Universal Dependencies - Latin - ITTB

s-1

test-s1

non autem a seipso: quia sic idem esset agens et patiens; esset que aliquod agens quod non suam sed alterius similitudinem induceret patienti, et sic non omne agens sibi simile ageret.

s-2

test-s2

nec ab alio:

s-3

test-s3

esset enim aliquod agens prius eo.

s-4

test-s4

ergo impossibile est quod in ipso sit aliqua species intelligibilis praeter ipsius essentiam.

s-5

test-s5

praeterea.

s-6

test-s6

intelligere dei est eius esse, ut ostensum est.

s-7

test-s7

si igitur intelligeret per aliquam speciem quae non sit sua essentia, esset per aliquod aliud a sua essentia.

s-8

test-s8

quod est impossibile.

s-9

test-s9

non igitur intelligit per aliquam speciem quae non sit sua essentia.

s-10

test-s10

quod deus intelligit perfecte seipsum.

s-11

test-s11

ex hoc autem ulterius patet quod ipse seipsum perfecte intelligit.

s-12

test-s12

cum enim per speciem intelligibilem intellectus in rem intellectam feratur, ex duobus perfectio intellectualis operationis dependet.

s-13

test-s13

unum est ut species intelligibilis perfecte rei intellectae conformetur.

s-14

test-s14

aliud est ut perfecte intellectui coniungatur:

s-15

test-s15

quod quidem tanto fit amplius quanto intellectus in intelligendo maiorem efficaciam habet.

s-16

test-s16

ipsa autem diuina essentia quae est species intelligibilis qua intellectus diuinus intelligit, est ipsi deo penitus idem; est que intellectui idem omnino.

s-17

test-s17

seipsum igitur deus perfectissime cognoscit.

s-18

test-s18

adhuc.

s-19

test-s19

res materialis intelligibilis efficitur per hoc quod a materia et materialibus conditionibus separatur.

s-20

test-s20

quod ergo est per sui naturam ab omni materia et materialibus conditionibus separatum, hoc est intelligibile secundum suam naturam.

s-21

test-s21

sed omne intelligibile intelligitur secundum quod est unum actu cum intelligente.

s-22

test-s22

ipse autem deus intelligens est, ut probatum est.

s-23

test-s23

igitur, cum sit immaterialis omnino, et sibi ipsi maxime sit unum, maxime seipsum intelligit.

s-24

test-s24

item.

s-25

test-s25

ex hoc aliquid actu intelligitur quod intellectus in actu et intellectum in actu unum sunt.

s-26

test-s26

diuinus autem intellectus est semper intellectus in actu:

s-27

test-s27

nihil enim est in potentia et imperfectum in deo.

s-28

test-s28

essentia autem dei secundum seipsam perfecte intelligibilis est, ut ex dictis patet.

s-29

test-s29

cum igitur intellectus diuinus et essentia diuina sint unum, ex dictis, manifestum est quod deus perfecte seipsum intelligat:

s-30

test-s30

deus enim est et suus intellectus et sua essentia.

s-31

test-s31

adhuc.

s-32

test-s32

omne quod est in aliquo per modum intelligibilem, intelligitur ab eo.

s-33

test-s33

essentia autem diuina est in deo per modum intelligibilem:

s-34

test-s34

nam esse naturale dei et esse intelligibile unum et idem est, cum esse suum sit suum intelligere.

s-35

test-s35

deus igitur intelligit essentiam suam.

s-36

test-s36

ergo seipsum: cum ipse sit sua essentia.

s-37

test-s37

amplius.

s-38

test-s38

actus intellectus, sicut et aliarum animae potentiarum, secundum obiecta distinguuntur.

s-39

test-s39

tanto igitur erit perfectior intellectus operatio quanto erit perfectius intelligibile.

s-40

test-s40

sed perfectissimum intelligibile est essentia diuina: cum sit perfectissimus actus et prima ueritas.

s-41

test-s41

operatio autem intellectus diuini est etiam nobilissima: cum sit ipsum esse diuinum, ut ostensum est.

s-42

test-s42

deus igitur seipsum intelligit.

s-43

test-s43

adhuc.

s-44

test-s44

rerum omnium perfectiones in deo maxime inueniuntur.

s-45

test-s45

inter alias autem perfectiones in rebus creatis inuentas maxima est intelligere deum: cum natura intellectualis aliis praemineat, cuius perfectio est intelligere;

s-46

test-s46

nobilissimum autem intelligibile deus est.

s-47

test-s47

deus igitur maxime seipsum intelligit.

s-48

test-s48

hoc autem auctoritate diuina confirmatur.

s-49

test-s49

ait namque apostolus, i cor. 2-10, quod spiritus dei scrutatur etiam profunda dei.

s-50

test-s50

quod deus primo et per se solum seipsum cognoscit.

s-51

test-s51

ex praemissis autem apparet quod deus primo et per se solum seipsum cognoscit.

s-52

test-s52

illa enim solum res est primo et per se ab intellectu cognita cuius specie intelligit:

s-53

test-s53

operatio enim formae quae est operationis principium proportionatur.

s-54

test-s54

sed id quod deus intelligit nihil est aliud quam sua essentia, ut probatum est.

s-55

test-s55

igitur intellectum ab ipso primo et per se nihil est aliud quam ipsemet.

s-56

test-s56

adhuc.

s-57

test-s57

impossibile est simul multa primo et per se intelligere:

s-58

test-s58

una enim operatio non potest simul multis terminari.

s-59

test-s59

deus autem seipsum quandoque intelligit, ut probatum est.

s-60

test-s60

si igitur intelligat aliquid aliud quasi primo et per se intellectum, oportet quod intellectus eius mutetur de consideratione sui in considerationem illius.

s-61

test-s61

illud autem est eo ignobilius.

s-62

test-s62

sic igitur intellectus diuinus mutatur in peius.

s-63

test-s63

quod est impossibile.

s-64

test-s64

amplius.

s-65

test-s65

operationes intellectus distinguuntur penes obiecta.

s-66

test-s66

si igitur deus intelligit se et aliud a se quasi principale obiectum, habebit plures operationes intellectuales.

s-67

test-s67

ergo uel sua essentia erit in plura diuisa: uel aliquam operationem intellectualem habebit quae non est sua substantia.

s-68

test-s68

quorum utrumque impossibile esse monstratum est.

s-69

test-s69

restat igitur nihil a deo esse cognitum quasi primo et per se intellectum, nisi suam essentiam.

s-70

test-s70

item.

s-71

test-s71

intellectus, secundum quod est differens a suo intellecto, est in potentia respectu illius.

s-72

test-s72

si igitur aliquid aliud sit intellectum a deo primo et per se, sequetur quod ipse sit in potentia respectu alicuius alterius.

s-73

test-s73

quod est impossibile, ut ex dictis patet.

s-74

test-s74

praeterea.

s-75

test-s75

intellectum est perfectio intelligentis:

s-76

test-s76

secundum enim hoc intellectus perfectus est quod actu intelligit;

s-77

test-s77

quod quidem est per hoc quod est unum cum eo quod intelligitur.

s-78

test-s78

si igitur aliquid aliud a deo sit primo intellectum ab ipso, erit aliquid aliud perfectio ipsius, et eo nobilius.

s-79

test-s79

quod est impossibile.

s-80

test-s80

amplius.

s-81

test-s81

ex multis intellectis intelligentis scientia integratur.

s-82

test-s82

si igitur sunt multa scita a deo quasi principaliter cognita et per se, sequitur quod scientia dei sit ex multis composita.

s-83

test-s83

et sic uel erit diuina essentia composita: uel scientia erit accidens deo.

s-84

test-s84

quorum utrumque impossibile esse ex dictis manifestum est.

s-85

test-s85

relinquitur igitur quod id quod est primo et per se intellectum a deo, nihil est aliud quam sua substantia.

s-86

test-s86

adhuc.

s-87

test-s87

operatio intellectualis speciem et nobilitatem habet secundum id quod est per se et primo intellectum: cum hoc sit eius obiectum.

s-88

test-s88

si igitur deus aliud a se intelligeret quasi per se et primo intellectum, eius operatio intellectualis speciem et nobilitatem haberet secundum id quod est aliud ab ipso.

s-89

test-s89

hoc autem est impossibile: cum sua operatio sit eius essentia, ut ostensum est.

s-90

test-s90

sic igitur impossibile est quod intellectum a deo primo et per se sit aliud ab ipso.

s-91

test-s91

quod deus cognoscit alia a se.

s-92

test-s92

ex hoc autem quod seipsum cognoscit primo et per se, quod alia a se in seipso cognoscat ponere oportet.

s-93

test-s93

effectus enim cognitio sufficienter habetur per cognitionem suae causae:

s-94

test-s94

unde et scire dicimur unumquodque cum causam cognoscimus.

s-95

test-s95

ipse autem deus est per suam essentiam causa essendi aliis.

s-96

test-s96

cum igitur suam essentiam plenissime cognoscat, oportet ponere quod etiam alia cognoscat.

s-97

test-s97

adhuc.

s-98

test-s98

omnis effectus in sua causa aliqualiter praeexistit similitudo: cum omne agens agat sibi simile.

s-99

test-s99

omne autem quod est in aliquo, est in eo per modum eius in quo est.

s-100

test-s100

si igitur deus aliquarum rerum est causa, cum ipse sit secundum suam naturam intellectualis, similitudo causati sui in eo erit intelligibiliter.