s-101
| Sou ouk by den minsken, in 't ölder veyl de fosfor un word tolest alle, in de jöägd hadde man sik to höden, woor et to veal word sloog licht mål de bliks dårtwisken un sloog dat ganse leaven entwei. |
s-102
| Vrouwe kikt em nå, steit langsaam up, ear bussen vangt an to bülgen. |
s-103
| Weaten See, wat ik dårvan denken do? |
s-104
| Un wo vaken al! |
s-105
| Hee hadde sik den grouten rune töymd, dee eyrst en beatjen mid em rümdans, aver bald in den sney un ünder synen meyster sinniger word – hee wüs en peard to halteren. |
s-106
| Syne böörde mag ydereyn drägen, un ydereyn geave reade un antwoord, wo hee in synem stande dee plichten te ervüllen streavt. |
s-107
| Dee vrågede smunselend: „Na, hwo mannigmål vöär kristdag?“ |
s-108
| Et ludde: Doudeslån ligget see up dynen bergen, o Israel! |
s-109
| Do vortalden see iame düsse geskigde: »Dyne knechte küämet uut dear vröämde, weagen inkem god. |
s-110
| An dem selven dag sochte hee uut synen tröppen alle hitten un hittenbökke ruut, hwoor men wat wits seen kon, un alle swartbunten skåpe un gavve see an syne süäne un bevual ne, sik dree dagesreisen van iame retuur te trekken. |
s-111
| Wän dee poorten tomaked wören, kon dat vee åne heyre up den hoave herümmeloupen. |
s-112
| Dat eyn of ändere was noch to maken. |
s-113
| Sachte naam ik dat würstken, ik wel et gestån; doch hadde to diaser Wackerloss ergendeyn recht, sou dankede hee et mynem bemöien. |
s-114
| „Ney“, sagde de mömme, „sou meyne ik et neet, ik meyne de vader is sou krank, un ik gelöyve, hee deit et neet lange meyr.“ |
s-115
| „Worümme dan neet, myn süäneken?“ sagde de mömme. |
s-116
| 'Dat is villichts en snäpken', sagde vader. |
s-117
| Dee leyp aver gauw uut der stuave un uut me huse. |
s-118
| – Hanning segt, see het ne idee – wat dat is, weyt ik nich; äver et wardt wol nå dat sülvige henstangelen, wat wy lunen un skrullen un mafökens nömen – un dår het see nu vöärdeam mål en book leasen, dår het instån, dat hyr öldlings mål wat mid en jung mäden passeerd is – ik weyt nich – de olden namens! |
s-119
| Dän de ersbiskop was katoolsk, un keyner van uns hadde to synen geistliken stand rechten fiduts. |
s-120
| Du kanst nu wol al gans mooi törksk, wat dän?« |
s-121
| Dat mööt nich lange hakken un knarren un knakken; as du lousdrükst, mööt et ouk bliksen. |
s-122
| Un nu wil ik See wat seggen: nu gån See nå den kearl hen un seggen See em, dease dame hyr un ik, wy hadden See den råd geaven – hee wardt uns wol kennen – See süllen sik van em lous maken, un dat wullen See dän ouk, un wän hee wyder wat wul, dän sül hee sik an uns wenden, wy weren dårto in den stand, em ougen un ouren en beaten up to knöypen.«« – |
s-123
| »»Worüm dän nich?«« – |
s-124
| »»Na, dän reisen See mid God,«« sead de olde, »»wen nich to råden is, den is nich to helpen,«« un rats draide de olde sik üm un vaat tanten Line under den arm un gung mid ear den Markusplats dale. |
s-125
| Ik bün blout dat bütelst ende van synen kop un wippele al sou kurioos in de werld herin, nu kanst du dy vorstellen, wo lustig dat binnen uutsüüt.« |
s-126
| – »»Wil toseen,«« sead Jochen un vöörde lous. |
s-127
| Dun staek Rand wedder den kop in de döäre: »»Dörchläuchten, eaven het et inslågen, skultske segt, up den wal in ne pöppel; äver et geit gelyk wedder lous, skultske segt. |
s-128
| See rungeneren jo den depen respekt vöär eare hovchargen! |
s-129
| See hadde sik al sou vrögged, dat hee de leyre bolde ute hadde, un nu kam hee an te loupen, woor hee de leyre noch neet ute hadde, un halp ear, dee pår tufelen, dee see noch hadde, vortearen. |
s-130
| »Seggen See mål, kinding, het ear vader noch de hellen, brunen ougen? |
s-131
| – Na, un hev ik et nich? |
s-132
| – Hest du et vorstån?«« – |
s-133
| »Jå, vadding, aver wat. |
s-134
| – Weg was dat bleyke gesichte, weg was de vordreetlikheid, dee wyle de ganse reise em as en gryses spenweave öäverspunnen hadde, un hee sag sou fideel un kreagel uut, as en olden junggeselle van veertig jåren, dee sik ne bruud van achttein anhandeld het. |
s-135
| »Hm, hm!« – sead de professor. |
s-136
| – Wat de her konrektor sik mid syne maagd vortelde. |
s-137
| Dat weer jo sou en bitterböysen skiksaalshoon, dat my de trånen in eynsento as spöölwater öäver de neasenboage wegsimden. |
s-138
| – De lüde seaden vöärdeam, dat weer mid em nich richtig; ik segge äver, dat is nu mid em nich richtig; ouk würd my gaar nich wunderen, wän hee up syne olden dagen de olde dame noch vrygen dead.«« – |
s-139
| – Dat pund eddelmansvleysk tonaegst den harten un de arme her Nemlich. |
s-140
| Mid dat recht had wy nu al sou lange bekandskop maked, uns vorlangt nich wyder dårnå – un wat süllen wy dän doon? |
s-141
| – Ja, myn leev dochter, van de fransosen was dat up uns gerade sou afseen, as van de spartaner up de messenier, äver – godlov! |
s-142
| Vader: Uns heyre vorsteit uns alle lyke good, of wy latynsk of hollandsk mid hum spreaken, hebrääsk of hougdüütsk, kumt man alle dat van harten un is wår, nå minskenreakenen. |
s-143
| Wän du sülven sou van Gretenwäschen af un in de eywigheid rinne sülst! |
s-144
| »Wel, jungens!« sead ik, »törksk köänet jy wol al noch?« |
s-145
| – Dår ligt de Bosporus! |
s-146
| Dee smeyt wedder, un nu gung dat küssen in de klasse herum, as weer et en bal to 'm spealen, un dee smeyt den, un dee smeyt den anderen, un as Pagel Zarnewitz Korl Siemßen dår recht mid bedenken wul, smeyt hee vöärby un smeyt den herren konrektor, dee gerade in de döäre kam – baf – in de ougen. |
s-147
| „Jo“, ropet viale, „sou is et recht! an 't werk!“ – |
s-148
| „Doch neet leavendig!“ smit do hwee dertwüsken, „weer dat neet gaar te gruwsaam; beater is et, dat wy me eyrst invöär de platte klöyvet!“ – |
s-149
| „Her Benzler, holla he! ne skarpe äkse!“ – |
s-150
| ik was man nich vry – |
s-151
| dat was to veal; see had my niks to bevealen – |
s-152
| dun kümt eyner achter my un gravvelt my hinden an de roktaske, un as ik my ümsee, was et de ersbiskop, dee my mynen buntboumwullenen taskendook ne halv eale uut de taske trekken dead. |
s-153
| As hee nå eynige dagen nåvråg, weer see nich to huus. |
s-154
| – Un as wy nu alle sou recht sköyn in den tog weren, gung de vüürwarkslüütnant mid en pår andere lüütnants, dee wy kennen deaden, an dat vinster vöärby, un see müsten rin koamen, un de her underofficier van de wach wul nich rinne uut respekt vöär syne vöärgesetteden, stund äver achter de döäre un drunk eyn glas nå dat ander, un as Lewandowsky mid unsen lütten brüdigam endlik wedder angeledded kam, stelde hee sik mid den herren underofficier tosamen, un see underhölden sik dår beide uut eyn glas. |
s-155
| Hameren höyren see em jümmer, wän see nå borg odder to huus reyden, dat dea hee de stad an, as de dörskers dat würklike land, wän see wedder heruut kaemen. |
s-156
| »Bystand?« vråg de olde her, un öäver syn gesichte flunkerde sou en snurrig licht. |
s-157
| De jüngste aver dreapet en draken, dean brenget hee ümme un neamet de täne med nå huus. |
s-158
| Snubs wendede sik de kaptein af un gung hinden nå de kasematte rin; hee was en man van eyre un van woord; de Kopernikus stelde sik an dat vinster un keyk syn nyges eygendoom nå, un ik sat dår as dat vövd rad an den wagen un hülp my mid koffydrinken uut de slimme låge; dän alle beide hadden see en hate up my smeaten, as weer ik skuld an al de kwål; äver sou mag dat wol al de richters gån. |
s-159
| Het Fritz Sahlmann odder Fik...?« – |
s-160
| »Ney, Neiting«, völ hee ear in de reade un nam de slåpmütse up, »dee nich, blout Bonepart.« – |
s-161
| »God in den himmel«, röyp see, »al wedder! |
s-162
| Durick kan em dat jo henbringen in den marktkorv, un der junge dår kan mid Durick gån as salvagarde. |
s-163
| Wän ik wedderkaem, weer et wedder nyd un doch myn old paradys. |
s-164
| – Sal dän hüde allens vorkeyrd gån? |
s-165
| De ungelüklike minske nam dat geld, hee keyk den olden nich gerade in dat gesichte, hee keyk em sou van de syde an, hee sead niks, hee dankede nich un wul eaven voord gån, dun tründelde unkel Bors bet nå vöär un vråg: »»woor blyven äver myn tweyhunderd daler?«« – |
s-166
| »Her Bors,« sead de old Jahn, »ik denke dår, woor eare vetossen bleaven sünt. |
s-167
| – Uutwändig kun hee see nich, hee las alsou, Korlin Soltmanns stund achter em: |
s-168
| Un unser valke, dee in der böke sat un gruwsam möde äverst noch veal meyr hungerig was, höyrde eyne duve kurren un sag see bald mid earen witten vedderen up dem huusdak. |
s-169
| – Je, eaven kam hee nu wedder röäver, hee müst den staddener ropen, sead hee, den Dörchläuchten had anbevoalen, sead hee. |
s-170
| – Sou was ouk, as en leyrer syne skooljungens eyns vrågde: wo et en junger burse an te vangen hädde, ümme vöär dat land un de gemeynde en geachteter man te werden? |
s-171
| Dat is en spioon, dat is en spioon! |
s-172
| Un as hee sik röögt, krüpt en man under em heruut mid eynem grysen rok an un eyne witte slåpmütse up dem kop. |
s-173
| – Hüde morgen, as ik voordreisde, weerst du sou stil, dat du my knap ›adjüüs‹ seadst, un nu büst du wedder sou un segst knap ›wilkoamen‹?«« – |
s-174
| »Her konrektor,« sead Dürten un richtede sik öäver enden, keyk äver by syde weg, »ik vroie my, dat allens to 'm goden uutslån is, un ik vroie my, dat See gesund wedder hyr sünt, äver my drükt wat, un seggen möät ik et doch eynmål: ik möät van See voord trekken.« – |
s-175
| De konrektor stund dår, as hadde de blits vöär em inslågen; »wän see dy nu nich wil?« skalde dat döärch syne seyle, un knap kun hee vrågen: »»Wat heyt dat, Dürten? |
s-176
| Hee stöt by de arbeid midto mid den langen handsteal dåran un saeg achternå, dat hee niks raf raak. |
s-177
| – O, meynde hee, ik weer jo en helsk kratsbörstigen kearl; äver sou weren veale west, un see hadden see hyr al tam kreagen, see würden my ouk wol krygen. |
s-178
| Hee torkelt geagen de hovmuur hen. |
s-179
| Wy willen botteren un kaese maken.« – |
s-180
| »Wo sou?« vrögt hee. |
s-181
| Äver höyren See, eyrst möät ik dår west syn, nåsten koamen See, dän wo würd my dat kleyden, wän See eyrst mid eare gedichten to room kaemen, un ik stamerde nåsten mid de gewöänliken readensaarden achter her!« – |
s-182
| Kägebein vorsprook, em nich den voarrang af to loupen, un beide gungen ungehüre vorgenöögd uutenander. |
s-183
| – Äver as hee dat dån hadde, kam ne weykmödigheid öäver em, hee sakkede up synen stool tosamen un keyk my öäver dat prüüssiske landrecht weg in de ougen, dän hee was up den vornüftigen inval koamen, de leve mid dat prüüssiske landrecht to vordryven, un sead: |
s-184
| Ach, wat sünt de lüde doch klook! |
s-185
| – Låten See den grul varen! |
s-186
| – Rand,« sead hee to synen kammerdener, »Jochen Bähnhas' sal anspannen, de goldene kutse, dree lakeien achter up un de beiden löypers vöären weg; de kutser un de lakeien söälen eare ståtsmonderinge mid de goldenen tressen antrekken, un de beiden löypers, Halsband un Fleischfreter, söälen den nygen blomenhood uut Parys upsetten – à la Pompadour,« sead hee by syde to syn swester – |
s-187
| »»Je, Dörchläuchten,«« sead Rand, »»dat wardt wol nich gån, dän uns old wallach, dee up de bysyde geit, het dat spat sou deageren, dat hee keynen beyn vöär den anderen setten kan.«« – |
s-188
| – hest du dat?«« – |
s-189
| »Ja, äver wee sal dat syn?« – |
s-190
| »»Un dat weytst du nich? |
s-191
| Ear gang was van der bleyke öäver dat steg, dat achter dem bakhuse up der beake ligt, döärch dat bakhuus üm den skåpstal un üm de groute sküne, un dän gaar langsam döär den boumgården un blomengården, woor see oft stil stund un sik bükkede, as wän see äppel upsammelde edder blomen plükkede. |
s-192
| Ney, wat dän?« |
s-193
| Myn mudding höld em de hand entgeagen, dän see höld veal van den olden eyrenwaerden man, dee sou männig stunden by ear sat un mid wysheid un rechtvardigheid de ervaringen van syne grysen hår vöär ear uutsküdden dead un dee doch leavig un lustig noog was, dat dår hen un wän en beaten puder mang stöymde, wän hee van syne jenenser studententyd vortellen dead, woor hee un syn broder, Adolf Didrich – »de professor juris utriusque in Rostock, myn hertenskinding« – in den amicistenorden rümme werked hadden. |
s-194
| Un van Mariekens tyden her sungen see un singen bet up den hüdigen dag krinkelkrans de wyde. |
s-195
| – Wat Dörchläuchten my den putsen speald het, weyt ik nich, un wat Rand dåran sküldig is, weyt ik ouk nich; äver eyner van de beiden het et dån, un wän ik ouk eyrst nich dåran gelöyven wul, ik hev my dat nådacht: dat is blout skeen, dat ik hüde nich mid dy dansen sal. |
s-196
| Na, un wat sünt dän puttingen?« |
s-197
| Kasper oum saeg seyr kontenteerd uut, do hee al wedder recht hadde un dat de grout toornklokke up Sante Marigen sik sou prompt nå syn repetüres richten dead. |
s-198
| Nå en anderthalv stunden kam ik dän wedder torügge, gelüklik bet under den hoodtöppel, un mag ouk wol dårnå uutseen hevven; un dår ik my in myn eynsaam junggesellenleaven de döyrige mode anwend had, mid my sülvst to snakken, sou kan ik nu by rowige besinninge de lüde dat nich vordenken, wän see my, as ik de stråte hendalen kam, en beaten uut den weg gungen un my skarp nåkeyken, of myn beyn ouk wol sou deklameerden as myn händen. |
s-199
| Dat gung öäver de heidlou nå den gruwliken galgenbarg to, dee my al by dage en skuderen maak, wän ik em van wyden vöärby mus, dat gung lyköäver nå den Ecksey to un dat Ruge Moor. |
s-200
| „Eynigheid mat stark.“ – Dat eynigheid maakt stark, dat het men geseen in dem düütskfransösisken kryge. |