| s-702
| Dil-ħaġa tgħidx kemm kien ħadha bi kbira u naħseb li kieku ma kinitx l-insistenza tiegħi (u ta' oħrajn) kien jabbanduna kollox. |
| s-703
| Ftit wara li żżewwiġt kont bdejt nitgħallem l-Esperanto. |
| s-704
| Reno kien silifni ktieb tas-sensiela Teach Yourself u bdejt nitgħallmu waħdi. |
| s-705
| Kont naf li l-Esperanto kien tassew għal qalbu u llum nirrealizza li l-għan ewlieni tiegħi ma naħsibx li kien l-Esperanto nnifsu, imma li bis-saħħa t'hekk, jien u Reno jkollna ħaġa oħra komuni bejnietna. |
| s-706
| Imma l-ħbiberija tagħna kellha tintemm qasir il-għomor. |
| s-707
| Reno miet ħabta u sabta fit-22 ta' Settembru 1976 meta kellu biss 41 sena. |
| s-708
| Il-mewt tiegħu mhux biss ħasditni u farrkitni emozzjonalment, imma kont anki bdejt nagħmel iljieli ma norqodx u bdejt anki nħoss qtugħ ta' nifs u wġigħ fuq sidri. |
| s-709
| Sa fl-aħħar Stella bdiet tissikkani biex immur inkellem tabib. |
| s-710
| Insejt għand min kont mort, imma dan it-tabib mill-ewwel induna x'kienet il-biċċa. |
| s-711
| Wara li nviżtani kien qalli: ' Forsi dan l-aħħar għaddejt minn xi żmien diffiċli. |
| s-712
| Ħadt xi xokk? |
| s-713
| Mietlek xi ħadd?' |
| s-714
| Għadni sal-lum xi drabi noħlom b'Reno ħolm stramb u biżarr li aħjar inħallih mistur. |
| s-715
| Kull meta kont naqra xi ktieb dwar Il-Ħajja l-Oħra, u xi ħadd jirrakkonta li meta kien f'xifer il-mewt ra lill-għeżież tiegħu jistennewh, kont dejjem nixtieq u nittama li 'l Reno għad insibu jistennieni u nkomplu nitkellmu fejn ħallejna. |
| s-716
| 31. Il-Mappa għall-Ħelsien |
| s-717
| Il-Ġimgħa, 17 ta' April 2020 |
| s-718
| Temperatura: 16 ° C |
| s-719
| Sibt mappa biex noħorġu minn haw, kitbilha. |
| s-720
| Fej sibtha? staqsietu Elizabeth. |
| s-721
| Irbaħtha. |
| s-722
| Kelli noqtol għaliha. |
| s-723
| Lesta? |
| s-724
| Jien iva. |
| s-725
| Se nkun nista' noħroġ? |
| s-726
| Se tħallini noħroġ? |
| s-727
| L-eċċitament li kienet qed tħoss Elizabeth waqt dan id-djalogu elettroniku kien qawwi, jekk mhux iktar, daqs dak li kienet tħoss meta kien għad kellha biss seba' jew tmien snin, meta dawn l-istejjer kienu jinħassu iktar reali mir-realtà ta' kuljum. |
| s-728
| Skont din il-mappa nistgħu nevitaw il-kanċell u ngħaddu minn taħt l-art. |
| s-729
| Hemm passaġġ. |
| s-730
| Haw labirint sħiħ ta' passaġġi taħtna. |
| s-731
| Ilhom imħaffra sekli sħaħ. |
| s-732
| Jekk tieħu triq b'oħra ma ssibx irkaptu. |
| s-733
| Irridu torċ, issuġġeriet. |
| s-734
| Għandi waħda. |
| s-735
| Lesta? |
| s-736
| Iva. |
| s-737
| Ma nistgħux immorru flimkien. |
| s-738
| Se nkun waħdi? staqsietu, kważi ttegħem is-sens ta' biża' marbut ma' din l-avventura. |
| s-739
| Se nibda jien. |
| s-740
| Int inżel warajja. |
| s-741
| Niltaqgħu n-naħa l-oħra. |
| s-742
| Tajjeb? |
| s-743
| Owkej. |
| s-744
| Niltaqgħu n-naħa l-oħra tal-Kanċell bħal-lum ġimgħa. |
| s-745
| Tiftakar fejn qiegħed? |
| s-746
| Elizabeth f'daqqa waħda ntebħet li André kien qed jirreferi għall-kanċell tal-iskola nnifsu. |
| s-747
| Ma kienx qed jistidinha li jerġgħu jiltaqgħu fuq il-Magna, iżda li jiltaqgħu fil-verità. |
| s-748
| Iva, wieġbet. |
| s-749
| Kif nista' ninsa? |
| s-750
| Narak bħal-lum ġimgħa. |
| s-751
| Hemmhekk se nkun. |
| s-752
| Walter Pater kien iddefinixxa r-Romantiċiżmu bħala 'strangeness added to beauty'. |
| s-753
| Fil-ktieb 'The Western Canon' Harold Bloom jgħid li dal-kliem, tabilħaqq, għandu jgħodd għal kull letteratura; anzi jsostni li l-kriterju ewlieni li jsawwar xogħol validu hu l-istramberija. |
| s-754
| Xogħol stramb hu xogħol devjanti, eċċentriku, stravaganti, kapriċċuż. |
| s-755
| Xogħol stramb jitbiegħed minn dak li hu familjari; jitbiegħed mill-formula u mill-platitudni. |
| s-756
| F'dal-kuntest ma nistgħux ninjoraw il-kunċett seminali ta' stranjament, mgħammed minn Shklovsky u mħaddan bħal kredu mill-formalisti Russi u d-dixxipli tagħhom. |
| s-757
| Meta taqra n-novelli ta' Żahra bilfors li ħa tiltaqa' ma' xi ħaġa stramba; xi ħaġa li taħsad; xi ħaġa li tbiegħdek mill-aspettazzjonijiet tas-soltu. |
| s-758
| Ir-realtà li titfaċċa f'xogħlu hi dejjem realtà mbagħbsa, xi drabi b'elementi fantastiċi u meraviljużi, xi drabi bil-memorja li issa ċċajpret, xi drabi bl-ingastar mistifikanti tal-preżent mal-passat jew tal-veru mal-mistħajjel. |
| s-759
| Fi ftit kliem Żahra ma jħallix l-affarijiet kif inhuma sewwasew għax l-affarijiet ma jarahomx u ma jifhimhomx kif jarahom u jifhimhom ħaddieħor. |
| s-760
| Wara kollox l-iskop tal-letteratura fittizzja hi li tissodisfa n-neċessità li nistagħġbu u noħolmu. |
| s-761
| Ikun xieraq għalhekk li nelenkaw xi strateġiji li huwa juża biex huwa jikseb din l-awra ta' stramberija. |
| s-762
| Qabelxejn nitkellmu fuq devjazzjonijiet stilistiċi: |
| s-763
| (a) narrattiva transittiva vs narrattiva intransittiva |
| s-764
| B'narrattiva transittiva nifhmu rakkont li jimxi b'mod lineari hekk li episodju jsegwi l-ieħor b'mod loġiku u naturali. |
| s-765
| Żahra, minflok, iħobb juża n-narrattiva intransittiva billi jabbanduna l-linearità u jirrakkonta n-novelli tiegħu b'ħafna alternanzi, qtugħ, u digressjonijiet. |
| s-766
| L-istruttura, ħafna drabi, hi episodika, b'ħafna truf imberflin f'xulxin. |
| s-767
| Xaħxieħ Vjola tabbanduna kull xorta ta' kronoloġija; taqbeż minn aneddotu għal ieħor mingħajr ma tikkunsidra x'għandu jiġi l-ewwel u x'għandu jiġi wara |
| s-768
| Hu l-qarrej li jrid jirriloka l-partijiet biex forsi joħloq il-kwadru komplet, u anke hawn sa jibqa' ffaċċjat b'ħafna 'ħofor' li ma jistgħux jimtlew. |
| s-769
| In-novelli Post Battal u Taħt Fanal Mitfi huma mimlijin flashbacks li minn ħin għal ieħor irażżnu n-nixxiegħa tal-ġrajja. |
| s-770
| San Valentinu taqbad nofs tużżana stejjer u toqgħod tirmixkahom bħal mazz karti; l-effett huwa deliberament aljenanti. |
| s-771
| (b) identifikazzjoni vs averżjoni |
| s-772
| Ħafna kittieba jippreferu joħolqu protagonisti li magħhom il-qarrej jista' jempatizza jew jibni rabta emozzjonali magħhom. |
| s-773
| Żahra jħobb jissogra u xi drabi joħloq karattri ċentrali li magħhom ma tafx fejn int; jew għax iħaddnu personalità frammentarja u biżarra jew għax addirittura il-karattru tagħhom jaljenak. |
| s-774
| Fi Ħġieġ, il-protagonista hi Amanda; tifla terribbli bi predilizzjonijiet morbużi. |
| s-775
| Nafu li ommha mejta u li missierha abbandunaha, imma xejn ma jista' jifdiha; imġibitha tibqa' timbuttak. |
| s-776
| L-istess f'Taħt Fanal Mitfi; il-protagonist hu raġel vjolenti u ripellanti li żgur ma jiġġenerax simpatija. |
| s-777
| (ċ) għeluq vs ftuħ |
| s-778
| In-narrattiva klassika għandha ħabta tiġbor it-trufijiet kollha u tmexxi l-qarrej lejn xi sura ta' konklużjoni; Żahra mhux dejjem jagħtina dan is-sodisfazzjon. |
| s-779
| Xi wħud mit-trufijiet jibqgħu mdendlin fl-arja; xi dettalji jibqgħu bla spjegazzjoni; xi mistoqsijiet jibqgħu bla tweġiba. |
| s-780
| Id-destin ta' xi karattri jibqa' mistur, indeterminat. |
| s-781
| Ir-Riħ li Jokrob Waħdu hi novella li tfakkrek ħafna fil-parabboli sovversivi ta' Borges. |
| s-782
| Għandna storja mera ta' storja oħra u billi waħda tibqa' bla mitmuma l-oħra, b'mod analoġiku, tibqa' miftuħa beraħ. |
| s-783
| Anke l-istejjer ta' San Valentinu jibqgħu sospiżi; jieqfu, mhux jintemmu. |
| s-784
| Dawn il-tliet binarji opposti nistgħu niġbruhom b'binarju wieħed: sodisfazzjon vs aljenazzjoni. |
| s-785
| Il-qarrej konvenzjonali jixtieq narrattiva transittiva, jixtieq jidentifika mal-karattri fl-istorja, u jixtieq xi forma ta' għeluq. |
| s-786
| Fid-dinja ta' Żahra, mela, il-qarrej mhuwiex se jkun daqstant komdu appuntu għax se jsib narrattiva skunċertanti li ċċaħħad xewqatu. |
| s-787
| Stilema oħra ta' Żahra (li xi kritiċi jistgħu jsibuha aljenanti f'sens Brechtjan) hi l-użu ta' metafori jew similitudnijiet li ma joħorġux mid-dinja dijeġetika tar-rakkont bħar-referenzi gratuwiti għas-swaba' leġġendarji ta' Liszt, l-iskalpell ta' Michelangelo, jew in-nisa mimlijin ċellolite ta' Pietru Pawl Rubens. |
| s-788
| Imbagħad niltaqgħu ma' dawn it-tixbihat: |
| s-789
| '[Sor Gertrude] Qatt ma tieqaf tkellem lil ħadd; dejjem mgħaġġla u skunċertata qisha l-Fenek l-Abjad ta' Alice in Wonderland.' (Fjuri ta' l-Arzell) |
| s-790
| jew 'iz-zija Anna reġgħet marret fit-tarf tal-kju; l-istess bħal Dopey fil-film ta' Snow White.' (Xaħxieħ Vjola). |
| s-791
| Dawn huma tixbihat affaxxinanti imma fl-istess ħin huma estetikament strambi. |
| s-792
| Madankollu, l-istramberija ta' Żahra mhijiex sempliċiment stilistika; in-novelli tiegħu mhumiex sempliċiment eżerċizzji ta' virtwożiżmu formali. |
| s-793
| Fuq kollox, l-istramberija hi miżrugħa fl-immaġinazzjoni fertili tiegħu, fid-dettalji biżarri li jdewdu l-istejjer tiegħu, fil-liwjiet stravaganti li jxaqqu n-nisġa u fil-pinzellati kapriċċużi li bihom joħloq il-karattri tiegħu. |
| s-794
| Fi Qniepen, ngħidu aħna, Żahra, b'sensiela ta' daqqiet impressjonistiċi, jirnexxilu jpitter maltempata waħxija li donnha tqanqlet minn qawwiet sopranaturali. |
| s-795
| It-tvenvin tar-riħ, ir-raxx tax-xita, it-tkarwit tar-ragħad, u t-tfaqqigħ tas-silġ u s-sajjetti joħolqu xenarju infernali li jġiegħlek temmen li din mhijiex maltempata kwalunkwe. |
| s-796
| L-istess atmosfera għariba ssawwar mingħajr ebda dubju tour de force letterarju. |
| s-797
| F'Xaħxieħ Vjola, imbagħad, jirnexxilu jinseġ tapizzerija mlewna b'bosta karattri li huma deliberament akbar mill-ħajja. |
| s-798
| L-eċċentriċità tilħaq proporzjonijiet Dickensjani. |
| s-799
| Il-burdata minaċċuża ta' Ħġieġ, l-umoriżmu makabru ta' Anġlu Abjad, u t-temperament ironiku ta' Gorgonzola kollha jiġġeneraw intimazzjonijiet strambi. |
| s-800
| Xi drabi din l-istramberija tiġi assimilata bħallikieku hi estensjoni naturali ta' dak li aħna (mingħajr ma nkunu nafu x'qegħdin ngħidu) insejħulha r-realtà - Grabiel rieqed fit-tebut (Anġlu Abjad) jew il-manuvri notturni - amorużi tan-nannu Salvu u n-nanna Ċens (Xaħxieħ Vjola). |
| s-801
| Drabi oħra, l-istramberija nibqgħu ma nassimilawhx u l-idjosinkraziji tagħha jibqgħu ikidduna - l-aċċjomu jterter bil-bard fin-niċċa tal-ħġieġ (Qniepen) jew il-pupa tnixxi d-demm minn taħt l-ingwanta (Ħġieġ). |