्या सवयीने मी झाडाकडे पाह्यलं . . . असं पाह्यलं की मला लहानपणी माझ्या घराजवळच चाफ्याचं झाड आठवायचं नेहेमी . खालून झाडाकडे पाहात असलेली मी आणि आणि उन्हांत पोपटीसर पानांमधून दिसणारी पिवळीजर्द सोनफुले माझ्या डोळ्यासमोरुन हटायची नाहीत . आम्ही पुढे निघालो . तोच . . . . . साठे आजींनी हाक मारुन आम्हांला थांबवलनं . . . . अन् चैत्रगौरीच्या हळदीकुंकवासाठी म्हणून परडीभर सोनचाफ़्याची फ़ुलं दिलीनं . . . . बाई गं . . . . ते रसरशीत सुगंधी सोनं निरखताना आणि श्वासागणिक सुगंध भरुन घेताना भान हरपलचं . तितं , अरे माझी इथं बोबडी वळत होती , समोर जिवंत मंद्याची घाई चाललेली आणि आत हा गप्पा मारत होता , प्रवास वर्णन करत होता . रात्रिचे वाजत आलेले आणि लॅपटॉपचि बॅटरी पण संपत आलेली , माझी तर शॉर्टच झाली होती . सगळ्यांना ऐकु जाईल अश्या आवाजात कसंबसं बोललो ' मला जरा बरं वाटत नाही , अ‍ॅसिडिटी पण झालीय आणि जरा लुज मोशन पण होत आहेत दुपारपासुन , आपण उद्या सकाळी पुन्हा बसु आणि संपवु सगळं एकदमच , चालेल ना अण्णा . ' हे ऐकलं तसा मंद्या आणि गण्या भडकले , ' ते काय नाय , काय तो निकाल आत्ताच लावा आणि कांडकं मोडुन मोकळं करा , एका रातीतनं काय दुनिया इकडची तिकडं व्हायली का काय रे भाड्या , अर्धा तास त्यात डोकं घालुन बसलायस अन आता का उगा नाटकं करतोस रं ? ' पुन्हा मंद्याच्या प्रश्न आला . विशेषतः श्री . टग्या ह्यांचा सदर प्रतिसादाला काय उपप्रतिसाद येईल हे मला माहिती आहे . ( तो उपप्रतिसाद आल्यावर , मगच मी ते गुपीत उघडे करणार आहे . ) रुणझुणत राहिलो ! किणकिणत राहिलो ! जन्मभर मी तुला ' ये ' म्हणत राहिलो ! सांत्वनांना तरी हृदय होते कुठे ? रोज माझेच मी मन चिणत राहिलो ! ऐकणारे तिथे दगड होते जरी , मीच वेड्यापरी गुणगुणत राहिलो ! शेवटी राहिले घर सुनेच्या सुने . . . उंबऱ्यावरच मी तणतणत राहिलो ! ऐनवेळी उभे गाव झाले मुके ; मीच रस्त्यावरी खणखणत राहिलो ! विझत होते जरी दीप भवतालचे , आतल्या आत मी मिणमिणत राहिलो ! दूर गेल्या पुन्हा जवळच्या सावल्या मी जसाच्या तसा रणरणत राहिलो ! मज ताराच तो गवसला नेमका . . अंबरापार मी वणवणत राहिलो ! नवी दिल्ली , ता . - अल्पसंख्याकांसाठी आणि त्यातही मुस्लिमांसाठी असलेल्या विकास योजनांसाठी देशाच्या साधनसंपत्तीतून प्राधान्याने निधीची तरतूद करावयास हवी . साधनसंपत्तीवर मुस्लिमांचा पहिला हक्क आहे , असे प्रतिपादन पंतप्रधान डॉ . मनमोहनसिंग यांनी आज येथे केले . . . . . . राष्ट्रीय विकास परिषदेचे उद्‌घाटन करताना ते बोलत होते . पंतप्रधानांचे वक्तव्य अनुचित , आक्षेपार्ह आणि निषेधार्ह असल्याची टीका भारतीय जनता पक्षाने केली आहे . पंतप्रधान म्हणाले , " " विकासाची फळे अल्पसंख्याकांपर्यंत विशेषतः मुस्लिमांपर्यंत पोचण्यासाठी आपण कल्पकतेने योजना आखल्या पाहिजेत . यासाठी राज्यांना केंद्राकडून मिळणाऱ्या निधीचा अधिक जबाबदारीने वापर करावयास हवा . सध्या अस्तित्वात असलेल्या योजनांचा नियोजन आयोग आढावा घेईल आणि मूळ उद्दिष्टांपासून दूर गेलेल्या योजना बंद करेल . केंद्राच्या निधीच्या मर्यादा लक्षात घेऊन राज्यांनी त्यासाठीचा अधिकाधिक वाटा उचलायला हवा . ' ' त्यानंतर सुरू झालं ते रुचिकाचं छळपर्व . घरी गुंड यायचे , दमदाटी , अचकट शिव्या , शेरे , पाठलाग , धमक्या , रात्री घरावर येणारे दगड . . . यामुळे काही फरक पडेना म्हटल्यावर रुचिकाच्या भावाला गाड्या चोरल्याच्या गुन्ह्यांमध्ये गोवलं गेलं . त्याला असह्य मारहाण . . हे कमी म्हणून रुचिकाचं वर्तन धड नाही म्हणून तिला शाळेनं काढून टाकलं . या दिवसांत आराधनाने तिला खूप आधार दिला . जमेल तेवढी ती रुचिकाच्या सोबत असायची . आराधनाची परीक्षा असल्यानं चार दिवस ती रुचिकाला भेटू शकली नाही आणि नेमकं त्याच काळात रुचिकानं स्वत : ला संपवलं . आपण रुचिकाला वाचवू शकलो नाही , या अपराधी जाणिवेनं आराधनाचा न्यायाची लढाई लढण्याचा निर्धार आणखी पक्का झाला . माझे शिक्षक डॉ . अब्दुल सलाम यांच्याविषयी दोन शब्द लिहिल्याखेरीज हा लेख संपवता येणार नाही . त्यांच्या माध्यमातूनच मला या भाषेची सुरेख ओळख झाली . अनेक विद्यार्थ्यांशी , समाजातील विविध स्तरांतील लोकांशी सुसंवाद साधण्याची त्यांची हातोटी विलक्षण आहे . उत्साह , नैपुण्य , विनम्रता , सौहार्द आणि कार्यनिष्ठा यांचा अपूर्व संगम त्यांच्या व्यक्तिमत्वात पाहावयास मिळतो . अनेक वर्षे समाजकल्याण खात्यातील महत्त्वपूर्ण अधिकारपद निभावल्यावर निवृत्तीनंतरही समाजहितासाठी झटणारे डॉ . अब्दुल सलाम ज्या सफाईने , सहजतेने वावरतात , बोलतात त्यावरून त्यांना दृष्टीचे सुख नाही हे कोणाला कळणारही नाही ! पण कदाचित त्यामुळेच त्यांच्या कार्यातले झपाटलेपण , त्यांची तळमळ समोरच्या व्यक्तीच्या मनाचा ठाव घेते . त्यांचे मोकळे हास्य , वागण्यातील सुसंस्कृतता त्यांच्या विश्वनागरिकत्वाचीच प्रचीती देते . डॉ . सलामांना माझे ह्या लेखाद्वारे विनम्र अभिवादन ! | | कौन कहता है , के आसमां में सुराख नही होता ? इक पत्थर तो तबियत से उछालों , यारों | | अंतरिक्ष भी नहीं , आकाश भी नहीं था . . . छिपा था क्या , कहां , किसने ढका था . . . . उस पल तो आगम , अटल जल भी कहां था . . . नावडत्या संगीतकारांत आर रहमानचे * नाव माझ्या यादीत वर आहे . फारच सिन्थेटिक संगीत देणारा म्हणून . मुंबई - राज्य पोलिस दलातील वीस सहायक पोलिस आयुक्तांना पोलिस उपायुक्तपदी बढती देण्यात आली आहे . बढती झालेल्या या अधिकाऱ्यांमध्ये मुंबईतील जे . एम . जाधव , एस . व्ही . जांभूळकर आणि पी . आर . सोनवणे यांचा समावेश आहे . ठाण्याचे सहायक पोलिस आयुक्त रश्‍मी करंदीकर यांची महामार्ग सुरक्षा पथकाच्या अधीक्षकपदी , तर व्ही . एम . राठोड यांची " फोर्सवन ' च्या अपर पोलिस अधीक्षकपदी नेमणूक करण्यात आली आहे . बढती मिळालेल्या अधिकाऱ्यांची नावे कंसाबाहेर त्यांच्या नवीन नियुक्तीचे ठिकाण : - जे . एम . जाधव ( मुंबई ) - उपायुक्त , राज्य गुप्त वार्ता विभाग , मुंबई . - व्ही . टी . व्हटकर ( नवी मुंबई ) - अधीक्षक , राज्य मानवी हक्‍क आयोग , मुंबई . - एस . व्ही . जांभूळकर ( मुंबई ) - उपायुक्त , राज्य गुप्त वार्ता विभाग , मुंबई . - पी . आर . सोनवणे ( मुंबई ) - उपायुक्त , राज्य गुप्त वार्ता विभाग , मुंबई . - एस . वाय . धिवरे ( नवी मुंबई ) - अपर अधीक्षक , बीड . - रश्‍मी करंदीकर ( ठाणे ) - अधीक्षक , महामार्ग सुरक्षा पथक , मुंबई . - व्ही . एम . राठोड ( ठाणे ) - अपर अधीक्षक , फोर्सवन , अर्बन ट्रेनिंग ऍकॅडमी . - पी . एस . वेरूळ लेण्यांपासून जवळच हे मंदिर आहे . महाराष्ट्रातील १२ ज्योतीर्लिंगांपैकी हे शेवटचे ज्योतिर्लिंग म्हणून प्रसिध्द आहे . झोपेत चालणे म्हणजे अजबच , मी स्वत : एकदा रात्री झोपेत उठुन घरभर फिरत होतो . आईने मला दुसर्‍या दिवशी सांगितलं , मला स्वत : चीच भिती वाटली . पुढचा एक आठवडा मी हाताला दोरी बांधुन खिडकीला गाठ मारुन ठेवत असे . काहे लोकं नुसती चालतच नाहीत तर बोलतात सुद्धा . एखाद्याला भितीनेच हार्ट अ‍ॅटॅक यावा असा प्रकार . माझा एक मित्र झोपेत उठुन अंघोळ करुन तयार होऊन कॉलेजला गेल्याचही आठवतय , पहाटे : ३० ला . मानवी मेंदु म्हणजे समजायला अवघडच ब्वॉ . ) आता आले किसायला घ्या . कोवळे आले बाजारात क्वचितच दिसते . तसे असेल तर त्याचा जाडसर किस चांगला होतो . त्यात रेषा असतील तर बारीक किसायचा प्रयत्न करा . या वेळेस आल्याचा बराच रस निघेल म्हणून थेट हळदीच्या वाडग्यातच किसा . बाकी नियमित ट्रेकिंग आणि स्विमिंग करा . वजन हमखास कमी रार , बरेच दिवसांनी लिखाण पाहून बरे वाटले . खर तर अशी अनेक उदा . आहेत जिथे रचना विसंगती म्हणता येईल पण शेवटी तुला हे माहित आहेच की संगीत - त्यातही एखाद्या दृष्यासाठी चित्रपटात दिलेले , पार्श्वसंगीत अन वाद्यांसकट - हे subjective आहे . पिया बिना बासिया बाजे ना यातला जो जोगिया , उदास , बेचैन , मूड आहे त्याला बासरी हे वाद्य खूप सशक्तपणे अधोरेखित करतं असं मला वाटतं . किंबहुना त्या काळात बासरी , सॅक्सोफोन , सरोद , सतार , ऑर्गन ही प्रामुख्याने वापरली जाणारी वाद्ये असल्याने याही गाण्यात बासरीचा वापर तितका खटकत नाही . त्यामूळे निव्वळ शब्द अन त्यामागून काय वाद्य वाजले पेक्षा त्या एकंदर रचनेचा दृक् - श्राव्य परिणाम हा बासरी ( सारख्या ) वाद्याने , अन रचलेल्या सुरावटीने तितका आपल्या पर्यंत पोचत असेल तर मला वाटतं technically विसंगत असूनही आपल्याला ते आवडते . असो . त्यांच्यातून त्या श्रद्धा - अंधश्रद्धा एकाच पिढीत हद्दपार व्हाव्यात अशा रीतीने बंग आणि मंडळींनी काम करावे अशी अपेक्षा व्यक्त करणारे मतप्रदर्शन याचा अर्थ अमेरिकेने हे कारस्थान खूप पूर्वीपासून प्लॅन केलेलं आहे . निरुपद्रवी वाटणारा डिपेंडंट व्हिसा राजरोसपणे देता यावा म्हणून नवऱ्यालादेखील नोकरी देववली आहे . खरं काम कोणाचं काय आहे हे सर्वांना माहीत आहे . उगीच नाही एवढी लोकं विरोध करत . ' फ्यूएल ' ( इंधन ) , ' मॉडरेटर ' आणि ' पॉयझन ' यांची निरनिराळ्या प्रकारे वेगवेगळ्या प्रमाणात रचना करून अनेक प्रकारचे रिअॅक्टर्स बनवण्याचे प्रयोग सुरू झाले . अत्यंत गुप्तता बाळगली गेली असली तरी हे विज्ञान आणि तंत्रज्ञान जगभरातील अनेक देशांनी विकसित आणि आत्मसात केले . त्यात अमेरिकेने पुढाकार घेतला असला तरी सोव्हिएट युनियन , ब्रिटन , फ्रान्स , जर्मनी , कॅनडा यासारखी राष्ट्रेसुध्दा या दिशेने प्रगतीपथावर होतीच . ग्राफाइटप्रमाणे पाणी आणि जड पाणी यांचा उपयोग मॉडरेशनसाठी करता येतो . त्यासाठी आवश्यक अशा आकाराचे पात्र रिअॅक्टर व्हेसल बवनण्याचे तंत्रज्ञान विकसित झाले . तसेच नियंत्रण करण्यासाठी स्वयंचालित यंत्रांच्या सहाय्याने चालणारे कंट्रोल रॉड्स तयार केले गेले . अणूंच्या भंजनातून निघालेल्या ऊष्णतेपासून वीज तयार करायची झाल्यास तिला रिअॅक्टरमधून बाहेर नेण्याची व्यवस्था करायला हवी . त्यासाठी ' कूलंट ' ची आवश्यकता असते . पाणी , कार्बन डाय ऑक्साइड वायू , वितळलेला सोडियम धातू अशा अनेक विकल्पांचा त्यासाठी विचार केला जाऊ लागला आणि त्यांवर प्रयोग केले गेले . अशा असंख्य गोष्टींपासून त्या विषयीच्या तंत्रज्ञानाचीच एक वेगळी शाखा तयार झाली असे म्हणता येईल . ह्यानंतरचा कलाकार म्हणजे गोलंदाजीच्या शिखरावर बसलेला गडी ! बॉलइतकेच मोठे डोळे करून . . तोंडाचा वासून बोलिंग करणारा मुरली हा प्रथमदर्शनी कोलंबोच्या समुद्रकिनार्‍यावर शहाळी विकत असेल असंच वाटतं . किंचित सुटलेलं पोट . . . दाढी वाढवलेली आणि डोळ्यांत सतत एक मिश्किल भाव . पण हातात चेंडू आला की हा माणूस जादूचे प्रयोग सुरू करतो . त्यात श्रीलंकेत खेळत असाल तर विचारूच नका . इंग्लंड , विंडीजचे फलंदाज तर त्याला खेळताना ' एकदा करून टाक बाबा आऊट . . . असा त्रास नको देऊस ' अश्या भावनेनी खेळत असतात . अ‍ॅक्शनमध्ये विशेष बदल करता चेंडू उलट्या दिशेला ऑफब्रेक इतकाच वळवणे हे जादूगारालाच शक्य असतं . ज्याला " भारतरत्न " म्हणून गौरविण्यात केंद्रसरकारने चालढकल चालविली त्या सचिन तेंडुलकरने तर फलंदाजीची व्याख्याच बदलून टाकली आणि सचिनचे अनुकरण करून गावागावात चेंडू सीमापार तडकवणारे फलंदाज तयार झालेत . सर्व रोगावर रामबाण इलाज म्हणून प्राणायाम आणि योगाभ्यासाचे धडे स्वामी रामदेवबाबांनी दिले आणि अल्पकाळातच जनतेने अनुकरण केले आणि देशभरात हजारो " रामदेवबाबा " तयार झालेत . दाभोळकरांची गणपतीची चित्रं अतिशय सुंदर असतात . जालावर कुठे असतील तर प्लीज मला त्याचा दुवा हवा आहे . . . ( पॉयझन म्हणून ओली लाकडे ढकलत असतील काय ? ) काही क्षण ही ओली लाकडे ऊष्णता शोषून आगीची आच कमी करतात . त्या काळापुरते ते पॉयझनसारखे काम असते . चलबिचल होउन शेवटी वरती जाउन काय ते बघायचं ठरवलं . पहिली छोटीशी चढाई करुन वर गेलो . समोर बघतो तर काय , एक विलक्षण दॄश्य दिसत होतं . आम्ही देहभान हरपून बघतच उभे राहिलो . शेजारी कोणी उभं आहे ह्याची सुद्धा जाणिव झाली नाही . नजरबंदी झाल्यागत होउन गेलं . मस्त चवदार लेख . तोंडाला पाणी सुटलं . भारतात मिळतं ते चिझ कुठ्ल्या प्रकारात मोडतं ? इथे मिळतं ते स्लाइल चिझ आंणि चिझ स्प्रेड तिथल्या पेक्षा चविला वेगळं असतं का ? नीरजा , अग मला अस वाटत की इथे लिहिण्यापेक्षा प्रत्येकाने आपापल्या उद्योगाचा बीबी सुरू करावा आणि तिथे त्यासंबंधित प्रश्नोत्तरे करावीत , नाहीतर नंतर काही सापडणे अवघड होईल . अग तू डॉक्यूमेंटरी आणि कॉर्पोरेट फिल्म्सबद्दल अजून विस्ताराने लिही ना . भांडवल , सेटअप , मनुष्यबळ , मार्केट पोटेन्शियल , साधारण खर्च - उत्पन्न ठोकताळे . . . जे गोपनीय असेल ते नको लिहू हव तर फ़ोटोची लिंक : http : / / picasaweb . google . co . in / 82 . amol . naik / KenjalGadRaireshwar # दिनांक : २६ जून २०१० ( शनिवार - रविवार ) श्रेणी : सोपी खर्च : ३०० रु . ( उरलेली रक्कम परत करण्यात येईल ) संपर्क : अमोल नाईक ( फ़ोन : ९८८१४९३३०३ ) शुक्रवार दिनांक २५ जून संध्याकाळी . ०० पर्यंत ( आयत्या वेळी नोंदणी होणार नाही याची निसर्गप्रेमींनी दखल घ्यावी ) . भेटण्याचे ठिकाण : शनिवार सकाळी . ०० वा . स्वारगेट एस . टी . स्टॅंड ( चौकशी कार्यालयाजवळ ) केंजळगड : भोर पासून पश्चिमेकडे साधारण २० किलोमीटर अंतरावर महादेव डोंगररांगेत एका उंच कड्यावर समुद्रसपाटीपासून अदमासे ४५०० फ़ुट उंच असा केंजळगड उभारलेला आहे . या किल्याची निर्मिती बाराव्या शतकात राजा भोज याने केली . किल्याच्या पायथ्याला कोर्ले गाव आहे . याच गावातून रायरेश्वरकडेही एक रस्ता जातो . कोर्ल्यातून वर चढून वर आलं की एक १० - १२ खोपटांची एक वस्ती लागते हिच केंजळवाडी . या केंजळवाडीचे विशेष म्हणजे ही वाडी सातारा जिल्ह्यात येते तर खालचे कोर्ले गाव पुणे जिल्ह्यात ! ! केंजळवाडीतून वर गेल्यावर ५० - ५५ चांगल्या कातळात खोदलेल्या पाय - या लागतात . वर गडावर पहाण्यासारखे पाण्याचे तलाव आणि एक पडझड झालेले मंदीरच काय ते शिल्लक आहे . रायरेश्वर : पाचगणीच्या टेबललॅंडपेक्षा उंच आणि विस्तीर्ण असे पठार म्हणजे रायरेश्वरचे पठार ! ! केंजळवाडीतून एक वाट रायरेश्वराकडे जाते . ती खालून येणा - या कोर्ल्याच्या वाटेला येऊन मिळते . वाट थोडी बिकट असली तरी शासनाने बसवलेल्या लोखंडी शिडीमुळे सुसह्य होते . पठारावर रायरेश्वराचे मंदीर आहे . याच मंदीरात शिवाजी महाराजांनी स्वराज्य स्थापण्याची शपथ घेतली असे म्हणतात पण याला ठोस पुरावा नाही . मंदीराच्या आसपास जंगम समाजाची ( महादेव कोळी ) वस्ती आहे . पठाराचे खरे सौंदर्य पावसाळ्यात पहाण्यासारखे असते . कोर्ले गावातून दिसणारा केंजळगड केंजळगडाच्या वाटेवरून रायरेश्वर ट्रेकचा आराखडा : दिवस ( शनिवार ) : स्वारगेट - भोर प्रवास ( S . T . ) . भोर - कोर्ले प्रवास ( S . T . ) . केंजळगड पदभ्रमण . केंजळगड - रायरेश्वर पायी प्रवास . मुक्काम रायरेश्वर . दिवस ( रविवार ) : रायरेश्वर पदभ्रमण आणि स्थलदर्शन . रायरेश्वर मंदिर रायरेश्वर - भोर - पुणे ( S . T . ) प्रवास . सोबत घ्यायच्या वस्तू : . ट्रेकींग सॅक - ( सगळ्यात महत्वाची वस्तू ) . . पाण्याची मोठी बाटली . . टोपी . . बूट ( Sport Shoes ) ( महत्वाची वस्तू ) . . एक वेळचा डबा आणि कोरडा खाऊ ( बिस्कीटे , चिवडा ) . . कपडे . 7 . बॅटरी ( Torch + extra pair of cell ) ( महत्वाची वस्तू ) . 8 . मेणबत्ती + काडीपेटी . ( महत्वाची वस्तू ) . . स्वता : लागणारी औषधे . १० . ब्रश आणि पेस्ट . ११ . अंथरूण पांघरूण ( महत्वाची वस्तू ) . १२ . ताट वाटी पेला चमचा . १३ . जुनी वर्तमानपत्रे . १४ . रेनकोट + प्लॅस्टीकच्या पिशव्या . टिप : वरिल सगळ्या वस्तू प्लॅस्टीक पिशवी मध्ये आणाव्यात . ऑक्टोबर २००७मध्ये European Society of Intensive Care Medicineचं बर्लिन इथे अधिवेशन होतं . त्यांनी मला ICUमध्ये आलेल्या मलेरियाच्या रुग्णांचे प्रश्न काय असतात , यासंबंधी बोलण्यासाठी बर्लिनला निमंत्रित केलं होतं . मी तेंडुलकरांना सांगितलं की , मला अधिवेशनासाठी बर्लिनला जायचं आहे , आणि आपण अमुक अमुक औषध सुरू ठेवू . त्यांना त्याचं फार कौतुक वाटलं . त्यांनी मला त्याबाबत अनेक messages पाठवले . सोनालीने मघाशी जसं सांगितलं की , तेंडुलकरांनी तिला पाठवलेले सर्व messages तिच्या फोनमध्ये साठवून ठेवले आहेत , तसंच या माझ्या फोनमध्ये तेंडुलकरांचे सर्व messages अजून आहेत . तर त्यात त्यांनी मला लिहिलं होतं की , ' मला तुझं फार कौतुक वाटतंय . तू बर्लिनला जाऊन पेपर वाचून ये , आणि आल्यावर मला सगळं समजावून सांग . युरोपियनांना मलेरियाबद्दल काय वाटलं , हेही मला समजावून सांग . ' मी बर्लिनला गेल्यावरही त्यांचे दोन - तीन messages आले , आणि एक दिवस अचानक अशोकचा फोन आला की , तेंडुलकर मुंबईला जरा जास्तच आजारी झाले आहेत . त्यांना पूर्वीचाच त्रास होत होता . दम लागणे , खोकला येणे इत्यादी . मी अशोकला म्हटलं की , " त्यांना ताबडतोब हॉस्पिटलात हलवायला हवं . तू त्यांच्याशी बोल आणि ठरव . मुंबईत त्यांना हव्या त्या रुग्णालयात नेलं तरी चालेल , पण this is the time when he should be in the hospital . " हा निरोप गेल्यानंतर अशोक तेंडुलकरांशी बोलला आणि त्यांना पुण्याला आणायचं ठरलं . अ‍ॅम्ब्युलन्समधून त्यांना पुण्यात आणलं आणि माझ्या अनुपस्थितीत माझ्या रुग्णालयात , ICUमध्ये दाखल केलं गेलं . जवळच गोर्खा - वॉर - मेमोरिअल म्हणजेच गुरखा - युद्धाचे - स्मारक आहे . १८१४ ते १८१६ दरम्यान , नेपाळ आणि ब्रिटिश - ईस्ट - इंडिया - कंपनी यांच्यात जमिनीवरील सार्वभौमत्त्वावरून झालेल्या घनघोर लढाईत , नेपाळचा दारूण पराभव झाला . सुगौलीच्या तहात तत्कालीन नेपाळची एक तृतियांश जमीन ब्रिटिशांच्या ताब्यात गेली . या लढाईत मारल्या गेलेल्या ब्रिटिश ( खरेतर एतद्देशीयच ) सैनिकांचे स्मारक घूम रेल्वेस्थानकाच्या बाजूलाच उभारलेले आहे . हे मुद्दाम विचारतेय कारण अंडे जितके फेटाल तितका केक हलका होतो असे वाचलेय . या संदर्भात हलके फेटा म्हटले की कळत नाही . . . आर्य सिंधुसंकृतीतील लोकांच्यात युद्धे झाली नसतील . परंतु , सिंधुसंस्कृतीत शेती केली जात असेल आणि त्या शेतांमध्ये आर्यांनी जनावरे घुसवली असतील तर संघर्षाचे प्रसंग उद्भवत असतील . त्यावेळी गनीमी काव्याचा भाग म्हणून आर्यांनी त्यांचे बांध फोडले असतील का ? परंतु अशा प्रकारे ही संस्कृती नष्ट झाली नसावी कारण बांध फोडण्याचे उद्योग इतक्या मोठ्या भूभागावर ( पंजाब ते गुजरात ) केले जाणे शक्य नसावे . बांध फुटून आलेल्या पुरात नगरे नष्ट झाली नसतील तरी शेतीचा नाश झाल्याने आणि त्याचा प्रतिकार करता आल्याने तसेच त्याबदल्यात पर्यायी अन्नव्यवस्था नसल्याने उपासमारीने नगरे नष्ट झाली असू शकतील . ( आज शेतजमीन सक्तीने उद्योगांसाठी संपादन केल्यावर त्या स्थानिक शेतकर्‍यांवर अशीच वेळ येत असेल का ? ) कदाचित अशी उपासमार होऊ लागल्यावर त्या लोकांना गुलाम म्हणून वापरले जाऊ लागले असू शकेल . नगरांचा वापर करण्याची इच्छाच * आर्यांमध्ये ( त्यावेळी ) नसल्याने ही नगरे पडीक होऊन नष्ट झाली असतील . कौरवांतील वृध्द , महापराक्रमी , पितामह भीष्मांनी त्या दुर्योधनाच्या अन्त : करणात आनन्द निर्माण करीत मोठ्याने सिंहासारखी गर्जना करुन शंख वाजवला . १२ कुलाबा येथील आदर्श हौसिंग सोसायटी प्रकरणात अशोक चव्हाण यांची या प्रकरणी सखोल चौकशीसाठी सोमवारी ( ता . 15 ) सीबीआयने तक्रार दाखल करून घेतली . त्यानंतर प्राथमिक चौकशीला सुरुवात केली आहे . या प्रकरणी अशोक चव्हाण यांचा कथित सहभाग तपासण्याकरिता सीबीआय त्यांची चौकशी करू शकते . बाकी त्यांच्या दैवत संकल्पनेविषयी सलग सुस्पष्ट पुरावा नाही . पण विविध प्रकारच्या स्त्री मृण्मूर्ती मिळतात . तेव्हा स्त्रीतत्त्वाची / सुफलनाची संकल्पना इतर कुठल्याही आदिम समाजाप्रमाणेच इथेही महत्त्वाची असणार यात नवल नाही . शिवाय गुजरात , राजस्थान , माळवा इथल्या ताम्रपाषाणयुगीन समाजांप्रमाणेच इथेही बैलाच्या छोट्या मृण्मूर्ती अनेक मिळाल्यात . बैल कदाचित पुरुषतत्त्वाशी , शेती - समृद्धी या संकल्पनांशी निगडित असावा . इनामगावात एका घराच्या जमिनीखाली एका कच्च्या मातीच्या छोट्या डबीत एक शिरोहीन स्त्री मूर्ती बैलाची मूर्ती मिळाली . ही निश्चितच कुठल्यातरी धार्मिक विधीशी संबंधित असणार पण आता तो तपशील आपल्यासाठी कायमचाच हरवून गेला आहे . याशिवाय एका मोठ्या रांजणावर एक अर्धा माणूस आणि कमरेखालचा भाग एका वन्य प्राण्याचा ( बहुदा बिबळ्या ) अशीही एक आकृती आढळते . याचाही संबंध त्यांच्या कुठल्या समजुतीशी असावा असा अभ्यासकांचा कयास आहे . अग्निपूजेचाही एक पुरावा मिळतो दायमाबादमधे . तिथे काही खड्ड्याच्या स्वरूपातली अग्निकुंडे मिळाली आहेत . आणी त्यात जळालेली गाई - बैलांची हाडे धान्याचे दाणे सापडले आहेत . हे मस्तच . मी वर सांगितल्याप्रमाणे कोणत्याही कवितेचे आपल्या कुवतीप्रमाणे आकलन करावे . सर्वांना समान आकलन झालेच पाहिजे असा काही दंडक नाही . उदा . शाळेत " जरि तुझिया सामर्थ्याने ढळतील दिशाही दाही , मी फूल तृणातील इवले उमलणार तरीही नाही " ही कविता शिकलो होतो . या कवितेतून मला शिवाजी महाराजच दिसायचे ! अज्ञान मुला अज्ञान . त्या ' पुस्तके वाचा ' मध्ये रैनाची भलीमोठ्ठी पोस्ट नजरेतून सुटली की काय ? डोंगर उतारावर पसरलेल्या फुलांच्या चादरी आणि समोरच्या कडयावरुन कोसाळणारे धबधबे . ते दृष्य डोळ्यात साठवून आम्ही पुढे निघालो . पुढे स्पष्ट वाट नव्हती त्यामुळे जंगलामधून अंदाजानेच वाट काढत - काढत कळकराय सुळक्याच्या दिशेने आमची पावले पडत होती . काही वेळानी अखेर धुक्यामधून पुसटसा कळकराय सुळका दिसायला लागला . आता आमच्या पावलांची गती वाढली . काही वेळातच आम्ही मळलेल्या वाटेच्या चौरस्त्यावर येउन पोचलो . येथून समोरचा रस्ता कुंढेश्वरमार्गे राजमाचीला जातो . त्याच रस्त्याने आम्हाला ढाक करून पुढे जायचे होते . चौरस्त्यावरुन डावीकडे वळल्यास भीमाशंकरला जाता येते . आम्ही आता उजवीकडे उतरून त्या छोट्याश्या घळीमध्ये उतरलो . उतार असलेली घळ संपत आली की ढाकच्या पश्चिम कड्याची भिषणता आणि दुर्गमता लक्ष्यात येते . समोरच्या दरीमध्ये धुके भरले होते त्यामुले खोलीचा अंदाज येत नव्हता . घळीमधून खाली उतरताना थोडी काळजी घ्यावी लागते कारण घळ संपता - संपताच लगेच उजवीकडे सरकून खाली उतरावे लागते . तिकडे पायाखाली एक मोठा दगड आहे त्यावर पाय टाकुन उजवीकडे सरकावे लागते . पावसामुळे सगळीकडे निसरडे झाले होते त्यामुळे काळजीपूर्वक आम्ही चौघेजण तिकडे उतरलो . आता आम्ही ढाकच्या काळ्याकभिन्न कडयाखाली उभे होतो . मागच्या बाजूला थोड़ वरती कळकराय सुळका दिसत होता . माझ्या मनात अगदी हेच आलं , गरम गरम मसाला दुध मस्त वाटेल . कच्छी दाबेली फार मसालेदार वाट्ते म्हणुन सोबत दही भात पण चांगला वाटेल . स्विस चार्ड तशी रुळलेली भाजी . मायबोलीवरपण याच्या अनेक पाककृति आहेत . खूप मोठी पाने ( अगदी फूटभर लांब ) आणि पांढरा जाड देठ , असे हिचे स्वरुप . वेगवेगळ्या जातीनुसार याचे देठ पांढरे , पिवळे , केशरी वा लाल असू शकतात . पण पांढरे देठ शिजवायला सर्वात सोपे असतात . ही भाजी कोवळ्या रुपात , ( म्हणजे पाक चोई सारख्या गड्ड्याच्या रुपात ) मिळते . ती तशी कच्चीच सलाद मधे वापरता येते . मोठी पाने शिजवावी लागतात . याचाही देठ वेगळा करून , वेगळा शिजवावा लागतो . ( अनेक जण तो खात नाहीत . ) प्रत्यक्षात मला विषयाबद्दल काहीच माहिती नाही . मन यांच्या लेखात इस्लाम , ज्यू ख्रिस्ती धर्म यांची वैदिक धर्म यांची मोट बांधलेली दिसली म्हणून विकीवरील हा दुवा मी बघितला . " हे झाड कुठचं ? " हा प्रश्न तसा साधा पण त्यातल्या मालवणी भाषेतल्या हेलाने माझं लक्ष वेधून घेतलं . या बाई थेट मालवणहून सहलीला आल्या असतील असा माझा सम read more » आबाजी , जर सर्वच पक्षातल्या लोकांनी दंगल केली असे म्हणता तर मग केवळ काही आमदारांना दंगलग्रस्त भागात भेटी देण्यापासून पोलिसांनी रोखले आणि काही नेत्यांना नाही . हा दुजाभाव का हो ? यातून सत्ताधा - यांनी दंगलखोरांना हाताशी धरून दंगल पेटवली असा निष्कर्ष काढावा का ? रोजगाराच्या नव्या संधी निर्माण होतील . सर्व क्षेत्रात पुरेसा पैसा येउ लागेल तेव्हा पालक , मुलांना आपणहून इतर क्षेत्रांची निवड करण्यास विरोध करणार नाहीत . वॉशिंग्टन - अल - कायदा दहशतवादी संघटनेचा प्रमुख आणि / ११ चा सूत्रधार ओसामा बिन लादेन ठार झाल्याचे वृत्त , अमेरिकेतील वृत्त वाहिन्यांनी दिले आहे . पाकिस्तानची राजधानी इस्लामाबादजवळ लादेनला लष्कराच्या कारवाईत ठार मारल्याचे सांगण्यात येत आहे . & nbsp लादेनच्या मृत्यूबाबत राष्ट्राध्यक्ष बराक ओबामा काही तासांतच अधिकृत घोषणा करणार आहेत . अमेरिकेतील वर्ल्ड ट्रेड सेंटरवर सप्टेंबर २००१ रोजी झालेल्या दहशतवादी हल्ल्याचा लादेन सुत्रधार होता . लादेनच्या शोधात अमेरिकेच्या सैन्याने अफगणिस्तानमध्ये मोहिम राबवली होती . रविवारी रात्री लादेनला ठार करण्यात आल्याचे वृत्त अमेरिकेतील वृत्त वाहिन्यांमध्ये झळकत असून , लवकरच याची अधिकृत घोषणा करण्यात येईल . साधना , साधारण दोन महिन्यापुर्वी या झाडाला असा बहर आला होता . मध्यंतरी एकदम तपमान वाढले होते ना त्या काळात , पण मला वाटतय कि आता परत मार्चमधे बहर येईल . या विदेशी झाडांचे काहि सांगता येत नाही . आता नायकाचा तिढा दाखवण्यासाठी रंगांचा उपयोग कसा केला आहे हे लक्षात येईल . त्याचं आयुष्य आणि त्याचा परिसर हे अतिशय थंड , अंधारलेले , निराशाजनक आहेत . लांब सावल्या , कृत्रिम , चकचकीत रंग असलेल्या या आयुष्यात आनंददायक , जगण्याची उब असणारं काहीही नाही . मग मिळणारा एकमेव सुखाचा क्षण हा त्याला हवाहवासा वाटणं साहजिक आहे . तो क्षण एका यंत्रमानवाकडून मिळतो . पण समाजात छुप्यानं वावरणाऱ्या यंत्रमानवांना ओळखून ठार मारणं यासाठी त्याची ख्याती आहे . मग आपण जे करतोय ते बरोबर की चूक हेच त्याला कळेनासं होतं . हा तिढाच चित्रपटाला त्याच्या टोकदार परिणतीकडे नेतो . ती काय हे सांगून चित्रपट प्रत्यक्ष पाहण्याची मजा घालवत नाही . रंगांचा प्रभावी वापर चित्रपटातला भाव अधोरेखित करण्यासाठी कसा वापरता येतो याची ही एक छोटीशी झलक होती . या मराठीमंडळी . कॉम ( marathimandali . com ) संकेतस्थळावरील कलेचा प्रत्येक आविष्कार ( जसे लेखन , काव्य , छाया - प्रकाशचित्रे , रेखाटने , इत्यादी इथून पुढील उल्लेख आविष्कार ) विधिवतरीत्या तो आविष्कार सादरकर्त्याच्या मालकीचा ( original author ) आहे . त्याचे अन्यत्र कुठेही कुठल्याही स्वरुपातील प्रकाशन आणि वापर ( जसे मुद्रण , अन्य संकेतस्थळांवर प्रकटन , व्यावसायिक अथवा धर्मादाय वापर ) तो आविष्कार सादरकर्त्याच्या लेखी अथवा - मेल अनुमतीविना आणि उचित श्रेयाशिवाय केला जाऊ नये . या निवेदनाचे उल्लंघन झाल्यास आविष्कार सादरकर्ते ( original author ) त्यावर कारवाई करु शकतात . प्रतिकूलता वाईट चालीरिती मोडण्यासाठी , संस्कारांना जिवंत ठेवण्यासाठी आणि सकारात्मक सुधारणा होण्यासाठी मांडलेले विचार हे त्या युगाचे मत असते . त्या - त्या काळात जीवन जगण्यासाठी लागणारी आचारसंहिता म्हणजेच धर्म होय . म्हणूनच धर्माच्‍या उत्‍थानासाठी आणि मानवजातीला दिशा देण्‍यासाठी संतांची आवश्‍यकता असते , समाजाच्‍या या परंपरेतूनच गुरू - शिष्‍य परंपरेचा जन्‍म झाला असावा , श्री सदगुरू दत्त धार्मिक एवं पारमार्थिक ट्रस्ट ( इंदौर ) आणि सूर्योदय परिवाराचे अध्‍वर्यु राष्‍ट्रसंत भय्यूजी महाराज बोलत होते . गुरुपौर्णिमेच्‍या पूर्वसंध्‍येला जीवनात गुरूचे महत्‍व आणि महाराजांचे कार्य या‍ विषयी त्‍यांना बोलतं केल असता , ते म्हणाले , की प्रत्येक देशाची संस्कृती तेथील आदर्शांवर अवलंबून असते . त्या आदर्शांचेच नागरिक अनुकरण करत असतात . गुरूदेखिल आपल्‍या शिष्‍यांसाठी समाजात हेच काम करतो . देशाने एवढी प्रगती करूनही आज आपल्याला शांतता नांदताना दिसत नाही आणि म्हणूनच ठिकठिकाणी मठ मंदिरे उभारली जात आहेत . धर्म हीच भारताची खरी ओळख असून संवेदनशीलतेचेही दर्शन केवळ भारतातच घडते . त्यामुळे अध्‍यात्मिक अधिष्‍ठान हा भारताचा आत्मा असल्‍याचे म्हटले तर ते वावगे ठरणार नाही . सन्मार्गाच्‍या दिशेने नेतो तो खरा सदगुरू . समाजाला केवळ अध्‍यात्म आणि कर्मकांडांच्‍या मागे लावता राष्‍ट्रभक्त पिढी घडविण्‍यासोबत पुरोगामी विचारांतून समाज निर्मिती समाजसेवा करणेही तितकेच महत्‍वाचे असल्‍याचेही त्‍यांनी सांगितले . आकर्षक व्‍यक्तिमत्‍व आणि आधुनिक जगात वावरताना दैवी तेज चेह - यावरून ओसंडून वाहणा - या भय्युजी महाराजांनी अध्‍यात्मासोबतच राष्‍ट्रभक्तीची ज्योत त्‍यांच्‍या शिष्‍यगणांमध्‍ये प्रज्वलित केल्‍याने उच्‍चशिक्षित अधिका - यांपासून राजकारण्‍यांपर्यंत सर्वांनीच त्यांचे शिष्‍यत्‍व पत्‍करले आहे . मॉडेल ते संत पूर्वाश्रमीचे उदयसिंह देशमुख ते आजचे युगपुरुष भय्युजी महाराज हा त्‍यांचा प्रवासही तितकाच रोमांचक आहे . वयाची चाळीशी गाठण्‍यापूर्वीच त्‍यांनी अनेक सिध्‍दी प्राप्‍त केल्‍याचा त्‍यांच्‍या भक्तांचा दावा आहे . नाथ संप्रदायातील कठोर व्रत आणि श्री गुरूदत्तांना आपले गुरू मानणार्‍या भय्युजी महाराजांच्‍या रोमारोमात या संप्रदायाची शिकवण भिनलेली आहे . एकेकाळचे सियाराम शुटिंगचे ब्रॅंड अम्बेसेड असलेल्या अतिशय कुशल आणि वेगवान वाहन चालक असलेले आणि आधुनिक युगातील तंत्रज्ञानाचा तितक्‍याच मोकळेपणाने स्‍वीकार करणा - या भय्युजी महाराजांनी अध्‍यात्म आणि आधुनिकता यांचा संगम घडवून आणला आहे . त्‍यामुळे राजकारणी , उद्योजकांपासून अनेक क्षेत्रातील दिग्गजांनी त्यांचे शिष्‍यत्व पत्‍करले आहे . त्‍यांच्‍या शिष्‍यांमध्‍ये केंद्रीय मंत्री सुशीलकुमार शिंदे , माजी मुख्‍यमंत्री आणि केंद्रीय मंत्री विलासराव देशमुख , अभिनेता शेखर सुमन यांच्‍यासह सर्वपक्षीय अनेक आमदारांचा समावेश आहे . भारतात अनेक गुरू , संत आणि विचारवंतांची मोठी परंपरा आहे . मात्र या गर्दीत ते केवळ अध्‍यात्मिक गुरू ठरता राष्‍ट्रीयतेच्‍या भावनेने झपाटून समाजातील गरीब , महिला बेरोजगारांसाठी त्‍यांनी भरीव कार्य केले आहे . महाराष्‍ट्रासह मध्‍य प्रदेशातही त्‍यांनी आपल्‍या सुर्योदय चळवळीच्‍या माध्‍यमातून मोठे काम उभारले आहे . त्‍यांच्‍या सुर्योदय आश्रमाच्‍या माध्‍यमातून शेतीच्‍या विकासासाठी सुर्योदय कृषी तीर्थ प्रकल्‍प , पर्यावरण संवर्धनासाठी सुर्योदय ग्राम समृध्‍दी योजना , सुर्योदय स्‍वयंरोजगार योजना , तीर्थ क्षेत्र स्‍वच्‍छता अभियान , दारिद्र्य उन्‍मुलन अभियान , आयुर्वेदीक औषधी प्रकल्‍प , एडस् जनजागृती अभियान , कन्‍या भ्रुण हत्‍या जनजागृती अभियान , बळीराजा ज्ञान प्रबोधन योजना संस्‍कार कला , क्रिडा केंद्र आदी प्रकल्‍प चालविले जातात . ते म्हणतात , मी कधीही स्‍वतःला देव किंवा दैवी पुरुष म्हणून संबोधून घेत नाही . माझे विचार सहज स्‍वीकारले जातात कारण मी सामान्‍य माणसाची भाषा बोलतो . वैफल्‍यग्रस्‍त झालेले आणि परिस्थितीशी लढताना हतबल झालेले लोक माझ्याकडे येतात आणि माझे विचार ऐकून पुन्‍हा नव्‍या जोमाने कामाला लागतात . माझे विचारांना अंधश्रध्‍देपेक्षा बौद्धिकतेचे अधिष्‍ठान आहे . एक यशस्‍वी मॉडेलचे आयुष्‍य जगत असताना महाराजांना एका अज्ञात शक्तींची जाणीव झाली आणि त्‍या शोधसाठी त्‍यांनी मॉडेलिंगमधून संन्‍यास घेऊन सहा महिन्‍यांचा काळ अज्ञातवासात घालविला . या काळात भरपूर वाचन आणि चिंतन केल्‍यानंतर दैवी आशिर्वाद घेऊन ते संत म्हणून समाजाच्‍या समोर आले . मधू कांबळे - सकाळ वृत्तसेवा मुंबई - राज्यातील आघाडी सरकारला उणेपुरे सहा महिने होत नाहीत तोच मंत्रिमंडळातच कॉंग्रेस विरुद्ध राष्ट्रवादी कॉंग्रेस अशा राजकीय चकमकी अधूनमधून झडू लागल्या आहेत . गृहमंत्री आर . आर . पाटील गृह राज्यमंत्री रमेश बागवे यांच्यानंतर आता आदिवासी विकासमंत्री बबनराव पाचपुते राज्यमंत्री पद्माकर वळवी यांच्यात छुपा संघर्ष सुरू झाला आहे . मंत्रिमंडळाच्या आगामी बैठकीत त्याचे पडसाद उमटण्याची शक्‍यता आहे . मुख्यमंत्री अशोक चव्हाण यांच्या नेतृत्वाखाली कॉंग्रेस - राष्ट्रवादीचे आघाडी सरकार स्थापन झाले . त्यानंतर काही महिन्यांतच " मंत्रालय मेकओव्हर ' वरून मुख्यमंत्री चव्हाण उपमुख्यमंत्री छगन भुजबळ यांच्यात वादाची ठिणगी पडली . हा वाद धुमसत असतानाच मार्चमध्ये वांद्रे - वरळी सी लिंकच्या उद्‌घाटन कार्यक्रमाला सुपरस्टार अमिताभ बच्चन यांच्या आश्‍चर्यकारक पुढे वादग्रस्त ठरलेल्या उपस्थितीलाही कॉंग्रेस विरुद्ध राष्ट्रवादी या छुप्या संघर्षाची किनार होती , असे बोलले जात होते . अधिकाराच्या कामाच्या वाटपावरूनही कॉंग्रेस राष्ट्रवादीच्या मंत्र्यांमध्ये असंतोष धुमसत असल्याचे सर्व राज्याने पाहिले . सार्वजनिक बांधकाम राज्यमंत्री अब्दुल सत्तार यांनी तर एके दिवशी थेट त्यांचे कॅबिनेट मंत्री छगन भुजबळ यांच्या दालनात जाऊन अधिकारवाटपाबद्दल जाब विचारला होता . इतकेच नव्हे तर मुख्यमंत्र्यांच्या खास मर्जीतील असणाऱ्या सत्तार यांनी चक्क मराठवाड्यापुरते आपणास कॅबिनेट मंत्र्याचे अधिकार हवेत , अशी मागणी केल्याचे सांगण्यात येते . भुजबळ यांनी त्या वेळी त्यांना अतिशय " प्रेमाची ' " शिष्टाचाराची ' वागणूक दिली असे म्हणतात . मात्र त्यानंतर झालेल्या मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत भुजबळांनी आणि राष्ट्रवादीच्या मंत्र्यांनी राज्यमंत्र्याच्या वर्तनावरून हल्लाबोल केला . अर्थसंकल्पीय अधिवेशनाच्या आधी मुख्यमंत्र्यांनी राष्ट्रवादीचे माजी मंत्री आमदार विक्रमसिंह पाटणकर यांच्या पाटण मतदारसंघात शिवसेनेचे माजी आमदार शंभूराजे देसाई यांच्या एकाच दिवशी सहा - सात कार्यक्रमांना हजेरी लावली . त्यावरूनही मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत रणकंदन झाले . ऊर्जा जलसंपदामंत्री अजित पवार यांनी राज्यात आघाडी सरकार असल्याची जाणीव करून देत थेट मुख्यमंत्र्यांवरच वार करण्याचा प्रयत्न केला , तर " महानंद ' च्या निवडणुकीत कॉंग्रेसला दगा दिल्याचा आरोप करीत कॉंग्रेसचे पशुसंवर्धनमंत्री डॉ . नितीन राऊत यांनी पवारांवर पलटवार केला . अर्थसंकल्पीय अधिवेशनात गृह राज्यमंत्री रमेश बागवे यांनी पुण्याचे पोलिस आयुक्त सत्यपाल सिंह यांच्या बदलीची घोषणा करून गृहमंत्री आर . आर . पाटील यांची पंचाईत करून ठेवली . सत्यपाल सिंह यांनी मग बागवे यांच्यावरील विविध गुन्ह्यांची यादीच जाहीर केल्याने अधिवेशनात पडलेल्या ठिणगीचा मोठा भडका उडाला . या वादाबद्दलचे मुख्यमंत्र्यांचे मौन बागवेंची पाठराखण करणारे असल्याचे मानले जात आहे . आता आदिवासी विकासमंत्री बबनराव पाचपुते या खात्याचे राज्यमंत्री पद्माकर वळवी यांच्यात अधिकारावरून काही निर्णयांवरून सुप्त संघर्ष सुरू झाला आहे . आपल्याच खात्यातील कारभाराबद्दल वळवी यांनी जाहीरपणे संशय व्यक्त केला आहे . त्यामुळे पाचपुतेही आक्रमक झाले आहेत . मंत्रिमंडळाच्या आगामी बैठकीत कॉंग्रेस विरुद्ध राष्ट्रवादी वादाचे पडसाद उमटण्याची शक्‍यता व्यक्त केली जात आहे . परदेशातून बेहिशेबी हिरे आणल्याचा आरोप प्रसिद्ध उद्योजक आणि मफतलाल लक्‍झरी लिमिटेडच्या अध्यक्षा शीतल मफतलाल यांना मुंबई विमानतळावर परदेशातून बेहिशेबी हिरे आणल्याप्रकरणी केंद्रीय सीमा शुल्क विभागाने ताब्यात घेतले आहे . भारतातील फॅशन रिटेलर पायोनिअर म्हणून जगविख्यात " टाइम ' मॅगझीनने गौरविलेल्या शीतल मफतलाल उद्योगसमूहाचे दिवंगत अध्यक्ष योगींद्र मफतलाल यांची सून ; तर अतुल्य मफतलाल यांच्या पत्नी आहेत . आज सायंकाळी ब्रिटिश एअरवेजच्या विमानाने मुंबईत परतलेल्या शीतल मफतलाल यांनी परदेशातून येताना हिऱ्यांचे दागिने आणले . सीमा शुल्क चुकविण्यासाठी त्यांनी एक कोटी रुपये किमत असलेल्या या दागिन्यांची किंमत अवघी तीस लाख रुपये असल्याचे नमूद केले . विमानतळावर उतरल्यानंतर सीमा शुल्क विभागाने त्यांच्याकडील सामानाची पाहणी केली , तेव्हा त्यांच्याकडे मोठ्या प्रमाणावर बेहिशोबी दागिने असल्याचे आढळले . यानंतर शीतल मफतलाल यांना सीमा शुल्क विभागाने ताब्यात घेतले . रात्री उशिरापर्यंत एअर इंटेलिजन्स विभागाकडून त्यांची चौकशी सुरू होती , अशी माहिती सीमा शुल्क विभागातील सूत्रांनी दिली . स्टाइल आयकॉन समजल्या जाणाऱ्या शीतल मफतलाल यांच्या घरातून काही वर्षांपूर्वी 10 कोटी रुपयांचे सोन्याचे दागिने गहाळ झाल्याची तक्रार दिली होती . मालमत्तेच्या वादातून मफतलाल कुटुंबात गेल्या काही वर्षांपासून वाद सुरू असल्याचेही या वेळी सूत्रांनी सांगितले . ( sakaal , 7th june ) युवा लेखक - पत्रकार केवल तिवारी की कहानी - गर्मियां शुरू होने पर दो बातें हमेशा कुछ परेशान - सी करती हैं मुझसे ज्यादा मेरी पत्नी और बच्चे को एक समस्या को पत्नी अपने हिसाब से कम - ज्यादा मान बैठती है , दूसरी शाश्वत समस्या है इन समस्याओं में एक तो कूलर को अपने मन से शुरू कर पाने का दंश [ . . . ] बाकी मग रेनमेकर , पार्टनर , टाईम टु कील फुल्ल टु . आणखी एक वाचलं होतं . मला वाटतं सिंपल की इनोसंट ट्रुथ . ते ओके होतं . मागे तुम्ही याच्यासाठी प्रश्न विचारलेला . मला लक्षातच नाही आलं तेव्हा . . थोडी प्रस्तावना : पाऊस येणार असला तर त्याला एक घटनाक्रम असतो . प्रथम दाटून येते , मग हळूहळू गारठा जाणवायला लागतो , त्यानंतर पाऊस सुरू होऊन सगळं जलमय होत जाते , वाहायला लागते आणि वाहता वाहता विरघळायला लागते . या सर्व घटनाक्रमात क्रमाक्रमाने विरहात झुरणार्‍या नायकाच्या मनाची अवस्था आणि त्याचे विचार या रचनेत मांडायचा प्रयत्न आहे . पुरवठ्याचा नियम : बाकी सर्व घटक ( उत्पन्न , आवडनिवड , संलग्न वस्तूंच्या किंमती वगैरे ) स्थिर असतील तर वस्तूची किंमत वाढली तर त्या वस्तूचा बाजारातील पुरवठा वाढतो . सर्वश्री . प्र . के . फडणीस , . ना . काळे , विश्वास डोंगरे आणि चंद्रकांत पतके . दोन दिवस असा पुण्यात पाऊस पडला की काय सांगावे . कधी आला आणि किती वेळ पडला हे देखील कळले नाही . पण त्या टी - ट्वेंटी२० पेक्षा अधिक जास्त धुमाकूळ घालून गेला . काल सकाळी कंपनीत बसमधून जातांना सहजच रस्त्यांच्या बाजूला असलेले जाहिरातींचे मोठ मोठे फ्लेक्स बोर्ड पहिले तर फाटलेले . काही काही तर तुटून पडलेले . हिंजवडी , बालेवाडी , चिंचवड , शिवाजीनगर , चतुश्रुंगी , पिंपरी , निगडी , पुणे स्टेशन आणि . . . त्याच्या मिश्किल चेहेर्‍यावरून त्याला आणीही काही कला अवगत असाव्यात असे सतत वाटत राहते ! : ) मराठीचे ( किंवा इंग्रजीचेसुद्धा ) शुद्धलेखनाचे ( किंवा स्पेलिंगचे ) नियम अनियमित आहेत , हे पटत नाही . हे तंतोतंत खरे . मला पिक्चर या इंग्रजी शब्दाचे स्पेलिंग पाठ करायला , पाचवीत असताना सबंध दिवस लागला होता . त्यानंतर स्पेलिंगे कशी लक्षात ठेवायची हे माझ्या वडिलांनी मला शिकवले . पुढच्या आयुष्यात मला एकही स्पेलिंग घोकावे लागले नाही . अगदी तसेच मराठी शुद्धलेखनाबद्दल . शुद्धलेखनाचा एकही नियम माहीत नसताना माझ्या हातून शुद्धलेखनाची चूक फक्त अनवधानानेच झाली असेल . अगदी शालीय दिवसात सुद्धा ! शुद्धलेखनाचे काही नियम मी स्वतः बनवले आहेत तर काही ( सर्व नाही ! ) कुठेतरी वाचलेले आहेत . दुसर्‍यांना सांगण्यासाठीच मला त्यांचा उपयोग होतो . माझ्या नशिबाने , लहानपणीच आणि नंतरही शुद्ध ऐकायला आणि चांगले वाचायला मिळाले . एवढी शिदोरी जन्मभर पुरते . - - वाचक्नवी नाही गं सायो ! कसं काय कोण जाणे पण सुटलं होतं खरं . थोडी दगदग झाली पण पेस्ट कंट्रोल करताना पण बरीच दगदग होतेच की . ह्यात कसला वास नाही आम्हाला तब्येतीचा त्रासही झाला नाही . एक दिवस ( तास तरी ) घराबाहेर रहायची शिक्षा पण नाही . बाळासाहेब लोकनियुक्त नव्हते . सोनिया गांधी आहेत हा एक फरक मात्र आहे . नवी दिल्ली - ढगफुटीनंतर कोलमडलेल्या लेहमध्ये पुनर्वसनाचे काम युद्धपातळीवर सुरू असून राष्ट्रपतीपाठोपाठ पंतप्रधान मनमोहनसिंग यांनी स्वत : पुनर्वसनासाठी पन्नास हजाराची देणगी दिली आहे . काही दिवसापूर्वी पंतप्रधानांनी लेह भागाचा दौराकरून पाहणी केली होती . त्यावेळी केंद्र सरकारतर्फे 125 कोटीचे मदतीचे पॅकेज जाहीर केले होते . तसेच ढगफुटीत मृत्युमुखी पडलेल्यांच्या जवळच्या नातेवाइकांना एक लाख तसेच प्रत्येक जखमीला पन्नास हजाराची मदतही जाहीर केली होती . येथील पुनर्वसनाच्या कामासाठी विविध संस्थांनी मदतीचा हात पुढे केला आहे . राष्ट्रपती प्रतिभा पाटील यांनीही एक लाख रुपयांची मदत पुनर्वसन कामासाठी दिली होती . त्यापाठोपाठ पंतप्रधानांनीही पन्नास हजार दिले आहेत . ही रक्कम राष्ट्रीय मदत निधीत जमा होणार आहे . ढगफुटीने 175 जणांचा बळी घेतला होता . शेकडो घरे जमीनदोस्त झाली आहेत . धन्यवाद अ‍ॅडमिन टीम . फारच कसंतरी होत होतं हो . आमच्या घरी माबोमुक्तीसमारंभ साजरा करण्यात आला एका व्यक्तिकडून त्याला आत्ताच माबो चालु झाल्याची गुडन्युज पाठवली . मायबोलीकर अश्विनीमामी यांनी हि कल्पना सुचवल्याबद्दल त्यांचे आभार . " जे जबाबदार घटक आहेत , त्यांनीच उत्तर द्यावे " . . . मग अर्जुनसिंग त्या वेळेस CM होते त्यांनी ह्या वर बोलावे . . . CBI चे Director एवढे घडा - घडा बोलताहेत आणि हि मंडळी का गप्पा आहेत ? आणि आता कॉंग्रेस ची पूर्ण आबरू गेल्यावर २६ वर्षानतर हि उपरती का ? पुढच्या election ला त्रास होऊ नये म्हणून काय ? बुशशर्ट घालायचाच असल्यास तो पँटमध्ये खोचता बाहेर काढणे : ' बुशशर्ट खोचल्याने शक्ती त्याच ठिकाणी घनीभूत रहाण्याचे , या अर्थी केवळ संकुचिततेचे प्रमाण वाढते , तर बाहेर काढल्याने शक्ती प्रक्षेपित होण्याचे प्रमाण वाढते ; म्हणून बुशशर्ट खोचल्याने शक्तीच्या प्रसारणामुळे जिवाचे वाईट शक्तींपासून रक्षण होण्याचे प्रमाण जास्त असते . - एक विद्वान . धर्म , अर्थ , काम आणि मोक्ष या चार पुरुषार्थांपैकी इंग्रजी भाषेत केवळ अर्थ आणि काम यांचा विचार केलेला आहे . धर्म आणि मोक्ष या सर्वांत महत्त्वाच्या पुरुषार्थांचा विचारही केलेला नाही ! ' वर्षात २०० दिवस गाडी वापरली तर होतात रु ३० , ००० मुन्ना शायला मुंबईतली वेगवेगळी माणसं दाखवतो आणि तिच्या फोटो - प्रकल्पाला मदत करू लागतो . शिवाय तिच्याकडून आपला पोर्टफ़ोलिओसुद्धा काढून घेतो . म्हणजे शाय पाहणारी , दाखवणारा तो आणि पहिला जाणाराही तो . पण ते इथंच थांबत नाही . हळूहळू तो तिच्यात इतका गुंततो की तिच्याकडे पाहणाऱ्या लिफ्टमनला तो दरडावतो . म्हणजे शाय इतरांकडून पाहिली जाणं त्याला आता नकोसं होतं . सावजीच बोलण ऐकुन मला स्वत : चीच किव आली . आपले दिवंगत आई - वडील , त्यांचे आई वडील यांच्याकडुन आपण काही ना काही घेतलेले असतेच . प्रॉपर्टीच नाही तर विचार , संस्कार त्यांचा वारसा ही किती तरी गोष्टी असतात . याची आठवण आपल्याला रहात नाही . वर्षातुन एक दिवस श्रध्देने आपण त्यांना घास देत नाही . श्राध्द , पक्ष ही अंधश्रध्दा आहे अस समजुन आपण धर्मशास्त्राच्या मोठ्या सिध्दांताला आपण नाकारतो . या प्रकरणावर लवकरच पडदा पडला तर आवडेल . निनाद यांनीही थोडे हलके घ्यावे आणि या धाग्यावर आवरतेही घ्यावे , असा एक फुकटचा सल्ला . . ०० च्या सुमारास कर्जतला येण्यास ट्मट्म मध्ये बसलो . कर्जतला . १५ ची गाडी पकड्ली आणि . ०० च्या सुमारास ठाण्याला परत आलो . अग प्रत्येकी अशा हिशेबाने सांगितल्यात , सुमा म्हणे चांगला साइझ आहे हो भाकरीचा . पुरतील . पण १६ लोक धरले होते फोन करून पहाते त्यांना . अगदी काही जमले नाहीतर एक्स्ट्रा पोळ्या घेऊन ठेवेन . इब्ने मकतुम हे गरीब अंध व्यक्ती होते . इस्लामच्या आरंभकाळात त्यांनी इस्लाम स्वीकारला . सत्याचा शोध घेत त्यांनी इस्लाम स्वीकारले . प्रेषित मुहम्मद सलअम यांची भेट घेतली सागितले , ' ' हे प्रेषिता , मला सन्मार्ग दाखवा . ' ' आणि ' कुराणच्या आयतीसदंर्भात प्रश्न करीत . प्रेषिताना ते म्हणत , ' ' हे प्रेषिता , मला ते ज्ञान शिकवा जे अल्लाहने तुम्हास शिकवले . ' ' त्याकाळी प्रेषितांकडे इस्लामचे कट्टर वैरी उतबा , शयबा , अबु जहल , उमय्या बीन खलफ , उबई बीन खलफ येत असत . पण या सर्व कुरैश सरदाराचा इस्लाम विरोध जबर होता . ' ' क्रोध व्यक्त केला आणि उपेक्षा केली , या गोष्टीवर की तो अंध ( इब्ने मकतुम ) त्याच्याजवळ आला तुम्हाला काय कल्पना कदाचित तो सुधरेल अथवा उपदेशावर लक्ष देइल आणि उपदेश करणे त्याच्याठायी लाभदायी ठरेल ? जो इसम दुर्लक्ष करतो त्याच्याकडे तर तुम्ही लक्ष देता , वस्तुतः तो जर सुधरला नाही तर तुम्हावर त्याची काय जबाबदारी ? आणि जो स्वतः तुमच्यापाशी धावत येतो आणि भीत असतो त्याची तुम्ही उपेक्षा करता ! कदापि नाही , हा तर एक उपदेश आहे . ज्याची इच्छा असेल त्यांनी स्वीकारावा . ( कुराण ८० : - ११२ ) ' ' प्रेषित मुहम्मद सलअम त्यावेळी मक्केतील अश्रद्धावंतांच्या मोठमोठ्या सरदारांना इस्लाम धर्माचे आवाहन देण्यात व्यस्त होते . इतक्यात हे अंध गृहस्थ इब्ने मकतुम हजर झाले त्यांनी कांही प्रश्न विचारू इच्छिले . प्रेषित ( . ) यांना याप्रसंगी त्यांच्याकडून मध्येच होणार्या या अडथळ्याचे वाईट वाटले . तेंव्हा अल्लाहकडून लगेच प्रेषिताना विचारणा झाली म्हणजे असे कदापि करू नका . ईश्वराला विसरलेल्या आपल्या ऐहिक प्रतिष्ठेचा दर्प असलेल्या इस्लामविरोधक सरदारांना अनाठायी महत्व देऊ नका . जे तोंड फिरवीत असतील अशांच्या समोरदेखील विनंतीपूर्वक प्रस्तुत करू नका , अंध इब्ने मकतुम इस्लामचे अभिलाषी आहेत त्यांना सन्मान द्या . त्यांना डावलुन गर्विष्ट सरदारांना इस्लामकडे वळवण्यासाठी अशा पद्धतीने प्रयत्न करावे जेणेकरून तुमची एखादी गरज यात अडकली आहे हे मान्य करतील तेंव्हाच तुमचे आवाहन विकास पावेल एरवी ते अपयशी ठरेल असा या विरोधक सरदाराचा गैरसमज व्हावा . महत्वाची बाब अशी आहे जो सत्य स्वीकारतो तो सन्माननीय आहे . जो सत्य नाकारतो मग तो कितीही वैभवशाली असो त्यामागे सत्य आवाहनकर्त्यांनी झिजणे जरुरीचे नाही . कारण सुधरण्यास तो कदापिही तयार नाही . नुकसान सत्य स्वीकारणार्याचे होणार . ज्यांना ईश्वराचा वसर पडला आहे आणि जे ऐहिक मौज मस्तीत मग्न आहेत त्यांना महत्व देऊ नका . सत्य यांच्याकडून तितकेच निरपेक्ष आहे जतके हे सत्याकडून निरपेक्ष आहेत . उदार होऊन देशील देवा , साठ टक्के पातळी लेखाचा नक्की विषय सात खून माफ आहे की विशाल भारद्वाज ? ? ? ? निदान लेखाचे नाव तरी बदला . समुद्राची ताकद टिटवीला समजत नाही . आकाशाची व्याप्ती गरुडाला समजत नाही . सुगंधाचं कोडं फ़ुलाला उमलत नाही . एवढासा तू , त्याहुन एवढासा मी मला जिवनाचा अर्थ कसला विचारतोस ? आणी त्याहीपेक्षा संभोगाचा अर्थ लावायचा असतो , हे तुला कोणी सांगितले ? पाणी म्हणजे एच टू . इथचं सगळे थांबलेले आहेत . मुर्ख म्हणुन नव्हे तर जाणकार म्हणुन थांबले . पृथ : करण पाण्याचं करायचं असतं , तहानेचं नाही हे त्यांना समजलं म्हणुन . कोणता आनंद क्षणजीवी नाही ? दोन इंच लांबीच्या जिभेवर पदार्थ असतो तोवर चव . खाली उतरला की घास . सुगंधाचं नातं नाकाशी . घशातुन आत गेल्यावर ति फ़क्त हवा . खरं तर सगळ्या पंचेंद्रियांचं नातं रसिकतेशी नसुन तृप्तीशी असतं . तो क्षण संपला की रसीकता संपली . इतर अनेक गरजांप्रमाणे " तृप्ती " जी एक गरज आहे . जो गरजु आहे त्याला व्यवहार सांभाळावा लागतो . व्यवहार नेहमी साधतोच असं नाही . तो सत्यासारखा कटू असतो . ज्या मनात रसिकता असते त्याच मनात कटूता निर्माण होते . सध्या एकच वर्तमान्काळ सांभाळ . Present tense is only tense , It takes care of past and future , If we look at it correct persepective . अरे वा ! धम्मपद प्रतीच्या प्रस्तावनेचा मराठीतील अनुवाद वाचून विचारांना वळण मिळाले . याच विषयावरचे पुस्तक वाचत आहे . तेही शुद्ध मराठीत . मंगला आठलेकरांचे " बुद्ध हसतो आहे . . . " त्यातही अनेक संदर्भांसह अशीच माहिती आहे . आणि योगायोग म्हणजे या प्रस्तावनेत उल्लेखलेले ' माझे सत्याचे प्रयोग ' हे मोहनदास करमचंद गांधी यांचे ( ते महात्मा होण्याच्या आधीचे ) आत्मकथनही वाचत आहे . ही दोन्ही पुस्तके वाचली असता - कालानुरुप उपलब्ध माहितीच्या आधारे ' सत्य ' शोधण्याच्या मानवी प्रयत्नांचे क्षितीज विस्तारत चालले आहे हे खरे असले तरी प्रत्येक व्यक्तीचे सत्य तिच्यापुरतेच योग्य असते आणि ते तिचे तिलाच उमगून घ्यायचे असते हे जाणवते . त्या दृष्टीने गौतम बुद्ध फारच उदारमतवादी आहे . तो सत्याप्रत जाण्याचा मार्ग दाखवतो पण त्याला उमगलेले सत्य हेच खरे ( ? ! ) आणि एकमेव सत्य आहे असे मत तो आपल्या पट्टशिष्यांवरही लादत नाही . याविषयावर बोलण्यासारखे बरेच आहे पण तुर्तास इतकेच . कलेक्शनच्या बाबतीत ' मी शिवाजीराजे भोसले बोलतोय ' ची धुम आहे . अक्षयकुमारसारख्या ' सुपरस्टार ' ला या मराठी चित्रपटाने पछाडले आहे . या वर्षातील दुसर्‍या तिमाहीत . . . दिसते आहे . ' मी शिवाजी राजे भोसले बोलतोय ' हा मराठी माणसांच्या व्यथा मांडणारा चित्रपट आहे . महेश मांजरेकर यांच्या अश्वमी थिएटर्सने या चित्रपटाची निर्मिती . . . मला एक बायको आहे . आणि एक मित्र आहे . आय मीन - मित्र अनेक आहेत , पण बायको एक . आय मीन - वेट मिनिट - झोल होताहेत . मला म्हणायचंय वेगळंच आणि बाहेर येतंय भलतंच ! मला लिहिण्यापासुन परावृत्त करणाऱ्या दोन व्यक्ती - एक माझी बायको आणि दुसरा हा मित्र . अनेक जवळच्या ( ऑर जवळच्या अनेक ) मित्रांमधला हा एक मित्र . ( असं लिहितोय म्हणजे मी थाप मारतोय . कारण मला फारच थोडे जवळचे मित्र आहेत ) . { ओह बाय वे - पूर्णविराम हा कंसाच्या आत घालतात कि बाहेर ? } बायकोचं म्हणणं असं कि मला हजार चांभारचेष्टांसाठी वेळ आहे , पण तिच्यासाठी नाही . ( हे ऍक्चुअली खरं नाहिए - पण तरी ) . माझ्या मराठी लिखाणाला तिचा तत्वत : विरोध नाही , पण ज्यातुन पैसे अथवा मार्क्स मिळत नाहीत अशा गोष्टी निरर्थक - हे गुल्टी पासपोर्टचं ब्रिदवाक्य असल्याने तिचाही नाईलाज होतो . ति़च्या उलट मित्र - मी लई भारी लिहितो असा त्याचा गैरसमज . वेल , नॉट एक्झॅक्टली , पण माझा ऍटिट्युड लई भारी असा त्याचा बचपनसे गैरसमज . तर त्याचं म्हणणं असं कि - वेल , त्याची बरीच म्हणणी आहेत . अगदी मी का लिहावं इथपासुन मी कुठे लिहावं ( आणि त्यापेक्षा महत्वाचं म्हणजे - कुठे लिहु नये ) इथपर्यंत . तर बायको आणि मित्र यांना सुरक्षित अंतरावर ठेउन लिहित होतो , तोपर्यंत बरं चाललं होतं . दोघांचे एकेकटे हल्ले व्हायचे ते ही काही वाईट नव्हतं , पण काही महिन्यांपुर्वी बहुतेक एकत्र हल्ला झाला आणि . . . . आणि पुढचं आठवत नाही . म्हणजे ते कसं - ' मै कहां हुं ? ' माणुस बेडभोवतीच्या आपल्याच माणसांकडे आश्चर्याने पहातो तसं माझं आणि माझ्या पोस्ट्सचं झालं . म्हणजे हे मीच लिहिलंय माहिती होतं , असंच वाटलेलं माहिती होतं आणि मग आपण कसे एस . टी . स्टॅंडवर कुणा सटासट चित्रकाराच्या चित्रांकडं बघुन ' कसं काय जमतं एकेकाला . . . . ' चेहरा करतो तसा मी माझ्या पोस्ट्स कडे पाहुन करायला लागलो . त्यातुन झालं असं कि - खरं सांगायचं तर काहीच झालं नाही . लिहायचं थांबलो म्हणुन बायकोची भुणभुण थांबली नाही कि मित्राची गाऱ्हाणी . . . . रात्र आणि दिवस जात राहिले - or whatever . . . . मग एड भेटला . एड म्हणजे - एडवर्ड . आडनाव - नॉर्डन . नॉर्टन नव्हे . नॉर्डन . त्याचं झालं असं कि नेहमीसारखा मी ' सबवे ' मध्ये गेलो लंच साठी . नेहमीसारखी त्याच वाढप्याला तीच ऑर्डर दिली . टुडेज स्पेशल ऑन व्हाईट , पेपरजॅक प्लीज , येस प्लीज , लेट्युस , टोमॅटो , अनियन , ग्रीन पेपर , कॅन आय हॅव सम ऍलॅपिनोज प्लीज , चिपोटले साऊथवेस्ट , नो थॅन्क्स , कॅन आय हॅव ग्लास फ़ॉर वॉटर , थॅन्क यु . आता नमुद केली पाहिजे ती गोष्ट म्हणजे - मी माझी ऑर्डर कधीच बदलत नाही . सबवेचं ' डेली स्पेशल ' रोज बदलतं , म्हणजे रोज त्यात वेगवेगळ्या प्रकारचं मीट असतं , हाच काय तो बदल . त्याला मी जबाबदार नाही . * * * * निद्रानाशाच्या कविता - असं म्हणुन निद्रानाशाच्या कविता लिहिणं म्हणजे जनतेला चुत्यात काढणं . तसं तर तसं . रात्री अकरा चाळीसला धाड धाड खाली जाऊन लॅपटॉप आणला तेव्हाच माहित होतं कि आजच्या रात्रीला चुना . सकाळी सकाळी बो ला मर्सर आयलंडवर भेटीन म्हटलंय - पण सकाळचं सकाळी . विशीचे पाच महिने राहिले . याचं फारसं सोयर नाही आणि सुतकही नाही . यावर लिहु म्हटलं तर विशी आठवायला लागली . लहानपणापासुन खत्रुड मराठी खत्रुडपणे शिकवण्याचा आणि मुख्य म्हणजे मी शिकण्याचा परिणाम म्हणजे - मन नको तेव्हा नको तिथे भरकटतं आणि जिथे भरकटणं आवश्यक असतं तिथे - म्हणजे इथे , ते लाईनीत चालायला लागतं . म्हणजे विशी आठवायची म्हणजे - १९९८ साली मी नक्की काय करत होतो - असा सरळ सरळ विचार डोक्यात आला . चिडचिड झाली . म्हणजे १९९८ मुळे नाही , माझ्या डोक्यात असा बिनडोक विचार आला म्हणुन . १९९८ - म्हणजे मी आणि छावी चुत्यासारखे एकमेकांच्या प्रेमात पडलो होतो . म्हणजे - असं मला वाटलं होतं . मी पडलो होतो , छावीचं छावीला माहित . लिहायचं म्हणजे गांडीत दम लागतो . मी एकेकाळी क्ष मुलीवरती प्रेम केलं होतं . हे वाक्य इथे लिहायचं सोडा , स्वत : शी मान्य करण्यात अनंत वर्ष गेली . माझ्याकडुन चूक झाली - परत करण्याचा प्रयत्न करीन - हे एक असंच निद्रानाशाचं वाक्य . वीस वीस वीस - नाही , आढावा नाही घेणार . कारण . . . . कारण झोप आवश्यक असताना जागं राहुन आढावे घेणं यासारखी चुत्येगिरी नाही . ' अस्वस्थ दशकाची डायरी ' लिहावी तर एवढं पण अस्वस्थ नाही गेलं दशक - थोडं फार मेहनतीचं वगैरे ठीक आहे , पण रुळलेल्या वाटा चालत गेलं कि रुळलेलं यश मिळतं आणि त्याच्यात दम नसतो - हे तुम्हाला माहित आणि मला . तुम्हाला नसेल माहिती तर तुम्ही सुदैवी आहात . वि . कु . अमिताभचं उदाहरण द्यायचे - कि चित्रपटात दाखवतात तसा हीरो - हुशार , प्रामाणिक , शूर , यशस्वी - जन्मत : नसतो . त्यामागची मेहनत चित्रपटात दाखवत नाहीत . पण तुम्ही तसे बनु शकता - एकेक मुद्दा घ्या - त्याच्यात हीरो बना . वगैरे वगैरे . नाही - अनादर नाही करत आहे , एकेक मुद्दा घेऊन हीरो बनता येतं , पण त्यात ढिशुम ढिशुम ची मजा नसते . ओह बाय वे - हे म्हणायला ठीक , पण भर चौकात कुणाकडुन सण्णकन कानाखाली खाऊन बघा , किंवा त्याचं नाकाड फोडुन हातावरचं रक्त त्याचं कि माझं या झोलात अडकुन पहा - छातीतला भाता बाहेर पडायला धडपडत असतो , कानशिलं तापलेली असतात , हात थरथरत असतात आणि आईशपत - आख्ख्या जगातुन किण्ण आवाज येत असतो . . . . तर - ढिशुम ढिशुम ची मजा वेगळी . विशीत ढिशुम ढिशुमची मजा घेतली . त्यात तेव्हा काहीच मजेशीर वाटलं नव्हतं , आता . . . . मे बी . हे लिहायचं खुळ म्हणुनच वाईट . तेव्हा कसं वाटलं होतं हे तेव्हात जाऊन लिहायला लागतं कारण आज त्याबद्दल वेगळंच वाटत असतं . आय मीन आठवणी वगैरे निव्वळ भंकसपणा आहे - मनाचे खेळ . म्हणजे त्याचं असं कि मी चार वर्षाचा असताना मला विकेटकीपर म्हणुन उभा केला . बंटीच्या बॉलवर मंगेश पुढं जाऊन मारायला गेला , बॉल हुकला , आणि माझ्या हातावर टप्पा खाऊन स्टंपवर आदळला . मग सगळ्यांनी धावत येऊन माझी पाठ थोपटली - हे असं मला लख्ख आठवतंय . पण हल्ली मला तसं नक्की झालं होतं का ? याची घोर शंका वाटतिए . बहुतेक म्हणुनच लोकांना जुन्या मित्रांना भेटायला आवडत असावं . आपापल्या आठवणी तपासुन घेऊन ( वाक्य अर्धवट - कंस अर्धा पण तिच्यायचा माझा प्रॉब्लेम असा कि मला तेव्हाच्या आठवणी तेव्हासारख्याच आठवतात - त्या जुन्या होत नाहीत , त्यांविषयीच्या माझ्या भावना बदलत नाहीत किंवा त्यांची इंटेन्सिटी ही . आयदर हे - किंवा मी त्या आठवणी - म्हणजे आठवणींची माझी व्हर्जन - उगाळत रहातो , त्यांना जुनं होऊ देत नाही . . . . ' घायल ' मध्ये सनी देओल कसा जुन्या घरच्या अठवणींत एवढा मग्न होतो कि तेव्हाची घरंगळती बाटली उचलायला खाली झुकतो - तसं काहीसं . . . . असा आठवणींचा लवाजमा घेऊन लिहायला बसल्यावर खरं काय आणि भास कुठले , दाखवायचं काय आणि बघायचं किती , कसं , कुठे , कुणाला - झोल इतके होतात , कि काव्याशिवायच्या निद्रानाशाच्या कविता जन्म घेतात . किंवा घेत असाव्यात . वीस - लिहायला काही नाही , असल्यास लिहावंसं वाटत नाही , वाटल्यास लिहिता येत नाही , येत असल्यास लिहायचा दम नाही , दम असल्यास - वेल दम आहे म्हणुनच लिहायला बसलोय , पण वीसला जनक मानुन लिहिणं यात राम वाटत नाही . वीस आलं आणि गेलं - त्यात माझं काय झालं हे महत्वाचं . माझ्या आयुष्यात माझं काय झालं याचा ऍनॅलिसिस मला करता आला तर सही होईल . ' Life is what happens when you are planning for something else ' असं लोक म्हणतात - तसं माझ्या बाबतीत झालं नाही . मी जे प्लॅन केलं ते मिळवलं . निदान मला तरी तसं वाटतं . म्हणुन मी महान होत नाही . चारचौघांच्या नजरेत यशस्वी होतो . हेच चारचौघे दशकापुर्वी माझ्या याच प्लॅनला हसत होते - हा भाग अलाहिदा . या चारचौघांना ' ले भेंचोद ' म्हणणं - वर्षांपुर्वी बरं वाटायचं - आता बोअर वाटतं . दशकांपुर्वीची जयगीते अजुनी घुमत कानी दशकांपुर्वी अखिल धरेला क्षेम दिले आम्ही ते सळसळते पौरुष फिरुनी नसांत वाहु द्या . . . . गिरीकुहरातिल गर्द बनांतिल सिंहाच्या छाव्यांनो . . . . उद्या झोप बीप झाली कि परत लिहायला बसा . मीनव्हाईल - लिहिणं चालु . नसल्यास - लिहायचा विचार चालु . नसल्यास - अनुभव चालु . नसल्यास - असला पाहिजे . नसल्यास - त्याची आठवण बनते . बनल्यास - छळु लागते . लागल्यास - कधी ना कधीतरी लिहुन तिची कत्तल करावी लागते . विशीची कत्तल - तिशी उदास . मध्यंतर . नको - समाप्त . * * * * ता . जा . भां . . . कुणास बाहूत घेत मृत्यू , विभागतो देह चिंधड्यांनी यमास थोडी दया उरली , नव्या यमांची नवीन भाषा > > > छान . वाईला गेल्यावर जस अगदी प्रसन्न वाटत तसच प्रसन्न वाटल . छान . चिमणराव , लिहा तर खरं आधी ( शंका अन प्रश्नांमध्येच फार अडून राहू नका ) . > > टेबल , बँक < < हे शब्द मराठीतील व्याकरणनियमांप्रमाणे चालतात , याचाच अर्थ त्यांचा बाप्तिस्मा झाला आहे . " सकाळ ' नव्या काळाची आव्हाने नेहमीच स्वीकारत आला आहे . आताच्या टप्प्यावर आव्हान आहे ते , भविष्याचा विचार करीत वर्तमान मांडण्याचे . & nbsp डॉ . साजिद भाई तुम्ही तुमचा समाज कसा निष्पाप आहे हे सांगत आहात पण ते कळण्या इतके लोक मूर्ख नाहीत . इस्लाम धर्म हाच अतिरेक्यांचा धर्म आहे . सर्व अतिरेकी तुमचेच भाऊबंद आहेत . उदा . अफझल गुरु , कसाब , गिलानी , अबू आझमी , दाऊद . . . . . , . . . . ह्या आधिच गटग वर्षा पुर्वी झालेलं ( बरोबर का अदिती - मिलींद ? ) . पण आता आम्ही ठरवलय की एवढा कालावधी जाऊ द्यायचा नाही आणि लवकरात लवकर भेटायचय . . येवढच काय तर आगामी गटग चा पुढाकार ही काही लोकांनी घेतलायं . . फक्त लंडन का कन्ट्री साईड हे ठरवायचय . . ( बरोबर ना प्राची - म्रुदुला ) माबो करांना सोईस्कर आग्रहाचं आमंत्रण येईलच . . येताय ना मग तुम्ही सगळेजण राणीच्या राज्यात ? ? ? ? तर दुसरीकडे तेच दिव्य कुरआन इस्लामी सीमांच्या आत राहणार्‍यांना मुस्लिम आणि पर - प्रदेशांत राहणार्‍या मुस्लिमादरम्यान भेद स्पष्टपणे निर्माण करतो . प्रथमोल्लेखितास एक कडा आम्ही पार केला होता . त्या कड्याच्या समांतर अशा वाटेने गडाच्या पश्चिमेला आम्ही चालत होतो . सुकलेले धबधबे पार करुन पुढे जात होतो . सुकलेले असले तरी शेवाळामुळे सावकाशपणे पार करत होतो . कारण एका बाजुला खाली खोल दरी होती . जवळ - जवळ अर्धे अतंर आता पार कले होते . सुकलेल्या झाडाची लाकडे मामाने आम्हाला कोयत्याने तोडुन दिली . मामा येथुन माघारी फिरणार होता . पुढचा रस्ता योला माहीत होता . पण पुढे खरी कसोटी लागणार होती . कारण पाठिवर वजनदार झोळ्या , हातात लाकडे आणि पुढचा रस्ता म्हणजे पाच पावलापर्यंत पुढच काही दिसत नव्हत . हो पुर्ण कारवीच जंगल , पाच ते सहा फुट उंच झाडी आणि पायाखालचा रस्ता ओला झालेला , निसरडा त्यामुळे घसरायला होत होत . त्या झाडीमधुन जाताना गरम होत नव्हत पण कधी हा पॅच संपतोय अस वाटत होत . त्यात एक ते दिड इंच लांब टोकदार सुळे असलेल्या माश्या जाम हैरान करत होत्या . माबोकर वैतागले होते . ( म्हंटल घ्यायच तर घे किस एकदाचा काय तो . . ) रावसाहेबांनी डोळे किलकिले करून बघितलं . आजूबाजूला कुणाची चाहूल नव्हती . अंमळ पडून रहावे असा विचार करून रावसाहेबांनी कूस बदलली . पडद्याच्या फटीतून सकाळची कोवळी किरणे रावसाहेबांना त्या थंड वातावरणात हवीहवीशी वाटणारी उब देत होती . म्हणजे , दिवस थंडीचे नव्हते , ती थंडी . सी . ची होती . मुंबईत राहून हिवाळा अनुभवायचा असेल तर एसी शिवाय पर्याय नाही हे त्यांना कळलं होतं . पुन्हा एकदा रावसाहेबांनी स्वतःला मऊ दुलईत गुरफटून घेतलं . मागचे काही दिवस हा त्यांचा नेहेमीचा उद्योग झाला होता . आताशा पूर्वीसारखे कुणी त्यांना सकाळी सकाळी उठवायच्या मागे लागलेले नसायचे . पूर्वी म्हणजे सकाळी घराचं जणू रणांगण झालेलं असायचं . च्या आत आवरून घराबाहेर पडायची सगळ्यांची घाई असे . घरात बाथरूम्स असली तरी सकाळच्या घाईगडबडीत घरातल्या माणसांना कमीच पडत . का कोण जाणे अप्पांनासुद्धा वाजता देवळात हजर रहायची सवय होती . ' देव तिथे दिवसभर असतो , आमच्या ऑफिसच्या गडबडीनंतर तुम्ही तुमचं आवरत जा ' ही तात्यासाहेबांची विनंती अप्पांनी कमी ऐकू येत असल्याच्या बहाण्याने अनेक वर्ष कानावरून घालवली होती . विवस्वान चल पड़े है तो दूर तक जाएंगे . तमाम शुभकामनाएं . वर्ष कुठलं ते आता आठवत नाही . परंतु असाच एकेदिशी डायरेक्ट त्यांना फोन लावला . कारण काहीच नाही . फोनवर त्यांचा आवाज ऐकला की बरं वाटायचं , भरून पावायचं एवढंच एकमेव कारण . आणि दुसरं म्हणजे माझ्यासारख्या सामान्याशी ते अगदी नावानिशी ओळख ठेऊन आपुलकीने दोन शब्द बोलयचे त्यामुळे भीडही चेपलेली . माझ्यातला त्यांचा चाहता , त्यांचा भक्त याच चेपलेल्या भिडेचा थोडा फायदा / गैरफायदा घेऊन त्यांच्याशी दोन शब्द बोलायचं धाडस करायचा इतकंच . पण बरं वाटायचं जिवाला . आणि गैरफायदा तरी कशाचा ? तर एक दिग्गज गवई आपल्याशी अगदी साधेपणाने बोलतो याचंच खूप अप्रूप वाटायचं , धन्य वाटायचं . . ! महाभारतकाळात सिंहासनाचाही शोध लागलेला नव्हता असे वाचले आहे . राजे सिंहासनासदृश खुर्चीवर बसत नसत . मायबोलीचे धन्यवाद आहेतच . . सगळ्यांनी जो विश्वास दाखवलाय तो स्तुत्य आहे . पैशाचा प्रश्न आहे त्यामुळे पारदर्शकता महत्त्वाची असेलच पण कित्येक मायबोलीकरांना अशा मदतीची संधी मिळाली तर त्यांना मदतीचा हात द्यायला नक्की आवडेल हे वाटत होतच . आपल्याला महिन्याला ठराविक रक्कम नियमित पणे बाजूला ठेवून समाजपयोगी कार्याला द्यायचेय . . आपण आईवडिलांची काळजी घ्यायला किंवा तरूण वयातल्या मुलामुलीला पॉकेटमनी देतो तसं काहीसं . किती रक्कम द्यायची हे व्यक्तीवर आहे . . प्रत्येकास महिना काही रुपये बाजूस टाकता येतील असा प्राथमिक अंदाज आहे . . . आमचं अभिनंदन वगैरे नको , अत्ता कुठे काम सुरु होतय . . जेव्हा त्याचा जम बसेल , गरजूंना मदत मिळेल . . आपल्याकडून नियमित मदत मिळू शकते असा विश्वास त्यांना निर्माण होईल , तेव्हा आपण सगळेच अभिनंदनास पात्र असू . . तुम्हाला काही अधिक माहिती हवी असेल किवा सूचना असतील तर केदारने वर म्हटल्याप्रमाणे त्याला फोन करता आला तर उत्तम अथवा गुगलग्रुपवर इमेल केले तरी चालेल . चिनूक्स तसेच इतरांनी केलेल्या सूचना विचारात घेऊन सुधारीत मसुदा लवकरच प्रकाशित करण्यात येईल . महाभारताच्या कमी प्रती का बरे ? महाग आहेत म्हणुन की काय ? गीताप्रेस वाल्यांना सांगायला हवे पॉकेट गीता जशी चार रुपयात आणली आहे तसेच पॉकेट महाभारत आणा धावीस रुपयात . . बरे फक्त महाभारतच जाळायचे सोडुन त्यातली गीता वेगळी का जाळत आहेत ? की गीता त्यांच्याकडच्या महाभारतात नाही पावसाला सांगुनीया गुज हळव्या तव मनाचे , वाढवूनी वेळ त्याचा थांब म्हणती सान भेटी . माझ्या लेखातच तळटिपेत करड्या अक्षरात मी जे म्हटले आहे ते पुन्हा एकदा देतो - > > हे करण्यामागे दोन उद्देश होते - एकतर सुस्थितीतल्या मुलामुलींना अशा कठिण परिस्थितीतून पुढे आलेल्या लोकांचे ताजे आदर्श डोळ्यांसमोर नसतात ते मिळावेत रास्त भाव मिळण्यासाठी सरकारने आजवर काय केले ? ६० टक्के जनता शेतीवर अवलंबून आहे पण त्याचे उत्पन्न कमी आहे . जेवर शेतकऱ्याच्या हातात पैसा खेळणार नाही तोवर देशाचा विकास विषम पातळीवर होत राहणार . आणि याचा उद्रेक एक दिवस नक्की honar अवल , मी पूर्वी फ्रेंचमधून इंग्रजीत भाषांतर करायचो तेव्हा एका शब्दाचा दीड रुपया घेत असे ( तांत्रिक माहितीपत्रकांसाठीचा हा चार वर्षांपूर्वीचा दर आहे ) . या कशाप्रकारच्या जाहिराती आहेत , भावानुवाद करायचा आहे का , त्यानुसार तुम्हांला दर ठरवता येईल . कार्याकार्य सारूनि कारण आत्मस्वरूपी पावला समाधान देहत्रयरहित विधिनिषेधहीन प्रवृत्तिनिवृत्तिवेगळा १४ फोटो दाखवायला मग ती दोघं अशी काही भिडली मिश्किल हसून बायको बोलली कशी अद्दल घडली चिऊ नि घेतल्या पिशव्या दोन म्हणाली आणखिन येताय कोण काऊ नी काढली गाडी लगेच म्हणाला आपण जाउया दोघेच जवळ जवळ अर्ध्या दशकाहून अधिक काळ संगीत क्षेत्रात कार्यरत असणा ~ या लुईच्या कारकिर्दीत त्याच्या अनेक संगीतकार - गायकांशी जोड्या जमल्या . त्यापैकी त्याची गायिका एला फित्झराल्ड आणि श्वेतवर्णीय गायक बिंग क्रॉस्बी यांच्या बरोबरची जोडी खूप लोकप्रिय झाली . लुई बरोबर फ्रॅन्क सिनात्रा आणि डॅनी के यांच्या जोड्यादेखील खूप गाजल्या . > > ते एकेरी वयात पुण्याला आले अशी माझी समजूत होती . < < ही माहिती बरोबरच आहे . शिवाजी , जिजाबाई आणि दादोजी कोंडदेव १९३६ मध्ये पुण्यात आले . त्यावेळी शिवाजीचे वय अर्थात सहा वर्षे होते . - - वाचक्‍नवी

Download XMLDownload text